NAJWAŻNIEJSZE UWAGI NA TEMAT MOŻLIWOŚCI WZNOWIENIA

BILAT(16)3539:2 – AP/mvs
NAJWAŻNIEJSZE UWAGI NA TEMAT MOŻLIWOŚCI
WZNOWIENIA NEGOCJACJI HANDLOWYCH
MIĘDZY UE I MERCOSUREM
Ponowne otwarcie negocjacji handlowych z Mercosurem powinno opierać się na
motywach politycznych, a także na gotowości do podjęcia kwestii technicznych
takich jak SPS czy środki antydumpingowe.
-
Zniesienie podat ków wywozowych i środków ant ydumpingowych nałożonych na
odtłuszczone mleko w proszku (Brazylia) powinno być warunkiem wstępnym do wszelkich
negocjacji obejmujących produkty wrażliwe.
-
Mercosur eksport uje głównie t owary rolne (70%), dlat ego t eż rolnicy z obydwu
kont ynent ów bezpośrednio ze sobą konkurują. Kolejnym warunkiem wst ępnym do
ot warcia negocjacji handlowych obejmujących produkt y wrażliwe powinno być
przest rzeganie unijnych wymogów w zakresie jakości powiet rza, gospodarki odpadami,
utrzymania materii organicznej i dobrostanu zwierząt przez gospodarstwa.
-
Ze względu na fakt, że Mercosur nie jest jednolitym rynkiem, konkretne środki SPS, takie
jak zasada regionalizacji, powinny zost ać w pełni zaakcept owane przed podjęciem
negocjacji na t emat sekt ora mięsa. To samo podejście powinno znaleźć zast osowanie w
przypadku systemów identyfikowalności w krajach Mercosur.
-
Projekt ofert y Komisji w zakresie dost ępu do rynku już jest źródłem pewnych wyzwań
przed jakimi stają producenci mięsa w UE, gdyż Mercosur koncentruje się na najbardziej
wartościowych kawałkach. W związku z tym, rolnicy z UE stracą możliwości gospodarcze
dla znacznej części swoich zwierząt gospodarskich.
o
Mercosur eksport uje przede wszyst kim kawałki o wysokiej wart ości, dlat ego t eż
ofert a w wysokości 78 000 t on doprowadzi do spadku pogłowia o 450 000 szt uk
bydła w UE, t j. ponad połowy wszyst kich cieląt i zwierząt młodych ubijanych w
Belgii lub 1/3 we Francji.
o
Projekt oferty Komisji dla brojlerów (78 000 ton w kawałkach) może doprowadzić
do ut rat y rynku zbyt u dla 195 mln brojlerów produkowanych w UE. Jest t o
odpowiednik całorocznej produkcji brojlerów na Węgrzech lub 33% produkcji w
Hiszpanii.
W szystkie te elementy wskazują na konieczność przeprowadzenia
skumulowanej oceny skutków w celu dostosowania strategii UE i pełnego
wykorzystania możliwości związanych z podpisaniem porozumienia
między UE i Mercosurem, a nie ograniczenia się jedynie do debaty na temat
kontyngentów taryfowych.
-
W projekcie oferty dostępu do rynku Komisji nie ma mowy o cukrze, jednak znalazł się w
niej kontyngent taryfowy w wysokości 1 100 ton dla produktów przetworzonych. Pojawia
się tu pytanie, czy cukier nie będzie stanowił przedmiotu negocjacji, czy też Komisja nadal
czeka na kontrofertę Mercosuru.
Copa - Cogeca | Europejscy rolnicy Europejskie Spółdzielnie Rolnicze
61, Rue de Trèves | B - 1040 Bruksela | www.copa-cogeca.eu
Numer rejestru służącego przejrzystości UE | Copa 44856881231-49 | Cogeca 09586631237-74
-
Projekt ofert y dost ępu do rynku Komisji zawiera niższe st awki celne dla produkt ów
wrażliwych, jednak bez żadnego uzasadnienia. Kraje bloku Mercosur mają do czynienia ze
znacznymi wahaniami kursu wymiany walut, mają dostęp do tańszych środków produkcji
i korzyst ają z agresywnej polit yki wsparcia dla rolnict wa, kt órej roczny budżet wynosi
47 mld €, czyli jest o 20% wyższy niż w roku ubiegłym. Nie należy obniżać stawek celnych
dla produktów wrażliwych we wstępnej ofercie.
-
Sześcioletni okres przejściowy dla produktów wrażliwych mógłby stać się niebezpiecznym
precedensem w kont ekście negocjacji TTIP. Nielogiczne jest przyjęcie okresu
przejściowego dla produkt ów wrażliwych krót szego od czasu pot rzebnego na pełną
liberalizację (10 lat).
-
Na zakończenie, jesteśmy przekonani, że należy wprowadzić skuteczną klauzulę ochronną
dla produkt ów wrażliwych. Przedst awione poniżej badania przeprowadzone w 2011 r.
ukazują, że podpisanie umowy handlowej z Mercosurem wpłynie przede wszyst kim na
ceny w sektorze rolnym UE.
SKUTKI UMOWY UE-MERCOSUR DLA SEKTORA
ROLNEGO
Unia Europejska i Mercosur po raz pierwszy zasiadły do negocjacji dwust ronnych w 1999 r.
Sytuacja gospodarcza branży rolniczej w obydwu regionach zmieniła się od tego czasu.
Brazylia niepodważalnie zyskała na znaczeniu na świat owym rynku produkt ów rolnych i chce
ut rzymać swoją pozycję eksport era net t o. W Argent ynie większość produkcji rolnej obejmuje
zboża, która to branża bardzo się rozwinęła. Nowy rząd Argentyny chce, by kraj ten znowu stał się
jednym z głównych dost awców wołowiny na rynku świat owym. Mimo wysokich oczekiwań na
początku negocjacji, kraje Mercosuru nie są zbyt zintegrowane gospodarczo i obowiązują w nich
różne normy.
1 - CHARAKTERYSTYKA STOSUNKÓW HANDLOWYCH W BRANŻY
ROLNICZEJ MIĘDZY UE A MERCOSUREM
-
St osunki handlowe w sekt orze rolnym między UE a Mercosurem już są bardzo dobrze
rozwinięt e. Wart ość handlu produkt ami rolno-spożywczymi wynosi 20 mld €, czyli jest
znacznie wyższa od wartości wymiany handlowej z Ameryką Północną (15 mld €). Handel
produktami rolno-spożywczymi stanowi 40% całości eksportu z Mercosuru do UE.
-
Bilans handlu produkt ami rolno-spożywczymi UE względem Mercosuru jest bardzo
negat ywny i wynosi 18 mld €. Syt uacja t a nieznacznie się poprawiła po 2011 r. dzięki
zmianie kursu wymiany walut na korzyść eksportu do Mercosuru.
Po ewentualnym podpisaniu umowy, wartość wymiany handlowej
produktami rolnymi między UE a Mercosurem przewyższyłaby wartość
handlu między UE i jej najważniejszymi sąsiadami.
Czy
umowa UE-Mercosur
żywnościowe w UE?
mogłaby
zwiększyć
bezpieczeństwo
-
Mercosur już jest głównym dost awcą żywności do UE, odpowiedzialnym za 20% jej
całkowitej wartości.
-
Prawie 80% wołowiny importowanej do UE pochodzi z Mercosuru.
-
Ponad 67% towarów na produkcję paszy importowanych do UE pochodzi z Mercosuru, a
dwie trzecie z samej Brazylii.
Brazylia, tak jak UE, wspiera swój sektor rolny
W 2015 r. budżet Unii Europejskiej na rolnict wo wyniósł 56 mld €. W 2020 r. zost anie on
zmniejszony do 52 mld €. Wsparcie t o pozwoliło UE częściowo pokryć koszt y wysokich norm
produkcji w zakresie higieny, środowiska naturalnego i dobrostanu zwierząt, na które wyznaczono
w sumie 38 mld €. 2,5 mld € zablokowano na środki zarządzania rynkiem. Wsparcie rozwoju
obszarów wiejskich kosztuje 12 mld €.
W lat ach 2015/16 brazylijski budżet rolny wniósł 47 mld €, czyli był o 20% wyższy od
poprzedniego budżet u. Brazylijski minist er rolnict wa post anowił zainwest ować 68,5 mld € w
rozwój branży hodowlanej w ciągu kolejnych pięciu lat , by jej wart ość gospodarcza wzrosła o
208 mld €.
Brazy lia wy daje ok. 234 € na oby watela na rozwój sektora rolnego i eksportu,
podczas gdy w UE kwota ta wy nosi jedy nie 107 € na oby watela. Brazy lia, w
przeciwieństwie do UE, prowadzi agresywne inwestycje z funduszy publicznych, by
zwiększyć swoją produkcję i obecność na rynku światowym.
W Argentynie pewne podatki wywozowe obowiązują w sektorze upraw, a konkretnie wynoszą od
30 do 40% w przypadku soi. Podat ki t e są wykorzyst ywane do pobudzenia rozwoju
argentyńskiego rolnictwa, a głównie branży hodowlanej.
Bez względu na brazylijską proakt ywną polit ykę rolną, różnica w dost ępności st rukt ur
gospodarczych nie jest korzystna dla UE. 50% gospodarstw w Brazylii ma powierzchnię mniejszą
niż 10ha, podczas gdy w UE odsetek ten wynosi 85%.
Ambitna umowa UE-Mercosur może więc:
-
sprawić, że konsumenci w UE będą bardziej zależni od decyzji politycznych
zapadających w krajach Mercosur, np. dotyczących kursu wymiany walut i
polityk rolnych;
-
nie doprowadzić do zróżnicowania źródeł zaopatrzenia unijnych
konsumentów, czyli nie być w stanie zagwarantować braku wahań cen
towarów rolnych.
2 - POTENCJALNE SKUTKI UMOWY DLA UNIJNEGO ROLNICTWA:
Dla kukurydzy:
-
Zgodnie z danymi ministerstw rolnictwa Argentyny i Brazylii na eksport do 2020 r. może
trafić 23-26 mln ton kukurydzy.
-
Koszt produkcji zbóż w Mercosurze wynosi mniej niż 80 €/ tonę, a w UE prawie 120 €/
tonę.
-
Ze względu na efekt subst yt ucji, bezpośrednie skut ki liberalizacji handlu zbożami
kosztowałyby 2 mld €. Pojawiłyby się również koszty pośrednie, takie jak spadek cen zbóż
związany z poważną konkurencją między kukurydzą i pszenicą na pasze. Skut ki koszt ów
pośrednich byłyby przede wszystkim odczuwalne w okresie wysokiej produkcji w Ameryce
Południowej, gdyż różnica w cenie może wynieść nawet 10-30 € za tonę. Pośrednie skutki
kosztowałyby dodatkowe 1-3 mld €.
Koszty:
2 mld € kosztów bezpośrednich
1-3 mld € kosztów pośrednich
Dla wołowiny:
-
Badania nad handlem w różnych punkt ach wejścia w Niemczech, Zjednoczonym
Królest wie i Włoszech wykazały, że produkt y z krajów Mercosur są bardziej
konkurencyjne od dóbr unijnych.
-
Analiza poziomu wypełnienia kontyngentów ukazuje, że szlachetne kawałki mięsa (filety,
ant rykot y i rumszt yki) są pierwszym eksport owanym t owarem, przed kawałkami
ćwierćtuszy zadnich, takimi jak zrazowa i ligawa.
-
Prognozy produkcji dla Mercosuru wykazują, że wielkość eksportu szlachetnych kawałków
może wynieść 1 mln ton kawałków o wysokiej jakości takich jak wołowina Hilton wartych
16 mld €.
-
Oprócz t ych bezpośrednich st rat , pojawiłyby się również pośrednie skut ki dla cen
wołowiny wyprodukowanej w UE. Mogłoby t o doprowadzić do średnio 30%-owego
spadku cen, co kosztowałoby dodatkowe 9 mld €.
-
Bez względu na wybrany scenariusz, unijne produkt y nie są konkurencyjne. Jedyna
możliwa zmiana mogłaby wyniknąć z konkurencji między krajami Mercosur w zakresie
wypełnienia kontyngentu na świeże lub mrożone produkty.
-
Jak wynika z badań WCB z 2011 r., nieproporcjonalny wzrost importu wołowiny wywarłby
negat ywny wpływ na syt uację gospodarst w na obszarach o niekorzyst nych warunkach
gospodarowania, gdzie hodowla zależy od użytków zielonych.
Koszty:
16 mld € kosztów bezpośrednich
9 mld € kosztów pośrednich
Jeśli Unia Europejska przyjęłaby 300 000 t on z zerowym cłem, zrodziłoby t o 3 mld €
koszt ów bezpośrednich i 6 mld € koszt ów pośrednich związanych ze spadkiem cen we
Wspólnocie. Całkowite koszty wyniosłyby 9 mld €.
Dla drobiu:
-
W Mercosurze, Brazylia jest głównym eksport erem drobiu do UE i odpowiada za 96%
eksportu z bloku.
-
Sytuacja sektora drobiu jest bardziej złożona, gdyż efekt zastępowania jest odczuwalny od
kilku lat między pozycją taryfową mięsa świeżego i produktów w solance.
-
Pot encjał eksport owy Brazylii na lat a 2019-2020 jest szacowany na 6,1 mln t on, czyli o
76% wyższy od aktualnego poziomu.
-
Różnica cen poszczególnych pozycji t aryfowych między Brazylią a UE wygląda
następująco:
o
Lekko niekorzyst na dla produkt ów mrożonych (0,50 €/kg) w przypadku pozycji
taryfowych 0201410 i 02072710.
o
Niekorzystna dla produktów w solance (ok. 1 €/ kg) w przypadku pozycji taryfowej
02109939.
o
Bardzo niekorzyst na dla przet worów z mięsa drobiowego i świeżego mięsa
drobiowego: od 1-2 €/kg w przypadku pozycji taryfowych 1602 i 02071310.
-
Liberalizacja handlu w sekt orze drobiu najpewniej wypłynęłaby na syt uację produkt ów
świeżych, które stanowią 30% wartości netto brazylijskiego eksportu. Koszty bezpośrednie
wyniosłyby 2,8 mld €, a pośrednie 3,1 mld €.
-
Syst emy produkcji w Mercosurze nie są objęt e rygoryst ycznymi regulacjami w zakresie
dobrost anu zwierząt , jak ma t o miejsce w UE, gdzie koszt y produkcji są z t ego powodu
wyższe.
Koszty:
2,8 mld € kosztów bezpośrednich
3,1 mld € kosztów pośrednich
Jeśli Unia Europejska zaproponowałaby 250 000 t on drobiu z zerowym cłem,
doprowadziłoby t o do pojawienia się koszt ów bezpośrednich w wysokości 750 mln € i
kosztów pośrednich wynoszących 1,4 mld €.
3- INNE NIEROZWIĄZANE KWESTIE POZATARYFOWE:
3.1
WYKAZY PRZEDWYWOZOWE I REGIONALIZACJA
Kraje Mercosur mogą skorzyst ać z unijnego wykazu zakładów w krajach t rzecich przy eksporcie
do Wspólnot y. Brazylia nie st osuje jednak t ej samej zasady wobec państ w członkowskich UE,
przechylając w t en sposób szalę na jej st ronę. Komisja domaga się wzajemności w zakresie
regionalizacji, zwłaszcza ze względu na fakt, że UE wielokrotnie zastosowała zasadę regionalizacji
wobec Brazylii w momencie pojawienia się poważnych chorób zwierząt takich jak pryszczyca.
Fakt , ze krajom Mercosur, jak na przykład Brazylii, nie udało się wdrożyć skut ecznego syst emu
ident yfikowalności osłabia wiarygodność polit yki regionalizacji w odniesieniu do dowolnej
choroby zwierząt i procesu certyfikacji wołowiny przeznaczonej na eksport do UE. Bez skutecznej
kont roli ident yfikowalności i przemieszczania od moment u narodzin zwierzęcia aż do uboju,
zagrożenie chorobowe ze st rony wołowiny import owanej z Mercosuru jest nadmierne i nie do
przyjęcia w UE.
3.2
IDENTYFIKOWALNOŚĆ
W większości krajów Mercosur nie wyst ępuje syst em kolczyków, ident yfikowalności czy kont roli
przemieszczania zwierząt gospodarskich, przez co nie można zagwarant ować pochodzenia
produktów. W większości krajów Mercosur znaki towarowe są głównym sposobem identyfikacji.
W krajach czy st anach Mercosur, w kt órych podejmuje się próby kolczykowania, sprawozdania
Biura ds. Żywności i Wet erynarii regularnie zwracają uwagę na problemy t akie jak nielegalne
usuwanie czy wycinanie kolczyków i nielegalne przemieszczanie zwierząt.
Jeśli kolczyki są już st osowane, t o najczęściej są zakładane t uż przed ubojem, przez co
identyfikowalność traci sens.
3.3
PODAWANIE LEKÓW
Wiele leków takich jak hormony czy stymulatory wzrostu, nielegalnych w UE, jest stosowanych w
niekt órych krajach Mercosur. Inne subst ancje jak niekt óre ant ybiot yki czy insekt ycydy, również
zakazane w UE, np. parakwat, można legalnie stosować w pewnych krajach Mercosur bez żadnej
kontroli zakupu.
Ogólnie rzecz biorąc, nie ist nieje t am syst em rejest racji st osowania leków lub monit orowania
okresu karencji w gospodarstwach.
Sprawozdania Biura ds. Żywności i Wet erynarii ukazują, że w brazylijskich przepisach
obejmujących sekt or wieprzowiny brakuje wzmianki o ident yfikacji świń oraz że kont rola
obecności rakt opaminy i procedury pobierania próbek mięsa przeznaczonego na eksport do UE
nie obejmują całego łańcucha produkcji. Mimo że Brazylia nie może akt ualnie eksport ować
wieprzowiny do UE ze względów bezpieczeństwa żywności, większy import innych rodzajów mięsa
negatywnie wpłynie na sytuację sektora wieprzowiny.
3.4
Umowa UE-Mercosur utrudniłaby osiągnięcie celów UE w
zakresie redukcji emisji CO2
Z badań WCB na temat emisji ekwiwalentu CO2 z produkcji wołowiny i drobiu wynika, że umowa
o wolnym handlu doprowadziła by do łącznych emisji w wysokości 88 mln ton ekwiwalentu CO2 z
importu wołowiny i drobiu z Brazylii. W liczbie tej uwzględniono zmianę użytkowania gruntów.
Jeśli t a wołowina i drób zost ałyby wyprodukowane w UE, emisje ekwiwalent u CO2 wyniosłyby
45,4 mln ton, czyli połowę emisji z Brazylii.
W oparciu o wniosek złożony przez Brazylię w 2006 r. można wyliczyć, że wielkość ekwiwalentu
CO2 wyniosłaby 25 mln ton, w stosunku do 12 mln ton w przypadku tak samo wysokiej produkcji
w Europie.
Ze względu na fakt , że w sekt orze rolnym UE 85% emisji CO2 pochodzi z hodowli, umowa UEMercosur jeszcze bardziej ograniczyłaby elast yczność branży pozwalającą na znalezienie
rozwiązania prowadzącego do ograniczenia emisji gazów cieplarnianych.
ODNIESIENIA:
-
Statystyki: Eurostat i ISTA (2005-2009)
-
Ocena wpływu hodowli na emisje gazów cieplarnianych w UE (GGELS), DG AGRI 2011
-
Handlowe bazy danych (2005-2009): Organizacje członkowskie Copa lub inne
organizacje: IE-GEB, LTO, IFIP, HMRC
-
Prognozy produkcji w Brazylii 2009/2020, ministerstwo rolnictwa i żywności, luty 2010
-
Plan na rzecz rolnictwa i hodowli w Brazylii 2009/2010, grudzień 2009
-
Plano agrícola e pecuária
www.agricultura.gov.br/pap
2015-2016
do
minis
t ério
__________________
da
agricul
t ura
http://