Dlaczego warto angażować się w konsultacje społeczne?

Dlaczego warto angażować się
w konsultacje społeczne?
Kuba Wygnański
Warunki brzegowe
demokracji partycypacyjnej
Cnoty obywatelskie
• społeczne (niezależność, tolerancja),
• gospodarcze (etyka pracy, adaptacyjność),
• polityczne:
 respektowanie innych
 umiar w roszczeniach
 roztropność
 umiejętność oceny rządzących
 gotowość do debaty
Konsultacje
Wybrane bariery po stronie
organizatorów konsultacji
społecznych
Badanie efektywności konsultacji społecznych 2011
• zniechęcające doświadczenie niskiego zaangażowanie uczestników i
potencjalnych uczestników
• partykularne interesy uczestników konsultacji (grupy interesów zamiast
troski o dobro publiczne)
• brak płaszczyzn komunikacyjnych
• niewystraczająca praktyczna wiedza na temat prowadzenia konsultacji
• brak wiedzy i kompetencji po stronie uczestników
• brak wiedzy o ekspertach i organizacjach zajmujących się konsultowaną
kwestią (nie bardzo wiadomo kogo w szczególności warto zainteresować
dana kwestią)
Wybrane bariery po stronie
uczestników konsultacji
społecznych
Badanie efektywności konsultacji społecznych 2011
• brak wiary w to, że urzędnicy uznają zgłaszane opinie organizacji za
wartościowe
• brak platform współpracy urzędników z przedstawicielami organizacji
• zapraszanie do konsultacji tych samych uczestników (wąski zakres
adresatów), ograniczenie konsultacji do instytucji i brak troski o opinie
poszczególnych osób
• obawy przed sankcjami za niepopularne opinie
• poczucie fasadowości i pozorności procesu
• brak konsultacji dotyczących spraw znajdujących się w sferze
autentycznych zainteresowań obywateli
• zamykanie się urzędników na szerszą dyskusję
Napięcia, wyzwania,
zagrożenia 1/2
• Niedocenianie i przecenianie partycypacji
• Manipulacja / pozorność / unikanie odpowiedzialności za trud
rządzenia
• „Vetokracja” (niemożność polityki, niemożność strategii)
• Samoselekcja uczestników
• Brak troski o dobro wspólne „mnogość egoizmów”.
• Arogancja / pogarda w stosunku do wiedzy ekspertów
Napięcia, wyzwania,
zagrożenia 2/2
• Tyrania większości (w szczególności większości niemądrej,
pazernej, nieroztropnej).
• „Ominięcie” i uczynienie zbędnymi organizacji i tradycyjnych
mechanizmów reprezentacji (instytucji pośredniczących).
• Unikanie negocjacji (tam gdzie są one konieczne) na rzecz
miękkiej i niewiążącej formuły konsultacji
• Marginalizacja - organizowanie zabawy „w kojcu”
Organizacje problem czy
rozwiązanie
Kto według Pana(i) najlepiej reprezentuje Pana(i) interes w sprawach
publicznych w Pana(i) gminie/mieście – kto dba o interesy obywateli takich,
jak Pan(i)? Proszę wskazać nie więcej niż dwie odpowiedzi.
N=1005
Wójt/burmistrz/prezydent miasta/sołtys
38%
Radni
24%
Sami obywatele (ja sam)
16%
Grupy obywateli samorganizujące się wokół…
10%
Wspólnoty mieszkańców, spółdzielnie
10%
Urzędnicy (pracownicy urzędu)
7%
Media
6%
Kościół
5%
Związki zawodowe
3%
Organizacje pozarządowe
3%
Ugrupowania polityczne
3%
Organizacje pracodawców
2%
Nie wiem, trudno powiedzieć
12%
Nikt, nie ma takiej instytucji/osoby
10%
0%
5%
10%
15%
20%
25%
30%
35%
40%
Dostarczane
przez podmioty
publiczne
Dobra publiczne
Dostarczane
przez podmioty
prywatne
państwo
III sektor
?
rynek
Dobra prywatne
Po co w ogóle istnieją
organizacje pozarządowe?
•
misyjność
•
troska o dobro wspólne
•
•
•
•
pielęgnowanie cnót obywatelskich
przestrzeń dla realizacji wspólnych pasji i zainteresowań
ochrona różnorodności i pluralizmu
kompensowanie niewydolności rynku i państwa
•
•
•
•
•
dostarczanie usług publicznych
pomoc wzajemna – solidarność
rzecznictwo
generowanie nowych idei i marzeń
równoważenie podziału władzy – immunologia władzy
RPG dla NGO
RPG dla NGO / wybierz bohatera
Uczestnik / strona
Gapowicz (free rider)
Organizator
Samozwaniec
Mediator
Harcownik
Rzecznik
Wojownik
Ambasador
Chorąży
Strażnik reguł
Mocodawca / sponsor
Ekspert
Najemnik
Agent władzy
Pożyteczny idiota
Idealista / pozytywista Troll
Cynik
Zombie
Zagubiony
Wasal
Nieobecny
Poszukiwacze /
oblatywacze
Widz
Oportunista
Dziękuję
za uwagę!