Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie
Transkrypt
Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie
Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie „W wychowaniu chodzi o to, ażeby człowiek stawał się coraz bardziej człowiekiem [...], umiał być bardziej nie tylko z drugim, ale i dla drugiego” Jan Paweł II Opracowanie: Jadwiga Szumska Beata Rudzińska Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie Spis treści Podstawa prawna ................................................................................................................................3 Wstęp ……… ..................................................................................................................................4 Cele wychowania ................................................................................................................................7 Cele programu wychowawczego .........................................................................................................8 Cel główny ....................................................................................................................................... 12 Cele szczegółowe programu wychowawczego. ................................................................................. 12 Standardy osiągnięć wychowawczych dzieci ..................................................................................... 14 Prawa i obowiązki dziecka ................................................................................................................ 22 Prawa i obowiązki rodziców ............................................................................................................. 24 Zadania nauczyciela - wychowawcy.................................................................................................. 25 System motywacji ............................................................................................................................. 26 Sposoby realizacji programu wychowawczego .................................................................................. 29 Ewaluacja ......................................................................................................................................... 31 Propozycje literatury uczącej dzieci wartości .................................................................................... 32 Bibliografia....................................................................................................................................... 36 Załącznik nr 1. .................................................................................................................................. 37 2 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie PODSTAWA PRAWNA Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej Powszechna Deklaracja Praw Człowieka Ustawa z dnia 7 września 1991 r. o systemie oświaty ( tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. Nr 256, poz. 2572 z późn. zm.) Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 30 maja 2014 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół ( Dz. U. z 2014 r. poz. 803) Rozporządzenie ministra Edukacji Narodowej z dnia 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku podręczników ( Dz. U. z 2012 , poz. 752) Statut Przedszkola nr 13 w Lublinie 3 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie WSTĘP Wychowanie to uczenie dzieci czerpania przyjemności z tego, co dobre. [Platon] Pojęcie „wychowanie” należy do podstawowych w pedagogice. Jest ono świadomym, celowym i specyficznym działaniem pedagogicznym rodziców i nauczycieli, zmierzającym do osiągnięcia zmian w rozwoju umysłowym, społecznym, kulturalnym i duchowym jednostki. Wychowanie, więc możemy określić jako proces długotrwały, na przebieg którego mają wpływ czynniki wzajemnie się warunkujące i działające w różnorakich powiązaniach oraz współzależnościach. Istotą tego procesu jest wprowadzanie dziecka w świat pożądanych wartości, wartości moralnych pełniących rolę życiowych drogowskazów. Ukazując wychowankom piękno, dobro, prawdę, uczciwość, przyjaźń, tolerancję, budząc poczucie przynależności do rodziny, pomagamy kształtować jego osobowość. Wiek przedszkolny jest najbardziej znaczącym okresem w życiu dziecka dla stymulacji jego rozwoju. Pierwszym etapem, a równocześnie miejscem, w którym rozpoczyna się proces wychowania jest dom rodzinny, a niezastąpionymi nauczycielami i wychowawcami dzieci są ich rodzice. Prawidłowy przebieg procesu wychowawczego zależy właśnie od nich. Osobowość dziecka oraz jego sposoby zachowania i reagowania kształtują takie czynniki jak warunki bytowe, stosunki między dorosłymi w otoczeniu rodzinnym dziecka, grono osób towarzyszących w zabawie oraz wiele innych elementów współczesnego świata. Ponadto rozwój uwarunkowany jest w pewnym stopniu zespołem wrodzonych cech indywidualnych dziecka, które ulegają zmianom w trakcie wychowania, jednocześnie wpływając na postawy rodziców i wychowawców. 4 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie Drugim etapem procesu wychowawczego jest środowisko przedszkolne, które jest pierwszym ogniwem edukacji wzajemnego współżycia w grupie rówieśniczej, nauką relacji, zasad, ról jakie pełnią poszczególni członkowie małej społeczności. Kontakt dziecka z otoczeniem społecznym wyzwala chęć do naśladownictwa i identyfikacji zachowań. W nim dziecko poszukuje wzorów, by potem kierować się nimi w dalszym życiu, w nim poszukuje swojej tożsamości. Przedszkole w świetle polskiego prawa, uchwał i ustaw ma wspierać rodzinę poprzez wypełnianie zadań opiekuńczych, wychowawczych i dydaktycznych. Traktuje dziecko podmiotowo, czyli akceptuje jego indywidualne potrzeby, odczucia, możliwości, umiejętności, pobudza do aktywności własnej, wyrabia poczucie własnej wartości, odpowiedzialności, rozwija poczucie więzi społecznej i współodpowiedzialności. Charakteryzująca dzieci w tym wieku naturalna aktywność, ciekawość, skłonność do naśladownictwa, wrażliwość emocjonalna, to czynniki, które stwarzają korzystne warunki do osiągnięcia zamierzonych celów oraz pozytywnych efektów działań wychowawczych. Aby wychowanie dziecka nie toczyło się dwubiegunowo, potrzebna jest dobrze zorganizowana współpraca przedszkola z domem rodzinnym. Będzie ona przebiegała prawidłowo, gdy będzie wspólnie uzgodniona spójność w systemie wychowania po to, by kontynuować dotychczasowe osiągnięcia rodziców. W tym względzie należy wspólnie ustalić hierarchię wartości, którymi należy się kierować w wychowaniu dziecka, aby mogło się ono odnaleźć w istniejącej rzeczywistości oraz było dobrze przygotowane do twórczego, odpowiedzialnego i odważnego tworzenia przyszłości. Zaproponowany program oddziaływań wychowawczych ma na celu poprawę jakości pracy edukacyjnej, uwzględnia potrzeby społeczności przedszkolnej – dzieci, rodziców, środowiska oraz pracowników. Integruje 5 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie nauczycieli i rodziców w realizacji celów wychowawczych. Ma on za zadanie określić jakimi wartościami powinniśmy kierować się w stosunku do naszych wychowanków, ich rodziców, jakie normy postępowania, czy zachowania są pożądane, aby dziecko umiało funkcjonować w środowisku zgodnie z przyjętymi normami społecznymi. Będzie on spełniał niewątpliwie swoją rolę, jeżeli zarówno nauczyciele, dzieci, rodzice będą podmiotami tego procesu. Program wychowawczy jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego oraz dostosowany jest do potrzeb Przedszkola nr 13 w Lublinie. 6 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie To wielkie nieporozumienie sądzić, że dyscyplina jest sposobem na ukształtowanie człowieka postępującego szlachetnie i osiągającego sukces. W rzeczywistości zdyscyplinowane dziecko może zachowywać się właściwie, ale na tym koniec. A wychowanie musi sięgać głębiej, dokonywać się poprzez rozwijanie różnych umiejętności i siły charakteru. Denis Chapman Weston CELE WYCHOWANIA Cele wychowania przedszkolnego, w myśl obowiązującej podstawy prawnej, opierają się między innymi na: monitorowaniu i stymulowaniu rozwoju fizycznego, intelektualnego, emocjonalnego i społecznego; kształtowaniu postaw moralnych, poczucia sensu i wartości życia, tożsamości narodowej, wartości uniwersalnych i uczeniu rozróżniania dobra od zła; propagowaniu wzorców, norm i zachowań społecznie akceptowanych; pomocy w rozwiązywaniu problemów rozwojowych w taki sposób, aby dzieci nie odczuwały przykrości z powodu swoich słabych stron; przeciwdziałaniu zagrożeniom dla zdrowia fizycznego i psychicznego dzieci; podejmowaniu współpracy z rodziną w celu ujednolicenia oddziaływań wychowawczych. 7 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie Program wychowawczy jest niezbędnym dokumentem wspierającym zarówno nauczycieli, jak i rodziców w optymalnym osiąganiu celów wychowawczych, opiekuńczych oraz dydaktycznych, kierując procesy wychowawcze na właściwe tory, przy uwzględnieniu potrzeb oraz możliwości całej społeczności przedszkolnej. Wychowanie zanim zostanie wcielone w życie, musi być myślą, sposobem widzenia rzeczy. Giuseppe Pellegrino CELE PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Celem programu jest świadome wprowadzanie dziecka w system pożądanych zachowań, zapewnienie warunków do pełnego rozwoju osobowego każdego wychowanka, poprawa jakości pracy wychowawczej, uwzględnienie potrzeb społeczności przedszkolnej: dzieci, rodziców, środowiska oraz pracowników. Program zawiera cele, które ukierunkowują działalność nauczyciela oraz wspomagają kształtowanie prawidłowych postaw funkcjonowania dzieci w grupie w oparciu o wzmocnienia pozytywne. Program wychowawczy jest zgodny z podstawą programową wychowania przedszkolnego i zawarty jest w następujących obszarach: Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i sytuacjach zadaniowych (1) Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku (2) Wspomaganie rozwoju mowy dzieci (3) Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci (5) Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych (6) 8 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt. (12) Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne (15) Podstawa programowa Budowanie systemu wartości, w tym wychowanie dzieci tak, żeby lepiej orientowały się w tym, co jest dobre, a co złe. Kształtowanie u dzieci odporności emocjonalnej koniecznej do racjonalnego radzenia sobie w nowych i trudnych sytuacjach, w tym także łagodnego znoszenia stresów i porażek. Rozwijanie umiejętności społecznych dzieci, które są niezbędne w poprawnych relacjach z dziećmi i dorosłymi. Stwarzanie warunków sprzyjających wspólnej i zgodnej zabawie oraz nauce dzieci o zróżnicowanych możliwościach fizycznych i intelektualnych. Budowanie dziecięcej wiedzy o świecie społecznym, przyrodniczym i technicznym oraz rozwijanie umiejętności prezentowania swoich przemyśleń w sposób zrozumiały dla innych. Kształtowanie u dzieci poczucia przynależności społecznej (do rodziny, grupy rówieśniczej i wspólnoty narodowej) oraz postawy patriotych. Kształtowanie umiejętności społecznych dzieci: porozumiewanie się z dorosłymi i dziećmi, zgodne funkcjonowanie w zabawie i w sytuacjach zadaniowych. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1. Obdarza uwagą dzieci i dorosłych, aby zrozumieć to, co mówią i czego oczekują; grzecznie zwraca się do innych w domu, w przedszkolu, na ulicy. 9 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie 2. Przestrzega reguł obowiązujących w społeczności dziecięcej (stara się współdziałać w zabawach i w sytuacjach zadaniowych) oraz w świecie dorosłych. 3. W miarę samodzielnie radzi sobie w sytuacjach życiowych i próbuje przewidywać skutki swoich zachowań. 4. Wie, że nie należy chwalić się bogactwem i dokuczać dzieciom, które wychowują się w trudniejszych warunkach, a także, że nie należy wyszydzać i szykanować innych. 5. Umie się przedstawić: podaje swoje imię, nazwisko i adres zamieszkania; wie, komu można podawać takie informacje. Kształtowanie czynności samoobsługowych, nawyków higienicznych i kulturalnych. Wdrażanie dzieci do utrzymywania ładu i porządku. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1. Umie poprawnie umyć się i wytrzeć oraz umyć zęby. 2. Właściwie zachowuje się przy stole podczas posiłków, nakrywa do stołu i sprząta po sobie. 3. Samodzielnie korzysta z toalety. 4. Samodzielnie ubiera i rozbiera się, dba o osobiste rzeczy i nie naraża ich na zgubienie lub kradzież. 5. Utrzymuje porządek w swoim otoczeniu. Wspomaganie rozwoju mowy dzieci. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1. Mówi płynnie, niezbyt głośno, dostosowując ton głosu do sytuacji. 2. Uważnie słucha, pyta o niezrozumiałe fakty i formułuje dłuższe wypowiedzi. 3. W zrozumiały sposób mówi o swoich potrzebach i decyzjach. 10 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie Wychowanie zdrowotne i kształtowanie sprawności fizycznej dzieci. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1. Dba o swoje zdrowie; zaczyna orientować się w zasadach zdrowego żywienia. 2. Uczestniczy w zajęciach ruchowych, w zabawach i grach w ogrodzie przedszkolnym, w parku, na boisku, w sali gimnastycznej. Wdrażanie dzieci do dbałości o bezpieczeństwo własne oraz innych. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1. Wie, jak trzeba się zachować w sytuacji zagrożenia i gdzie można otrzymać pomoc, umie o nią poprosić. 2. Orientuje się w bezpiecznym poruszaniu się po drogach i korzystaniu ze środków transportu. 3. Zna zagrożenia płynące ze świata ludzi, roślin oraz zwierząt i unika ich. 4. Próbuje samodzielnie i bezpiecznie organizować sobie czas wolny w przedszkolu i w domu; ma rozeznanie, gdzie można się bezpiecznie bawić. Wychowanie dla poszanowania roślin i zwierząt. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1. Potrafi wymienić zmiany zachodzące w życiu roślin i zwierząt w kolejnych porach roku; wie, w jaki sposób człowiek może je chronić i pomóc im, np. przetrwać zimę. Wychowanie rodzinne, obywatelskie i patriotyczne. Dziecko kończące przedszkole i rozpoczynające naukę w szkole podstawowej: 1. Wymienia imiona i nazwiska osób bliskich, wie, gdzie pracują, czym się zajmują. 11 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie 2. Zna nazwę miejscowości, w której mieszka, zna ważniejsze instytucje i orientuje się w rolach społecznych pełnionych przez ważne osoby, np. policjanta, strażaka. 3. Wie, jakiej jest narodowości, że mieszka w Polsce, a stolicą Polski jest Warszawa. 4. Nazywa godło i flagę państwową, zna polski hymn i wie, że Polska należy do Unii Europejskiej. 5. Wie, że wszyscy ludzie mają równe prawa. CEL GŁÓWNY Nadrzędnym celem Programu Wychowawczego Przedszkola jest stwarzanie warunków do pełnego rozwoju osobowego każdego z naszych wychowanków, zgodnego z ich wrodzonym potencjałem i możliwościami w relacjach ze środowiskiem społeczno – kulturowym i przyrodniczym. Hołdując zasadzie, że nauczenie dziecka wartości jest najważniejszym zadaniem wychowawczym dla rodziców i nauczycieli, ponieważ „nauczenie wartości to najważniejsza rzecz, jaką możemy zrobić dla szczęścia dziecka” (Linda i Richard Eyre) za cel nadrzędny stawiamy wychowanie dziecka wrażliwego, o wysokiej kulturze osobistej, przygotowanego do życia, zgodnego z ogólnie przyjętymi normami społeczno – moralnymi. CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO. DZIECKO: potrafi kulturalnie zwracać się do innych, używa zwrotów grzecznościowych; rozumie i przestrzega zasad zgodnego współżycia w grupie; ma szacunek dla samego siebie i innych; ma poczucie własnej wartości, wiary we własne możliwości i umiejętności; 12 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie dostrzega i rozumie potrzeby innych; potrafi nazwać, wyrażać i kontrolować swoje emocje; wyraża swoje uczucia, potrzeby i oczekiwania; szanuje wolność i zdanie innych; rozumie znaczenie dialogu w rozwiązywaniu sporów; umie funkcjonować w środowisku zgodnie z przyjętymi normami; respektuje polecenia nauczyciela i innych osób dorosłych; zna słowa – klucze dobrej współpracy; potrafi radzić sobie w sytuacjach konfliktowych bez stosowania agresji; potrafi wyciszać się, odprężać, rozładowywać napięcia poprzez poznane techniki i zabawy; dostrzega i szanuje wartości: prawdę, dobro, piękno, uczciwość, sprawiedliwość, życzliwość, szacunek, tolerancję, odpowiedzialność; potrafi cieszyć się z własnych sukcesów; zna i kultywuje tradycje rodzinne, lokalne, regionalne i narodowe; rozumie zasady mądrego i odpowiedzialnego współżycia człowieka ze światem przyrody; zna wstępne wiadomości na temat pierwszej pomocy przedmedycznej. 13 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie STANDARDY OSIĄGNIĘĆ WYCHOWAWCZYCH DZIECI WARTOŚĆ: KULTURA BYCIA „BĄDŹ KULTURALNY” ZASADA STANDARDY OSIĄGNIĘĆ DZIECI DZIECKO: używa form grzecznościowych – proszę, dziękuję, przepraszam PROPONOWANE SPOSOBY REALIZACJI uczenie się stosowania zwrotów w określonych sytuacjach; dostarczanie dzieciom wzorów właściwego zachowania (postaw nauczyciela, pracowników, postaci z utworów literackich); utrwalanie nawyków kulturalnego zachowania się w miejscach publicznych stosowanie zwrotów pamięta o zwrotach grzecznościowych przez grzecznościowych – pracowników i rodziców – posiada nawyk nauka poprzez naśladownictwo; witania się, żegnania z innymi stosując słowa utrwalanie używania słów kluczowe: dzień w ciągu pobytu dziecka dobry, do widzenia w przedszkolu i poza nim – codzienne sytuacje z życia przedszkola, symulacje, zabawy, gry, scenki rodzajowe stosowanie miłych słów oraz jest miłe dla innych dziękowanie innym za nie w osób – kolegów, codziennych sytuacjach życia koleżanek, dorosłych przedszkolnego; wzbogacanie wiedzy w tym zakresie poprzez organizację zabaw, spotkań z bohaterami bajek, baśni, opowiadań; uwrażliwianie na potrzeby okazuje szacunek innych członków rodziny; dorosłym i osobom starszym organizowanie uroczystości przedszkolnych z udziałem rodziców, pracowników, babć, dziadków; 14 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie dba o estetykę otoczenia, w którym przebywa stosuje zasady kulturalnego zachowania się przy stole słucha, gdy ktoś mówi – nie przerywa; dzieli się wrażeniami, gdy inni słuchają organizowanie spotkań integracyjnych – poznawanie się poprzez wspólną zabawę. podejmowanie prostych obowiązków w domu i w przedszkolu; szanowanie wspólnych zabawek i odkładanie na wyznaczone miejsce; wprowadzanie dyżurów w różnych kącikach zabaw, przy posiłkach, w szatni, w łazience itp. wdrażanie do odpowiedzialnego realizowania powierzonego zadania; uczenie przestrzegania zasad dotyczących porządku i poszanowania zieleni w bliższym i dalszym otoczeniu – życie zgodne z naturą. codzienne kształtowanie zasad kulturalnego spożywania posiłków; opanowanie nawyków kulturalnego jedzenia ( nie mówienia z pełna buzią, gryzienia pokarmów itp.); przyjmowanie prawidłowej postawy podczas posiłków i pracy przy stolikach. wykorzystanie najprostszych zasad „savoir-vivru” i stosowanie ich w codziennych sytuacjach; ujednolicenie oddziaływań wychowawczych z rodzicami w tym zakresie. 15 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie „BĄDŹ KOLEŻEŃSKI” WARTOŚĆ: WSPÓŁDZIAŁANIE W GRUPIE RÓWIEŚNICZEJ ZASADA STANDARDY PROPONOWANE SPOSOBY OSIĄGNIĘĆ DZIECI REALIZACJI DZIECKO: wdrażanie do zgodnej zabawy z kolegami i obserwowanie zachowań dzieci; zgodnie bawi się z rówieśnikami zawieranie umów, ustalanie reguł i zasad właściwego zachowania się w grupie rówieśniczej oraz konsekwentne ich przestrzeganie. interesowanie się wytworami szanuje cudzą swoich kolegów, dostrzeganie własność trudu włożonego w ich powstanie; poszanowanie własności i wytworów pracy kolegów; potrafi podzielić się z kolegami tym, co ma; nie wyrządza nikomu krzywdy – nie wyśmiewa się, nie przedrzeźnia, nie przezywa; pomaga potrzebującym kolegom. rozumienie, że inni mają potrzebę uczestnictwa w zabawach, korzystania z zabawek, spożywania słodyczy i w związku z tym dzielenie się nimi; dostrzeganie i przeciwstawianie się przejawom samolubstwa, okrucieństwa, przezywania, dokuczania – rozumienie przeżyć z tym związanych; wczuwanie się w rolę osoby pokrzywdzonej wykorzystując odpowiednie rekwizyty, organizując scenki dramowe; opiekowanie się nowymi kolegami oraz tymi, którzy tej pomocy potrzebują; 16 „KONTROLUJ SWOJE ZACHOWANIE” Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie unika krzyku, kłótni, przestrzega określonych umówrozumie konsekwencje łamania przyjętych umów; wyraża swoje emocje w sposób zrozumiały dla innych; nazywa pozytywne cechy charakteru: koleżeńskość, życzliwość, uprzejmość, tolerancja; prawidłowo przyjmuje krytykę, cieszy się z sukcesów; unika kłamstwa; rozróżnia prawdę i fałsz, dobro od zła ustalenie reguł i norm życia w grupie, przestrzeganie ich – Kodeks Grupy; posługiwanie się umiarkowanym głosem; mądre rozwiązywanie zaistniałych konfliktów; prowadzenie rozmów dotyczących własnych ocen i odczuć, liczenie się z uczuciami drugiej osoby; stosowanie technik terapeutycznych, ułatwiających dziecku wyzwolenie pozytywnych i negatywnych emocji np. darcie papieru, dmuchanie na bibułkę przyczepioną do nosa, zgniatanie gazety słuchanie utworów literackich; sytuacje edukacyjne, scenki dramowe – nazywanie cech charakteru głównych postaci; uczenie właściwego przyjmowania pochwał i krytyki; poszukiwanie sposobów nagradzania sukcesów innych; rozumienie konsekwencji kłamstwa dla siebie i innych; podejmowanie oceny postępowania własnego i kolegów w konkretnych sytuacjach; rozróżnianie prawdy, fałszu, fantazji, kłamstwa w utworach literackich i w sytuacjach codziennych; 17 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie zwraca się z problemami do drugiej osoby podejmowanie prób oceny i ocenianie postępowania bohaterów bajek i opowiadań; układanie zakończeń historyjek obrazkowych, przewidywanie skutków złego postępowania, wyciąganie wniosków. poznawanie wzorców właściwego zachowania – postawa nauczyciela, postacie z literatury; tworzenie przyjaznej aury dającej dziecku poczucie bezpieczeństwa; WARTOŚĆ: BEZPIECZEŃSTWO „DBAJ O BEZPIECZEŃSTWO” ZASADA STANDARDY PROPONOWANE SPOSOBY OSIĄGNIĘĆ DZIECI REALIZACJI DZIECKO: ustalenie zasad warunkujących bezpieczeństwo podczas pobytu przestrzega zakazu nie w przedszkolu (sala, ogród oddalania się od przedszkolny) oraz na grupy (z określonego wycieczkach; miejsca) rozumie zakaz brania przestrzeganie zakazu spożywania produktów do rąk nieznanych nieznanego pochodzenia przedmiotów, (owoce, rośliny, grzyby, produktów słodycze itp. otrzymywane od obcych); omówienie sposobu informuje dorosłych postępowania w razie złego o swoich samopoczucia, skaleczenia czy dolegliwościach, złym innej dolegliwości; samopoczuciu zapamiętanie własnego imienia, zna swoje imię, nazwiska i adresu zamieszkania nazwisko i adres poprzez stosowanie zabaw zamieszkania dydaktycznych i tematycznych; unika niebezpiecznych dostarczanie dzieciom wzorów zabaw i zachowań zachowania (filmy edukacyjne, 18 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie zachowuje ostrożność w kontaktach z obcymi nie zbliża się do nieznanych zwierząt przestrzega zasad ruchu drogowego dla pieszych uważnie porusza się po budynku przedszkola oraz w ogrodzie przedszkolnym teatrzyki, pogadanki) – poznanie konsekwencji niebezpiecznych zabaw i zachowań; poznanie niektórych możliwości radzenia sobie w sytuacjach zagrażających własnemu bezpieczeństwu: oglądanie slajdów, filmów o właściwym zachowaniu w ZOO; spotkanie z weterynarzem – omówienie zachowań zwierząt gdy: zwierzę jest zdenerwowane, chore, boi się; wprowadzenie zasad pieszego ruchu drogowego; dostarczenie wzorców właściwego zachowania się na ulicy (wycieczki na skrzyżowanie, filmy edukacyjne, książki); współpraca z Policją ustalenie jasnych zasad warunkujących bezpieczeństwo podczas pobytu w przedszkolu – przestrzeganie umów grupowych WARTOŚĆ: ZDROWIE „DBAJ O SWOJE ZDROW IE” ZASADA STANDARDY OSIĄGNIĘĆ DZIECI DZIECKO: nie krzyczy, mówi umiarkowanym głosem często przebywa na świeżym powietrzu, hartuje swój organizm PROPONOWANE SPOSOBY REALIZACJI rozmowy z dziećmi, przykład osobisty nauczyciela; zabawy słuchowe, muzyczno – ruchowe, dydaktyczne prowadzenie zabaw ruchowych na sprzęcie terenowym, 19 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie zjada urozmaicone posiłki pamięta o korzystaniu z zabiegów higienicznych nie obawia się wizyty u lekarza z wykorzystaniem sprzętu sportowego; ubieranie się stosownie do warunków atmosferycznych oraz danej sytuacji (nie przegrzewanie, nie wyziębianie organizmu) spacery wycieczki do różnych środowisk przyrodniczych; udział w zawodach, olimpiadach sportowych zachęcenie do zjadania posiłków przygotowanych w przedszkolu omówienie z dziećmi zawartości witamin w poszczególnych produktach; zachęcenie o zjadania zdrowych produktów potrzebnych do prawidłowego rozwoju; wyeliminowanie z diety dziecka słodyczy, chipsów oraz szkodliwych napojów typu coca-cola; dbanie o częste mycie rąk (przed posiłkiem, po skorzystaniu z toalety, po skończonej zabawie); uświadomienie konieczności mycia zębów co najmniej dwa razy dziennie; dbanie o wygląd i higienę osobistą (paznokcie, włosy, schludny ubiór) korzystanie z chusteczek higienicznych w razie potrzeby; podczas kichania i kasłania zasłanianie ust chusteczką lub ręką w okolicy łokcia; organizowanie w przedszkolu spotkań z pracownikami służby 20 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie zdrowia (pediatra, pielęgniarka, stomatolog); rozmowy z dziećmi na podstawie historyjek obrazkowych, literatury; organizowanie wycieczek do ośrodków zdrowia, apteki; wdrażanie do potrzeby kontrolowania i leczenia zębów; „POZNAJ TRADYCJE RODZINNE I NARODOWE” WARTOŚĆ: RODZINA I KRAJ ZASADA STANDARDY OSIĄGNIĘĆ DZIECI DZIECKO: kultywuje tradycje swojej rodziny PROPONOWANE SPOSOBY REALIZACJI pobudzanie ciekawości do interesowania się historią i tradycjami swojej rodziny; aktywnie uczestniczy w przygotowaniach do świąt; wzmacnianie więzi rodzinnych pamięta o poprzez udział członków rodziny uroczystościach w uroczystościach rodzinnych organizowanych w przedszkolu, zajęciach otwartych, festynach; samodzielne wykonanie upominków dla członków rodziny; uświadomienie dzieciom ich jest dumne z kraju, przynależności narodowej w którym mieszka (zajęcia, każda nadarzająca się szanuje język ojczysty okazja) – jesteśmy Polakami, i tradycje narodowe mieszkamy w Polsce; zna piękno swojego poznawanie mapy Polski, kraju, regionu, miast najważniejszych miast i rzek; wie, gdzie pracują jego rodzice i zna wartości słuchanie legend, oglądanie filmów o tematyce narodowej, wypływające 21 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie z wykonywanego zawodu poznawanie godła, herbu i flagi Polski oraz naszego miasta; organizowanie spacerów i wycieczek – kierowanie obserwacji dziecka na miejsca charakterystyczne dla dzielnicy, miasta, kraju. prowadzenie rozmów, zajęć dotyczących poznawania pracy zawodowej rodziców, dziadków, zapraszanie przedstawicieli na zajęcia do przedszkola, realizowanie tematów kompleksowych dotyczących poznawania zawodów np. strażaka, lekarza, policjanta, nauczyciela itp. PRAWA I OBOWIĄZKI DZIECKA Dziecko w przedszkolu ma prawa wynikające z Konwencji Praw Dziecka, a w szczególności do: właściwie zorganizowanego procesu opiekuńczo – wychowawczo – dydaktycznego zgodnie z zasadami higieny pracy umysłowej; szacunku dla wszystkich jego potrzeb, życzliwego i podmiotowego traktowania; ochrony przed wszelkimi formami wyrażania przemocy fizycznej bądź psychicznej; wyrażania swoich uczuć i myśli; do nauki poprzez zabawę; do opieki i ochrony. Dziecko w przedszkolu ma zagwarantowane prawo do: godności i nietykalności osobistej; 22 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie wyrażania swobody myśli, sumienia i wyznania; akceptacji i indywidualnego rozwoju; ochrony zdrowia i nienaruszalności cielesnej; korzystania z dóbr kulturalnych; znajomości swoich praw; spokoju i samotności, gdy tego potrzebuje; aktywnej dyskusji z dziećmi i dorosłymi; zabawy i wyboru towarzysza zabawy; aktywnego kształtowania postaw społecznych; doświadczania konsekwencji własnego zachowania (ograniczonego względami bezpieczeństwa); snu i wypoczynku, relaksu; zdobywania wiedzy; jedzenia i picia, gdy jest głodne lub spragnione; ochrony przed wszelkimi formami wyrażania przemocy fizycznej lub psychicznej; popełniania błędów i odnoszenia sukcesów; własnej prywatności; ma prawo nie wiedzieć, nie znać, nie rozumieć. Dziecko w przedszkolu ma obowiązek w trosce o bezpieczeństwo własne i innych: nie oddalać się od grupy bez wiedzy nauczycieli; używać form grzecznościowych wobec osób dorosłych i kolegów; dbać o bezpieczeństwo i zdrowie własne i swoich kolegów; sygnalizować złe samopoczucie i potrzeby fizjologiczne; szanować sprzęt i zabawki w przedszkolu; dbać o estetykę i czystość pomieszczeń, w których przebywa; dbać o swój wygląd i estetykę ubrania; 23 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie przejawiać właściwy stosunek do innych, wynikający z postaw respektowania podstawowych norm społecznych i etycznych. PRAWA I OBOWIĄZKI RODZICÓW Rodzice w przedszkolu mają prawo do: zapoznania się z realizowanymi w przedszkolu planami i programami pracy wychowawczo – dydaktycznej; uzyskiwania na bieżąco rzetelnej informacji na temat aktualnego stanu rozwoju i postępów edukacyjnych dziecka; uzyskania informacji o stanie gotowości szkolnej swojego dziecka, aby mogli je w jej osiągnięciu wspomagać; wyrażania i przekazywania nauczycielowi oraz dyrektorowi wniosków z obserwacji pracy przedszkola; wyrażania i przekazywania opinii na temat pracy przedszkola organowi prowadzącemu i nadzorującemu pracę pedagogiczną poprzez swoje przedstawicielstwa tj. Radę Rodziców; uzyskiwania porad i wskazówek od nauczycieli w rozpoznawaniu przyczyn trudności wychowawczych oraz doborze metod udzielania dziecku pomocy; uczestniczenia w zajęciach wychowawczo – dydaktycznych oraz uroczystościach przedszkolnych; poznania jadłospisu na dany dzień; proponowania charakteru zajęć dodatkowych. Rodzice w przedszkolu mają obowiązek: przestrzegania Statutu Przedszkola nr 13 w Lublinie; respektowania uchwał Rady Pedagogicznej i Rady Rodziców podjętych w ramach ich kompetencji; 24 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie przyprowadzania i odbierania dziecka z przedszkola osobiście lub przez upoważnioną przez rodziców osobę zapewniającą dziecku pełne bezpieczeństwo; zaopatrzenie dziecka w niezbędną odzież, przedmioty i przybory; przestrzeganie godzin pracy przedszkola; terminowe uiszczanie odpłatności za pobyt dziecka w przedszkolu; informowanie o przyczynach nieobecności dziecka w przedszkolu; niezwłoczne zawiadamianie o zatruciach pokarmowych i chorobach zakaźnych; przestrzeganie zasad higieny i bhp na terenie przedszkola; wykazywanie zainteresowania postępami dziecka w procesie dydaktyczno – wychowawczym; uczestniczenie w zebraniach rodziców, utrzymywania stałego kontaktu z nauczycielem bądź dyrektorem przedszkola w celu uzyskania aktualnych informacji o dziecku; wspierania nauczycieli w celu osiągnięcia gotowości szkolnej dziecka. ZADANIA NAUCZYCIELA - WYCHOWAWCY planowanie i prowadzenie pracy wychowawczo – dydaktycznej zgodnie z obowiązującym programem i ponoszenie odpowiedzialności za jej jakość; wspieranie rozwoju psychofizycznego rozwoju dziecka; prowadzenie obserwacji pedagogicznych mających na celu poznanie możliwości i potrzeb rozwojowych dzieci oraz dokumentowanie tych obserwacji; prowadzenie analizy gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole(diagnoza przedszkolna) z początkiem roku poprzedzającego rozpoczęcie przez dziecko nauki w klasie I szkoły podstawowej; 25 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie ponoszenie odpowiedzialności za życie, zdrowie i bezpieczeństwo dzieci podczas pobytu w przedszkolu i poza terenem w czasie wycieczek, spacerów; współpracowanie ze specjalistami świadczącymi kwalifikowaną pomoc psychologiczno – pedagogiczną, zdrowotną itp.; dbanie o warsztat pracy przez gromadzenie pomocy naukowych oraz o estetykę pomieszczeń; współdziałanie z rodzicami (prawnymi opiekunami) w sprawach wychowania i nauczania; prowadzenie dokumentacji zgodnie z określonymi przepisami; planowanie własnego rozwoju zawodowego; realizowanie zaleceń dyrektora i osób kontrolujących; eliminowanie przyczyn niepowodzeń dzieci; współtworzenie dobrej atmosfery w przedszkolu; wspieranie rozwoju aktywności poznawczej dziecka nastawionej na poznawanie samego siebie oraz rzeczywistości społeczno – kulturalnej i przyrodniczej; codzienne sumienne przygotowywanie się do pracy z dziećmi; przestrzeganie podstawowych zasad bhp i ppoż. oraz dyscypliny pracy. Wszyscy, zarówno rodzice, jak i cały personel przedszkola powinni kierować się zasadą, że jest coś, co w istotny sposób odróżnia nauczanie wartości od edukacji w innych dziedzinach, mianowicie: najważniejszym elementem tej nauki jest przykład dorosłych. Nie teoria, lecz zachowania dorosłych, czyli ich system wartości w działaniu, najdobitniej przemawiają do dzieci. Trzeba być bardzo uważnym, by praktykowane przez nas w codziennym życiu wartości, które dzieci dostrzegają i nieomylnie interpretują, były spójne z tymi, które głosimy i których chcemy dzieci nauczyć. A niewątpliwie „nauczenie dziecka wartości jest najważniejszym zadaniem wychowawczym dla rodziców i nauczycieli”, 26 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie bowiem „mocny system wartości moralnych i umiejętność kierowania się nim w życiu to najważniejszy kapitał, w jaki powinniśmy wyposażyć dziecko”, ponieważ „wartości moralne stoją na straży życia i jego jakości, skłaniają nas do zachowań, które są dobre dla wszystkich i nikogo nie krzywdzą”. (Irena Koźmińska i Elżbieta Olszewska). SYSTEM MOTYWACJI Bardzo skutecznym środkiem wychowania są pochwały i nagrody. Mają one właściwości zachęcające i pobudzające do wysiłku każdego człowieka, szczególnie dziecko. Nagradzamy za: podporządkowanie się umowom, zasadom wspólnie ustalonym; bezinteresowną pomoc słabszym; za wysiłek włożony w wykonanie pracy, zadania z uwzględnieniem możliwości dziecka; za bardzo dobre wypełnianie przyjętych na siebie obowiązków (np. dyżury). Formy nagród: pochwała indywidualna; pochwała wobec grupy; pochwała w postaci specjalnego znaczka, nalepki; pochwała przed rodzicami; pochwała w postaci różnych emblematów uznania (serduszka, minki itp.); dostęp do atrakcyjnej zabawki, zajęcia, zabawy. Po ustaleniu norm postępowania wskazane jest ustalenie określonych konsekwencji za brak podporządkowania się przyjętym normom, umowom i zasadom. 27 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie Środki zaradcze stosujemy za: nieprzestrzeganie ustalonych zasad i norm współżycia w grupie i w przedszkolu; stwarzanie sytuacji zagrażających bezpieczeństwu własnemu i innych; agresywne zachowanie skierowane na dorosłych, dzieci i przedmioty; przeszkadzanie innym w zabawie; celowe niewywiązywanie się z podjętych obowiązków; niszczenie cudzej własności oraz wytworów prac innych dzieci. Formy środków zaradczych w przypadku niestosowania się do ustalonych wspólnych zasad: słowne upomnienie, czyli rozmowa (przypomnienie obowiązujących zasad); poinformowanie rodziców o przewinieniu; upomnienie wobec grupy; wyrażanie przez nauczyciela swojego smutku i zawodu z powodu zachowania dziecka; propozycje aktywności mającej na celu rozładowanie negatywnych emocji; ukazywanie następstw zachowania, aby skłonić do autorefleksji; odsunięcie na krótki czas od zabawy, czasowe odebranie przyznanego przywileju, np. utrata funkcji dyżurnego (spokojna i rzetelna informacja dotycząca czynu, a nie uderzająca w charakter dziecka). Budowanie systemu motywacji opiera się na stosowaniu nagrody zaraz po wystąpieniu zachowania pożądanego, przechodzeniu od nagradzania ciągłego do sporadycznego, nagradzania nie tylko efektów, ale też prób wykonania czynności. Dziecko częściej reaguje na pochwałę niż na karę, dlatego też program wychowawczy przedszkola oparty jest na wzmocnieniach pozytywnych, nauczyciele jednak powinni unikać nadmiaru nagród, zachowując konsekwencję 28 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie w stosowaniu wzmocnień. Wychowawcy opracowując wspólnie z dziećmi „Kodeks postępowania” z jednej strony wspierają je i motywują do przestrzegania norm i zasad, z drugiej – konsekwentnie egzekwują go. Dziecko bowiem potrzebuje precyzyjnego i wyraźnego określenia, co jest dozwolone, a czego nie wolno. SPOSOBY REALIZACJI PROGRAMU WYCHOWAWCZEGO Wobec wychowanka projektowanie okazji edukacyjnych stwarzających możliwości rozwoju osobowości dziecka; dostarczanie dzieciom wzorców właściwego postępowania i zachowania; prowadzenie rozmów i dyskusji na temat prostych zasad ,,dobrego wychowania” w codziennych sytuacjach; angażowanie dzieci do przestrzegania i szanowania wspólnej własności oraz dbania o ład i porządek w najbliższym otoczeniu; zawieranie umów z dziećmi dotyczącymi zachowania w przedszkolu; konsekwentne ich przestrzeganie; stworzenie kodeksu właściwych zachowań w grupie oraz konieczności jego respektowania; organizowanie zabaw adaptacyjnych i integracyjnych; czytanie i opowiadanie utworów literackich związanych z zachowaniami społecznymi; wyrażanie swoich uczuć mimiką, rysunkiem, ruchem itp.; organizowanie zajęć otwartych i uroczystości przedszkolnych z udziałem dzieci i rodziców; prezentacja scenek rodzajowych, dramowych w celu poznania konsekwencji niebezpiecznych zabaw i zachowań; 29 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie organizowanie spotkań z ciekawymi ludźmi (przekazanie wiedzy dotyczącej bezpieczeństwa, zdrowia, tradycji rodzinnej i narodowej); aktywny udział w zajęciach pierwszej pomocy przedmedycznej; aranżowanie sytuacji wychowawczych i tworzenie otoczenia dziecka, wprowadzając w świat wartości uniwersalnych; prowadzenie systematycznej pracy nad zaznajomieniem dzieci ze sposobami pokojowego rozwiązywania konfliktów; rozpoznawanie elementów wyzwalających złość i agresję; organizowanie działań sprzyjających wprowadzaniu dzieci w kulturę bycia, życzliwości, odpowiedzialności, otwartości i tolerancji wobec otaczającego świata. Wobec rodziców zapoznanie rodziców z programem wychowawczym placówki i jego zaopiniowanie; uświadamianie konieczności ujednolicenia oddziaływań wychowawczych w domu i przedszkolu; zapoznanie z zasadami i regułami wychowawczymi przyjętymi przez dzieci i nauczycieli; zachęcanie do aktywnego udziału w zebraniach, spotkaniach integracyjnych, indywidualnych, zajęciach otwartych, uroczystościach przedszkolnych; informowanie rodziców o postępach edukacyjnych dziecka; ułatwianie kontaktów z rodzicami tworząc partnerski układ pomocy w osiąganiu najpełniejszego rozwoju dziecka; prowadzenie stałych kącików informacyjnych dla rodziców. 30 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie Wobec nauczycieli – wychowawców systematyczne oddziaływanie i kształtowanie postaw społeczno – moralnych; prowadzenie zajęć koleżeńskich; wzajemna wymiana doświadczeń pedagogicznych; ujednolicenie oddziaływań wychowawczych nauczycieli; zdobywanie nowych doświadczeń, metod pracy podczas kursów, warsztatów, studiów podyplomowych itp.; integracja nauczycieli w przygotowywaniu się do zadań wychowawczych w grupie; prawidłowe planowanie pracy opiekuńczej, wychowawczej i edukacyjnej; podejmowanie się różnych zadań na rzecz przedszkola. EWALUACJA Program poddany zostanie ewaluacji. Ewaluacja uwzględniać powinna opinię wychowanków, rodziców, nauczycieli, pracowników przedszkola, wytwory dzieci. Sposoby ewaluacji: ankiety (skierowane do realizatorów programu); analiza dokumentów (zapisy w dziennikach, plany miesięczne w poszczególnych grupach, arkusze obserwacji dziecka, hospitacje diagnozujące, sprawozdania z realizacji programu, ocena realizacji programu na końcowo rocznym spotkaniu Rady Pedagogicznej); analiza dokumentacji współpracy z rodzicami (protokoły zebrań z rodzicami, informacje zwrotne od rodziców); analiza twórczości dziecięcej (słownej, muzycznej, plastycznej, teatralnej); rozmowy z dziećmi, rodzicami, wychowawcami grup; 31 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie ocena grupy przez nauczyciela, prezentacje dokonań dzieci w formie wystawki prac; materiał reportażowy (kronika przedszkola). PROPOZYCJE LITERATURY UCZĄCEJ DZIECI WARTOŚCI Dziecko jest jak walizka – to z niej wyjmiesz, co do niej włożysz. przysłowie I. Szacunek Utwory literackie, w których znajdują się przykłady szacunku lub braku szacunku: 1. H. Ch. Andersen, „Brzydkie kaczątko". 2. J. Brzechwa, „Kwoka”. 3. J. Canfield, M. V. Hansen, „Balsam dla duszy dziecka”. 4. A. Lindgren, „Rasmus i włóczęga”, „Dzieci z Bullerbyn”. 5. T. i J. O’Neal, „Szacunek – ja na niego zasługuję i innym go okazuję!”, z serii „Skrzat od dobrych rad”. 6. B. Ostrowicka, „Ale ja tak chcę”. 7. M. Velthuijs, „Żabka i obcy”. 8. A. – C. Westly, „Sekret taty i ciężarówka”. 32 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie II. Uczciwość Utwory literackie, w których znajdują się przykłady uczciwości lub braku uczciwości: 1. J. Brzechwa, „Kłamczucha”, „Pchła Szachrajka”, „Szelmostwa Lisa Witalisa”. 2. E. Kastner, „Mania czy Ania”. 3. C. Collodi, „Pinokio”. 4. A. Lindgren, „Pippi Pończoszonka”. 5. Z. Rogoszówna, „Dzieci Pana Majstra”. III. Odpowiedzialność Utwory literackie, w których znajdują się przykłady odpowiedzialności lub jej braku: 1. P. Bourgeois, B. Clark, „Franklin mały zapominalski”. 2. J. Canfield, M. V. Hansen, „Balsam dla duszy dziecka”. 3. C. Collodi, „Pinokio”. 4. W. Cztwrtek, „O gajowym Chrobotku”. 5. G. Delahaye, seria o Martynce. 6. Janosch, „Dzień dobry, Świnko”. 7. A. Lindgren, „Pippi Pończoszanka”. 8. N. Most, A. Rudolph, „Co wolno, a czego nie wolno”. 9. M. Musierowicz, „Znajomi z zerówki”. IV. Odwaga Utwory literackie, w których znajdują się przykłady odwagi lub jej braku: 1. A. Onichimowska, „Najwyższa góra świata”. 2. H. Amery, „Mity greckie dla najmłodszych”. 3. H. Ch. Andersen, „Nowe szaty cesarza”. 33 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie 4. E. Knight, „Lassie, wróć”. V. Pokojowość Utwory literackie, w których znajdują się przykłady pokojowości lub jej braku: 1. P. Bourgeois, B. Clark, „Franklin mówi przepraszam”. 2. C. Collodi, „Pinokio”. 3. M. Leaf, „Byczek Fernando”. 4. A. Lindgren, „Lotta z ulicy Awanturników”. 5. A. A. Milne, „Kubuś Puchatek”. 6. A-C. Westly, Sekret Taty i ciężarówka”. VI. Sprawiedliwość Utwory literackie, w których znajdują się przykłady sprawiedliwości lub braku sprawiedliwości: 1. J. Canfield, M. V. Hansen, „Balsam dla duszy dziecka”. 2. C. Collodi, „Pinokio”. 3. A-C. Westly, „Sekret Taty i ciężarówka”. VII. Szczęście, optymizm, humor Utwory, w których bohaterowie są optymistami lub / i wykazują się poczuciem humoru: 1. P. Bourgeois, B. Clark, seria o Franklinie. 2. Janosch, „Ja ciebie wyleczę, powiedział Miś”. 3. A. Lindgren, „Pippi Pończoszanka”, „Karlson z dachu”. 4. K. Makuszyński, „Przygody Koziołka Matołka”. 5. A. A. Milne, „Kubuś Puchatek”. 6. E. Janikowszky, „Gdybym był dorosły”. VIII. Przyjaźń i miłość 34 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie Utwory literackie, w których znajdują się przykłady przyjaźni i miłości lub ich braku: 1. Cz. Janczarski, „Miś Uszatek”. 2. S. Mc Bratney, „Nawet nie wiesz, jak bardzo cię kocham”. 3. Janosch, „Ja ciebie wyleczę, powiedział Miś”, „Dzień dobry, Świnko”. 4. J. Spyri, „Heidi”. 5. H. Ch. Andersen, „Królowa Śniegu”. 6. C. Collodi, „Pinokio”. 7. A. A. Milne, „Kubuś Puchatek”. 8. J. Canfield, M. V. Hansen, „Balsam dla duszy dziecka”. IX. Solidarność Utwory literackie, w których znajdują się przykłady solidarności lub jej braku: 1. A. Lindgren, „Bracia Lwie Serce”. 2. J. Tuwim, „Rzepka”. 3. C. S. Lewis, „Opowieści z Narnii”. X. Piękno Utwory literackie, w których znajdują się przykłady piękna lub jego braku: 1. H. Ch. Andersen, „Calineczka”, „Królowa Śniegu”, „Brzydkie kaczątko”. 2. J. L. Karl i W. Grimm, „Królewna Śnieżka”. 3. C. S. Lewis, „Opowieści z Narnii”. 4. A. Lindgren, „Bracia Lwie Serce”. 5. M. Musierowicz, „Znajomi z zerówki”. 6. E. Szelburg – Zarembina, „Idzie niebo ciemną nocą”. 35 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie 7. J. Tuwim, „Spóźniony słowik”. XI. Mądrość Utwory literackie, w których znajdują się przykłady mądrości lub jej braku: 1. A. Lindgren, „Lotta z ulicy Awanturników”. 2. A-C. Westly, „Sekret Taty i ciężarówka”. BIBLIOGRAFIA 1. R. Campbell, Sztuka zrozumienia, czyli jak naprawdę kochać swoje dziecko, Vocatio, Warszawa 1998. 2. R. Cole, Inteligencja moralna dzieci, Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2003. 3. J. Dobson, Dzieci i wychowanie, Vocatio, Warszawa 1995. 4. A. Faber, E. Mazlish, Jak mówić, żeby dzieci nas słuchały – jak słuchać, żeby dzieci do nas mówiły, Media Rodzina, Poznań 2001. 5. D. Goleman, Inteligencja emocjonalna, Media Rodzina, Poznań 1997. 6. I. Koźmińska, E. Olszewska, Z dzieckiem w świat wartości, Świat Książki, Warszawa 2007. 7. D. Nolte, R. Harris, Dzieci patrzą na nas, Instytut Wydawniczy PAX, Warszawa 2002. 36 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie Załącznik nr 1. Ankieta dla nauczycieli dotycząca realizacji Programu Wychowawczego w przedszkolu Celem poniższej ankiety jest dokonanie przez nauczycieli aktualnej oceny realizacji programu wychowawczego naszej placówki. Ankieta jest anonimowa. Jej wyniki posłużą doskonaleniu programu wychowawczego. Wybraną odpowiedź należy zakreślić krzyżykiem. Wyniki ankiety zostaną opracowane i przedstawione Radzie pedagogicznej. Dziękuję za wypełnienie ankiety. PYTANIE 1. Czy Program wychowawczy przedszkola ma dokładnie określone cele, warunki i sposoby realizacji? □ Tak □ Nie PYTANIE 2. Czy według Pani treści Programu Wychowawczego są zgodne z podstawą programową wychowania przedszkolnego i dopasowane do możliwości wychowanków przedszkola? □ Tak □ Nie □ Inne uwagi ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ……………………....................................................................................... ………………….......................................................................................... PYTANIE 3. 37 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie Czy wykorzystała Pani Program Wychowawczy przedszkola przy tworzeniu własnego systemu wychowawczego w swoim oddziale? □ Tak □ Nie PYTANIE 4. Czy Pani zdaniem wprowadzony Program wychowawczy w przedszkolu ma wpływ na jednolity system oddziaływania wychowawczego? □ Tak □ Nie jeśli nie, to proszę podać przyczyny ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... PYTANIE 5. Czy realizacja Programu wychowawczego ma wpływ na osiągane efekty pracy wychowawczej w Pani oddziale? □ Tak □ Nie Jeśli nie, to proszę podać przyczyny ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... PYTANIE 6. Czy realizowany Program Wychowawczy w przedszkolu pomógł Pani w pracy wychowawczej? □ Tak □ Nie □ Inne uwagi ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... PYTANIE 7. 38 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie Jakie treści Programu Wychowawczego realizowała Pani w pracy wychowawczej w swoim oddziale? □ Bądź kulturalny □ Bądź koleżeński □ Kontroluj swoje zachowanie □ W zakresie właściwego rozumienia własnego bezpieczeństwa □ Dbaj o bezpieczeństwo □ Dbaj o swoje zdrowie □ Poznaj tradycje rodzinne i narodowe. W jaki sposób ...................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... PYTANIE 8. Czy według Pani zaproponowane wartości, zasady, normy i sposoby ich realizacji w Programie Wychowawczym są odpowiednie? □ Tak □ Nie a) Jakie Pani wprowadziłaby ewentualnie zmiany ..................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... PYTANIE 9. Czy Pani zgadza się z proponowanym systemem nagród i kar w Programie Wychowawczym? □ Tak □ Nie a) Jakie zmiany można wprowadzić, proszę wymienić ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... 39 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie PYTANIE 10. Czy w wyniku realizacji Programu Wychowawczego wzrosły Pani umiejętności w zakresie kompetencji wychowawczych? □ Tak □ Nie □ Inne uwagi .................................................................................................................... .................................................................................................................... .................................................................................................................... ..................................................................................................................... ..................................................................................................................... PYTANIE 11. Czy realizacja Programu Wychowawczego pomogła Pani w nawiązaniu bliższego kontaktu z wychowankiem i w akceptacji jego podmiotowości? □ Tak □ Nie □ Inne uwagi ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... PYTANIE 12. Jak układa się współpraca z rodzicami w Pani oddziale? □ bardzo dobrze □ dobrze □ ani źle, ani dobrze □ nie najlepiej □ inne uwagi ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ....................................................................................................................... ...................................................................................................................... ..................................................................................................................... …………………........................................................................................ PYTANIE 13. Czy rodzice są otwarci na rady i sugestie z Pani strony? □ bardzo □ raczej tak □ raczej nie □ zdecydowanie nie □ trudno mi powiedzieć PYTANIE 14. 40 Program Wychowawczy Przedszkola nr 13 w Lublinie Napisz kilka propozycji, co należałoby zrobić, żeby usprawnić realizację programu? ............................................................................................................ ............................................................................................................ ............................................................................................................. .............................................................................................................. 41