prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu
Transkrypt
prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu
PRACOWNIA PROJEKTOWO – USŁUGOWA MALUGA S.C. 53-149 Wrocław, ul. Racławicka 15/19 tel./fax (71) 321 10 42 e-mail: [email protected] NIP 898-214-32-24 PROGNOZA ODDZIAŁYWANIA NA ŚRODOWISKO MIEJSCOWEGO PLANU ZAGOSPODAROWANIA PRZESTRZENNEGO OBEJMUJĄCEGO OBRĘB RABOWICE W GMINIE SWARZĘDZ mgr inż. Bartosz Maluga opracowanie mgr inż. Jolanta Holeksa kierownik pracowni mgr inż. Marta Ożga-Maluga Wrocław, wrzesień 2012 r. Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice SPIS TREŚCI I. WPROWADZENIE 3 II. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI, GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ JEGO POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI 3 III. INFORMACJE O METODACH ZASTOSOWANYCH PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY 3 IV. ISTNIEJĄCY STAN ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNE ZMIANY TEGO STANU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU 4 1. Struktura funkcjonalno-przestrzenna 4 2. Prawne formy ochrony przyrody 5 3. Warunki klimatyczne 5 4. Szata roślinna i świat zwierzęcy 5 5. Gleby 6 6. Rzeźba terenu 6 7. Wody 6 8. Powietrze 7 9. Hałas 8 10. Promieniowanie elektromagnetyczne 8 11. Ryzyko wystąpienia poważnych awarii 8 V. STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH OBJĘTYCH PRZEWIDYWANYM ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM 9 VI. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM 9 VII. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU VIII. PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIA 9 10 1. Synteza ustaleń projektu planu 10 2. Oddziaływania na poszczególne elementy środowiska 13 3. Oddziaływania terenów 15 IX. TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO 17 X. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO 17 XI. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE 17 XII. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU 18 XIII. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM 18 2 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice I. WPROWADZENIE Prognoza oddziaływania na środowisko dotyczy projektu miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice (pow. ok. 380 ha) w gminie Swarzędz (15 km na wschód od Poznania, we wschodniej część powiatu poznańskiego). Granicę obszaru objętego planem stanowią: od północnego-wschodu granica administracyjna gminy Swarzędz, będąca jednocześnie granicą gminy Kostrzyn i Kleszczewo, od południowegozachodu ul. Średzka (droga powiatowa nr 2410P relacji Swarzędz-Środa Wielkopolska), od północnego-zachodu granica obrębu Zalasewo i Jasin. Prognoza spełnia wymogi art. 51 ust. 2 ustawy z dnia 3 października 2008 r. o udostępnianiu informacji o środowisku i jego ochronie, udziale społeczeństwa w ochronie środowiska oraz o ocenach oddziaływania na środowisko (Dz. U. 2008 Nr 199, poz. 1227 ze zmianami), zawiera także informacje wymagane przez Regionalnego Dyrektora Ochrony Środowiska w Poznaniu (uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości, pismo RDOŚ-30-OO.III-7041489/10/mm) oraz przez Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego w Poznaniu (uzgodnienie zakresu i stopnia szczegółowości, sygn. pisma NS-72/1-90(1)/10) przy czym nie wszystkie z wymaganych zagadnień zostały szczegółowo opisane – wynika to z braku ich występowania lub charakterystyki obszaru objętego planem. Integralną częścią opracowania jest rysunek prognozy. II. INFORMACJE O ZAWARTOŚCI, GŁÓWNYCH CELACH PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU ORAZ JEGO POWIĄZANIACH Z INNYMI DOKUMENTAMI Projektowany dokument, jakim jest projekt miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmujący obręb Rabowice w gminie Swarzędz, zawiera ustalenia dot. zasad zabudowy i zagospodarowania terenów, w tym m.in. przeznaczenia terenów, zasad ochrony i kształtowania ładu przestrzennego, zasad ochrony środowiska i przyrody oraz parametrów i wskaźników kształtowania zabudowy. Głównym celem projektowanego dokumentu jest objęcie obowiązującym planem miejscowym całego obrębu Rabowice (obecnie na tym obszarze obowiązuje 8 planów, w tym 7 obejmujących tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i 1 obejmujący teren aktywizacji gospodarczej), a tym samym uporządkowanie zasad zabudowy i zagospodarowania na tych terenach, ponadto, zgodnie ze studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego, wskazuje się nowe tereny inwestycyjne, wyznacza się rezerwę terenu pod projektowaną obwodnicę Swarzędza, a także wskazuje się tereny przeznaczone do zalesienia. Projektowany dokument powiązany jest ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Swarzędz oraz obowiązującymi na obszarze opracowania planami miejscowymi (plan zakłada kontynuację i uzupełnienie rozwiązań planistycznych ustalonych w tych planach). Nie obserwuje się powiązań z innymi dokumentami, w tym dotyczącymi prawnych form ochrony przyrody. III. INFORMACJE O METODACH ZASTOSOWANYCH PRZY SPORZĄDZANIU PROGNOZY Prognoza została opracowana na podstawie analizy ustaleń projektu planu, inwentaryzacji oraz po rozpoznaniu problemów związanych z ochroną środowiska, dotyczących obszaru objętego planem. Przy sporządzaniu prognozy wykorzystano także inne dokumenty i materiały studialne, w tym: 3 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice • plany obowiązujące, w tym położone poza obszarem objętym planem, • Opracowanie ekofizjograficzne dla terenu gminy Swarzędz, ITP. Sp. z o. o., Poznań 2009 r., • projekt zmiany Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta i Gminy Swarzędz, Swarzędz 2010 r., • Program Ochrony Środowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami Gminy Swarzędz, tom I, Program Ochrony Środowiska, Swarzędz 2004 r., • Plan Gospodarki Odpadami dla Powiatu Poznańskiego na lata 2008-2011 z perspektywą na lata 2012-2015, Aktualizacja, Poznań, kwiecień 2009 r., • Raport o oddziaływaniu na środowisko projektowanej rozbudowy składowiska odpadów komunalnych innych niż niebezpieczne i obojętne wraz z infrastrukturą towarzyszącą, m. Rabowice, gmina Swarzędz, powiat poznański, woj. wielkopolskie, Biuro projektowe Abrys Technika, Poznań, marzec 2006 r., • Geografię regionalną Polski, Kondracki J., Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998 r., • Geografię fizyczną Polski, Richling A., Ostaszewska K., PWN, 2005 r., • Geologię regionalną Polski, Stupnicka E., Wydawnictwa Uniwersytetu Warszawskiego, 2002 r. Oddziaływanie projektu planu na środowisko oceniano natomiast posługując się następującymi kryteriami: • charakterem zmian (bardzo korzystne, korzystne, niekorzystne, niepożądane, bez znaczenia), • intensywnością przekształceń (nieistotne, nieznaczne, zauważalne, duże, zupełne), • bezpośredniością oddziaływania (bezpośrednie, pośrednie, wtórne, skumulowane), • okresem trwania oddziaływania (krótkoterminowe, średnioterminowe, długoterminowe), • częstotliwością oddziaływania (stałe, chwilowe, okresowe), • zasięgiem oddziaływania (miejscowe, lokalne, ponadlokalne, regionalne, ponadregionalne), • trwałością przekształceń (nieodwracalne, częściowo odwracalne, odwracalne, możliwe do rewaloryzacji). IV. ISTNIEJĄCY STAN ŚRODOWISKA ORAZ POTENCJALNE ZMIANY TEGO STANU W PRZYPADKU BRAKU REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU 1. Struktura funkcjonalno-przestrzenna Dominującą część obszaru objętego opracowaniem stanowią tereny rolnicze. Zajmują one ok. 340 ha, co stanowi ok. 90% powierzchni obszaru objętego planem. Tereny te zlokalizowane są głównie w północno-wschodniej i południowo-zachodniej części obszaru. Drugą grupą, pod względem powierzchni oraz sposobu zagospodarowania, są tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, zlokalizowane przede wszystkim w centralnej części obszaru. Pozostałe grupy stanowią tereny usługowo-produkcyjne, położone w południowo-wschodniej części obszaru, u zbiegu ulic Średzkiej i Świerkowej oraz teren składowiska odpadów, położony przy ul. Świerkowej. W przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu struktura funkcjonalno-przestrzenna nie powinna ulec większym zmianom, tj. większość obszaru objętego planem powinna pozostać w użytkowaniu rolniczym, przy czym na terenach, na których jest plan obowiązujący (ok. 5% powierzchni obszaru opracowania), będą mogły być wydawane pozwolenia na budowę, dotyczące głównie umożliwienia realizacji zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej. Możliwe jest 4 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice także, że na terenach nieobjętych planem obowiązującym, ale niewymagających zmiany przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze, będą wydawane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu, również pozwalające na realizację nowej zabudowy. Działania takie, w przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu, mogą prowadzić do zagospodarowywania terenów w sposób niepożądany, niespójny, a tym samym ograniczający możliwości racjonalnego rozwoju. 2. Prawne formy ochrony przyrody Na obszarze opracowania nie występują prawne formy ochrony przyrody. W przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu nie przewiduje się zmiany w tym zakresie, tj. utworzenia obszaru czy wyznaczenia obiektu objętego prawną formą ochrony przyrody. 3. Warunki klimatyczne W podziale Polski na regiony rolniczo-klimatyczne (Gumiński 1950) obszar opracowania stanowi część dzielnicy środkowej. W tym obszarze występują najniższe w Polsce opady roczne (poniżej 550 mm), największa liczba dni słonecznych (ponad 50) oraz najmniejsza liczba dni pochmurnych (poniżej 130). Średnia roczna temperatura powietrza wynosi około 18ºC. Średnia temperatura powietrza w styczniu wynosi –1,5ºC, a w lipcu 18,5ºC. Dni mroźnych jest od 30 do 50, a dni z przymrozkami od 100 do 110. Pokrywa śnieżna zalega przez 38-60 dni, a okres wegetacyjny wynosi ok. 200 do 220 dni. Dominują wiatry z kierunku zachodniego (18,3%), południowo-zachodniego (16,5%) i północnozachodniego (11,3%), wiejące przeważnie z niewielkimi prędkościami od 0,5 do 5 m/s. W przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu nie przewiduje się zmiany warunków klimatycznych. 4. Szata roślinna i świat zwierzęcy Roślinność obszaru opracowania jest uboga, wynika to ze słabej żyzności gleb, niekorzystnych warunków wodnych (deficyty wody) oraz działalności człowieka. Dominują zbiorowiska roślinne o charakterze antropogenicznym, typowe dla gospodarki rolnej, o niskich walorach przyrodniczych. Na niewielkiej powierzchni występują łąki (ok. 5 ha, głównie w sąsiedztwie istniejącej zabudowy mieszkaniowej) oraz lasy (dwa tereny o pow. ok. 1 ha każdy, położone w przeciwległych częściach obszaru), a także pojedyncze drzewa i grupy drzew, występujące głównie wzdłuż dróg (szpaler wzdłuż ul. Świerkowej) i cieków wodnych, nie tworzące ekosystemu. Świat zwierzęcy jest charakterystyczny dla terenów rolniczych, występują tu przede wszystkim pospolite gatunki ssaków, takie jak: kret, mysz polna, ryjówka i zając. Gatunki te charakteryzują się stosunkowo wysoką umiejętnością dostosowania do silnie przekształconych ekosystemów i często szeroką tolerancją ekologiczną na różne czynniki środowiska, stąd ich występowanie na obszarze objętym planem należy uznać za typowe. Nie obserwuje się tu także cennych gatunków zwierząt związanych ze środowiskiem wodnym – jedyny zbiornik wodny o nieznacznej powierzchni (ok. 0,5 ha), powstały w wyniku przekształceń antropogenicznych, nie stanowi istotnego elementu siedliskowego i nie wchodzi w skład powiązań ekologicznych. Ocenia się, że obszar opracowania nie stanowi ważnego obszaru z przyrodniczego punktu widzenia, zarówno pod względem florystycznym, jak i faunistycznym. 5 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice W przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu większość obszaru pozostanie w użytkowaniu rolniczym (z wyjątkiem terenów objętych obowiązującymi planami lub dla których będą wydawane decyzje o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu), w związku z tym, brak realizacji planu w tym zakresie nie wpłynie niekorzystnie na stan środowiska, nie nastąpi jednak zalesienie części obszaru, co przewiduje projekt planu (szczegółowo omówiono to w pkt VIII.1 prognozy), a tym samym nie zostanie wzbogacona bioróżnorodność. 5. Gleby Na obszarze dominują gleby klasy bonitacyjnej IVa i IVb (pow. ok. 285 ha, co stanowi 75% powierzchni obszaru objętego planem). Drugą grupę, pod względem powierzchni, stanowią grunty klasy V i VI (ok. 60 ha, 15%). Minimalne powierzchnie zajmują grunty klasy III (ok. 2 ha, mniej niż 1%). Pozostałe grunty są zabudowane (głównie zabudowa mieszkaniowa jednorodzinna) i zajmują, wraz z drogami, ok. 35 ha (10%). Przeważają kompleksy żytnie, o dobrej przydatności do produkcji rolnej. Nie stwierdzono zanieczyszczenia gleb związkami chemicznymi. Pod względem przydatności gruntów do posadowienia zabudowy obszar należy do kategorii gruntów o korzystnych warunkach podłoża budowlanego, w których zalegają grunty spoiste morenowe o konsystencji półzwartej i twardoplastycznej oraz grunty niespoiste – piaski różnej granulacji, w stanie średniozagęszczonym. W przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu nie nastąpi zmiana przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze, a tym samym większość gleb zachowa swoją dotychczasową klasę bonitacyjną. 6. Rzeźba terenu Obszar opracowania jest płaski (różnica wysokości wynosi ok. 2 m). W przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu nie przewiduje się zmian w tym zakresie. 7. Wody Wody powierzchniowe stanowią okresowe cieki wodne wraz z rowami melioracyjnymi – należące w całości do zlewni rzeki Kopli, przepływającej przez teren gminy Kostrzyn. W części południowo-wschodniej znajduje się rów odwadniający rejon składowiska odpadów (przebiegający od składowiska w kierunku drogi powiatowej nr 2410P Swarzędz-Środa, następnie łączący się z rowem melioracji szczegółowej prowadzącym do rzeki Kopli), odprowadzający wody z drenowania terenu przeznaczonego pod kwatery składowania odpadów. Przy północnej granicy znajduje się także niewielki, bezimienny zbiornik wodny (wspomniany w pkt 4). Stan czystości tych wód jest zmienny, uzależniony przede wszystkim od cyklów produkcyjnych w rolnictwie (nawożenie) oraz zawartości ścieków pochodzenia komunalnego (z wyłączeniem, ze względu na odległość - ok. 8 km - niedoczyszczonych ścieków z oczyszczalni komunalnych). Nie obserwuje się zanieczyszczenia pochodzącego ze składowiska odpadów. Obserwowana jest natomiast, w odniesieniu do lat poprzednich, pewna poprawa wartości wskaźników dotyczących zawartości substancji organicznych. Wody podziemne charakteryzują się stosunkowo dobrą jakością. Brak jest informacji o pomiarach prowadzonych bezpośrednio na obszarze objętym planem, natomiast w ok. 60 % punktów pomiarowych na terenie gminy woda 6 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice wykazała klasę czystości Ib. Gorsze warunki wykazywały badania wód podziemnych GZWP 144 w badaniach sieci regionalnej. Tam ok. 80 % pomiarów wykazało trzecią klasę czystości wód. W przypadku piętra czwartorzędowego badania prowadzone w roku 2002 w punkcie pomiarowym w Gruszczynie (ok. 6 km na północny zachód od obszaru opracowania) wykazały II klasę czystości wód, natomiast w 2003 r. III klasę. Czynnikami decydującymi o czystości tych wód były wysokie stężenia jonów NO3 i NO2. Ogólna ocena jakości wód podziemnych jest dobra (wg sieci krajowej WIOŚ 2004). Obręb Rabowice jest uznawany za najmniej narażony na zanieczyszczenia. Wody gruntowe znajdują się na poziomie ok. 2 m p. p. t., przy czym stan ten zmienia się podczas długotrwałych lub intensywnych opadów atmosferycznych, co może stanowić pewne ograniczenia w lokalizacji budynków podpiwniczonych. W przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu nie przewiduje się pogorszenia stanu czystości i jakości wód powierzchniowych i podziemnych. Nie nastąpi jednak poprawa tego stanu, z uwagi na dalsze odprowadzanie wód z terenów rolniczych bezpośrednio do wód powierzchniowych oraz brak zintegrowanego systemu sieci kanalizacyjnej. 8. Powietrze Na obszarze opracowania nie ma źródeł emitujących istotne ilości zanieczyszczeń do atmosfery, zauważalny jest natomiast wpływ indywidualnych kotłowni i palenisk oraz ruchu samochodowego. Wielkość emisji z kotłowni i palenisk jest trudna do oszacowania i wskazuje zmienność sezonową. Wzdłuż dróg mogą występować podwyższone poziomy emisji (ale poniżej norm dopuszczalnych), których zasięg oddziaływania nie przekracza kilkudziesięciu metrów. W sąsiedztwie obszaru (po stronie zachodniej) znajdują się hale produkcyjne fabryki samochodów Volkswagen. Technologia produkcji stosowana w tym zakładzie powoduje, że nie stanowi on nadmiernego zagrożenia w odniesieniu do stanu czystości powietrza atmosferycznego. Pewien wpływ na stan czystości powietrza atmosferycznego ma Poznań (oddalony od obszaru o ok. 10 km), w którym, wg danych WIOŚ, istnieje kilkanaście zakładów szczególnie uciążliwych dla środowiska emitujących zanieczyszczenia do atmosfery (m.in. Huta Szkła Antoninek oraz Kompania Piwowarska S.A.), sąsiadujących z gminą Swarzędz. Stanowisko pomiarowe do badania stanu stężenia zanieczyszczeń powietrza (najbliższe obszaru opracowania, oddalone o ok. 4 km) znajduje się w Swarzędzu przy ul. Mickiewicza 1. Pomiary na tym stanowisku wykazują, że dopuszczalne stężenia pyłu, dwutlenku siarki i dwutlenku azotu nie są przekraczane. Potwierdza to poniższa tabela: Tabela 1. Średnioroczne stężenie zanieczyszczeń powietrza Sa. Rodzaj substancji Pył Dwutlenek siarki Dwutlenek azotu Stężenie zanieczyszczeń powietrza Sa [µg/m3] 1995 1996 1997 1998 1999 2000 2001 2002 42,9 42,5 33,6 31,7 42,3 31,6 27,8 29,9 Dopuszczalne stężenie 50 22,3 20,4 12,2 11,1 8,5 7,8 6,3 9,0 40 21,0 19,4 22,5 25,8 27,6 22,7 17,9 31,7 40 Źródło: Program Ochrony Środowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami Gminy Swarzędz, wrzesień 2004 r. 7 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice Dobry stan jakości powietrza atmosferycznego potwierdzają także pomiary przeprowadzone na innych stanowiskach, w tym na stanowisku w Poznaniu-Spławiu (oddalonym o ok. 6 km na południowy-zachód od obszaru opracowania) oraz stanowisku w Koziegłowach (oddalonym o ok. 10 km na północny-zachód od obszaru opracowania). W przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu nie przewiduje się pogorszenia stanu czystości powietrza atmosferycznego, o ile w otoczeniu obszaru objętego planem nie powstanie zakład emitujący znaczne ilości zanieczyszczeń do atmosfery. 9. Hałas Klimat akustyczny obszaru kształtowany jest przede wszystkim przez drogi, w tym ul. Średzką, przebiegającą wzdłuż południowej granicy opracowania (droga powiatowa nr 2410P Swarzędz-Środa) oraz ulice Olszynową i Bukową, przebiegające przez centralną część Rabowic. Najbliższe otoczenie tych dróg jest obszarem o obniżonych parametrach jakościowych klimatu akustycznego, przy czym, z uwagi na niewielkie natężenie ruchu, nie są to oddziaływania znaczące. Hałas emitowany jest także przez składowisko odpadów. W otoczeniu składowiska nie stwierdzono jednak przekroczenia dopuszczalnych poziomów hałasu. W przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu nie przewiduje się pogorszenia stanu jakości klimatu akustycznego. 10. Promieniowanie elektromagnetyczne Przez obszar opracowania przebiega dwutorowa napowietrzna linia elektroenergetyczna wysokiego napięcia WN110 kV. Strefa oddziaływania tej linii wynosi 15 m, licząc od osi linii. Linia ta stanowi najważniejsze źródło promieniowania elektromagnetycznego na obszarze objętym planem. Pozostałe urządzenia i obiekty elektroenergetyczne (w tym napowietrzne linie elektroenergetyczne średniego napięcia, stacje transformatorowe) nie generują istotnego promieniowania elektromagnetycznego. W przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu nie przewiduje się zmian w tym zakresie. 11. Ryzyko wystąpienia poważnych awarii Ryzyko wystąpienia poważnych awarii związane jest przede wszystkim z funkcjonowaniem składowiska odpadów. Poważne awarie mogą wystąpić w sytuacji uszkodzenia zabezpieczeń w dnie kwatery składowania oraz zbiorników odcieków, a następnie migracji tych ścieków do środowiska gruntowo-wodnego. Niewłaściwa eksploatacja składowiska może także doprowadzić do zachwiania stateczności skarp kwatery składowania, co może być przyczyną obsunięcia odpadów poza kwaterę, a tym samym wyciekiem odcieków na tereny niezabezpieczone. Może również nastąpić niezorganizowana emisja biogazu do atmosfery zawierającego metan, co może skutkować wybuchem i samozapłonem złoża odpadów. Sytuacje tego typu są jednak trudne do przewidzenia i nie są skutkiem ustaleń planu. Zapobieganiu tego typu awariom służy prawidłowa budowa i eksploatacja składowiska, zgodnie z instrukcją eksploatacji i warunkami podanymi w pozwoleniu zintegrowanym. Eliminację tego typu zagrożeń można osiągnąć poprzez odpowiednie działania 8 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice zabezpieczające, w tym wybudowanie instalacji odzysku i unieszkodliwiania biogazu lub wykonanie odpowiedniej rekultywacji końcowej. Inne zagrożenia mogą być związane ze zdarzeniami losowymi, będącymi nie do przewidzenia na etapie sporządzania planu, w tym np. wypadkami w transporcie kołowym, podczas przewozu materiałów niebezpiecznych dla środowiska oraz zdrowia i życia ludzi. W przypadku braku realizacji projektowanego dokumentu nie nastąpi powiększenie terenu przewidzianego na składowisko, co może utrudnić ewentualną modernizację składowiska, nie nastąpi także zalesienie obszaru po stronie północnej składowiska, co spowoduje brak naturalnego buforu pomiędzy terenami zabudowanymi, a składowiskiem, ograniczającego ewentualne negatywne skutki wystąpienia awarii. V. STAN ŚRODOWISKA NA OBSZARACH OBJĘTYCH PRZEWIDYWANYM ZNACZĄCYM ODDZIAŁYWANIEM Przewidywane znaczące oddziaływanie może dotyczyć obszarów położonych w sąsiedztwie obszaru objętego planem. Stan środowiska na tych obszarach jest zbliżony do stanu na obszarze opracowania. Po stronie północnowschodniej znajdują się tereny rolne (gminy Kostrzyn i Kleszczewo), brak jest prawnych form ochrony przyrody, sposób zagospodarowania, bioróżnorodność oraz jakość poszczególnych elementów środowiska wyróżniają praktycznie te same cechy, jakie można zaobserwować na obszarze objętym planem. Po stronie północno-zachodniej znajduje się miasto Swarzędz, którego struktura funkcjonalno-przestrzenna charakteryzuje się wyższą intensywnością zabudowy, niż na obszarze opracowania (wyróżnia się m.in. położona bezpośrednio przy granicy obszaru fabryka samochodów), a tym samym mniej jest terenów otwartych, użytkowanych rolniczo, w związku z tym stan środowiska na tym obszarze posiada więcej cech krajobrazu miejskiego, nie są to jednak różnice znaczące. Po stronie południowo-wschodniej, podobnie jak po stronie północno-wschodniej, stan środowiska jest zbliżony do stanu na obszarze opracowania. VI. CELE OCHRONY ŚRODOWISKA USTANOWIONE NA SZCZEBLU MIĘDZYNARODOWYM, WSPÓLNOTOWYM I KRAJOWYM Na obszarze objętym opracowaniem, a także na obszarach objętych przewidywanym znaczącym oddziaływaniem, nie występują cele ochrony środowiska ustanowione na szczeblu międzynarodowym, wspólnotowym i krajowym, istotne z punktu widzenia projektu planu. VII. ISTNIEJĄCE PROBLEMY OCHRONY ŚRODOWISKA ISTOTNE Z PUNKTU WIDZENIA REALIZACJI PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU Istniejące problemy ochrony środowiska, istotne z punktu widzenia realizacji projektowanego dokumentu, to przede wszystkim problemy związane z możliwością zagospodarowywania terenów w sposób niepożądany, dalszym, bezpośrednim odprowadzaniem wód powierzchniowych z terenów rolniczych (zagrożenie zanieczyszczenia wód poprzez związki chemiczne stosowane w nawozach), brakiem zintegrowanego systemu sieci kanalizacyjnej (zagrożenie niekontrolowanego przesączania ścieków), brakiem dodatkowego odizolowania terenów mieszkaniowych od składowiska odpadów oraz zmniejszeniem możliwości wzbogacenia bioróżnorodności obszaru (brak zalesień). 9 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice Nie przewiduje się problemów ochrony środowiska związanych z obiektem składowiska odpadów – o ile będzie ono dostosowywane do ewentualnych nowych wymagań środowiskowych i technicznych. Nie przewiduje się także problemów związanych z obszarami podlegającymi ochronie na podstawie ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 r. o ochronie przyrody (brak prawnych form ochrony przyrody oraz uwarunkowań do ustanowienia takich form ochrony przyrody). VIII. PRZEWIDYWANE ZNACZĄCE ODDZIAŁYWANIA Przy ocenie oddziaływań przyjęto założenie, że autorzy projektu planu uwzględnili wszystkie aspekty ochrony środowiska. Ocenę podzielono na trzy części: • pierwsza to synteza ustaleń projektu planu (pkt 1), • druga dotyczy prognozy oddziaływań na poszczególne elementy środowiska (pkt 2), • trzecia dotyczy prognozy oddziaływań terenów (pkt 3). 1. Synteza ustaleń projektu planu Główne zamierzenia projektowe to: • uporządkowanie zasad zabudowy i zagospodarowania na poszczególnych terenach, • wyznaczenie terenów inwestycyjnych, • wyznaczenie terenu pod projektowaną obwodnicę, • wyznaczenie terenów do zalesienia, • wyznaczenie terenu pod rozbudowę składowiska odpadów. 10 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice Syntezę ustaleń projektu planu przedstawia poniższa tabela: Tabela 2. Synteza ustaleń projektu planu. Symbol Kategoria przeznaczenia terenu MN teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej MNU teren zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami MWU teren zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej z usługami U teren zabudowy usługowej UP teren zabudowy usługowo-produkcyjnej RU teren obsługi produkcji w gospodarstwach ogrodniczych US teren sportu i rekreacji ZL las Cel Wybrane ustalenia uporządkowanie zasad zabudowy i zagospodarowania, ⋅ powierzchnia zabudowy – tereny 1MN-28MN, 34MN, 35MN – nie więcej niż 30% powierzchni działki i uzupełnienie istniejącej zabudowy, umożliwienie realizacji nie więcej niż 240 m2, tereny 29MN-33MN i 36MN – nie więcej niż 40% powierzchni działki; nowej zabudowy ⋅ powierzchnia biologicznie czynna – tereny 1MN-28MN, 34MN,35MN – nie mniej niż 50% powierzchni działki, tereny 29MN-33MN i 36MN – nie mniej niż 40% powierzchni działki; ⋅ forma zabudowy – wolnostojąca; ⋅ wysokość budynków – mieszkalnych nie więcej niż 9 m, garażowych i gospodarczych z dachem stromym – nie więcej niż 5 m, z dachem płaskim – nie więcej niż 3 m; ⋅ na terenach 1MN, 27MN, 36MN obowiązuje lokalizacja zieleni izolacyjnej, zgodnie z oznaczeniem na rysunku planu uporządkowanie zasad zabudowy i zagospodarowania, ⋅ powierzchnia zabudowy – tereny 1MNU, 2MNU, 3MNU – nie więcej niż 40% powierzchni działki i nie uzupełnienie istniejącej zabudowy, umożliwienie realizacji więcej niż 400m2, tereny 4MNU, 5MNU, 6MNU –nie więcej niż 50% powierzchni działki; nowej zabudowy ⋅ powierzchnia biologicznie czynna – tereny 1MNU, 2MNU i 3MNU – nie mniej niż 40% powierzchni działki, tereny 4MNU, 6MNU, 7MNU – nie mniej niż 30% powierzchni działki; ⋅ wysokość budynków – mieszkalnych, mieszkalno-usługowych i usługowych z dachem stromym – nie więcej niż 9 m, z dachem płaskim nie więcej niż 8 m, garażowych i gospodarczych z dachem stromym – nie więcej niż 5 m, z dachem płaskim – nie więcej niż 3 m; ⋅ na terenie 3MNU i 5MNU obowiązuje lokalizacja ciągu pieszo-rowerowego, zgodnie z oznaczeniem na rysunku planu uporządkowanie zasad zabudowy i zagospodarowania, ⋅ powierzchnia zabudowy –nie więcej niż 35% powierzchni działki; uzupełnienie istniejącej zabudowy, umożliwienie realizacji ⋅ powierzchnia biologicznie czynna –nie mniej niż 5% powierzchni działki; nowej zabudowy ⋅ wysokość budynków – od 9 m do 12 m umożliwienie realizacji nowej zabudowy ⋅ powierzchnia zabudowy – nie więcej niż 60% powierzchni działki; ⋅ powierzchnia biologicznie czynna – nie mniej niż 20% powierzchni terenu; ⋅ wysokość budynków – nie więcej niż 12 m; ⋅ na terenach 1U-3U obowiązuje lokalizacja zieleni izolacyjnej, zgodnie z oznaczeniem na rysunku planu uzupełnienie istniejącej zabudowy, umożliwienie realizacji ⋅ powierzchnia zabudowy – nie więcej niż 60% powierzchni działki; nowej zabudowy ⋅ powierzchnia biologicznie czynna – nie mniej niż 20% powierzchni działki; ⋅ wysokość budynków – nie więcej niż 15 m uzupełnienie istniejącej zabudowy, umożliwienie realizacji ⋅ powierzchnia zabudowy – nie więcej niż 20% powierzchni działki; nowej zabudowy ⋅ powierzchnia biologicznie czynna – nie mniej niż 60% powierzchni działki; ⋅ wysokość budynków – nie więcej niż 9 m umożliwienie realizacji nowej zabudowy ⋅ powierzchnia zabudowy – nie więcej niż 30% powierzchni działki; ⋅ powierzchnia biologicznie czynna – nie mniej niż 50% powierzchni działki; ⋅ wysokość budynków – nie więcej niż 9 m utrzymanie istniejącego zagospodarowania (utrzymanie funkcji zgodnie ze stanem istniejącym) 11 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice Symbol Kategoria przeznaczenia terenu Cel ZP teren zieleni urządzonej utworzenie systemu zieleni wśród zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, utrzymanie istniejącego zagospodarowania ZC ZA cmentarz teren zalesień E IT KDG KDZ teren infrastruktury technicznej – elektroenergetyka teren infrastruktury technicznej – gospodarowanie odpadami teren infrastruktury technicznej – kanalizacja pas infrastruktury technicznej teren drogi klasy głównej teren drogi klasy zbiorczej zachowanie i ochrona istniejącego zagospodarowania stworzenie buforu pomiędzy istniejącym składowiskiem odpadów i zabudową usługowo-produkcyjną a zabudową mieszkaniową jednorodzinną utrzymanie istniejącego zagospodarowania KDL teren drogi klasy lokalnej KDD teren drogi klasy dojazdowej O K utrzymanie istniejącego zagospodarowania, umożliwienie rozbudowy utrzymanie istniejącego zagospodarowania, umożliwienie rozbudowy zarezerwowanie terenu zarezerwowanie terenu dla obwodnicy Swarzędza zarezerwowanie terenu dla nowych dróg, utrzymanie istniejącego zagospodarowania zarezerwowanie terenu dla nowych dróg, utrzymanie istniejącego zagospodarowania zarezerwowanie terenu dla nowych dróg, utrzymanie istniejącego zagospodarowania Wybrane ustalenia ⋅ obowiązuje zakaz zabudowy, z wyłączeniem obiektów małej architektury, obiektów, sieci i urządzeń infrastruktury technicznej, dojść; ⋅ powierzchnia biologicznie czynna – tereny 2ZP, 6ZP i 9ZP – nie mniej niż 80% powierzchni terenu, tereny 1ZP, 3ZP,4ZP, 5ZP, 7ZP, 8ZP,10ZP i 11ZP – nie mniej niż 50% powierzchni terenu; (zachowanie funkcji zgodnie ze stanem istniejącym) ⋅ obowiązuje zakaz zabudowy, z wyłączeniem obiektów małej architektury, obiektów, sieci i urządzeń infrastruktury technicznej oraz dojść; ⋅ powierzchnia biologicznie czynna – nie mniej niż 80% powierzchni terenu (utrzymanie funkcji zgodnie ze stanem istniejącym) ⋅ powierzchnia zabudowy – nie więcej niż 80% powierzchni terenu; ⋅ wysokość zabudowy – nie więcej niż 15 m ⋅ powierzchnia zabudowy – nie więcej niż 80% powierzchni terenu; ⋅ wysokość zabudowy – nie więcej niż 15 m wymóg lokalizacji (w sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej) ekranów akustycznych wymóg lokalizacji (w sąsiedztwie zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej) ekranów akustycznych obowiązuje zachowanie cieków wodnych, położonych wzdłuż dróg 6KDZ i 7KDZ obowiązuje ścieżka rowerowa na terenie 5KDZ obowiązuje szpaler drzew na terenie 5KDL obowiązuje szpaler drzew na terenie 4KDD Źródło: Opracowanie własne. 12 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice 2. Oddziaływania na poszczególne elementy środowiska Oddziaływania na poszczególne elementy środowiska przedstawiono w poniższych tabelach: Tabela 3. Oddziaływania na poszczególne elementy środowiska. Oddziaływania bezpośrednie pośrednie wtórne skumulowane krótkoterminowe średnioterminowe długoterminowe stałe chwilowe obszar Natura 2000 pozytywne negatywne ●1 różnorodność biologiczna ● ● ● ● ● ludzie ● ● ● ● ● zwierzęta ● ● ● ● ● ● rośliny ● ● ● ● ● ● woda ● ● ● ● ● ● powietrze ● ● ● ● ● ● powierzchnia ziemi ● ● ● ● ● ● krajobraz ● ● ● ● ● ● ● ● klimat ● ● ● ● zasoby naturalne ● zabytki ● dobra materialne ● ● Źródło: Opracowanie własne. 1 określenie oddziaływania wyłącznie jako pozytywne oznacza, że oddziaływanie ocenia się jako obojętne, tzn. brak jest uwarunkowań pozwalających odnieść się do danego zagadnienia (np. brak zabytków) lub nie przewiduje się powiązań przyrodniczych z danym elementem środowiska (np. brak powiązań z obszarem Natura 2000) 13 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice Tabela 3. Klasyfikacja oddziaływań ze względu na wybrane rozwiązania planistyczne. Rozwiązania planistyczne Oddziaływania Elementy środowiska wyznaczenie terenów do zalesienia (ok. 10% obszaru opracowania, realizacja bezpośrednie, pośrednie (klimat), wtórne (klimat), skumulowane, celów określonych w studium) długoterminowe, stałe, pozytywne wyznaczenie nowych terenów inwestycyjnych, w tym terenów pod realizację bezpośrednie, pośrednie (klimat), wtórne (klimat), skumulowane, zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej i związana z tym zmiana przeznaczenia długoterminowe, stałe, pozytywne (ludzie, woda), negatywne gruntów rolnych na cele nierolnicze (realizacja celów określonych w studium) wyznaczenie zieleni wśród zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (ok. 9 ha) bezpośrednie, pośrednie (klimat), wtórne (klimat), skumulowane, i połączenie tej zieleni w system długoterminowe, stałe, pozytywne wyznaczenie terenów przewidzianych dla realizacji celów publicznych, w tym bezpośrednie, pośrednie (klimat), wtórne (klimat), skumulowane, zarezerwowanie terenu pod obwodnicę Swarzędza (realizacja celów określonych długoterminowe, stałe, chwilowe w studium) (klimat), pozytywne (ludzie), różnorodność biologiczna, ludzie, zwierzęta, rośliny, woda, negatywne powietrze, powierzchnia ziemi, krajobraz, klimat wymóg zapewnienia wysokiego udziału powierzchni biologicznie czynnej (tereny bezpośrednie, pośrednie (klimat), wtórne (klimat), skumulowane, zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, tereny zabudowy mieszkaniowo- długoterminowe, stałe, pozytywne usługowej) wyznaczenie terenu dla rozbudowy składowiska odpadów (realizacja celów bezpośrednie, pośrednie (klimat), wtórne (klimat), skumulowane, określonych w studium) długoterminowe, stałe, chwilowe (klimat), negatywne utrzymanie przeznaczenia przewidzianego w planach obowiązujących (zabudowa bezpośrednie, pośrednie (klimat), wtórne (klimat), skumulowane, mieszkaniowa jednorodzinna, ok. 5% obszaru opracowania) oraz zachowanie długoterminowe, stałe, pozytywne istniejących enklaw leśnych wymóg zaopatrzenia w ciepło z niskoemisyjnych lub nieemisyjnych źródeł ciepła bezpośrednie, pośrednie (klimat), wtórne (klimat), skumulowane, różnorodność biologiczna, ludzie, zwierzęta, rośliny, woda, długoterminowe, stałe, chwilowe (klimat), pozytywne powietrze, powierzchnia ziemi, klimat wymóg odprowadzania ścieków bytowych do sieci kanalizacyjnej lub zgodnie z bezpośrednie, skumulowane, długoterminowe, stałe, pozytywne przepisami odrębnymi, a także, w razie braku możliwości podłączenia do tej sieci, do zbiorników bezodpływowych wprowadzenie obowiązku zachowania przebiegu cieków wodnych, położonych bezpośrednie, skumulowane, długoterminowe, stałe, pozytywne różnorodność biologiczna, ludzie, zwierzęta, rośliny, woda, powierzchnia ziemi wzdłuż dróg 6KDZ i 7KDZ wprowadzenie zabezpieczeń w postaci wymogu lokalizacji zieleni izolacyjnej bezpośrednie, skumulowane, długoterminowe, stałe, pozytywne różnorodność biologiczna, ludzie, zwierzęta, rośliny, i ekranu akustycznego krajobraz Źródło: Opracowanie własne. 14 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice 3. Oddziaływania terenów W celu otrzymania metodologicznej przejrzystości prognozy dokonano podziału terenów na trzy grupy: • A – tereny o oddziaływaniu korzystnym, • B – tereny o oddziaływaniu średniokorzystnym, • C – tereny o oddziaływaniu niekorzystnym. Dla każdej grupy oceniono oddziaływanie terenów pod względem: charakteru zmian, intensywności przekształceń, bezpośredniości oddziaływania, okresu trwania oddziaływania, częstotliwości oddziaływania, zasięgu oddziaływania oraz trwałości przekształceń. Ponadto scharakteryzowano wpływ ustaleń zmiany planu oraz rodzaj oddziaływania na tereny przyległe do obszaru opracowania. Do poszczególnych grup zaliczono: • grupa A: lasy (ZL), tereny zieleni urządzonej (ZP), cmentarz (ZC), tereny zalesień (ZA), • grupa B: tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej (MN), tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami (MNU), tereny zabudowy mieszkaniowej wielorodzinnej z usługami (MWU), tereny obsługi produkcji w gospodarstwach ogrodniczych (RU), tereny infrastruktury technicznej – elektroenergetyka (E), tereny infrastruktury technicznej – kanalizacja (K), • grupa C: tereny zabudowy usługowej (U), tereny zabudowy usługowo-produkcyjnej (UP), tereny dróg klasy głównej (KDG), tereny dróg klasy zbiorczej (KDZ), tereny dróg klasy lokalnej (KDL), tereny dróg klasy dojazdowej (KDD), tereny ciągów pieszo-jezdnych (KDPJ), pas infrastruktury technicznej (IT), tereny infrastruktury technicznej – gospodarowanie odpadami (O). Przedstawiony podział zilustrowano na rysunku prognozy. Przewiduje się następujące oddziaływanie terenów na środowisko: • grupa A: oddziaływanie pozytywne, przewidywane zachowanie istniejących terenów leśnych oraz terenów zieleni urządzonej i cmentarza, wyznaczenie nowych terenów zieleni urządzonej, tworzących system zieleni wśród zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, wyznaczenie terenów do zalesienia – ustalenia pozwolą na zachowanie i wzbogacenie walorów przyrodniczych i krajobrazowych, zwiększenie bioróżnorodności, zwiększenie powierzchni biologicznie czynnej, utrzymanie naturalnych warunków retencji, zachowanie wartościowych kompleksów gleb, redukcję zanieczyszczeń; funkcja przyrodnicza będzie ograniczona ze względu na brak powiązań ekologicznych o szerszym zasięgu; ocena oddziaływania: - pod względem charakteru zmian – korzystne, - pod względem intensywności przekształceń – nieznaczne, - pod względem bezpośredniości oddziaływania – bezpośrednie, - pod względem okresu trwania oddziaływania – długoterminowe, - pod względem częstotliwości oddziaływania – stałe, - pod względem zasięgu oddziaływania – lokalne, - pod względem trwałości przekształceń – odwracalne. 15 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice • grupa B: oddziaływanie pozytywne i negatywne, nastąpi uporządkowanie zasad zabudowy i zagospodarowania, uzupełnienie istniejącej zabudowy oraz umożliwienie realizacji nowej zabudowy (zgodnie ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Swarzędz), przewiduje się: wprowadzenie zabudowy na terenach dotychczas niezabudowanych i związaną z tym zmianę przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze, zdjęcie humusu na powierzchni ziemi przeznaczonej do zabudowy, wprowadzenie wysokiego udziału powierzchni biologicznie czynnej, zaopatrzenie w ciepło z niskoemisyjnych lub nieemisyjnych źródeł ciepła, odprowadzanie ścieków bytowych do sieci kanalizacyjnej, a także, w przypadku odbudowy, rozbudowy lub nadbudowy budynków mieszkalnych, dopuszcza się stosowanie indywidualnych przydomowych oczyszczalni ścieków o przepustowości zgodnej z przepisami odrębnymi, gospodarowanie odpadami zgodnie z planem gospodarki odpadami, wskazanie terenów o zróżnicowanym dopuszczalnym poziomie hałasu w środowisku, wzrost ilości ścieków bytowych, wzrost ilości odprowadzanych wód opadowych z terenów utwardzonych, wzrost ilości odpadów i hałasu komunikacyjnego; ocena oddziaływania: - pod względem charakteru zmian – korzystne i niekorzystne, - pod względem intensywności przekształceń – zauważalne i duże, - pod względem bezpośredniości oddziaływania – bezpośrednie i pośrednie, - pod względem okresu trwania oddziaływania – długoterminowe, - pod względem częstotliwości oddziaływania – stałe i okresowe, - pod względem zasięgu oddziaływania – lokalne, - pod względem trwałości przekształceń – częściowo odwracalne i nieodwracalne. • grupa C: oddziaływanie negatywne, nastąpi umożliwienie realizacji nowej zabudowy oraz wyznaczenie nowych terenów przewidzianych pod drogi, w tym obwodnicę Swarzędza (zgodnie ze Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy Swarzędz), przewiduje się: wprowadzenie zabudowy na terenach dotychczas niezabudowanych i związaną z tym zmianę przeznaczenia gruntów rolnych na cele nierolnicze, możliwość przejęcia ruchu do terenów inwestycyjnych z dróg lokalnych i dojazdowych na projektowaną obwodnicę, zdjęcie humusu na powierzchni ziemi przeznaczonej do zabudowy, wprowadzenie odpowiedniego udziału powierzchni biologicznie czynnej, wprowadzenie wymogu lokalizacji zieleni izolacyjnej, wprowadzenie wymogu lokalizacji ekranów akustycznych, zaopatrzenie w ciepło z niskoemisyjnych lub nieemisyjnych źródeł ciepła, odprowadzanie ścieków bytowych do sieci kanalizacyjnej a także, w razie braku możliwości przyłączenia do tej sieci, dopuszcza się stosowanie biologicznych oczyszczalni ścieków (tereny 1UP, 2UP, 3U) oraz do sieci kanalizacyjnej lub biologicznych oczyszczalni ścieków (tereny 4UP i 5UP), gospodarowanie odpadami zgodnie z planem gospodarki odpadami;, wzrost ilości ścieków bytowych, wzrost ilości odprowadzanych wód opadowych z terenów utwardzonych, wzrost ilości odpadów i hałasu komunikacyjnego, wzrost zanieczyszczenia powietrza, wzrost emisji ciepła, zmianę warunków przewietrzania, możliwość zanieczyszczenia pasów przydrożnych metalami ciężkimi ocena oddziaływania: 16 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice - pod względem charakteru zmian – niekorzystne, - pod względem intensywności przekształceń – duże i zupełne, - pod względem bezpośredniości oddziaływania – bezpośrednie i pośrednie, - pod względem okresu trwania oddziaływania – długoterminowe, - pod względem częstotliwości oddziaływania – stałe i okresowe, - pod względem zasięgu oddziaływania – lokalne i ponadlokalne, - pod względem trwałości przekształceń – nieodwracalne. IX. TRANSGRANICZNE ODDZIAŁYWANIE NA ŚRODOWISKO Nie przewiduje się transgranicznego oddziaływania na środowisko. X. ROZWIĄZANIA MAJĄCE NA CELU ZAPOBIEGANIE, OGRANICZANIE LUB KOMPENSACJĘ PRZYRODNICZĄ NEGATYWNYCH ODDZIAŁYWAŃ NA ŚRODOWISKO Nie przewiduje się negatywnego oddziaływania na cel i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000 oraz integralność tego obszaru (brak powiązań ekologicznych, oddalenie od obszaru opracowania, umiarkowana ingerencja w środowisko projektowanych zmian zagospodarowania terenu). W celu eliminacji bądź ograniczenia ewentualnych negatywnych skutków realizacji ustaleń planu miejscowego należy ponadto uwzględnić: • konieczność dotrzymania wszelkich obowiązujących norm dotyczących ochrony poszczególnych komponentów środowiska, • stosowanie proekologicznych i odnawialnych źródeł energii oraz stosowanie urządzeń grzewczych o wysokiej sprawności i niskim stopniu emisji, • zdjęcie próchniczej warstwy gleby (humusu) i wtórne jej wykorzystanie, • ograniczenie do niezbędnego minimum trwałych przekształceń powierzchni ziemi, • obowiązek selektywnego gromadzenia odpadów i powierzanie ich wywozu i składowania wyspecjalizowanym firmom, • warunki aerodynamiczne (właściwe rozmieszczenie obiektów budowlanych tak, aby nie zakłócały warunków przewietrzania), stosowanie kompensacji przyrodniczej, w tym przeznaczanie powierzchni niezabudowanych i nieutwardzonych na zieleń. XI. ROZWIĄZANIA ALTERNATYWNE DO ROZWIĄZAŃ ZAWARTYCH W PROJEKTOWANYM DOKUMENCIE Projektowany dokument nie przewiduje rozwiązań alternatywnych, z wyjątkiem wariantowej lokalizacji jednego ze skrzyżowań w przebiegu obwodnicy Swarzędza (rozwiązanie to było rozpatrywane na etapie tworzenia koncepcji planu, do ostatecznego projektu wybrany został wariant optymalny pod względem geometrii skrzyżowań). Wybór tej alternatywy nie wywołał negatywnego oddziaływania na cel i przedmiot ochrony obszaru Natura 2000. 17 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice XII. METODY ANALIZY SKUTKÓW REALIZACJI POSTANOWIEŃ PROJEKTOWANEGO DOKUMENTU W celu analizy skutków realizacji postanowień projektu planu – pod kątem wpływu na środowisko – proponuje się przeprowadzenie: 1. Analizy oddziaływania ustaleń planu na środowisko – poprzez okresowe badania stanu środowiska (monitoring środowiska, analiza wpływu sposobu użytkowania terenów na jakość życia mieszkańców). 2. Analizy przestrzegania ustaleń planu – poprzez ocenę wdrożenia planu, analizę stanu zainwestowania, analizę przestrzegania regulacji planu, aktualizowanie zmian przestrzennych oraz potrzeb i preferencji mieszkańców, a także tendencji rozwojowych obszarów i przyjętych założeń polityki przestrzennej. Częstotliwość przeprowadzania powyższych analiz powinna być uwarunkowana częstotliwością badania aktualności kierunków polityki przestrzennej, zawartych w planach, programach i studiach oraz w aktach prawa miejscowego. Zgodnie z art. 32 ust. 2 ustawy o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym wyniki omawianych analiz powinny być przekazywane co najmniej raz w czasie trwania kadencji rady, a więc takie analizy również co najmniej raz w czasie trwania kadencji rady winny być przeprowadzone. W niniejszym opracowaniu proponuje się natomiast, aby takie analizy były przeprowadzane raz na dwa lata. XIII. STRESZCZENIE W JĘZYKU NIESPECJALISTYCZNYM Przedmiotem opracowania jest prognoza oddziaływania na środowisko ustaleń projektu zmiany miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice (pow. ca. 380,8ha) w gminie Swarzędz. Prognoza oddziaływania na środowisko obejmuje zagadnienia związane z problematyką ochrony i kształtowania środowiska przyrodniczego i kulturowego, ochroną zdrowia mieszkańców, ochroną zasobów naturalnych, a także kształtowaniem i ochroną walorów krajobrazowych. Analizuje stan funkcjonowania środowiska i jego poszczególnych elementów oraz określa potencjalne zmiany w przypadku braku realizacji ustaleń planu, zarówno w obszarze opracowania, jak i w obszarach objętych przewidywanym oddziaływaniem Ponadto zawiera informacje o przewidywanych przyrodniczych skutkach gospodarowania przestrzenią związanych z ustaleniami planu miejscowego. Obszar objęty opracowaniem obejmuje obręb Rabowice, położony w południowej części gminy Swarzędz. Przylega on od wschodu do granicy administracyjnej gminy Kostrzyn i Kleszczewo. Są to tereny w dużej mierze niezainwestowane, a sposób ich użytkowania jest zróżnicowany, przy czym przeważają tereny użytkowane rolniczo. Występują obszary zabudowy usługowej, produkcyjnej, mieszkaniowej, tereny zielone, lasy oraz tereny komunikacyjne. W sąsiedztwie obszaru przebiegają ważne trasy komunikacyjne. Nadrzędnym celem planu jest wskazanie nowych terenów inwestycyjnych umożliwiających rozwój gminy oraz określenie zasad ich zagospodarowania, a także wyznaczenie terenów przeznaczonych pod nowe drogi, m. in. południowy odcinek obwodnicy Swarzędza. Wszystkie przewidywane zamierzenia są zgodne z kierunkami rozwoju przestrzennego wyrażonymi w Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania gminy Swarzędz. Na obszarach, gdzie występują plany obowiązujące, pozostawia się dotychczasowe zagospodarowanie. 18 Prognoza oddziaływania na środowisko miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego obejmującego obręb Rabowice Wyznaczone zostały trzy grupy terenów o zróżnicowanym charakterze oddziaływania na środowisko przyrodnicze. W pierwszej grupie znalazły się tereny, które wpływają korzystnie na środowisko. Są to lasy, zieleń parkowa, zalesienia i cmentarz. Tereny te pełnią funkcję ochronną i rekreacyjną, poprawiając nie tylko stan środowiska, ale również warunki życia mieszkańców i użytkowników poszczególnych terenów. Drugą grupę stanowią tereny, które mają średniokorzystny wpływ na środowisko. Do grupy tej zaliczone zostały przede wszystkim tereny zabudowy mieszkaniowej jednorodzinnej, mieszkaniowej jednorodzinnej z usługami, mieszkaniowej wielorodzinnej z usługami oraz teren obsługi produkcji gospodarstw ogrodniczych. Ich wpływ na środowisko przyrodnicze będzie wiązał się ze zwiększoną emisją hałasu, produkcją ścieków i odpadów. Rekompensatą dla środowiska będzie m.in. wprowadzenie wysokich wskaźników określających powierzchnię biologicznie czynną oraz określenie zasady zaopatrzenia w ciepło z niskoemisyjnych i nieemisyjnych źródeł ciepła. Do trzeciej grupy zaliczone zostały tereny usługowe, tereny usługowo-produkcyjne, tereny infrastruktury technicznej, tereny komunikacji oraz teren składowiska odpadów. Wpływ tych terenów na środowisko może być potencjalnie niekorzystny. Ustalenia projektu planu uwzględniają uwarunkowania przyrodnicze i ograniczają uciążliwości dla środowiska przyrodniczego, związane z planowanym zagospodarowaniem, podają także rozwiązania mające na celu eliminację, ograniczenie lub kompensację przyrodniczą negatywnego oddziaływania ustaleń planu na środowisko, nie eliminują jednak wszystkich uciążliwości, co jest naturalną konsekwencją rozwoju gospodarczego. 19