L. Staff ,,Odys”, H. Bosch „Wędrowiec”.

Maria Marzena Kozar
Gimnazjum w Grabowcu
KONSPEKT LEKCJI JĘZYKA POLSKIEGO
PRZEPROWADZONEJ W KL. I GIMNAZJUM W GRABOWCU
Temat lekcji: Być w drodze – L. Staff ,,Odys”, H. Bosch „Wędrowiec”.
Część ogólna
I Cele operacyjne:
Uczeń powinien:
1) poziom wiadomości:
a) zapamiętanie wiadomości:
- wymienić kolejno przygody Odyseusza,
- odtworzyć definicję motywu i liryki apelu;
b) zrozumienie wiadomości:
- określić podmiot liryczny wiersza,
- uświadomić sobie motywy postępowania Ulissesa;
2) poziom umiejętności:
c) stosowanie wiadomości w sytuacjach typowych:
- scharakteryzować bohatera spod Troi,
- wskazać przesłanie wiersza,
- porównać omówione utwory, wykorzystujące motyw wędrówki;
d) stosowanie wiadomości w sytuacjach problemowych:
- zaproponować własną interpretację metafor użytych przez Staffa,
- odkryć funkcję elementów budujących rytm liryku,
- wyrazić własną opinię na temat obrazu H. Boscha.
II Typ lekcji:
1) wprowadzająca nowy materiał – analizę wiersza L. Staffa ,,Odys”,
2) podsumowująca wiadomości o utworach zawierających motyw wędrówki,
3) doskonaląca umiejętność praktycznego stosowania wiadomości z poetyki,
4) utrwalająca znajomość mitu o Odyseuszu,
5) wprowadzająca dialog tekstów kultury – poznanie piosenki Edyty Geppert ,,Prawdziwa
historia Odyseusza” i analiza obrazu H. Boscha „Wędrowiec”.
III Metody:
1) problemowa,
2) aktywizujące - burza mózgów, dyskusja.
IV Formy pracy:
1) zbiorowa,
2) grupowa,
3) jednostkowa.
V Środki dydaktyczne:
1) tekst omawianego wiersza,
2) kaseta audio – Edyta Geppert ,,pytania do księżyca”,
3) reprodukcja obrazu H. Boscha „Wędrowiec”,
4) plansze do pracy w grupach.
VI Praca domowa:
Nauka wiersza na pamięć.
Część szczegółowa
I Sprawdzenie pracy domowej – przypomnienie historii Odyseusza.
II Powtórzenie najważniejszych wiadomości o L. Staffie. Zapisanie noty biograficznej – wybranych
faktów z życia poety.
III Głośna lektura wiersza L. Staffa ,,Odys”.
IV Analiza przeczytanego tekstu uporządkowana pytaniami:
1. Kim jest podmiot liryczny wiersza?
2. Jakie przesłanie kieruje do czytelników?
3. Do jakiego rodzaju liryki należy wiersz?
4. Które środki artystycznego wyrazu dominują w utworze? Jakie mają znaczenie?
5. Czy budowa wiersza i jego rytm współgrają z pocieszającą wymową zawartych w nim słów?
V Podsumowanie. Notatka ilustrowana wykresem:
Podmiotem lirycznym wiersza L. Staffa ,,Odys” jest dojrzały człowiek, który pragnie
podzielić się z innymi swoim doświadczeniem życiowym. Kieruje do nas przesłanie. Wiersz należy
do liryki apelu. Dominują w nim metafory:
,,drogi proste” – życie bez problemów, łatwe, dobre dni;
,,manowce” – błędy, cierpienie, trudności życiowe, przeszkody;
,,naprzód iść” – zdobyć się na optymizm, nie poddawać się;
,,kamień z napisem” – płyta nagrobna, grobowiec;
,,Odys” – każdy z nas, gdyż życie człowieka jest podobne do wędrówki;
,,Itaka” – raj, powrót do Stwórcy, osiągnięcie zbawienia.
Staff zastosował wiersz zbliżony do sylabicznego – występuje w wersach prawie taka sama
liczba sylab. Dodatkowym składnikiem rytmu są rymy dokładne, żeńskie, występujące w co drugim
wersie. Nadaje to wierszowi prawie regularną, spokojną melodię, podobną do rytmu oddechu
człowieka uspokajającego się po płaczu.
przesłanie
wiersza
„Odys”
VI Próba odpowiedzi na pytanie: Czy obraz Boscha „Wędrowiec” jest dobrą ilustracją do wiersza
L. Staffa, czy przedstawia odmienne spojrzenie na życie?
VII Rekapitulacja wtórna – porównanie wiersza z innymi utworami, w których obecny jest motyw
wędrówki. /Przypomnienie definicji motywu/. Praca w sześciu grupach. Uzupełnienie tabeli na
tablicy właściwymi informacjami, odrzucenie mylnych, uzasadnienie wyboru.
MOTYW WĘDRÓWKI
M. Hłasko
„Okno”
J. Tuwim
„Rzuciłbym
to wwsystko”
K.I. Gałczyński
„Prośba o wyspy
szczęśliwe”
Homer
„Odyseja”
L. Staff
„Odys”
K. Kawafis
„Itaka”
Każda grupa otrzymuje dwie plansze i decyduje, gdzie je umieścić. Każde poniższe zdanie należy
wydrukować na oddzielnej kartce papieru czcionką nr 72. Powstanie w ten sposób 12 plansz do
pracy w grupach.
Ciekawość świata u małego chłopca i rozczarowanie wędrówką do pokoju artysty.
Przekonanie malarza, że „wszędzie jest tak samo”.
Marzenie o wyjeździe na prowincję.
Znużenie hałasem wielkomiejskim.
Pełna przygód historia dziesięcioletniej podróży do ojczyzny.
Wytrwałość w pokonywaniu licznych przeciwności w drodze do celu.
Życie człowieka to wędrówka, pielgrzymka do Stwórcy.
Odysem jest każdy z nas.
Życiowa podróż do Itaki powinna trwać jak najdłużej.
Bogactwo doświadczeń w drodze do Itaki jest ważniejsze od przybycia do niej.
Każdy z nas jest dla siebie samego największym wrogiem w podróży do Itaki.
Itaka ma prawo być uboga, gdyż prawdziwą jej wartość mierzy się ceną trudów podróży do
niej.
VIII Wysłuchanie nagrania piosenki E. Geppert ,,Prawdziwa historia Odyseusza” - współczesnej
nam interpretacji greckiego mitu ( słowa – Marek Dagnan, muzyka – Henryk Alber).
IX Praca domowa:
Nauka wiersza „Odys” na pamięć.