Niekonwencjonalne źródła energii – zapisy dokumentów

DEPARTAMENT ŚRODOWISKA
URZĄD MARSZAŁKOWSKI WOJEWÓDZTWA
KUJAWSKO-POMORSKIEGO
Niekonwencjonalne źródła energii – zapisy dokumentów
krajowych i wojewódzkich.
Zapotrzebowanie na energię we wszystkich krajach świata, perspektywy wyczerpania
się zasobów konwencjonalnych źródeł energii oraz zabiegi mające na celu ochronę
środowiska naturalnego człowieka znacznie zwiększyły zainteresowanie odnawialnymi
źródłami energii i w konsekwencji doprowadziły do duŜego wzrostu ich zastosowania.
Odnawialne źródła energii (OZE) są ostatnio coraz częściej wykorzystywane. Główną
przyczyną tej rosnącej popularności jest nieszkodliwość OZE dla środowiska i ich
niewyczerpywalność.
Cechy te odróŜniają je od źródeł konwencjonalnych, których eksploatacja jest główną
przyczyną niepokojących zmian klimatu, i których światowe zasoby wcześniej czy później
zostaną całkowicie wyczerpane.
Zgodnie z opracowaną przez Ministerstwo Środowiska STRATEGIĄ ROZWOJU
ENERGETYKI ODNAWIALNEJ ( realizacja obowiązku wynikającego z Rezolucji Sejmu
Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 8 lipca 1999r. w sprawie wzrostu wykorzystania energii
ze źródeł odnawialnych), celem strategicznym jest zwiększenie udziału energii ze źródeł
odnawialnych w bilansie paliwowo-energetycznym w kraju do 7,5 % w 2010 roku i do 14 %
w 2020 roku w strukturze zuŜycia nośników pierwotnych.
Racjonalne
wykorzystanie
odnawialnych
źródeł
energii
jest
jednym
z istotnych elementów zrównowaŜonego rozwoju państwa. Wzrost udziału OZE niesie
ze sobą róŜnorodne korzyści:
ekologiczne:
- zmniejszenie emisji gazów i pyłów do atmosfery, przede wszystkim dwutlenku węgla
(zmniejszenie efektu cieplarnianego),
- ograniczenie zuŜycia paliw kopalnych,
gospodarcze:
- zwiększenie bezpieczeństwa energetycznego Polski,
- dywersyfikacja źródeł produkcji energii,
społeczne:
- poprawa wizerunku regionu wdraŜającego technologie przyjazne środowisku,
- szansa na rozszerzenie lokalnego rynku pracy.
A.
Krajowe dokumenty dotyczące OZE:
- „Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata
2007-2010” (M. P. z dnia 18 czerwca 2003r.),
- „Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej” (2000, przyjęta przez Sejm RP 23.08.2001),
- „Polityka Energetyczna Polski do 2025 roku” przyjęta przez Radę Ministrów
w dniu 04.01.2005r.,
- ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2003 r. Nr 153,
poz. 1504 ),
promujących rozwój odnawialnych źródeł energii zwanych dalej OZE.
Energetyka odnawialna obejmuje:
1
- produkcję energii elektrycznej,
- produkcję ciepła, zarówno w systemach sieciowych jak i systemach indywidualnych,
- produkcję biopaliw:
• stałych, uzyskiwanych z surowców odpadowych (drewno, słoma) lub z upraw
energetycznych,
• ciekłych, w tym biokomponentów,
• gazowych, uzyskiwanych w procesie fermentacji metanowej poprodukcyjnych
odpadów pochodzenia roślinnego lub zwierzęcego, osadów ściekowych
lub odpadów komunalnych.
Przygotowany przez Ministerstwo Gospodarki (dokument przyjęty przez Radę
Ministrów w dniu 16 sierpnia 2005r.) Raport określający cele w zakresie udziału energii
elektrycznej wytwarzanej w odnawialnych źródłach energii znajdujących się na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej, w krajowym zuŜyciu energii elektrycznej w latach 2005-2014,
przewiduje, Ŝe największy potencjał do wykorzystania będzie w zakresie trzech rodzajów
zasobów odnawialnych:
- biomasa, z której wytworzona energia elektryczna wyniesie około 4% krajowego zuŜycia
energii elektrycznej. Do celów energetycznych planuje się wykorzystanie biomasy
pochodzącej z upraw energetycznych oraz słomy, a takŜe biomasy odpadowej i pochodzącej
z osadów ściekowych.
- wiatr, z którego produkcja energii elektrycznej wyniesie około 2,3% krajowego zuŜycia
energii elektrycznej, planowana moc zainstalowana do roku 2010 to ok. 2000 MW.
- woda, z której wytworzona energia elektryczna wyniesie ok. 1,2% krajowego zuŜycia
energii elektrycznej.
Pozostałe rodzaje OZE energia geotermalna oraz słoneczna nie będą pełniły istotnej roli
w produkcji energii elektrycznej.
Produkcja energii ze źródeł odnawialnych w Polsce (2002r.).
Produkcja energii ze źródeł odnawialnych w 2002r.
TJ*
%
Biomasa
104 243
92,08
Energia wodna
8 192
7,24
Energia geotermalna
526
0,49
Energia wiatru
217
0,19
Energia
promieniowania
słonecznego
37
0,03
Ogółem
113 215
100
wg rocznika statystycznego GUS 2003r.
* 1TJ [1 tera dŜul]= 1 000 GJ = 1 000 000 MJ = 1 000 000 000 kJ
2
Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2003 r. Nr 153,
poz. 1504 ), nakłada na gminy obowiązek planowania i organizacji zaopatrzenia w energię
elektryczną, ciepło i paliwa gazowe na obszarze gminy. Ustawa przewiduje dwa rodzaje
dokumentów:
• projekty załoŜeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną
i paliwa gazowe,
• plany zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe.
Dokumenty te powinny być zgodne z załoŜeniami polityki energetycznej państwa,
miejscowymi planami zagospodarowania przestrzennego albo ustaleniami zawartymi
w studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego gminy, a więc
równieŜ spełniać wymogi ochrony środowiska.
Z artykułów ustawy „Prawo energetyczne” wynikają następujące wnioski praktyczne:
- planowanie energetyczne jest dla gminy zadaniem obligatoryjnym,
- plany zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe powinny być wykonane
w sytuacji, gdy plany rozwoju przedsiębiorstw energetycznych nie gwarantują zaspokojenia
przyszłych potrzeb energetycznych gminy,
przedsiębiorstwa energetyczne działające na obszarze gminy powinny brać udział
w tworzeniu planów energetycznych gminy poprzez udostępnienie własnych planów
rozwojowych (opracowanych zgodnie z art. 16 ust. 1 PE), oraz „propozycje niezbędnych
do opracowania projektu załoŜeń”, jak i zgłaszanie wniosków, zastrzeŜeń i uwag w czasie
ich wyłoŜenia do akceptacji społecznej.
Zadania związane z planowaniem gospodarki energetycznej naleŜą do podstawowych
zadań własnych gminy o charakterze obligatoryjnym, z których nie moŜe być zwolniona.
Zostało to potwierdzone w art. 7 ust. 2 ustawy o samorządzie gminnym, stanowiącym
podstawę podziału zadań własnych gminy na obowiązkowe i fakultatywne.
Ocena realizacji dotychczasowej polityki energetycznej oraz wnioski wynikające
z długoterminowych prognoz zawarte w dokumencie „Polityka energetyczna Polski
do 2025 roku” stanowią przesłanki dla planowania energetycznego w gminie.
Planowanie
energetyczne
w
gminie
jest
zagadnieniem
kompleksowym
i wieloaspektowym. Wymaga rozwiązania wielu problemów zarówno w zakresie
przygotowania danych, będących wynikiem analiz i bilansowania stanu istniejącego
oraz prognozy potrzeb energetycznych, jak i w zakresie określenia funkcji celu, zbioru
zmiennych decyzyjnych czy zbioru ograniczeń.
Planowanie energetyczne jako proces składa się z wielu elementów.
Oto niektóre z nich:
• określenie potrzeb energetycznych gminy,
• wskazanie moŜliwości zmniejszenia zapotrzebowania na energię,
• zbilansowanie moŜliwości wykorzystania lokalnego potencjału energetycznego,
• określenie kierunków działań w zakresie wdroŜeń przy uwzględnieniu uwarunkowań
lokalnych, w tym w szczególności moŜliwości finansowych i technicznych gminy.
Chcąc, aby proces planowania energetycznego w gminie nie zakończył się tylko
wykonaniem dokumentu, naleŜy podjąć działania w oparciu o określone moŜliwości
wynikające z potencjału, jakim dysponuje gmina.
WiąŜe się to z dokonaniem oceny uwarunkowań lokalnych, do których moŜna zaliczyć
potencjał techniczny i ludzki oraz dostępności środków finansowych.
3
Zgodnie z art. 17 ustawy „Prawo energetyczne” samorząd województwa uczestniczy
w planowaniu zaopatrzenia w energię i paliwa na obszarze województwa w zakresie
określonym w art. 19 ust. 5 „Projekt załoŜeń podlega opiniowaniu przez samorząd
województwa w zakresie koordynacji współpracy z innymi gminami oraz w zakresie
zgodności z polityką energetyczną państwa”, oraz bada zgodność planów zaopatrzenia
w energię i paliwa z polityką energetyczną państwa.
B. Wojewódzkie dokumenty dotyczące OZE:
1. „Strategia Rozwoju Województwa Kujawsko-Pomorskiego”.
O wykorzystaniu energii z odnawialnych źródeł mówią dwa cele:
•
•
Ochrona powietrza atmosferycznego i poprawa klimatu akustycznego:
- zastępowanie tradycyjnych źródeł energii źródłami czystymi ekologicznie
(gaz, olej opałowy, woda płynąca, wiatr),
- ograniczenie emisji do atmosfery pyłów i szkodliwych gazów przemysłowych,
- kształtowanie klimatu akustycznego poprzez eliminację źródeł hałasu.
Ochrona powierzchni ziemi:
- wspieranie technologii mało- i bezodpadowych, wdraŜanie technologii
unieszkodliwiania odpadów,
- rekultywacja i zagospodarowanie gruntów zdegradowanych,
- sukcesywna likwidacja punktów składowania substancji niebezpiecznych,
- zapobieganie procesom degradacji gleb, w szczególności erozji wietrznej
i erozji na stokach.
2. „Wizja rozwoju województwa do roku 2010”.
3. „Program ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko –
pomorskiego”.
O energii odnawialnej stanowią następujące priorytety:
- zmniejszenie wodochłonności, materiałochłonności i energochłonności przy zastosowaniu
najlepszych dostępnych technik (BAT),
- rozpoczęcie wykorzystywania wód geotermalnych jako źródła ciepła,
- rozwój energetyki wykorzystującej źródła odnawialne (woda, wiatr, słońce, biomasa),
a następnie:
- zwiększenie udziału produkcji energii ze źródeł odnawialnych.
C.
Charakterystyka
odnawialnych
źródeł
energii
w
województwie
kujawsko-pomorskim.
W latach 2004-2005 w województwie kujawsko-pomorskim, działania w zakresie
wykorzystania odnawialnych źródeł energii prowadzone były w 11 powiatach, co stanowi
48 % w skali województwa. Są to następujące powiaty: aleksandrowski, brodnicki, bydgoski,
inowrocławski, lipnowski, mogileński, nakielski, radziejowski, świecki, toruński, włocławski
oraz 1 powiat grodzki Toruń.
Wykorzystywanie OZE w poszczególnych gminach w układzie powiatowym cechuje
się duŜym zróŜnicowaniem.
4
1. Energia słoneczna.
Energię słoneczną wykorzystuje się dla celów ogrzewania budynków
oraz podgrzewania wody. Energetyka słoneczna jest praktycznie najmniej wykorzystywaną
formą energii w Polsce. Praktyczną moŜliwość wykorzystania energii słonecznej ograniczają
warunki klimatyczne oraz wciąŜ jeszcze wysokie nakłady inwestycyjne, związane
z zainstalowaniem odbiorników o bardzo duŜych powierzchniach.
PołoŜenie
geograficzne
województwa
kujawsko-pomorskiego
powoduje,
Ŝe sprawność urządzeń wykorzystujących energię promieniowania słonecznego
nie jest największa. Dotychczas na terenie naszego województwa brak jest większych
instalacji wykorzystujących tę energię. Funkcjonuje natomiast szereg instalacji
do podgrzewania wody w zabudowie jednorodzinnej.
MoŜliwości wykorzystania energii słonecznej w róŜnych rejonach Polski.
5
Regiony:
1. Nadmorski
2. Pomorski
3. Mazursko-Siedlecki
4. Suwalski
5. Wielkopolski
6. Warszawski
7. Podlasko-Lubelski
8. Śląsko-Mazowiecki
9. Świętokrzysko-Sandomierski
10. Górnośląski
11. Podgórski
2. Energia wiatru.
Zasoby tej energii są niewyczerpalne. MoŜliwości rozwoju energetyki wiatrowej
w Polsce są bardzo obiecujące zarówno pod względem zasobów wiatru jak i potencjału
technicznego. Ocenia się, Ŝe na 2/3 terytorium Polski ( w tym na terenie naszego
województwa) występują korzystne warunki do rozwoju energetyki wiatrowej.
W chwili obecnej na terenie województwa kujawsko - pomorskiego istnieją niewielkie
elektrownie wiatrowe, m.in. pierwsza w Polsce elektrownia we Wrockach o mocy 160 kW.
W województwie kujawsko-pomorskim znajdują się elektrownie wiatrowe m.in.
w powiatach: aleksandrowskim (7 elektrowni wiatrowych), brodnickim (1 elektrownia
wiatrowa), bydgoskim (2 elektrownie wiatrowe), golubsko-dobrzyńskim (1 elektrownia
wiatrowa), nakielskim (3 elektrownie wiatrowe), radziejowskim (15 elektrowni wiatrowych,
z czego 10 powstało w latach 2004-2005), toruńskim (4 elektrownie wiatrowe), włocławskim
(2 elektrownie wiatrowe), Ŝnińskim (1 elektrownia wiatrowa).
Razem w województwie kujawsko-pomorskim znajduje się 36 elektrowni wiatrowych.
6
Strefy energetyczne wiatru w Polsce. (wg Ośrodka Meteorologii IMGW).
3. Energia wód płynących.
Energetyka wodna ma 20% udział w światowej produkcji energii elektrycznej.
W Polsce udział energetyki wodnej w krajowej produkcji energii elektrycznej wynosi obecnie
około 1,1%. Polska wykorzystuje swoje zasoby uŜytkowe zaledwie w 12%. Energetyka
wodna ma bez wątpienia w naszym kraju największe tradycje. Zasoby wodne Polski
o znaczeniu energetycznym są niewielkie, głównie ze względu na niezbyt obfite
i niekorzystnie rozłoŜone opady, duŜą przepuszczalność gruntów i niewielkie spadki terenów.
Łączna moc zainstalowana duŜych elektrowni wodnych wynosi około 630 MW, a małych
185 MW. Istnieje preferencja do budowy małych elektrowni wodnych. Konstrukcja
elektrowni wodnych powinna brać pod uwagę negatywny wpływ na ryby migrujące
i umoŜliwiać im przemieszczanie się poprzez specjalne przepławki.
śarnowiec, Bielkowo, śydowo, śur, Koronowo, Dębe, Dychów, Brzeg Dolny (Wały),
Pilchowice, Bobrowice, Otmuchów, Porąbka, Porąbka-śar, Tresna, Czchów, RoŜnów,
Niedzica, Myczkowce, Solina i Włocławek to największe polskie elektrownie wodne.
Obszar województwa kujawsko - pomorskiego znajduje się w około 80% w dorzeczu
Wisły. Tylko zachodnia i południowo zachodnia część województwa leŜy w dorzeczu Odry.
Wisła jest osią hydrograficzną województwa płynącą przez jego obszar na długości 205,3 km,
7
z czego 21,7 km przypada na Zbiornik Włocławski. Łącznie dopływy rzek w województwie
wynoszą ok. 1.015 m3/s, co daje w roku objętość 32 mld m³.
Obecnie na terenie województwa kujawsko – pomorskiego istnieje 91 obiektów
piętrzących wodę na rzekach, w tym 58 małych elektrowni wodnych (głównie inwestorów
prywatnych). W zlewni Brdy zlokalizowanych jest 16 małych elektrowni wodnych,
na Drwęcy - 7 MEW, na Osie - 6 takich obiektów oraz na Mątawie – 3 obiekty.
DuŜe znaczenie dla regionalnej energetyki odgrywa elektrownia na Wiśle
we Włocławku o mocy 162 MW, zapora na Zalewie Koronowskim, zapory Smukała
i Tryszczyn na Brdzie oraz zapory Gródek i śur na Wdzie.
W latach 2004-2005 na terenie województwa powstało 5 elektrowni wodnych.
Zlokalizowane są one w powiatach: brodnickim (gmina Osiek), bydgoskim (gmina Sicienko),
inowrocławskim (gmina Kruszwica 2 szt.) oraz świeckim (gmina Drzycim).
Obiekty hydrotechniczne na rzekach m.in. elektrownie wodne, powodują przerwanie
ciągłości biologicznej rzeki. Mając powyŜsze na uwadze, w województwie kujawskopomorskim powstał Program ochrony i rozwoju zasobów wodnych w województwie
kujawsko-pomorskim (udroŜnienie rzek dla ryb dwuśrodowiskowych), mający na celu
wskazanie sposobu przywrócenia rzekom ich funkcji ekologicznych. Przedmiotowy program
wskazuje konieczność budowy przepławek dla organizmów wodnych przy obiektach
hydrotechnicznych.
8
Program udroŜnienia rzek województwa kujawsko-pomorskiego.
„Raport o stanie przyrody województwa kujawsko-pomorskiego” –
(stan na dzień 30 kwietnia 2004 roku).
4. Ciepło geotermalne.
Energetyka geotermalna bazuje na gorących wodach cyrkulujących w przepuszczalnej
warstwie skalnej skorupy ziemskiej. Sposób wykorzystania zasobów geotermalnych zaleŜy
od temperatury. Przyjmuje się, Ŝe przy temperaturach powyŜej (120, 150)°C opłaca
się je wykorzystywać do produkcji energii elektrycznej. Przy niŜszych temperaturach wchodzi
w rachubę wykorzystanie do celów ciepłowniczych, klimatyzacyjnych, wytwarzania ciepłej
wody uŜytkowej w systemach miejskich i przemysłowych oraz do celów rekreacyjnych.
W Polsce zasoby geotermalne znajdują się pod powierzchnią 80% terytorium,
ich eksploatacja nie jest jednak łatwa. Zakłady geotermalne pracują w Zakopanem,
w Pyrzycach k. Szczecina, w Uniejowie i w Mszczonowie k. Warszawy, zaś źródła
geotermalne są wykorzystywane w uzdrowiskach, takich jak m.in.: Cieplice, Duszniki Zdrój,
Lądek Zdrój, Ustroń, Konstancin i Ciechocinek.
9
Na terenie województwa kujawsko-pomorskiego występują wody termalne: kredowe
i jurajskie, których temperatura na wypływie z odwiertu wynosi co najmniej 20 °C. Wody
takie udokumentowano w Ciechocinku (na głębokości około 1300 m p.p.t.),
Janiszewiek/Lubrańca, Rzadkiej Woli w rejonie Brześcia Kujawskiego oraz najcieplejsze
w Maruszy k/Grudziądza, gdzie złoŜa solanek, które dzięki obecności chlorku sodu,
związków wapnia, magnezu, Ŝelaza, wolnego siarkowodoru, jodu, bromu i innych
mikroelementów posiadają wybitne właściwości lecznicze.
Z zestawienia danych o realizacji działań z zakresu wykorzystania zasobów
geotermalnych wynika, iŜ w latach 2004-2005 wybudowano w województwie 3 instalacje
geotermalne: na terenie gminy-Miasta Toruń oraz na terenie gminy Lubicz – 2 szt.
W roku 2005 wykonane zostało doprowadzenie solanki rurociągiem z odwiertu
do Szpitala w Grudziądzu (ok. 3,5 km) i adaptacja nieczynnych budynków szpitalnych
na centrum oferujące kuracje solankowe.
Funkcjonujące (1), budowane (2), ciepłownicze zakłady geotermalne oraz uzdrowiska
stosujące wody geotermalne (3) w 2005 r.
(podział na prowincje i regiony geotermalne wg J. Sokołowskiego red. 1995).
10
5. Energia biomasy.
Według rozporządzenia Ministra Gospodarki z 19 grudnia 2005r. biomasa to stałe
lub ciekłe substancje pochodzenia roślinnego, lub zwierzęcego, które ulegają biodegradacji,
pochodzące z produktów, odpadów i pozostałości z produkcji rolnej oraz leśnej, a takŜe
z przemysłu przetwarzającego ich produkty, a takŜe części pozostałych odpadów, które
ulegają biodegradacji.
Właściwe zagospodarowanie biomasy (odpadów organicznych, odchodów
zwierzęcych, roślin energetycznych w tym: wierzby, brzozy, topoli) oraz odpadów
komunalnych skutecznie zasilić moŜe bilans energetyczny. W warunkach beztlenowego
kompostowania i fermentacji osadów moŜliwe jest pozyskiwanie biogazu.
Obecnie w Polsce biomasa wykorzystywana w przemyśle energetycznym pochodzi
z dwóch gałęzi gospodarki: z rolnictwa i leśnictwa.
Ogólnie z 1ha uŜytków rolnych zbiera się rocznie 10-20 ton biomasy, czyli
równowartość 5–10 ton węgla. Rolnictwo i leśnictwo zbierają w Polsce biomasę równowaŜną
pod względem kalorycznym 150 mln ton węgla.
W związku z tym, Ŝe biomasa wykorzystywana w przemyśle energetycznym pochodzi
głównie z rolnictwa i leśnictwa naleŜy przeprowadzić analizę tych dwóch gałęzi gospodarki
na terenie województwa kujawsko – pomorskiego.
Na terenie województwa kujawsko – pomorskiego instalacje, w których
wykorzystywana jest biomasa do celów grzewczych występują m.in. w Sepólnie Krajeńskim,
Gostycynie, Więcborku, Wojnowie, Biskupinie, Pruszczu, Koronowie i Dębowej Łące.
Nowe instalacje realizowane przez Komunalne Przedsiębiorstwo Energetyki Cieplej
w Bydgoszczy to: Nakło n/ Notecią, Solec Kujawski, Szubin.
W 2003r. Zakład Gospodarki Komunalnej w Więcborku dokonał modernizacji
kotłowni osiedlowej, polegającą na dostosowaniu do spalania biomasy i oleju opałowego.
Średnia wydajność kotłowni wynosi 2,44 MWt ( Moc cieplna [MWt] = Moc nominalna
[MW] / sprawność kotła [-]. Z kotłowni dostarczane jest ciepło i ciepła woda uŜytkowa
dla osiedla mieszkaniowego przy ul. BoWID w Więcborku.
Podstawowym paliwem jest biomasa (słoma) w balotach o średnicy do 180 cm.
Kotłownia sterowana jest automatycznie elektronicznym układem pogodowym.
W przypadku większego zapotrzebowania na ciepło, brakujące ilości ciepła dostarcza
automatycznie uruchamiany kocioł opalany olejem opałowym. Drugi kocioł olejowy jest
źródłem rezerwowym na wypadek awarii.
Istotne jest, Ŝe kotły na biomasę przystosowane są równieŜ do spalania drewna,
brykietów z trocin i wszelkich upraw energetycznych pod warunkiem, Ŝe są odpowiednio
zbalotowane ( wielkość balotu max.180x140x150 cm.).
NaleŜy podkreślić, iŜ istotnym warunkiem jest odpowiednia wilgotność biomasy,
która nie powinna przekraczać 15%.
Zalety stosowania biomasy:
- korzyści finansowe dla lokalnych dostawców biomasy;
- przy niŜszej cenie produkcji ciepła niŜ w kotłowniach opalanych olejem
lub gazem jest wyŜsze zatrudnienie;
- redukcja emisji zanieczyszczeń, np.: zmniejszenie emisji dwutlenku siarki
o 91,3% oraz eliminacja emisji dwutlenku węgla.
MoŜliwe jest równieŜ wykorzystywanie biogazu do produkcji energii elektrycznej.
Instalacje takie występują m.in. w Elektrociepłowni Świecie, składowisku odpadów
11
w Toruniu, składowisku odpadów komunalnych w Grudziądzu, Kompleksie Utylizacji
Odpadów w Bydgoszczy oraz w Mondi Packaging Paper Świecie S.A.
Rozwój infrastruktury energetycznej wspierany jest m.in. przez Wojewódzki Fundusz
Ochrony Środowiska i Gospodarki Wodnej w Toruniu.
W 2005 roku w zakresie przedsięwzięć dotyczących alternatywnych źródeł energii
na terenie województwa kujawsko-pomorskiego WFOŚiGW w Toruniu dofinansował m.in.:
- budowę instalacji kolektorów słonecznych,
- budowę kotłowni opalanych biomasą,
- przebudowę kotłowni na kotłownie opalane biomasą,
- przebudowę kotłowni na kotłownie do spalania biopaliw.
D. Ograniczenia dotyczące wprowadzania i przemieszczania roślin wykorzystywanych
do produkcji biomasy:
1) Art. 120, ust. 1 ustawy z dnia 16 kwietnia 2004 roku o ochronie przyrody
(Dz. U. z 2004 r. Nr 92, poz. 880): „Zabrania się wprowadzania do środowiska
przyrodniczego oraz przemieszczania w tym środowisku roślin, zwierząt lub grzybów
gatunków obcych, a takŜe ich form rozwojowych.”
Przykłady roślin inwazyjnych w Polsce to np.: rdestowiec japoński, rdestowiec
sachaliński, ślazowiec pensylwański, miskant olbrzymi, miskant cukrowy, spartina preriowa.
Zgodnie z art. 120, ust. 2 „Sprowadzanie do kraju roślin, zwierząt lub grzybów
gatunków obcych, które w przypadku uwolnienia do środowiska przyrodniczego mogą
zagrozić gatunkom rodzimym, wymaga zezwolenia ministra właściwego do spraw
środowiska.”
Zgodnie z ust. 4 powyŜszej ustawy zakazów, o których mowa w ust. 1,
nie stosuje się do wprowadzania i przemieszczania roślin:
1) przy zakładaniu i utrzymywaniu terenów zieleni oraz zakładaniu
i utrzymywaniu zadrzewień poza lasami i obszarami objętymi formami ochrony
przyrody;
2) wykorzystywanych w ramach racjonalnej gospodarki leśnej i rolnej.
2) Sejmiki wszystkich 16 województw w Polsce ogłosiły tereny objęte
ich właściwościami strefami wolnymi od organizmów zmodyfikowanych genetycznie
podpisując odpowiednie uchwały (rezolucje), stanowiska.
Genetycznie modyfikowane rośliny i wprowadzanie ich do produkcji biopaliw moŜe
spowodować inwazję gatunków obcych, co w konsekwencji doprowadzić moŜe
do zanieczyszczenia środowiska i miejscowych upraw.
Rozwój „zielonej” energii z wykorzystaniem ekologicznych metod produkcji roślin
energetycznych jest w pełni uzasadniony mając na względzie posiadane zasoby naturalne.
12
Efekty wykorzystania biomasy jako źródła energii.
redukcja emisji CO²
energetyka zawodowa
małe lokalne ciepłownie
X
X
redukcja zanieczyszczeń związkami
siarki
redukcja zapylenia
X
X
konieczność dowozu paliwa
z duŜych odległości
X
trudności w zapewnieniu stałej
dostawy paliwa
X
Racjonalne wykorzystanie energii ze źródeł odnawialnych tj. energii rzek, wiatru,
promieniowania słonecznego, geotermalnej lub biomasy, jest jednym z istotnych
komponentów zrównowaŜonego rozwoju przynoszącym wymierne efekty ekologicznoenergetyczne. Wzrost udziału odnawialnych źródeł energii w bilansie paliwowoenergetycznym świata, przyczynia się do poprawy efektywności wykorzystania
i oszczędzania zasobów surowców energetycznych, poprawy stanu środowiska poprzez
redukcję zanieczyszczeń do atmosfery i wód oraz redukcję ilości wytwarzanych odpadów.
W związku z tym wspieranie rozwoju tych źródeł staje się coraz powaŜniejszym
wyzwaniem dla niemalŜe wszystkich państw świata.
13
MATERIAŁY ŹRÓDŁOWE
1. „Polityka Ekologiczna Państwa na lata 2003-2006 z uwzględnieniem perspektywy na lata
2007-2010” (M. P. z dnia 18 czerwca 2003r.).
2. „Strategia Rozwoju Energetyki Odnawialnej” (2000, przyjęta przez Sejm RP 23.08.2001).
3. „Polityka Energetyczna Polski do 2025 roku” przyjęta przez Radę Ministrów
w dniu 04.01.2005r.
4. Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001r. – Prawo ochrony środowiska (Dz.U. z 2001r.
Nr 62, poz. 627 ze zm.).
5. Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997r. - Prawo energetyczne (Dz. U. z 2003 r. Nr 153,
poz. 1504 ).
6.„Strategia
Rozwoju
Województwa
Kujawsko-Pomorskiego”
uchwalona
przez
Sejmik
Województwa
Kujawsko-Pomorskiego
uchwała
Nr
439/2000
z dnia 20 czerwca 2000r., oraz jej aktualizacja uchwalona przez Sejmik Województwa
Kujawsko-Pomorskiego uchwałą Nr XLI/586/05 z dnia 12 grudnia 2005 r.
7. „Wizja rozwoju województwa do roku 2010” przyjęta w czerwcu 2000 r. w ramach
„Strategii Rozwoju Województwa Kujawsko – Pomorskiego”.
8. Program ochrony środowiska z planem gospodarki odpadami województwa kujawskopomorskiego uchwalony przez Sejmik Województwa Kujawsko-Pomorskiego uchwałą
Nr XV/180/03 z dnia 17 listopada 2003r.
9. Informacje z monitoringu realizacji zadań wynikających z Programu ochrony środowiska
z planem gospodarki odpadami województwa kujawsko-pomorskiego (materiały
nie publikowane).
14