2013-05-21 Dziennik Gazeta Prawna
Transkrypt
2013-05-21 Dziennik Gazeta Prawna
DZIENNIK GAZETA PRAWNA (Moja Firma) 2013-05-21 Franczyzowe szanse i zagrożenia Jeśli biznes działa dobrze, dlaczego nie zwiększyć liczby placówek i wciągnąć do współpracy partnerów? Franczyza świetnie się do tego nadaje. Niestety często sięgają po nią przedsiębiorcy szukający łatwego zarobku Patrycja Otto [email protected] żyli się franczyzobiorcy Me ritum Banku, a widmo ban kructwa zajrzało do drogerii Natura, Aster czy sieci sklepów A'propos. W sumie w 2012 r. działalność zakończyło 41 sie ci, a rok wcześniej prawie 70. Jak wyliczają eksperci rynku rocznie na rynku franczyzowym wypowiadanych jest 7-9 proc. umów. W trudnych czasach dla go spodarki coraz więcej przed siębiorców podejmuje decy zję o rozwoju biznesu poprzez franczyzę. Od początku 2009 r. do końca 2012 r. licz ba sieci wzrosła w Polsce o ponad 350 do 864. Dla porównania od początku 2005 r. do końca 2008 r., Testy na własnej skórze liczba sieci franczyzowych Przedsiębiorca planujący za zwiększyła się o nieco ponad oferowanie swojego biznesu 200 do 512. To oczywiste, że przez franczyzę musi mieć w okresie prosperity łatwiej wiedzę i doświadczenie, któ działać na własną rękę, pod rymi podzieli się z partnerami czas gdy w trudniejszych cza biznesowymi. Franczyzodawca sach rośnie skłonność do dzie zobowiązany jest bowiem do lenia się ryzykiem zarówno po przekazania biorcom licencji stronie tych, którzy rozwijają modelu, według którego będą sieci, jak i tych, którzy chcą się oni prowadzić własną działal do nich przyłączyć. Zaintere ność. - Doświadczenie poma sowanie tym modelem bizne ga zdobyć prowadzenie wła sowym rośnie, gdyż pozwala snych placówek. Należy mieć on nie tylko ograniczyć ry przynajmniej jedną jednost zyko, ale i kapitał potrzebny kę pilotażową, która działa co na dalsze inwestycje. Przed najmniej rok. Minimum tyle siębiorca rozszerzający w ten czasu potrzeba, aby dokładnie sposób zasięg swojej marki przetestować pomysł i spraw nie musi też już martwić się dzić, jakiej podlega on sezono o zatrudnienie pracowników wości, jaką ma konkurengę na i zapewnienie nadzoru w każ rynku oraz czy oferowane pro dej z nowych placówek. dukty lub usługi są niezależne Nie oznacza to jednak, że od trendów - wyjaśnia Michał franczyza gwarantuje sukces Wiśniewski, dyrektor działu każdemu przedsiębiorcy. By doradztwa i współzałożyciel go odnieść, trzeba się dobrze firmy Profit System. przygotować. Inaczej można skończyć tak jak Semax, fir ma z branży odzieżowej, któ ra zbankrutowała w 2009 r., czy Agenga Finansowa Crosik, której upadłość była gło śna w 2005 r. Ostatnio spek takularnych plajt na szczęście nie było, ale na kłopoty skar W wielu branżach jedna własna placówka nie gwa rantuje zdobycia potrzeb nej wiedzy. Przykładem jest sektor spożywczy. Ogromna konkurencja na tym rynku, duże różnice w prowadzeniu biznesu w mieście i na wsi sprawiają, że aby wypraco- Co może zrobić franczyzobiorca, który ma kłopoty: • poprosić dawcę licencji o wydłużenie terminów płatno ści z tytułu prowadzonej działalności; • poprosić o rozłożenie zaległości wynikającej z niepłace nia zobowiązań na czas na raty lub częściowe ich anu lowanie; • wystąpić do dawcy licencji o zmniejszenie lub czasowe zawieszenie opłat wynikających z umowy; największe szanse na to mają franczyzobiorcy płacący je w kwocie stałej, a nie jako procent od obrotu; • wynegocjować zmiany w asortymencie, wymianę towaru na zupełnie nowy; • wynegocjować zmiany w akcji promocyjnej, która będzie bardziej docierała do lokalnego klienta; • poprosić o zmianę lokalizacji sklepu, w sytuacji gdy została ona wybrana przez franczyzodawcę, gdy się zgodzi, można też ubiegać się o częściowy zwrot kosztów z tytułu otwarcia placówki; • wystąpić o rozwiązanie umowy franczyzowej i rozpo cząć działalność na własną rękę, o ile franczyzodawca zgodzi się zrezygnować z zakazu konkurencji. wać niezbędne know-how, trzeba uruchomić i prowadzić przynajmniej przez rok kilka własnych sklepów. Podobnie jest w branży odzieżowej czy obuwniczej. Tu z kolej ważne jest też, by marka zdobyła po pularność i renomę na rynku, która pomaga pozyskać wier nych klientów. Adam Wroczyński z Akade mii Rozwoju Systemów Siecio wych podpowiada, że takim bezpiecznym minimum, na którym można przetestować pomysł, jest 3-5 własnych lo kali. Wyjątek stanowi branża ko smetyczna, w której wystarczy mieć jedną placówkę, by my śleć o franczyzie. Myśląc o udostępnianiu własnego logo, należy spoj rzeć na własną działalność przez pryzmat franczyzo biorcy i korzyści, jakie może on czerpać z obecności w sieci. Niezbędne jest dokonanie ana lizy opłacalności planowane go przedsięwzięcia, zarówno z własnego punktu widzenia, jak i potengalnych franczyzobiorców. - Należy się zasta nowić jakie środki finansowe będzie musiał zainwestować franczyzobiorca i jak szybko zacznie zarabiać - podkreśla Michał Wiśniewski. Inwestorzy oczekują, że zwrot z inwestycji nastą pi w ciągu 3-5 lat. Jeśli cho dzi o nakłady, to poszukują tańszych konceptów. Wie lu z nich to osoby bezrobot ne, bez zdolności kredytowej i niewielkimi oszczędnościa mi albo bez nich. Według ra portów przygotowywanych o rynku przez portal Franchising.pl w zeszłym roku śred nia inwestycja w licencję franczyzową wyniosła ok. 160 tys. zŁ Dla porównania dwa lata wcześniej było to ponad 240 tys. zł. Głównym atutem sieci jest też efekt skali, czyli ko rzystniejsze warunki zakupu i sprawdzeni dostawcy. Zadbać o niskie nakłady Przed ustaleniem ostatecz nych warunków współpracy warto poszukać rozwiązań dzięki którym można obniżyć koszt uruchomienia biznesu. Jest to możliwe na przykład przez skierowanie franczyzy do mniejszych miejscowości, gdzie czynsze w strategicz nych lokalizacjach są niższe. Takiej polityki rozwoju trzy ma się BZ WBK, który własne oddziały otwiera w dużych miastach, zaś placówki part- ZESKANUJ TEKST *\ Franczyza w Polsce Liczba sieci na koniec roku 864 Bezpłatna aplikaqa'dostępna ł W App Storę 1 Google Play nerskie w miejscowościach od 10 tys. mieszkańców. Tak robi też sieć sklepów meblowych Abra. - Małe mia sta są atrakcyjne dla sieci, bo są jeszcze niezagospodarowane. Tam łatwiej osiągnąć sukces z własnym biznesem. Wiadomość o nowym sklepie szybciej dociera do potencjal nych klientów - tłumaczy Do rota Placzyńska, menedżer ds. franczyzy w Abrze. Jej sieć ob niżyła wysokość wkładu wy maganego od franczyzobiorcy oferując im meble do wysta wienia w sklepie w kredycie. - Opiewa on na 120 tys. zł i jest oferowany bez oprocen towania na rok. Pozwalamy też wykańczać lokale we wła snym zakresie, a nie z pomocą naszej ekipy - dodaje Dorota Placzyńska. dokończenie na Str. 2 930 805 739 618 ^ 512 «° 309 328 402 '°° 2005 2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012 2013" Jakich nakładów na inwestycje wymagają franczyzodawcy DO 50 TYS. ZŁ DO 100 TYS. ZŁ 270 Źródło: Profit System, obliczenia własne 430 POWYŻEJ 100 TYS. ZŁ DZIENNIK GAZETA PRAWNA (Moja Firma) 2013-05-21 Franczyzowe szanse i zagrożenia dokończenie ze str. i Innym sposobem na obni żenie kosztów placówki franczyzowej jest zaproponowanie konceptu w wersji ekspres. Tak działa Pizzeria Stopiątka. Wy liczyła ona, że uruchomienie placówki pod jej logo w wersji restauracyjnej będzie koszto wać 80-140 tys. zł, a w wersji express ok. 40 tys. zł. Z kolei Telepizza wzięła na siebie za danie pozyskania lokalizacji i negocjacji cen najmu. Obecnie właściciele nie ruchomości obniżają czynsz o 20-50 proc. Chętnie nawią zują jednak współpracę z du żymi sieciami z ugruntowa ną pozycją na rynku - dodaje Krzysztof Petrykowski, dyrek tor handlowy Telepizza Polska. Sposobem n a obniżenie kosztów inwestycji jest rów nież zrezygnowanie z opłat licencyjnych albo franczyzowych. - Jest to jednak za sadne tylko w ramach krót koterminowych działań promocyjnych. Należy pa miętać, że franczyzodawca nie może być stratny i musi zrównoważyć koszty ponie sione z tytułu braku opłat, tzn. przeliczyć, czy rezygnu jąc z opłaty wstępnej, nie bę dzie konieczne uwzględnienie ich w wysokości opłat bieżą cych franczyzobiorcy. Zazwy czaj jeżeli franczyzodawca nie pobiera opłat, to jest istotnym dostawcą dla swoich franczyzobiorców i realizuje marże na zaopatrzeniu - mówi Michał Wiśniewski Przygotowania biznesu do rozwoju poprzez franczyzę wy magają nakładów od kilku do kilkudziesięciu tysięcy złotych Od strony formalnej stworze niem konceptu franczyzowego wiąże się z przygotowaniem umowy franczyzowej, analizy biznesowej i podręcznika ope racyjnego. Na koszty wpływa też to na jakim etapie rozwoju jest firma, w jakiej działa bran ży, czy jest to przedsiębiorstwo handlowe czy usługowe, jak skomplikowany jest model biznesowy. Warto czy nie Budowa systemu franczyzowe go wymaga wsparcia biznesowo-prawniczego. O ile z umo wą franczyzową można zgłosić się do kancelarii prawnej, o tyle stworzenie modelu biznesowe go, przygotowanie analizy biz nesowej czy podręcznika ope racyjnego wymaga już wiedzy specjalistycznej. Kluczowe są doświadczenie firmy doradczej i znajomość zasad funkcjono wania rynku franczyzy. Dlatego przedsiębiorca, któ ry czuje, że ma braki w przy gotowaniu, nie powinien startować z franczyza, bo je śli sam dopiero rozpoczyna swoją przygodę z biznesem, nie jest w stanie zagwaran tować takiego wsparcia i za plecza merytorycznego, które dałoby franczyzobiorcom po czucie bezpieczeństwa. Do franczyzy lepiej się nie zabierać także wówczas, gdy nie m a się do zaoferowania nic unikalnego. W takiej sy tuacji lepiej jest postarać się o krajową licencję jakiejś zna nej już na świecie sieci Tak zrobiła np. firma Neelam, do tychczas związana z branżami tekstylną i nieruchomości Ku piła prawa do rozwoju amery kańskiego fast foodu Charley^s Philly Steaks. Po debiucie w I kw. w war szawskim Blue City już m a Jakie zapisy w umowie franczyzowej uchronią przed kłopotami dawcę licencji: • zakaz konkurencji - czyli zobowiązanie franczy zobiorcy do nieangażowania się w działalność handlową czy usługową podobną do tej prowadzo nej w ramach systemu; zakaz może obowiązywać w trakcie umowy i rok po jej ustaniu; może obowią zywać również małżonka franczyzobiorcy oraz jego najbliższą rodziną. • zakaz ujawniania informacji poufnych zawartych w podręczniku operacyjnym, cennikach oraz wszel kich dokumentach mających związek z systemem franczyzowym. Przepisy prawne nie nakładają limitu czasowego obowiązywania zakazu używania i ujaw niania know-how. w planach kolejną restaurację kład zmobilizować franczy w Krakowie, a w ciągu trzech zobiorców placówek banko lat chce otworzyć ich 12. War wych, by oprócz kredytów to podkreślić, że nie jest to ta zaczęli sprzedawać lokaty nia inwestycja. Jej minimalny bankowe. Można to zrobić koszt to 180 tys. zł. dając lub zwiększając im za Wejście we franczyzę z nie ten produkt prowizję - pod dopracowanym konceptem powiada Karina Korczyńska, może pogrążyć przedsiębior prawnik i menedżer dzia stwo, zamiast pomóc się roz łu doradztwa we franczyzie wijać. - Franczyzobiorcy nie w Profit System. Innym rozwiązaniem jest zadowoleni ze współpracy będą odchodzić z sieci czym zmiana oferty na nową albo jej przyczynią się do utraty przez rozbudowa o komplementarne nią reputacji a brak wystar produkty, np. sklepu z odzieżą czającej kontroli może zakoń o buty lub biżuterię. Jeżeli zaś czyć się próbą skopiowania kłopoty sieci wynikają ze źle konceptu - zauważa Michał opracowanej kolekcji rozwią zanie może przynieść jej wy Wiśniewski To z kolei może dopro przedaż z minimalną, a nie wadzić do jej upadku. Moż sięgająca kilkudziesięciu pro n a tego u n i k n ą ć reagując cent marżą. szybko na problemy zgłasza - Można obniżyć opła ne przez franczyzobiorców. ty pobierane od franczyzo Podjęcie ostatecznych dzia biorców lub nawet je na jakiś łań zależy jednak od tego, co czas zawiesić. To rozwią jest przyczyną kłopotów sieci zanie powinno być jednak i jej franczyzobiorców. - Je stosowane w ostateczności. żeli to efekt złej koniunktury Trudno jest potem wrócić do na rynku, sprzedaż można poprzednich stawek, nawet pobudzić poprzez dywersy gdy koniunktura na rynku fikację źródeł przychodów się polepszyła - zauważa Ka franczyzobiorców. Na przy rina Korczyńska.