Kontakty z Mediami - curia

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej
KOMUNIKAT PRASOWY nr 73/10
Luksemburg, 6 lipca 2010 r.
Kontakty z Mediami
i Informacja
Wyrok w sprawie C-428/08
Monsanto Technology LLC / Cefetra BV i in.
Spółka Monsanto nie może zabronić wprowadzania do obrotu w UE argentyńskiej
mączki sojowej zawierającej, w charakterze pozostałości, sekwencję DNA
opatentowaną przez tę spółkę
Na patent europejski można powoływać się wyłącznie w odniesieniu do wynalazku, który
rzeczywiście pełni funkcję, z uwagi na którą został opatentowany
Od 1996 r. spółka Monsanto jest właścicielem patentu europejskiego na sekwencję DNA, która po
wprowadzeniu do DNA rośliny soi powoduje, że roślina ta staje się odporna na często
wykorzystywany w rolnictwie środek chwastobójczy pod nazwą glifosat. Tym sposobem
producenci mogą usuwać chwasty nie szkodząc uprawom soi.
Taka genetycznie zmodyfikowana soja, zwana „soją RR”, uprawiana jest na wielką skalę w
Argentynie, gdzie wynalazek spółki Monsanto nie korzysta z ochrony patentowej.
W latach 2005-2006 dwie spółki europejskie dokonały przywozu mączki sojowej z Argentyny do
Niderlandów. Analiza przeprowadzona na żądanie spółki Monsanto wykazała obecność śladowych
ilości DNA charakterystycznego dla „soi RR”, co potwierdziło, że importowana mączka została
wyprodukowana z tego rodzaju soi.
Rechtbank ‘s-Gravenhage (sąd rejonowy w Hadze, Niderlandy), rozpatrujący powództwo spółki
Monsanto, zwrócił się do Trybunału Sprawiedliwości z pytaniem, czy sama obecność sekwencji
DNA chronionej patentem europejskim wystarcza, by stwierdzić naruszenie patentu należącego do
spółki Monsanto w wypadku wprowadzenia mączki do obrotu w Unii Europejskiej.
Trybunał stwierdził, że dyrektywa w sprawie ochrony prawnej wynalazków biotechnologicznych1
uzależnia ochronę przysługującą na mocy patentu europejskiego od spełnienia warunku, by
informacja genetyczna zawarta w opatentowanym produkcie lub stanowiąca ten produkt spełniała
w danej chwili swą funkcję w tym właśnie materiale.
W tym względzie Trybunał zauważył, że funkcja wynalazku spółki Monsanto spełniana jest w
sytuacji, gdy informacja genetyczna chroni zawierającą tę informację roślinę soi przed działaniem
środka chwastobójczego pod nazwą glifosat. Tymczasem chroniona sekwencja DNA nie może
spełniać powyższej funkcji, gdy znajduje się ona, w charakterze pozostałości, w mączce sojowej,
która to mączka jest materiałem martwym, uzyskiwanym w wyniku szeregu czynności obróbki soi.
W konsekwencji ochrona wynikająca z patentu europejskiego nie przysługuje w przypadku, gdy
informacja genetyczna przestała pełnić funkcję, którą pełniła w roślinie wyjściowej, z której
pochodzi.
Ochrona taka nie może zostać udzielona z powołaniem się na okoliczność, że informacja
genetyczna zawarta w mączce sojowej mogłaby ewentualnie spełniać na nowo tę funkcję w innej
roślinie. Aby ochrona z tytułu patentu europejskiego mogła bowiem zacząć przysługiwać na nowo
w odniesieniu do tej rośliny byłoby konieczne, ażeby sekwencja DNA została rzeczywiście
wprowadzona do tej innej rośliny.
1
Dyrektywa 98/44/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 6 lipca 1998 r. w sprawie ochrony prawnej wynalazków
biotechnologicznych (Dz.U. L 213, s. 13).
www.curia.europa.eu
W tych okolicznościach spółka Monsanto nie może zakazać, na podstawie dyrektywy,
wprowadzania do obrotu mączki sojowej pochodzącej z Argentyny, która zawiera, w
charakterze pozostałości, jej wynalazek biotechnologiczny.
Trybunał zauważył wreszcie, że przepis krajowy udzielający bezwzględnej ochrony opatentowanej
sekwencji DNA jako takiej, niezależnie od tego, czy spełnia ona swoją funkcję w materiale, w skład
którego wchodzi, byłby sprzeczny z dyrektywą. Przepisy dyrektywy, na mocy których
wprowadzono kryterium rzeczywistego spełniania omawianej funkcji, dokonują bowiem
wyczerpującej harmonizacji w tej dziedzinie w Unii Europejskiej.
UWAGA: Odesłanie prejudycjalne pozwala sądom państw członkowskich, w ramach rozpatrywanego przez
nie sporu, zwrócić się do Trybunału z pytaniem o wykładnię prawa Unii lub o ocenę ważności aktu prawnego
Unii. Trybunał nie rozpoznaje sporu krajowego. Do sądu krajowego należy rozstrzygnięcie sprawy zgodnie z
orzeczeniem Trybunału. Orzeczenie to wiąże w ten sam sposób inne sądy krajowe, które spotkają się z
podobnym problemem.
Dokument nieoficjalny, sporządzony na użytek mediów, który nie wiąże Trybunału Sprawiedliwości.
Pełny tekst wyroku znajduje się na stronie internetowej CURIA w dniu ogłoszenia
Osoba odpowiedzialna za kontakty z mediami: Ireneusz Kolowca (+352) 4303 2793
Nagranie wideo z ogłoszenia wyroku dostępne jest za pośrednictwem „Europe by Satellite”  (+32) 2
2964106
www.curia.europa.eu