Odzysk czynników chłodniczych

ODZYSK CZYNNIKÓW
ZIĘBNICZYCH
Definicja pojęcia odzysku wg
normy ISO 11650R:
Odzysk (ang. recovery), to operacja ściągania czynnika
chłodniczego z eksploatowanych, naprawianych, a takŜe
złomowanych
produkcyjnych
urządzeń
i
lub
w
gromadzenia
trakcie
go
w
procesów
zewnętrznym
pojemniku bez oczyszczania i kontroli jakościowej
tej substancji.
Operacje przeprowadzane podczas odzysku
czynników wymagają stosowania trzech
rodzajów sprzętu,
a mianowicie:
•specjalnych butli do odzysku,
•stacji odzysku,
• narzędzi pomocniczych i wyposażenia
pomocniczego
Wykonanie operacji odzysku obejmuje:
• ściągnięcie czynnika z instalacji chłodniczej bez zmiany jego
stanu, co można osiągnąć na wiele sposobów przy użyciu sprężarki
instalacji chłodniczej lub stacji odzysku,
• przetoczenie tego płynu do specjalnej butli przeznaczonej do
gromadzenia czynnika pochodzącego z odzysku,
• wykorzystanie osprzętu pomocniczego w celu: (1) uzyskania
dostępu do odpowiednich przewodów instalacji, (2) podłączenia
do niej butli i stacji odzysku oraz (3) całkowitego opróżnienia samej
stacji odzysku.
Urządzenia przeznaczone do
odzysku można sklasyfikować
według metody przepompowywania czynnika (jego fazy
ciekłej lub parowej).
Niektóre z nich mogą wykonywać obie te operacje.
ODZYSK, REGENERACJA l USUWANIE CZYNNIKA
CHŁODNICZEGO
Istnieją dwa sposoby potraktowania odzyskanego czynnika
chłodniczego, a mianowicie jego ponowne użycie lub ostateczne
zniszczenie.
Określenie sposobu obróbki umożliwiającego ponowne użycie
czynników wymaga ustalenia kryteriów definiujących pojęcie jego
czystości oraz obecności w nim najczęstszych zanieczyszczeń wraz z
dopuszczalnymi ich poziomami.
Zanieczyszczenia w czynniku
chłodniczym:
• posiadają swoje źródło,
• prowadzą do awarii lub nieprawidłowego działania urządzenia
chłodniczego,
• posiadają standardowo określone wartości progowe,
• dają się wykryć metodami analitycznymi,
• można je usuwać zmniejszając ich zawartość poniżej ustalonych
progów,
• mogą być czasami niemożliwe do usunięcia w sposób opłacalny
ekonomicznie (wtedy konieczne jest zniszczenie
zanieczyszczonego nimi czynnika).
Czynniki chłodnicze są produktami chemicznymi
wytwarzanymi
zgodnie
technologicznymi,
ze
ścisłymi
zapewniającymi
reżimami
spełnienie
określonych norm ich jakości, wynikających z cech
rozmaitych elementów instalacji chłodniczej, w tym
przede wszystkim sprężarek.
Minimalne wymagania dotyczące czystości tych
substancji zawiera norma ARI 700-88 (PN-M-04614
"Chłodnictwo. Czynniki ziębnicze. Wyma-gania").
WODA
• Z
niektórymi
zywane
czynnikami
hydratami,
gólności
w
które
elementach
chłodniczymi
mogą
woda
zatykać
redukujących
zawory
ciśnienie,
tworzy
i
związki
małe
np.
w
stałe
otwory,
w
zaworach
naszcze-
rozpręż-
nych,
• Woda
jest
szczególności
droksylowy
substancją
dużą
OH").
aktywność
Reakcje
chłodniczy
oraz
cji,
prowadzić
mogą
sprzyjająca
metale
do
w
szeregowi
tym
rozkładu,
będące
utworzenia
zakresie
w
reakcji
wykazuje
których
elementami
tlenków
i
katalitycznych
jej
bierze
rodnik
udział
konstrukcyjnymi
kwasów
o
działaniu
(w
hy-
czynnik
instalakoro-
dującym.
W związku z powyższym zawartość wody w czynnikach syntetycznych należy
utrzymywać na najniższym możliwym poziomie. W celu ograniczenia tej
zawartości w instalacjach stosuje się filtry-odwadniacze, które zatrzymują
cząsteczki wody wewnątrz porowatego materiału wypełniającego te aparaty.
OLEJ
W tym przypadku należy odróżnić zanieczyszczenia agresywne od
obojętnych.
Na przykład świeży olej, dobrany odpowiednio do danego rodzaju
czynnika chłodniczego, służy do smarowania sprężarki i nie jest
składnikiem agresywnym dla tego czynnika. Może się on jednak w
niedługim czasie stać ośrodkiem, wokół którego koncentrują się
różne agresywne zanieczyszczenia, takie jak woda, kwasy czy
cząstki stałe.
Gazy nie ulegające kondensacji
(gazy nie skraplające się)
Gazy nie ulegające kondensacji w warunkach działania urządzenia
chłodniczego, to najogólniej gazy obecne w powietrzu, w tym
przede wszystkim azot i tlen.
•tlen wykazuje w układzie działanie agresywne; prowadzi on
do tworzenia tlenków i uczestniczy w reakcjach katalitycznych,
•azot jest gazem obojętnym, zatem nie wywiera bezpośredniego
działania agresywnego np. na materiały konstrukcyjne urządzenia,
ale …
KWASY
Powstawanie kwasów wywołane jest katalityczna reakcją rozkładu
czynników chlorowcopochodnych, zachodzącą w obecności wody i
tlenków, szczególnie gdy znajdują się one w warunkach wysokiej
temperatury.
Typowe kwasy powstające w obecności chlorowcowanych
czynnników chłodniczych, to kwas solny i kwas fluorowodorowy,
które są silnie agre-sywne wobec metali, stąd też utrzymywanie
niskiej zawartości kwasów w instalacji jest warunkiem koniecznym
jej długiej żywotności.
Zanieczyszczenia pochodzące ze spawania,
cięcia i montażu
Ilości tych zanieczyszczeń mogą się w znacznym stopniu zmieniać w
zależności od podjętych środków ostrożności podczas wykonywania
tych operacji technologicznych.
Np., jeżeli lutowanie prowadzi się w osłonie krążącego w rurze
azotu, wówczas na pewno nie utworzą się na powierzchni metalu
tlenki. W przeciwnym razie warstwa utworzonych tlenków oderwie
się od tej powierzchni z chwilą, gdy będzie ona omywana przez
przepływający czynnik chłodniczy.
Platerowanie miedzią
Jeżeli olej i czynnik chłodniczy nie są właściwie dobrane do instalacji
zawierającej elementy miedziane, wówczas dochodzi do
przemieszczania się w niej drobnych cząstek tego metalu. Cząstki te
osadzają się przede wszystkim w sprężarce, a w niej:
•w układzie smarowania, głównie na łożyskach wału korbowego,
•na zaworach i na płycie montażowej zaworów.
Zjawisko to nazywane jest platerowaniem miedzią.
Platerowanie miedzią może być powodem poważnych awarii,
takich jak np. niedostateczna szczelność zaworów (odłożona
warstwa miedzi może się także oderwać podczas uruchamiania
sprężarki).
Cząstki stałe pochodzące ze zużycia
części
Zużywanie się części współpracujących na zasadzie
mechanicznej prowa-dzi do powstawania drobnego proszku
metalicznego, który po przedosta-niu się do sprężarki tworzy w
jej obudowie osad w postaci szlamu.
Mieszaniny czynników chłodniczych
Rodzajem
zanieczyszczenia,
nieodwracalne
jest
które
wymieszanie
się
można
różnych
uważać
za
czynników
chłodniczych. Warto jednak zdefiniować, że termin "wymieszanie”
odnosi się to wyłącznie do niezamierzonej obecności jednego
czynnika chłodniczego w innym (nie chodzi w tym przypadku o
mieszaniny sporządzane z określonym składem i używane do
szczególnych zastosowań, takie jak np. mieszaniny azeotropowe
R 500 czy R 502).
W zagadnieniu odzysku czynników mieszanina taka stwarza poważny problem.
Jedynym sposobem oddzielenia jej składników jest destylacja,
Wyposażenie serwisowe:
Stacja odzysku
Pompa próżniowa
Węże elastyczne
Butla
Zestaw
manometrów
Waga elektroniczna