W modlitwie pamiętamy o zmarłych. Autor

Scenariusz katechezy do lekcji otwartej
przeprowadzonej w klasie VI b
na temat:
W modlitwie pamiętamy o zmarłych.
mgr Agata Kucharczyk
Wiodące cele katechetyczne:
✔ Odkrycie potrzeby modlitwy za zmarłych.
✔ Pamięć o tych, którzy odeszli do Pana.
Szczegółowe cele operacyjne:
Wiedza:
-Uczeń rozumie, że zmarli potrzebują naszej modlitwy
-wymieni sposoby pomocy zmarłym (ofiara Mszy świętej, modlitwa, jałmużna,odpusty,
dzieła pokutne
Umiejętności:
-Uczeń potrafi zinterpretować słowa wiersza ks.Twardowskiego ,,Śpieszmy się kochać
ludzi...”
Postawy:
-Uczeń wyraża pamięć o zmarłych z rodziny i przyjaciołach przez opiekę nad ich grobami
-wyraża troskę o ich wieczne szczęście przez modlitwę, udział we Mszy świętej i inne formy
duchowej pomocy
Metody i formy pracy: opowiadanie, rozmowa kierowana, praca z tekstem KKK, z Pismem św., z
podręcznikiem, refleksja
Środki dydaktyczne : Pismo Święte, Katechizm Kościoła Katolickiego, katechizm ucznia,
ilustracje ze scenami cmentarza, teksty opowiadania, magnetofon, świeca, pamiątki po bliskich
zmarłych.
PRZEBIEG KATECHEZY:
TREŚĆ KATECHEZY
Wprowadzenie: Modlitwa do Maryi o dobre owoce katechezy.
Powtórzenie z ostatniej katechezy:
* Proszę, przypomnijcie nam temat ostatniej katechezy.(Śmierć jest progiem wieczności.)
* Skąd wzięła się na świecie śmierć? (Jest zapłatą za grzech, jest uczestnictwem w śmierci
Chrystusa dla tych co umierają w Jego łasce, by móc potem uczestniczyć w Jego
zmartwychwstaniu.)
* Czym jest śmierć dla chrześcijanina?(Śmierć to koniec ziemskiej pielgrzymki, przejście do Ojca.)
* Co dzieje się z ludźmi po śmierci? (Nie wracają już do życia ziemskiego.)
* W jaki sposób święci osiągnęli niebo?(Żyli na ziemi zgodnie z przykazaniami, byli dobrzy.)
Uczeń czyta wiersz E. Szelburg- Zarembiny ,,Zaduszki”
K. pyta:
-Co jest myślą przewodnią wiersza?
-Jakie święto będziemy obchodzić za kilka dni?
-Dokąd udają się wówczas ludzie?
K. prosi o wysłuchanie opowiadania:
Zatłoczony tramwaj wolno przesuwał się przez odgruzowaną ulicę zniszczonej Warszawy.
- Poproszę Twój bilet! - obudziły Rafała słowa konduktora.
- Nie mam… nie mam… - jąkał wystraszony chłopiec. - Nie mam pieniędzy.
- Nie kłam! - zdecydowanym głosem powiedział konduktor. - Na pewno rodzice dali ci…
- Ja nie mam już rodziców… Ja… Ja jestem sam - przyciszonym głosem usprawiedliwiał się Rafał.
- Jesteś złodziejem! - wyrzucił z siebie konduktor. - Muszę cię zabrać na policję - dodał.
- Nie, ja naprawdę jestem sierotą… Oto pamiątkowe zdjęcie mojej kochanej mamy… - wołał z
płaczem chłopiec..Do rozmowy przyłączył się oficer wojska polskiego. Rzucił okiem na zdjęcie i
krzyknął:
- Skąd masz to zdjęcie?
- To moja mama… - odpowiedział Rafał - ona nie żyje…Ja…
- Chłopcze - dodał żołnierz - to zdjęcie mojej żony, której szukam od czterech lat… Ty… Ty jesteś
moim synem… Rafał!
- Tato!
Ludzie w tramwaju z trudem tłumili wzruszenie. Po policzkach Rafała i Jego taty płynęły łzy…
Po przeczytaniu K. stawia pytania:
* Co pozwoliło Rafałowi odnaleźć tatę?(fotografia mamy)
* Czym była dla Rafała fotografia mamy? (pamiątką po zmarłej mamie)
* Co pozostawiają po sobie zmarli pisarze, malarze, muzycy, architekci?(np. pisarze - dzieła
literackie, malarze - obrazy, muzycy - utwory muzyczne, architekci - domy, pałace)
* Co pozostawiają po sobie zmarli rodzice? (dzieła swego życia: potomstwo, dobra materialne)
Analiza tekstu
Następuje chwila refleksji, modlitwy, osobistej odpowiedzi Panu Bogu:
- Kto z mego otoczenia "odszedł do Pana"?
- Czy kochałem tę osobę? (Co jej zawdzięczałem?)
- Czy wierzę, że ona nadal żyje, że nie zniknęła na zawsze?
- Czy wierzę, że wszyscy odnajdziemy się u Boga Ojca? Refleksja nad pytaniami
Po chwili refleksji następuje uroczyste czytanie Pisma Świętego (J 11, 20-26).
•
Słuchając słów Pisma Św. zastanówmy się o jakiej radosnej prawdzie mówi Pan Jezus./proszę
wszystkich o powstanie; zapalenie świecy
Kiedy zaś Marta dowiedziała się, że Jezus nadchodzi, wyszła Mu na spotkanie. Maria zaś
siedziała w domu. Marta rzekła do Jezusa: "Panie, gdybyś tu był, mój brat by nie umarł. Lecz i
teraz wiem, że Bóg da Ci wszystko, o cokolwiek byś prosił Boga." Rzekł do niej Jezus: "Brat
Twój zmartwychwstanie." Rzekła Marta do Niego: "Wiem, że zmartwychwstanie w czasie
zmartwychwstania w dniu ostatecznym." Rzekł do niej Jezus: "Ja Jestem Zmartwychwstaniem i
Życiem. Kto we Mnie wierzy, choćby i umarł, żyć będzie. Każdy kto żyje i wierzy we Mnie, nie
umrze na wieki. Wierzysz w to?"
* Jakie wydarzenie przypomina nam odczytany przed chwilą fragment?(wskrzeszenie Łazarza)
· O czym zapewnia nas Pan Jezus?(że każdy kto wierzy w Pana Jezusa będzie żył na wieki)
Chrystus wzywa nas w tych słowach do wiary w życie wieczne, w zmartwychwstanie. Każdy z nas
przybliża się do śmierci. Jako chrześcijanie wiemy dokąd dążymy. Dlatego możemy być ufni i
radośni.
Podanie prawdy:
Miesiącem, w którym w szczególny sposób pamiętamy o zmarłych jest listopad. Przypięcie plansz
przez uczniów. Ilustracje grobów.
K. stawia problem:
* W jaki sposób wyrażamy naszą pamięć o zmarłych?(odwiedzanie grobów, kwiaty, znicze światło symbolizuje, że Pan Jezus zmartwychwstał i my też zmartwychwstaniemy)
* Co możemy dać zmarłym?(modlitwę, komunię św.)
K. podsumowuje odpowiedzi uczniów, następnie prosi o przeczytanie KKK 1032 (katechizm)
-Jak Kościół pomaga zmarłym?
-Co dla nich robi?
Kościół czci pamięć zmarłych przez:
1) Ofiarę Eucharystyczną,
2) modlitwę,
3) jałmużnę,
4) odpusty,
5) dzieła pokutne.
Podsumowanie pracy z tekstem, zapis na tablicy wniosków.
W miarę potrzeby wytłumaczenie pojęć: jałmużna, odpust.
Zapisanie tematu katechezy na tablicy i w zeszytach - W modlitwie pamiętamy o zmarłych. Proszę
uczniów o przepisanie notatki z tablicy do zeszytu. Zapis tematu i notatki z tablicy .
K. Prosi uczniów o przeczytanie ze strony 32 katechizmu prefacji za zmarłych.
Wyjaśniam pojęcie "prefacja" - część Mszy Św. o charakterze dziękczynnym, poprzedzająca
konsekrację. Kończy się śpiewem Święty, Święty... Odczytanie tekstu - 1 osoba głośno, potem
każdy w ciszy
Po przeczytaniu K. pyta:
* Za kogo składamy Bogu dziękczynienie?(za Jezusa)
* Dlaczego dziękujemy Bogu za Jezusa Chrystusa?(w Nim zabłysnęła nadzieja zmartwychwstania)
* W czym znajdujemy pociechę?(w obietnicy przyszłej nieśmiertelności)
* Na czym polega śmierć?(na zmianie sposobu życia)
* Co Bóg obiecuje tym, którzy odchodzą?(wieczne mieszkanie w niebie)
* Do czego nas zobowiązuje śmierć naszych bliskich?(do modlitwy, komunii św.)
K. Zwraca uwagę na potrzebę kochania tych, którzy żyją, a którym wiele zawdzięczamy. Jest
piękny wiersz ks. Jana Twardowskiego pt. Śpieszmy się kochać ludzi... zamieszczony w naszych
katechizmach na str. 32.Zastanówmy się: - Do czego ten ksiądz - poeta chce nas zachęcić
Odczytanie wiersza Katechizm str. 32
* Do czego ksiądz poeta nas zachęca?(abyśmy kochali innych już teraz, nie czekali z tym dłużej, bo
ludzie szybko umierają)
•
Dlaczego powinniśmy kochać ludzi?(bo szybko od nas odchodzą, nie wiemy kiedy umrą; dobro
mamy czynić codziennie)
Zastosowanie:
Zmarli również mogą nam pomagać, ta łączność jest wyrazem jedności całej wspólnoty Kościoła.
Posłuchajcie teraz świadectwa ks. Tomasza zamieszczonego w czasopiśmie religijnym "Gość
Niedzielny". Dlatego, gdy przychodzę na grób Asi, czuję jej żywą obecność. Zresztą nie tylko tam.
Ona jest moim dobrym duchem wszędzie. A było tak, że dzięki jej żywej obecności ocierałem się o
ten inny wymiar, jaki nazywamy wiecznością. Wtedy doświadczałem tego, co powtarzam w
pacierzu: "wierzę w świętych obcowanie". Całe lata ziemskiego życia uwiązana była do swego
łóżeczka i wózka. Wiem, że teraz nastał dla niej czas nowego i innego działania. Może być, i bez
wątpienia jest obecna w innych miejscach i przy wielu ludziach. Za łaską Boga, w którego
dziecięcym serduszkiem mocno wierzyła, pomagała - czasem dyskretnie, czasem dając odczuć
swoją obecność. W końcu to Pan Jezus przytulił to dziecko do siebie. Ten Pan Jezus z krzyża i
cierpienia. Nie trzeba jednak teologii tam, gdzie ktoś wzniósł się ponad teologię. Tak jak krzyż
wznosi się ponad ziemię. Asiu! Moja mała przyjaciółko. Dziękuję Ci za wszystko. Wiem, że i mnie
Pan Jezus przytuli kiedyś do siebie i do swego krzyża. Chciałbym wtedy choć w części być takim,
jaką Ty byłaś.
Po przeczytaniu K. pyta:
* Dlaczego ks. Tomasz przychodzi na grób Asi?(czuje jej żywą obecność, jest jego dobrym
duchem)
* Czego możemy nauczyć się od naszych zmarłych?(bycia dobrym za życia)
* Dlaczego ważna jest pamięć o nich?(bo nie wiemy, czy ich dusze są w niebie i musimy się
modlić, aby doszli do nieba jeśli są w czyśćcu;bo nie odeszli od nas na zawsze - spotkamy się z
nimi w niebie, a jeśli są w niebie to wstawią się za nami u Pana Boga)
Będąc na cmentarzu 1 listopada przeczytałam na płycie nagrobnej piękną myśl: "Umrzeć nie znaczy
odejść". Pomyślałam wtedy, że ważna jest pamięć o zmarłych, bo nie odchodzą oni od nas na
zawsze, ale spotkamy się z nimi w niebie, o czym zapewnił nas Pan Jezus - W domu Ojca mego jest
mieszkań wiele..
ZAKOŃCZENIE:
K. zadaję pracę domową:
Zadanie str. 33 katechizmu (wypisz w zeszycie imiona Twoich bliskich zmarłych). Pomódl się za
ich dusze przy wieczornym pacierzu.
Modlitwa na zakończenie katechezy:
Zmarłym należy pomagać. Oni sami nie mogą sobie pomóc. Dlatego proszę wszystkich o powstanie
i pomodlimy się za zmarłych. Będziecie po każdym wezwaniu odpowiadać Wieczny odpoczynek
racz im dać Panie.
K: Boże, daj wieczny odpoczynek naszym kochanym zmarłym.
U: Wieczny...
K: Boże, daj wieczny odpoczynek tym zmarłym, o których nikt nie pamięta i za których nikt się nie
modli.
U: Wieczny...
K: Boże, udziel pokoju i przyjmij do siebie wszystkie dusze, które w czyśćcu tęsknią za Tobą.
U: Wieczny...
K: Uwolnij Panie dusze wszystkich wiernych zmarłych od wszelkich grzechów i spraw łaską swoją,
aby dostąpili szczęścia wiekuistej światłości!
U: Amen.
Modlitwa za zmarłych
#Nie trzeba jednak teologii tam, gdzie ktoś wzniósł się ponad teologię. Tak jak krzyż wznosi się
ponad ziemię. Asiu! Moja mała przyjaciółko. Dziękuję Ci za wszystko. Wiem, że i mnie Pan Jezus
przytuli kiedyś do siebie i do swego krzyża. Chciałbym wtedy choć w części być takim, jaką Ty
byłaś.
K. odczytuje tekst w tle cicha muzyka refleksyjna.
Pieśń ,, Odpocznienie w cieniu skrzydeł Twych”