Stanisław Moniuszko (1819-1872) – jest to jeden z najbardziej
Transkrypt
Stanisław Moniuszko (1819-1872) – jest to jeden z najbardziej
Stanisław Moniuszko (1819-1872) – jest to jeden z najbardziej znanych polskich kompozytorów. Wymieniany często zaraz po Fryderyku Chopinie, jako największy polski kompozytor w historii. Był także dyrygentem, pedagogiem oraz organistą. Tworzył muzykę o charakterze narodowym, wplatając w utwory elementy ludowe. Zdobył sobie międzynarodową sławę już za życia, szczególnie w krajach słowiańskich. Był osobowością artystyczną, która zmieniła kształt polskiej opery. Jego najsłynniejszymi operami są:„Halka”, „Verbum nobile”, „Straszny dwór”. Dzieła Moniuszki są bardzo liczne, między innymi napisał 268 pieśni („Pieśń wieczorna”, „Złota rybka”, „Świtezianka”), z czego zostało wydanych 12 Śpiewników domowych: sześć za życia kompozytora i sześć po jego śmierci. Napisał również wiele baletów („Monte Christo”, „Figle szatana”), operetek („Loteria”, „Żółta szlafmyca”, „Jawnuta”, „Betty”, „Beata”, „Nocleg w Apeninach”, a także kantaty (cztery „Litanie Ostrobramskie”), msze, uwertury koncertowe („Bajka”, „Kain”, „Uwertura wojenna”) oraz drobne utwory fortepian („3 Fraszki”, „Nokturn”). Urodził się w Ubielu niedaleko Mińska, 5 maja 1819 r. Jego ojciec służył w wojsku Napoleona, matka była pochodzenia węgierskiego. Pierwszym nauczycielem Stanisława była matka, która uczyła go gry na fortepianie. Później rodzina przeniosła się do Warszawy, gdzie ośmiolatek zaczął naukę pod okiem Augusta Freyera, który był organistą w kościele św. Trójcy. Później przenieśli się do Mińska. Tam jego nauczycielem był Czesław Stefanowicz. W 1837 r. wyjechał na studia do Berlina, gdzie uczył się trzy lata. Odwiedził między innymi Wiedeń, gdzie poznał trendy zachodniej muzyki operowej, a także pracował, jako korepetytor chórów. Lata ciężkiej pracy zaowocowały pierwszymi kompozycjami wydanymi właśnie w Berlinie. Moniuszko wrócił jednak do Polski, a konkretnie do Wilna, gdzie ożenił się z Aleksandrą Mullerówną, założył rodzinę, która liczyła sobie dziesięcioro potomstwa. Podjął pracę pedagoga, organisty i organizatora życia muzycznego w mieście. W 1858 r. zwiedził Europę, dzięki czemu w Paryżu powstała opera „Flis”, dzieło o charakterze komicznoludowym, wykonane w Warszawie 24 września 1858 r. Dnia 7 lutego 1860 roku odbyła się premiera „Hrabiny”. W 1861 r. pierwszego stycznia roku w Teatrze Narodowym Moniuszko wystawił „Verbum Nobile”, a w grudniu tego samego roku udał się ponownie do Paryża. W latach 1862-1864 pracował nad „Strasznym dworem”, który został wystawiony przez operę warszawską 28 września 1865 r. W tym też roku 7 października odbyło się setne przedstawienie „Halki”, a Moniuszko pojechał do Lwowa. Do Krakowa kompozytor przybył ponownie w 1866 r. Pobyt ten był dość krótki, gdyż trwał zaledwie jeden miesiąc. Mimo braku czasu podczas pobytu w Krakowie kompozytor wyjechał na pięć dni do Pragi, aby poznać tam Bedricha Smetanę, by omówić kwestie związane z wystawieniem „Halki”, ich wspólną pracę w Pradze podziwiano w 1866 r. Zaczął być sławny, gdy wydano jego pieśni, które dzięki swojemu bardzo polskiemu charakterowi i emocjonalności trafiły do szerokich mas. Talent i umiejętności, a także sława, zadecydowały, że artysta przeniósł się z Wilna do Warszawy, aby zostać tam dyrygentem opery. Od 1864 r. pełnił jednocześnie obowiązki wykładowcy w Instytucie Muzycznym w Warszawie. Okres powstania styczniowego był bardzo niekorzystny dla twórczości kompozytora w Polsce. Mało, kto interesował się słuchaniem muzyki w okresie walki narodowowyzwoleńczej. Artysta poważnie się zadłużył. Jednocześnie, poza granicami kraju, jego sława rosła. W 1872 r. zmarł nagle, na atak serca w Warszawie. Miał 53 lata. Jego pogrzeb był narodową manifestacją. Pochowano go na warszawskich Powązkach. Pamiątki po słynnym kompozytorze przechowuje Warszawskie Towarzystwo Muzyczne im. Stanisława Moniuszki.