Konkurs polonistyczny
Transkrypt
Konkurs polonistyczny
Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 .................................... kod pracy ucznia ............................................. pieczątka nagłówkowa szkoły KONKURS POLONISTYCZNY DLA UCZNIÓW SZKÓŁ GIMNAZJALNYCH /etap szkolny/ Drogi Uczniu, witaj w I etapie konkursu polonistycznego. Przeczytaj uważnie instrukcję i postaraj się prawidłowo odpowiedzieć na wszystkie pytania. • Sprawdź, czy arkusz konkursowy zawiera 9 stron (zadania 1-15). Ewentualny brak zgłoś Komisji Konkursowej. Czas pracy: 90 minut • Zadania czytaj uważnie i ze zrozumieniem. • Odpowiedzi wpisuj czarnym długopisem, bądź piórem. • Dbaj o czytelność pisma i precyzję odpowiedzi. • Nie używaj korektora. Za rozwiązanie wszystkich zadań można otrzymać łącznie 48 punktów • Odpowiedzi do zadań wpisuj w wyznaczone miejsca w teście. • Oceniane będą tylko odpowiedzi, które zostały umieszczone w miejscu do tego przeznaczonym. • Pracuj samodzielnie Strona 1 z 9 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Czytaj uważnie polecenia zapisane w kolejnych zadaniach i je wykonuj. Wybierz poprawną odpowiedź w zadaniach zamkniętych lub zapisz ją starannie w zadaniach otwartych. Pomyłki przekreślaj. Powodzenia! W labiryncie pytań, czyli o „udawaniu Greka” Tekst I Jan Lechoń Pytasz, co w moim życiu z wszystkich rzeczą główną… Pytasz, co w moim życiu z wszystkich rzeczą główną, Powiem ci: śmierć i miłość - obydwie zarówno. Jednej oczu się czarnych, drugiej - modrych boję. Te dwie są me miłości i dwie śmierci moje. Przez niebo rozgwieżdżone, wpośród nocy czarnej, To one pędzą wicher międzyplanetarny, Ten wicher, co dął w ziemię, aż ludzkość wydała, Na wieczny smutek duszy, wieczną rozkosz ciała. Na żarnach dni się miele, dno życia się wierci, By prawdy się najgłębszej dokopać istnienia I jedno wiemy tylko. I nic się nie zmienia. Śmierć chroni od miłości, a miłość od śmierci. Zadanie 1. (0-3) Przeczytaj uważnie wiersz Jana Lechonia. Wypisz przykłady podanych w tabeli środków stylistycznych i określi ich funkcje. środek stylistyczny personifikacja przykład funkcja paralelizm Zadanie 2. (0-3) Na podstawie wiersza Jana Lechonia oceń, czy poniższe stwierdzenia są prawdziwe czy fałszywe. Zaznacz znakiem X właściwą odpowiedź. Przy stwierdzeniach prawdziwych podaj uzasadnienie swojej opinii. stwierdzenie 1. Pierwsza strofa ma charakter osobistego wyznania prawda fałsz uzasadnienie 2. Wiersz jest napisany regularnym trzynastozgłoskowcem 3. W wierszu występują rymy wewnętrzne, parzyste i okalające 4. Wiersz jest przykładem fraszki Strona 2 z 9 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Zadanie 3. (0-3) Eros i Tanatos to motyw, który odnajdziemy w utworze Jana Lechonia. Wyjaśnij jego znaczenie. Przedstaw przykład literacki zawierający wspomniany motyw. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Zadanie 4. (0-3) Czy Holdena Caulfielda możemy określić mianem „hipokryty”? Swoją odpowiedź (twierdzącą, zaprzeczającą lub wyrażającą stosunek ambiwalentny) uzasadnij trzema argumentami, znajdującymi uzasadnienie w treści lektury Buszujący w zbożu J. D. Salingera. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Zadanie 5. (0-1) Podkreśl prawidłowe odpowiedzi. Narrator Kamizelki stwierdza, iż „Człowiek miewa w życiu takie chwile, że lubi otaczać się przedmiotami…” a) „…które przypominają smutek”. b) „…które przypominają młodość”. Chory mąż ściągał pasek kamizelki, ponieważ… a) …zauważył, że żona go rozluźnia. b) …nie chciał niepokoić żony swoim stanem zdrowia. Mąż stwierdził, że „przy chorym wszyscy kłamią…” a) „…a lekarz najwięcej” b) „…a żona najwięcej”. Narrator podsumowuje swoją opowieść pytaniami: a) „Czy tylko przedmioty w chorobie nie kłamią?” „Kiedy przestanie padać ten gęsty i zimny śnieg?” b) „Czy znowu zejdą się kiedy oboje, ażeby powiedzieć sobie cały sekret o kamizelce?...” „Któż jednak powie, że za tymi chmurami nie ma słońca?...” Strona 3 z 9 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Zadanie 6. (0-2) Antygona i Kreon różnią się zajmowanymi postawami, światopoglądem oraz zachowaniem wobec najbliższych. Wymień według Ciebie dwie najważniejsze różnice. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Zadanie 7. (0-2) Wybierz z ramki i wpisz w odpowiednie miejsca wyrazy związane z postacią Sokratesa. Uwaga! Niektóre wyrazy mogą wystąpić dwukrotnie, inne zaś wcale. Ksenofont Cnota Ateny Doniosłość Żołnierz Nauczyciel Szczęście Palestra Bezbożność Delfy Demoralizacja Uznanie Wiedza Pieniądze Sokrates urodził się w ………… i w ……………… spędził całe swe życie. Gdy tego wymagały potrzeby kraju, służył mu jako ……………. i jako urzędnik. Jednak najbardziej poświęcił się działalności innego rodzaju: działalności …………… . Uczył ludzi ………., a ściślej mówiąc, uczył ich rozumu. Był wszędzie tam, gdzie mógł znaleźć rozmówców, zatrzymywał ludzi na rynku, w …………… czy na biesiadzie, by mówić z każdym o jego sprawach i zmuszać do zastanawiania się nad nimi, nad umiejętnością i cnotą. Zyskał popularność, ale popularność jego nie była połączona z ………… . Anytos, mówca Likon i poeta Meletos wnieśli przed sąd przysięgłych skargę na Sokratesa, że winien jest …………… oraz ……………….. młodzieży. Ciężki wymiar kary spowodowała postawa Sokratesa, który winy swej nie uznał, przeciwnie, kładł nacisk na …………… swej działalności. „Wszyscy jednozgodnie przyznają, że żaden jeszcze człowiek, ile pamięć nasza sięga, nie zajrzał w oczy śmierci z większą godnością”, napisał uczeń Sokratesa, ………….. Poglądy etyczne Sokratesa dadzą się sformułować w trzech głównych tezach: 1. ………….. jest dobrem bezwzględnym. 2. Cnota wiąże się z pożytkiem i …………… 3. Cnota jest ………………. (na podstawie Władysław Tatarkiewicz, Sokrates, [w:] tegoż, Historia filozofii, tom I, Państwowe Wydawnictwa Naukowe, Warszawa 1970, s. 60-66.) Zadanie 8. (0-3) Skąd się wziął zwrot udawać Greka i co on oznacza? ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Strona 4 z 9 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Tekst II „W latach szkolnych Wiktor uważał się za wyższego od swoich kolegów z klasy, ponieważ miał tzw. poważne zainteresowania. Starał się czytać trudne książki, ale nie chwalił się ich tytułami, bojąc się, że go wyśmieją, więc zmuszał się do tych lektur tylko po to, żeby zaimponować samemu sobie. (…) Na uniwersytecie wybrał kierunek studiów, który jego zdaniem, dodawał najwięcej powagi jednostce tak jak on wyjątkowej. Już to, że, zapytany, mógł niedbale wymienić nazwę swojej specjalności, było ważną podporą dobrego samopoczucia. Nie zawahamy się twierdzić, że Wiktor był snobem, a czymże innym jest snobizm, jeżeli nie dodawaniem sobie wzrostu w ten czy inny sposób? Jedni obnoszą się ze swoimi przodkami, inni z bogactwem, Wiktor natomiast widział siebie w todze człowieka intelektu i stąpał na koturnach udawanej wiedzy. Jakiekolwiek jednak były jego mniemania o sobie, nie można mu było odmówić pilności. Pracowicie brnął przez trudne książki, a kiedy natrafiał na nieznane sobie słowa, sięgał do słowników. (…) Trzeba jeszcze dodać, że względy, jakie swojej osobie świadczył, niezbyt życzliwie oceniane przez otoczenie, usprawiedliwiał podziwem dla swojej, bystrej rzeczywiście, inteligencji Pewne nieuniknione odkrycie, jakie zrobił studiując, miało wpływ na jego karierę. Oto spostrzegł, że pomiędzy tym, co t r z e b a wiedzieć, i tym, co m o ż n a wiedzieć, rozwiera się przepaść. (…) Odtąd Wiktor zużywał swoją energię nie na niemożliwe gromadzenie wiadomości, ale na opanowanie właściwego języka i wtedy posuwał się coraz szybciej. Docent Wiktor zyskał renomę najpierw w obrębie swego wydziału, następnie coraz szerszą. Mianowany profesorem, przysparzał sławy swojej uczelni na licznych międzynarodowych seminariach i zjazdach. Kiedy zginął w wypadku samolotowym, dwaj jego koledzy szkolni brali udział w pogrzebie wielkiego człowieka, zadając po cichu pytania (…) Czy, żeby zostać wielkim człowiekiem, trzeba już dzieckiem odwrócić się od ludzi? Gardzić nimi? Poświęcić wszystko, nawet moralność, jednemu celowi? A ten cel? Czy, jak powiadali ci mówcy na pogrzebie, bezinteresowna miłość wiedzy? I co znaczy? (Cz. Miłosz, Miłość wiedzy, [w:] tegoż, Piesek przydrożny, Wydawnictwo Znak, Kraków 1997, s. 289-290) Zadanie 9. (0-3) Oceń postawę Wiktora. Posłuż się podkreślonymi w podsumowaniu pytaniami. Wykorzystaj cztery z nich, by stworzyć spójną wypowiedź. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Strona 5 z 9 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Zadanie 10. (0-1) Zachowując sens frazeologizmu uszczęśliwiać kogoś na siłę, ułóż z nim zdanie złożone. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Zadanie 11. (0-2) Przedstaw przykłady dwóch pytań retorycznych, które mogą nasunąć się czytelnikowi po przeczytaniu opowiadania Formikarium Kornela Filipowicza. ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... ....................................................................................................................................................... Zadanie 12. (0-3) Opisz, jakie uczucia wyraża twarz postaci na pierwszym planie. Użyj trzech określeń. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Wskaż środki, których użył artysta, aby oddać owe uczucia. Opisz dwa wybrane. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Zaproponuj inny tytuł obrazu; niech będzie on jednocześnie pytaniem otwartym. ..................................................................................................................................................... Strona 6 z 9 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 Zadanie 13. (0-2) Wyjaśnij znaczenie fragmentu piosenki Krzyk Jacka Kaczmarskiego. Uwzględnij kontekst historyczny. (…) Lecz wiem, że już nadchodzi czas, Gdy będzie musiał każdy z was, Uznać ten krzyk, ten krzyk, ten krzyk z mych niemych ust Za swój!!! (Jacek Kaczmarski, Krzyk, 1981) ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Zadanie 14. (0-4) Napisz notatkę (przynajmniej 5 zdań) do gazetki szkolnej, w której zrecenzujesz film Cześć Tereska (reż. R. Gliński). W swej pracy wyraź pozytywną lub negatywną ocenę dzieła filmowego. Pamiętaj o rzeczowej argumentacji. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Zadanie 15. (0-13) Każde pytanie wybiera sobie w nas kogoś odpowiedniego. I nawet najbłahsze pytanie kogoś innego. A nie tylko tego, który ma na nie odpowiedzieć, także tego, który ma je zadać (Wiesław Myśliwski Traktat o łuskaniu fasoli). Napisz list do przyjaciela. Przedstaw w nim swoje refleksje na temat ważnych pytań dotyczących relacji międzyludzkich, ukazanych w różnych utworach literackich oraz tekstach kultury. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Strona 7 z 9 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………. ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………… Strona 8 z 9 Konkursy w województwie podkarpackim w roku szkolnym 2014/2015 BRUDNOPIS Strona 9 z 9