Katowice, dnia 25 luty 2007 r - Zakład Anatomii

Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Zakład Anatomii
Katedra Nauk Podstawowych
Wydział Nauk o Zdrowiu
ul. Medyków 18, 40-752 Katowice
tel. +48 (32) 208 88 44
[email protected] | http://anatom.wnoz.sum.edu.pl
Program zajęć z Anatomii
kierunek: Pielęgniarstwo, studia stacjonarne
SZCZEGÓŁY
DATA
Ćwiczenie 1
05.10.2016
Regulamin zajęć.
Obowiązuje nomenkatura pojeć anatomicznych w języku polskim.
Podstawy anatomii. Mianownictwo anatomiczne. Postawa (pozycja)
anatomiczna. Budowa ogólna ciała człowieka. Różnice konstytucjonalne
budowy ciała. Osie i płaszczyzny ciała. Miana kierunku i położenia.
Okolice i linie topograficzne ciała.
Budowa ogólna kości. Podział kości ze względu na kształt, funkcje kości,
właściwości fizyczne i biologiczne. Typy kostnienia. Budowa wewnętrzna
kości (istota zbita, istota gąbczasta, szpik kostny). Okostna i ochrzęstna –
budowa i funkcje.
Połączenia kości. Rodzaje połączeń kości (połączenia ścisłe, połączenia
maziowe – stawy). Budowa ogólna stawu, stałe i niestałe składniki stawu.
Budowa torebki stawowej. Podział więzadeł. Klasyfikacje stawów ze
względu na ukształtowanie powierzchni stawowych, ze względu na ilość
kości oraz ilość osi ruchu. Ogólna mechanika stawów.
Ćwiczenie 2
12.10.2016
Szkielet osiowy - kręgosłup
Budowa ogólna kręgosłupa. Budowa typowego kręgu. Charakterystyka
budowy kręgów z poszczególnych odcinków kręgosłupa (kręgi szyjne,
piersiowe, lędźwiowe). Kość krzyżowa, kość guziczna, połączenie kości
krzyżowej z kością guziczną.
Szkielet osiowy - klatka piersiowa kostna
Żebra: budowa, podział żeber. Mostek: budowa, połączenia części mostka.
Połączenia żeber z kręgosłupem, połączenia żeber z mostkiem.
Klatka piersiowa jako całość: przestrzenie międzyżebrowe, mechanika
klatki piersiowej, mechanika oddychania.
Kości i stawy kończyny górnej
Kości obręczy kończyny górnej: łopatka, obojczyk.
Staw mostkowo – obojczykowy, staw barkowo – obojczykowy.
Kości części wolnej kończyny górnej: kość ramienna, kość promieniowa,
kość łokciowa, kości ręki (nadgarstka, śródręcza i palców).
Staw
ramienny,
staw
łokciowy,
(ramienno – promieniowy,
ramienno
–
łokciowy,
promieniowo
–
łokciowy
bliższy),
1
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Zakład Anatomii
Katedra Nauk Podstawowych
Wydział Nauk o Zdrowiu
ul. Medyków 18, 40-752 Katowice
tel. +48 (32) 208 88 44
[email protected] | http://anatom.wnoz.sum.edu.pl
Ćwiczenie 3
19.10.2016
Ćwiczenie 4
26.10.2016
staw promieniowo – łokciowy dalszy. Błona międzykostna przedramienia.
Stawy ręki (staw promieniowo – nadgarstkowy, staw śródnadgarstkowy,
stawy międzynadgarstkowe, stawy nadgarstkowo – śródręczne, stawy
międzyśródręczne,
stawy
śródręczno
–
paliczkowe,
stawy
międzypaliczkowe).
Mechanika stawów kończyny górnej.
Kości i stawy kończyny dolnej
Kości obręczy kończyny dolnej: kość miedniczna (kość biodrowa,
kulszowa, łonowa), kość krzyżowa i kość guziczna.
Połączenia miednicy: staw krzyżowo – biodrowy, spojenie łonowe.
Miednica kostna jako całość: Więzozrosty miednicy. Naturalne otwory
miednicy.
Pochylenie miednicy. Kąt podłonowy. Płaszczyzny miednicy, wymiary
zewnętrzne miednicy. Różnice płciowe w budowie miednicy.
Kości i stawy wolnej kończyny dolnej:
Kość udowa, rzepka, kość piszczelowa, kość strzałkowa, kości stopy
(stępu, śródstopia, palców). Staw biodrowy. Staw kolanowy.
Połączenia kości goleni (staw piszczelowo – strzałkowy, więzozrost
piszczelowo – strzałkowy, błona międzykostna goleni.
Stawy stopy: Staw skokowo – goleniowy (skokowy górny), staw skokowo
– piętowo - łódkowy (skokowy dolny). Pozostałe stawy stępu
(staw piętowo – sześcienny,
staw poprzeczny stępu (Choparta),
staw klinowo – łódkowy. Stawy stępowo – śródstopne, stawy
międzyśródstopne, stawy
śródstopno – paliczkowe, stawy
międzypaliczkowe.
Kończyna górna
Okolice topograficzne kończyny górnej.
Mięśnie obręczy kończyny górnej, mięśnie ramienia, przedramienia, ręki.
Splot ramienny: definicja, budowa, gałęzie krótkie, pęczki splotu
ramiennego i nerwy z nich wychodzące. Przebieg i zakres unerwienia
nerwów.
Najczęstsze przyczyny i objawy porażenia splotu ramiennego i nerwów
kończyny górnej.
Tętnice kończyny górnej. Odpływ krwi żylnej. Odpływ chłonki
z kończyny górnej, grupy węzłów chłonnych pachowych.
Dół podobojczykowy, jama pachowa, dół pachowy, dół łokciowy, kanał
nadgarstka.
Miejsca badania tętna na kończynie górnej. Miejsca powierzchownego
przebiegu nerwów.
2
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Zakład Anatomii
Katedra Nauk Podstawowych
Wydział Nauk o Zdrowiu
ul. Medyków 18, 40-752 Katowice
tel. +48 (32) 208 88 44
[email protected] | http://anatom.wnoz.sum.edu.pl
Ćwiczenie 5
02.11.2016
Kończyna dolna
Okolice topograficzne kończyny dolnej.
Mięśnie
obręczy
kończyny
dolnej
(mięśnie
miednicy).
Mięśnie uda, podudzia (goleni), mięśnie krótkie stopy.
Splot lędźwiowo – krzyżowy: definicja, położenie, nerwy krótkie i długie
splotu.
Najczęstsze przyczyny i objawy porażenia nerwów długich splotu.
Unaczynienie tętnicze kończyny dolnej. Odpływ krwi żylnej.
Odpływ chłonki z kończyny dolnej.
Naturalne otwory miednicy: rozstęp wspólny, otwór kulszowy większy,
otwór kulszowy mniejszy, kanał zasłonowy, otwory krzyżowe miedniczne.
Dół biodrowo – łonowy, trójkąt udowy, kanał przywodzicieli, dół
podkolanowy, kanał kostki przyśrodkowej, kanał kostki bocznej.
Miejsca badania tętna na kończynie dolnej. Miejsca powierzchownego
przebiegu nerwów. Miejsca iniekcji.
Ćwiczenie 6
09.11.2016
Ćwiczenie 7
16.11.2016
KOLOKWIUM ZALICZENIOWE I (TEST) z zakresu tematycznego
ćwiczeń 1-5
– termin pierwszy odbędzie się na wykładzie w dniu 10.11.2016r. dla
wszystkich grup ćwiczeniowych.
Grzbiet
Okolice grzbietu. Mięśnie powierzchowne grzbietu. Mięśnie głębokie
grzbietu (mięsień prostownik grzbietu).
Klatka piersiowa
Okolice klatki piersiowej. Linie topograficzne. Ściany klatki piersiowej.
Mięśnie powierzchowne i głębokie. Naczynia i nerwy ścian klatki
piersiowej. Gruczoł sutkowy: budowa, unaczynienie, unerwienie, odpływ
chłonki z gruczołu sutkowego. Przepona, struktury anatomiczne
przechodzące przez przeponę.
Ograniczenie i podział śródpiersia. Śródpiersie górne (przedtchawicze
i zatchawicze), śródpiersie dolne tylne i dolne przednie. – ograniczenie
i zawartość. Narządy śródpiersia: grasica, żyła główna górna i jej dopływy,
łuk aorty i gałęzie, przełyk, układ żył nieparzystych, przewód piersiowy,
pnie sympatyczne, nerw przeponowy, nerw błędny, nerwy trzewne,
aorta piersiowa i jej gałęzie.
Klatka piersiowa
Śródpiersie dolne środkowe – worek osierdziowy i jego zawartość.
Serce: położenie i umocowanie serca, budowa zewnętrzna. Osierdzie,
jama osierdzia. Rzut serca,, powierzchnie i obrys serca. Budowa
warstwowa ściany serca, mięśniówka,. szkielet serca, układ bodźcotwórczo
– przewodzący. Osierdzie, jama osierdzia. Budowa wewnętrzna jam serca.
3
Śląski Uniwersytet Medyczny w Katowicach
Zakład Anatomii
Katedra Nauk Podstawowych
Wydział Nauk o Zdrowiu
ul. Medyków 18, 40-752 Katowice
tel. +48 (32) 208 88 44
[email protected] | http://anatom.wnoz.sum.edu.pl
WYKŁAD
24.11.2016
(obecność
na wykładzie
obowiązkowa)
Ćwiczenie 8
23.11.2016
Ćwiczenie 9
30.11.2016
Ćwiczenie 10
07.12.2016
Budowa zastawek ujść żylnych i tętniczych. Unaczynienie tętnicze
i odpływ krwi żylnej z serca. Układ chłonny serca. Unerwienie serca.
Krwioobieg duży i mały. Krążenie płodowe. Pozostałości po krążeniu
płodowym.
Płuca
Opłucna ścienna i trzewna, jama opłucnej, zachyłki opłucnej.
Budowa zewnętrzna płuc: powierzchnie płuc, brzegi, szczeliny, wnęka
płuca, korzeń płuca. Tchawica i oskrzela główne.
Budowa wewnętrzna płuc, drzewo oskrzelowe, drzewo oddechowe.
Unaczynienie czynnościowe i odżywcze płuc. Unerwienie płuc.
Unaczynienie i unerwienie opłucnej ściennej. Mechanika oddychania.
Brzuch
Okolice i linie topograficzne brzucha. Ściany brzucha, budowa,
unaczynienie i unerwienie.
Otrzewna ścienna i trzewna.
Tylna powierzchnia przedniej ściany brzucha – przestrzeń
przedotrzewnowa, kanał pachwinowy.
Przestrzeń zaotrzewnowa
i podotrzewnowa.
Miejsca zmniejszonego oporu – przepukliny brzuszne.
Stosunek narządów do otrzewnej.
Przestrzeń zaotrzewnowa, ograniczenie i zawartość. Aorta brzuszna
i jej gałęzie, żyła główna dolna i jej dopływy. Nerki i nadnercza,
moczowody.
Brzuch
Część nadokrężnicza jamy brzusznej, żołądek, dwunastnica, trzustka,
wątroba, śledziona - położenie, budowa i funkcja. Drogi żółciowe.
Krążenie wrotne wątroby.
Pozostałości po krążeniu płodowym.
Część podokrężnicza jamy brzusznej. Jelito cienkie, jelito grube.
Unaczynienie narządów jamy brzusznej. Splot trzewny, unerwienie
narządów jamy brzusznej.
Układ chłonny.
KOLOKWIUM ZALICZENIOWE II (TEST) z zakresu tematycznego
ćwiczeń 6-12 – termin pierwszy odbędzie się na wykładzie w dniu
08.12.2016r. dla wszystkich grup ćwiczeniowych.
II terminy kolokwium I i II (terminy do uzgodnienia)
III terminy kolokwium I i II (terminy do uzgodnienia)
4