Raport z wizyty studyjnej Barcelona

RAPORT Z WIZYTY STUDYJNEJ
w ramach projektu „SMART_KOM. Kraków w sieci inteligentnych miast”
Barcelona, 8-12 września 2014 roku
Opracowanie raportu: Agata Grochal-Kolarska
Barcelona jest jednym z europejskich miast posiadającym narzędzia do zastosowania
innowacyjnych rozwiązań i usług mającymi na celu poprawę życia mieszkańców. Celem
wizyty studyjnej było zapoznanie się z przykładami dobrych praktyk z zakresu rozwiązań
smart city w obszarach: gospodarka, środowisko, inteligentne zarządzanie, transport
i komunikacja, ludzie, jakość życia oraz spotkanie z Konsulem RP w Barcelonie Panem
Aleksandrem Czyżowiczem. W trakcie wizyty studyjnej uczestnicy mieli możliwość zapoznać
się z przykładami nowoczesnych polityk i innowacyjnych systemów zarządzania miastem.
Spotkania z instytucjami otoczenia biznesu oraz organizacjami pozarządowymi dostarczyły
wielu inspiracji i pomysłów do wygenerowania nowej jakości w kreowaniu i zarządzaniu
strukturą miejską.
Uczestnicy wizyty:
Przedstawiciele Krakowskiego Parku Technologicznego – Lidera Projektu:
1.
Wiesława Kornaś-Kita, Prezes Zarządu KPT
2.
Agnieszka Włodarczyk, Koordynator Projektów KPT
3.
Agata Grochal-Kolarska, Specjalista ds. realizacji projektu
4.
Bartosz Józefowski - Koordynator inkubatora KPT
Przedstawiciele Urzędu Marszałkowskiego Województwa Małopolskiego – Partnera
Projektu:
5.
Stanisław Sorys – Członek Zarządu Województwa Małopolskiego
6.
Joanna Domańska – p.o. Zastępcy Dyrektora Departamentu Rozwoju Gospodarczego
ds. Gospodarki i Innowacji w UMWM
7.
Małgorzata Kwiecień - p.o. Kierownika Zespołu ds. Współpracy Gospodarczej w
Departamencie Rozwoju Gospodarczego UMWM
8.
Beata Bańdura - Inspektor w Zespole ds. Rozwoju Społeczeństwa Informacyjnego,
Departament Rozwoju Gospodarczego UMWM
Przedstawiciele Miasta Krakowa – Partnera Merytorycznego Projektu:
9.
Elżbieta Koterba – Wiceprezydent Miasta Krakowa
10.
Rafał Kulczycki – Dyrektor Wydziału Rozwoju Miasta
Wizyta studyjna w Barcelonie została zrealizowana w ramach projektu „SMART_KOM.
Kraków w sieci inteligentnych miast”, realizowanego w ramach Małopolskiego Regionalnego
Programu Operacyjnego na lata 2007-2013.
Przebieg wizyty:
Dzień 1 | 8 września 2014
Godz. 11.00 - 13.00 Spotkanie z przedstawicielami Endesa Ingenieria.
Endesa S.A. – grupa energetyczna wdrażająca rozwiązania smart. Podczas spotkania
przedstawiono innowacje w warstwie technicznej: smart metres ( grupa jest w trakcie
przechodzenia na mierniki najnowszej generacji czyli zdalnego odczytu), smart grid ( system,
który obejmuje szereg działań operacyjnych , w tym inteligentne liczniki, inteligentnych
urządzeń, odnawialnych źródeł energii i środków w zakresie efektywności energetycznej.
Elektroniczna regulacja mocy i kontroli produkcji dystrybucji energii elektrycznej . Podczas
spotkania zaprezentowano kilka modeli wdrażania innowacji w zakresie smart Energy przy
różnym zaangażowaniu publicznym. Od samochodów elektrycznych, które w całości
obsługują wszystkie usługi publiczne w Barcelonie., aż po rozwiązania wieloletnich
kontraktów i udziału w oszczędnościach. Do sukcesu wdrożeniowego w znacznym stopniu
przyczyniła się administracja publiczna stając się pierwszym dużym konsumentem tej
technologii w Katalonii.
Godz. 16.00 – 17.00 Spotkanie z przedstawicielem Barcelona Activa
Barcelona Activa – agenda powołana przez administrację publiczną w celu wspierania
rozwoju gospodarczego i promocji przedsiębiorczości. Podczas spotkania przedstawiono
bardzo ciekawy system wsparcia dla przedsiębiorców połączony z procesami edukacyjnymi.
Zaprezentowano zarówno działania systemowe jak i akcyjne. Docelowo powołana instytucja
ma stać się ośrodkiem referencyjnym dla działań miasta i regionu w zakresie promocji i
wspierania przedsiębiorców.
Godz. 17.00 – 18.30 spotkanie z przedstawicielem 22@, Barcelona’s Innovation District
22@ - innowacyjny „smart” dystrykt Barcelony, centralna dzielnica biznesowa, wciąż w
budowie, która jest częścią jednego z największych programów rewitalizacji miast w
Europie, rozpoczętej w ciągu 2000 roku obejmujących 115 bloków lub 198,26 ha. Spotkanie
połączone było ze zwiedzaniem dzielnicy- wzorca zbudowanej na post przemysłowych
terenach, zbudowanej przy stosunkowo niewielkim budżecie -180 mln euro. 22 @ Barcelona
jako model jest już stosowany w innych częściach miasta i jest punktem odniesienia w
transformacji miejskiej, gospodarczej i społecznej w miastach takich jak Rio de Janeiro,
Bostonie, Istambule i Kapsztadzie. Jest to kompaktowe i zróżnicowane miasto, które, zamiast
stosowania modelu terytorialnej specjalizacji, stosuje model mieszany, który sprzyja
spójności społecznej i sprzyja zrównoważeniu i trwałości obszarów miejskich i
gospodarczych. Temat rewitalizacji i inteligentnych dzielnic okazał się bardzo interesujący.
Ciekawe były także rozwiązania prawne stosowane na terenie dzielnicy zwłaszcza w zakresie
„wymuszania” jakościowych inwestycji. Zwiedzanie zakończono w centrum obsługi
obywatela i przedsiębiorców.
Dzień 2 | 9 września 2014
Godz. 09.00 – 11.30 spotkanie z przedstawicielami Instituto Catalán de Energía.
W spotkaniu uczestniczyli również przedstawiciele:
Generalitat de Catalunya (Władze Katalonii, Ministerstwo Spraw Zagranicznych i Unii
Europejskiej):
•
Pani Francesca Guardiola, Zastępca Dyrektora do spraw Relacji Zewnętrznych.
•
Pani Anna Dotor, Dział techniczny, Generalnej Dyrekcji do spraw Relacji
Zewnętrznych.
Generalitat de Catalunya, Agència per la Competitivitat de l’Empresa - ACCIÓ (Władze
Katalonii, Agencja Konkurencyjności Przedsiębiorstw w Katalonii):
•
Pan Tomàs Megia, Specjalista do spraw Strategicznych Projektów Rozwoju Biznesu.
Instituto Catalán de Energía – ICAEN (Kataloński Instytut Energii):
•
Pani Maite Masià, Dyrektor.
•
Pan Juanjo Escobar, Kierownik Wydziału Energetyki.
•
Pan Francesc Vidal, Szef Działu Projektów Międzynarodowych.
Instiuto Catalan de Energia- Instytut realizujący rządowe projekty efektywności
energetycznej mające na celu poprawę konkurencyjności przedsiębiorstw katalońskich
Podczas spotkania zaprezentowano działania rządu Katalonii w zakresie projektów
energetycznych, oraz wykorzystania środków unijnych w ich zakresie. Mieliśmy do czynienia
ze spotkaniem podobnych struktur dlatego bliskość projektów nie powinna dziwić. Katalonia
może się jednak pochwalić bardzo szerokim udziałem przedsiębiorstw sektora prywatnego,
bardzo mocnymi strukturami klastrowymi. Rzucała się w oczy duża aktywność sektora
prywatnego i mocna współpraca z administracja.
Godz. 12.00 – 14.00 Spotkanie z przedstawicielami Aqualogy (marka technologiczna grupy
AGBAR - Aigües de Barcelona) + Wideokonferencja z przedstawicielami Aqualogy Polonia
Aqualogy Barcelona- marka technologiczna grupy AGBAR - Aigües de Barcelona,
opracowująca Inteligentne rozwiązania dla sektora wodociągów i kanalizacji miejskiej.
Zarządzanie, zaopatrzenie , oczyszczanie, kontrola obiegu wody na miarę innowacyjnego
miasta Smart City.
Do spotkania doszło w budynku stanowiącym swoistego rodzaju ikonę Barcelony.
Przedsiębiorstwo prezentowało swoje rozwiązania techniczne związane z gospodarkę
wodną. Część prezentacji była bardzo techniczna. Ciekawym aspektem była telekonferencja z
przedstawicielstwem firmy w Warszawie
15.30 – 17.00 Spotkanie z przedstawicielami Centrum technologii i2cat
i2cat - Wiodący ośrodek badawczy i projektowy w obszarze ICT. Bardzo ciekawy model
organizacji non-profit, która promuje i wspiera B+R w ICT. Zaprezentowano bardzo
imponujące statystyki działań i2cat, które pokazują że jest to dobry model współpracy nauki i
biznesu oraz skuteczny model wspierania realnych badań w ICT.
Dzień 3 | 10 września 2014
Spotkanie w Urzędzie Miasta Barcelona
Zaprezentowano aktualne i planowane programy Smart City w Barcelonie. Prezentacje
wprowadzające dały tło pokazując strukturę władzy w Hiszpanii i rolę poszczególnych
urzędów. Następnie pokazano projekty związane z ochroną i zarządzaniem środowiskiem.
Poruszone było pełne spektrum tematów od różnorodności biologicznej, planów
urbanistycznych, gospodarką odpadami aż po mobilność. Część wyzwań była w Barcelonie
zupełnie inna niż ta z którymi zmaga się Kraków choćby ze względu na różnice klimatyczne.
Podobne jednak były wątki dotyczące konieczności przełamywania silosowości urzędów,
pionowych odseparowanych struktur na rzecz współpracy horyzontalnej, zespołów
zadaniowych między departamentami. Barcelona również w tych obszarach była w stanie
pokazać duże sieci współpracy, włącznie z dużym manifestem na rzecz „zielonej” Barcelony
podpisane przez 800 instytucji.
Kolejne tematy prezentacji były związane bardziej z tematem otwartych danych,
infrastruktury IT w urzędach, najbardziej interesujący z punktu widzena Krakowa był
prawdopodobnie projekt CityOS. Projektem który wydaje się stosunkowo prosty w realizacji
a jednocześnie inspirujący dla delegacji był projekt Apps4Bcn. Joaquim Alvarez,
przedstawiciel e-Government Department pokazał ten projekt jako proste wsparcie
promocyjne, ale jednocześnie mocne wsparcie praktyczne dla budowania aplikacji mobilnych
dla miasta. Projekt wydaje się bardzo odpowiedni dla Krakowa.
Na spotkaniu zaprezentowano też formalne tło i nieco bardziej formalną stronę projektu
22@, który prezentowany był w terenie pierwszego dnia wizyty studyjnej. Każdorazowo
prezentujący zwracali uwagę na to jak wszystkie projekty, niezależnie od skali, są ze sobą
powiązane, wpisane są w strategię rozwoju miasta i odpowiadają wspólnie na wizję rozwoju
Barcelony.
Spotkanie z Konsulem RP
Pan Aleksander Czyżowicz Konsul RP w Barcelonie był uprzejmy spotkać się z delegacją z
Krakowa i podzielił się swoimi doświadczeniami i własnymi przemyśleniami na temat
możliwości współpracy Polsko-Hiszpańskiej. Przedstawił też po krótce działania Konsulatu w
Barcelonie.
Barcelona Urban Lab – przejście po dzielnicy Barcelony, w której zaprezentowano testy
różnych technologii. Sensory parkingowe, przekaźniki danych, sensory atmosferyczne,
inteligentne zarządzanie wywozem odpadami, podziemne systemy rur służących wywozowi
odpadów, inteligentne i ekologiczne systemy oświetlenia drogowego.
Dzień 4 I 11 września 2015
Saragossa
Godz. 10.00 – 15.30 Spotkanie w Urzędzie Miasta
Delegacja została przyjęta bardzo oficjalnie i honorowo przez Prezydenta Miasta Saragossa
oraz przedstawicieli Urzędu Miasta - Juan Alberto Belloch, Alcalde miasta Saragossa
(Prezydent miasta Saragossa), Ricardo Cavero, Dyrektor Nauki i Technologii Urzędu Miasta
Saragossa, Luis Alberto Laguna, Doradca Techniczny Urzędu Miasta Saragossa
Przedstawiono historię miasta i jego rolę oraz pozycję w Hiszpanii. Następnie pokazano
historię rozwoju myślenia o smart city w Saragossie. Prezydent Saragossy był także żyw
zainteresowany Małopolską i Krakowem dlatego spotkanie przybrało później formę dyskusji.
Valdespartera – inteligentna dzielnica, a właściwie miasteczko pod Saragossą. W niewielkim
centrum zarządzania usługami miejskimi przedstawiono historię projektu i jego kluczowe
elementy. Zaskakująca była skala przedsięwzięcia i poziom ingerencji sektora publicznego w
zarządzanie miastem – włącznie z sensorami temperatury i wilgotności zamontowanymi w
wybranych prywatnych mieszkaniach na terenie miasta. Zniechęcający był fakt, że
Valdespartera jest dzielnicą wybudowaną właściwie od podstaw jako eksperyment
urbanistyczny i eksperyment smart city. Jednocześnie problemy koniunkturalne
spowodowały, że część biznesowa w ogóle nie wystartowała co spowodowało utworzenie
bardzo nowoczesnej i ekologicznej ale jednak „sypialni” dla Saragossy.
Jednym z elementów z którego dumni sa mieszkańcy Saragossy i Valdespartery jest
wielokrotnie nagradzany tramwaj, który w obszarze starego miasta nie jest zasilany przez
pantograf i przewody trakcyjne. Jest także bardzo dobrze monitorowany i zarządzany z
centrum sterowania.
Dzień 5 | 12 września 2014
Godz. 10.00 – 12.00
Fab lab – przestrzeń do eksperymentowania, próbowania i uczenia się technologii dla
mieszkańców miasta. Zaletą Fab Lab Barcelona jest jego aktywność projektowa i szeroka sieć
współpracy międzynarodowej. To pokazuje, że oprócz inwestycji infrastrukturalnej
wykonano pracę w kształtowaniu zespołu i kontaktów, które owocują bardzo żywym,
ciekawym i rozpoznawalnym międzynarodowo miejscem.
Wnioski
Część rozwiązań była bardzo inspirująca i możliwa do wdrożenia, zwłaszcza Apps4Bcn.
Barcelona zaprezentowała jak wzorowo zbudować wizję rozwoju miasta i strategię tak żeby
każda agenda publiczna i każdy departament urzędu wiedział w jakim kierunku rozwija się
miasto. To było niezwykle widoczne. Hiszpanie udowodnili że są bardzo silni w sieciowaniu,
budowaniu współpracy międzysektorowej a to procentuje pozyskiwaniem znacznych
funduszy europejskich.