Milena Łacheta - Historia Żychlina

Milena Łacheta kl. VI b.
S. P. nr 2 w Żychlinie
Iwona Łacheta (rodzic)
nr kontaktowy: 500-651-304
Najważniejszym dla mnie miejscem w Żychlinie jest kościół.
Uważam tak, dlatego że jest to jeden z nielicznych zabytków. Chodzili do niego moi
pradziadkowie, dziadkowie, rodzice. Obecnie chodzę do niego ja i moja siostra - a w
przyszłości będzie uczęszczać jeszcze wiele pokoleń. Właśnie dlatego jest ważnym miejscem
dla mnie i mieszkańców Żychlina.
Kościół mieszczący się we wsi Żychlin posiada potwierdzoną metrykę przynajmniej od 1331 r., gdy
budowlę spalili Krzyżacy. Następna wzmianka pochodzi z 1418 r., kiedy to Rocznik Archidiecezji
Warszawskiej zamieścił wiadomość o ufundowaniu kościoła w Żychlinie przez Wojciecha z Żychlina,
herbu Szeliga. Jednak inne źródło podaje, że fundacji dokonał dziadek Wojciecha Żychlińskiego.
Kościół z 1813 r. wykonany był ze rżniętych bali, kryty gontem, na podmurówce z kamienia i
cegły na wapno. Znajdował się na Starym Rynku (aktualnie Plac Wolności). Parafia Żychlin od XIV do
XIX wieku zaliczona była do najgorzej wyposażonych w całej parafii.
W XVII wieku pojawiły się poważne problemy z utrzymaniem parafii. Przełamał je dopiero
Tomasz Pruszak, kasztelan gdański wraz z małżonką ze Skarżyńskich, który oddali na potrzeby parafii
w wieczystą dzierżawę folwark składający się z 18 włok, dzisiejsza Wola Popowa, który przeszedł na
własność parafii. Ostatnie zbiory z tego folwarku zebrał ks. proboszcz Walenty Kondracki.
Dzięki Tomaszowi Pruszakowi i jego małżonce ze Skarżyńskich (właścicieli Żychlina) dawny,
drewniany kościół w Żychlinie został zastąpiony nowym, usytuowanym przy Nowym Rynku.
Patronami tego kościoła są Św. Apostołowie Piotr i Paweł.
Główna nawa jest położona na planie wydłużonego prostokąta z prezbiterium zamkniętym
wielobocznie, w ścianach bocznych nawy arkadowe i przejścia do dwóch kaplic. Kościół posiada
elewację frontową dwukondygnacyjną rozczłonkowaną pilastrami, zwieńczona jest ona falistym
szczytem z posągami św. Apostołów Piotra i Pawła. Kościół przykryty jest dwuspadowym dachem z
wieżyczką. W świątyni znajduje się pięć ołtarzy z I połowy XIX wieku (cztery neoklasycystyczne i jeden
barokowy). W głównym ołtarzu znajduje się obraz patronów Kościoła, a w bocznych obrazy św.
Wojciecha, Stanisława Kostki, Niepokalanego Poczęcia Najświętszej Maryi Panny i Matki Bożej
Nieustającej Pomocy oraz św. Antoniego. W jednej z kaplic znajduje się obraz św. Walentego, a w
drugiej krucyfiks barokowy. W kaplicy św. Walentego stoi chrzcielnica barokowa z marmuru. Na
ścianach kościoła znajdują się stacje drogi krzyżowej, wykonane z gipsu oraz obrazy Matki Bożej
Różańcowej i św. Michała Archanioła. Na ścianach kaplic natomiast znajdują się obrazy św. Anny i św.
Józefa, namalowane przez artystę Strungego w 1862 r., św. Rocha, wskrzeszenie córki Jaira, św.
Marka Ewangelisty i św. Teresy. W kościele znajdują się również nagrobki: Aleksandra Pruszaka,
Tomasza Pruszaka, Aleksandy z Pruszaków Mleczko-Gruszeckiej, ks. Walentego Kondrackiego, ks.
Piotra Truskolaskiego, ks. Jana Sabak.
Z ofiar parafian w 1884 r. kościół został odnowiony z zewnątrz i wewnątrz. W latach 1929 i
1930 założono instalację elektryczną. Zakupiono trzy żyrandole w stylu eklektycznym, odlane z
mosiądzu i 28 kinkietów trzy- i jednoramiennych.
W czasie I wojny światowej kościół przetrwał niezniszczony. W 1920 r. została wymieniona
więźba dachowa, zdjęto wieżyczkę.
Podczas II wojny św. kościół zrabowano i zamieniono na magazyn. Ponadto został uszkodzony dach, rozebrano
ogrodzenie, zdewastowano grobowce i nagrobki na cmentarzu przykościelnym. 10 lutego 1945 r. kościół został
ponownie otwarty oraz podjęto systematyczne remonty. W 1946 r. założono ogrodzenie, w 1947 r. dokonano
kapitalnego remontu organów (11 głosowe, wykonane przez firmę A. Hamona z Warszawy). Później odnowiono
także wnętrze kościoła, w okna wstawiono witraże wg stanu pierwotnego, wstawiono konfesjonały i ławki
(wykonane przez Ignacego Zomerfelda z Woli Popowej). W 1960 r. dokonano gruntownego remontu dachu. W
latach 1973-78 kościół zradiofonizowano, ogrzano elektrycznie piecami akumulacyjnym, położono posadzki z
marmuru, wstawiono nowe dębowe drzwi główne i boczne, ostawiono drewniany ołtarz soborowy z amboną,
umeblowano zakrystię. W 1982 r. odnowiono wnętrze kościoła. Przetarto tynki zewnętrzne i pomalowano farbą
emulsyjną, zreperowano ogrodzenie. W 1984 r. osuszono ściany kościoła i zabezpieczono przed ponownym
zawilgoceniem, położono betonowy chodnik wokół kościoła.
W latach 1996-97 całkowicie odnowiono wnętrze łącznie z kaplicami i zakrystią przywracając
pierwotną malaturę. Odnowiono ołtarz główny z obrazem, obrazy Matki Bożej Różańcowej i św. Michała, stacje
drogi krzyżowej, ambonę, organy, żyrandole i lampy, ołtarze boczne z obrazami i obrazy z kaplic. W 2000 r.
ponownie zaimpregnowano więźbę dachową.
Dla upamiętnienia Wielkiego Jubileuszu 2000 lat Chrześcijaństwa w Kościele Żychlińskim w
prezbiterium kościoła zbudowano marmurowy Stół Słowa Bożego- Ambonę z sylwetką Ojca Świętego wykonaną
ze spiżu i Stół Chleba Pańskiego – Ołtarz.
Obok kościoła stoi dzwonnica. Jest to obiekt murowany, czworoboczny i dwukondygnacyjny, z dachem
namiotowym pokrytym miedzią. Najstarszym dzwonem jest "Św. Piotr".