tutaj

Rozmowa z prof. dr hab. Tomaszem Story
A.E.:Mam zaszczyt rozmawiad z
T.S.:O tym, ze będzie to fizyka lub matematyka
profesorem doktorem habilitowanym
Tomaszem Story , naukowcem z Instytutu
Fizyki Polskiej Akademii Nauk.
wiedziałem już pod koniec szkoły podstawowej i
upewniłem się tylko w czasie nauki w liceum.
Konkretna datą był jednak dzieo wyboru
kierunku studiów wyższych.
Witam, na początek mógłby Pan powiedzied kilka
słów o tym, czy uważa Pan że Pana życie jako
fizyka bardzo się różni od życia takiego zwykłego
człowieka?
A.E.:Czy mógłby Pan trochę przybliżyd nam
T.S.:Sądzę, że zawód fizyka daje szereg
półprzewodnikowych i magnetycznych) kluczem
jest praca doświadczalna obejmująca: (1)
wytwarzanie nowych materiałów różnymi
metodami (od pieców technologicznych do ultra
nowoczesnych stanowisk do wytwarzania
nanomateriałów), (2) badanie właściwości tych
materiałów: elektrycznych, optycznych,
magnetycznych czy cieplnych przy
wykorzystaniu nowoczesnych urządzeo
zapewniających szeroki zakres temperatur (T=1700 K) i pól magnetycznych do B=14 T. Często
wymaga to cierpliwości, pomysłowości i wielu
udoskonaleo w strukturze tych nowych
materiałów czy tez stosowanej metodyce
pomiarowej. Bywa to frustrujące ale to taka
praca…
unikatowych możliwości: (1) należymy do grupy
zawodowej, która do pracy przychodzi z
przyjemnością (i jeszcze im za to płacą - chod
mogliby więcej), (2) na co dzieo spotykamy ludzi
z pasją o często wybitnych osiągnieciach
naukowych i nie tylko naukowych (np. pośród
moich kolegów są kapitanowie żeglugi wielkiej,
pisarze i himalaiści – wszyscy są także fizykami),
(3) mamy bardzo szerokie kontakty ze światem,
obejmujące także długotrwale pobyty badawcze
(często z rodzinami) w Europie, Ameryce, Azji czy
Australii.
A.E.:Brzmi ciekawie, a jak sobie Pan radzi z
pogodzeniem tego jakże pracochłonnego zajęcia z
życiem codziennym, codziennymi obowiązkami,
rodziną?
T.S.:„Praca fizyka nie kooczy się nigdy”
(zmieniając nieco znane powiedzenie byłej
brytyjskiej Pani premier) ale oczywiści mamy
swój odpowiedni udział w codziennych
obowiązkach rodzinnych, czasem zaburzony
wyjazdami służbowymi. Zaletą naszej pracy jest
także to, że zwykle sami określamy sobie czas
pracy – liczą się przede wszystkim wyniki
naukowe.
A.E.:W jakim momencie Paoskiego życia,
doszedł Pan do wniosku, że fizyka to to, co chce
Pan w życiu robid?
zajęcie fizyka? Czy wymaga ono wielu wyrzeczeo?
T.S.:W moje specjalności (fizyka materiałów
A.E.:Oczywiście, jak się kocha to co się robi, to
nie ma problemu w poświęceniu się jej, a od ilu lat
jest Pan związany z Instytutem Fizyki Polskiej
Akademii Nauk? Jak to się stało, że Pan w ogóle
podjął się wyzwania pracy w tym Instytucie?
T.S.:Prace w IF PAN rozpocząłem jako
doktorant w roku 1982, pierwsze zatrudnienie w
roku 1986. Profesorem jestem tu od roku 2005.
Po doktoracie odbyłem dłuższy staż naukowy w
Eindhoven (Holandia) i krótszy w Grenoble
(Francja).
A.E.:Tylko pozazdrościd. Przyjemne z
pożytecznym. Mógłby Pan teraz zdradzid, z
jakiego swojego osiągnięcia jest Pan najbardziej
dumny? Jakieś może wielkie
odkrycie\badanie\współpraca z kimś?
T.S.:(1) Na początku swojej kariery zawodowej
miałem szczęście otrzymad (od mojego
promotora prof. R.R. Gałązki) zadanie badawcze
związane z opracowanie metody takiej
modyfikacji materiałów półprzewodnikowych
(procesory komputerowe) aby były także
ferromagnetykami (pamięci). Odkrycie to miało
bardzo duży rezonans na świecie i jest do dziś
znane i stosowane w spintronice
półprzewodnikowej.
(2) Do najnowszych sukcesów należy natomiast
doświadczalne odkrycie nowej klasy materiałów
elektronicznych, tzw. topologicznych izolatorów
krystalicznych. To obecnie jedna z
najważniejszych dziedzin fizyki materii
skondensowanej, a ta nowa klasa materiałów
wykazuje przedziwne właściwości kwantowe:
nie przewodzi elektryczności w objętości
materiału (jest izolatorem) ale znakomicie
przewodzi prąd na swojej powierzchni,
wykazując jednocześnie polaryzację spinowa (tj.
właściwości magnetyczne) .
prób ich wykorzystania w nowej elektronice.
Zajmujemy się także nowymi nanomateriałami
termoelektrycznymi (w postaci kropek
kwantowych lub drutów kwantowych) dla
przetworników ciepła i elektryczności oraz
materiałami wielowarstwowymi aktywnymi
optycznie w podczerwonym zakresie widma fal
elektromagnetycznych. Instytut poza tym
zajmuje się także spintroniką
półprzewodnikową, optyką kwantową,
nadprzewodnictwem i ultra zimnymi gazami
atomowymi.
A.E.:Na koniec, może trochę aby zachęcid
młodych ludzi do zajmowania się fizyka. Co jest w
tym wyjątkowego? Co sprawia że warto jednak
powiązad swoją przyszłośd z tym zawodem?
T.S.:Fizyką warto się zajmowad chodby po to by
byd dobrym inżynierem i rozumied działanie
różnych urządzeo. Zawodowe uprawianie fizyki
daje szereg możliwości, o których wspominałem
wyżej ale moja rada jest tu prosta: albo
poświęcisz temu bardzo dużo czasu i pasji i
chcesz szybko zostad profesorem albo lepiej
poszukad sobie łatwiejszej dziedziny wiedzy.
A.E.: Dziękuję bardzo za rozmowę, DO
ZOBACZENIA.
A.E.:Gratuluję, a aktualnie nad czym Pan
pracuje? Może powiedziałby Pan parę słów
również o najnowszych badaniach w Instytucie?
T.S.:Nasze główne tematy badawcze dotyczą
właśnie nowych materiałów topologicznych i
Aneta Ernest