Budownictwo pasywne jako wyraz idei ekorozwoju

Portal Budownictwa Pasywnego dom pasywny bydynki pasywne domy
Budownictwo pasywne jako wyraz idei ekorozwoju
Projekt domu APS-105: wizualizacjaNa przełomie lat osiemdziesiątych i dziewięćdziesiątych XX wieku nastąpił
wielki powrót do ekologii. Wraz z końcem zimnej wojny uwaga świata została zwrócona na zagrożenia wynikające z
zanieczyszczenia i dewastacji środowiska. Coraz częściej zaczęto przyjmować sustainable development (rozwój
zrównoważony - ekorozwój) jako ideę wytyczającą nowe perspektywy dążeniom i działaniom państw na całym
świecie. Idea ta na forum międzynarodowym oznacza równoległą realizację trzech grup celów: społecznych,
ekonomicznych i ekologicznych.
W 1987 r. Wspólnota Europejska po raz pierwszy stwierdziła, że profesjonalna działalność związana z budownictwem
jest w znacznym stopniu odpowiedzialna za standard środowiska naturalnego w skali globu. Obecnie w Europie
budynki pochłaniają około 40% wykorzystywanej energii.[1] Zużycie energii rośnie każdego roku wraz ze wzrostem
poziomu życia, z którym związane jest powszechne korzystanie z systemów klimatyzacji i ogrzewania. Stały wzrost
zużycia energii przez budynki prowadzi do coraz większej emisji dwutlenku węgla przez ten sektor, co w
konsekwencji powoduje efekt cieplarniany. Odpowiedzią na niekorzystny stan rzeczy stała się optymalizacja
technologiczna, poprawa efektywności wykorzystania zasobów przyrody oraz ograniczenie ilości odpadów. Dążenie do
zmniejszenia zużycia paliw przyczyniało się do powrotu do realizacji budynków o niższych potrzebach
energetycznych. Owocem tej filozofii jest m. in. budownictwo pasywne. Korzyści środowiskowe związane z niższym
zapotrzebowaniem na energię to mniejsza eksploatacja paliw kopalnych (jako źródła energii elektrycznej) oraz
związana z nią redukcja emisji gazów cieplarnianych. Aby zobrazować ekologiczny aspekt budownictwa pasywnego
dokonano porównania obciążenia środowiska wynikającego z użytkowania jednorodzinnego domu pasywnego i
odpowiadającego mu skalą domu konwencjonalnego. Obciążenie środowiska związane z użytkowaniem domu
obrazuje bilans energetyczny. Jest to szacunkowe zestawienie zysków i strat termoenergetycznych wykonane podczas
eksploatacji budynku. Analiza porównawcza opiera się na bilansie opracowanym w Pakiecie Wstępnego Projektowania
Domów Pasywnych (PHPP), przez arch. T. Mielczyńskiego. Do porównania zakwalifikowano domy o zbliżonej
powierzchni i układzie funkcjonalnym. Jako wzorzec dla obecnego standardu energochłonności nowoczesnego
budownictwa w Polsce przyjęto projekt domu APS-105 autorstwa pracowni architektonicznej Archi-Projekt.
strona 1 / 4
Portal Budownictwa Pasywnego dom pasywny bydynki pasywne domy
Budownictwo pasywne jako wyraz idei ekorozwoju
Zestawiono z nim projekt domu pasywnego o nazwie "Rodzinny" z pracowni Kreślarnia. Oba obiekty zaprojektowano
w technologii tradycyjnej - murowanej z drewnianą konstrukcją dachu. Główną cechą różnicującą porównywane domy
jest architektura, mająca istotny wpływ na bilans energetyczny. Powierzchnia powłoki zewnętrznej domu APS-105
wynosi około 674 m2, natomiast ta sama powierzchnia dla domu "Rodzinnego" - około 513 m2. Różnica, narzucona
rozwiązaniami przestrzennymi architektury, przemawia na korzyść domu pasywnego. Współczynnik kształtu A/V
wynosi odpowiednio: 1,22 dla APS-105 i 0,92 dla "Rodzinnego", a powierzchnia przeszkleń w domu pasywnym jest
1,5 razy większa niż w domu konwencjonalnym.
Projekt domu APS-105: wizualizacja
strona 2 / 4
Portal Budownictwa Pasywnego dom pasywny bydynki pasywne domy
Budownictwo pasywne jako wyraz idei ekorozwoju
Projekt domu Rodzinnego: wizualizacja
Źródło: http://www.archi-projekt.com.pl - katalog internetowy pracowni Archi-Projekt.
Źródło: http://www.kreslarnia.wlo.pl - katalog internetowy pracowni Kreślarnia Sumaryczne obliczeniowe
zapotrzebowanie na energię do ogrzewania obu domów wynosi odpowiednio 111,8 kWh/(m2rok) dla APS-105, 11,2
kWh/(m2rok) dla "Rodzinnego".[2] Oznacza to, że aby zapewnić mieszkańcom komfort termiczny, dom pasywny w
porównaniu z domem konwencjonalnym potrzebuje ponad dziesięciokrotnie mniej energii. Poza zapotrzebowaniem na
ciepło do całkowitej energii zużywanej podczas eksploatacji domu zaliczyć należy także energię potrzebną do
przygotowania ciepłej wody użytkowej, energię wykorzystywaną jako prąd elektryczny oraz energię potrzebną do
występującej w domu pasywnym wentylacji mechanicznej. Zagadnienie zapotrzebowania na prąd elektryczny zostaje
pominięte w bilansie, gdyż w zbyt dużym stopniu zależy od przyzwyczajeń i potrzeb użytkowników. Nawet przy
założeniu, że w obu omawianych przypadkach potrzeby te są podobne, wysokosprawne urządzenia domowe i
wyposażenie budynku dedykowane domowi pasywnemu (ogniwa fotowoltaiczne, energooszczędne świetlówki,
wysokiej klasy energetycznej sprzęt AGD) będą działały z korzyścią dla jego bilansu energetycznego. Wentylacja
mechaniczna obecna w domu pasywnym ma relatywnie małe wymagania energetyczne. Do tego ułatwia stworzenie tak
komfortowych warunków, że zbędne staje się stosowanie dodatkowej klimatyzacji. Zagadnienie przygotowania ciepłej
wody użytkowej również zależy w dużym stopniu od użytkowników. Nie zmienia to jednak faktu, że, dzięki
zastosowaniu kolektorów słonecznych, w domu pasywnym można pokryć ponad 60% rocznego zapotrzebowania na
podgrzewanie wody użytkowej. Sumaryczne obliczeniowe zapotrzebowanie na energię cieplną odnosi się do energii
użytkowej, czyli tej wykorzystywanej przez konsumentów w postaci ciepła, ruchu mechanicznego bądź światła.
Otrzymuje się ją przetwarzając nośniki energii pierwotnej, którymi są konwencjonalne paliwa energetyczne (paliwa
kopalne) i odnawialne źródła energii. W Polsce podstawowym paliwem dla energetyki jest węgiel, dominujący w
strukturze wytwarzania energii elektrycznej. Produkuje się z niego około 95% energii elektrycznej. Do produkcji 1
kWh w 2004 roku potrzeba było 400 g węgla kamiennego,[3] natomiast emisja CO2 związana z wyprodukowaniem 1
kWh energii w Polsce wynosi 960 g.[4] Podsumowanie zużycia energii pierwotnej na skutek rocznego użytkowania
porównywanych domów zawiera poniższa tabela.
Obciążenie środowiskowe powstałe na skutek rocznej eksploatacji porównywanych obiektów.
Rodzaj obciążenia
APS-105
Rodzinny
Sumaryczne zapotrzebowanie na energię cieplną [kWh/(m
2
111,8
11,2
Węgiel kamienny [kg/(m
2
44,7
strona 3 / 4
Portal Budownictwa Pasywnego dom pasywny bydynki pasywne domy
Budownictwo pasywne jako wyraz idei ekorozwoju
4,5
Emisja CO
2
107,3
10,8
Źródło: Opracowanie własne - Kinga Jackl. Główną korzyść środowiskową, wynikającą z użytkowania domu
pasywnego, w porównaniu z budynkiem konwencjonalnym, stanowi redukcja emisji CO2. Użytkowanie obiektu
pasywnego skutkuje blisko dziesięciokrotnie mniejszą emisją gazów niż użytkowanie porównywalnego budynku
konwencjonalnego. Inne ważne korzyści środowiskowe to: redukcja emisji innych szkodliwych gazów (SO2, NOx), a
także zmniejszenie zużycia energii, a dzięki temu - surowców energetycznych. Dom pasywny jest przykładem
technologii zrównoważonego rozwoju. Obok korzyści środowiskowych obiekt taki przynosi także korzyści
ekonomiczne dla użytkowników (w postaci znacznie niższych rachunków za prąd) oraz korzyści społeczne, wyrażające
się wysokim standardem życia. Mniejsze zużycie energii podczas użytkowania domu pasywnego oznacza mniejsze
oddziaływanie na środowisko w cyklu życiowym obiektu. Aby w pełni ustalić różnice pomiędzy oddziaływaniem na
środowisko domu konwencjonalnego i pasywnego, należy dokonać pełnej analizy ich cykli życiowych. Kinga Jackl
[1] http://ec.europa.eu/energy/demand/legislation/buildings_en.htm
[2] Na podstawie materiałów konferencyjnych KRES (Krajowy Ruch Ekologiczno- Społeczny) pt."Domy pasywne mistrzowie oszczędzania energii", Warszawa, 2006.
[3] Mikołajczuk H. Parciński G., Wrońska I., 2006, Statystyka Elektroenergrtyki Polskiej, [za] Niezabitowski P., 2007,
praca inżyniersterska: "Ocena oddziaływań na środowisko powstających w cyklu życiowym produktu w sektorze
paliwowo-energetycznym", SGGW, Warszawa.
[4] Zwierzchowski R., przedstawiciel Krajowej Agencji Poszanowania Energii, prezentacja z dn. 28 maja 2007 podczas
seminarium "Energooszczędne oświetlenie firmy Philips", Warszawa.
strona 4 / 4