Pismo do Mariusza Gajdy - Stowarzyszenie Producentów Ryb

Transkrypt

Pismo do Mariusza Gajdy - Stowarzyszenie Producentów Ryb
STOWARZYSZENIE PRODUCENTÓW RYB ŁOSOSIOWATYCH
Lębork, dnia 20 kwietnia 2016 roku
Sz. P.
Mariusz Gajda
Podsekretarz Stanu
Ministerstwo Środowiska
ul. Wawelska 52/54
00 – 922 Warszawa
Uwagi Stowarzyszenia Producentów Ryb Łososiowatych do projektu nowelizacji
ustawy Prawo Wodne z dnia 5 kwietnia 2016 roku
Szanowni Państwo,
Dziękujemy za uwzględnienie Stowarzyszenia Producentów Ryb Łososiowatych w
procesie konsultacji Prawa Wodnego. Zgodnie z korespondencją mailową z dnia 19 kwietnia
przesyłamy w trybie pilnym uwagi do załączonego do wiadomości projektu.
Na wstępie chcielibyśmy zwrócić uwagę na fakt, że przesłany projekt jest bardzo
wielowątkowy i skomplikowany w związku z czym nie mieliśmy możliwości w ciągu jednej
doby odnieść się całościowo do wszystkich zaproponowanych zapisów. Skupiliśmy się na
kwestiach fundamentalnych, które naszym zdaniem mogą mieć wpływ na całkowitą zapaść
branży. Nie mniej jednak zastrzegamy sobie prawo do wniesienia kolejnych uwag w trybie
konsultacji społecznych zwłaszcza w sprawach technicznych.
Jako uwagę ogólną do zmian zaproponowanych przez SPRŁ chcielibyśmy zgłosić
postulat, aby branża hodowców ryb była traktowana w regulacjach Prawa Wodnego na
odrębnych zasadach w stosunku do pozostałych użytkowników wód. Podstawową różnicą
pomiędzy branżą akwakultury a innymi użytkownikami wód jest fakt, że woda nie jest
środkiem produkcyjnym, a stanowi środowisko bytowania ryb. Ponadto specyfika branży
oraz wymagania wobec jakości i ilości wody w przypadku procesów hodowli ryb powodują,
że pobory wód są znacznie większe niż w przypadku praktycznie wszystkich innych branż
zwłaszcza w porównaniu do przychodów generowanych z hodowli ryb. Dlatego ogólna logika
według której zaproponowano naliczanie opłat za pobór wód w formie stałej i zmiennej oraz
stawki zwłaszcza dla poborów dla opłaty zmiennej powodują, że w realnych sytuacjach
istniejących gospodarstw opłaty częstokroć przekraczają ponad 10 – krotnie roczne
przychody. Argument ten wielokrotnie podnosiliśmy podczas konsultacji zmian Prawa
Wodnego jakie miały miejsce od 1999 roku, co każdorazowo kończyło się zwolnieniem naszej
__________________________________________________________________________________________
Stowarzyszenie Producentów Ryb Łososiowatych
www.sprl.pl [email protected]
Al. Wolności 30/105 84-300 Lębork
tel/fax +48 59 862 27 27
konto: 73 1240 3800 1111 0010 1569 5386
NIP 841-16-62-468
STOWARZYSZENIE PRODUCENTÓW RYB ŁOSOSIOWATYCH
branży z tychże opłat, choć za każdym razem postulowaliśmy wprowadzenie opłaty w formie
stałej opłaty rocznej, co zostało również uzgodnione podczas konsultacji zmian Prawa
Wodnego w 2014 i 2015 roku i które to zapisy znajdowały się w projekcie z przed 5 kwietnia
2016 roku. Postulujemy zatem zastosowanie tychże zapisów, według których opłata będzie
miała charakter ryczałtowej licencji rocznej za pozwolenie na pobór wód.
Prosimy także o zastosowanie identycznej metodologii w przypadku poboru wód
podziemnych wykorzystywanych do chowu i hodowli ryb, które są podstawą do rozwoju
technologii RAS (hodowli przy użyciu recyrkulacji wody), będących jedyną alternatywą
rozwoju akwakultury bez zwiększania presji na wody powierzchniowe oraz w sytuacji
ograniczonych zasobów tychże wód. Niestety kształtująca się dopiero technologia oraz
potrzeba wdrożenia jeszcze opracowywanych metod hodowli i prowadzenia tego typu
przedsięwzięć generuje bardzo wysokie koszty zarówno inwestycyjne jak i związane z bieżącą
działalnością oraz rozruchem takich gospodarstw. Obciążenie ich wysokimi opłatami za
pobór wód będzie działało odstraszająco zarówno dla potencjalnych inwestorów z tej branży
jak i istniejących gospodarstw planujących modernizację w tym kierunku. Takie zjawisko
byłoby sprzeczne z trendem rozwoju akwakultury obserwowanym obecnie na całym świecie.
O ile zgadzamy się z rozwiązaniem zaproponowanym przy regulacjach dotyczących
odprowadzania wód, gdzie zgodnie z art. 289 przy zachowaniu określonych warunków wody
wprowadzanej do środowiska bądź utrzymania produkcji do 1 500 kg/ha w przypadku
gospodarstw karpiowych, podmioty takie zwolnione są z opłaty za odprowadzanie wód, o
tyle prosimy o ujednolicenie zapisów, tak aby układały się w logiczną całość w definicjach
zawartych w art. 16 ust. 59 lit f i g, gdzie o ile w przypadku gospodarstw typu karpiowego
dopiero po przekroczeniu 1 500 kg/ha zrzucana woda jest uznawana za ściek, o tyle w
przypadku hodowli ryb łososiowatych zapis ten był niejednoznaczny i niespójny z art. 289 –
postulujemy zatem o wprowadzenie identycznej zasady tj. wody odprowadzane z obiektów
chowu i hodowli ryb łososiowatych uznane byłyby za ściek dopiero po przekroczeniu
warunków określanych w takowym rozporządzeniu.
Kolejną bardzo istotną z punktu widzenia gospodarki rybackiej sprawą jest kwestia
obowiązku montażu urządzeń do pomiaru ilości pobieranej i zrzucanej wody, a także ciągłego
pomiaru jakości ścieków w przypadku podmiotów odprowadzających powyżej 0,2 m 3/s.
Ogromna większość gospodarstw typu łososiowatego, a także znaczna część gospodarstw
typu karpiowego odprowadza wodę w ilościach znacznie przekraczających 0,2 m 3/s.
Oznaczałoby to, że urządzenia do ciągłego pomiaru jakości ścieków byłyby normą w naszej
branży. Pomijając kwestie bardzo trudnej dostępności tego typu urządzeń dla tak dużych
zrzutów wód oraz ich ogromnych kosztów przekraczających możliwości ekonomiczne
gospodarstw rybackich, ustawodawca nie przewidział innych aspektów związanych z
gospodarką rybacką, która prowadzona jest przez cały rok i boryka się z różnego rodzaju
problemami związanymi ze zmienną aurą. Zarówno woda pobierana jak i zrzucana na wielu
obiektach ma charakter „seminaturalny” co oznacza, że okresowo wraz z wodą
przemieszczają się resztki roślin wodnych i nawodnych (roślinność zanurzona, liście itp.), w
okresie zimowym występuje powszechnie zjawisko szryzu oraz zamarzania
powierzchniowego wód. Są to czynniki, które praktycznie uniemożliwiają techniczny montaż
__________________________________________________________________________________________
Stowarzyszenie Producentów Ryb Łososiowatych
www.sprl.pl [email protected]
Al. Wolności 30/105 84-300 Lębork
tel/fax +48 59 862 27 27
konto: 73 1240 3800 1111 0010 1569 5386
NIP 841-16-62-468
STOWARZYSZENIE PRODUCENTÓW RYB ŁOSOSIOWATYCH
urządzeń służących zarówno do pomiaru ilości jak i jakości wód. Ponadto w wielu
przypadkach obiekty rybackie – zwłaszcza karpiowe, są to obiekty wielkopowierzchniowe,
usytuowane na terenach wodonośnych, w których następuje bardzo silne rozproszenie
źródeł zasilania w wodę oraz kilkanaście do kilkudziesięciu punktów zrzutu. Konieczność
zakupu, montażu i eksploatacji a także ich zabezpieczenie przez kradzieżą lub zniszczenie,
powodowałoby koszty niewspółmierne do efektów użytkowania stawów przekreślając
gospodarkę prowadzoną często od kilkuset lat. Chcielibyśmy przypomnieć, że zaniechanie
gospodarki rybackiej na stawach karpiowych budowanych na terenach podmokłych i
bagiennych prowadzi do ich błyskawicznej eutrofizacji i degradacji niwecząc wszystkie
pozytywne aspekty ekonomiczne i mikroklimatyczne w okolicach usytuowania stawów.
Postulujemy również o wycofanie w przypadku chowu i hodowli ryb, zapisów
dotyczących opłat za różnice w poborze i odprowadzaniu wody. Wiąże się to nierozerwalnie
z obowiązkiem dokładnego opomiarowania poboru i zrzutu, co jak wykazano powyżej jest
technicznie niemożliwe lub ekonomicznie nieuzasadnione, ponadto należy wziąć pod uwagę,
że gospodarka rybacka oparta na wodzie przepływowej (m.in. ryby łososiowate) jest
gospodarką zapewniająca całkowity zrzut pobranej wody. Natomiast w przypadku
gospodarstw typu karpiowego opisany powyżej rozproszony pobór wody częstokroć ze
źródeł uniemożliwiających ich pomiar (np.: wewnętrzne źródliska, wody opadowe, roztopy),
długi okres upływający od momentu magazynowania wody do momentu jej zrzutu
(napełnianie stawów następuje w okresie wiosennym, zrzut w okresie jesiennym) oraz wiele
innych czynników, zupełnie niezależnych od użytkownika wody (poziom odparowania wód,
wsiąkanie uzależnione od rodzaju gruntu), a także wszelkie anomalie pogodowe powodują,
że bilans wody rozumiany jako różnica pomiędzy wodą pobraną a zrzuconą jest kompletnie
nieprzewidywalna i przypadkowa. Obarczanie takich gospodarstw opłatą za różnicę w ilości
pobranej i zrzucanej wody przypominałoby rosyjską ruletkę.
Wyżej wymienione generalne uwagi znalazły swoje odzwierciedlenie w załączonym
pliku, zawierającym projekt Prawa Wodnego, w którym w formie komentarzy (komentarze 2
osób: „Ziemowit Pirtań i Anna Pyć, nie usuwano komentarzy, które zostały nam przesłane z
projektem) zawarliśmy propozycje zmian niektórych przepisów. Była to jedyna możliwość
zaproponowania takich zmian w tak krótkim czasie, prosimy jednak o rozważenie odrębnej
regulacji wszystkich aspektów związanych z gospodarką wodną gospodarstw rybackich.
Wszelkie bowiem odniesienia do ilości pobieranej wody , powodują, że przy logice
wyłaniającej się z projektu, nasza branża zderza się z zupełnie nieadekwatnymi reakcjami
systemu na wszelkie naruszenia lub przekroczenia, których nigdy nie możemy wykluczyć. Z
samej logiki opłat za zrzut substancji ( w naszym przypadku przekraczających warunki
określone w rozporządzeniu) oraz logika, że przy naruszeniu zapisów pozwolenia wodno –
prawnego stawki te rosną 5–cio lub 10–cio krotnie, pokazuje intencję ustawodawcy, w której
naruszenie zasad gospodarowania wodą prowadziłoby do odczuwalnych sankcji (5-cio lub
10-cio krotność normalnej opłaty). Tymczasem już podstawowe stawki, zarówno opłat za
wodę jak i za zrzut substancji, bez jakichkolwiek naruszeń, przekraczają możliwości
finansowe gospodarstw rybackich, co sprawdziliśmy na kilku przykładach, stosując te zapisy,
nie wspominając już o sytuacji kiedy miałyby to być opłaty podwyższone.
__________________________________________________________________________________________
Stowarzyszenie Producentów Ryb Łososiowatych
www.sprl.pl [email protected]
Al. Wolności 30/105 84-300 Lębork
tel/fax +48 59 862 27 27
konto: 73 1240 3800 1111 0010 1569 5386
NIP 841-16-62-468
STOWARZYSZENIE PRODUCENTÓW RYB ŁOSOSIOWATYCH
Próba dostosowania stawek do realnych możliwości finansowych spowodowałaby z
kolei rażące różnice w jej wysokości pomiędzy gospodarką rybacką a innymi użytkownikami,
co mogłoby doprowadzić do sprzeciwu innych użytkowników wód w stosunku do opłat
dotyczących ich branż. Dlatego tez wydaje się nam zasadne odrębne uregulowanie kwestii
poboru i zrzutu wód dla gospodarki rybackiej i zastosowanie innej logiki systemu opłat i kar.
Ponieważ jak już wspomnieliśmy wymagałoby to znacznej pracy niemożliwej do wykonania w
ciągu jednej doby postulujemy o wyznaczenie terminu spotkania z pracownikami
Ministerstwa Środowiska opracowującymi projekt Prawa Wodnego z przedstawicielami SPRŁ
i zaproszonymi przez nas ekspertami, aby możliwe było bieżące skonfrontowanie z
ekspertami i przedstawicielami branży proponowanych rozwiązań. Daje to szansę na
osiągnięcie konsensusu i stworzenie zapisów nie będących zagrożeniem dla istnienia i
rozwoju rybactwa śródlądowego w Polsce.
W imieniu Zarządu SPRŁ,
Jacek Juchniewicz
Anna Pyć
Ziemowit Pirtań
__________________________________________________________________________________________
Stowarzyszenie Producentów Ryb Łososiowatych
www.sprl.pl [email protected]
Al. Wolności 30/105 84-300 Lębork
tel/fax +48 59 862 27 27
konto: 73 1240 3800 1111 0010 1569 5386
NIP 841-16-62-468