Rak piersi - JKK.edu.pl

Rak piersi
FAKT I
Nowotwory złośliwe sutka są
najczęstszymi nowotworami u kobiet.
Co 11 kobietę w Polsce atakuje rak sutka.
FAKT II
W Polsce notuje się prawie 10.000
nowych przypadków zachorowań
rocznie.
FAKT III
Umieralność na raka piersi rośnie w
tempie 1,6% rocznie, a struktura
zaawansowania klinicznego jest zła, a
nawet fatalna.
Rak piersi po prostu wykrywany jest zbyt
późno.
FAKT IV
Wśród wszystkich nie leczonych kobiet z
rakiem gruczołu piersiowego
10 lat przeżywa 5%.
FAKT V
Co roku w Polsce umiera prawie 5000 kobiet.
Skuteczniejsza profilaktyka i szybsze
wykrywanie raka piersi podniosłyby
wskaźnik przeżyć.
FAKT VI
90% wszystkich zmian piersi, stanowią
procesy
nienowotworowe.
FAKT VII
Rak gruczołu piersiowego jest
nowotworem
o długiej fazie przedklinicznej,
objawia się po latach utajonego wzrostu.
FAKT VIII
Gdyby kobiety w Polsce przeprowadzały
samodzielne badania piersi i w przypadku
zmian zgłaszały się natychmiast do lekarza,
można by
uratować około 1000 kobiet rocznie.
FAKT IX
Mężczyźni też chorują na raka piersi, ale
znacznie rzadziej.
Na 100 kobiet zachoruje 1 mężczyzna.
Posiadają za to wyłączność
na raka prostaty.
Czynniki rakotwórcze to między innymi:
• substancje zawarte w dymie z papierosów
• promieniowanie UV (słoneczne, w
solarium)
• promieniowanie X (Rtg)
• konserwanty żywności
• środki ochrony roślin
• azbest
• spaliny
• niektóre wirusy
WCZESNE OBJAWY NOWOTWORÓW
• nietypowe krwawienia albo wydzielina z naturalnych
otworów ciała lub brodawek sutkowych
• guzek albo zgrubienie w sutku lub innych miejscach,
np. na skórze, wardze, języku itp.
• zmiany kształtu, wielkości lub koloru brodawek
sutkowych
• zmiany barwnikowe albo brodawki skórne
• owrzodzenie lub rany, które nie goją się w krótkim
czasie
• przedłużające się zaburzenia w oddawaniu stolca
(biegunki, zaparcia), lub moczu
• długotrwałe zaburzenia trawienia, uczucie ciężkości
w żołądku po spożyciu pokarmów
(lub trudności w połykaniu)
• chrypka lub kaszel utrzymujący się bez wyraźnej
przyczyny.
CO WPŁYWA NA ROZWÓJ RAKA PIERSI?
W wieku 10 – 12 lat pod wpływem hormonów
płciowych rozpoczyna się okres dojrzewania, m.
in. okres rozwoju piersi, który się kończy w 15 –16
roku życia.
Zwiększa ryzyko
• zachorowania w rodzinie na raka piersi (dzieci,
rodzice, dziadkowie) zwiększa zachorowanie na raka
sutka. Około 5 –10 % raków piersi ma podłoże
genetyczne,
• wzrasta ryzyko zachorowania u nieródek i u grupy
kobiet, które w pierwszą ciążę zaszły po 35 roku
życia,
• wczesna pierwsza miesiączka i późna menopauza
(ogólnie mówiąc im kobieta ma więcej miesiączek w
czasie życia tym ryzyko wzrasta),
• zmiany łagodne w piersiach – torbiele (mastopatie),
• wyższy poziom socjoekonomiczny, czynnik
urbanizacyjny (mieszkanki dużych miast chorują
częściej),
• szkodliwe działanie ma napromieniowanie klatki
piersiowe (przy infekcji płuc, gruźlicy),
• częściej chorują kobiety otyłe,
• wielogodzinne noszenie staników, źle dobrana
bielizna
• pośrednio na miąższ sutka mają wpływ witaminy A i
E – witaminy te wpływają na prawidłowe
różnicowanie się komórek, u osób z obniżonym
poziomem witaminy E, beta karotenu i retinolu w
surowicy częściej występował rak sutka
• u młodych kobiet stosujących pigułki
antykoncepcyjne na długo przed urodzeniem
pierwszego dziecka
Zmniejsza ryzyko
• wcześniejsze ciąże przed 26 rokiem życia, ilość
urodzonych dzieci zmniejsza ryzyko zachorowania
na raka piersi
• styl życia – dieta ubogotłuszczowa, zawierająca dużo
chudego mleka, owoców i warzyw zmniejsza ryzyko
zachorowania,
• stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych
nie zwiększa ryzyka nowotworu piersi
Objawy, które powinny cię zaniepokoić
(objawy raka sutka).
• guz lub odosobnione zgrubienie miąższu sutka
• wciągniecie skóry nad guzem lub inne zmiany –
naciekanie, obrzęk, stan zapalny
• stwardnienie piersi
• zmiana wyglądu piersi (powiększenie, zmniejszenie,
podciągniecie ku górze, zniekształcenie)
• zniekształcenie brodawki lub otoczki, przewlekły
stan zapalny i wyciek z brodawki
• nie gojące się owrzodzeniem piersi
• powiększenie i stwardnienie węzłów pachwinowych
lub nadobojczykowych
• niekiedy pierwszym objawem może być ból
kręgosłupa lub dolegliwości neurologiczne,
spowodowane przerzutami raka.
Poznaj budowę swoich piersi abyś
umiała ocenić zmiany w nich
zachodzące.
Pamiętaj: 80% zmian w piersiach kobiety
wykrywają same!
Budowa gruczołów
mlecznych kobiety:
a - brodawka sutkowa,
b - tkanka tłuszczowa,
c - zatoka mleczna,
d - przewód mleczny,
e - płatek mleczny,
f - więzadło Coopera,
g - mięsień,
h - obojczyk,
i - żebro
Badanie piersi wykonuj w dwóch pozycjach:
a) na stojąco z łokciem uniesionym w górze.
b) leżąc z poduszką podłożoną pod ramię.
Całą powierzchnią palców, ruchami
okrężnymi, delikatnie ciskając zbadaj
dokładnie pierś i okolice pachy.
Rak piersi wcześnie wykryty jest uleczalny, a
guz można usunąć zachowując pierś.
ZALECENIA PROFILAKTYCZNE DLA KOBIET –
„SAMOKONTROLA PIERSI”.
1. Piersi badaj tydzień po menstruacji, a jeżeli
nie miesiączkujesz to w te same dni każdego
miesiąca.
2. Po menopauzie badaj się raz w miesiącu.
3. Obejrzyj swoje piersi w lustrze, sprawdź czy
są jednakowe.
4. Zwróć uwagę na wygląd i kolor skóry piersi i
brodawek.
5. Czy brodawki obu piersi po uniesieniu rąk
do góry są jednakowe.
6. Uciśnij lekko brodawkę i oceń czy nie
występuje krwawienie lub wyciek.
JAK CZĘSTO POWINNAM SIĘ BADAĆ?
WIEK
SAMOBADANIE
BADANIE PRZEZ
LEKARZA
USG
MAMMOGRAFIA
1818-29
lat
co miesiąc, najlepiej
ok. 7. dnia cyklu
przy okazji
wizyty
*
*
3030-35
lat
co miesiąc, najlepiej
ok. 7. dnia cyklu
raz w roku
przynajmniej
raz w roku
*
3636-50
lat
co miesiąc, najlepiej
ok. 7. dnia cyklu
raz w roku
raz na pół roku
raz na 18-24
miesiące
50 lat i
więcej
po okresie
menopauzy co
miesiąc, zawsze tego
samego dnia
miesiąca
raz w roku lub
częściej
(zależy od
zalecenia
lekarza)
raz na pół roku
raz w roku
W GRUPIE RYZYKA:
WIEK
SAMOBADANIE
BADANIE PRZEZ
LEKARZA
USG
MAMMOGRAFIA
18-29
lat
co miesiąc
przynajmniej
raz w roku
*
*
30-35
lat
co miesiąc
przynajmniej
raz w roku
raz w roku
*
36-50
lat
co miesiąc
przynajmniej
raz w roku
raz na pół
roku
raz w roku
50 lat i
więcej
co miesiąc
przynajmniej
raz w roku
raz na pół
roku
raz w roku
SAMOBADANIE
PIERSI
• Mammografia - badanie radiologiczne, niewielka,
bezpieczna dawka promieniowania uwidaczniająca
zmiany od 3 mm, często tak małe, że nie wyczuwalne
ręką. Badanie wykonuje się najczęściej w pozycji stojącej.
Technik umieszcza badaną pierś pomiędzy specjalne
płytki, uciska w celu poprawienia obrazu, dlatego badanie
może być nieco przykre. Z tego powodu zaleca się
badania w pierwszej fazie cyklu, zaraz po menstruacji.
Zdjęcia piersi na koniec oceni i porówna radiolog.
• Ultrasonografia - to badanie wspomagające
mammografię. Polega na prześwietleniu sutka
falami ultradźwiękowymi i "oglądaniu" zmian na
specjalnym monitorze. Dzięki temu umożliwia
precyzyjne określenie zmiany, np. odróżnienie
torbieli od guzka.
• Biopsja - to pobranie wycinka i poddanie go
badaniu histopatologicznemu. Dzięki niej ocenia
się, czy tkanka zawiera komórki nowotworowe.
Rozróżniamy biopsję chirurgiczną, cienkoigłową
i gruboigłową.
PIELĘGNACJA, SAMOOBSERWACJA I
ZGŁASZANIE SIĘ DO LEKARZA NA
BADANIA KONTROLNE
ZWIĘKSZA SZANSE NA WYLECZENIE !!!
Pomnożenie 1 komórki nowotworu piersi
trwa 3 miesiące.
Czyli trzeba mniej więcej 8 - 10 lat, by
"wyhodować" guz o średnicy 1 cm.
Pacjentki najczęściej przychodzą do
onkologa, gdy zmiana ma wielkość
orzecha włoskiego lub nawet jest
większa.
Sukces terapii rozkłada się następująco:
*Stopień I (najmniej zaawansowana postać) 75 -100 procent wyleczeń
*Stopień II - 50 procent
*Stopień III - 25 procent
*Stopień IV - 5 procent.
Pamiętaj, że każdy guzek w piersi może
być rakiem, chociaż nie musi.
Wczesne wykrycie nowotworu daje
szanse wyleczenia.
Onkologiczny telefon zaufania
(0 22) 622-56-94