PROGRAM KSZTAŁCENIA

PROGRAM KSZTAŁCENIA
Przedmiot: Niepełnosprawność intelektualna w perspektywie socjologicznej
Poziom kształcenia: studia stacjonarne I stopnia
Kierunek: Praca socjalna
Forma zajęć: Konwersatorium
Liczba godzin: 30
Punkty ECTS:
Prowadzący: Jakub Niedbalski
I. WYMAGANIA/PREFERENCJE WSTĘPNE (dotyczy studentów II stopnia):
II. EFEKTY KSZTAŁCENIA:
1. Wiedza:
W wyniku przeprowadzonych zajęć student zapoznany zostaje z podstawami zagadnieniami z zakresu
niepełnosprawności intelektualnej w ujęciu interdyscyplinarnym, ze szczególnym uwzględnieniem
perspektywy socjologicznej. Studenci otrzymują również wiedzę na temat funkcjonowania, działania i
zarządzania jednostkami oraz placówkami pomocy społecznej przeznaczonymi dla osób upośledzonych
umysłowo.
2. Umiejętności:
W wyniku przeprowadzonych wykładów student powinien znać podstawowe pojęcia, koncepcje i teorie
socjologiczne odnoszące się do zagadnienia niepełnosprawności intelektualnej. Powinien posiadać
umiejętność krytycznej oceny zjawiska w oparciu o poznane teorie i wyniki badań. Student po zapoznaniu się
z treścią zajęć, powinien umieć wykorzystać zdobytą wiedzę do analizy procesów społecznych integracji i
normalizacji życia osób niepełnosprawnych intelektualnie.
3. Postawy/Kompetencje:
W wyniku przeprowadzonych zajęć student nabędzie kompetencje w zakresie diagnozy problemów
społecznych dotyczących osób niepełnosprawnych intelektualnie. Student będzie świadomy sytuacji
niepełnosprawnych członków społeczeństwa a także nabędzie wrażliwość na problemy osób upośledzonych
umysłowo. Po odbyciu kursu student będzie lepiej przygotowany do podjęcia pracy z osobami
niepełnosprawnymi.
III. TREŚCI KSZTAŁCENIA:
Treść zajęć obejmuje kwestie dotyczące jednostkowych, instytucjonalnych oraz społecznych przyczyn,
skutków oraz problemów związanych ze zjawiskiem niepełnosprawności intelektualnej. Problematyka zajęć
skupiona jest wokół następujących zagadnień:
1. Niepełnosprawność intelektualna jako kategoria społeczna i naukowa
2. Niepełnosprawność fizyczna, upośledzenie umysłowe i choroba psychiczna. Przyczyny upośledzenia
umysłowego – ujęcie interdyscyplinarne
3. Wyrównywanie szans. Prawne, gospodarcze i społeczne uwarunkowania polityki normalizacji
4. Opieka instytucjonalna nad niepełnosprawnymi intelektualnie. Przykład DPS
5. Środowisko rodzinne wobec osób upośledzonych umysłowo
6. Komunikowanie się z osobami upośledzonymi umysłowo. Terapia w procesie porozumiewania
7. Osoby niepełnosprawne intelektualnie wobec systemu edukacji, zatrudnienia i aktywności zawodowej
8. Społeczne postrzeganie osób upośledzonych umysłowo. Proces integracji
9. Wykluczenie i marginalizacja niepełnosprawnych. Stereotypy i uprzedzenia
10. Podmiotowość i autonomia niepełnosprawnych intelektualnie
11.Tożsamość płciowa i życie intymne osób z niepełnosprawnością intelektualną
12. Samoświadomość, ocena i refleksja osób upośledzonych intelektualnie nad własną niepełnosprawnością
13. Znaczenie wartości w życiu osób niepełnosprawnych intelektualnie. Aktywność w sferze kulturalnej,
społecznej i religijnej
14. Agresja i autoagresja osób upośledzonych umysłowo
15. Niepełnosprawność intelektualna w wymiarze międzynarodowym
IV. KONTROLA EFEKTÓW KSZTAŁCENIA:
Obecność, aktywne uczestnictwo na zajęciach oraz przygotowanie wypowiedzi ustnej w formie referatu na
podstawie literatury przedmiotu.
V. AKTUALNA LITERATURA:
I. Podstawowa:
1. Janiszewska – Nieścioruk Z. (2005), (red.) Sfery życia osób z niepełnosprawnością intelektualną, Kraków:
Oficyna Wydawnicza „Impuls”
2. Giryński A., Przybylski S. (1993) Integracja społeczna osób upośledzonych umysłowo w świetle
ujawnianych do nich nastawień społecznych. Warszawa: Wydawnictwo Wyższej Szkoły Pedagogiki
Specjalnej im. Marii Grzegorzewskiej
3. Gustavsson A., ZakrzewskaManterys E. (1997), (red.) Upośledzenie w społecznym zwierciadle, Warszawa:
Wyd. „Żak”
4. Grodkowska J., Giryński A., (2005) Seksualność osób z niepełnosprawnością intelektualną – uwalnianie od
schematów i uprzedzeń. Warszawa: Wydawnictwo Akademii Pedagogiki Specjalnej im. Marii
Grzegorzewskiej
5. Kumaniecka – Wiśniewski A., (2006) Kim jestem? Tożsamość kobiet upośledzonych umysłowo, Wyd.
Akademickie „Żak”, Warszawa
6. Kościelska M., Aouil B., (2004), (red.) Człowiek niepełnosprawny – rodzina i praca., Bydgoszcz:
Wydawnictwo Akademii Bydgoskiej im. Kazimierza Wielkiego
II. Uzupełniająca:
1. Sękowska Z. (1998) Wprowadzenie do pedagogiki specjalnej. Warszawa: Wyd. WSPS
2. Kacperczyk A., (2006) Wsparcie społeczne w instytucjach opieki paliatywnej i hospicjach, Łódź:
Wydawnictwo Uniwersytetu Łódzkiego
3. Tarkowska E., red. (1992), Życie codzienne w domach pomocy społecznej. Warszawa: PERON
4. Garvin CH. D., Seabury B. A., (1996) Działania interpersonalne w pracy socjalnej, Warszawa: wyd.
Interart, (Biblioteka Pracownika Socjalnego)