Streetworking skierowany do „dzieci ulicy” – dzieci i młodzieży

Streetworking skierowany do „dzieci ulicy”
W Polsce działania streetworkerskie skierowane do dzieci i młodzieży
zagrożonej patologiami i niedostosowaniem społecznym zazwyczaj nazywa się
„pedagogiką uliczną”, a osobę zajmującą się tego typu pracą „pedagogiem ulicznym”.
Jest to forma pracy opiekuńczo-interwencyjnej skierowana do najbardziej
marginalizowanych i społecznie zaniedbanych dzieci pochodzących z rodzin
dysfunkcyjnych, w których najczęściej występuje cały zespół problemów:
niewydolność wychowawcza, wielodzietność, bieda i bezrobocie, alkoholizm,
przestępczość, przemoc domowa, ciężkie warunki mieszkaniowe, niski poziom
higieny. Na wymienione wyżej problemy nakłada się wpływ najbliższego otoczenia,
w którym funkcjonują dzieci – problemy dzielnic większych miast zwanych często
„dzielnicami biedy”, gdzie ulokowane są skupiska mieszkań socjalnych i gdzie
nawarstwiają się problemy społeczne. Dzieci takie nie korzystają z oferty zajęć
pozaszkolnych prowadzonych w stacjonarnych świetlicach środowiskowych i domach
kultury. Nie potrafią przestrzegać obowiązujących tam norm. Pozbawione należytej
opieki ze strony dorosłych spędzają większość czasu „na ulicy”, w najbliższym
środowisku zamieszkania i narażone są na różnorakie zagrożenia – zaniedbywanie
obowiązku szkolnego, dokonywanie drobnych wykroczeń i przestępstw, narkomanię i
alkoholizm. Przyjmują przyzwyczajenia uliczne- zachowania agresywne i wulgarne
wykluczające ich z bezkonfliktowego funkcjonowania poza dzielnicą, w której się
wychowują.
Zadaniem streetworkerów pracujących z takimi dziećmi jest zatem nawiązanie
z nimi kontaktu w ich środowisku, na terenie w którym spędzają większość czasu
(ulice, piwnice, skwerki, bramy etc.) zyskanie ich zaufania, a następnie zbudowanie i
utrzymywanie pozytywnej relacji poprzez stałą i regularną obecność w ich dzielnicy i
organizację im czasu wolnego. Dodatkowym elementem jest prowadzenie działań
przełamujących ich izolację społeczną poprzez zabieranie ich w małych grupkach
poza dzielnicę zamieszkania do miejsc, do których dostęp jest im z różnych
względów utrudniony (baseny, kina, hale sportowe, muzea, galerie). Podczas takich
„zajęć” dzieci są w stanie poznać i nauczyć się powszechnie obowiązujących norm, a
co za tym idzie skorygować swoje własne wulgarne zachowania. Podczas pracy
streetworkerzy dają dzieciom również możliwość realizacji ich własnych pomysłów w
formie projektów (artystycznych, obywatelskich etc.). Jest to okazja do
konstruktywnego,
twórczego
wykorzystania
ich
energii,
współpracy
z
profesjonalistami i dostępu do nieznanych im przestrzeni społecznych, oraz do
odniesienia pozytywnego sukcesu, podniesienia samooceny i poczucia własnej
wartości (dzieciakom udaje zrealizować się ciekawe i doceniane projekty tj. filmy,
fotografie, muzykę itp. zazwyczaj prezentowane później publicznie).
Streetworkerzy są również w stałym kontakcie z rodzinami dzieci oraz
osobami i instytucjami mającymi wpływ na ich sytuację (Ośrodki Pomocy Społecznej,
kuratorzy sądowi, pedagodzy szkolni). W razie potrzeby interweniują w sytuacjach
kryzysowych, mediują i kontaktują dzieci i rodziców z terapeutami, psychologami i
innymi profesjonalistami mając zawsze na celu dobro dziecka.
Dzięki pracy pedagogów ulicznych często udaje się uchronić te dzieci przed
popełnianiem czynów karalnych, przed pobytami w ośrodkach poprawczych i
opiekuńczych, przed uzależnieniami i innymi zagrożeniami.