WsParcIE DobroWoLnych PoWrotóW na LubELszczyźnIE II
Transkrypt
WsParcIE DobroWoLnych PoWrotóW na LubELszczyźnIE II
wsparcie dobrowolnych powrotów na lubelszczyźniE II N E W S L E TT E R nr 4 (16) 2 0 1 3 Za treści zamieszczane w Newsletterze odpowiada wyłącznie Instytut na rzecz Państwa Prawa. Komisja Europejska w żadnym wypadku nie ponosi odpowiedzialności za sposób wykorzystania udostępnionych informacji. OD REDAKCJI Szanowni Państwo, pragniemy podziękować Państwu za kolejny rok towarzyszenia nam podczas realizacji projektu Wsparcie Dobrowolnych Powrotów na XXI SEMINARIUM SZKOLENIOWE w numerze: XXI SEMINARIUM SZKOLENIOWE Lubelszczyźnie II. Mamy nadzieję, że informacje publikowane w naszym Newsletterze okazały się przydatne w Państwa pracy. Życzymy miłej lektury. 1 Problematyka prawna związana z powrotami imigrantów 2 Europejska Rada ds. Uchodźców i Wypędzonych informuje o śmiertelnych wypadkach na morzu wzdłuż włoskiego wybrzeża 2 Rada Unii Europejskiej o greckim planie działania w sprawie azylu i zarządzania migracją 3 Życie codzienne na Kaukazie Północnym 4 Ombudsman in the Czech Republic: Foreigners must not be expelled at Czech airports immediately! 6 EU: SEARCH & RESCUE AT SEA: WILL ALL EU MEMBER STATES TAKE RESPONSIBILITY? 7 W SKRÓCIE 6-8 W dniu 18 października 2013 r. odbyło się seminarium szkoleniowe w ramach projektu „Wsparcie Dobrowolnych Powrotów na Lubelszczyźnie II“ współfinansowanego ze środków Europejskiego Funduszu Powrotów Imigrantów i budżetu państwa, a realizowanego przez Instytut na rzecz Państwa Prawa. Było to spotkanie z cyklu informacje o krajach pochodzenia migrantów. Tematykę Iranu przybliżył Krzysztof Strachota - Kierownik Zespołu Turcji, Kaukazu i Azji Centralnej Ośrodka Studiów Wschodnich im. Marka Karpia w Warszawie. Dziękujemy za zainteresowanie naszymi działaniami. Życzenia pełnych pokoju i radości Świąt Bożego Narodzenia przepełnionych refleksją nad cudem Zbawienia i darem Miłości SKŁADA Zarząd i Zespół Instytutu na rzecz Państwa Prawa Projekt "Wsparcie Dobrowolnych Powrotów na Lubelszczyźnie II" jest współfinansowany ze środków Europejskiego Funduszu Powrotów Imigrantów i budżetu państwa STRONA 2 Wsparcie Dobrowolnych Powrotów na Lubelszczyźnie ii NEWSLETTER nr 4 (16) 2013 Problematyka prawna związana z powrotami imigrantów W d n i a c h 2 - 3 g r u d n i a 2 0 1 3 r. o d b y ł o s i ę s z k o l e n i e w r a m a c h p r o j e k t u „Ws p a r c i e D o b r o w o l n y c h Po w r o t ó w n a L u b e l s z c z y ź n i e I I ” w s p ó ł f i n a n s o w a n e g o z e ś r o d k ó w E u r o p e j s k i e g o Fu n d u s z u Po w r o t ó w I m i g r a n t ó w i b u d ż e t u p a ń s t w a . S z k o l e n i e d o t y c z y ł o p r o b l e m a t y k i p r a w n e j z w i ą z a n e j z p o w r o t a m i i m i g r a n t ó w, p r o c e d u r a d m i n i s t r a c y j n y c h , d e t e n c j i o r a z b e z p i e c z e ń s t w a p a ń s t w a . Część dotyczącą procedury administracyjnej prowadziła dr Katarzyna Miaskowska-Daszkiewicz, adiunkt w Katedrze Prawa Unii Europejskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, ekspert do spraw legislacji w Biurze Analiz Sejmowych. O pojęciu państwa bezpiecznego opowiadał Pan Assef Salloom z Syrii, natomiast kwestie dentencji na podstawie raportu „Stosowanie detencji wobec cudzoziemców. Raport z monitoringu i rekomendacje” przedstawił dr Tomasz Sieniow, adiunkt w Katedrze Prawa Unii Europejskiej Katolickiego Uniwersytetu Lubelskiego Jana Pawła II, prezes Instytutu na rzecz Państwa Prawa. Dziękujemy za uczestnictwo i zapraszamy do udziału w kolejnych działaniach projektu. Europejska Rada ds. Uchodźców i Wypędzonych informuje o śmiertelnych wypadkach na morzu wzdłuż włoskiego wybrzeża E u r o p e j s k a R a d a d s . U c h o d ź c ó w i W y p ę d z o n y c h ( E C RE ) i n f o r m u j e o t r u d n e j s y t u a c j i i m i g r a n t ó w próbujących się przedostać do Unii Europejskiej drogą morską, wzdłuż włoskiego wybrzeża. E C RE n a w o ł u j e d o t w o r z e n i a b e z p i e c z n y c h k a n a ł ó w i m i g r a c j i d o U n i i E u r o p e j s k i e j . Dnia 3 października 2013 r. Europejska Rada ds. Uchodźców i Wypędzonych z siedzibą w Brukseli, wyraziła swoje zaniepokojenie tragiczną sytuacją na morzu mającą miejsce w ostatnich latach. Jak donosi State Watch, co najmniej 82 osoby zmarły, a 270 zaginęło w transporcie imigrantów z Libii na wyspę Lampedusa. Na podstawie danych UNHCR, spośród 500 pasażerów, którzy przypuszczalnie przybyli z Erytrei przeżyło jedynie 147. Nie jest to jedyny taki przypadek, gdyż UNHCR oszacowała, że w 2011 r. ponad 1500 uchodźców, osób szukających azylu i innych imigrantów zginęło podczas próby przedostania się do Unii Europejskiej poprzez południowe wybrzeża Europy. ECRE docenia przedsięwzięcia włoskiego rządu i udziału w akcjach ratowniczych. Niemniej jednak, ECRE podkreśla, że w dobie zaistniałych problemów, Europa powinna wykształcić legalne i bezpieczne drogi imigracji, które stanowiłyby alternatywę dla nielegalnych sieci imigracji. Celem stworzenia bezpiecznych dróg do Europy jest unikanie i zapobieganie zagrożeniom zdrowia i życia uchodźców. Istnieje wiele legalnych kanałów do przedostania się na terytorium Unii Europejskiej, jednak dla uchodźców często są one nieosiągalne. W rezultacie, imigranci decydują się zaryzykować swoje życie, aby przedostać się nielegalnie przez granice w celu osiągnięcia przyszłego bezpieczeństwa. Do obo- STRONA 3 wiązków Unii Europejskiej, jak i państw członkowskich, należy udostępnienie legalnej ochrony osobom uciekającym przed wojną oraz osobom wysiedlonym. Takie działania nie mogą pogarszać Wsparcie Dobrowolnych Powrotów na Lubelszczyźnie ii NEWSLETTER nr 4 (16) 2013 w żadnym stopniu sytuacji osób starających się o ochronę poza granicami Unii Europejskiej. Podsumowując, nowe, legalne, ale przede wszystkim bezpieczne kanały migracji powinny być nadrzędnym celem współczesnej polityki migracyjnej, ponieważ to ochrona życia i bezpieczeństwa człowieka stanowi zasadę działania Unii Europejskiej. Źródło: ww.statewatch.org OPRAC. M. BOCZEK Rada Unii Europejskiej o greckim planie działania w sprawie azylu i zarządzania migracją D n i a 3 c z e r w c a 2 0 1 3 r. w B r u k s e l i p r z e s t a w i o n o p r z e d R a d ą UE s p r a w o z d a n i e z p o s t ę p ó w p o c z y n i o n y c h p r z e z G r e c j ę w o k r e s i e o d s t y c z n i a d o m a j a 2 0 1 3 r. w r e a l i z a c j i g r e c k i e g o p l a n u reformy polityki dotyczącej azylu i migracji. W styczniu zeszłego roku, podczas nieformalnego posiedzenia Rady w Dublinie, Grecja podkreślała, ze przyjęty przez nią plan działania w sprawie azylu i zarządzania migracją ma na celu wzmocnienie wspólnego europejskiego systemu azylowego. Jak przedstawiono w czerwcowym raporcie, Grecja wykazuje szczególną determinacje we wdrożeniu skutecznej polityki azylowej, jak również czyni wszelkie starania, aby potwierdzić swoją zdolność przestrzegania prawa europejskiego oraz wywiązywania się z obietnic złożonych Komisji Europejskiej i państwom członkowskim. Obecnie Grecja jest na etapie wdrażania nowych instrumentów prawnych dotyczących azylu za pomocą dwóch niezależnych usług gwarantujących skuteczną analizę wniosków azylowych oraz zapewniającą pomoc imigrantom w pierwszych dniach po ich przybyciu do Grecji. Ponadto, jak wynika z raportu, Grecja kontynuuje realizację programu zarządzania jej zewnętrznymi, więc także europejskimi granicami, zapewniając jednocześnie dostęp do ochrony międzynarodowej dla wszystkich nielegalnych migrantów na granicach jej terytorium. W celu zapewnienia wszystkim nielegalnym imigrantom informacji na temat ich praw i obowiązków, dostępu do tłumaczy, pomocy prawnej, medycznej i socjalnej aktywnie zaangażowane są organizacje międzynarodowe i organizacje pozarządowe. We wprowadzeniu do sprawozdania Grecja zwraca uwagę, że kwestie azylu i migracji, są nie tylko greckim problemem, ale przede wszystkim europejskim. Tym samym, Grecja, wielokrotnie odwołuje się do zasady solidarności wśród państw członkowskich, w tym do współpracy zarówno w kwestiach politycznych, jak i finansowych. Jak zaznaczono we wstępie, w celu pełnej realizacji swojej polityki azylowej i migracyjnej, Grecja podjęła głęboką współpracę z Komisją Europejską i państwami członkowskimi w kwestiach odpowiedniego wykorzystania funduszy unijnych. Raport został podzielony na sześć rozdziałów, w których przedstawiono szczegółowe działania i środki jakie od połowy stycznia 2013 r. wdrożyła Grecja. Jeśli chodzi o ośrodki dla nowo przybyłych imigrantów, pierwszy taki ośrodek powstał w marcu na granicy grecko-tureckiej we Fylakio. Do końca 2013 r. w pełni miały rozpocząć działalność dwa dodatkowe centra na Lesbos oraz w Attyce. Ponadto w czerwcu, przy współpracy z organizacjami pozarządowymi i UNHCR, miały zostać uruchomione dwie mobilne jednostki oferujące pomoc nowo przybyłym migrantom. W raporcie wspomniano również o powstających otwartych ośrodkach dla grup szczególnie narażonych, w tym małoletnich bez opieki. Obecnie w Atenach dzia- łają dwa centra pomocy dla tych grup migrantów. Kolejne dwa centra, przeznaczone głównie dla rodzin, powstają w Attyce i Seres. Grecja podjęła również szereg działań w celu usprawnienia procedur azylowych. Wszystkie 52 334 spraw będące w toku, zostały przetworzone i zdigitalizowane. Dzięki pomocy finansowej UNHCR oraz EASO (Europejski Urząd Wsparcia w dziedzinie Azylu, ang. European Asylum Support Office), liczba komitetów odwoławczych została podwojona i wynosi obecnie dwadzieścia. W związku z powstaniem pięciu regionalnych ośrodków azylowych w Atenach, Salonikach, Aleksandropolis, Orestiadzie i Rodos, zakończyły się niedawno procesy rekrutacji pracowników. Program szkoleniowy przyszłych pracowników administracyjnych zajmujących się sprawami azylowymi oraz pracowników opieki społecznej koordynowany był przez EASO oraz UNHCR. Jak zaznaczono, pilnego wsparcia finansowego wymagają przede wszystkim działania dążące do zapewnienie osobom poszukującym ochrony dostępu do bezpłatnej pomocy prawnej. Jak wynika z kolejnego z rozdziałów sprawozdania, w Grecji powstało również szereg jednostek stanowiących wyspecjalizowany mechanizm detencji STRONA 4 nielegalnych imigrantów, którzy podlegają procedurom wydaleniowym, zgodnie z przepisami dyrektywy powrotowej 2008/115. Obecnie istnieje pięć tego rodzaju ośrodków o łącznej liczbie 5000 miejsc. Natomiast w planach jest utworzenie kolejnych czterech ośrodków, tak aby łączna liczba miejsc oscylowała w granicy 10 000. Jak wskazano w raporcie, czynnikiem w znaczącym stopniu utrudniającym procedurę wydaleń jest brak współpracy ze strony państw trzecich, w szczególności opóźnienia w dostarczaniu odpowiednich dokumentów podróży przez władze konsularne. Co się tyczy kwestii powrotów, według informacji zawartych w raporcie Grecja energicznie wspiera program Dobrowolnych Powrotów prowadzony przez Międzynarodową Organizację do Spraw Migracji (IOM) od sierpnia 2012. r. W tym czasie, około 8 500 imigrantów zgłosiło swoje zainteresowanie i zadeklarowało Wsparcie Dobrowolnych Powrotów na Lubelszczyźnie ii NEWSLETTER nr 4 (16) 2013 chęć powrotu do krajów swojego pochodzenia. Co więcej, grecka policja nadzoruje realizację dodatkowego programu powrotowego. Ma on na celu ułatwienie powrotu do kraju pochodzenia, około 6 000 nielegalnych imigrantów, którzy nie spełniając warunków zezwalających na wjazd lub dalszy pobyt w kraju, zobowiązani są do jego opuszczenia. Podsumowując w pierwszym kwartale 2013 r., ilość powrotów wzrosła o 29,9 % w porównaniu z 2012 r., z czego 60,4 % była realizowana w ramach projektu IOM. Wobec tego, że Grecja zobowiązana jest do wdrożenia zintegrowanego systemu zarządzania zewnętrznymi granicami morza i lądu w celu zapewnienia skutecznej ich kontroli i nadzoru, właśnie kwestii kontroli granic dotyczy kolejna część sprawozdania. Jak wynika z przedstawionych danych, wymierne efekty przyniosła operacja „Tarcza”, realizowana w regionie Ervos. Operacja trwająca od 2 sierpnia 2012 r. doprowadziła do zmniejszenia liczby migracji na granicy grecko-tureckiej o 96,8 %. Jeśli chodzi o pozostałe działania dotyczące kontroli granic, do końca lipca ma powstać pięć regionalnych ośrodków operacyjnych na Wyspach Egejskich – Lesbos, Chios, Samos, Kos, Rodos. W toku jest także dalsza rozbudowa zintegrowanego systemu nadzoru granic, która ma celu ma informatyzację oraz redukcję kosztów. Z raportu wynika również, że w fazie końcowej jest montaż i instalacja sytemu Vis na greckich przejściach granicznych. Jak podkreślono w podsumowaniu sprawozdania, w celu dalszego, efektywnego wdrażania założeń greckiego planu działania w sprawie azylu i zarządzania migracją, niezbędne jest odpowiednie wsparcie finansowe. Niemiej jednak, nowy plan działania Grecji ze stycznia 2013 roku, jest żywo dyskutowany i odpowiada istotnym celom politycznym. Źródło: www.statewatch.org OPRAC. M. DĘBIŃSKA Życie codzienne na Kaukazie Północnym P u b l i k a c j a „ Ż y c i e c o d z i e n n e n a K a u k a z i e Pó ł n o c n y m ” a u t o r s t w a I w o n y K a l i s z e w s k i e j p r e z e n tuje przekrój społeczno-polityczny rosyjskich republik położonych w tamtym rejonie. Autorka skupia swe rozważania na trzech z nich: Dagestanie, Czeczenii i Inguszetii. Książka dzieli się n a t r z y c z ę ś c i - p i e r w s z a o m a w i a ż y c i e s p o ł e c z n e o r a z j e g o p o d z i a ł y, w d r u g i e j p r z e d s t a w i o n o p r z e n i k a n i e s i ę s y s t e m ó w p o l i t y c z n y c h , a w o s t a t n i e j r e l a c j e m i ę d z y k o b i e t a m i a m ę ż c z y z n a m i . Rejon Kaukazu Północnego charakteryzuje się silną wieloetnicznością. Na przykład w Dagestanie, który jest najbardziej zróżnicowaną etnicznie republiką w Federacji Rosyjskiej, można wyodrębnić kilkadziesiąt grup etnicznych. Ponadto mieszkańcy, poza językiem rosyjskim, posługują się także językami regionalnymi. Z kolei Czeczenia jest zamieszkana prawie wyłącznie przez Czeczenów. Najmłodsza i najmniejsza z republik Kaukazu to Inguszetia (powstała po rozpadzie Czeczeno-Inguszetii w 1992 r.) jest zamieszkana w 77% przez Inguszy, a w 20% przez Czeczenów. Sytuacja polityczna w tych trzech republikach jest bardzo napięta - głównie przez nieustanne ataki islamskich partyzantów na milicję, wojsko i urzędy. Ich celem jest utworzenie na terenie Kau- kazu Północnego Emiratu Arabskiego. Prowadzi to do coraz większej izolacji regionu od pozostałej części Rosji oraz postrzegania mieszkańców jako obcych. Sytuację jeszcze bardziej pogarsza wysoki poziom przestępczości. Duża skala korupcji w milicji i innych urzędach powoduje, że mieszkańcy dochodzą sprawiedliwości na własną rękę. Nieufność wobec służb jest dodatkowo uzasadniona porwaniami i pobiciami do których dochodzi z rąk funkcjonariuszy. Dziennikarze i obrońcy praw człowieka, którzy nagłaśniają takie przypadki, bardzo często są zastraszani. Coraz wyraźniej daje się słyszeć w rosyjskich kręgach politycznych głosy namawiające do pokojowego rozstrzygnięcia konfliktu zamiast interwencji siłowych. Mimo iż według statystyk w republikach kaukaskich poziom życia stoi na niskim poziomie, w rzeczywistości nie odbiega on od średniej krajowej. Istnieje kilka przyczyn takiego stanu rzeczy. Przede wszystkim wiele osób pracuje w Moskwie, a część pieniędzy wysyła do swoich krewnych. Statystyki zaniża także duża szara strefa – przedsiębiorcy zatrudniają pracowników na czarno i nie płacą podatków. Duża część urzędników żyje z obecnych wszędzie łapówek. Dochodowym zajęciem jest także działalność przestępcza np. handel narkotykami lub ściąganie haraczy. Ciekawym zjawiskiem jest sponsoring – dzielenie się majątkiem przez bogatych ze swoimi klanami. Ogromnym problemem Kaukazu jest fatalny stan służby zdrowia. Pomimo pozornej bezpłatności nic nie da się załatwić bez łapówek. Taka działalność, w połączeniu ze słabym poziomem STRONA 5 kształcenia lekarzy i słabą infrastrukturą, powoduje częste epidemie chorób zakaźnych. Problemem jest również łatwy dostęp do narkotyków, a przez to duża liczba narkomanów. Społeczeństwa Kaukazu są bardzo podzielone – tak pod względem rodowym, jak i religijnym. Mimo to, w życiu codziennym, szczególnie w dużych miastach, podziałów tych się nie odczuwa. W Dagestanie za najważniejszy uważa się podział na dżaamaty (wspólnoty). Wywodzą się one z ok. XV w. i stanowią podstawową formę społeczno-polityczną. Coraz bardziej istotny staje się podział religijny - na wiernych i niewierzących oraz na sufitów i salafitów. W Czeczenii i Inguszetii wyraźny jest natomiast podział na tejpy, które historycznie stanowiły jednostki terytorialne zrzeszające sąsiadów. Tejpy skupiają się w związki - tukchumy, których jest 9 (tyle, ile gwiazd w czeczeńskim herbie). W ostatnich latach w Czeczenii wyraźny jest też podział na przeciwników i zwolenników prezydenta Kadyrowa. Po rozpadzie ZSRR mieszkańcy Kaukazu przeżywają silny proces reislamizacji. Bardzo duże wpływy w polityce mają bractwa sufickie. Sufici wyznają islam tradycyjny, który wywodzi się z nurtu łączącego lokalne tradycje i wierzenia z islamem. Skupiają się oni wokół szejchów, którzy mają duży autorytet i nauczają wiernych. Z drugiej strony istnieje nurt reformatorski, zwany salafickim lub „wahhabickim”, który odrzuca pogańskie wierzenia i obrzędy oraz oddawanie czci szejchom. Wzywają oni do surowego przestrzegania szariatu oraz głoszą pochwałę nauki. Są oni podejrzewani o związki z partyzantami, a przez to często narażeni na prześladowania. Ciekawym zjawiskiem jest swoista „moda na islam”, szczególnie wśród młodzieży. Dużą popularnością cieszą się na przykład płyty DVD i CD z islamskimi naukami. Wśród jej przyczyn wymienia się niestabilną sytuację społeczno-polityczną oraz autorytet, jaki posiadają liderzy religijni. „Prawa zwyczajowe, religijne i federalne przenikają się w życiu publicznym w Dagestanie, Czeczenii i Inguszetii. To, które z nich odgrywa większą rolę, zależne jest od kontekstu, sytuacji społecz- Wsparcie Dobrowolnych Powrotów na Lubelszczyźnie ii NEWSLETTER nr 4 (16) 2013 no-politycznej oraz grupy społecznej.” I tak np. dla osób świeckich istotniejsze będzie prawo federalne, z kolei dla islamistów - szariat. Ciekawą politykę prowadzi prezydent Kadyrow - z jednej strony podkreśla istotność prawa federalnego, z drugiej zaś zaznacza, że jest muzułmaninem i przestrzega szariatu i zwyczajów. Sądy państwowe są uważane za stronnicze i polityczne, szczególnie ze względu na korupcję. W związku z tym mieszkańcy coraz częściej zgłaszają się do sądów religijnych. Jeśli cho- dzi o prawo zwyczajowe, to najczęściej stosowany jest obyczaj krwawej zemsty oraz obyczaj pojednania. W Dagestanie bardzo ważny był numus, czyli niepisany kompleks moralno-etycznych praw, do którego jednak Dagestańczycy coraz rzadziej się odwołują. Źródłami szariatu są Koran, sunna, kijas (wnioskowanie przez analogię), idżma (jednomyślne postanowienie uczonych lub wspólnoty). Stosowanie szariatu wygląda inaczej w różnych republikach - w Czeczenii prezydent jawnie popiera jego stosowanie, w Inguszetii władze nie odrzucają tej możliwości, natomiast w Dagestanie jeszcze do niedawna odrzucano jakąkolwiek możliwość stosowania prawa muzułmańskiego, jednak od niedawna coraz częściej władze idą na kompromis z religijną częścią społeczeństwa. Ostatnią problematyką, która została opisana w książce są relacje kobiet i mężczyzn. Mimo stereotypu muzułmańskiej kobiety, większy wpływ na jej pozycję ma lokalna tradycja. Wynika to ze ścierania się na tym terenie wielu systemów religijnych i społecznych, w tym niedawny wpływ polityki ZSRR. Dużą wagę przywiązuje się do ubioru, który jest elementem statusu społecznego - mieszkańcy wydają na ubrania bardzo dużo pieniędzy. Ostatnimi czasy pojawiają się jednak incydenty wobec kobiet, które według niektórych były nieodpowiednio ubrane. Wpisuje się to w politykę prezydenta Kadyrowa, która ma na celu „dyscyplinowanie” kobiet by były dobrymi żonami i matkami. Wykształcenie znaczy dla młodych ludzi coraz mniej - szczególnie przez małą wartość dyplomów ze względu na korupcję. Najwięcej osób wykształconych jest w wieku 50-60 lat. Młodzież, która faktycznie chce się uczyć, musi najczęściej wyjechać do innych regionów Rosji; większość z nich stanowią jednak mężczyźni. Ciekawie prezentuje się podział zawodów na „męskie” i „damskie”. Dla kobiet idealne jest zatrudnienie w sferze budżetowej, powinny natomiast unikać pracy, która naraża je na zbyt duży kontakt z mężczyznami (np. jako kelnerki). Wysoko cenione jest również pozostawanie kobiet w domu i opieka nad dziećmi. Zawodami niewskazanymi dla mężczyzn są takie, które łączą się z handlem np. na targowiskach, remontowaniem wnętrz domów oraz praca w milicji. Na Kaukazie małżeństwa zawierane są w młodym wieku - najczęściej od 15 do 20 roku życia. Coraz rzadziej dochodzi do małżeństw wewnątrz tejpów, wciąż jednak popularne są małżeństwa aranżowane. Wesela są bardzo huczne i bogate zwykle bawi się na nich 500-700 osób. Duży odsetek ślubów nie jest jednak rejestrowany w urzędach - powodów tego zjawiska jest kilka: od względów religijnych po czysto pragmatyczne (łatwiej jest wówczas uzyskać rozwód, a dochodzi do nich bardzo często). Rozwód nie jest jednak powodem do stygmatyzacji kobiet - wręcz odwrotnie, daje im to większą swobodę w życiu codziennym. W coraz większym stopniu islam stanowi więc dla kobiet wyzwolenie od restrykcyjnych, północnokaukaskich tradycji. OPRAC. R. FRĄCZYK Książka jest dostępna w Bibliotece Migracyjnej Instytutu na rzecz Państwa Prawa STRONA 6 W SKRÓCIE , Europens Blog Europens Blog to inicjatywa, która została zapoczątkowana w 2012 r. przez studentów studiów magisterskich innowacyjnego kierunku European Studies - Europeistyka w języku angielskim na Katolickim Uniwersytecie Lubelskim Jana Pawła II. Po przerwie w działaniu spowodowanej zakończeniem kształcenia poprzez poprzedników, Blog EUROpens wznowił swoją działalność. Celem redakcji jest wyjście naprzeciw oczekiwaniom osób zainteresowanych szeroko pojętą problematyką Unii Europejskiej. Obecnie studenci w ramach aktywności planują opisywać w swojej pracy zarówno aktualności, jak również dokonywać analizy ciekawych i czasem problematycznych zagadnień. Poprzez wzgląd na silnie powiązania z aspektami prawnymi szczególnie przydatne dla studentów mogą być analizy wyroków Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej w skróconej formie. EUROpens Blog to obowiązkowa pozycja dla osób związanych w swoim codziennym życiu z kwestiami europejskimi. www.facebook.com/Europensblog europensblog.wordpress.com , Parlament Europejski zatwierdził umowę wizową i readmisyjną z Wyspami Zielonego Przylądka Dnia 11 września 2013 r. Parlament Europejski zadecydował o zawarciu umowy w sprawie readmisji osób przebywających nielegalnie w Unii Europejskiej na Wyspy Zielonego Przylądka i vice versa. Jednocześnie przyjęto również przepisy dotyczące ułatwień wizowych. Głosowanie w PE było następstwem umowy o readmisji podpisanej w kwietniu 2013 r. przez Radę. W każdym z głosowań wykazano ponad 80% poparcie dla zawieranych umów. Wsparcie Dobrowolnych Powrotów na Lubelszczyźnie ii NEWSLETTER nr 4 (16) 2013 Ombudsman in the Czech Republic: Foreigners must not be expelled at Czech airports immediately! W Czechach osobą odpowiedzialną za nadzór przestrzegania praw cudzoziemców jest Rzecznik Praw Obywatelskich. Do jego zadań należy monitorowanie decyzji administracyjnych i sądowych, detencji cudzoziemców oraz kontrola wszystkich procesów związanych z wydaleniem cudzoziemców. Poniżej opinia Rzecznika w sprawie nakazu bezzwłocznego wydalenia cudzoziemca wydawanego na lotnisku, pozbawiającego go możliwości wykorzystania standardowych środków odwoławczych. According to the Directive 2008/115/ EC of the European Parliament and of the Council (so-called „Returns Directive“), every Member States is obliged to introduce an affective system for monitoring forced returns. In the Czech Republic, an independent authority entrusted with supervision over observance of the rights of foreigners became the Public Defender of Rights (hereinafter „Ombudsman“). The Office of the Ombudsman has been working since January 2011 and is responsible for monitoring of administrative and court decisions, the detention of foreigners, supervising all processes related to expulsion, surrender of detained foreigners and their transit across the Czech Republic and the penalty of expulsion of foreigners who were placed in pre-expulsion custody or are serving imprisonment. Monitoring of decisions To exercise this mandate, the assistance by the Police of the Czech Republic and the Ministry of Interior is provided. Both authorities are obliged to inform the Ombudsman sufficiently in advance of every exercise of surrender, transit and expulsion of foreigners that is to take place on the territory of the Czech Republic. Therefore the Office receives copies of all decisions and court judgments that are subsequently analyzed. In 2012, the Ombudsman received 2 346 decisions on administrative expulsion, 366 decisions on detention or extension and 43 judgments relating to a judicial review of detention. The Office focuses mainly on analyzing the use of special measures in order to achieve a foreigner’s departure (so-called “alternatives to detention”). The case-law of administrative courts has concluded that the Immigration Police is obliged to consider imposing a special measure for all types of detention. However, the Defender found that special measures were imposed only in 135 cases and the detention was applied four times more often as compared to the imposition of a special measure. The most frequent shortcomings were the absence of substantiation (out of 366 decisions on detention or its extension, 105 decisions lacked any substantiation of the decision not to impose a special measure). Supervision of the execution of expulsions, surrenders and transits Upon notification, authorized employees of the Office of the Public Defender of Rights perform random monitoring of expulsion, with an aim particularly to raise the standard of treatment of persons that are being expelled and to act preventively. The employees are present during transfers by air and land, have service passports, and are entitled to enter the Vaclav Havel Airport in Prague. A report is made after each monitoring of expulsion and if the Ombudsman finds any shortcomings, he informs competent authorities and recommends how to remove these defects. In 2012, the Ombudsman monitored 6 expulsion cases. Mainly with respect to the actual treatment of foreign nationals, the Ombudsman did not find any shortcoming affecting human dignity or rights of the foreigner in the course of the execution of expulsion, transit or surrender. Decision-making on the expulsion of foreigners by on-site orders at Václav Havel Airport Prague The Ombudsman has also observed the decision-making pertaining to administrative expulsions at Vaclav Havel Airport in Prague through on-site orders. An order issued on site is final and STRONA 7 Wsparcie Dobrowolnych Powrotów na Lubelszczyźnie ii NEWSLETTER Nawiązując do przedstawionego przez Parlament uzasadnienia oraz w związku z faktem trwającego procesu pogłębiania stosunków między Unią Europejską a Wyspami Zielonego Przylądka zawarcie wspomnianych umów z pewnością przyczyni się do poprawy funkcjonowania wymiaru sprawiedliwości i poszanowania wolności. Są to pierwsze tego typu porozumienia zawarte z jednym z 79 krajów Afryki, Karaibów i Pacyfiku. Źródło: www.statewatch.org OPRAC. K. SOSNOWSKA , Irlandia - opublikowano propozycję legislacyjną dotyczącą stworzenia bazy DNA Minister Sprawiedliwości, Równości i Obrony ogłosił projekt ustawy, który przewiduje stworzenie bazy zbierającej próbki oraz dane DNA. Głównym celem takiego systemu jest wsparcie służb w walce z przestępczością. Baza danych będzie miała zdolność do powiązania przestępstw oraz identyfikacji podejrzanych w związku z niewyjaśnionymi przestępstwami, co umożliwi irlandzkiej policja na trafniejsze ukierunkowanie śledztwa oraz lepsze wykorzystanie zasobów. Ponadto korzystanie z takich baz danych w zakresie medycyny sądowej ma dodatkową zaletę - ułatwienia wyszukiwania wśród innych krajowych baz danych DNA. Środowiska ochrony praw człowieka zwróciły jednak szczególną uwagę na konieczność zapewnienia skutecznych mechanizmów dla ochrony danych gromadzonych w takiej bazie. Mark Kelly - dyrektor Irish Council for Civil Liberties zaznaczył, że informacje te co do zasadny nie powinny być przekazywane do innych krajów, w których niemożliwy byłby wysoki stopień zapewnienie ich ochrony. Taka propozycja legislacyjna rodzi również pytanie w zakresie bezpieczeństwa ewentualnego przekazywania takich danych opartych na nr 4 (16) 2013 enforceable; the foreigner may no longer oppose the expulsion using standard appeals or an administrative action. According to Ombudsman´s monitoring, out of 286 decisions on expulsion issued by the Foreigner Police Inspectorate at airport from January to November 2011, 218 foreigners were expelled immediately and only in 68 cases went through an administrative proceeding. On the basis of Ombudsman´s opinion, this kind of decision-making is unlawful. Primarily, the Ombudsman pointed out that the foreigners cannot defend themselves against an immediate expulsion and are not sufficiently informed on the procedure. Secondly, he critised the wrong practice by the Foreigner Police violated domestic and international law regulation. As the first step, the Ombudsman adviced the Foreign Police, but the Head Office of the Foreigner Police did not share the Defender’s point of view. Nevertheless, the procedural rights of foreigners who were subjected to expulsion were at least partially strengthened. The Foreigner Police no longer use their own officers as interpreters, and preferably is hiring interpreters registered in the list of experts and interpreters. In proceedings, the foreigners are now provably advised of the consequences of their consent to the imposition of the obligation through an on-site order. In December 2012, the Defender addressed a request to the Minister of the Interior to consider the lawfulness of decision-making pertaining to administrative expulsions by on-site orders. He succeed that the Minister of Interior secured that the Foreigner police terminates this unlawful procedure and in the consequence: No foreigner can be expelled from the Czech Republic at airports. Źródło: www.ochrance.cz OPRAC. H. SPANIKOVA EU: SEARCH & RESCUE AT SEA: WILL ALL EU MEMBER STATES TAKE RESPONSIBILITY? Artykuł porusza kwestię bezpieczeństwa na morzu oraz odpowiedzialności za poszukiwania i niesienie pomocy w propozycji ustalenia zasad nadzoru zewnętrznych granic morskich Unii Europejskiej w kontekście współpracy operacyjnej koordynowanej przez agencję Frontex ustanowionej w rozporządzeniu (WE) nr 2007/2004. Sześć państw członkowskich - Grecja, Hiszpania, Francja, Włochy, Cypr i Malta zaznaczyły swoją pozycję jako inna niż sugerowane w propozycji. W celu wyjaśnienia swojego stanowiska przygotowały zastąpienie artykułu 9 określone w ogólnym zestawieniu czterech linii opisanych poniżej. To look deeper into the matter of whose responsibility it is to act on search and rescue situations at sea one must get acquainted with the “Proposal for Regulation of the European Parliament and of the Council establishing rules for the surveillance of the external sea borders in the context of operational cooperation coordinated by the European Agency for the Management of Operational Cooperation at the External Borders of the Members States of the European Union” [2013/0106 (COD)]. This Proposal consists of 10 Articles and as mentioned in last Article 11 it shall enter into force on the twentieth day following that of its publication in the Official Journal of the European Union. As it is stated in Article 1 of this Regulation, it shall apply to surveillance operations carried out by Member States at their external sea borders in the context of operational cooperation coordinated by the Agency established by Regulation (EC) No 2007/2004 that is Frontex Regulation. The main questions arise regarding Articles 9 and 10, on the matter of search and rescue situations, disembarkation, STRONA 8 Wsparcie Dobrowolnych Powrotów na Lubelszczyźnie ii NEWSLETTER DNA pomiędzy państwami członkowskim UE. Źródło: www.statewatch.org OPRAC. K. SOSNOWSKA , ITALY: Migrants killed on Sicilian tourist beach The European Union continues to build a “fortress Europe” where some of the migrants are not welcome. The migration problem in the European Union is like a black shadow that does not let the idea of shared tolerance and equality shine to its full glory. Euronews notes that the way for many migrants seeking a better life in Europe is not a “suntrap” but is rather a “deathtrap”. The price that migrants have to pay for reaching Europe is much too high. Sometimes this price is their own lives. According to Euronews on September 26 in Italy on Sicily’s southern beaches the bodies of 13 migrants were washed ashore after the crew of the overloaded boat forced some of their 200 passengers to jump into the water. Euronews writes that the Italian coastguards were alerted by tourists about the sinking boat but they arrived too late. The coastguards couldn’t save everyone. The rest, some 60 migrants, were in panic trying to escape from the authorities on foot. While escaping one of the migrants was hit by a car. He is now in the hospital with a serious condition. According to Euronews, two men were arrested on grounds of suspicion for being guides for these migrants. Źródło: www.euronews.com OPRAC. I. ORLOVA nr 4 (16) 2013 and elements of this proposal in general, which go beyond the scope of Decision 2010/252/EU supplementing Schengen Borders Code. In this Decision these elements were provided as optional guidelines in contrary to the Proposal where these Regulations shall be binding in its entirety and directly applicable in Member States in accordance with the Treaties. The six Member State delegations and in particular - Greek, Spanish, French, Italian, Cyprus and Maltese – noted their position as different than that suggested in the Proposal in order to clarify their interventions during the aforementioned discussion. The Note from the six Mediterranean countries seeks to replace the text of Article 9 as set out with a general four-line statement. The first line statement regards the matter of fact that all issues that are mentioned in the Proposal’s Regulations, particularly Articles 9 and 10, are already sufficiently covered by the relevant International Law instruments and further legislation on them may result in legal uncertainty. These elements stated in Articles 9 and 10 according to these six country delegations are covered by the United Nations Convention on the Law of the Sea (UNCLOS); the IMO International Convention on Maritime Search and Rescue (SAR Convention); and the IMO International Convention on the Safety of Life at Sea (SOLAS Convention). Moreover, additional guidelines and interpretations are set out in related IMO instruments, such as the International Aeronautical and Maritime Search and Rescue (IAMSAR) Manual [2013/0106 (COD)]. The second line explains that international framework maritime search and rescue and disembarkation are the competences of the Member States, but in Article 9 and 10 this particular responsibility and competence of Member State is not mentioned at all. The third line assumes that the EU does not have the competence to legislate on search and rescue and disembarkation in detail, as the Commission’s Proposal seeks to do. Creating an EU regime that runs parallel with the international regime, will provoke obscurity in the matter of who is responsible for a rescue operation, because there will be no third countries involved with the Proposal, however operations that take place within the framework of international organizations, such as International Maritime Organization with their binding nature on third countries as well. This will clearly complicate matters rather than simplify them for those Member States who participate in implementing rules that could directly affect the operations on saving people in distress at sea. The fourth line states that by establishing these details into joined rescue plans will completely eliminate its flexibility, that for example was successfully provided by Frontex coordinated joint operations. This shows that these six Members consider this Proposal as not equal considering responsibilities between all involved Member States and have sufficient disagreements on a way to facilitate how matters of interception, rescue and disembarkation are coordinated by the rules stated in this Proposal and suggest in the future to follow already existing International Law instruments that have a wider range of flexibility, for example including cooperation with the third countries. That might give greater chances to share the responsibility between all involved parties. According to these six country’s delegates relying on International Law shall also help to avoid uncertainties that may arise during implementation of new measures into national legislation. It is important due to the fact of a specific nature of the process of the rescue of ship or person in distress at sea, because this process should be as effective and functional as possible. Źródło: www.statewatch.org OPRAC. I. ORLOVA Wsparcie Dobrowolnych Powrotów na Lubelszczyźnie II newsletter Fundacja Instytut na rzecz Państwa Prawa ul. Chopina 14/70, 20-023 Lublin, tel. 81 743 68 05, [email protected] www.panstwoprawa.org Redakcja: Anna Kosińska, Marta Dębińska, Krzysztof Chrześcijanek, Paweł Wojtasik