Cena gazowego paliwa
Transkrypt
Cena gazowego paliwa
Profesjonalne Gazownictwo 2008 Analiza Zmian Taryfowych Analiza zmian taryfowych gazu ziemnego dla gospodarstw domowych w Polsce Cena gazowego paliwa Gospodarstwa domowe w warunkach krajowych wykorzystują gaz ziemny do produkcji ciepła jako nośnik energii służący przygotowaniu potraw (kuchenka gazowa) oraz jako paliwo do ogrzania wody zarówno do celów użytkowych, jak i bytowych (terma gazowa, kocioł gazowy). Gaz ziemny do gospodarstw domowych w przeważającej ilości dostarczany jest przez jedną z sześciu Spółek Gazownictwa należących do Polskiego Górnictwa Naftowego i Gazownictwa. Najwyższą sprzedaż gazu z sieci do gospodarstw domowych (w przeliczeniu na 1 odbiorcę) w 2006 roku odnotowano w województwie wielkopolskim (900,3 m3), przy najniższej w województwie łódzkim (355,7 m3) (rys. 1). Gaz ziemny dostarczany jest do odbiorców na podstawie umów kompleksowych zawierających postanowienia umowy sprzedaży i umowy o świadczenie usług dystrybucji paliw gazowych. Powyższe wynika z rozdzielenia działalności handlowej prowadzonej przez Oddziały Obrotu Gazem od działalności dystrybucyjnej prowadzonej obecnie przez Spółki Gazownictwa, które w okresie od lipca 2007 do października 2008 prowadziły swoją działalność jako Operatorzy Systemu Dystrybucyjnego. System taryfowy Obrót paliwem gazowym w Polsce jest działalnością regulowaną, na której prowadzenie konieczne jest zarówno uzyskanie koncesji od Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki (URE), jak również zatwierdzenie przez niego taryfy określającej m.in. cenę paliwa gazowego. Na skutek integracji działalności obrotu w ramach PGNiG S.A. w 2007 roku PGNiG S.A. przejęło, Rys. 1. Sprzedaż gazu wg województw w 2006 r. Źródło: Opracowanie własne na podstawie [23] P R O F E S J O N A L N E G A w drodze sukcesji, od Spółek Obrotu Gazem 6 koncesji na obrót paliwami gazowymi, 2 koncesje na obrót gazem ziemnym z zagranicą oraz 1 koncesję na obrót paliwami ciekłymi [26]. Podobnie jak w przypadku koncesji przepisy przewidują szczegółowy sposób ustalania i zatwierdzania taryf na obrót, przesył i dystrybucję. Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 10 kwietnia 1997 roku Prawo energetyczne (Dz. U. z 2006 r. Nr 89, poz. 625, z późn. zm.), przedsiębiorstwa energetyczne wykonujące działalność w zakresie dostarczania paliw gazowych (tj. przesył, dystrybucja, magazynowanie, skraplanie i regazyfikacja skroplonego gazu ziemnego, obrót) ustalają taryfy dla wykonywanego rodzaju działalności, które podlegają zatwierdzeniu przez prezesa URE. Szczegółowe przepisy dotyczące ustalania cen dla paliw gazowych znajdują się w rozporządzeniu ministra gospodarki z dnia 6 lutego 2008 roku w sprawie szczegółowych zasad kształtowania i kalkulacji taryf oraz rozliczeń w obrocie paliwami gazowymi (Dz. U. Nr 28, poz. 165). Regulacje w nim przyjęte są konsekwencją dostosowania prawa polskiego do prawa Unii Europejskiej, tj. dyrektywy 2003/55/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 26 czerwca 2003 roku dotyczącej wspólnych zasad rynku wewnętrznego gazu ziemnego. Przedsiębiorstwa energetyczne zobowiązane są do określenia jasnych reguł podziału odbiorców na grupy taryfowe oraz przypisania każdej z nich odpowiedniego cennika. Warunkiem koniecznym stosowania taryfy jest każdorazowa akceptacja i zatwierdzenie taryfy przez prezesa URE (maksymalnie na okres lat trzech), który może odmówić ich zatwierdzenia, w przypadku gdy nie spełniają wymagań ustawy Prawo energetyczne. W kompetencji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki jest również możliwość zwolnienia przedsiębiorstwa z obowiązku przedstawiania i zatwierdzania taryf, jeśli stwierdzi, że działa ono w warunkach Z O W N I C T W O 2 0 0 8 53 Analiza Zmian Taryfowych Profesjonalne Gazownictwo 2008 konkurencji (w przypadku ustania przesłanek zwolnienia może on również zwolnienie cofnąć) [25]. Przykładem uwolnienia cen przez prezesa URE było zwolnienie wszystkich przedsiębiorstw posiadających koncesje na obrót paliwami gazowymi z obowiązku przedkładania do zatwierdzenia taryf na sprężony gaz ziemny (CNG), którym napędzane są pojazdy mechaniczne (decyzja z 28 marca 2008 r.). Dla Grupy Kapitałowej PGNiG obsługującej niemal całość odbiorców domowych na terenie Polski, uzyskiwane przychody uzależnione będą zatem w znacznej mierze od regulacji taryfowych zatwierdzonych przez URE. Zatwierdzone stawki taryfowe powinny przekładać się na możliwość uzyskania przychodów pokrywających ponoszone koszty uzasadnione wraz ze zwrotem zaangażowanego kapitału. Zatem przychód GK PGNiG uzależniony jest od cen sprzedaży paliwa gazowego podlegającego regulacji. Dlatego też niezmiernie ważne dla kondycji finansowej PGNiG są zasady ustalania taryf, które w dalszej części artykułu zostaną w skrócie przybliżone [26]. Według § 3.1 rozporządzenia [4] określone w taryfie ceny lub stawki opłat dla poszczególnych grup taryfowych różnicuje się odpowiednio do kosztów uzasadnionych wykonywanej działalności gospodarczej związanej z dostarczaniem paliw gazowych, z uwzględnieniem eliminowania subsydiowania skrośnego, czyli pokrywania kosztów dotyczących jednej z grup taryfowych odbiorców usług przychodami pochodzącymi od innej taryfowej grupy odbiorców. Podstawą kalkulacji cen i stawek opłat zawartych w taryfie według § 6.1[4] są: I. Koszty uzasadnione oraz II. Zwrot z kapitału zaangażowanego w działalność gospodarczą. Ad.) I. Koszty uzasadnione uwzględniane w kalkulacji cen i stawek opłat zawartych w taryfie dla wykonywanej działalności gospodarczej w zakresie [4]: 1. przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych, magazynowania paliw gazowych oraz skraplania lub regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego stanowią planowane, dla danego roku, uzasadnione koszty przedsiębiorstwa energetycznego, obejmujące koszty: a. operacyjne, z wyłączeniem amortyzacji, b. amortyzacji zaangażowanego w działalność przedsiębiorstwa energetycznego majątku, c. współfinansowania przedsięwzięć, o których mowa w art. 45 ust. 2 i 3 ustawy prawo energetyczne [3]; 2. obrotu paliwami gazowymi, stanowią planowane dla danego roku uzasadnione koszty przedsiębiorstwa energetycznego obejmujące koszty [4]: a. operacyjne, z wyłączeniem kosztów (pozyskania paliw gazowych, transportu gazociągami przebiegającymi przez granicę RP, skraplania lub regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego, tworzenia i utrzymywania zapasów obowiązkowych), b. współfinansowania przedsięwzięć, o których mowa w art. 45 ustawy prawo energetyczne [3]; 3. obrotu paliwami gazowymi przez przedsiębiorstwo energetyczne świadczące usługę kompleksową, zaliczane są planowane dla danego roku koszty, o których mowa w pkt. 2, oraz uzasadnione koszty obejmujące [4]: a. koszty magazynowania paliw gazowych niezwiązanych z tworzeniem zapasów obowiązkowych, b. koszty bilansowania systemu i zarządzania ograniczeniami 54 P R O F E S J O N A L N E G A systemowymi, związane z realizacją umów przesyłania i dystrybucji paliw gazowych na terenie kraju, w tym także koszty wynikające z instrukcji, o których mowa w art. 9c ustawy Prawo energetyczne [3]. Ad.) II. Według § 6.3 i § 6.4 [4] uzasadniony zwrot z kapitału zaangażowanego w wykonywaną działalność gospodarczą przedsiębiorstwa energetycznego w zakresie przesyłania lub dystrybucji paliw gazowych, magazynowania paliw gazowych, skraplania lub regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego lub obrotu paliwami gazowymi oblicza się według wzoru: ZNK – WACC · (WRA+WC) gdzie: ZNK – zwrot z zaangażowanego kapitału [zł] WACC – średnioważony koszt kapitału [%] WRA – wartość netto zaangażowanego majątku [zł] WC – kapitał obrotowy [zł] Opłata za dostawę paliw gazowych w ramach umowy kompleksowej Dla odbiorców paliw gazowych w gospodarstwie domowym oraz odbiorców odbierających paliwa gazowe w ilościach do 10 m3/h dla gazu ziemnego wysokometanowego lub gazu propan-butan albo do 25 m3/h dla gazu ziemnego zaazotowanego opłatę za świadczoną usługę kompleksową oblicza się według wzoru [4]: Qk=C · Q + SZS · Q + SSS · k + Sa · k gdzie: Ok – opłata za dostawę paliw gazowych w ramach umowy kompleksowej [zł] C – cena paliw gazowych [zł/m3] Q – ilość paliw gazowych dostarczonych w okresie rozliczeniowym [m3] Szs – stawka sieciowa opłaty zmiennej [zł/m3] Sss – stawka sieciowa opłaty stałej [zł/miesiąc], Sa – stawka opłaty abonamentowej, [zł/miesiąc] k – ilość miesięcy w okresie rozliczeniowym Cena za paliwo gazowe jest częścią zmienną, gdyż zależy od ilości zużytego, według wskazań gazomierza, paliwa liczonego w m3. Kalkulowana jest na podstawie kosztów uzasadnionych. Stawka sieciowa opłaty zmiennej to opłata za dostarczenie klientom paliwa gazowego w wymaganych ilościach i właściwych parametrach jakościowych. Kalkulowana jest na podstawie kosztów zmiennych ponoszonych z tytułów zlecania przez przedsiębiorstwo energetyczne usług w zakresie przesyłania, dystrybucji, magazynowania, skraplania lub regazyfikacji skroplonego gazu ziemnego, kosztów magazynowania w instalacjach własnych przedsiębiorstwa oraz kosztów bilansowania systemu i zarządzania ograniczeniami systemowymi. Opłata abonamentowa jest częścią stałą, zależną od grupy taryfowej, do której jest zakwalifikowany odbiorca. Pobierana jest w pełnej wysokości za każdy miesiąc kalendarzowy, bez względu na dzień miesiąca, w jakim została zawarta lub rozwiązana umowa. Opłata dotyczy handlowej obsługi Z O W N I C T W O 2 0 0 8