docSprawozdanie Roczne
download 
Reklamacja Transkrypt
Sprawozdanie Roczne
A Member of HVB Group Sprawozdanie Roczne 2003 Sukces bez granic w sercu Europy Bank Austria Creditanstalt w przekroju Wskaźniki sukcesu (mln Euro) Wynik z tytułu odsetek po uwzględnieniu rezerwy na ryzyko kredytowe Wynik z tytułu prowizji Wynik operacji finansowych Koszty działania Banku i ogólnego zarządu Zysk na działalności operacyjnej Zysk brutto z działalności Banku Skonsolidowany zysk netto roku obrotowego Wskaźniki bilansu (mln Euro) Suma bilansowa Należności od sektora niefinansowego Środki podstawowe Kapitał własny Wskaźniki (%) Wskaźnik rentowności kapitału (ROE) Wskaźnik rentowności aktywów (ROA) Udział krajów CEE w zysku brutto Wskaźnik koszty/dochody (C/I-Ratio) Wynik z tytułu odsetek / Aktywa ważone ryzykiem Wskaźnik ryzyko/zysk (Risk/Earn.-Ratio) Rezerwy na ryzyko kredytowe / Aktywa ważone ryzykiem Wskaźnik kapitału całkowitego Wskaźnik kapitału własnego Zatrudnienie 2003 Zmiana 2002 Zmiana 2001 1.709 1.134 220 – 2.479 602 648 442 – 3,4 % + 5,4 % – 4,7 % – 1,0 % + 5,3 % + 28,5 % + 43,0 % 1.770 1.076 231 – 2.503 572 504 309 – 10,1 % + 1,4 % – 11,4 % – 9,7 % + 3,7 % – 23,0 % – 36,0 % 1.969 1.061 261 – 2.773 552 655 483 2003 Zmiana 2002 Zmiana 2001 137.053 72.541 76.642 5.815 – 7,4 % – 0,4 % – 7,7 % + 26,2 % 147.968 72.826 83.009 4.610 2003 – – – – 7,3 % 3,3 % 8,2 % 5,4 % 2002 159.597 75.325 90.380 4.875 2001 8,7 0,31 23,3 69,9 3,28 21,5 6,5 0,20 29,4 69,3 3,32 23,3 10,2 0,30 24,7 68,8 3,52 26,3 0,70 13,1 7,8 0,77 11,2 6,8 0,93 13,0 7,8 2003 Zmiana 2002 Zmiana 2001 w tym w Polsce 30.377 11.410 18.967 11.115 + – + – 29.767 11.916 17.851 12.089 – 7,5 % – 5,7 % – 8,6 % – 16,0 % 32.164 12.636 19.528 14.387 Liczba oddziałów i placówek 2003 Zmiana 2002 Zmiana 2001 Bank Austria Creditanstalt (pełne etaty) Austria (BA-CA AG i spółki funkcyjne) Kraje CEE i inne spółki zależne Bank Austria Creditanstalt Austria Kraje CEE i reszta świata w tym w Polsce 1.311 413 898 519 – – + – 2,0 % 4,2 % 6,3 % 8,1 % 2,5 % 8,0 % 0,2 % 7,5 % 1.345 449 896 561 + 4,8 % – 14,8 % +18,4 % – 13,6 % 1.284 527 757 649 Akcje Banku Austria Creditanstalt Wskaźniki akcji Kurs na dzień 31.12.03 40,50 Euro Kurs najwyższy/najniższy (Intraday 9.7.03 – 31.12.03) 40,79 Euro / 26,80 Euro Średnie obroty dzienne na Wiedeńskiej Giełdzie (w sztukach) 293.000 szt. Zysk na akcję - IAS 3,40 Euro Relacja kurs/zysk 11,9 Zwrot całkowity dla akcjonariusza (na dzień 31.12.03 w odniesieniu do kursu oferty, bez dywidendy) 39,7 % Kapitalizacja rynkowa na dzień 31.12.03 6,0 mld Euro Informacje dotyczące akcji Wolumen oferty Giełda Wiedeńska 147.031.740 Free Float (w wolnym obrocie) ISIN Kod handlowy 22,47 % Reuters RIC AT0000995006 Ratings Bloomberg Ticker Code Giełda Warszawska BACA BCA BACA.VI BACA.WA BACA AV BCA PW Długoterminowe Zobowiązania podporządkowane Krótkoterminowe Moody’s A2* A3* P-1 Standard & Poor’s A-* BBB+ A-2 *) Outlook: stable Coverage Citigroup, CSFB, Deutsche Bank, Erste Bank, Goldman Sachs, ING, JP Morgan, Merrill Lynch, Raiffeisen Centro Bank, UBS EUR Zmiany kursu akcji Banku Austria Creditanstalt Kursy zamknięcia na Giełdzie Wiedeńskiej 47 46 45 44 43 42 41 40 39 38 37 36 35 34 33 32 31 30 29 28 27 6.444 1.000 sztuk 1.993 1.767 1.600 1.400 1.200 Kurs oferty 1.000 800 600 BA-CA kurs zamknięcia 400 DJ EuroStoxx/Banki (na bazie 29 Euro) 200 Obroty dzienne (tys. sztuk, oś lewa) 0 07/03 08/03 09/03 10/03 11/03 12/03 01/04 02/04 03/04 Polski tekst jest tłumaczeniem sprawozdania rocznego sporządzonego w języku niemieckim. W przypadku rozbieżności obowiązuje wersja niemiecka. Sukces bez granic w sercu Europy Jako bank międzynarodowy z siedzibą w Austrii, odpowiadamy za współpracę z liczącą 5,8 miliona rzeszą naszych klientów w dwunastu krajach. Naszą misję pragniemy urzeczywistniać poprzez nasz wkład w proces zrastania się Europy w pokoju i dobrobycie wśród 200 milionów ludzi w regionie będącym sercem Europy. Na naszych podstawowych rynkach, a więc w Austrii oraz w Środkowej i Wschodniej Europie, staliśmy się dzięki gęstej sieci naszych placówek wiodącym bankiem międzynarodowym – działając jednocześnie w transgranicznej strukturze HVB Group. Połączenie rynków przyszłości i rynków dojrzałych zapewniło nam nadzwyczajne możliwości wzrostu, zwiększając jednocześnie efektywność naszych działań. Zdecentralizowane struktury naszego banku pozwalają nam skorzystać z wiedzy innych i czerpać z różnorodnych talentów większej dziś Europy. Wierni naszemu hasłu „Bank Austria Creditanstalt bankiem sukcesu“ za cel naszej codziennej pracy uważamy wspomaganie naszych klientów, zarówno przedsiębiorstw jak i osób prywatnych, w ich drodze do sukcesu. Dzięki takiemu ukierunkowaniu naszej współpracy z klientem pragniemy jako bank uniwersalny w sposób zrównoważony budować nasza wartość i osiągać wymaganą przez rynek kapitałowy rentowność naszych kapitałów własnych. Z tej przyczyny nieustannie pracujemy nad ukierunkowaniem naszej oferty dokładnie na potrzeby rynku, idąc za przykładem przedsiębiorców doskonalimy profesjonalizm i skuteczność naszych usług, podnosimy sprawność i wydajność naszych pracowników. Korzyści klientów naszego banku stają się w ten sposób zbieżne z interesem naszych akcjonariuszy. Kluczem do naszego sukcesu są sukcesy naszych klientów. Wydarzenia roku 2003 20 stycznia Przygotowanie emisji obligacji w wysokości 320 milionów dolarów dla rumuńskiego przedsiębiorstwa energetycznego Termoelectrica; 5 marca Global Finance uznaje BA-CA za najlepszy „Trade Finance Bank in CEE“; 10 marca Otwarcie przedstawicielstwa w Skopje, stolicy Macedonii; 17 marca Gerhard Randa obejmuje z dniem 1 kwietnia stanowisko Przewodniczącego Rady Nadzorczej BA-CA; Karl Samstag zostaje nowym Prezesem Zarządu BA-CA; 9 kwietnia Uplasowanie emisji obligacji firmowych w wysokości 200 mln Euro dla Austriackich Kolei Federalnych (ÖBB) przez BA-CA jako Joint-Lead Manager and Sole Bookrunner; 7 maja Utworzenie konsorcjum kredytowego w celu udzielenia kredytu w wysokości 500 mln Euro producentowi papieru Sappi, udział BA-CA jako Mandated Lead Arranger; 20 maja Odznaczenie Global Finance dla BACA jako „Best Bank in CEE“; 30 maja Udana emisja pięcioletnich chorwackich obligacji państwowych denominowanych w Kunach, o wartości całkowitej 1 miliarda Kun; 2 czerwca e-rachunek w Austrii jako standardowa forma płatności w internecie; 27 czerwca 24h-Serviceline BA-CA najlepszym bankowym serwisem telefonicznym i e-mailowym w Austrii; 30 czerwca 1 lipca 4 lipca 9 lipca Notowanie akcji Bank Austria Credit Anstalt na giełdzie wiedeńskiej; 11 lipca Magazyn finansowy Euromoney po raz czwarty z rzędu wyróżnia BA-CA jako „Best Bank in CEE“, a po raz jedenasty z rzędu jako „Best Bank in Austria“ – „Best Bank in Poland“ oraz inne nagrody dla spółek zależnych w CEE; 4 sierpnia Działalność inwestycyjna w dziedzinie nieruchomości skoncentrowana w nowej strukturze BA-CA Immotrust; 10 września Brytyjski magazyn finansowy „The Banker“ nagradza BA-CA jako „Bank of the Year in Central and Eastern Europe“; 30 września Sprzedaż BA-CA Asset Finance Ltd., brytyjskiej spółki leasingowej BA-CA na rzecz Fortis Lease; 7 października Zakończenie akwizycji Central profit banka. BA-CA staje się trzecim największym bankiem w Bośni i Hercegowinie. 14 października Bank Austria Creditanstalt jako pierwsza zagraniczna spółka debiutuje na Warszawskiej giełdzie w systemie notowań podwójnych; 15 października Sprzedaż udziałów w UNION oraz CA-Versicherung AG na rzecz Wiener Städtische Versicherung. Zachowanie strategicznego 10 % udziału w obu firmach ubezpieczeniowych. 21 listopada Skuteczne uplasowanie obligacji firmowych OMV o wartości 250 milionów Euro przez BA-CA jako Sole Lead Manager and Bookrunner; Utworzenie pierwszego Otwartego Funduszu Inwestycyjnego Nieruchomości „Real Invest Austria“ zgodnie z nową ustawą o funduszach inwestycyjnych w dziedzinie nieruchomości; 3 grudnia Start nowego banku Splitska banka. Zakończenie integracji Splitska banka i HVB Croatia; Ostateczne przeniesienie pozostałych udziałów HVB w banku BPH PBK na rzecz BA-CA. BA-CA obejmuje tym samym 71,03 % w BPH PBK; 17 grudnia BA-CA jako pierwszy bank austriacki otrzymuje europejski znak jakości E-Commerce; Nabycie CAC Leasing w Czechach i Słowacji; 26 stycznia 2004 Zmiany w Zarządzie – Erich Hampel nowym Prezesem Zarządu. Spis treści Słowo wstępne Nasza polityka Akcje Rozwój i perspektywy … Koncernu … Segmentów działalności … Działalności kredytowej Zasoby, procesy i serwis Skonsolidowane sprawozdanie finansowe wg MSSF/MSR Informacje dodatkowe (Noty) do skonsolidowanego sprawozdania finansowego Dane uzupełniające Mission Statement 5 Wydarzenia roku 2003 6 Do naszych Akcjonariuszy, Klientów i Partnerów rynkowych 8 Profil naszej działalności – Nasz wizerunek i strategia 12 Struktura organizacyjna Banku Austria Creditanstalt 26 Bank Austria Creditanstalt na giełdzie 28 Makroekonomiczne tło działalności branży bankowej w 2003 roku 35 Raport o sytuacji Grupy BA-CA (wraz z prognozą) 40 Bankowość detaliczna 55 Bankowość korporacyjna 71 Rynki Międzynarodowe 89 Europa Środkowo-Wschodnia (CEE) 96 Centrum Korporacyjne 116 Ekspozycja na ryzyko w Grupie BA-CA 119 Zarządzanie kosztami 124 Zarządzanie procesami / IT i serwis wewnętrzny 128 Human Resources – polityka kadrowa 138 Komunikacja – Public Relations 143 Zrównoważony rozwój 148 Treść 150 Rachunek zysków i strat, bilans, kapitał własny, rachunek przepływów pieniężnych 152 Rachunek zysków i strat wg pozycji, Dane szczegółowe bilansu, Dodatkowe informacje według MSSF/MSR 156 Raport na temat ryzyka, informacje wymagane przepisami prawa austriackiego 191 Oświadczenie Zarządu Banku Austria Creditanstalt 215 Raport biegłych rewidentów 216 Raport Rady Nadzorczej 218 Organy Banku Austria Creditanstalt 220 Rachunek zysków i strat oraz bilanse 2001– 2003 222 G&V der CEE-Tochterbanken 2001 – 2003 224 Glosariusz 226 Oddziały Banku 232 Impressum, uwagi 236 Investor Relations 237 stanowi część skonsolidowanego sprawozdania finansowego wg MSSF/MSR Erich Hampel Gerhard Randa Karl Samstag Prezes Zarządu od 27 stycznia 2004 roku Prezes Zarządu do 31 marca 2003 roku Prezes Zarządu od 1 kwietnia 2003 roku do 26 stycznia 2004 roku Przewodniczący Rady Nadzorczej od 1 kwietnia 2003 roku 8 Słowo wstępne Do naszych Akcjonariuszy, naszych Klientów i Partnerów rynkowych Szanowni Państwo, rok 2003 był dla europejskiego sektora bankowego rokiem zwrotnym: Wobec spowolnienia koniunktury rynkowej banki europejskie zmuszone były sięgnąć po częstokroć surowe środki naprawcze. Bank Austria Creditanstalt mimo trudnych warunków działalności stosunkowo dobrze przetrzymał ten okres. Podobnie jak w latach poprzednich, systematycznie i konsekwentnie kontynuowaliśmy rozwój naszego banku także w roku 2003. Dzięki temu zwiększamy nasz wynik operacyjny nieprzerwanie od roku 2001 – a wiec działając już w naszej obecnej strukturze. Wynik za rok 2003, nie uwzględniając obcych akcji i udziałów, przekroczył o 43 % rezultat roku poprzedniego. Przede wszystkim jednak mamy wszelkie szanse na sukces budując naszą pozycję banku „w sercu Europy“: Dzień 1 maja 2004 roku, przyjęcie dziesięciu nowych członków do Unii Europejskiej, to wielki kamień milowy w historii Europy. W ten sposób wokół nas rozciąga się – jak okiem sięgnąć – Rynek Wewnętrzny, obejmujący ponad 500 milionów ludzi, w tym 200 milionów na naszych rynkach podstawowych – dla nas w BA-CA to bardzo szczególny, nadzwyczajny dzień! Pracowaliśmy dla osiągnięcia tego celu od ponad dziesięciu lat, w ten sposób znajdziemy się – jako członek HVB Group, dysponując najgęstszą siecią bankową w CEE – w wyjątkowej sytuacji jako: Bank numer 1 w Austrii, numer 2 w Niemczech, numer 3 w Polsce. Mamy znakomitą sytuację wyjściową. Aby jednak wykorzystać ją jak najskuteczniej, weszliśmy w roku 2003 na giełdę. Środki uzyskane w wyniku podwyższenia kapitału w całości wykorzystaliśmy dla dobra BA-CA, zapewniając dobrym fundament dla naszej dalszej ekspansji. Licząc także wypracowany zysk nasze zasoby kapitałowe tylko w roku 2003 mogliśmy zwiększyć o 1,2 mld Euro. Suma 5,8 miliarda Euro po stronie kapitału własnego oznacza, że jest on niemal równy łącznej sumie zasobów kapitałowych trzech kolejnych konkurencyjnych banków austriackich. Słowo wstępne 9 Debiut giełdowy podkreśla wagę pozycji BA-CA w ramach HVB Group. Również wprowadzenie notowania akcji BA-CA w Warszawie należy uznać za wyraz ambicji międzynarodowych naszej grupy. Nasze perspektywy, podobnie jak nasze osiągnięcia, stają się wyraźnie dostrzegalne, czytelne, odbieramy sygnał zwrotny z rynku, który wytycza nam kierunki dalszego rozwoju. Właśnie sygnał zwrotny dobiegający z rynku potwierdza nasze oczekiwania. Wejście na giełdę zakończyło się całkowitym sukcesem zarówno dla nas jak i dla naszych inwestorów. Od chwili emisji w początkach lipca 2003 roku – była to pierwsza nowa emisja roku i odbyła się w warunkach wciąż jeszcze słabej giełdy – kurs do chwili, gdy piszemy te słowa, wzrósł o ponad 50 %. I na tym polega pomysł na działalność BA-CA: Oferujemy sieć powiązań pomiędzy dojrzałymi, dysponującymi ogromnym know-how rynkami Austrii i Niemiec i dynamicznymi, wzrastającymi rynkami CEE. Dziś rynki te jeszcze się uzupełniają, jednak w niedalekiej przyszłości połączą się, tworząc jeden rynek. A my łączymy klientów na tym rynku. Co to znaczy: działając w CEE rozszerzamy bazę dla naszej działalności, zwiększamy naszą wartość, gwarantując wzrost. To działa także w drugą stronę, dzięki temu w Austrii: Zwiększamy nasz potencjał obsługi klienta oferując odpowiadający potrzebom mix – mieszankę, na którą składają się usługi standardowe, uporządkowana struktura produktów inwestycyjnych i indywidualne doradztwo. Efektywność procesów i realizację procedur wewnętrznych banku będziemy – zupełnie tak, jak to robią przedsiębiorstwa – udoskonalać dzięki podziałowi pracy, wykorzystując również zalety poszczególnych lokalizacji całej HVB Group. Na obiecywany przyrost wartości złożą się tym samym dwa składniki: nasz stały wzrost oraz postępy efektywności. 10 Słowo wstępne Dla nas ten zwrot to nie tylko słowa, lecz zobowiązanie: Nasz sukces jest nierozdzielnie związany z sukcesem naszych klientów. Point of Sale – to tam zapadają decyzje miarodajne dla sukcesu banku. Dlatego właśnie chcemy stać się bardziej elastyczni. Więcej czasu dla klienta, bliżej jego potrzeb i preferencji, więcej mobilności wewnętrznej, więcej motywacji i więcej działań promujących wynik. Zdecydowany sukces naszych mobilnych jednostek sprzedaży wskazuje nam kierunek. Szanowni Państwo, przedstawiliśmy drogę, która umożliwi nam realizację celów finansowych, przyjętych przez nas do roku 2006: Wskaźnik zyskowności: > 13 % ROE po opodatkowaniu Wzrost: udziału krajów CEE = 38 % Wskaźnik koszty/zysk: Cost/Income-Ratio < 63 % Wskaźnik ryzyka: Risk/Earnings-Ratio < 20 % Alokowany kapitał własny: Kwota kapitału własnego ≥ 7 % Nasze cele będziemy realizować w składzie Zarządu zapewniającym spełnienie wszystkich niezbędnych warunków, wnoszącym doświadczenie i wytrwałość w dążeniu do celu, profesjonalną wiedzę i międzynarodowe doświadczenia, elastyczność i wolę sukcesu. Z zapałem i radością weszliśmy w rok 2004. Z poważaniem Gerhard Randa Erich Hampel Karl Samstag Słowo wstępne 11 Profil naszej działalności Nasz wizerunek i strategia Czołowy partner w sercu Europy 5,8 mln klientów na 200 mln mieszkańców Suma bilansowa: 137 mld Euro Kapitalizacja rynkowa: 6,5 mld Euro Nr. 1 w Austrii 1,8 mln klientów na 8,1 mln mieszkańców Suma bilansowa: 111 mld Euro Sukces bez granic w sercu Europy Jako bank międzynarodowy z siedzibą w Austrii, odpowiadamy za współpracę z liczącą 5,8 miliona rzeszą naszych klientów w dwunastu krajach. Naszą misję pragniemy urzeczywistniać poprzez nasz wkład w proces zrastania się Europy w pokoju i dobrobycie, wśród 200 milionów ludzi w regionie będącym sercem Europy. 11.410 zatrudnionych, 413 placówek Na naszych podstawowych rynkach, a więc w Aus- Udział w rynku klientów w Austrii ok. 18 % trii oraz w Środkowej i Wschodniej Europie, staliśmy Udział w rynku klientów w regionie Wiednia > 50 % się dzięki gęstej sieci naszych oddziałów wiodącym Udział w rynku dużych korporacji 81 % bankiem międzynarodowym, działając jednocześnie Wolumen zarządzanych portfeli: 14,9 mld Euro w transgranicznej strukturze grupy HVB. Połączenie rynków przyszłości i rynków dojrzałych zapewniło Nr. 3 w Polsce nam nadzwyczajne możliwości wzrostu, zwiększając 2,9 mln klientów na 39 mln mieszkańców jednocześnie efektywność naszych działań. Zdecen- Suma bilansowa: 10 mld Euro, udział rynkowy: 9,5 % tralizowane struktury naszego banku pozwalają 11.100 zatrudnionych, 518 placówek nam skorzystać z wiedzy innych i czerpać z Nr.2 na rynku kredytów hipotecznych dla klientów indywidualnych, wolumen: 1,1 mld Euro różnorodnych talentów większej dziś Europy. Wierni naszemu hasłu „Bank Austria Creditanstalt Gęsta sieć banków w wielu krajach Europy bankiem sukcesu“ za cel naszej codziennej pracy Środkowo-Wschodniej uważamy wspomaganie naszych klientów, zarówno aktywna obecność w dalszych 10 krajach Europy Środkowo-Wschodniej 1,1 mln klientów na 78 mln mieszkańców Aktywa: 12,8 mld Euro, Top 5 na rynkach kluczowych 7.800 zatrudnionych w 379 placówkach Lider na rynku transakcji międzynarodowych Wolumen kredytów konsorcjalnych w krajach CEE: 1,1 mld Euro Udział w wolumenie kredytów eksportowych poręczonych przez Austriacki Bank Kontrolny OeKB – 60 % 12 firm jak i osób prywatnych, w ich drodze do sukcesu. Dzięki takiemu ukierunkowaniu naszej współpracy z klientem pragniemy jako bank uniwersalny w sposób zrównoważony budować nasza wartość i osiągać wymaganą przez rynek kapitałowy rentowność naszych kapitałów własnych. Z tej przyczyny nieustannie pracujemy nad ukierunkowaniem naszej oferty dokładnie na potrzeby rynku, idąc za przykładem przedsiębiorców doskonalimy profesjonalizm i skuteczność naszych usług, podnosimy sprawność i wydajność naszych pracowników. Specjalista w bankowości korporacyjnej, handlu i bankowości inwestycyjnej w A+CEE Korzyści klientów naszego banku stają się w ten Partner otwierający świat rynków finansowych Kluczem do naszego sukcesu są sukcesy naszych kli- Doświadczony pośrednik klientów HVB w transakcjach na terenie krajów Europy Środkowo-Wschodniej entów. Profil naszej działalności sposób zbieżne z interesem naszych akcjonariuszy. Logika celów naszego przedsiębiorstwa nie do podziału pracy w cyklu produkcyjnym i efektywne wykorzystanie zasobów. Permanentne Zgodnie z naszym hasłem „BA-CA bankiem sukce- dostosowanie uważamy za warunek trwałego suk- su“ celem bezpośrednim w naszej codziennej pracy cesu. jest wspieranie sukcesu naszych klientów poprzez nasze produkty i usługi finansowe. Wychodząc od tak rozumianej działalności banku jako usługodawcy, dążymy do umocnienia naszej pozycji rynkowej i stałego wzrostu wartości naszego przedsiębiorstwa. Trzeci nasz cel to tworzenie i rozwijanie naszego kapitału ludzkiego. Chcemy umożliwić naszym pracownikom i pracownicom poprzez trening, poprzez rozwój personalny i uznanie dla ich osiągnięć osiąganie takiej pozycji, która zapewnia im zarówno Nasz własny sukces tkwi więc w sukcesie naszych realizację celów naszego przedsiębiorstwa jak i klientów. Dla nich mamy zawsze gotowa ofertę, czy celów osobistych. Dlatego w naszej firmie stopnio- to jako bank międzynarodowy, występujący u boku wo chcemy stworzyć jednolity system reguł, zapew- klienta w każdym regionie na naszych podstawo- niający elastyczność, mobilność i kulturę usług, a wych rynkach, czy to jako partner lokalny, dysponu- tym samym przestrzeń dla indywidualnego rozwoju. jący jednak know-how według międzynarodowych Z czasem chcemy przez zrastanie się naszej grupy standardów. Obojętne czy dla klientów detalicznych banków doprowadzić do powstania jednego przed- czy przedsiębiorstw, czy w dziedzinie produktów siębiorstwa bez granic. standardowych w regularnym obrocie czy też w ramach indywidualnych rozwiązań problemowych: W naszych klientach dostrzegamy ludzi, nie grupy docelowe, stawiając sobie za cel świadczenie usług w sposób efektywny i odpowiedni do naszych ocen benchmarkowych. Tylko takie permanentne dostosowywanie się do ich potrzeb pozwala nam trwale generować zadowolenie klientów. To nasz „business“ i to na nim chcemy także zarabiać. Jesteśmy silni jak nigdy przedtem – zawdzięczamy to zaufaniu naszych klientów oraz osobistemu zaangażowaniu naszych wspólpracowników! Posiadamy podstawy kapitałowe do dalszego wzrostu wspólnie z naszymi klientami. Chcemy dalej podnosić wydajność oraz rentowność naszych usług. Ponieważ sukces – to wyprzedzanie i przekraczanie oczekiwań. Na równi wymienionym stawiamy dlatego nasz drugi cel, wypracowania odpowiadającej sytuacji rynkowej stopy zwrotu z kapitału własnego, który akcjonariusze BA-CA zainwestowali w nasze przedsiębiorstwo. Jest to założenie pod każdym względem zbieżne z naszym interesem jako banku. Osiągana rentowność jest miarą naszych osiągnięć, jest sygnałem zwrotnym z rynku a tym samym wyznacza kierunek dalszego rozwoju. W naszych działaniach w każdym z segmentów na- Erich Hampel rozpoczął swoją karierę w banku Citybank, następnie przeszedł do grupy PSK (Pocztowa Kasa Oszczędnościowa), którą kierował od roku 1996 będąc jej gubernatorem. W roku 1997 objął funkcję Prezesa Zarządu Banku Creditanstalt. Erich Hampel jest członkiem Zarządu Banku Austria od listopada 2000, początkowo odpowiadał za segmenty działalności CEE oraz zarządzanie ryzykiem. W styczniu 2004 roku powołany został na fotel Prezesa Zarządu Bank Austria Creditanstalt. szej działalności, w każdej z naszych spółek zależnych i na wszystkich poziomach struktury przedsiębiorstwa kierujemy się kategoriami rentow- po czwarte działamy w duchu trwałego, zrówno- ności. Jesteśmy przekonani, że jakość naszego ser- ważonego rozwoju nie tylko na rzecz doraźnego suk- wisu dla klienta możemy podnosić jedynie korzysta- cesu, lecz na rzecz trwałego podnoszenia wartości i jąc z rozeznania rynku i stosując metody zarządzania wzrostu jakościowego. Jako bank międzynarodowy, sprawdzone w procesach przemysłowych analogicz- traktujemy otwartą wymianę kulturalną między ludź- Profil naszej działalności 13 mi, zapewniającą ich twórczą różnorodność (diversi- Rentowność kapitału ROE (netto) ty), nie tylko jako zadanie wewnątrz firmy. Z naszymi 12% tele dwunastu państw przyczynić się do wyrównania szans życiowych na naszych rynkach. Nasze cele finansowe na lata 2003 do 2006 13,0% 14% usługami chcemy także jako odpowiedzialni obywaROE Zysk netto roku obrotowego w mln Euro 10,2% 10% 8,7% 800 8% 6% 6,5% 4% Bank BA-CA przyjął przygotowując wejście na giełdę w roku 2003 w ramach planowania średnio- 2% terminowego do 2006 roku cele finansowe, infor- 0% 600 483 442 +23% p.a. 400 309 200 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 mując także o nich rynek kapitałowy. W naszych ambitnych założeniach wyraża się także rola BA-CA w ramach grupy HVB: Odpowiadamy za cały region Wkład krajów CEE w zysk brutto z działalności Banku Austrii i CEE. W wyniku interakcji między dojrzałym rynkiem bankowym i rynkami wzrostowymi spod- 40% ziewany jest zarówno wzrost jak i zjawiska synergii 35% przychodów i postępy w wydajności pracy. Przez 30% 29% podwyższenie kapitału o 923 mln Euro stworzono Udział krajów CEE 25% podwaliny dla tej ekspansji. Kraje CEE – zysk brutto z działalności banku w mln Euro 20% Nasz cel, osiągniecie w roku 2006 ROE na poziomie 13 % po opodatkowaniu, oznacza z perspektywy roku 2003 każdorazowy wzrost zysku o ponad 20 % rocznie. Najważniejszy wkład w układzie 38% 25% 600 23% 500 400 300 15% 10% 162 +45% p.a. 148 200 151 100 5% 0% 0 2001 2002 2003 2004 2005 2006 regionalnym zakładamy w segmencie CEE, jako rynku perspektywicznego wzrostu. Na rok 2006 prze- Wskaźnik koszty/dochody Cost/Income-Ratio widujemy jego udział w wyniku przed opodatkowaniem na poziomie 38 %. 70% 68,8% 69,3% 69,9% Wzrost i związane z nim rodzaje ryzyka są dostatecznie zabezpieczone przez posiadane środki 65% 63,0% własne. BA-CA jest najlepiej dokapitalizowanym bankiem Austrii. Chcemy także nadal ograniczać 60% udział aktywów ważonych ryzykiem w naszym bilansie a tym samym zaangażowanie kapitału własnego w Austrii – niezależnie od współpracy z 26,3% Wskaźnik ryzyko/zysk 23,3% klientami – a zapotrzebowanie kredytowe w CEE 25% 21,5% kształtować ostrożnie gospodarując kapitałem < 20% 20% własnym (konsorcja kredytowe, instrumenty rynku 15% kapitałowego). Zmniejszy się udział kapitału podstawowego w czasie planowanej ekspansji, wynoszący obecnie 7,8 %, ale ze względu na tezauryzację zys- 7,8% Wskaźnik w filarze 1 6,8% 7,8% > 7% 10% 5% ku pozostanie na stabilnym poziomie nieco powyżej 0% 7 %. W tym kontekście stawiamy sobie za cel dalsze ograniczenie bieżących działań zapobiegawczych w 14 Profil naszej działalności 2001 2002 2003 2004 2005 2006 związku z ryzykiem kredytowym w stosunku do nizacyjnego, przede wszystkim w dziedzinie zasto- wyniku z tytułu odsetek, zamierzając docelowo sowań instrumentów kierowania przedsiebiors- osiągnąć poniżej 20 %. twem, czyli: przejście na sprawozdawczość wg IAS, Istotnym wkładem w drodze do podnoszenia wyniku jest dalsza racjonalizacja naszej działalności. Cost/Income-Ratio (koszty zarządu mierzone po przychodach operacyjnych) powinny z obecnych 70 % ulec obniżeniu do 63 % (2006). Fazy strategicznego rozwoju przejrzysty controlling, całościowe założenie orientacji na rentowność, likwidacja subwencji poziomych i wydzielenie z przedsiębiorstwa znacznej części zakładowego zaopatrzenia socjalnego (na starość). Rezultatem był wzrost wydajności pracy o ponad jedna trzecią (wynik operacyjny na jednego zatrudnionego w roku 2001 wobec 1996). Cele finansowe jako ustawione „poprzeczki“ wy- Wcielenie do grupy HVB po niemal jednogłośnym znaczają ścieżkę rozwoju na najbliższe lata. W swej podjęciu uchwały przez ówczesnych akcjonariuszy najnowszej historii bank BA-CA pokonał już dwa wyznacza koniec tej fazy i stanowi jeden z ważnych, duże odcinki drogi a obecnie rozpoczyna trzeci: jest milowych kroków w regionalnej historii banku. to droga od grupy banków do jednego międzynaro- Wyprzedzając wówczas swój czas, do dziś fuzja z dowego banku działającego na rynkach podstawo- grupą HVB pozostała jedną z niewielu fuzji między- wych w Austrii i w Europie Środkowej i Wschodniej. narodowych między sąsiednimi wiodącymi bankami Spoglądając wstecz dostrzegamy logikę rozwoju w na rynku europejskim. U podstaw połączenia legła warunkach permanentnych przemian, gdy wybory idea „Banku regionów“, która nic nie straciła na kolejnych kierunków odpowiadały każdorazowo aktualności i sile przekonywania: zdecentralizowane strategicznym wymaganiom chwili. W ten sposób kompetencje w transakcjach z klientami w regio- uniknęliśmy także zasadniczych zwrotów i cięć nach, regionalny rozwój w ramach kierunków dokonywanych ad-hoc. wspólnej strategii, uzgodnione działania na międzynarodowym rynku kapitałowym i pragmatyczna pra- Lata 1997 do 2000: Konsolidacja ca nad tworzeniem wspólnej infrastruktury. Faza pierwsza – okres od 1997 do 2000 roku, zapoczątkowany przejęciem Creditanstalt-Bank- Rynek wewnętrzny UE głównym celem konsolidacji Lata 2000 do 2003: verein przez Bank Austria – Uporządkowanie i wykorzystanie synergii można określić mianem „Konso- Dewizą kolejnego, drugiego odcinka naszej drogi – lidacji“. Jej ramy wyznaczało w okresie od 2000 do 2003 roku – było „Porządko- zrealizowane właśnie przystąpie- wanie i synergia“. Z utworzonej już grupy banków nie Austrii do UE a w konsekwencji zmiany war- stworzyliśmy wraz z HVB efektywną ekonomicznie unków i ram ustrojowych. grupę bankową, charakteryzująca się jasnym pod- Połączenie obu wiodących banków Austrii było z jednej strony związane z koncentracją na działalności podstawowej jako bank uniwesralny. Nowa grupa bankowa skoncentrowała się na transakcjach z klientem łacząc przy tym także swoją sieć w CEE. Ponadto rozstała się z licznymi, historycznie uwarunkowanymi udziałami w przedsiębiorstwach przemysłowych, co nastąpiło w sposób rozważny, rozłożony w czasie, nie naruszając interesów zainteresowanych przedsiębiorstw. ziałem pracy. Część działań obejmowała szybkie wdrożenie ustalonego „regionalnego podziału kompetencji“ i ukierunkowania BACA na jego podstawowe rynki tj. region „A+CEE“. W ciągu jednego tylko roku po formalnym Koncentracja działalności na rynki podstawowe – podział w ramach grupy HVB połączeniu udziały BA-CA spoza rynku podstawowego oraz filie zagraniczne (poza nielicznymi wyjątkami) zostały zintegrowane w sieci międzynarodowej HVB. Poprawiło to w sposób Z drugiej strony proces integracyjny obu banków decydujący dopuszczalny poziom ryzyka dla banku stworzył też warunki do wyraźnego skoku moder- BA-CA. A kolei HVB wniosła swoje spółki zależne w Profil naszej działalności 15 CEE (w drodze sprzedaży at arm’s length) do BA- Lata 2003 do 2006: CA, dzięki czemu „jednym ruchem“ dwukrotnie Stworzenie wspólnej sieci i przemysłowe zwiększyła się sieć w CEE. Tym samym osiągnęliśmy podejście do zarządzania ostateczne ukierunkowanie naszej działalności na W roku 2003/2004 Bank Austria Creditanstalt zadania podstawowe. wszedł w trzecią fazę: Można by nadać jej tytuł Druga część przyjętej agendy dotyczyła „wykończenia“ nowych struktur, tj. stworzenie z nich sprawnych jednostek zapewniających dobrą obsługę klienta. W kolejnych krajach CEE następowały fuzje spółek zależnych obu banków. Podobnie postępowała także integracja w Austrii. Po harmonizacji katalo600 mln Euro zyskane dzięki synergii „Horyzontalne rozwijanie sieci Grupy i pogłębianie struktur ekonomicznych na wzór zarządzania przemysłowymi cyklami produkcyjnymi“. Na początek tego nowego odcinka drogi bank znalazł się w jak najlepszej sytuacji wyjściowej, może więc realizować wielkie cele i osiągnąć w roku 2006 założone wskaźniki ekonomiczno-finansowe. gów produktów, sterowania i Niektóre istotne punkty strategicznej agendy dla systemów informatycznych (w banku uniwersalnego mogącego sprostać wymaga- roku 2001 w ramach projektu niom współczesności zostały już na dobrą sprawę „heureka!“) połączyliśmy całkowicie BA i CA w załatwione: Dokonały się wielkie ruchy konsoli- połowie 2002 roku (Projekt „Bank sukcesu“). W dacyjne na ojczystych rynkach; w Austrii Bank BA- sumie zyskaliśmy poprzez synergię od 2001 roku – CA także w tej dziedzinie nadawał tempo wyprzed- tak jak to obiecaliśmy rynkowi kapitałowemu – 600 zając konkurencję. mln Euro. Stan zatrudnienia w Austrii i Polsce dostosowaliśmy do nowych warunków. Wydajność pracy w okresie lat 2000 – 2003 wzrosła o kolejne 14 %. Ustalony został także podstawowy model działalności: Bank koncentruje się na rynku podstawowym w Austrii i CEE, zaliczając się do liderów na tych rynkach. Trzon naszej działalności stanowią usługi banku uniwersalnego, zatem transakcje z klientami. Bank na skutek usprawnienia struktur jest 10 milionów klientów 2.000 oddziałów „odchudzony“, co oznacza brak obciążających aktywność rodzajów działalności. Podstawę działań Klienci Oddziały 4,0 mln 700 każdym z 12 krajów, obsługiwany przez zakorze- 3,5 mln 600 nionych w swoim regionie, regionalnych bankierów. 3,0 mln 500 banku zapewnia lokalny trzon stałych klientów w Jako członek grupy HVB BA-CA występuje jednak jako Bank o statusie dużego banku międzynarodo- 2,5 mln 400 2,0 mln 300 1,5 mln 200 1,0 mln wego. Przede wszystkim jednak: Dysponuje potencjałem wzrostu. Rok 2003 jako szczególnie trudny 0 co, że dobrze zdywersyfikowany e aj Kr em portfel działalności, elastyczność i Ni a lsk Po Au st BA-CA c 0,0 mln CE E dla banków wykazał przekonują- ria 0,5 mln 100 zdolności dostosowawcze stanowią warunki wstępne konsekwentnego rozwoju Większa niezależność od konjunktury gospodarczej, większa elastyczność w szybkim reagowaniu na sytuację wyników. Uniezależnienie od niżów koniunkturalnych i trud- 16 Klienci nych sytuacji na rynkach, zachowanie otwartości na Oddziały zmiany strukturalne, ograniczenie prawdopodo- Profil naszej działalności bieństwa występowania umiejętność szokowego spontanicznego ryzyka i CEE. Podczas gdy – tak jak i dotychczas – rozwijamy wykorzystania wszędzie naszą działalność w zakresie międzyna- występujących doraźnie możliwości akwizycyjnych rodowej bankowości komercyjnej i na międzyna- zaliczamy do naszych strategicznych celów na równi rodowym rynku kapitałowym, od handlu aż po ban- ze wzrostem i rentownością. kowość Zbliżające się urzeczywistnienie pierwszej fali akcesyjnej w ramach rozszerzenia UE na Wschód powoduje, że nasze regionalne ukierunkowanie, na rzecz którego Bank Austria Creditanstalt trudzi się już od ponad dekady jako jeden z pionierów na Wschodzie, staje się bardziej dostrzegalne. Teraz nie tylko wielkie koncerny, ale i małe i średnie przedsiębiorstwa z Europy Zachodniej uwzględniają w swoich planach produkcji i sprzedaży całą Europę Środkową i Wschodnią. Wiodące przedsiębiorstwa CEE zostały natomiast już zintegrowane w europejskim podziale pracy i świętują dziś sukcesy eksportowe. inwestycyjną, ale bez szczególnego zróżnicowania strategicznego, w odniesieniu do działalności lokalnej realizujemy nasz sprawdzony wielostopniowy model na drodze do banku detalicznego. W ten sposób w pragmatyczny sposób uwzględniamy zróżnicowanie poziomu dojrzałości i wielkości naszych rynków, jednocześnie uwzględniając odpowiednio naszą sytuację wyjściową na poszczególnych rynkach. W ostatnich latach w ten sposób rozwijaliśmy się rosnąc wraz z regionami. Faza otwarcia rynku poprzez organiczny wzrost trwa jeszcze do dziś w krajach Europy PołudniowoWschodniej (SEE), w krajach, które nie zakończyły jeszcze procesu odbudowy, przygotowują się już Dlatego wejście BA-CA w lipcu 2003 roku na giełdę jednak intensywnie do przystąpienia do Unii Euro- nastąpiło dokładnie we właściwym czasie, tak, by pejskiej. W tych krajach kandydackich, w których jeszcze raz unaocznić szanse dla rynku: Przewaga nie osiągnęliśmy jeszcze statusu banku uniwersal- wobec konkurencji – „Unique Selling Propositi- nego, posuwamy się naprzód świadomie wybierając on“ – BA-CA polega na tym, że pozycja rynkowa i nisze rynkowe, w których zyskujemy lepszą pozycję udokumentowane know-how naszej restrukturyzacji niż konkurencja, rozszerzając obszar działalności na więcej niż dojrzałym rynku łączymy z otwarciem detalicznej. Produkty służą nam jako „odźwierny“, sąsiednich rynków wzrostowych, a wszystko to w jak np. działalnośc w dziedzinie kart plastikowych, ramach grupy bankowej, w zasięgu działania której albo zdobywamy rynek usługami o wyższym pozio- nadal pozostają ośrodki będące sercem europejskie- mie wartościowym jak np. asset management, od go krajobrazu przemysłowego. funduszy aż po private banking. Dalszy rozwój strategiczny BA-CA W latach 2003/2004 Bank Austria Creditanstalt intensywnie wszedł w trzecią fazę rozwoju firmy. Jasno zdefiniowaliśmy podstawowe linie strategii i odpowiednio do nich w pierwszym kwartale 2004 roku na nowo określiliśmy także podział zadań w Zarządzie. Wzrost Niezmiennie ekspansja w CEE stanowi jeden z naszych priorytetowych celów. Chcemy już nie tylko dotrzymywać kroku rynkowi, lecz rozszerzać naszą działalność jeszcze intensywniej, aniżeli wyznacza to wzrost gospodarczy i wzrastająca monetaryzacja Poza krajami takimi jak Polska, w których już nastąpiły duże fuzje bankowe, wejście na poziom lidera wśród banków uniwersalnych z ustabilizowaną całościową strukturą działalności jest możliwe jedynie w drodze akwizycji. Tam, gdzie prywatyzacje jeszcze nie zostały wyczerpane i zakończone, będziemy składali oferty i ubiegali się o udziały, ponadto istnieją jeszcze szanse po temu w ramach równoważenia i wymiany udziałów między bankami zagranicznymi. Bank BA-CA jest gotów do takich działań dzięki środkom uzyskanym przez podwyższenie kapitału, angażuje się jednak jedynie wtedy, gdy nabycie banku zapewnia w ciągu kilku lat poza zwrotem kosztów nabycia dodatkowo jeszcze udział w wyniku i zwiększa rentowność banku jako całości. Profil naszej działalności 17 jeszcze na przeszkody bądź w wyniku zróżnico- Stworzymy w następnych latach tak gęstą sieć naszych banków, że istnienie granic między poszczególnymi krajami będzie dla naszych klientów międzynarodowych nieodczuwalne. Decydujący dla nas jest nie kraj klienta, tylko transakcje klienta. Ponadregionalne produkty podstawowe można – tak jak to się dzieje w przemyśle motoryzacyjnym – wyposażyć w „dodatki“ specyficzne dla każdego kraju. Jesteśmy wszędzie u siebie. wanych nawyków rynku bądź różnic w przepisach bankowych. Tutaj tworzenie wspólnej sieci na pewno nie odbędzie się na zasadzie szybkiej implementacji, lecz stanowić będzie długotrwały proces. Jednakże z czasem będziemy harmonizować naszą ofertę produktów, jednocześnie ją porządkując. Wreszcie organizacja i technologia informacyjna z jednej strony stanowią podstawę dla harmonizacji i struktur transgranicznych we współpracy z klientami, z drugiej strony produkcja i realizacja zadań banku same są przedmiotem międzynarodowego zarządzania z wykorzystaniem zalet poszczególnych Regina Prehofer na początku pracowała w Austriackim Banku Kontrolnym – Österreichische Kontrollbank, w roku 1987 przeszła do Creditanstalt. Specjalizując się stale w bankowości korporacyjnej, w roku 2000 awansowała na szefa działu „Międzynarodowe koncerny, bankowość korporacyjna i handel zagraniczny“, a w kwietniu 2002 roku dodatkowo przejęła dział klientów korporacyjnych. Rok później Regina Prehofer powołana została na członka Zarządu BA-CA. Od stycznia 2004 roku odpowiada zarówno za kraje CEE – jeden z podstawowych rynków banku – jak i za międzynarodową bankowość korporacyjną. lokalizacji (por.nast.). Podstawowym punktem wyjścia dla tworzenia wspólnej sieci jest serwis i obsługa klienta. Koncerny wielonarodowe znajdujące się na naszej liście klientów już obecnie są obsługiwane jako jeden klient w całej grupie. Tworzenie sieci powiązań w gospodarce przebiega jednak w zaawansowanej fazie podziału pracy już na poziomie przedsiębiorstw małych i średnich (MSP). I to je chcemy łączyć, gdziekolwiek są one obecne, gdziekolwiek działają na rynkach Połączenie sieci na obu rynkach grupy HVB (Cross Border Selling). Regiony uprze- podstawowych mysłowione CEE już zostały zintegrowane dzięki W interesie intensywniejszego wykorzystania istniejącego potencjału CEE pragniemy naszą zdecentralizowaną współpracę z klientem prowadzić w sieci obejmującej cały obszar A+CEE. Cel ten będziemy realizować stopniowo – ze względu na wymagane przy tym założenia matrix – z rozwagą działając poprzez funkcjonalne modele współpracy. Dotyczy to wszystkich segmentów działalności jak i wszystkich poziomów struktury banku, chociaż w zróżnicowanym wymiarze (por. schemat). Prioryte- 18 nowoczesnym lokalizacjom przemysłu i nowoczesnemu sprzętowi, stając się równorzędnym partnerem w europejskim podziale pracy. Austriackie przedsiębiorstwa są ponad przeciętnie zaangażowane w działania w CEE, a bank BA-CA traktują jako swój rodzimy bank. Ponadto w Austrii zlokalizowano wiele ośrodków działalności na rynkach wschodnich koncernów międzynarodowych. Wreszcie HVB jest przecież partnerem wielu niemieckich przedsiębiorstw. tem bezpośrednim jest przy tym segment klientów W tym miejscu rozpoczynamy nasz cross selling. korporacyjnych. Dział International Markets jest już Dzięki skoordynowanej, ale w ostatniej instancji od dłuższego czasu zorganizowany w układzie zawsze zdecentralizowanej obsłudze klienta, mog- ponadregionalnym, w końcu istnieje przecież tylko liśmy zrealizować znaczące efekty synergii po stro- jeden rynek finansowy, bez granic. W działalności nie wyniku. W niemieckiej sieci grupy HVB detalicznej mamy już we wspólnej sieci asset-mana- podjęliśmy w roku 2003 inicjatywę skierowaną do gement razem z naszymi spółkami zależnymi; jed- klientów, z udziałem reklamy i imprez infor- nakże inicjatywy dotyczące powszechnego wpro- macyjnych, aby także zaistnieć odpowiednio z nasz- wadzenia produktów bankowych natrafiają obecnie ym know-how. Profil naszej działalności Kolejnym założeniem jest to, że klienci korporacyjni, W międznarodowej współpracy z klientami korpor- którzy są aktywni w CEE lub planują działania na acyjnymi w szczególności w działach cash-manage- rykach CEE, analizują i opracowują CEE jako całość ment, usługach treasury i bankowości korporacyjnej, – czy to jako rynek zbytu czy rynek zaopatrzeniowy rozwijamy nasze zespoły do poziomu rozbudo- czy wręcz jako możliwość lokalizacji produkcyjnych. wanych ponadregionalnych centrów kompetencji. Dlatego też potrzebny jest im bank partnerski, który Liczne zawarte w roku 2003 wszędzie w tych krajach będzie u siebie, a z którym poważne – także w skali między- jednocześnie łatwo będzie się porozumieć. Rozwija- narodowej – transakcje dają nam jąc te zasadę „one-stop-shop“ utworzyliśmy jed- motywację nolity system customer relationship management, tj. Jesteśmy liderem rynku w całym system kształtowania stosunków z klientami regionie w działalności leasingowej i w finansowa- międzynarodowymi (cross border). Zazębianie się niu nieruchomości, partnerem numer 1 dla EBOR i lokalnych i międzynarodowych poziomów obsługi bankiem wiodącym (top arrangerem) konsorcjów klienta jest regulowane odpowiednimi modelami kredytowych a także „Best Trade Finance Bank“. współpracy, podobnie jak przyporządkowanie przychodów, które następuje gene ralnie w układzie zdecentralizowanym. Zgodnie z zasadą „Banku regionów“ regionalny management odpowiada za klienta na poziomie lokalnym, będąc jednocześnie pierwszym partnerem do kontaktów. Potrzeby klientów korporacji międzynarodowych wymagają jednakże odrębnego instrumentarium dla sterowania tą działalnością banku. na przyszłość. Ponadregionalne centra kompetencji w międzynarodowej bankowości korporacyjnej Decydujące dla nas nie jest to, gdzie, lecz co robi klient. Klienci z podobnych branż mają podobne potrzeby i dlatego tworzymy ponadregionalne grupy branżowe. Do nich dostosowany jest Katalog standardowych produktów sieciowych – oferowanych w całym regionie. Produkty sieciowe z jednej strony są z merytorycznego punktu widzenia ponadregionalne, jak trade finance – tu naszym celem jest w każdym kraju CEE znalezienie się wśród trojki wiodących banków, lub też są to pro- Bank Austria Creditanstalt AG Nadrzędne funkcje w ramach Grupy: sztaby, kadry, zarządzanie ryzykiem, budżet Grupy (audyt i controlling), zarządzanie udziałami dukty z zakresu obrotu płatniczego i cash-management dla instytucji finansowych i podmiotów gospodarczych. Dlatego także z dniem 1 maja w całej grupie HVB wprowadzony zostanie nowy produkt Austria Kraje CEE Bankowość detaliczna: stopniowe harmonizowanie produktów, wspólne kreowanie produktów nowych, transfer know-how oraz koordynacja wdrażania opracowanych produktów sieci płatniczy „Flash Payments“, z dwudniowym cyklem realizacji i walutowaniem D+1. Z drugiej strony do produktów sieciowych zaliczamy szczególne korzyści konkurencyjne banku, jak profesjonalna działalność w dziedzinie nieruchomości oraz leasing, w których ważne są ukierunkowane angażowanie Klienci międzynarodowi: standaryzacja produktów dostępnych w całej sieci Grupy, usługi dla wielkich międzynarodowych przedsiębiorstw i klientów rynku nieruchomości, sprzedaż wiązana w całej sieci banków Grupy HVB kapitału, transfer know-how w dziedzinie consultingu, pozycja rynkowa i możliwości refinansowania. Ponad regionalnie sterowane wykorzystanie Inte- Rynki międzynarodowe: wirtualna współpraca regionalnych zespołów z rynkiem transakcji międzybankowych, intensywny rozwój usług podstawowych dla wszystkich grup klientów grated Corporate Finance ma przyczynić się do przejścia od fraktalnej działalności, oferującej najczęściej produkty masowe o niskich marżach, do rozwiązań ustrukturyzowanych, zabezpieczających Organizacja i infrastruktura: zarządzenie operacjami, finansowanie strukturalne, integracja sieci Grupy, grupy realizacyjne, technologia informatyczna kapitał własny. W sumie dzięki budowie sieci w znaczący sposób można przyspieszyć proces konwergencji. Profil naszej działalności 19 Ukierunkowanie na klientów także w Z drugiej strony chcemy know-how i pomysły zdobyte obrocie na rynku pieniężnym i przez nas na rynkach kapitałowych i finansowych w kapitałowym większym stopniu wnieść do transakcji z klientami. W dziedzinie rynków międzynarodowych przyjęliśmy Mamy znakomitą pozycję w działalności na rynku pie- – horyzontalnie na wszystkich naszych rynkach – niężnym i kapitałowym na naszych rynkach podsta- strategię podwójną, w celu wzmocnienia stabilnych wowych, od handlu poprzez doradztwo dla treasury i komponentów wyniku: investment banking aż po usługi takie jak research lub z jednej strony chcemy utrzymać wysoki poziom wyniku handlowego ostatnich lat: immanentne wahania wyniku będziemy ograniczali poprzez kontynuację dywersyfikacji, jednocześnie jednak zmieniając kierunek naszego handlu odchodząc od obciążonego ryzykiem klasycznego handlu pienięznego jak n.p. handel dewizami, w kierunku transakcji strukturyzowanych. custody. No i już dziś jesteśmy liderem w usługach zarządzania ryzykiem dla klientów korporacyjnych. Niemal żadna duża emisja w Austrii, czy to akcji czy obligacji, nie odbywa się dziś bez udziału BA-CA. Także dla obligacji w walutach CEE staliśmy się jednym z wiodących banków emisyjnych, na nie ostatnim miejscu przyczyniła się do tego nasza strukturyzacja walorów i siła przebicia w ich plasowaniu. Zamierzamy nadal rozbudowywać działania dystrybucyjne. Pod tytułem „Corporate Solutions“ BA-CA oferuje W transakjach z – pochodzącymi w coraz wiekszej mierze z sektora MSP – klientami na naszych rynkach podstawowych korzystamy z naszych doświadczeń jako wiodący bank na rynku handlu walorami. Za pomocą emisji, strukturyzowanych produktów oraz rozwiązań korporacyjnych w celu zabezpieczenia ryzyka otrzymujemy dodatkowe stabilne elementy przychodów, które pomagają nam utrzymać wysoki poziom zysków z poprzednich lat. przedsiębiorstwom w Austrii jak i w CEE indywidualne rozwiązania w celu zabezpieczenia ryzyka procentowego i kursowego. W przyszłości także małe i średnie firmy, które dotychczas w niedostatecznym stopniu zdają sobie sprawę z istniejących zagrożeń, zostaną zapoznane z derywatami i produktami strukturyzowanymi. Działając „w sieci“ przedsiębiorstwa mogą liczyć na nasze wsparcie i korzystać z naszej globalnej oferty, także naszych spółek zależnych w Londynie i CEE oraz w ramach grupy HVB. Przemysłowe podejście do sektora detalicznego Willi Hemetsberger po ukończeniu studiów międzynarodowych w roku 1988 wstąpił do banku Girokredit. Na początku zarządzał funduszami, lecz szybko awansował na kierownika działu zajmującego się handlem akcjami i sprzedażą papierów wartościowych. Od 1994 do 1998 roku odpowiedzialny był w Londyńskim Citibanku za strukturyzowane produkty pochodne i pochodne akcji na rynkach wschodzących. W roku 1998 objął stanowisko Prezesa Zarządu banku inwestycyjnego CAIB Investmentbank. Od lutego 2001 roku Willi Hemetsberger jest członkiem Zarządu BA-CA, zajmuje się segmentem „Międzynarodowe rynki kapitałowe“ (INM). W austriackim segmencie współpracy z klientem nasza strategia – wobec nadmiernie zagęszczonego rynku – w sposób oczywisty polega na tym, by wykorzystać w pełni już istniejący potencjał klientów. Wdrażamy obecnie wiele pragmatycznych, indywidualnych rozwiązań. Sprowadzają się one do tego, by zwiększyć wydajność pracy na poziomie dystrybucji a także back office, poprzez tworzenie analogicznego jak w działalności przemysłowej podziału pracy: więcej czasu i zasobów przeznaczymy dzięki temu na sam serwis i obsługę klienta; wykorzystamy nowoczesne techniki do ustalenia preferencji klientów; stosownie do potrzeb będziemy oferować standardowe produkty w szybkim obrocie bieżącym i indywidualne rozwiązania dla dużych projektów; wykorzystamy kompetencje 20 Profil naszej działalności w dziedzinie obrotu papierami wartościowymi palety produktów oraz udostępnieniu dystrybucji i „upselling“; a szczególności podniesiemy efektyw- odpowiednich komponentów doradztwa i infor- ność praktycznej realizacji zadań i zarządzania. macji, chcemy z jednej strony unikać przeładowania W kwietniu 2003 roku scaliliśmy poziomo naszą organizację dystrybucji dla wszystkich zdefiniowanych pod względem socjalnym i ekonomicznym grup doceloCałościowe spojrzenie na dystrybucję zamiast barier podziałowych wych, tj. połączyliśmy w całość dystrybucję detaliczną i korporacyjną. W tym wyraża się nasze „całościowe“ spojrzenie na współpracę z klientem. W miejsce gotowego wzorca kompetencji w postaci przesadnie jednotorowego myślenia w kategoriach danej dywizji, proponujemy podejście do klienta zwracające się do całego spektrum jego potrzeb i zwiększające udział cross-selling. informacyjnego, tj. limitować złożoność. Z drugiej strony mimo związanej z tym typizacji i standaryzacji chcemy zachować dostateczne pole swobodnego działania. Dlatego tez cała paleta usług po stronie pasywów, od książeczki oszczędnościowej po bezpośrednie inwestycje w papiery wartościowe i fundusze i produkty ubezpieczeniowe, a wiec od produktów marżowych po usługi prowizyjne, jest odpowiednio sterowana i hierarchizowana „z jednej reki“. W ten sposób unikamy szkodliwej konkurencji wewnętrznej („kanibalizacji“) między różnymi działami, np. książeczki oszczędnościowej w stosunku do funduszy. Aby uwolnić nasze zasoby dla potrzeb takiego „sukcesu rynkowego“ chcemy „kolejność rynkową“, a więc procesy realizacji i zarządzania zlokalizowane w kolejności za współpracą z klientem dodatkowo „zracjonalizować“. W ten sposób zyskujemy czas na intensywny, ukierunkowany serwis i obsługę klienta. Warunkiem osiągnięcia tego celu jest standaryzacja produktów w bieżącym obrocie. Nie tylko ułatwi nam ona zarządzanie procesami, lecz także zado- Potrzeby klientów detalicznych dotyczą porad zarówno w zakresie codziennych transakcji bankowych jak i przy podejmowaniu ważnych decyzji życiowych. Reagujemy na to ofertą składającą się zarówno z produktów standaryzowanych jak i serwisu indywidualnego. Poprzez sprawność i racjonalizację naszych działań znajdujemy więcej czasu na osobisty kontakt z klientem - z korzyścią dla klienta. wolenie klienta coraz bardziej zależy od naszej efektywności, szybkości i niezawodności działania. Nasza szeroka inicjatywa sprzedaży i doradztwa jesienią 2003 roku przyjęła model nowoczesnego Kampange-Mangement. Oparte na data-mining wyselekcjonowanie klientów docelowych według cech aktywności, aktywne podejmowanie kontaktu z nimi poprzez direct-mailing, a następnie indywidualne podejmowanie kontaktów ze wsparciem call center i wreszcie końcowa kontrola wyniku spraw- Willibald Cernko przez długi okres czasu zajmował w Creditanstalt kierownicze stanowiska w dystrybucji oraz bankowości korporacyjnej. W latach 2000 do 2002 był szefem działu bankowości korporacyjnej BA-CA, następnie odpowiadał za segment CEE, z kolei w kwietniu 2003 roku awansował na stanowisko członka Zarządu BA-CA. Jest odpowiedzialny za bankowość detaliczną (klienci detaliczni i podmioty gospodarcze w Austrii, zarządzanie aktywami). dziły się znakomicie: zwróciliśmy się do 396.000 klientów, odbyliśmy ponad 187.000 spotkań i zawarliśmy 123.000 transakcji. W odniesieniu do produktów oraz know-how hołdujemy założeniu opartemu na marketingu a nie na produkcie, które formułujemy wychodząc od W duchu podziału pracy rozdzielamy co prawda produkcję i dystrybucję, ale zbliżamy do siebie rozwój oraz opracowanie produktu i dystrybucję, aby zwiększyć wytworzoną wartość. konkretnych potrzeb klientów. Dzięki wstępnej Ważną rolę odgrywa kierowanie personelem. W selekcji i strukturyzowaniu zharmonizownanej dziedzinie Human Resources będziemy motywować Profil naszej działalności 21 naszych pracowników w austriackim obrocie deta- sów z pomocą analizy porównawczej (benchmar- licznym poprzez sprawiedliwiej odzwierciedlające kingu), poddając je reengineeringowi end-to-end. osiągnięcia i uruchamiające przedsiębiorczość bodź- Uwolnienie dystrybucji od zadań back-office i admi- ce związane z wynikiem (incentive). Bieżąca kontro- nistracyjnych zrealizowaliśmy już ponad rok temu la (tracking) wyniku także na poziomie oddziałów dzięki projektowi pilotowemu DLB (Sektor Serwisu i upowszechniła się już w naszej działalności; Usług), w pierwszym etapie na płaszczyźnie regio- uważamy ją za środek samokontroli przy osiąganiu nalnej, na dziś kontynuując szerszy projekt „Kolej- celów. ność rynkowa“. Process-Reengineering a wertykalna W trakcie tych prac chcemy zmniejszyć wertykalny optymalizacja produkcji wymiar wytwarzania produktów. Obok tańszej Nasz model działania uzupełniliśmy w roku 2003 modelem działalności operacyjnej w celu uwolnienia zasobów dla potrzeb współpracy z klientem, w celu produkcji celem doskonalonych centrów produkcyjnych jest zastąpienie kosztów stałych przez koszty zmienne. zwiększenia efektywności i jakości procesów Nie poruszamy się tu w naszym banku na nowym następujących w kolejności po etapie współpracy z gruncie. Ostatnim przykładem redukcji wertykalnej klientem oraz utrzymania dzięki odpowiedniemu produkcji w dziedzinie IT była w roku 2003 sprzedaż kształtowaniu całego łańcucha wytwórczego wiodą- w całosci TSG, firmy odpowiedzialnej za utrzymanie cej pozycji w obniżaniu kosztów. i konserwacje centralnej infrastruktury informatycznej Siemensowi (por. rozdział Organizacja / IT, strona 131 i nast.); nastąpiło także przejęcie wszystkich Należy w jak największej mierze uwolnić osobisty kontakt z klientem oraz indywidualne doradztwo od procesów realizycyjnych transakcji. Racjonalizacja produkcji „na zapleczu“ – to nie tylko kwestia kosztów, oznacza to również zwiększenie wydajności, szybkości i niezawodności naszych usług. zatrudnionych. Bank otrzymuje usługi takiej jakości, do jakiej przywykliśmy – jednak dzięki korzyściom ilościowym o ok. 30 % taniej – od firmy Siemens. Outsourcing nie jest dla nas jednak dogmatem. Cel „sourcingu“ jest bardzo prosty, chodzi o identyfikację także perspektywicznie najkorzystniejszego dostawcy, czy to w grupie bankowej czy też poza nią. Przykładem o charakterze modelowym dla tworze- Wolfgang Haller, uprzednio członek Zarządu Sparkasse Oberösterreich (Kasa Oszczędnościowa Górnej Austrii), w roku 1997 powołany został do Zarządu Banku Austria, gdzie początkowo odpowiadał za segment „Organizacja/IT“, a następnie za bankowość detaliczną. Od wiosny 2003 roku Wolfgang Haller zajmuje fotel Chief Operating Officer (COO) w BA-CA. Równocześnie piastuje tę samą funkcję również jako szef odpowiedniego działu w HypoVereinsbank. W styczniu 2004 roku Wolfgang Haller objął fotel Zastępcy Prezesa Zarządu BA-CA a od lutego 2004 roku jest odpowiedzialny jest również za politykę kadrową. nia pakietów usług zlecanych poza firmą, ba nawet poza sektorem, jest stworzenie pakietu usług centrum obliczeniowego w ramach IT-Austria, zarówno dla naszego banku jak i dla całego sektora kas oszczędnościowych i wielu innych klientów. Koszty naszej firmy można było z roku na rok wyraźnie obniżać, i to pomimo niekiedy bardzo znaczącego wzrostu zakresu pracy. Chcemy pakietować poziomo nasze funkcje wykonawcze na wszystkich rynkach, aby każdorazowo 22 Odpowiednie funkcje uruchomiliśmy na wszystkich dochodzić do masy krytycznej, jednocześnie wyko- rynkach w ramach nowego podziału zadań Zarządu rzystując wszystkie korzyści wynikające z poszcze- banku koncentrując je na poziomie Chief Operating gólnych lokalizacji. Cel, którym jest poprawa struk- Officer (COO). Kontrolujemy całość naszych proce- tury kosztów w transakcjach płatniczych ale Profil naszej działalności także w obsłudze transakcji papierów tytułu odsetek uzyskanych przez bank („Risk/Earn- wartościowych, pozostaje aktualny. Tworzymy ings Ratio“) do poziomu poniżej 20 % w roku 2006 obecnie ważne podstawy jego osiągnięcia, jeszcze w oraz obniżenie relacji aktualizacji wyceny do ważone- marcu 2004 roku instalując system realizacji trans- go ryzykiem wolumenu obrotów poniżej 0,6 %. akcji rynku papierów wartościowych GEOS. Ujednolica on nie tylko krajobraz zastanych, fraktalnych systemów, lecz tworzy łańcuch procesów w czasie rzeczywistym, od zlecenia poprzez handel i realizację zlecenia aż po settlement i sygnał zwrotny do klienta. Stanowi to ważny punkt wyjścia dla możliwych powiązań kooperacyjnych. W odniesieniu do tworzenia ponadregionalnych pakietów funkcji back-office mamy już w Grupie pozytywny przykład: W Pradze realizowana jest rów- Konwergencja świata rynku kredytowego i kapitałowego prowadzi do przejrzystego i dopasowanego do rynku systemu oceny ryzyka. W naszym myśleniu decydujące jest świadome podejmowanie ryzyka oraz jego rentowne zagospodarowanie, a nie jego unikanie. Poprzez aktywne zarządzanie portfelem ryzyko kredytowe przeradza się w aktywa przeznaczone do obrotu. nież obsługa kart kredytowych dla Słowacji i Węgier. W Splicie zainstalujemy podobne centrum kompe tencji dla obsługi regionu SEE. Jedna lokalizacja Johann Strobl po kilku latach działalności naukowej jako asystent na uniwersytecie w roku 1989 wstąpił do Creditanstalt, gdzie początkowo piastował funkcje kierownicze w zarządzaniu aktywami/pasywami, a od roku 1997 w dziale zajmującym się sterowaniem ryzyka rynkowego. Kolejne funkcje: 1998 rok – kierownik resortu zarządzania ryzykiem grupy w grupie BA-CA, rok później kierownik resortu zajmującego się rynkiem pieniężnym i rynkami finansowymi, 2003 rok – szef działu „Ryzyko Rynkowe“ banków HVB i BA-CA, kierownik działu kontroli ryzyka. W styczniu 2004 roku Johann Strobl powołany został na stanowisko Chief Risk Officer (CRO) w Zarządzie Bank Austria Creditanstalt. umożliwia tym samym realizację większego zakresu zadań. W znacznej części korzyści po stronie kosztów w tego rodzaju działalności wynikają z efektu skali. Dalszym celem jest ponadto zharmonizowanie infrastruktury informacyjnej (IT) w całym regionie A+CEE, które nastąpi w związku z kompleksowym charakterem struktur powstałych w wyniku konwergencji. Wykorzystać konwergencję rynków kredytowego i kapitałowego Podobnie jak w dwóch ubiegłych latach wspierać będziemy nadal konwergencję usług finansowych w postaci kredytów i instrumentów rynku kapitałowego naszych klientów, wykorzystując ją także we własnym zakresie, dla osiągnięcia struktury cen (pricingu) adekwatnej do ryzyka, by poprawić strukturę finansowania naszych klientów, by odciążyć nasz bilans i oszczędnie gospodarować środkami własnymi. W tej dziedzinie BA-CA wykorzysta swoje widoczne wyprzedzenie w stosunku do konkurencji (por. tu rozdział „Wolumen ryzyka w Grupie BACA“, s. 120 i nast.). Pragniemy aby nadal zmniejszała się wysokość rocznych odpisów aktualizacyjnych naszych aktywów, aby pozostawała na Dlatego też w najbliższych latach skoncentrujemy się na intensywnym rozwijaniu transakcji w górnych klasach wiarygodności kredytowej, na dalszym ograniczaniu ryzyka wynikającego z koncentracji, na sukcesywnej redukcji niezabezpieczonych ekspozycji kredytowych w dolnych przedziałach ratingowych oraz na rozwijaniu działalności kredytowej z uwzględnieniem potrzeb bankowości detalicznej (Scoring). Poprzez integrację procesu kredytowego między Austrią i CEE zamierzamy osiągnąć znaczny wzrost efektywności, Jednolite standardy zarządzania ryzykiem nie są dla nas wcale przejawem centralizacji, lecz wręcz przeciwnie, warunkiem dalszej decentralizacji. niskim poziomie. Naszym ważnym celem jest dopro- W zarządzaniu kredytowymi procesami naprawczymi wadzenie stosunku aktualizacji wyceny i wyniku z dostrzegamy ważną część pracy w ramach pozyska- Profil naszej działalności 23 nego w roku 2003 portfela klientów detalicznych. Jednym z zasadniczych punktów w naszym strate- Uporządkowanie procesów gicznym zarządzaniu ryzykiem jest przygotowanie wewnętrznych w poszczególnych działach banku, Grupy BA-CA do ekonomicznego sterowania tworzenie nowych punktów przecięcia, doskonale- wskaźnikiem ryzyko/zysk i do wymagań II. Umowy nie obserwacji watch list powinno zapewnić Bazylejskiej. Poprzez intensywne skrzyżowanie ryzy- efektywny proces restrukturyzacji i pozwolić na ka kredytowego i rynkowego chcemy rozwijać jed- sprawdzenie know how, którym dysponuje ten dział nolity system sterowania, w którym zasoby banku. określone hasłem „ryzyko“ zajmują centralną pozy- i wyczyszczenie Niezależnie od współpracy z klientem chcemy nadal cję wśród szans na skuteczny rozwój działalności. porządkować nasze zaangażowanie kredytowe Sterowanie dzięki transparentnemu suk- dzięki aktywnemu zarządzaniu portfelem kredyto- cesowi wym, także przy wykorzystaniu rynku wtórnego. Zastosowanie nowych narzędzi zarządzania ryzykiem kredytowym (Risk-Management-Tools) ryzyko kredytowe powinno funkcjonować jako rodzaj aktywów podlegający obrotowi, dzięki któremu moglibyśmy uzyskiwać dodatkowe przychody. Świadome podejmowanie i skuteczne i opłacalne nim gospodarowanie, w miejsce unikania ryzyka, to wytyczne dla naszego działania. Wdrożenie naszych celów na najbliższe lata zakłada upowszechnienie podejścia w kategoriach rentowności we wszystkich sektorach banku i na wszystkich jego poziomach regionalnych. Skuteczny controlling łączy wykonalne, dające się zoperacjonalizować zadania z codzienną kontrolą i mierzalnością osiąganych wyników. Będziemy z jednej strony dążyć do nadania wyższego priorytetu zorientowanemu na wzrost wartości sterowaniu – „Value Based Management“ w naszej Notowanie na giełdzie gwarantuje nam bezpośredni meldunek zwrotny, informujący o tym, w jaki sposób rynek kapitałowy ocenia nasz bank w porównaniu z konkurentami. My z kolei rozbudujemy narzędzia naszego strategicznego i operacyjnego controllingu według reguł Zarządzania Wartością Firmy. Przejrzystość wyników aż po informację odnośnie udziału każdej poszczególnej transakcji w wyniku – to nieodzowne elementy samosterowania. sprawozdawczości i systemie informacji dla kierownictwa – przede wszystkim podejmując strategiczne decyzje dotyczące portfela naszej działalności. Z drugiej strony stawiamy każdemu z pracowników dystrybucji do dyspozycji te informacje, które umożliwią ocenę każdej indywidualnej transakcji pod kątem jej wkładu wartościowego. Investor Relations ma z naszego punktu widzenia podwójna funkcję: Z jednej strony ubiegamy się za pomocą otwartej i merytorycznej polityki informacyjnej o obdarzenie nas zaufaniem, z drugiej strony wiemy dzięki obiektywnemu sygnałowi zwrotnemu z rynku, jaka jest nasza pozycja, jak oce- Stefan Ermisch rozpoczął swoją karierę w roku 1993 jako analityk inwestycyjny w firmie Merck, Finck & Co., Privatbankiers, następnie pracował w firmie Trinkaus & Burkhardt, natomiast jako kolejny etap przeszedł do banku WestLB jako główny analityk dla europejskich walorów. W HVB kierował działem Investor Relations oraz resortem zajmującym się strategią i rozwojem koncernu oraz komunikacją w ramach koncernu. Od stycznia 2004 roku ten ekspert w dziedzinie rynków kapitałowych zajmuje pozycję Chief Financial Officer (CFO) w Zarządzie BA-CA. 24 Profil naszej działalności nia się nas w porównaniu z naszymi konkurentami. 25 Struktura organizacyjna Banku Austria Creditanstalt Członkowie Zarządu oraz zakres ich kompetencji Piony Zarządzanie procesami/IT i polityka kadrowa Pion skarbu Grupy Erich Hampel Dyrektor Generalny Wolfgang Haller Zastępca Dyrektora Ganaralnego Stefan Ermisch Sekretariat Generalny Zarządzanie procesami/IT Departament skarbu Grupy i Controlling Departament marketingu i PR Zarządzanie operacjami CEE Rozliczenia finansowe i planowanie strategiczne Departament skonsolidowanego zarządu grupy i analiz rynku Operacje Zarządzanie udziałami Departament badania rynku Transakce płatności/Grupa Departament prawny Treasury & Securities Services Departament audytu wewnętrznego (składa sprawozdanie Zarządowi) Polityka kadrowa Grupy BA-CA Spółki funkcyjne Segmenty działalności na rynku austriackim Segmenty działalności Segment bankowości detalicznej/Austria Bankowość korporacyjna/Austria Bankowość detaliczna/Austria Bankowość korporacyjna Austria Dystrybucja klienci prywatni/MSP Dystrybucja klienci korporacyjni Zarządzanie aktywami Międzynarodowe koncerny, Korporacyjne Centra Finansowe i handel zagraniczny Usługi finansowe BA-CA Nieruchomości i klienci rynku nieruchomiści Capital Invest Asset Management GmbH BANKPRIVAT Schoellerbank DATA AUSTRIA VISA-SERVICE Stan na 1 marca 2004 roku 26 Struktura organizacyjna banku Bank Austria Creditanstalt BA-CA Leasing BA-CA Wohnbaubank BA-CA Immo Trust CABET-Holding BA-CA Private Equity CA IB Corporate Finance Europa Środkowo-Wschodnia (CEE), Międzynarodowi klienci korporacyjni Regina Prehofer Rynki międzynarodowe Dystrybucja klienci prywatni i korporacyjni/Austria Spółki zależne CEE Zarządzanie ryzykiem rynkowym Departament restrukturyzacji kredytów Koordynacja dystrybucji Międzynarodowe koncerny Rynki EEMEA i podmioty podporządkowane Strategiczne zarządzanie ryzykiem Zarządzanie aktywami Bankowość korporacyjna i instytucje publiczne Zarządzanie ryzykiem Bankowość detaliczna Johann Strobl Willibald Cernko Departament polityki kredytowej Willi Hemetsberger Finansowanie międzynarodowych transakcji handlowych Finansowanie nieruchomości i klienci rynku nieruchomości Leasing Rynki podstawowe CEE Centra Korporacyjne Rynki międzynarodowe Europa Środkowo-Wschodnia Centra Korporacyjne Zarządzanie ryzykiem rynkowym Region 1 Bank BPH HVB Bank Czech Republic HVB Bank Slovakia HVB Bank Hungary Zarządzanie kapitałami udziałowymi BACA Export Finance Limited Bank Austria Cayman Islands Rynki EEMEA i podmioty podporządkowane CA IB Securities Region 2 Splitska banka Bank Austria Creditanstalt Ljubljana HVB Bank Romania CB Biochim AD HVB Bank Jugoslavija HVB-Banka Bosna i Hercegovina Przedstawicielstwo w Macedonii Spółki funkcyjne WAVE Solutions IT iT-Austria DOMUS Facility Management Udziały finansowe Adria Bank AG A & B Banken-Holding GmbH Międzynarodowe koncerny, bankowość korporacyjna i transakcje w handlu zagranicznym Klienci i udziały rynku nieruchomości (IFK) Struktura organizacyjna banku Bank Austria Creditanstalt 27 Bank Austria Creditanstalt na giełdzie Hypovereinsbank na konferencji prasowej Droga na giełdę poświęconej omówieniu bilansu banku w dniu 27 27 marca HVB ogłasza zamiar wejścia na giełdę, faza wstępnego marketingu, przygoto wanie prospektu giełdowego maja 2003 roku zapowiedział zamiar zasilenia kapi- Uchwała Walnego Zgromadzenia Akcjo nariuszy BA-CA z wyłączeniem prawa poboru, w celu wzmocnienia 20 czerwca 23 czerwca Początek fazy Bookbuilding w przedziale 27 – 31 Euro za akcję, działania marketingowe 8 lipca 9 lipca Ustalenie ceny akcji oferownych inwestorom na 29 Euro Pierwszy dzień sprzedaży na Wiedeńskiej Giełdzie tałowego swojej spółki zależnej – banku Bank Austria Creditanstalt – w drodze podwyższenia kapitału kapitału własnego banku, zachowując jednak udział większościowy na poziomie przynajmniej dwóch trzecich (a dokładnie: większości ≥ 75 % plus jedna akcja). Wejście BA-CA na giełdę odbyło się w ramach „Programu przekształceń“ HVB, programu, który dziś został już z powodzeniem zakończony. Podwyższenie kapitału przewidziano w celu poprawy wyposażenia kapitałowego BA-CA, co stwarza podwaliny 14 lipca Początek notowań akcji na ATX (głównym indeksie Wiedeńskiej Giełdy) dalszej ekspansji banku na jego rynkach podstawo- 6 sierpnia Najniższy wskaźnik Intraday 26,80 Euro nienia środków na cele ewentualnych akwizycji. Jed- 8 sierpnia Rezygnacja z tzw. opcji Greenshoe nocześnie dzięki temu na poziomie konsolidacji HVB 20 sierpnia Koniec okresu Research Blackout, pierwsze analizy 9 sierpnia Przedłożenie prospektu emisyjnego na Warszawskiej Giełdzie 30 września Uchwała Zarządu GPW w Warszawie o dopuszczeniu akcji BA-CA jako pierwszej spółki zagranicznej do notowań na Warszawskiej Giełdzie bookbuilding Początek notowań na Warszawskiej Giełdzie i spotkania indywidualne (One-on-Ones) w 12 Cena zamknięcia wynosi 40,50 Euro USA. wych drogą organicznego wzrostu oraz dla zapew- Group nastąpiłoby tym samym wzmocnienie kapitałowe całej grupy. Po wykonaniu licznych prac przygotowawczych w okresie od początku kwietnia do połowy czerwca, nastąpił w dniach od 23 czerwca do 8 lipca etap 14 października 31 grudnia w ramach założonych widełek cenowych przyszłej emisji od 27 do 31 Euro, 33.031.740 nowych akcji któremu towarzyszyły prezentacje ośrodkach finansowych zarówno w Europie jak i w 27 stycznia 2004 Intraday-najwyższa wartość wskaźnika 48,31 Euro Oferta emisyjna (IPO) 33.031.740 nowych akcji 22 marca 2004 wysokości 15 % (Greenshoe na kolejne 4.964.760 Decyzja władz GPW o przyjęciu akcji BA-CA w skład indeksu WIG20 Warszawskiej Giełdy Bank Austria Creditanstalt AG z opcją dodatkową w akcji) obejmowała transzę skierowaną do prywatnych i instytucjonalnych inwestorów austriackich a także międzynarodowa ofertę dla inwestorów insty- 28 Bank Austria Creditanstalt na giełdzie tucjonalnych, w tym „kwalifikowanych inwestorów Debiut na Warszawskiej Giełdzie – instytucjonalnych“ (QIBs) w USA zgodnie z Rule Notowania równoległe 144A. Dnia 9 września 2003 roku bank BA-CA złożył w W wyniku przeprowadzenia bookbuilding zainteresowanie subskrypcją (łącznie z ofertą Greenshoe) w całym proponowanym przedziale cenowym przekraczało planowaną wysokość emisji. Zainteresowanie zgłosili przede wszystkim – 98 % – inwestorzy instytucjonalni, głownie z Europy. Państwowej Komisji Papierów Wartościowych i Giełd (polskiej SEC) prospekt giełdowy, wnioskując tym samym o wprowadzenie notowań swoich akcji (tzw. notowanie podwójne – Secondary Listing) na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Po BA-CA – pierwsza spółka zagraniczna w notowaniach równoległch na Warszawskiej Giełdzie Po ustaleniu przez konsorcjum emisyjne w dniu 8 uzyskaniu zezwolenia polskiej lipca 2003 roku ceny emisji na poziomie 29 Euro za SEC i zakończeniu prac przygotowawczych z dniem jedną akcję i po dokonaniu przydziału akcji, z dniem 14 października rozpoczęto notowania BA-CA w 9 lipca 2003 roku o godz. 11 rozpoczął się obrót Warszawie. akcjami BA-CA na rynku podstawowym Giełdy Wiedeńskiej. Termin wykonania praw z opcji (Greenshoe) przez banki inwestycyjne uczestniczące w konsorcjum (8 sierpnia 2003 roku) nie został zrealizowany wobec zaistniałego w międzyczasie ogólnego pogorszenia klimatu na parkietach. Bank Austria Creditanstalt jest pierwszą zagraniczną spółką, której notowania prowadzone są w systemie notowania równoległego na warszawskiej giełdzie. Ten krok ma służyć nie tylko podkreśleniu roli polskiego rynku bankowego dla BA-CA, nie tylko udokumentowaniu międzynarodowych ambicji naszego Wpływy z emisji wyniosły 958 mln Euro. Po uwz- banku, ale jest również odpowiedzią na zapotrze- ględnieniu kosztów emisji pozyskane środki w bowanie zagranicy na bankowe papiery wartościo- całości zasiliły kapitały BA-CA. Sprawozdanie finan- we ze strony lokalnych inwestorów instytucjo- sowe sporządzone na dzień 31 nalnych. Ponieważ polityka inwestycyjna polskich grudnia 2003 roku wykazuje, że inwestorów instytucjonalnych prowadzona na ryn- na konto kapitałów własnych kach zagranicznych podlega ścisłym ograniczeniom Banku i przepisom regulacyjnym, a lokalne papiery banko- Wpływy z emisji (minus koszty) 923 mln Euro w całości w kapitale podstawowym banku Austria Creditanstalt wpłynęły 923 mln Euro, z czego 240 mln Euro zasiliło kapitał podstawowy banku, a 683 mln Euro wykazano jako kapitał zapasowy. Zgodnie z zapowiadanymi planami wykorzystania Wzrost kapitału własnego w 2003 roku o 26% do poziomu 5,8 mld Euro zwiększonego kapitału, BA-CA w dwóch transzach wynosił 71,03 %. Około 60 mln Euro z wpływów 3.000 uzyskanych z emisji przeznaczono na zakup Central profit banka (Bośnia-Hercegowina) oraz spółek leasingowych CAC Leasing a.s. w Czechach i CAC Leasing Slovakia a.s. 2.000 Pozytywny wpływ na wynik zmian w ocenie zgodnie z MSR 39, zmiany inne 4.000 Z końcem roku 2003 udział BA-CA w tym banku zmniejszenia z różnicy wycen rezerw w walutach obcych mysłowo-Handlowym PBK (BPH PBK, obecnie BPH). minus dywidendy za 2002 rok 5.000 18,95 % w kapitale polskiej córki, w Banku Prze- plus skonsolidowany wynik netto dotychczas w posiadaniu HVB – udział w wysokości 6.000 plus podniesienie kapitału na łączna sumę 439 mln Euro przejął – pozostający 1.000 4,6 mld Euro + 1,2 mld Euro = 5,8 mld Euro 0 Kapitał własny na dzień 1.1.2003 Kapitał własny na dzień 31.12.2003 Bank Austria Creditanstalt na giełdzie 29 we są wyceniane wysoko, polski rynek kapitałowy Najniższe roczne notowanie akcji (intraday 26,80 mógł zaspokoić odpowiednio występujący popyt. Euro, 6. sierpnia 2003) przypadło właśnie na ten Nasze akcje spotkały się w Warszawie z pozy- okres. tywnym przyjęciem. Z dniem 22 marca 2004 roku akcja Banku Austria Creditanstalt została wprowadzona do indeksu Kapitalizacja rynkowa i akcjonariat na dzień 31.12.2003 147.031.740 10.100 113.989.900 33.031.740 100,00 % < 0,01% 77,53 % 22,47 % obrotu na Giełdzie Papierów Wartościowych w Akcje BA-CA w tym: akcje uprzywilejowane w tym: HVB w tym: w wolnym obrocie Warszawie akcji. Akcja BA-CA zgodnie z rankingiem Kapitalizacja rynkowa5.954,4 mln Euro wg kursu 40,50 Euro za akcję WIG20, indeksu wyznaczanego przez 20 największych i będących najczęściej przedmiotem wg poziomu obrotów i udziału akcjonariatu rozproszonego spełnia kryteria WIG20. W chwili jej uwzględnienia w WIG 20 znajdowała się na 12 miejscu wśród akcji będących przedmiotem obrotu, z 1,5 procentowym udziałem w obrotach ogółem oraz z akcjonariatem rozproszonym (free float) na poziomie 2.09 procent.Udział akcji BA-CA w indeksie WIG20 wyważono na poziomie 2,5 procent. Obroty oraz zmiany kursu nowej akcji w pierwszych dwóch miesiącach zdominowane zostały z jednej strony przez typowe czynniki towarzyszące nowym czyli zakończenie fazy „oswajania się“ z młoda akcją, włączenie jej do rutynowych ocen w ramach analiz giełdowych. Po zakończeniu okresu tzw. „ResearchBlackout“ w połowie sierpnia – a więc fazy ciszy, gdy zgodnie z przyjętym obyczajem nie są publikowane oceny Zmiany kursu akcji BA-CA emisjom, Warunkiem systematycznej poprawy kursu było porządkowanie portfeli sub- skrybentów po przydziale nowej emisji, o czym analityków – uznani analitycy Publikacja Investors Story zaczęli włączać naszą akcję do kręgu akcji objętych „coverage“ – regularnie prowadzonych obserwacji i ocen papierów wartościowych, publikując zalecenia oraz kursy docelowe. świadczy także wysoki poziom obrotów w tym okre- W początkach roku 2003 kurs przekroczył poziom sie. Z drugiej strony jednak wejście na giełdę, które emisji tj. 29 Euro, do czego w znacznym stopniu przygotowano i zrealizowano w warunkach optym- przyczyniło się ogłoszenie zamiaru rozpoczęcia istycznej sytuacji rynkowej, zbiegło się z przejścio- notowań równoległych na GPW w Warszawie. Po wym zwiększonego sceptycyzmu rynku, w szczegól- ogłoszeniu wyniku za pierwsze trzy kwartały, prze- ności w odniesieniu do akcji instytucji bankowych. kraczającego oczekiwania rynku, analitycy zaczęli krok po kroku podnosić przewidywania kursowe i zalecenia dla tej akcji. Tym samym Bank Austria Cre- Kurs akcji BA-CA i zmiany wskaźników Zmiany od dnia przydziału oferty 8 lipca 2003 ditanstalt stał się bardziej „dostrzegalny“ na rynku, ożywił się obrót akcjami. Ponadto znaczący wzrost kursu akcji HVB w czwartym kwartale 2003 roku 8.7.03 31.12.03 8.7.– 31.12. 1.3.04 8.7.– 1.3. Akcje BA-CA 29,00 ATX-Index 1.328,16 DJ EuroStoxx/Banken 230,44 DJ EuroStoxx 218,37 Standard&Poor’s 500 218,37 Rynek akcji światowych 802,2 40,50 1.545,15 260,05 243,20 243,20 941,74 40 % 16 % 13 % 11% 10 % 17 % 44,35 1.790,17 267,16 257,55 257,55 991,66 53 % 35 % 16 % 18 % 15 % 24 % stał się źródłem pozytywnych impulsów także dla akcji BA-CA, gdyż wówczas dostrzegalne stało się już powodzenie zmierzającego do zakończenia programu przekształceń HVB. Najwyższy dzienny kurs zamknięcia w roku 2003 odnotowano na poziomie 40,50 Euro za akcję na koniec roku. W nowym roku kurs nadal wzrastał, 30 Bank Austria Creditanstalt na giełdzie osiągając dnia 27 stycznia 2004 roku najwyższy dotychczas poziom 48,31 Euro (intraday). Również zapowiedź podwyższenia kapitału w spółce matce, tj. HVB wywarła tylko nieznaczny wpływ na poziom kursu BA-CA. Ostatnio (tj. 1 marca 2003) notowanie akcji wynosiło 44,35 Euro. Od czasu przydziału emisji akcji po kursie 29 Euro cena akcji BA-CA wzrosła więc o 40 %, a do chwili zamknięcia sprawozdania o 53 %. Na koniec roku kalendarzowego 2003 oznacza to krotność stosunku cena/ zysk rzędu 11,9. Obroty Od chwili rozpoczęcia notowań (od 9 lipca do końca roku 2003) dzienny poziom obrotów (liczony bez- Dywidendy Nowe akcje są uprawnione do udziału w dywidendzie na równi ze wszystkimi pozostałymi, dotychczas wyemitowanymi akcjami, a więc są także uprawnione bez ograniczeń do udziału w dywidendzie za rok 2003. W latach ubiegłych Bank Austria Creditanstalt AG wypłacał z jednej akcji dywidendę w wysokości 1,02 Euro. Propozycja wypłaty z zysku za rok obrotowy 2003 przedstawiona Walnemu Zgromadzeniu Akcjonariuszy nie przewiduje zmian, tj. dywidendę z jednej akcji także w wysokości 1,02 Euro. Ponieważ jednak w wypłacie dywidendy może uczestniczyć bez ograniczeń ponad 33 miliony nowych akcji, wypłaty z zysku wzrosną ze 116 mln Euro do około 150 mln Euro. pośrednio) wynosił średnio 294.000 akcji. Nominal- Dywidendy wypłacane są z zysku bilansowego, nie akcja BA-CA na Giełdzie Wiedeńskiej znalazła wykazanego w odrębnym bilansie spółki akcyjnej się na trzecim miejscu, wśród najczęściej sprzeda- BA-CA AG. Bilans sporządzony zgodnie z wymoga- wanych i kupowanych papierów wartościowych. mi austriackiego prawa handlowego dostępny jest Rynkowa wartość kapitałowa Banku Austria Creditanstalt wynosiła na koniec grudnia 2003 roku około 6 mld Euro, a na dzień 1 marca 2004 roku już 6,5 mld Euro. Oznacza to, że licząc od chwili zrealizowania emisji (8 lipca 2003 roku, 29 Euro za akcję) kapitalizacja rynkowa wzrosła na koniec grudnia 2003 o 1,7 mld Euro, a licząc w okresie od 8 lipca 2003 do 1 marca 2004 roku nawet o 2,3 mld Euro. w języku niemieckim w dziale Investor Relations. Investor Relations (IR) Dział Investor Relations Banku Austria Creditanstalt traktowany jest przez nas jako ważne ogniwo, zapewniające aktywny związek pomiędzy kierownictwem przedsiębiorstwa i rynkiem kapitałowym. Z perspektywy BA-CA ważne są w związku z tym zarówno oddziaływania na zewnątrz jak i do Udział akcji BA-CA w indeksach wewnątrz firmy: Z jednej strony pojmujemy szybkie i giełdowych otwarte informowanie inwestorów, analityków i Już 14 lipca akcja BA-CA została wprowadzona do zainteresowanej publiczności jako nasz obowiązek. podstawowego indeksu Giełdy Wiedeńskiej, ATX Chcemy w ten sposób – na wszystkich etapach ryn- (Austrian Traded Index). W chwili obecnej nadal ku – budować zaufanie do naszej pracy i do naszych wchodzi w skład ATX Prime (all-share index, indeks projektów. obejmujący wszystkie akcje Prime Market Segment), jak również ATX Five (ważonego kapitalizacją indeksu cenowego, na który składają się kursy pięciu najwyżej ważonych akcji ATX) oraz odpowiednio indeksów MSCI (MSCI-Austria, MSCI Europe/MSCI EMU, MSCI EMU-/MSCI, europejskich indeksów bankowych). Jak już wspomniano uprzednio, nasza akcja od dnia 22 marca 2004 roku została także wprowadzona do indeksu WIG20 na Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Z drugiej strony oceny i oczekiwania rynku oddziałują na naszą politykę, gdyż tworzą istotny układ odniesienia dla zorientowanego na podnoszenie wartości kierowania przedsiębiorstwem. „To, jak nas widzi rynek“ jest ponadto znaczącym, obiek- tywnym sprawdzianem pracy Feedback rynku kapitałowego ważnym punktem odniesienia dla naszej pracy poszczególnych pionów i działów naszego banku. Niepoślednim Bank Austria Creditanstalt na giełdzie 31 argumentem jest też dla naszych pracownic i praco- Nasza akcja jest obecnie uwzględniana w „cover- wników możliwość permanentnej obserwacji syg- age“ następujących banków: nału zwrotnego kierowanego do nas przez rynek, Citigroup ważnego punktu odniesienia w naszej pracy. CSFB (Credit Suisse First Boston) Deutsche Bank Coverage Erste Bank Kontakty z inwestorami i analitykami maja miejsce Goldman Sachs nie tylko w formie międzynarodowych roadshows i ING telekonferencji przy okazji upływu terminów publi- JP Morgan kacji za poszczególne okresy, lecz są stale utrzym- Merrill Lynch ywane czy to w formie bilateralnych rozmów (one- Raifeisen Centro Bank on-ones) czy też poprzez udzielanie odpowiedzi na UBS indywidualne zapytania i aktywny udział w dyskusji. Wzrasta znaczenie naszej usługi On-line Service. Informacje on-line Po raz pierwszy w uporządkowanej wersji interne- Wraz z rozpoczęciem notowań na Giełdzie Wie- towej przedstawiliśmy w sieci nasze sprawozdanie z deńskiej przystąpiliśmy również do tworzenia dla działalności, umożliwiając także internautom pobra- zainteresowanych inwestorów naszego „IPO-Chan- nie tego materiału w celu dalszego przetworzenia. nel“, poprzez który dostępne są Fakt, że zawodowi analitycy zadowoleni są z naszej wszystkie informacje dotyczące oferty informacyjnej, potwierdza również stosunko- nowej emisji naszych akcji na wo duża liczba analityków, publikujących obecnie Giełdzie Wiedeńskiej. Bezpośred- regularnie raporty o naszej akcji, pomimo iż na nio po wejściu na parkiet otworzyliśmy w sieci nasze giełdzie notowani jesteśmy dopiero od kilku, nawet strony Investor Relations, przeznaczone dla inwe- jeszcze nie sześciu miesięcy. storów. http://ir.ba-ca.com Porównanie zmian kursów i indeksów Kursy zamknięć od początku notowań (8.7.2003 = 100) 150 145 140 BA-CA ATX 135 130 125 Akcje banków europejskich (DJ EuroStoxx/Banki) 120 115 110 105 100 95 07/03 32 Bank Austria Creditanstalt na giełdzie 08/03 09/03 10/03 11/03 12/03 01/04 02/04 Nasza oferta merytoryczna spotkała się z żywą Kodeks skierowany jest przede wszystkim do noto- akceptacją. Na stronie IR oferujemy następujące wanych na giełdzie austriackich spółek akcyjnych. informacje: Obowiązuje on jedynie te spośród przedsiębiorstw, Informacje o akcjach: notowania kursów, wskaźniki, które dobrowolnie zobowiążą się do jego stosowa- struktura akcjonariatu nia i przestrzegania zasad ładu korporacyjnego. W IR-News: informacje bieżące, IR Releases związku z tym wzywa się wszystkie spółki notowane Sprawozdania i dane finansowe: wskaźniki, staty- na giełdzie by w drodze publicznie złożonego oświa- styki, statut, struktura kapitałowa dczenia zobowiązały się do przestrzegania kodeksu. Imprezy IR: kalendarz finansowy, roadshows, konferencje telefoniczne i prasowe (wraz z plikami audiowizualnymi) Z rozpoczęciem notowań jego akcji na Giełdzie Wiedeńskiej (lipiec 2003) Bank Austria Credit- Ratingi Kodeks Corporate Governance i „Director’s Dealings“ Portret i prezentacje przedsiębiorstwa Na stronie serwisowej IR-Service można zarejestro- anstalt także zobowiązał się do BA-CA przestrzega przepisy austriackiego Corporate Governance Kodex przestrzegania przepisów austriackiego Corporate Governance Kodex. To zobowiązanie obejmuje oczywiście nie tylko niniejszy okres sprawozdawczy (2003). wać się w celu otrzymywania aktualności (IR-Newsletter), by w ten sposób zapewnić sobie stałe dostarczanie czytelnie przygotowanych, najaktualnie- Austriacki Kodeks Ładu Korporacyjnego (Corporate Governance jszych informacji. Strona internetowa IR jest do- Kodex) stwarza reguły dla odpowiedzialnego kierowania i zarządzania stępna w dwóch językach: niemieckim i angielskim. przedsiębiorstwami w Austrii. Celem Kodeksu jest stworzenie zrównoważonej i trwałej wartości oraz zwiększenie przejrzystości dla wszyst- Raport z działalności on-line kich akcjonariuszy. Podstawę Kodeksu stanowią przepisy prawne, w Po raz pierwszy Bank Austria Creditanstalt oferuje szczególności przepisy austriackiej ustawy o spółkach akcyjnych, o interaktywną wersję swojego rocznego sprawozda- giełdzie i o rynku kapitałowym oraz dyrektywy OECD odnośnie ładu http://geschaeftsbericht2003 .ba-ca.com nia z działalności, w przyjaznym korporacyjnego. Spółki które podporządkowały się Kodeksowi, w przy- dla użytkownika układzie całej padku niedostosowania się do reguł powszechnie praktykowanych i treści raportu. Nie brak też określonych w Kodeksie, zobowiązane są do złożenia odpowiedniej dodatkowych narzędzi (service- deklaracji wraz z uzasadnieniem. tools), takich jak tematyczna wyszukiwarka, glosariusz, mapa strony a także możliwość ściągania ważnych informacji finansowych. Corporate Governance We wrześniu roku 2002 Austriacki Zespół ds. Opracowania Ładu Korporacyjnego (Corporate Governance) przedstawił propozycję austriackiego Corporate Governance Kodex („kodeksu“). W Zespole reprezentowani byli biegli rewidenci, analitycy finansowi, asset-managerowie, spółki notowane na giełdzie, inwestorzy, Giełda Wiedeńska oraz przedstawiciele nauki. Osoby, których działania mogą być ew. bezpośrednio przedmiotem regulacji Corporate Governance Kodex (Zarząd, Rada Nadzorcza) zostały poinformowane o odpowiednich przepisach kodeksu. Jednym z rezultatów stosowania kodeksu jest dla Ban- http://ir.ba-ca.com >> Corporate Governance ku Austria Creditanstalt zobowiązanie do ogłaszania tzw. „Director’s Dealings“, czyli wszelkich transakcji dokonywanych na akcjach Banku Austria Creditanstalt przez członków Zarządu i Rady Nadzorczej banku, zgodnie z regułą 69 kodeksu. Informacje o transakcjach sprzedaży i zakupu akcji BA-CA są Bank Austria Creditanstalt na giełdzie 33 publikowane niezwłocznie na stronie internetowej BA-CA Investor Relations i wgląd w nie jest możliwy przez co najmniej trzy miesiące od daty transakcji W celu ochrony naszych akcjonariuszy mniejszościowych i drobnych ciułaczy wykluczyliśmy w naszym statucie przewidzianą w 26 ust. (1) austriackiej ustawy o fuzjach i przejęciach zaliczkę w wysokości 15 % przy ustalaniu ceny obowiązkowego wykupu ( 8 statutu) zgodnie z regułą 3 (zaleceniem) kodeksu. Kodeks przewiduje w regule 51, że liczba członków Rady Nadzorczej nie powinna przekraczać 10 członków wybranych przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy. Na podstawie umowy między naszymi dotychczasowymi akcjonariuszami nasza Rada Nadzorcza nadal będzie liczyła 11 członków, wybieranych przez Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy Spółki. W regule 61 kodeks przewiduje m.in. informacje o akcjach imiennych oraz o zawartych umowach konsorcjalnych. Nasi akcjonariusze imienni muszą być obecni na Zgromadzeniu w celu zapewnienia prawomocnego podejmowania uchwał Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy w sprawach udzielania zezwoleń na podział lub na określone rodzaje fuzji a także w sprawach określonych zmian w statucie (par. 20 statutu); została także zawarta umowa o wspólnym konsorcjum miedzy Hypovereinsbank i fundacji Privatstiftung zur Verwaltung von Anteilsrechten. 34 Bank Austria Creditanstalt na giełdzie Makroekonomiczne tło działalności branży bankowej w 2003 roku Sektor bankowy w 2003 r. po przeszło dwuletniej dawna koniecznymi reformami strukturalnymi, niedyspozycji zaczął przychodzić do siebie. Zazna- zamykał ten szereg; wzrost PKB w krajach strefy czona w drugiej połowie roku poprawa koniunktury Euro wyniósł pod koniec roku zaledwie 0,4 %. spowodowała wprawdzie pewne ożywienie popytu na produkty i usługi bankowe, jednak sytuacja w zakresie stóp procentowych nie zdołała dać temu rozwojowi trwalszych podstaw a trendy na niestabilnych rynkach finansowych zmieniały częściej niż w okresach poprzednich. Sektor korporacyjny potrafił jednak, podobnie jak i sektor bankowy, dokonać konsolidacji struktur, skoncentrował się w swych działaniach na redukcję udziałów i powiązań kapitałowych oraz redukcję kosztów. Postępująca Rynki finansowe nie bardzo potrafiły w ciągu roku rozeznać wyraźny trend przełomowy a kiedy trend ten nieodwołalnie się zaznaczył, sceptycznie odniosły się do jego trwałości, koncentrując swoją uwagę na aspektach ryzyka niezrównoważonego światowego bilansu płatniczego. Na tej huśtawce nastrojów ucierpiały przede wszystkim transakcje na rynku pieniężnym, rynkach walutowych oraz handel papierami wartościowymi o stałej stopie dochodu. optymalizacja bilansów oraz poprawa własnego Około połowy czerwca pesymizm zaczął się prze- zabezpieczenia kapitałowego wyznaczają nowe, radzać wręcz w histerię deflacyjną. Amerykański solidne podstawy trwałej poprawy w zakresie pod- Bank Centralny (Fed) obniżył w czerwcu podstawo- niesienia zysków z działalności i kapitału. we stopy procentowe na najniższy od 50 lat poziom W drugiej połowie 2003 r. gospodarka światowa zaczęła się wydobywać z dołka stagnacji trzyletniego kryzysu konsolidacyjnego. Ożywiająca się poprawa koniunktury nie przebiegała jednak równomiernie, ani też nie objęła w równym stopniu najważnie- 1,0 %. Europejski Bank Centralny zredukował podstawowe stopy procentowe w dwóch etapach o 3/4 punktu procentowego, do poziomu 2 %, były to kolejno, siódma i ósma obniżka stóp procentowych od 2001 roku. jszy trzech sektorów gospodarki. Zdeterminowany Jednocześnie spadł w połowie lipca 2003 roku do brakiem ożywienia gospodarczego, mimo zakończe- najniższego wskaźnik rentowności 10-letnich obli- nia działań wojennych w Iraku, rząd amerykański gacji rządowych (amerykańskich T-bonds na 3,07 % zdecydował się w maju na podjęcie szeroko zakro- i Euro-benchmark na 3,43 %). Równolegle zatem jonych środków ekspansywnej polityki gospodarczej Euro i japoński jen w pierwszym etapie zyskały (zwiększenie wydatków państwowych, obniżka znacznie na wartości wobec dolara amerykańskiego podatków, zmiana polityki w zakresie stóp procen- (do maja 1,19 USD/za 1 Euro i 140 JPY/za 1 Euro). towych i kursu wymiany dolara), nie patrząc na konsekwencje w postaci zadłużenia budżetu. Amerykański wzrost gospodarczy wyniósł w drugiej połowie 2003 r. 4,0 %, w przełożeniu rocznym 3,1 %. Także w Azji pokazały się silne oznaki ożywienia, wzrostów rzędu 3,9 % kraje tego regionu broniły przed zakłóceniami z zewnątrz radykalnymi interwencjami na rynkach handlowych i dewizowych. Stary kontynent europejski, zajęty od W chwili, kiedy dzięki ofensywnej polityce gospodarczej amerykańskiego rządu zaczęły pokazywać się pokazywać nowe tendencje, na rynku obligacji doszło na przełomie czerwca i lutego, później jeszcze raz w październiku do nieoczekiwanego odwrócenia trendu – odsetki lokat długoterminowych wzrosły na rynkach światowych jesienią o 1 punkt procentowy do najwyższego poziomu, podobnego rozwoju spodziewano się także w papierach krótko- Makroekonomiczne tło działalności branży bankowej w 2003 roku 35 terminowych. Pod koniec 2003 roku odsetki z inwestycji długoterminowych wróciły do swego wyjścio- Wzrost gospodarczy 7 wego poziomu z poczŕtku roku 4,1/4%, odsetki krótkoterminowe w Euro były przy tym niższe o 3/4%. Od połowy września w perspektywie szczytu G-7 i 8 6 (PKB wzrost realny w stos. do poprzedniego kwartału, średniorocznie) 5 4 3 konferencji Międzynarodowego Funduszu Waluto- Strefa Euro wego, na pierwszy plan wysunęły się ryzyka i obawy USA 2 1 związane za napędzającą ogólną koniunkturę rolą 0 gospodarki amerykańskiej. Amerykańskiej dyplomacji –1 gospodarczej udało się przeforsować rewaloryzację walut azjatyckich, zwłaszcza jena. W porównaniu na koniec roku dolar amerykański stracił na wartości Notowania indeksów giełdowych wobec Euro aż o 17 %, ale tylko o 11 % w stosunku USA S&P500 do jena, w rezultacie czego kurs jena wobec Euro Strefa Euro zmniejszył się o 8 %. Niektóre kraje Europy Środko- 2003 2002 2003 2002 2003 100 90 80 wo-Wschodniej podążyły za deprecjacją dolara 70 wobec Euro, przede wszystkim polski złoty (– 15 %) 60 lub kurs ich walut w stosunku do Euro malał z 2002 50 powodu własnej słabej pozycji, jak na przykład węgierski forint (– 10 % w stosunku do Euro). Nie przejmując się zbytnio tą huśtawką nastrojów Zmiany marż odsetkowych % p. a. 5,5 kursy na światowych giełdach rosły nieprzerwanie od US-Treasury połowy marca i tak indeksy giełd światowych zano- Euro Benchmark (Obligacje państwowe) towały wzrost o 35 % zaś indeks europejski EuroStoxx 5,0 4,5 wzrost o 18 %. Mimo nie najlepszej koniunktury niemiecka giełda DAX (+ 37 %) oraz giełda wiedeńska 4,0 (+34 %) zdołały się uplasować na czołowych pozycjach. Najwidoczniej rozwój taki stanowił wyraz EBC–podstawowe stopy procentowe zaufania i docenienie ostrych środków podjętych Lokaty 3-mies. w Euro przez przedsiębiorstwa i spółki w poprawy strategii i 3,5 3,0 2,5 rentowności oraz uzdrowienia struktur finansowania. Nie dziwi zatem przy takim rozwoju boom emisji 2,0 obligacji przedsiębiorstw i swapów kredytowych, przy jednocześnie niskich narzutach na odsetki od tych papierów. Kursy wymiany 105 Austria Gospodarka austriacka zdołała utrzymać w okresie sprawozdawczym, w porównaniu z pozostałymi kra- 100 Kurs wymiany dolara i złotówki do Euro. Koniec 2002=100 słaba, ale nie doszło do przejawów recesji. Oznaki 90 85 jami strefy Euro stosunkowo dobrą kondycję. Koniunktura w pierwszym półroczu 2003 roku była raczej 95 80 PLN 75 USD 70 ożywienia dały się zaobserwować dopiero w trzecim i czwartym kwartale. Co prawda gospodarcza flauta ważnych zachodnich partnerów handlowych miała 36 Makroekonomiczne tło działalności branży bankowej w 2003 roku także reperkusje na bilans handlu zagranicznego, głównej mierze należy złożyć na karb wahań kur- jednak dzięki utrzymującemu się silnemu popytowi sów wymiany (słabszego jena, kredyty indeksowane na rynku wewnętrznym Austria zdołała wykazać w walutach obcych). Kredyty prywatne ekspandują wzrost gospodarczy z 0,8 % z roku poprzedniego nadal silniej niż sektor kredytów korporacyjnych, dla do 1,4 % w roku sprawozdawczym. Inwestycje w podmiotów sektora niefinansowego, prowadzących środki trwałe wzrosły po raz pierwszy po dwóch działalność gospodarczą. latach spadków – stymulowane polityką podatkową rządu – realnie o 2,6 % (spadki w latach poprzednich – 2,3 % i – 4,7 %). Głównym powodem tych inwestycji było podniesienie wydajności produkcji i konieczność wymiany wyeksploatowanych trwałych środków produkcji. Wyraźnie poprawiła się w 2003 roku sytuacja na rynku budownictwa, która podobnie do inwestycji miała za sobą dwa lata spadków. Budownictwo rosło wyraźnie szybciej niż pozostałe sektory gospodarki i mogło poszczycić się wzrostem o 2 %. Do takiego rozwoju przyczyniły się w przeważającej mierze inwestycje w dziedzinie budow- Odpowiednio do umiarkowanego popytu konsumpcyjnego, przy rozwijającej się gospodarce, rósł w Austrii wolumen lokat oszczędnościowych. W związku z tym wolumen zgromadzonych depozytów pieniężnych był większy niż w 2003 roku. Dominowały tu przede wszystkim lokaty gotówkowe oraz produkty ubezpieczeniowe (ubezpieczenie na życie, prywatne zabezpieczenia emerytalne) jako nowy sektor produktów bankowych. Nadal z wielką rezerwą traktowane były inwestycje w akcje i fundusze. nictwa inżynieryjnego i rozbudowa infrastruktury Europa Południowo- i komunikacyjnej. Zadowalający był także rozwój Środkowo-Wschodnia (CEE i SEE) budownictwa mieszkaniowego. Po dosyć słabym początku roku w krajach tych sil- Handel zagraniczny zrekompensował wprawdzie niejszy wzrost gospodarczy zaznaczył się dopiero spadek popytu ze strony partnera niemieckiego pod koniec roku 2003. Po raz kolejny na czele wzro- dostawami na rynki Europy Wschodniej, mimo stów znalazły się kraje nadbałtyckie, osiągając wszystko na koniec 2003 roku zanotował w najwyższą dynamikę wzrostów do 7,5 % w skali obrotach przyrost rzędu 2 % (realny wzrost w 2002 2003 roku. Podczas gdy na Węgrzech i w Słowenii, r.: +5,3 %), najsłabszy wynik od lat. Dużo większą odczuwających skutki europejskiej flauty, wzrosty dynamiką wykazał się natomiast import. Mimo sil- wyniosły jedynie 2,8 % i 2,4 %, najniższy poziom od niejszego wzrostu z 0,8 % w roku 2002 do 1,4 % w wielu 2003 roku, konsumpcja gospodarstw domowych ekspansji na rynku przemysłu pozostawała za oczekiwanym rozwojem. Wzrost motoryzacyjnego, spowodowanej indeksu cen detalicznych utrzymywał się w ciągu inwestycjami zagranicznych kon- całego 2003 roku na umiarkowanym poziomie (sto- cernów, zdołała wypracować w pa inflacji: 1,3 %). Trudności z reformą systemu rent ciągu 2003 roku godny odnotowania przyrost PKB i emerytur oraz sytuacja na rynku pracy, nie wielkości 4 %. Prawdziwego rozpędu nabrała w wpływały korzystnie na poprawę nastrojów w 2003 2003 roku koniunktura w Czechach oraz przede roku. Wzrosła co prawda o 0,2 % liczba osób wszystkim w Polsce. Wzrost gospodarczy w Polsce, zatrudnionych na etacie, jednocześnie jednak stanowiącej największy rynek narodowy w tym wzrosła stopa bezrobocia do 4,4 %. regionie z 1,4 % w roku 2002 podskoczył w 2003 Popyt na kredyty w ciągu 2003 roku stanowił wierne odbicie koniunktury gospodarczej. Poprawił się nieznacznie popyt na kredyty dla przedsiębiorstw, jednak znacznemu zahamowaniu uległa dynamika kredytów dla gospodarstw prywatnych, co w lat, Słowacja dzięki Wzrosty w krajach CEE zbliżone do potencjalnych możliwości roku do poziomu 3,6 %. Podobnie jak i w innych krajach tego regionu, jednym z głównych motorów napędowych takiego rozwoju był silny popyt na prywatne kredyty dla gospodarstw domowych. W połowie 2003 roku zaczyna się także ożywienie w Makroekonomiczne tło działalności branży bankowej w 2003 roku 37 dziedzinie inwestycji, przejmujących rolę lokomo- przykład Węgry były zmuszone w czerwcu do znacz- tywy koniunktury gospodarczej. nego podniesienia stóp procentowych, w celu wzmocnienia kursu forinta, co z kolei niekorzystnie Cała ósemka krajów Europy Środkowej i Wschodniej się odbiło na sytuacji rynku obligacji. Do podobnej przystępujących do Unii zanotowała w 2003 r. sytuacji doszło w listopadzie w Polsce, gdzie niepe- wzrost PKB rzędu 3,6 %. Przyspieszenie to, w wność, co do losów reformy finansów państwo- porównaniu ze słabymi raczej latami 2001/2002, w wych spowodowała gwałtowne wahania kursu których wzrost PKB wyniósł ok. 2,5 %, oznacza kon- złotego (nie tylko w stosunku do Euro, ale przede tynuowanie przez gospodarki krajów tego regionu wszystkim w stosunku do dolara) i lekkiego wzrostu trendu doganiania poziomu gospodarki Unii Euro- stóp procentowych na rachunkach we wszystkich pejskiej i zbliżanie się przez te kraje do swych należnościach terminowych. potencjalnych możliwości wzrostu. Zgodnie z oczekiwaniami wzrost sektora transakcji Po przystąpieniu do Unii Europejskiej, kolejną po- pieniężnych i finansowych dodał w 2003 roku przeczkę stanowiło będzie wejście do wspólnej stre- impulsów i napędu całej koniunkturze gospodarczej fy walutowej Euro. Znaczne postępy kraje te w tych krajów, wyprzedzających znacznymi przyrosta- 2003 roku odnotowały pod względem hamowania mi bardziej rozwinięte kraje Unii Europejskiej. Popyt inflacji. Poza Słowacją, w której podniesienie opłat i na kredyty osiągnął w krajach Europy Środkowo- podatków poważnie nakręciło spiralę inflacji, w Wschodniej (CEE-5 plus Bułgaria, Rumunia i Chor- regionie tym notowano stały spadek stopy inflacji wacja) w 2003 roku dwucyfrowe wzrosty, zaznacza- do średniego poziomu w krajach kandydackich w jąc trend przeciwny do dominującego w strefie wysokości 2,1 %. Otwiera to możliwość kontynuo- Euro. Pod koniec roku rozwój trzech rynków naro- wania kroków podejmowanych w zakresie spójności dowych Polski, Węgier i Czech, ze względu na ro- stóp procentowych w całej strefie Euro, niezależnie snący gwałtownie popyt, jeszcze bardziej nabrał siły. od mogących przejściowo wystąpić trendów bocz- Do silnych wzrostów w segmencie kredytów i finan- nych w realizacji tak wytyczonego celu. Tak na sowanie przyczynił się przede wszystkim silny popyt Wzrost gospodarczy na naszych rynkach podstawowych PKB realny w porównaniu kwartalnym r/r. w% 5 4 CEE-11 Polska Strefa Euro-dla porównania 3 Austria 2 Szacunek 2 kw.2003, 3 kw. 2003 Prognozy po 4 kw.2003 ´ Zródło: BA-CA Konzernvolkswirtschaft und Marktanalysen 1 0 2002 38 Makroekonomiczne tło działalności branży bankowej w 2003 roku 2003 2004 gospodarstw domowych na kredyty prywatne. Silny niorocznej – związane było zwłaszcza w przypadku deficyt w zakresie zaspokojenia tego sektora kredy- lokat ze zmniejszonymi marżami. tów w tych krajach (11 % PKB, w porównaniu z 43 % PKB w strefie Euro) warunkują silny efekt doganiania, szczególnie dynamicznie rozwijający się w takich krajach, jak Bułgaria, Rumunia, ale także na Słowacji. Także w Polsce ogólne ożywienie gospodarcze spowodowało wzrost zainteresowania tym segmentem kredytów. Wzrosty w dziedzinie kredytów prywatnych, a zatem pewne nasycenie rynku, sprawiają że wzrosty w tym segmencie nie są Omówiona sytuacja oznaczała dla naszej działalności bankowej w Austrii słaby rozwój ilościowy transakcji. Silniejsze impulsy zawdzięczamy jedynie podejmowanej restrukturyzacji przedsiębiorstw. Również wolumeny naszych transakcji, zarówno w sektorze finansowym, jak też i inwestycyjnym, chociażby w segmencie papierów wartościowych, rozwijały się mało spektakularnie. już tak gwałtowne, nowe transakcje będę się jednak W utrzymywały nadal na stosunkowo wysokim pozio- postępowały procesy konwergencji monetarnej. mie. Wysokość marż odsetkowych coraz bardziej zbliżała Rozwój lokat osobistych nie rozwijał się tak prężnie jak segment transakcji kredytowych. Wiąże się to z jednej strony z coraz szerszym wykorzystaniem bogatej palety produktów bankowych w tych krajach (w dziedzinie lokat pieniężnych z 45 % w krajach Europy Środkowo-Wschodniej się do poziomu panującego w Unii Europejskiej. Na wyniku finansowym niekorzystnie zaważyła deprecjacja walut indeksowanych notowaniami kursu dolara, szczególnie w przypadku polskiej złotówki (– 14,5 % r/r). odniesieniu do PKB kraje te nie odbiegają tak drastycznie od poziomu lokat w strefie Euro 72 % PKB, jak w przypadku stopnia zabezpieczenia popytu kredytowego), z drugiej strony ze stosunkowo niskim oprocentowaniem wkładów i utrzymującym się wysokim poziomem konsumpcji domowych. Dodatkowo zaś gospodarstw coraz większym popytem cieszę się alternatywne formy lokat takie, jak na przykład produkty z dziedziny zabezpieczeń emerytalnych. Konsekwencje dla działalności naszego Banku Silne wahania makroekonomiczne, załamania i gwałtowne zwroty trendów postawiły przed nami niełatwe zadania, nie tylko w zakresie transakcji na rynku pieniężnym. Krzywa odsetek pięła się w ciągu 2003 roku ostro w górę, mimo pewnych odchyleń w bok. Zaważyło to niekorzystnie z jednej strony aktywach długoterminowych naszych klientów korporacyjnych, z drugiej zaś strony nie przyczyniło się do wzrostu obrotu zobowiązaniami i pasywami. Zmniejszenie stopy procentowej za należności krótkoterminowe w porównaniu z rokiem poprzednim – szczególnie pod koniec roku i w perspektywie śred- Makroekonomiczne tło działalności branży bankowej w 2003 roku 39 Raport o sytuacji Grupy BA-CA Mimo, że popyt na rynku pieniężnym i kapitałowym przednim) nie jest jeszcze sam w sobie rezultatem – nawet po dwóch najsłabszych latach ostatnich nas zadowalającym, ale stanowi dla nas duży krok dziesięcioleci – nie uległ w 2003 roku wyraźnej naprzód do osiągnięcia założonego na 2006 rok poprawie, Bank Austria Creditanstalt AG potrafił celu – podniesienia tego wyniku, na co najmniej podnieść swój zysk netto roku obrotowego, bez 13 % ROE netto. udziałów mniejszościowych o 43,0 % uzyskując wynik 442 mln Euro. Patrząc z perspektywy długofalowej także ten wynik jest o 8 % niższy od uzyskanego w 2001 roku W perspektywie zarysowanej już sytuacji makroeko- (skonsolidowany zysk netto 483 mln Euro) i o 12 % nomicznej i analogicznych porównań branżowych poniżej zysku wypracowanego w 2000 roku (500 przyrost ten stanowi szczególny powód do dumy mln Euo – dla ułatwienia porównania – w ujęciu jest bowiem rezultatem wieloletnich wysiłków reor- proforma, tak jakby nasza struktura segmentów ganizacyjnych, podjętych w celu skoncentrowania działalności istniała już w 2000 r.) Znacznie poprawił się na podstawowych segmentach działalności ban- się jednak uzyskany przez nas wynik z działalności kowej oraz redukcji kosztów i nie jest następstwem operacyjnej Banku Austria Creditanstalt – ważny nieprzemyślanych cięć ad hoc, tak rozpowszech- miernik jakościowy działalności bankowej. Nasz zysk nionych w branży bankowej w 2003 roku. Wpra- z działalności operacyjnej rósł z roku na rok – w wdzie uzyskany wynik zwrotu z kapitału własnego okresie sprawozdawczym o 5,3 % wynosząc 602 (ROE netto) w wysokości 8,7 % (6,5 % w roku po- mln Euro – przewyższając o 1/5 wynik (494 mln Poszczególne pozycje wzrostu wyników w porównaniu z rokiem poprzednim Wskaźnik zmiany +/– mln Euro/ wzgl. zmiany w % Wynik z tytułu odsetek –5,7% –13,0%* Rezerwy na ryzyko kredytowe 5,4% Wynik z tytułu prowizji Wynik operacji finansowych – 4,7% – 1,0%* Koszty działania banku i ogólnego zarządu Wynik z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych >100% 5,3% Zysk na działalności operacyjnej >100% Wynik z finansowego majątku trwałego (…) 28,5% Zysk brutto z działalności banku (…) 43,0% Skonsolidowany zysk netto *) Redukcja pozycji zmniejszenia = pozytywny wpływ na wynik 40 Raport o sytuacji Grupy BA-CA – 150 – 120 – 90 – 60 Negatywny wpływ na wynik – 30 0 30 60 90 120 150 Poprawa wyniku Euro) uzyskany przez nas w 2000 roku – „ostatnim wyniku z tytułu innych przychodów) zanotowaliśmy dobrym roku dla branży bankowej“. per saldo przyrost o 30 mln Euro (5,3 %). Analiza uzyskanych wyników i odniesienie ich do Istotny wkład w odnotowany wzrost uzyskanego wyników z lat poprzednich w wartościach absolut- zysku z działalności banku brutto stanowił wynik z nych pokazuje, że potrafiliśmy przeciwdziałać nie- finansowego majątku trwałego w wysokości 92 mln korzystnym wpływom słabej koniunktury i niestabil- Euro. Wzrost ten tłumaczy się nie tyle zawartymi w nej sytuacji panującej na rynkach pieniężnych, tej pozycji zyskami ze sprzedaży udziałów, które umiejętną strategią i wysiłkami podejmowanymi dla utrzymywały się na poziomie roku poprzedniego, ile podniesienia optymalizacji raczej realizacją zysków z inwestycji w papiery war- wewnętrznych struktur i procesów zrekompenso- tościowe i inwestycji, zatem w pojęciu ekonomicz- wać nie najlepsze warunki panujące na rynku. Na nym z działalności operacyjnej. obrotów i dzięki wzrost wyniku finansowego brutto +144 mln Euro złożyły się następujące pozycje: Łącznie biorąc zdołaliśmy przewyższyć poziom przychodów, osiągniętych w roku poprzednim (wliczając Wynik z tytułu odsetek zmniejszył się wskutek nie- wynik finansowy z majątku trwałego), co na tle korzystnej sytuacji w zakresie wolumenu obrotów, zarysowanej połączonej z nienajlepszą sytuacją w zakresie marż działalności sektora bankowego uznać należy za odsetkowych i efektów wymiany walut, o 5,7 %, co pewien sukces. Uzyskana przez nas poprawa zysko- z racji pierwszorzędnej rangi tej pozycji w przycho- wności uzyskana w 2003 roku dach Benku, zaważyło ujemnie sumą 131 mln Euro jednocześnie wynik sukcesu, jaki na uzyskanym wyniku. Udało się natomiast dzięki odnieśliśmy przesunięciu akcentu z tradycyjnych produktów dzinach: uzdrowienia zarządzania takich, jak depozyty i kredyty na produkty generują- (ryzyko kredytowe), racjonalizacji i oszczędności ce przychody prowizyjne, zwiększyć o 58 mln Euro (koszty działania banku i ogólnego zarządu) oraz (5,4 %) wyniki z tytułu prowizji. Mimo niestabilnej integracji struktur. W ten sposób mogliśmy również sytuacji na rynkach uzyskany przez nas wynik ope- (wykorzystując efekt synergii kosztów) ograniczyć racji finansowych był tylko o 11 mln Euro (– 4,7 %) część okresowego zysku przypadającego na udziały niższy od wyniku roku poprzedniego. Przychody z mniejszościowe w roku obrotowym 2003, przede działalności operacyjnej zmniejszyły się więc per sal- wszystkim poprzez przejęcie dalszych udziałów w do o 84 mln Euro. banku BPH, co pozwoliło zatrzymać więcej z uzys- Zmniejszony wolumen przychodów z tytułu działalności operacyjnej został w przeważającej części zrekompensowany zmniejszeniem rezerw na ryzyko kredytowe o 70 mln Euro (– 13,0 %) co sta- sytuacji w trzech makroekonomicznej dzie- Efekt kursu wymiany koryguje wyniki kanej kwoty zysku netto „w domu“ (wpływ na wynik zysku 33 %). Kompensuje to jednocześnie zwiększoną (z powodu uzyskanych wyników) kwotę podatku dochodowego (44 mln Euro). nowi rezultat profesjonalizacji zarządzania ryzykiem W uzyskanym wyniku finansowym: skonsolidowany i portfelami kredytowymi a także, co warto pod- zysk netto roku obrotowego 2003, zawiera wzrost kreślić brakowi większych przypadków niewypłacal- zysku o 133 mln Euro, co daje – spowodowane nis- ności w segmencie wielkich klientów korpora- ką podstawą odniesienia – stopę wzrostu 43,0 %. cyjnych. Mimo dokonanych przez nas transakcji przejęć i zmian struktur Banku, udało nam się po raz kolejny zmniejszyć koszty działania banku i ogólnego zarządu, co odciążyło nasz rachunek zysków i strat o dodatkowe 24 mln Euro. Zatem w pozycji zysku na działalności operacyjnej (po uwzględnieniu Dokonując analizy ekonomicznej uzyskanych przez nas 2003 roku wyników, pozycji składających się na ten wynik, poszczególnych segmentów działalności oraz pozycji bilansowych, uwzględnić należy dodatkowo cały kompleks wpływający na wyniki efektów kursu wymiany walut, na skutek rewaluacji sald, Raport o sytuacji Grupy BA-CA 41 dokonywanych przez nasze spółki zależne na koniec uwzględniony jest już jednak dodatni wynik uzys- roku obrotowego. BA-CA 27 % swoich przychodów kany z tytułu transakcji na pochodne finansowych wypracowała w segmencie regionalnym Europy instrumenty zabezpieczające (hedging) w wysokości Środkowo-Wschodniej (włączając w to wiedeński 17 mln Euro, zawartych w ciągu roku na poczet Cost Center). Wśród krajów dotkniętych w 2003 oczekiwanych zysków istotnych spółek podporząd- roku największym spadkiem kursu walut narodo- kowanych. Bez tych transakcji wynik uzyskany przez wych w stosunku do Euro znalazły się: Polska bank po rewaluacji byłby niższy od 28 mln Euro. (– 15 %), Węgry (– 10 %) i Rumunia (– 15 %). Wyniki uzyskane przez spółki zależne w tych krajach, mają wielki wpływ na wyniku całej Grupy, stanowią 70 % ogółu przychodów regionu CEE i 20 % przychodów Grupy. (patrz nota 30) widać, że 63 % wyniku brutto uzyskano w 2003 roku z transakcji bankowości korporacyjnej (przy średnim zaangażowaniu kapitału własnego 55 %). Segment bakowości detalicznej Mimo, że zatwierdzony zysk netto roku obrotowe- podniósł uzyskany wynik brutto o 18 % do kwoty go wykazywany jest na podstawie rachunku zysków 175 mln Euro i poprawił własną stopę zwrotu z i strat, wymieniony efekt wpływu spadku kursów kapitału własnego (ROE brutto) z 20,0 % na stopę walut narodowych na kwoty rewaluowanych sald, rentowności kapitału 23,6 %. Segment bankowości powinien zostać uwzględniony przy dokonywaniu korporacyjnej podniósł uzyskany wynik finansowy bliższej analizy ekonomicznej pozycji: wyniki z tytułu brutto o połowę (+ 53 mln Euro; innych przychodów i kosztów (wynik z pozycji wym- 29,2 %) i wskaźnik rentowności iany) ujętych w w bilansach odrębnych. W toku kapitału z 8,3 % na 11,6 %. bilansowania sald i wzajemnych przeniesień z tytułu Wkład krajów Europy Środkowo- rewaluacji i kompensowania odpowiadającą mu Wschodniej pozycją w ramach preliminarza zysków podmiotów wynik brutto, przy średnim zaan- zależnych, wymieniony efekt rewaluacyjny zostaje w gażowaniu kapitału własnego w wysokości 17 %, wyliczonych wynikach w dużej mierze zrekompen- wyniósł 23 % (151 mln Euro, czyli 1,7 % więcej niż sowany. Jak wynika z zamieszczonego poniżej w 2002 r.). Wymieniony już efekt kursu wymiany wykresu, efekt kursu wymiany (rewaluacji) zmniej- walut zaważył na tym wyniku kwotą wartości rozra- szył nasze wyniki, po uwzględnieniu pozycji ryzyko chunkowej 32 mln Euro, zmniejszonej po zrekom- ogólnej działalności bankowej, o kwotę 91 mln pensowaniu pozycją z transakcji zabezpieczających Euro, bez efektu rewaluacyjnego mielibyśmy do czy- o 11 mln Euro. Przy uwzględnieniu tak wyliczonego nienia ze wzrostem w tej pozycji o 78 mln Euro, efektu rewaluacyjnego netto w wysokości 21 mln wzgl. 2,5 %. Euro, wyliczony wzrost w stosunku do 2002 roku Odwrotny zadziałał efekt rewaluacyjny przy wyliczonej w 2003 roku na kwotę 72 mln Euro redukcji kosztów banku i ogólnego zarządu. Bez tego efektu uzyskalibyśmy w tej pozycji bilansowej wzrost o 48 mln Euro, wzgl. 1,9 % (co zważywszy przejęcia i ekspansję naszej działalności nadal należałoby uznać w kategoriach ekonomicznych za sukces). Per saldo, to znaczy na poziomie pozycji; skonsolidowany wynik netto uzyskaliśmy wyliczony efekt rewaluacyjny w wysokości 11 mln Euro. W wyniku uzyskanym z wyliczanych 42 Przy bliższej analizie segmentów działalności Banku operacji w finansowych tym Raport o sytuacji Grupy BA-CA segmencie i kolejnych pozycjach, w wypracowany Rewaluowany udział krajów CEE w wypracowanym zysku wzrósł o 16 % wyniósłby 16 %. Segment rynków międzynarodowych zdołał, mimo wyjątkowo trudnego roku, podnieść swój wkład do pozycji: zysk brutto z działalności banku o 5,8 % do wysokości 67 mln Euro, co stanowi 10 % całego wypracowanego zysku brutto. Stopa zaangażowanego kapitału własnego została przy tym zredukowana z 6 % do 4 %, odpowiednio zatem wzrósł wskaźnik rentowności kapitału ROE z 23,8 % do 35,4 %. Udział Corporate Center – Centrum Korporacyjnego – w wypracowanym w 2003 roku zysku brutto wyniósł +20 mln Euro (strata 38 mln Euro w roku poprzednim). Komentarz do poszczególnych pozycji w wych, mimo podejmowanych prób bieżącej adapt- rachunku zysków i strat acji, malały marże odsetkowe – decydujący czynnik, Uzyskany w 2003 roku wynik z tytułu odsetek 2.176 który zaważył na rozwoju w obrębie tej grupy pro- mln Euro – mimo znacznej poprawy w porówna- duktów i spadku wyniku z tytułu odsetek o 38 mln niach kwartalnych – był niższy o 131 mln Euro Euro, czyli o 4,7 %. Segment bankowości korpor- (5,7 %) od wyniku wypracowanego w 2002 roku. acyjnej zdołał, co prawda wypracować wyższy wynik Złożyły się na to przyczyny takie jak panująca ko- z odsetek (+ 62 mln Euro; + 8,7 %) do takiego niunktura, sytuacja na rynkach pieniężnych a także wyniku przyczyniły się jednak w dużym stopniu czynniki techniczne. Na transakcjach z sektorem nie- transakcje nowych spółek Grupy, oferujących nowe finansowym w Austrii (który wypracował 70 % tego produkty z zakresu leasingu. Najsilniej zmniejszenie zysku) najbardziej zaważyła sytuacja związana ze wyników z tytułu odsetek (– 110 mln Euro; wzgl. słabą koniunkturą i rozwój marż, chociaż wpływ ten 17,3 %) dało się odczuć w działalności finansowej w nie przełożył się równomiernie na strony aktywów i krajach Europy Środkowo-Wschodniej, z czego pra- pasywów tych transakcji. O ile polepszył się dzięki wie połowa tej kwoty tj. 65 mln Euro, stanowi war- nasilonej kampanii reklamowej stan przychodów z tość rozrachunkową z przeliczenia kursu walut. Na transakcji kredytowych w segmencie bankowości kwocie tej zaważył negatywnie wraz z rosnącym detalicznej(kredyty mieszkaniowe i budowlane, kre- stopniem dojrzewania spadek marż odsetkowych i dyty dla gospodarstw domowych i konsumenckie) w dalszym przebiegu 2003 roku ich krótkookreso- oraz dzięki lepszemu powiązaniu warunków umów wym zamrożeniu w Polsce i na Węgrzech, co spo- kredytowych z czynnikami ryzyka w segmencie kre- wodowało przejściowo wyższe koszty wynikające z dytów korporacyjnych, o tyle istotna w bilansie zys- refinansowania. ków i strat pozycja lokat i depozytów w pełni od- związany jest z faktem, że coraz więcej transakcji na czuła skutki malejących marż odsetkowych. Udało stałą stopę dochodu, zawieranych jest w obrębie się wprawdzie utrzymać wolumen tych depozytów, nowych produktów finansowych instrumentów jednak wobec niskiego poziomu stóp procento- pochodnych, w co powoduje reklasyfikację tych Kolejny czynnik techniczny Wpływ efektu kursu wymiany na pozycje rachunku zysków i strat Wpływ na wynik zmiany w stosunku do roku poprzedniego w mln Euro Wynik z działalności banku po uwzględnieniu –13 78 Zmiana absolutna w stosunku do roku Koszty działania banku poprzedniego w mln i ogólnego zarządu – 48 Euro, łącznie z wynikiem z pozycji wymiany Zmiana po rewaluacji Efekt kursu wymiany łącznie z zabezpieczeniem 24 30 Zysk na działalności operacyjnej 50 144 Zysk brutto z działalności banku 166 133 Skonsolidowany zysk netto – 60 – 40 – 20 144 0 20 40 60 80 100 120 140 160 180 Raport o sytuacji Grupy BA-CA 43 przychodów z pozycji; wynik z tytułu odsetek do i aktualizacji wartości rezerw niższy od ubiegłorocz- pozycji; wynik operacji finansowych. Między innymi nego o 61 mln Euro, wzgl. 3,4 % (po rewaluacji 54 i z tego powodu zmniejszenie uzyskanego w 2003 mln Euro) i wynosił 1.709 mln Euro. roku wyniku z tytułu odsetek w segmencie rynków międzynarodowych (– 26 mln Euro; – 20 %) należy rozpatrywać w kontekście uzyskanego wyniku z operacji finansowych i z finansowego majątku trwałego. Pewną rolę w takim rozwoju odgrywa także świadome ściągnięcie z rynku międzybankowego własnych lokat w celu lepszej obsługi należności zagrożonych i zaangażowania kapitałów własnych. 58 mln Euro; 5,4 %, tj. prawie o jedną trzecią, wzgl. o 32 % i wynosił 1.134 mln Euro przed aktualizacją wartości rezerw na ryzyko kredytowe. W przebiegu rocznym nastąpiło duże ożywienie koniunktury w tym segmencie, począwszy od trzeciego kwartału 2003 roku, szczególnie w Europie ŚrodkowoWschodniej. Z tą diagnozą pokrywa się fakt silnych wzrostów w handlu zagranicznym, które prawie Nakłady przeznaczone na rezerwy na ryzyko nie- wyrównały z nawiązką poprzednie luki w bilansie wywiązania się z zaciągniętych kredytów i pożyczek płatniczym, m. in. dzięki wdrożeniu dyrektyw Unii – ryzyko kredytowe – (467 mln Euro) – udało się w Europejskiej dotyczących spójności w zakresie 2003 roku zmniejszyć o 70 mln Euro, czyli o 13 %, wewnętrznych rozliczeń płatności (wynik w obu seg- w rezultacie efektu netto aktualizacji wartości mentach wyniósł 685 mln Euro (czyli +20 mln Euro; rezerw, czyli wyższych rozwiązań rezerw i stosunko- +3 %). Z wynikiem 13,4 % najbardziej procentowo wo niższych zasileń na poczet zawiązania nowych wzrosła pozycja prowizji od kre- rezerw. To silne odciążenie w rachunku zysków i dytów (19 mln Euro). Spowodo- strat w ponad 2/3 nastąpiło dzięki austriackiemu wane to zostało przede wszystk- segmentowi Grupy, mimo podwyższenia zabezpie- im przewalutowaniem kredytów czeń (+ 42 mln Euro; + 43,2 %). W segmencie ban- indeksowanych kursami jena na kowości korporacyjnej, na który przypada 48 % indeksowane w Euro i frankach całości aktywów ważonych ryzykiem, ryzyko kredy- szwajcarskich a co za tym idzie zyskami z produktów towe zredukowane zostało najsilniej, bo aż o 29 %, i transakcji związanych z zarządzaniem ryzykiem. wzgl. 90 mln Euro do poziomu 228 mln Euro, udział Podobnie zyski z prowizji z obrotu papierami war- rezerw na to ryzyko w rezerwach na ogólne ryzyko tościowymi bankowe spadł tym samym po raz pierwszy poniżej przewyższyły o 8,7 % wartość ubiegłoroczną głównie poziomu 50 %. Pozytywnie rozwijała się także w dzięki zwiększonemu popytowi ze strony klientów zakresie ryzyka kredytowego sytuacja w spółkach korporacyjnych, zmuszonych do poszukiwania form krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Nakłady na inwestycji dla zakładowych funduszy emerytalnych. rezerwy na ryzyko kredytowe w Polsce zmniejszyły Trudno jednak nadal powiedzieć aby sytuacja w się o 61 mln Euro (po rewaluacji 51 mln Euro), w zakresie prowizji depozytowych i obrotowych w Czechach o 14 mln Euro. Ryzyko kredytowe w obrocie papierami wartościowymi w segmencie kli- relacji do aktyw ważonych ryzykiem wynosiło entów prywatnych uległa normalizacji. Rozpatrując 0,70 %, uprzednio 0,77 %. Wskaźnik ryzyko/zysk – rozwój poszczególnych segmentów należy stwier- Risk/Earnings Ratio poprawił się w 2003 roku o 2 % dzić, że zdecydowanej poprawie uległ wynik z tytułu i wynosił 21,5 %. średniookresowo założyliśmy prowizji uzyskany przez spółki w krajach Europy sobie zredukowanie tego wskaźnika do 20 % w Środkowo-Wschodniej (+ 25 mln Euro; + 8 %, po 2006 roku. rewaluacji + 67 mln Euro; wzgl. + 20 %), co zdaje się Mimo znacznego odciążenia bilansu i zmniejszenia rezerw na ryzyko kredytowe, uzyskany przez nas w 2003 roku wynik z tytułu odsetek, był po odliczeniu 44 Wynik z tytułu prowizji zwiększył się w 2003 roku o Raport o sytuacji Grupy BA-CA i prowizje z Najgorszy okres dla sektora usług prowizyjnych mamy już za sobą tytułu depozytów wskazywać na postępujące upowszechnienie się tej grupy produktów wśród klientów. Wynikiem 220 mln Euro uzyskanym w 2003 roku z kwotę 2.479 mln Euro (nawet przy pomniejszającym tytułu operacji finansowych Bank BA-CA zdołał po efekcie spadku wartości kursów oznacza to wzrost raz trzeci z kolei przekroczyć granicę 200 milionów jedynie o 1,9 %). Koszty te były zatem niższe o Euro. O ile jeszcze w pierwszym półroczu wszystko 11 % od poziomu z roku 2001, roku w którym wskazywało na to, że przekroczony zostanie nawet nastąpiła integracja ze spółkami Grupy HVB z kra- wyjątkowy ubiegłoroczny wynik z operacji finanso- jów Europy Środkowo-Wschodniej. Obniżenie tych wych (231 mln Euro), o tyle nagły zwrot tendencji na kosztów to w dużym stopniu zasługa efektu syner- rynku papierów wartościowych i na rynkach pie- gii wynikającego z połączenia ze strukturami spółek niężnych, jaki dokonał się w połowie roku, w Polsce. Także pion Rynków Międzynarodowych gwałtowny skok i późniejszy równie gwałtowny spa- dokonał we własnym zakresie poważnej redukcji dek kursu dolara, do tego jeszcze nie najlepiej rozwi- tych kosztów. Z drugiej strony wzrosły jednak koszty jająca się sytuacja w zakresie marż odsetkowych kur- działania banku i ogólnego zarządu w segmencie sów wymiany w Polsce i na Węgrzech, dopisały do bankowości korporacyjnej, wynikające w części z tych nadziei smutną erratę. Mimo to uzyskany w przydzielenia jej zgodnie z metodą alokacji kosztów skali całego roku wynik z operacji finansowych tylko do jednostek generujących przychody, kosztów był niższy od uzyskanego w roku poprzednim tylko o wyższych kosztów pozostałych oraz włączenia do tej 11 mln Euro (– 4,7 %). Przypisać to należy finanso- struktury spółek nowego pionu leasingu. Zgodnie z wym wynikom spółek z krajów Europy Środkowo- podziałem kosztów wg struktury rodzajowej wydat- Wschodniej, wyższym w 2003 roku o 39 mln Euro i ki na koszty osobowe wzrosły o 0,7 %, przy czym stanowiącym kwotę 66 mln Euro. Negatywnie na zredukowane tym wyniku zaważyła dokonana na koniec roku emerytalnych i innych świadczeń zrekompensowały rewaluacja salda (– 14 mln Euro) kompensowana z po części rosnące koszty z tytułu wynagrodzeń i drugiej strony w bilansie pozycją 17 mln Euro przy- składek na ubezpieczenie społeczne. Inne wydatki chodów z tytułu zawartych transakcji na pochodne administracyjne, przede wszystkim koszty rzeczowe finansowe instrumenty zabezpieczające (11 mln na oraz nakłady na IT, zmniejszyły się o 3,7 %, co wyni- udziały w krajach CEE i 6 mln na wyniki spółek z ka zapewne z ich wysokiego poziomu w roku po- USA). Wyniki uzyskane przez ponadregionalny pion przednim, związane z połączeniem struktur Banków działów operacji finansowych, mierzone i sterowane BA i CA. Zmiany w zakresie amortyzacja i umorzeń są wskaźnikiem zwrotu całkowitego z kapitału, były niewielkie (– 0,7 %). Ponieważ wpływy z odzwierciedlone są nie tylko w pozycji wyników z działalności banku (łącznie z pozycją: inne przycho- operacji finansowych, ale także w przychodach z dy i koszty) zmniejszyły się w wyniku nie najlepszej tytułu odsetek ujętych w wynikach z finansowego koniunktury i sytuacji w zakresie marż odsetkowych majątku trwałego, reklasyfikowanych częściowo na (– 2 %) bardziej niż koszty działania banku i koszty subkonta kapitału własnego (według standardów ogólnego zarządu, wzrósł zatem w 2003 roku w MSR 39, dotyczących ujmowania i klasyfikacji pozy- niewielkim stopniu wskaźnik koszty/dochody – cji rezerw). W sumie zyski z działalności operacyjnej Cost/Income Ratio z 69,3 % do 69,9 %. Wynik z po aktualizacji o wartość rezerw na ryzyko kredyto- tytułu pozostałych przychodów i kosztów ope- we wyniosły w 2003 roku 3.063 mln Euro, odbiega- racyjnych zmienił się z ujemnego w roku poprzed- jąc tylko o 13 mln Euro (0,4 %) od wyniku uzyskane- nim (– 1 mln Euro) na dodatni – +18 mln w 2003 go w roku poprzednim (wyliczona po rewaluacji sto- roku. Na taki wynik złożyły się wpływy ze sprze- pa wzrostu wyniosła 2,5 %). danych udziałów, które utrzymywały się na pozio- Koszty działania banku i koszty ogólnego zarządu w 2003 roku nadal mieliśmy pod całkowitą kontrolą. Koszty te zmniejszyły się o 1 % i stanowiły koszty z tytułu świadczeń mie roku poprzedniego, w tym m. in. wpływy ze sprzedaży udziałów w BA-CA Basset Finance Ltd, Glasgow oraz części udziałów w spółce CA Versicherung AG. Raport o sytuacji Grupy BA-CA 45 Po odjęciu od przychodów z tytułu działalności ope- wyższający wynik uzyskany w roku poprzednim o racyjnej kosztów działania banku i kosztów ogólne- 144 mln Euro, co oznacza wzrost o 28,5 %. go zarządu otrzymaliśmy w 2003 roku zysk na Po odjęciu podatku dochodowego (155 mln Euro) i działalności operacyjnej w wysokości 602 mln części okresowego zysku netto (51 mln Euro) przy- Euro, tj. wzrost w stosunku do roku poprzedniego o padającej na udziały mniejszościowe, zmiany w tych 30 mln Euro; 5,3 %. pozycjach salda kompensują się wzajemnie, Wynik z finansowego majątku trwałego osiągnął otrzymujemy w roku obrotowym 2003 skonsolido- w 2003 r. poziom 120 mln Euro, był zatem wyższy wany zysk netto w wysokości 442 mln Euro, co od roku poprzedniego o 28 mln Euro. W tej pozycji oznacza wzrost w stosunku do roku poprzedniego bilansowej zawarta jest kwota 77 mln Euro, uzyska- o 133 mln Euro, czyli wzrost o 43,0 %. na ze sprzedaży udziałów (w udziałów sprzedanych W przeliczeniu na 129,9 mln akcji (średnia liczba w związku z restrukturyzacją portfela udziałów w fir- akcji znajdujących się w 2003 roku w obiegu) mach ubezpieczeniowych i portfela udziałów w oznacza to zyska na akcję w wysokości 3,40 Euro spółkach w Polsce). Wielkość tych sprzedaży w (w roku poprzednim wskaźnik ten wynosił 2,71 w porównaniu z analogicznym okresem ubiegłym była odniesieniu do 114 mln akcji znajdujących się w jednak mniejsza. Stosunkowo wysoki pozytywny obiegu). Mimo wzrostu średniej liczby akcji w obie- zwrot w tej pozycji 92 mln Euro, w porównaniu do gu, w wyniku podniesienia kapitału, wynik: zysk na roku poprzedniego wynika raczej z realizacji zysków akcję był wyższy od uzyskanego w roku poprzednim z działalności w ramach własnych portfeli inwesty- o 26 %. cyjnych. Wskaźnik rentowności kapitału, czyli zwrotu z kapi- Po uwzględnieniu amortyzacji wartości firmy (67 tału własnego ROE wzrósł w 2003 roku do 8,7 % mln Euro, poprzednio 88 mln Euro) i salda: wynik z (rok poprzedni 6,5 %) przy średnim zaangażowaniu tytułu innych przychodów i kosztów (b.z. – 8 mln kapitału własnego w wysokości 5.056 mln Euro (w Euro) otrzymamy w 2003 roku zysk brutto z roku poprzednim 4,742 mln Euro). działalności Banku w wysokości 648 mln Euro, prze- Aktywa 2003 – zmiany Struktura aktywów Porównanie na koniec roku 2003/2002 wg stanu na dzień 31.12.2003: 137,1 mld Euro mld Euro w% 100 –14,8% Należności od sektora finansowego po uwzględnieniu rezerw na ryzyko kredytowe Finansowy majątek trwały Kasa i środki w Bankach Centralnych, rzeczowy majątek trwały, wartości niematerialne i prawne, pozostałe 70 60 –14,8% 50 – 11,5% Suma bilansowa –10,9 mld Euro –7,4% Raport o sytuacji Grupy BA-CA 52,9% 40 30 –15,8% 20 10 0 – 5.000 – 4.000 – 3.000 –2.000 –1.000 46 18,3% 80 – 0,4% Należności od sektora niefinansowego po uwzględnieniu rezerw na ryzyko kredytowe Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu 90 0 1.000 11,8% 11,6% 5,4% 2003 Propozycja podziału dywidendy za rok zatem niższa o 10,9 mld Euro, tj. o 7,4 % od zysku obrotowy 2003 wykazanego na koniec roku poprzedniego. Zmniej- Wysokość zysku przeznaczonego do podziału szenie kwoty zysku bilansowego odzwierciedla z ustalana jest na podstawie bilansu rocznego spółki jednej strony panującą koniunkturę gospodarczą, dominującej Grupy, Banku Austria Creditanstalt AG. ale w przeważającej mierze wywołane zostało Uzyskany w roku obrotowym od 1.1.2003 do podjętymi w ramach Grupy restrukturyzacjami w 31.12.2003. wynik finansowy Banku Austria Cre- celu lepszego generowania zysków, zarówno w ditansanstalt AG wyniósł 243,5 mln Euro. Po zasile- zakresie produktów rynków finansowych, ich niu rezerw sumą 98,0 mln Euro i uwzględnieniu nie- wdrożeniem i upowszechnieniem. podzielonego wyniku finansowego i lat ubiegłych w wysokoęci 6,0 mln Euro otrzymaliśmy kwotę wyniku finansowego przeznaczonego do dywidendy w wysokości 151.5 mln Euro. Proponujemy zatem, z zastrzeżeniem zezwolenia Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy, przeznaczyć do wypłaty na uprawniony do dywidendy kapitał podstawowy w wysokości 1.068.920,749,80 Euro, dywidendę w wysokości 1,02 Euro na akcję. Wypłacona dywidenda przy 147.031.740 akcjach wyniesie 150,0 mln Euro. Pozostałą kwotę 1,5 mln Euro proponujemy przenieść jako wynik niepodzielony na rachunek roku przyszłego. Wśród wspomnianych czynników związanych z koniunkturą i rozwojem sytuacji na rynkach pieniężnych, wymienić należy przede wszystkim nadal utrzymujący się w Austrii słaby popyt na kredyty i niewielką dynamikę w zakresie depozytów bankowych, tak na przykład Austriacki Bank Narodowy potwierdził w swoich statystykach za pierwsze trzy kwartały 2003 roku, ujemną tendencję w zawieraniu umów kredytowych na rynku krajowym. Jeśli chodzi o kraje Europy Środkowo-Wschodniej, rynki transakcji pieniężnych rozwijają się coraz prężniej, co zaznacza się bardziej w kredytach udzielonych klientom (+10,8 % w Euro) niż w saldzie bilansowym (+1,5 %). Efekt kursu wymiany Bilans Banku Austria Creditanstalt Wartość zysku bilansowego wykazanego w bilansie rocznym Banku Austria Creditanstalt według stanu na dzień 31.12.2003 wynosiła 137,1 mld Euro, była walut w tych krajach podkreśla tylko dodatkowo naszkicowaną sytuację: po rewaluacji sald w spółkach krajów CEE otrzymalibyśmy odpowiednio Struktura pasywów Pasywa 2003 – zmiany wg stanu na dzień 31.12.2003: 137,1 mld Euro Porównanie na koniec roku 2003/2002 w% mld Euro 100 90 Zobowiązania wobec sektora finansowego – 4,6% 28,6% 80 – 4,8% Zobowiązania wobec sektora niefinansowego – 13,0% Zobowiązania zabezpieczone 70 60 50 39,3% –14,9% 40 30 20 10 0 Suma bilansowa –10,9 mld Euro –7,4% 12,7% 6,2% 4,8% 8,5% 2003 Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu –19,9% Inne pasywa i rezerwy –1,0% –5.000 –4.000 – 3.000 –2.000 –1.000 Kapitał własny, fundusze podporządkowane, udziały mniejszości 0 1.000 Raport o sytuacji Grupy BA-CA 47 wynik: pożyczki udzielone klientom – wzrost o mechanizmy zabezpieczające – hedge (– 1,9 mld 22,4 % i wzrost salda bilansowego o 11,9 %. Euro; – 41,7 %). Te trzy „blisko związane z operacja- Do celowych działań kształtujących bilans podejmowanych przez Grupę należą dążenia zarządzających portfelem kredytowym do zmniejszenia zaangażowania Banku w tradycyjne Ekspansja nowych produktów rynku kapitałowego odzwierciedlona w bilansie produkty aktywów ważonych ryzykiem i wyłączyć finansowanie transakcji klientów z zaangażowania środków bilan- zialne są za 62 % zmniejszenia salda bilansu. Najważniejsza z punktu widzenia działalności gospodarczej pozycja aktywów: należności od klientów, stanowiąca z kwotą 76 mld Euro ponad połowę (55 %) sumy bilansowej była w miarę stabilna (– 357 mln Euro; – 0,5 %). sowych Grupy. Możliwe jest to przede wszystkim Tendencje dzięki forsowaniu nowych produktów rynku kapi- kapitałowe (– 1,5 mld Euro; – 56 %) i pozostałe kre- tałowego, coraz powszechniejsza syndykacja kredy- dyty (– 1,1 mld Euro; – 17,3 %), pod którymi należy tów i wprowadzanie tych kredytów konsorcjalnych rozumieć transakcje na rynku pieniężnym z klientami do obrotu na rynkach wtórnych. instytucjonalnymi sektora finansowego (transakcje w Z tego powodu między innymi znacznie zmniejszył się nasz obrót na rynku międzybankowym w zakresie zarówno aktywów i pasywów. Aktywa i pasywa przeznaczone do obrotu (a także inne aktywa i pasywa), które w coraz większym stopniu dominują, wykazują jednak wahania wartości w zależności od aktualnie zajmowanej pozycji, w drugiej połowie 2003 roku ich wolumen został dość radykalnie zmniejszony w wyniku realizacji zysków z posiadanych portfeli finansowych i inwestycyjnych. zniżkowe wykazywały inwestycje obrocie papierami wartościowymi z przyrzeczeniem odkupu, lokaty overnight i terminowe) pożyczki udzielane klientom pozostały bez Rosnący wolumen transakcji kredytowych większych zmian (– 0,2 %), wzrosły natomiast silnie udzielane klientom kredyty w rachunku bieżącym (+2,9 %), i finansowanie nieruchomości (+11,9 %) oraz zobowiązania od sektora finansowego z tytułu leasingu (+33,8 %). W transakcjach kredytowych z klientami sektora finansowego odnotowano zatem wzrost. Także i w tym przypadku efekt kursu wymia- Zgodnie z tą tendencją zmniejszyła się w 2003 roku ny zniekształca nieco uzyskane wyniki, i tak po rewa- ilość transakcji zawieranych przez nas na rynku luacji sald w Euro, w bilansach spółek z krajów Euro- międzybankowym: Należności wobec podmiotów py Środkowo-Wschodniej, pozycja należności od kli- sektora finansowego (25,1 mld Euro) zmniejszyły się entów sektora finansowego z odnotowanym wzro- o 4,4 mld Euro, wzgl. 15 %, co stanowi prawie stem w skali rocznej +10,8 %, odnotowuje wzrost dwie piąte pozycji bilansowej. Wysokość aktywów +22, 4 % w porównaniu z 2002 rokiem. finansowych przeznaczonych do obrotu (16,1 mld Euro) na skutek zmniejszenia zajmowanych pozycji i zmian rynkowych, była mniejsza o 14,8 % od stanu na koniec roku poprzedniego. Zredukowana została także dość silnie wysokość pozycji finansowego majątku trwałego (15,9 mld Euro) – zmniejszenie o 2,1 mld Euro, wzgl. 11,5 %, na co zdecydowany wpływ miała sprzedaż udziałów i papierów wartościowych o stałej stopie dochodu z portfela AfS, w celu zrealizowania zysków. Zmniejszyła się 48 mi finansowymi“ pozycje wzięte razem, odpowied- Rezerwa na ryzyko niewywiązania się z należności została wg stanu na koniec 2003 roku w porównaniu z rokiem poprzednim zredukowana o 132 mln Euro, do poziomu 3,5 mld Euro. Wyższe niż w roku poprzednim kwoty na zasilenie rezerw z tego tytułu zostały jednak z nawiązką zrekompensowane przez (również wyższe niż w analogicznym okresie) rozwiązania i wykorzystanie oraz dzięki efektowi kursu wymiany walut. też pozycja innych aktywów, zawierająca między Po stronie pasywów zanotowano w 2003 roku finansowe instrumenty pochodne, traktowane jako zmniejszenie zobowiązań wobec klientów sektora Raport o sytuacji Grupy BA-CA finansowego o 1,9 mld Euro (4,6 %) do poziomu 1,6 mld Euro (33,3 %) do poziomu 3,1 mld Euro na 39,1 mld Euro, wyłącznie dzięki wykupowi zobo- koniec roku obrotowego 2003. wiązań terminowych o okresie wymagalności poniżej roku. Należności przeznaczone do obrotu, w tej pozycji ujęte są między innymi (przedstawione jako wartość ujemna) finansowe instrumenty pochodne, zmalały równolegle do opisanego rozwoju po należności po stronie aktywów o 1,9 mld Euro W wyniku przejmowania dalszych udziałów w jednostkach zależnych w krajach Europy ŚrodkowoWschodniej przez HypoVereinsbank udziały mniejszościowe zmniejszyły się o 288 mln Euro czyli o 44,3 % do poziomu 362 mln Euro. (18,5 %) do poziomu 8,6 mld Euro na koniec 2003 W porównaniu z końcem 2002 roku kapitał własny roku. Grupy zwiększył się o 1,2 mld Euro do 5,8 mld Euro Zmniejszyły się w 2003 roku zobowiązania wobec sektora niefinansowego (53,8 mld Euro) o 4,8 %, czyli 2,7 mld Euro (efekt rewaluacji stanowił kwotę 1,5 mld Euro). Najbardziej na tym wyniku zaważyły zmniejszenia w Lokaty oszczędnościowe – utrzymanie pozycji, lokaty terminowe tendencja – spadkowa, wykup własnych emisji pozycji zobowiązań krótkoterminowych. Udało nam się natomiast utrzymać wolumen lokat oszczędnościowych, dzięki ofensyw- nej strategii podjętej przez nas w okresie największych spadków marż odsetkowych w pierwszym półroczu 2003 roku. Dzięki temu udało nam się utrzymać stan lokat klientów sektora niefinansowego na prawie niezmienionym poziomie 17,6 mld Euro (+0,3 %). Te środki pierwotne stanowiące ważne źródło refinansowania transakcji to jedna trzecia ogółu lokat sektora niefinansowego. (4,2 % sumy bilansowej), czego najważniejszym źródłem było podwyższenie kapitału przez emisję nowych akcji, które po odliczeniu kosztów emisji (53 mln Euro) przyniosły 923 Kapitał własny wyższy o 1/4 dzięki podwyższeniu kapitału Banku i realizacji zysków mln Euro. Z tej kwoty 240 mln Euro dołączono do kapitału podstawowego,a 683 mln Euro zaksięgowano jako rezerwę kapitałową. Zaksięgowaniu skonsolidowanego wyniku finansowego netto Grupy (442 mln Euro) do rezerw utworzonych z zysku towarzyszyły wypłacone dywidendy (116 mln euro), odpisy na rezerwy walutowe (233 mln Euro) oraz nie wpływająca na wynik dodatnia zmiana rezerw wymaganych zaleceniami MSR 39 ujętych bezpośrednio w kapitałach w wysokości 126 mln euro. Źródła kapitałowe Wraz ze zobowiązaniami zabezpieczonymi (17,4 Zmniejszenie zgodnej z wymogami austriackiej usta- mld Euro), których stan w wyniku wykupu znacznie wy Prawo bankowe (księga główna banku) podsta- się zmniejszył (– 13 %) oraz funduszami podporząd- wy kalkulacji o 1,6 mld Euro (– 2,4 %) do poziomu kowanymi (zmniejszenie – 16,1 % do poziomu 5,4 65,6 mld Euro spowodowane było z jednej strony mld Euro) te środki pierwotne stanowią kwotą 76,6 sprzedażą spółki BA/CA Asset Finance (– 0,9 mld mld Euro przeszło połowę sumy bilansowej (55 %). Euro), z drugiej zaś strony zmniejszaniem się pozycji Dokonano ponadto w związku z wyższymi własny- w transakcjach na rynku krajowym, które tylko po mi zasobami kapitałowymi, dzięki podniesienia kapi- części udało się zrekompensować wzrostem ilości tału własnego, wykupu funduszy podporządko- transakcji z zagranicą. Wpłynęło to na niższą o 0,1 wanych, stanowiących stosunkowo drogie źródło mld wysokość wymaganych środków własnych finansowania. (adekwatność kapitałowa). Stan rezerw w zasadzie nie uległ zmianie. Poziom Źródła finansowania netto zwiększyły się w okresie zobowiązań innych zmniejszył się, przede wszystkim sprawozdawczym 2003 roku o 1,1 mld Euro, wzgl. z powodu zmniejszonej ujemnej wyceny transakcji 14,4 % do 8,6 mld Euro. Wzrost kapitału podsta- na pochodnych instrumentach finansowych, zawar- wowego o 0,5 mld Euro (+12 %) spowodowany był tych jako mechanizmy zabezpieczające (hedging), o z jednej strony zwiększeniem środków własnych Raport o sytuacji Grupy BA-CA 49 wskutek dokonanego w lipcu podwyższenia kapi- rozliczenia w przyszłości o 91 mln Euro. Jedno- tału i tezauryzacji uzyskanych zysków, z drugiej cześnie na skutek zmniejszenia stopy podatkowej, strony nabycie pozostałych udziałów w banku BPH kwota aktywów z tego tytułu, przeniesiona do oraz efekt wahania kursów, wpłynęły zmniejszająco wykorzystania na poczet okresów przyszłych, na wysokość tych środków. Jednocześnie wraz ze uległaby w najbliższych latach odpowiedniej ewa- zwiększeniem luacji. się kapitału podstawowego zwiększyła się kwota funduszy podporządkowanych ujętych w konsolidacji kapitału. sprzedał 9.557.680 akcji spółki Wienerberger AG po W wyniku zmniejszonej podstawy kalkulacji i wyższych pozycji kapitału wskaźnika kapitału podstawowego zwiększył się z 6,8 % do 7,8 % a wskaźnik kapitału całkowitego z 11,2 % do 13,1 %. Zdarzenia po dacie bilansowej W dniu 14.1.2004 polski bank Bank BPH podpisał z Górnośląskim Bankiem Gospodarczym umowę o sprzedaży swoich udziałów w wysokości 71,2 % pod warunkiem uzyskania zgody właściwych organów regulacyjnych spółce Getin Holding. Ustalona w umowie cena sprzedaży wynosi 255 mln PLN. Z dniem 1.1.2004 r. Stefan ERMISCH powołany został na nowego członka Zarządu Banku Austria Creditanstalt AG, w miejsce ustępującego z dniem 31.12.2003 Helmuta GROPPERA. Z dniem 26.1.2004 r. odeszli z Zarządu Karl SAMSTAG (Prezes Zarządu) i mag. Friedrich KADRNOSKA (Wiceprezes Zarządu). Na nowego członka Zarządu powołany został z dniem 27.1.2004 r. dr Johann Strobel.Z dniem 27.1.2004 r. na stanowisko Prezesa Zarządu i Dyrektora Generalnego powołany został dr Erich Hampel a na stanowisko Wiceprezesa Zarządu mag Wolfgang Haller. Koalicja rządząca zamierza dokonać już czerwcu 2004 roku zmian w obowiązujących przepisach i obniżyć podatek dochodowy od osób prawnych z obowiązującej obecnie stawki 34 % do 25 %, nowa ustawa miałaby wejść w życie 1.1.2005 r. Planowane na 2005 r. obniżenie obowiązującej stawki podatkowej oznaczałoby przy nie zmieniających się pozostałych parametrach zmniejszenie nie wykorzystanej jeszcze kwoty aktywów z tytułu podatku odroczonego dotyczących strat podatkowych do 50 Raport o sytuacji Grupy BA-CA W dniu 17.2.2004 r. Bank Austria Creditanstalt AG cenie 24,5 Euro za akcję. Perspektywy na 2004 rok czeń i zabezpieczeń emerytalnych oraz finansów Makroekonomia sytuacja międzynarodowa publicznych i budżetu państwa. Impulsy rozwojowe Zwrot w koniunkturze światowej, jaki miał miejsce w z zewnątrz stłumione zostaną w przesuniętym w drugiej połowie 2003 roku- mimo niższego poziomu czasie wpływem panującego w 2003 roku wysokie- wyjściowego- zaznaczył najbardziej dynamicznymi go kursu Euro. Pozytywne prognozy dotyczą prze- zmianami w ciągu ostatnich 20 lat. Zmiany te będą mysłu: przede wszystkim dzięki realizacji odwle- w 2004 roku postępowały. kanych inwestycji modernizacyjnych i konieczności PKB w skali globalnej powi- odnowienia parków maszynowych oraz trwałych nien wzrosnąć o 3,4 % (w środków produkcji, a także na skutek restrukturyzacji 2003 r. wzrost ten wyniósł przedsiębiorstw i zmiany ich polityki rynkowej. Prognozy ekonomiczne PKB realny, % 2002 2003 2004 USA Japonia Strefa Euro CEE-8 (EU 2004) Europa PołudniowoWschodnia 2,2 – 0,3 0,9 2,5 3,1 2,7 0,4 3,6 4,6 1,7 1,6 3,9 4,7 4,0 4,2 Austria 2002 2003 2004 PKB- wzrost 1,4 Konsumpcja gospodarstw domowych 0,8 Inwestycje w majątek produkcyjny – 4,7 Inwestycje w budownictwie – 0,6 Eksport ogółem 3,8 Import 1,3 0,8 2,1 Kraje CEE 2002 Polska Czechy Węgra Słowacja Słowenia Chorwacja Bośnia i Hercegowina Serbia i Czarnogóra Bułgaria Rumunia 1,4 2,0 3,5 4,4 2,9 5,2 5,5 4,0 4,8 4,9 1,4 1,7 2,6 4,8 2,0 0,7 1,9 1,6 5,8 6,0 2003 2004 3,7 2,9 2,8 4,1 2,4 4,3 3,3 1,5 4,6 4,4 4,3 3,0 3,2 3,8 3,3 3,5 5,0 2,5 4,8 4,7 2,5 %), jednak jego wzrost będzie różny, w zależności od regionu świata. Cykliczny rozwój gospodarki amerykańskiej i nierówne tempo rozwoju regionalnego gospodarki światowej będzie wytyczało rozwój na rynkach Silne impulsy rozwojowe w finansowych w 2004 roku. W obliczu rosnącego pierwszych kwartałach ryzyka cen i coraz lepszego wykorzystania rezerw będzie wysyłała nadal gos- oczekujemy podniesienia przez Amerykański Bank podarka amerykańska. Centralny głównych stóp procen- Duży postęp wydajności produkcji osiągnięty w pierwszej fazie roku, przełoży się później na rozwój w szerokim rozumieniu, ogarnie wszystkie działy gospodarki i zaznaczy się wreszcie na rynku pracy. Kończące się programy finansowo-podatkowe stymulacji rynku, towych; poczynając od lata, etapami stopy te powinny wzrosnąć do poziomu 1,75 % w końcu Niesymetryczny wzrost gospodarki światowej to potencjalne źródło zagrożenia roku, co zważywszy ich obecny poziom 1 % równało się będzie powrotowi do stanu normalnego. Europejski Bank Centralny utrzyma zapewne obecny poziom stóp procentowych do końca roku, przynajmniej tak długo jak długo kurs waluty amerykańskiej zdradzał będzie oznaki słabości. mogą jednak w później- Rynki walutowe będą w 2004 roku nadal bardzo szym chwiejne, to stanowi potencjalne źródło zagrożenia. okresie odbić się negatywnie na opisanym Niesymetryczny rozwoju. Stabilny i samoist- (widoczny na krzywej wzrostu bilansu amerykańskich rozwój gospodarki światowej ny wzrost gospodarczy daje się zaobserwować w obrotów nowo uprzemysłowionych krajach Azji (wzrost słabość i nieustanną możliwość gwałtownego spad- 5,6 %) oraz w krajach Europy Środkowo-Wschod- ku dolara, co mogłoby bardzo negatywnie odbić się niej, której rozwijająca się bardziej dynamicznie niż na światowej koniunkturze. Azjatyckie Banki Central- inne kraje gospodarka odnotowuje realne wzrosty ne, przede wszystkim Japoński Bank Centralny, usiłują powyżej 4 %. dokonując interwencyjnego skupu amerykańskich Mimo tego tak pozytywnie nakreślonego tła, wzrost w strefie Euro w 2004 roku wypadnie najsłabiej i oceniamy z dzisiejszej perspektywy, że osiągnie 1,6 %, po 0,4 % w roku poprzednim. W większości krajów tej strefy rozwój konsumpcji i przyrost dochodów hamowany jest przez problemy i reformy strukturalne w dziedzinie rynku pracy, systemów świad- bieżących) powoduje fundamentalną obligacji państwowych zapobiec rewaluacji własnych walut, na dłuższą metę nie będąc jednak w stanie utrzymać poziomu wolumenów tych interwencji. Podniesieniu mogą ulec także w połowie roku marże odsetkowe na rynku amerykańskich lokat długoterminowych, utrzymujące się obecnie na poziomie poniżej warunków koniunktury. Raport o sytuacji Grupy BA-CA 51 ścisłe wzajemne powiązania rynków papierów war- powrotem na rynek. W dziedzinie finansowania tościowych o stałym oprocentowaniu pozwala nam dalej, podobnie jak w latach ubiegłych rozwijały zatem w perspektywie średniookresowej prognozo- będą się silnie kredyty dla gospodarstw domowych. wać wzrost odsetek w lokatach długoterminowych Nabierze również tempa popyt na kredyty korpor- także w strefie Euro, przy niezmienionym oprocen- acyjne. towaniu lokat krótkoterminowych, podsumowując krzywa struktury odsetek powinna zacząć piąć się w górę. Europejski rynek akcji zapewne będzie coraz bardziej wracał do dobrej kondycji. Restrukturyzacje przedsiębiorstw, skoncentrowanie się na głównych dziedzinach działalności pozwolą tym przedsiębiorstwom na podnoszenie wydajności i zysków nawet przy stosunkowo słabym ogólnym wzroście gospodarczym. W Europie Środkowo- i Południowo-Wschodniej wzrost zbliży się ponownie do średniej panującego trendu i przyspieszy do 4,1 % (po 3,8 % i 3,1 % w latach poprzednich). Decydujący czynnik wzrostu nadal będą stanowiły inwestycje. Kraje przystępujące do Unii osiągnąć mogą skok przyrostu inwestycji z 2,1 % w 2003 roku do 6,7 % w roku 2004 i 8 % w roku 2005. Pokazuje to dobitnie, jaka jest waga impulsów gos- Koniunktura na naszych podstawowych podarczych związanych z wieloletnim procesem rynkach w Austrii i Europie Środkowo- przygotowywania się tych krajów do przystąpienia Wschodniej do Unii Europejskiej. 1 maja 2004 roku Unia Euro- W porównaniu z resztą Europy oba centralne dla pejska poszerzy się o osiem nowych krajów, pięć z Banku BA-CA rynki powinny się rozwijać powyżej niech to rynki podstawowe w działalności naszego prognozowanej średniej. Banku. Akcesja umożliwi nieo- Przeprowadzone analizy wskazują na dalszy rozwój ożywienia gospodarczego w Austrii w 2004 roku, zapoczątkowanego w czwartym kwartale poprzedniego roku. Mimo braku wyraźnych bodźców prawno-podatkowych oczekujemy w 2004 roku wzrostu realnego na poziomie rocznym 2,1 %. Ważne impulsy dostarczał będzie eksport (+5,8 %), inwestycje w majątek produkcyjny (+4,8 %), rosnący popyt w budownictwie (+1,6 %) i wzrost konsumpcji gospodarstw domowych (+1,7 %). Brak zauważalnych generalnych zmian na rynku pracy, odnotować jednak należy postćpujŕcŕ stabilizacjć. Oczekuje się w 2004 roku wzrostu zatrudnienia o 1/2%. Rozwój ofert rynku kapitałowego i rosnący popyt na rynku kredytów go rynku, pogłębią się jeszcze bardziej powiązania i współpraca gospodarcza tych rynków w ramach UE, szczególnie zaś z Niemcami i Austrią, dając Kraje Europy ŚrodkowoWschodniej zyskują na atrakcyjności. Coraz silniejsze powiązania na poziomie MSP – Małych i Średnich Przedsiębiorstw dodatkowe impulsy gospodarczego rozwoju. Zaangażowanie na nowych rynkach Europy Środkowo-Wschodniej może być szczególnie interesujące dla małych i średnich przedsiębiorstw. Przy czym ważny dla rozwoju gospodarki tych krajów będzie nie tylko wielkość tych inwestycji ale przede wszystkim ich efekt inicjujący i multiplikujący. Mimo stosunkowo niewielkiej chłonności tych Postępowało będzie także w rynków w początkowym okresie w 2004 roku, solid- 2004 roku silniej niż w ciągu ne perspektywy wzrostu wzmocnią jeszcze struktu- 2003 roku oraz w słabych pod ralne programy pomocowe Unii Europejskiej, które względem koniunktury lub panu- w latach 2004 – 2006 osiągną poziom 23,4 mld jących kursów latach poprzed- Euro, co stanowi 1,7 % PKB. nich gromadzenie pieniądza (+ 5,4 %). Przyrosty w papierach wartościowych powinny w 2004 roku być ponownie wyższe niż ogólny przyrost inwestycji finansowych. Lokaty pieniężne będą wprawdzie rosły ponadprzeciętnie, jednak ich lwia część trafi z 52 graniczony dostęp do wspólne- Raport o sytuacji Grupy BA-CA Dynamika ta ograniczana będzie jednak nadal przez konieczność dalszej konsolidacji budżetów, tak aby kraje te mogły spełnić kryteria z Maastricht, odnośnie warunków wprowadzenia waluty Euro, co w niektórych krajach, w obliczu nieuchronnego Prognozowany wzrost odsetek w lokatach średnio- podniesienia podatków i opłat wynikającego z i długoterminowych zaważy wprawdzie na naszych dostosowania do standardów obowiązujących w transakcjach kredytowych, rozwój ten skompensują Unii Europejskiej, może przejściowo odbić się nega- oczekiwane w wyniku udanych kampanii pro- tywnie na rozwoju indeksów cen. Ten niełatwy z mocyjnych wolumeny nowych transakcji, zarówno punktu widzenia polityki proces oraz silne zoriento- w bankowości detalicznej, jak i korporacyjnej oraz wanie waluty niektórych z tych krajów i indeksowa- utrzymanie marż odsetkowych nie zgodnie z walutą amerykańską może okresowo choćby spowodować pewne odchylenia w realizacji planów poziomie, dzięki dostosowaniu konwergencji marż odsetkowych. warunków umów do stopnia Prawie wszystkie kraje tej ósemki przystępującej już wkrótce do Unii mogą liczyć w 2004 r. na wzrost PKB rzędu 4 % (2003 r. – 3,6 %). Kraje nadbałtyckie utrzymają swoją czołową pozycję na tym rynku wzrostów z prognozowanym wzrostem gospodarczym w przedziale 5– 6,5 %. W Europie Centralnej na czołowym miejscu znajdzie się ponownie gospodarka Polski, notując jako najbardziej dynamiczna w tym regionie wzrost PKB powyżej 4,3 %. Także w pozostałych krajach tego regionu przyrost PKB, poczynając od bieżącego roku powinien przekroczyć granicę 3 %. W większości krajów Europy Południowo-Wschodniej należy liczyć się ze wzrostem gospodarczym nawet ok. 4 %. Dalsze perspektywy rozwoju Banku na dotychczasowym ryzyka. Mimo utrzymującej się w Austrii napiętej sytuacji Austria: Ofensywne strategie marketingowe dla dodania animuszu lekkiemu ożywieniu koniunktury pod względem niewypłacalności spółek liczymy, że ryzyko kredytowe będzie malało. W zakresie lokat Bank będzie mógł lukrować zwiększoną ilość lokat i poprawę sytuacji marż odsetkowych. Odnośnie rynku papierów wartościowych zakładamy, że prognozowany pozytywny rozwój sytuacji na giełdach w połączeniu z większą gotowością do ryzyka ze strony klientów, przełoży się na przegrupowania portfeli depozytów i ożywienie w zakresie nowych transakcji. Wyższe przychody z tytułu prowizji powinny zrekompensować z nawiązką straty ponoszone z tytułu kursów wymiany w obrocie płatniczym z zagranicą. Na rozwój bankowości korporacyjnej w krajach Sektor bankowy nawet w 2004 roku nie może jesz- Europy Środkowo-Wschodniej pozytywnie wpłynie cze w całej pełni polegać na rosnącej koniunkturze. wzrost zagranicznych inwestycji bezpośrednich. Tu Bank Austria Creditanstalt znajduje się jednak na otwierają się przed Bankiem BA-CA możliwości znakomitej pozycji, pozwalającej wykorzystać opi- wykorzystania wyjątkowej pozycji pośrednika w sany profil koniunktury, zwłaszcza ożywienie inwe- trójkącie Niemcy-Austria-kraje CEE, i dzięki atutom stycyjne związane z kryteriami spójności ustalonymi posiadanej interregionalnej kompletnej i koordyno- w Maastricht dla krajów Europy Środkowo-Wschod- wanej centralnie sieci placówek niej i coraz ściślejszych powiązań naszych rynków zaoferować jednolite produkty i podstawowych. procedury Liczymy w 2004 roku, na podobną jak w roku poprzednim, długofalową i konsekwentną poprawę składników przychodu takich, jak zysk z tytułu odsetek i zysk z tytułu prowizji. W Austrii poprawa w tym zakresie wynika bardziej z ofensywnych działań marketingowych, prowadzonych na wzór strategii przemysłowych, niż ze wzrostu wolumenu lokat i marż odsetkowych. obsługi klientów. Będziemy się przy tym starali jeszcze bardziej Europa Środkowo-Wschodnia: przyspieszona integracja i konwergencja w roku akcesji wykorzystać wszystkie strategiczne atuty i synergie, jakie daje nam w tym zakresie konsolidacja w ramach Grupy HVB. Rosnąca monetaryzacja i nasycenie produktami stanowią wprawdzie długofalowe trendy rozwoju, jednak w bankowości detalicznej przyczynią się do wzrostów wolumenów transakcji lokalnych. Dużą rolę odgrywa tu utrzymujące się ożywienie Raport o sytuacji Grupy BA-CA 53 gospodarcze w Polsce. Dalsza ekspansja naszego Banku w krajach Europy Środkowo-Wschodniej postępowała będzie zgodnie z naszymi zapowiedziami poprzez organiczne wzrosty i/lub przejęcia, przy wykorzystaniu środków własnych zdobytych dzięki podwyższeniu w lipcu 2003 roku kapitału, w duchu dalszego podnoszenia produktywności. Ogólnie biorąc, przy założeniu równie dobrych jak w ostatnich latach rezultatów z działalności finansowej, zamierzamy osiągnąć umiarkowany wzrost przychodów z działalności operacyjnej rzędu 3 – 5 %. Powinno to łącznie z ponownie lekko zredukowanymi kosztami działania banku i kosztami ogólnego zarządu przyczynić się do przynajmniej dwucyfrowego wzrostu. Pierwszorzędne znaczenie w naszych działaniach podejmowanych dla zdecydowanego zwiększenia produktywności przypada przy tym skróceniu i usprawnieniu procesów w pionach organizacyjnych, dywizjonalizacji i konsolidacji a w celu poprawy kompleksowości i funkcjonalności procedur także możliwości jakie daje outsourcing. Oczekujemy ostatecznie, że realizując etapowe plany pośrednie(osiągnięcia w 2006 roku wskaźnika rentowności kapitału ROE netto 13 % i wskaźnika koszty / dochody poniżej 63 %) zbliżymy się do ambitnie założonych celów długofalowych. W wyjściowym scenariuszu, to znaczy bez szczególnych korekt w postaci ryzyka stóp procentowych i ryzyka kursów, założyliśmy sobie jako cel osiągnięcie wzrostu zysków powyżej 15 %. 54 Raport o sytuacji Grupy BA-CA Bankowość detaliczna Segment bankowości detalicznej – rachunek zysków i strat mln Euro 2003 Wynik z tytułu odsetek Rezerwy na ryzyko kredytowe Wynik z tytułu prowizji Wynik operacji finansowych Koszty działania segmentu Wynik z tytułu pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych 765 803 –139 – 97 498 480 6 0 –1.033 –1.054 35 19 131 48 –5 0 151 5 –8 0 175 27 % 148 29 % Zysk na działalności operacyjnej Wynik z finansowego majątku trwałego Amortyzacja wartości firmy Wynik z tytułu innych przychodów i kosztów Zysk brutto Udział w wyniku Banku Wskaźnik rentowności kapitału brutto Wskaźnik koszty/dochody 2002 +/– mln Euro +/– % – 38 –5% – 42 43 % 18 4% 6 >100 % 21 –2% 16 85 % – 20 –13 % 43 >100 % 3 – 36 % 0 – 40 % 26 Grupy wybrane Liczba klientów 12.800 1% Grupa klientów VIP 229.000 27% Klienci z sektora małej przedsiębiorczości 66.200 23% 269.000 Młodzież Stali klienci 1% 1.209.000 48% 18 % 23,6 % 20,0 % 79,2 % 80,9 % Lokaty 41,9 mld Euro Wskaźniki efektywności Wskaźnik rentowności aktywów/Ø RWA Ryzyko kredytowe/Ø RWA Ryzyko kredytowe/Wynik z tytułu odsetek Ø Aktywa ważone ryzykiem (RWA) Ø Alokowany kapitał własny Udział w ogólnej pozycji banku Segment bankowości detalicznej w Austrii (BA-CA bez podmiotów zależnych) Wolumen transakcji kredytowych 14,6 mld Euro 6,4 % 6,7 % 1,2 % 0,8 % 18,2 % 12,1% 11.908 11.933 738 740 15 % 16 % Grupy wybrane Klienci z sektora małej przedsiębiorczości – 25 –2 Klienci bliżej nieznani Młodzież 5% 7% 10% 2% Wskaźniki według struktury podmiotowej Segment bankowości detalicznej – klienci w Austrii Segment bankowości detalicznej – klienci w Wiedniu Segment bankowości detalicznej – klienci handel i rzemiosło (Obroty roczne do 1,5 mln Euro) Oddziały i placówki Banku BA-CA AG w Austrii Centrum Finansowe w Austrii Klienci segmentu bankowości detalicznej, razem Klienci bankowości elektronicznej OnlineB@nking 18 % 54 % Grupa klientów VIP 43% Klienci stali 33% 23 % 384 21 1,8 mln >400.000 Zasadniczy trzon segmentu bankowości detalicznej w Austrii stanowią transakcje Banku Austria Creditanstalt AG z klientami prywatnymi, z klientami sektora handlu i rzemiosła (małej przedsiębiorczości o rocznych obrotach do 1,5 mln Euro) na terenie Austrii. Działające w tym segmencie spółki zależne zarządzające aktywami AMG i Capital Invest (oraz ich jednostki w krajach Europy Środkowo-Wschodniej) odpowiedzialne są w tym segmencie bankowości za transakcje związane z funduszami kapitałowymi i emisję strukturyzowanych produktów finansowych. BANKPRIVAT świadczy, w ścisłej współpracy z siecią dystrybucyjną banku, usługi dla wybranego kręgu klientów zamożnych, Schoellerbank, objęty konsolidacją podmiot zależny Grupy obejmuje swoimi usługami banku uniwersalnego poza klientami zamożnymi, także klientów średniego segmentu. Transakcjami związanymi z kartami kredytowymi zarządza objęta konsolidacją spółka zależna VISA. Bankowość detaliczna 55 Rozwój działalności w 2003 roku Skutki niepomyślnego rozwoju koniunktury najbardziej dało się odczuć w 2003 roku w segmencie bankowości detalicznej. Słaby popyt oraz presja na marże odsetkowe odbiły się niekorzystnie na lokatach oszczędnościowych, stanowiących bardzo duże spektrum tego segmentu. Nie udało nam się tego zrekompensować całkowicie wzmożoną akwizycją i poprawieniem struktury usług bankowych. Dzięki podjętym staraniom udało nam się przeciwd- zakończyła się pełnym sukcesem. Kontynuowaliśmy ponadto odciążanie dystrybucji i sprzedaży od zadań organizacyjno-admini- stracyjnych, mimo że pozostało nam w tej dziedzinie jeszcze wiele do zrobienia. Obecnie pracujemy nad standaryzacją produktów oferowanych na bieżąco, tak aby związane z tym procesy maksymalnie uprościć. ziałać niekorzystnym trendom panującym na rynku i Rachunek zysków i strat 2003 roku utrzymać ogólnie biorąc wysokość wolumenów w szczegółach lokat i rozbudować nawet pozycję Banku BA-CA w niektórych segmentach, zwłaszcza po stronie aktywów. Między innymi dzięki tym działaniom możemy się pochwalić osiągniętym w 2003 roku wzrostem zysku brutto z działalności banku o 27 mln Euro (+18 %) do poziomu 175 mln Euro, mimo zaważenia na tym wyniku dodatkowych efektów. Przychody z działalności operacyjnej były w 2003 roku mniejsze o 1 %. Zmniejszył się odpowiednio wynik z tytułu odsetek, na który składają się w 60 % przychody z działalności operacyjnej o prawie 5 % do poziomu 765 mln Euro. To stanowi wynik netto pozytywnych i negatywnych wpływów na tę pozycję. Z jednej strony transakcje po stronie aktywów, Bank Austria Creditanstalt wykorzystał kolejny już zarówno co do wielkości wolumenów, jak i zyskow- trzeci rok flauty w sektorze finansowym do prze- ności tych transakcji, rozwijały się zadowalająco. prowadzenia zasadniczej reorganizacji segmentu Przyczyniły się do tego przede wszystkim kredyty bankowości detalicznej, tak aby uniezależnić się na konsumenckie oraz tzw. „rezerwa konsumpcyjna“, przyszłość od koniunkturalnych zmian w tym czyli limity kredytowe w rachunku bieżącym, oraz właśnie segmencie działalności bankowej: kredyty budowlane i mieszkaniowe. Udało nam się Wierni naszej zasadzie kompleksowego podejścia uzyskać wzrost akwizycji nowych umów o 52 %. do klientów znieśliśmy dla dystrybucji dywizjonalne Słaby rozwój przychodów wynikał zatem z sytuacji bariery i zorientowaliśmy nasze działania na grupy lokat, głównie z bardzo niewielkiego pola do mane- odbiorców usług. wru, co spowodowane było niskim poziomem marż Podejście kompleksowe pociąga za sobą także zmiany w produktach dla naszych indywidualnych odbiorców: zarówno po stronie produktów kredytowych, jak i lokat kierujemy się kryteriami potrzeb, zmiennych z wiekiem. W celu zredukowania niesłychanie złożonego uniwersum lokat oszczędnościowych, oddaliśmy zarządzanie pasywami jednemu pionowi. Ustrukturowane rozwiązania, połączone z niezbędnymi pakietami informacyjnymi dla dystrybucji – to zwiększenie efektywności doradztwa i akwizycji klientów. 56 pełne wykorzystanie naszej bazy komputerowej depozytowych. Po dwóch latach konsekwentnego zmniejszania się marż odsetkowych osiągnęły one przy krótko- i średnioterminowych lokatach poziom, którego nie można było w pełni uwzględnić w warunkach lokat. Mimo dwukrotnego dostosowywania marż depozytowych w trzecim kwartale odsetki w depozytach bieżących, oszczędnościowych i terminowych obniżyły się drastycznie. Dzięki sukcesowi odniesionemu przez nas w zakresie inicjatywy podjętej w celu zwiększenia akwizycji „tytułów podstawowych“ zdołaliśmy utrzymać wolumen tych produktów na w miarę stabilnym poziomie (na poziomie W 2003 sprawdziła się drożność naszego mobilne- nie skonsolidowanego bilansu Banku Austria 23 mld go systemu dystrybucji. Przeprowadzona jesienią Euro), co stwarza solidne podstawy poprawy zysko- akwizycyjno-produktowa ofensywa, w celu wykorzy- wności w sytuacji pozytywniejszego rozwoju marż stania ukrytych potencjałów rynku, w oparciu o odsetkowych. Bankowość detaliczna Wynik z tytułu prowizji (498 mln Euro) przewyższył redukcji udziałów Grupy (które przekładają się wyniki uzyskane w roku poprzednim o 4 %, czyli o ponadto na wynik w pozycji: pozostałe przychody 18 mln Euro. Zawdzięczamy to między innymi dob- operacyjne oraz w pozycji: wynik z finansowego rym wynikom uzyskanym z kart kredytowych (VISA), majątku trwałego) udało się zmniejszony wynik z zwiększyły się także prowizje Capital Incest. Obroty tytułu odsetek i ryzyka kredytowego (łącznie – 80 papierami wartościowymi były poniżej naszych ocze- mln Euro) zrekompensować z nawiązką. Z otrzyma- kiwań. Przychody z tytułu prowizji z depozytów nego zysku brutto w wysokości 175 mln Euro (18 % powierzonych były mniejsze. Zainteresowanie ryn- więcej niż w 2002 roku) wynika wskaźnik zwrotu z kami kapitałowymi zdołało się wprawdzie w pierw- kapitału ROE w 2003 roku w wysokości 23,6 % (w szych miesiącach roku 2003 nieco ożywić, ale tak roku poprzednim 20 %). poprawione nastroje inwestorów zastąpiły w ostat- do tego rozwoju odnotowano przypływy i odpływy Reorganizacja w segmencie klientów sektora niefinansowego środków netto do Capital Incest i AMG naszych Kompleksowa oferta i serwis zoriento- spółek zależnych zarządzających aktywami. W wane na klienta, nie na produkty nim kwartale roku wątpliwości, co do trwałego charakteru poprawy sytuacji na giełdzie. Odpowiednio końcu grudnia 2003 roku zarządzaliśmy portfelem w wysokości 18,8 mld Euro, co oznacza niecałe 3 % więcej niż w roku poprzednim. Reorganizacja nastąpiła w myśl zasady zorientowania usług według klientów a nie według podziału na grupy produktów. Zatem nowa organizacja obsługi W transakcjach usługowych odnotowaliśmy nie- klientów przebiega w poprzek grup klientów wielki wzrost w porównaniu z rokiem poprzednim. prywatnych, korporacyjnych, instytucjonalnych. Musieliśmy co prawda zaakceptować pewne ubytki Dotychczasowe organizacyjne jednostki obsługi kli- przychodów, spowodowane pełnym zastosowaniem entów dyrektyw Unii Europejskiej odnośnie obrotu płatni- połączone w 13 Dyrekcji Miejskich i Krajowych oraz czego na rynku wewnętrznym, jednak potrafiliśmy jedną Dyrekcję Miejską ds. Klientów Instytucjo- te straty zrekompensować dodatkowymi wpływami nalnych. Reorganizacja ta nie wpłynie na dotych- z rewaluacji kredytów budowlanych indeksowanych czasowy serwis i opiekę nad klientami, wręcz prze- w jenach i frankach szwajcarskich oraz sprzedaży ciwnie ma za zadanie zapewnić im ze strony Banku i odpowiednich produktów zabezpieczających. doradców lepszy serwis, zgodnie w myśl założenia: Rezerwy na ryzyko niewywiązania się z należności (ryzyko kredytowe) stosownie to trendów w statystyce niewypłacalności musieliśmy w tym segmencie klientów podnieść o 42 mln Euro do poziomu 139 mln Euro. Natomiast koszty do dyspozycji, w gestii tego segmentu pozostały stabilne (+0,2 %). Zmniejszenie kosztów działalności i zarządu tego segmentu w porównaniu z rokiem poprzednim o 21 mln Euro, wzgl. 2 % spowodowane było stabilizującym wpływem reklasyfikacji kosztów pozostałych, zgodnie z zasadą rozdzielania ich na jednostki generujące zysk. Dzięki temu oraz dzięki zyskom ze sprzedaży udziałów w sektorze ubezpieczeniowych, spowodowanym strategicznymi decyzjami w sprawie detalicznych i korporacyjnych zostały więcej czasu, lepsza jakość. Doradcy bankowi nawet w tych centralnych jednostkach będą pod naszą stałą opieką, tak by zapewnić pełną implementację naszego nowego i kompleksowego podejścia do klienta. Najlepiej prześledzić można tę zasadę na przykładzie ośrodka obsługi dla instytucjonalnych klientów detalicznych. Ta jednostka udostępnia poszczególnym placówkom całą wiedzę i najnowszą technologię np. serwis dla przedsiębiorstw, dla nauczycieli, dla wolnych zawodów i szkół wyższych w sposób, który podnosi poziom wiedzy i kompetencji odpowiedzialnego w danej placówce doradcy i pozwala mu samodzielnie zdecydować o rozłożeniu punktów ciężkości w danym rozwiązaniu. Bankowość detaliczna 57 Powiązanie odpowiedzialności za wszystkie grupy Więcej czasu i własnej inicjatywy klientów i przekazanie jej w jedne ręce, to zasada w obsłudze klienta stosowana konsekwentnie na wszystkich poziomach Te strategicznie nowe ukierunkowanie w pracy z kli- zarządzania, począwszy od regionów aż po Zarząd i entami otwiera przed doradcami nowe możliwości odwzorowuje zorientowanie się i zwrócenie w kreowania kontaktów i indywidualnej obsługi klien- stronę klienta i w stronę rynku. Pozwala to nam na ta. W tym samym kierunku zmierzają forsowane skrócenie i usprawnienie procedur oraz na wykorzy- przez nas w latach poprzednich zabiegi, zmierzają- stanie efektów synergii. ce do połączenia procesów realizacji w specjalnym zapleczu usługowym – Back Office. Pozwoliłoby to na odciążenie naszych pracowników i doradców w 1.1.2003 r. Specjalistyczne ośrodki obsługi sprzedaży placówkach, sprawne opracowanie potrzebnych Działania operacyjne związane ze złożonymi nie standaryzowanymi materiałów i wyliczeń w naszym usługowym zaple- transakcjami finansowania i finansowaniem transakcji z klientami czu, przy równoczesnej racjonalizacji działań. sektora małej przedsiębiorczości połączone zostały w czterech nowo Uproszczenie, standaryzacja, usprawnienie proce- utworzonych w 2003 roku specjalistycznych ośrodkach obsługi sów realizacyjnych przynosi korzyści klientowi a sprzedaży. zarazem rozwija i transponuje podstawy naszej stra- 1.1.2003 r. Wdrożenie systemu zaplecza usługowego Nowo zorganizowane jednostki zaplecza usługowego objęły w końcu 2003 roku swoimi usługami w zakresie typowych czynności back-office takich, jak formalności związane z prowadzonym kontem, lokatami operacje analityczno-kalkulacyjne związane z finansowaniem, sieć ok. 260 oddziałów Banku w Wiedniu i części Dolnej Austrii. Pod koniec roku zaplecze to obsługiwało miesięcznie ok. 160.000 transakcji. tegicznej zasady prowadzenia Banku zgodnie z zasadami rentowności i racjonalności. Dlatego zasadę tę stosujemy konsekwentnie we wszystkich segmentach działalności i w odniesieniu do wszystkich produktów. Strategia wielokanałowej dystrybucji W ramach naszych kombinowanych kanałów dystrybucji rozszerzaliśmy nieustannie możliwość czasowego i przestrzennego dostępu klientów do Korzyści: Większe moce przerobowe odziałów obsługi klienta naszego systemu usług. Poczynając od sieci naszych Utrzymanie jednolitych standardów jakościowych placówek (371 wg stanu na koniec 2003 roku), sta- Optymalizacja wskaźników wydajności: w 2003 roku w naszych nowiących nieodmiennie podstawę i najważniejszy specjalistycznych ośrodkach obsługi skróciliśmy czas realizacji węzeł komunikacji i kontaktu z klientami, rozbudo- kompleksowych działań operacyjnych o połowę oraz wywaliśmy nasze alternatywne kanały dystrybucji. zwiększyliśmy ilość transakcji kredytowych, przy prawie niezmienionym stanie zatrudnienia. Naszą sieć placówek wspomaga jeszcze i uzupełnia w zakresie oferowanych usług i produktów specjalna platforma internetowa, oraz niezwykle sprawny Te nowe ramy strukturalne pozwolą pojedynczym system elektroniczny call center, obsługiwany przez jednostkom organizacyjnym dystrybucji na reakcje i naszą spółkę DATA AUSTRIA. W naszym kombino- decyzje sprawniejsze, elastyczniejsze i bardziej wanym systemie kanałów dystrybucji z roku na rok dostosowane do specyfiki sytuacji rynkowej. Kom- coraz większego znaczenia nabiera współpraca z pleksowe usługi dla klienta pozwolą nam także w partnerami tej dystrybucji, szczególnie w zakresie bardziej przejrzysty sposób analizować uzyskiwane akwizycji nowych klientów i finansowania. Dzięki na rynku wyniki i sukcesy. temu możemy coraz szybciej i wydajniej rozszerzać geograficzny zakres swojego działania w najważniejszych krajach związkowych Austrii. W 2003 roku uruchomiliśmy 16 nowych centrów finansowych. 58 Bankowość detaliczna Pracują w nich najwyższej klasy fachowcy naszego naszych doradców w dalszych osobistych kon- partnera- spółki zależnej BA-CA Finanzservice, w taktach z klientami. Zarówno rezultaty przeprowad- systemie franszyzowym. Centra finansowe zapew- zonej w taki sposób analizy rynku, jak i dający pod- niają naszym klientom dostęp do niezwykle kompe- stawy do zadowolenia wolumen nowo zawartych tentnych i szerokich usług we wszystkich sprawach transakcji potwierdzają wysoki poziom akceptacji związanych z finansowaniem, inwestycjami finanso- tych nowych metod aktywnego podejścia do pracy wymi i systemami finansowego Partnerzy dystrybucji oraz nowe centra finansowe pomagają w zdobywaniu nowych rynków zabezpieczenia na przyszłość. Centra te współpracują także z doradcami i powiernikami ekonomicznymi oraz innymi ekspertami. Nasi klienci znajdą tu wszel- kie informacje i usługi im potrzebne. Bardzo sprawdził się model współpracy placówek i oddziałów z doradcami działającymi bezpośrednio w terenie. Aktualnie nasze działania zmierzające do zapewnienia klientom kompletnej oferty i informacji w zakresie usług produktowych naszego Banku wspomaga 120 doradców terenowych spółki BA-CA Finanzservice a także 1500 działających bezpośrednio w terenie współpracowników naszego systemu dystrybucji. Stosowany jednocześnie monitoring wskaźników ilościowych dotyczących terminów, kontaktów i zawartych transakcji gwarantuje ciągłe sterowanie efektami tych działań i korelację czasową działań i wyników. System lokalnych treningów dla Monitorowanie wyników w celu lepszej samokontroli pracowników sprzyja podnoszeniu kwalifikacji, poprzez „zdobywanie wiedzy od najlepszych“. Także i w tym przypadku obowiązuje nasza zasada „zarówno – jak i“ to znaczy zwiększenie wysiłków i ich jakości w pracy z klientami przy jednoczesnym podnoszeniu skuteczności metod sprzedaży. Zasada dostosowania serwisu i oferty Skuteczność nowych metod sprzedaży W celu wsparcia kontaktów doradcy z klientem zaczęliśmy stosować w 2003 roku w segmencie bankowości detalicznej nowe metody sprzedaży. Po raz pierwszy metody te zastosowaliśmy jesienią 2003 roku podczas naszej kampanii informacyjnoakwizycyjnej. Specjalnie dostosowane do indywidualnego profilu poszczególnych klientów informacje w zakresie możliwych do zaproponowania w ramach aktualnych promocji optymalnych dla danej osoby usług i produktów rozsyłane są centralnie do doradców. W toku naszej ofenNowe strategie marketingowe z klientem i strategii sprzedaży. sywy informacyjno-akwizycyjnej jesienią 2003 roku zwróciliśmy się w bezpośrednim mailingu do około 400.000 klientów w celu uzyskania informacji na temat ich indywidualnych profili, zawierających charakterystykę aktywności finansowej, preferencji produktowych (finansowanie, lokaty, zabezpieczenie na przyszłość). Rezultaty tych ankiet opracowane przez nasze centrum danych i analiz Data Austria oraz call center stanowiły narzędzia i pomoc dla do potrzeb do potrzeb wyodrębnionych grup klientów Bank Austria Creditanstalt AG będąc centralnym bankiem, z uniwersalnym spektrum działalności i produktów bankowych zajmuje dzięki swej lokalizacji w Wiedniu, centralnej wobec Austrii Wschodniej i znakomitej wobec innych krajów związkowych i posiada znaczny potencjał rozwojowy. W sektorze bankowości detalicznej nasz udział w rynku wynosił w 2003 roku niezmiennie 18 %, zaś w Wiedniu 54 %. W obliczu tej wiodącej pozycji na rynku nasza ofensywa marketingowa nastawiona jest na rozwinięcie istniejących kontaktów biznesowych poprzez sprzedaż produktów dodatkowych w celu zaspokojenia pełnego spektrum oczekiwań i potrzeb finansowych naszych klientów. Kontynuowaliśmy w tym duchu w krajach związkowych nasze działania nastawione na pozyskanie dalszych klientów ze strategicznie ważnej docelowej grupy klientów zamożnych oraz klientów uprawiających wolne zawody, tak by do 2005 roku zwiększyć jeszcze bardziej naszą pozycję w tym segmencie. Bankowość detaliczna 59 Nasza oferta i serwis dla klientów różni się zależnie Wielką uwagę Bank BA-CA przykładał i przykłada od przebiegu przedziałów segmentów klient/typ do rozwijania serwisu i kontaktu z młodymi przed- segmentu bankowego. W zależności od stopnia siębiorcami, tak aby zdobyć zaufanie i zapewnić potrzeb klienta i rentowności stosujemy zasadę ser- sobie dalszą silną pozycję w tym segmencie dzięki wisu i opieki standaryzowanej, bądź też indywidual- pozyskiwaniu nowych, przyszłych stałych klientów. nej. W przypadku kolizji tych segmentów decyzja o Z myślą o nich wyspecjalizowani doradcy oferują zasadzie stosowanego serwisu i koordynacji usług oddzielny pakiet produktów, zawierający specjalne spoczywa w rękach doradcy klienta. promocje i specjalne warunki finansowania dwóch pierwszych lat pierwszej samodzielnej działalności Pozyskanie lojalności klientów gospodarczej. Specjalny pakiet ułatwiający W 2003 roku bardziej rozwinęliśmy i dopracowa- rozpoczęcie własnej działalności gospodarczej przy- liśmy narzędzia służące większemu związaniu kli- gotowaliśmy także dla grupy wolnych zawodów. entów z naszym bankiem. System Club Suxess oferujący dodatkowy pakiet usług i korzyści oferowanych przez firmy trzecie, tzw. oferta dodatkowa będzie w 2004 roku dalej rozwijany w profilu zaadresowanym docelowo do studentów, grupy która stanowi przedmiot intensywnych promocji i zabiegów marketingowych. Wiele długofalowych działań podejmowanych przez Bank BA-CA zorientowanych było na niezmiernie ważną dla naszej przyszłości i przyszłej pozycji na rynku grupę studentów i młodzieży. W tej grupie wiekowej mamy silną pozycję na rynku. Pozycja ta pozostała w 2003 roku stabilna, jednakowoż dały się zauważyć różnice poziomu między wschodnią a Szczególną pozycję działalności w segmencie kli- zachodnią częścią austriackiego rynku. Nasz prze- entów zamożnych zajmuje Klub Inwestorów, nowa znaczony specjalnie dla młodzieży pakiet produkto- edycja byłego Klubu Akcjonariuszy Banku Austria; wy związany z kartą MegaCard zajął trwałą pozycję stanowiący od lipca 2003 roku przykład udanej na tym rynku. współpracy z tą grupą docelową w ramach naszego zarządzania kontaktami z klientami. To ekskluzywne Produkty instrumentarium integrowania klientów z bankiem B@nking przez całą dobę / Nowe media korzysta z całego wachlarza imprez kulturalno- Nieodzownym elementem naszej wielokanałowej oświatowych, oraz zawiera cały szereg interesu- strategii jest włączenie naszej platformy interneto- jących ofert kooperacyjnych. wej w pracę codzienną Banku. W 2003 roku liczba W grupie klientów sektora przedsiębiorczego wielkie znaczenie przywiązywaliśmy do wykorzystanie istniejących potencjałów poprzez rozwijanie sprzedaży artykułów dodatkowych. Nasze sterowane centralnie i lokalnie działania skierowane były w tej grupie klientów zgodnie z zasad kompleksowego podejścia zarówno na ich działalność przedsiębiorczą, jak też ich prywatne zapotrzebowanie na usługi i produkty finansowe. Wielkie obszary miejskie dają naszym klientom możliwość porad i serwisu w specjalnym centrum kompetencyjnym dla przedsiębiorców i zawodów wolnych, oferujących połączone formy informacji i serwisu na najwyższym poziomie, także poza godzinami otwarcia naszych placówek. 60 Bankowość detaliczna klientów korzystających z usług naszej bankowości elektronicznej osiągnęła ponad 400.000 osób. Do tego grona przybywa co miesiąc 5.000 nowych klientów. Za pomocą Internetu klienci dokonują przeciętnie ok. 500.000 transakcji miesięcznie na www.ba-ca.com łączną kwotę 400 mln Euro. Coraz więcej klientów dokonuje za pomocą Internetu transakcji kapitałowych na rynku papierów wartościowych i tak w roku ubiegłym za pomocą platform OnlineTr@der Discount-Broker, stanowiących wchodzących w skład systemu usług elektronicznych OnlineB@nking dokonywano przeciętnie ok. 5.500 takich transakcji miesięcznie. Z roku na rok coraz większym powodzeniem cieszę się także nasze bankowe usługi oferowane za sklepów odzieżowych, z materiałami budowlanymi, pomocą systemu SMS i WAP. meblami i urządzeniami do wnętrz mieszkalnych, Od grudnie ograniczonej grupie użytkowników udostępniono możliwość korzystania z aneksu strony internetowej za pomocą technologii MicroSite. Wielcy indywidualni klienci mają dzięki tej mikrostronicy platformy internetowej Banku BA-CA dostęp do informacji o przygotowanych specjalnie z myślą o nich usługach i produktach. Dostęp do tych aneksów w mają w systemie intranetowym/extranetowym wyłącznie autoryzowani pracownicy tych firm, mogą zatem tą drogą zaDo wielkich klientów przez Internet czerpnąć pierwsze informacje na branży telekomunikacyjnej. Znalazła się wśród nich także firma dokonująca dla spółki ASFINAG zarządzającej drogami państwowymi rozliczeń opłat-myta dla samochodów ciężarowych za korzystanie z autostrad w Austrii. W celu zapewnieniu klientom jeszcze lepszej jakości usług przy zamawianiu i opłacaniu towarów i usług za pośrednictwem Internetu spółka VISA-AUSTRIA wprowadziła w listopadzie 2003 roku nowy standard bezpieczeństwa „Veryfied by VISA“, zgodne z technologią 3D Secure, weryfikowanie w systemie trzydomenowym. temat produktów i specjalnych Finansowanie w segmencie klientów warunków finansowych. Prekur- detalicznych rośnie silniej niż rynek sorem tych zastosowań IT były urzędy miasta Wiednia. 10.000 pracowników instytucji komunalnych miasta Wiednia. Już od grudnia 2003 roku ok. 10.000 pracowników stołecznych urzędów może dokonywać transakcji bankowych za pośrednictwem Internetu. Liczymy, że do grona tego przyłączą w 2004 roku kolejni urzędnicy. Usługi w systemie kont oraz kart Z naszej oferty nowych produktów związanych z posiadanym kontem bankowych, wprowadzonych w trakcie dokonywania fuzji naszych banków latem 2002 roku skorzystało do końca roku 2003 ok. 507.000 posiadaczy kont. Stan wydanych przez Bank Austria Creditanstalt kart kredytowych wynosił w końcu 2003 roku 585.000 kart. W tej liczbie 70 % stanowią karty VISA, zdecydowany faworyt wśród wydawanych kart. Pozostałe 30 % przypada na karty Dinners Club i Master Card. Bank Austria Creditanstalt może pod względem finansowania w segmencie klientów detalicznych z zadowoleniem odnotować sukcesy minionego 2003 roku. Sukcesy te zaznaczają się nie tylko w odniesieniu do roku 2002 ale także w porównaniu z całym rynkiem i panującą sytuacją makroekonomiczną, osiągnięte przez nas wzrosty były bowiem zdecydowanie większe niż dynamika wzrostu rynku. Z miesiąca na miesiąc rosły nasze udziały w tym rynku. W grupie kredytów prywatnych (indeksowanych w Euro i walutach obcych) zakończyliśmy rok wzrostem +7.1 % a zatem prawie dwukrotnym w porównaniu z + 3,6 % przeciętnego wzrostu na rynku tych transakcji. Motorem napędowym tego sukcesu była niewątpliwie przeprowadzona przez nas wiosną 2003 roku kampania reklamowa pod hasłem „elastyczny kredyt“. Podstawowym przesłaniem tej kampanii było elastyczne podejście do rat spłaty kredytu, okresu obowiązywania umo- Kontrolowana przez nas spółka VISA-SERVICE Kre- wy kredytowej, wysokości kredytu oraz związanego ditkarten AG osiągnęła w 2003 roku przy liczbie z nim serwisu ze strony Banku. Wdzięcznym 943.000 posiadaczy kart VISA i 89.000 akceptu- nośnikiem medialnym tej kampanii promocyjnej jących placówek obrót rzędu 3,4 mld Euro, co sta- okazał się sympatyczny bohater komiksu Barbapapa nowi wzrost w porównaniu z rokiem poprzednim o i jego rodzina. + 5 %. Z sumy tej 2,6 mld Euro (+ 6 %) przypada na transakcje krajowe. W roku 2003 udał się pozyskać kolejnych 8000 klientów, którzy zawarli umowy o akceptacji płatności kartami kredytowymi VISA, głównie wśród branży hotelarskiej, gastronomicznej, Elastyczny kredyt cieszył się wyjątkowo dużym popytem i przyniósł zaskakująco dobre wyniki sprzedaży. Uwidoczniło się to szczególnie w mailingu klientów związanym z tą promocją. Uzyskana przez Bankowość detaliczna 61 nas kwota nowo zawartych umów wyniosła 7 %, w Szczególnej satysfakcji dostarczył nam fakt, że ten porównaniu ze średnią na rynku usług finansowych sukces nie tylko utrzymał się po kwietniu, sprzedaże rzędu 1 %. w tej grupie rosły im później tym bardziej. W maju Wszelkie rekordy pobiły także nasze reklamy telewizyjne otrzymując wraz z naszymi reklamami w prasie liczące się wyróżnienia „za najbardziej wyraziste przesłanie reklamowe“ miesiąca Elastyczne kredyty, zależnie od sytuacji życiowej marca 2003 roku. Reklama telewizyjna osiągnęła wynik zasięgu oglądalności 41 %, przewyższając tym dwukrotnie wyniki uzyskiwane średnio przez inne reklamy. Okazało się, że elastyczne produkty kredytowe dopasowane do indywidualnej sytuacji życiowej spotkały się z dużą akceptacją i popytem ze strony wzrost wolumenu akwizycji kredytów prywatnych wyniósł aż o 70 %. W lipcu zaś przyrost ten, mierzony w liczbach absolutnych wynosił ok. 325 mln Euro. Kolejna ofensywa promocyjna rozpoczęta przez nas na jesieni 2003 roku przyniosła kolejne rekordy w postaci wzrostu wolumenu nowych transakcji w tej grupie na poziomie 76 % we wrześniu i o 73 % w listopadzie (w odniesieniu do analogicznych miesięcy roku 2002). Udało nam się także bardzo zwiększyć ilość nowych kredytów dla przedsiębiorców. W porównaniu z 2002 rokiem wzrost ten wyniósł 59,3 %. klientów. W grupie nowo zawartych kredytów kon- Dzięki tak wielkim wzrostom w dziedzinie nowych sumenckich uzyskaliśmy w marcu 2003 roku w transakcji stan posiadanych przez nas wolumenów porównaniu z analogicznym miesiącem roku w grupie kredytów dla segmentu bankowości deta- poprzedniego wzrost o 45 %, w kwietniu nawet o licznej i korporacyjnej wzrósł pod koniec roku 2003 48 %. W kredytach budowlanych i mieszkaniowych w stosunku do roku 2002, mimo wysokiego wolu- zaznaczył się w 2003 roku wzrost o 28 % w marcu menu spłat, o 6,1 %. i nawet ponad 64 % w kwietniu. Kredyty prywatne (indeksowane kursem Euro i walut obcych) powyżej średniej tendencji rynkowej Zmiany stanu/rozwój marż odsetkowych w % w% 108 107 107 106 105 Rynek 104 Bank Austria Creditanstalt 103 104 102 101 100 99 98 2003/ 02 01 62 Bankowość detaliczna 03 04 05 06 07 08 09 10 11 12 Lokaty z jednej ręki kasach budowlanych nawet rozbudować. Podczas W 2003 roku połączyliśmy w jednej gestii odpo- rzeczonej ofensywy jesiennej wykup obligacji z wiedzialność za całe spektrum lokat finansowych, tytułu zapadalności, wykorzystaliśmy do komplekso- począwszy wych porad w zakresie inwestycji alternatywnych. od depozyty na książeczkach oszczędnościowych po inwestycje w papiery wartościowe i fundusze i produkty ubezpieczeniowe, to Lokaty oszczędnościowe znaczy od lokat przynoszących zysk z marż odsetko- Ilość lokat oszczędnościowych deponowanych w wych po produkty generujące przychody prowizyj- Banku BA-CA rosła sukcesywnie w ciągu 2003 roku ne. To ułatwia znacznie nie tylko do czego niewątpliwie przyczyniły się nasze cieszące w dziedzinie tej grupy produktów się dużym powodzeniem produkty „karta na suk- indywidualne podejście do po- ces“ i kapitałowa książeczka oszczędnościowa z trzeb klienta, zależnie od jego różnymi okresami obowiązywania umowy. Lokaty kapitałowe w podejściu kompleksowym zachowań i preferencji w lokowaniu środków finansowych, to znaczy umożliwia nie tylko sprzedaż pojedynczych produktów, grup czy też papierów, ile raczej preferuje obsługę kompleksową portfela klienta, dostosowaną do jego indywidualnych potrzeb, jego profilu postaw i motywacji w zakresie inwestycji oraz stopnia gotowości podejmowanie ryzyka. Wstępna selekcja i ustrukturowanie wybranej palety produktów i stosownej informacji i komentarzy doradcy pozwoli na przesianie informacji nadmiernych lub zbędnych (redukcja kompleksowości) z drugiej zaś strony pozostawia dostatecznie duży margines wolnego wyboru celów lub obiektów inwestycyjnych, mimo pewnej typizacji i standaryzacji zaprezentowanych ofert. Pozwoli to także wyeliminować Podobnie jak w latach poprzednich, wielokrotnie w ciągu roku oferowaliśmy „premiowaną kapitałową książeczkę oszczędnościową“ o specjalnym oprocentowaniu, która spotkała się z dużym zainteresowaniem klientów. Nadal dużym zainteresowaniem cieszyła się elektroniczna formy oszczędzania poprzez „kartę na sukces“ co zaowocowało wzrostem o 7,8 % wzgl. liczbą 31.285 nowych kont „karty na sukces“ na koniec roku 2003. W Międzynarodowym Dniu Oszczędzania kontynuowaliśmy promowanie naszej artystycznej serii książeczek oszczędnościowych, w szacie graficznej opracowanej przez znanego austriackiego artystę Alfreda Hrdlickę. częsty wewnętrzny problem banków, zjawisko szkodliwej wewnętrznej konkurencji w formie 2003 „wygryzania“ jednej grupy produktów przez drugą Lokaty oszczędnościowe mln Euro 16.827 W tym ErfolgsCard-„Karta na sukces“ w mln Euro 2.669 ErfolgsCard/Liczba wydanych „Kart na sukces“ 432.217 W tym oszczędnościowe lokaty kapitałowe w mln Euro 5.417 np. książeczek oszczędnościowych przez lokaty w fundusze inwestycyjne. W 2003 roku przeprowadziliśmy dwie kampanie promujące depozyty oraz inwestycje kapitałowe. 2002 +/– Mio € 16.155 672 4,2 % 1.960 709 36,2 % 400.932 31.285 7,8 % 4.877 540 11,1% Pierwszy bardzo udana kampania dotycząca bezpiecznego i zyskownego lokowania pieniędzy przeprowadzona została wczesnym latem. Produktami, które silnie promowaliśmy były kapitałowe książeczki oszczędnościowe, powierzone zastawne listy hipoteczne oraz oszczędności zdeponowane w kasach budowlanych. Bank BA-CA zdołał tymi pro- +/– % W 2003 roku nasi klienci zawarli z kooperującymi z nami austriackimi kasami budowlanymi Bausparkasse Wüstenrot i sBausparkasse 88.000 nowych umów oszczędnościowo-kredytowych, o 15,7 % więcej niż w roku poprzednim. mocjami wzmocnić swoją pozycję na rynku lokat a w przypadku oszczędności zdeponowanych w Bankowość detaliczna 63 Obligacje własne/Wohnbaubank/Papiery W grudniu 2003 roku udało nam się wprowadzić na wartościowe rynku nieruchomości rynek spółkę Real Invest Austria, a tym samym W 2003 roku produkty z dziedziny konserwa- umieścić na rynku akcje funduszu tywnych papierów wartościowych przeżywały swój inwestycyjnego sektora nierucho- kolejny renesans. Znów dużą popularnością wśród mości, jako pierwszy oferent w klientów cieszą się papiery wartościowe o stałej sto- Austrii, który uczynił to po u- pie dochodu. Wyemitowaliśmy 42 obligacje (łącznie chwaleniu ustawy O funduszach z prywatnymi) o łącznym wolumenie 831 mln Euro inwestycyjnych sektora nieruchomości, we wrześniu (nie licząc obligacji spółki Wohnbaubank AG). Prze- 2003 roku, otwierającej możliwości tworzenia de wszystkim hipoteczne listy zastawne oraz takich funduszy. Do portfela tych inwestycji należą publiczne listy zastawne zdołały zająć silne pozycje. wyłącznie akcje zabezpieczone powierzonymi nie- Podobnie nasze uprzywilejowane pod względem ruchomościami austriackimi. Inwestycja ta spotkała zwolnienia z podatku od dochodów kapitałowych się z wielkim odzewem i tak w ciągu miesiąca udało emisje Wohnbaubank AG cieszyły się dużym nam się sprzedać akcje na kwotę 20 mln Euro. Dobry start pierwszego w Austrii funduszu inwestycyjnego sektora nieruchomości powodzeniem. Sprzedaż tych papierów na sumę 627 mln Euro (zwłaszcza w formie planu BA-CA- Premiowane w systemie podatkowym Wohnbank) zdołała nam zapewnić czołowe miejsce produkty prywatnych zabezpieczeń na rynku. emerytalnych Podobnie pozytywny rok mają za sobą certyfikaty inwestycyjnych sektora nieruchomości spółki CA Immobilien. W trakcie dwóch kolejnych podwyższeń kapitału zakładowego spółce CA Immobilien AG udało się sprzedać akcje w kwietniu 2003 roku na kwotę 36 mln Euro i w sierpniu 2003 roku na kwotę prawie 55 mln Euro. Wprowadzone przez nas na rynek w kwietniu 2003 roku produkty indywidualnych zabezpieczeń emerytalnych Banku BA-CA „Vorsorge Plus Plan“ i „Vorsorge Plus Pension“ od samego ich pojawienia się odniosły pełen sukces. W trzech falach promocyjnych: podczas wprowadzenia tych produktów na rynek wiosną, latem i późną jesienią, produkty te Lokaty oszczędnościowe i kapitałowe – struktura i zmiany Zmiany stanu lokat wzgl depozytów w Banku BA-CA (łącznie ze zmianami wartości) mln Euro mln Euro 40.000 Własne fundusze i papiery wartościowe spółki Wohnbank 35.000 Własne emisje 30.000 Obce emisje 25.000 Akcje 20.000 Produkty ubezpieczeniowe i mieszkaniowe książeczki oszczędnościowe kas budowlanych Kapitałowa książeczka oszczędnościowa 15.000 Erfolgscard – „Karta na sukces“ 10.000 Książeczka oszczędnościowa „z sukcesem“ 5.000 – 0 Stan na koniec 2003: 41 mld Euro 64 Bankowość detaliczna + 800 – 600 – 400 –200 0 200 400 600 Zmiany stanu w mln Euro na przełomie 2003/2004 Lokaty a’vista i lokaty terminowe znajdowały się w centrum naszych działań marke- Bank Austria Creditanstalt zarządzał aktywami w tingowych i akwizycyjnych. Udało nam się dzięki wysokości 21,7 mld Euro, wg stanu na koniec 2003 temu sprzedać 16.000 tych produktów, łącznie. roku z czego na poszczególne regiony i spółki przy- Oba produkty, niezależnie od innych produktów tej grupy objętej gwarancjami Banku BA-CA, pomagają padało: 0,7 mld Euro na transakcje w krajach Europy Środkowo-Wschodniej naszym klientom zrekompensować możliwą w przyszłości finansową lukę w posiadanym zabezpiecze- 4,0 mld Euro niu emerytalnym. Ciągłą tendencję wzrostową 15,4 mld Euro na Capital Invest w Austrii wykazuje jeszcze jeden produkt Banku BA-CA z tej 1,6 mld Euro grupy, mianowicie nasz ekskluzywny „Management 21,7 mld Euro razem Emerytalny“. Ubezpieczenia Dużą część naszych przychodów z transakcji zawieranych w grupie produktów ubezpieczeniowych zdołaliśmy uzyskać dzięki sukcesowi naszego gwarantowanego produktu „Global-Garant“ oraz klasy- na BANKPRIVAT na spółkę AMG W 2003 roku zaznaczyła się pozytywna zmiana zarządzanych środków netto, wzrost o 452 mln Euro. Po wyraźnych wzrostach w pierwszych trzech kwartałach 2003 roku zanotowano znaczny spadek aktywów w październiku i grudniu. Trend ten nie kontynuował się w styczniu 2004 roku. cznych ubezpieczeń na życie i dożycie. Szczególnie W związku z reorganizacją zarządzania pasywami w grupie ubezpieczeń na życie i dożycie z bieżącą rola jaką odgrywają obie spółki zarządzające premią zanotowaliśmy duże wzrosty. Ponadto pozy- aktywami wybiega daleko poza zarządzanie fun- tywnie do uzyskanych wyników przyczyniła się duszami oraz zarządzanie majątkiem. Po pierwsze sprzedaż produktów z grupy ubezpieczeń na wypa- obie spółki należą do wiodących na rynku austriack- dek śmierci i ubezpieczenia limitów kredytów w im w dziedzinie zarządzania aktywami, po drugie rachunku bieżącym. zaś do ważnych zadań, jakie przed nimi stoją należy stworzenie solidnych podstaw i rozbudowanie Zakładowe fundusze zabezpieczeniowo- systemu zarządzania aktywami w krajach Europy oszczędnościowe Środkowo-Wschodniej. Po trzecie odgrywają one w Wspólnie z naszym partnerem VBV-Mitarbeitervor- oparciu o posiadaną najnowszą i najwyższej klasy sorgekasse umieściliśmy na rynku wspólny produkt wiedzę z dziedziny zarządzania portfelami, struk- pod nazwą „Abfertigung Neu“ pomagający przed- turyzowanymi produktami rynków kapitałowych siębiorstwom zabezpieczyć się finansowo na wypa- oraz umiejętnościami w zakresie zarządzania ryzy- dek płatności z tytułu odpraw, przewidzianych w kiem, ważną rolę w ustalaniu i realizacji konkret- nowelizacji austriackiej ustawy Prawo pracy. nych strategicznych posunięć związanych z papierami wartościowymi i ich emisją. Po czwarte, stanowią Zarządzanie aktywami Działalność w tym segmencie prowadzona jest przede wszystkim przez nasze spółki zależne Asset Management GmbH – AMG, Capital Invest oraz BANKPRIVAT. Coraz większego znaczenia nabiera działalność w dziedzinie zarządzania aktywami w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, prowadzona i koordynowana przez Capital Invest w kooperacji z jednostkami lokalnymi i w ramach aktywności regionalnych banków spółek BA-CA. ważny filar porad i usług dla klientów w dziedzinie inwestycji w papiery wartościowe. W naszej nowej strategii związanej z rynkiem inwestycji w papiery wartościowe przyjęliśmy zasadę, że na pierwszym miejscu stoi klient z indywidualnie określonym profilem potrzeb i preferencji, a nie produkt, który trzeba sprzedać w każdym razie i komukolwiek. Najważniejsze jest aby produkty te pokrywały się z potrzebami i profilami inwestorskimi naszych klientów, odpowiadały ponadto wyso- Bankowość detaliczna 65 kim standardom naszego Banku i pozwalały oczy- duktów na kwotę ogólną 1.457,8 mln Euro. Z kwo- wiście liczyć na odpowiedni zysk. ty tej 830,8 mln Euro przypada na emisje własne Zadaniem, jakie stoi przed działem produkcji jest zredukowanie zbędnej przy dystrybucji kompleksowości oferowanych produktów. Z multum produktów inwestycyjnych rynku kapitałowego wyłowić to Banku BA-CA (155,1 mln Euro na produkty strukturyzowane) oraz 627,0 mln Euro na obligacje rynku nieruchomości w emisji spółki BA-CA Wohnbank. co interesujące i istotne i zaprezentować klientowi Spółka AMG ma coraz większe znaczenie dla Banku do wyboru w przejrzystej formie wyselekcjonowanej BA-CA jako inicjator i koordynator wydarzeń palety produktów. Dla dystrybucji ważne jest przy związanych z tym segmentem. W roku sprawozda- tym aby cała opracowanie otrzymać z jednej ręki w wczym były to na przykład działania wspierające zwięzłej i spójnej formie. Dlatego w naszej nowej Bank przy najważniejszych przedsięwzięciach (ofen- strategii dystrybucji papierów wartościowych ważna sywa informacyjno-akwizycyjna-na jesieni 2003 roku rola przypada – w duchu realizacji strategii global- oraz ofensywa promocyjna pod hasłem „zainwestuj nej – odpowiedniej informacji i prezentacji ze strony ponownie“ w styczniu 2004 doradców inwestycyjnych Banku. roku). W obu przypadkach spółka AMG odegrała rolę inicjującą i AMG (Asset Management GmbH) Niezrealizowany wolumen w sterującą w fazie przygotowawprzypadku czej, przy opracowaniu koncepcji kapitałowych funduszy funduszy (inwestujących w i strategii operacyjnej całej kampanii marketingowej. inne fundusze) wynosił 626 mln Euro (+ 11 %) przy Ta rola inicjatora i koordynatora działań wzrosła czym szczególnie dobrze rozwiały się regionalne jeszcze bardziej w związku z dokonaną w Banku fundusze funduszy wprowadzone na rynek we BA-CA jesienią 2003 roku reorganizacji w ramach, wrześniu 2001 roku. Te fundusze zarządzane przez których większość zadań związanych z marketin- spółkę AMG zdobyły wiele nagród, podobnie jak i w giem i dystrybucją segmentu papierów wartościo- latach poprzednich; pięć wyróżnień przyznawanych wych przeniesiono do kompetencji spółki AMG. funduszom funduszy przez magazyn „Option“ a ponadto wszystkie te fundusze znalazły się na liście ratingowej opublikowanej przez S&P Fund Service (Micropal) w kategorii CI Masterfonds. Innym przykładem takiego wsparcia jest wprowadzanie nowego systemu IT Geos, systemu przetwarzania danych zastosowanego do transakcji w segmencie papierów wartościowych. System ten Podobny sukces udało nam się osiągnąć także w umożliwia bezpośredni obrót papierami wartościo- przypadku kolejnego produktu tego segmentu: wymi na 50 giełdach w systemie „straight through FundAdvisory. Pierwsze kontrakty zostały już zawar- processing“ (patrz rozdział Organizacja/IT). Spółka te. FundAdvisory to nasza oferta skierowana do kli- AMG oddelegowała do szereg współpracowników, entów instytucjonalnych (sektora bankowego i którzy przejęli wiodącą rolę w realizacji tego projek- ubezpieczeniowego) tu, tak by mógł on zostać wdrożony w terminie w zakresie ułatwień w dokonywaniu analiz, przygotowywania i opracowywania realizacji kontraktu oraz kalkulacji przy zakupie udziałów w funduszach. W segmencie produktów specjalnych w 2003 roku, podobnie jak i w roku poprzednim, wzmożonym popytem cieszyły się produkty o minimalnej gwarantowanej stopie zwrotu. W ciągu 2003 roku udało nam się sprzedać wolumen emisji tych pro- 66 Wspieranie dystrybucji papierów wartościowych Bankowość detaliczna zaplanowanym na pierwszy kwartał 2004 roku. Zysk brutto spółki AMG był w 2003 roku lepszy od przewidywanego i tylko nieznacznie niższy niż uzyskany w roku poprzednim. Capital Invest Ożywienie na giełdzie spowodowało także większe Wysokość kapitałów zarządzanych przez spółkę zainteresowanie akcjami. Utrzymywał się dalej Capital Invest wynosiła na koniec roku 2003 16,1 wzmożony popyt na akcje spółki Capital Invest Aus- mld Euro (Austria i kraje CEE łącznie). Udziały Capi- tria Stock. Fundusz ten zdołał w 2003 roku uzys- tal Invest w rynku tego segmentu wynoszą 15,3 %. kanym zyskiem +35,9 % uzyskać po raz czternasty z Spółka zwiększyła znacznie swój wynik z tytułu uzy- rzędu lepsze wyniki niż benchmark (ATX Prime). To skanych w 2003 roku prowizji o 18 % i zysk brutto wyjątkowy rekord nawet w skali międzynarodowej. utrzymać znacznie powyżej poziomu z roku po- Ale nawet produkty niszowe, takie jak na przykład przedniego. Capital Invest Russia Stock zdołały uzyskać dobre Rok 2003 przyniósł dawno oczekiwane wzrosty na giełdzie i był rokiem dobrym dla rynku obligacji. Powracający optymizm uwidocznił się w wyraźnej zmianie stanu zarządzanych środków netto, wynoszących w Capital Invest na koniec roku 491,03 mln Euro (w porównaniu z 13,0 mln Euro w roku po- ność prognoz Capital Invest odnośnie wschodnich rynków. Podsumowując można powiedzieć, że większość pozycji funduszu akcji Capital Invest udało się zamknąć w 2003 roku z dwucyfrowymi wzrostami. Dowodem przednim). Wielkim popytem cieszyły się, podobnie jak i w latach poprzednich, produkty o minimalnej gwarantowanej stopie zwrotu. Capital Invest wprowadził zatem na rynek cztery nowe transze gwarantowanego koszyka o łącznym wolumenie prawie 100 mln Euro. Łącznie środki zainwestowane w tę serię produktów, wyniki (2003 rok: + 43,8 %) co podkreśla tylko traf- oferowaną już od końca długoterminowej jakości funduszy Capital Invest jest przyznanie jej 12 funduszom Fundusze publiczne z najwyższymi notowaniami publicznym w rankingu prowadzonym przez renomowaną międzynarodową agencję Standard&Poor’s 4 względnie 5 gwiazdek (wg stanu na dzień 30.12.2003 r.). 2001 roku,wynoszą 190 mln Euro. Zmiany stanu środków netto w spółkach podległych Capital Invest i AMG Kupno minus sprzedaż, skorygowane podwójne zaliczenia mln Euro 250 200 150 100 50 0 –50 Krzywa tendencji (podwójnie wygładzona graficznie) –100 01/02 02/02 03/02 04/02 05/02 06/02 07/02 08/02 09/02 10/02 11/02 12/02 01/03 02/03 03/03 04/03 05/03 06/03 07/03 08/03 09/03 10/03 11/03 12/03 01/04 –150 Bankowość detaliczna 67 W 2004 roku w związku z akcesją nowych państw Szczególne nadzieje wiążemy z przystąpieniem tych do Unii Europejskie niewątpliwie w centrum zainte- krajów do Unii Europejskiej i z wiążącym się z tym resowania znajdą się bardzo korzystniej rozwijające usunięciem wszelkich barier regulatywnych, co się fundusze wschodnioeuropejskie spółki Capital pozwoli nam na na ożywienie naszych transakcji na Invest. Ponadto na wiosnę 2004 planowana jest nieskrępowaną wymianę najnowszej wiedzy i emisja akcji zupełnie nowego rodzaju funduszu. wykorzystanie efektów synergii we wspólnym rozwijaniu produktów. Pionierska rola Banku BA-CA Kraje Europy Środkowo-Wschodniej wać w całej pełni. W 2003 roku środkowo-Wschodniej rozwija się nadal bardzo Capital Invest jako pierwsza pomyślnie. Capital Invest jest obecna na tych ryn- spółka zagraniczna założyła w kach albo bezpośrednio, albo przez spółki zależne w Rumunii spółkę zajmującą się ośmiu krajach (Polsce, na Węgrzech, w Rumunii, inwestycjami kapitałowymi. W Chorwacji, Czechach, Słowacji, Słowenii i Bułgarii). Bułgarii Stanowi tym samym austriacką spółkę zajmującą się rozpoczęła handel udziałami w funduszach inwesty- inwestycjami kapitałowymi, posiadającą najszerszy cyjnych. zasięg i kontakty w krajach CEE. Dalej forsujemy zasadę naszej wielokanałowej dystrybucji produktów. W większości krajów prawie cały segment naszych klientów objęty został odpowiednią akwizycją, poczynając od klientów segmentu detalicznego aż po publiczne fundusze emerytalne, od klientów których portfelami zarządzamy po instytucje publiczno-prawne. Działania w zarządzaniu aktywami w krajach CEE przypadające na poszczególne kraje: Węgry 51,2 % Polska 27,7 % Czechy 14,8 % Chorwacja 3,1 % Słowacja 2,3 % Słowenia 0,9 % W przeciwieństwie do rynków w pełni rozwiniętych, takich jak rynek austriacki i rynek zachodnioeuropejski, w krajach Europy Środkowo-Wschodniej warunki i ramy działań dla zarządzania aktywami albo prawnie nie istnieją albo dopiero powstają, co wymaga bardzo elastycznego podejścia do tych zagadnień. Mimo to jesteśmy przekonani, że w rozwijających się dynamicznie rynkach Europy Środkowo-Wschodniej tkwią wielkie potencjały, które będziemy starali się w najbliższej przyszłości wyzwolić i wykorzystać. 68 będzie mogła wtedy zaowoco- Działalność Capital Invest na terenie krajów Europy Bankowość detaliczna jako pierwsza Akcesja nowych krajów sprzyja rozwojowi funduszy inwestycyjnych w krajach CEE zagraniczna spółka Poza otwieraniem nowych rynków, działania nasze w 2004 roku w tym segmencie będą się koncentrowały na rozbudowie dalszych kanałów dystrybucji oraz na intensywnych zabiegach o pozyskanie dla tej grupy produktów klientów instytucjonalnych. BANKPRIVAT W połowie 2003 roku ukazała się pierwsza edycja Naszej spółce zależnej BANKPRIVAT, której Bank biuletynu z nowościami pod tytułem „Giełdy i Ryn- Austria Creditanstalt jest jedynym właścicielem ki“ przesyłane wybranym abonentom raz na tydzień udało się w zmiennych i niełatwych warunkach pocztą elektroniczną. Biuletyn zawiera ponadto panujących w 2003 roku na giełdach i rynkach najważniejsze dane i wskaźniki ekonomiczne, naj- finansowych rozbudować jeszcze bardziej swoje nowsze informacje z dziedziny gospodarki, nowości najwyższej klasy usługi, skierowane do grupy kli- z giełdy i wiadomości o przedsiębiorstwach – z Aus- entów zamożnych, uzyskać wzrost ilości klientów trii, Europy, Ameryki i Azji. Bogatą ofertę uzupełnia tym segmencie w 2003 roku o 5,4 % i osiągnąć jeszcze cotygodniowy komentarz i informacja o naj- poziom 4 mld Euro. nowszych produktach i ofertach banku. BANKPRIVAT otrzymał za swoje zasługi w 2003 roku Schoeller Bank – szczególne wyróżnienie; w wyniku ankiety przepro- najlepsze tradycje bankowe Austrii wadzonej przez renomowany brytyjski magazyn finansowy „Euromoney“ bank otrzymał tytuł najlepszego prywatnego banku w Austrii. Szczególnie dobre notowanie bank zdobył w kategorii „dyskrecja i bezpieczeństwo“ „zarządzanie kontaktami z klientami“ w grupie „high net worth individuals“ i w zarządzaniu klientem międzynarodowym. Ważną rolę odgrywały w tej ocenie polityka w zakresie produktów bankowych i doradztwo majątkowe. Schoeller Bank, jeden z najstarszych i najbardziej renomowanych prywatnych banków Austrii stanowi instytucjonalne podwaliny struktury bankowej Banku BA-CA. Przy czym pojęcie bank prywatny zdefiniowane zostało w tym przypadku na nowo. Słowo prywatny dotyczy nie tyle elitarności podmiotu banku jako instytucji bankowej, ile raczej usług bankowości prywatnej świadczonych przez bank szerokiej rzeszy klientów. Najwyższą jakość i optymalny zakres tych usług potwierdza zdobyta w grudniu 2003 roku Temat szeroko pojętego doradztwa majątkowego nagroda: w specjalnej edycji raportu branżowego stanowił także jeden z ważnych akcentów naszej „Elita Zarządców Majątkowych“ z 2004 roku („Die kampanii informacyjno-promocyjnej w 2003 roku. Welt“ , „Welt am Sonntag“) Schoeller Bank umiesz- Poza klasycznymi formami doradztwa i propozycji w czony został wśród 173 prywatnych i instytucjo- tej dziedzinie zaproponowaliśmy naszym klientom nalnych zarządców majątkowych w krajach nie- informacje i wsparcie w zakresie alternatywnych Szeroko pojęte doradztwo majątkowe dla klientów Banku BA-CA z segmentu Private Banking form lokaty majątku takie, jak dzieła sztuki, antyki, nieruchomości, kolekcje win. BANKPRIVAT w razie potrzeby korzysta z pomocy reno- mowanych międzynarodowych ekspertów tak aby zapewnić swym klientom najwyższy poziom usług w pełnym zakresie związanym z doradztwem majątkowym. mieckojęzycznych wśród najlepszych na 12 pozycji. Usługi banku zaadresowane są do klientów zamożnych, dysponujących kapitałem do zainwestowania w kwocie powyżej 70.000 Euro oraz do inwestorów z segmentu korporacyjnego z potencjalnym kapitałem powyżej 1 mln Euro. Schoeller Bank jest jedynym bankiem prywatnym mogącym świa- www.schoellerbank.at dczyć swoje usługi na terenie całej Austrii. Bank posiada 14 oddziałów na terenie Aus- Tematy te stanowiły niejednokrotnie motto eksklu- trii, ogarniając swymi usługami szerokie spektrum zywnych imprez i spotkań organizowanych przez zamożnych klientów o wysokich preferencjach pod BANKPRIVAT. O tematach takich, jak kolekcje względem inwestycji kapitałowych. Schoeller Bank instrumentów muzycznych, edukacja, wzornictwo stanowił zawsze bank o samodzielnej strukturze, mebli i biżuterii informował naszych klientów dodat- świadczącym z wielkim sukcesem usługi w pełnym kowo specjalny magazyn BANKPRIVAT. Bankowość detaliczna 69 wachlarzu produktów bankowych dla 29.200 kli- Podstawowy zakres działalności banku to wnikliwa entów i zarządza majątkiem w wysokości prawie 5 i całościowa analiza oczekiwań i preferencji kli- mld Euro. entów, efektywne i produktywne zarządzanie Wyjątkowa pozycja zajmowana przez Schoellerbank na rynku usług bankowych w Austrii, pokrywa się idealnie ze strategią Banku BA-CA w zakresie usług bankowości prywatnej, i jest nieustannie podkreślana i promowana w ramach prowadzonych kampanii marketingowych, promocji prasowych, systematycznie promowana w doniesieniach i artykułach prasowych, także w publikacjach własnych Banku oraz na stronie internetowej Banku. O atrakcyjności tego banku i jego oferty mogą dobitnie świadczyć nieustające oferty kupna składane Bankowi Bank Austria Creditanstalt, jako właścicielowi, przez zainteresowanych nabyciem Schoellerbank. powierzonym majątkiem, sporządzanie planów finansowych dla kompleksowych zakresie inwestycji i zarządzania majątkiem, majątkowego zabezpieczenia na przyszłość, intratnych transakcji na rynku funduszy inwestycyjnych, innowacyjnych produktów rynku kapitałowego o minimalnej gwarantowanej stopie zwrotu, oraz indeksowane certyfikaty depozytowe. Naczelne miejsce w naszym doradztwie dla klientów zajmuje nieustannie kwestia jakości i bezpieczeństwa. Sprawdzone motto działalności Schoellerbank „inwestować a nie spekulować“ nadal będzie przyświecało wszelkim działaniom i usługom banku. Rozwój stóp procentowych % p. a. 5,5 5,0 Rentowność austriackich obligacji rządowych 4,5 Termin zapadalności – 10 lat Termin zapadalności – 5 lat 4,0 3,5 Rynek pieniężny Euro Roczna stopa rynku pieniężnego 3,0 2,5 3-miesięczna stopa rynku pieniężnego 2,0 1,5 2001 70 Bankowość detaliczna struktur kapitałowych, indywidualne porady dla klientów w 2002 2003 Bankowość korporacyjna Segment bankowości korporacyjnej w Austrii – rachunek zysków i strat mln Euro 2003 2002 +/– mln Euro Wynik z tytułu odsetek Rezerwy na ryzyko kredytowe Wynik z tytułu prowizji Wynik operacji finansowych Koszty działania segmentu Wynik z tytułu pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych 777 – 228 275 33 – 613 715 – 318 278 3 – 527 Zysk na działalności operacyjnej Wynik z finansowego majątku trwałego Amortyzacja wartości firmy Wynik z tytułu innych przychodów i kosztów Zysk brutto Udział w wyniku Banku Wskaźnik rentowności kapitału brutto Wskaźnik koszty/dochody –6 9 238 5 –3 –5 159 29 –4 –1 235 36 % 182 36 % +/– % 62 9% 91 – 28 % –3 –1% 30 >100 % – 86 16 % –15 79 50 % – 23 – 82 % 1 – 33 % – 4 >100 % 53 29 % Segment bankowości korporacyjnej w Austrii wg struktury podmiotowej Grupa BA-CA AG Wielkie przedsiębiorstwa 50,1 Mrd € Liczba klientów Wielkie przedsiębiorstwa 1.272 27% Średnie przedsiębiorstwa 3.384 10% Małe przedsiębiorstwa 6.530 5% 11.470 6% Indywidualna działalność gospodarcza Klienci rynku nieruchomości 2.997 12% Udziały kapitałowe Grupy 450 11% Ubezpieczenia 108 0% Międzynarodowi klienci korporacyjni 3.328 14% Sektor budżetowy, instytucje publiczne i niekomercyjne, fundacje, inne 2.798 15% 11,6 % 8,3 % 56,8 % 52,5 % Wskaźniki efektywności Wskaźnik rentowności aktywów/Ø RWA Ryzyko kredytowe/Ø RWA Ryzyko kredytowe/Wynik z tytułu odsetek Ø Aktywa ważone ryzykiem (RWA) Ø Alokowany kapitał własny Udział w ogólnej pozycji Banku 2,4 % 2,0 % 0,7 % 0,9 % 29,3 % 44,5 % 32.641 35.315 – 2.674 2.024 2.190 –166 40 % 46 % Kredyty i należności 38,4 mld Euro –8% –8% Małe przedsiębiorstwa Wskaźniki strukturalne Małe przedsiębiorstwa (Obroty roczne 1,5– 7 mln Euro) Średnie przedsiębiorstw (Obroty roczne 7– 40 mln Euro) Wielkie przedsiębiorstwa (Obroty roczne >40 mln Euro) Wyspecjalizowane centra obsługi Udział w ogólnym wolumenie kredytów eksportowych gwarantowanych przez Austriacki Bank Kontrolny – OeK Wolumen syndykowanych kredytów konsorcjalnych w tym w krajach CEE w tym w Austrii Wielkie przedsiębiorstwa Średnie przedsiębiorstwa 41% 64 % 81% 46 Indywidualna działalność gospodarcza Klienci rynku nieruchomości Udziały kapitałowe Grupy 20% 5% 5% 9% 2% 7% Międzynarodowi klienci korporacyjni 12% Ubezpieczenia 19% Sektor budżetowy, instytucje publiczne i niekomercyjne, fundacje, inne 21% 60 % 6,2 mld Euro 73 % 27 % W segmencie „Bankowość korporacyjna w Austrii“ obejmuje przede wszystkim segment lokalnych austriackich klientów korporacyjnych (zgodnie z podziałem merytorycznym) niezależnie od ponadregionalnej organizacji sieci obsługi klientów. Zaliczają się do niego także transakcje lokalne i międzynarodowe z klientami sektora nieruchomości i z wielkimi przedsiębiorstwami międzynarodowymi. Zgodnie z zasadą jednostki księgującej trans- akcję, do segmentu tego przyporządkowana została również część transakcji międzynarodowych klientów korporacyjnych, inne zaklasyfikowano do segmentu transakcji z krajami Europy Środkowo-Wschodniej. Należąca do Grupy spółka leasingowa, prowadząca transakcje transgraniczne leasingu „cross border“ została, zgodnie z zasadą merytorycznego punktu ciężkości, również zaklasyfikowana do tego segmentu. Bankowość korporacyjna 71 Rozwój działalności w 2003 roku Austrii i Czechach. W obu tych dziedzinach znaczna część wzrostów, spowodowana jest nowymi trans- Segment bankowości korporacyjnej zdołał w 2003 roku mimo koniunkturalnej flauty poprawić znacznie uzyskany wynik i zbliżyć się wielkim krokiem do założonych długofalowo wzrostów. Zysk brutto wzrósł o 29 %, tzn. o 53 mln Euro do poziomu 235 mln Euro a wskaźnik zwrotu z kapitału ROE poprawił się z 8,3 % do 11,6 %. Jeszcze wyżej oceniamy wynik jakościowy kryjący się Co równie ważne i leży w naszym dobrze pojętym interesie, poprawiła się znacznie struktura i poziom ryzyka w pozycjach szczególnie wpływających na bilans. Bank BA-CA dzięki zreorganizowanym strukturom jest lżejszy i bardziej dynamiczny. Rachunek zysków i strat – komentarz za tymi liczbami: Bank Austria Creditanstalt zdołał Wynik z tytułu prowizji był w 2003 roku wyższy o rozbudować swoją wiodącą pozycję rynkową w seg- 50 %, wzgl. o 79 mln Euro od wyniku uzyskanego mencie klientów korporacyjnych w obszarach, któ- w roku poprzednim. Poprawa ta wynikała w prze- re coraz silniej zaznaczają także najnowsze trendy: ważającej mierze ze wzrostów w transakcjach Udało nam się w sektorze korporacyjnym, przede wszystkim dzięki wprowadzenia do naszej działalności doradczej i dokonywanych analiz finansowych systemu ratingu, uzmysłowić naszym klientom fakt coraz powszechniejszego zastosowania instrumentów gospodarki kapitałowej przy finanso- bieżących. Ujęcie w skonsolidowanym bilansie nowych spółek zależnych podgrupy leasingu (CAC w Czechach i Słowacji, KFZ-Leasing GmbH oraz Leasfinanz AG w Austrii) wpływa oczywiście na pojedyncze pozycje, nie zmienia wszak diametralnie wyniku. waniu działalności przedsiębiorstw. Podobnie ele- Zyski na działalności operacyjnej po uwzględnieniu menty bieżącego zarządzania przedsiębiorstwem, pozycji rezerwy na ryzyko kredytowe wrosły w 2003 zarządzanie ryzykiem stóp procentowych, ryzykiem roku o 180 mln Euro, czyli o 27 %. Z tego wynik z z kursu wymiany walut i ryzykiem płynności środ- tytułu odsetek był wyraźnie wyższy od rezultatu z ków roku poprzedniego o 62 mln finansowych, można obecnie dzięki dostępności nowych produktów i nowych skompu- Euro, teryzowanych technologii komunikacyjnych zarzą- poniżej). Na wyniki te popyt i dzać o wiele prościej. sytuacja Zdołaliśmy konsekwentnie rozbudować swoją pozycję w segmencie międzynarodowej działalności korporacyjnej, zarówno przeprowadzając transakcje związane z międzynarodowym handlem, jak i dokonując skomplikowanych transakcji finansowych dla wielkich korporacji w Austrii i krajach CEE. Europejska współpraca gospodarcza między krajami Europy Wschodniej i Zachodniej zacieśnia się coraz bardziej, sieć powiązań jest coraz większa, wraz z tym rozwojem rośnie działalność i sieć Banku BA-CA. 72 akcjami w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. o wpłynęły 9% w (patrz zakresie różnie. W tabela odsetek Wyższy wynik z tytułu odsetek przy jednocześnie niższych kosztach ryzyka obrocie aktywami przychody z tytułu odsetek (w Banku BACA), mimo malejących wolumenów, zwiększyły się dzięki trochę wyższym marżom odsetkowym, zaowocowały tu nasze starania o dostosowanie marż do stopnia ryzyka. Po stronie pasywów zarejestrowaliśmy wzrost lokat, przede wszystkim a’vista, z powodu zwiększonej płynności środków na rachunkach przedsiębiorstw, za to przy niższych marżach. Ponadto na wyniku tym zaważyło świadome wycofanie z rynku naszych aktywów ważonych ryzykiem, W dziedzinie finansowania na rynku nieruchomości co spowodowało mniejszy (o 8 %) wynik z tytułu zanotowaliśmy w 2003 roku wzrost klientów i odsetek z powodu zmniejszonego wyniku z finan- transakcji oraz rozwój usług bankowości elektro- sowego majątku trwałego. Na wynik ten wpłynęły nicznej. naszej w dużym stopniu transakcje takich działów, jak działalności leasingowej, integrując nowe spółki w finansowanie na rynku nieruchomości (IFK), głównie Rozbudowaliśmy Bankowość korporacyjna podstawy dzięki zasadniczemu podniesieniu stawek w umo- Z powodu uzyskania niższego niż w roku 2002 wach zawartych w ostatnich latach. Ponadto udało wyniku finansowego z majątku trwałego (w 2002 się kilka niefortunnych zaangażowań finansowych roku w pozycji tej wykazane były wpływy ze sprze- przestawić na rozliczenia odsetkowe. daży) wzrost zysku na działalności operacyjnej o 79 Co najmniej w połowie za ten dobry wynik odpowiada zmniejszenie rezerwa na ryzyko kredytowe, która zmniejszyła się o 28 % do poziomu 228 mln Euro, co mln Euro mniej radykalnie zaważył na zysku brutto, który wzrósł o 53 mln Euro, tj. o 29 % do poziomu 235 mln Euro. odciążyło rachunek zysków i strat o 91 mln Euro. To Wskaźnik zwrotu z kapitału ROE w segmencie ban- widoczny rezultat wieloletnich starań o poprawę kowości korporacyjnej zwiększył się z 8,3 % w roku metod i narzędzi w zarządzaniu ryzykiem, ale także poprzednim do 11,6 % w 2003 roku. Spowodowa- braku przypadków niewypłacalności wielkich kli- ne to jest jednak przede wszystkim wzrostem wyni- entów i przedsiębiorstw segmentu korporacyjnego. ku uzyskanym przez wzrost mnożnika, a nie przez Wskaźnik ryzyka do zyskowności RER (ryzyko kredy- wycofanie własnego kapitału zaangażowanego towe w procentowym odniesieniu do wyniku z tytułu ujętego w mianowniku, którego wartość zmniej- odsetek) udało się zredukować z 44,5 % w roku szyła się proporcjonalnie do ekwiwalentu ryzyka kre- poprzedzającym do 29,3 % w roku 2003. W odniesi- dytowego i ogólnego ryzyka ban- eniu do aktywów ważonych ryzykiem nakłady na kowego o 8 %. Zarówno popra- ryzyko kredytowe wyniosły jednak 0,70 %. wa w zakresie ryzyka kredytowe- Wynik z tytułu prowizji utrzymał się w 2003 roku prawie na poziomie z roku poprzedniego (– 1,0 %). Słabsze były wpływy z tytułu prowizji w transakcjach kredytowych i płatności w obrocie z zagranicą, oraz akredytyw w obrocie międzynarodowym. Odnotowaliśmy natomiast wzrost prowizji z tytułu obrotu papierami wartościowymi, na co wpłynął w widoczny sposób wpływy z tytułu prowizji za emisje obligacji spółek i przedsiębiorstw. Udało nam się także uzyskać większe przychody z tytułu prowizji w transakcjach powierniczych, syndykowaniu kredytów konsorcjalnych i strukturyzowanym formom finansowania. Uzyskany wynik z operacji finansowych (33 mln Euro, w porównaniu do 3 mln Euro r/r.) oddaje księgowe klasyfikacje wynikające z transakcji handlowych (w tym zyski ze sprzedaży papierów wartościowych). go, jak i wycofanie z rynku Zarządzanie ryzykiem kredytowym i portfelami podnosi wskaźnik zyskowności aktywów ważonych ryzykiem, przyczyniło się, niezależnie od transakcji z klientami tego sektora do pozytywnego trendu w uzyskiwanych w 2003 roku wynikach. Opis działalności Bank BA-CA obsługuje ok. 11.300 małych, średnich i wielkich przedsiębiorstw. Do grupy małych i średnich przedsiębiorstw (MSP) zalicza się w Austrii przedsiębiorstwa o rocznym obrocie w przedziałach 1,5 – 7 mln Euro, względnie 7 – 40 mln Euro. W segmencie małych przedsiębiorstw Bank Austria Creditanstalt obsługuje niecałe 40 % tej grupy, zaś w grupie średnich przedsiębiorstw 64 %. W grupie wielkich przedsiębiorstw, takich których roczne obroty przewyższają 40 mln Euro, nasz udział wynosi Koszty działalności bankowej były w tym segmencie nawet 81 % rynku. Mimo tak znakomitej pozycji na w 2003 roku o 16 % wyższe niż w roku poprzed- rynku widzimy, przede wszystkim w działalności nim, wzrost ten odzwierciedla jednak w dwóch trze- regionalnej, głównie zaś zachodniej części Austrii, cich repartycję kosztów pozostałych zgodnie z zasa- znaczne możliwości wzrostu. dą przydzielania ich do segmentów generujących przychody, stanowi zatem wyraz uzyskania dobrego wyniku przed obciążeniem kosztami admini- stracyjnymi. Koszty te na poziomie centrum zysku (centrum dla klientów korporacyjnych Banku BA-CA) były stabilne (+1 %). Wyprzedzamy zdecydowanie naszych konkurentów w segmencie austriackiej bankowości korporacyjnej naszą niekwestionowaną dominacją w międzynarodowym segmencie klientów korporacyjnych, zarówno pod względem najnowocześniejszych produktów, jak i kompetencji w sprawach rynków Bankowość korporacyjna 73 Europy Środkowo-Wschodniej. Paleta naszych usług akwizycję nowych. Pomogły nam w osiągnięciu bankowych dla austriackich klientów segmentu tego celu nowe produkty rynku pieniężnego. bankowości korporacyjnej sięga od klasycznych usług takich, jak obsługę transakcji płatniczych, zarządzanie środkami płatniczymi, finansowanie krótko-, średnio- i długoterminowe oraz weksle, finansowanie działalności przedsiębiorstwa i przedsięwzięć, zarządzanie majątkiem i plany emerytalne aż po cały zespół związany ze zintegrowanymi usługami finan„Best Trade Finance Bank“ w Austrii i krajach Europy Środkowo-Wschodniej u boku klienta, dookoła świata. sowymi dla wielkich klientów. Jako bank międzynarodowy od dawna towarzyszymy naszym kli- Podczas naszej jesiennej ofensywy skupiliśmy się na szczególnie ważnym dla klientów naszego segmentu korporacyjnego temacie środków rynku pieniężnego i możliwości ich lokaty. Pomagamy tym samym naszym klientom w zabezpieczaniu przychodów uzyskiwanych z przedsiębiorstw. W ramach zorganizowanych spotkań nasi klienci z tego segmentu oraz osoby zainteresowane miały możność prześledzić rozmaite warianty związane z takimi lokatami w symulacjach komputerowych. entom z rynków podstawowych W zakresie usług dla przedsiębiorstw związanych z radami i obsługą we wszelkich transakcjach handlo- nowelizacją austriackiego Prawa pracy (nowe regu- wych na rynkach międzynarodowych, dookoła świa- lacje dotyczące odpraw) udało nam się przy ta. Bank BA-CA w dziedzinie finansowania między- współpracy z naszym partnerem, spółką VBV-Mitar- narodowych transakcji handlowych, eksportu i beitervorsorgekasse, zyskać z naszymi produktami importu zalicza się do wiodących banków na arenie kolejny raz najlepsze notowania. Coraz częściej światowej. Udziały w tym sektorze rynku aus- kompleks regulacji finansowych związanych z prze- triackiego wynoszą ponad 50 %. Dzięki naszej ofen- chodzeniem ze starych umów zbiorowych na nowe sywie eksportowej, podjętej 2003 roku w ramach zasady nabiera znaczenia dla przedsiębiorstw. wspierania ofensywy promocyjnej Austriackiej Izby Wspólny produkt pod nazwą „Abfertigung Neu“, Gospodarczej, planujemy akwizycję nowych kli- który umieściliśmy w centrum naszych działań infor- entów i zdobycie nowych udziałów w rynku. Naszą macyjno-marketingowych pomaga przedsiębior- ofertę w zakresie zarówno strukturyzowanych pro- stwom zabezpieczyć się finansowo na wypadek duktów jak i kompleksowej obsługi transakcji hand- płatności z tytułu odpraw. lowych w obrocie międzynarodowym kierujemy do naszych obecnych klientów, jak i klientów, których chcielibyśmy dla takich usług w transakcjach eks- Wiosną 2003 roku wszystkie jednostki obsługi kli- portowych pozyskać. entów korporacyjnych, jak i detalicznych połączy- Odpowiadając na wyzwanie zmieniających się zasad i warunków finansowania przedsiębiorstw – coraz większe zacieranie się granic między tradycyjnym rynkiem kredytowym a rynkiem produktów kapitałowych – podjęliśmy od pierwszej połowy 2003 roku ten kompleks tematyczny w działaniach mar- liśmy w 13 Dyrekcji Miejskich i Krajowych. Połączyliśmy w jednolite struktury cały kompleks działań związanych z obsługą klientów. Dzięki temu sprzedaż produktów dodatkowych (cross-selling) nie napotka w przyszłości na organizacyjne bariery dywizjonalnej segmentacji. ketingowo-promocyjnych dotyczących zintegro- Bank BA-CA stosuje zasadę indywidualnych usług dla wanych usług finansowych dla austriackich klientów klientów korporacyjnych. Każdy klient korporacyjny korporacyjnych. ma do swej dyspozycji doradcę bankowego, który Kolejny akcent poświęciliśmy w 2003 roku małym i średnim przedsiębiorstwom. Założone cele udało nam się osiągnąć zarówno poprzez aktywizację osłabłych kontaktów z posiadanymi klientami, jak i 74 Organizacja i zasady obsługi klienta Bankowość korporacyjna zależnie od sytuacji i potrzeby może skorzystać z pomocy całego zespołu współpracowników Banku w celu opracowania dla klienta pełnego spektrum usług i produktów, zarówno bankowości korporacyjnej, jak i detalicznej, oferowanych przez całą Grupę BA-CA. Paletę tych możliwości i uzupełniają alternatywne del zagraniczny, giełda i rynki międzynarodowe, formy dystrybucji – usługi bankowości elektronicz- oraz zintegrowany rachunek elektroniczny, pozwala- nej, dostępne klientom Banku. Rosnące w tym sek- jący przy pomocy prostych narzędzi programowych torze liczby zawieranych transakcji pokazują, że na elektroniczne obsługiwanie konta, dokonywanie usługi te spotkały się z akceptacją ze strony naszych przelewów i wszystkich bieżących transakcji finan- klientów, jednocześnie dokumentują międzyna- sowych przedsiębiorstwa. W 2004 roku urucho- rodowe trendy w nowoczesnej bankowości, zmie- miony zostanie kolejny profil tego portalu zaadreso- rzającej do usprawnienia, standaryzacji i automaty- wany przede wszystkim do klientów korpor- zacji finansowych transakcji. acyjnych. Motto dalszego rozwoju portalu BusinessNet w 2004 roku to łatwość korzystania z portalu i BusinessNet dostępna klientowi logika użytkowania. Bank BA-CA rozbudowywał w 2003 roku swoją wiodącą pozycję na rynku bankowości elektronicz- Zintegrowane usługi finansowe nej. Rozwijany był konsekwentnie uruchomiony w Zintegrowane usługi finansowe stanowiły centralny 2002 roku internetowy portal bankowy obsługujący punkt naszych działań marketingowych w pierwszym podmioty gospodarcze. W połowie 2003 roku por- półroczu 2003 roku. Pod pojęciem zintegrowanych tal ten był już przystosowany do współpracy jako usług finansowych kryją się usługi z dziedziny indywi- portal extranetowy do współpracy z innymi banka- dualnych, innowacyjnych a przede wszystkich zorien- mi, co umożliwiło naszym klientom dostęp do kon- towanych na potrzeby klienta produktów finanso- ta w innych bankach, kooperujących w ramach tego wych, dostosowanych także do jego zdolności kredy- systemu i dokonywanie operacji finansowych za towej, względnie finansowego standingu jego przed- pomocą wzbogaceniem siębiorstwa. Podstawową usługą w ramach tego możliwości jakie daje portal jest dostęp do całego kompleksowego serwisu stanowią usługi doradztwa kompleksu bazy danych w grupach takich, jak han- ratingowego dla klienta, które pomagają dokonać portalu. Ważnym Produkty zintegrowanych usług finansowych – fazy rozwojowe Etap założycielski Rozwój Rynek kapitałowy ABS/Papiery wartościowe zabezpieczone aktywami Fuzje i przejęcia - doradztwo Rating - doradztwo IPO – oferta na rynku pierwotnym Finansowanie strukturyzowane Finansowanie projektu i akwizycji Syndykowanie kredytu konsorcjalnego Kapitał obcy Obligacje przedsiębiorstw Produkty konsultingowe Sporządzenie planu biznesowego Kapitał własny Leasing Zarządzanie ryzykiem stóp procentowych i ryzykiem walutowym Doradztwo ratingowe Faktoring Finansowanie drugiego stopnia Premiowane papiery wartościowe Fundusze założycielskie Private Equity Bankowość korporacyjna 75 transparentnej analizy wielkości i kosztów finanso- popyt na uwzględniające specyfikę branżową pro- wania, zademonstrować możliwe struktury takiego dukty finansowe, strukturyzowane zgodnie z ratin- finansowania, poprzez symulację zmian jego wy- giem i finansowymi wskaźnikami. Te nowe produk- znaczników. Doradztwo w tym zakresie znacznie ty z zakresu finansowania uwzględniały będą wyniki wpłynęło na wzmocnienie partnerskiego charakteru dokładnej analizy przepływu środków pieniężnych, współpracy przedsiębiorstwa z Bankiem. oraz stosowały międzynarodo- Zintegrowane usługi finansowe to propozycja nowych alternatywnych form i rozwiązań w zakresie finansowania. To oferta wykraczająca poza tradycyjne formy finansowania kredytami, oparta bardziej na nowoczesnych produktach, dostosowanych do strukturalnego rozwoju przedsiębiorstw. Paleta produktów tych Partnerskie podejście do klienta w ramach zintegrowanych usług finansowych alternatywnych form finansowania uwzględnia docelowe, indy- takie, jak włączanie do umowy dodatkowych warunków kredytowych, zależnych od zdolności Rosnąca akceptacja polityki systemu cenowego w kredytach uwzględniającego stopień ryzyka kredytowej klienta, także pod tym kątem ustalane marże kredytowe, zapewnienie w perspektywie średnio- i długookresowej odpowiedniego przepływu środków. Wszystkie te elementy to podwaliny nowej kultury finansowania. widualne potrzeby i uwarunko- W centrum naszych działań związanych zarówno z wania klienta. Wraz z rozwojem tych form, korzy- polityką informacyjną, jak i dystrybucyjną prowa- stania z nich w celu uzupełnienia tradycyjnych pro- dzonych w związku z blokiem tematycznym zinte- duktów, lub ich zastąpienia coraz większa część growanych usług finansowych znalazła się kwestia przychodów Banku jest generowana przez te nowe usług doradztwa ratingowego produkty i usługi finansowe. Banku BA-CA. W ramach tej W 2003 roku nie szczędziliśmy starań by dostosować silniej także warunki umów kredytowych do jego zdolności kredytowej. Konkurencja krajowa na rynku bankowym w Austrii pozostawia margines jedynie na powolne dostosowywanie marż kredytowych do przedziałów stosowanych na światowych rynkach kapitałowych. Mimo to rośnie jednak w nowej usługi zdecydowaliśmy się jako pierwszy wielki Bank w Aus- Doradztwo ratingowe pomaga ustalić warunki cenowe umów trii udostępnić naszym klientom wyniki ratingowych analiz tak aby w rozmowach na temat otrzymanych wyników wspólnie szukać możliwości poprawienia zdolności kredytowej klienta. środowisku bankowym w wyniku wielu przepro- Jednocześnie to nowo wprowadzone doradztwo wadzonych polityki ratingowe stanowi optymalną usługę wyjściową dla zróżnicowanego podejścia w ustalaniu marż dla kli- propozycji z wachlarza nowych produktów i alterna- entów, w duchu Nowej Bazylejskiej Umowy Kapi- tywnych form finansowania. Wyniki przeprowa- tałowej, oraz dla konieczności wzmocnienia adek- dzonych badań opinii wskazują, że ponad 60 % watnego udziału kapitału własnego w finansowaniu ankietowanych klientów z segmentu korporacyjne- austriackich przedsiębiorstw, zwłaszcza w perspek- go byłoby zainteresowanych doradztwem ratingo- tywie efektów jakie przyniosą kolejne etapy reformy wym, chciałoby się dowiedzieć szczegółów na temat podatkowej w 2004 i 2005 roku. To wniosek z parametrów takiego ratingu, oraz pragnęłoby się wielu przeprowadzonych rozmów z klientami oraz z zapoznać z wynikiem własnego ratingu, potwierdza- przeprowadzonych badań opinii publicznej. ją one zatem słuszność obranej przez nas strategii. Jesteśmy przekonani co do konieczności tworzenia Działania związane ze zintegrowanymi usługami w przyszłości planów finansowania przedsiębiorstw, finansowymi poprzedziły intensywne szkolenia do- koniecznych dla długofalowych przedsięwzięć śred- radców bankowych. Opublikowaliśmy serię fol- nich i wielkich przedsiębiorstw posiadających odpo- derów, które dają wgląd w zasady naszych zintegro- dyskusji zrozumienie dla wiednią zdolność kredytową. Ponadto rósł będzie 76 wych parametry i kwalifikacje Bankowość korporacyjna wanych usług finansowych i doradztwa ratingowe- mln Euro, posiada własne zagraniczne spółki go, jednocześnie informują klientów o wybranych zależne w Europie, 20 % w jednym z przygranicz- nowych produktach finansowych takich, jak facto- nych krajów Unii Europejskiej. Kolejne 11 % aus- ring, premiowane papiery wartościowe, leasing, triackich przedsiębiorstw z tego sektora planuje kapitał Private Equity, finansowanie drugiego stop- utworzenie takich spółek. nia, oraz mechanizmy zabezpieczające ryzyko kursowe i ryzyko stóp procentowych. Wprowadzeniu tych usług towarzyszyła kampania reklamowa w prasie i w mediach, liczne spotkania i imprezy z udziałem klientów w Wiedniu i krajach związkowych, oraz zmasowany mailing. Nasz slogan przekonywał, że „dzięki naszemu doradztwu ratingowemu każdy klient dowie się, ile niewykorzystanego potencjału kryje się w jego przedsiębiorstwie“. W ramach pokłosia tej skierowanej w nowoczesną przyszłość bankowych transakcji kampanii marketingowej, odnotowaliśmy na koniec 2003 roku: 1500 konsultacji ratingowych, a popyt na te usługi nadal rośnie. Klienci coraz częściej sami zwracają się do nas z pytaniami o te usługi, co tylko potwierdza słuszność oceny potencjału rynku oraz obranej drogi. Mimo że już ponad połowa działających na rynkach Europy Środkowo-Wschodniej austriackich przedsiębiorstw korzysta z usług działającej w tych krajach sieci oddziałów Banku BA-CA, dostrzegamy jeszcze znaczny potencjał rozwojowy wśród naszych stałych klientów z segmentu korporacyjnego. Poprzez wypracowanie transgranicznych standardów usług, systemu międzynarodowych produktów i mediów komunikacji, austriaccy doradcy bankowi będą w stanie zaoferować klientom w Austrii, na miejscu, całą gamę możliwości, jakie daje sieć instytucji finansowych i banków, zarządzana przez Bank BA-CA w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Stanowić to będzie naszą odpowiedź na liczne postulaty zgłaszane przez 72 % naszych klientów, odnośnie usług „z jednej ręki“ zarówno w Austrii, jak i w nowej „większej“ Europie. Perspektywy na rok 2004 Przyjęta przez nas centralna strategiczna zasada, to Kolejnym ważne pole naszych działań w 2004 roku, zróżnicowane podejście do działań na rynku, forso- to rozwój naszej dodatkowej drogi dystrybucyjnej za wanie współpracy i usług dla małych i średnich pomocą elektronicznej platformy BusinessNet. Daje przedsiębiorstw oraz wzmożone wysiłki w partner- ona naszym klientom pakiet nowoczesnych usług skiej współpracy z naszymi dotychczasowymi klien- bankowości elektronicznej, możliwości komunikacji tami z segmentu wielkich przedsiębiorstw. Nasz z Bankiem i przeprowadzania operacji finansowych wizerunek i opinię kreatywnej, innowacyjnej insty- niezależnie bez skrępowania ramami czasowymi czy tucji sektora finansowego, oferującej rozwiązania też miejscowymi. Zyskane w ten sposób moce najwyższej jakości, jaką cieszymy się już na rynku przerobowe możemy wykorzystać na zwiększenie wielkich klientów korporacyjnych, będziemy przy usług doradczych. W 2004 roku usługi bankowości pomocy nowych działań marketingowych starali się elektronicznej platformy BusinessNet udostępnimy przybliżyć także naszym klientom sektora małych i naszej docelowej grupie klientów korporacyjnych i średnich przedsiębiorstw. przedsiębiorcom z sektora małych i średnich przed- Coraz większe znaczenie ma siębiorstw. opieka nad naszymi klientami w Działy produkcji, realizacji i sprzedaży naszego Ban- działaniach podejmowanych na ku w coraz większym stopniu przy kolejnych pro- rynkach Środkowo- duktach finansowych korzystają coraz bardziej z Wschodniej. Rok rozszerzenia metod produkcji przemysłowej, tak by zwolnione Unii o nowe kraje będzie dla naszej dystrybucji dzięki temu moce i czas poświęcić na usługi dora- rokiem wzmożonych działań marketingowych, kon- dcze dla klientów. Podobnie jak w dziale banko- centrujących się wokół tego wydarzenia. 53 % aus- wości prywatnej naszym działaniom akwizycyjnym triackich MSP, notujących roczne obroty powyżej 7 skierowanym do klientów korporacyjnych z małych Austriackie firmy coraz silniej angażują się na rynkach Europy Środkowo-Wschodniej Europy Bankowość korporacyjna 77 i średnich przedsiębiorstw zgodnie z przyjętym wysokości 100 mln Euro, przeznaczonymi na podejściem odnośnie jakości podnoszenia jakości pożyczki podporządkowane dla małych i średnich usług, towarzyszył będzie w 2004 roku cały zorga- przedsiębiorstw. nizowany system działań reklamowo-marketingowych Banku. W 2003 roku te trzy fundusze przeprowadziły dwanaście transakcji inwestycyjnych na łączną kwotę Szczególny priorytet ma dla naszych planowanych na ponad 17 mln Euro, dzięki czemu Grupa BA-CA Pri- 2004 rok działań kwestia rozbudowania dróg komu- vate Equity zdołała zdobyć sobie 15 % udziału w nikacji między doradcami bankowymi w ramach sieci tym segmencie rynku austriackiego. Łącznie wg sta- spółek Banku BA-CA. Uwagę poświęcimy przede nu na koniec grudnia 2003 roku w 30 spółek z wszystkim centralnemu połączeniu procesu analiz i portfela zainwestowano około 60 mln Euro. ekspertyz w ramach Grupy, w celu uzyskania jak tom. W tym duchu dążyli będziemy do bardziej Międzynarodowi klienci korporacyjni intensywnej współpracy z sektorem leasingu Grupy Międzynarodowe koncerny najlepszych wyników usług proponowanych klien- BA-CA, przede wszystkim leasingu sprzętu i wypo- Międzynarodowe koncerny potrzebują usług syste- sażenia a także z FactorBankiem. mowych w sieci powiązań międzynarodowych, bez względu na podział kompetencji regionalnych w Private Equity ramach Grupy HVB. Specjalne punkty obsługi kli- Alternatywne instrumenty finansowe takie, jak entów dla regionu Austrii i Europy Środkowo- tworzenie funduszy Private Equity oraz finansowa- Wschodniej w kluczowych centrach finansowych nia drugiego stopnia w coraz większym stopniu świata spełniają rolę punktów konsultacyjnych dla uzupełniają klasyczne produkty finansowe, jak na międzynarodowych koncernów i gwarantują koor- przykład kredyty inwestycyjne. dynację we wszystkich transakcjach finansowych w Bank Austria Creditanstalt jako Austrii oraz krajach Europy Środkowo-Wschodniej właściciel kapitału podstawowe- oraz usługi Banku jako kompetentnego partnera na go funduszy kapitału Private tych rynkach. Fundusze Private Equity dla austriackich przedsiębiorstw Equity i główny akcjonariusz oraz partner w finansowaniu drugiego stopnia (mezzanine) proponuje austriackim klientom korporacyjnym fundusze finansowania alternatywnego w łącznym kapitele 195 mln Euro. Segment usług finansowych związanych z kapitałami własnymi i finansowaniu drugiego stopnia rozwijał się w 2003 roku pomyślnie i jest prowadzony przez naszą spółkę BA-CA Private Equity GmbH. Business Development znajduje się w Wiedniu. Stąd wszyscy nasi klienci i doradcy bankowi otrzymują, od odpowiedzialnej merytorycznie osoby niezbędne szczegółowe informacje dotyczące grup produktów lub określonych rynków. Prowadzimy akwizycję międzynarodowych klientów korporacyjnych, pomagamy im w okresie rozwijania własnej działalności na rynkach zagranicznych, w znajdowaniu Zarządzaniem udziałami i marketingiem funduszy niezbędnych kontaktów gospodarczych, i przekazu- kapitału Private Equity dla małych i średnich przed- jemy ich pod opiekę zespołu ekspertów i doradców siębiorstw austriackich zajmują się dwie spółki: EK ds. międzynarodowych. Mittelstandsfinanzierungs AG (wolumen funduszy 50 mln Euro) oraz Gründerfonds GmbH (wolumen funduszy 16 mln Euro). 78 Centrum koordynacji tych punktów obsługi A/CEE Serwis dla działających na rynkach międzynarodowych wielkich klientów korporacyjnych ze szczególnym uwzględnieniem rynków Austrii i Europy Mezzanine Finanzierungs AG to pierwszy austriacki Środkowo-Wschodniej, koordynowany jest przez bank, specjalizujący się w transakcjach finansowa- specjalnie wydzieloną jednostkę organizacyjną. nia drugiego stopnia, dysponujący środkami w Spójny system kontaktów i skoordynowane zarządza- Bankowość korporacyjna nie tymi kontaktami, transgraniczne zarządzanie Celem, jaki przyświeca nam w Austrii jest ugrunto- portfelami klientów gwarantuje klientom z tego seg- wanie naszej wiodącej pozycji na rynku, utrzymanie mentu usługi dostosowane do potrzeb i profilu klien- naszych 50 % i więcej oraz rozbudowanie ich je- ta, dostęp do kompleksowych i strukturyzowanych szcze w niektórych segmentach. produktów finansowych oraz serwis i systemowe rozwiązania sieci bankowej Banku Austria Creditanstalt i Grupy HVB w zakresie transakcji gotówkowych, na rynku pieniężnym oraz nowych produktów kapitałowych. Dzięki temu udało nam się w roku obrotowym 2003 pogłębić wiele kontaktów z naszymi dotychczasowymi klientami, oraz nawiązać wiele nowych kontaktów. Dużo godnych uwagi transakcji na skalę międzynarodową zdaje się to potwierdzać. Wsparcie udzielone przez zorganizowany w 2002 roku punkt konsultacyjny dla regionu Austrii i Europy Środkowo-Wschodniej jednostkom w Bankach działających w tych krajach zaowocowało już kilkoma wielce obiecującymi kredytami eksportowymi. I tak udało się przy kompetentnej pomocy naszego Banku oraz korzystając z ubezpieczeń kredytów (przez słoweńską spółkę SID i czeską EGAP) zawrzeć korzystne transakcje finansowania eksportu ze Słowenii do Rosji i z Czech na Białoruś. Trade Finance Celem przyświecającym działalności Banku BA-CA Strategiczne ukierunkowanie działań Banku BA-CA jest zapewnienie klientom na rynkach Europy Środ- na rynki Europy Środkowo-Wschodniej, dokumen- kowo-Wschodniej optymalnych usług i rozwiązań tują liczne zawarte transakcje finansowania ekspor- na jednolicie wysokim poziomie oraz opracowywa- tu. Tak na przykład Bank Austria Creditanstalt pod- nie systemowych, transgranicznych produktów pisał jako lider międzynarodowego konsorcjum finansowych. pakiet finansowania wielkiego projektu budowy Trade Finance jako spółka oferująca transgraniczne rozwiązania dla klientów w zakresie finansowania międzynarodowych transakcji handlowych, zajmowała się intensywnie stworzeBest Trade Finance Bank in CEE and in Austria niem i rozwijaniem regionalnych zespołów specjalistów w zakresie finansowania transakcji handlo- wych. Daje to możliwość zapewnienia naszym międzynarodowym klientom na miejscu serwisu zespołu fachowców znających specyfikę i warunki rynku lokalnego, serwisu połączonego z najnowszymi rozwiązaniami technologicznymi i informacjami koordynowanymi przez centrum kompetencyjne w Wiedniu. przez każdą działającą w krajach CEE spółkę wśród trzech wiodących w dziedzinie finansowania międzynarodowych transakcji handlowych banków, potrojenie Bułgarii. Przy czym jest to pierwsze finansowanie projektu z udziałem strony austriackiej, uwzględniające Protokół z Kioto. Ten wspólny pilotażowy projekt Austrii i Bułgarii wspólnego wdrażania – Joint Implementation, związany jest z inwestycją, dzięki której Austria nabywa od Bułgarii część jednostek zredukowanej emisji tego kraju. Handel tego rodzaju certy- Strukturyzowne produkty finansowe, uwzględniające Protokół z Kioto fikatami emisji gazów cieplarnianych umożliwiły postanowienia Protokółu z Kioto, podpisanego w 1997 roku. Certyfikaty jednostek zredukowanej emisji zostają przy tym zdeponowane jako zabezpieczenie, a ich wartość rozliczana jest z W działaniach tym założony cel to uplasowanie się oraz zapory i elektrowni wodnej w Tsankov Karmak w zysków operacyjnych z tej działalności w ciągu najbliższych trzech lat. Dowodem na słuszność naszych poczynań jest przyznany Bankowi BA-CA przez uznany międzynarodowy magazyn finansowy „Global“ tytuł „Best Trade Finance Bank in CEE and in Austria“. kredytobiorcą w ramach płatności kredytowych. Bank zdołał utrzymuje swoją wiodącą na austriackim rynku rolę wiodącego banku w finansowaniu międzynarodowych transakcji handlowych. W zakresie finansowania projektów eksportowych najważniejsze z nich dotyczyły Rumunii, Bułgarii i Rosji. Działalność naszego Banku była prowadzona w 2003 roku w sytuacji prowadzonych w Iraku działań wojennych, epidemii SARS oraz słabości waluty Bankowość korporacyjna 79 amerykańskiej, co wpłynęło negatywnie na trans- takie, jak MultiCash/Europakonto, jak i stosowane akcje licznych naszych klientów tego segmentu. powszechnie skonsolidowane naliczanie marż. Ponadto z dniem 1 maja 2004 roku – wraz z przy- Akredytywy dokumentowe i gwarancje stąpieniem nowych krajów do UE – wchodzi na ryn- W zakresie akredytyw dokumentowych i gwarancji ek nasz nowy produkt „Flash udało nam się także w 2003 roku zwiększyć przy- Payment“ który umożliwić ma chody Banku. Stało się tak szczególnie dzięki trans- natychmiastowe akcjom z tradycyjnie silnymi rynkami Azji i Chin. płatności w transakcjach między- Planujemy w najbliższych latach rozwinąć ten segment naszej działalności i poprzez zakup specjalne- krajowych w dokonywanie ramach sieci Jednolite produkty stosowane w całej sieci Banku w Austrii i krajach Europy ŚrodkowoWschodniej banków Grupy. go oprogramowania znacznie go zoptymalizować. Bank Austria Creditanstalt we współpracy ze Transakcje w ramach akredytyw eksportowych i spółkami należącymi do sieci Grupy HVB oraz inny- zobowiązań gwarancyjnych udzielanych przez Bank, mi partnerami sektora finansowego koordynuje to segment działalności, który przygotowaliśmy z wszelkie działania dla klientów międzynarodowych myślą o rozszerzeniu Unii Europejskiej dzięki zasto- klientów korporacyjnych związanych z zarządza- sowaniu narzędzi takich, jak Straight Through i niem środkami pieniężnymi i przejmuje przy rea- zintegrowany obieg dokumentów – WorkFlow. lizacji ponadregionalnych projektów w Austrii i krajach Europy Środkowo-Wschodniej ważną rolę cen- Zarządzanie środkami pieniężnymi trum kompetencyjnego, jako centralny punkt kon- W raz z postępującą integracją krajów akcesyjnych sultacyjny. Zastosowanie innowacyjnych rozwiązań, Unii Europejskiej rosło w tych krajach w ostatnich wysokie standardy stosowanych rozwiązań oraz latach wyjątkowo silnie zapotrzebowanie na usługi przejrzysty system kalkulacji marż i wyznaczania w zakresie zarządzania środkami pieniężnymi. Ten systemu cenowego umożliwiają nam maksymalną segment działalności traktowany jest jako rodzaj elastyczność przy formowaniu zależnego od profilu „otwieracza drzwi“ przez te firmy, które ekspandu- klienta lub transakcji międzybranżowego pakietu jąc w swojej działalności na rynki międzynarodowe usług. szukają kontaktu z bankami działającymi w danym regionie i gwarantującymi wysoki poziom usług. Dział Instytucji Finansowych i Sektora Bank Publicznego Austria Creditanstalt oferuje klientom lokalnym jak i międzynarodowym segmentu korpor- Międzynarodowe sukcesy byłyby nie do pomyślenia acyjnego, bankom oraz funduszom kapitałowym, bez całej światowej sieci ponad 3600 banków kore- zarówno rozwiązania standardowe State-of-the-art, spondentów, sieć ta dodatkowo jeszcze podkreśla jak i cały szereg indywidualnych rozwiązań, zawie- ważną pozycję, jaką Bank BA-CA zajmuje w Austrii rających optymalne z punktu widzenia klienta i ban- i krajach Europy Środkowo-Wschodniej w segmen- ku procesy pracy w zakresie płatności bankowych i cie finansowych transakcji międzynarodowych. usług zarządzania środkami pieniężnymi, w celu optymalnego sterowania przepływem środków i skuteczniejszych procedur realizacji. 80 Międzynarodowe doświadczenie i kompetencja to nieodzowne elementy warunkujące optymal- Porady w zakresie ryzyka kraju i innych rodzajów ryzyka Aby optymalnie wykorzystać w interesie naszych kli- ne usługi dla klientów w między- entów możliwości, jakie stwarza działanie w sieci narodowych transakcjach finansowych w Austrii i systemowej Grupy banków HVB, opracowaliśmy krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Ze strony całą grupę produktów systemowych, dostępnych w Departamentu Instytucji Finansowych i Sektora jednolitej postaci w sieci banków całej Grupy. Do Publicznego Banku BA-CA, zajmującego się usługa- grupy tej zaliczają się zarówno funkcjonalności mi dla klientów z tych dwóch grup, wielką uwagę Bankowość korporacyjna przywiązuje się do kompetentnego doradztwa w zakresie ryzyka kraju i ryzyka bankowego. W perspektywie postępującej integracji krajów Europy Syndykowane przez Bank kredyty konsorcjalne 2003 Powierzona organizacja kredytów konsorcjalnych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej Bank Środkowo-Wschodniej oraz internacjonalizacji gospodarki tych krajów, usługi dla klientów Grupy Wolumen zlecenia mln USD krajów Europy Środkowo-Wschodniej w 2003 roku 1 Citigroup 2 HVB Group/ BA-CA 3 BNP Paribas 4 WestLB 5 ABN AMRO 6 SG 7 ING 8 KBC 9 Deutsche Bank 10 RZB Razem zdecydowanie zbliżył się do praktyk i struktur panu- źródło: Thomson Financial / Dealogic, January 2004 działających na tych właśnie rynkach mają dla nas znaczenie priorytetowe. Corporate & Project Finance Syndication & Loan Markets Finansowanie projektów i przedsiębiorstw. Kredyty konsorcjalne i rynek obligacji przedsiębiorstw. Rynek Udział w rynku Transakcje 2.236 1.440 1.328 1.168 1.077 1.071 1.057 919 819 731 20.251 11 % 7% 7% 6% 5% 5% 5% 5% 4% 4% 23 26 14 12 13 13 16 10 12 22 jących na rynkach zachodnioeuropejskich w segmentu produktów finansowych Corporate & Project Finance oraz Syndication & Loan Markets. Dzięki udanemu połączeniu przeprowadzonej w Wiedniu centralnej analizy sektora i produktu i połączeniu ich umieszczone na rynku z godnie z zaleceniami klientów, co jeszcze raz dowodnie wykazało wielkie umiejętności i znawstwo rynku Banku BA-CA. z dostarczonym przez nasze banki spółki lokalnym Należy tu szczególnie nadmienić know-how i znajomością lokalnych klientów udało rozważną alokację powierzonych się Bankowi BA-CA otrzymać 20 zleceń finansowa- uzyskanych mandatów, zarówno nia, mimo że konkurencja na tych rynkach wraz z pod względem regionalnym, jaki otwieraniem się granic jest coraz ostrzejsza. Tym i samym po raz kolejny udało nam się efektownie wystąpił jako lider kredytów konsorcjalnych dla kli- wzmocnić i rozbudować naszą wiodącą pozycję w entów takich podstawowych branż, jak telekomuni- krajach Europy Środkowo-Wschodniej w dziedzinie kacja, przemysł naftowy, ale także branży technolo- organizacji konsorcjów i produktów strukturyzo- gii i rozwiązań informatycznych, a w krajach Europy wanych, organizowania submisji, finansowania Środkowo-Wschodniej także dla rosnącego seg- przejęć i projektów. mentu infrastruktury transportowej, które udało się W prowadzonym przez Thomson Financial rankingu League Table – zleceń z krajów Europy ŚrodkowoWschodniej (patrz tabela poniżej) Grupa HVB zajmuje, dzięki otrzymanym przez Bank BA-CA mandatom, imponujące 2 miejsce, znajdując się tym samym już trzeci rok z rzędu wśród 3 najlepszych organizatorów programów finansowych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. branżowym. Bank Wśród czołowych organizatorów dzięki umiejętności umieszczania obligacji na rynku BA-CA następnie wprowadzić do obrotu na międzynarodowym rynku finansowym. Tak na przykład Bank BACA zdołał jako lider konsorcjum umieścić na rynku finansowym zaaranżowany wspólnie z czterema innymi międzynarodowymi partnerami z sektora finansowego kredyt konsorcjalny dla największego czeskiego operatora sieci telefonicznej Cesky Telekom. Ta transakcja o ogólnym wolumenie 850 mln Euro, spotkała się z międzynarodowym uznaniem Wysokiej klasy umiejętności zarządzania i organizo- branży wania finansowania alternatywnego pozwoliła Ban- przedsięwzięciem Banku w krajach Europy Środko- i była największym tego rodzaju kowi BA-CA na podniesienie własnych wyników ren- wo-Wschodniej, zlecenie na organizację tego kredy- towności kapitału własnego dzięki uzyskanym pro- tu udało się zdobyć przy dużej i silnej konkurencji. wizjom z tytułu organizowanych konsorcjów. W branży przemysłu naftowego i petrochemicznego Powierzone nam emisje zostały przeprowadzone i Bank BA-CA przeprowadził wraz ze swoimi Bankowość korporacyjna 81 spółkami zależnymi w krajach CEE organizację sobie pozycję, odpowiednią do naszych aspiracji aby finansowania poprzez zorganizowanie jako bank być pierwszym bankiem w Austrii i pierwszym w wiodący kredytu konsorcjalnego Euroloan dla takich krajach Europy Środkowo-Wschodniej. potentatów przemysłu naftowego tego regionu, jak PKN w Polsce, MOL na Węgrzech, Petrol w Słowenii. W branży infrastruktury transportowej udało W segmencie klientów sektora publicznego i insty- nam się mimo silnej lokalnej i międzynarodowej tucjonalnych, w skład którego wchodzą instytucje konkurencji zdobyć zlecenia organizacji konsorcjum federalne, instytucje krajowe, gminy oraz inne oso- dla dwóch największych w 2003 roku projektów by prawne życia publicznego Bank BA-CA był w rozbudowy lotnisk w krajach Europy Środkowo- 2003 roku skonfrontowany z wieloma wyzwaniami. Wschodniej (w Pradze i w Warszawie, projektowany Niewielka gotowość czynienia jakichkolwiek inwe- koszt każdego ok. 250 mln Euro). Obie organizacje stycji ze strony instytucji publicznych, agresywna kredytu konsorcjalnego spotkały się z dużym zainte- konkurencja, przy stagnacji na rynku i wynikającej z resowaniem międzynarodowego sektora finanso- tego presji na marże odsetkowe. wego. Mimo tych warunków możemy się pochwalić nader W zakresie organizacji finansowania wschodnioeu- pomyślnym bilansem 2003 roku: przede wszystkim ropejskich instytucji sektora finansowego i instytucji dzięki ponad 200 nowym transakcjom finansowania budżetowych udało nam się uzyskać mandat na zawartymi z krajami związkowymi i samorządami przeprowadzenie szeregu bardzo interesujących kre- terytorialnymi na ogólną kwotę ponad 430 mln Euro dytów i finansowania, które z powodzeniem prze- mogliśmy, mimo zbliżania się terminu zapadalności prowadziliśmy. Wśród nich należy wymienić zorga- starej austriackiej pożyczki państwowej, utrzymać w nizowanie konsorcjalnego kredyty dla sfinansowa- tym segmencie wolumen ponad 11 mld Euro. Przy- nia rumuńskiego importu energii dla dwóch czyniły się do tego wyniku przede wszystkim nowe państwowych koncernów energetycznych oraz trzy formy zaproponowanych przez nas lokat, które spot- projekty refinansowania w Chorwacji. Nawet na tak kały się z dużym zainteresowaniem głównie ze obleganym przez konkurencję rynku, jak Węgry strony krajów związkowych, jak i kościoła. Także w udało nam się zdobyć zlecenie zorganizowania pro- transakcjach pożyczkowych panuje, w sytuacji coraz jektu refinansowania dla jednego z lokalnych mniejszych możliwości manewrów finansowych banków, na sumę 200 mln Euro. inwestorów sektora publicznego, wzmożone zainte- Radością napawa także rosnący wolumen zleceń dla Banku BA-CA na finansowanie tego typu ze strony wielkich klientów korporacyjnych w Austrii takich, jak na przykład Porsche Holding (800 mln Euro), Sappi (500 mln Wielkie wolumeny zleceń, także na austriackim rynku Euro), Wienerberger (300 mln Euro), przy czym w przypadku Porsche zlecenie to Bank dzieli jeszcze z drugą instytucją sektora finansowego. Nasz wiodąca rola na rynku krajowych klientów korporacyjnych potwierdza się także w tym segmencie transakcji nie tylko bardzo ambitnych, ale i bardzo dochodowych. 82 Sektor publiczny resowanie alternatywnymi formami finansowania. Coraz częściej w dyskusjach pojawia się idea powołania partnerskich struktur publiczno-prawnych, które mogłyby odciążyć instytucje budżetowe poprzez wniesienie prywatnego kapitału i najnowszej wiedzy oraz gotowości przejęcia ryzyka i umożliwić sprawniejszą realizację wielkich projektów. W 2003 roku Bank BA-CA zajmował się finansowaniem systemu pobierania opłat do samochodów ciężarowych za korzystanie z autostrad w Austrii, którego instalowanie wkrótce zostanie zakończone. W ślad za tą pierwszą partnerską strukturą powstałą w ramach realizacji tego systemu, powstaną już Dzięki powyższym transakcjom Bank BA-CA zdołał wkrótce kolejne, przy czym największą wagę przy- w segmencie finansowania dla segmentu klientów wiązuje się obecnie do planów budowy autostrady korporacyjnych i jednostek budżetowych wyrobić północnej, mającej stanowić północno-wschodnią Bankowość korporacyjna obwodnicę Wiednia. Koszt budowy szacowany jest zwracamy szczególną uwagę na systemowe łącze- wstępnie na 2,4 mld Euro. nie zalet produktów z poszczególnych działów z Ale alternatywne formy finansowania „na miarę“ to nie są rozwiązania zastrzeżone wyłącznie dla wielkich projektów. Mogą być wykorzystane także do finansowania bieżących projektów i inwestycji samorządów terytorialnych i krajów związkowych. Paleta produktów sięga w tym przypadku od nowego finansowania i nowych inwestycji na rynku kapitałowym poprzez finansowe instrumenty pochodne dla optymalizacji już zarządzanych portfeli aż po obrót płatniczy i E-Government – elektroniczne usługi urzędów i władz komunalnych i państwowych w systemie on-line. Finansowanie eksportu i inwestycji Dział finansowania eksportu i inwestycji zdołał poprawić w 2003 roku uzyskane wyniki (w porównaniu z latami poprzednimi) i dalej umocnić pozycję Banku BA-CA jako wiodącego na rynku innymi produktami i usługami Grupy, tak aby zapewnić naszym klientom wymierną wartość dodaną wynikającą ze współpracy z Bankiem Austria Creditanstalt. CA IB Corporate Finance CA IB Coraporate Finanse spółka zależna, odpowiedzialna w ramach Grupy HVB za usługi strategicznego doradztwa dla przedsiębiorstw na terenie krajów Europy Środkowo-Wschodniej i Austrii zwiększyła jeszcze bardziej swój zysk z działalności operacyjnej. Przyczyniły się do tego przede wszystkim sukcesy w emisji akcji, szczególnie w Austrii i Polsce. Solidne wyniki przyniosły także usługi związane doradcze związane z fuzjami i przejęciami w całym regionie. Wolumen transakcji wzrósł ponownie notując nową rekordową sumę ponad 2,5 mld Euro. finansowania eksportu i udziałów w transakcjach Przy trzech z czterech wielkich emisji akcji roku 2003 zagranicznych. Ponadto Bank nasz cieszy się wielkim umieszczonych na Wiedeńskiej Giełdzie spółka CA IB uznaniem austriackich firm eksportowych ze wystąpiła jako gwarant i główny agent emisji, co względu na posiadaną wiedzę i wysoką jakość sto- jeszcze raz udowadnia silną pozycję Banku na rynku sowanych przez nas rozwiązań w tej dziedzinie. kapitału Private Equity. Druga Także i w tej dziedzinie temat innowacyjność jest niezwykle ważna. Tak na przykład wraz z firmą EWS (dawną firmą BÜRGES) opracowaliśmy w oparciu o premiowane Innowacyjne produkty – koordynacja zarządzania ryzykiem i dywersyfikacja ryzyka papiery wartościowe tzw. koszyk premiowanych papierów wartościowych, szczególnie interesujący dla inwestorów, bowiem przy zmniejszonym czynniku ryzyka (przez alokację ryzyka) posiada zalety pewnych zysków. Drugi ko- publiczna oferta akcji spółki Andritz o wolumenie w wysokości 139 mln Euro stanowiła bardzo Równoległe notowania na Warszawskiej i Wiedeńskiej Giełdzie udany wstęp do szeregu kolejnych emisji na Wiedeńskiej Giełdzie. Wkrótce potem nastąpiła emisja akcji Banku Austria Creditanstalt w pierwotnej ofercie publicznej o wolumenie w wysokości 960 mln Euro, największej nowej emisji na rynku europejskim, i tym razem spółka CA IB wystąpiła jako główny gwarant i agent emisji. szyk (z ulepszonymi elementami ryzyka) planowany Bardzo udanie przebiegła druga publiczna oferta jest na 2004 rok. Ponadto w centrum naszej uwagi spółki Böhler-Uddeholm o ogólnym wolumenie 133 znajdą się w 2004 roku specjalne produkty „wiąza- mln Euro. Rynek największej aktywności emisyjnej w ne“ dla małych i średnich przedsiębiorstw. strefie Europy Środkowo-Wschodniej stanowiła w Dużym powodzeniem cieszyły się w 2003 roku dostosowane specjalnie do potrzeb naszych klientów programy wykupu zobowiązań. W ramach naszej zasady zintegrowanych usług finansowych 2003 roku Polska. Dwie emisje, akcji spółek Impel oraz Hop, przeprowadzone przez naszą spółkę CA IB, pociągnęły za sobą wieloletnią flautę na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Sukces, jaki odniosły akcje Banku Austria Creditanstalt Bankowość korporacyjna 83 wprowadzone w czwartym na Warszawską Giełdę siębiorstw z branży IT, telekomunikacji, mediów oraz Papierów Wartościowych w systemie notowań o prywatyzację państwowego monopolu radiowego równoległych, przyniosły temu rynkowi nowe dyna- Aztekom. Zakłady produkcji telefonii komórkowej miczne impulsy. Bakcell, został już sprzedany inwestorowi z Izraela. Na głównych rynkach Europy środkowej udziały spółki CA IB utrzymywały się w zasadzie na niezmiennym poziomie. Klasyczne usługi doradztwa strategicznego dla przedsiębiorstw zostały poszerzone o dodatkowe usług takie, jak wycen i ratingu oraz restrukturyzacji. Kilka zawartych transakcji do- W Uzbekistanie CA IB przeprowadza prywatyzację największej huty stali kraju. Zgodnie ze zleceniem rządu huta ta ma zostać Doradca ze zleceniami wielu międzynarodowych transakcji w krajach CEE sprzedana międzynarodowemu koncernowi stalowemu. na Prognozy na 2004 rok brzmią optymistycznie. W przykład czołowemu polskiemu producentowi opro- roku tym powinno dojść do zawarcia transakcji w gramowania i aplikacji – spółce informatycznej Pro- wielu bieżących projektach, zarówno w dziedzinie kom spółka CA IB świadczyła usługi przy przejęciu połączeń, jak i przejęć oraz transakcji na rynku kapi- udziałów strategicznych w czeskiej spółce informa- tałów Private Equity. Liczymy w tym sektorze tycznej PVT, polskiej grupie hoteli ORBIS pomaga- działalności na wzrosty zarówno na rynku austriac- liśmy w przejęciu sieci hoteli od francuskiej grupy kim, jaki i krajów Europy Środkowo-Wschodniej. radczych to transakcje ponadregionalne, Accor, z usług naszego doradzPonadregionalne usługi w zakresie połączeń i przejęć spółek twa strategicznego korzystała Finansowanie nieruchomości oraz klienci także spółka Heidelberg Cement rynku nieruchomości zwiększając swoje udziały w Dział Finansowania Nieruchomości i Klientów Rynku bośniackiej cementowni Kakan. Nieruchomości jest w strukturach Grupy odpowie- W Austrii spółka CA IB wystąpiła jako doradca dzialny spółki Wienerberger przy przejęciu kontrolnego związanych z nieruchomościami. Z wolumenem za cały obszerny kompleks spraw pakietu akcji belgijskiej grupy Koramic, zajmującej finansowania transakcji rzędu 8 mld Euro i się produkcją cegły. Duże zlecenie stanowiły usługi udziałami w rynku nieruchomości ok. 30 % Bank konsultingowe związane z prywatyzacją największe- Austria Creditanstalt stanowi wiodący podmiot tego go litewskiego przedsiębiorstwa elektroenergetycz- rynku. Wolumen finansowy w krajach Europy Środ- nego. Ponadto spółka CA IB świadczyła wiele usług kowo-Wschodniej wynosi ok. 1 mld Euro. Wartość konsultingowych powierzonych jej przez naszą zarządzanego majątku trwałego wynosiły w tym Grupę, wśród nich cały kompleks związany z segmencie na koniec 2003 roku 2,7 mld Euro. przejęciem Central Profit Bank w Sarajewie. Kompleksowe usługi na rynku nieruchomości Otwierające się nowe rynki to nowe możliwości rozwoju dla spółki CA IB. Pierwszy sukces zdołała zanotować spółka w niedawno dopiero podjętej działalności na rynku rosyjskim, pośrednicząc w pertraktacjach związanych z przejęciem przez największego rosyjskiego operatora sieci telefonów komórkowych MTS (którego akcje notowane są na Giełdzie Nowojorskiej) szeregu mniejszych operatorów sieci od amerykańskiej spółki MCT (Indigo). Na zlecenie rządu Azerbejdżanu spółka CA IB szuka kandydatów chętnych do prywatyzacji w branży telekomunikacyjnej. Chodzi tu o konglomerat przed- 84 Bankowość korporacyjna Finansowanie nieruchomości Usługi doradcze Zarządzanie portfelami Wycena nieruchomości Eksploatacja Inwestycje na rynku kapitałowym sektora nie ruchomości Fundusze inwestycyjne otwartego sektora nieruchomości Fundusze inwestycyjne zamkniętego sektora nieruchomości W roku 2003 Dział Finansowania Nieruchomości Finansowanie nieruchomości o uprzywilejo- oraz Klienci Rynku Nieruchomości zanotował zna- wanym statusie podatkowym komity wynik uzyskany z tytułu prowadzonej W tym segmencie działalności Bank BA-CA jest działalności. Stopa zwrotu z kapitału ROE w tym zdecydowanym liderem. Po sukcesach odnoto- segmencie (nie licząc alokacji, naliczeń kosztów wanych w 2002 roku dotacje na pożyczki wzrosły pozostałych) wzrosła w 2003 roku do poziomu ponownie o 11 % a przychody ze sprzedaży udało 22,7 % w porównaniu z 15 % z roku poprzedniego nam się zwiększyć o 10 %. W sektorze nowych i 6,7 % w roku 2001. Wskaźnik koszty/dochody transakcji utrzymywały się pozytywne trendy z lat udało się utrzymać na niskim poziomie 27,4 %. poprzednich. Rynek Nieruchomości w krajach Europy Środ- Rynek nieruchomości komercyjnych W finansowaniu transakcji, podstawowym segmencie kowo-Wschodniej działalności na rynku nieruchomości, koncentrujemy Rynek nieruchomości w krajach akcesyjnych Europy się nadal na dochodowości transakcji i dostosowanej Środkowo-Wschodniej charakteryzował się w 2003 do kalkulacji marż i wyznaczania cen. Przy utrzymu- roku przede wszystkim rosnącymi cenami nierucho- jącym się na poziomie roku poprzedniego wolumenie mości przy jednocześnie malejących względnie sta- transakcji udało nam się uzyskać wzrost przychodów gnujących cenach najmu. Zwłaszcza w sektorze nie- (odsetki i prowizje) o ponad 15 mln Euro. W zakresie ruchomości detalicznych nagro- nowych transakcji odnotowaliśmy obroty rzędu 1 mld madziło się dużo projektów wym- Euro, z czego 250 mln Euro przypada na kraje Europy agających realizacji. Nasz punkt Środkowo-Wschodniej, w przeważającej większości konsultacyjny zajmujący się nie- obroty zaliczone zostaną w poczet bilansu 2004 roku. ruchomościami w krajach Europy Środkowo- Powiodła się także nasza ofensywa w północnych i Wschodniej zajmował się intensywnie sposobami południowych krajach związkowych Austrii. Obecnie finansowania dostosowanymi do indywidualnych kontynuowane są prace nad projektami na łączną warunków transakcji, głównie w miastach krajów sumę ponad 1,3 mld Euro (z czego 0,6 mld przypada mniej rozwiniętych gospodarczo. Kontynuujemy dynamiczny rozwój w krajach CEE i SEE na kraje Europy Środkowo-Wschodniej). Wolumen transakcji finansowania klientów rynku nieruchomości w Austrii i krajach CEE Inne 9% CEE 12% Budownictwo mieszkaniowe – deweloper: podmiot pożytku publicznego 23% Budownictwo mieszkaniowe – deweloper: przemysł, rzemiosło 9% Deweloperzy rynku nieruchomości 17% Inwestorzy rynku nieruchomości 30% Bankowość korporacyjna 85 W Europie Środkowo- i Południowo-Wschodniej, nie założona spółka Bank Austria Creditanstalt Real szczególnie na rynku nieruchomości mieszkanio- Invest KAG wyemitowała w zgodnie z ustawą O wych miast takich, jak Bukareszt i Belgrad panowała funduszach inwestycyjnych sektora nieruchomości coraz bardziej ożywiona działalność deweloperska. w listopadzie 2003 roku akcje Pierwszego Otwarte- W samym tylko Bukareszcie czekają na realizację go Funduszu Inwestycyjnego Sektora Nieruchomości projekty o łącznej kubaturze 140.000 m2. – Real Invest Austria. W maju 2003 roku Bank Aus- Na rynkach Europy Środkowo- i PołudniowoWschodniej chcemy też znacznie wzmocnić swoją pozycję, z jednej strony przez zwiększenie oferty usług strukturyzacji i aranżowania złożonych form finansowania takich, jak np. papiery wartościowe tria Creditanstalt wszedł poprzez udziały w BA-CA Immotrust AG w posiadanie pakietu 20 % udziałów (9,3 mln Euro) w spółce Citec Immobilieninvestment AG, wyspecjalizowanej w rynku nieruchomości mieszkaniowych Austrii. zabezpieczone hipoteką oraz specjalne fundusze Spółka BA-CA Wohbaunbak AG wyemitowała w rynku inwestycyjnego nieruchomości, tworzone w 2003 roku rekordowy nakład akcji 630 mln Euro. krajach Europy Środkowo-Wschodniej, z drugiej zaś Zdobyte przez to środki zasiliły jako korzystne źródło strony przez strukturyzowany Info-Pooling realizo- finansowania fundusze na realizację budownictwa wany przy współudziale naszych lokalnych part- mieszkaniowego. Ogół wyemitowanych przez Bank nerów. BA-CA w 2003 roku papierów wartościowych związanych z rynkiem nieruchomości stanowił opie- Strategiczne cele i nowe transakcje wał na kwotę 900 mln Euro. Oferując nowy pakiet usług pragniemy bardziej forsować nowe produkty w zakresie finansowania. Leasing Większą uwagę przywiązujemy także do etapu Największa spółka leasingowa Austrii zdołała jeszcze aranżowania form finansowania oraz tworzeniu bardziej rozbudować swoją dominującą pozycję na ponadregionalnych portfeli rynku nieruchomości. rynku zarówno w Austrii, jak i w krajach Europy Kolejny ważny punkt zamierzonych działań to Środkowo-Wschodniej, kontynuowała zatem sukce- zwiększony udział z naszej strony przy formowaniu sywnie i konsekwentnie strategię rozwojową lat i aranżowaniu funduszy inwestycyjnych rynku nie- poprzednich. Grupa BA-CA uzyskała w 2003 roku ruchomości, kreowaniu funduszy i ich struktury. wzrost w zakresie nowych transakcji krajowych i zagranicznych o 8 % do przyczyniło się do rekordo- Udziały mniejszościowe Spółka Immobilien Rating GmbH sporządziła w menu tych transakcji przypada na nowe transakcje 2003 roku ponad 1600 operatów pojedynczych zawarte w krajach Europy Środkowo- i Południowo- obiektów na ternie Austrii, dokonała tym samym Wschodniej (prawie 1,2 mld Euro). wyceny i analizy nieruchomości, stanowiących majątek trwały wartości ponad 4,8 mld Euro. 86 wego poziomu 1,87 mld Euro. Dwie trzecie wolu- 17 września 1963 roku założona została pierwsza spółka leasingowa w Austrii. ówczesna spółka öster- Spółka BA CA ImmoTrust GmbH założona we reichische Leasing AG rosła, sta- wrześniu 2003 roku stanowi nasze centrum kompe- jąc się z czasem największym lea- tencyjne w zakresie inwestycji na rynku nierucho- singowym koncernem w Austrii i mości ze szczególnym zwróceniem uwagi na inwe- krajach storów segmentu klientów detalicznych i instytucjo- Wschodniej, znanym obecnie pod nazwą Bank Aus- nalnych. Zarządza ona aktywami w wysokości ok. tria Creditanstalt Leasing. Grupa BA-CA Leasing z 1,75 mld Euro. Główne obszary jej działalności to udziałami w rynku rzędu 22 % i wartości leasingo- rozwijanie produktów kapitałowych i inwestycyjnych wanych aktywów w wysokości 5,6 mld Euro zajmu- rynku nieruchomości oraz ich dystrybucja. Specjal- je niekwestionowane, pierwsze miejsce na rynku. Bankowość korporacyjna Europy 40 lat leasingu w Austrii Środkowo- Wartość nowo zawartych na rynku krajowym trans- my leasingowania osprzętowania IT umożliwiają akcji leasingowych wzrosła w 2003 roku o 23 % do przede wszystkim małym i średnim przedsiębiorst- wysokości 676 mln Euro. Szczególne sukcesy odno- wom (MSP) korzystne warunki finansowania sprzętu towano w sektorze leasing pojazdów, wzrost IT, poczynając od komputerów biurowych, note- wyniósł tu 100 %, co dało ogólną sumę nowych booków, poprzez drukarki aż po serwery na wiel- transakcji 251 mln Euro. W sektorze leasingu kich urządzeniach do rejestracji i przetwarzania sprzętu u urządzeń spółka BA-CA Leasing zanoto- danych kończąc. wała, mimo nadal trudnych warunków makroekonomicznych + 9 % (łącznie z leasingiem sprzętu za granicę) w porównaniu do roku poprzedniego. Od 1998 roku grupa BA-CA Leasing rozbudowuje sektor transakcji transgranicznych, stając się tym samym jednym z pionierów transakcji leasingowych Przejmując w lutym 2003 roku spółkę Leasfinanz, na rynkach krajów Europy Środkowo- i Południowo- AG Bank Austria Creditanstalt AG uczynił kolejny Wschodniej. Dopiero w 1995 roku w jej ślad poszli strategicznie zaplanowany krok w kierunku dalsze- pierwsi konkurenci. W chwili obecnej ta międzyna- go rozwijania swej pozycji lidera na rynku leasingu rodowa w Austrii. Spółka Leasfinanz AG jest specjalistą w placówek na terenie krajów Europy Środkowo- i zakresie finansowania zbytu i finansowania leasingu Południowo-Wschodniej. w sieci handlowej. Zajmuje się przede wszystkim finansowaniem leasingu sprzętu i urządzeń, głównie pojazdów, sprzętu komputerowego, oprogramowania i wyposażenia biur oraz leasingiem maszyn i urządzeń produkcyjnych dla rzemiosła i przemysłu. BA-CA udowodnił swoją dynamikę i innowacyjne grupa dysponuje największą siecią W czerwcu 2003 BA-CA Leasing podniosła wysokość swoich udziałów w spółkach leasingowych CAC Leasing a.s. w Czechach oraz CAC Leasing Slovakia a.s. na Słowacji do 100 %. Dzięki tym przejęciom BA-CA Leasing znalazła się w ścisłej czołówce na tym rynku. myślenie wprowadzając w 2003 roku na rynek nowy produkt pod nazwą TechRent. Elastyczne for- Leasing – nowe transakcje w 2003 roku: 1,9 mld Euro wg regionów Austria CEE Inne 100% 100% wg sektorów 676 mln Euro (36,1%) Nieruchomości 505 mln Euro (27,0%) 956 mln Euro (51%) Leasing pojazdów 862 mln Euro (46%) 241 mln Euro (12,9%) Leasing sprzętu i urządzeń 506 mln Euro (27%) Bankowość korporacyjna 87 W sierpniu 2003 roku założyliśmy spółkę zależną w ustrukturyzowanych produktów z wykorzystaniem Bułgarii. Spółka Biochim Leasing OOD z siedzibą w synergii ponadregionalnej sieci dystrybucji, gwaran- Sofii stanowi pierwszą operacyjnie niezależną, uni- tującej bliskość klienta i łatwy dostęp do produktu, wersalną naszych to siła przebojowa tych leasingowych rozwiązań i wiodących europejskich spółek leasingowych i wielka szans na systematyczne ujawnienie i wyko- wzięła na siebie realizację pionierskich na tym rynku rzystanie wielkich rezerw tego rynku. Przed klienta- zadań. Ta najmłodsza spółka-córka, to już dwunasta mi otwiera to nowe możliwości dostosowanych do spółka zagraniczny grupy BA-CA Leasing. potrzeb spektrum finansowych rozwiązań wybiega- spółkę leasingową, wśród Otwierając w listopadzie 2003 roku swoje przedstawicielstwa w Serbii, Czarnogórze oraz Bośni i Hercegowinie grupa BA-CA Leasing usunęła ostatnie białe plamy z leasingowej mapy Europy ŚrodkowoWschodniej. W chwili obecnej grupa BA-CA Leasing jako świadcząca uniwersalne usługi leasingowe oferuje we wszystkich krajach kompletny wachlarz usług leasingowych i produktów finansowania leasingu. jących się na finansowanym przedmiocie leasingu. Paleta oferowanych przez nas kompleksowych usług w zakresie leasingu pokrywa się zgodnie z mottem „pełne spektrum finansowanych aktywów“ z najnowszym trendem panującym na rynku do wyłączania wielu działań z pozycji bilansowych – outsourcing – od sprawniejszego i szczuplejszego zarządzania budową po przemyślaną organizację i zarządzanie parkiem samochodowym – te rozwiązania lea- W 2003 roku ilość nowo zawartych przez zagra- singowe które wychodzą naprzeciw potrzebom kli- niczne spółki grupy BA-CA Leasing umów leasingo- entów z segmentu korporacyjnego. Inteligentne wych wynosiła 35.000 a ich wartość 1,2 mld Euro. powiązanie transakcji kupna z transakcją finanso- Walnie do tego wyniku przyczyniła się działalność wania, dostosowane do przedmiotu leasingowane- sektorów takich, jak leasing sprzętu i urządzeń ze go know-how w zakresie eksploatacji, logistyka wzrostami rzędu 21 % i leasing pojazdów ze wzro- kooperacji z silnymi partnerami transakcji to zasad- stem o 8 % osiągniętym w porównaniu z rokiem nicze wyznaczniki sukcesu leasingu we wszystkich poprzednim. sektorach leasingu. W 2004 roku nasilimy nasze Zakładamy, że rynek usług i transakcji leasingowych będzie rósł w 2004 roku równie dynamicznie. Nawet na tak w tym segmencie rozwiniętym rynku, jak rynek austriacki, zgodnie z przeprowadzonymi badaniami demoskopowymi 59 % przedsiębiorców i 47 % osób prywatnych uważa, że leasing będzie stanowił w przyszłości coraz ważniejszą formę finansowania. Wykorzystując sieć wzajemnych ścisłych powiązań Banku i specjalistów z dziedziny leasingu chcemy dołożyć wszelkich starań by w 2004 roku zaoferować produkty z dziedziny leasingu z jednej ręki wszystkim naszym klientom z segmentu wielkich przedsiębiorstw, klientom korporacyjnym i detalicznym na wszystkich rynkach, na których działa Bank BA-CA. To zamierzone połączenie wysokiej klasy usług doradczych i analitycznych odniesionych do optymalnie pod względem finansowo-podatkowym 88 jących poza bilansowe środki, rozwiązań koncentru- Bankowość korporacyjna działania marketingowe, tak by rozbudować jeszcze bardziej zajmowaną przez nas pozycję na rynku leasingu, formy finansowania o stosunkowo niskim wskaźniku ryzyka i stosunkowo długim łańcuchu kreowanej wartości. Rynki Międzynarodowe Rynki międzynarodowe – rachunek zysków i strat mln Euro 2003 2002 +/– mln Euro Wynik z tytułu odsetek Rezerwy na ryzyko kredytowe Wynik z tytułu prowizji Wynik operacji finansowych Koszty działania segmentu Wynik z tytułu pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych 101 0 15 61 –125 127 –7 8 132 –165 –12 –3 40 34 –7 0 92 –2 – 27 0 – 52 36 20 – – 57 % 67 10 % 64 13 % 4 6% Zysk na działalności operacyjnej Wynik z finansowego majątku trwałego Amortyzacja wartości firmy Wynik z tytułu innych przychodów i kosztów Zysk brutto Udział w wyniku Banku Wskaźnik rentowności kapitału brutto Wskaźnik koszty/dochody – 26 7 7 – 71 40 Global Finance: Best FX-Bank in CEE 2000 – 2004 +/– % Risk: Best Bank in Emerging Europe FRAs 2003 – 20 % Euromoney: Best Custody in CEE 2003 81% – 54 % – 24 % Global Finance: Best FX-Bank in Austria 2000 – 2004 – 9 >100 % Emisje obligacji na rynku międzynarodowym – 75 % – 35,4 % 23,8 % 76,1% 62,5 % Wskaźniki efektywności Wskaźnik rentowności aktywów/Ø RWA 3,3 % Ryzyko kredytowe/Ø RWA 0,0 % Ryzyko kredytowe/Wynik z tytułu odsetek – 0,2 % 3.076 Ø Aktywa ważone ryzykiem (RWA) 191 Ø Alokowany kapitał własny Udział w ogólnej pozycji Banku 4% Awards 2,9 % 0,2 % 5,5 % 4.309 –1.234 267 – 76 6% – 29 % – 29 % Segment Rynków Międzynarodowych obejmuje międzynarodową działalność finansowę Banku BA-CA. Do segmentu tego zaliczają się zarówno nasze wiedeńskie grupy produktowe, jaki spółka zależna CA IB Securities w Londynie oraz podmioty zależne spółki CA IB w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, ujętych wg kosztów nabycia. Segment Rynków Międzynarodowych koordynuje działalność transakcje rynku pieniężnego i kapitałowego całej Grupy BA-CA i jest pośrednio odpowiedzialny za wyniki rachunku zysków i strat Banku. Działy finansowoproduktowe naszych banków, podmiotów zależnych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej podlegają nadzorowi lokalnych zarządów a ich wyniki ujmowane są w odrębnych bilansach. Wyniki uzyskane z transakcji (sprzedaż, usługi rynku transakcji pieniężnych, opłaty i prowizje za powierzone emisje papierów wartościowych i obligacji przedsiębiorstw, ujmowane są w bilansach jednostek odpowiedzialnych za ten segment działalności lub w podmiotach zależnych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, które wygenerowały zysk. Słowackie korony: Bookrunners of all Bonds (wiodący zapisy) – 2003 Lead manager (Organizator) Wartość mln Sk Liczba serii Udział % HVB/BA-CA 5.247,76 Deutsche Bank 2.991,34 KBC Bank 1.100,00 Commerzbank 600,00 RZB 577,62 Dresdner Kleinwort Wasserstein 375,00 Razem 10.891,72 źródło: Dealogic 6 4 2 1 2 1 13 48,18 27,46 10,10 5,51 5,30 3,44 100,00 Wartość mln Ck Liczba serii Udział % 6.000,00 3.542,38 2.500,00 1.000,00 710,00 500,00 319,50 150,00 14.721,88 8 4 2 2 2 1 1 1 21 40,76 24,06 16,98 6,79 4,82 3,40 2,17 1,02 100,00 1 2 3 4 5 6 Korony czeskie: Bookrunners of all Bonds (wiodący zapisy) – 2003 Lead manager (Organizator) 1 2 3 4 5 6 7 8 Deutsche Bank HVB/BA-CA KBC Bank SG ABN Amro Erste Bank Commerzbank HSBC Razem źródło: Dealogic Ponadto segment Rynków Międzynarodowych odgrywa ważną rolę w kreowaniu i strukturyzowaniu produktów finansowych, w inżynierii finansowej dla wszystkich segmentów (także dla segmentu bankowości detalicznej) działalności Banku. Wyniki uzyskane przez działy operacyjne zarządzania aktywami i zobowiązaniami (łącznie z częścią dotyczącą zmian do okresu zapadalności) i dział środków Banku BA-CA alokowane są również do tego segmentu. Rynki Międzynarodowe 89 Rozwój działalności w 2003 roku W 2003 roku zyskiwały coraz większą rangę sprze- Rok 2003 był na międzynarodowych rynkach finan- daż oraz obrót prowadzone na rzecz klientów. Stało sowych rokiem bez euforii, ale i bez większych kata- się tak za sprawą skutecznie przeprowadzonych strof, typowy dla koniunktury rok przejściowy ze restrukturyzacji i uzdrowienia wielkich spółek, zmieniającymi się nadziejami, rok sprzyjający raz ważnych dla kondycji rynku, co zaowocowało dob- temu, drugi raz innemu segmentowi finansowemu. rymi rezultatami w tym roku na rynku obligacji kor- Dzięki szerokiemu spektrum naszej działalności na poracyjnych. Stało się tak też za sprawą coraz tych rynkach udało nam się nawet w tych warun- większego przenikania na rynek finansowych instru- kach w segmencie rynków międzynarodowych uzy- mentów pochodnych oraz instrumentów finanso- skać wyniki zbliżone właściwie do lat poprzednich, wania strukturyzowanego przy finansowaniu przed- które względem siębiorstw. Pozwoliło nam to na znaczne rozbudo- kształtowania się odsetek – charakteryzowały się wanie udziałów w rynku dzięki naszej zasadzie zin- bardziej stabilnymi trendami. W pierwszej połowie tegrowanego marketingu, przede wszystkim w roku zbliżaliśmy się do rekordowych kursów, jednak zakresie realizacji emisji papierów wartościowych. okresowe wyniki przekraczające nasze oczekiwania, Spadki stóp procentowych do ostatecznie bardzo w obliczu słabszych wyników trzeciego kwartału i niskiego poziomu i związane z tym ryzyko stóp pro- szczególnie trudnego czwartego kwartału pozwoliły centowych sprzyjały ponadto oferowania klientom nam w 2003 roku zanotować per saldo stabilne korporacyjnym rezultaty. pieniężnego. Oceniając dane z poszczególnych pozycji należy W wziąć pod uwagę, że segment rynków międzyna- kapitałowych i rynków pieniężnych współdziałamy rodowych łączy w ramach swych zadań i działań – ściśle, od samego początku otwierania się tych w zgodzie ze stosownymi regionalnymi wymagania- rynków tj. od ponad dziesięciu lat, z krajami Europy mi w Środkowo-Wschodniej. Lokalne oddziały rynków działalności finansowej i inwestycyjnej na rynkach międzynarodowych w krajach Europy Środkowo- kapitałowych i finansowych całej Grupy. Zatem i Wschodniej powiązane są w ramach interregional- uzyskiwany wynik rozkłada się zgodnie z tym na nego modelu współpracy z działem Rynków szereg segmentów, na sam segment rynków Międzynarodowych w Wiedniu, który koordynuje międzynarodowych, na segment austriackich kli- działania w zakresie usług i produktów. Decyzje entów korporacyjnych oraz segment krajów Europy związane z działaniami tych oddziałów naszych Środkowo-Wschodniej. Sukces tego zespołu finan- spółek zależnych podejmowane są lokalnie na sowo-handlowego, przypisanego do struktury poziomie zarządu banku. Zwracamy przy tym bacz- rynków międzynarodowych w ściśle formalnym ną uwagę na zachowanie ogólnie ustalonych dla znaczeniu, należy zatem czytać także w poprzek całej Grupy ramowych reguł gry, zarówno w zakre- pozycji bilansowych, a więc i w wyniku operacji sie zawieranych transakcji handlowych, jak i kom- finansowych (2003 rok; 220 mln Euro, po 231 mln petencji w podejmowaniu decyzji. Obowiązuje przy Euro uzyskanych w roku poprzednim) i w wyniku z tym jednolicie przyjęty standard limitów. W zakresie finansowego majątku trwałego ujętym w rachunku produktów nasze zespoły produktowe w Wiedniu zysków i strat całego Banku (por.: Raport o sytuacji współpracują ściśle z regionalnymi oddziałami Grupy BA-CA). W 2003 roku zysk brutto tego seg- Rynków Międzynarodowych w celu optymalnej mentu – a tym samym wyniki z tytułu działalności wymiany know-how i wiedzy dotyczącej kreo- finansowej i operacyjnej, wg pozycji innych przy- wanych produktów oraz optymalnej koordynacji i chodów i kosztów, w ścisłym znaczeniu – wzrosły o wymiany kompetencji. Wyniki badań i analiz tego 6 %, tj. z 64 mln Euro, do 67 mln Euro. zespołu ujmowane są już od lat w formie publikacji. 90 – przede nadzorczymi wszystkim – Rynki Międzynarodowe pod know-how niezbędne naszej produktów działalności w i usług zakresie rynku rynków Bardzo intensywna jest współpraca w ramach struk- trwałego o 36 mln Euro (co należy w tym segmen- tur Grupy HVB w tym segmencie. Działania nasze w cie za bieżący sukces ekonomiczny) i zmniejszenia zakresie kreowania produktów i tworzenia kon- kosztów administracyjnych o 40 mln Euro oraz sorcjów dla alternatywnych produktów finansowa- mniejszych odpisów amortyzacji wartości firmy nia (wynik z pozycji + 20 mln Euro). koordynujemy w ramach partnerskiej współpracy w strukturach Grupy w celu zapewnie- Rozwój pozycji: wynik z tytułu odsetek, wynik z nia naszym klientom maksymalnych korzyści operacji finansowych oraz wynik z finansowego płynących z optymalnej sieci usług i dystrybucji oraz majątku trwałego należy rozpatrywać razem, doświadczenia w zakresie produktów, międzynaro- bowiem wyniki działalności działu Rynków Między- dowych transakcji i znajomości rynku oraz siły prze- narodowych wpływają bezpośrednio na rozwój w bicia, wszystkie te atuty stwarza kooperacja w tych trzech pozycjach. W perspektywie czasowej na strukturach Grupy HVB. zmniejszonych przychodach odbił się nagły zwrot w oprocentowaniu w czerwcu i listopadzie oraz nieo- Rachunek zysków i strat – komentarz czekiwany słaby kurs węgierskiego forinta (HUF) i Lekki wzrost zysku brutto z działalności segmentu polskiej złotówki (PLN). O wiele lepiej niż oczekiwa- Rynków Międzynarodowych wynika z podsumowa- liśmy rozwijał się segment rynków wschodzących nia zmniejszonych przychodów po uwzględnieniu oraz działy usługowe, jak na przykład dział inżynie- ryzyka kredytowego o 83 mln Euro (– 32 %), rii finansowej. zwiększenia wyniku z finansowego majątku Wzrost produktywności oraz wzrost rentowności – to oznacza z jednej strony redukcję wydatków na cele administracyjne, z drugiej zaś zmniejszony udział kapitału własnego – dzięki temu właśnie udało nam się uzyskać wymienione sukcesy w 2003 roku. Koszty stałe zmniejszały się lekko, koszty Podnoszenie efektywności w transakcjach finansowych administracyjne zmniejszyły się o jedną czwartą (– 16 %, redukcja we własnym zakresie). Przede wszystkim jednak udało się znacznie zredukować mln Euro ekwiwalent ryzyka kredytowego i ryzyka rynkowego 350 łącznie o 1,2 mld Euro, tj. o 29 %. Stopę zwrotu z 300 kapitału ROE brutto udało się podnieść z 23,8 % do poziomu 35,4 % w 2003 roku. 250 Rozwój w poszczególnych segmentach 200 Rozwój stóp procentowych i kursów walut 150 1 kw. 2 kw. 3 kw. 4 kw. 1kw. 2 kw. 3 kw. 4 kw. 2002 2003 Niski rozwój gospodarczy oraz niebezpieczeństwo dysinflacji, przez jakiś czas wręcz panika przed deflacją doprowadziły w pierwszej połowie 2003 Pracownicy (w etatach rocznych) Alokowany kapitał własny roku do zmniejszenia głównych stóp procentowych przez banki centralne oraz spadków na rynku obligacji. Amerykański Bank Centralny Fed dokonał zmniejszenia podstawowych stóp procentowych o 0,25 punktu procentowego do poziomu 1 %, a Europejski Bank Centralny zredukował podstawowe Rynki Międzynarodowe 91 stopy procentowe z 2,75 % do poziomu 2 %. Refe- Zarządzanie aktywami i pasywami rencyjny wskaźnik zysku z dziesięcioletnich obligacji Dzięki rozważnemu podejściu do szans i warunków denominowanych w Euro zmniejszył się z 4,20 % do na 3,47 %. W drugiej połowie roku horyzont na ryn- kapitałowych udało nam się w zakresie zarządza- kach międzynarodowych trochę się przejaśnił i krzy- nych środków rocznych i długoterminowych uzyskać wa zysków w dziesięcioletnich obligacji nagle w 2003 roku dwukrotny wzrost wolumenu za- zaczęła piąć się w górę. Europejski Bank Centralny i rządzanych portfeli w porównaniu rokiem poprzed- Fed pozostawiły podstawowe stopy procentowe na nim, co w znacznym stopniu przyczyniło się do niezmienionym poziomie. Pod poprawy struktury płynności środków pozycji. Udało koniec roku referencyjny zysk z nam się nawet wzmocnić krótkoterminowe zobo- dziesięcioletnich wiązania dzięki skutecznemu zastosowaniu posia- Niestabilne stopy procentowe zwierciadło niestabilnych prognoz gospodarczych obligacji po osiągnięciu wartości najwyższej rynku i dobrym znajomościom rynków danych instrumentów finansowych. 4,5 % osłabł do 4,25 %. Chwiejność na rynku obligacji była drugiej połowie roku stosunkowo większa niż na rynku akcji. Na rynkach Rozbudowa walutowych dolar amerykański stracił na wartości w wartościowych o stałej stopie dochodu, dzięki gęstej stosunku do Euro (z przerwą na krótki trend sieci placówek i profesjonalnych usług doradczych odwrotny wiosną 2003 roku) o 17 % osiągając na opłaciła się. Rozwój transakcji i wyników dał się koniec 2003 roku kurs 1,2630 Euro. W stosunku do zaobserwować szczególnie w segmencie obrotu jena kurs dolara zaczął zmniejszań się dopiero jesie- finansowymi instrumentami pochodnymi. Austriaccy nią, osiągając annualizowany spadek 11 % tj. do klienci korporacyjni także coraz więcej uwagi poziomu kursu 106,93 JPY/USD. poświęcają kwestii ekspozycji na ryzyko stóp pro- Na rynkach Europy Środkowo-Wschodniej mieliśmy do czynienia z gwałtownymi wahaniami stóp procentowych i kursów wymiany walut. Spowodowane to było silnym przywiązaniem niektórych lokalnych walut, przede wszystkim polskiej złotówki, do kursu Euro, ale także zorientowaniem na kurs waluty amerykańskiej w celu uniknięcia importu inflacji. To powodowało z kolei podążanie za spadkowym trendem kursu wymiany amerykańskiej waluty w stosunku do dolara. Sytuacja na rynku walutowym tych krajów miała także aspekty zmian w zakresie lokalnej polityki fiskalnej, co bardzo zaniepokoiło tych inwestorów, którzy postawili na wyrównany, podobny rozwój stóp odsetkowych i w pierwszym półroczu podjęli jeszcze duże inwestycje. Szczególne koncesje w zakresie stóp procentowych były konieczne zwłaszcza w celu utrzymania kursu forinta, poddanego silnym naciskom rynku, stopy procentowe podniesiono na Węgrzech w dwóch etapach do poziomu 7 %. W Polsce sytuacja kształtowała się podobnie, choć mniej drastycznie. 92 Papiery wartościowe o stałej stopie dochodu Rynki Międzynarodowe centowych obrotu i ryzyko i dystrybucji walutowe. papierów Innowacyjne rozwiązania i alternatywne produkty oferowane przez Bank Austria Creditanstalt stanowiące narzędzia do zarządzania ryzykiem stóp procentowych i walutowym spotykają się z coraz większym zainteresowaniem klientów i rosnącym popytem. Dotyczy to nie tylko biernych narzędzi stosowanych do zabezpieczenia przed ryzykiem. Coraz częściej klienci korporacyjni sięgają po aktywne metody zabezpieczenia, przez wykorzystanie sprzyjających w zakresie stóp procentowych Nowe instrumenty aktywnego zarządzania ryzykiem do użytku klienta zmian na rynku. Na rynku krajowym dużym popytem cieszą się nowe strukturyzowane finansowe instrumenty pochodne, stosowane w celu poprawienia wyniku z tytułu odsetek takie, jak na przykład kontrakty swap typu Quanto. Z usług świadczonych przez Bank Austria Creditanstalt w zakresie transakcji rynku pieniężnego w coraz większym stopniu zaczynają korzystać klienci sektora korporacyjnego prowadzący średnie i małe przedsiębiorstwa. Nowych klientów dla tych alter- natywnych transakcji i produktów udało nam się się obligacje wymienne Banku BA-CA na akcje pozyskać także z segmentu rynku nieruchomości. spółki Wienerberger. Przy całkowitym wykorzystaniu opcji „greenshoe“ pozwalającej na uplasowanie na Działalność emisyjna giełdzie kolejnego pakietu akcji oferta emisyjna Wiedeńska Giełda ma za sobą kolejny dobry rok, została zwiększona do 270 mln Euro. W zakresie przy czym jej indeks ATX zanotował najwyższe zabezpieczania kredytów (sekurytyzacja) udało nam wynik osiągnięty na przestrzeni ostatnich pięciu lat. się zdobyć dwa zlecenia na realizację, pierwsze z Nie pozostało to bez wpływu na rynek emisji, który nich zostało już zakończone. osiągnął rekordowy wynik w zakresie wolumenu emisji, który wyniósł 2,1 mld Euro. Bank Austria wystąpił wspólnie z CA IB Corporate Finance w roli lidera wielu BA-CA to na rynku obligacji korporacyjnych najlepszy adres w Austrii i krajach CEE nowych emisji. W dwóch z trzech wielkich transakcji rynku kapitałowego; w drugiej publicznej ofercie (SPO) akcji spółki Andritz w czerwcu 2003 roku (139 mln Euro) oraz SPO akcji Böhler-Udeholm Także w krajach Europy Środkowo-Wschodniej Bank Austria Creditanstalt udowodnił swoją silną pozycję i kompetencję na rynku papierów wartościowych. Zwiększony wolumen transakcji na rynku papierów wartościowych od stałej stopie dochodu i pochodnych instrumentów finansowych została z uznaniem odnotowana w statystykach prowadzonych na światowych rynkach finansowych (patrz: League Tables). (33 mln Euro) w grudniu, dział Rynków Międzynaro- W Chorwacji trwa obecnie realizacja dwóch emisji, dowych odgrywał pierwszoplanową rolę, podobnie w których odgrywamy ważną rolę; w programie przy pierwotnej ofercie publicznej (IPO) akcji Banku EMTN Chorwackiego Banku Rozwoju HBOR (500 BA-CA w czerwcu (960 mln Euro) gdzie przejął rolę mln Euro) jako makler, a przy realizacji drugiego generalnego koordynatora emisji. programu EPC dla koncernu farmaceutycznego Pli- Rekordowy wolumen emisji osiągnięto także na rynku obligacji korporacyjnych. Bank Austria Creditanstalt potwierdził swoją pozycję i kompetencję jako partner spółek poszukujących w bliskiej perspektywie obowiązywania wymogów adekwatności kapitałowej przewidzianych w Nowej Bazylejskiej Umowie Kapitałowej, nowych źródeł finansowania, stanowiących alternatywę wobec klasycznego kredytu dla przedsiębiorstw. Bank zdołał rozbudować swoją pozycję na tym rynku i zwiększyć wolumen va (na sumę 250 mln Euro) jako organizator. W Rumunii Bank Austria Creditanstalt wystąpił jako lider konsorcjum wraz z podmiotem Emisje state of the art w krajach CEE zależnym HVB Bank Romania przy lokalnej emisji obligacji komunalnych miasta Temesvar i obligacji skarbowych kraju związkowego Arad. Na rynku polskim odegraliśmy ważną rolę w pierwszej na tym rynku przeprowadzonej sekurytyzacji. zleceń na realizację emisji. Wśród nich warto odno- Odnieśliśmy także sukces otrzymujące wspólnie z tować tak wielkie, jak największa w historii najnow- naszym podmiotem zależnym Tripple A Advisory zle- szej emisja obligacji korporacyjnych austriackiej cenie na doradztwo ratingowe dla rządu Republiki spółki telekomunikacyjnej Telekom (750 mln Euro) Bośni-Hercegowiny. subskrypcja na te akcje dziesięciokrotnie przewyższyła nakład emisji. Kolejne udane emisje to emisja obligacji dla austriackich kolei państwowych ÖBB w kwietniu oraz austriackiej spółki naftowej OMV w czerwcu (250 mln Euro). Wyemitowaliśmy ponadto na zlecenie kanadyjskiej firmy Magna Bank Austria jako pierwszy zagraniczny bank komercyjny przeprowadził emisję własnych akcji Bank na wielką skalę (w wysokości ponad 1 miliarda PLN). W roli wyłącznego organizatora tej emisji i maklera wystąpiła polska spółka zależna bank BPH. Entertainment (MEC) obligacje zamienne w wyso- CA IB International Markets Londynie, odpowie- kości emisji 150 mln USD. Wielkim popytem cieszyły dzialna za transakcje na rynku akcji w krajach Euro- Rynki Międzynarodowe 93 py Środkowo-Wschodniej intensywnie rozwijała seg- Wprowadziliśmy w tym dziale nowy portfel akcji – ment dochodowych transakcji na rynku opcji i wysokodochodowe akcje wysokiego ryzyka ze zalicza się obecnie do największych emitentów tych szczególnym uwzględnieniem obligacji przed- produktów na rynkach krajów CEE. Duże sukcesy siębiorstw, wycenianych ratingowo poniżej stoso- spółka odnosi także w transakcjach finansowymi wanej skali (na poziomie ratingów spekulacyjnych). produktami strukturyzowanymi, między innymi w Wyniki zarządzania tym portfelem przyszły wszelkie organizowaniu konsorcjów udziałowych finansu- oczekiwania mimo ścisłego stosowania się do jących dla finansowania przedsięwzięć oraz innych przyjętych parametrów limitu ryzyka. produktów i transakcji powiązanych z akcjami. Europy środkow-Wschodniej zostało uwieńczone Dział Rynków Wschodzących Dział zajmujący się ryneiem Ukierunkowanie naszej działalności na rynki krajów aktywów zaangażowanych na rynkach wschodzących wykazał w 2003 roku wzrosty powyżej przeciętnych. Dział Rynków Wschodzących już przy pierwszych oznakach rosnących stóp procentowym w czerwcu 2003 roku drastycznie zredukował wysokość środków zaangażowanych na tych rynkach, co pozwoliło na uniknięcie strat. Zdecydowano się świadomie na bardziej konserwatywną strategię zarządzania portfelami w drugim półroczu. Te dobrze skoordynowane w czasie działanie pozwoliły na uzyskanie w wyniku za cały rok wyższego o 26 %. uznaniem światowych mediów finansowych: magazyn Global Finance wyróżnił Bank Austria Creditanstalt tytułem „Najlepszego Banku FX“ w krajach Europy Środkowo-Wschodniej i w Austrii, Risk Magazine przyznał nam tytuł „Najlepszy Bank FRA na Wschodzących Rynkach“. Nasza działalność powiernicza zapewniła nam miejsce w wielu uznanych ratingach (Euromoney, GCSC Benchmarks i Global Custodian). Thomas Excel mianował naszą spółkę CA IB najlepszą spółką w dziedzinie przeprowadzanych analiz i ocen, działającą w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Zdobyliśmy ponadto wiele lokalnych nagród za działalność w segmencie rynków międzynarodowych. Dynamika rozwoju rynku akcji i obligacji % 50 45 40 35 Akcje (Europa) Obligacje 10-letnie w Euro 30 25 20 15 10 (zlogarytmizowane zmiany dzienne przez 60 dni, w prognozie rocznej, wygładzone graficznie) 5 0 2002 94 Rynki Międzynarodowe 2003 2004 Perspektywy nia zysku. Konieczne do tych działań moce uzyska- Rok 2004 stoi dla nas pod znakiem dalszego rozwi- liśmy w drodze przeprowadzonej reorganizacji jania transakcji z klientami przy współpracy z struktur i kompetencji naszych działów bankowości działem produktowym, specjalistami z działu sprze- tradycyjnej. Cel który pragniemy osiągnąć to prze- daży i specjalistami prowadzącymi usługi doradcze kucie doświadczenia z prowadzonej dotychczas dla klientów. Dotyczy to zarówno naszej działalności działalności finansowo-inwestycyjnej w wysokiej kla- w Austrii, jak i w krajach CEE. Szczególny nacisk sy finansowe rozwiązania i usługi dla klientów i ich położymy na rozwój finansowych instrumentów dystrybucja przy pomocy najlepiej wykwalifiko- pochodnych i strukturyzowanych form finansowa- wanych specjalistów działu sprzedaży. Naszą nia. Przy zastosowaniu tych nowych produktów ambicją jest zaoferowanie wyspecjalizowanych finansowych kreujących wysoką wartość dodatkową usług i innowacyjnych produktów, dostosowanych uda nam się zbudować finansowe struktury za- do indywidualnych potrzeb klientów. wierające bardziej stabilne mechanizmy generowa- Stabilne wzrosty akcji – niepewność na rynku obligacji 110 5,50 100 5,25 5,00 90 4,75 80 Akcje (Europa) Rentowność 10-letnich obligacji rządowych (EUR Benchmark) 4,50 70 4,25 60 4,00 50 3,75 40 3,50 30 3,25 2002 2003 2004 Rynki Międzynarodowe 95 Europa Środkowo-Wschodnia (CEE) Kraje Europy Środkowo-Wschodniej (CEE) – rachunek zysków i strat CEE – zysk brutto w różnych wariantach a) w porównaniu z wartościami absolutnymi 2003 2002 +/– mln Euro Wynik z tytułu odsetek Rezerwy na ryzyko kredytowe Wynik z tytułu prowizji Wynik operacji finansowych Koszty działania segmentu Wynik z tytułu pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych 530 – 90 353 66 – 690 640 –101 328 27 – 718 6 –6 175 20 – 42 –2 171 23 – 44 –1 151 23 % 148 29 % Zysk na działalności operacyjnej Wynik z finansowego majątku trwałego Amortyzacja wartości firmy Wynik z tytułu innych przychodów i kosztów Zysk brutto Udział w wyniku Banku +/– % mln Euro 12 5 3% – 3 –13 % 2 –4% –1 >100 % 3 2% 350 353 341 321 300 250 200 Spółki zależne 150 objęte konsolidacją,100 łącznie 50 Spółki w krajach CEE 0 172 160 151 CE Eb 17,3 % 18,3 % 72,2 % 72,6 % Wskaźnik rentowności kapitału brutto Wskaźnik koszty/dochody 400 –111 –17 % 10 –10 % 26 8% 39 >100 % 29 –4% ez w ba yn nk ik u sk Bi o ory och ku go im rs w , CE w an ym y Ez ian ba y w nk yn ie ik m sk Bio o ory ch ku go im rs w , w an ym y ian y CE E Bi z b oc an hi k m ie w m Eu ro mln Euro b) w porównaniu z rokiem ubiegłym Wskaźniki efektywności Wskaźnik rentowności aktywów/Ø RWA Ryzyko kredytowe/Ø RWA Ryzyko kredytowe/Wynik z tytułu odsetek Ø Aktywa ważone ryzykiem (RWA) Ø Alokowany kapitał własny Udział w ogólnej pozycji banku 3,8 % 4,9 % 0,6 % 0,8 % 17,0 % 15,7 % 14.034 13.100 870 812 17 % 17 % mln Euro 80 934 58 70 7% 7% 60 +72 +26% +60 +22% 50 Udział w rynku Pozycja (wg sumy bilansowej) 9,5 % 5,1% 5,4 % 4,7 % 4,6 % Polska Czechy Słowacja Węgry Słowenia 3 4 5 6 8 Kraj Udział w rynku Pozycja (wg sumy bilansowej) Rumunia Bułgaria Chorwacja Bośnia-Hercegowina Serbia-Czarnogóra 3,5 % 6,7 % 9,1% 7,2 % 1,9 % 10 4 4 4 17 Segment krajów Europy Środkowo-Wschodniej opisuje naszą działalność na tych z punktu widzenia Grupy podstawowych rynkach. W rachunku zysków i strat tego segmentu ujęte są bilanse odrębne naszych banków, spółek zależnych w tych krajach, sporządzone zgodnie z wymogami MSSF/MSR i uzupełnione wynikami wiedeńskiej Centrali segmentu CEE takimi, jak na przykład amortyzacja wartości firmy i uzgodnieniami związanymi z procedurami konsolidacji kapitału. Rewaluacja pozycji w walutach 96 Europa Środkowo-Wschodnia (CEE) 40 Spółki zależne 30 objęte konsolidacją, 20 łącznie 10 Spółki w krajach CEE 0 +23 +16% +12 +8% +3 +1,7% ez w ba yn nk ik u sk Bi o ory och ku go im rs w , CE w an ym y Ez ian ba y w nk yn ie ik m sk Bio o ory ch ku go im rs w , w an ym y ian y CE E Bi z b oc an hi k m ie w m Eu ro Kraj 4,0 miliony +40 +14% Eb Liczba klientów CE Wskaźniki strukturalne lokalnych na Euro dokonywana jest według kursu wymiany obowiązującego na koniec roku. Przyszłe oczekiwane zyski roku obrotowego zabezpieczane są transakcjami na instrumenty pochodne na stopę procentową, zysk z tych transakcji zaliczamy do wyniku z operacji finansowych segmentu. W segmencie nie są ujęte kraje nadbałtyckie i Rosja, znajdujące się zgodnie podziałem w ramach Grupy HVB w gestii banku HVB. Rozwój działalności w roku 2003 Na wynik za rok obrotowy 2003 – jak już wspomni- Działające w Środkowej i Wschodniej Europie ban- ano w sprawozdaniu z działalności w roku obroto- ki–córki Banku Austria Creditanstalt wbrew hamu- wym – szczególnie niekorzystnie wpłynęło przewa- jącemu wpływowi koniunktury światowej na prze- lutowanie wyników uzyskanych przez banki zależne strzeni roku 2003 potrafiły kontynuować dotych- z walut krajowych na Euro ze względu na niekiedy czasową ekspansję. W sumie miniony rok był dla bardzo znaczny spadek kursu wymiany tych walut nich udany, choć z pewnością nie dający powodów na koniec roku. Z drugiej strony wykazano jednak do euforii, a rok 2004 rozpoczęły w ustalonym już przychody z tytułu zabezpieczeń kursowych w wyso- tempie. W szczególności w pierwszej połowie roku kości 11 mln Euro, który na poziomie segmentów także gospodarki krajów CEE nie były w stanie działalności ujęty jest w pozycji wyniku handlowego. dłużej opierać się wpływom słabnącej koniunktury europejskiej i musiały pogodzić się z ograniczeniem wzrostu ich potencjału. Największy dołek to okres II. kwartału, nawet jeżeli faktyczny wzrost w tym okresie pozostawał na takim poziomie, jak w krajach strefy Euro w okresie normalnej koniunktury. Dodatkowym czynnikiem był wzrost stóp procentowych na rynku, przede wszystkim w Polsce i na Wegrzech w drugiej połowie roku, nawet gdy przyjmiemy, że było to tylko chwilowe zatrzymanie dokonującego się procesu konwergencji oprocentowania. Wyniki działalności osiągnięte przez spółki zależne W stosunku do obu wymienionych czynników efekt ujęcia w ramach konsolidacji banku Biochim, który w roku 2003 uwzględniono po raz pierwszy oraz Splitska banka, który w roku 2002 w bilansie skonsolidowanym ujęto dopiero od maja, odegrał jedynie podrzędną rolę (udział Biochim w wyniku operacyjnym z konsolidacji wyniósł 3,4 %, zysku brutto 3,6 %). Nie zdecydowano się na restatement danych porównawczych za rok 2002 nie tylko ze względu na zakres, ale także ponieważ tego rodzaju akwizycje są częścią regularnej działalności w rozwijającym się segmencie. BA-CA w CEE w roku 2003 przedstawione w rachunku zysków i strat dla segmentu CEE z kilku Skumulowany rachunek zysków i strat przyczyn z trudem poddają się interpretacji: córek BA-CA w CEE Na poziomie scalonym segmentów działalności prezentowane są dane całego banku za rok obrotowy, tj. na poziomie uwzględniającym (odpowiednio za okres) koszty akwizycji (odpisy z tytułu wartości firmy i koszty refinansowania), ujmującym koszty zarządu wiedeńskiej centrali CEE a także centralnie przyporządkowane koszty informatyki i komunikacji (IT) oraz koszty ogólne, a kalkulacja rentowności kapitału własnego dokonuje się nie na bazie rzeczywistego lecz wystandardowanego przyporządkowania udziału w kapitale własnym. Dlatego też wynik przed opodatkowaniem pozostaje na poziomie o połowę niższym, aniżeli wynikałoby to ze zsumowania wyników uzyskanych przez córki (por. wykres). Jednak z drugiej strony z tej samej przyczyny wskaźnik ROE na poziomie segmentów działalności Banki zależne w CEE w roku obrotowym 2003 osiągnęły łącznie zysk brutto w wysokosci 321 mln Euro, o 40 mln Euro tj. 14 % więcej, niż w roku ubiegłym. Po konwersji, czyli uwzględnieniu wpływu zmian kursowych, tj. w przeliczeniu każdorazowo po kursie Euro na koniec 2002 roku, wzrost ten – pod względem ekonomicznym – wyniósł 72 mln Euro czyli 26 % do wysokości 353 mln Euro. Suma 32 mln Euro wynikająca z kalkulacyjnego wpływu różnic kursowych przypada w 2/3 na Polskę, 1/6 Węgry a w pozostałej części na Rumunię i Czechy. (Tabela „Rachunek zysków i strat banków podległych w krajach CEE, objętych konsolidacją“ na s. 226 f niniejszego sprawozdania, por. też komentarze do poszczególnych krajów na s. 104 ff zawierają szczegółowe informacje). wynoszący 17,3 % jest wyższy aniżeli suma wskaź- Do zwiększenia zysku brutto przyczyniły się głównie ników poszczególnych córek. Polska i Węgry, podkreślic wypada także znakomity rozwój naszego banku córki w Rumunii. Bank BPH Europa Środkowo-Wschodnia (CEE) 97 zwiększył wynik brutto w walucie krajowej o 39 %, nie, zawiera 11 mln Euro z tytułu przychodów uzys- a nawet po przeliczeniu na Euro pozostaje wzrost o kanych w wyniku ustanowienia zabezpieczeń kurso- 20 mln Euro tj. 19 %. HVB Bank Hungary wykazał wych dla przewidywanych zysków na koniec roku. liczony w forintach wzrost o 30 %, a w Euro o 17 %. Koszty działalności segmentu w roku 2003 spadły o Rumunia zysk przed opodatkowaniem zwiększyła o 4 % wobec roku ubiegłego. (Po uwzględnieniu zmi- 43 % w lejach i o 22 % w Euro. Porównując pozycje an kursowych uzyskujemy plus 6 %, a po odliczeniu rachunku wyników po kursie stałym można dostrzec Biochim + 2 %). – z zastrzeżeniem rozbieżności regionalnych i zróżnicowanej pozycji poszczególnych banków – następujące trendy: Słabnący wynik z tytułu odsetek w sumie wykazuje tendencje spadkową, kompensuje ją jednak wzrost wyniku z tytułu prowizji. Wynik na działalności operacyjnej wzrósł o 3 % do 175 mln Euro, pozostałe pozycje łącznie kształtowały się mniej więcej na poziomie roku ubiegłego. Wskaźnik ROE liczony dla zysku brutto (+ 2 % do 151 mln Euro) i 7 % wzrostu alokowanych środków własnych Powyższe tendencje potwierdzają zarówno zjawisko wynosi 17,3 % (2002: 18,3 %). Cały segment konwergencji stóp procentowych i marż jak i uczestniczył w zysku przed opodatkowaniem wyka- postępujący rozwój rynkowy nowoczesnych produk- zanym przez cały bank BA-CA za rok 2003 na pozio- tów bankowych, jednej z podstawowych przyczyn, mie 23 % (po kursach stałych 26 %). którym potencjał działalności bankowej w CEE zawdzięcza swój wzrost. Ryzyko kredytowe uległo BA-CA na rosnącym rynku znacznemu ograniczeniu, w tym szczególnie w Pols- Wolna, oparta na podziale pracy gospodarka nadra- ce i Czechach. Koszty zarządu wykazywały ogólnie biająca opóźnienia, wola dążenia do sukcesu i tendencję spadkową (poza konsolidacją Biochim) otwartej wymiany międzynarodowej oraz wspólne szczególnie po uwzględnieniu kosztów integracji w ramy ustrojowe Rynku Wewnętrznego bez granic – Chorwacji. na takim podglebiu kształtuje się obecny proces Komentarz do rachunku zysków i strat segmentu CEE Gwałtowna ekspansja na rynkach pieniężnych krajów CEE Segment działalności CEE zamknął rok 2003 zyskiem mln Euro 700 659=100% +7% p. a. uwzględnieniu rezerw na ryzyko kredytowe (859 mln 500 jące znaczenie miał tu spadek wyniku z tytułu odse- 400 tek (– 111 mln Euro tj. – 17 %), w liczbach bez- 473 =100% 300 200 to zjawisko zmniejszony o 10 % poziom pozycji ryzy- 100 ka kredytowego. Pozytywnie kształtowały się wynik z 0 45% po kursach stałych spadek ten wynosi 7 %). Łagodził 33% względnych najwyższa pozycja przychodów. (Licząc 2003 tytułu prowizji i wynik operacji finansowych: Wynik z 89% kursie stałym otrzymalibyśmy wzrost o 6 %). Decydu- 75% Euro) były o 4 % niższe niż w roku 2002 (licząc po 600 +10% p. a. +9% p. a. +14% p. a. 51% powyżej roku ubiegłego. Przychody operacyjne po 46% brutto na poziomie 151 mln Euro nieco (+ 2 %) 2008 tytułu prowizji wzrósł o 8 % co odpowiada 26 mln Euro do 353 mln Euro i w segmencie CEE stanowi już 37 % przychodów operacyjnych (przed odpisem PKB nominalny Kredyty rezerw na ryzyko kredytowe) czyli więcej, aniżeli w skonsolidowanej grupie (32 %). Wynik operacji finansowych (66 mln Euro), który wzrósł ponad dwukrot- 98 Europa Środkowo-Wschodnia (CEE) Lokaty Suma bilansowa wartości absolutne w mld Euro i w % PKB trwałego wzrostu. Przystąpienie ośmiu krajów z Cen- niczących z nią krajach w Europie Południowo- tralnej i Wschodniej Europy do Unii Europejskiej osta- Wschodniej. Pragniemy by nasza infrastruktura tecznie zapewni dalszy zrównoważony rozwój. W finansowa pozostawała do dyspozycji coraz inten- ścisłym związku z ożywieniem sywniej rozwijających się stosunków gospodarczych gospodarczym w Europie Środko- pomiędzy poszczególnymi regionami Europy. Obok wej i Wschodniej (CEE) pozostaje obsługi dla przedsiębiorstw o zasięgu międzynaro- wzrost popytu na wszelkiego ro- dowym chcemy także czerpać z wielkiego potencjału dzaju usługi finansowe. obrotów detalicznych. Trwały wzrost gospodarczy – potencjał rozwoju sektora bankowego Tylko w okresie do 2008 roku liczymy na to, że rocz- Bankowość detaliczna nie przeciętny wzrost po stronie kredytów wyniesie W krajach, w których nie dysponujemy dotychczas 14 %, wkładów 9 % a zagregowanej sumy bilansogęsta siecią oddziałów, oferujemy nasze usługi w wej sektora bankowego 10 %. Jeżeli skonfrontujemy zwiększonym wymiarze z pomocą tzw. mobilnej te rosnące liczby z danymi wzrostu gospodarczego dystrybucji. Chcemy przy tym za pomocą produktów, (7 % p.a.), otrzymujemy ponadprzeciętny potencjał które zapewniają nam wyprzedzenie wobec konkurozwoju sektora bankowego. Do roku 2013 szacurencji, otwierać kolejne potencjały rynków niszowych. jemy dla CEE wolumen kredytowy na poziomie 560 Obok kwitnącego rynku kredytów hipotecznych mld Euro – a więc ponad dwukrotnie więcej, niż na zaliczamy do nich również fundusze inwestycyjne czy koniec roku 2003. Przeważająca część spodziewaneteż segment kart kredytowych i płatniczych a także go wzrostu wynika z podnoszenia się poziomu usługi bankowe: zarządzanie aktywami i bankowość dochodów w tych krajach, jego pozostałą część prywatna. Całościowa paleta naszych produktów będziemy zawdzięczać większemu i intensywniejszeumozliwa nam także aktywny cross-selling. mu wykorzystaniu produktów. Nasza rola w CEE W Europie Środkowej i Wschodniej nasz bank jest wyposażony w rozbudowaną sieć zarówno we wschodniej części Unii Europejskiej jak i w gra- Bankowość korporacyjna Już w chwili obecnej działamy jako bank współpracujący na zlecenie wielu klientów korporacyjnych, towarzysząc im w drodze do Europy Środkowej i Wschodniej. Know how, które zdobywamy Potencjał kredytowy ulegnie w krajach CEE do 2013 roku podwojeniu + 19 mld Euro … w związku z potencjalnie wyższym wzrostem +408 mld Euro; +257% +163 mld Euro … w związku z wyższym stopniem wykorzystania produktów +226 mld Euro … w związku ze wzrostem dochodów, przy tym samym stopniu wykorzystania produktów 158 mld Euro … stan na koniec 2003 roku Europa Środkowo-Wschodnia (CEE) 99 współpracując z tymi klientami, chcemy intensyw- Przenosząc te osiągnięcia na grunt banku działają- niej wykorzystywać również towarzysząc naszym kli- cego w jedenastu krajach Europy Środkowej i entom z sektora MSP (Mid Market Segment) na ich Wschodniej oznacza to tworzenie oferty jednolitego ścieżce rozwojowej w CEE. Serwis i obsługa banku katalogu produktów podstawowych, zaopatrzone- nie jest jednak ulicą jednokierunkową wiodącą tyl- go ewentualnie w „dodatki“ pod kątem potrzeb w ko z Zachodu na Wschód. Podobnie wspieramy każdym tych krajów. Jednolity katalog produktów przedsiębiorstwa z regionu CEE w ich drodze na podstawowych nie oznacza jednak, że w mniejszym rynki UE i innych krajów CEE. Po to, by wesprzeć stopniu będziemy uwzględniali indywidualne po- przedsiębiorstwa krajach trzeby i życzenia – wręcz przeciwnie: Produkty pod- działające nowych wszystkich dane standaryzacji są fundamentem, na którym spółkach bankowych w regionie CEE „European można w sposób ekonomiczny rozwijać indywidu- Competence Centers“, mające wspierać firmy w alną współprace z klientem. członkowskich, utworzyliśmy we sprawach związanych z pozyskiwaniem środków z Podział pracy wewnątrz grupy funduszy unijnych. Naszym celem pozostaje stworzenie naszym klientom korporacyjnym dla potrzeb ich działalności finansowej „one-stop-shop“. W tym celu stworzyliśmy system Customer Relationship Management dla klientów międzynarodowych (cross-border clients). Do tej grupy klientów kierujemy ofertę „produktów sieciowych“, dostępnych od 1 maja 2004 roku: „Flash Payment“ umożliwiające szybkie przekazywanie płatności między HVB Deutschland, BA-CA i bankami zależnymi na preferencyjnych zasadach walutowych czy też międzynarodowe rozwiązania w dziedzinie obsługi transakcji gotówkowych. Creditanstalt umożliwi wykorzystanie korzyści wynikających z posiadania regionalnych lokalizacji. I tak obsługa kart kredytowych dla rynków w Czechach, na Słowacji i na Węgrzech realizowana jest w Pradze. Dla Europy Południowo- www.ba-ca.com >> International >> Zentral- und Osteuropa Wschodniej przewidujemy utworzenie analogicznego centrum w Splicie (Chorwacja). A więc nie mamy zamiaru wszystkiego koncentrować w ramach jednej lokalizacji, chcemy łączyć ze sobą wybrane regiony lub kraje. Powstający przy tym efekt skali pozytywnie oddziałuje z kolei na naszą strukturę kosztów. Ujednolicanie standardów produktów Z uzyskanych w wyniku lepszego podziału pracy Naszym klientom międzynarodowym zależy na tym, przyrostów efektywności korzystają także klienci. by ich potrzeby finansowe były zaspokajane szybko, Pomimo, że niektóre procesy realizacji i przetwarza- bezpiecznie i skutecznie – niezależnie od tego, w nia naszych operacji zostaną skoncentrowane w jakim kraju powstaną czy też wybranych lokalizacjach – pierwszym partnerem w będą zaspokajane. To zrozumiałe kontaktach z klientem nadal pozostanie jego wymaganie staramy się dostrzec, lokalny opiekun. Klient międzynarodowy wymaga, by we wszystkich krajach CEE towarzyszył mu jeden kompetentny bank 100 Wewnętrzny podział pracy w Grupie Bank Austria podejmując działania zapewniające bardziej jednolity standard na- Rozbudowa sieci bankowej szych produktów i usług, nieza- W Polsce, Chorwacji i Bułgarii staliśmy się już ban- leżnie od podziałów w wyniku istniejących granic. kiem uniwersalnym, dysponującym rozbudowaną Bardzo już siecią placówek. W pozostałych krajach przewidu- przedsiębiorstwa produkcyjne: Producenci przemysłu jemy dalszy organiczny wzrost, nie rezygnując także samochodowego dziś tworzą swoje pojazdy korzy- z możliwości akwizycji – jak by nie było, nasza dro- stając z nielicznych „platform“, oferując je klientom ga do tego, by zostać liderem bankowości w CEE w różnych wykonaniach i z różnymi dodatkami. prowadziła nas do zakupu banków lokalnych i ich dużo na tej drodze Europa Środkowo-Wschodnia (CEE) osiągnęły integracji w naszej sieci. Wszędzie tam, gdzie istnie- roku do prawie 4 mln na koniec 2003. Nasze inwe- ją jeszcze możliwości prywatyzacji lub wymian stycje znalazły tez uznanie w oczach renomowanych między bankami zagranicznymi, będziemy badać magazynów branżowych: „The Banker“ obwołał także Dysponujemy nas już po raz trzeci „Bank of the Year in CEE“, niezbędnymi w tym celu środkami finansowymi „Global Finance“ jak również „Euromoney“ – „Best dzięki podwyższeniu kapitału w lipcu 2003 roku. Bank in CEE“. ewentualność akwizycji. Sukcesy działalności w CEE Słuszność naszych ofert dla Europy Środkowej i Wschodniej potwierdza także rosnąca liczba klientów w tym regionie: z 3,5 mln na koniec 2002 Tym samym znaleźliśmy najlepszą drogę, by zostać niezbędnym partnerem wszelkich transakcji finansowych zarówno dla klientów detalicznych jak i korporacyjnych w Europie Środkowej i Wschodniej. Sieć naszych banków w krajach Europy Środkowo-Wschodniej Polska Bank Przemyslowo-Handlowy PBK S. A. Czechy HVB Bank Czech Republic a. s. Słowacja HVB Bank Slovakia a. s. Węgry HVB Bank Hungary Rt. Rumunia HVB Bank Romania S. A. Słowenia Bank Austria Creditanstalt d. d. Ljubljana Chorwacja Bośnia-Hercegowina Serbia i Czarnogóra Bułgaria Macedonia Splitska banka d. d. HVB Banka Bosnia i Hercegovina d. d. Central profit banka d. d. HVB Banka Jugoslavija A. D. Commercial Bank Biochim AD Przedstawicielstwo Europa Środkowo-Wschodnia (CEE) 101 Banki zależne w regionie CEE Rozwój działalności w roku 2003 Polska Warszawa Sytuacja makroekono- Bank BPH w roku 2003 odnotował mimo trudnej miczna sytuacji makroekonomicznej sektora bankowego W polskiej gospodarce nastąpiła wyraźna poprawa. Nastąpił wzrost PKB w roku 2003 do 3,7 % wobec tylko Krakow 1,4 % w roku 2002 i 1,0 % w Polen bardzo zadowalający rozwój wyników. Wynik finansowy grupy przed opodatkowaniem wzrósł do 605 mln PLN (plus 39 % w stosunku do roku ubiegłego). W Euro wynik na poziomie 128,7 mln oznacza wzrost o ok. 19 % w stosunku do roku 2002. roku 2001. Chociaż nadal Wolumen kredytowy na bazie PLN zwiększył się o lekko spadały lokaty – o 23 %, natomiast po stronie wkładów także uzyska- 0,9 %, jednak od połowy no dobry wynik, odnotowując wzrost o 4 %. Wrost mln Euro 2003 2002 roku zaczęły się poprawiać. wolumenów wyraźnie przekroczył przeciętny wzrost Suma bilansowa Zysk brutto ROE – Wskaźnik rentowności kapitału brutto Wskaźnik koszty/dochody Zatrudnienie (etaty) Liczba placówek 9.957 128,7 10.908 108,4 Na rok 2004 przewidujemy na rynku bankowym. 11,7 % 66 % 11.115 518 8,7 % 67 % 12.089 560 Także wzrost produkcji prz- wzrost na poziomie 4,3 %. emysłowej (realny o 9,2 % w stosunku do roku ub.) i Spadające oprocentowanie i silna presja na marże mimo to spowodowały obniżenie wyniku z tytułu odsetek do 301,6 mln Euro (PLN 1.418 mln). eksportu przyczynił się do Wynik z tytułu prowizji liczony w walucie krajowej poprawy sytuacji gospod- wzrósł o 18 % do 950,4 mln PLN (202,1 mln Euro), arczej. Mimo ponownego wzrostu deficyt budżeto- co spowodowało wyraźną poprawę stosunku trans- wy kształtuje się na stosunkowo wysokim poziomie akcji odsetkowych do transakcji finansowych. 6 %. Mimo zadowalających wskaźników wzrostu Rozpoczynającemu się ożywieniu gospodarczemu w oraz korzystnego rozwoju inflacji i handlu zagranicz- Polsce towarzyszyła zmniejszona nego, rok 2003 przyniósł znaczące wahania kursów konieczność rezerw celowych na walut. W stosunku do Euro złotówka straciła 14 %. prowadzoną działalność zarówno Stopy procentowe zostały w sześciu posunięciach w segmencie bankowści detalicz- obniżone o 150 punktów bazowych (co odpowiada nej jak i korporacyjnej. Rezerwy celowe na ryzyko 1,5 punktom procentowym), do 5,25 %. bankowe kształtowały się na poziomie 63,1 mln www.bph.pl Euro czyli 49 % poniżej roku ubiegłego (w PLN Krótka charakterystyka Nasz bank w Polsce – powstały w wyniku fuzji banków BPH i PBK w roku 2001 – umocnił się jako trzeci co do wielkości bank w Polsce, wzmacniając także swoją pozycję rynkową. Jako bank uniwersalny obsługuje dziś ok. 2,9 mln klientów detalicznych i podmiotów gospodarczych oraz ok. 11.000 klientów korporacyjnych. Bank Austria Creditanstalt powiększył w roku obrotowym 2003 w wyniku planowego przeniesienia pozostałych udziałów HVB swój udział w BPH PBK do 71,03 %. W połowie lutego 2004 roku została wypromowana nowa marka „Bank BPH“. 102 Banki zależne w regionie CEE 296,7 mln lub – 41 % do roku 2002). Koszty zarządu dzięki usilnym staraniom podejmowanym we wszystkich działach banku obniżono do poziomu 350,6 mln Euro (2002: 443,5 mln Euro). Daje to efekt oszczędności na poziomie 21 % w Euro ew. 8 % w walucie krajowej. Znaczący był tu wkład dalszej redukcji zatrudnienia z 12.089 etatów (nie licząc osób przebywających na urlopach macierzyńskich) do 11.115. Liczba placówek zmniejszyła się w trakcie optymalizacji sieci dystrybucyjnej z 560 do 518. Klienci detaliczni i podmioty gospodarcze W bankowości detalicznej i obsłudze podmiotów gospodarczych wolumen kredytowy (wartości średnie) w skali roku wykazuje zadowalający trend wzrostowy na poziomie + 20 %. Łączny wolumen w grudniu 2003 roku wynosił 10,2 mld PLN. Bank BPH rozbudowywał swoja działalność opierając się na już osiągniętej silnej pozycji w dziale kredytów hipo- wzrostu. Łączny wolumen kredytowy w grudniu 2003 roku stanowił poważną kwotę 15,4 mld PLN. Wzrost wkładów o ok. 13 % do niemal 10,1 mld PLN w stosunku do roku ubiegłego wyraźnie przekracza przeciętny rozwój rynku i przede wszystkim odzwierciedla działania dystrybucyjne w dziedzinie bankowości transakcyjnej. tecznych. Udało się zająć drugie miejsce ze względu W działalności usługowej bank realizował konsek- na łączny wolumen kredytowy i ilość nowych wentnie inicjatywy produktowe elektronicznej ban- umów. Tym samym udział rynkowy poprawił się dla kowości transakcyjnej, uzupełniając je sukcesywnym kredytów z 14 % w roku 2002 do 17 % w 2003, a rozszerzaniem oferty produktów rynku pieniężnego dla nowych umów z 15 % do 19 % w roku 2003; dla MSP. Udział wkładów i lokat bankowych mimo spadającego oprocentowania i odpływu w kierunku alternatywnych produktów inwestycyjnych wzrósł nieznacznie na przestrzeni roku. Założenie aktywnej dystrybucji wsparto wprowadzeniem nowych produktów i ukierunkowanymi akcjami marketingowymi. Wielką Rynki Międzynarodowe Dział usług rynku pieniężnego osiągnął bardzo zadowalający wynik handlowy w wysokości 91,9 mln PLN nawiązując tym samym do osiągnięć roku ubiegłego. W następstwie zmian stóp procentowych oraz znacznie trudniejszej sytuacji rynkowej w drugim półroczu niemożliwa była kontynuacja nadzwy- uwagę przywiązywano do wzrostu czaj pozytywnego rozwoju z pierwszej połowy roku. wpływów z tytułu usług bankowych. Po majowym Z powodzeniem intensyfikowano rzwój w dziedzinie dostosowaniu cen i opłat, z początkiem trzeciego sprzedaży zwieksząjc obrót produktami rynku pie- kwartału skoncentrowano uwagę na sprzedaży tzw niężnego takimi jak walutowe instrumenty pochod- pakietów dodatkowych. W roku 2003 – poprzez ne, transakcje FX Spot i FX Forward oraz odsetkowe promocję dodatkowych ofert firm trzecich (co-bran- instrumenty pochodne. W plasowaniu nowych emisji ding i affinity cards) – liczba wydanych kart kredyto- bank BPH zajął drugie miejsce. W dziedzinie usług wych wzrosła do niemal 98.000. Ponadto wzrosły powierniczych w Polsce w ankiecie Global Custodi- przychody z tytułu prowizji dzięki intensywniejszej an „2003 Agent Bank Survey of Emerging Markets“ sprzedaży jednostek funduszy inwestycyjnych i prze- BPH sklasyfikowano na pierwszym w miejscu. prowadzonych emisji. Perspektywy W grudniu 2003 roku wystartowała nowa platforma internetowa, a tym samym powstał kolejny czynnik poprawy pozycji w dziedzinie alternatywnych ścieżek dystrybucji. Liczba klientów, którzy korzystają z internetu w kontaktach z bankiem podwoiła się w roku 2003 (+ 122 %). Na rok 2004 przewidujemy zgodnie z ogólnie oczekiwanym pozytywnym rozwojem sytuacji makroekonomicznej i planowanymi zmianami w segmentach działalności banku, dalszy wzrost wyników. W celu wsparcia dotychczasowego skutecznego kursu przewiduje się w pierwszym rzędzie działania Klienci korporacyjni takie jak doskonalenie strategicznych orientacji na Dział bankowości korporacyjnej wykazał stały wzrost strukturę wolumenu udzielanych kredytów. Wzrost od grudnia współpracy z klientem oraz procesów operacyjnych. klientów oraz poprawę procesów 2002 roku wyniósł ok. 24 %, przy czym segment korporacyjny nadal wykazuje większą dynamikę Banki zależne w regionie CEE 103 Czechy cyjnych, przede wszystkim finansowanie budynków Sytuacja makroekonomiczna Praha biurowych i dużych centrów handlowych. Aktualne plany rozwojowe dotyczą działu bankowości deta- Pomimo że konsumpcja dla licznej, gdzie bank w obszarze niektórych produk- celów prywatnych – wpier- tów pragnie uzyskać wzrost wyraźnie przekraczający ana przez utrzymujący się znacz- przeciętną. ny realny wzrost płac – Czechy pozostawała głównym Rozwój działalności w roku 2003 2003 2002 źródłem wzrostu gospod- W związku z fazą bardzo niskich stóp procentowych Suma bilansowa 4.072 Zysk brutto 60,8 ROE – Wskaźnik rentowności kapitału brutto 17,0 % Wskaźnik koszty/dochody 56 % Zatrudnienie (etaty) 1.214 Liczba placówek 23 3.944 61,2 arczego, także przeżywają- nastąpił po silnym spadku w roku ubiegłym kolejny ce dotąd stagnację inwe- spadek wyniku z tytułu odsetek. Także w dalszym 16,1% 50 % 1.166 23 stycje w trzecim kwartale ciągu wzrosły o 3,9 % również umożliwił jedynie marginalny wzrost wyniku na pro- pozytywnie oddziałując na wizjach. Negatywną tym samym sytuację wyniku ogólny wzrost. W całym równoważyła jednak bardzo pozytywna zmiana po roku mln Euro słaby rynek papierów oczekujemy stronie ryzyka. Odzyskanie znacznych wartości z wzrostu gospodarczego na niektórych dużych trudnych transakcji zawartych w poziomie niemal 3 %. Wskaźnik inflacji w wysokości przeszłości i dzięki rygorystycznemu zarządzaniu 0,1 % osiągnął w roku 2003 rekordowo niski pozi- ryzykiem niemal zbędne nowe zasilenia rezerw, z om. Od sierpnia bank narodowy nie zmienił podsta- tytułu aktualizacji wartości, doprowadziły do wowej stopy procentowej. Stopa dyskontowa rozwiązania rezerw na poziomie netto 4,4 mln Euro. wynosi od tego czasu 1,00 %. Ponieważ możliwe było również lekkie obniżenie 2003 Także poziom oprocentowania pozostaje przy trzymiesięcznym oprocentowaniu w obrocie międzybankowym (PRIBOR) na poziomie 2,1 % bez zmian. Poza drobnymi fluktuacjami kurs wymiany pozostaje w zasadzie stały. Średnio w roku 2003 spadł tylko kosztów działania banku, możliwe stało się uzyskanie przed opodatkowaniem wyniku porównywalnego z rokiem ubiegłym, w wysokości 60,8 mln Euro. Natomiast wynik netto wzrósł o 17 % do 41,8 mln Euro. nieznacznie z 30,8 CZK/EUR w roku 2002 do 31,8 W obrocie detalicznym i obsłudze podmiotów gos- CZK/EUR. Oczekuje się deficytu w bilansie obrotów podarczych bank realizuje obecnie ok. jednej czwar- bieżących w roku 2003 rzędu 7,3 % PKB, co w ok. tej całości przychodów z działalności operacyjnej. 60 % zostanie skompensowane przez napływ zagra- Bank obsługuje ca. 84.000 klientów detalicznych i nicznych inwestycji bezpośrednich. podmiotów gospodarczych w 23 placówkach. Udzielone pożyczki Krótka charakterystyka konsumenckie w roku 2003 www.hvb.cz HVB Bank Czech Republic, który powstał w wyniku nadal wzrastały, głównie w obro- fuzji czeskiego HVB i lokalnej placówki BA-CA w cie hipotecznym, w którym bank dzięki popularne- roku 2001, w rankingu banków czeskich zajmuje mu na rynku produktowi „Majordomus“ określa miejsce 4. W bankowości korporacyjnej bank trendy rynkowe. Dział wkładów i lokat natomiast zajmuje znakomitą pozycję z udziałem rynkowym na ucierpiał zarówno jeśli chodzi o wolumen jak i poziomie 11 %. Tradycyjnie silna pozycja banku marże na skutek niezwykle niskiego poziomu opro- osiągnięta została przez finansowanie i struk- centowania. turyzację transakcji zagranicznych i finansowanie projektów. Kolejnym kluczowym obszarem kompetencji jest finansowanie nieruchomości komer- 104 wartościowych Banki zależne w regionie CEE Tradycyjnie silną rolę odgrywa nasz bank w segmencie kart kredytowych, który jednak został w roku ubiegłym „odkryty“ również przez konkuren- cję i od tego czasu jest przedmiotem ostrej walki Słowacja konkurencyjnej. Mimo to możliwe było zwiększenie Sytuacja makroeko- liczby wydanych kart, przede wszystkim dzięki pro- nomiczna Bratislava mocji dodatkowych usług wspólnie ze znanymi Dynamiczny wzrost eks- czeskimi przedsiębiorstwami, m.in. liniami lotniczy- portu – realnie o 23 % rok mi CSA, T-Mobile czy Skoda. do roku – umożliwił mimo Transakcje z klientami korporacyjnymi w Czechach była zdominowana w roku ubiegłym przez słaby popyt kredytowy, jednakże udało się powstrzymać spadek marż. Szczególnie cieszy wzrost liczby kluczowych klientów w roku 2003 o 10 %. Łączna liczba klientów korporacyjnych wynosi obecnie ok. 4.500. W finansowaniu nieruchomości możliwe było osiągnięcie ponad przeciętnego udziału w rynku i potwierdzić wiodącą pozycję w tym segmencie. przejściowego spadku popytu wewnętrznego wzrost gospodarki słowackiej na szacunkowym poziomie 4,1 % (2002: 4,4 %), przy czym dynamiczny wzrost wykazywał głownie motoryzacyjny. sektor Inflacja Słowacja 2003 2002 Suma bilansowa 1.185 Zysk brutto 18,6 ROE – Wskaźnik rentowności kapitału brutto 12,5 % Wskaźnik koszty/dochody 53 % Zatrudnienie (etaty) 411 Liczba placówek 24 987 19,8 mln Euro wynosiła 8,5 %, co spowo- Dział rynków międzynarodowych obronił w roku dowane było harmonizacją VAT-u i dostosowaniem ubiegłym wiodąca pozycję na rynku czeskim cen regulowanych. Uchwalono ważne reformy obo- umiejętnie oferując szczególnie klientom korpor- wiązującego prawa – w tym nowy system podatko- acyjnym szeroką paletę produktów, umożliwiających wy i emerytalny. Na uwagę zasługiwało przede skuteczne sterowanie ryzykiem z tytułu zmian kur- wszystkim wprowadzenie powszechnego flat tax sowych i stóp procentowych. (podatku liniowego) w wysokości 19 %. Słowacka Korona w tym roku znalazła się pod Perspektywy Na rok 2004 główny kierunek dążeń nadal stanowi rozbudowa segmentu detalicznego – z inicjatywami strategicznymi w dziedzinie kredytów hipotecznych i konsumenckich oraz kart kredytowych. Na pierwszy plan występuje rozbudowa działań dy- strybucyjnych nie umiejscowionych jak kooperacje z różnymi partnerami dystrybucyjnymi lub tworzenie mobilnych jednostek dystrybucyjnych. Znaczącą rolę odgrywa przy tym będąca od niedawna w 60 % własnością HVB Czech Republic oszczędnościowa kasa budowlana „Hypo stavebni“. silnym naciskiem aprecjacji wobec Euro, dlatego też bank centralny dwukrotnie obniżając podstawową stopę procentową każdorazowo p 0,25 % interweniował we wrześniu i grudniu. Najważniejsza, podstawowa stopa procentowa, 14-dniowa stopa repo, na koniec roku wynosiła 6 %. Taka obniżka stóp procentowych w połączeniu z przeprowadzoną w końcu 2002 roku redukcją o 1,5 %, spowodowała znaczny spadek poziomu odsetek. Krótka charakterystyka HVB Bank Slovakia a.s. – powstały w roku 2001 w W obsłudze klientów korporacyjnych zadanie pole- wyniku fuzji Bank Austria Creditanstalt Slovakia a.s. ga na utrzymaniu znakomitej pozycji w kluczowych z HypoVereinsbank Slovakia a.s. – w roku 2003 klientów przy jednoczesnej intensyfikacji obsługi został piątym największym bankiem w kraju. segmentu MSP. Krokiem w tym kierunku jest utwo- Postępująca ekspansja oddziałów i rozbudowa sieci rzenie własnego centrum kompetencyjnego, które o 7 nowych placówek oznacza, ze w całym kraju ma ułatwić czeskim przedsiębiorstwom dostęp do bank ma obecnie 24 oddziały z 23.800 klientów, z środków pomocowych po przystąpieniu do UE. w tym ok. 21.900 klientów detalicznych i podmiotów gospodarczych. Banki zależne w regionie CEE 105 15,1% 46 % 366 17 W lipcu roku 2003 Bank Austria Creditanstalt prze- W bankowości korporacyjnej bank z powodzeniem jął spółkę CAC Leasing Slovakia, przy czym HVB Slo- poświęcił się akwizycji wśród MSP, tworząc dla kli- vakia powiększył swój udział w spółce do 19,9 %. entów tego segmentu specjalne produkty w dzied- W wyniku tej transakcji Bank Austria Creditanstalt zinie rachunków bankowych i kredytów. Także w został numerem 1 w działalności leasingowej w obsłudze dużych klientów korporacyjnych i w seg- Słowacji. mencie nieruchomości nasz słowacki bank odnoto- Szczególnie należy podkreślić, że HVB Bank Slovakia w listopadzie otrzymał od renomowanego słowackiego magazynu „Trend“ nagrodę „Bank of the Year 2003“, co dokumentuje jego wiodącą rolę wśród banków słowackich. oprocentowania w wyniku obniżek podstawowych stóp procentowych mimo zadowalającego wzrostu volumenu transakcji. Bardzo pozytywny rozwój sytuacji po stronie ryzyka oraz wzrosty wyniku na prowizjach i wyniku handlowego pozwoliły skompensować negatywny efekt stóp procentowych. zwiększone koszty działania banku doprowadziły jednak w efekcie do wyniku nieznacznie poniżej zeszłorocznego, tj. brutto 18,6 mln Euro. Działalność detaliczna w roku obecnym pozostawała pod znakiem wdrożenia rozpoczętych w roku 2002 strategii detalu. Nośnikami wzrostu w tym segmencie były udzielone kredyty hipoteczne, gdzie bank uzyskał wskaźniki wzrostu wyraźnie przekraczające średnią rynkową. W lecie bank jako pierwszy zaproponował rynkowi „prawdziwą“ kartę kredytową. Było to także decydujące posunięcie dla decyzji Slovak Telekom, by współpracować z HVB Slovakia przy wydaniu zaoferowanej wspólnie karty kredytowej. Tym samym bank otworzył potencjał akwizycyjny liczący 140.000 klientów Slovak Telekom. Wraz z utworzeniem dwóch funduszy rynku pieniężnego z denominacją w koronach słowackich (SKK) bank zareagował na wzrastający w Słowacji popyt na produkty funduszowe. SKK-Cash-Fund został w gazecie codziennej „Hospodarske noviny“ w październiku 2003 roku uznany za „najlepszy SKK-Cash-Fund Republiki Słowackiej“. 106 Banki zależne w regionie CEE sowania. Perspektywy czkę. Wraz z otwarciem 4 filii przewiduje konty- Nie udało się wyrównać wyraźnej redukcji poziomu ekspansją nych uchodzi za najlepszy adres w sprawach finan- Na rok 2004 bank wysoko ustawił sobie poprze- Rozwój działalności w roku 2003 Uwarunkowane wał znaczny wzrost i wśród inwestorów zagranicz- nuację swojej ekspansji. Dodatkowo tworząc „Ośrodki doradztwa finansowego“ (brak transakcji gotówkowych, jedynie doradztwo dla klientów) zamierza dostarczać rynkowi nowych impul- www.hvb-bank.sk sów. Intensywniej zaznaczona obecność powinna nawet przy braku całkowicie obsadzonych oddziałów doprowadzić do zwiększenia udziału rynkowego w bankowości detalicznej i MSP. Wzrost mają umocnić nowe produkty i dalsza rozbudowa kooperacji dystrybucyjnych. W obsłudze klientów korporacyjnych oczekuje się dzięki przystąpieniu do UE-także ze względu na bardzo zachęcające dla przedsiębiorców ustawodawstwo podatkowe (19 % podatek liniowy) – utrzymywania się nadal silnej aktywności inwestorów zagranicznych w Słowacji – ten rozwój należy intensywnie wykorzystać dla rozbudowy działalności banku. Krajowe przedsiębiorstwa bank zamierza obsługiwać jako pierwszy partner w sprawach związanych z Unią Europejską, zapewniając wykwalifikowaną pomoc w dostępie do środków unijnych. Węgry Rozwój działalności w roku 2003 Sytuacja makroekoBudapest nomiczna efektem wielorakich działań zmieniających poziom Gospodarka węgierska minęła, już, stóp procentowych podejmowanych przez Węgier- jak się wydaje, najgłębszy dołek ski Bank Narodowy. W trudnych warunkach ekono- załamania wzrostu. Za cały rok wzrost micznych HVB Hungary potrafił dobrze sobie radzić gospodarczy wyniósł 2,9 %. zwiększając wynik brutto o 17 % w stosunku do Jednakże występujący brak roku ubiegłego, do 49 mln Euro. W związku z tur- równowagi powoduje nie- bulencjami stóp procentowych i kursu waluty nie- pewność na rynku, z kolei proporcjonalnie korzystny wynik handlowy stycznia co w został wyraźnie skonsumowany w ostatnim kwarta- początkach grudnia 2003 le – nadal jednak znacznie przekracza zeszłoroczny. roku odpływ zagranicz- Zadowalająco rozwijały się w drugiej połowie roku nych inwestycji portfelo- przychody z odsetek, a wynik po uwzględnieniu wych. W związku z tym technicznej zmiany w zapisach księgowych (w wyso- forint znalazł się pod pres- kości 12,0 mln Euro) przekracza on wynik ją. Kurs spadł przejściowo zeszłoroczny. Węgry 2003 2002 Suma bilansowa 2.799 Zysk brutto 49,4 ROE – Wskaźnik rentowności kapitału brutto 17,9 % Wskaźnik koszty/dochody 51% Zatrudnienie (etaty) 1.043 Liczba placówek 35 2.450 42,4 mln Euro Rok obrotowy 2003 był głównie zdominowany 16,8 % 59 % 1.015 33 spowodowało nawet do poziomu ponad 280 forintów za 1 Euro. Jednakże po drastycznej podwyżce podstawowej stopy procentowej poprawił się o 300 punktów bazowych (tj. 3 punkty procentowe) do poziomu 12,5 % by ustalić się na poziomie 260 forintów za Pozytywnie skutkował także surowy reżim kosztów: Mimo otwarcia dwóch nowych filii wskaźnik koszty / dochody obniżono do 51 % (w stosunku do 59 % w roku ubiegłym). Euro. Jednakże rynek obecnie jest jeszcze zdecydo- W bankowości detalicznej i obsłudze podmiotów wanie niespokojny i dlatego kolejne publikowane gospodarczych wynik na odsetkach wzrósł o 28 %, dane mogą doprowadzić do znacznych wahań kur- a aktywa ważone ryzykiem zwiększyły się nawet o sowych. 73 % wobec analogicznego okresu roku ubiegłego. Tak pozytywny rozwój wynika z licznych działań PR, Krótka charakterystyka nowych inicjatyw produktowych i kampanii sprze- HVB Hungary Rt., powstały w roku 2001 w wyniku fuzji węgierskiego HVB i lokalnej placówki BA-CA, w ubiegłym roku pomimo bardzo zmiennych warunków gospodarki finansowej wyraźnie zwiększył przychody i obroty i zajmuje obecnie, pod względem sumy bilansowej, 6 miejsce wśród banków węgierskich. Początkowo utworzony jako jednoznacznie nastawiony na klientów korporacyjnych, bank ostatnio umocnił znacznie swoją pozycje w bankowości detalicznej i obsługuje obecnie obok 4.630 klientów korporacyjnych także ponad 88.000 klientów detalicznych i podmiotów gospodarczych. Bardzo pozytywnie rozwinął się też udział transakcji związanych z nieruchomościami: Wspierany działaniami banku hipotecznego Jelzálogbank wypracował udział w wyniku na poziomie ponad 5,5 mln Euro. daży. Bankowość korporacyjna nadal ma decydujący udział w wypracowaniu wyniku na poziomie 63 % przychodów operacyjnych. W roku 2003 liczba klientów korporacyjnych i inwestycji w nieruchomości zwiększyła się o 12 %. Zabezpieczono duży www.hvb.hu udział w rynku klientów korporacyjnych. Wolumen finansowania wzrósł w stosunku do roku ubiegłego o 17 %, rozwijały się wkłady na rachunkach bankowych. W nieruchomościach wynik brutto wykazał ponad sześciokrotny wzrost. Finansowano głównie projekty budynków biurowych i mieszkaniowych. HVB Hungary mógł także partycypować w rosnącym popycie na refinansowanie wybudowanych już obiektów. Banki zależne w regionie CEE 107 Słowenia Perspektywy Na rok 2004 głównym celem jest dalsza rozbudowa Sytuacja makroekono- działalności detalicznej: dzięki otwarciu nowych i miczna Ljubljana restrukturyzacji istniejących oddziałów w celu po- Wzrost gospodarczy Słowenii szerzenia bazy klientów i generowania nowych w roku 2003 spadł do 2,4 % transakcji zarówno po stronie aktywów jak i wobec 2,9 % w roku 2002. W pasywów. Ponadto rozpocznie się wdrażanie strate- ostatnich miesiącach od- gii intensywnego wzrostu. Wobec klientów korpor- czuwalne stało się łagodne acyjnych, a więc segmentu, w którym bank posiada ożywienie dynamiki eks- udział rynkowy 50 % w ramach współpracy z portu. W miarę poprawy największymi klientami, umocnimy nasze za- perspektyw angażowanie w rosnącym sektorze MSP, a ofertę na rynkach międzynarodo- produktową dostosujemy odpowiednio do ich po- wych ulegnie ono dalsze- trzeb. Wreszcie także przystąpienie Węgier do Unii mu umocnieniu i wzmocni Europejskiej ukierunkowane dodatkowo wzrost gospo- działania, w szczególności utworzenie centrum do- darczy kraju napędzany radztwa w sprawach pomocy unijnej, wykorzystać przez popyt wewnętrzny. do rozszerzenia naszej działalności. Mimo obecnie Mimo dostosowania się przez Słowenię w zakresie raczej na polityki budżetowej do kryteriów z Maastricht kryte- Węgrzech, w szczególności sytuacji kursowej i odse- rium wskaźnika inflacji wobec średniorocznej inflacji tek, wierzymy, że ambitne cele budżetu węgierskie- na poziomie 5,6 % w roku 2003 nie zostało spełnio- go uda nam się zrealizować. ne. Decydujące znaczenie dla dalszego rozwoju chcemy trudnych poprzez warunków rynkowych koniunktury Słowenia mln Euro 2003 2002 970 Suma bilansowa Zysk brutto 11,0 ROE – Wskaźnik rentowności kapitału brutto 15,7 % Wskaźnik koszty/dochody 60 % Zatrudnienie (etaty) 285 Liczba placówek 7 766 12,5 Stopa procentowa długoterminowa Rentowność 10-letnich obligacji rządowych (Benchmark) 9,2 8,8 8,4 8,0 7,6 Węgry 7,2 Polska 6,8 Czech Strefa Euro 6,4 6,0 5,6 5,2 4,8 4,4 4,0 3,6 2001 108 Banki zależne w regionie CEE 2002 2003 2004 20,3 % 54 % 243 5 sytuacji inflacyjnej będzie miała przyszła polityka bank nadal umacniał swoja pozycję w dziedzinie kursu wymiany. Wyraźnie niższy w stosunku do lat finansowania ubiegłych spadek wartości nominalnej powinien zwiększając swój udział na tym rynku z 6,5 % w wspierać roku 2002 do niemal 8,4 % na koniec roku 2003. powolne ograniczanie procesów inflacyjnych. mieszkaniowego W segmencie klientów korporacyjnych bank skutecznie obronił Krótka charakterystyka Bank Austria Creditanstalt d.d. Lubljana, utworzony w roku 1991, zajmuje, przyjmując za podstawę klasyfikacji sumę bilansową banku, 4,6 % rynku. Obok skutecznej dotychczas strategii serwisu dla międzynarodowych budownictwa firm i dużych przedsiębiorstw słoweńskich oraz akwizycji nowych klientów z tej kategorii bank koncentruje się obecnie w segmencie korporacyjnym bardziej intensywnie na akwizycji MSP. Wyraźnie nasiliła się akwizycja klientów w segmencie detalicznym a portfel produktów banku wzbogaciły Fundusze Capital Invest oraz produkty ubezpieczeniowe. W transakcjach powierniczych bank nadal przoduje na rynku, w szczególności obsługując firmy międzynarodowe. Rozwój działalności w roku 2003 Wynik brutto na poziomie 11 mln Euro oznacza, że bank ma za sobą udany rok obrotowy. Spadek marży w wyniku dalszego zaostrzenia sytuacji konkurencyjnej spotkał się ze skuteczną reakcją banku w postaci intensywniejszej akwizycji i efektywnego zarządzania kosztami. pozycję lidera największych w www.ba-ca.si sektorze przedsiębiorstw (niemal 80 % udziału klientów to przedsiębiorstwa wykazujące obrót powyżej 40 mln Euro rocznie), co znalazło odbicie także w postaci prominentnych kontraktów na lokalnym rynku konsorcjów kredytowych. Bank był ponadto nadal liderem obsługi międzynarodowych firm działających w Słowenii. Koncentrując się coraz intensywniej na klientach z sektora MSP bank zwiększył przychody operacyjne w tym segmencie w porównaniu z rokiem ubiegłym o niemal 40 %. Wzmocniono dystrybucję finansowych instrumentów pochodnych wśród największych klientów korporacyjnych. Perspektywy Słoweński bank zależny w roku 2004 kontynuuje ambitny program dalszej ekspansji: W ciągu tego roku dodatkowo oprócz oddziałów już istniejących powstaną po 10 marca br. także dalsze cztery filie, co zapewni obecność banku we wszystkich ważnych ośrodkach gospodarczych Słowenii. Pomimo nasilającej się konkurencji – także ze względu na W segmencie klientów detalicznych główny nacisk nieodległy termin przystąpienia kraju do UE – i położono obok zwiększenia liczby klientów na malejącego poziomu oprocentowania bank zakłada powiększenie udziału usług na bazie prowizji. Szcze- na rok 2004 ambitne cele. Najważniejszym z nich gólnie zadowalająco rozwijała się promowana od pozostanie dalsza rozbudowa bazy klientów banku początku roku sprzedaż jednostek funduszy Capital zarówno detalicznych jak i MSP. Ponadto przewidu- Invest (wzrost wolumenu zarządzanych portfeli od je się zwiększony udział działalności związanej z za- 0,4 mln na koniec 2002 do 7,8 mln Euro na koniec rządzaniem aktywami oraz wprowadzenie banko- 2003 roku). Jako jej uzupełnienie zapoczątkowano wych produktów ubepieczeniowych jak również tworzenie dostosowanej do potrzeb lokalnych inwe- dystrybucję produktów zabezpieczających ryzyka storów oferty zarządzania portfelowego. Ponadto zmian kursowych i oprocentowania. Banki zależne w regionie CEE 109 Rumunia Rozwój działalności w roku 2003 Sytuacja makroekonomiczna Dzięki wszystkich sektorach podstawowych banku, a przesilnemu popytowi de wszystkim w bankowości korporacyjnej i treasury wewnętrznemu gospodarka przy jednoczesnym skutecznym zarządzaniu koszta- rumuńska wzrosła realnie w mi bank odniósł w roku ubiegłym powodzenie roku 2003 o 4,9 %. Odwrotną wykazując wynik brutto w wysokości 12,6 mln Euro. stroną medalu silnej koni- Pomimo utrzymania ekspansywnego kursu wskaźnik unktury wewnętrznej jest koszty / dochody Ratio wykazał niewielki spadek do wzrost po pasywnej stro- 43 % (2002: 45 %). Akwizycja 7.000 nowych kli- nie entów oznacza wzrost ich liczby o 70 % w stosun- Bucureşti Rumunia 2003 2002 Suma bilansowa 518 Zysk brutto 12,6 ROE – Wskaźnik rentowności kapitału brutto 47,2 % Wskaźnik koszty/dochody 43 % Zatrudnienie (etaty) 219 Liczba placówek 9 549 10,3 mln Euro bilansu obrotów bieżących, czemu usiłował zapobiegać rumuński bank 51,6 % 45 % 161 5 narodowy (NBR) podnosząc referencyjną stopę procentową kilkakrotnie od 17,4 % w kwietniu do 21,25 % w listopadzie. Te działania okazały się niemal całkowicie nieskuteczne, co skłoniło NBR do zaostrzenia przepisów o działalności kredytowej (obowiązują od 1.2.2004). W grudniu 2003 roku ceny dóbr i usług konsumpcyjnych w porównaniu z analogicznym okresem roku poprzedniego wzrosły o 14,1 % a tym samym ku do roku poprzedniego. Także w bankowości detalicznej nastąpił bardzo pozytywny rozwój. Procesy produktowe uległy racjonalizacji i rozszerzono paletę produktów o dodatkowe możliwości finansowania dla klientów prywatnych. W dziedzinie ubezpieczeń na życie pozyskano www.hvb.ro jako partnera kooperacyjnego Generali Romania. Wydając w sumie ponad 10.000 kart debetowych (płatniczych) na koniec roku 2003 bank osiągnął również znaczący wzrost działalności w dziedzinie kart plastikowych. nieco powyżej założonego przez rząd poziomu Otwarcie 4 nowych filii w Brasov, Konstancji, Sibiu i 14 % na koniec roku (2002: 17,8 %). W roku 2003 Bukareszcie pozwoliło rozbudować siec bankową do leja straciła do Euro nominalnie 20 % i 0,4 % w sto- 9 placówek w roku 2003. W związku z dynamicz- sunku do USD. Z dniem 1.1.2004 weszła w życie nym rozwojem działalności bank zamierza przenieść zmiana koszyka walutowego, stanowiącego niefor- centralę w Bukareszcie do nowej siedziby. malną podstawę kształtowania kursu lei. Udział Euro wzrósł z 60 % do 75 %, a USD zmalał z 40 % do 25 %. Krótka charakterystyka HVB Bank Romania rozpoczął działalność we wrześniu 1998 roku. Zalicza się do najbardziej renomowanych banków zagranicznych i oferuje innowacyjne, indywidualnie dostosowane produkty w dziedzinie usług finansowych dla klientów detalicznych i podmiotów gospodarczych. 219 pracowników banku opiekuje się 17.000 klientów w 9 placówkach bankowych. Wskaźnik rentowności kapitału brutto na poziomie 47 % podkreśla przekonująco dochodowość osiąganą przez bank. 110 Dzięki dynamicznej rozbudowie działalności we Banki zależne w regionie CEE Do szczególnych osiągnięć roku ubiegłego zalicza się w dziale korporacyjnym zawarcie większych wspólnych transakcji na finansowanie projektów handlowych, eksportowych i inwestycyjnych w sektorach energetycznym, artykułów żywnościowych, nieruchomości, przemysłu drzewnego i motoryzacyjnego. Wyrazem tych osiągnięć jest poziom przychodów z tytułu prowizji wyraźnie przekraczający zaplanowany. Dobrym przykładem współpracy w ramach grupy HVB jest finansowanie dostaw zestawów z silnikami dieslowskimi firmy Siemens. Łączny wolumen kredytowy od początku roku wzrósł dzięki temu o 106 % do 322 mln Euro. Obok obsługi przedsiębiorstw międzynarodowych i lokalnych dużych firm nasz bank w roku 2003 dzięki spec- Bułgaria jalnym akcjom bardziej skoncentrował się na Sytuacja makroekono- lokalnych MSP. miczna Bank jest ceniony wśród klientów szczególnie za innowacyjność produktów – w roku 2003 otrzymał Financial Award of Excellency „Best E-Banking Product“ przyznaną przez „Bucharest Business Week“. W oddziałach bank w ubiegłym roku utworzył „kąciki internetowe“ (internetcorners). Dla klientów korporacyjnych wprowadzono indywidualne rozwiązania bankowości elektronicznej i lansowano nowe modele produktów usług gotówkowych w kooperacji z innymi partnerami bankowymi. Sofia Dzięki silnemu popytowi wewnętrznemu Bułgaria w roku 2003 po raz czwarty na przestrzeni kolejnych lat osiągnie wzrost powyżej 4 % rocznie. Równolegle do utrzymującej się koniunktury wewnętrznej wzrasta jednak ujemny bilans obrotów bieżących od 4,4 % PKB w roku Bułgaria mln Euro 2003 Suma bilansowa Zysk brutto ROE – Wskaźnik rentowności kapitału brutto Wskaźnik koszty/dochody Zatrudnienie (etaty) Liczba placówek 575 11,4 Sektor rynku pieniężnego rozbudował swoją 2002 do 8,7 % PKB w wiodącą pozycję lokalną na rynku międzybankowym roku 2003. Inflacja w skali i w niestabilnym otoczeniu wykorzystał szanse ryn- rocznej spadła w roku kowe zwiększając wynik. Bank przejął ponadto 2003 wobec korzystnych należący do koncernu dom maklerski „CAIB Securi- cen na rynkach międzynarodowych do 2,2 %. Aby ties“. Wspólnie z nim oraz z BA-CA w Wiedniu sku- przeciwdziałać gwałtownemu wzrostowi zadłużenia tecznie uplasowano emisje obligacji komunalnych i wynikającemu stąd deficytowi bilansowemu (municipal bonds) kilku miast rumuńskich. bułgarski bank centralny kilkakrotnie zmieniał referencyjny poziom oprocentowania podnosząc go od Perspektywy 2,50 % w styczniu do 2,83 % w grudniu. W lutym Rok 2004 przyniesie dalsze rozszerzenie działalności 2004 nastąpiła jednak kolejna obniżka stopy pro- i współpracy z wybranymi klientami HVB Bank centowej do 2,41 %. W ramach usztywnienia kursu Romania. Odrębne inicjatywy przewiduje się w celu waluty krajowej bułgarska lewa jest sprzężona z pozyskania dla naszych produktów klientów z seg- Euro (1 EUR = 1,96 lewa). mentu MSP oraz rozbudowy portfela detalicznego. Po starcie działalności nowej rumuńskiej spółki Capi- Krótka charakterystyka tal Invest rozpoczyna się w roku 2004 dystrybucja CB Biochim AD – powstała w wyniku fuzji HVB Bul- jednostek funduszy inwestycyjnych w sieci. Ponadto garia i CB Biochim z końcem roku 2002 jest czwar- także w tym roku kontynuowana będzie rozbudowa tym co do wielkości bułgarskim bankiem z udziałem placówek i sieci o oddziały zlokalizowane w ośrod- rynkowym niemal 7 %. Rynek bułgarski jest dzięki kach handlowych o dużym potencjale wzrostu. 159 oddziałom – czyli drugiej co do wielkości sieci placówek bankowych wśród bułgarskich banków – bardzo dobrze zagospodarowany. Na przestrzeni jednego tylko roku po dokonaniu fuzji bank wyraźnie polepszył swoją pozycję na rynku detalicznym. Liczba klientów wzrosła o ok. 40 %, a więc dziś obsługujemy 342.000 klientów, w tym 337.000 detalicznych i 5.300 korporacyjnych. Banki zależne w regionie CEE 111 17,2 % 64 % 1.590 159 Chorwacja Rozwój działalności w roku 2003 Rok 2003 stojący również pod znakiem projektów Sytuacja makroekono- integracyjnych i transformacji, zakończyliśmy dob- miczna Zagreb rym wynikiem netto przed opodatkowaniem 11,4 Dynamika gospodarki w roku mln Euro (ROE ponad 17 %). Suma bilansowa 2003 ze względu na kontynuacje wzrosła do 575 mln Euro. Sukcesy zawdzięczamy restrykcyjnej polityki monetarnej, poprawie we wszystkich segmentach działalności i ograniczającej wzrost kredytów, zmniej- wzrostowi wolumenu kredytów, co przekłada się na szyła się do 4,3 % w skali rocznej. Znaczne stały wzrost wyniku z tytułu odsetek i prowizji. W ożywienie inwestycyjne to przede wszystkim sumie bank odnotował wzrost po stronie udzie- zasługa publicznych pro- lonych kredytów rzędu 70 %, głównie dla klientów jektów infrastrukturalnych, detalicznych. Warta podkreślenia jest kampania zdecydowanemu zahamo- popularyzująca kredyty konsumenckie rozpoczęta w waniu uległa natomiast maju i wspierana przez telewizję i pod koniec roku kon- drukowane nośniki PR, której sumpcja prywatna. Szcze- wyniki wszelkie gólnie wysokie wpływy z oczekiwania. Udział rynkowy w turystyki w III kwartale kredytach konsumenckich zwiększył się dzięki temu przyniosły rekordową nad- z 3,6 % w marcu do niemal 12 % w grudniu 2003. wyżkę w bilansie obrotów Podobnie udział w rynku kredytów hipotecznych dla bieżących, co umożliwiło klientów indywidualnych uległ podwojeniu. Dzieki spadek deficytu w całym tym sukcesom Biochim został wyróżniony przez roku 2003 do ok. 5 1/2% renomowane brytyjskie czasopismo branżowe „The PKB. Kurs kuny przejściowo zniżkował. W skali roku Banker“ tytułem „Bank of the Year 2003“. kuna straciła jednak tylko ok. 2 % w stosunku do www.biochim.com przekroczyły Chorwacja 2003 2002*) Suma bilansowa 2.509 Zysk brutto 28,4 ROE – Wskaźnik rentowności kapitału brutto 15,7 % Wskaźnik koszty/dochody 61% Zatrudnienie (etaty) 1.119 Liczba placówek 78 2.051 26,2 mln Euro *) HVB Croatia cały rok, Splitska banka objęta konsolidacją od maja do grudnia Euro. Ten stan rzeczy i słaby dolar spowodowały Perspektywy Nowa koncepcja działalności dystrybucyjnej opraco- spadek inflacji w roku 2003 do 1,8 %, najniższego poziomu od czasu uzyskania niepodległości. wana w roku ubiegłym została już z powodzeniem sprawdzona pilotażowo w trzech oddziałach i do Krótka charakterystyka połowy roku powinna objąć swoim zasięgiem całą Oba chorwackie banki zależne, HVB Croatia i Splits- sieć dystrybucyjną banku. Równolegle tworzone są ka banka zostały w niedługim czasie (14 miesięcy) także tzw. mobilne kanały dystrybucji. Dla klientów po akwizycji Splitska banka połączone pod korporacyjnych wdrażamy nową koncepcję serwisu względem prawnym i organizacyjnym na koniec w powstających Regional Corporate Service Cen- czerwca 2003 roku oraz włączone do jednolitej sie- ters. Kolejny cel to rozszerzenie palety produktów ci informatycznej IT Grupy. Segmenty działalności zarówno aktywnych jak i pasywnych. połączonych banków uzupełniają się optymalnie a powstały w wyniku fuzji bank uniwersalny obsługuje dziś ponad 380.000 klientów. Sieć dystrybucyjna obejmuje 78 filii, głownie koncentrując się na Dalmacji. Udział w roku na poziomie 9 % zapewnia Splitska banka miejsce wśród czterech największych banków w kraju. 112 Banki zależne w regionie CEE 15,5 % 52,4 % 1.148 81 Rozwój działalności w roku 2003 Równie pozytywnie przebiega rozwój działu zajmu- Dla Splistska banka rok 2003 był rokiem procesu jącego się transakcjami rynku pieniężnego. Chor- integracji. Połączenie czynników decydujących o wackie ministerstwo finansów zleciło po raz pierw- sukcesie w obu łączonych bankach umożliwiło szy Splitska banka wspólnie z wyraźne umocnienie pozycji rynkowej i znaczącą innym bankiem lokalnym prze- poprawę wydajności pracy poprzez optymalizację prowadzenie jako lead-manager struktur organizacyjnych. Tym samym już w roku pięcioletniej, denominowanej w połączenia udało się uzyskać zysk brutto z kunach emisji obligacji państwowych o wolumenie działalności w wysokości 28,4 mln Euro, przy ROE 1 mld HRK (ok. 130 mln Euro). Rośnie znaczenie na poziomie niemal 16 %, a więc wynik na pewno Splitska banka na chorwackim rynku kapitałowym. zadowalający. Suma bilansowa wzrosła do 2,5 mld W dziedzinie transakcji powierniczych Splitska ban- Euro. Uzasadnieniem tego wyniku jest zarówno ka zachowała niekwestionowaną, wiodącą pozycję. www.splitskabanka.hr osiągnięty poziom rozwoju działalności we wszystkich segmentach jak również kontynuacja efektynego zarządzania kosztami. Szczególnie cieszy rozwój banku w obrocie detalicznym, gdyż od czasu fuzji pozyskano aż 14.000 nowych klientów i udzielono o 35 % więcej pożyczek bankowych. Kluczowe czynniki wzrostu to kredyty samochodowe i gotówkowe oraz wspierane przez państwo finansowanie budownictwa mieszkaniowego. W tej ostatniej dziedzinie Splitska banka działa jako wyłączny partner bankowy APN, państwowej agencji wspierającej rozwój budownictwa mieszkaniowego. Szczególny potencjał wzrostu Perspektywy Rok 2004 obok intensywniejszej koncentracji na sektorze MSP przyniesie rozwój oddziałów. W pierwszym półroczu 2004 powstaną kolejne 32 placówki w centrum, na północy i wschodzie kraju. Nowe lokalizacje optymalnie uzupełnią istniejącą sieć i zapewnią bankowi obecność we wszystkich regionach kraju. Uzyskanie dobrej strategicznej pozycji w wyniku integracji oraz konsekwentna kontynuacja strategii wzrostu pozwalają wierzyć, że ambitne oczekiwania zostaną w przyszłości zrealizowane. wykazała dystrybucja mobilna, zwiększając wolumen o niemal 70 %. Ponad 200.000 wydanych bankowych kart kredytowych oznacza, ża nasz bank jest liderem także na tym rynku. W bankowości korporacyjnej Splitska banka obok intensywniejszej koncentracji na klientach MSP stawia na konsekwentne rozwijanie palety produktów i jest dzięki temu na najlepszej drodze do dalszego umacniania swojej pozycji wobec klientów z wielkich korporacji. Wśród znaczących transakcji roku ubiegłego należy wymienić przede wszystkim udział w syndykacie kredytowym kredytu dla chorwackich kolei w wysokości ponad 77 mln Euro jak też dla przedsiębiorstwa wydobycia ropy naftowej Crosco w wysokości ponad 30 mln Euro, Splitska banka była w obu kredytach bankiem agentem i organizatorem emisji. Banki zależne w regionie CEE 113 Bośnia i Hercegowina Rozwój działalności w roku 2003 HVB Banka Bosna i Hercegovina zamknął bilans Sytuacja makroekonomiczna Sarajevo sumą 42 mln Euro przy zatrudnieniu 71 pracowników. Jako głównych klientów pragnie pozyskać Po umiarkowanym okresie międzynarodowe i lokalne przedsiębiorstwa ekspor- wzrostu PKB w roku 2003 o towe oraz górne segmenty wśród nieco ponad 3 %, w związku z klientów detalicznych. W chwili powstaniem korzystniejszych obecnej bank obsługuje 3.500 międzynarodowych klientów. Obok szerokiej palety uwarunkowań www.hvb.ba wzrost gospodarczy w roku 2004 zyska produktowej lokat oferta dla klientów detalicznych nieco przyspieszenia. Jed- sięga od kredytów umożliwiających finansowanie nakże malejący napływ zakupu samochodu, powierzchni mieszkalnej i kre- Bośnia-Hercegowina*) międzynarodowej pomocy dytów konsumpcyjnych po bankowość elektronicz- mln Euro 2003 finansowej po zakończe- ną w obsłudze podmiotów gospodarczych. Suma bilansowa Zysk brutto ROE – Wskaźnik rentowności kapitału brutto Wskaźnik koszty/dochody Zatrudnienie (etaty) Liczba placówek 42 – 3,0 niu fazy odbudowy ogra- – 37,7 % >100 % 71 4 duje to jednak poprzez *) tylko HVB Banka Bosna i Hercegovina, nie objęta konsolidacją nicza tę dynamikę. Powospadek importu poprawę bilansu obrotów bieżących, który jednak wobec istniejących problemów struktu- Central profit banka zatrudnia 435 pracowników a jego suma bilansowa wynosi 242 mln Euro. Bank obsługuje w 27 filiach (łącznie z małymi placówkami) ponad 60.000 klientów prywatnych i firm. Dysponuje dobrymi podstawami kapitałowymi i w obrocie płatniczym zajmuje w kraju wiodąca pozycję. ralnych nadal wykaże de- HVB Banka Bosna i Hercegovina w koordynacji z już ficyt. Obok usztywnienia istniejąca siecią Central profit banka otworzył dwie kursu waluty krajowej wobec Euro, wspierającego kolejne filie w Sarajewie i Mostarze. Kolejna filia w dławienie inflacji do poziomu tylko 1 % w skali roku Banja Luce – w serbskiej części kraju – otwarta 2003, także ostrożna polityka fiskalna przyczynia się zostanie w roku 2004. obecnie do stabilizacji ramowych warunków gospoPerspektywy darowania. Bezpośrednio po akwizycji Central profit banka Krótka charakterystyka rozpoczął się projekt integracyjny, przewidujący jako Dnia 11 czerwca 2003 roku podpisana została umo- ważny cel na rok 2004 techniczne i prawne scalenie wa o nabyciu większościowych udziałów w Central obu banków. Dzieki połączeniu sił obu banków profit banka d.d. Sarajewo (CPB), zakończona clo- dążymy do umocnienia pozycji rynkowej zarówno w singiem dnia 6 października 2003 roku. Internatio- bankowości detalicznej jak i w obrocie z MSP. nal Finance Corporation (IFC), członek grupy Banku Światowego, w roku 2004 obecny udział w kapitale banku wynoszący 10 % zwiększy przez podwyższenie kapitału do 19 %. Wspólnie z otwartym we wrześniu 2002 HVB Banka Bosna i Hercegovina d.d. Sarajevo (HVB BiH) bank BA-CA z 7 % udziałem w rynku stanął na czwartym miejscu wśród banków krajowych. 114 Banki zależne w regionie CEE Serbia i Czarnogóra szczególnych Sytuacja makroekonomiczna Beograd produktów uzyskane wyniki sprzedaży zwiększyły wane dotychczas reformy struk- liczbę naszych klientów prywatnych na koniec roku turalne spowodowały spowolnie- do ok. 5.000. Środki podstawowe banku zwiększy- nie dynamiki wzrostu do ok. 1,5 %. liśmy w ubiegłym roku obrotowym o 15 %, do 80 niczne osiągnęły wartość 1 mld jący z postępów w prywatyzacji. Inflacja spadła poniżej 10 %, a na koniec roku Serbia i Czarnogóra*) nawet poniżej 8 %. Serbs2002 ki bank centralny zareago- Suma bilansowa 113 101 Zysk brutto 4,6 –1,4 ROE – Wskaźnik rentowności kapitału brutto 27,6 % – 8,6 % Wskaźnik koszty/dochody 57 % >100 % Zatrudnienie (etaty) 90 57 Liczba placówek 4 1 wał na spadek inflacji jedy- *) nie objęte konsolidacją po medialnych przygotowaniach wprowadzenia tych Euro, a więc nowy rekord, wynika- 2003 Bezpośrednio Niedostatecznie szeroko realizo- Bezpośrednie inwestycje zagra- mln Euro modułów. nie stosunkowo niską redukcją stopy dyskontowej z 9 % do 8,5 % sygnalizując tym samym kontynuację restrykcyjnej polityki pieniężnej. Krótka charakterystyka Powstały w roku 2001 serbski bank zależny nadal rozbudowywał w roku 2003 swoja pozycję ważnego banku zagranicznego. Na bazie innowacyjnych produktów i usług finansowych w szczególności w segmentach bankowości korporacyjnej i rynku pieniężnego drugi pełny rok obrotowy przyniósł wynik brutto na poziomie 4,6 mln Euro. Rozwój działalności w roku 2003 Podczas gdy w początkowej fazie działalności skupialiśmy się na pozyskiwaniu klientów wśród firm oraz wykorzystywaliśmy szanse na rynku pieniężnym i kapitałowym, rok 2003 przyniósł również rozwój segmentu działalności detalicznej. mln Euro. Równolegle z efektywnym rozbudowaniem palety produktów www.hvb.co.yu jeszcze w grudniu 2003 roku otwarte zostały trzy nowe filie, w Nowym Sadzie, Suboticy i Zemunie (Belgrad). Perspektywy Kontynuując strategię przyjętą w roku 2003 na rok 2004 przewidujemy otwarcie kolejnych filii. Poszerzenie sieci dystrybucyjnej wesprze intensywna kontynuacja penetracji rynku w segmencie detalicznym. W bankowości korporacyjnej obok obsługi międzynarodowych i dużych lokalnych przedsiębiorstw chcemy silniej zaznaczyć naszą obecność na rynku eksportowym MSP. Macedonia Skopje Dnia 10 marca 2003 roku nastąpiło otwarcie naszego przedstawicielstwa w stolicy Macedonii, Skopje. W ten sposób proponujemy austriackim i zagranicznym inwestorom placówkę kontaktową, poprzez którą można nawiązać współpracę gospodarczą bezpośrednio w Macedonii. Wspieramy także macedońskie firmy w ich działaniach eksportowych do Unii Europejskiej oraz krajów sąsiednich. Obok licznych transakcji finansowych na zlecenie niektórych spośród 750 międzynarodowych i największych lokalnych przedsiębiorstw także jeszcze w roku 2003 zakończyliśmy sukcesem „Private Customer Business Project“. Dzięki jego realizacji wprowadziliśmy na rynek szereg nowości, także w postaci ofert kont w pakietach złożonych z po- Banki zależne w regionie CEE 115 Centrum Korporacyjne Centrum Korporacyjne – rachunek zysków i strat mln Euro 2003 2002 +/– mln Euro +/– % 3 22 –19 – 87 % Rezerwy na ryzyko kredytowe –10 –14 4 – 29 % Wynik z tytułu prowizji Wynik z operacji finansowych Koszty działania segmentu Wynik z tytułu pozostałych kosztów i przychodów operacyjnych –7 54 –18 –18 69 – 39 12 –14 21 – 64 % – 21% – 53 % –5 – 21 15 – 74 % Zysk na działalności operacyjnej Wynik z finansowego majątku trwałego Amortyzacja wartości firmy Wynik z tytułu pozostałych przychodów i kosztów 18 12 –10 –1 – 27 –5 18 39 – 5 >100 % 0 –6 6 Zysk brutto Udział w ogólnym wyniku Banku 20 3% – 38 –8% 58 6.004 1.233 24 % 6.772 733 15 % – 768 500 Wynik z tytułu odsetek Ø Aktywa ważone ryzykiem (RWA) Ø Alokowany kapitał własny Udział w ogólnej pozycji Banku W segmencie Centrum Koroporacyjne ujęte są te obszary działalności i udziały, które nie dadzą się jednoznacznie przyporządkować pozostałym segmentom struktury Banku, należy do nich m.in. działalność naszej spółki zależnej Bank Austria Cayman Islands (BACI). Ponadto poza ponadsegmentowymi rezultatmi skonsolidowanego bilansu (uzgodnienia) klasyfikowane są w tym segmencie wyniki, które trudno jednoznacznie przyporządkować jednemu określonemu segmentowi działalności. Koszty pozostałe z działalności jednostkowej i ogólnej (np. koszty usług placówek i zespołów produktowo-usługowych) przypadające z repartycji na centra zysku, przydzielane są do tych jednostek, które generują zyski. – 96 % –11% 68 % Struktura segmentów działalności Banku Austria Creditanstalt Udział zaangażowanego kapitału własnego (krąg wewnętrzny) Udział w zysku brutto (krąg zewnętrzny) Centrum Korporacyjne 24% Centrum Korporacyjne 3% Rynki Międzynarodowe 4% Rynki Międzynarodowe 10% Klienci detaliczni 15% Klienci detaliczni 27% Klienci korporacyjni 40% Klienci korporacyjni 36% Europa Środkowo-Wschodnia 17% Europa Środkowo-Wschodnia 23% 116 Centrum Korporacyjne Do najistotniejszych czynników generujących zysk w łącznie z kosztami refinansowania, kosztami opłat i segmencie Centrum Korporacyjnego należą te prowizji oraz w mniejszym stopniu z kosztami obszary działalności i udziały, które nie dadzą się działalności banku i kosztami ogólnego zarządu. W jednoznacznie przyporządkować pozostałym seg- 2003 roku Centrum Korporacyjne wynikiem 20 mln mentom struktury Banku, bowiem nie stanowią Euro brutto, pozytywnie przyczyniło się do ogólne- głównych pól działalności Banku Austria Creditan- go wyniku uzyskanego przez Bank (w roku po- stalt, zatem trudno też określić jednoznacznie ich przednim strata – 38 mln Euro). Przychody z ekonomiczne powiązanie z konkretnym sektorem działalności operacyjnej 45 mln Euro (łącznie z inny- usług. Bank BA-CA w ramach restrukturyzacji i mi przychodami) były nieco niższe od przychodów skoncentrowania się w swoich działaniach na pod- w roku 2002 (52 mln Euro). Było to spowodowane stawowych działaniach i kompetencjach banku (w rezultacie konsolidacji).przede wszystkim zmnie- pozbył się prawie wszystkich posiadanych udziałów jszonym wynikiem z tytułu odsetek; 3 mln Euro w w podmiotach 2003 roku; po 22 mln Euro w roku 2002. Na nega- powiązanych, już to sprzedając te udziały, już to przemyśle i niebankowych tywnym wyniku z tytułu prowizji (– 7 mln Euro) i zbywając je na rzecz niezależnych od Banku pod- wysokim wyniku z operacji finansowych 54 mln miotów, jak B&C Privatstiftung (patrz Raport o Euro (2002: 69 mln Euro) zaważyły po części wyniki sytuacji Grupy BA-CA, nota 29). W Centrum Korpo- uzyskane przez naszą spółkę zależną na Kajmanach racyjnym znajdują się jeszcze dwie spółki zależne BACI. Na zmniejszenie się pozycji kosztów admini- (Bank Austria Cayman Island Ltd., Georgetown oraz stracyjnych (– 18 mln Euro) wpływ wywarły niewąt- BA-CA Export Finance Ltd., London) objęte pełną pliwie spółki objęte pełną konsolidacją, ze względu konsolidacją. Z dniem 30.9.2003 roku sprzedaliśmy na zmniejszenie się kręgu konsolidacyjnego. posiadane udziały w BA/CA Asset Finance Ltd. Zarządzanymi przez nas inwestycjami kapitałowymi objętych jest kilka spółek powiązanych rozliczanych metodą praw własności oraz ponad 80 spółek wycenianych według kosztów nabycia. Na rachunek zysków i strat Centrum Korporacyjnego miarodajny wpływ wywiera konsolidacja Grupy. W rachunku Centrum Korporacyjnego alokowana jest, poza jego własnym kapitałem zaangażowanym, ta część środków kapitałowych, której nie da się jednoznacznie zaszeregować w innych segmentach. Z tego zasadniczo powodu alokowany w tym segmencie zaangażowany kapitał własny wzrósł w wyniku podwyższenia kapitału własnego Banku o Od 2003 roku zmieniony został i udoskonalony 500 mln Euro, do poziomu 1.233 mln Euro. Dlatego system rozliczania i repartycji kosztów centralnych i też wskaźniki wyliczone w oparciu o średnio zaan- trudnych do jednoznacznego przyporządkowania gażowany kapitał własny nie są miarodajne. jednemu segmentowi kosztów pozostałych, które księgowano dotychczas w ciężar Centrum Korpor- Bank Austria Cayman Islands acyjnego, a obecnie rozdzielane są na segmenty Bank Austria Cayman Islands (BACI), spółka zależna generujące zysk. (Stosownie do tego reklasyfikacji Banku BA-CA, to bank prowadzący poza uniwer- poddano Raport za 2002 roku na temat seg- salną działalnością finansową i inwestycyjną dodat- mentów). kowo od 1999 roku świadczy także usługi inwestycji w fundusze hedgingowe. Dla Banku BA-CA Rachunek zysków i strat segmentu oznacza to działalność inwestycyjną o większej Centrum Korporacyjnego – komentarz dywersyfikacji ryzyka, przy wynikach rocznych z tych Zgodnie z powyższym w rachunku zysków i strat transakcji na poziomie 7– 10 %. W porównaniu z tego segmentu odbija się skonsolidowany rachunek innymi funduszami tego typu, przewidziane w na- zysków i strat Grupy oraz kosztów zarządzania szych regulaminach dla tego typu transakcji wskaź- inwestycjami kapitałowymi, w szerokim pojęciu, niki odnośnie pozycji zaangażowania, ryzyka, lewa- Centrum Korporacyjne 117 rowania i inwestycji w obligacje przedsiębiorstw są stosunkowo konserwatywne. To zaważyło w ostatnich na stosunkowo stabilnym rozwoju przychodów z tej działalności. Na dzień 31.12.2003 roku na rachunkach naszej spółki zależnej na Kajmanach znajdowały się fundusze Banku na kwotę ok. 730 mln USD. Większość z tych funduszy zainwestowana została w transakcje arbitrażu na obligacjach zamiennych, wykorzystujących różnice wycen na rynku akcji i rynku obligacji, poprzez nabywanie obligacji zamiennych i ich zabezpieczanie odpowiednimi akcjami o krótkich pozycjach. Stosowana przez nas od 1999 roku strategia inwestowania w transakcje arbitrażu na obligacjach zamiennych, stanowi jedną z ważniejszych stosowanych strategii inwestycyjnych i notującą od lat, niezależnie od wszystkich gwałtownych zmian na światowych rynkach, imponująco stabilne wyniki. Rok 2003 zaznaczył się także dużymi sukcesami tej spółki w inwestycje finansowe na rynku wierzytelności niepewnych – Distressed Securities – nadal bardzo zyskownych operacji obrotu kredytami wątpliwymi i ponowną ich wyceną, wskutek malejących marż kredytowych. Na inwestycje w tym zakresie przypada obecnie niecałe 10 % zainwestowanych wolumenów kapitałowych. Tak scharakteryzowane spektrum inwestycji kapitałowych uzupełniają jeszcze inwestycje w fundusze typu Multi-Manager. Inwestowanie w obrót akcjami, w strategie arbitrażu przejęć spółek oraz wygrywania strategii długich i krótkich pozycji akcji, odgrywa podrzędną rolę. 118 Centrum Korporacyjne Ekspozycja na ryzyko w Grupie Bank Austria Creditanstalt Jak widać z rachunków zysków i strat lat ostatnich wynika z prowadzonej przez nas działalności na pozio- zarówno bieżące ryzyko kredytowe jak i standaryzo- mie całej Grupy. Stosowany przez nas przy zarządzaniu wany kapitał własny, to znaczy poziom zaangażowania ryzykiem system zasad, struktury organizacyjne, proce- kapitału prowadzenia sy pomiaru i monitoringu ryzyka opisane zostały działalności bankowej, to decydujące wyznaczniki suk- własnego konieczny do dokładnie w notach do Skonsolidowanego Sprawozda- cesu. W obu tych pozycjach udało nam się odnotować nia Finansowego („Raport na temat ryzyka“). spore postępy, pomogły nam w tym także sprzyjające wiatry. Nie zanotowano, bowiem w 2003 roku przypadków niewypłacalności wielkich przedsiębiorstw w Austrii. Malejące wyraźnie ryzyko kredytowe i mniejsze koszty obsługi rezerw z tego tytułu spowodowały, że uzyskany wynik z odsetek mógł rzeczywiście „dotrzeć“ do pozycji zysku. Niezależnie od transakcji z naszymi Poniżej chcielibyśmy scharakteryzować naszych działań w zakresie zarządzania i kontroli ryzyka. Przedstawiona tu ekspozycja na ryzyko przyjmuje za podstawę ogólny wolumen aktywów narażonych na ryzyko kredytowe, to znaczy ekspozycję kredytową Grupy Banku BA-CA opartą na danych skonsolidowanych. klientami zmniejszyła się też pozycja: aktywa ważone Poniższa tabela grupuje ekspozycje narażone na ryzyko ryzykiem (RWA). świadomie dążyliśmy do takiego wg pozycji bilansowych, uwzględnia ponadto gwaran- rozwoju, tak aby docelowo zrealizować bardziej sku- cje i niewykorzystane limity kredytów w latach teczne i zyskowne formy zaangażowania tak uwolnio- 2001– 2003: nego kapitału. To drugi ważny obszar działania po segmencie usług i transakcji z klientami. Przyczyniły się do tego w istotny sposób udane transakcje na rynkach kapitałowych z coraz większym wykorzystaniem finansowych instrumentów pochodnych, co pozwala na mniejsze zaangażowanie kapitałów własnych. Te nowe sposoby finansowania z silniejszym zastosowaniem instrumentów rynku kapitałowego stosowane są także mln Euro stan na 31 grudnia Należności od sektora finansowego Należności od sektora niefinansowego Aktywa przeznaczone do obrotu Finansowy majątek trwały (bez udziałów) Zobowiązania warunkowe i rezerwy na ryzyko kredytowe RAZEM 2003 25.130 75.997 16.140 13.319 2002 29.558 76.354 18.954 13.609 2001 42.596 78.583 13.735 15.098 19.888 150.474 20.575 159.050 18.865 168.877 z powodzeniem w nowo zawieranych transakcjach kredytowych, przy czym Bank nie występuje już jako bezpośredni partner takiej transakcji a raczej jako pośrednik alternatywnego finansowania. Kredyty są coraz bardziej syndykowane, to znaczy Bank występuje w roli syndyka, organizującego finansowanie kredytu przez konsorcjum banków. Ponadto Grupa HVB zdołała jeszcze bardziej ugruntować swoją pozycję na rynku jako wiodąca grupa sektora finansowego na europejskim rynku wtórnym. Warunki jakie należało spełnić dla osiągnięcia tych celów to profesjonalizm w stosowanych przez Bank BACA metodach oceny i kontroli ryzyka. Identyfikujemy, mierzymy, monitorujemy i zarządzamy ryzykiem, które Powyższe kategorie obejmują następujące kategorie produktów Należności od sektora finansowego obejmują kredyty, pożyczki i lokaty środków na rynku pieniężnym Należności od od sektora niefinansowego (segment klientów detalicznych, korporacyjnych i podmioty publiczne) obejmują kredyty (odnawialne, terminowe i w rachunku bieżącym), kredyty hipoteczne, kredyty eksportowe, pożyczki i należności z tytułu leasingu. Aktywa przeznaczone do obrotu: obligacje i inne papiery wartościowe o stałej stopie dochodu oraz dodatnie wartości rynkowe pochodnych instrumentów finansowych. Do finansowego majątku trwałego zaliczają się obligacje i inne papiery wartościowe o stałej stopie dochodu oraz akcje i papiery wartościowe o zmiennej stopie dochodu. Udziały w spółkach zależnych oraz spółkach wycenianych metodą praw własności, podobnie jak i grunty i budynki nie są ujęte w tej pozycji Zobowiązania warunkowe i rezerwy na ryzyko kredytowe obejmując akcepty, indosy, akredytywy i inne gwarancje handlowe oraz niewykorzystane części ustanowionych linii kredytowych (wraz z zobowiązaniami ewentualnymi w ramach jednostek skonsolidowanych Grupy) Ekspozycja na ryzyko w Grupie Bank Austria Creditanstalt 119 Nieustanne zmniejszanie pozycji narażonych na ryzyko i aktywów ważonych ryzykiem W ostatnich latach udało nam się zmniejszyć wolumen aktywów pozycji narażonych na ryzyko, to znaczy zmniejszyć ekspozycję na ryzyko o prawie Ekspozycja*) na ryzyko i aktywa ważone ryzykiem (mld Euro) 11 % tj. z 168,9 mld Euro do poziomu 150,5 mld 168,9 –5,8% Euro. Redukcja ta spowodowana była głównie 159,1 –5,4% 150,5 świadomymi posunięciami wynikającymi z nowej polityki Banku ograniczenia transakcji na rynku – 6,7% –2,4% międzybankowym na korzyść pozabilansowych 72,0 67,2 transakcji w zakresie finansowych instrumentów 65,6 78,6 76,4 76,0 31.12.2001 31.12.2002 31.12.2003 pochodnych. W tym samym czasie zredukowaliśmy wolumen aktywów ważonych ryzykiem, zarówno tych, które zgodnie z obowiązującymi w Austrii bankowymi wymaganiami nadzorczymi wykazywane są w bilansie, jak i te szczególne pozabilansowe Należności od sektora finansowego: kredyty, gwarancje, niewykorzystane części linii kredytowych Należności od sektora niefinansowego pozycje portfela bankowego o 6,4 mld Euro tj. o 9 %, przy czym świadomie zmniejszaliśmy ekspozycję na ryzyko w Austrii zwiększając jednocześnie nasze wolumeny handlowe na rozwijających się Podstawa kalkulacji (portfel bankowy) *) Wolumen ryzyka wg pozycji bilansu, łącznie z gwarancjami i niewykorzystanymi częściami ustanowionych linii kredytowych rynkach krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Ocena ryzyka i zdolności kredytowej w Grupie BA-CA w 2003 roku Nasza struktura ekspozycji na ryzyko pokazuje wcale korzystny obraz: ponad 90 % zaangażowanych aktywów mieści się według 10-stopniowej skali Struktury ryzyka Grupy BA-CA na dzień 31.12.2003 (w %) – kategorie kredytów i należności ratingowej w kategorii 1– 5, to znaczy są to kredyty regularne, 4,8 % zaszeregowano do kategorii 6– 7 to znaczy pod obserwacją. Wyższy stopień Zagrożone 3,5% Wątpliwe 1,1% Pod obserwacją 4,8% zagrożenia kredytu klasyfikowany jest w kategorii 8 – tzn. poniżej standardu – ta kategoria stanowi 1,1 % całego naszego portfela. Tylko 3,5 % kredytów lub wierzytelności sklasyfikowaliśmy jako zagrożone. Non Performing Loans. 120 Ekspozycja na ryzyko w Grupie Bank Austria Creditanstalt Normalne 90,6% Wolumen łącznie: 150,5 mld Euro Znaczna poprawa w kategorii wierzytelności nieregularnych Nasza struktura ryzyka w 2003 roku poprawiała się dalej. Wolumen Non-performing-Loans, kredytów zagrożonych, zmniejszył się o 8,6 %. Zaangażowane aktywa w wierzytelności klasyfikowane wg naszej wewnętrznej skali ryzyka w kategorii 8 (poniżej standardu) wręcz o 16 %. Optymizmem napawa Należności nieregularne*) mld Euro Nieregularne (wątpliwe/ stracone, kat. 9 i 10) 5,3 (19%) 1,2 (23%) w tym zabezpieczone także sytuacja w zakresie stopy zabezpieczenia kre- w tym niezabezpieczone dytów i wierzytelności, która wzrosła z 19 do 23 %, wzgl. z 32 do 38 %. 5,8 – 8,6% 1,1 1,9 –16% 0,6 (32%) Poniżej standardu (kat. 8) w tym zabezpieczone *) Należności nieregularne – Non-performing-Loans – (= kredyty wątpliwe/stracone, kat.9/10 oraz kat. 8 zagrożone - poniżej standardu ) 4,7 1,6 0,6 (38%) 4,1 1,0 1,3 (81%) (68%) (77%) (62%) 31.12. 2002 31.12. 2003 w tym niezabezpieczone Zwiększenie kwoty pokrycia niezabezpieczonych kredytów zagrożonych – Non-performing-Loans Do kredytów zagrożonych zaliczamy według naszej wewnętrznej skali ratingowej wierzytelności z kategorii 9 i 10. Wg stanu na 31.12.2003 r. grupa kredytów zagrożonych stanowiła 3,5 % naszego port- Stopa pokrycia (niezabezpieczonych) kredytów zagrożonych z rezerw celowych w % w mld Euro kwota pokrycie +9 pp. 79% 4,7 88% 4,1 3,7 3,6 fela. Stopa pokrycia niezabezpieczonych kredytów NPL – (niezabezpieczone) kredyty wątpliwe/stracone, kat.9/10 zagrożonych z rezerwami celowymi wzrosła w roku sprawozdawczym 2003 o 9 punktów procento- Stopa pokrycia kredytów zagrożonych (łącznie z rezerwami pozabilansowymi) wych do poziomu 88 %. 31.12.2002 31.12.2003 Struktura ryzyka według regionów Główny punkt ciężkości naszej działalności dotyczy rynku Austrii, stanowiącego 50 % tj. 76 mld Euro naszego finansowego zaangażowania. Łącznie z Struktura ryzyka wg regionów – stan na dzień 31.12.2003 w % (siedziby kredytobiorcy) wolumenami transakcji w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej 80 % naszej działalności bankowej przypada na kraje wysoko uprzemysłowione. ´ Europa SrodkowoWschodnia (CEE) 18,6% Nasza ekspozycja na ryzyko dotyczy w Europie Zachodniej i Ameryce Północnej wolumenów aktywów w transakcjach z klientami sektora finan- Austria 50,2% Europa Zachodnia 25,7% Wolumen łącznie: 150,5 mld Euro sowego i międzynarodowymi klientami korporacyjnymi, których wolumen aktywów związane są z Ameryka Północna 3,9% działalnością gospodarczą prowadzoną w Austrii i Inne 1,6% krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Ekspozycja na ryzyko w Grupie Bank Austria Creditanstalt 121 Łącznie 18,6 % naszych transakcji kredytowych rezerw celowych nadal nasze wzmożone działania dotyczy klientów z siedzibą spółki lub klienta w kra- koncentrowały się będą na zrządzaniu ryzykiem i jach Europy Środkowo-Wschodniej. Jedynie 1,6 % dokładali wysiłków w celu optymalnego pod wolumenu naszych kredytów dotyczy innych względem ekspozycji na ryzyko zarządzania port- regionów. felami. Jednym z naszych założonych etapów Jeśli spojrzymy na ekspozycję na ryzyko kredytowe Banku nie w perspektywie siedziby klienta, lecz siedziby jednostki organizacyjnej Banku, w której bilansie księgowany jest kredyt to okaże się, że wolumen 26,3 mld Euro, tj. 17,5 % kredytów przyporządkować należy naszym bankom, spółkom zależnym w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Kredyty zagrożone, czyli wolumen Non Performing Loan stanowią zarówno w naszych jednostkach w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, jak i w naszych bankach w pozostałych krajach ok. 2,7 % odnośnych wolumenów. pośrednich jest, niezależnie od długofalowych planów dalszej ekspansji i rozwoju naszej działalności bankowej, zredukowanie do 2006 roku obecnego wskaźnika ryzyko/zysk – Risk/Earning Ratio 21,5 %, do jeszcze niższego poziomu 20 %. Jednocześnie będziemy się starać uniezależnić w szerszym tego słowa znaczeniu wolumen transakcji finansowania działalności klientów od bezpośredniego angażowania naszych kapitałów własnych. W tym celu rozwijali będziemy przy współpracy z klientami, zrozumienie, akceptację i coraz szersze zastosowanie alternatywnych form finansowania. Dokładali będziemy także wysiłków w celu optyma- Mimo, że portfel kredytowych transakcji Banku lizacji metodologicznych i empirycznych metod wyróżnia się dobrą alokacją pod względem pomiaru, rozpoznawania i zarządzania ryzykiem narażenia na ryzyko kredytowe, zmniejszyła się oraz jego monitoringu, poprzez rozwój bazy wielkość absolutna kredytów narażonych na ryzyko, danych i analiz, aby już wkrótce sprostać wymo- wątpliwych lub straconych oraz poprawił wskaźnik gom Nowej Bazylejskiej Umowy Kapitałowej. zabezpieczenia kredytów względnie pokrycia z Podział wg branż Gruppa BA-CA bez CEE Należności razem w tym zabezpieczone Procentowy podział należności Europa Środkowo-Wschodnia (CEE) Należności razem w tym zabezpieczone Procentowy podział należności 122 Normalne Pod obserwacją 113,2 95,6 91 % 5,9 3,2 5% 1,2 0,8 1% 4,0 3,4 3% 124,3 103,0 100 % 23,2 19,2 88 % 1,4 0,8 5% 0,4 0,1 1% 1,3 0,7 5% 26,3 20,8 100 % Ekspozycja na ryzyko w Grupie Bank Austria Creditanstalt Poniżej Nieregularne standardu (wątpliwe/stracone) Należności razem Ekspozycja kredytowa Grupy BA-CA wg branż gospodarki Poniższa tabela przedstawia łączną ekspozycję kre- ka wg wewnętrznej skali ratingowej Banku. Widać dytową Grupy BA-CA wg stanu na dzień 31. grud- dobrą alokację kredytów pod względem ryzyka kre- nia 2003 roku w podziale na branże i kategorie ryzy- dytowego. Łączna ekspozycja na ryzyko kredytowe wg branż mld Euro Podział wg branż Ubezpieczenia Administracja publiczna Konsumenci Sektor nieruchomości Handel Usługi dla przedsiębiorstw Pozostałe usługi finansowe Transport i komunikacja Przemysł metalurgiczny i maszynowy Energetyka i zaopatrzenie w wodę Budownictwo Inne działy produkcji dóbr Przemysł naftowy i tworzyw sztucznych Szkło, ceramika, kamienie, ziemia Papier, wydawnictwa, drukarnie, powielanie, IT Branża spożywcza, używki Budowa pojazdów Turystyka Rolnictwo, leśnictwo, górnictwo Razem 2003 w% W tym niezabezpieczone w% Kategoria ryzyka Normalne Pod obserwacją Poniżej standardu Wątpliwe/ Stracone 1– 5 49,3 17,4 15,2 10,4 7,6 7,2 4,5 3,2 3,2 3,3 2,5 2,7 2,8 1,5 1,5 1,4 1,4 0,8 0,6 136,4 91% 114,8 84 % 6–7 0,6 0,5 0,6 1,6 1,0 0,5 0,1 0,6 0,3 0,1 0,5 0,3 0,1 0,0 0,1 0,1 0,0 0,3 0,1 7,3 5% 4,0 54 % 8 0,1 0,3 0,3 0,2 0,2 0,1 0,1 0,1 0,0 0,0 0,1 0,1 0,0 0,0 0,0 0,0 0,0 0,1 0,0 1,6 1% 1,0 61 % 9 – 10 0,2 0,2 0,8 0,5 0,9 0,4 0,3 0,2 0,3 0,1 0,4 0,3 0,1 0,2 0,1 0,1 0,1 0,2 0,1 5,3 3% 4,1 78 % Razem 50,0 18,3 16,8 12,7 9,6 8,2 5,0 4,0 3,9 3,5 3,4 3,4 3,1 1,7 1,7 1,6 1,6 1,3 0,8 150,5 100 % 123,9 82 % Ekspozycja na ryzyko w Grupie Bank Austria Creditanstalt 123 Zarządzanie kosztami w 2002 roku). Na wynik ten składały się następują- Koszty administracyjne i koszty osobowe ce pozycje: 57 % to koszty osobowe, 34 % koszty rzeczowe i inne koszty administracyjne, 9 % stano- Także i w tym roku Bankowi Austria Creditanstalt wiła pozycja: odpisy amortyzacyjne środków udało się mimo kolejnych posunięć integracyjnych trwałych i aktualizacja wartości. (fuzja Splitska banka z bankiem HVB Croatia) oraz przejęć (Central profit banka w Bośni-Hercegowi- W redukcji kosztów zawarty jest także efekt rewa- nie) nieznacznie zredukować koszty działania Ban- luacji sald (różnica kursu walut) sprzyjający optyce ku na poziomie Grupy. W obliczu rosnących kosz- tych zmniejszeń. w obliczu silnej deprecjacji tów wynagrodzeń i rosnących cen oznacza to większości wyraźne zmniejszenie realnych kosztów admini- Wschodniej w stosunku do Euro. Na poziomie nas- stracyjnych. Efekty synergii i zakończonej reorga- zych banków, spółek zależnych w krajach CEE nizacji w wyniku połączenia Banku Austria i Credit- udało nam się w 2003 roku zmniejszyć koszty anstalt w Austrii oraz banków BPH i PBK w Polsce administracyjne, licząc w Euro, o 7 %. po skorygo- nie stanowią efektów przejściowych i krótkofalo- waniu efektu kursu wymiany, tj. zastosowaniu wych, ale trwały czynnik redukcji i optymalizacji stałego kursu ewalucji, wyliczony wynik kosztów kosztów działania. administracyjny wykaże ich wzrost o 4 %. Wzrost walut krajów Europy Środkowo- ten stanowi rezultat włączenia do skonsolidowane- W 2003 roku udało nam się zmniejszyć pozycję go rachunku zysków i strat wyników naszej spółki kosztów działania Banku i kosztów ogólnego za- zależnej banku Biochim, które w roku poprzednim rządu do kwoty 2.479 mln Euro (po 2.503 mln Euro Zmiany kosztów działania Banku i kosztów ogólnego zarządu 1997–2003 mln Euro 3.000 2.773 2.596 2.500 2.141 Pozostałe spółki zależne 2.000 Polska Oddziały zagraniczne BA-CA łącznie z zależnymi spółkami usługowymi 519 2.116 2.149 444 446 88 73 68 1.595 1.598 1.635 458 1.500 437 456 536 1.703 1.718 2.503 2.479 415 482 444 351 1.644 1.646 1.000 500 0 1997 1998 1999 1997–1999 stara struktura! 124 Zarządzanie kosztami 2000 proforma 2001 2002 2003 nie wpływały na skonsolidowany bilans. Jednak gocjowanych Umów zbiorowych i automatycznej nawet po uwzględnieniu korekty efektu wymiany zmiany zaszeregowań zgodnie z umową zawartą z walut oraz wpływu efektu konsolidacji na bilans Radą Zakładową (+ 4 – 5 % w skali rocznej), udało Grupy, uzyskaliśmy redukcję kosztów działania Ban- nam się zrekompensować redukcją etatów. ku, widoczną w odrębnych sprawozdaniach naszych spółek zależnych (por. tabela na stronie 226 niniejszego raportu). Wynika z tego, że udało nam się opanować koszty działalności administracyjnej mimo ekspansji Banku i rozwoju jego działalności. Zgodnie z przyjętą przez nas polityką kadrową od początku istnienia Grupy, tj. od początku 1997 roku systematycznie redukowaliśmy i optymalizowaliśmy zatrudnienie w Banku BA-CA oraz podległych spółkach funkcyjnych. Liczba zatrudnionych w Stan zatrudnienia w Banku Austria Creditanstalt i porównaniu z 1996 rokiem zmniejszyła się w tym spółkach zależnych, bankach i spółkach usługo- czasie o 26 %, tj. 4.028 etatów. W 2003 roku stan wych, w krajach Europy Środkowo-Wschodniej osobowy zmniejszony został o 506 etatów co wzrósł nominalnie jedynie o 2 % na 30.377 etatów oznacza w porównaniu z 2002 rokiem redukcję o – mimo wymienionego już poprzednio efektu 4,2 %. pełnej, dokonanej po raz pierwszy objęcia konsolidacją bułgarskiej spółki zależnej, banku Biochim i Optymalizacja struktury kosztów kontynuowanej silnej ekspansji w krajach Europy Jesteśmy zdania, że nie musimy wykonywać wszyst- Środkowo-Wschodniej (rozwój segmentu banko- kich prac i usług, zwłaszcza jeśli inni mogą zrobić to wości detalicznej). lepiej i taniej. Dobry przykład takiego outsourcingu, czyli przeniesienia zadań do firmy zewnętrznej sta- Austria nowi sprzedaż spółki TSG EDV-Terminal-Service Koszty działalności Banku Austria Creditanstalt w GmbH firmie Siemens Business Service, spółce firmy Austrii (łącznie z kosztami zależnych spółek Siemens Austria, świadczącej usługi w technologii funkcyjnych i usługowych) pozostawały w 2003 informatycznej, która przejęła obsługę wyłączonego roku na niezmienionym poziomie 1.646 mln Euro. z centralnych struktur Banku usług w dziedzinie IT. Jednak nawet w obliczu automatycznie rosnących Będziemy starali się dalej usprawniać procesy pro- kosztów nie dukcyjne i operacyjne w działalności sieci pod- zakończonych programów związanych z procesem miotów Grupy i wszędzie tam gdzie jest to racjonal- restrukturyzacji Banku, wynikłych z połączenia Ban- ne, szukali będziemy współpracy z zewnętrznymi ku Austria i Creditanstalt, koszty te w latach partnerami, zacieśniali taką współpracą w celu opty- 2002– 2003 zmniejszyliśmy o 3 % w skali absolut- malizacji działań i wykorzystania środków. osobowych działania Banku i nej. W pozycji „inne koszty administracyjne“, w przeważającej mierze koszty materiałowe, udało nam się Koszty osobowe działania Grupy Koszty osobowe wzrosły w 2003 roku w porównaniu z rokiem poprzednim w niewielkim stopniu do Dalsza optymalizacja zatrudnienia poziomu 1.416 mln Główną przyczyną Euro. dzięki konsekwentnemu zarządzaniu kosztami, dokonać redukcji 4 %, w porównaniu z rokiem 2002, do poziomu 838 mln Euro. takiego rozwoju było objęcie po raz pierwszy pełną konsolidacją ban- ku Biochim oraz rozwój segmentu bankowości detalicznej w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Automatyczne coroczne wzrosty kosztów osobowych wynikające z wyższych nowych stawek rene- Zarządzanie kosztami 125 Polska W ciągu ostatnich trzech lat zatrudnienie w banku Koszty działania banku i koszty ogólnego zarządu w w Polsce zmniejszyło się o 4.500 etatów, tj. o 29 %. Polsce, w największej naszej spółce w krajach Euro- Ta stosunkowo duża redukcja wynika z jednej strony py Środkowo-Wschodniej, udało się zmniejszyć w ze wspomnianej fuzji prawnej banków BPH i PBK i porównaniu z rokiem 2002 o 135 mln PLN, tj. o reorganizacji struktur, z drugiej zaś stanowi efekt 8 %, do poziomu 1.648 mln PLN. Z powodu działań zmierzających do optymalizacji struktur deprecjacji polskiej złotówki wobec Euro o 14 % w usługowych i struktur centralnych banku. Dalsza 2003 roku, to zmniejszenie kosztów admini- konsekwentne zarządzanie kosztami, optymalizacja stracyjnych wyniosło nawet 21 %. Koszty osobowe procesów i struktur, przyczyni się z całą pewnością oraz inne koszty administracyjne zredukowane do osiągnięcia w 2004 roku jeszcze lepszych wyni- zostały o 21 %, wzgl. liczone w Euro o 23 %. Do ków w zakresie efektywności i zmniejszenia kosz- tak konsekwentnie przeprowadzonego zmniejszenia tów zarządzania. kosztów administracyjnych banku przyczyniła się konsekwentna realizacja ustalonego w ramach fuzji Pozostałe spółki zależne prawnej banków BPH i PBK programu restruk- Koszty w grupie pozostałych banków, podmiotów turyzacji zatrudnienia, optymalne zarządzanie kosz- zależnych wzrosły w 2003 roku o 67 mln Euro do tami i nakładami inwestycyjnymi oraz wykorzystanie poziomu 482 mln Euro. Stało się tak przede wszy- sieci dystrybucyjnej banku. stkim wskutek przejęcia spółek leasingowych w Podczas gdy w pozostałych spółkach Grupy udział kosztów osobowych w kosztach działania banku i kosztach ogólnego zarządu wynosił w latach 2001– 2003 powyżej 50 %, wskaźnik ten w Polsce utrzymywał się na niezmiennym poziomie ok. 46 %. Austrii oraz krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Zatrudnienie wzrosło w 2003 roku w spółkach zależnych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej o 1.116 etatów, tj. o 6,3 % w porównaniu z rokiem poprzednim. Redukcja zatrudnienia w Austrii Redukcja zatrudnienia w Polsce Liczba etatów w Banku Austria Creditanstalt, łącznie z zależnymi spółkami usługowymi i zależnymi spółkami IT Liczba etatów w banku BPH i jego spółkach zależnych 16.000 16.000 15.438 14.387 14.217 14.000 Redukcja etatów 1996 – 2003: – 4.028 (–26%) 13.322 11.916 12.000 11.410 10.000 Redukcja etatów 2000 – 2003: – 4.545 (– 29%) 14.000 12.089 12.000 11.115 10.000 0 Fuzja BPH i PBK w końcu 2001, 2000 proforma 0 1996 126 15.660 1998 Zarządzanie kosztami 2000 2002 2003 1999 2000 2001 2002 2003 Inwestycje Inwestycje wpływają pośrednio poprzez pozycję odpisów amortyzacyjnych na koszty działania banku. Poza bieżącymi wydatkami na koszty organizacyjne i infrastuktuę technologii informatycznej (utrzymanie obiektów oraz systemów IT) nakłady inwestycyjne w 2003 roku zostały ograniczone o 41 % w porównaniu z 2002 rokiem i wynosiły 94 mln Euro. 64 % tych nakładów przypadło na inwestycje technologiczne w systemy i zasoby IT, 34 % na inwestycje budowlane, reszta na zakup środków i serwis. Na szczególną podkreślenie zasługują inwestycje technologiczne dokonane z myślą o realizacji obowiązującej prawdopodobnie już od 2006 roku Nowej Bazylejskiej Umowy Kapitałowej, dotyczącej adekwatności kapitałowej oraz implementacji systemu GEOS. Z inwestycji w systemy IT dokonanych w 2003 rokuj 22 % przypadło na rozwiązania w ramach przygotowań do realizacji Nowej Umowy Kapitałowej – Bazylea II (dot. nowych wymogów adekwatności kapitałowej), zaś 26 % na technologiczne rozwiązania w systemie aplikacji GEOS, na oba projekty przeznaczono zatem prawie połowę budżetu IT. System GEOS opracowany został dla potrzeb transakcji i obsługi obrotu papierami wartościowymi. Umożliwia on klientowi przy pomocy tej platformy pełną obsługę wszystkich etapów transakcji od złożenia zamówienia poprzez handel, realizację i rozliczenie transakcji w ramach zarządzania portfelem w systemie on-line i czasie rzeczywistym. Zarządzanie kosztami 127 Zarządzanie procesami / IT i serwis wewnętrzny Zarządzanie operacjami/IT jemy kwestię spektrum wykonawcze naszych usług i jącymi Bankiem, od których realizacji zależy osta- produktów (produkcja własny, czy może raczej kupo- teczny sukces, należy organizacja sprawnej struktury wanie pewnych elementów od firm zewnętrznych) w organizacyjnej systemu produkcji, dystrybucji i usług celu zredukowania kosztów stałych i osiągnięcia – struktury zaplecza obsługi klienta (patrz strona 14 dynamicznej i 15 „Profil działalności Banku). Model operacyjny możliwości kreowania kosztów. banku, to znaczy taka organizacja procesów, realizacji i zarządzania i takie wyprofilowanie, które dają Bankowi w podstawowych obszarach jego działania, w usługach dla klientów, zarówno w Austrii, jaki i w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, możliwość świadczenia usług wydajnych i skutecz- struktury i wyższego poziomu Zarządzanie procesami operacji ma za zadanie celowe i efektywne stosowanie posiadanych środków, poprzez odpowiednie połączenie synergii struktur organizacji i technologii Banku i właściwe sformułowanie priorytetów rozwiązań. nych przy optymalnym wykorzystaniu posiadanych Do zadań bieżących należy ponadto ustalenie pozio- środków. mu i zasięgu świadczonych usług wewnętrznych i Wszystkie związane z tym strategiczne zadania połączyliśmy w strukturach Grupy BA-CA na począt- zewnętrznych, ich analiza i pomiar, oraz ich wzajemne korelowanie. ku 2003 roku w kompetencje na szczeblu Zarządu Ponadto ten nowy w strukturze Banku pion, pod- w pionie zarządzania operacjami. W gestii zastępcy dany kontroli zastępcy Dyrektora Generalnego, Dyrektora Generalnego odpowiedzialnego za ten odpowiada za organizację całości procesów banko- pion, znajdują się takie obszary operacji, jak za- wych transakcji i usług (płatności, funkcjonowanie rządzanie procesami i projektami poprzez cały systemów i struktur bankowych) oraz za możliwie obszar technologii informatycznej aż po zarządzanie sprawne i efektywne wsparcie tych procesów syste- infrastrukturą oraz dział zaopatrzenia. mami technologii informatycznej i dbać o stosowne Podstawę działania tego modelu operacyjnego sta- dla Banku inwestycje w tym zakresie. nowi sprawne i umiejętne rozpoznanie możliwego Szczególnego znaczenie nabiera przy tym kierowanie potencjału w zakresie rozwoju wydajności i efektyw- naszymi spółkami świadczącymi dla Banku usługi w ności działań oraz przewodzenie w inicjowaniu, zakresie IT; WAVE i spółka iT-Austria oraz centralne rozwijaniu i sterowaniu procesów kreowania przydzielanie zadań tym spółkom, bądź też zlecania nowych wartości. ich wykonania spółkom zewnętrznym. Do naszych podstawowych zadań należy stworzenie Z powodu merytorycznych różnic wykonywanych takich modeli procesów, które w systemie działania zadań między Bankiem BA-CA i naszymi bankami w od końca do końca, ponad wszelkimi podziałami krajach Europy Środkowo-Wschodniej utworzony dywizjonalnymi, pozwolą nam dzięki ujednoliceniu został resort Zarządzania Operacjami CEE. strategii, metodologii oraz koordynacji zarządzania, przy nieustannej kontroli i analizie, zwiększyć rentowność. 128 W związku z tak postawionymi zadaniami analizu- Do najważniejszych zadań stojących przed zarządza- Zarządzanie procesami / IT i serwis wewnętrzny Sprawna realizacja koordynacji tych zadań zaowocowała efektem synergii i racjonalizacyjną redukcją 20 etatów w strukturach organizacyjnych Banku. Kon- tynuujemy także zgodnie z przyjętym planem racjo- możliwości przekazania do zewnętrznego zarządza- nalizację i optymalizację organizacjnych struktur IT nia i wykonania wielu procedur transakcyjnych, oraz działu realizacji. Dzięki redukcji 250 etatów związanych co prawda z działalnością bankową, ale (– 9 %) na szczeblu zarządu pionu organizacji i nie wpływających decydująco na usługi transakcyjne informatyki, przekroczyliśmy nawet planowane cele dla klientów takie, jak rozliczenia transakcji obrotu o 78 etatów. Od początku 1998 roku udało nam się papierami wartościowymi, czy realizacja płatności. zatem zaoszczędzić 1.187 etatów (– 32 %). Koszty operacyjne od czasu przeprowadzenia fuzji technologicznej Banku Austria z Creditanstalt zmniejszyły się o 10 %. Redukcja ta była jeszcze większa w zakresie nakładów inwestycyjnych, które zmalały o 20 %. W połowie maja 2002 roku podjęta została decyzja o wprowadzeniu do obrotu i rozliczeń papierów wartościowych w Banku, systemu GEOS. Wstępny projekt realizacyjny podjęto we wrześniu 2002 roku i w marcu 2004 roku powinien on zostać ukończony. Wprowadzając ten system Bank BA-CA dorównuje Sourcing – zarządzanie spektrum kroku większości austriackich, niemieckich i szwaj- wykonawczym carskich banków, posługujących się tym systemem Tak obrany model operacyjny przekłada się na liczne oddzielne projekty, realizowane zgodnie z obranym celem, skupienia działalności Banku na jego podstawowych kompetencjach i obszarach działalności oraz podniesienia finansowych wyników tej działalności. Jednym z podstawowych zagadnień przy obrocie papierami wartościowymi (szczegóły na temat systemu GEOS poniżej). Ale nawet po wprowadzeniu systemu GEOS koszt realizacji transakcji i rozliczeń będzie nadal stosunkowo wysoki, ze względu na stosunkowo niewielką ilość, w porównaniu z transakcjami na rynkach światowych. staje się w związku z tym sprawa spektrum wyko- Połączenie i koordynacja takich transakcji nawczego produktów i usług. Pierwsze wnioski dokonywanych przez poszczególne banki na wspól- płynące z analiz przeprowadzonych w tym zakresie nej platformie, pomogłoby wykorzystać efekt syner- wcielono już w życie. I tak zadania takie, jak logisty- gii. Efekty takiej synergii przy wspólnej eksploatacji ka zasobów takiej platformy informatycznej przekładałyby się na wyłączone zostały ze struktur działalności Banku i niższe koszty, dzięki bardziej racjonalnemu wyko- przekazane firmie zewnętrznej. Pozwoliło to za- rzystaniu mocy, mniejszych kosztach cząstkowych oszczędzić znaczne środki. eksploatacji i serwisu, mniejsze koszty osobowe, zaopatrzenia i magazynowania W grudniu podpisaliśmy umowę o przejęciu przez firmę Siemens naszej spółki TSG (Terminal Service dzięki wyższej produktywności i repartycji kosztów stałych wśród użytkowników. Gesellschaft) – prowadzącej instalacje i serwis sta- Zgodnie ze światowymi trendami w tym względzie, nowisk pracy IT oraz bankomatów Banku, świa- Bank nie traktuje obrotu i rozliczeń transakcji dczącą także usługi w tym zakresie dla firm trzecich. papierów wartościowych jako należących do jego Dzięki tej transakcji i wyłączeniu usług zaoszczędzi- podstawowych liśmy 30 % kosztów ponoszonych dotychczas. obszary działania Bank upatruje raczej działaniach To zaznacza jedynie możliwy początek drogi, analizujemy inne ważne struktury Banku zajmujące się realizacją i wykonawstwem, pod kątem racjonalności wyłączenia niektórych z nich i zlecenia ich firmom zewnętrznym. Podjęliśmy już pierwsze kroki i prace przygotowawcze w celu wyłączenia szeregu kompetencji. Te podstawowe takich, jak transakcje finansowe, poszukiwania nowych produktów i rozwiązań, zarządzanie kapitałami oraz usługi i doradztwo dla klientów. Z tych też powodów Bank BA-CA będzie dążył do redukcji kosztów operacyjnych przy niezmiennie wysokiej jakości usług. zadań oraz funkcji i przekazania ich do zewnętrzne- Zgodnie z tym Bank BA-CA podjął intensywne go zarządzania operacyjnego. Sprawdzamy także rozmowy z zainteresowanymi wspólną realizacją i Zarządzanie procesami / IT i serwis wewnętrzny 129 eksploatacją platformy informatycznej GEOS do Do tego należy również zarządzanie inwestycjami przeprowadzania transakcji i rozliczeń w obrocie oraz odpowiedzialność za projekty integracyjno- papierami wartościowymi, która może stanowić transformacyjne związane z przejęciami nowych zgodnie z docelowymi mocami informatyczne cen- banków. W okresie sprawozdawczym zrealizowano trum usługowe, wyposażone w niezbędne aplikacje następujące projekty w tej dziedzinie: do obsługi wielu podmiotów bankowych. Ponieważ system ten stosowany jest na skalę międzynarodową, Bank rozważa też możliwość międzynarodowego rozwiązania kwestii optymalnego zastosowania i wykorzystania tego systemu. W 2003 roku Bank Austria Creditanstalt przeprowadził wspólnie z bankiem BAWAG/PSK oraz bankiem Erste Bank/Sparkassengruppe ankietę ewaluacyjną na temat „przekazanie realizacji transakcji płatności wspólnemu podmiotowi zewnętrznemu“. Odnośny wniosek złożony wówczas we właściwym gracją banku Splitska banka w strukturach banku HVB Croatia, dokonano implementacji systemu IT i rozszerzenia o dostęp do wspólnej platformy informatycznej w krajach CEE: CORE02. W Bułgarii przeprowadzono transformację systemu Comercial Bank Biochim, dzięki któremu ta spółka zależna uzyskała nowoczesne centrum obliczeniowe i dostęp do nowoczesnych bankowych aplikacji intranetowych. Austriackim Sądzie Kartelowym został zaopiniowany Zakończenie przejmowania akcji Central profit ban- pozytywnie. Po zakończeniu ankiety Bank Austria ka w Bośni i Hercegowinie i rozpoczęliśmy przepro- Creditanstalt podjął wprawdzie w tej sprawie pozy- wadzanie projektu integracyjnego z naszą spółką tywną uchwałę, jednak ze względu na zmienione zależną HVB Bosnia i Herzegovina. Związana z tym okoliczności, nie doszło do dalszych konkretnych projektem była migracja aplikacji intranetowych z prób stworzenia takiego wspólnego podmiotu. dostępem do systemu banków w krajach CEE: Prawie równolegle z procesami decyzyjnymi w tej sprawie Austriacki Bank Narodowy (OeNB) podjął tę wspólną inicjatywę trzech banków i poszedł nawet CORE02 i przekazanie usług związanych z kartami do należącego do Grupy Centrum Usługowego w Splicie. dalej sugerując powołanie przy udziale Banku Naro- W Czechach zakończone zostały prace związane z dowego, spółki dostępnej wszystkim instytucjom nowym centrum obsługi kart kredytowych i usług sektora finansowego, która przejęłaby transakcje transakcyjnych dla słowackich kart kredytowych. realizacji płatności przy jednoczesnym utworzeniu Realizacja ośrodka transakcyjno-rozliczeniowego dla krajowej instytucji automatycznego rozrachunku węgierskich kart kredytowych znajduje się na clearingowego (również przy udziale Banku Naro- ukończeniu. dowego). Dlatego badamy możliwości utworzenia w przyszłości takiej jednostki pod auspicjami Austriackiego Banku Narodowego i aktywnie wspieramy działania zmierzające w tym kierunku. Zarządzanie operacjami CEE 130 W Chorwacji w związku z przejęciem i udaną inte- W całym regionie zakończono realizację kompletnej sieci usług bankowości elektronicznej i usług gotówkowych multicash dla klientów segmentu bankowości korporacyjnej. Ponadto wyłączono w okresie sprawozdawczym W gestii działu Zarządzania Operacjami krajów następujące usługi ze struktur Banku: w Polsce sfi- Europy Środkowo-Wschodniej (OPM CEE) znajduje nalizowano umowę sprzedaży sieci ATM zaś usługi się merytoryczne i strategiczne sterowanie całym serwisowe zlecone zostały firmie zewnętrznej, silne- obszarem operacyjnym bankowości, obszarem tech- mu międzynarodowemu operatorowi Euronet. nologii informatycznych IT oraz zarządzanie obiek- Sprzedana została ponadto spółka zależna MCG, a tami w spółkach podległych w krajach Europy Środ- obsługę kowo-Wschodniej. zewnętrznej. Zarządzanie procesami / IT i serwis wewnętrzny gotówki zleciliśmy wybranej firmie WAVE: IS-Solution dla Austrii i krajów szukiwania nowych rozwiązań. Oznacza to stałe Europy Środkowo-Wschodniej poprawianie wydajności systemów, stabilizowanie WAVE stanowi w 100 % spółkę zależną Banku Aus- kosztów bieżącej eksploatacji i ich redukcja w tria Creditanstalt i świadczy usługi technologiczne IS dłuższej perspektywie. I tak bezpośrednio po na terenie Austrii i w krajach Europy Środkowo- udanym zakończeniu integracji technologii BzE Wschodniej. Spektrum oferowanych usług obejmuje rozpoczęty zostanie etap dostrajania systemu main- consulting i pomoc w rozwiązaniu kwestii aplikacji framów. informatycznych, infrastruktury, realizacji projektów i opracowywania specjalnego oprogramowania i aplikacji. Ponadto spółka WAVE odpowiedzialna jest za architekturę i rozwiązania oprogramowania stosowanego w sieci Grupy Banku Austria. Spółka WAVE oferuje rozwiązania IS dostosowane do potr- Podstawowe zadanie dla tego projektu to ograniczenie rosnących kosztów bieżących, konkretnym celem było osiągnięcie do końca roku oszczędności rzędu 3 mln Euro w skali rocznej. Realnie uzyskane oszczędności w 2003 roku wyniosły 5,3 mln Euro. zeb i na miarę klienta, rozwiązania te wyróżniają się Podobnie i w zakresie usług bankowości elektronicz- wielką ekonomicznością zastosowań. To także istot- nej Bank BA-CA przeszedł do fazy dostrajania. Ros- ny wkład do pozytywnych wyników uzyskiwanych nąca liczba transakcji realizowanych wirtualnie w przez całą Grupę BA-CA. systemie bankowości elektronicznej z jednej strony Przychody w wysokości 134,5 mln Euro przypadają w 94 % na Grupę BA-CA, reszta stanowiąca 6 % na systemy HVB i zlecenia firm zewnętrznych. Zgodnie z realizowanym planem oszczędnościowym Bank BA-CA zredukował o 21 % wolumen swoich zleceń dla spółki WAVE, co spowodowało redukcję 172 etatów. 80 z nich przeniesiono w trakcie reorganizacji do resortu Organizacja/IT- Sterowanie Procesami (przede wszystkim w ramach realizacji synergetycznej koncentracji zarządzania portfelem projektów i zarządzania procesami). 40 etatów, dzięki realizowanym planom koordynacji informatycznej platformy usługowej dla klientów, przejęła spółka iTAustria. Mimo tych zmian spółka WAVE dzięki kompetencji i oraz niebywale rosnąca presja kosztów, nakazują ograniczenie pochłanianych środków. I tak dzięki dostrojeniu systemu komunikacji systemu elektronicznej bankowości on-line Banku BA-CA z serwerem systemu udało się zmniejszyć koszty o 50 %. Ponadto udało się zredukować w konfiguracji z serwerem głównym e-bankingu zużycie zasobów o ponad 5.000 SU (ServiceUnit = zużycie jednostkowe CPU) do ok. 3.800 jednostek SU na jedną sesję użytkownika. Zoptymalizowano także zarządzanie systemami decentralnymi, co pozwoliło zaoszczędzić kolejne 50 % środków. Planowane wyłączenie działu rozwoju SUN i przekazanie do spółki iT-Austria, pozwoli zahamować rosnące koszty WAVE przy jednoczesnym zagwarantowaniu niezmiennego poziomu jakości usług. zaangażowaniu jej pracowników, to gwarancja usług fachowych, solidnych, skutecznych i inno- Papiery wartościowe – łańcuch procesowy wacyjnych, najwyższej jakości. Na dzień 31.12.2003 Rozwijając system GEOS Bank BA-CA postawił na roku spółka WAVE zatrudniała w swoich placów- nowe kach w Wiedniu i Londynie 741 pracowników a w związanych z obrotem papierami wartościowymi. podległej spółce w Budapeszcie 46 pracowników. Szczególne znaczenie przypada tu implementacji oprogramowanie dla obsługi operacji technologicznej nowo zakupionych pakietów apliWAVE w Austrii – Główne aspekty rozwoju kacji w architekturę stosowanego systemu WAVE w Główne aspekty rozwoju WAVE to przede wszyst- sieci Banku BA-CA. Pod kierunkiem specjalistów kim zwiększenie skuteczności stosowanych roz- spółki WAVE opracowuje się nową architekturę i wiązań ale także redukcja kosztów technologii dostosowuje do istniejących systemów, tak by mogły informatycznej i bardziej celowe stosowanie zapla- być one zastosowane do obsługi transakcji w dzied- nowanego budżetu dla kontynuacji projektów i po- zinie papierów wartościowych. Opracowywane są Zarządzanie procesami / IT i serwis wewnętrzny 131 nowe programy, sprzężenia programowe oraz kon- odnośnych dyrektywach. Założenia adekwatności cepcje wsadów. Zarządzanie środowiskiem, koncep- kapitałowej Bazylea 2 poddaliśmy w 2003 roku ana- cja eksploatacji systemu GEOS oraz kierowanie lizie i ocenie systemowej, tak by dokonać testów wszystkimi testami, zadania te leżą w gestii spółki naszych portfeli projektowych i zweryfikować ko- WAVE. Dzięki posiadanemu doświadczeniu z prze- ordynację naszych planów i szacunków strategicz- prowadzonych do tej pory fuzji technologicznych w nych. sieci naszych banków, firma WAVE jest w stanie sprostać stojącym przed nią zadaniom, bez korzystania z usług zewnętrznych. Projekt sztandarowego systemu operacyjnego przez- Ten projekt zarówno w strukturach Banku BA-CA, jak i w strukturach spółki WAVE wykracza daleko poza granice poszczególnych działów i wymaga ponaddywizjonalnej koordynacji takich obszarów, jak dystrybucja, grupy usługowe back-office sektora papierów wartościowych i sektor kontroli wewnętrznej, zaś ze strony struktur spółki WAVE takich działów, jak systemy obrotu i rozliczeń papierów wartościowych, systemy podstawowe i bankowości elektronicznej. Podstawowe zadania to uzyskanie zgodności systemowej w sieci Banku, odpowiednie wykalibrowanie parametrów i sprzężenie programowe, umożliwiające komunikację z głównym systemem, migracja danych, przeprowadzenie testów oraz koncepcja nowego systemu narzędzi graficznych dla użytkownika do obsługiwania systemu (okna, maski). Około dwie trzecie dotychczas stosowanego środowiska informatycznych rozwiązań sektora papierów wartościowych zostanie zastąpione systemem GEOS, powstaną nowe układy sprzężenia programowego a istotne części dotychczasowych systemów transakcyjnych sektora papierów wartościowych ulegną przebudowie. Start systemu GEOS – 20 marca 2004 roku. Bazylea II Grupa HVB postanowiła zrealizować ambitne kryteria postawione przez Nową Bazylejską Umowę Kapitałową, opartą na implementacji zasad wewnątrzbankowego systemu ratingu. Nowa Umowa Kapitałowa Bazylea 2 to projekt stanowiący dla nas wyzwanie porównywalne z przeprowadzoną do tej pory fuzją Banku Austria i Creditanstalt (projekt BzE w 2002 roku), tyle, że pełen zakres i konkretne formy realizacji skonkretyzowane zostaną dopiero w 132 System LE390 Zarządzanie procesami / IT i serwis wewnętrzny naczonego dla równoległych serwerów przedsiębiorstw LE390, to rozwiązanie technologiczne, którego nie wolno zignorować. Od 1996 roku IBM dominuje na rynku zgodnych systemów operacyjnych. Wiele innych systemów i aplikacji opracowywanych jest z myślą o zastosowaniu w środowiskach LE390 (tak np. GEOS). Oznacza to, że wszystkie moduły HOST (własnego i obcego oprogramowania) muszą być uzgodnione z tym środowiskiem. WAVE w związku z realizacją wielkich projektów w ostatnich latach nie dokonał jeszcze sprzężenia swoich systemów z systemem operacyjnym LE390. Korzyść z takiego późnego przejścia na ten system, to ewidentna możliwość skorzystania z doświadczenia tych firm, które system ten zastosowały wcześniej. Zastosowanie systemu operacyjnego LE390 umożliwi rozszerzenie stosowanych w Banku BA-CA systemu zarządzania danymi oraz bezproblemowe rozszerzenie tego systemu o aplikacje własne lub obce. BusinessNet Dzięki opracowanemu przez spółkę WAVE portalowi BusinessNet udostępniającemu klientom segmentu bankowości korporacyjnej Banku BA-CA pakiet usług bankowości elektronicznej zdołaliśmy wyprzedzić na tym polu naszą konkurencję o półtora do dwóch lat. To nowe rozwiązanie technologiczne oparte na wykorzystaniu możliwości technicznych platformy internetowej, zaznaczyło w rozwoju usług bankowych Banku BA-CA początek nowej drogi. BusinessNet to integralna część naszej koncepcji usług i kanałów dystrybucji a jednocześnie nowa technologicznie droga dystrybucji naszych produktów i usług. Dzięki realizacji drugiego etapu rozwoju tego portalu, zwiększy się zarówno tempo jak i zasięg dostępnych usług. Od 8 czerwca 2003 platforma BusinessNet kooperuje także w sieci międzybanko- wej. Dla klientów Banku BA-CA oznacza to wypróbowany już system operacyjny CORE02, tak możliwość pobierania danych na temat stanu kon- by stworzyć funkcjonalną i jednolitą systemowo ta, oraz dokonywania transakcji przy pomocy termi- platformę IT. nalu dowolnego banku. Jest to możliwe dzięki zastosowaniu systemu kon- IBI – Międzynarodowa Bankowość internetowa trolowanego dostępu do systemu innym bankom. IBI – Międzynarodowa bankowość internetowa to Rozwinięto także oferowane w portalu inne sektory techniczne rozwiązanie w zakresie informatycznej usług, jak na przykład sektor papierów wartościo- infrastruktury w usługach bankowości detalicznej, wych (usługi i zlecenia), oraz usługi w transakcjach dostępnych za pomocą Internetu. Rozwiązania te zagranicznych charakteryzują się niezwykle wysokimi standardami (akredytywy, gwarancje oraz pobieranie należności). dostępu i bezpieczeństwa, produkty z tej dziedziny są ciągle udoskonalane tak aby zapewnić maksym- WAVE w krajach Europ Środkowo-Wschod- alną wygodę w ich stosowaniu oraz dostosować je niej (CEE) Splitska banka do potrzeb klientów. Dzięki stosowanemu systemo- Realizacja projektu integracyjnego i fuzja technolo- wi logowania i raportów dostępu, Bank ma giczna w Chorwacji przeprowadzona została w możliwość prześledzenia akcji i transakcji do- rekordowym tempie i zakończona została w końcu konywanych przez klienta, oraz rzeczywistych czerwca 2003 roku. W ramach tego projektu doko- danych, wprowadzanych przez niego do systemu. nano kompletnej fuzji systemów IT WAVE i sprzężenie systemów banku HVB Croatia i Splitska banka. Nowa platforma IT, system CORE02, stanowi obecnie najnowocześniejszy i najbezpieczniejszy stosowany bankowy system technologiczny w Chorwacji. Rozwijając główny bankowy system operacyjny spółce WAVE udało się stworzyć system sto- IBI, wprowadzone w Rumunii pod nazwą Online B@nking otrzymało od ukazującego się w Bukareszcie czasopisma „Business Week“ tytuł najlepszego produktu bankowości elektronicznej roku i wyróżnione zostało nagrodą „Financial Awards of Exellence“. sowany nie tylko z powodzeniem w transakcjach System IBI został z powodzeniem zastosowany w bankowości korporacyjnej ale dostosowany także naszej spółce zależnej w HVB Banka Jugoslavija. do potrzeb banku prowadzącego wielką liczbę System IBI zastosowany w bankach Serbii i Czarno- transakcji w zakresie bankowości detalicznej. góry umożliwia dostęp do wszystkich funkcjonalności stosowanych już w pozostałych krajach regio- Central profit banka nu: ewidencja stanu konta, informacja o transak- Celem projektu jest fuzja dwóch wielkich banków cjach, przelewy w transakcjach krajowych i zagra- Bośni; HVB Banka Bosna i Hercegowina BIH oraz nicznych, zlecenia przelewów płatności powtarza- Central profit banka CBP. Dzięki ich połączeniu jących się, zlecenia debetów powtarzalnych, powstanie czwarty co do wielkości bank w Bośni. obsługa depozytów, protokóły logowania i raporty Sieć oddziałów i placówek CBP obejmuje znaczną wprowadzonych danych oraz free forms submission część kraju, co czyni ten bank wyjątkowo (sporządzanie kopi własnej przez bank). atrakcyjnym dla HVB Banka Bosna i Hercegowina. Spółka WAVE dumna jest ze sprawnego funkcjono- Szczególne wyzwanie dla spółki WAVE stanowi wanie systemu IBI w krajach Europy Środkowo- przeprowadzenie pełnej fuzji technologicznej, Wschodniej i nieustannie doskonali funkcjonalność połączenie systemów informatycznych obu banków. tych systemów stosowanych z powodzeniem w Docelowo mają być one zintegrowane z głównym bankach w Rumunii, Czechach, Słowenii, Słowacji, systemem operacyjnym stosowanym w banku Ban- Chorwacji na Węgrzech w Serbii i Czarnogórze. ka Bosna i Hercegowina. Zastosowany zostanie Przygotowywana jest implementacja tych systemów w bankach w Bułgarii i Macedonii. Zarządzanie procesami / IT i serwis wewnętrzny 133 iT-AUSTRIA GmbH realizowanych i rozwijanych dalej planów IT, takich Spółka Informations-Technologie Austria GmbH (iT- jak nowe aplikacje Windows w ramach systemu AUSTRIA) powstała w 1998 roku. Spółka prowadzi WAVE i rozbudowy pojemności i wydajności stoso- Centrum Obliczeniowe pracujące na potrzeby wszy- wanych systemów i serwerów. stkich działów Banku BA-CA oraz kilku innych podmiotów bankowych. Spółka IT – Informations-Technologie Austria GmbH Usługi iT-AUSTRIA obejmują: Stosunki własności: Bank Austria Creditanstalt Erste Bank S-Sparkassenholding GmbH Spółki usługowe i inne podmioty Usługi Centrum Oliczeniowego kooperujących w sprzężeniu z innymi stosowanymi platformami i Obroty 2003 systemami operacyjnymi oraz indywidualnymi ser- Razem: W tym BA-CA i Grupa HVB 61,4 % 25,3 % 12,6 % 0,7 % 223,1 mln Euro 143,7 mln Euro werami. Usługi operatora krajowej sieci w Austrii Usługi operatora sieci międzynarodowej, zarówno Nowa system i centrala telefoniczna Grupy Banku Austria Creditanstalt, jak i Grupy HVB. Zakończyliśmy instalowanie w sieci oddziałów i Usługi operatora sieci w oddziałach i placówkach na placówek BA-CA jednolitego systemu telefoniczne- terenie Austrii. go. Dokonaliśmy w ciągu 16 miesięcy wymiany Usługi operatora sieci telefonicznej Grupy Banku systemu obejmującego 420 powiązanych wspólną Austria Creditanstalt. centralą systemów w całej Austrii, dzięki czemu Usługi doradztwa i serwis w zakresie projektów wszystkie nasze oddziały na terenie kraju dostępne są pod wspólnym prefiksem 050505. Redukcja kosztów Zgodnie z założonymi przez Grupę celami także i w Nowa generacja wielkich serwerów program Z początkiem września 2003 roku następuje wymia- restrukturyzacji w celu racjonalizacji i ograniczenia na serwerów stosowanych przez firmę iT-AUSTRIA, kosztów. Zakrojona na szeroką skalę optymalizacja na nową generację wielkich wydajnych serwerów kosztów przyczyniła się znacznej ich redukcji, mimo serii „T-Rex“. Pozwoli to na w najbliższej przyszłości spółce iT-AUSTRIA przeprowadzono Krzywa kosztów Centrum Obliczeniowego IT-Austria dla Banku BA-CA mln Euro 200 180,8 179,7 154,5 150 137,9 131,4 – 24% 100 50 0 2000 134 Zarządzanie procesami / IT i serwis wewnętrzny 2001 2002 2003 2004 nie tylko na usprawnienie przetwarzania danych, ale stalt ogólna redukcja zatrudnienia wyniosła 40 % (w pozwoli także dzięki zwiększonej wydajności na dziale realizacji transakcji 33 %). Zmniejszenie liczby znaczne zaoszczędzenie kosztów. przeprowadzonych transakcji odzwierciedla zakończenie przejściowej polityki dwóch marek, pod Ochrona przed wirusami jakimi działał Bank. Rok 2003 był szczególnie zmasowanych ataków wirusów. W dniach najbardziej zmasowanych ataków, komputery rejestrowały do 68.000 maili zawierających wirusy. We wszystkich przypadkach W celu zwiększenia wydajności transakcji gotówkowych wprowadzono w 2003 roku nowy system skanowania blankietów przelewów zagranicznych. udało się udaremnić wtargnięcie tych wirusów do Wprowadzona przez Unię Europejską regulacja pra- systemu elektronicznego Banku BA-CA. Nadal wna Nr. 2560/2001 zabrania instytucjom finanso- będziemy poświęcali temu zagadnieniu dużo uwa- wym nakładania z tytułów przelewów zagranicz- gi. Jesienią 2003 roku dokonaliśmy, po otrzymanych nych poniżej kwoty 12.500 Euro do innych krajów z firmy Microsoft ostrzeżeniach, w jak najkrótszym członkowskich UE wyższych opłat niż opłaty w czasie modyfikacji programów we wszystkich ser- państwie członkowskim. W celu redukcji kosztów werach Windows, uwzględniających nowe wymogi Europejskie Zrzeszenie Banków (EBA) zainicjowało bezpieczeństwa. projekt STEP2 (Straight Through Euro Payments) do którego przyłączył się już w 2001 roku Bank Austria Obsługa transakcji płatności w bankach Grupy Creditanstalt. Jako Bank realizujący wersję próbną tego projektu Bank Austria Creditanstalt przyczynił W roku 2003 Bank przeprowadził 313 mln gotów- się walnie do sukcesu i realizacji tego projektu w kowych i bezgotówkowych transakcji płatności. odniesieniu do wszystkich transakcji przelewów w Transakcjami tymi zajmowały się 303 osoby (patrz krajach UE (od wiosny 2003 w zastosowaniu). wykres), co wobec przeprowadzonej redukcji Transakcje do zostały objęte wspólnym standardem i etatów oznaczy zwiększenie wydajności pracy o pełną automatyzacją. 5 %. Od czasu połączenia Banku Austria i Creditan- Transakcje płatności realizowane przez Bank Liczba transakcji w milionach etaty 400 500 454 350 Transakcje płatności krajowych, bezgotówkowe Transakcje płatności krajowych, gotówkowe Transakcje płatności zagranicznych/czeki Stan osobowy 437 450 405 388 300 400 357 250 350 303 283 200 300 150 250 100 200 50 150 100 0 1998 1999 2000 2001 2002 2003 2004/e Zarządzanie procesami / IT i serwis wewnętrzny 135 Blankiety przelewowe (w formie zeskanowanego pociągnęło za sobą konieczność obszernej analizy obrazu pliku) dostępne są ku wygodzie klientów za oraz adaptacji wszystkich wystawianych papierów pośrednictwem elektronicznej platformy dla naszych oraz kontrolę w sprzężeniach systemu. Przestawie- klientów BusinessNet. nie systemu przebiegło sprawnie i nie zaważyło w Pion zarządzania operacjami / IT wprowadził ujed- żaden sposób na obsłudze klientów. nolicony system okresowego raportowania wyników Zasadniczy punkt ciężkości naszych działań w trak- na zasadzie Serwisu Gwarancji Jakości świadc- cie 2003 roku związany był z realizacją projektu zonych Usług, uzupełniony sygnalizacją osiągniętych GEOS, angażując przede wszystkim resort orga- wskaźników. Pomaga to na miesięczną ocenę nizacji procesów oraz dział rozwoju technologii – wspólnych wyników uzyskanych w całym pionie testy i treningi. Dla samego tylko działu usługowe- oraz większą przejrzystość działań i efektów. W go back office zdefiniowano 1.400 testów, przepro- ramach podnoszenia uwrażliwienia na kwestie wadzonych w rozlicznych cyklach. Do końca roku jakości produktów i procesów, pracownicy zapra- 80 pracowników przeszkolono w ramach prowa- szani są w ramach organizowanych dni otwartych w dzonych szkoleń interaktywnych oraz seminariów w pionie organizacji centralnego szczebla, na spotka- obsłudze nowo wprowadzanego systemu GEOS. nia prowadzone przez odpowiedzialne za te sektory Sukces w zastosowaniu rzeczywistym tego systemu osoby informujące o całości procesów pro- operacji i rozliczeń w roku 2004 pozwoli nam zape- dukcyjnych, nowych technologii centralnego zar- wnić sobie na dłuższą metę prowadzenie na rynku ządzania i sterowania. papierów wartościowych, nie tylko pod względem zwiększonej jakości oraz ilości prowadzonych trans- Usługi w zakresie bezpieczeństwa środków finansowych i kapitałowych Do szczególnie ważnych zadań w tym zakresie rozwoju naszych operacji na tym rynku. Projekt GEOS należały w 2003 roku należały starania związane z Zaraz po udanym zakończeniu naszych wielkich pro- konsekwentną realizacją wyższej jakości zabezpie- jektów dotyczących fuzji systemów technologii czeń procesów i transakcji oraz na realizacji pro- informatycznej (ostatni z nich „BzE“) przystąpiliśmy gramów GEOS i ISIN. Udało się nam te zadania do implementacji systemu globalnego dostępu on- wykonać, przy jednoczesnym konsekwentnym za- line GEOS (Global Entity Online System). rządzaniu kosztami, co pozwoliło nam na redukcję kosztów o 7 % w porównaniu z rokiem 2002 i w szerszym rozumieniu realizację polityki optymalizacji kosztów wytyczonej przez Bank. GEOS to niezwykle nowoczesny system przetwarzania danych, operujący w czasie rzeczywistym w transakcjach obrotu i realizacji papierów wartościowych i połączony z systemami realizacji zleceń i W zakresie standardów jakości usług i procesów sku- handlu papierami wartościowymi 50 giełd świata. piliśmy uwagę na ograniczeniu liczby stornowanych Ten system pomaga przeprowadzać coraz liczniejsze przez terminowości i coraz bardziej złożone transakcje w obrocie papie- dokonywanych rozliczeń, uzyskując zadowalające rami wartościowymi dzięki znacznemu podniesieniu rezultaty tych starań. Potwierdza to także przyznana jakości usług świadczonych klientom przez Bank w nam przez Bank of New York nagroda za transakcje zakresie obrotu, deponowania papierów oraz prowadzone w dolarach „Award for Exellence“. całego spektrum usług dla klientów z tym klientów transakcji oraz Z dniem 22 kwietnia 2003 roku wprowadzony został międzynarodowy kod dostępu do obrotu papierami wartościowymi ISIN. Tym samym przestał obowiązywać 6 cyfrowy kod rozpoznawczy, co 136 akcji ale także w zakresie dalszych kooperacji i Zarządzanie procesami / IT i serwis wewnętrzny związanych. Szybkie procesy realizacji i wysokie standardy bezpieczeństwa w połączeniu z optymalizacją działań, wsparcie w działaniach handlowych i dystrybucyjnych to gwarancja wykorzystania zwol- nionych potencjałów jakościowych przy jednoczes- infrastrukturą Banku. Wydajne i skuteczne zarządza- nym ograniczeniu i racjonalizacji kosztów. nie posiadanymi środkami odgrywa przede wszyst- Zastosowania, jakie oferuje system GEOS to wielkie technologiczne wsparcie w naszym rozwoju i kolejnych działaniach podejmowanych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej z myślą o tym, aby być na tym terenie najważniejszym, rozgrywającym graczem. Logicznym następstwem zgodnym z przyjętą przez Bank BA-CA strategią będzie zatem przestawienie się na ten nowy produkt rynku, spełniający kim w przypadku takich instytucji jak bank coraz większą rolę, dlatego też przywiązujemy w Banku BA-CA coraz większe znaczenie do rozwiązań w tym zakresie. W tym kontekście koncentracja działań Banku na podstawowe segmenty działalności okazuje się coraz ważniejsza, jeśli chcemy utrzymać swoją pozycję wobec rosnącej konkurencji na rynku. najwyższe standardy nowoczesności. GEOS to Profesjonalne zarządzanie infrastrukturą i obiektami system dający nowe, wielkie możliwości, które Grupy BA-CA umożliwia skoncentrowanie się na będziemy chcieli wykorzystać przede wszystkim z podstawowych działaniach, przy jednoczesnym za- myślą o naszych klientach. gwarantowaniu przejrzystości kosztów oraz ich gruntownej redukcji. Departament Bezpieczeństwa Grupy – Security Office Zgodnie z obowiązkami spoczywającymi na Banku BA-CA wobec podmiotów Grupy, regionu Austrii i krajów Europy Środkowo-Wschodniej w obszarze bezpieczeństwa Banku, wyłoniony został specjalny Departament Bezpieczeństwa Grupy. Do zasadniczych zadań tego departamentu należy stworzenie właściwych ram dla planowania, realizacji i utrzymania bezpieczeństwa (przepływu danych, obiektów i osób) w Banku BA-CA i spółkach zależnych w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Kamieniem milowym na tej drodze usprawnienia i optymalizacji struktur, szczególnie w dziedzinie obiektów budowlanych i nieruchomości, było przejęcie przez Domus Facility Management 100 % udziałów spółki zależnej Domus Plan. Prawna i organizacyjna fuzja nastąpiła z wsteczną datą 1.1.2003 roku. Pomyślnie rozpoczęto restrukturyzację organizacji i zatrudnienia w dziedzinach takich, jak gastronomia, archiwum, magazyny oraz powielanie. Równolegle do tych działań DOMUS FM zrealizował nowatorską zorientowaną na potrzeby klienta obsługę gastronomiczną pracowników, Szczególne znaczenie w realizacji tych zadań przy- „domus bistro“ oferując posiłki obiadowe przygo- pada organizacji i utrzymywaniu bieżących standar- towywane zgodnie z najnowszą wiedzą i technolo- dów bezpieczeństwa jakości, logistyki w zakresie gią żywienia. Dodatkowych efektów synergii i struktury i architektury zabezpieczeń, poprzez inicjo- redukcji wanie niezbędnych projektów, środków i systemów placówek. bezpieczeństwa oraz ich realizację i stałą kontrolę (audyt wewnętrzny). Departament Bezpieczeństwa Grupy jest zatem odpowiedzialny za kontakty i koordynację wszystkich zagadnień związanych z bezpieczeństwem wszystkich segmentów i struktur Banku oraz jego spółek w kraju i za granicą. kosztów dostarczyło połączenie 24 W roku obrotowym 2003 udało się zmniejszyć koszty administracyjne łącznie z podstawową kubaturą zajmowanych pomieszczeń o 7,1 mln Euro w porównaniu z rokiem poprzednim. Wysoka dynamika oraz elastyczna organizacja, optymalizacja działań, redukcja spektrum produkcyjne- Domus Facility Management go, forsowanie racjonalizacji i redukcji kosztów, W roku 2003 ta spółka zależna Banku BA-CA, strategiczne kooperacje a co za tym idzie skoncen- Domus Facility Management postawiła sobie ambit- trowanie na podstawowych działaniach koordyna- ne zadanie optymalnej, kompletnej i kompleksowej cyjnych i kontrolnych to podstawowe, wytyczone obsługi w zakresie zarządzania nieruchomościami i cele spółki DOMUS FM na 2004 rok. Zarządzanie procesami / IT i serwis wewnętrzny 137 Human Resources – polityka kadrowa Po pomyślnie przeprowadzonych w latach ubiegłych ski bank Bank Biochim i Bank BA-CA w Austrii. działaniach integracyjnych, restrukturyzacji i optym- Motto „best of both worlds“ posłużyło do alizacji zatrudnienia, główny akcent w naszej dalszej wspólnych działań podjętych w ramach zaadapto- docelowej polityce personalnej położyliśmy w 2003 wania najnowszych technologii z Austrii dla roku na realizację dalszej redukcji liczebności kadr i lokalnych potrzeb spółki w Bułgarii. Pracownicy są kosztów Redukcja kosztów i wzrost produktywności to nasze naczelne zadania (por. na bieżące informowani o dokonywanych zmia- rozdział Rozwój kosztów, str. pracowniczych nach. Chcemy bowiem, aby mogli nadal pełni 128), przy jednoczesnym utrzy- motywacji maniu konsekwentnego wzrostu działalności operacyjnej, akwizycji i współpracy z kli- wydajności pracy. Cele te udało entami. nam się zrealizować dzięki wykorzystaniu naturalnej fluktuacji kadr i celowym instrumentom reorganizacji zatrudnienia, przy uwzględnieniu socjalnego aspektu interesów pracowniczych, takim jak praca w niepełnym wymiarze godzin dla osób starszych, bądź też przejścia na wcześniejsze emerytury. Jednocześnie z myślą o następcach kontynuowaliśmy docelowe kształcenie kadr oraz nabór zewnętrzny i wewnętrzny oraz politykę związania z firmą na stałe najlepszych pracowników. i zaangażowania poświęcać się W celu dalszej konsolidacji polityki kadrowej i międzynarodowej współpracy w ramach sieci jednostek w Europie Środkowo-Wschodniej opracowaliśmy katalog jednolitych reguł i standardów obowiązujących w zarządzania kadrami. Ponadto w ramach organizowanych regularnie konferencji na temat zarządzania zasobami ludzkimi i spotkań menedżerów odpowiedzialnych za kształcenie kadr, prowadzimy stałą wymianę doświadczeń, czemu służą dodatkowo krótkie wymienne staże pobytowe. Podstawowymi celami naszej regionalnej polityki kadrowej w Europie Środkowo-Wschodniej była w 2003 roku dalsza optymalizacja zatrudnienia, wzrost Poza koniecznością dostosowania liczby zatrud- efektywności i redukcja kosztów. Ważne wyzwanie nionych pracowników do aktualnych warunków stanowiło dokonanie w całym regionie redukcji makroekonomicznych działalności sektora banko- zatrudnienia, przy jednoczesnym jego wzroście w wego konieczna jest długofalowa polityka kadrowa wybranych, rosnących pionach i segmentach i myślenie o zapewnieniu kontynuacji i zapewnienie działalności. „narybku“ dla Banku na przyszłość, zarówno w Redukcja kadr o kolejne 1.460 osób w Polsce, Bułgarii i Chorwacji, pozwoliła nam na znaczne ograniczenie pozycji kosztów pracowniczych naszych spółek w Europie Środkowo-Wschodniej. Tej zdeterminowanej fuzjami reorganizacji i restrukturyzacji zatrudnienia towarzyszyła również docelowa migracja pracowników. 138 Nabór Austrii, jak i w Europie Wschodniej. Rekrutacja Zgodnie z tym skupiliśmy nasze wysiłki w tym zakresie w 2003 roku na pozyskaniu młodych Nowe kadry to przyszłość Banku absolwentów szkół wyższych dla naszych ambitnych programów dla stażystów, orga- Jako przykład szczególnie udanej współpracy można nizowanych w Austrii oraz krajach Europy Wschod- wymienić wspólny projekt realizowany przez bułgar- niej. Mając szczególnie na względzie zapewnienie Human Resources – polityka kadrowa rozwoju posiadanych i właściwego dopływu nowych Aby zapewnić sobie lepsze kontakty i rozeznanie, kadr zarządzających w krajach Europy Wschodniej, nawiązujemy kontakty ze studentami odpowiednio dokonaliśmy sprawdzonej już implementacji nowych wcześnie. W tym celu organizowaliśmy w 2003 szkoleń pionów biznesowych pod nazwą „Interna- roku, podobnie jak i w latach poprzednich, pobyty tional Carrer“ W ramach tego programu, doświad- stażowe w naszych bankach-spółkach na terenie czeni fachowcy prowadzą szkolenia i treningi dla Europy Środkowo-Wschodniej i gościliśmy w Austrii przyszłych menedżerów, mające przygotować ich do na stażach w naszym Banku studentów z tych kra- samodzielnych działań w oddziałach zagranicznych jów. i życia w obcym kraju. W 2004 roku pierwsi absolwenci tych programów powinni przejąć nowe Związanie pracowników z firmą dzięki funkcje i zadania operacyjne w naszych spółkach w zwiększonej motywacji krajach Europy Wschodniej. Aby posiadać właściwe rozeznanie aktualnej sytuacji Poza naborem przeprowadzanym wśród młodzieży przerywającej naukę, prowadzona była w 2003 roku w ramach edukacji wewnętrznej Banku klasa uczniowska, mająca przygotować młodych pracowników do pracy w placówkach Banku BA-CA. i nastrojów pracowniczych, co jest szczególnie ważne w okresie reorganizacji struktur i zatrudnienia, prowadzimy poza licznymi ankietami rynkowymi i badaniami opinii klientów już od trzech lat regularne ankiety wśród pracowników. Stanowią one integralną część naszego zakrojonego na szero- W celu lepszego i bardziej wydajnego systemu ką skalę monitoringu wewnętrznego i zewnętrzne- masowego naboru, analizy i przesiewu podań zor- go Banku BA-CA. ganizowano jednolity dla całej Grupy nowoczesny system elektronicznego administrowania naboru i rekrutacji, www.ba-ca.com >> Jobs & Karriere począwszy podań, od na przyjmowania formularzach dostępnych na własnej stronie internetowej Banku, poprzez dalszą selekcję, aż po sporządzenie umowy o pracę, wszystkie procesy przeprowadzane są i dokumentowane w formie elektronicznej. O ile w początkowej fazie tego projektu skupialiśmy się przede wszystkim na pozyskaniu informacji o ogólnym poziomie zadowolenia i stopniu motywacji pracowników, o tyle w latach kolejnych ankiety te przerodziły się w szersze analizy spektrometryczne, informujące kadry kierownicze różnych departamentów na temat poglądów i opinii pracowników, bądź ich specyficznie wyłonionych grup, co do poszczególnych projektów i zagadnień działalności Banku. Polityka kadrowa – Europa Środkowo- Utrzymująca się już od lat wśród uczestników tej Wschodnia jako główne pole działań ankiety frekwencja na poziomie 61 %, pokazuje W zakresie marketingu kadrowego działania Banku zarówno wysoki stopień akceptacji tego instrumen- BA-CA koncentrowały się 2003 roku wokół wykreo- tu, jak i duży stopień zaangażowania i identyfikacji wania odpowiedniego wizerunku Banku jako pra- ze sprawami Banku, z którym codawcy na przyszłościowych rynkach Europy Środ- zgodnie z wynikami badania opi- kowo-Wschodniej. Pod hasłem „Nowe kadry kiero- nii wnicze dla Wschodu“ pragniemy poprzez politykę związana. Przejawia się to w celowego sponsoringu „Wschodnioeuropejskiej kla- ponadprzeciętnym efektywności sy mistrzowskiej“ i „Joszefs Programm“ pozyskać pracy i zaangażowaniu w pracy z klientami Banku najzdolniejszych absolwentów Wiedeńskiej Akade- oraz w odczuwanej dumie z faktu pracy w mii Ekonomicznej, z odpowiednimi znajomościami największej instytucji sektora finansowego w Austrii. języków obcych, zainteresowanych szansami i Wyniki tych ankiet pokazują także wysoki stopień wyzwaniami, jakie niesie praca na dynamicznych zadowolenia z warunków pracy w Banku BA-CA. załoga czuje się bardzo Wysoka efektywność i zaangażowanie w pracy z klientami rynkach krajów Europy Środkowo-Wschodniej. Human Resources – polityka kadrowa 139 Działalność szkoleniowa Treningi i szkolenia Konkurencja na rynku krajowym i międzynarodo- Tylko najwyższa jakość produktów i usług pomoże wym oraz coraz szybsze tempo coraz bardziej kom- nam utrzymać czołowe miejsce w tej rywalizacji. pleksowych przemian to zadania, którym mogą Stosownie do tego założenia nasze działanie w sprostać jedynie wysoko wykwalifikowane, spełnia- 2003 jące wysokie kryteria profilu osobowego kadry poświęciliśmy na takim zagadnieniom, jak zwiększa- wszystkich szczebli. nie wiedzy fachowej naszych pracowników opieku- Dla zapewnienia naszym pracownikom i kadrom kierowniczym kwalifikacji i kompetencji nieodzow- roku 67 % działalności szkoleniowej jących się klientami oraz dostosowanie usług i ofert do najnowszych potrzeb i profili klientów i rynku. nych dla sprostania coraz większym wyzwaniom, Obok prowadzonych centralnie szkoleń akwizytorzy jakie niesie ze sobą nieustannie zmieniające się i doradcy klientów informowani są w lokalnie orga- otoczenie a co za tym idzie dla realizacji ogólnej nizowanych treningach na temat najnowszych strategii Banku i działań we wszystkich zakresach zmian w technologii i produktach bankowych, tak związanych z funkcjonowaniem Banku, we wszyst- by zawsze mogli w pracy z naszymi klientami, w kich regionach tego tak szybko zmieniającego się czasach błyskawicznie zachodzących zmian, służyć świata nasililiśmy jeszcze w 2003 roku naszą im serwisem najwyższej klasy, informacjami i propo- działalność zycjami zawsze na czasie. w zakresie systemu edukacji i dokształcania, lepszego skonsolidowania tego systemu w sieci naszych banków i spółek Austrii i Europie Środkowo-Wschodniej, tak aby silniej wykorzystać synergie tej sieci oraz zoptymalizować i rozbudować działalność szkoleniowo-rozwojową. Duże wsparcie w tej dziedzinie stanowił wprowadzony w latach poprzednich system e-learningu. Dzięki zaletom platformy intranetowej system ten umożliwia wszystkim pracownikom, w czasie dowolnie przez nich wybranym wejście do programu edukacyjnego, przeprowadzenie testów i ćwiczeń z dowolnego stanowiska pracy w Banku. 63.600 dni szkolenia w zakresie … Rozwijania osobowości 6% Języków obcych/kurs komputerowy 10% Kurs dla kadr kierowniczych 17% Handlowo-bankowego przysposobienia zawodowego 47% Edukacjia ogólnej 140 Human Resources – polityka kadrowa 20% Ponadto znajdujemy się obecnie w fazie inten- mości. sywnych treningów w ramach przygotowań do lokalnych instruktorów (trener-instruktor w miejscu wdrożenia wymogów Nowej Umowy Kapitałowej- pracy) uzupełniało dodatkowo te działania. Systematyczne szkolenie na miejscu Bazylea II, dotyczących adekwatności kapitałowej. Management Development – Kształcenie W Europie Środkowo-Wschodniej swoje działania skupiliśmy na wprowadzeniu w regionach, w których działają spółki Banku BA-CA naszej akcji szkoleniowo-rozwojowej zdobywania wysokich kwalifikacji, mającej wspierać wszystkie piony transakcyjne. i rozwój kadr menedżerskich W 2003 roku został opracowany został dla potrzeb Banku, nowy system zintegrowanego rozwoju kadr, permanentnego kształcenia pracowników i kadry kierowniczej, stanowiący istotne narzędzie realizacji założonych przez nas strategii rozwojowych. Jed- Dzięki wprowadzeniu jednolitych standardów w nym z celów tego systemu jest w rozumieniu zakresie strategicznie ważnych obszarów lokalnej wewnętrznego naboru wyłowienie tych osób które działalności szkoleniowej oraz dzięki ponadregio- jednoznacznie posiadają warunki predestynujące je nalnej, skoordynowanej kooperacji, interregio- do dalszego kształcenia, tak aby mogły zostać w nalnym seminariom udało nam się stworzyć atmos- porę przygotowane do przejęcia w przyszłości ferę zrozumienia i akceptacji wokół naszych tre- funkcji kierowniczych. System ten zapewnia rea- ningów, zintensyfikować wymianę myśli technicznej lizację strategicznej i długofalowej polityki rotacji dzięki kadr. zwiększeniu synergii skoordynowanych działań w ramach struktury Grupy, współpracę między oddziałami w Austrii i w Europie ŚrodkowoWschodniej, a przez to wydatnie zwiększyć wydajność naszych wysiłków w działalności szkolenioworozwojowej zgodnie z dewizą „shared production for local use“. Medium dodatkowo wspierającym te działania jest specjalna platforma extranetowi, zawierająca seminaria, materiały z pomocnicze oraz nowości. Równolegle z prowadzonym już od kilku lat programem rozwoju i kształcenia kadry zarządzającej średniego szczebla, w ramach którego wykształcono do tej pory ok. 160 menedżerów, Bank BA-CA zainicjował we współpracy z Wiedeńską Akademią Ekonomiczną i Szkołą Główną Handlową w Warszawie, nowy program edukacyjny pomyślany z zamiarem kształcenia kadr kierowniczych najwyższego szczebla z kompetencjami międzydy- Pod względem merytorycznym skupiliśmy się w na- wizjonalnymi i o międzynarodo- szej działalności oświatowej w 2003 roku w krajach wym formacie. Program ten Europy Środkowo-Wschodniej na grupie tematów z można porównać do podyplomo- zakresu marketingu i zarządzania ryzykiem. Odpo- wego studium MBA, obejmuje wiednio do tych tematów prowadziliśmy na miejscu on kształcenie we wszystkich dziedzinach wiedzy treningi i szkolili lokalnych trenerów, mających prze- takich, jak gospodarka światowa, Europa Środko- jąć i rozwijać te szkolenia. Te działania w poszcze- wo-Wschodnia, bankowość i finanse, zarządzanie gólnych regionach były zarówno pod względem strategiczne, International Behaviour oraz nauka o metodyki jak prowadzących fachowców wspierane przewodzeniu i menedżmencie rotacyjnym, nieod- i pilotowane przez naszych austriackich trenerów. I zownej do zarządzania wielkimi międzynarodowymi tak na przykład w ramach zorganizowanych semi- koncernami. W roku 2003 już 20 osób z kadry nariów dla kadr zarządzających ryzykiem, przygoto- kierowniczej waliśmy materiały dydaktyczne, specjalny przewod- zakończyło naukę według tego programu. Pod aus- nik tematyczny, oraz opracowaliśmy test w systemie picjami Departamentu Rozwoju Kadr wypracowane e-learningu służący sprawdzeniu nabytych wiado- zostały i implementowane po raz pierwszy wspólne drugiego i Zapewnienie strategicznego zarządzania przez kompetentnych fachowców trzeciego szczebla Human Resources – polityka kadrowa 141 dla wszystkich oddziałów i spółek w Europie Środkowo-Wschodniej jednolite standardy w zakresie kształcenia i rozwoju kadr zarządzających. Na podstawie opracowanego modelu kompetencyjnego zdefiniowano jednolity katalog kryteriów, które powinien spełniać przyszły menedżer. Planujemy na rok 2004 dalsze prace rozwojowe nad tym modelem i stosować, w celu zebrania odpowiednich meldunków zwrotnych, przy dorocznej kwalifikacji oddziałów oraz planowaniu rozwojowym dla kadry kierowniczej. Z tego modelu korzysta także zastosowany przez nas z sukcesem w 2003 roku program oceniania i premiowania kadry menedżerskiej „Management by Objectives“ – tzw. program zarządzania przez cele. Ochrona zdrowia Przywiązujemy w Banku BA-CA dużą wagę do kwestii ochrony zdrowia naszych pracowników. Fachowa opiekę specjalistów i teraZdrowie pracowników w naszym Banku też procentuje – znaczną redukcją nieobecności w pracy peutów działających w kilku ośrodkach oraz wysokiej klasy sprzęt gwarantują opiekę zgodną z najnowszymi wymaganiami i standardami współczesnej medy- cyny. Ofertę tą uzupełniają specjalne programy gimnastyki relaksującej i rehabilitacyjnej po przystępnych cenach. Z usług ośrodka zdrowia Banku BA-CA mogą korzystać także pracownicy firm z Bankiem powiązanych, pozwala to jednocześnie podnieść znacznie stopień wykorzystania i rentowność tych placówek. Przeprowadzone przez nas dokładne analizy koszt/zysk potwierdzają dobitnie, że inwestycje te zaowocowały znacznym spadkiem nieobecności w pracy z powodu choroby i wizyt u lekarzy spoza naszych ośrodków. 142 Human Resources – polityka kadrowa Komunikacja – Public Relations Ressort Group Marketing & Communications to czyniła się niewątpliwie postać Barbapapy i jego dział odpowiedzialny za sprawy marketingu i Public rodziny, bohaterów telewizyjnego komiksu. Badania relations (promocja, rozwój produktów) Banku Aus- rynkowe wykazały, że co drugi ankietowany widz tria Creditanstalt (BA-CA). Dział ten ma również za zapamiętał tę reklamę ze wszystkimi szczegółami zadanie dystrybucji (zmierzony zasieg reklamy TV: 41 %) Reklamy w wybranych produktów specjalnie do nich dostoso- mediach drukowanych i reklama radiowa, wyróżnio- wanymi promocjami, w celu osiągnięcia założonych no wówczas tytułem najcelniejszej reklamy miesiąca celów sprzedaży. Główne zadania, jakie zrealizowa- marca w danej kategorii. W związku z przyjęciem liśmy w tym zakresie w 2003 roku; silniejsze promo- przez parlament wiosną 2003 roku reformy ustawy wanie wizerunku Banku na rynku i marki „Bank o rentach i emeryturach Bank wystartował z kolejną Austria Creditanstalt“, wprowadzonej po raz pier- ofensywą reklamową, promującą produkty z zakre- wszy w 2002 roku. Do końca 2004 roku powinien su prywatnych zabezpieczeń emerytalnych na przy- zostać zakończony proces ujednolicania wizerunku szłość. Wiosną wprowadzono na rynek nową ofertę zewnętrznego wszystkich naszych oddziałów i banku, produkt pod nazwą „Zabezpieczenie +“ z placówek. W pracy promocyjnej główny akcent dodatkową spoczywał na promowaniu wizerunku rynkowego Relaunch tej kampanii promocyjnej latem i ponowny naszego Banku, jako silnego Banku w nowej, po- relaunch późną jesienią, krótko przed zmniejsze- szerzonej Europie i medialnym pilotowaniu naszego niem tej państwowej premii z 9,5 % (2003 r.) do wejścia na Giełdę Warszawską latem tego roku. 9 % (2004 r.) stanowił centralny punkt naszych wspieranie sprzedaży i państwową premią podatkową. działań promocyjnych i marketingowych, podjętych Marketing dla forsowania dystrybucji i sprzedaży tego produk- Dział Marketingu ma za zadanie wspomaganie tu. Od początku akcji rozpoczętej w kwietniu Bank Działu Dystrybucji przy wprowadzaniu na rynek i BA-CA sprzedał ponad 15.000 tych umów w syste- dystrybucji nowych, dostosowanych do potrzeb kli- mie „Zabezpieczenie + plan“ i „Zabezpieczenie + enta produktów, ich upowszechnianie wśród kli- emerytura“. entów. Pierwsza kampania marketingowa w 2003 roku dotyczyła grupy tematycznej: budownictwo i kredyty mieszkaniowe. Głównym posłaniem tej kampanii było rozpropagowanie, tego „elastycznego“ kredytu, przy podkreśleniu zapotrzebowania ze strony klientów na bardziej „elastyczne“ warunki kredytowania w grupie produktów. Elastyczne spłaty ratalne, elastyczne okresy obowiązywanie umowy, wysokość kredytu i elastyczne doradztwo bankowe, dostosowane do klienta tak, by mógł on w każdej sytuacji zachować elastyczność finansowania. Ta kampania pozwoliła Bankowi zawrzeć nowe transakcje kredytowe na sumę około 4 mld Euro i uzyskać tym samym wzrosty znacznie powyżej średniej notowanej na rynku. Do takiego sukcesu przy- W dziedzinie produktów związanych z lokatami oszczędnościowymi przeprowadziliśmy w roku 2003 dwie kampanie. Pierwsza, „Oszczędzanie na sukces“ przeprowadzona między kwietniem i sierpniem dotyczyła bezpiecznych i zyskownych form lokat oszczędnościowych w Banku BA-CA. Druga promowała atrakcyjne odsetki kapitałowych lokat oszczędnościowych, zalety opiekuńczych depozytów oszczędnościowych pod zarządem powierniczym przy dodatkowym wykorzystaniu bonusu zabezpieczającej lokatę pożyczki budowlanej i wynikającego z tego uniknięcia opłaty 4 % podatku od dochodów kapitałowych. Obie kampanie pozwoliły zademonstrować na rynku wizerunek Banku BA-CA jako atrakcyjnego partnera w dziedzinie lokat osz- Komunikacja – Public Relations 143 czędnościowych i depozytów. Te udane kampanie, tej ofercie na młodzież studencką. Podczas obu na- którym towarzyszyło wiele towarzyszących akcji pro- szych kampanii marketingowych (wiosną i latem) do mocyjnych, reklamy w prasie, telewizji i oryginalne tej właśnie grupy zaadresowaliśmy nasze nasilone aranżacje wnętrz oddziałów naszego Banku, działania akwizycyjne. Podejmowaliśmy także cały pozwoliły wzmocnić naszą pozycję na rynku lokat szereg ubocznych działań marketingowych jak choć- oszczędnościowych a w zakresie lokat zabezpie- by Giełdowe Grand Prix, seminaria dla studentów, czonych pożyczką budowlaną nawet znacznie letni mailing, mające utrwalić atrakcyjny wizerunek ekspandować. Udana oprawa graficzna książeczek kont studenckich na rynku. oszczędnościowych tej lokaty, autorstwa znanego austriackiego malarza i rzeźbiarza Alfreda Hrdlicki towarzyszyła tej kampanii przy dalszej promocji z okazji światowego Dnia Oszczędzania. zarządzania kontaktami z klientami reaktywowaliśmy w czerwcu 2003 roku dawny Klub Akcjonariuszy Banku Austria pod zmienioną nazwą Koła Z myślą o silniejszym przywiązaniu klientów do na- Inwestorów. Koło to ma stanowić platformę komu- szego Banku prowadziliśmy w 2003 roku dalszą nikacji z grupą wybranych najlepszych klientów optymalizację i rozszerzanie systemu bonusów Banku. W ramach tego ekskluzywnego instrumen- punktowych dla wiernych klientów. Przy wyborze tarium służącego większej integracji klientów z Ban- produktów zwracaliśmy szczególną uwagę na pro- kiem oferujemy cały szereg imprez kulturalnych i dukty markowe. Asortyment jesienno/zimowy 2003 popularno-naukowych oraz dodatkowe akcje pro- roku, stanowił najlepszy pod względem premio- mocyjne przeznaczone specjalnie dla członków Klu- wanych produktów okres, w jego pierwszych bu. Rosnąca liczby członków zdaje się świadczyć o dwóch miesiącach sprzedano więcej produktów niż sukcesie tego pomysłu; jedynie w drugiej połowie w okresie niż do tej pory. Centralnym założeniem w roku 2003 do klubu wstąpiło 104 nowych ramach programu lojalnościowego „Club Suxess“ członków. Na rok 2004 planujemy poza zorganizo- jest większe przywiązanie klientów do Banku, dzięki waniem regionalnych Kół Inwestorów, rozwinięcie dystrybucji wiązanej, z „obcymi“ nie bankowymi działalności w formie organizowanych okresowo produktami i usługami z najrozmaitszych dziedzin spotkań doradców i ekspertów bankowych z klien- skoncentrowanych tematycznie wokół strategicznie tami, członkami Klubu. ważnego zagadnienia bezpieczeństwa. 144 W duchu skutecznych działań podejmowanych dla Bank BA-CA cieszy się już od dawna sławą banku o Ważnym segmentem klientów z punktu widzenia szczególnych tradycjach i kompetencji w prowadze- przyszłości Banku i zapewnienia sobie także w przy- niu kont osób uprawiających wolne zawody. Udało szłości dominującej pozycji na rynku jest młodzież. nam się pozycje zajmowaną w tym segmencie kli- Bank BA-CA ma tradycyjnie duże udziały w tym seg- entów jeszcze bardziej wzmocnić. Przyczyniły się do mencie rynku i w 2003 roku rozwijała dalej swoje tego w dużym stopniu nowo zorganizowane w działania marketingowe skierowana na tę grupę. 2003 roku centra usług dla wolnych zawodów, Ten segment klientów utrzymuje się na stabilnym świadczące usługi doradcze dla tej grupy zawodo- poziomie, choć dostrzegalne są regionalne różnice wej klientów, zarówno w zakresie porad finanso- między wschodnią a zachodnią częścią Austrii. wych związanych z prowadzoną działalnością zawo- Udało nam się zapewnić dobrą pozycję karty Mega- dowo-gospodarczą, jaki i w zakresie prywatnych Card, jako marki odrębnej, nasze działania marke- usług tingowe koncentrowały się w 2003 roku wokół najważniejszych wydarzeń w tak rozumianym ser- hasła, „MegaCard cares for you“. ściśle powiązana wisie było stworzenie w 2003 roku specjalnego z tą akcją była konsekwentna reklama pakietu pro- pakietu promocyjnego dla osób, które postanowiły mocyjnego związanego z kontem na sukces oraz rozpocząć własną działalność gospodarczą w Club Suxess, ze szczególnym zwróceniem uwagi w wolnym zawodzie. Pakiet ten obejmuje usługi Komunikacja – Public Relations finansowych. Niewątpliwie jednym z związane z pomocą w formalnym organizowaniu Działalność sponsorska początków działalności, co taki start znacznie Klasyczne działania marketingowe i promocyjne ułatwia. Szczególną zaletą tego pakietu są wyjątko- Banku BA-CA uzupełniane są ponadto szerokim wo korzystne warunki finansowania. udziałem Banku w wydarzeniach sportowych, Duży sukces odniosła kontynuowana w 2003 roku wielka akcja marketingowa pod hasłem „Czym byłyby wielkie sukcesy bez tych małych“ Sukces ten przyniósł nam dobre notowania we wszystkich notowaniach i wskaźnikach wizerunku firmy na rynku. Ciesząca się wielką popularnością reklama telewizyjna z sympatycznym smykiem o imieniu Sam i butelką mleka była dwukrotnie nagradzana. Marketing i kreowanie marki Nasze banki, spółki zależne Banku BA-CA występują przeważnie pod wspólnym szyldem jako „HVB Bank“, analogicznie do marki całego koncernu „HVB Group“. Czerwona fala łącząca znak „HVB“ i słowo „Bank“ podkreśla rangę Banku BA-CA jako centrum kompetencyjnego dla podmiotów tego regionu. Wyjątek stanowi nasz bank w Polsce, społecznych i kulturalnych. W dziedzinie sponsoringu Bank BA-CA jest szczególnie aktywny w trzech dziedzinach: w działaniach na rzecz sztuk plastycznych, muzyki klasycznej i muzyki jazzowej. W działaniach związanych ze wszystkimi trzema dziedzinami szczególną rolę przywiązujemy do wspierania młodych talentów. Bank BA-CA posiada jedną z najbardziej liczących się kolekcji współczesnej sztuki austriackiej. Liczy ona 9.000 obiektów i jest ciągle wzbogacana o dzieła młodych, obiecujących artystów. Dzieła sztuki plastycznej pochodzące z tych zbiorów prezentowane są w galerii Banku BA-CA – Kunstforum, cieszącej wielką renomą wśród publiczności wiedeńskiej. W ciągu 20 lat działalności galeria BA-CA Kunstforum zorganizowała ponad 40 wystaw, na których gościło ponad 4,5 mln zwiedzających. zarówno na swoją wielkość, jak i silną pozycję i W działalności sponsorskiej w dziedzinie muzyki kla- rozpoznawalność dotychczasowej marki na rynku. sycznej W listopadzie podjęto decyzję o tym, że bank współpracę z młodymi talentami muzycznymi. Zgod- występował będzie w przyszłości pod marką „Bank nie z przyjętym motto: „Bank i nuty“ nasza BPH“ z szatą graficzną analogiczną do pozostałych współpraca z austriackimi młodzikami – Vienna spółek w krajach Europy Środkowo-Wschodniej. Jeunesse trwa już od 30 lat. Także w tej dziedzinie Podobnie silną rozpoznawalność dotychczasowej obowiązuje przyjęta przez Bank zasada szczególne- marki na rynku mają banki w Bułgarii i Chorwacji, i go wspierania młodych talentów u progów kariery. tu ujednolicono zatem tylko szatę graficzną. W dziedzinie muzyki jazzowej Bank tradycyjnie już Bank BA-CA, podobnie jak i pozostałe banki podległe w krajach Europy Środkowo-Wschodniej, medialną organizację kampanii marketingowych należy wymienić przede wszystkim wspiera i promuje grupę Vienna Art Orchestra i najbardziej chyba znany wiedeński klub jazzowy „Porgy & Bess“. zleca zewnętrznej agencji reklamowej. Jednolite Nasz sponsoring w dziedzinie sportu związany jest narzędzia planowania i koncepcja takiej reklamy już od lat z tenisem i golfem. Bank BA-CA poza zor- skoordynowane dla całej grupy ułatwiają symetrycz- ganizowanym w październiku 2003 roku turniejem ność strategii i porównywalność oraz umożliwiają tenisowym wykorzystanie synergii działań. Coraz większe zwró- największy austriacki turniej halowy tenisa, wspierał cenie uwagi na segment działalności detalicznej w roku 2003 po raz pierwszy największy turniej gol- Banku powoduje silniejszą prezencję reklam Banku fa a Austrii – BA-CA Golf Open. w telewizji. Rozpoznawalność marki na rynku znacznie w związku z tymi działaniami wzrosła. Szczególnie silny wzrost w tym zakresie odnotowano na Słowacji, w Chorwacji i w Bułgarii. CA-TennisTrophy, stanowiącym Od połowy lat 90-tych Bank BA-CA zgodnie z rozwojem swej działalności rozszerzył swój sponsoring na kraje Europy Środkowo-Wschodniej. Jeden z Komunikacja – Public Relations 145 popieranych projektów „KunstRaumMitteleuropa“ Debiut („ObszarSztukiEuropaśrodkowa“) ma za zadanie Wartościowych akcji Banku BA-CA latem 2003 w popieranie młodych mało znanych na Zachodzie systemie notowań podwójnych na Giełdzie War- artystów z krajów Europy Środkowo-Wschodniej. szawskiej i Wiedeńskiej stanowił jeden z centralnych Bank popiera wydarzenia w dziedzinie muzyki kla- tematów sycznej sponsorując młode talenty muzyczne w wywołało wielkie zainteresowanie mediów między- ramach Międzynarodowego Forum Muzyki Trenta. narodowych i postawiło nasz Bank w centrum zain- na Warszawskiej pracy tego Giełdzie działu. Papierów Wydarzenie to teresowania publicystów, zajmujących się światowyPublic Relations W dziedzinie imprez i spotkań Bank kontynuuje kach krajów Europy Środkowo-Wschodniej stano- cieszący się wielką popularnością cykl „BA-CA wiła silny akcent w działaniach publiczno-pro- Forum Europejskie“. Już po raz czwarty grupa mocyjnych działu Public Relations. W związku z najważniejszych klientów Banku BA-CA miała oka- zaangażowaniem zję dyskutować w ramach spotkań z tego cyklu z wzmożone zostały akcje informacyjne, zorganizo- najwybitniejszymi osobistościami świata polityki, wano wiele konferencji prasowych, międzynarodo- gospodarki i życia społecznego o perspektywach wy rajd prasowy do Warszawy oraz wiele spotkań i nowej, szerszej Europy. W imprezach tych z wywiadów z członkami Zarządu Banku. W Austrii udziałem takich prelegentów, jak Henry Kissinger, punkt ciężkości naszych działań dotyczył szerszej Hans-Dietrich Genscher, Sir Peter Ustinnov, czy też ofensywy w krajach związkowych. Dzięki temu Bank laureat Nagrody Nobla Robert A Mundell gościło mógł znacznie zwiększył swoją prezencję medialną ponad 600 osób z 16 krajów. W krajach związko- na rynku i zdołał polepszyć swoje wyniki związane z wych Austrii spotkania te przebiegały pod hasłem wizerunkiem i rozpoznawalnością Banku. Zgodnie „Zmiany w systemie finansowania przedsiębiorstw“ ze statystykami Bank był instytucją rynku finanso- oraz „Rating jako nowa szansa“. Bank BA-CA zaz- wego, której dotyczyło najwięcej doniesień w aus- najamiał swoich klientów z wynikami uzyskanych triackich mediach (55 % spektrum). Osiągnęliśmy przez nich ocen ratingowych i we wspólnej rozmo- także wskaźnik inicjatywności na poziomie 57 % wie rozważano możliwości optymalizacji sytuacji wykazując swoją wiodącą rolę także na rynkach kredytowej klientów. medialnych, zarówno pod względem wizerunku fir- W roku 2003 rozszerzono działalność publikacyjną dla klientów Banku, zarówno w dziedzinie wydawnictw ukazujących się drukiem, jaki i publikacji internetowych. Wydawany przez Bank duży kwartalnik na Warszawskiej Giełdzie my, jak i przedstawianych do publicznej debaty tematów. Zbliżyliśmy się tymi notowaniami do prawie idealnych wskaźników, jakie można osiągnąć w działaniach PR. „Bank Exclusiv“ dostępny jest także, wzbogacony o Dział prasy międzynarodowej przygotował z myślą o część lokalną, także w polskiej, czeskiej i chor- promocyjnym wsparciu i medialnej oprawie działań wackiej wersji językowej. Zmieniona w trakcie fuzji sieci Banku w krajach Europy Środkowo-Wschodniej technologicznej Banku Austria i Creditanstalt strona szereg skoordynowanych akcji, poczynając od kon- internetowa uległa w 2003 roku dalszej moder- ferencji prasowych i wywiadów w prasie specjalisty- nizacji. Opłaciły się nasze inwestycje w zakresie bez- cznej krajów CEE, poprzez edycje prasowe w pieczeństwa i usług; Bank BA-CA otrzymał, jako lokalnych językach po specjalne imprezy i akcje pierwsza w Austrii instytucja sektora finansowego publiczne. Przyniosło to nam uznanie wyrażające się europejski znak jakości E-Commerce. także licznymi nagrodami, wśród nich wymieńmy Nasz dział prasowy towarzyszył nam we wszystkich najważniejszych przedsięwzięciach na rynkach krajów Europy Środkowo-Wschodniej w 2003 roku. 146 mi rynkami kapitałowymi. Centralna pozycja na ryn- Komunikacja – Public Relations choćby przyznany nam przez uznane media finansowe tytuł wiodącego banku – BA-CA „Leading Bank“ w Europie Środkowo-Wschodniej. Znany miesięcznik finansowy „The Banker“ należący do cji niemieckiej i angielskiej sześć razy w roku nasz renomowanego koncernu prasowego Financial magazyn „CEE-Visionen“. Magazyn ten zyskał w Times już po raz trzeci (poprzednio 2000 i 2002) tych krajach dużą aprobatę i liczne rzesze czytelni- mianował nas „Bank of the Year in Central and ków, myślimy zatem o kontynuowaniu tej publikacji, Eastern Europe“. Renomowany międzynarodowy nawet po zakończeniu działań reorganizacyjno-inte- magazyn finansowy „Euromoney“ już po raz czwar- gracyjnych, jako medium wewnętrzne całe sieci, ty z rzędu przyznał nam tytuł „Best Bank in CEE“. zarówno w Austrii, jak i krajach Europy Środkowo- Zdobyliśmy ponadto liczne lokalne nagrody i Wschodniej, w nieco zmienionej redakcji i szacie wyróżnienia w kategoriach produktowych wraz z graficznej. W roku 2003 dla wsparcia naszych kiero- naszymi bankami w krajach Europy Środkowo- wnictwa banków w działaniach reorganizacyjno- Wschodniej. integracyjnych w Bułgarii, Chorwacji oraz Bośni i Hercegowinie wydawaliśmy wersję „CEE-Visionen“ Komunikacja wewnętrzna w językach narodowych i dodatkowo w języku Nasze działania w zakresie komunikacji wewnątrz Banku poświęciliśmy w 2003 roku przede wszystkim rozwijaniu drukowanych edycji zaadresowanych w duchu integracji, nie tylko do naszych pracowników w Austrii i krajach CEE, ale także do naszych emerytów. Media te stanowią forum komunikacyjne nie tylko dla Zarządu Banku, ale także dla wszystkich pracowników. Najważniejszym z nich Austrii jest zapewne magazyn „TEAMlive“ ukazujący się w nakładzie 12.500 egzemplarzy o objętości 64 stron. Magazyn te zawiera serwis informacyjny dla różnych grup dyskusyjnych przyczyniając się do działań integrujących pracowników i silniejszego identyfikowania się z angielskim. Istotną rolę w komunikacji wewnętrznej odgrywa platforma internetowa „BA-CA GroupNet“ służąca pracownikom Banku w Austrii i w krajach Europy Środkowo-Wschodniej bieżącymi informacjami Zarządu i serwisem informacyjnym związanym z życiem Banku w języku niemieckim i angielskim. Ten cykl działań uzupełniają także organizowane na żywo spotkania z kierownictwem Banku, służące omówieniu najważniejszych wydarzeń, strategii rozwoju Banku (jak na przykład ostatnie wielkie wydarzenie, jakim był debiut na giełdzie) oraz wymianie poglądów. działaniami i życiem Banku. W oparciu o tę edycję pomyślany został magazyn dla naszych emerytów „Aktiv“ mający za zadanie informowanie i integrację byłych pracowników obu naszych połączonych banków z naszą obecną działalnością. Ich zdanie i rady stanowią dla nas nadal cenne źródło wiedzy. Magazyn ten uzupełnia popularna część poświęcona naszemu serwisowi w zakresie aktywnych form spędzania wolnego czasu dla naszych seniorów. Spektrum medialno-tematyczne pogłębia dodatkowo nasz kwartalnik „Visionen“ poświęcony wybranym tematom. Z myślą o strategii komunikacyjnej w sieci naszych banków w krajach Europy Środkowo-Wschodniej i wspierania integracji i współpracy wydajemy w edy- Komunikacja – Public Relations 147 Zrównoważony rozwój – drobnymi krokami do celu Każdy, kto definiuje zrównoważony rozwój jako cel samym przez BA-CA, wspólnie z innymi bankami. Te do- przedsiębiorczy, musi uzbroić się w żelazną wytrwałość, browolnie zaakceptowane wytyczne odnoszą się do aby wykonać wiele małych, niekiedy uciążliwych i żmud- finansowania wszystkich projektów o wartości inwesty- nych kroków. Pracę przekonywającą ułatwia natomiast cyjnej przekraczającej 50 mln USD. W analizie solidności i fakt, iż wspólne starania mają nie tylko sens zbudowa- wypłacalności przedsiębiorstw od wielu lat uwzględniamy nia silnych podstaw dla naszego społeczeństwa i przy- aspekty związane z ochroną środowiska. szłych pokoleń, lecz są też opłacalne. Nasz referat ds. środowiska od lat popiera referentów d/s Zgodnie z deklaracją UNEP zrównoważony rozwój dla kredytowych i osoby odpowiedzialne za zarządzanie ryzy- nas oznacza zobowiązanie przedsiębiorcy wobec klien- kiem w sprawach związanych z przeprowadzaniem ta. Równocześnie traktujemy sukces gospodarczy, badań niekorzystnych oddziaływań na środowisko. Obok ochronę środowiska oraz odpowiedzialność społeczną szkoleń wewnętrznych w ramach seminariów kredyto- jako siły komplementarne, które stanowią równie istot- wych udostępniane są w intranecie informacje dotyczą- ne czynniki długofalowego pozy- ce środowiska oraz listy poszczególnych branż mających tywnego rozwoju przedsiębiorst- wpływ na stan środowiska. Można tą drogą otrzymać wa. Z inicjatywy Banku Austria również informacje odnośnie skażeń zestarzałych i stanu Creditanstalt, który naturalnie też kontaminacji gleby. Mechanizmy ustalone w Kioto sta- na rynkach wschodzących Europy nowią dla banków poważne wyzwanie. Jako pierwszy Środkowo-Wschodniej czuje się produkt referencyjny dla handlu certyfikatami dwutlenku zobowiązany względem tych wartości, UNEP planuje węgla nasz bank sfinalizował właśnie finansowanie elek- powołać Task Force którego celem ma być uwzględnie- trowni wodnej Tsankov Kamak w Bułgarii (łączna kwota nie aspektów zrównoważonego rozwoju w krajach inwestycji 220 mln Euro, zakończenie budowy 2008). W Europy Środkowo-Wschodniej. Istotnym aspektem w krajach Europy Środkowo-Wschodniej finansowaliśmy tym kontekście jest zlikwidowanie szczególnie groźnych również cały szereg innych wielkich projektów mających dla środowiska skażeń zestarzałych. Dla nas jako jedne- istotne znaczenie dla środowiska. Działając w ramach go z wiodących partnerów finansujących ten projekt i konsorcjum bankowego, współfinansujemy w Bułgarii dla naszego know-how jest to szczególne wyzwanie. Z rozbudowę oraz modernizację istniejącej elektrowni. tego też powodu wydelegowaliśmy kilku ekspertów do Inwestycja ta, mająca na celu podniesienie poziomu elek- projektu naukowego UE „CABERNET“ (www.caber- trowni do najnowocześniejszego standardu technolo- net.org.uk) mającego na celu rewitalizację tzw. Brown- gicznego, pochłonie 350 mln Euro. W dziedzinie gospo- fields, t.zn. byłych terenów przemysłowych. darki wodnej z kolei braliśmy udział w finansowaniu licz- BA-CA wspiera zrównoważony rozwój w krajach Europy ŚrodkowoWschodniej nych projektów w Chorwacji i Rumunii. Ekologia w produkcji Zrównoważony rozwój jest też miarodajnym kryterium Capital Invest Ethik Fonds zasad udzielania kredytu w BA-CA. Obejmuje to zarówno Coraz większa ilość inwestorów zainteresowana jest ulo- standardy dla środowiska i aspektów socjalnych, opraco- kowaniem kapitału nie tylko według kryteriów ekono- wanych przez Bank Światowy dla finansowania projektów micznych – pragną oni także wnieść swój wkład w zrów- w krajach nowo uprzemysłowionych i krajach rozwija- noważony rozwój gospodarki i społeczeństwa. Ofero- jących się, jak również porozumienie „Equator Principles“, wany od sierpnia 2003 roku Capital Invest EthikFonds podpisane w lecie 2003 roku przez grupę HVB i tym kieruje się zasadami etyki, w myśl austriackiej ustawy o 148 Zrównoważony rozwój – drobnymi krokami do celu funduszach inwestycyjnych. Dodatkowo uwzględnia się Diversity Management – kreatywna – na zasadzie „Best of Class“ – zaangażowanie przed- różnorodność siębiorstw w sprawy socjalne oraz ochronę środowiska. Zarządzanie różnorodnością, diversity, to umiejętność kreatywnego podejścia do fenomenu różnorodności Ekologia w przedsiębiorstwie człowieka, różnorodności płci, pochodzenia, języka, wielu W ramach ekologicznego myślenia w przedsiębiorstwie etniczno-kulturowych i religijnych systemów wartości, podejmujemy cały szereg działań odzwierciedlających różnych pojęć rodziny. W Banku BA-CA wydzieliliśmy koncepcję zrównoważonego rozwoju. Między innymi pięć obszarów przejawów różnorodności: płeć, kultura, prowadzimy konsekwentny monitoring danych odnośnie kondycja fizyczna, pokolenia, i modele życia. zużycia różnych materiałów. Również w przypadku zagospodarowania odpadów zbliżamy się do celu maksymalnego wykorzystania potencjału oszczędnościowego. Przy zakupie materiałów biurowych, urządzeń, środków czyszczących i tym podobnych kierujemy się w istotnej mierze aspektami ochrony środowiska. Projekt „Zdrowe biuro“ przewiduje, że przy wyborze oraz ustawieniu mebli biurowych istotną rolę odgrywają najnowocześniejsze aspekty ergonomiczne. W celu koordynowania wszystkich tych działań stworzyliśmy tzw. sieć zrównoważonego rozwoju obejmującą wszystkie działy BA-CA. W obszarze związanym z płcią włączyliśmy do naszych seminariów i szkoleń temat równouprawnienia płci. Główny nacisk położyliśmy przy tym w 2003 roku, po udanej realizacji projektów pilotażowych, na rozwój i wdrożenie z programem mentoringu. Program ten zaadresowaliśmy przede wszystkim do kobiet, w trosce o zwiększenie liczby kobiet na stanowiskach kierowniczych. Początek wdrażania programu nastąpił w listopadzie 2003 roku. Wstępny proces tego systemu poświęcony rozegraniu sprawy podziału związków mentoringowych, dobierania się par mentor/podopieczny, zakończył się pełnym sukcesem. Zwracaliśmy przy tym baczną uwagę Corporate Social Responsibility W roli sponsora wykazujemy się znajomością spraw socjalnych i aktywnie udzielamy się w społeczeństwie, dokładając wszelkich starań do jego pozytywnego na zróżnicowanie tych 50 par pod względem zajmowanego szczebla w hierarchii zawodowej, płci, merytorycznego zakresu pracy oraz wieku. rozwoju. Główne aspekty w tym kontekście – to doraź- Na osoby niepełnosprawne zwracamy szczególną na pomoc w kraju i zagranicą oraz współpraca z kom- uwagę, zarówno wśród naszych klientów, jak i praco- petentnymi partnerami i takimi organizacjami jak Caritas wników. W roku 2003, proklamowanym Rokiem Osób (w ramach funduszu rodzinnego BA-CA), Czerwony Niepełnosprawnych, Krzyż, „Krebshilfe“ (pomoc dla osób chorujących na placówki zostały sprawdzone pod względem łatwości raka), „Kinderhilfe“ (pomoc dla dostępu dla osób niepełnosprawnych, Obowiązujące dzieci), ins nasze oddziały i Dunkel“ standardy znajdują się obecnie na etapie realizacji. W („światło w mroku“ – największa działaniach związanych z różnorodnością w obszarze; akcja zbiórki pieniędzy na pomoc modele życia, akcent położyliśmy na stworzeniu wa- społeczną) bądź„Rettet das Kind“ runków dla wyważonych relacji między życiem zawo- (pomoc dla dzieci), aby wymienić dowym i życiem prywatnym. W tym duchu rozwija- tylko kilka z wielu organizacji i działań, które wspieramy. liśmy dalej modele pracy w niepełnym i ruchomym W dziedzinie sportu dla osób niepełnosprawnych spon- wymiarze czasowym. Z myślą o rodzinach a zwłaszcza sorowaliśmy całą serię turniejów tenisowych dla osób osobach przebywających na urlopach macierzyńskich i poruszających się na wózkach inwalidzkich. Nagrodę za opiekuńczych prowadzimy dwa przedszkola zakłado- osiągnięcia w dziedzinie publicystyki przyczyniającej się we. Bank nasz organizuje ponadto liczne imprezy spec- do respektowania praw człowieka sponsorowaną przez jalne dla dzieci i młodzieży, letnie obozy i wakacyjne BA-CA otrzymała gazeta dla bezdomnych „Augustyn“. kursy sportowe. Bank BA-CA został w 2003 roku Nasze banki zależne również angażują się w tego typu wyróżniony jako firma z najlepszym podejściem do działalność. kobiet i rodzin. ścisła współpraca z instytucjami charytatywnymi w duchu społecznej odpowiedzialności „Licht wszystkie Zrównoważony rozwój – drobnymi krokami do celu 149 Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe według standardów MSSF/MSR Spis treści: Rachunek zysków i strat za rok obrotowy 2003 152 B i l a n s n a d z i e ń 3 1 . 1 2 . 2 0 0 3 r. 153 Zmiany w kapitale własnym 154 Rachunek przepływów pieniężnych 155 Noty objaśniające do skonsolidowanego sprawozdania finansowego (1) (2) (3) Podwyższenie kapitału Banku Austria Creditanstalt AG Przejęcia i sprzedaż spółek Podsumowanie znaczących zasad rachunkowości 156 156 158 (4) (5) (6) (7) (8) (9) (10) (11) (12) (13) Wynik z tytułu odsetek Rezerwy na ryzyko kredytowe Wynik z tytułu prowizji Wynik operacji finansowych Koszty działania banku i ogólnego zarządu Wynik z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych Wynik z finansowego majątku trwałego Amortyzacja wartości firmy oraz wartości niematerialnych i prawnych Podatek dochodowy Zysk na akcję 165 165 165 166 166 166 166 167 167 167 (14) (15) (16) (17) (18) (19) (20) (21) (22) (23) (24) (25) (26) (27) Kasa i środki w Bankach Centralnych Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu Należności od sektora finansowego i niefinansowego Rezerwa na ryzyko niewywiązania się z należności Finansowy majątek trwały Rzeczowy majątek trwały, wartości niematerialne i prawne Inne aktywa Zobowiązania wobec sektora finansowego i niefinansowego Zobowiązania zabezpieczone Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu Rezerwy Inne pasywa Fundusze podporządkowane Kapitał własny 168 168 168 171 171 172 173 174 176 176 176 178 178 178 Rachunek zysków i strat wg pozycji Dane szczegółowe bilansu Dodatkowe informacje według MSSF/MSR (28) Wartość godziwa (29) Informacje na temat podmiotów powiązanych (30) Sprawozdawczość segmentów działalności 150 Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF/MSR – Spis treści 179 180 182 (31) (32) (33) (34) (35) (36) (37) (38) (39) (40) 186 187 187 187 187 Aktywa od których nie nalicza się odsetek Zabezpieczenie na aktywach Aktywa podporządkowane Aktywa i pasywa w walutach obcych Aktywa i pasywa powierzone Transakcje kupna/sprzedaży instrumentów finansowych z przyrzeczeniem odkupu Pozabilansowe zobowiązania warunkowe Lista wybranych spółek zależnych i innych udziałów kapitałowych Grupy Zatrudnienie Zdarzenia po dacie bilansowej 188 188 188 190 190 Raport na temat ryzyka (41) Ogólna strategia zarządzania ryzykiem (42) Ryzyko operacyjne (43) Ryzyka prawne toczących się postępowań (44) Ryzyko kredytowe (45) Finansowe instrumenty pochodne (46) Listy patronackie dla banków i innych instytucji finansowych Informacje wymagane przepisami prawa austriackiego (47) Podstawa prawna według prawa austriackiego (48) Organy (49) Dywidendy (50) Główne różnice między skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym sporządzonym według MSSF/MSR a skonsolidowanym sprawozdaniem zgodnym z Austriackimi Standardami Rachunkowości (51) Środki własne i wysokość środków adekwatności kapitałowej Grupy Banku BA-CA zgodna z wymogami nadzoru bankowego 191 201 203 203 204 207 Oświadczenie Zarządu Banku Austria Creditanstalt 215 Raport biegłych rewidentów 216 Raport Rady Nadzorczej 218 207 208 208 209 212 Uwaga: W sprawozdaniu finansowym terminy „Grupa BA-CA“ oraz „Grupa Bank Austria Creditanstalt“ odnoszą się do Grupy Kapitałowej. W zakresie informacji odnoszących się do spółki dominującej lub jej odrębnych sprawozdań finansowych używa się określenia „Bank Austria Creditanstalt AG“ lub „Bank BA-CA“. W tabelach mogą występować niewielkie różnice w sumowaniu, które wynikają z zaokrągleń. Skonsolidowane Sprawozdanie Finansowe wg MSSF/MSR – Spis treści 151 Rachunek zysków i strat grupy Banku Austria Creditanstalt roku obrotowego 2003 (Nota) Przychody z tytułu odsetek Koszty odsetek 2003 mln euro 2002 mln euro +/–w odniesieniu do 2002 r. mln euro w% 4.802 – 2.626 5.825 – 3.519 – 1.024 893 – 17,6 – 25,4 Wynik z tytułu odsetek (4) 2.176 2.307 – 131 – 5,7 Rezerwy na ryzyko kredytowe (5) – 467 – 537 70 – 13,0 1.709 1.770 – 61 – 3,4 1.412 – 278 1.358 – 282 54 4 4,0 – 1,4 Wynik z tytułu odsetek uwzględniający rezerwy na ryzyko kredytowe Przychody z tytułu prowizji Koszty opłat i prowizji Wynik z tytułu prowizji (6) 1.134 1.076 58 5,4 Wynik operacji finansowych (7) 220 231 – 11 – 4,7 Koszty działania banku i ogólnego zarządu (8) – 2.479 – 2.503 24 – 1,0 Wynik z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych (9) 18 –1 19 >100 602 572 30 5,3 Zysk na działalności operacyjnej Wynik z finansowego majątku trwałego (10) 120 28 92 >100 Amortyzacja wartości firmy oraz wartości niematerialnych i prawnych (11) – 67 – 88 21 – 24,1 –8 –8 1 – 6,8 648 504 144 28,5 – 155 – 111 – 44 39,6 493 393 100 25,4 – 51 – 84 33 – 39,5 442 309 133 43,0 Wynik z tytułu innych przychodów i kosztów Zysk brutto z działalności banku Podatek dochodowy (12) Zysk netto roku obrotowego Część okresowego zysku netto przypadająca na udziały mniejszości (2) Skonsolidowany zysk netto roku obrotowego Wskaźniki finansowe 2003 2002 3,40 2,71 12,8 % 10,6 % 8,7 % 6,5 % Wskaźnik rentowności kapitału netto przed skorygowaniem o wartość firmy kowaniu, przed odpisem amortyzacyjnym 12,4 % 10,2 % Wskaźnik koszty/dochody 69,9 % 69,3 % Wskaźnik ryzyko/zysk 21,5 % 23,3 % Zysk na akcję (w euro rozwodniony i nierozwodniony)(13) Wskaźnik rentowności kapitału brutto Wskaźnik rentowności kapitału netto (%) 152 Rachunek zysków i strat Bilans grupy Banku Austria Creditanstalt na dzień 31 grudnia 2003 r. Aktywa (Nota) 31. 12. 2003 mln euro 31. 12. 2002 mln euro +/–w odniesieniu do 2002 r. mln euro w% Kasa i środki w Bankach Centralnych (14) 2.286 1.824 462 25,3 Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu (15) 16.140 18.954 – 2.814 – 14,8 Należności od sektora finansowego (16) 25.130 29.558 – 4.428 – 15,0 Należności od sektora niefinansowego (16) 75.997 76.354 – 357 – 0,5 – Rezerwa na ryzyko niewywiązania się z należności (17) – 3.490 – 3.622 132 – 3,6 Finansowy majątek trwały (18) 15.910 17.976 – 2.066 – 11,5 Rzeczowy majątek trwały (19) 1.120 1.177 – 57 – 4,9 Wartości niematerialne i prawne (19) 1.288 1.162 126 10,8 Inne aktywa (20) 2.674 4.586 – 1.912 – 41,7 137.053 147.968 – 10.915 – 7,4 31. 12. 2003 mln euro 31. 12. 2002 mln euro AKTYWA RAZEM Pasywa (Nota) +/–w odniesieniu do 2002 r. mln euro w% Zobowiązania wobec sektora finansowego (21) 39.133 41.033 – 1.900 – 4,6 Zobowiązania wobec sektora niefinansowego (21) 53.824 56.562 – 2.738 – 4,8 Zobowiązania zabezpieczone (22) 17.399 19.992 – 2.593 – 13,0 Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu (23) 8.560 10.504 – 1.944 – 18,5 Rezerwy (24) 3.422 3.490 – 68 – 1,9 Inne pasywa (25) 3.118 4.673 – 1.555 – 33,3 Fundusze podporządkowane (26) 5.419 6.455 – 1.036 – 16,1 (2) 362 650 – 288 – 44,3 (27) 5.815 4.610 1.206 26,2 137.053 147.968 – 10.915 – 7,4 Kapitał własny akcjonariuszy mniejszości Kapitał własny PASYWA RAZEM Bilans 153 Zestawienie zmian w kapitale własnym Grupy Banku Austria Creditanstalt mln Euro Kapital podstawowy Kapitał rezerwowy Rezerwy utworzone Rezerwy szacunkowe zgodnie z MSR 39 Kapitał własny 829 2.177 2.148 – 279 4.875 Stan na dzień 1 stycznia 2002 r. 309 309 Dywidendy wypłacone – 116 – 116 Różnice z wyceny rezerw w walutach obcych – 287 – 287 Skonsolidowany wynik finansowy netto – 161 Udziały w jednostkach dominujących – 161 – 23 Rozwiązanie rezerw na podatek odroczony z udziałów w spółkach dominujących 13 13 2.031 – 266 4.610 Kapitał rezerwowy Rezerwy utworzone Rezerwy szacunkowe zgodnie z MSR 39 Kapitał własny 829 2.016 2.031 – 266 4.610 240 683 Nie wpływające na wynik zmiany w ocenie zgodnie z MSR 39 1) Kapital podstawowy Stan na dzień 1 stycznia 2003 r. Podniesienie kapitału 829 Stan na dzień 31.12.2002 r. – 23 2.016 1) Rezerwa kapitałowa w odrębnym sprawozdaniu finansowym BA-CA AG 1.489 mln Euro mln Euro 923 442 442 Dywidendy wypłacone – 116 – 116 Różnice z wyceny rezerw w walutach obcych – 233 – 233 Skonsolidowany zysk netto 38 Udziały w jednostkach dominujących 38 26 Pozostałe zmiany Nie wpływające na wynik zmiany w ocenie zgodnie z MSR 39 1.069 Stan na dzień 31.12.2003 r. 2.737 2) 2.149 26 126 126 – 139 5.815 2) Rezerwa kapitałowa w odrębnym sprawozdaniu finansowym BA-CA AG 2.154 mln Euro mln euro Rezerwa na zabezpieczenie przepływu środków pieniężnych Rezerwa na AfS Rezerwy szacunkowe zgodnie z MSR 39 – 263 –3 – 266 – 45 7 – 38 Zmniejszenia 39 – 21 18 Zmiany oceny 43 104 147 – 226 87 – 139 Stan na dzień 1 stycznia 2003 r. Zwiększenia Stan na dzień 31.12.2003 r. 154 Zestawienie zmian w kapitale własnym Rachunek przepływów środków pieniężnych mln euro 2003 2002 WYNIK NETTO 493 393 Pozycje niepieniężne zawarte w wyniku finansowym netto oraz korekty dot. uzgodnień wyniku finansowego netto do przepływów z działalności operacyjnej Umorzenia, amortyzacja, aktualizacjia wartości Zmiany wartości rezerw dot. spraw pracowniczych oraz innych rezerw Zmiany wartości innych pozycji niepieniężnych Zysk/strata na sprzedaży wartości niematerialnych i prawnych, majątku rzeczowego oraz inwestycji 877 196 23 1.064 239 1.025 – 95 – 129 1.494 2.592 Zmiany stanu aktywów i pasywów z tytułu działalności operacyjnej po korektach uwzględniających pozycje niepieniężne Aktywa przeznaczone do obrotu Należności Inne aktywa Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu Zobowiązania wobec sektora finansowego i niefinansowego Inne należności zabezpieczone Inne pasywa 992 3.347 418 –3 – 3.879 – 2.511 – 933 574 14.861 – 152 – 2.915 – 11.540 – 2.856 365 PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ –1.075 929 Wpływy z tytułu sprzedaży Inwestycji Rzeczowego majątku trwałego 4.466 73 6.094 102 Wydatki z tytułu zakupu Inwestycji Rzeczowego majątku trwałego – 2.594 – 484 – 7.540 – 449 RAZEM Wpływy z tytułu sprzedaży jednostek zależnych 175 104 Wydatki z tytułu zakupu jednostki zależnej (po odjęciu nabytych środków pieniężnych) – 37 – 92 Inne zmiany PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI INWESTYCYJNEJ Środki pieniężne z tytułu podniesienia kapitału Dywidendy wypłacone Zobowiązania podporządkowane oraz pozostała działalność finansowa PRZEPŁYWY ŚRODKÓW PIENIĘŻNYCH Z DZIAŁALNOŚCI FINANSOWEJ ŚRODKI PIENIĘŻNE NA POCZĄTEK OKRESU SPRAWOZDAWCZEGO Przepływy środków pieniężnych z działalności operacyjnej Przepływy środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej Przepływy środków pieniężnych z działalności finansowej Zmiana stanu środków pieniężnych z tytułu różnic kursowych ŚRODKI PIENIĘŻNE NA KONIEC OKRESU SPRAWOZDAWCZEGO 176 – 45 1.775 –1.826 905 0 – 116 – 116 – 1.024 – 602 – 235 – 718 1.824 3.428 – 1.075 1.775 – 235 –3 929 – 1.826 – 718 11 2.286 1.824 67 4.685 – 2.819 107 1 6.442 – 3.564 41 PłATNOŚCI Z TYTUŁU PODATKU, ODSETEK I DYWIDEND Zapłacony podatek dochodowy Odsetki otrzymane Odsetki zapłacone Dywidendy otrzymane Rachunek przepływów środków pieniężnych 155 Noty do skonsolidowanego Sprawozdania Finansowego Banku Austria Creditanstalt ( 1 ) P o d w y ż s z e n i e k a p i t a ł u B a n k u A u s t r i a C re d i t a n s t a l t A G Nadzwyczajne Walne Zgromadzenie Akcjonariuszy podjęło w dniu 20. 6. 2003 r. decyzję o podwyższeniu kapitału zakładowego Banku. Cena emisji została ustalona w dniu 8. 7. 2003 r. na 29 Euro za akcję. W wyniku emisji udziały Hypovereinsbank AG, Monachium zmniejszyły się z 99,9 % do 77,5 %. Od dnia 9. 7. 2003 akcje te notowane są na rynku pierwotnym Wiedeńskiej Giełdy Papierów Wartościowych. Wpływy z nowej emisji wyniosły 958 mln Euro, co przy kosztach emisji, wynoszących 53 mln Euro i pozytywnym efekcie podatkowym w wysokości 18 mln Euro, przyczyniło się do podniesienia kapitału własnego Banku o 923 mln Euro. Bank Austria Creditanstalt AG jest pierwszą zagraniczną spółką, której akcje notowane są (od14 października 2003 r.) na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. (2) Przejęcia i sprzedaż spółek W obrębie spółek bezpośrednio lub pośrednio kontrolowanych przez Bank Austria Creditanstalt objętych konsolidacją, nastąpiły w porównaniu z rokiem sprawozdawczym następujące zmiany: Spółka BA/CA Asset Finance Limited, Glasgow została 30.9.2003 r. sprzedana. Bank Austria Creditanstalt przejął od Banku HVB pakiet 18,95 % udziałów w Banku Przemysłowo-Handlowym PBK S.A., Kraków. Jednocześnie przekazaliśmy kwotę transferową w wysokości 439 mln Euro, w ramach ogólnej wymiany udziałów w spółkach regionalnych, którą tym samym zakończono. Ponadto Bank Austria Creditanstalt nabył m.in. 81,79 % udziałów w spółce Central profit banka d.d., Sarajewo, za 19,8 mln Euro, oraz 90 % udziałów w spółce LEASEFINANZ Aktiengesellschaft, Wiedeń za ok. 15 mln Euro a także pozostałe 50 % udziałów Banku Austria Creditanstalt KFZ Leasing GmbH, Wien, za kwotę 2,6 mln Euro i spółki Leasinggesellschaft CAC Leasing a.s., Prag, za sumę 26,4 mln Euro i dalsze 30 % do posiadanej do tej pory połowy udziałów spółki CAC Leasing Slovakia a.s., Bratislava za sumę 5,1 mln Euro. Przejęta w ostatnim kwartale 2003 roku spółka Central profit banka d.d., Sarajewo począwszy od 1.1.2004 r. objęta zostanie pełną konsolidacją z Grupą. Ta data wyznacza także zakończenie prac nad opracowaniem jednolitego systemu rachunkowości, obowiązującego w całej grupie kapitałowej. Wykazany w aktualnym sprawozdaniu finansowym za rok 2003 wynik finansowy netto wyniósł 619 tys. Euro przy wartości aktywów 241,9 mln Euro według stanu na koniec roku 2003. Od dnia 1.1.2003 r. pełną konsolidacją został bułgarski Bank CB Biochim AD. W roku sprawozdawczym nastąpiło połączenie się spółki HVB Bank Croatia d.d., Zagreb ze spółką Splitska banka d.d., Split. W ramach przygotowań do tego połączenia Europejski Bank Restrukturyzacji i Rozwoju przejął za sumę 14,3 pozostałe 19,98 % udziałów w spółce HVB Bank Croatia d.d. Ponadto Bank przejął za sumę 35 mln Euro dodatkowe udziały w powiązanej spółce Bank Austria Creditanstalt Treuhand GmbH, Wiedeń, podnosząc je z 19,95 % na 95 %, zmieniając jednocześnie jej nazwę na Bank Austria Creditanstalt ImmoTrust GmbH, Wiedeń. 156 Podwyższenie kapitału, przejęcia spółek Efekty zmian w grupie podmiotów objętych konsolidacją Aktywa Bilans Grupy na dzień 31.12.2002 r. mln Euro Sprzedaż konsolidowanych spółek zależnych na dzień 30.9.2003 r. Przejęcie konsolidowanych spółek na dzień 1.1.2003 r. Przejęcie konsolidowanych spółek na dzień 1.7.2003 r. 1.824 0 109 0 Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu 18.954 0 126 0 Należności od sektora finansowego 29.558 0 21 5 Należności od sektora niefinansowego 76.354 – 923 939 187 – Rezerwa na ryzyko niewywiązania się z należności – 3.622 5 – 18 –3 Finansowy majątek trwały 17.976 –2 1 0 Rzeczowy majątek trwały 1.177 – 16 35 1 Wartości niematerialne i prawne 1.162 0 2 0 Kasa i środki w Bankach Centralnych 4.586 – 15 22 5 147.968 – 950 1.237 195 Bilans Grupy na dzień 31.12.2002 r. Sprzedaż konsolidowanych spółek zależnych na dzień 30.9.2003 r. Przejęcie konsolidowanych spółek na dzień 1.1.2003 r. Przejęcie konsolidowanych spółek na dzień 1.7.2003 r. Zobowiązania wobec sektora finansowego 41.033 – 901 712 148 Zobowiązania wobec sektora niefinansowego 56.562 0 356 24 Zobowiązania zabezpieczone 19.992 0 3 0 Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu Inne aktywa AKTYWA RAZEM Pasywa mln Euro 10.504 0 0 0 Rezerwy 3.490 –5 5 7 Inne pasywa 4.673 – 20 46 8 Fundusze podporządkowane 6.455 0 0 0 Udziały mniejszości Kapitał własny PASYWA RAZEM 650 –0 0 0 4.610 – 25 115 8 147.968 – 950 1.237 195 Zwiększenia dotyczą konsolidacji CB Biochim AD oraz spółek leasingowych, zmniejszenia BA/CA Asset Finance Limited W maju 2003 r. objęliśmy w drodze konwersji posiadanych przez nas świadectw udziałowych reprezentujących prawo do udziału w zyskach 49 % udziałów w holdingu bankowym A & B Banken-Holding GmbH i wykazujemy je w pozycji inwestycji finansowych wycenianych metodą praw własności at equity. Holding ten jest podmiotem dominującym dla kilku podmiotów, w których nasza spółka posiada pakiety mniejszościowe, w tym akcje w trzech austriackich bankach regionalnych (37,5 % akcji Bank für Tirol und Vorarlberg w Tyrolu, 28 % akcji Bank für Kärnten und Steiermark w Klagenfurcie oraz 29,4 % akcji Oberbank AG w Linz). przejęcia spółek 157 Większość udziałów w spółkach wycenianych metodą praw własności CA Versicherung AG, Wiedeń i Union Versicherungs-Aktiengesellschaft, Wiedeń zostały sprzedana a pozostały udział w wysokości 10% ujęty jest w segmencie inwestycji finansowych. (3) Podsumowanie znaczących zasad rachunkowości Wszystkie kwoty zostały wykazane w milionach Euro, chyba że wykazano inaczej. Przy sporządzeniu niniejszego skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy Banku Austria Creditanstalt uwzględniony został zapis austriackiej ustawy Prawo bankowe 59a oraz obowiązujących na dzień kończącego się roku obrotowego wymogów Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF) opublikowanych przez Komitet Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (IFRIC/SIC – KMSR obecnie RMSR) do końca 2003 roku. Dane porównawcze za rok poprzedni również bazują na tych standardach. Istotne różnice pomiędzy zasadami MSSF (poprzednio MSR) a Austriackimi Zasadami Rachunkowości dotyczące stosowanych zasad rachunkowości i sprawozdawczości finansowej zawarto w nocie 50. Kontrakty typu spot oraz kontrakty sprzedaży aktywów finansowych ewidencjonuje się w dacie zawarcie transakcji. Wszystkie istotne spółki, które są bezpośrednio lub pośrednio kontrolowane przez Bank Austria Creditanstalt, zostały objęte konsolidacją. Dla określenia istotności zastosowano jednolite dla całej Grupy kryteria; kryteria te odnoszą się do efektu ujęcia bądź też pominięcia spółki zależnej w prezentacji sytuacji finansowej Grupy oraz wyniku z jej operacji. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe Banku Austria Creditanstalt zgodne z MSR zostało sporządzone na bazie odrębnych sprawozdań finansowych wszystkich konsolidowanych spółek zgodnie z MSR na bazie jednolitych standardów Grupy. Istotne inwestycje w stowarzyszone instytucje finansowe, tj. spółki, które nie są kontrolowane pośrednio lub bezpośrednio przez Bank Austria Creditanstalt AG, ale na które może on wywierać znaczący wpływ, są rozliczane metodą praw własności. Udziały w innych spółkach klasyfikowane jako udziały dostępne do sprzedaży są ujmowane w wartości godziwej, o ile możliwe jest jej wiarygodne oszacowanie. Zmiany w wartości są bezpośrednio ujmowane w kapitałach. Jeżeli wartość godziwa nie może być wiarygodnie ustalona, udziały są ujmowane w cenie nabycia. W przypadku utraty wartości w znaczeniu MSR 39.109, zanotowana strata jest odwracana, kiedy ustają okoliczności, które doprowadziły do tej utraty wartości. Przyjęte metody konsolidacji (dla każdej ze spółek ujętej w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym)zostały opisane w wykazie wybranych spółek zależnych oraz udziałów własnościowych, w nocie 38. 158 przejęcia spółek, Zasady rachunkowości Metody konsolidacji Przejęcia spółek W przypadku przejęcia spółki zależnej jej aktywa oraz pasywa są wyceniane według wartości godziwej. Różnica między wartością godziwą a ceną nabycia jest ujmowana w bilansie jako wartość firmy i podlega amortyzacji metodą liniową w szacowanym na 20 lat okresie użytkowania (w niektórych przypadkach 15 lat). W dniu przejęcia kapitał własny zagranicznych spółek zależnych jest przeliczany na Euro. Zyski i straty powstałe w wyniku przeliczania kapitałów własnych spółek zależnych na waluty obce według stanu na dzień bilansowy zostały ujęte bezpośrednio w niepodzielonym wyniku finansowym z lat ubiegłych. Efekt zaprezentowano w sprawozdaniu zmian w kapitałach własnych Grupy. Dla wszystkich spółek zależnych oraz innych udziałów własnościowych nabytych po 1 stycznia 1995 r. wartość firmy została obliczona zgodnie z metodą opisaną powyżej. W przypadku przejęcia spółki zależnej udziały mniejszościowe ujmowane są proporcjonalnie według wartości godziwej. Procedury konsolidacyjne Należności, zobowiązania, koszty i przychody z tytułu transakcji między jednostkami grupy podlegają eliminacji, chyba że są nieistotne. Zyski z transakcji między jednostkami grupy są również eliminowane. Transakcje w walutach obcych Transakcje w walutach obcych są wyceniane zgodnie z MSR 21. Aktywa pieniężne i zobowiązania denominowane w walucie innej niż Euro są przeliczane na Euro według rynkowego kursu wymiany obowiązującego na dzień bilansowy. Kontrakty terminowe (forward), które nie zostały jeszcze rozliczone, są przeliczane według kursu obowiązującego na dzień bilansowy. Pozycje bilansowe oraz koszty i przychody tych spółek zależnych, których sprawozdania finansowe są sporządzone w innej walucie niż Euro, zostały przeliczone według obowiązujących na dzień bilansowy kursów rynkowych. Zyski i straty z tytułu różnic kursowych zostały odniesione na kapitał własny i zaprezentowane w pozycji niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych. Środki pieniężne i ekwiwalen- Kwota środków pieniężnych i ekwiwalentów środków pieniężnych w sprawozdaniu z ty środków pieniężnych przepływów środków pieniężnych odpowiada pozycji bilansowej: kasa i środki pieniężne w Banku Centralnym. Aktywa finansowe przezna- Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu, tj. papiery wartościowe przeznaczone do obrotu czone do obrotu oraz dodatni efekt wyceny instrumentów pochodnych, stanowią część portfela handlowego i są ujmowane według wartości godziwej. W celu ustalenia wartości godziwej przyjmuje się ceny rynkowe oraz kwotowania rynkowe Bloomberga, Reutera, Telerate i inne. W przypadku braku tego typu cen lub kwotowań ma zastosowanie wycena oparta na wartości bieżącej lub na podstawie modelu wyceny opcji. Zmiany wartości godziwej aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu (włącznie z instrumentami pochodnymi przeznaczonymi do obrotu) są ujmowane w wyniku finansowym. Kompensowanie jest dokonywane tylko w przypadku, kiedy istnieją po temu podstawy prawne i odzwierciedla to oczekiwane przyszłe przepływy środków pieniężnych w ramach transakcji. Zasady rachunkowości 159 Instrumenty pochodne są ujmowane w bilansie w wartości godziwej. Skutki zmian wartości Instrumenty pochodne godziwej w ciągu roku finansowego są ujmowane w wyniku finansowym. Wyjątkiem są te instrumenty pochodne, które są wyznaczone jako instrumenty zabezpieczające. Tego typu instrumenty pochodne zostały bardziej szczegółowo opisane poniżej. Bank Austria Creditanstalt ujmuje powiązania zabezpieczające pomiędzy instrumentami finansowymi zgodnie z MSR 39: jako zabezpieczenie przepływów środków pieniężnych, jako zabezpieczenie wartości godziwej lub zabezpieczenie udziałów w aktywach netto jednostek zagranicznych. W Banku BA-CA wbudowane instrumenty pochodne w inne instrumenty finansowe są rozpoznawane w wartości godziwej jako samodzielne instrumenty pochodne lub jako część powiązania zabezpieczającego. Zabezpieczanie wartości godziwej – zabezpieczanie skutków zmian w wartości godziwej wprowadzonych do ksiąg rachunkowych aktywów lub zobowiązań – jest stosowane zwłaszcza do własnych emisji Banku. Zmiany wartości godziwej instrumentów pochodnych wyznaczonych jako instrumenty zabezpieczające są ujmowane w wyniku finansowym. Wartości bilansowe pozycji zabezpieczanych są korygowane o zyski lub straty wynikające z zabezpieczanego ryzyka, które również ujmowane są w wyniku finansowym. Instrumenty pochodne wyznaczone do zabezpieczania ryzyka stóp procentowych są w ramach struktury zarządzania aktywami i pasywami ujmowane jako zabezpieczenia przepływów środków pieniężnych. W celu zabezpieczenia przepływów środków pieniężnych płatności wynikające z aktywów i pasywów opartych o zmienną stopą procentową są zamieniane na płatności oparte o stałą stopę procentową, głównie za pomocą transakcji zamiany stóp procentowych. Zmiany w wartości godziwej instrumentów pochodnych uznanych jako instrumenty zabezpieczające, w efektywnej części zabezpieczania, są ujmowane w osobnej pozycji kapitałów własnych (kapitały wynikające z zabezpieczenia przepływów środków pieniężnych) bez wpływu na wynik finansowy. Kredyty i pożyczki udzielane przez Bank Austria są prezentowane w bilansie w kwocie brutto, Kredyty i pożyczki tj. przed odjęciem rezerw, uwzględniając naliczone odsetki. Odsetki są naliczane tylko w przypadku, kiedy spodziewana jest ich zapłata. Premie lub dyskonta są ujmowane według zasady memoriałowej. Klasyfikacja leasingu jest oparta o kryterium zakresu ryzyka oraz pożytków z tytułu własności leasingowanego aktywa, ponoszonych przez leasingodawcę lub leasingobiorcę. W księgach leasingodawcy aktywa z tytułu leasingu finansowego (przeniesienie na leasingobiorcę zasadniczo wszystkich ryzyk oraz korzyści związanych z własnością aktywa) ewidencjonowane są jako należności i wykazywane jako kredyty i pożyczki w wartości równej inwestycji netto. Uznanie przychodów odsetkowych odzwierciedla stała okresowa stopa zwrotu na zaangażowanych inwestycjach netto. 160 Zasady rachunkowości Leasing W przypadku leasingu operacyjnego ryzyka oraz pożytki związane z własnością aktywa nie są przenoszone. Aktywa są częścią rzeczowego majątku trwałego i są wyceniane według zasad zgodnych z zasadami wyceny mającymi zastosowanie dla tego typu aktywów. Przychody z tytułu leasingu są uznawane na bazie liniowej przez okres trwania umowy. Bank Austria Creditanstalt działa na rynku przede wszystkim jako leasingodawca w leasingu finansowym. W księgach leasingobiorcy aktywa w leasingu finansowym ewidencjonowane są jako składnik rzeczowego majątku trwałego, a zobowiązanie jako składnik pasywów. Leasingowane aktywa i zobowiązania są ujmowane w momencie rozpoczęcia umowy w wartości równej wartości godziwej leasingowanych aktywów lub w przypadku niższej wartości, wartości bieżącej minimalnych opłat leasingowych. Opłaty leasingowe są rozkładane pomiędzy koszty finansowe i zmniejszanie zaległego zobowiązania. Koszty finansowe są ujmowane jako koszty odsetkowe. Opłaty leasingowe w leasingu operacyjnym są ewidencjonowane jako koszty wynajmu. Umowy, w których Bank BACA występuje jako leasingobiorca, są umowami o stosunkowo małym znaczeniu. Rezerwy na kredyty Rezerwy na kredyty stanowią całkowitą kwotę rezerw tworzonych na straty na kredytach i pożyczkach (łącznie z rezerwami celowymi o stałej stopie procentowej, tj. rezerwami na małe kredyty tworzone na podstawie kryteriów określonych dla klientów). Rezerwy na kredyty są tworzone na podstawie szacowanych przyszłych strat na kredytach i odsetkach. Rezerwy na zobowiązania warunkowe są ujmowane w rezerwach po stronie pasywów. Inwestycje Inwestycje utrzymywane do upływu terminu zapadalności są ujmowane według zamortyzowanego kosztu do momentu zapadalności. Utrata wartości inwestycji utrzymywanych do terminu zapadalności w znaczeniu MSR 39.109 następuje w przypadku, jeżeli jego wartość bilansowa jest większa niż jego szacowana wartość możliwa do odzyskania. Taka utrata wartości jest uwzględniana w wyniku finansowym. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży, a nie przeznaczone do obrotu, są odrębną kategorią instrumentów finansowych. Przy określaniu wartości godziwej kontraktów wartość bieżąca jest kalkulowana na podstawie przyszłych przepływów pieniężnych wynikających z kontraktu z klientem przy użyciu bieżącej krzywej dochodowości dla danej waluty (dla kontraktów typu swap). Zmiany wartości godziwej wynikające z ponownej wyceny są ewidencjonowane jako składnik kapitałów własnych (rezerwa na aktywa dostępne do sprzedaży) bez wpływu na wynik finansowy do momentu sprzedaży takiego aktywa. Udziały w spółkach, które nie podlegają konsolidacji, ani nie są rozliczane metodą praw własności są klasyfikowane jako dostępne do sprzedaży. Grunty i budynki utrzymywane jako nieruchomości inwestycyjne w celu pozyskania przychodów z czynszów i/lub utrzymywanych ze względu na przyrost ich wartości są klasyfikowane jako inwestycje i ewidencjonowane według zamortyzowanego kosztu. Przychody inwestycyjne z czynszów są elementem wyniku na odsetkach jako odsetki zapłacone z tytułu finansowania obiektów. Budynki są umarzane przez okres 50 lat. Zasady rachunkowości 161 Rzeczowy majątek trwały, jak również wartości niematerialne i prawne, są wykazywane Rzeczowy majątek trwały, według kosztu pomniejszonego o umorzenie/amortyzację. Aktywa są umarzane metodą linio- wartości niematerialne wą w okresie szacowanego użytkowania. i prawne W Banku Austria Creditanstalt umorzenie i amortyzacja jest obliczana na podstawie następujących średnich okresów użytkowania rzeczowego majątku trwałego i wartości niematerialnych i prawnych: – budynki używane dla celów operacji bankowych: 25 – 50 lat – meble biurowe i wyposażenie: 4 – 15 lat – oprogramowanie: 4 – 6 lat – wartość firmy: 15 – 20 lat Każda utrata wartości jest rozpoznawana w rachunku zysków i strat. W przypadku ustania przyczyn, dla których dokonano odpisów z tytułu utraty wartości, dokonywane jest zwiększenie wartości składnika majątku. Podstawowym składnikiem innych aktywów są należności nie związane z działalnością ban- Inne aktywa kową (głównie należności z tytułu dostaw towarów i usług), rozrachunki z tytułu podatków, dodatnia wycena pochodnych instrumentów finansowych nie ujęta w portfelu handlowym (posiadana wyłącznie dla celów zabezpieczania) oraz aktywa z tytułu podatku odroczonego. Podatki dochodowe są ujmowane i obliczane zgodnie z MSR 12 metodą zobowiązań bilan- Podatek odroczony sowych. W każdej spółce podlegającej opodatkowaniu obliczenia są oparte o przewidywane stawki podatkowe, które będą obowiązywać w okresie, w którym aktywa lub rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego zostaną zrealizowane. Aktywa i rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego są obliczane na podstawie różnic pomiędzy wartością bilansową aktywa lub pasywa ujmowanego w bilansie i jego odpowiednią wartością podatkową. Powiększa to lub pomniejsza podatek dochodowy w przyszłości (różnice przejściowe). Aktywowany podatek dochodowy z tytułu strat podatkowych możliwych do odliczenia jest uznawany, jeżeli jest prawdopodobne uzyskanie dochodu podatkowego w przyszłości przez ten sam podmiot. Aktywa z tytułu odroczonego podatku dochodowego oraz rezerwy z tytułu odroczonego podatku dochodowego nie są dyskontowane. W skonsolidowanym rachunku zysków i strat obciążenie z tytułu podatku dochodowego prezentowane jest w pozycji: podatek dochodowy. Podatki inne niż dochodowy są wykazane w rachunku zysków i strat w pozycji Wynik z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych. W tej pozycji zawarta jest ujemna wycena pochodnych instrumentów finansowych przeznaczonych Zobowiązania finansowe do obrotu. W celu ustalenia wartości godziwej przyjmuje się ceny rynkowe oraz kwotowania ryn- przeznaczone do obrotu kowe np. Bloomberg, Reuters, Telerate. W przypadku braku tego typu cen lub kwotowań ma zastosowanie wycena oparta na wartości bieżącej (present value) lub na podstawie modelu wyceny opcji. Zmiany wartości godziwej aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu (włącznie z instrumentami pochodnymi przeznaczonymi do obrotu) są ujmowane w wyniku finansowym. 162 Zasady rachunkowości Zobowiązania Wszystkie zobowiązania są wykazywane w wartościach nominalnych. W przypadku zobowiązań zabezpieczonych certyfikatami każda różnica pomiędzy ceną emisyjną a kwotą spłaty jest amortyzowana do momentu zapadalności. Dywidenda zaproponowana podczas Walnego Zgromadzenia Udziałowców nie jest ujęta w zobowiązaniach. Rezerwy Rezerwa powinna zostać utworzona tylko wtedy, gdy istnieje zobowiązanie prawne lub oczekiwane zobowiązanie w stosunku do podmiotów spoza Grupy. Rezerwy długoterminowe na Rezerwy na świadczenia po okresie zatrudnienia (odprawy z tytułu zwolnień i świadczenia poczet odpraw emerytalnych emerytalne) są ujmowane według metody prognozowanych uprawnień jednostkowych zgod- i rentowych nie z MSR 19. W związku z obowiązkiem zapewnienia określonych świadczeń emerytalnych Bank Austria Creditanstalt kontynuuje tworzenie rezerw na świadczenia emerytalne z tytułu uprawnień nabytych przez pracowników, którzy przeszli na emeryturę przed reformą emerytalną, z dnia 31 grudnia 1999 r. – i jako specjalną regulację dotyczącą pracowników – rezerw na przyszłe świadczenia odpowiadające obowiązkowym ubezpieczeniom, wypracowanym przez zatrudnionych pracowników, wobec których Bank Austria Creditanstalt AG ma zobowiązanie z tytułu obowiązkowego ubezpieczenia emerytalnego zgodnie z paragrafem 5 austriackiej Ustawy o Ubezpieczeniach Społecznych (ASVG). Rezerwą objęte jest ryzyko niezdolności do pracy pomniejszone o refundacje z funduszu emerytalnego. Zobowiązania emerytalne wynikające z istniejących zobowiązań spółek Grupy na dzień bilansowy zostały ustalone – zgodnie z istniejącymi regulacjami dotyczącymi świadczeń usług pomiędzy spółkami na bazie następujących założeń aktuarialnych: – stopa dyskontowa: 5,5 % – wzrost wynagrodzeń związany z negocjacjami w sprawie zbiorowego układu pracy: 1,75 % rocznie – rozwój kariery, przy uwzględnieniu okresowych awansów: 2,15 % – 2,4 % rocznie – AVÖ 1999-P tabele statystyczne (tabele dotyczące średniej długości życia pracowników). W związku z malejącymi stopami procentowymi dokonano zmniejszenia zastosowanej do obliczeń stopy dyskontowej o 0,5 % a z powodu niskiej inflacji zredukowaliśmy stopę przeliczeniową wzrostu wynagrodzeń o 0,25 %. w porównaniu z rokiem poprzednim. Rezerwy długoterminowe na poczet odpraw emerytalnych i rentowych tworzone są w oparciu o matematyczne techniki aktuarialne, przedział odchyleń w granicach 10 % nie jest ujmowany w wyniku finansowym. Nie są tworzone rezerwy na określone programy emerytalne. Uzgodnione wpłaty na fundusz emerytalny obciążają koszty bieżącego okresu. Nie ma żadnych innych zobowiązań z tego tytułu. Zasady rachunkowości 163 Udziały mniejszości są obliczane proporcjonalnie do udziału akcjonariuszy mniejszościowych Udziały mniejszości w aktywach netto spółek zależnych. Kapitały własne składają się z kapitału wpłaconego, tj. kapitału udostępnionego przez akcjo- Kapitały własne nariuszy (kapitał podstawowy plus kapitał rezerwowy), i kapitału wypracowanego (rezerwy z zysków, rezerwy zgodne z 23 (6) austriackiej ustawy Prawa bankowego, rezerwy zgodne z MSR 39, niepodzielony wynik finansowy z lat ubiegłych oraz wynik finansowy roku obrotowego). Rezerwy tworzone zgodnie z MSR 39 zawierają zyski i straty na aktywach finansowych dostępnych do sprzedaży (rezerwa na aktywa dostępne do sprzedaży), które ujmowane są w kapitałach, oraz te składniki zabezpieczeń ujmowane zgodnie z MSR 39, które nie zostały uwzględnione w wyniku finansowym (rezerwa na zabezpieczanie przepływów środków pieniężnych) po uwzględnieniu podatku odroczonego. Inne pasywa zawierają w szczególności ujemną wycenę finansowych instrumentów pochod- Inne pasywa nych, które nie są częścią portfela handlowego i dotyczą wyłącznie transakcji zabezpieczających. Pozycja ta zawiera również pozostałe rozliczenia międzyokresowe. Przychody z tytułu odsetek są naliczane i ujmowane tak długo, jak istnieje możliwość uzys- Wynik z tytułu odsetek kania przychodu. Przychody uzyskiwane głównie jako opłata za spożytkowanie kapitału (zwykle liczone tak jak odsetki, na bazie określonego czasu lub kwoty należności) są również ujmowane jako przychody odsetkowe. Przychody z tytułu udziałów kapitałowych oraz z tytułu czynszów z nieruchomości inwestycyjnych są również ujmowane w wyniku z tytułu odsetek. Te same zasady odnoszą się do ujęcia kosztów z tytułu odsetek. Pozycja ta zawiera utworzone rezerwy na kredyty i pożyczki oraz przychody z tytułu rozwiąza- Rezerwy na ryzyko kredytowe nia rezerw na kredyty i pożyczki, jak również odzyskane kredyty i pożyczki poprzednio spisane w straty. Na wynik z tytułu opłat i prowizji składają się przychody z tytułu usług świadczonych na bazie Wynik z tytułu opłat i prowizji opłat i prowizji, jak również koszty poniesione z tytułu usług świadczonych przez podmioty niepowiązane i odnoszące się do prowizyjnej działalności Grupy. Wynik operacji finansowych oprócz zrealizowanego oraz niezrealizowanego wyniku operacji finansowych według wartości rynkowej zawiera również naliczone odsetki oraz koszty finansowania aktywów przeznaczonych do obrotu innych niż akcje (działalność inwestycyjna), jak również przychody z tytułu dywidend oraz koszty finansowe udziałów przeznaczonych do obrotu. 164 Zasady rachunkowości Wynik operacji finansowych Rachunek zysków i strat wg pozycji (4) Wynik z tytułu odsetek mln Euro 2003 2002 3.771 4.673 Przychody z tytułu odsetek od: kredytów i transakcji rynku pieniężnego 540 793 akcji i innych papierów wartościowych o zmiennej stopie dochodu 59 62 Spółki zależne 41 47 jednostek podporządkowanych wycenianych metodą praw własności 44 16 inne udziały 33 21 nieruchomości należących do finansowego majątku trwałego 27 31 – 1.669 – 2.444 zobowiązań zabezpieczonych – 531 – 708 funduszy podporządkowanych – 262 – 338 obligacji oraz innych papierów wartościowych o stałej stopie dochodu Koszty z tytułu odsetek od: depozytów Wynik z tytułu transakcji leasingowych WYNIK Z TYTUŁU ODSETEK 123 154 2.176 2.307 (5) Rezerwy na ryzyko mln Euro 2003 2002 kredytowe Odpisy na rezerwy Aktualizacja wartości kredytów i pożyczek Rezerwy na pozabilansowe zobowiązania warunkowe 1.155 1.112 43 1.058 1.013 45 Rozwiązanie rezerw Aktualizacja wartości kredytów i pożyczek Rezerwy na pozabilansowe zobowiązania warunkowe – 635 – 496 – 138 – 479 – 391 – 88 Wpływy z tytułu uprzednio odpisanych należności – 53 – 42 REZERWY NA RYZYKO KREDYTOWE 467 537 Wskaźnik ryzyko/zysk (ryzyko kredytowe/wynik z tutułu odsetek zmniejszył się z 23,3 % do 21,5 %, szczegóły patrz nota 41 i następne, a zwłaszcza nota 44. (6) Wynik z tytułu prowizji mln Euro 2003 2002 Papiery wartościowe oraz działalność powiernicza 247 227 Transakcje zagraniczne / obrót płatniczy 685 665 Operacje kredytowe 165 146 Inne usługi oraz usługi doradcze WYNIK Z TYTUłU OPłAT I PROWIZJI 38 38 1.134 1.076 Udział wyniku z tytułu prowizji w zysku z działalności handlowej (wynik z tytułu odsetek, wynik z tytułu prowizji i zysk z działalności handlowej) wzrósł z 29,8 % do 32,1 %. Rachunek zysków i strat wg pozycji 165 mln Euro (7) Wynik operacji 2003 2002 88 41 Transakcie na odsetkowych i walutowych instrumentach finansowych 132 190 WYNIK OPERACJI FINANSOWYCH 220 231 mln Euro 2003 2002 (8) Koszty działania banku Koszty osobowe wynagrodzenia składki na ubezpieczenie społeczne Koszty z tytułu świadczeń emerytalnych i innych świadczeń 1.416 957 233 226 1.406 950 210 246 i ogólnego zarządu Pozostałe koszty administracyjne 838 870 Amortyzacja i aktualizacja wartości rzeczowego majątku trwałego wartości niematerialnych i prawnych za wyjątkiem wartości firmy 225 128 97 227 143 84 2.479 2.503 Transakcje na instrumentach finansowych przedstawiających prawo do kapitału KOSZTY DZIAłANIA BANKU I OGÓLNEGO ZARZĄDU finansowych Amortyzacja wartości firmy zawarta w pozycji bilansowej amortyzacja wartości niematerialnych i prawnych patrz nota 11. mln Euro Pozostałe przychody operacyjne Pozostałe koszty operacyjne WYNIK Z TYTUŁU POZOSTAŁYCH PRZYCHODÓW I KOSZTÓW OPERACYJNYCH 2003 2002 175 168 – 157 – 169 18 –1 (9) Wynik z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych W wyniku z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych wykazaliśmy przychód w wysokości 49 mln Euro ze sprzedaży naszych udziałów w BA/CA Asset Finance Limited, Glasgow oraz znacznej części naszych udziałów w spółce CA Versicherung AG, Wien (patrz nota 2). W roku ubiegłym w pozycji tej wykazaliśmy zyski ze sprzedaży w wysokości 47 mln Euro. W wyniku z finansowego majątku trwałego wykazaliśmy przychód w wysokości 77 mln Euro (10) Wynik z finansowego ze sprzedaży naszych udziałów m. in. Union Versicherungs-Aktiengesellschaft, Banca Intesa majątku trwałego oraz Generali Holding AG. W roku poprzednim w pozycji tej wykazaliśmy zyski ze sprzedaży w wysokości 83 mln Euro. 166 Rachunek zysków i strat wg pozycji (11) Amortyzacja wartości Amortyzacja wartości firmy wynosiła 67 mln Euro (w roku poprzednim 88 mln Euro). firmy oraz wartości niematerialnych i prawnych (12) Podatek dochodowy mln Euro Podatek bieżący Podatek odroczony PODATEK DOCHODOWY mln Euro 2003 2002 89 103 66 8 155 111 2003 2002 648 504 34 % 34 % Kalkulowany podatek dochodowy 220 171 Korekty podatkowe z tytułu lat ubiegłych oraz zmiana stawek podatkowych Zysk brutto z działalności banku Stawka podstawowa – 32 – 18 dochodów zagranicznych – 23 – 10 dochodów zwolnionych z opodatkowania – 78 – 107 44 36 kosztów nie stanowiących kosztów uzyskania przychodów korekt wyceny oraz nieujęcia podatku odroczonego amortyzacji wartości firmy 7 26 23 30 –6 – 17 155 111 23,9 % 22,0 % 2003 2002 Liczba akcji na dzień 31.12. 147.031.740 114.000.000 Średnia liczba akcji 129.850.983 114.000.000 pozostałe PODATEK DOCHODOWY Efektywna stawka podatkowa (13) Zysk na akcję Skonsolidowany zysk netto 442 309 Zysk na akcję w Euro 3,40 2,71 W okresie sprawozdawczym nie było żadnych instrumentów finansowych, które miałyby rozwadniający wpływ na akcje zwykłe. Dlatego też zysk na jedną akcję (liczony wg standardów MSSF/MSR) równa się rozwodnionemu zyskowi na jedną akcję. Rachunek zysków i strat wg pozycji 167 Dane szczegółowe bilansu mln Euro 2003 2002 (14) Kasa i środki w Bankach Kasa i środki w Bankach Centralnych 2.154 1.630 Centralnych 132 194 122 10 179 15 2.286 1.824 Dłużne papiery wartościowe i weksle emitowane przez Skarb Państwa i innych emitentów publicznych uprawnione do redyskontowania w Banku Centralnym Obligacje skarbowe i nieoprocentowane skarbowe papiery wartościowe oraz podobne dłużne papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa i innych emitentów publicznych Weksle KASA I ŚRODKI W BANKACH CENTRALNYCH mln Euro 2003 2002 Dłużne papiery wartościowe i inne papiery wartościowe o stałej stopie dochodu Papiery rynku pieniężnego 6.798 490 6.894 850 Obligacje i dłużne papiery wartościowe emitowane przez Skarb Państwa i innych emitentów publicznych emitowane przez innych emitentów 6.149 2.466 3.683 5.579 1.505 4.074 Własne dłużne papiery wartościowe Grupy 160 465 Akcje i inne papiery wartościowe o zmiennej stopie dochodu Akcje Udziały w funduszach inwestycyjnych Pozostałe 538 132 29 377 1.293 81 763 449 8.783 64 8.719 10.750 41 10.709 Dodatnia wartość rynkowa finansowych instrumentów pochodnych Instrumenty pochodne z prawem do kapitału Procentowe i walutowe instrumenty pochodne Pozostałe aktywa finansowe przeznaczone do obrotu AKTYWA FINANSOWE PRZEZNACZONE DO OBROTU (15) Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu 21 17 16.140 18.954 Należności od sektora finansowego wg struktury rodzajowej mln Euro 2003 2002 (16) Należności od sektora Kredyty i pożyczki 8.165 9.615 finansowego i niefinansowego Lokaty na rynku pieniężnym 16.965 19.943 NALEŻNOŚCI OD SEKTORA FINANSOWEGO 25.130 29.558 168 Dane szczegółowe bilansu Należności od sektora finansowego wg regionów mln Euro 2003 2002 Austria 3.668 4.841 poza Austrią Europa Środkowa i Wschodnia pozostałe państwa 21.462 6.984 14.478 24.717 7.043 17.674 NALEŻNOŚCI OD SEKTORA FINANSOWEGO 25.130 29.558 mln Euro 2003 2002 płatne na żądanie 2.809 3.689 Należności od sektora finansowego wg zapadalności należności terminowe o pozostałym od dnia bilansowego okresie spłaty do 3 miesięcy 12.115 11.746 powyżej 3 miesięcy do 1 roku 3.283 4.017 powyżej 1 roku do 5 lat 3.066 7.014 powyżej 5 lat 3.857 3.092 25.130 29.558 NALEŻNOŚCI OD SEKTORA FINANSOWEGO Należności od sektora niefinansowego wg struktury rodzajowej mln Euro 2003 2002 Pożyczki komunalne 4.252 4.561 Finansowanie nieruchomości Pożyczki hipoteczne Pozostałe formy finansowania nieruchomości 6.652 6.480 172 5.942 5.765 177 Kredyty w rachunku bieżącym 26.574 25.826 Pożyczki 27.555 27.613 Lokaty na rynku pieniężnym 1.169 2.660 Inne należności 5.270 6.369 Należności z tytułu leasingu finansowego 4.524 3.382 75.997 76.354 2003 2002 Austria 50.630 49.836 poza Austrią Europa Środkowa i Wschodnia pozostałe państwa 25.367 16.466 8.901 26.518 14.746 11.772 NALEŻNOŚCI OD SEKTORA NIEFINANSOWEGO 75.997 76.354 NALEŻNOŚCI OD SEKTORA NIEFINANSOWEGO Należności od sektora niefinansowego wg regionów mln Euro Dane szczegółowe bilansu 169 Należności od sektora niefinansowego wg zapadalności mln Euro 2003 2002 płatne na żądanie 8.103 11.525 należności terminowe o pozostałym od dnia bilansowego okresie spłaty do 3 miesięcy 7.705 8.941 powyżej 3 miesięcy do 1 roku powyżej 1 roku do 5 lat 5.711 5.110 16.010 12.847 38.467 37.932 75.997 76.354 mln Euro 2003 2002 Suma inwestycji brutto do 3 miesięcy do 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat 308 733 1.951 2.694 158 338 1.273 2.124 5.685 3.894 257 597 1.596 2.074 157 325 1.111 1.587 4.524 3.180 51 136 355 620 1 13 161 537 1.162 713 Nie gwarantowana wartość końcowa 1.013 993 Skumulowana aktualizacja wartości *) 105 77 powyżej 5 lat NALEŻNOŚCI OD SEKTORA NIEFINANSOWEGO Działalnosc leasingowa Suma inwestycji leasingowych brutto i netto Suma inwestycji netto do 3 miesięcy do 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat Niezrealizowane przychody finansowe do 3 miesięcy do 1 roku do 5 lat powyżej 5 lat *) Ta aktualizacje wartości obejmują podobnie jak ogół działalności leasingowej, leasing finansowy Koszty nowo rozpoczętej działalności leasingowej przedstawiają się następująco mln Euro Działalność leasingowa w Austrii w tym nieruchomości w tym wyposażenie Międzynarodowa działalność leasingowa 170 Dane szczegółowe bilansu 2003 2002 654 257 397 521 268 253 1.203 28 (17) Rezerwa na ryzyko niewywiązania się z należności mln Euro Należności od banków 2003 2002 94 Stan na początek roku sprawozdawczego Należności od klientów 2003 2002 71 3.528 3.258 Razem 2003 2002 3.622 3.329 50 Nie wpływające na wynik korekty zgodnie z MSR 22.19 z nabycia Banku BPH Zasilenie rezerw Rozwiązanie rezerw 50 0 39 1.112 974 1.112 1.013 –2 –1 – 494 – 390 – 496 – 391 Wykorzystanie rezerw – 45 –1 – 475 – 304 – 520 – 305 Różnice wynikające z kursu walut i inne zmiany nie wpływające na wynik – 13 – 14 – 215 – 59 – 228 – 74 34 94 3.456 3.528 3.490 3.622 STAN NA KONIEC ROKU SPRAWOZDAWCZEGO Rezerwy na kredyty wg regionów mln Euro 2003 2002 Austria 2.580 2.686 910 907 3 936 931 5 3.490 3.622 poza Austrią Europa Środkowa i Wschodnia pozostałe państwa REZERWY NA KREDYTY (18) Finansowy majątek trwały mln Euro Cena nabycia 1. 1. 2003 Amortyzacje skumulowane 1. 1. 2003 Wartość księgowa 1. 1. 2003 Wartość godziwa 31. 12. 2003 Suma zmian 2003 7.361 – 20 7.341 6.858 – 483 10.403 1.535 – 523 – 301 9.880 1.234 7.952 762 –1.928 – 472 Pozostałe udziały 2.596 – 218 2.378 728 – 1.650 Pozostałe papiery wartościowe o stałej stopie dochodu 3.132 0 3.132 2.537 – 595 Udziały i inne papiery wartościowe o zmiennej stopie dochodu Papiery wartościowe utrzymywane jako inwestycje krótkoterminowe Papiery wartościowe utrzymywane jako inwestycje długoterminowe 3.140 1.445 1.695 –4 0 –4 3.136 1.445 1.691 3.925 2.202 1.724 789 757 32 Podmioty wyceniane metodą praw własności 288 37 325 718 393 Rzeczowy majątek trwały (grunty i budynki) 599 –168 Finansowy majątek trwały zakwalifikowany jako „held-to-maturity” – dłużne papiery wartościowe Finansowego majątku trwałego zakwalifikowany jako „available-for-sale” Udziały w podmiotach zależnych nie objętych konsolidacją FINANSOWY MAJĄTEK TRWAŁY 431 383 – 48 17.976 15.910 – 2.066 Dane szczegółowe bilansu 171 Zmiany stanu finansowego majątku trwałego mln Euro Zmiany wynkające z przeliczenia walut Zmiany w grupie konsolidowanych spółek Zwiększenia Zmniejszenia Zmiany w wycenie odzwierciedlone w wyniku finansowym Zmiany w wycenie nie odzwierciedlone w wyniku finansowym zgodnie z MSR 39 Suma zmian –110 –0 1.877 – 2.243 –7 0 – 483 – 261 1 1.633 – 3.429 – 27 155 –1.928 – 21 0 101 – 542 –6 –6 – 472 – 235 –0 210 – 1.694 – 19 89 – 1.650 0 0 0 – 595 0 0 – 595 Udziały i inne papiery wartościowe o zmiennej stopie dochodu –5 Papiery wartościowe utrzymywane jako inwestycje krótkoterminowe 0 Papiery wartościowe utrzymywane jako inwestycje długoterminowe – 5 1 0 1 846 757 89 – 122 0 – 122 –2 0 –2 72 0 72 789 757 32 0 0 399 – 38 32 0 393 –3 –2 21 – 35 – 29 0 – 48 Finansowy majątek trwały zakwalifikowany jako „held-to-maturity” – dłużne papiery wartościowe Finansowy majątek trwały zakwalifikowany jako „available-for-sale” Udziały w podmiotach zależnych nie objętych konsolidacją Pozostałe udziały Pozostałe papiery wartościowe o stałej stopie dochodu Podmioty wyceniane metodą praw własności Rzeczowy majątek trwały(grunty i budynki) – 2.066 SUMA ZMIAN Zmniejszenia stanu finansowego majątku trwałego HtM wynikają prawie wyłącznie z wykupu z tytułu zapadalności. Zmniejszenia stanu finansowego majątku trwałego AfS patrz nota 10, zmiany w stanie podmiotów wycenianych metodą praw własności patrz nota 2. (19) Rzeczowy majątek trwały, Rzeczowy majątek trwały mln Euro Grunty i budynki użytkowane na potrzeby związane z działalnością banku 2003 2002 723 742 17 18 379 418 1.120 1.177 mln Euro 2003 2002 Wartość firmy 1.015 872 Pozostałe grunty i budynki Pozostały rzeczowy majątek trwały RZECZOWY MAJĄTEK TRWAŁY Wartości niematerialne i prawne Pozostałe wartości niematerialne i prawne 273 290 WARTOŚCI NIEMATERIALNE I PRAWNE 1.288 1.162 172 Dane szczegółowe bilansu wartości niematerialne i prawne Zmiany stanu rzeczowego majątku trwałego oraz wartości niematerialnych i prawnych mln Euro rzeczowy majątek trwały Leasingowane aktywa Wartość księgowa 31.12.2002 Cena nabycia 1.1.2003 Amortyzacje skumulowane 1.1.2003 Zmiana z tytułu konsolidacji Zmiana z Zwiększenia przeliczenia walut 1.161 2.294 – 1.133 24 – 48 16 17 –1 –7 –1 Zmiejszenia Amortyzacja Wartość księgowa 31.12.2003 137 – 54 – 128 1.092 45 – 16 –9 28 Wartości niematerialne i prawne 290 556 – 266 3 –8 100 – 15 – 97 273 Wartość firmy 872 1.152 – 280 –3 –8 227 –6 – 67 1.015 Zmiany stanu wartości firmy por. nota 2 (20) Inne aktywa mln Euro 2003 2002 Rozliczenia z tytułu podatku Podatek bieżący Podatek odroczony 931 109 822 1.168 143 1.025 Dodatnia wycena zabezpieczających instrumentów pochodnych 842 2.470 Inne aktywa 768 885 Rozliczenia międzyokresowe 132 63 2.674 4.586 2003 2002 475 678 61 88 Należności od sektora finansowego i niefinansowego 45 85 finansowego majątku trwałego 79 48 INNE AKTYWA Podatek odroczony mln Euro Aktywa z tytułu podatku odroczonego z tytułu: aktywów finansowych i należności przeznaczonych do obrotu rzeczowego majątku trwałego innych aktywów i należności należności wobec sektora finansowego i niefinansowego rezerw na świadczenia emerytalne i odprawy oraz innych rezerw 3 6 71 161 5 13 211 252 0 25 Aktywa z tytułu strat podatkowych do rozliczenia w przyszłości 347 346 PODATEK ODROCZONY 822 1.025 pozostałych składników bilansu W roku 2003 podatek odroczony w wysokości 70 mln Euro (2002 r.: 138 mln Euro) został ujęty bezpośrednio w kapitałach. Z łącznej kwoty 46 mln Euro (2002 r.: 2 mln Euro) dotyczyło rezerwy na aktywa dostępne do sprzedaży i 116 mln Euro (2002 r.: 136 mln Euro) dotyczyło rezerwy na zabezpieczenie przepływów środków pieniężnych. Dane szczegółowe bilansu 173 Dokonana po raz pierwszy pełna konsolidacja spółki CB Biochim AD, Sofia, spowodowała, że w roku 2003 wraz ze zmianami rezerwy z tytułu przeliczenia walut i instrumentów zabezpieczających przepływ środków finansowych oraz rezerwy z tytułu środków dostępnych do sprzedaży AfS, część zmiany stanu podatku odroczonego nie miała wpływu na uzyskany wynik. W aktywach z tytułu podatku odroczonego uwzlędniono aktywa z tytułu strat podatkowych do rozliczenia w przyszłości w wysokości 347 mln Euro (rok poprzedni: 346 mln Euro). Przeważającą część aktywów z tytułu strat podatkowych, można rozliczać bez ograniczenia czasowego. Aktywów z tytułu strat podatkowych do rozliczenia w przyszłości w wysokości 910 mln Euro (w roku poprzednim: 841 mln Euro) nie uwzględniono w pozycji aktywów z tytułu podatku odroczonego, bowiem z dzisiejszej perspektywy uwzględnienie tych strat w rozliczeniach podatkowych wydaje się niewykonalne. (21) Zobowiązania wobec Zobowiązania wobec sektora finansowego wg struktury rodzajowej mln Euro 2003 2002 w rachunku bieżącym 3.642 3.883 11.393 10.603 22.592 21.028 1.506 5.519 39.133 41.033 ze znaną datą wymagalności lub okresem wypowiedzenia Kredyty i pożyczki otrzymane Zobowiązania wobec sektora finansowego z tytułu depozytów Pozostałe zobowiązania ZOBOWIĄZANIA WOBEC SEKTORA FINANSOWEGO Zobowiązania wobec sektora finansowego wg regionów mln Euro 2003 2002 Austria 13.913 13.964 poza Austrią Europa Środkowa i Wschodnia Pozostałe państwa 25.220 3.974 21.246 27.069 4.313 22.756 ZOBOWIĄZANIA WOBEC SEKTORA FINANSOWEGO 39.133 41.033 174 Dane szczegółowe bilansu sektora finansowego i niefinansowego Zobowiązania wobec sektora finansowego wg terminów mln Euro 2003 2002 Płatne na żądanie 3.642 3.883 20.082 22.021 powyżej 3 miesięcy do 1 roku 2.277 3.682 powyżej 1 roku do 5 late 3.584 2.925 Należności terminowe o pozostałym od dnia bilansowego okresie spłaty do 3 miesięcy powyżej 5 lat ZOBOWIĄZANIA WOBEC SEKTORA FINANSOWEGO 9.548 8.519 39.133 41.033 Zobowiązania wobec sektora niefinansowego wg struktury rodzajowej mln Euro 2003 2002 Lokaty oszczędnościowe 17.638 17.578 Pozostałe zobowiązania 36.186 38.983 ZOBOWIĄZANIA WOBEC SEKTORA NIEFINANSOWEGO 53.824 56.562 Zobowiązania wobec sektora niefinansowego wg regionów mln Euro 2003 2002 Austria 34.078 33.829 poza Austrią Europa Środkowa i Wschodnia Pozostałe państwa 19.746 14.447 5.299 22.733 15.013 7.720 ZOBOWIĄZANIA WOBEC SEKTORA NIEFINANSOWEGO 53.824 56.562 Zobowiązania wobec sektora niefinansowego wg terminów mln Euro 2003 2002 Płatne na żądanie 18.199 16.808 Należności terminowe o pozostałym od dnia bilansowego okresie spłaty do 3 miesięcy 17.299 19.508 powyżej 3 miesięcy do 1 roku 5.547 6.499 powyżej 1 roku do 5 lat 5.566 5.681 powyżej 5 lat ZOBOWIĄZANIA WOBEC SEKTORA NIEFINANSOWEGO 7.213 8.066 53.824 56.562 Dane szczegółowe bilansu 175 (22) Zobowiązania Zobowiązania zabezpieczone wg struktury rodzajowej mln Euro Wyemitowane dłużne papiery wartościowe Hipoteczne i komunalne listy zastawne Pozostałe dłużne papiery wartościowe Pozostałe zobowiązania zabezpieczone ZOBOWIĄZANIA ZABEZPIECZONE 2003 2002 14.081 2.390 11.691 14.926 2.559 12.367 3.318 5.066 17.399 19.992 zabezpieczone Wyemitowane dłużne papiery wartościowe to zobowiązania potwierdzone notowanymi papierami wartościowymi. Pozostałe zobowiązania potwierdzone certyfikatami to nienotowane papiery wartościowe wyemitowane przez Grupę Banku Austria Creditanstalt. Zobowiązania zabezpieczone wg terminów mln Euro 2003 należności terminowe o pozostałym od dnia bilansowego okresie spłaty do 3 miesięcy 2002 937 2.810 powyżej 3 miesięcy do 1 roku 1.927 1.645 powyżej 1 roku do 5 lat 8.645 9.306 powyżej 5 lat 5.891 6.231 17.399 19.992 mln Euro 2003 2002 Ujemna wycena pochodnych instrumentów finansowych Instrumenty pochodne od instrumentów kapitałowych 8.122 56 10.336 34 8.066 10.301 438 169 8.560 10.504 ZOBOWIĄZANIA ZABEZPIECZONE Odsetkowe i walutowe instrumenty pochodne Pozostałe zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu ZOBOWIĄZANIA FINANSOWE PRZEZNACZONE DO OBROTU mln Euro 2003 2002 Rezerwy na świadczenia emerytalne i podobne zobowiązania 2.625 2.609 494 39 455 588 78 510 Rezerwa na podatek dochodowy podatki bieżące podatki odroczone Rezerwa na koszty restrukturyzacji Rezerwa z tytułu działalności kredytowej Pozostałe rezerwy na należności zagrożone REZERWY 176 Dane szczegółowe bilansu 0 2 117 100 187 191 3.422 3.490 (23) Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu (24) Rezerwy Zmiany rezerw na koszty restrukturyzacji, z tytułu działalności kredytowej i innych mln Euro Rezerwy na koszty restrukturyzacji Rezerwy z tytułu działalności kredytowej Inne rezerwy 2 100 191 Zmiany w grupie konsolidowanych spółek – 1 –1 Zmiany z tytułu przeliczeń walutowych – –6 –3 Zwiększenia stanu rezerw – 43 57 Reklasyfikacje –2 119 44 Wykorzystanie – –1 – 61 Rozwiązanie – – 138 – 41 – 117 187 Stan na dzień 1.1.2003 r. Stan na dzień 31.12.2003 r. Zmiany stanu rezerw na poczet zobowiązań z tytułu rent, emerytur i podobnych zobowiązań mln Euro 2003 2002 Stan rezerw na 1.1 2.609 2.564 – –3 +/– Zmiany z tytułu konsolidacji + Przeniesienie z innych rezerw + Koszty z tytułu odsetek + Rezerwy na urlopy ponoszone w ciężar kosztów + Nowe zobowiązania/Wcześniejsze emerytury – Wypłaty z tutułu rent i emerytur w roku sprawozdawczym +/– inne zmiany STAN REZERW NA 31.12 4 16 162 154 35 28 – 42 – 187 – 190 2 – 2.625 2.609 Wyliczone metodą aktuarialną straty wyniosły 229 mln Euro (2002 r: 108 mln Euro). Dopuszczalny limit nie został przekroczony. Podatek dochodowy odroczony mln Euro 2003 2002 z tytułu: należności od sektora finansowego i niefinansowego, oraz rezerw na ogólne ryzyko bankowe 16 22 Aktywa finansowe i należności przeznaczone do obrotu 58 125 Majątek trwały 35 38 Finansowy majątek trwały 311 296 Pozostałe aktywa/pasywa 26 18 Zobowiązanie wobec sektora finansowego i niefinansowego 2 7 Zobowiązania zabezpieczone 5 3 Pozostałe pozycje bilansowe PODATEK DOCHODOWY ODROCZONY 2 1 455 510 Dane szczegółowe bilansu 177 mln Euro 2003 2002 Ujemna wartość rynkowa zabezpieczających instrumentów pochodnych 1.884 3.082 Pozostałe zobowiązania 1.130 1.478 (25) Inne pasywa 104 112 3.118 4.673 mln Euro 2003 2002 (26) Fundusze Zobowiązania podporządkowane 4.259 5.207 podporządkowane Kapitały uzupełniające 1.160 1.247 KAPITAŁ PODPORZĄDKOWANY 5.419 6.455 Rozliczenia międzyokresowe i przychody przyszłych okresów INNE PASYWA Fundusze podporządkowane wg terminów wymagalności mln Euro 2003 2002 106 – powyżej 3 miesięcy do 1 roku 198 635 powyżej 1 roku do 5 lat 418 554 należności terminowe o pozostałym od dnia bilansowego okresie spłaty do 3 miesięcy powyżej 5 lat FUNDUSZE PODPORZĄDKOWANE 4.698 5.266 5.419 6.455 Na dzień 1.1.2003 r. kapitał własny Banku Austria Creditanstalt składał się z 113.989.900 akcji zwykłych na okaziciela i 10.100 akcji zwykłych imiennych. Bank Austria Creditanstalt dokonał w roku sprawozdawczym podwyższenia kapitału o 33.031.740 akcji, upoważnione od 1.1.2003 r. do dywidendy. Podwyższenie kapitału zostało zarejestrowane w rejestrze spółek w dniu 9.7.2003 r., patrz nota 1. Na dzień 31.12. 2003 r. kapitał zakładowy Banku Austria Creditanstalt składał się zatem z 147.021.640 akcji zwykłych na okaziciela i 10.100 akcji zwykłych imiennych. W ramach zarządzania portfelem klientów nabyliśmy 55.072.438 akcji Banku Austria Creditanstalt na okaziciela, po kursie średnim 29,85 Euro za akcję, z drugiej strony sprzedając 55.144.961 akcji po kursie średnim 29,89 Euro za akcję. Dla transakcji bez pokrycia zawarto stosowne transakcje wypożyczeń. Na dzień 1.1.2003 r ani na dzień 31.12.2003 r. nie byliśmy w posiadaniu akcji własnych. Dla ważności uchwał walnego zgromadzenia akcjonariuszy o podziale przedsiębiorstwa, o niektórych formach połączenia spółki z inną i niektórych zmianach statutowych wymagana jest obecność posiadaczy akcji zwykłych imiennych Banku (patrz 20 statutu). Ani na dzień 1.1. 2003 r. ani na dzień 31.12.2003 r. nie byliśmy w posiadaniu własnych akcji. 178 Dane szczegółowe bilansu (27) Kapitał wlasny Dodatkowe informacje zgodnie z MSSF/MSR (28) Wartość godziwa Poniższa tabela prezentuje wartość godziwą składników bilansu i odpowiadających im transakcji pozabilansowych. Kredyty i pożyczki, lokaty w innych bankach, jak również kredyty i pożyczki udzielone klientom zostały wykazane po skorygowaniu ich o utworzone rezerwy na kredyty. Wykazane w tabeli kwoty prezentują wartość godziwą, za jaką na warunkach rynkowych instrumenty finansowe na dzień bilansowy mogłyby zostać wymienione pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi stronami transakcji. Wartość godziwa została określona na bazie cen rynkowych dostępnych na rynkach walutowych lub innych rynkach efektywnych. Do wyceny pozostałych instrumentów finansowych zostały użyte własne modele wyceny, w szczególności metoda wartości bieżącej. Wartość godziwa kredytów i pożyczek o stałej stopie procentowej i zobowiązań wobec banków i klientów z terminem wymagalności poniżej jednego roku lub regularnie korygowanych stopach w tym okresie została obliczona na bazie zamortyzowanego kosztu. Wartość godziwa mln Euro 2003 wartość wartość godziwa księgowa 2002 wartość wartość godziwa księgowa różnica między wartością godziwą a księgową 2003 różnica między wartością godziwą a księgową 2002 Należności od sektora finansowego 25.212 25.096 29.626 29.464 + 116 + 162 Należności od sektora niefinansowego 73.283 72.540 73.776 72.825 + 743 + 951 Finansowy majątek trwały 16.130 15.910 18.249 17.976 + 220 + 273 +1.079 +1.386 Zobowiązania wobec sektora finansowego 39.225 39.133 41.196 41.033 + 92 + 163 Zobowiązania wobec sektora niefinansowego 53.950 53.824 56.761 56.562 + 126 + 199 Zobowiązania zabezpieczone 17.491 17.399 20.085 19.992 + 92 + 93 Fundusze podporządkowane 5.514 5.419 6.564 6.455 SALDO + 95 + 109 + 405 + 564 + 674 + 822 wartość godziwa wyższa niż księgowa(+) wartość godziwa niższa niż księgowa (–) Różnica między wartością księgową a wartością godziwą nieruchomości inwestycyjnych wynosi ok. 32 mln Euro. Dodatkowe informacje zgodnie z MSSF/MSR 179 Koszty odpraw i świadczeń emerytalnych (29) Informacja na temat Koszty odpraw i świadczeń emerytalnych W roku sprawozdawczym płatności dokonane na członków Zarządu, Rady Nad- rzecz Zarządu, kierownictwa wyższego szczebla oraz osób pozostających na ich utrzymaniu zorczej oraz Rady Pracowniczej wyniosły 16 mln Euro ( w roku poprzednim:11,6 mln Euro); płatności dokonane na rzecz Banku Austria AG innych pracowników oraz osób pozostających na ich utrzymaniu wyniosły 279 mln Euro (w roku poprzednim 347,4 mln Euro). a) Informacje na temat członków Zarządu, Rady Nadzorczej oraz Dodatkowo składki na rzecz funduszu emerytalnego dla obecnych członków Zarządu wyniosły Rady Pracowniczej Banku Austria 0,4 mln Euro (w roku poprzednim: 0,4 mln Euro), a dla byłych członków Zarządu 4,5 mln Euro. Creditanstalt AG Wynagrodzenie członków Zarządu oraz Rady Nadzorczej Banku Austria Creditanstalt AG Wynagrodzenie członków Zarządu pełniących funkcje w roku obrotowym 2003 – wyłączając składki na rzecz funduszy emerytalnych – wyniosły 7,8 mln Euro (2002 r.: 7,7 mln Euro). W tym zmienne składniki wynagrodzenia 4,6 mln Euro a za działalność w imieniu spółek zależnych nie wypłacono wynagrodzeń (w 2002 r.: 0,0 mln Euro). Wypłaty dla byłych członków Zarządu oraz osób pozostających na ich utrzymaniu – wyłączając składki na rzecz funduszy emerytalnych – wyniosły 12,5 mln Euro (2002 r.: 9,5 mln Euro). Wynagrodzenie za działalność w imieniu spółek zależnych wyniosło 0,4 mln Euro (2002 r.: 0,5 mln Euro). Wynagrodzenie członków Rady Nadzorczej pełniących funkcje w roku obrotowym 2003 wyniosły 0,3 mln Euro (2002 r.: 0,3 mln Euro) w Banku Austria AG oraz 0,01 mln Euro w dwóch instytucjach kredytowych. W roku 2002 i 2003 nie wypłacono wynagrodzeń z tytułu działalności w imieniu spółek zależnych. Kredyty i zaliczki udzielone członkom Zarządu oraz Rady Nadzorczej Banku Austria Creditanstalt AG Członkom Zarządu zostały w 2003 roku wypłacone zaliczki na kwotę 0,1 mln Euro i udzielone kredyty na kwotę 0,1 mln Euro (w roku poprzednim 0,0). Kredyty udzielone członkom Rady Nadzorczej wyniosły 0,8 mln Euro (2002 r.: 0,7 mln Euro). Spłaty w ciągu roku obrotowego wyniosły 0,1 mln Euro (2002 r.: 0,1 mln Euro). Kredyty udzielone Radzie Nadzorczej zawierają też kredyty udzielone członkom Rady Pracowniczej, którzy są członkami Rady Nadzorczej. Termin zapadalności waha się od pięciu do piętnastu lat. Oprocentowanie odsetek tych kredytów jest takie samo jak w przypadku kredytów udzielanych pracownikom Banku Austria Creditanstalt. Bayerische Hypo- und Vereinsbank AG, Monachium (HVB) b) Związki pomiędzy spółką HVB posiadał do chwili podniesienia kapitału własnego Banku 99,99 % udziałów w Banku dominującą, spółkami zależnymi Austria Creditanstalt AG, udział ten spadł w 2003 r. do 77,5 %. nie podlegające konsolidacji Zgodnie z umową „Banku Regionów” Bankowi Austria Creditanstalt zostało powierzone zarządzanie działalnością operacyjną Grupy HVB w Austrii oraz krajach Europy środkowoWschodniej (z wyjątkiem krajów bałtyckich, Ukrainy i Rosji). HVB jest odpowiedzialne za jed- 180 Dodatkowe informacje zgodnie z MSSF/MSR oraz spółkami, w których utrzymywane są udziały kapitałowe nostki operacyjne w pozostałej części świata. Gerhard Randa, Prezes Zarządu Banku Austria Creditanstalt, jest również członkiem Zarządu HVB. Jedna ze spółek Grupy HVB udzieliła gwarancji dla alternatywnej inwestycji zarządzanej przez nasz podmiot zależny Bank Austria Cayman Islands. Wartość godziwa inwestycji wynosiła na 31.12. 2003 r. ok. 674,8 mln USD. Gerhard Randa, do 31.3.2003 r. Dyrektor Generalny Banku BA-CA, następnie Przewodniczący Rady Nadzorczej, wchodzi także w skład Zarządu Banku HVB. W poniższej tabeli zostały zaprezentowane kwoty kredytów i pożyczek udzielonych oraz zaciągniętych przez Bank Austria Creditanstalt w spółce dominującej, nie konsolidowanych spółkach zależnych oraz innych spółkach, w których Bank Austria Creditanstalt posiada udziały kapitałowe. Powiązania gospodarcze pomiędzy tymi spółkami są oparte na warunkach zgodnych z praktyką bankową. Należności od jednostek podporządkowanych mln Euro Jednostki zależne 2003 2002 Jednostki stowarzyszone 2003 2002 Należności od sektora finansowego 4.175 5.334 1.321 2.410 Należności od sektora niefinansowego 1.245 1.499 1.428 1.673 Rezerwa na ogólne ryzyko bankowe Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu Finansowy majątek trwały NALEŻNOŚCI – – – – 96 21 46 371 113 107 122 245 5.629 6.961 2.917 4.699 Kwota należności od sektora finansowego i niefinansowego spółek zależnych nie podlegających konsolidacji z 2002 r. została w porównaniu z danymi ze sprawozdania finansowego roku poprzedniego podwyższona o należności od Grupy HVB. Zobowiązania wobec jednostek oraz udziałów zależnych mln Euro Jednostki zależne 2003 2002 Zobowiązania wobec sektora finansowego 5.041 3.679 11.267 10.645 306 160 243 444 Zobowiązania wobec sektora niefinansowego Jednostki stowarzyszone 2003 2002 Zobowiązania zabezpieczone 8 0 0 0 Fundusze podporządkowane 145 12 0 0 5.499 3.851 11.511 11.089 ZOBOWIĄZANIA Dodatkowe informacje zgodnie z MSSF/MSR 181 Kwota zobowiązań wobec sektora finansowego i niefinansowego spółek zależnych nie podlegających konsolidacji, z 2002 r. została w porównaniu z danymi ze sprawozdania finansowego roku poprzedniego podwyższona o należności od Grupy HVB. Privatstiftung zur Verwaltung von Anteilsrechten („Privatstiftung”; do c) Pozostałe informacje na 18 kwietnia 2001 r., „Anteilsverwaltung-Zentralsparkasse”) temat związków pomiędzy pod- Prywatna fundacja, jako jedna ze stron umowy „Bank Regionów“ posiada (poprzez nie- miotami powiązanymi miecką spółkę kontrolowaną przez spółkę zależną) 5 % udziałów w HVB. Spółkę łączy z HVB umowa syndykatu. Zarząd tej fundacji składa się z 14 członków, do 31.3.2003 trzech członków Zarządu i 5 członków Rady Nadzorczej stanowiły osoby z Banku BA-CA (od 1.4.2003 r. Bank BA-CA obsadzał 2 miejsca w Zarządzie i 6 w Radzie Nadzorczej). Od dnia 27.1.2004 nikt z Zarządu Banku BA-CA nie wchodzi w skład tych gremiów. W okresie sprawozdawczym (pośrednie) udziały mniejszościowe w spółce zależnej Private Foundation zostały zamienione na prawa do udziału w zyskach w innej spółce zależnej Private Foundation – A&B Bankenholding (bez wpływu na wynik). Wartość bilansowa prawa do udziału w zyskach wyniosła 406,6 mln Euro (nota 2). Miasto Wiedeń udzieliło gwarancji na wszystkie zobowiązania Banku Austria AG (poprzedniczki Banku Austria Creditanstalt AG), które zostały zawarte przed 31 grudnia 2001 r, w przypadku wystąpienia deficytu z tytułu udziałów w tej fundacji. B&C Privatstiftung Zarząd tej fundacji składa się z trzech członków, jednym z nich był do 31.3.2003 r. członek Zarządu Banku Austria Creditanstalt AG. Immobilien Privatstiftung Do 31.3.2003 roku jednym z członków jej trzyosobowego Zarządu był członek Zarządu Banku Austria Creditanstalt AG. Powiązania gospodarcze z tymi spółkami powiązanymi oparte są na warunkach zgodnych z ogólną praktyką bankową. Podstawowy wzór sprawozdawczy dotyczący segmentów działalności jest oparty na struk- (30) Sprawozdawczość turze sprawozdawczości wewnętrznej segmentów branżowych, które odzwierciedlają zakres segmentów działalności odpowiedzialności zarządzania Grupy Banku Austria Creditanstalt w 2003 roku. Działy korporacyjne są prezentowane jako niezależne jednostki z ich własnymi zasobami kapitałowymi, odpowiedzialne za własne wyniki. Definicja segmentów branżowych jest oparta głównie o zakres odpowiedzialności dotyczącej obsługi klientów. 182 Dodatkowe informacje zgodnie z MSSF/MSR Struktura sprawozdawczości wewnętrznej w Grupie Banku Austria Creditanstalt składa się z następujących segmentów branżowych: Krajowi Klienci Indywidualni Odpowiedzialność za krajowych klientów indywidualnych i klientów korporacyjnych spoczywa na Banku Austria AG, Creditanstalt AG, SKWB Schoellerbank AG i BANKPRIVAT AG w ramach prowadzonej przez nie działalności detalicznej oraz działalności związanej z obsługą kart kredytowych. Krajowi Klienci Korporacyjni Krajowi Klienci Korporacyjni są zaliczani głównie do korporacyjnej działalności bankowej Banku Austria Creditanstalt AG, jak również do działalności leasingowej w dziedzinie nieruchomości, którą obok Banku Austria Creditanstalt AG, prowadzą należące do Grupy: der BA-CA Wohnbaubank AG, Bank Austria Creditanstalt ImmoTrust GmbH oraz Grupa Bank Austria Creditanstalt Leasing. Rynki Zagraniczne – Operacje Rynki Zagraniczne – Operacje Krajowe składają się głównie z działalności skarbowej operacji Krajowe krajowych Grupy Banku Austria Creditanstalt. Europa Środkowo-Wschodnia Segment Europa środkowo-Wschodnia zawiera działalność handlową jednostek bankowych Grupy Banku Austria Creditanstalt w Europie środkowo-Wschodniej, których działalność wynika z umowy „Bank Regionów“. Corporate Center – Centra Kor- Nasze Centra Korporacyjne obejmują działalność w tych segmentach, których nie da się przy- poracyjne porządkować wymienionym segmentom. Ponadto konsolidują one także ponadsegmentowe strategie działań w zakresie finansowania i inwestycji. Metody Wynik z tytułu odsetek jest dzielony zgodnie z metodą rynkowej stopy procentowej. Koszty są alokowane do pojedynczych segmentów branżowych, w których powstały. Amortyzacja wartości firmy powstałej w wyniku przejęcia jest również przypisana do pojedynczego segmentu branżowego. Alokacja kapitału jest oparta o wskazówki austriackich organów nadzorujących. Kapitał przypisany do segmentów branżowych wynosi 6,2 % pozycji ryzyka (odpowiednik ryzyka kredytowego oraz ryzyka rynkowego). W wyniku badań empirycznych określana jest stopa procentowa, odzwierciedlająca długoterminowy średni zwrot na inwestycjach wolnych od ryzyka na rynkach kapitałowych. Tak określona na 6,5 % stopa procentowa używana jest przez wszystkie jednostki Grupy dla celów alokacji kapitału na poszczególne segmenty branżowe. Przychód z zainwestowanego kapitału jest włączony do wyniku z tytułu odsetek. Wynik każdego segmentu jest mierzony na poziomie wyniku finansowego przed opodatkowaniem. Dodatkowo kluczowym wskaźnikiem używanym w kontrolingu segmentów branżowych są koszty/przychody i zwrot na kapitale. Dodatkowe informacje zgodnie z MSSF/MSR 183 Zmiany przy metodzie alokacji kosztów Zmiany przy metodzie alokacji Po pierwsze dzięki usprawnieniu zarządzania kosztami większość kosztów centralnych wyka- kosztów i sprawozdawczości w zywanych dotychczas w segmencie Pozostałe pozycje/reklasyfikacje, mogliśmy alokować do podziale na segmenty w odpowiednich segmentów. Po drugie, przenieśliśmy z kosztów osobowych do wyniku z tytułu porównaniu z rokiem 2002 odsetek nasze przychody z tytułu odsetek od rezerw na świadczenia emerytalne, co skutkuje wyższym przychodem z tytułu odsetek oraz wyższymi ogólnymi kosztami administracyjnymi. Po trzecie, zmieniliśmy metodę alokacji kosztów rezydualnych do centrów zysku. Do końca 2002 r. alokowaliśmy koszty do każdego centrum zysku proporcjonalnie do procentowej wartości kosztów alokowanych do tego centrum zysku. Teraz przypisujemy pozostałe koszty do każdego centrum zysków według wartości zysku operacyjnego przed kosztami rezydualnymi. Zmiany w alokacji segmentowej pozostałych pozycji. Do końca 2002 r. wszystkie elementy przychodu, których nie przypisuje się bezpośrednio do konkretnego segmentu działalności, były wykazywane jako: pozostałe pozycje/reklasyfikacje. Pozycje te obejmują m.in. koszt kapitału uzupełniającego (Filar 2), a także koszty refinansowania oraz dochody z inwestycji nie przypisane żadnemu z segmentów działalności. Od 2003 r. będziemy alokować prawie wszystkie takie koszty do odnośnego segmentu rynku. W ramach nowej koncepcji koszty kapitału uzupełniającego (Filar 2) alokowane są do segmentów działalności na podstawie aktywów ważonych ryzykiem, natomiast przychody i koszty odsetkowe odnoszące się do pozostałych aktywów/zobowiązań alokowane są według przychodów z działalności operacyjnej. Zmiany w alokacji udziałów kapitałowych Z dniem 1 stycznia 2003 r. przenieśliśmy niektóre udziały kapitałowe z segmentu: pozostałe pozycje/reklasyfikacje do konkretnych segmentów działalności, z którymi pozycje te są najmocniej powiązane finansowo. Niektóre segmenty działalności i podporządkowania zostały z dniem 1.4.2003 na nowo przyporządkowane zgodnie z zakresem zarządzania. Doprowadziło to z jednej strony do redukcji ilości segmentów: np. dotychczasowy segment finansowania nieruchomości i usług dla klientów zintegrowano w segmencie austriackich klientów korporacyjnych, udziały w Banku Austria Cayman Islands Ltd. z dotychczasowego segmentu – zarządzanie aktywami przeniesiono w gestie Centrów Korporacyjnych, zaś pozostałość dawnego segmentu zarządzania aktywami przyporządkowano segmentowi: austriaccy klienci indywidualni Z powodu opisanych zmian ujęć i przyporządkowania kosztów i alokowania ich do segmentów nie da się porównać bezpośrednio sprawozdania z działalności segmentów, zawartego w Sprawozdaniu Finansowym za 2002 rok, ze sprawozdaniem z działalności segmentów, przedstawionym w roku 2003. Skorygowano zatem sprawozdanie z działalności segmentów za 2002 dopasowując je do nowej zasady prezentacji (2002 r. skorygowany), tak by umożliwić porównanie wyników okresowych. 184 Dodatkowe informacje zgodnie z MSSF/MSR Skonsolidowany rachunek zysków i strat mln Euro Klienci indywidualni Austria Klienci korporacyjni Austria Europa Środkowa i Wschodnia Rynki międzynarodowe Centra Korporacyjne GRUPA BA-CA Wynik z tytułu odsetek 2003 2002 765 803 777 715 530 640 101 127 3 22 2.176 2.307 Rezerwy na ryzyko kredytowe 2003 2002 – 139 – 97 – 228 – 318 – 90 – 101 0 –7 – 10 – 14 – 467 – 537 Wynik z tytułu prowizji 2003 2002 498 480 275 278 353 328 15 8 –7 – 18 1.134 1.076 Wynik z operacji finansowych 2003 2002 6 0 33 3 66 27 61 132 54 69 220 231 Koszty działania banku i ogólnego zarządu 2003 2002 – 1.033 – 1.054 – 613 – 527 – 690 – 718 – 125 – 165 – 18 – 39 – 2.479 – 2.503 Wynik z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych 2003 2002 35 19 –6 9 6 –6 – 12 –3 –5 – 21 18 –1 Zysk na działalności operacyjnej 2003 2002 131 151 238 159 175 171 40 92 18 –1 602 572 Wynik z finansowego majątku trwałego 2003 2002 48 5 5 29 20 23 34 –2 12 – 27 120 28 Amortyzacja wartości firmy oraz wartości niematerialnych i prawnych 2003 2002 –5 –8 –3 –4 – 42 – 44 –7 – 27 – 10 –5 – 67 – 88 Wynik z tytułu innych przychodów i kosztów 2003 2002 0 0 –5 –1 –2 –1 0 0 0 –6 –8 –8 Zysk brutto z działalności Banku 2003 2002 175 148 235 182 151 148 67 64 20 – 38 648 504 Aktywa ważone ryzykiem (średnio) 2003 2002 11.908 11.933 32.641 35.315 14.034 13.100 3.076 4.309 6.004 6.772 67.664 71.429 Zaangażowany kapitał własny (średnia) 2003 2002 738 740 2.024 2.190 870 812 191 267 1.233 733 5.056 4.742 Wskaźnik rentowności kapitału RoE brutto w % 2003 2002 23,6 20,0 11,6 8,3 17,3 18,3 35,4 23,8 12,8 10,6 Wskaźnik koszty/dochody w % 2003 2002 79,2 80,9 56,8 52,5 72,2 72,6 76,1 62,5 69,9 69,3 Wskaźnik ryzyko/zysk w % 2003 2002 18,2 12,1 29,3 44,5 17,0 15,7 0,2 5,5 21,5 23,3 Dodatkowe informacje zgodnie z MSSF/MSR 185 Dane z bilansu wg segmentów (przyporządkowane na ile można jednoznacznie) mln Euro Klienci indywidualni ustria Klienci korporacyjni Austria Europa ŚrodkowoWschodnia Rynki międzynarodowe Centra Korporacyjne GRUPA BA-CA Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu 2003 2002 7 9 0 0 2.885 2.480 12.882 16.031 366 434 16.140 18.954 Należności od sektora niefinansowego 2003 2002 12.967 12.531 48.519 50.763 14.247 12.365 0 0 263 695 75.997 76.354 Rezerwy na nie wywiązanie się z należności 2003 2002 – 619 – 575 – 1.941 – 2.066 – 908 – 932 0 0 – 23 – 50 – 3.490 – 3.622 Należności wobec sektora niefinansowego 2003 2002 26.191 28.381 13.795 13.057 13.590 14.078 0 0 247 1.045 53.824 56.562 Zobowiązania finansowe przeznaczone do obrotu 2003 2002 0 0 0 0 364 422 7.993 9.915 203 167 8.560 10.504 Podział przychodów wg regionów mln Euro 2003 Austria 2002 Wynik z tytułu odsetek 1.468 1.553 675 725 33 Rezerwy na ryzyko kredytowe – 375 – 430 – 89 – 101 –3 Wynik z tytułu odsetek aktualizowany o różnicę wartości rezerw na ryzyko kredytowe 1.093 1.122 586 625 30 Wynik z tytułu prowizji 789 767 358 328 Wynik operacji finansowych 122 140 55 29 mln Euro Europa Środkowo-Wschodnia 2003 2002 Pozostałe regiony 2003 2002 2002 28 2.176 2.307 –6 – 467 – 537 23 1.709 1.770 – 12 – 19 1.134 1.076 43 61 220 231 2003 2002 0 172 Aktywa bezodsetkowe w należnościach od sektora niefinansowego 3.528 2.488 AKTYWA OD KTÓRYCH NIE NALICZANE SĄ ODSETKI, RAZEM 3.528 2.659 Aktywa bezodsetkowe w należnościach od sektora finansowego W Banku Austria Creditanstalt jako bezodsetkowe określane są te aktywa, z których nie należy się w najbliższym okresie spodziewać wpływów z tytułu odsetek. Na tego typu aktywa tworzona jest odpowiednia rezerwa. 186 Dodatkowe informacje zgodnie z MSSF/MSR Razem 2003 (31) Aktywa od których nie naliczane są odsetki (32) Zabezpieczenia na Wartość zabezpieczeń na aktywach w formie zastawu, cesji, weksli, przedstawionych Ban- aktywach kowi Austria Creditanstalt wynosiła na dzień 31.12.2003 r. 12.619,4 mln Euro (stan na dzień 1.1.2003 r.: 12.965,1 mln Euro). (33) Aktywa podporządkowane mln Euro 2003 2002 Należności wobec sektora finansowego 901 1.100 Należności wobec sektora niefinansowego 519 711 Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu Obligacje i inne papiery wartościowe o stałej stopie dochodu (34) Aktywa i pasywa w mln Euro walutach obcych USD 19 126 465 182 2003 Aktywa 2003 Pasywa 2002 Aktywa 2002 Pasywa 9.391 6.211 14.616 21.522 JPY 2.338 2.367 5.138 4.886 CHF 11.874 11.752 11.261 2.771 Inne 18.880 18.724 20.162 20.555 WALUTY OBCE, RAZEM 42.482 39.054 51.177 49.735 (35) Aktywa i pasywa Jako część działalności Bank Austria Creditanstalt zarządza również powierzonymi mu powierzone aktywami i pasywami (wynoszącymi na dzień bilansowy 3.918 mln Euro, a w 2002 r. 1.392 mln Euro), które nie zostały ujęte w bilansie zgodnie z MSSF/MSR jako aktywa i pasywa. mln Euro Należności od sektora finansowego Należności od sektora niefinansowego Dłużne papiery wartościowe Akcje Udziały kapitałowe Rzeczowy majątek trwały Pozostałe aktywa AKTYWA POWIERZONE Należności wobec sektora finansowego Należności wobec sektora niefinansowego Zobowiązania zabezpieczone Pozostałe zobowiązania PASYWA POWIERZONE 2003 2002 44 33 903 1.117 9 14 2.780 51 25 33 153 141 4 4 3.918 1.392 230 270 3.222 654 242 326 223 143 3.918 1.392 Dodatkowe informacje zgodnie z MSSF/MSR 187 Zgodnie z zawartymi umowami odkupu Bank sprzedał aktywa osobom trzecim z zobowiąza- (36) Transakcje kupna/sprze- niem odkupu instrumentów finansowych po uzgodnionej na okres sprzedaży cenie. Na dzień daży instrumentów finanso- bilansowy wartość umów odkupu wyniosła mln 4.528 Euro (2002 r.: 1.584 mln Euro). W wych z przyrzeczeniem odku- przypadku, kiedy Bank Austria Creditanstalt jest transferującym, odpowiednie aktywa są w pu dalszym ciągu wykazywane w bilansie wg wartości godziwej. W przypadku, kiedy Bank Austria Creditanstalt jest otrzymującym, aktywa z tego tytułu nie są ujmowane w bilansie. mln Euro 2003 2002 (37) Pozabilansowe zobo- Poręczenia i gwarancje 9.074 9.863 wiązania warunkowe 23 27 9.097 9.890 771 503 Awale i indosy ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE Zobowiązania z tytułu transakcji kupna/sprzedaży instrumentów finansowych z przyrzeczeniem odkupu Pozostałe zobowiązania 8.473 8.206 POZABILANSOWE ZOBOWIĄZANIA GWARANCYJNE UDZIELONE 9.244 8.710 2002 r. Korekta uwzględniająca wstecz pozabilansowe zobowiązania gwarancyjne w kręgu konsolidowanych spółek Grupy (38) Lista wybranych spółek Spółki kontrolowane przez Bank BA-CA zależnych i innych udziałów Nazwa i siedziba spółki Udział w kapitale w % Metoda ujmowania udziałów Asset Management GmbH, Wiedeń 100,00 c BA-CA Betriebsobjekte AG, Wiedeń 100,00 c BA-CA Private Equity GmbH, Wiedeń 100,00 BACA Export Finance Limited, Londyn 100,00 c Bank Austria Cayman Islands Ltd., Georgetown, Cayman Islands 100,00 c 99,98 c Bank Austria Creditanstalt d.d. Ljubljana, Ljubljana Bank Austria Creditanstalt Finanzservice GmbH, Wiedeń Bank Austria Creditanstalt ImmoTrust GmbH, Wiedeń Bank Austria Creditanstalt Leasing Gruppe, Wiedeń Bank Austria Creditanstalt Wohnbaubank AG, Wiedeń Bank Przemyslowo-Handlowy PBK S.A., Kraków 100,00 94,95 c 99,98 c 100,00 c 71,03 c BANKPRIVAT AG, Wiedeń 100,00 c CABET-Holding-Aktiengesellschaft, Wiedeń 100,00 c CAPITAL INVEST die Kapitalanlagegesellschaft der Bank Austria Creditanstalt Gruppe GmbH, Wiedeń 100,00 c Central profit banka d.d. Sarajevo, Sarajewo 81,79 (c od 1.1.2004 r.) Commercial Bank Biochim AD, Sofia 99,77 c 100,00 c DOMUS FACILITY MANAGEMENT GmbH, Wiedeń 188 Dodatkowe informacje zgodnie z MSSF/MSR kapitałowych Grupy Górnośląski Bank Gospodarczy S.A., Katowice 71,21 c (sprzedany w 2004 r. ) Hypovereinsbank Bank Hipoteczny S.A., Warszawa 99,93 c „HVB-Banka Bosna i Hercegovina” d.d. Sarajevo, Sarajewo 100,00 (c od 1.1.2004 r.) HVB Bank Czech Republic a.s., Praga 100,00 c HVB Bank Hungary Rt., Budapeszt 100,00 c HVB Bank Romania S.A., Bukareszt 100,00 c HVB Bank Slovakia a.s., Bratysława 100,00 c HVB Banka Jugoslavija A.D., Belgrad 99,00 Lassallestraße Bau-, Planungs-, Errichtungsund Verwertungsgesellschaft m.b.H., Wiedeń 100,00 Mezzanin Finanzierungs AG, Wiedeń c 70,00 Schoellerbank Aktiengesellschaft, Wiedeń 100,00 c Splitska banka d.d., Split 99,74 c VISA-SERVICE Kreditkarten Aktiengesellschaft, Wiedeń 50,10 c 100,00 c Udział w kapitale w % Metoda ujmowanie udziałów A & B Banken-Holding GmbH, Wiedeń 49,06 e Adria Bank Aktiengesellschaft, Wiedeń 25,50 e Bausparkasse Wüstenrot Aktiengesellschaft, Salzburg 27,08 e EK Mittelstandsfinanzierungs AG, Wiedeń 24,02 WAVE Solutions Information Technology GmbH, Wiedeń Spółki ze znaczącym wpływem Banku BA-CA Nazwa i siedziba spółki Europay Austria Zahlungsverkehrssysteme GmbH, Wiedeń 23,95 Investkredit Bank AG, Wiedeń 28,11 NOTARTREUHANDBANK AG, Wiedeń 25,00 Oesterreichische Kontrollbank Aktiengesellschaft, Wiedeń 49,15 UBF Mittelstandsfinanzierungs AG, Wiedeń Wienerberger AG, Wiedeń e e 24,10 31,88*) *) inny procentowo udział głosów 29,9 % Legenda: Dla celów wyliczenia własności udziałów w docelowej spółce, akcje posiadane przez konsolidowane spółki oraz przez inne spółki zależne zostały dodane. W związku z tym własność udziałów w spółkach zależnych posiadających akcje w docelowych spółkach nie jest brana pod uwagę. Metoda ujmowania udziałów: c = konsolidacja, e = metoda praw własności Dodatkowe informacje zgodnie z MSSF/MSR 189 W latach 2003 i 2002 Grupa Banku BA-CA zatrudniała następującą liczbę pracowników (39) Zatrudnienie (średnio na pełnych etatach): Pracownicy *) 2003 2002 Urzędnicy na etacie 30.463 29.437 Pracownicy fizyczni 241 264 RAZEM 30.704 29.701 w tym: w Austrii w tym: za granicą 12.455 18.249 12.940 16.761 *) średnia liczba pełnych etatów w Banku Austria, wyłączając zatrudnienie praktykantów oraz pracowni ków na bezpłatnym urlopie macierzyńskim lub opiekuńczym Wzrost liczby pracowników w Grupie Banku BA-CA za granicą spowodowany został przede wszystkim włączeniem do konsolidacji z dniem 1.1.2003 r. po raz pierwszy bułgarskiego banku Bank CB Biochim AD oraz z innymi zmianami w kręgu zagranicznych spółek objętych konsolidacją, patrz nota 2. W dniu 14.1.2004 polski bank Bank BPH podpisał z Górnośląskim Bankiem Gospodarczym (40) Zdarzenia po dacie umowę o sprzedaży swoich udziałów w wysokości 71,2 % pod warunkiem uzyskania zgody bilansowej właściwych organów regulacyjnych spółce Getin Holding. Ustalona w umowie cena sprzedaży wynosi 255 mln PLN. Z dniem 1.1.2004 r. Stefan ERMISCH powołany został na nowego członka Zarządu Banku Austria Creditanstalt AG, w miejsce ustępującego z dniem 31.12.2003 Helmuta GROPPERA. Z dniem 26.1.2004 r. odeszli z Zarządu Karl SAMSTAG (Prezes Zarządu) i mag. Friedrich KADRNOSKA (Wiceprezes Zarządu). Na nowego członka Zarządu powołany został z dniem 27.1.2004 r. pan dr Johann Strobel (nota 48).Z dniem 27.1.2004 r. na stanowisko Prezesa Zarządu i Dyrektora Generalnego powołany został dr Erich Hampel a na stanowisko Wiceprezesa Zarządu mag Wolfgang Haller. Koalicja rządząca zamierza dokonać już czerwcu zmian w obowiązujących przepisach i obniżyć podatek dochodowy od osób prawnych z obowiązującej obecnie stawki 34 % do 25 %, nowa ustawa miałaby wejść w życie 1.1.2005 r. Planowane na 2005 r. obniżenie obowiązującej stawki podatkowej oznaczałoby przy nie zmieniających się pozostałych parametrach zmniejszenie nie wykorzystanej jeszcze kwoty aktywów z tytułu podatku odroczonego dotyczących strat podatkowych do rozliczenia w przyszłości o 91 mln Euro. Jednocześnie na skutek zmniejszenia stopy podatkowej, kwota aktywów z tego tytułu, przeniesiona do wykorzystania na poczet okresów przyszłych, uległaby w najbliższych latach odpowiedniej ewaluacji. W dniu 17.2.2004 r. Bank Austria Creditanstalt AG sprzedał 9.557.680 akcji spółki Wienerberger AG po cenie 24,5 Euro za akcję. 190 Dodatkowe informacje zgodnie z MSSF/MSR Raport na temat ryzyka (41) Ogólna strategia Podstawowe rodzaje ryzyka w banku zarządzania ryzykiem Bank Austria Creditanstalt identyfikuje, dokonuje pomiaru, monitoruje oraz zarządza wszystkimi rodzajami ryzyka Grupy Banku Austria Creditanstalt, współpracuje także w tym zakresie z jednostkami HypoVereinsbank, odpowiedzialnymi za kontrolę i zarządzanie ryzykiem. Ryzyka, których dotyczą procesy kontroli i zarządzania ryzykiem w obrębie Banku Austria Creditanstalt można podzielić na następujące kategorie: – Ryzyko rynkowe – Ryzyko kredytowe – Ryzyko płynności – Ryzyko operacyjne – Ryzyko biznesowe – Ryzyko związane z inwestycjami w nieruchomości – Ryzyko inwestycji kapitałowych Zarząd określa politykę w zakresie ryzyka oraz zatwierdza zasady kontroli i zarządzania ryzykiem, ustalania limitów dla poszczególnych ryzyk oraz procedury kontroli. W realizacji powyższych zadań Zarząd jest wspierany przez specjalnie powołane komitety oraz niezależne jednostki kontroli i zarządzania ryzykiem. Wszelkie działania w zakresie zarządzania ryzykiem połączone są w wydzielonym pionie Zarządu BA-CA, pionie Zarządzania Ryzykiem, odpowiadającym za wtórny przegląd kredytów o podwyższonym ryzyku, intensywny monitoring kredytów nadających się do restrukturyzacji oraz za strategiczne zarządzanie ryzykiem. Departament Strategicznego Zarządzania Ryzykiem odpowiedzialny jest za rozwijanie i wdrażanie metod pomiaru ryzyka i jego monitoring, pomiar wyników z działalności handlowej, opracowywanie i stałe doskonalenie narzędzi pomiaru i kontroli ryzyka, nadzór zgodności z ustalonymi minimalnymi wymaganiami w zakresie działalności handlowej, opracowanie i monitoring podstawowych reguł w tym zakresie oraz zdawanie niezależnych i neutralnych raportów Zarządowi na temat profilu ryzyka Grupy Banku BA-CA. Zarządzaniem strukturą pozycji bilansowych oraz kontrolą ryzyka rynkowego portfeli finansowych banku zajmuje się komitet MARALCO („Market Risk and Asset/Liability Committee”). Komitet ten ustala również zasady ramowe oraz limity dla bankowych jednostek zależnych. Ocena ryzyka kredytowego dokonywana jest poprzez komitety kredytowe. Do zadań jednostki zajmującej się dystrybucją – ALM należy koordynacja kontroli ponadresortowej, kontroli ryzyka na styku działalności jednostek sprzedaży oraz centralnych struktur Banku. Grupa Banku Austria Creditanstalt stosuje zasadę podwójnej kontroli oraz zarządzania ryzykiem. Według tej zasady dla celów wyceny (kontrola mikro) wycenia się dla ustalenia wa- Raport na temat ryzyka 191 runków kredytowych zarówno wymagany udział kapitału własnego, określony Filarem 1 przez austriacką ustawę Prawo bankowe, jak i kapitał ekonomiczny, mają przynosić określoną stopę zwrotu (na pokrycie nieoczekiwanych strat). Za wyjątkiem ryzyka płynności, kapitał ekonomiczny jest kalkulowany z zastosowaniem jednolitej metody wartości zagrożonej (VaR) dla wszystkich rodzajów ryzyka. Dla potrzeb wyliczeń nieoczekiwane straty w horyzoncie czasowym jednego roku kalkulowane są przy zastosowaniu poziomu ufności 99,95 %. Włączenie Grupy Banku Austria Creditanstalt w system monitorowania oraz zarządzania ryzykiem całej Grupy HVB oraz sporządzanie całościowych i skonsolidowanych obliczeń i raportów, dokonywanych dla Grupy HVB okresowo, gwarantuje jednolite podejście do zarządzania ryzykiem w obrębie wszystkich jednostek. Ryzyko rynkowe Zarządzanie ryzykiem obejmuje całość portfeli handlowych oraz zarządzanie strukturą naszego bilansu w Wiedniu i w bankach spółkach zależnych BA-CA. Dzienne parametry ryzyka i dzienny rachunek zysków i strat działalności w zakresie zarządzania ryzykiem są obliczane przez niezależną jednostkę zarządzania ryzykiem i porównywane z ustalonymi przez Zarząd i ustanowione przezeń gremia (jak np. MARALCO) limitami ryzyka. Te bieżące raporty pionu zarządzania ryzykiem banku BA-CA dotyczą oceny ryzyka inwestycji portfelowych, stopnia wykorzystania limitów oraz dzienny stan całości portfeli. Zarząd BA-CA ustala takie limity dla działalności rynkowej całej Grupy BA-CA przynajmniej raz na rok. MARALCO zbiera się z reguły raz na miesiąc, zaś jego podkomitet raz na tydzień, zajmując się ustalaniem i monitorowaniem na poziomie operacyjnym stosownych limitów ryzyka oraz analizą wskaźnika ryzyko/zysk poszczególnych pozycji i strategii handlowych. Raport na temat podjętych przez te gremia decyzji i wyników analiz przekazywany jest niezwłocznie całemu Zarządowi Banku. Wyodrębniony ze struktur Banku i niezależny aż do szczebla Zarządu pion strategicznego zarządzania ryzykiem dokonuje odpowiednich analiz i monitoruje przestrzeganie ustalonych limitów. Odpowiednie zasady i struktury organizacyjne zawarte zostały w podręczniku zarządzania ryzykiem oraz w regulaminie postępowania, tzw. MARALCO-Policy. BA-CA stosuje w obrębie całej Grupy jednolite procedury zarządzania ryzykiem, obliczając przynajmniej raz dziennie najistotniejsze parametry ryzyka dla poszczególnych segmentów działalności bankowej. Obok stosowanej metody wartości zagrożonej Value at Risk (VaR mierzonej na potrzeby wewnętrzne na bazie okresu utrzymania pozycji przez 1 dzień roboczy i prawdopodobieństwie uwzględniającym 2,33 odchylenia standardowe) limity wysokości i obrotów pozycji odgrywają w tych narażonych na nagłe zmiany operacjach finansowych równie ważną rolę. Ten system limitów uzupełniają jeszcze limit stopp-loss oraz limity wypracowane specjalnie dla obrotu opcjami, stosowane w obrocie i wycenie nie-linearnych produktów bankowych. Przy stosowanym modelu ustalania ryzyka chodzi o stosowany od kilku już lat, wypracowany przez Bank model NoRISK, stosowany w pionie strategicznego zarządzania ryzykiem i ciągle udoskonalany. 192 Raport na temat ryzyka Udoskonalanie to obejmuje bieżące sprawdzanie modelu w ramach testów retrospektywnych, integrowanie nowych produktów, dostosowywanie modelu do dyrektyw Zarządu i komitetu MARALCO, oraz wymagań dyktowanych ogólnym rozwojem rynku. Odnośnie wprowadzania nowych produktów, ustalono model wdrażania tych produktów, w ramach którego pion zarządzania ryzykiem ma decydujący udział w procesie ich zatwierdzania. Zarówno MARALCO jak i Zarząd otrzymują także dodatkowo regularnie sporządzane, wyliczone na przykładzie bieżących zdarzeń i transakcji, parametry skrajnych warunków. Przy tak dokonywanej analizie wrażliwości na warunki skrajne, zakładana jest możliwość wystąpienia nietypowych, gwałtownych wahań poszczególnych parametrów rynkowych dla zbadania, jakie te wahania i zahamowanie płynności w zakresie poszczególnych produktów oraz wskaźników ryzyka mogą wywrzeć skutki na wyniki działalności banku i zapotrzebowanie na fundusze kapitałowe. Założone w analizie wahania różnicowane są zależnie od waluty, regionu i płynności zgodnie z samodzielnymi wariantami przyjmowanymi przez pion Strategicznego Zarządzania Ryzykiem. Wyniki uzyskane w tak dokonywanych testach skrajnych warunków uwzględniane są przy ustalaniu wysokości limitów w zakresie ryzyka rynkowego. Dzienne parametry ryzyka, oparte na modelowej analizie ryzyka i dzienny rachunek zysków i strat działalności w zakresie zarządzania ryzykiem są obliczane i podawane do wiadomości. Przedstawione w przebiegu czasowym konfrontowane są na bieżąco z aktualnym budżetem. Sprawozdania obejmują z jednej strony wszystkie mające wpływ na wynik pozycje bilansu zgodnego ze standardami MSSF/MSR, z drugiej zaś również ocenę wg systemu codziennych rozliczeń w postaci tzw. równania do rynku (mark-to-market) wszystkich pozycji inwestycyjnych, niezależnie od ich przedstawienia w bilansie sporządzonym zgodnie ze standardami MSSF/MSR (całkowity zwrot). Informacje dostępne są na bieżąco od początku 2004 r. w systemie aplikacji intranetu ERCONI, tylko w użytku wewnętrznym, w wyszczególnieniu na portfele, rachunek zysków i strat i waluty. W celu pełnej i systematycznej, dostosowanej do warunków rynku, kontroli zawieranych przez Bank BA-CA transakcji, opracowana została i sprawdzona w licznych testach w ciągu roku 2003 specjalna aplikacja MARCONIS, zintegrowana z systemem zarządzania ryzykiem i dostępna od początku 2004 r. w użytku wewnętrznym Banku w Wiedniu. Model analizy ryzyka NoRISK, jest uznany i wykorzystywany dla celów nadzoru oraz zarządzania ryzykiem w Banku BA-CA już od 1998 roku. W celu obliczenia wymaganych środków własnych, stosowane są w nim, w odróżnieniu od wewnętrznej metody analizy w zarządzaniu ryzykiem, ustalone ustawowo parametry pomiaru ryzyka (2,33 odchylenia standardowe i okres utrzymania pozycji – 10 dni) oraz ustalany w ramach modelowej analizy ryzyka dodatkowy mnożnik. Ten wewnętrzny system ratingowy dla celów nadzoru w ramach Grupy BA-CA, obejmuje następujące kategorie ryzyka: ryzyko stóp procentowych, ryzyko wymiany walut oraz ryzyko kapitałowe. Uznany wewnętrzny system ratingowy dla celów nadzoru obejmuje także modelowe analizy tak specyficznego ryzyka, jakim jest ryzyko kapitałowe. Oceny specyficznego ryzyka stóp procentowych odbywają się według metody standardowej. Bank BA-CA planuje rozszerzenie analizy modelowej ryzyka stóp procentowych o wyliczenia symulacyjne, przy wykorzystaniu dotychczas stosowanego własnego modelu, przyjmującego podejście wariancji-kowariancji. Raport na temat ryzyka 193 Wyniki wykorzystywanej dla celów wewnętrznych oceny ryzyka metodą wartości zagrożonej VaR (1 dzień utrzymania pozycji w portfelu, przy 2,33 odchyleniach standardowych) nie przewyższały, mimo silnych wahań w ciągu 2003 r. rezultatów z roku poprzedniego. Wielkości wartości zagrożonych wahały się dla całej Grupy BA-CA w granicach od 10 do 40 mln Euro, przeciętna wartość wynosiła w ciągu roku 21,5 mln Euro (w 2002 r.: 22,5 mln Euro, w 2001 r.: 20,6 mln Euro). Przeważająca część wartości zagrożonych przypadała na ryzyko stóp procentowych, z czego znów połowa na nasze pozycje średnio- i długoterminowe w ramach zarządzania aktywami i pasywami. Udział jednostek w krajach Europy środkowej i Wschodniej w tej wielkości wynosił niespełna 20 %. Wzrost wielkości wartości zagrożonych w połowie roku spowodowany był głównie wielkością zajmowanych przez nas pozycji oraz wzrostem stóp procentowych transakcji zagrożonych w Euro i USD, gwałtowne wahania stóp procentowych w krajach Europy środkowej i Wschodniej, w Polsce a przede wszystkim na Węgrzech nie spowodowały, ze względu na umiarkowany poziom naszych pozycji, zdecydowanego wzrostu ryzyka. Va R – W a r t oś ć zag ro żo n a Gru p y B A-C A l. 2 0 0 1 –2 0 0 3 mln Euro 45 40 35 30 25 20 15 10 01.01 02.01 03.01 04.01 05.01 06.01 07.01 08.01 09.01 10.01 11.01 12.01 01.02 02.02 03.02 04.02 05.02 06.02 07.02 08.02 09.02 10.02 11.02 12.02 01.03 02.03 03.03 04.03 05.03 06.03 07.03 08.03 09.03 10.03 11.03 12.03 01.04 5 Wartość zagrożona „VaR” Grupy BA-CA wg kategorii ryzyka (mln Euro) Razem 2003 2002 2001 Minimalna 12,0 12,5 10,0 Przeciętna Maksymalna Na dzień(31.12.RR) 194 Ryzyko stóp procentowych Ryzyko wymiany walut 2003 2002 2001 2003 2002 2001 7,4 1,0 0,8 0,6 21,5 22,5 20,6 18,7 17,4 14,0 2,6 2,8 2,8 1,3 2,3 2,0 1,5 2,0 1,7 38,3 41,9 36,8 36,5 35,7 29,4 7,8 10,3 12,3 2,6 5,5 6,5 3,1 4,0 3,6 15,0 15,0 34,7 12,3 12,3 23,2 1,7 0,9 0,9 1,3 1,5 1,2 2,1 2,0 8,0 0,6 0,9 0,9 Rynki wschodzące/High Yield 2003 2002 2001 4,4 Raport na temat ryzyka 9,4 Ryzyko kursów 2003 2002 2001 0,9 1,0 1,1 Pozycje narażone na ryzyko Grupy BA-CA dodatkowo do stosowanej metody oceny wartości zagrożonej VaR, zabezpieczane są dodatkowo limitami pułapów. Limity pułapów ustalane są oddzielnie dla każdej pary walut, każdego kraju, akcji względnie emitenta i na bieżąco monitorowane. Wielkość zajmowanych pozycji w dominującym w Grupie BA-CA pod względem ryzyka segmencie stóp procentowych, limitowana i analizowana jest, obok metody VaR, także metodą oceny wrażliwości czasowej Basis Point Value. W oparciu o luki przepływów pieniężnych w poszczególnych przedziałach, szacuje się wrażliwość wartości tych przepływów dla wszystkich walut w poszczególnych przedziałach czasowych na zmiany stóp procentowych (BpV), wartość ta oznacza zysk/stratę na danej pozycji w przypadku wzrostu stóp procentowych o 1 punkt bazowy (0,01 punktu procentowego). Kompleksowa analiza ryzyka stóp procentowych na dzień 31.12.2003 r. wykazała następującą wrażliwość stopy procentowej w obrębie działalności handlowej i inwestycyjnej Grupy BA-CA. Basis-Point-Values Grupy BA-CA (31.12.2003 r., w Euro): w Euro 0– 1M 1– 3 M 3 M– 1 R 1 R– 5 R 5 R– Razem Europa Zachodnia EUR CHF GBP DKK SEK NOK – 19.242 78.335 9.713 1.707 430 348 206.946 60.451 1.174 – 2.314 1.307 2.887 – 832.664 – 404.824 – 133.894 – 16.537 – 12.270 – 22.154 423.107 – 33.425 676 113 – 2.054 – 104 – 754.079 – 36.494 40 20 599 5 – 975.932 – 335.957 – 122.291 – 17.011 – 11.988 – 19.018 Europa Środkowa i Wschodnia BGN CZK HRK HUF PLN ROL SIT SKK – 17 – 4.915 200 1.440 1.456 – 96 –6 28 – 51 – 1.751 –4 5.137 3.565 – 19 111 – 1.201 277 – 16.739 10 – 24.845 – 148.628 – 143 – 5.775 – 2.896 – 6.661 20.590 – 6.905 – 51.877 – 3.485 – 764 – 4.498 – 15.071 – 3.224 11.601 – 11 – 58.474 26.946 – 9.676 8.786 – 6.710 – 128.619 – 120.146 – 1.022 – 16.365 14.840 USD CAD JPY AUD NZD ZAR 28.090 – 280 1.500 146 123 45 – 55.695 1.058 – 4.998 – 440 198 – 110 – 32.159 12.325 7.833 – 2.006 – 2.242 67 96.450 967 – 14.741 35 – 136 1.554 366.449 1.294 – 2.188 9 403.135 15.364 – 12.594 – 2.256 – 2.057 1.556 98.979 216.306 –1.636.587 403.566 – 419.724 –1.337.460 Kraje zamorskie RAZEM – 6.197 33.980 Główny punkt ciężkości naszych pozycji w 2003 roku, stanowiły pozycje w Euro, USD i CHF. Pozycje w walutach Europy środkowej i Wschodniej oddają stopień naszego zaangażowania w tych krajach, utrzymują się jednak na stosunkowo niskim poziomie. Raport na temat ryzyka 195 EMI: Skład portfela wg regionów 2001–2003 46% 17% 15% 12% 11% Ameryka Południowa 2003 CEE 39% 27% 13% 9% 11% Azja 2002 45% 19% 4% 23% 10% Afryka 2001 Rosja 0 20 40 60 80 100 Procentowy udział w portfelu Do segmentu rynków międzynarodowych włączone są także obok instrumentów finansowych rynków pieniężnych i rynków walutowych, papiery wartościowe o stałej stopie dochodu, także handel i inwestowanie w obligacje Emerging Markets, rynków wschodzących, (EMI) a od końca 2003 r. także obrót instrumentami wysokodochodowymi korporacji niesklasyfikowanych ratingowo. Na koniec 2003 r. 45 % portfela obligacji wysokodochodowych przypadało na kraje Ameryki Południowej, 17 % na kraje Europy środkowej i Wschodniej, 15 % na Azję i 12 % na Rosję. Portfel obligacji wysokodochodowych High Yield otrzymał ocenę ratingową na poziomie B. Poprzez naszą spółkę zależną na Kajmanach, Bank Austria Cayman Islands, Bank BA-CA inwestuje także od 1999 r. w fundusze hedgingowe. Główny akcent, poza funduszami hedgingowymi i w mniejszym zakresie w działalności kredytowej, spoczywa tu na inwestowaniu zgodnie z naszymi strategiami arbitrażu w obligacje zamienne i w dużo mniejszym stopniu w inwestowanie w disstressed securities (spółki które ogłosiły upadłość). Zyski uzyskane z tych inwestycji wahały się w ostatnich latach regularnie w przedziałach 7– 10 % rocznie. W przeciągu całego tego okresu zanotowano jedynie raz 3 kolejne miesiące z najniższym negatywnym wynikiem – 0,8 %. Najistotniejsze parametry pomiaru i monitoringu ryzyka zawarte są w podręczniku – Investment Guidelines. Przestrzeganie tych zasad oraz codzienna analiza uzyskanych wyników analizy ryzyka, dokonywana jest przez pion zarządzania ryzykiem Banku Austria Cayman Islands, zgodnie z zaleceniami centralnego pionu zarządzania ryzykiem w Wiedniu. Model analizy ryzyka Banku BA-CA poddawany jest stałej kontroli w ramach testów retrospektywnych, stosownie do zaleceń i przepisów wydanych przez Radę Nadzorczą Banku. W trakcie tych analiz modelowo uzyskane wyniki porównywane są ze zmianami wyników rzeczywistych, uzyskanych na podstawie danych na temat fluktuacji rynku. Liczba odchyleń wyników analiz modelowych testów retrospektywnych od wyników rzeczywistych (negatywne zmiany w rzeczywistości większe, niż w teście) utrzymuje się w tzw. zielonym przedziale tzn., że mnożnik stosowany w tym teście nie wymaga aktualizacji. W 2003 r. porównania nie wykazały przekroczenia w tych testach retrospektywnych ustalonych limitów. 196 Raport na temat ryzyka Wyn i ki t e st ów r e t r ospe k t y w ny ch por t f e la ha ndlow e go mln Euro 25 20 15 10 5 0 –5 –10 Wyniki modelowe –15 –20 –25 01.01 02.01 03.01 04.01 05.01 06.01 07.01 08.01 09.01 10.01 11.01 12.01 01.02 02.02 03.02 04.02 05.02 06.02 07.02 08.02 09.02 10.02 11.02 12.02 01.03 02.03 03.03 04.03 05.03 06.03 07.03 08.03 09.03 10.03 11.03 12.03 Odchylenia Zarządzanie ryzykiem rynkowym w Banku BA-CA obejmuje zarówno działalność Banku w Wiedniu, jak i segmenty działalności spółek podległych, zwłaszcza w Europie środkowej i Wschodniej. Jednostki te posiadają własne, lokalne piony zarządzania ryzykiem i system raportowania do centralnego pionu strategicznego zarządzania ryzykiem Banku. W głównych spółkach wdrożono już na miejscu model analizy ryzyka NoRISK, w przypadku mniejszych jednostek modelowe wyliczenia i analiza dokonywane są centralnie. Ujednolicone systemy analizy i limitów, dostosowane do lokalnych warunków, gwarantują jednolity system zarządzania ryzykiem. Podział wyniku odsetkowego na część prowizyjną alokowaną do poszczególnych działów operacyjnych oraz część dotyczącą zmian do okresu zapadalności odzwierciedlających ryzyko stopy procentowej stwarza warunki do jednolitego, scentralizowanego zarządzania wszystkimi rodzajami ryzyka rynkowego, szczególnie w odniesieniu do zarządzanych portfeli klientów i własnych obejmujących transakcje na zmienną stopę procentową. Nasze centra finansowe – Profit Center Grupy BA-CA są uwalniane od jakiegokolwiek ryzyka rynkowego poprzez stosowany w ramach całej Grupy jednolity system referencyjnych stóp procentowych, opartych na bieżących stopach rynkowych i dostosowany do terminów. Jeśli brak jest w zawartej umowie ustaleń odnośnie stałej stopy procentowej lub bank może na podstawie doświadczenia założyć, że rzeczywiste związanie kapitału i odsetek odbiega znacznie od ustaleń umowy, wtedy ulegają zmianie odnośne założenia, co do terminu związania wkładu i zmian stóp procentowych i zmiany te uwzględniane są w wyliczeniach dla całej pozycji. W segmencie krajowych klientów sektora niefinansowego stosowane jednolicie analizy i limitowanie ryzyka uzupełniane są, ze względu na ich szczególną złożoność i znaczenie dla kształtowania zysku netto z tytułu odsetek, dodatkowymi i regularnymi analizami wpływu Raport na temat ryzyka 197 zmian stóp procentowych na zysk netto z tytułu odsetek w kolejnych kwartałach i latach. Brany jest przy tym pod uwagę zarówno rozwój zysku netto z tytułu odsetek liczony przy założeniu nowych transakcji, popyt ze strony klientów (elastyczność stóp procentowych) oraz ogólny rozwój marż w najważniejszych segmentach, jak też i symulacja zakładająca utrzymujące się na niezmiennym poziomie marże i wielkości pozycji. Ta ostatnia metoda służy wykazaniu wyizolowanego wpływu zmian stóp procentowych na zysk netto z tytułu odsetek, ponieważ w takim scenariuszu nie można symulować przyszłych zmian w składzie pozycji klientów i rozwoju marż, nie należy jej traktować jako miernika wskazującego przyszły zysk netto z tytułu odsetek. Na bazie założonego ekstremalnego skoku stóp procentowych o 200 punktów bazowych (2 %) otrzymaliśmy na dzień 31.12.2003 r. symulowany, maksymalny negatywny wpływ na zysk netto z tytułu odsetek wielkości – 42 mln Euro. Najistotniejsze wymagania Nowej Umowy Kapitałowej – Bazylea II, odnośnie ryzyka stóp procentowych w portfelu bankowym, dotyczą wymagań organizacyjnych, bieżącego przeprowadzania i stosowania się do wyników testu, zakładającego gwałtowny skok stóp procentowych o 200 punktów bazowych (2 %) oraz dokonywania obliczeń symulujących wpływ takiego scenariusza zdarzeń na zysk netto z tytułu odsetek. Bank BA-CA w swojej strategii zarządzania ryzykiem rynkowym jest zarówno pod względem metodologicznym, jak i merytorycznym przygotowany do spełnienia tych już w niedalekiej przyszłości obowiązujących wymogów nadzoru bankowego i przeprowadza stale próbne wyliczenia przewidziane w tej nowej metodologii adekwatności kapitałowej. Ryzyko płynności Ryzyko płynności stanowi centralne ryzyko bankowe, stosownie do tego w ramach całej Grupy BA-CA obowiązują stosowane przez wszystkie jednostki odpowiednie przepisy, regulujące wprowadzanie i monitorowaniu limitów bieżącej płynności, a także średnioterminowych limitów opartych na minimalnych wskaźnikach płynności. Analizuje się scenariusze wydarzeń standardowych, a także kryzysowych ogólnych lub dotyczących specyficznie Banku, przy czym analizowana jest sytuacja płynności bieżącej i strukturalnej, powstania luki płynności przez kilka kolejnych dni oraz przez dłuższy okres. Stan płynności pozycji naszych klientów i własnych podlega bieżącemu monitorowaniu. Procedury, odpowiedzialność i raportowanie w ramach kontroli i zarządzania ryzykiem płynności, regulowane są w naszych wewnętrznych standardach polityki płynności, obowiązujących także w naszych jednostkach w krajach Europy środkowej i Wschodniej i zawierają między innymi także plan awaryjny na wypadek powstania luki płynności. Bieżące sterowanie transakcjami portfeli naszych klientów odbywa się przy uwzględnieniu kosztów płynności. W ramach tego wyliczenia kredytu poszczególnym produktom, mającym wpływ na stan płynności, przypisywane są po stronie aktywów i pasywów aktualne koszty alternatywne, przy uwzględnieniu indywidualnej oceny transakcji i klienta. W ten sposób bieżący controlling gwarantuje stworzenie wyważonego systemu cenowego. 198 Raport na temat ryzyka Ryzyko kredytowe/kontrahenta Transakcjom kredytowym w 2003 r. towarzyszyły intensywne przygotowania do oczekiwanych standardów, zawartych w dokumentach konsultacyjnych, związanych z nową metodologią adekwatności kapitałowej – Bazylea II i realizacją w ramach całej Grupy HVB jednolitych standardów minimalnych obowiązujących przy zawieraniu transakcji kredytowych (MAK). Te grupy tematyczne wyznaczały działania organizacyjne i konstruowanie podstawowego katalogu reguł związanych z transakcjami kredytowymi. Komórki współpracujące z klientami dokonują regularnych przeglądów zaangażowań kredytowych w celu określenia ich ryzyka, a następnie przekazują ustalenia do jednostek odpowiedzialnych za zarządzanie ryzykiem kredytowym i do zatwierdzenia (zasada ścisłego podziału między prowadzoną działalnością finansową a działaniami związanymi z zarządzaniem ryzykiem, czyli zasada „dwóch par oczu”). W Austrii w celu zwrócenia większej uwagi na kwestie ryzyka sektorowego decyzje w sprawie przyznani kredytu podejmowane są przez doświadczonych managerów ryzyka (Senior Risk Manager), którzy są odpowiedzialni za poszczególne sektory. Natomiast w krajach Europy środkowej i Wschodniej o sprawach zaangażowań kredytowych decyduje się na poziomie regionalnym, w celu lepszego wykorzystania znajomości warunków miejscowych. Organizacyjną jednostkę, umożliwiającą podejmowanie szybkich, indywidualnych decyzji kredytowych stanowi Komitet Kredytowy. W kompetencji Komitetu Kredytowego Rady Nadzorczej spoczywają kompetencje podejmowania indywidualnych decyzji kredytowych o wysokim zaangażowaniu kapitałowym. Plenum Rady Nadzorczej informowane jest na bieżąco na temat danych dotyczących stanu portfela i podejmuje w tej dziedzinie strategiczne decyzje. Szczególną uwagę poświęca się przeglądom i zidentyfikowaniu zaangażowania o podwyższonym ryzyku, które od momentu wystąpienia pierwszych sygnałów ostrzegawczych, przekazywane są specjalnie przygotowanym fachowcom do intensywnego zarządzania. W 2003 r. znacznie udoskonalono jakościowo ten system wczesnego rozpoznawania, stosowany już w transakcjach z klientami korporacyjnymi i rozszerzono go także na inne sektory. Zaangażowania kredytowe zagrożone ryzykiem przekazywane są wyspecjalizowanym managerom ds. restrukturyzacji, wyposażonym w specjalne kompetencje. Zaangażowanie jest klasyfikowane jako zagrożone, jeżeli w wyniku złej sytuacji finansowej kredytobiorcy lub spadku wartości zabezpieczeń można się spodziewać utraty należnego kapitału lub/i odsetek. W ciągu 2003 r. wypracowano także szczególne kryteria dla finansowania na warunkach specjalnych, pomocne odpowiedzialnym specjalistom przy akwizycji, ocenie, strukturowaniu i zatwierdzaniu tego rodzaju transakcji. Działania w zakresie pomiarów i monitorowania ryzyka kredytowego/kontrahenta przebiegały w 2003 r. – jak już nadmieniliśmy – pod znakiem przygotowań do wdrożenia nowych wymagań w zakresie adekwatności kapitałowej – Bazylea II. Wszystkie stosowane do tej pory metodologie, procedury i systemy analizy poddawane są przeglądom i przystosowaniu do przyszłych kryteriów Bazylei II. Bank Austria Creditanstalt od samego początku włączył się w Raport na temat ryzyka 199 nurt dyskusji na temat zaangażowania kapitału własnego przy kredytowaniu projektów w Austrii i krajach Europy środkowej i Wschodniej i prowadzi intensywne prace, w ramach struktur Banku, nad rozmaitymi projektami, mającymi wdrożyć tak wytyczone w publicznej dyskusji kryteria. Wewnętrzne analizy, oparte na opublikowanych już w latach poprzednich materiałach Bazylejskiego Komitetu ds. Nadzoru Bankowego, stanowią solidne podstawy, na kanwie których można rozwijać zapoczątkowane już procedury i standardy. Najistotniejsze obszary działań to: – rating – zabezpieczenia – ocena możliwych strat W zakresie ratingu, wykorzystano prowadzony okresowo monitoring istniejących procedur, do dostosowania ich do wymogów metodologii przewidzianych przez standardy Bazylei II. Szerokie zainteresowanie tym tematem ze strony klientów, wykorzystano do udostępnienia im przez jednostki współpracujące Banku wyników ratingu w celu wspólnego opracowania strategii optymalizacyjnych. Ten unikalny w skali Austrii serwis spotkał się z bardzo pozytywnym przyjęciem ze strony klientów, podnosząc nie tylko poziom wzajemnego zrozumienia między Bankiem i klientami, ale także poziom spójności między polityką Banku w zakresie kredytowania a oczekiwaniami naszych klientów. Ponadto przy współpracy placówek detalicznych i pionu zarządzania ryzykiem operacyjnym opracowano nowe procedury ratingowe, przeznaczone dla segmentu inwestycji w nieruchomości Income Producing Real Estate. Ta wyszczególniona w standardach Bazylei II kategoria transakcji, obejmująca zarówno spółki inwestycyjne, deweloperskie oraz zarządzające nieruchomościami, cechuje się tym, że zarówno klient, jaki i poszczególne transakcje, ich struktura i zabezpieczenie odgrywają bardzo dużą rolą, przy czym ryzyko klienta/kontrahenta i ryzyko związane z finansowanym obiektem wykazują bardzo dużą współzależność. Opracowana w tym zakresie metoda może być, przy uwzględnieniu warunków lokalnych, stosowana także w odniesieniu do innych rynków, szczególnie zaś do rynków Europy środkowej i Wschodniej. Ponadto dzięki zastosowaniu z początkiem 2004 r. nowego systemu informatycznego znacznie udoskonalono technologii przesyłania i przetwarzania danych, służące do analiz i zapisywania procedur ratingowych. Nowy system gromadzenia danych i ich wyników pozwoli na dalszy rozwój w tym zakresie, przyniesie także znaczny wzrost efektywności wszystkim użytkownikom. Poza pracami związanymi z wdrażaniem procedur przewidzianych w nowej umowie kapitałowej – Bazylea II, koncentrujemy się w swych staraniach nad podnoszeniem efektywności procesów wewnętrznych, tak by dzięki sprawnym systemom pomiaru, oceny i selekcji przyczyniać się do zwiększania dochodowości Banku. Tematami tymi zajmowała się także specjalnie powołana Komisja-Bazylea II, która rozważała skutki nowych regulacji dotyczących udziału kapitału własnego dla modelu transakcji i procedur Banku, wypracowując szereg postulatów ulepszeń w tej dziedzinie. Zbierania i przetwarzanie danych służących zabezpieczeniu kredytów jest dalej udoskonalane, tak by system ten mógł sprostać rosnącym wymaganiom w zakresie precyzji prezentacji, efektywności pomiaru i klasyfikacji ryzyka. 200 Raport na temat ryzyka W zakresie oceny możliwych strat, kontynuowane były prace nad systemem rejestracji przychodów i kosztów, zagrożonego zaangażowania kredytowego. System ten zostanie zastosowany w 2004 r. przede wszystkim w segmencie bankowości detalicznej i służyć ma dalszemu podnoszeniu efektywności przetwarzania danych, wielkości przetwarzanych danych, oraz jakości tych procesów. Zasadnicze koncepcje w tej dziedzinie opracowane zostały w świetle dokumentów konsultacyjnych i założeń nowej Umowy Kapitałowej – Bazylea II, poddane obszernej analizie w ramach całej Grupy HVB, w celu dokonania niezbędnych adaptacji i ujednoliceń. Działania te kontynuowane będą w 2004 r. i ze zmiennym nasileniem w latach kolejnych, aż do pełnej realizacji założeń Bazylei II w 2006 r. Punkt ciężkości tych działań będzie się z czasem przesuwał od nowych rozwiązań i systemów, w kierunku systematycznego monitoringu i ulepszeń w wyniku uzyskania nowych danych empirycznych. Ważny też będzie w ramach Grupy BA-CA okres pełnego startu tak wypracowanych systemów. (42) Ryzyko operacyjne W roku 2003 wysiłki w Grupie BA-CA w zakresie kontroli ryzyka operacyjnego koncentrowały się na przygotowaniach i analizach pod kątem wdrożenia projektu Nowej Umowy Kapitałowej – Bazylea II. Bank BA-CA ustalił założenia Nowej Umowy Bazylejskiej w zakresie ryzyka operacyjnego w projektach takich, jak: gromadzenie danych o stratach, samoocena kontroli ryzyka, wczesne wykrywanie i kwalifikowanie ryzyka i wartości zagrożonej. Ustalono także strategiczne plany aż po 2006 r. w zakresie budżetu oraz zasobów osobowych. Osiągnięto też pierwsze rezultaty w dziedzinie spełnienia wymogów Nowej Umowy Kapitałowej – Bazylea II. W prowadzonych pracach dotyczących ryzyka operacyjnego planuje się wykorzystanie standardowego podejścia, a następnie stopniowe przechodzenie do zaawansowanych metod pomiaru (advanced measurement approach – AMA), przynajmniej w przypadku Banku BA-CA. Taki wielostopniowy sposób wdrożenia systemu jest korzystny ze względu na znaczny poziom niepewności, co do dokładnej kalibracji oraz końcowego wdrożenia wymogów w zakresie ilościowym i jakościowym. W myśl Nowej Umowy Bazylejskiej ryzyko operacyjne definiuje się jako ryzyko wystąpienia niespodziewanych strat wynikłych z niedoskonałego procesu zarządzania, błędu ludzkiego, awarii technologicznych oraz zmian w otoczeniu zewnętrznym (ryzyko zdarzenia). Dla przykładu, awaria systemów informatycznych, zniszczenie mienia, błędy procesowe lub defraudacja w przyszłości, powinny podlegać dokładnemu i skonsolidowanemu procesowi zarządzania i pomiaru ryzyka. W zależności od tego procesu będzie kalkulowany kapitał na pokrycie ryzyka. Szczególne wysiłki skoncentrowano na rozwoju i dalszej wewnętrznej rozbudowie aplikacji intranetowej, stosowanej w Banku BA-CA i wybranych spółkach dla celów gromadzenia danych o stratach (system inFORM – intranet framework for operational risk management – platforma intranetowa do zarządzania ryzykiem operacyjnym). Obok modułu pomagającego uzyskiwać dane na temat strat w poszczególnych sektorach, szczególną uwagę zwrócono w ubiegłym roku na rozszerzenie modułów pomocnych w raportowaniu i zarządzaniu ryzykiem oraz w ocenie ryzyka w celu przekształcenia ich w podstawowe narzędzie do zarządzania Raport na temat ryzyka 201 ryzykiem operacyjnym w Austrii i na terenie Europy środkowo-Wschodniej. Kolejnym krokiem w tym kierunku będzie poszerzenie tego systemu w 2004 r. o dodatkowy moduł raportowania kluczowych wskaźników ryzyka (key risk indicator). W zamierzeniu platforma intranetowa ma być przekształcona w podstawowe narzędzie komunikacji dla uzyskiwania danych na temat strat w poszczególnych sektorach, własnej oceny ryzyka, jak też dla dostarczania spójnej informacji na potrzeby procesów decyzyjnych podejmowanych przez Zarząd i różne departamenty. To z kolei jest wystarczające do włączenia wszystkich poziomów podejmowania decyzji oraz departamentów do procesu efektywnego zarządzania ryzykiem. Szczególną uwagę poświęcono w 2003 r. jak najszerszemu włączeniu w te działania jednostek w Europie środkowej i Wschodniej. W działania skupione wokół gromadzenia danych o stratach, tworzenia rejestrów danych o stratach, realizacji systemu rozpoznania ryzyka, przekazywanie informacji służących rozbudowie standardowych systemów oceny i analizy ryzyka oraz kształcenie na miejscu lokalnych menedżerów ryzyka operacyjnego. Dane na temat strat są zbierane, a niedoskonałe procesy podlegają odpowiednim działaniom korygującym we współpracy z innymi departamentami takimi, jak audyt wewnętrzny, departament prawny, ubezpieczeniowy oraz jednostki zajmujące się wewnętrzną rewizją i rozliczaniem płatności. Należy podkreślić, że Bank BA-CA od dawna czynił kroki w kierunku odpowiedniego zarządzania i redukcji ryzyka operacyjnego. Przykładem mogą być środki dotyczące bezpieczeństwa danych, poufności i pewności zgromadzonych danych, systemy autoryzacji dostępu, zasada „dwóch par oczu“, a także znaczna liczba procesów kontroli i monitoringu oraz programów szkoleniowych dla personelu. W zakresie symulacja ryzyka operacyjnego opracowano wiele prototypów programów, posługując się przy tym różnymi metodami pomiarów dla ustalenia kapitału ekonomicznego do ryzyka, przede wszystkim modelem stochastycznym oraz modelem przyczynowym i modelem powtórnego próbkowania. Modele te są sprawdzane przy wykorzystaniu wewnętrznych informacji oraz danych z zewnątrz, tak by potwierdzić ich przydatność pod względem prezentacji i niezawodności wyników analiz, tak by mogły zostać z kolei zastosowane do analiz i decyzji systemowych. Bank BA-CA zdecydował się ponadto dodatkowo na stosowanie zewnętrznych scenariuszy ekstremalnych warunków rynkowych w celu uzyskania adekwatnego rozkładu skrajnych warunków w symulacjach modelowych. BA-CA zamierza także włączyć się aktywnie w tworzenie konsorcjum danych o stratach operacyjnych. Obok podejścia ilościowego wielkie znaczenie przypada także kontroli ryzyka operacyjnego opierającej się również na narzędziach jakościowych. Fakt ten został uwzględniony poprzez wprowadzenie regularnych ocen ryzyka w obrębie całej Grupy BA-CA. W wyniku tego zbudowaliśmy system rozpoznania i ocen ryzyka, rejestrujący zmiany w zakresie ryzyka operacyjnego w skali roku i ukazujący te zmiany w formie graficznej, w postaci mapy ryzyka operacyjnego. 202 Raport na temat ryzyka W taki sam sposób, jak dla innych rodzajów ryzyka, Bank BA-CA, tak jak HypoVereinsbank tworzy zdecentralizowany system zarządzania ryzykiem w formie kontaktów dotyczących kwestii zarządzania ryzykiem w poszczególnych departamentach i jednostkach zależnych. Podczas gdy głównym zadaniem centralnej jednostki odpowiedzialnej za kontrolę ryzyka pozostaje definicja metod zarządzania i analizy ryzyka, managerowie ryzyka są odpowiedzialni za podejmowanie konkretnych działań w celu redukcji, zapobiegania lub ubezpieczania się przed skutkami ryzyka. W roku 2004 zaplanowane działania w zakresie ryzyka operacyjnego będą się koncentrowały na: – włączeniu głównych podmiotów zależnych Banku BA-CA do intranetowego systemu rejestrowania i raportowania – wypracowaniem wspólnej metody standardowej dla Grupy BA-CA – analizami dotyczącymi możliwości pomiarowych metodą AMA – dalszym rozszerzeniu zastosowania systemu inFORM – wdrożeniu analizy scenariuszowej dla poszczególnych departamentów i jednostek zależnych – analizie rozwiązań w zakresie ubezpieczeń przed skutkami ryzyka operacyjnego. (43) Ryzyka prawne toczących Austriackie Stowarzyszenie Związków Zawodowych (Österreichischer Gewerkschaftsbund) się postępowań wszczęło w okresie sprawozdawczym postępowanie przeciwko Austriackiemu Stowarzyszeniu Kas Oszczędnościowych (Sparkassenverband) w celu uzyskania prawomocnego wyroku stwierdzającego niezgodność z prawem konwersji i przeniesienia zobowiązań emerytalnych. Jednocześnie pewna liczba pracowników (aktywnych zawodowo i tych, którzy przeszli na emeryturę) wszczęła postępowania mające na celu zrekompensowanie obecnych lub przyszłych niedoborów w płatnościach emerytalnych otrzymywanych od funduszy emerytalnych, określonych poprzez odniesienie do wysokości określonych świadczeń, jakie otrzymywaliby, gdyby konwersja ta nie miała miejsca. Ponadto jesienią 1993 r. Bank Austria Creditanstalt AG w Zurychu, wówczas podmiot zależny byłego Banku Austria AG, został pozwany w powództwie cywilnym wszczętym przez niemiecki Bundesanstalt für vereinigungsbedingte Sonderaufgaben („BvS”) w Szwajcarii o zwrot depozytu Komunistycznej Partii Niemiec (KPÖ) umieszczonego w banku. Kwestia własności środków i przysądzenia ich Komunistycznej Partii Austrii (KPÖ) bądź SED stanowi przedmiot postępowania przed niemieckimi sądami administracyjnymi, w postępowaniu tym nie zapadł dotychczas prawomocny wyrok. W obu postępowaniach Bank nie może stwierdzić, czy dojdzie do wydatków z tego tytułu. Poza tym nasz Bank jest zaangażowany w kilka dalszych postępowań prawnych, na poczet niektórych utworzone zostały odpowiednie rezerwy, w przypadku pozostałych uważamy, że nie jest prawdopodobne ryzyko powstania dla Banku kosztów z tego tytułu. (44) Ryzyko kredytowe Poziom obciążenia ryzykiem kredytowym został w 2003 r. ponownie znacznie zredukowany i był mniejszy niż w założeniach budżetowych. Raport na temat ryzyka 203 Zmniejszenie kwoty rezerw na kredyty i pożyczki wynika ze sprawnego zarządzania ryzykiem, jest także rezultatem inwestycji w systemy wczesnego rozpoznawania ryzyka. Na redukcję wskaźnika udziału kredytów zagrożonych pozytywny wpływ miała mniejsza liczba przypadków niewypłacalności dużych kredytobiorców. Pozwoliło to zrekompensować wzrost kredytów nieregularnych i ryzyka kredytowego odnotowany ze względów koniunkturalnych, po części także strukturalnych w segmencie klientów indywidualnych. Negatywnie na naszych wynikach odbił się głównie wzrost krajowych upadłości klientów indywidualnych o ok. 18,4 % i należności niepokrytych z tytułu niewypłacalności o 24,8 % w porównaniu z rokiem 2002 (wg statystyki niewypłacalności KSV). Wyjątkowo pomyślnie w zakresie ryzyka kredytowego rozwijała się sytuacja w spółkach zależnych Banku w krajach Europy środkowej i Wschodniej. Na szczególne podkreślenie zasługuje tutaj pozytywny rozwój stanu rozwiązanych rezerw i aktualizacji wartości netto w Czechach oraz zmniejszone obciążenie ryzykiem kredytowym na Słowacji. Pozytywnie należy wymienić w tym kontekście także Polskę, gdzie zastosowane środki zaowocowały trwałą poprawą sytuacji w zakresie ryzyka kredytowego. Ze względu na instrument bazowy instrumenty pochodne klasyfikuje się jako kontrakty na (45) Finansowe instrumenty stopę procentową, kontrakty walutowe oraz transakcje na papierach wartościowych. Pochod- pochodne ne instrumenty kredytowe klasyfikuje się jako „Inne kontrakty stopy procentowej“ (Credit Default Swaps) lub „Inne kontrakty na papierach wartościowych“ (Total Return Swaps), w zależności od instrumentu bazowego. Obrany podział wartości nominalnych i przedziałów czasowych zgodny jest z międzynarodowymi standardami, podobnie jak i klasyfikacja na instrumenty na stopę procentową, walutowe i transakcje na papierach wartościowych. We wszystkich tych kategoriach rozróżniamy między transakcjami w obrocie pozagiełdowym (OTC) a transakcjami zawieranymi na giełdzie. Kontrahentami w obrocie pozagiełdowym są przede wszystkim banki, chociaż ta kategoria transakcji w coraz większym stopniu przyciąga też klientów niebankowych. Bank BA-CA występuje w roli partnera-pośrednika przy transakcjach dotyczących standardowych instrumentów finansowych (plain-vanilla) oraz transakcjach dopasowywanych do indywidualnych potrzeb klientów zarówno na międzynarodowym, jak i krajowym rynku międzybankowym, także w transakcjach z klientami korporacyjnymi. Większość transakcji i kontraktów w obrocie finansowymi instrumentami pochodnym Bank BA-CA zawiera na pozagiełdowym rynku papierów wartościowych (OTC) głównie w kategorii instrumentów na stopę procentową. W transakcjach giełdowych Bank koncentruje się przede wszystkim na transakcjach stóp procentowych, terminowych operacjach papierami wartościowymi, transakcjach typu futures i opcjach. Dla celów zarządzania portfelem i ryzykiem kontrakty są wyceniane w cenach bieżących, uzyskiwanych z powszechnie akceptowanych i sprawdzonych modeli. Kontrakty są wykazywane na dzień bilansowy w cenach rynkowych, dodatnia wartość kontraktu wskazuje na potencjalne ryzyko niewypłacalności związane z daną transakcją. 204 Raport na temat ryzyka Ogół transakcji na finansowe instrumenty pochodne zawartych przez Grupę Banku Austria Creditanstalt Transakcje wg stanu na 31 grudnia 2003 r. w mln Euro Wartość nominalna wg okresów rynkowa ujemna < 1 rok 1– 5 lat > 5 lat Wartość nominalna portfel bankowy portfel handlowy Wartość rynkowa (dodatnia) portfel portfel bankowy handlowy Wartość instrumentami pochodnymi portfel portfel bankowy handlowy RAZEM 1.226.445 200.174 87.993 120.584 1.394.028 842 8.783 1.884 8.122 w tym produkty OTC w tym produkty giełdowe 1.133.125 93.320 199.774 400 87.993 – 120.584 – 1.300.308 93.720 842 – 8.783 – 1.884 – 8.122 – A.Instrumenty na stopę procentową 1.075.639 Produkty OTC: 982.441 FRA 205.415 Kontrakty FRA 436 Swapy odsetkowe 763.278 Opcje na stopę procentową-nabyte 7.341 Opcje na stopę procentową-wystawione 5.372 Inne kontrakty na stopę procentową 599 175.643 175.244 16.405 – 143.491 6.706 6.395 2.247 82.245 82.245 – – 80.490 728 878 149 107.174 107.174 1.274 – 103.006 2.776 118 – 1.226.353 1.132.756 220.546 436 884.253 11.999 12.527 2.995 700 700 – – 691 9 – – 6.086 6.086 67 1 5.754 251 – 13 1.085 1.085 – – 1.070 – 15 – 5.417 5.417 69 1 5.079 – 253 15 93.198 7.303 399 399 – – – – 93.597 7.702 – – – – – – – – 85.895 – – – 85.895 – – – – 150.568 150.568 40.505 5.821 47.038 57.204 – 13.014 13.014 705 10.692 844 773 – 5.339 5.339 2 5.337 – – – 12.599 12.599 112 12.409 39 39 – 156.322 156.322 41.100 9.441 47.843 57.938 – 125 125 2 123 – – – 2.633 2.633 1.246 245 1.142 – – 799 799 2 797 – – – 2.649 2.649 1.100 637 – 912 – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – – C. Transakcje na papierach wartościowych Produkty-OTC: Swapy na papiery wartościowe Opcje na akcje-nabyte Opcje na akcje-wystawione Inne transakcje na papierach wartościowych 238 116 – 62 43 11 11.517 11.516 – 5.561 5.546 409 409 409 – 36 130 243 811 811 – 277 – 534 11.353 11.230 – 5.382 5.719 129 17 17 – 17 – – 64 64 – 61 – 3 – – – – – – 56 56 – – 54 2 Produkty giełdowe: Kontrakty futures na akcje i indeksy giełdowe Opcje na akcje i indeksy giełdowe 122 1 – – 123 – – – – 44 78 1 – – – – – 45 78 – – – – – – – – Produkty giełdowe: Kontrakty futures na stopę procentową Opcje na kontrakty futures na stopę procentową B. Instrumenty walutowe Produkty OTC: Walutowe kontrakty forward Swapy walutowe Opcje walutowe-nabyte Opcje walutowe-wystawione Inne kontrakty wymiany Produkty giełdowe: Kontrakty walutowe futures Opcje walutowe futures Raport na temat ryzyka 205 Przy pozycjach finansowych instrumentów uwzględniono pozytywną wartość rynkową, oraz odpowiednia naliczenia, zależnie od produktu, waluty i okresu zapadalności w celu ułatwienia zarządzania ryzykiem. W naszym wewnątrzbankowym systemie zarządzania ryzykiem stosowane są naliczenia zależne od potencjalnych, przyszłych zagrożeń i aktualnych wahań na rynku przy uwzględnieniu okresów pozostających do zapadalności instrumentów. Są one przy założonym przedziale ufności 97,5 % w większości przypadków wyższe, niż odpowiednie limity naliczeń zgodne z austriacką ustawą Prawo bankowe (BWG). Wartość rynkowa brutto zawartych przez nas instrumentów pochodnych, mimo wyraźnego zwiększenia ilości transakcji była na dzień 31 grudnia 2003 r. niższa niż w roku ubiegłym. Dane na temat stopnia wykorzystania linii transakcji na finansowych instrumentach pochodnych dostępne są w obrębie prawie całej Grupy w centralnym systemie WSS („Wallstreet“ Treasurysystem) online. Dla mniejszych jednostek Grupy, nie posiadających jeszcze dostępu do tego systemu, ustala się i monitoruje odpowiednie limity transakcyjne, co gwarantuje utrzymanie w całej Grupie zatwierdzonych limitów ryzyka kredytowego. Bank BA-CA ogranicza dodatkowo ryzyko z transakcji instrumentami pochodnymi stosując odpowiednie ramowe umowy, ustalając dla departamentów prawnych odpowiednie regulaminy dotyczące standardów dokumentacji oraz ich bieżący monitoring a także ustalając wytyczne w sprawie umów zabezpieczenia majątkowego (collateral agreements) i specjalne klauzule wymówienia umowy (break-clauses). Niezależnie od bardzo dobrego poziomu ocenianej zdolności kredytowej naszych kontrahentów w obrębie transakcji na finansowe instrumenty pochodne w związku z rosnącym wolumenem tych transakcji uwzględniamy w naszym zarządzaniu ryzykiem odpowiednie zabezpieczenia na wypadek możliwych strat z tytułu niewywiązania się przez klienta z podjętych zobowiązań. Wzrost wszystkich transakcji zawartych w segmencie finansowych instrumentów pochodnych wyniósł w porównaniu rocznym 64 % (z 922 mld Euro do 1.515 mld Euro). W kategorii kontraktów na stopę procentową wzrost wolumenu nominałów wyniósł 72 %, przy czym największe wzrosty odnotowano w handlu krótkoterminowymi instrumentami stopy procentowej w walucie Euro. Duże wzrostu wolumenu obrotów w transakcjach w segmencie instrumentów pochodnych zgodne są z ogólnym trendem panującym na rynku. Bank for International Settlement odnotował w swoich statystykach za pierwsze półrocze 2003 r. wzrost transakcji na finansowe instrumenty pochodne na stopę procentową w porównaniu z rokiem poprzednim, wynoszący w przeliczeniu na Euro ok. 63 %. Zwiększony wolumen obrotów handlowych w tym segmencie odzwierciedla także zwiększoną w Banku świadomość konieczności działania w kategoriach rentowności, odpowiedzialnego podejścia do własnych zasobów kapitałowych i utrzymania przepływu środków pieniężnych. Wysoki poziom płynności środków i związane z tym niskie ryzyko operacyjne wspierają trend rozwojowy w obrotach handlowych tego segmentu, czyniąc z instrumentów pochodnych dogodny instrument zabezpieczania ryzyka stóp procentowych. 206 Raport na temat ryzyka (46) Listy patronackie dla Bank Austria Creditanstalt AG, w zakresie posiadanych udziałów z wyłączeniem ryzyka poli- banków i innych instytucji tycznego zapewnia wypełnienie zobowiązań kontraktowych następujących podmiotów: finansowych 1) Banki w Austrii – BANKPRIVAT AG, Wiedeń – Bank Austria Handelsbank AG, Wiedeń – Bank Austria Creditanstalt ImmoTrust GmbH, Wiedeń – Bank Austria Creditanstalt Wohnbaubank AG, Wiedeń – Schoellerbank Aktiengesellschaft, Wiedeń 2) Banki zagraniczne – Bank Przemysłowo-Handlowy PBK S.A., Kraków – HVB Bank Czech Republic a.s., Praga – HVB Bank Slovakia a.s., Bratysława – HVB Bank Hungary Rt., Budapeszt – HVB Bank Romania S.A., Bukareszt – Commercial Bank Biochim AD, Sofia – HVB Bank Jugoslavija A.D., Belgrad – Splitska banka d.d., Split – Bank Austria Creditanstalt d.d. Ljubljana – HVB Jelzalogbank Rt., Budapeszt – HVB Bank Hipoteczny S.A., Warszawa 3. Instytucje sektora bankowo-usługowego w Austrii: – Bank Austria Creditanstalt Leasing GmbH, Wiedeń, oraz kilka jej zależnych spółek (47) Podstawa prawna według Informacje wg prawa austriackiego prawa austriackiego Podstawę prawną do sporządzenia skonsolidowanych sprawozdań finansowych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej/Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości (MSSF/MSR) w Austrii stanowią przepisy nowego paragrafu 59a austriackiego Prawa bankowego wprowadzone zgodnie z austriacką Ustawą o Skonsolidowanych Sprawozdaniach Finansowych (BGBl Nr 49/1999 z 26 marca 1999 r.). Zgodnie z tym paragrafem austriackiej ustawy Prawa bankowego, bank przygotowujący skonsolidowane sprawozdanie finansowe zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości jest zwolniony z obowiązku przygotowania skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Aby skonsolidowane sprawozdanie finansowe podlegało takiemu zwolnieniu, musi być ono zgodne z zasadami zawartymi w dyrektywie Unii Europejskiej 86/635/EEC, dotyczącej przygotowywania przez banki i inne instytucje finansowe rocznych sprawozdań finansowych oraz skonsolidowanych sprawozdań finansowych, a także spełniać wymogi paragrafu 245a ust.1 p. 2– 5 oraz ust.2 austriackiego Kodeksu handlowego. Biegli rewidenci muszą poświadczyć spełnienie tych wymogów. Ponadto raport biegłego rewidenta powinien zawierać ocenę skonsolidowanego sprawozdania finansowego oraz sprawozdania z działalności Grupy, w zakresie spełnienia, w co najmniej równorzędny sposób wymogów określonych w paragrafie 274 ust.1– 4 austriackiego Kodeksu handlowego. Informacje wg prawa austriackiego 207 MSSF/MSR są międzynarodowymi uznanymi, powszechnie akceptowanymi, standardami rachunkowości, a biegli rewidenci powinni poświadczyć, że wymogi paragrafu 59a austriackiej ustawy Prawa bankowego zostały spełnione. Tym samym skonsolidowane sprawozdanie finansowe sporządzone zgodnie z IAS/MSR spełnia wymogi prawa austriackiego. Zgodnie z paragrafem 59a austriackiej ustawy Prawa bankowego oraz paragrafem 30 austriackiego Prawa bankowego instytucje kredytowe specjalnego nadzoru posiadające zarejestrowaną siedzibę w Austrii są zobowiązane do przygotowywania skonsolidowanych sprawozdań finansowych. Zatem skonsolidowane sprawozdanie finansowe zostało przygotowane z punktu widzenia Banku BA-CA AG, z siedzibą w Wiedniu, jako krajowej instytucji kredytowej specjalnego nadzoru. Kompletna lista udziałów kapitałowych Banku BA-CA AG została podana w załączonych notach do odrębnych sprawozdań finansowych poszczególnych banków. W roku sprawozdawczym w skład Zarządu Banku Austria Creditanstalt AG wchodziły (48) Organy następujące osoby: Willibald CERNKO (od 1.4.2003), Helmut GROPPER (od 1.4.2003 r. do 31.12.2003 r.), dr Erich HAMPEL (od 27.1.2004 r. jako Prezes, Dyrektor Generalny), mag. Wolfgang HALLER (od 27.1.2004 r. jako Wiceprezes, Zastępca Dyrektora Generalnego), mag. Wilhelm HEMETSBERGER, mag. Friedrich KADRNOSKA (do 26.1.2004 r.; od 1.4.2003 r. jako Zastępca Dyrektora Generalnego), Gerhard RANDA (do 31.3.2003 r., jako Dyrektor Generalny), Karl SAMSTAG (do 26.1.2004 r.; do 31.3.2003 r. jako Zastępca Dyrektora Generalnego, od 1.4.2003 r. jako Dyrektor Generalny), Jochen-Michael SPEEK (do 31.3.2003 r.), DDr. Regina PREHOFER (od 1.4.2003 r.). Od 1.1.2004 r. w skład Zarządu Banku Austria Creditanstalt AG wchodzi Stefan ERMISCH i od 27.1.2004 r. dr. Johann STROBL. W skład Rady Nadzorczej Banku Austria Creditanstalt AG wchodziły w roku sprawozdawczym następujące osoby: KR Dkfm. dr. Erich Becker, dr. Alberto CRIPPA, Dkfm. Armin Gebhard FEHLE (od 17.3.2003 r.), dr. Adolf FRANKE (do 17.3.2003 r.), Hedwig FUHRMANN, Dkfm. dr. Paul HASSLER (do 17.3.2003 r.), Wolfgang HEINZL, Rudolf HUMER, Z-ca Przewodniczącego.; dr. Stefan JENTZSCH, Heribert KRUSCHIK, Wolfgang LANG, mag. Adolf LEHNER, mag. inż. Gerhard MAYR, M.B.A., Michael MENDEL (od 17.3.2003 r.), Dieter RAMPL (do 17.3.2003 r.), KR Franz RAUCH (od 17.3.2003 r.), Gerhard RANDA (Przewodniczący od 1.4.2003), Thomas SCHLAGER, dr Albrecht SCHMIDT (Przewodniczący do 17.3.2003 r.), dr Veit SORGER, dr Wolfgang SPRIßLER. Bank Austria Creditanstalt AG może zgodnie z austriackim Kodeksem handlowym i ustawą Prawa bankowego (öHGB/BWG) wypłacić dywidendę w wysokości nie przekraczającej jej wyniku finansowego, wykazanego w jednostkowym sprawozdaniu finansowym, w wysokości 151,5 mln Euro (w roku poprzednim; 122,3 mln Euro). 208 Informacje wg prawa austriackiego (49) Dywidendy Propozycja podziału dywidendy za rok obrotowy 2003 Uzyskany w roku obrotowym od 1.1.2003 do 31.12.2003. wynik finansowy Banku Austria Creditansanstalt AG wyniósł 243,5 mln Euro. Po zasileniu rezerw sumą 98,0 mln Euro i uwzględnieniu niepodzielonego wyniku finansowego i lat ubiegłych w wysokości 6,0 mln Euro otrzymaliśmy kwotę wyniku finansowego przeznaczonego do dywidendy w wysokości 151,5 mln Euro. Proponujemy zatem, z zastrzeżeniem zezwolenia Walnego Zgromadzenia Akcjonariuszy, przeznaczyć do wypłaty na uprawniony do dywidendy kapitał podstawowy w wysokości 1.068.920,749,80 Euro, dywidendę w wysokości 1,02 Euro na akcję. Wypłacona dywidenda przy 147.031.740 akcjach wyniesie 150,0 mln Euro. Pozostałą kwotę 1,5 mln proponujemy przenieść jako wynik niepodzielony na rachunek roku przyszłego. (50) Główne różnice pomiędzy Główne różnice pomiędzy skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym sporządzonym skonsolidowanym sprawozda- zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości a skonsolidowanym sprawozda- niem finansowym sporząd- niem finansowym zgodnym z Austriackimi Standardami Rachunkowości (austriacki Kodeks zonym zgodnie z MSSF/MSR handlowy/ustawa Prawo bankowe) są następujące: Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej/Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości a skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym zgodnym z Austriackimi Standardami Rachunkowości 1) cel i zawartość sprawozdań finansowych zgodnie z MSSF/MSR 2) formaty bilansu i rachunku zysków i strat 3) zasady ujmowania i wyceny 4) grupa spółek podlegających konsolidacji 5) ujęcie podatku odroczonego 6) inne założenia przy kalkulacji kosztów pracowniczych związanych z emeryturami i podobnymi świadczeniami 7) wydzielenie udziałów mniejszościowych utrzymywanych poza Grupą z kapitału własnego 8) szerszy zakres informacji w notach ad 1) Cel i zawartość sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF/MSR Celem sporządzenia sprawozdania finansowego zgodnie z MSSF/MSR jest dostarczenie ustrukturyzowanej informacji o sytuacji finansowej, wynikach z działalności oraz zmianach sytuacji finansowej podmiotu, użytecznej dla szerokiego kręgu użytkowników podejmujących decyzje ekonomiczne. Zgodnie ze standardami MSSF/MSR cel ten jest spełniony poprzez sporządzanie kompletnych, wiarygodnych, przejrzystych i rzetelnych sprawozdań finansowych (por. też informację w nocie 3 dotyczącą znaczących zasad rachunkowości); ustalenie wyniku netto za okres sprawozdawczy z wykorzystaniem zasady memoriałowej, a forma prezentacji odpowiada właściwym dla charakteru działalności zasadom zarządzania. Zapewnia to większą porównywalność sprawozdań finansowych przygotowywanych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości, w porównaniu do standardów lokalnych. Rachunek przepływu środków pieniężnych oraz zestawienie zmian w kapitale własnym stanowią integralną część sprawozdań finansowych. Informacje wg prawa austriackiego 209 Zgodnie ze standardami MSSF/MSR dywidendy wypłacone nie są ustalane ani ograniczane przez skonsolidowane sprawozdanie finansowe. Podział zysku następuje wyłącznie na podstawie jednostkowych sprawozdań finansowych, sporządzonych zgodnie z lokalnymi standardami rachunkowości. Przyjmowanie kwot wynikających wyłącznie z przepisów podatkowych nie jest dopuszczalne w sprawozdaniach finansowych sporządzanych zgodnie ze standardami MSSF/MSR. Efekty podatkowe, włączając w to podatki odroczone (patrz ad 5 poniżej) są ujęte w obciążeniach podatkowych danego okresu. Noty do sprawozdań finansowych zawierają dodatkowe informacje i objaśnienia zapewniające użytkownikom odpowiednią informację niezbędną do właściwej oceny rozwoju spółki w okresie sprawozdawczym (patrz ad 8 poniżej). ad 2) Formaty bilansu i rachunku zysków i strat Standardy MSSF/MSR nie określają obowiązkowego formatu bilansu oraz rachunku zysków i strat. Regulacje MSSF/MSR zazwyczaj określają jedynie minimalne wymagania, natomiast kwestie formatu pozostawiają do decyzji spółek w celu wyboru jak najlepszego formatu uwzględniającego cele prezentowanych informacji. Oczywista różnica pomiędzy sprawozdaniami sporządzonymi zgodnie ze standardami MSSF/MSR oraz austriacką ustawą Prawem bankowym polega na prezentacji bilansu i rachunku zysków i strat w sposób ułatwiający korzystanie ze sprawozdań. Nie powoduje to jednak utraty informacji. Ujawnianie wielu szczegółów, jak również dodatkowych podziałów i not objaśniających, nie wymaganych w sprawozdaniach finansowych sporządzonych zgodnie z austriackim Kodeksem handlowym/ustawą Prawem bankowym, znacząco zwiększa zakres informacji dostarczanej użytkownikom. Rezerwy na kredyty prezentowane są w bilansie, a zmiana stanu rezerw na kredyty i pożyczki jest wykazywana w rachunku zysków i strat (oprócz dodatkowych informacji dotyczących ryzyka kredytowego zaprezentowanych w notach). Wszystkie te informacje znacznie poprawiają możliwość oceny prowadzonej przez Bank polityki w zakresie ryzyka kredytowego. ad 3) Zasady ujmowania i wyceny Sprawozdawczość finansowa według prawa austriackiego opiera się na zasadzie ostrożnej wyceny, dotyczącej w szczególności rozpoznawania prawdopodobnych strat, ale nie rozpoznawania przewidywanych prawdopodobnych zysków. Zasada ta nie jest stosowana w MSSF/MSR w takim samym zakresie. Szczegółowe różnice w poszczególnych pozycjach bilansu oraz rachunku zysków i strat, w szczególności wycena instrumentów finansowych zgodnie z MSR 39, różniąca się od Austriackich Standardów Rachunkowości zostały przedstawione w nocie 3. ad 4) Spółki podlegające konsolidacji Zgodnie ze standardami MSSF/MSR konsolidacji podlegają wszystkie znaczące kontrolowane spółki. W przeciwieństwie do tej zasady, zgodnie z paragrafem 30 austriackiej ustawy Prawa 210 Informacje wg prawa austriackiego bankowego, kontrolowana instytucja kredytowa, która jest nieistotna dla skonsolidowanego sprawozdania finansowego, również podlega konsolidacji. Zapis paragrafu 30 austriackiej ustawy Prawa bankowego, ograniczający grupę spółek podlegających konsolidacji do podmiotów finansowych, nie ma zastosowania przy sporządzaniu sprawozdań finansowych zgodnie z MSR. Zgodnie z MSR podmioty finansowe, nie pozostające pod kontrolą i w których spółka dominująca posiada jedynie pośrednio udziały większościowe, nie podlegają konsolidacji. Porównanie regulacji dotyczących spółek podlegających konsolidacji zgodnie z austriacką ustawą Prawo bankowe, wskazuje na liczne różnice , wynikające z nieuwzględniania wielu banków i instytucji finansowych ze względu na ich nieistotny wpływ na skonsolidowane sprawozdanie finansowe oraz z uwzględnienia kontrolowanych spółek zależnych Banku Austria Creditanstalt AG, będących podmiotami zarządzającymi nieruchomościami i zajmujących się przetwarzaniem danych, których wpływ na te sprawozdania spełnia kryterium istotności. Metoda ujmowania inwestycji kapitałowych jest opisana w części dotyczącej udziałów kapitałowych. ad 5) Ujmowanie podatku odroczonego Zgodnie z MSSF/MSR różnice pomiędzy podstawą opodatkowania a kwotami ujmowanymi w bilansie, mającymi charakter przejściowy, wymagają rozpoznania aktywa lub rezerwy z tytułu podatku odroczonego. Podobnie ujmowane są bieżące straty podatkowe lub straty podatkowe z lat ubiegłych, jeśli przewiduje się, że mogą zostać w przyszłości rozliczone. W przeciwieństwie do MSR, austriacki Kodeks handlowy przewiduje wyłącznie możliwość powstania podatku odroczonego z tytułu przejściowych różnic pomiędzy wynikiem finansowym w ujęciu rachunkowym i podatkowym. W bilansie jest wykazywana kwota netto rezerwy z tytułu podatku odroczonego. Podatek dochodowy za dany okres składa się zatem z bieżącego podatku dochodowego oraz zmian w aktywach i rezerwie z tytułu odroczonego podatku dochodowego powstałych w trakcie okresu. ad 6) Różne założenia wykorzystane przy kalkulacji kosztów pracowniczych związanych z emeryturami i podobnymi zobowiązaniami Kalkulacja rezerw emerytalnych zgodnie z austriackim Kodeksem Handlowym bazuje często na metodach wyceny oczekiwanych świadczeń. MSR 19 wymaga zastosowania metody prognozowanych uprawnień jednostkowych. Stopa dyskontowa wykorzystana do zdyskontowania prognozowanego świadczenia według kodeksu handlowego jest często równa stopie użytej dla celów podatkowych. Zgodnie z MSR 19 stopa dyskontowa powinna być określona w odniesieniu do stóp dochodowości obligacji skarbowych lub przedsiębiorstw o długich terminach zapadalności. W kalkulacji powinno się brać pod uwagę wzrost wynagrodzenia w wyniku awansów. Ze względu na różnice w kalkulacji rezerwy emerytalne uznawane w MSR 19 są na ogół znacznie wyższe od tych wyliczonych na podstawie austriackiego Kodeksu handlowego świadczenia po okresie zatrudnienia dotyczą też rezerw na odprawy. Informacje wg prawa austriackiego 211 ad 7) Udziały mniejszościowe poza Grupą nie stanowiące części kapitałów własnych Zgodnie z MSSF/MSR udziały kapitałowe w spółkach podlegających konsolidacji, które nie są pośrednio lub bezpośrednio własnością jednostki dominującej, nie są wykazywane jako pozycja skonsolidowanych kapitałów własnych, ale jako odrębna pozycja bilansowa. ad 8) Szerszy zakres informacji wymaganej w notach W celu lepszej porównywalności oraz rzetelnej prezentacji sytuacji finansowej i wyników działalności, MSSF/MSR nakładają obowiązek zaprezentowania szczegółowych informacji w notach do sprawozdań finansowych. Dla przykładu, informacją stanowiącą zgodnie z MSSF/MSR część sprawozdania finansowego jest zestawienie zmian w kapitale własnym, sprawozdawczość dotycząca segmentów działalności oraz informacje na temat wartości godziwej aktywów. Poniższa tabela prezentuje wymogi kapitałowe dla grupy instytucji kredytowych w ramach (51) Zasoby kapitałowe oraz Grupy Banku Austria Creditanstalt zgodnie z paragrafem 30 austriackiej ustawy Prawa ban- przepisy nadzorcze dotyczące kowego na koniec roku obrotowego 2003 i 2002, jak też składniki źródeł finansowania na wymogów kapitałowych koniec roku obrotowego 2003 i 2002. Środki własne i zgodna z wymogami nadzoru bankowego wysokość środków adekwatności kapitałowej dla grupy instytucji kredytowych BA-CA mln Euro 2003 2002 Kapitał podstawowy (Filar 1) Kapitał wpłacony Kapitał rezerwowy Rezerwa z zysków Rezerwa zgodnie z 23 austr. ustawy Prawa bankowego Rezerwy nie podlegające opodatkowaniu Różnice z tytułu konsolidacji zgodnie z 24 ust.2 austr. ustawy Prawa bankowego Minus wartości niematerialne i prawne 5.123 1.069 2.154 538 2.070 158 – 316 – 550 4.574 829 1.489 416 2.070 163 246 – 639 Pozycje uzupełniające (Filar 2) Kapitał uzupełniający Kapitał z aktualizacji wyceny Kapitał podporządkowany 3.888 1.237 93 2.558 3.549 1.206 56 2.287 Zmniejszenia – 424 – 614 8.587 7.509 Podstawa kalkulacji (księga główna banku) 65.550 67.160 Wskaźnik kapitału podstawowego Wskaźnik kapitału całkowitego 7,8 % 13,1 % 6,8 % 11,2 % Dostępny Filar 3 432 1.548 Wymogi portfela handlowego oraz otwartych pozycji wymiany 356 434 Wymogi pokryte przez Filar 3 356 434 źródła finansowania netto (Filar 1 i Filar 2 minus zmniejszenia) 212 Informacje wg prawa austriackiego Zgodna z wymogami nadzoru bankowego wysokość środków adekwatności kapitałowej dla grupy instytucji kredytowych BA-CA stan na dzień 31 grudnia 2003 r. mln Euro Wagi ryzyka Aktywa i pozycje pozabilansowe Kwoty ważone Wymogi kapitałowe 0% 34.744 0 0 10 % 1.284 128 10 20 % 7.290 1.458 117 50 % 11.808 5.904 472 100 % 50.998 50.998 4.080 1.172 307 25 107.296 58.795 4.704 18.909 6.675 534 Certyfikaty inwestycyjne AKTYWA RAZEM Pozycje pozabilansowe Specjalne pozycje pozabilansowe PORTFEL FINANSOWY 21.530 80 6 147.735 65.550 5.244 Informacje wg prawa austriackiego 213 214 Oświadczenie Zarządu Zarząd Banku Austria Creditanstalt AG sporządził skonsolidowane sprawozdanie finansowe wg stanu na dzień 31 grudnia 2003 r. zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF). Niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe stanowi spełnienie warunków wymaganych dla zwolnienia Banku od sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z prawem austriackim i jest zgodne z obowiązującym przepisami Unii Europejskiej. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe i raport na temat działalności Grupy zawierają wszelkie wymagane informacje, w szczególności zaś dokładnie objaśniono wszystkie istotne zdarzenia i inne okoliczności zaistniałe po zakończeniu roku obrotowego, które mogą mieć wpływ na dalszy rozwój Grupy. Wiedeń, 19 lutego 2004 r. Zarząd Hampel Haller (Prezes) (Wiceprezes) Cernko Ermisch Prehofer Hemetsberger Strobl Oświadczenie Zarządu 215 Raport biegłych rewidentów Przeprowadziliśmy badanie skonsolidowanego sprawozdania finansowego sporządzonego na dzień 31 grudnia 2003 r. przez Bank Austria Creditanstalt AG zgodnie Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), opublikowanymi przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe składa się z: bilansu sporządzonego na dzień 31 grudnia 2003 r. i na dzień 31 grudnia 2002 r., rachunku zysków i strat, zestawienia zmian w kapitale własnym, rachunku przepływów pieniężnych oraz not objaśniających za rok obrotowy 2002 i 2003. Za sporządzenie oraz treść skonsolidowanego sprawozdania finansowego odpowiedzialny jest Zarząd Banku. Naszym zadaniem jest wyrażenie opinii o skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym na podstawie przeprowadzonego badania. Badanie sprawozdania finansowego przeprowadziliśmy zgodnie z Austriackimi Standardami Badania Sprawozdań oraz Międzynarodowymi Standardami Rewizji Sprawozdań Finansowych. Standardy te wymagają, aby badanie było zaplanowane i przeprowadzone w sposób dający wystarczającą pewność, że skonsolidowane sprawozdanie finansowe nie zawiera istotnych błędów. Badanie obejmuje sprawdzenie dokumentacji w oparciu o metodę wyrywkową, z której wynikają kwoty i informacje zawarte w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym. Badanie obejmuje również ocenę poprawności zastosowanych zasad rachunkowości, znaczących szacunków dokonanych przez Zarząd Banku oraz ocenę ogólnej prezentacji skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Wyrażamy przekonanie, że przeprowadzone przez nas badanie stanowi wystarczającą podstawę dla naszej opinii. Naszym zdaniem skonsolidowane sprawozdanie finansowe przedstawia jasno i rzetelnie sytuację finansową i majątkową Grupy na dzień 31 grudnia 2003 r. oraz 31 grudnia 2002 r., wynik na działalności oraz przepływy środków pieniężnych za rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2003 r. i kończący się 31 grudnia 2003 r. oraz za rok obrotowy rozpoczynający się 1 stycznia 2002 r. i kończący się 31 grudnia 2002 r. zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF). 216 Raport biegłych rewidentów Raport biegłych rewidentów Zgodnie z przepisami austriackiej ustawy Prawa handlowego, biegły rewident jest odpowiedzialny za zbadanie zgodności sprawozdania z działalności Grupy ze skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym oraz za zbadanie, czy zostały spełnione wymogi prawne zezwalające na zwolnienie Spółki z obowiązku sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z prawem austriackim. Potwierdzamy, że sprawozdanie z działalności Grupy jest zgodne ze skonsolidowanym sprawozdaniem finansowym oraz że wymogi ustawowe, dotyczące zwolnienia z obowiązku sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z prawem austriackim, zostały spełnione. Wiedeń, 19 lutego 2004 r. Sparkassen-Prüfungsverband Prüfungsstelle (Audytor) dr Goschler mag Riedl Audytor Biegły rewident KPMG Austria GmbH Wirtschaftsprüfungs- und Steuerberatungsgesellschaft dr Kranebitter mag Reiffenstuhl Biegły rewident Biegły rewident Österreichische Wirtschaftsberatung GmbH Wirtschaftsprüfungs- und Steuerberatungsgesellschaft doc. hab. dr mag Philip Göth dr Bitzyk Biegły rewident Pełnomocnik, biegły rewident Raport biegłych rewidentów 217 Sprawozdanie Rady Nadzorczej Rada Nadzorcza Banku Austria Creditanstalt CA odbyła w 2003 r., podobnie jak Komisja Kredytowa 5 posiedzeń. Zarówno Komitet ds. Kontroli i Zatwierdzenia Bilansu, jak i Komitet ds. Strategii spotkały odbyły po jednym posiedzeniu. Ponadto wielokrotnie podejmowano uchwały w drodze pisemnej ankiety. Rada Nadzorcza była regularnie informowana przez Zarząd Banku o przebiegu działalności banku i sytuacji spółki. Na swych posiedzeniach Rada Nadzorcza zajmowała się zadaniami przydzielonymi jej w myśl ustawy i statutu. Najważniejszym tematem w roku sprawozdawczym była pierwotna oferta publiczna i debiut notowań Banku BA-CA na Warszawskiej Giełdzie Papierów Wartościowych. Stosownie do tego zmieniono też statut i regulamin Rady Nadzorczej i Zarządu. Nadprogramowe punkty w sprawozdaniu poświęcone są szczególnie ważnym aspektom takim, jak szereg raportów komisji kredytowej na temat stanu portfeli oraz informacji, na temat obowiązków ciążących na członkach organów przedstawicielskich przedsiębiorstw notujących na giełdzie i polskich przepisów dotyczących działalności przedsiębiorstw i spółek oraz rozwojowi w zakresie zysku z tytułu prowizji i odsetek z działalności Banku na terenie Austrii i szeregowi przedsięwzięć, podjętych dla poprawy sytuacji w dziedzinie zwiększenia przychodów. W okresie sprawozdawczym ustąpili z Rady Nadzorczej z dniem 17.3.2003 r. dr Albrecht Schmidt (Przewodniczący), dr Adolf Franke, dr Paul Hassler i Dieter Hampel. Na walnym zgromadzeniu akcjonariuszy zostali powołani w tym samym dniu i z mocą od dnia 17.3.2003 r. w skład Rady Nadzorczej Dkfm. Armin Gebhard Fele, Michael Mendel i radca komercjalny Franz Rauch, oraz z dniem 1.4.2003 r. Dkfm Gerhard Randa. Na posiedzeniu konstytuującym Rady Nadzorczej w dniu 17.3.2003 r. na Przewodniczącego Rady powołany został z mocą od dnia 1.4.2003 r. Dkfm Gerhard Randa a Rudolf Humer zatwierdzony został na stanowisku Zastępcy Przewodniczącego. Na posiedzeniu tym na stanowisko Przewodniczącego Komitetu Kredytowego powołany został Michael Mendel a na stanowisko Zastępcy Przewodniczącego Rudolf Humer zaś dr Stefan Jentsch i Dkfm Gerhard Randa powołani zostali na członków Komitetu, jednocześnie na stanowisko Przewodniczącego Komitetu ds. Bilansu powołany został Dkfm Gerhard Randa, na stanowisko jego zastępcy powołany został Rudolf Humer a na członka Komitetu dr Wolfgang Sprießler. Na tym samym posiedzeniu z dniem 1.4.2003 r. Karl Samstag mianowany został Prezesem Zarządu a mag. Friedrich Kadrnoska Wiceprezesem Zarządu. Z dniem 1.4.03 r. członkami Zarządu mianowani zostali DDr Regina Prehofer oraz Helmut Gropper Willibald Cernko. W roku sprawozdawczym z Zarządu odeszli Prezes Zarządu Dkfm Gerhard Randa i Jochen-Michael Speek (obaj z dniem 31.3.2003 r.) oraz Helmut Gropper z dniem 31.12.2003 r. Postanowieniem Rady Nadzorczej z dnia 12.12.2003 r. na członka Zarządu powołany został z dniem 1.1.2004 r. Stefan Ermisch. Z dniem 26.1.2004 zrzekli się swoich funkcji Prezes Zarządu Karl Samstag oraz Wiceprezes Zarządu mag. Friedrich Kadrnoska. Na nadzwyczajnym posiedzeniu Rady Nadzorczej w dniu 26.1.2004 r. na stanowisko Prezesa Zarządu powołany został dr Erich Hampel a na stanowisko Wiceprezesa Zarządu mag Wolfgang Haller, obaj z dniem 27.1.2004 r. Ponadto na członka Zarządu powołany został z dniem 27.1.2004 r. dr Johann Strobl. 218 Sprawozdanie Rady Nadzorczej Prowadzone księgi, sprawozdanie finansowe i raport roczny 2003 r. zostały zbadane przez Radę Rewizyjną Stowarzyszenia Kas Oszczędnościowych (Sparkassen-Prüfungsverband, Prüfungsstelle) wspólnie z KPMG Austria GmbH Wirtschaftsprüfungs- und Steuerberatungsgesellschaft i Österreichische Wirtschaftsberatung GmbH Wirtschaftsprüfungs- und Steuerberatungsgesellschaft. Przeprowadzone badanie nie dało powodu do jakichkolwiek zastrzeżeń, badane sprawozdanie w pełni spełniało wymogi określone ustawowo, wobec czego otrzymało opinię bez zastrzeżeń. Rada Nadzorcza przyłączyła się do opinii biegłych, aprobuje przedłożone przez Zarząd sprawozdanie finansowe i raport roczny 2003 r. wraz z propozycją podziału zysku, stwierdza zatem stosownie do 125 ust. 2 ustawy O prawie akcyjnym udzielenie aprobaty dla sprawozdania finansowego za 2003 r. Skonsolidowane sprawozdanie finansowe 2003 r. Grupy oraz załączone noty zostały zbadane przez Radę Rewizyjną Stowarzyszenia Kas Oszczędnościowych zgodnie z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej (MSSF). Przeprowadzone badanie nie dało powodu do jakichkolwiek zastrzeżeń, badane sprawozdanie w pełni spełniało wymogi określone ustawowo. W opinii biegłych zbadane skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej przedstawia w sposób rzetelny, we wszystkich istotnych aspektach, sytuację majątkową i finansową badanej Grupy na dzień 31 grudnia 2003 roku, jej wynik finansowy oraz przepływy środków pieniężnych za okres od 1 stycznia 2003 roku do 31 grudnia 2003 roku, zgodnie z zasadami rachunkowości Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej i Międzynarodowymi Standardami Rachunkowości (MSSF/MSR). Biegli rewidenci potwierdzają, że badane skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy spełnia wymogi prawne odnośnie warunków, jakim powinno odpowiadać takie sprawozdanie i do zwolnienia z konieczności sporządzenia skonsolidowanego sprawozdania finansowego zgodnie z prawem austriackim. Wiedeń 1 marca 2004 r. Rada Nadzorcza Gerhard RANDA Przewodniczący Rady Nadzorczej Sprawozdanie Rady Nadzorczej 219 Organy Banku Austria Creditanstalt AG Rada Nadzorcza Przewodniczący Gerhard Randa Członek Zarządu Koncernu, Bayerische Hypo- und Vereinsbank AG (od 1 kwietnia 2003) Dr. Albrecht Schmidt Przewodniczący Rady Nadzorczej, Bayerische Hypo- und Vereinsbank AG (do 17 marca 2003) Zastępca Przewodniczącego Rudolf Humer Członek Zarządu, P Vermögensverwaltung AG Członkowie Dkfm. Dr. Erich Becker, Kommerzialrat Dyrektor Generalny, VA Technologie AG Dr. Alberto Crippa IntesaBci SpA Prof. Dkfm. Armin Gebhard Fehle Konsultant d/s komunikacji (od 17 marca 2003) Dr. Adolf Franke Członek Zarządu, WestLB AG (do 17 marca 2003) Dkfm. Dr. Paul Hassler Biegły rewident (do 17 marca 2003) Dr. Stefan Jentzsch Członek Zarządu Koncernu, Bayerische Hypo- und Vereinsbank AG Dipl.-Ing. Gerhard Mayr, M.B.A. Executive Vice-President Pharmaceutical Operations, Eli Lilly & Company Michael Mendel Członek Zarządu Koncernu, Bayerische Hypo- und Vereinsbank AG (od 17 marca 2003) Dieter Rampl Prezes Zarządu Koncernu, Bayerische Hypo- und Vereinsbank AG (do 17 marca 2003) Franz Rauch, Kommerzialrat Wspólnik Zarządzający, Rauch Fruchtsäfte Ges.m.b.H. (od 17 marca 2003) Dr. Veit Sorger Dyrektor Generalny, Frantschach AG Dr. Wolfgang Sprißler Członek Zarządu Koncernu, Bayerische Hypo- und Vereinsbank AG Mianowani przez Radę Zakładową Hedwig Fuhrmann Thomas Schlager Przewodnicząca Rady Zakładowej 3 Zastępca Przewodniczącego Rady Zakładowej Wolfgang Heinzl Heribert Kruschik 1 Zastępca Przewodniczącego Rady Zakładowej Członek Rady Zakładowej Mag. Adolf Lehner Wolfgang Lang 2 Zastępca Przewodniczącego Rady Zakładowej Członek Rady Zakładowej Przedstawiciele Organów Nadzorczych Komisarz Państwowy Mag. Doris Radl Radca Ministerialny Zastępca Komisarza Państwowego Dr. Josef Kramhöller Obersenatsrat Komisarz Nadzoru Funduszu Gwarancyjnego Dr. Alfred Katterl Zastępca Komisarza Nadzoru Funduszu Gwarancyjnego Christian Wenth Mag. Martin Mareich Powiernik przewidziany ustawą o obligacjach hipotecznych Oberrat (od 1 czerwca 2003) Zastępca powiernika przewidziany ustawą o obligacjach hipotecznych Oberrat 220 Organy Banku Austria Creditanstalt AG Dr. Gerhard Reicher Zarząd Prezes Dr. Erich Hampel Dyrektor Generalny (od 27 stycznia 2004) Członek Zarządu (do 26 stycznia 2004) Zastępca Prezesa Mag. Wolfgang Haller Zastępca Dyrektora Generalnego (od 27 stycznia 2004) Członek Zarządu (do 26 stycznia 2004) Członkowie Willibald Cernko Członek Zarządu (od 1 kwietnia 2003) Stefan Ermisch Członek Zarządu (od 1 stycznia 2004) Mag. Wilhelm Hemetsberger Członek Zarządu DDr. Regina Prehofer Członek Zarządu (od 1 kwietnia 2003) Dr. Johann Strobl Członek Zarządu (od 27 stycznia 2004) Helmut Gropper Członek Zarządu (od 1 kwietnia 2003 do 31 grudnia 2003) Mag. Friedrich Kadrnoska Zastępca Dyrektora Generalnego (od 1 kwietnia 2003 do 26 stycznia 2004) Członek Zarządu (do 31 marca 2003) Gerhard Randa Dyrektor Generalny (do 31 marca 2003) Karl Samstag Dyrektor Generalny (od 1 kwietnia 2003 do 26 stycznia 2004) Zastępca Dyrektora Generalnego (do 31 marca 2003) Jochen-Michael Speek Członek Zarządu (do 31 marca 2003) Organy Banku Austria Creditanstalt AG 221 Rachunek zysków i strat Grupy BA-CA 2001– 2003 mln Euro 2003 Przychody z tytułu odsetek Koszty odsetek Zmiany w stos. do 2002 2002 Zmiany w stos. do 2001 2001 4.802 –17,6 % 5.825 – 28,9 % 8.190 – 2.626 – 25,4 % – 3.519 – 36,2 % – 5.518 Wynik z tytułu odsetek 2.176 – 5,7 % 2.307 – 13,7 % 2.672 Rezerwy na ryzyko kredytowe – 467 – 13,0 % – 537 – 23,7 % – 703 Wynik z tytułu odsetek uwzględniający rezerwy na ryzyko kredytowe 1.709 – 3,4 % 1.770 –10,1% 1.969 Przychody z tytułu prowizji 1.412 4,0 % 1.358 –1,4 % 1.376 Koszty opłat i prowizji – 278 –1,4 % – 282 –10,8 % – 316 Wynik z tytułu prowizji 1.134 5,4 % 1.076 1,4 % 1.061 220 – 4,7 % 231 – 11,4 % 261 – 2.479 – 1,0 % – 2.503 – 9,7 % – 2.773 18 >100 % –1 > – 100 % 34 Wynik operacji finansowych Koszty działania banku i ogólnego zarządu Wynik z tytułu pozostałych przychodów i kosztów Zysk na działalności operacyjnej 602 5,3 % 572 3,7 % 552 Wynik z finansowego majątku trwałego 120 >100 % 28 –84,8 % 187 Amortyzacja wartości firmy oraz wartości niematerialnych i prawnych – 67 – 24,1 % –88 19,7 % – 73 –8 – 6,8 % –8 – 18,4 % – 10 Wynik z tytułu innych przychodów i kosztów Zysk brutto z działalności banku 648 28,5 % 504 – 23,0 % 655 – 155 39,6 % – 111 13,4 % – 98 Zysk netto roku obrotowego 493 25,4 % 393 – 29,4 % 557 Część okresowego zysku przypadająca na udziałym mniejszości – 51 – 39,5 % –84 14,2 % – 74 Skonsolidowany zysk netto roku obrotowego 442 43,0 % 309 – 36,0 % 483 Podatek dochodowy Wskaźniki 2003 Zysk na akcję (Euro) 2002 2001 3,40 2,71 4,24 RoE – Rentowność kapitału brutto 12,8 % 10,6 % 13,8 % RoE – Rentowność kapitału netto 8,7 % 6,5 % 10,2 % RoE – Rentowność kapitału netto przed skorygowaniem o wartość firmy 12,4 % 10,2 % 13,6 % Wskaźnik koszty/dochody 69,9 % 69,3 % 68,8 % Wskaźnik ryzyko/dochody 21,5 % 23,3 % 26,3 % 222 Rachunek zysków i strat Grupy BA-CA 2001– 2003 Bilans Grupy BA-CA 2001 – 2003 Aktywa mln Euro Kasa i środki w Bankach Centralnych 31.12.2003 Zmiany w stos. do 31.12.2002 31.12.2002 Zmiany w stos. do 31.12.2001 31.12.2001 2.286 25,3 % 1.824 – 46,8 % 3.428 Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu 16.140 – 14,8 % 18.954 38,0 % 13.735 Należności wobec sektora finansowego 25.130 – 15,0 % 29.558 – 30,6 % 42.596 Należności wobec sektora niefinansowego 75.997 – 0,5 % 76.354 – 2,8 % 78.583 – Rezerwa na ryzyko niewywiązania się z należności – 3.490 – 3,6 % – 3.622 5,8 % – 3.425 Finansowy majątek trwały 15.910 – 11,5 % 17.976 0,9 % 17.819 Rzeczowy majątek trwały 1.120 – 4,9 % 1.177 – 10,0 % 1.308 Wartości niematerialne i prawne 1.288 10,8 % 1.162 11,2 % 1.045 Inne aktywa 2.674 – 41,7 % 4.586 1,7 % 4.508 AKTYWA 137.053 – 7,4 % 147.968 – 7,3 % 159.597 Pasywa mln Euro 31.12.2003 Zmiany w stos. do 31.12.2002 31.12.2002 Zmiany w stos. do 31.12.2001 31.12.2001 Zobowiązania wobec sektora finansowego 39.133 – 4,6 % 41.033 – 15,1 % 48.352 Zobowiązania wobec sektora niefinansowego 53.824 – 4,8 % 56.562 – 5,7 % 59.962 Zobowiązania zabezpieczone 17.399 – 13,0 % 19.992 – 13,8 % 23.186 Zobowiązania przeznaczone do obrotu 8.560 – 18,5 % 10.504 47,5 % 7.122 Rezerwy 3.422 – 1,9 % 3.490 7,3 % 3.251 Inne pasywa 3.118 – 33,3 % 4.673 5,7 % 4.420 Fundusze podporządkowane 5.419 – 16,1 % 6.455 – 10,7 % 7.232 362 – 44,3 % 650 – 45,6 % 1.196 5.815 26,2 % 4.610 – 5,4 % 4.875 137.053 – 7,4 % 147.968 – 7,3 % 159.597 Kapitał własny akcjonariuszy mniejszości Kapitał własny PASYWA Bilans Grupy BA-CA 2001– 2003 223 Rachunek zysków i strat banków podległych w krajach CEE, objętych konsolidacją Rachunek zysków i strat mln Euro 2003 Polska 2002 2001 2003 Węgry 2002 2001 2003 Czechy 2002 2001 Wynik z tytułu odsetek 302 448 579 66 74 76 76 90 97 Rezerwy na ryzyko kredytowe – 63 – 125 – 190 –7 –6 –4 4 –9 –3 Wynik z tytułu prowizji 202 201 169 42 37 33 54 54 47 20 8 75 12 7 5 2 2 12 – 351 – 443 – 536 – 61 – 69 – 67 – 71 – 72 –87 7 0 –6 0 0 –1 –4 –3 –8 Wynik operacji finansowych Koszty działania banku i ogólnego zarządu Wynik z tytułu pozostałych przychodów i kosztów operacyjnych Zysk na działalności operacyjnej 116 89 91 52 43 43 60 62 58 Wynik z finansowego majątku trwałego 17 24 – 16 –1 –0 –0 0 –0 –0 Amortyzacja wartości firmy oraz wartości niematerialnych i prawnych –3 –5 –6 0 0 0 0 0 0 Wynik z tytułu innych przychodów i kosztów –1 –1 –3 –1 0 0 –0 –0 –0 129 108 66 49 42 43 61 61 58 Zysk brutto z działalności banku Aktywa ważone ryzykiem / średnio 4.962 5.417 7.166 1.739 1.494 1.713 2.417 2.232 2.168 Kapitał własny / średnio 1.103 1.250 1.440 276 253 211 358 381 350 Wskaźnik koszty/dochody (%) 66,1 67,5 65,6 50,7 58,5 58,9 56,0 50,2 59,0 Wskaźnik rentowności kapitału brutto (%) 2) 11,7 8,7 4,6 17,9 16,8 20,2 17,0 16,1 16,5 Kurs w Euro na koniec roku 4,702 4,021 3,495 262,500 236,290 245,180 32,410 31,577 31,962 Aprecjacja i deprecjacja w stosunku do Euro – 14 % – 13 % –3% +1 % – 10 % +4 % Rachunek zysków i strat w walutach lokalnych Polska (mln PLN) 2003 2002 2001 Węgry (mln HUF) 2003 2002 2001 Wynik z tytułu odsetek 1.418 1.800 2.025 17.240 17.392 Rezerwy na ryzyko kredytowe – 297 – 501 – 665 – 1.783 – 1.391 – 998 144 – 296 – 90 950 808 591 11.045 8.627 8.073 1.742 1.692 1.508 3.155 1.701 1.328 55 68 371 Wynik z tytułu prowizji Wynik operacji finansowych Koszty działania banku i ogólnego zarządu Wynik z tytułu innych przychodów i kosztów Zysk na działalności operacyjnej Wynik z finansowego majątku trwałego Amortyzacja wartości firmy oraz wartości niematerialnych i prawnych Wynik z tytułu innych przychodów i kosztów Zysk brutto z działalności banku Aktywa ważone ryzykiem / średnio Kapitał własny / średnio 2.462 2.832 3.100 92 33 262 – 1.648 – 1.783 – 1.872 32 2 – 22 50 10 – 157 – 132 –83 – 258 548 359 318 13.755 10.113 10.466 1.960 1.950 1.846 – 15.953 – 16.226 – 16.405 – 2.310 – 2.263 – 2.785 78 98 – 55 – 382 – 106 –6 10 – 16 –5 – 16 – 19 – 21 0 0 0 0 0 0 –4 –3 –9 – 392 0 0 –0 –0 –1 605 436 232 12.980 10.007 10.460 1.970 1.934 1.840 23.333 21.780 25.046 456.505 353.107 420.036 78.324 70.468 69.296 5.187 5.027 5.033 11.603 12.028 11.183 1) 2001: HVB Croatia; 2002: HVB Croatia + Splitska Banka wykazane metodą proprorcjonalną 2) Wskaźnik rentowności (ROE) brutto w stosunku do rzeczywiście zaangażowanego kapitału 224 18.625 Czechy (mln CZK) 2003 2002 2001 Rachunek zysków i strat banków podległych w krajach CEE, objętych konsolidacją 72.425 59.704 51.833 Ujęte w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Grupy BA-CA dane spółek zależnych, zawarte są w ich bilansach odrębnych, sporządzonych zgodnie z wymogami MSSF/MSR (możliwe są odchylenia wynikające z zaokrągleń kwot). 2003 Słowacja 2002 2001 2003 Słowenia 2002 2001 2003 Chorwacja1) 2002 2001 2003 Rumunia 2002 2001 Bułgaria 2003 Kraje CEE razem 2003 2002 2001 29 32 29 24 20 19 66 46 13 16 14 11 26 604 724 823 –2 –3 –2 –2 –2 1 –8 –4 3 –4 –1 –2 –6 –87 – 150 – 197 9 9 6 9 8 6 19 17 4 9 5 3 11 355 330 269 2 2 3 –1 3 2 9 4 4 4 2 1 8 55 29 101 – 22 – 20 – 20 – 19 – 17 – 18 – 54 – 33 – 13 – 12 –9 –8 – 29 – 618 – 663 – 748 0 0 0 –0 0 –0 –6 –3 –0 –1 –0 0 0 –4 –6 – 16 17 20 17 11 13 10 26 27 11 12 10 5 10 306 263 234 2 0 0 –0 –0 –0 2 –1 0 1 0 0 1 21 23 – 16 0 0 0 0 0 –0 0 0 0 0 0 0 0 –3 –5 –6 0 0 0 0 –0 –0 –0 0 0 0 0 0 0 –2 –1 –3 19 20 17 11 13 10 28 26 11 13 10 5 11 321 281 209 695 551 342 729 616 508 1.563 1.312 240 273 165 94 394 12.773 11.787 12.230 149 131 111 70 62 57 181 169 45 27 20 13 67 2.229 2.266 2.228 53,2 45,7 52,0 59,6 53,7 68,2 61,0 52,4 59,4 42,7 45,3 51,7 64,4 61,1 61,6 63,4 12,5 15,1 14,9 15,7 20,3 16,8 15,7 15,5 24,8 47,2 51,6 34,4 17,2 14,4 12,4 9,4 41,170 41,503 42,780 236,700 230,158 218,836 7,630 7,485 7,350 41.158 35.135 27.817 1,956 +1 % +3 % –2% –2% – 15 % – 21 % –3% –5% Chorwacja1) (mln HRK) 2003 2002 2001 Słowacja (mln SKK) 2003 2002 2001 Słowenia (mln SIT) 2003 2002 2001 1.191 1.338 1.228 5.687 –87 – 144 – 69 – 427 391 361 252 2.134 – 258 757 366 72 30 31 162 80 17 15 – 4.489 – 3.918 – 3.988 – 411 – 250 – 92 – 482 – 329 – 211 – 57 83 78 135 –886 –813 –841 4.718 Rumunia (mld ROL) 2003 2002 2001 Bułgaria (mln BGN) 2003 4.111 502 342 94 647 502 293 52 – 455 263 – 61 – 27 20 – 152 – 50 – 69 – 11 1.801 1.409 145 131 32 354 162 97 22 0 2 2 – 29 21 – 39 – 45 – 26 –2 – 34 – 17 1 0 692 822 706 2.618 2.925 2.122 201 201 83 495 348 128 20 72 0 0 – 12 – 20 –7 15 –4 0 22 14 0 2 0 0 0 0 0 –1 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 0 – 25 –8 –0 0 0 0 0 0 0 764 822 706 2.606 2.880 2.105 216 196 83 517 362 128 22 28.629 22.884 14.615 172.611 141.841 111.083 11.928 9.819 1.763 11.234 5.801 2.618 770 6.116 5.448 4.743 1.378 1.269 333 1.096 701 372 130 16.548 14.192 12.517 Rachunek zysków i strat banków podległych w krajach CEE, objętych konsolidacją 225 Glosariusz Wyjaśnienie najistotniejszych pojęć i skrótów występujących w tekście W tabelach ukazujących zmiany środków własnych, wykazany jest jedynie filar 1, filar 2 oraz pozycje zmniejszające, które należy uwzględnić przy obliczaniu wysokości źródeł finansowania netto, stanowiących podstawę ustalenia wymogów kapitałowych dla banku (tzw. wskaź- Adekwatność kapitałowa według austriackiej ustawy Prawa bankowego nika wypłacalności) a także jako miernik maksymalnej wysokości pojedynczych znacznych ekspozycji oraz przy ustalaniu innych wskaźników przewidzianych w wymaganiach nadzorczych. Kapitał filaru 3 jest uwzględniany tylko do obliczania wymagań nadzorczych dotyczących obliczania adekwatności kapitałowych dla tzw. portfeli handlowych i otwartych pozycji wymiany. Wprowadzone w USA w połowie lat 80-tych instrument finansowy, papiery emitowane w Asset-Backed-Securities (ABS) celu sekurytyzacji należności, zastąpienie kredytu papierami wartościowymi zabezpieczonymi aktywami. Powiernicze zarządzanie aktywami klientów, tak np. przedsiębiorstwa, banków, instytutów Asset Management ubezpieczeniowych, funduszy emerytalnych oraz osób prywatnych. Zarządzanie aktywami obejmuje przede wszystkim zarządzanie funduszami i portfelami zawierającymi akcje, papiery wartościowe, lokaty pieniężne i nieruchomości. Spółki które nie są przez nas bezpośrednio kontrolowane ale na które możemy wywierać znaczny wpływ. Spółki te rozliczane są metodą praw własności. W bilansie skonsolidowanym Spółki wyceniane metodą At equity Grupy, w pozycjach rachunku zysków i strat wykazany jest jej odpowiadający udziałom w kapitale procentowy udział w zysku netto roku obrotowego. patrz: Cost/Income-Ratio Wskaźnik koszty/dochody Do tej kategorii zaliczają się wszystkie zobowiązania, wynikające z tytułu przekazanej Zobowiązania przeznaczone do obrotu gotówki, towarów oraz usług ze strony dłużnika. Pozycje te ujmowane są według amortyzowanego kosztu. Sposoby wyceny patrz rozdz. 3 Available for Sale / Papiery wartościowe oraz należności przeznaczone do sprzedaży Odrębna kategoria instrumentów finansowych, które nie są przeznaczone do obrotu, ani nie są finansowymi instrumentami pochodnymi, środkami alokowanych do portfela handlowe- Available for Sale / Papiery wartościowe oraz należności przeznaczone do sprzedaży go banku, ani finansowymi instrumentami pochodnymi utrzymywanymi do terminu zapadalności (Held-to-Maturity patrz dalej). Sposoby ich ujmowania i wyceny, patrz rozdz. 3 (noty) Skonsolidowanego sprawozdania finansowego Grupy. Pozycje aktywów Banku, dla których zgodnie z przepisami austriackiej ustawy Prawa bankowego, nie stosuje się metod wyliczeń w określaniu wymogów kapitałowych obowiązujących dla portfela handlowego. 226 Glosariusz Portfel bankowy Nowa Bazylejska Umowa Pierwsza Umowa Kapitałowa zawarta w 1988 roku w Bazylei (Bazylea I) ustanowiła dyrek- Kapitałowa – Bazylea II tywy regulujące adekwatne wymogi kapitałowe dla transakcji bankowych. Komitet Bazylejski pracuje nad nowelizacją tych dyrektyw. Tekst podstawowy tej nowelizowanej dyrektywy, znajdujący się na etapie konsultacji, określany jest w skrócie nazwą „Bazylea II“. Nowa Bazylejska Umowa Kapitałowa, precyzuje w dużo wyższym stopniu wymagania w zakresie alokowanego kapitału własnego Banku tzw. adekwatności kapitałowej, uzależniając wielkość tego kapitału od pomiaru ryzyka kredytowego i operacyjnego. Benchmarking (metoda porównań wzorcowych) Systematyczne porównywanie wyników uzyskiwanych przez przedsiębiorstwo z osiągnięciami innych, przy zastosowaniu wzorcowych, kluczowych wskaźników pomiaru, w celu zidentyfikowania luki, analizy przyczyn oraz opracowania strategii nadrobienia dystansu wobec rozwoju rynku. Bloomberg Ticker Code Międzynarodowy kod weryfikacji i identyfikacji określonego papieru wartościowego przydzielany przez agencję Bloomberg Bookbuilding Proces ustalania ceny oferty nowych akcji przeznaczonych do emisji na giełdzie lub podwyższenia kapitału. Ponieważ na tym etapie nie ma jeszcze ustalonej ceny na akcję, przyjmuje się pewien przedział ceny emisyjnej, w ramach tych przedziałów można składać u gwarantów limitowane, bądź też nielimitowane zapisy. Pod koniec okresu przyjmowania zapisów na akcje, ustala się ostateczną cenę oferty, zgodnie z przebiegiem zapisów i prognozowanym popytem na akcje. BWG Austriacka ustawa Prawo bankowe (Bankwesengesetz) w aktualnie obowiązującym brzmieniu. BWG – podstawa kalkulacji Suma pozycji wszystkich aktywów ważonych ryzykiem transakcji i ryzykiem kontrahenta, pozycji pozabilansowych i szczególnych pozycji pozabilansowych portfela bankowego, wyliczonych zgodnie z obowiązującymi w Austrii wymaganiami nadzorczymi, zwane także aktywami ważonymi ryzykiem. Cash Management Zarządzanie środkami pieniężnymi przedsiębiorstw i instytucji sektora finansowego w celu optymalizacji transakcjami finansowymi. Corporate Gover nance – Kodeks Ładu Korporacyjnego Ustala zasady przejrzystego zarządzania i kontroli przedsiębiorstw. Zawarte w nim zalecenia pomagają zapewnić czytelność procesów wewnętrznych i zwiększają zaufanie w kompetencje staranność kadry zarządzającej W szczególnym stopniu stanowią także gwarancję ochrony interesów akcjonariuszy. Cost/Income-Ratio – Wskaźnik koszty/dochody Wskaźnik relacji nakładu kosztów na działalność do wyników z działalności operacyjnej, na które składają się następujące pozycje: wynik z tytułu odsetek, wynik z tytułu prowizji, wynik z operacji finansowych oraz wynik z tytułu innych przychodów i kosztów. Glosariusz 227 Regularny monitoring przedsiębiorstwa prowadzony przez analityków (przeważnie z banków Coverage inwestycyjnych) w celu sporządzenia okresowych analiz i raportów. Pochodne instrumenty finansowe, kredytowe kontrakty zamiany, w których ryzyko kredyto- Credit Default Swaps we osoby trzeciej przechodzi z nabywającego opcję na wystawiającego opcję zamiany. Opcje ustalają cenę instrumentu bazowego na koniec okresu obowiązywania kontraktu. W zamian za premię opcyjną nabywca ma prawo do jej wykonania. Pochodne instrumenty kredytowe, klasyfikowane jako „inne kontrakty stopy procentowej“ lub „inne kontrakty na papierach wartościowych“ w zależności od instrumentu bazoweg, ich Derivate – Finansowe instrumenty pochodne cena waha się, stosownie do wahań (prognozowanych) instrumentu bazowego. Decyzję odnośnie wysokości przeznaczonej do podziału na akcje dywidendy podejmuje Wal- Dywidenda na akcję ne Zgromadzenie Akcjonariuszy. Składa w zasadzie z kapitału wniesionego z kapitału, rezerwy z zysków, oraz udział mniejszościowych i różnic z tytułu konsolidacji (= kapitał podstawowy/filar 1), kapitału uzupełniającego i funduszy podporządkowanych (pozycje uzupełniające/filar 2) oraz wymogi dla filaru Adekwatność kapitałowa – wymogi kapitałowe zgodnie z austriacką ustawą Prawa bankowego 2, pokryte przez filar 3. obrocie. Szczegóły wyliczeń patrz rozdział 13 informacji dodatkowych (noty). Zysk na akcję/ Ear nings per Share To straty, których możemy się spodziewać w okresie jednego roku ekspozycji naszego port- Oczekiwane straty Skonsolidowany zysk netto roku obrotowego odniesiony do średniej ilości akcji w wolnym fela kredytowego za ryzyko kredytowe, na postawie wcześniejszych doświadczeń w tym zakresie. Wykazane kwoty prezentują wartość godziwą, za jaką na warunkach rynkowych instrumen- Wartość godziwa/Fair Values ty finansowe na dzień bilansowy mogłyby zostać wymienione pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi stronami transakcji. Wartość godziwa określana jest na bazie cen rynkowych dostępnych na rynkach walutowych lub innych rynkach efektywnych. przekraczających 5% udziałów kapitałowych. Free Float / Akcje w wolnym obrocie Kontrakty futures są transakcjami standaryzowanymi. Ceny obligacji, akcji lub wartości Futures Zwany też akcjonariatem rozproszonym to ilość akcji udziałowych w wolnym obrocie, nie- określonych indeksów są ustalane na początku obowiązywania kontraktu, podobnie jak jego wartość nominalna i okres zapadalności. W celu odzwierciedlenia wahań cen rynkowych dokonywane są dzienne płatności z depozytów obowiązkowych. Opcje na kontrakty futures dają nabywcy prawo, a nie obowiązek, do ich wykonania. 228 Glosariusz Wskaźnik kapitału całkowitego Ogół kapitału i funduszy stanowiących podstawę kalkulacji wymogów kapitałowych (portfel Oddziały Banku Austria Creditanstalt Wszystkie placówki Banku Austria Creditanstalt AG i banków, spółek zależnych prowadzące Opcja Greenshoe Opcja dodatkowego przydziału dla gwarantów prowadzących zapisy, do złożenia zapisu i bankowy). obsługę klientów. nabycie dodatkowych akcji, celem pokrycia ewentualnej nadwyżki zapisów. Portfel płynnych aktywów Instrumenty finansowe służące wykorzystaniu przez Bank wahań pozycji krótkich. Sposób ujmowania patrz rodz. 3 noty w dodatkowych informacjach, załączonych do Skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Portfel handlowy Portfel handlowy zawierający papiery wartościowe stanowiące podstawę wyliczenia dla określenia wymogów kapitałowych zgodnie z austriacką ustawą Prawa bankowego. Hedging Transakcje zabezpieczające, dokonywane na finansowych instrumentach pochodnych w celu zabezpieczenia pozycji przed ryzykiem stóp procentowych, ryzykiem kursu wymiany walut lub ryzykiem cen surowców. Held-to-Maturity Inwestycje finansowe utrzymywane do terminu zapadalności o ustalonym terminie zapadalności i przeważnie stałej stopie dochodu, sposób ujmowania, patrz rozdz. 3, noty do Skonsolidowanego sprawozdania finansowego. Zmiany okresu zapadalności Obejmuje cały zakres profesjonalnego sterowania określonymi okresami zapadalności i zmiennymi w związku z tym odsetkami pozycji aktywów i pasywów wykazywanych w bilansie. Przy wyliczeniach stosowane są zarówno aktualne jak i przewidywane zmiany stóp procentowych. Wynik uzyskany ze zmiany do okresu zapadalności odzwierciedla świadome wykorzystanie ryzyka zmian stóp procentowych. Integrated Corporate Finance ICF to podstawowa zasada w usługach świadczonych przez Bank Austria Creditanstalt dla klientów korporacyjnych. Kompleksowe usługi finansowe obejmują zarówno porady w zakresie ratingu klientów, jak i indywidualnie dobranych form finansowania działalności przedsiębiorstw; tych wielkich tak jak i tych średnich i małych, planujących dynamiczny rozwój. Główny akcent w tych usługach kładziemy nie na tradycyjne produkty, ale na nowatorskie koncepcje z zastosowaniem alternatywnych form finansowania. MSSF (IFRS) Międzynarodowe Standardy Sprawozdawczości Finansowej, znane pod dotychczasową nazwą Międzynarodowe Standardy Rachunkowości. Celem tak ustalonych standardów jest ułatwienie optymalnej, okresowej informacji, stanowiącej dla inwestorów podstawę do podejmowania decyzji i podstawę informacji o przedsiębiorstwach, ich kondycji finansowej i dochodowości. Stosowane przy sporządzaniu bilansu rocznego wymogi austriackiego Kodeksu Handlowego, były raczej nastawione na ochronę interesu wierzycieli. Glosariusz 229 Zadaniem zespołu Investor Relations jest prowadzenie forum komunikacyjnego w zakresie IR/Investor Relations rynków kapitałowych z myślą o inwestorach prywatnych, rzeczywistych i potencjalnych inwestorach instytucjonalnych i analitykach finansowych. Zespół Investor Relations do tych grup właśnie adresuje swoje starania z zamiarem stałego informowania o byłych, obecnych i przyszłych transakcjach, przy uwzględnieniu specyfiki branżowej i makroekonomicznych relacji tak, aby uzyskać adekwatny wizerunek i ocenę naszych działań na rynkach kapitałowych. tyfikację papierów na rynku międzynarodowym. ISIN (Inter national Securities Identification Number) Kapitał opłacony wraz z rezerwami i różnicami z tytułu konsolidacji, pomniejszony o wartości Kapitał podstawowy (filar 1) Indywidualna sygnatura papierów wartościowych umożliwiająca sprawną elektroniczną iden- niematerialne i prawne. Kapitał podstawowy (filaru 1) stanowiący podstawę kalkulacji (portfel handlowy) Kwota kapitału podstawowego Obliczanie kapitalizacji rynkowej następuje przez przemnożenie znajdującej się jeszcze w Kapitalizacja rynkowa wolnym obrocie liczby akcji według aktualnego kursu giełdowego danej spółki. Austriacki Kodeks Handlowy, w aktualnym brzmieniu. öHGB Niestandardowe transakcje na finansowych instrumentach pochodnych, zawierane na rynku Transakcje OTC pozagiełdowym (over-the-counter). Ocena emitowanych papierów wartościowych (rating emisji) lub zdolności kredytowych emi- Rating tenta, prowadzone przez międzynarodowe niezależne agencje klasyfikujące (np. Moody’s, Standard and Poor’s). Sygnatura danego papieru wartościowego przydzielana przez agencję Reuters Reuters RIC Patrz BWG – podstawa kalkulacji Aktywa ważone ryzykiem Ryzyko kredytowe w stosunku do wyniku z tytułu odsetek. Risk/Ear nings-Ratio – Wskaźnik ryzyko/dochód Wskaźnik rentowności aktywów, skonsolidowany zysk netto odniesiony do sumy bilansowej ROA (Return on Assets) średnio. Zysk brutto z działalności banku, odniesiony do średnio alokowanego kapitału własnego. 230 Glosariusz ROE (wskaźnik rentowności kapitału) brutto ROE (wskaźnik rentowności kapitału) netto Skonsolidowany zysk z działalności banku, odniesiony do średnio alokowanego kapitału ROE (wskaźnik rentowności kapitału) netto bez amortyzacji wartości firmy Skonsolidowany zysk z działalności banku, bez odpisu umorzeniowego wartości firmy, odnie- Shareholder Value Centralna koncepcja stałego podnoszenia wartości przedsiębiorstwa, obrana przez kadry za- własnego. siony do średnio alokowanego kapitału własnego, po amortyzacji kapitalizowanej wartości firmy. rządzające Bankiem jako kryterium podejmowanych strategicznych i operacyjnych decyzji. Głównym motto tej koncepcji jest przekonanie, że tylko dochody przewyższające koszty własnego, zaangażowanego kapitału, stanowią wartość dla naszych akcjonariuszy. Spread Różnica kursu nabycia i sprzedaży papierów wartościowych. Akcjonariat rozproszony patrz Free Float Swapy Kontrakty swapowe obejmują wymianę płatności odsetkowych (swapy odsetkowe) stałej stopy na zmienną lub zmiennej na zmienną, oraz wymianę płatności kwot w walutach (swapy walutowe). Syndykowanie kredytów – kredyty konsorcjalne Organizowanie konsorcjum bankowego, z wielu instytucji finansowych w celu, zapewnienia Total Shareholder Retur n (TSR) – zwrot całkowity dla akcjonariusza Zyski wzgl. straty właściciela akcji wynikające z różnicy kursu wobec ceny nabycia po Trading Symbol Sygnatura nadawana papierom wartościowym danej spółki przez każdą giełdę (na przykład finansowania kredytu, przy jednoczesnym rozłożeniu ryzyka kredytowego. uwzględnieniu dywidendy. BACA – sygnatura Wiedeńskiej Giełdy oznaczająca akcje Banku Austria Creditanstalt). Value-at-risk – Wartość Metoda służąca lepszej ocenie ryzyka, pomiaru możliwych przyszłych maksymalnych zagrożona możliwych strat, które w założonym czasie i przy założonym scenariuszu wydarzeń nie powinny zostać przekroczone. Spółki objęte pełną konsolidacją Istotne, zależne podmioty, których aktywa, pasywa, przychody i koszty, po odliczeniach i korektach konsolidacyjnych ujmowane są w skonsolidowanym sprawozdaniu finansowym Banku Austria Creditanstalt. Glosariusz 231 Oddziały Banku Oddziały w Austrii Centrala 1030 Wien, Vordere Zollamtsstraße 13 1010 Wien, Am Hof 2 1010 Wien, Schottengasse 6–8 Tel.: 05 05 05-0 Fax: 05 05 05-56149 Internet: www.ba-ca.com E-Mail: [email protected] Dyrekcja w Wiedniu Wien City 1010 Wien, Am Hof 2 Tel.: 05 05 05-54050 Wien Mitte 1070 Wien, Neubaugasse 1 Tel.: 05 05 05-51500 Wien Süd 1120 Wien, Schönbrunner Straße 231 Tel.: 05 05 05-53400 Wien Nord 1210 Wien, Schwaigergasse 30 Tel.: 05 05 05-48800 Institutionelle und Stadt Wien 1010 Wien, Schottengasse 6 Tel.: 05 05 05-41650 Dyrekcje krajowe Oddziały 232 Oddziały Banku Niederösterreich Süd/Burgenland 2340 Mödling, Maria Enzersdorfer Straße 4 Tel.: 05 05 05-62600 Niederösterreich West 3100 St. Pölten, Julius-Raab-Promenade 27 Tel.: 05 05 05-92110 Oberösterreich 4021 Linz, Hauptplatz 27 Tel.: 05 05 05-67101 Salzburg 5020 Salzburg, Rainerstraße 5 Tel.: 05 05 05-48801 Tirol/Osttirol 6020 Innsbruck, Museumstraße 20 Tel.: 05 05 05-95120 Vorarlberg 6900 Bregenz, Rathausstraße 6 Tel.: 05 05 05-68100 Steiermark 8010 Graz, Herrengasse 15 Tel.: 05 05 05-93100 Kärnten 9020 Klagenfurt, Neuer Platz 7 Tel.: 05 05 05-64100 Amstetten, Angern, Arnoldstein, Bad Bleiberg, Bad Sauerbrunn, Bad Vöslau, Baden (2), Bludenz, Bregenz (2), Bruck/Mur, Bruckneudorf, Brunn/Gebirge, Deutsch Wagram, Deutschkreuz, Dornbirn, Eberndorf, Eisenstadt (2), Feistritz/Drau, Feldbach, Feldkirch (2), Fohnsdorf, Fulpmes, Fürnitz, Gänserndorf, Gmünd (2), Gmunden, Gols, Graz (18), Griffen, GroßEnzersdorf, Groß-Petersdorf, Gumpoldskirchen, Guntramsdorf, Hall/Tirol, Hallein, Hard, Hausleiten, Heidenreichstein, Hinterbrühl, Höchst, Hohenems, Hollabrunn, Horn, Innsbruck (6), Judenburg, Kapfenberg, Kierling, Kitzbühel, Klagenfurt (5), Klosterneuburg (2), Knittelfeld, Kohfidisch, Korneuburg, Krems (3), Kufstein, Leibnitz, Leoben (3), Leopoldsdorf, Lienz, Liezen, Linz (9), Lustenau, Maria Enzersdorf, Mattersburg, Matzen, Mauerbach, Mistelbach, Mödling (3), Murdorf, Neudörfl, Neunkirchen, Neusiedl/See, Niederfellabrunn, Obdach, Oberpullendorf, Oberschützen, Oberwart, Perchtoldsdorf, Pöls, Pressbaum, Purkersdorf, Radenthein, Rankweil, Reutte, Ried/Innkreis, Riezlern, Salzburg (10), Schladming, Schrems, Schwaz, St. Johann/Pongau, St. Pölten (6), Schwechat (2), Sierning, Spillern, Spittal/Drau (2), Stegersbach, Steyr (4), Stockerau (2), Strasshof, Straßwalchen, Ternitz, Traun, Tulln, Velden, Villach (8), Vöcklabruck, Völkermarkt, Vösendorf, Waidhofen/Ybbs, Wattens, Weiz, Wels (2), Wien (175), Wiener Neudorf (2), Wiener Neustadt (2), Wolfsberg, Wörgl, Zell/See Wybrane banki i spółki podległe Banku Austria Creditanstalt AG w Austrii Adria Bank AG 1010 Wien, Gonzagagasse 16 Tel.: (+43 1) 514 09-0 www.adriabank.at Asset Management GmbH 1020 Wien, Obere Donaustraße 19 Tel.: (+43 1) 331 47-0 AWT International Trade AG 1010 Wien, Hohenstaufengasse 6 Tel.: (+43) (0)5 05 05-43250 Internet: www.awt.at (Spółki podległe w Bośni-Hercegowinie, Chorwacji, Macedonii, Serbii, Słowacji i na Ukrainie) Bank Austria Creditanstalt Finanzservice GmbH 1030 Wien, Rennweg 46-50 Tel.: (+43) (0)5 05 05-53000 Internet: www.bacaf.at Bank Austria Creditanstalt Handelsbank AG 1015 Wien, Operngasse 6 Tel.: (+43 1) 514 40-0 Bank Austria Creditanstalt Immobilienagentur GmbH 1030 Wien, Landstraßer Hauptstraße 1 Tel.: (+43) (0)5 05 05-50248 Bank Austria Creditanstalt ImmoTrust GmbH 1020 Wien, Obere Donaustraße 19 Tel.: (+43 1) 331 71-0 Internet: www.bacat.at Bank Austria Creditanstalt Leasing GmbH 1040 Wien, Operngasse 21 Tel.: (+43 1) 588 08-0 Internet: www.leasaustria.com Bank Austria Creditanstalt Versicherung AG 1011 Wien, Gonzagagasse 16 Tel.: (+43 1) 531 45-0 Internet: www.ca-versicherung.at CAPITAL INVEST die KapitalanlageGesellschaft der Bank Austria Creditanstalt Gruppe GmbH 1020 Wien, Obere Donaustraße 19 Tel.: (+43 1) 331 73-0 Internet: www.capitalinvest.at DOMUS FACILITY MANAGEMENT GmbH 1010 Wien, Nibelungengasse 15 Tel.: (+43 1) 254 00-0 Internet: www.domus-fm.at FactorBank AG 1041 Wien, Floragasse 7 Tel.: (+43 1) 506 78-0 Internet: www.factorbank.com Immobilien Rating GmbH 1020 Wien, Lassallestraße 5 Tel.: (+43) (0)5 05 05-51880 Informations-Technologie Austria GmbH 1020 Wien, Lassallestraße 5 Tel.: (+43 1) 217 17-0 Internet: www.it-austria.com Mezzanin Finanzierungs AG 1010 W ien, Operngasse 6 Tel.:(+43 1) 513 41 97 Internet:www.mezz.at Österreichische Hotel- und Tourismusbank GmbH 1010 Wien, Parkring 12a Tel.: (+43 1) 515 30-0 Internet: www.oeht.at (Oddziały terenowe: Wiedeń, Dornbirn, Graz, Innsbruck, Linz, Salzburg oraz Villach, Spółki zależne w Niemczech, we Włoszech, Chorwacji, Polsce, Bułgarii, Rumunii, Słowacji, Czechach i na Węgrzech) Schoellerbank AG 1010 Wien, Renngasse 3 Tel.: (+43 1) 534 71-0 Internet: www.schoellerbank.at Bank Austria Creditanstalt Wohnbaubank AG 1020 Wien, Obere Donaustraße 19 Tel.: (+43 1) 331 47-5600 Union Versicherungs-AG 1010 Wien, Schottenring 30, Ringturm Tel.: (+43 1) 313 83-0 Internet: www.union.at BANKPRIVAT AG 1010 Wien, Hohenstaufengasse 6 Tel.: (+43 1) 537 40-0 Internet: www.bankprivat.com VISA-SERVICE Kreditkarten AG 1030 Wien, Invalidenstraße 2 Tel.: (+43 1) 711 11-0 Internet: www.visa.at CA IB Corporate Finance Beratungs GmbH 1090 Wien, Julius-Tandler-Platz 3 Tel.: (+43 1) 588 84-0 Internet: www.ca-ib.com WAVE Solutions Information Technology GmbH 1090 Wien, Nordbergstraße 13 Tel.: (+43) (0)5 05 05-54996 Internet: www.wave-solutions.com Oddziały Banku 233 Oddziały w Europie Środkowo-Wschodniej CA IB Corporate Finance Beratungs Ges.m.b.H. Julius Tandler-Platz 3 A-1090 Wien Tel.: (+43) (0)5 05 05-82716 Fax: (+43) (0)5 05 05-82741 Internet: www.ca-ib.com Bośnia-Hercegowina HVB-Banka Bosna i Hercegovina d.d. Sarajevo Fra Andela Zvizdovica 1 Tower B BiH-71000 Sarajevo Tel.: (+387 33) 250 900 Fax: (+387 33) 250 921 Internet: www.hvb.ba Bułgaria Commercial Bank Biochim AD 1, Ivan Vazov Str. BG-1026 Sofia Tel.: (+359 2) 926 92 10 Fax: (+359 2) 981 94 40 Internet: www.biochim.com Estonia Vereins- und Westbank Estland 2) Representative Office for Estonia Pärun mnt 15/Tatari 2 EE-10141 Tallinn Tel.: (+37 2) 668 4660 Fax: (+37 2) 668 4661 Chorwacja Splitska banka d.d. R. Boškovica 16 HR-21000 Split Tel.: (+385 21) 304 304 Fax: (+385 21) 304 034 Internet: www.splitskabanka.hr Łotwa A/S Vereinsbank Riga 2) Elisabetes Street 63 LV-1050 Riga Tel.: (+37 1) 7085 500 Fax: (+37 1) 7085 507 Internet: www.vereinsbank.lv Litwa Vereins- und Westbank 2) Vilniaus gatve 35/3 LT-2001 Vilnius Tel.: (+370 2) 745 300 Fax: (+370 2) 745 307 Internet: www.vuw.de/vilnius Była Jugosłowiańska Republika Macedonii Representative Office Skopje Ul. Makedonija 53/4 MK-1000 Skopje Tel.: (+389 2) 3215 130 Fax: (+389 2) 3215 140 1) podległa bankowi HVB 2) podległa bankowi Vereinsund Westbank 234 Oddziały Banku Polska Bank BPH Al. Pokoju 1 PL-31548 Kraków Tel.: (+48 12) 618 68 88 Fax: (+48 12) 618 68 63 Towarowa 25A PL-00958 Warszawa Tel.: (+48 22) 531 8000 Fax: (+48 22) 531 9286 Internet: www.bph.pl Rumunia HVB Bank Romania S.A. 37, Strada Dr. Grigore Mora RO-71278 Bucuresti Tel.: (+40 21) 2032 222 Fax: (+40 21) 230 8485 Internet: www.hvb.ro Rosja International Moscow Bank 1) 9, Prechistenskaya Embankment RU-Moskwa 119034 Tel.: (+7 095) 258 7258 Fax: (+7 095) 258 7272 Internet: www.imb.ru Serbia i Czarnogóra HVB Bank Jugoslavija A.D. Rajiceva 27-29 YU-11000 Beograd Tel.: (+381 11) 3204 500 Fax: (+381 11) 3342 200 Internet: www.hvb.co.yu Słowacja HVB Bank Slovakia a.s. Mostová 6 SK-814 16 Bratislava Tel.: (+421 2) 5969 1111 Fax: (+421 2) 5969 9406 Internet: www.hvb-bank.sk Słowenia Bank Austria Creditanstalt d.d. Ljubljana Šmartinska140 SLO-1000 Ljubljana Tel.: (+386 1) 5876 600 Fax: (+386 1) 5876 684 Internet: www.ba-ca.si Czechy HVB Bank Czech Republic a.s. Nám. Republiky 3a CZ-11000 Praha 1 Tel.: (+420) 22111 2111 Fax: (+420) 22111 2132 Internet: www.hvb.cz Ukraina HVB Bank Ukraine 1) 14-A, Yaroslaviv val UA-01034 Kyiv Tel.: (+380 44) 230 3300 Fax: (+380 44) 230 3391 Internet: www.hvb.com.ua Węgry HVB Bank Hungary Rt. Akadémia utca. 17 H-1054 Budapest Tel.: (+36 1) 269 0812 Fax: (+36 1) 353 4959 Internet: www.hvb.hu Oddziały w Europie Zachodniej/Ameryce/Azji Europie Zachodniej Francja HypoVereinsbank Paris Branch Head of Corporate Customer Business Sebastian Erich 34, rue Pasquier F-75008 Paris Tel.: (+33 1) 4312 1449 Fax: (+33 1) 4312 1433 e-mail: [email protected] Włochy HypoVereinsbank Milan Branch Head of A/CEE Desk Monica Gheser Via Durini 9 I-20122 Milano Tel.: (+39 02) 7739 209 Fax: (+39 02) 7793 341 e-mail: [email protected] Wielka Brytania HypoVereinsbank London Branch Head of A/CEE Desk Zeynep Adalan 41, Moorgate London EC2R 6PP Tel.: (+44 20) 7573 8747 Fax: (+44 20) 7573 8792 e-mail: [email protected] Hiszpania Banco Popular Head of A/CEE Desk (Delegado de BA-CA) Ingmar Schatz Velázquez, 34 E-28001 Madrid Tel.: (+34 91) 520 7192 Fax: (+34 91) 577 6929 e-mail: [email protected] HypoVereinsbank Cooperation Spain José-Maria Pérez de Lema Sederanger 4 D-80311 München Tel.: (+49 89) 378 48443 Fax: (+49 89) 378 48136 e-mail: [email protected] Ameryka Azja USA HypoVereinsbank New York Head of A/CEE Desk Helmut Kratky 150 East 42nd Street New York, NY 10017-4679 Tel.: (+1 212) 672 5851 Fax: (+1 212) 672 5529 e-mail: [email protected] Chiny Bank Austria Creditanstalt AG Representative Office Beijing Chief Representative Peter Faistauer 1605 Landmark Tower 1 8th North Dongsanhuan Road Beijing 100004 China Tel.: (+86 10) 6590 0546 Fax: (+86 10) 6590 0547 e-mail: [email protected] Iran HVB Representative Office Teheran Head of A/CEE Desk Gity Kautz Africa Expressway 244 Navak Building, 5th floor IR-15186 Teheran Tel.: (+98 21) 879 32 76-7 Fax: (+98 21) 879 32 78 Am Hof 2 A-1010 Vienna Tel.: (+43) (0)5 05 05 53435 Fax: (+43) (0)5 05 05 56484 e-mail: [email protected] Oddziały Banku 235 Impressum Uwagi: Wydawca: Niniejsze sprawozdanie zawiera prognozy dotyczące przyszłości i odnoszące się do działalności gospodarczej Banku Austria Creditanstalt. Stwierdzenia te oparte są dostępnych nam w chwili obecnej danych. W wypadku gdyby przyjęte założenia okazały się nieprawdziwe lub zaszły okoliczności związane z czynniki, omówione w raporcie na temat ryzyka, na skalę trudną do przewidzenia, wtedy faktyczne wyniki mogą w istotny sposób odbiegać od wyników prognozowanych obecnie. Bank Austria Creditanstalt AG A-1010 Wien, Am Hof 2 A-1030 Wien, Vordere Zollamtsstraße 13 Tel.: +43 (0)5 05 05-0 Fax: +43 (0)5 05 05-56149 Internet: www.ba-ca.com E-Mail: [email protected] Telex: 115561 BACA A BIC: BKAUATWW Bankleitzahl 12000 Firmenbuch FN 150714p DVR-Nummer 0030066 UID-Nummer ATU 51507409 Zawarte w niniejszym sprawozdaniu odniesienia do „Banku Austria Creditanstalt“ (BA-CA) dotyczą Grupy wraz z jej spółkami zależnymi i stowarzyszonymi objętymi konsolidacją. Zawarte w tekście określenia „Bank Austria Creditanstalt AG“ odnoszą się do podmiotu dominującego Grupy. Redakcja: Financial Relations und strategische Planung Zdjęcia: Herwig Prammer, Wien (Słowo wstępne) Stephan Huger, Wien (Członowie Zarządu i Rady Nadzorczej) Szata graficzna: Horvath, Leobendorf Kolportaż: Bank Austria Creditanstalt AG Group Public Relations Postfach 22.000 A-1011 Wien Tel.: (+43) (0)5 05 05-56148 (automatyczna sekretarka) Fax: (+43) (0)5 05 05-56945 E-Mail: [email protected] Service Line (24h): Telefon w połączeniach miejscowych w Austrii: 05 05 05-25 Telefon w połączeniach międzynarodowych +43 5 05 05-25 236 Impressum Zawarte w tekście odniesienia do „pracowników“ stanowią uproszczenie dla ułatwienia lektury i dotyczą oczywiście zarówno pracownic, jak i pracowników. Przy sumowaniu zaokrąglonych kwot i obliczaniu stopy zmian mogą wystąpić niewielkie odchylenia w stosunku do wielkości wyliczanych z nie zaokrąglonych obliczeniowych wielkości podstawowych. Wiersze umieszczone w niemieckiej wersji sprawozdania rocznego ze względów czysto dekoracyjnych (na stronach z ilustracjami) zostały pominięte w niniejszym tłumaczniu. Wydanie zamknięto 1 marca 2004 Investor Relations Bank Austria Creditanstalt Schottengasse 6, 1010 Wien, Austria Tel. przy połączeniach spoza Austrii: +43 5 05 05-588 53 Tel. z terenu Austrii: 0800 05 05 05 E-Mail: [email protected] Internet: http://ir.ba-ca.com Fax: +43 (0) 5 05 05-588 08 Harald Triplat (Head of IR) Tel: +43 (0) 5 05 05-500 05 E-Mail: [email protected] Gerhard Smoley (Deputy Head of IR) Tel: +43 (0) 5 05 05-588 03 E-Mail: [email protected] Nowość: Nasze Sprawozdanie Roczne 2003 – w interaktywnej wersji on-line Dostępne funkcjonalności: – Przejrzysta struktura (bloki tematyczne) – Wyszukiwarka z paskiem podglądowym znalezionych odniesień – Gęsta sieć linków i odnośników w tekście i poza nim (ok. 300 linków) – Linearne kartkowanie – Mapa wiodąca - Sitemap – Możliwość kopiowania stron lub rozdziałów w aplikacji PDF – Możliwość wyboru języka prezentacji (przełączanie strona do strony) – Archiwum przeglądanych stron – Podkreślenia zweryfikowanych informacji – Zintegrowany glosariusz (w okienkach Pop-up wyjaśnienia stosowanych pojęć) – Optymalna definicja drukowania (możliwość drukowania samego tekstu bez części graficznej) – Możliwość rekomendacji oddzielnych stron pocztą e-mailową – Zgłoszenia zamówień egzemplarzy drukiem – Pomoc – On-line Linki: Edycja niemiecka: http://geschaeftsbericht2003.ba-ca.com Edycja angielska: http://annualreport2003.ba-ca.com Informacje na temat akcji BA-CA Kod ISIN Wolumen oferty Free Float (w wolnym obrocie) AT0000995006 147.031.740 22,47 Giełda Wiedeńska Kod handlowy Reuters RIC Bloomberg Ticker Code Giełda Warszawska BACA BCA BACA.VI BACA.WA BACA AV BCA PW Do zakresu działalności wydziału Investor Relations należą: Sprawozdania Roczne Sprawozdania Roczne – On-line Sprawozdania śródokresowe IR-Releases Raporty bieżące IR-Homepage Prezentacje działalności Banku Wszelkie informacje dostępne na stronie internetowej http://ir.ba-ca.com Investor Relations 237
Podobne dokumenty
Sprawozdanie Roczne 2007
W celu przekazywania idei tego zobowiązania organizowany jest corocznie w całym koncernie tzw. „Integrity Charter
Day”. W ramach przygotowań na ten dzień, tysiące pracowników i kadra kierownicza dy...
