Wykład 2 (skw2

Cz¦±¢ I
‘rodowiska sieci komputerowych
Sieciowy system operacyjny i oprogramowanie, realizuj¡ce protokoªy, które zapewniaj¡ wªa±ciw¡ komunikacj¦ mi¦dzy komputerami oraz usªugi sieciowe, stanowi¡ ±rodowisko sieci komputerowej. Mo»na wyró»ni¢ dwa rodzaje
sieciowych systemów operacyjnych:
Ka»dy z ka»dym (Peer-to-Peer). Systemy operacyjne o tej nazwie pozwalaj¡ ka»demu u»ytkownikowi sieci udost¦pni¢ zasoby swojego komputera innym u»ytkownikom oraz u»ywa¢ zasoby komputerowe pozostaªych u»ytkowników. Wszyscy u»ytkownicy sieci posiadaj¡ wi¦c
takie same uprawnienia i »aden z nich nie jest uzale»niony od nikogo. Przykªadem takiego ±rodowiska s¡ sieci rmy IBM o architekturze SNA (Systems Network Architecture), stosuj¡ce protokoªy APPC
(Advanced Program-to-Program Communication) oraz APPN (Advanced Peer-to-Peer Networking), realizuj¡cego usªugi sieciowe zbli»one do
protokoªów TCP (Transmission Control Protocol) i IP (Internet Protocol). Podobnie dziaªa te» ±rodowisko sieciowe Windows NT.
Dedykowany serwer (Dedicated Server). W takich systemach operacyj-
nych jeden lub wi¦cej systemów komputerowych peªni funkcj¦ serwera
dedykowanego, ±wiadcz¡c jedynie usªugi na rzecz u»ytkowników sieci
i nie wykonuj¡c »adnych innych zada«. Przykªadami tego ±rodowiska
jest system operacyjny UNIX, stosuj¡cy protokoªy TCP/IP, oraz system operacyjny Novell Netware, realizuj¡cy protokoªy SPX/IPX (Sequenced Packet Exchange, International Packet Exchange).
‘rodowisko sieciowe jest podobne do scentralizowanych ±rodowisk przetwarzania zarówno du»ych systemów komputerowych, jak i minikomputerów.
U»ytkownicy sieci komputerowej maj¡ dost¦p do programów lub plików, rezyduj¡cych w centralnym serwerze o strukturze serwera dedykowanego, lub
w serwerach równorz¦dnych (Peer-to-Peer), za± program wykonuje stacja robocza. Aktualnie pod poj¦ciem stacja robocza rozumie si¦ ka»dy komputer,
podª¡czony do sieci. Dawniej stacjami roboczymi nazywano komputery o
du»ej mocy przetwarzania, które stosowano do wykonywania oblicze« in»ynierskich oraz w systemach CAD‚AM (Computer-Aided Design, ComputerAided Manufacturing). Poª¡czone z sieci¡ systemy komputerowe i minikomputerowe, realizuj¡ zadania zlecane im przez znajduj¡ce si¦ w tych systemach
terminale, zwykle nie posiadaj¡ce wªasnej pami¦ci lub procesora. Serwery s¡
na ogóª komputerami o najwi¦kszej mocy obliczeniowej w caªej sieci, bior¡ce
udziaª nie tylko w procesie przetwarzania danych, ale te» zarz¡dzaj¡ce przechowywaniem i odzyskiwaniem plików lub przydzielaniem zasobów. Sieci, w
których nast¦puje proces rozdzielania zada«, przetwarzania danych mi¦dzy
stacj¦ robocz¡ a serwer, nazywaj¡ si¦ sieciami typu klient-serwer.
Cz¦±¢ II
Skªadniki sieci komputerowych
Sie¢ komputerowa jest zªo»onym systemem technicznym, skªadaj¡cym si¦
ze sprz¦tu i oprogramowania. Oprócz podª¡czonych do sieci komputerów, do
sprz¦tu zalicza si¦ karty sieciowe oraz ª¡cz¡ce je kable. Do oprogramowania sieci nale»y sieciowy system operacyjny, protokoªy komunikacyjne oraz
sterowniki (drivers) kart sieciowych.
Cz¦±¢ III
Sieciowy system operacyjny
W sieciach typu ka»dy z ka»dym wszystkie w¦zªy sieci pracuj¡ pod
kierunkiem systemu operacyjnego, realizuj¡cego usªugi sieciowe (umo»liwiaj¡ce u»ytkownikom wspólne u»ytkowanie zasobów) oraz funkcje, dotycz¡ce
bezpiecze«stwa i zarz¡dzania sieci¡. W sieciach typu dedykowany serwer
system operacyjny jest zainstalowany w serwerach i w tych stacjach roboczych, których oprogramowanie umo»liwia komunikacj¦ na linii klient-serwer.
Cz¦±¢ IV
Serwery
Podstawowym zadaniem serwerów jest obsªuga wszystkich potrzeb u»ytkowników sieci. W wi¦kszo±ci sieci komputerowych wyboru usªug, ±wiadczonych klientom przez serwery dokonuje administrator sieci na zlecenie jej wªa±ciciela, instaluj¡c okre±lone moduªy programowe w serwerach sieci. Nale»y
tu wymieni¢ mi¦dzy innymi:
Serwer plików, nale»¡cy do podstawowych elementów sieci komputerowej. Podstawowym zadaniem serwera plików jest obsªuga u»ytkowników sieci oraz stworzenie warunków, które umo»liwiaj¡ administratorowi zarz¡dzanie sieci¡. Zatem, serwer plików speªnia nast¦puj¡ce
funkcje:
1. Przechowywanie programów narz¦dziowych i innych moduªów systemu operacyjnego.
2. Przechowywanie programów i danych u»ytkownika.
3. Zarz¡dzanie systemem plików.
4. Zarz¡dzanie dost¦pem u»ytkowników do zasobów sieci i ich bezpiecze«stwem.
5. Dostarczanie administratorowi narz¦dzi dla zarz¡dzania sieci¡ i
monitorowania jej pracy.
6. Ochrona danych i programów za pomoc¡ tworzenia kopii zapasowych i wspóªpraca z systemami zasilania rezerwowego.
Brama
lub serwer poczty elektronicznej, ±wiadcz¡cy klientom
usªugi poczty elektronicznej ró»nych systemów. Serwer ten mo»e dodatkowo szyfrowa¢ przesyªane dane i zaopatrywa¢ je w tzw. podpis
elektroniczny, dzi¦ki czemu uzyskuje si¦ potwierdzenie autentyczno±ci
wiadomo±ci i zapobiega jej modykacjom.
Serwer komunikacyjny, realizuj¡cy zadania polegaj¡ce na wªa±ci-
wym ª¡czeniu ze sob¡ wszystkich komputerów oraz podsieci za pomoc¡
odpowiednich ª¡czy. Z serwerem komunikacyjnym wspóªpracuje zespóª
modemów, za pomoc¡ których tworzy si¦ ª¡cza transmisji danych na
sieci telefonicznej.
Serwer bazy danych, obsªuguj¡cy »¡dania u»ytkowników dotycz¡ce
baz danych. Serwer sªu»y do przechowywania i przetwarzania uporz¡dkowanych strukturalnie lub zorientowanych obiektowo danych. Jest to
zwykle komputer o du»ej mocy obliczeniowej, wykonuj¡cy wi¦kszo±¢
zada« dotycz¡cych wyszukiwania informacji w bazach danych i do sporz¡dzania odpowiednich raportów.
Serwer archiwizuj¡cy, dbaj¡cy o tworzenie kopii zapasowych oraz
dokonuj¡cy archiwizacji plików. Stosuje si¦ tu nowoczesne pami¦ci ta±mowe i optyczne o pojemno±ciach rz¦du dziesi¡tków gigabajtów.
Serwer drukarek i faksów, zarz¡dzaj¡cy zleceniami wydruku, kierowanymi do sieci przez u»ytkowników, tworz¡c system kolejek oraz
zarz¡dzaj¡cy przepªywem faksów mi¦dzy u»ytkownikami sieci.
Cz¦±¢ V
Inne skªadniki sieci komputerowych
Systemy klienta
Systemy klienta (Client Systems), realizowane s¡ w w¦zªach lub stacjach
roboczych. Oprogramowanie tych systemów, dziaªaj¡ce na sieciowych stacjach roboczych, umo»liwia uruchamianym tu aplikacjom przekazywanie »¡da« realizacji usªug do serwerów sieciowych, przekazuj¡c »¡dania usªug lokalnych do lokalnego systemu operacyjnego, a »¡dania zwi¡zane z usªugami
sieciowymi do odpowiednich serwerów sieciowych.
Cz¦±¢ VI
Karty sieciowe
Przyª¡czone do sieci stacje robocze maj¡ zwykle zainstalowane karty sieciowe (Network Interface Cards), zapewniaj¡ce poª¡czenia z sieci¡.
Cz¦±¢ VII
System okablowania
System okablowania sieci jest kanaªem komunikacyjnym, ª¡cz¡cym stacje
robocze i serwery. W przypadku sieci bezprzewodowych zamiast kabli stosuje
si¦ odpowiednie ª¡cza radiowe, satelitarne lub ±wiatªowodowe.
Cz¦±¢ VIII
Wspólne zasoby sieciowe
Do tej grupy urz¡dze« nale»¡ wspólnie u»ytkowane przez wszystkich
u»ytkowników sieci plotery, drukarki, nap¦dy dysków, w tym dysków optycznych, itp.