Czas-pamieci-pokruszonej__folder

Czas Pamięci Pokruszonej stworzyli:
Robert Podkulski – z fotografią związany od dzieciństwa, posiada studio fotograficzne. Na co dzień
zajmuję się marketingiem, pracuje w Rzeszowie. Redaktor naczelny magazynu Galeria. Fascynuje go
fotografia reportażu, czego owocem jest wystawa „Chasydzi”.
Tomasz Okoniewski – z wykształcenia historyk i dziennikarz, z zamiłowania fotograf i redaktor
miesięcznika Gminy Korczyna „Prządki”. Autor publikacji historycznych i fotograficznych. Członek
Fotoklubu RCKP w Krośnie, promotor aktywnego i twórczego działania środowisk szkolnych na rzecz
„małej ojczyzny”.
Arkadiusz Nalepka – nauczyciel-konsultant MCDN ODN w Tarnowie, edukator, trener Międzynarodowej Szkoły Nauczania o Holokauście przy Yad Vashem, wykładowca Wyższej Szkoły Przedsiębiorczości i Marketingu w Chrzanowie. Organizator szkoleń dotyczących edukacji medialnej, nowych
technologii oraz edukacji międzykulturowej.
CZAS PAMIĘCI POKRUSZONEJ
Dni wspomnień o społeczności żydowskiej w Krośnie
z okazji 70. rocznicy zagłady krośnieńskich Żydów
oraz zakończenia prac renowacyjnych na cmentarzu żydowskim w Krośnie
Anna Zwoleńska – absolwentka Akademii Wychowania Fizycznego w Poznaniu, pedagog, choreograf,
trener akrobatyki sportowej. Posiada tytuł instruktora w dziedzinie tańca oraz studia podyplomowe
w zakresie choreografii. Od wielu lat prowadzi autorskie warsztaty związane z tańcem.
Leszek Gorycki – stały współpracownik Uniwersytetu Pedagogicznego w Krakowie, działa w Pracowni
Historii i Kultury Mniejszości Etnicznych i Narodowych. Zajmuje się badaniami z zakresu historii
II wojny światowej, Zagłady ludności żydowskiej na terenie Polski południowej. Popularyzuje nauczanie historii przez komiks historyczny.
Krzysztof Bielawski – starszy specjalista w Muzeum Historii Żydów Polskich w Warszawie, członek
Stowarzyszenia Żydowski Instytut Historyczny w Polsce, badacz cmentarzy żydowskich. Koordynator
portalu internetowego „Wirtualny Sztetl”, twórca strony internetowej kirkuty.xip.pl.
Piotr Zych – edukator, trener Międzynarodowej Szkoły Nauczania o Holokauście organizowanej przez
Instytut Yad Vashem, nauczyciel historii w Zespole Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 w Krośnie, od
wielu lat fascynuje się dziejami i kulturą Żydów. Podejmuje działania edukacyjne przybliżające losy
ludności żydowskiej Podkarpacia.
Grzegorz Bożek – inicjator i koordynator akcji ratowania cmentarza żydowskiego w Krośnie, nauczyciel-wychowawca. Na co dzień pracuje w Stowarzyszeniu Pracownia na rzecz Wszystkich Istot, które
zajmuje się ochroną dzikiej przyrody. Redaktor naczelny miesięcznika Dzikie Życie.
Kontakt:
krosno.pl, tel. 13 43 675 43 / rckp.krosno.pl, tel. 13 432 18 98 / olszowka.free.ngo.pl, tel. 665 831 257
Organizatorzy:
Urząd Miasta Krosna, Regionalne Centrum Kultur Pogranicza w Krośnie przy współpracy
Stowarzyszenia „Olszówka” i Zespołu Szkół Ponadgimnazjalnych nr 5 w Krośnie
Patronat medialny:
Krosno
10–11 października 2012 r.
Program
Pamięć strasznego roku
10 października 2012 r.
Regionalne Centrum Kultur Pogranicza w Krośnie, ul. Kolejowa
17.00 Wernisaż wystawy fotograficznej „Chasydzi” autorstwa Roberta Podkulskiego.
Wystawie towarzyszą wystawy „Ocalić od zapomnienia. Żydzi krośnieńscy
i cmentarz żydowski w Krośnie” przygotowana przez Stowarzyszenie „Olszówka”
w 2008 r. oraz wystawa fotograficzna Tomasza Okoniewskiego „By pamięć
trwała…”
18.30 Spektakl „Przeminęli cieniem…” przygotowany przez młodzież Zespołu Szkół
Ponadgimnazjalnych nr 5 w Krośnie
11 października 2012 r.
Cmentarz żydowski, ul. Ks. Sarny
11.00 Część oficjalna – modlitwa ekumeniczna z udziałem Rabina Michaela
Schudricha oraz krośnieńskich księży przy grobie Rabinów. Spotkanie na
cmentarzu odbędzie się z udziałem przedstawicieli władz krośnieńskich,
samorządowych, organizacji społecznych, nauczycieli i młodzieży.
© W yda w nic t
Regionalne Centrum Kultur Pogranicza w Krośnie, ul. Kolejowa
11.00 Warsztaty dla młodzieży cz. 1
■ kaligrafia żydowska, języki żydowskie – Arkadiusz Nalepka, Małopolskie
Centrum Doskonalenia Nauczycieli
■ taniec żydowski – Anna Zwoleńska, instruktorka tańca,
I LO w Jaśle
13.30 „Różne oblicza Holokaustu” – Leszek Gorycki,
Pracownia Historii i Kultur Mniejszości Etnicznych
i Narodowych, Uniwersytet Pedagogiczny
w Krakowie
14.00 „Cmentarze żydowskie w Polsce” –
Krzysztof Bielawski, Wirtualny Sztetl
14.45 Warsztaty dla młodzieży cz. 2
■ kaligrafia żydowska, języki żydowskie –
Arkadiusz Nalepka, Małopolskie
Centrum Doskonalenia Nauczycieli
■ taniec żydowski – Anna Zwoleńska,
instruktorka tańca, I LO w Jaśle
Wraz z wybuchem wojny wielu krośnieńskich Żydów uciekło na wschód. Niektórzy wkrótce
powrócili, podczas gdy inni pozostali na obszarach zajętych przez Rosjan. Od przełomu lat
1939/40 wszyscy Żydzi od dwunastego roku życia musieli nosić na ramieniu białą opaskę
z Gwiazdą Dawida. Żydom zabroniono wstępu do miejsc publicznych, takich jak parki,
kina i inne.
W sierpniu 1942 r. Niemcy rozkazali wszystkim krośnieńskim Żydom zebrać się wcześnie
rano na końskim targu. Niemcy przeprowadzili selekcję. Młodzi (kobiety i mężczyźni)
otrzymali specjalne pozwolenia na pracę, potem zostali przeprowadzeni na inne miejsce.
Chorych, niedołężnych i niepełnosprawnych wywieziono do pobliskiego lasu i rozstrzelano. Resztę, ponad 1000 osób, w tym matki z dziećmi wywieziono koleją do obozu zagłady
w Bełżcu.
Tego samego dnia ustanowione zostało nowe getto, obejmujące obszar między ulicą Franciszkańską a Spółdzielczą, tzw. targ jajeczny. Getto miało dwa wejścia. Mieszkało tam od
300 do 600 osób.
4 grudnia 1942 r. na niemiecki rozkaz Żydzi znowu stawili się na placu przy Franciszkańskiej.
Niemcy kolejny raz przeprowadzili przeszukania w getcie i wywlekli wszystkich na plac,
gdzie przeprowadzono kilka egzekucji. Zabito nawet kilkoro dzieci. Cała zgromadzona
ludność, z wyjątkiem 25 osób została wysłana do getta w Rzeszowie. Niemcy przeprowadzili akcję poszukiwawczą, rozstrzeliwując każdego ukrywającego się Żyda, w tym Rabbi
Samuela (Szmula) Führera, rabina miasta. Chasydzki rabin Krosna Mosze Twerski zmarł
w getcie w Rzeszowie.
Cmentarz godnie zadbany
Stowarzyszenie „Olszówka” w 2002 roku w ramach projektu „Wielokulturowość w Karpatach” rozpoczęło i koordynowało odnawianie cmentarza żydowskiego w Krośnie – prace
zakończone zostały w lecie 2012 roku. Odsłonięto wszystkie macewy i groby – jest ich
dostępnych ponad 250. W pracach wzięło udział 65 osób, które społecznie przepracowały ponad 1000 godzin. W ciągu 10 lat przeprowadzono również 70 zajęć
edukacyjnych skierowanych do dzieci, młodzieży i dorosłych, wydano foldery
i pocztówki, oraz zorganizowano wystawę „Ocalić od zapomnienia”.
Stowarzyszenie „Olszówka” związane jest z miastem Bielsko-Biała, działa na
terenie Karpat, zajmuje się ochroną wartości przyrodniczych i kulturowych
oraz szeroko rozumianą edukacją. www.olszowka.free.ngo.pl
wo R
UT H
EN
Cmentarz Żydowski
US
Kr
os
no
20
1
2