korzyści związane z zatrudnianiem niepełnosprawnych

Transkrypt

korzyści związane z zatrudnianiem niepełnosprawnych
nr 12 (390)
Dwutygodnik
ISSN 1507-6962
10.06.2015 r.
12
KORZYŚCI ZWIĄZANE
Z ZATRUDNIANIEM
NIEPEŁNOSPRAWNYCH
I. STATUS OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ......................................str.3
1. Stopnie niepełnosprawności.......................................................................... str.
3
2. Schorzenia szczególne................................................................................. str.
7
3. Zaliczenie pracownika do osób niepełnosprawnych...................................... str.
8
II. DOFINANSOWANIE DO WYNAGRODZEŃ PRACOWNIKÓW
NIEPEŁNOSPRAWNYCH..............................................................str.11
1. Podmioty które mogą ubiegać się o dofinansowanie..................................... str. 11
2. Ustalenie stanu zatrudnienia pracowników zgodnie z ustawą o rehabilitacji... str. 12
3. Na kogo przysługuje dofinansowanie?.......................................................... str. 13
4. Wykazanie tzw. efektu zachęty na nowo zatrudnionych pracowników
niepełnosprawnych........................................................................................ str. 14
4.1. Efekt zachęty według metody ilościowej............................................... str. 15
4.2. Efekt zachęty według metody jakościowej............................................ str. 17
5. Wysokość miesięcznego dofinansowania...................................................... str. 18
III. DOKUMENTY W SPRAWIE DOFINANSOWANIA
WYNAGRODZEŃ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH........................str.23
1. Dokumenty przesyłane do PFRON w celu uzyskania miesięcznego
dofinansowania............................................................................................. str. 23
1.1. Informacja INF-D-P............................................................................... str. 25
1.2. Wniosek Wn-D...................................................................................... str. 28
1.3. Informacja INF-O-PP............................................................................. str. 33
2. Termin przekazania dokumentów do PFRON................................................ str. 38
3. Otrzymanie dofinansowania z PFRON.......................................................... str. 39
2
IV. INNE FORMY POMOCY W ZWIĄZKU Z ZATRUDNIENIEM
NIEPEŁNOSPRAWNEGO..............................................................str.41
1. Zwrot kosztów przystosowania stanowiska pracy dla osoby
niepełnosprawnej.......................................................................................... str. 41
2. Zwrot kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego pracownikowi
niepełnosprawnemu w pracy......................................................................... str. 43
3. Zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej....... str. 44
4. Zwrot kosztów szkolenia pracownika niepełnosprawnego............................. str. 46
V. OBNIŻANIE WPŁAT NA PFRON...................................................str.47
1. Ustalenie wysokości wpłaty........................................................................... str. 47
2. Termin dokonania wpłaty............................................................................... str. 49
3. Obniżenie wpłaty........................................................................................... str. 50
VI. KONTROLA PRACODAWCY PRZEZ PFRON.................................str.52
VII.ZAŁĄCZNIKI.................................................................................str.56
1. Przykładowo wypełniona informacja INF-D-P oraz wniosek Wn-D................ str. 56
2. Informacje wymagane na podstawie rozporządzenia nr 651/2014................ str. 59
3
I. STATUS OSOBY NIEPEŁNOSPRAWNEJ
1. Stopnie niepełnosprawności
Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej
oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 z późn. zm.),
dalej ustawy o rehabilitacji, ustalone zostały
trzy stopnie niepełnosprawności, tj.:
–– znaczny,
–– umiarkowany,
–– lekki.
Do znacznego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością
organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej
i wymagającą, w celu pełnienia ról społecznych, stałej lub długotrwałej opieki i pomocy innych osób w związku z niezdolnością do samodzielnej egzystencji. Przy czym niezdolność
do samodzielnej egzystencji oznacza naruszenie sprawności organizmu w stopniu uniemożliwiającym zaspokajanie bez pomocy innych osób podstawowych potrzeb życiowych, za które
uważa się przede wszystkim samoobsługę, poruszanie się i komunikację (art. 4 ust. 1 i 4
ustawy o rehabilitacji).
Do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę z naruszoną sprawnością organizmu, niezdolną do pracy albo zdolną do pracy jedynie w warunkach pracy chronionej lub wymagającą czasowej albo częściowej pomocy innych osób w celu pełnienia ról
społecznych (art. 4 ust. 2 ustawy o rehabilitacji).
Do lekkiego stopnia niepełnosprawności zalicza się osobę o naruszonej sprawności
organizmu, powodującej w sposób istotny obniżenie zdolności do wykonywania pracy, w porównaniu do zdolności, jaką wykazuje osoba o podobnych kwalifikacjach zawodowych z pełną sprawnością psychiczną i fizyczną lub mająca ograniczenia w pełnieniu ról społecznych
dające się kompensować przy pomocy wyposażenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze lub środki techniczne (art. 4 ust. 3 ustawy o rehabilitacji).
Ponadto za osobę niepełnosprawną w rozumieniu ustawy o rehabilitacji uznać należy osobę posiadającą orzeczenie lekarza orzecznika ZUS o:
–– całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2 i niezdolności do samodzielnej egzystencji, ustalone na podstawie art. 13 ust. 5 ustawy z dnia 17 grudnia 1998 r. o emeryturach i rentach z Funduszu Ubezpieczeń
Społecznych (Dz. U. z 2013 r. poz. 1440 z późn. zm.), dalej ustawy emerytalnej, które traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu
niepełnosprawności,
–– niezdolności do samodzielnej egzystencji ustalone na podstawie art. 13 ust. 5
ustawy emerytalnej, które jest traktowane na równi z orzeczeniem o znacznym
stopniu niepełnosprawności,
–– całkowitej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 2 ustawy
emerytalnej, które traktowane jest na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
–– częściowej niezdolności do pracy, ustalone na podstawie art. 12 ust. 3 ustawy
emerytalnej oraz celowości przekwalifikowania, o którym mowa w art. 119 ust. 2
i 3 ustawy emerytalnej traktowane jest na równi z orzeczeniem o lekkim stopniu niepełnosprawności, z wyjątkiem orzeczeń o częściowej niezdolności do praDODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
4
cy, wydanych w okresie od 1 stycznia do 16 sierpnia 1998 r., które traktowane
są na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności.
Zgodnie z art. 4a ustawy o rehabilitacji osoby, które nie ukończyły 16. roku życia zaliczane
są do osób niepełnosprawnych, jeżeli mają naruszoną sprawność fizyczną lub psychiczną
o przewidywanym okresie trwania powyżej 12 miesięcy, z powodu wady wrodzonej, długotrwałej choroby lub uszkodzenia organizmu, powodującą konieczność zapewnienia im całkowitej opieki lub pomocy w zaspokajaniu podstawowych potrzeb życiowych w sposób przewyższający wsparcie potrzebne osobie w danym wieku.
Ważne: Podstawą do uznania osoby za niepełnosprawną w rozumieniu ustawy o rehabilitacji jest wyłącznie orzeczenie wydane przez powiatowy lub wojewódzki zespół
do spraw orzekania o niepełnosprawności lub orzeczenie lekarza orzecznika ZUS.
Orzeczenia innych organów (np. KRUS, wojskowych komisji lekarskich lub komisji lekarskich MSWiA) wydane po 31 grudnia 1997 r. nie stanowią podstawy do uznania osoby
za niepełnosprawną w rozumieniu ustawy o rehabilitacji.
Orzeczenia wydane przed 1 stycznia 1998 r.
Orzeczenia o zaliczeniu do grupy inwalidzkiej, wydane przed 1 stycznia 1998 r., traktuje
się na równi z odpowiednim orzeczeniem o stopniu niepełnosprawności – jeżeli przed tą datą
nie utraciły ważności (art. 62 ustawy o rehabilitacji). I tak orzeczenie o zaliczeniu do:
–– I grupy inwalidów traktowane jest na równi z orzeczeniem o znacznym stopniu
niepełnosprawności,
–– II grupy inwalidów traktowane jest na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności,
–– III grupy inwalidów traktowane jest na równi z orzeczeniem o lekkim stopniu
niepełnosprawności.
Osoby o stałej albo długotrwałej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym uznaje się
za niepełnosprawne, z tym że:
–– osoby, którym przysługuje zasiłek pielęgnacyjny, traktuje się jako zaliczone
do znacznego stopnia niepełnosprawności,
–– pozostałe osoby traktuje się jako zaliczone do lekkiego stopnia niepełnosprawności.
Przykład
Pracownik nie posiada orzeczenia o stopniu niepełnosprawności, tylko orzeczenie o zaliczeniu do II grupy inwalidów wydane bezterminowo w 1997 r. Czy to wystarczy żeby pracodawca ubiegał się o dofinansowanie do wynagrodzenia tego pracownika?
Tak. Zgodnie z art. 62 ust. 1 i 2 ustawy o rehabilitacji osoby, które przed dniem 1 stycznia
1998 r. zostały zaliczone do jednej z grup inwalidów, zachowują uprawnienia należne osobom niepełnosprawnym na czas, na jaki zostało wydane orzeczenie. Orzeczenie o zaliczeniu do II grupy inwalidów traktowane jest na równi z orzeczeniem o umiarkowanym stopniu
niepełnosprawności.
5
Uwaga! Orzeczenie III grupy inwalidztwa wydane przez organy orzecznicze Ministerstwa
Obrony Narodowej (wojskowe komisje lekarskie) i organy orzecznicze Ministerstwa Spraw
Wewnętrznych i Administracji (komisje lekarskie MSWiA) traktowane jest jako orzeczenie o braku niepełnosprawności, ponieważ dotyczy osób zdolnych do pracy poza służbą.
Zakwalifikowanie do lekkiego stopnia niepełnosprawności może mieć miejsce tylko wtedy,
gdy orzeczenie o III grupie inwalidztwa z tytułu niezdolności do służby zawiera równocześnie
orzeczenie o III grupie inwalidztwa z ogólnego stanu zdrowia.
Osoby posiadające ważne orzeczenia o zaliczeniu do jednej z grup inwalidów, niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym oraz orzeczenia o niezdolności do pracy mogą składać
do zespołu do spraw orzekania o niepełnosprawności wniosek o ustalenie stopnia niepełnosprawności i wskazań, o których mowa w art. 6b ust. 3 ustawy o rehabilitacji, dla celów korzystania z ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów.
Wskazania, o których mowa w przepisie art. 6b ust. 3 ustawy o rehabilitacji, to wskazania
dotyczące w szczególności:
–– odpowiedniego zatrudnienia uwzględniającego psychofizyczne możliwości danej
osoby,
–– szkolenia, w tym specjalistycznego,
–– zatrudnienia w zakładzie aktywności zawodowej,
–– uczestnictwa w terapii zajęciowej,
–– konieczności zaopatrzenia w przedmioty ortopedyczne, środki pomocnicze oraz
pomoce techniczne, ułatwiające funkcjonowanie danej osoby,
–– korzystania z systemu środowiskowego wsparcia w samodzielnej egzystencji,
przez co rozumie się korzystanie z usług socjalnych, opiekuńczych, terapeutycznych i rehabilitacyjnych świadczonych przez sieć instytucji pomocy społecznej,
organizacje pozarządowe oraz inne placówki,
–– konieczności stałej lub długotrwałej opieki lub pomocy innej osoby w związku
ze znacznie ograniczoną możliwością samodzielnej egzystencji,
–– konieczności stałego współudziału na co dzień opiekuna dziecka w procesie jego
leczenia, rehabilitacji i edukacji,
–– spełniania przez osobę niepełnosprawną przesłanek określonych w art. 8 ust. 3a
pkt 1 i 2 ustawy z dnia 20 czerwca 1997 r. – Prawo o ruchu drogowym (Dz. U.
z 2012 r. poz. 1137 z późn. zm.), przy czym w przypadku osób niepełnosprawnych zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności spełnienie tych
przesłanek może zostać stwierdzone jedynie w przypadku ustalenia przyczyny
niepełnosprawności oznaczonej symbolem 04-O (choroby narządu wzroku), 05-R
(upośledzenie narządu ruchu) lub 10-N (choroba neurologiczna).
W postępowaniu w sprawach, o których mowa wyżej, zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności wydaje orzeczenie, w którym:
–– stopień niepełnosprawności określa się na podstawie przedłożonych orzeczeń,
–– wskazania, o których mowa w art. 6b ust. 3 ustawy o rehabilitacji, ustala się stosownie do naruszonej sprawności organizmu i ograniczeń funkcjonalnych uzasadniających korzystanie z ulg i uprawnień na podstawie odrębnych przepisów.
Zespół do spraw orzekania o niepełnosprawności ma prawo żądać od właściwych organów rentowych udostępnienia kopii orzeczeń odpowiednio o niezdolności do pracy, grupie
inwalidów, niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym, a organy te są obowiązane do ich
udostępniania. Od tego orzeczenia nie służy odwołanie.
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
6
Kody przyczyny niepełnosprawności
Przepisami rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (Dz. U.
nr 139, poz. 1328 z późn. zm.) określone zostały symbole przyczyny niepełnosprawności
(dalej kody niepełnosprawności). Są to następujące kody:
–– 01-U – upośledzenie umysłowe,
–– 02-P – choroby psychiczne,
–– 03-L – zaburzenia głosu, mowy i choroby słuchu,
–– 04-O – choroby narządu wzroku,
–– 05-R – upośledzenie narządu ruchu,
–– 06-E – epilepsja,
–– 07-S – choroby układu oddechowego i krążenia,
–– 08-T – choroby układu pokarmowego,
–– 09-M – choroby układu moczowo-płciowego,
–– 10-N – choroby neurologiczne,
–– 11-I – inne, w tym schorzenia: endokrynologiczne, metaboliczne, zaburzenia
enzymatyczne, choroby zakaźne i odzwierzęce, zeszpecenia, choroby układu
krwiotwórczego,
–– 12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe (np. autyzm).
Przełożenie niezdolności do pracy, grupy inwalidów oraz niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym na niepełnosprawność obrazuje poniża tabela.
stopień
niepełnosprawności
orzeczenia
zespołu ds.
orzekania
o niepełnosprawności o:
orzeczenia lekarza orzecznika ZUS/komisji ZUS o:
znaczny
znacznym
stopniu niepełnosprawności
umiarkowany
orzeczenia wydane przed 1 stycznia 1998 r.
o grupie
inwalidztwa
(KIZ)
o grupie
inwalidztwa
(tzw. komisje resortowe MON,
MSWiA)
o stałej lub
długotrwałej
niezdolności
do pracy
w gospodarstwie rolnym
– całkowitej niezdolności
do pracy i niezdolności
do samodzielnej egzystencji
– niezdolności do samodzielnej egzystencji (także wydane przed 30 lipca
2007 r.)
I grupa
I grupa
z prawem
do zasiłku
pielęgnacyjnego
umiarkowanym stopniu
niepełnosprawności
– całkowitej niezdolności
do pracy
– częściowej niezdolności do pracy (wydane
od 1 stycznia do 16 sierpnia 1998 r.)
II grupa
II grupa
lekki
lekkim stopniu niepełnosprawności
– częściowej niezdolności
do pracy
– celowości przekwalifikowania
III grupa
III grupa
(jeżeli komisja orzekała
na podstawie
przepisów
„cywilnych”)
bez prawa
do zasiłku
pielęgnacyjnego
podstawa
prawna:
art. 3 ustawy
o rehabilitacji
art. 5 ustawy o rehabilitacji
art. 62
ust. 2 ustawy
o rehabilitacji
art. 62
ust. 2 ustawy
o rehabilitacji
art. 62
ust. 3 ustawy
o rehabilitacji
7
2. Schorzenia szczególne
W celu prawidłowego określenia uprawnień pracodawcy wynikających z zatrudnienia osób
niepełnosprawnych konieczne jest również określenie tzw. szczególnych schorzeń, czyli
pewnych rodzajów niepełnosprawności, z którymi ustawodawca związał określone dodatkowe przywileje w zakresie uzyskiwania dofinansowań do wynagrodzeń tych osób. Mianowicie
dodatkowe uprawnienia przysługują pracodawcy zatrudniającemu pracowników, w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych.
W art. 21 ust. 4 i 7, art. 22 ust. 1, art. 26a ust. 1b, art. 28 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o rehabilitacji jest mowa o osobach niepełnosprawnych o szczególnych schorzeniach. W odniesieniu do schorzeń, o których mowa w:
–– art. 21 ust. 4 i 7 ustawy o rehabilitacji, dotyczącym obniżania wymaganego
wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych,
–– art. 22 ust. 1 ustawy o rehabilitacji, dotyczącym ustalania, czy pracodawca zalicza się do sprzedających uprawnionych do wystawiania ulg we wpłatach
na PFRON,
–– art. 28 ust. 1 pkt 1 lit. b) ustawy o rehabilitacji, dotyczącym ustalenia struktury zatrudnienia dla potrzeb statusu zakładu pracy chronionej
ustawodawca nie wskazuje sposobu ich dokumentowania.
Stosownie do dotychczasowej praktyki, potwierdzonej orzecznictwem sądów administracyjnych (por. wyrok WSA w Warszawie z dnia 3 listopada 2009 r., sygn. akt III SA/Wa 718/09)
schorzenia te dokumentuje się orzeczeniami, o których mowa w art. 3, 4a, 5 lub 62 ustawy o rehabilitacji, potwierdzającymi niepełnosprawność w rozumieniu tej ustawy, innymi orzeczeniami
lub zaświadczeniami lekarskimi. Natomiast sposób dokumentowania szczególnych schorzeń,
o których mowa w art. 26a ust. 1b ustawy o rehabilitacji, wynika z objaśnień nr 8 do formularza INF-D-P – stanowiącego załącznik do rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych (Dz. U. poz. 1988). Osobami o szczególnych schorzeniach są osoby,
w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe
zaburzenia rozwojowe lub epilepsję (schorzenia te dokumentuje się orzeczeniami, o których
mowa w ustawie o rehabilitacji, lub innymi orzeczeniami) oraz osoby niewidome.
W kwestii kogo należy zaliczyć do osób niewidomych, o których mowa w art. 26a ust. 1b
ustawy o rehabilitacji dotyczącym zwiększenia kwot dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych resort pracy na stronie internetowej www.mpips.gov.pl w zakładce „Osoby niepełnosprawne” wyjaśnił: „Na gruncie przepisów ustawy z dnia 27 sierpnia
1997 r. o rehabilitacji zawodowej (…) brak jest definicji pojęcia osoba niewidoma. Natomiast
zgodnie z § 32 ust. 1 pkt 4 rozporządzenia Ministra Gospodarki, Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 15 lipca 2003 r. w sprawie orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności (…) przy kwalifikowaniu do znacznego, umiarkowanego i lekkiego stopnia niepełnosprawności bierze się pod uwagę zakres naruszenia sprawności organizmu spowodowany
przez choroby narządu wzroku, w tym wrodzone lub nabyte wady narządu wzroku powodujące ograniczenie jego sprawności, prowadzące do obniżenia ostrości wzroku w oku lepszym
do 0,3 według Snellena po wyrównaniu wady wzroku szkłami korekcyjnymi lub ograniczenie
pola widzenia do przestrzeni zawartej w granicach 30 stopni.
Standardy postępowania dla lekarzy orzeczników – członków składów orzekających, określające związek przyczynowy pomiędzy jednostką chorobową a zakresem ograniczeń funkDODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
8
cjonalnych osoby orzekanej (opracowane przez zespół specjalistów z poszczególnych dziedzin medycyny i przeznaczone do użytku wewnętrznego) – za całkowicie niewidomą uznają
osobę, która nic nie widzi i nie ma poczucia światła. Dla celów społeczno – prawnych rozróżnia się różne stopnie utraty wzroku:
–– osoba bez poczucia światła – całkowicie niewidoma;
–– osoba, której ostrość wzroku oka lepszego po korekcji szkłami nie przekracza
2,5/50 lub 3/60 (0,05);
–– osoba z ograniczonym polem widzenia poniżej 20 stopni, niezależnie od zachowanej ostrości wzroku – prawie niewidoma.
W celu orzeczenia stopnia niepełnosprawności w schorzeniach wzroku ocenia się przede
wszystkim stopień obniżenia ostrości wzroku i zwężenia pola widzenia. I tak:
–– do lekkiego stopnia niepełnosprawności powinno zaliczać się osoby, u których
ostrość wzroku w oku lepszym i po korekcji wynosi nie więcej niż 0,3,
–– do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności powinno zaliczać się osoby z obniżoną ostrością wzroku (w korekcji) w oku sprawniejszym w granicach 0,06 – 0,1
lub/i zwężeniem pola widzenia do około 30 stopni,
–– do znacznego stopnia niepełnosprawności powinno zaliczać się osoby, które:
• utraciły wzrok,
• mają ostrość wzroku (w korekcji) w oku lepszym równą lub poniżej 0,05;
• mają zwężenie pola widzenia poniżej 20 stopni.
Zgodnie z powyższym, z punktu widzenia orzekania o niepełnosprawności i stopniu niepełnosprawności, za osoby niewidome można uznać osoby legitymujące się orzeczeniem
o znacznym stopniu niepełnosprawności z symbolem przyczyny niepełnosprawności 04 – O,
natomiast osoby będące w posiadaniu orzeczenia ustalającego inny stopień niepełnosprawności niż znaczny, można uznać za niedowidzące w zależności od stopnia upośledzenia wzroku.
Jednakże mając na uwadze ograniczenia funkcjonalne, które napotykają w procesie rehabilitacji zawodowej osoby z poważnymi dysfunkcjami narządu wzroku oraz cel, jaki przyświecał ustawodawcy przy wprowadzeniu rozwiązania zawartego w art. 26a ust. 1b ustawy
o rehabilitacji (…) – to jest zapewnienie wyższego poziomu wsparcia na zatrudnienie osób
niepełnosprawnych mających istotne trudności w wejściu i utrzymaniu się na rynku pracy
– należy przyjąć, iż określenie osób z dysfunkcją narządu wzroku wyrażone w przedmiotowym przepisie za pomocą potocznego sformułowania »osoba niewidoma« obejmuje swoim
zakresem osoby z dysfunkcją narządu wzroku w stopniu znacznym i umiarkowanym.”.
3. Zaliczenie pracownika do osób niepełnosprawnych
Zgodnie z art. 2a ust. 1 ustawy o rehabilitacji, w przypadku pierwszego orzeczenia o niepełnosprawności przedstawionego pracodawcy, osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu
zatrudnienia osób niepełnosprawnych od dnia przedstawienia pracodawcy orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność.
Przykład
Pracownik pełnosprawny w dniu 8 kwietnia 2015 r. dostarczył pracodawcy orzeczenie powiatowego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności o zaliczeniu go od 1 kwietnia 2015 r.
9
do osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym. Pracodawca może wliczyć tego pracownika do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych od 8 kwietnia 2015 r., czyli od dnia
dostarczenia orzeczenia do zakładu.
W przypadku przedstawienia pracodawcy kolejnego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność, osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudniania osób niepełnosprawnych począwszy od dnia złożenia wniosku o wydanie orzeczenia, jeżeli z orzeczenia
wynika, że w tym okresie osoba ta była niepełnosprawna, a wniosek o wydanie orzeczenia
został złożony nie później niż w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia potwierdzającego niepełnosprawność (art. 2a ust. 2 ustawy
o rehabilitacji).
Przykład
Orzeczenie pracownika o zaliczeniu do osób niepełnosprawnych w stopniu lekkim wygasło z dniem 31 marca 2015 r. Wniosek o uzyskanie kolejnego orzeczenia pracownik złożył
w powiatowym zespole ds. orzekania o niepełnosprawności w dniu 1 kwietnia 2015 r.
Komisja lekarska w dniu 7 maja 2015 r. wydała pracownikowi kolejne orzeczenie, z którego wynika, że od 2009 r. jest osobą niepełnosprawną, a od 1 lutego 2011 r. jest niepełnosprawną w stopniu lekkim. Pracownik w dniu 8 maja 2015 r. przedłożył to orzeczenie
pracodawcy.
Pracodawca powinien skorygować stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych od 1 kwietnia br., ponieważ wniosek o wydanie kolejnego orzeczenia pracownik złożył nie później niż
w dniu następującym po dniu, w którym upłynął termin ważności poprzedniego orzeczenia
i z nowego orzeczenia wynika, że od 1 lutego 2011 r. był cały czas osobą niepełnosprawną
w stopniu lekkim.
Bez względu na datę złożenia wniosku o wydanie kolejnego orzeczenia potwierdzającego
niepełnosprawność, osobę niepełnosprawną wlicza się do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych również w okresie do 3 miesięcy poprzedzających dzień przedstawienia pracodawcy kolejnego orzeczenia, jeżeli z treści tego orzeczenia wynika, że w tym okresie osoba
ta była niepełnosprawna (art. 2a ust. 3 ustawy o rehabilitacji).
Przykład
Orzeczenie pracownika o zaliczeniu do osób niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym wygasło z dniem 30 listopada 2014 r. Pracownik wniosek o uzyskanie kolejnego orzeczenia złożył w powiatowym zespole ds. orzekania o niepełnosprawności w dniu 15 stycznia
2015 r.
Komisja lekarska w dniu 1 kwietnia 2015 r. wydała pracownikowi kolejne orzeczenie, z którego wynika, że od 2001 r. jest osobą niepełnosprawną, a od 2009 r. jest niepełnosprawną
w stopniu umiarkowanym. Pracownik w tym też dniu przedłożył to orzeczenie pracodawcy.
Pracodawca po otrzymaniu od pracownika kolejnego orzeczenia powinien skorygować stan
zatrudnienia osób niepełnosprawnych w styczniu 2015 r., w lutym i marcu 2015 r.
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
10
Zgodnie z wytycznymi Biura Pełnomocnika Rządu ds. Osób Niepełnosprawnych (dalej
BON) i Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych (dalej PFRON) pracodawcy mają również obowiązek stosowania art. 2a ust. 3 ustawy o rehabilitacji w przypadku, kiedy pracownik złoży wniosek o kolejne orzeczenie o podwyższenie stopnia z tytułu
np. pogorszenia stanu zdrowia.
Przykład
Pracownik posiadający wydane na stałe orzeczenie o lekkim stopniu niepełnosprawności
w dniu 4 marca 2015 r. złożył do powiatowego zespołu ds. orzekania o niepełnosprawności
wniosek o ustalenie nowego stopnia niepełnosprawności z tytułu pogorszenia stanu zdrowia. W dniu 9 kwietnia 2015 r. powiatowy zespół ds. orzekania o niepełnosprawności wydał
kolejne orzeczenie, z którego wynika, iż niepełnosprawność pracownika istnieje od 2005 r.,
a stopień umiarkowany datuje się od 4 marca 2015 r. Pracownik nowe orzeczenie przedstawił pracodawcy 10 kwietnia 2015 r.
W związku z powyższym pracodawca od 4 marca 2015 r. powinien skorygować stan zatrudnienia osób niepełnosprawnych, zaliczając tego pracownika do osób niepełnosprawnych
w stopniu umiarkowanym (nie lekkim).
Zgodnie z art. 2a ust. 4 ustawy o rehabilitacji, przepis art. 2a ust. 1 tej ustawy stosuje się
odpowiednio do dokumentów potwierdzających wystąpienie u pracownika schorzeń szczególnych, o których mowa w art. 26a ust. 1b ustawy o rehabilitacji lub schorzeń określonych
na podstawie art. 21 ust. 7 tej ustawy (uzasadniający obniżenie wskaźnika zatrudnienia osób
niepełnosprawnych w celu osiągnięcia 6%).
Przykład
Pracownikowi niepełnosprawnemu w dniu 31 stycznia 2015 r. wygasło orzeczenie
o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności z kodem 02-P (kod ten oznacza chorobę psychiczną, czyli schorzenie szczególne). Pracownik złożył wniosek o kolejne orzeczenie już
15 stycznia 2015 r., czyli przed terminem upływu ważności poprzedniego orzeczenia. W dniu
11 marca 2015 r. komisja wydała pracownikowi nowe orzeczenie, z którego wynika, iż niepełnosprawność istnieje od grudnia 2008 r., a stopień umiarkowany z kodem 02-P datuje się
od marca 2009 r. Nowe orzeczenie do zakładu pracownik dostarczył 12 marca 2015 r.
W związku z powyższym pracodawca powinien po otrzymaniu kolejnego orzeczenia dla
tego pracownika zastosować art. 2a ust. 2 ustawy o rehabilitacji, czyli zaliczyć go ponownie
do osób niepełnosprawnych od 1 lutego 2015 r. (ciągłość stopnia umiarkowanego). Natomiast
do zaliczenia pracownika do schorzeń szczególnych należy zastosować art. 2a ust. 4 ustawy o rehabilitacji, czyli od 12 marca 2015 r. ponownie zaliczyć go do schorzeń szczególnych
(zgodnie z wyjaśnieniami BON i PFRON w schorzeniach szczególnych nie ma ciągłości).
Jak wyjaśniło MPiPS, w zakładce „Osoby niepełnosprawne”, ustawa o rehabilitacji nie
ustanawia obowiązku poinformowania pracodawcy o posiadaniu orzeczenia o stopniu niepełnosprawności. Korzystanie przez osobę niepełnosprawną z uprawnień pracowniczych
przewidzianych w ustawie o rehabilitacji jest prawem, a nie obowiązkiem danego pracow-
11
nika. Jednakże zgodnie z art. 221 § 1 K.p., do którego odsyła art. 66 ustawy o rehabilitacji, w sprawach nieuregulowanych jej przepisami, pracodawca ma prawo żądać od osoby
ubiegającej się o zatrudnienie podania danych osobowych obejmujących: imię (imiona) i nazwisko, imiona rodziców, datę urodzenia, miejsce zamieszkania (adres do korespondencji),
wykształcenie, przebieg dotychczasowego zatrudnienia. Ponadto ma prawo żądać od pracownika podania, niezależnie od danych osobowych, o których mowa wyżej, także innych
danych osobowych pracownika, a także imion i nazwisk oraz dat urodzenia dzieci pracownika, jeżeli podanie takich danych jest konieczne ze względu na korzystanie przez pracownika ze szczególnych uprawnień przewidzianych w prawie pracy (art. 221 § 2 pkt 1 K.p.).
W tej kategorii mieści się też informacja o stopniu niepełnosprawności. Decyzja o zgłoszeniu pracodawcy faktu posiadania orzeczenia o stopniu niepełnosprawności należy wyłącznie
do pracownika. Osoba niepełnosprawna nie zgłaszając faktu posiadania orzeczenia nie ponosi z tego tytułu żadnych negatywnych konsekwencji.
II.DOFINANSOWANIE DO WYNAGRODZEŃ
PRACOWNIKÓW NIEPEŁNOSPRAWNYCH
1. Podmioty które mogą ubiegać się o dofinansowanie
Zgodnie z art. 26a ustawy o rehabilitacji podmiotem uprawnionym do ubiegania się o dofinansowanie do wynagrodzeń zatrudnionych pracowników niepełnosprawnych może być:
–– pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej, dalej zwany ZPCHR,
–– pracodawca zatrudniający co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny
wymiar czasu pracy i osiągający wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych
w wysokości co najmniej 6%,
–– pracodawca zatrudniający w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy mniej niż
25 pracowników.
Ważne: Dofinansowanie nie przysługuje pracodawcom zatrudniającym w przeliczeniu
na pełny wymiar czasu pracy co najmniej 25 pracowników i nie osiągającym wskaźnika
zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6%.
Zgodnie z art. 26b ust. 7 i 8 ustawy o rehabilitacji miesięczne dofinansowanie nie przysługuje do wynagrodzenia pracownika w części finansowanej ze środków publicznych, chyba
że pracodawca sfinansował wynagrodzenie tego pracownika:
–– ze środków publicznych z prowadzonej działalności, o których mowa w art. 5
ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U.
z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.),
–– z dochodów publicznych, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 3 ustawy o finansach
publicznych.
Wyłączenie z dofinansowań
Jeżeli pracodawca posiada zaległości w zobowiązaniach wobec Funduszu przekraczające
ogółem kwotę 100 zł, Prezes Zarządu wyda decyzję o wstrzymaniu miesięcznego dofinansowania do czasu uregulowania zaległości przez pracodawcę, przy czym decyzja podlega wykonaniu z dniem wydania (art. 26a ust. 8 ustawy o rehabilitacji). Jeżeli natomiast pracodawca nie spłaci przedmiotowej zaległości wobec Funduszu do dnia 31 stycznia roku następująDODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
12
cego po roku, za który pracodawcy przysługuje miesięczne dofinansowanie, Prezes Zarządu
Funduszu wyda decyzję o odmowie wypłaty miesięcznego dofinansowania.
Przez zobowiązania wobec Funduszu należy rozumieć wszelkie rodzaje zobowiązań pracodawców wobec Funduszu, niezależnie od sposobu ich powstania. W szczególności mogą
to być zobowiązania z tytułu obowiązkowych wpłat, o których mowa w art. 49 ust. 1 ustawy
o rehabilitacji, jak i zobowiązania z tytułu np. niespłaconych pożyczek lub nienależnie pobranych dofinansowań. Natomiast przez zaległości rozumieć należy zobowiązania wymagalne,
tj. takie, których termin płatności upłynął.
Pracodawca prowadzący działalność gospodarczą, dla którego dofinansowanie stanowi
pomoc publiczną, znajdujący się w trudnej sytuacji ekonomicznej według kryteriów określonych w art. 2 ust. 18 rozporządzenia Komisji (UE) nr 651/2014 z dnia 17 czerwca 2014 r.
uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu
art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE L 187 z 26.06.2014 r., str. 1), dalej zwane rozporządzeniem nr 651/2014, nie może ubiegać się o dofinansowanie do kosztów płacy zatrudnionej
osoby niepełnosprawnej.
W przypadku przedsiębiorstwa znajdującego się w trudnej sytuacji ekonomicznej zgodnie
z art. 48a ust. 3 pkt 1 ustawy o rehabilitacji pomoc ze środków Funduszu nie może zostać
udzielona lub wypłacona. W sytuacji, gdy wnioskodawca ubiegający się o dofinansowanie
do wynagrodzeń oświadcza w informacji INF-O-PP, że znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej, Fundusz wstrzymuje wypłatę dofinansowań do wynagrodzeń i wszczyna postępowanie administracyjne. Beneficjent otrzymuje od Funduszu w formie papierowej Informację
o Wstrzymaniu Dofinansowania, którą wnioskodawcy rozliczający się elektronicznie mogą
odczytać po zalogowaniu na stronę www.sod.pfron.org.pl (moduł Dokumenty -> Lista dokumentów WN-D -> wniosek WN-D za dany okres sprawozdawczy -> Lista DWD). W Informacji
o wstrzymaniu dofinansowania podana jest przyczyna wstrzymania dofinansowania, a także
procedura dalszego postępowania w sprawie. W terminie 14 dni od daty otrzymania tej informacji (stanowi ona jednocześnie informację o wszczęciu postępowania administracyjnego)
pracodawca może pisemnie wypowiedzieć się oraz złożyć dodatkowe dowody mogące rzutować na rozstrzygnięcie w sprawie.
W myśl art. 26a ust. 9a ustawy o rehabilitacji w sytuacji, gdy wnioskodawca nie wypowie
się w sprawie w określonym terminie lub gdy w trakcie przeprowadzonego postępowania administracyjnego zostanie stwierdzone, iż beneficjent znajduje się w trudnej sytuacji ekonomicznej (bądź nie spełnia warunków o których mowa w ust. 1a1 pkt 2 albo 3 ww. artykułu),
Prezes Zarządu PFRON wydaje decyzję o odmowie wypłaty miesięcznego dofinansowania.
Jeśli jednak w trakcie przeprowadzonego postępowania administracyjnego zostanie stwierdzone, że sytuacja ekonomiczna wnioskodawcy jest dobra, dofinansowanie do wynagrodzeń
zostaje wypłacone.
2. Ustalenie stanu zatrudnienia pracowników zgodnie
z ustawą o rehabilitacji
Stan zatrudnienia oraz wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych ustala się dla
wszystkich pracodawców zgodnie z art. 21 ust. 1 i 5 ustawy o rehabilitacji. Przy czym dla
pracodawców prowadzących ZPCHR także z uwzględnieniem przepisu art. 28 ust. 1 i 3
ustawy o rehabilitacji. Należy jednak pamiętać, iż zaliczenie pracownika niepełnosprawnego
do stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych powinno nastąpić zgodnie z art. 2a ustawy
o rehabilitacji.
13
Zgodnie z powyższym pracodawca nie wlicza do ogólnego stanu zatrudnienia pracowników niepełnosprawnych przebywających na urlopach bezpłatnych oraz – jeżeli nie są to osoby niepełnosprawne – osób zatrudnionych:
–– na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego,
–– przebywających na urlopie rodzicielskim,
–– przebywających na urlopach wychowawczych,
–– nieświadczących pracy w związku z odbywaniem służby wojskowej albo służby
zastępczej,
–– będących uczestnikami Ochotniczych Hufców Pracy,
–– nieświadczących pracy w związku z uzyskaniem świadczenia rehabilitacyjnego,
–– przebywających na urlopach bezpłatnych, których obowiązek udzielenia określają
odrębne ustawy (wyłączenie to nie obejmuje osób przebywających na urlopach
bezpłatnych, udzielonych na podstawie art. 174 K.p., gdyż pracodawca może
udzielić takiego urlopu na wniosek pracownika, ale nie ma takiego obowiązku).
Ponadto pracodawca prowadzący zakład pracy chronionej do stanu zatrudnienia zalicza
także osoby niepełnosprawne wykonujące pracę nakładczą, jeżeli ich wynagrodzenie zostało
ustalone co najmniej w wysokości:
–– najniższego wynagrodzenia – w stosunku do wykonawców, dla których praca nakładcza stanowi jedyne źródło utrzymania,
–– połowy najniższego wynagrodzenia – w stosunku do pozostałych wykonawców.
W przypadku pracowników niepełnosprawnych wykonujących pracę nakładczą wymiar
czasu pracy zatrudnionych ustala się jako iloraz wysokości ustalonego wynagrodzenia i najniższego wynagrodzenia, przy czym maksymalny wymiar czasu pracy ustalony zgodnie z powyższymi regułami nie może przekraczać jednego etatu.
3. Na kogo przysługuje dofinansowanie?
Zgodnie z art. 26a ustawy o rehabilitacji, dofinansowanie przysługuje na niepełnosprawnych pracowników ujętych w ewidencji zatrudnionych osób niepełnosprawnych, którą prowadzi PFRON. Ewidencja zatrudnionych osób niepełnosprawnych jest uzupełniana przez
PFRON na podstawie składanych co miesiąc przez pracodawców informacji.
Osobą niepełnosprawną w rozumieniu ustawy o rehabilitacji jest osoba, której niepełnosprawność została potwierdzona orzeczeniem o zakwalifikowaniu przez organy orzekające
do jednego z trzech stopni niepełnosprawności lub orzeczeniem równoważnym (patrz rozdział I niniejszego opracowania).
Ważne: Miesięczne dofinansowanie nie przysługuje na pracowników zaliczonych
do umiarkowanego lub lekkiego stopnia niepełnosprawności, którzy mają ustalone prawo do emerytury (art. 26a ust. 1a1 pkt 1 ustawy o rehabilitacji).
W powołanym przepisie chodzi o osoby, którym ZUS lub inny organ emerytalny ustalił prawo do emerytury (wydał decyzję potwierdzającą prawo do emerytury). Zatem sam fakt
osiągnięcia przez pracownika wieku emerytalnego nie oznacza jeszcze, że na pracownika nie przysługuje dofinansowanie. Do czasu kiedy ZUS (inny organ) nie potwierdzi prawa
do emerytury wydając stosowną decyzję, pracodawca może pobierać dofinansowanie na tego
pracownika.
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
14
Jak wyjaśnił PFRON miesięczne dofinansowanie nie przysługuje na:
–– pracownika zatrudnionego po 1 stycznia 2009 r., który w miesiącu zatrudnienia
był pełnosprawny, a później stał się niepełnosprawny,
–– pracownika zatrudnionego przed 1 stycznia 2009 r. i pozostającego nadal w zatrudnieniu, który po 31 grudnia 2008 r. stał się niepełnosprawny, z uwagi na brak
możliwości ustalenia dla nich efektu zachęty.
Uwaga! Dofinansowanie przysługuje wyłącznie na pracowników w rozumieniu Kodeksu
pracy, a więc osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę, powołania, wyboru, mianowania lub spółdzielczej umowy o pracę. Dofinansowanie nie przysługuje więc na osoby,
z którymi zawarto umowy cywilnoprawne (o dzieło, zlecenia).
4. Wykazanie tzw. efektu zachęty na nowo zatrudnionych
pracowników niepełnosprawnych
Stosownie do art. 48a ust. 2 ustawy o rehabilitacji, środki PFRON przyznane pracodawcy
wykonującemu działalność gospodarczą na dofinansowanie do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych, o którym mowa w art. 26a tej ustawy stanowią pomoc na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych w rozumieniu rozporządzenia nr 651/2014. Ww. rozporządzenie
weszło w życie z dniem 1 lipca 2014 r., z tym że ma ono zastosowanie do pomocy publicznej
udzielanej od 1 stycznia 2015 r. W odniesieniu do dofinansowania do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych należy je zatem stosować począwszy od dofinansowania należnego za miesiąc styczeń 2015 r. Jednym z warunków udzielenia pomocy, o której mowa w tym rozporządzeniu jest wykazanie, że pomoc wywołuje efekt zachęty.
Efekt zachęty może być wykazany:
–– metodą ilościową – na podstawie art. 26b ust. 4 i 6 ustawy o rehabilitacji – poprzez wykazanie wzrostu netto stanu zatrudnienia ogółem w miesiącu podjęcia
zatrudnienia przez pracownika, na którego pracodawca zamierza pobierać dofinansowanie, w stosunku do przeciętnego zatrudnienia ogółem w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc podjęcia zatrudnienia przez tego pracownika lub
–– metodą jakościową – poprzez wykazanie, że pracownik podjął pracę na wakacie
zwolnionym w warunkach określonych w art. 26b ust. 4 pkt 1-6 i ust. 5 ustawy
o rehabilitacji.
Efekt zachęty we wniosku Wn-D wykazywany jest poprzez wypełnienie poz. 39 i 41 (stany
zatrudnienia), natomiast w formularzu INF-D-P
poz. 48.
Efekt zachęty należy zbadać w odniesieniu
do wszystkich pracowników niepełnosprawnych, dla których sporządza się informację INF-D-P (niezależnie od daty ich zatrudnienia), w razie zaznaczenia pola 1 w poz. 46
w formularzu INF-D-P. W pozycji 48 w formularzu INF-D-P należy zaznaczyć pole 1, jeżeli
pracodawca wykazał efekt zachęty na podstawie art. 26b ust. 4 lub 5 ustawy o rehabilitacji albo nie miał obowiązku wykazywania efektu zachęty stosownie do art. 2 ustawy z dnia
5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu
osób niepełnosprawnych (Dz. U. nr 237, poz. 1652) lub na podstawie rozporządzenia Komisji
(WE) nr 800/2008 z dnia 6 sierpnia 2008 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgodne ze wspólnym rynkiem w zastosowaniu art. 87 i 88 Traktatu (ogólnego rozporządzenia
15
w sprawie wyłączeń blokowych) (Dz. Urz. UE L 214 z 09.08.2008, str. 3, ze zm.), dalej rozporządzenia nr 800/2008, które obowiązywało do 31 stycznia 2014 r.
Ważne: Efekt zachęty ustala się jednokrotnie w związku z okresem zatrudnienia pracownika do czasu ustania zatrudnienia lub zmiany statusu pracownika.
W przypadku przejęcia pracownika na podstawie art. 231 K.p. efekt zachęty ustala się
w miesiącu przejęcia pracownika.
Pracodawca powinien wypełnić poz. 48 w informacji INF-D-P dotyczącej danego pracownika sporządzanej za każdy miesiąc.
Uwaga! Efektu zachęty na pracownika niepełnosprawnego nie wykazują pracodawcy,
dla których dofinansowanie do wynagrodzeń nie stanowi pomocy publicznej (wnioskodawca
zaznacza wówczas pole 2 w poz. 46). Ponadto efektu zachęty nie bada się na zatrudnionych
przed 1 stycznia 2009 r. w przypadku, w którym zachodzą przesłanki przewidziane w rozporządzeniu nr 800/2008 lub w art. 2 ustawy z dnia 5 grudnia 2008 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. nr 237,
poz. 1652). Pomoc udzielana na zatrudnienie wspomnianych osób niepełnosprawnych
niebędących osobami nowo zatrudnionymi jest bowiem – co do zasady – uznawana przez
Komisję Europejską za pomoc trwającą i nie wymaga ustalenia efektu zachęty. Dlatego, gdy
na takiego pracownika uzyskano pomoc na zatrudnienie, w tym pomoc ze środków PFRON,
o której mowa w art. 25, 25a, 26a, 26f ustawy o rehabilitacji, to nie ma potrzeby ustalania
efektu zachęty.
4.1.Efekt zachęty według metody ilościowej
Ustalenia efektu zachęty metodą ilościową dokonuje się poprzez wykazanie wzrostu netto stanu zatrudnienia ogółem z miesiąca podjęcia zatrudnienia przez pracownika, na którego pracodawca zamierza pobierać dofinansowanie, w stosunku do odpowiednich stanów
ogółem z 12 miesięcy poprzedzających miesiąc podjęcia zatrudnienia przez tego pracownika. Przykładowo, jeżeli pracodawca zatrudnił osobę niepełnosprawną od 1 marca 2015 r.,
to efekt zachęty ustala jako stosunek zatrudnienia ogółem w marcu 2015 r. do średniego zatrudnienia ogółem w okresie od marca 2014 r. do lutego 2015 r. (dzielonego przez 12).
Zgodnie z przypisem 18 do wniosku Wn-D, za okresy począwszy od stycznia 2015 r. należy wykazać przeciętny miesięczny stan zatrudnienia ustalony w przeliczeniu na pełny wymiar
czasu pracy zgodnie z art. 2 pkt 32 rozporządzenia nr 651/2014 oraz art. 3 i 5 załącznika
nr 1 do tego rozporządzenia.
Zgodnie z art. 5 załącznika nr 1 do rozporządzenia nr 651/2014 liczba personelu odpowiada liczbie rocznych jednostek pracy (RJP), to jest liczbie pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy w obrębie danego przedsiębiorstwa lub w jego imieniu w ciągu
całego uwzględnianego roku referencyjnego. Praca osób, które nie przepracowały pełnego
roku, osób, które pracowały w niepełnym wymiarze godzin, bez względu na długość okresu
zatrudnienia, lub pracowników sezonowych jest obliczana jako część ułamkowa RJP.
W skład personelu wchodzą:
–– pracownicy,
–– osoby pracujące dla przedsiębiorstwa, podlegające mu i uważane za pracowników na mocy prawa krajowego,
–– właściciele-kierownicy,
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
16
–– partnerzy prowadzący regularną działalność w przedsiębiorstwie i czerpiący
z niego korzyści finansowe.
Mając na uwadze to, że dla właścicieli oraz partnerów prowadzących regularną działalność gospodarczą w przedsiębiorstwie i czerpiących z niego korzyści finansowe, nie ustala się nominalnego wymiaru czasu pracy analogicznie jak w przypadku wymiaru czasu
pracy wynikającego z umowy o pracę, czy wymiaru czasu pracy wykonawców pracy nakładczej, o których mowa w art. 28 ust. 3 ustawy o rehabilitacji, zgodnie z opinią: BON-I-52311-195-2-LK/2011, należy przyjąć, że nominalny wymiar czasu pracy tych osób jest
równy 1. Natomiast ewentualne ustalenie przeciętnego miesięcznego wymiaru czasu tych
osób może wynikać z formalnej niepełnomiesięcznej aktywności tych osób (np. gdy wspólnik przystąpił do spółki w połowie miesiąca). Wliczanie ww. osób do stanu zatrudnienia nie
oznacza, że przysługuje na nie dofinansowanie do wynagrodzeń, o którym mowa w art. 26a
ustawy o rehabilitacji. Dofinansowanie przysługuje wyłącznie na pracowników w rozumieniu art. 2 K.p. oraz na niepełnosprawnych wykonawców pracy nakładczej, o których mowa
w art. 28 ust. 3 ustawy o rehabilitacji.
Do bieżącego stanu zatrudnienia nie należy wliczać:
–– praktykantów lub studentów odbywających szkolenie zawodowe na podstawie
umowy o praktyce lub szkoleniu zawodowym,
–– osób przebywających na urlopie macierzyńskim,
–– osób przebywających na urlopie wychowawczym,
–– osób przebywających na urlopie rodzicielskim,
–– osób przebywających na urlopie ojcowskim.
Zgodnie z przypisem 19 do wniosku Wn-D, za okresy sprawozdawcze począwszy
od stycznia 2015 r. średni stan zatrudnienia za 12 miesięcy poprzedzających okres sprawozdawczy należy wykazać jako 1/12 sumy przeciętnych miesięcznych stanów zatrudnienia
ustalonych w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy zgodnie z art. 2 pkt 32 rozporządzenia nr 651/2014 oraz art. 3 i 5 załącznika nr 1 do tego rozporządzenia.
Przypominamy, że we wniosku Wn-D za okresy sprawozdawcze począwszy od stycznia
2015 r. nie wypełnia się poz. 40 i poz. 42.
Efekt zachęty metodą ilościową zostanie wykazany w przypadku kiedy pozycja 39
na Wn-D będzie większa od poz. 41.
Ważne: Od 1 stycznia 2015 r. tzw. ilościowy efekt zachęty warunkujący uzyskanie dopłaty do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych ustala się uwzględniając stan
zatrudnienia w firmach powiązanych.
Z interpretacji BON oraz Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów (UOKiK) wynika,
że przy wyliczaniu ilościowego efektu zachęty przedsiębiorcy powinni uwzględniać także
stan zatrudnienia firm powiązanych i partnerskich. BON w odpowiedzi na pytanie udzielone
organizacji OBPON w piśmie z dnia 15 grudnia 2014 r. (znak: BON-I-52311-365-2-LK/2014)
wyjaśniło, że: „Stany zatrudnienia ustalane i wykazywane we wniosku, o którym mowa
w art. 26c ust. 1 pkt 2 ustawy o rehabilitacji w celu potwierdzenia istnienia efektu zachęty wywoływanego przez dofinansowanie do wynagrodzenia danej osoby niepełnosprawnej ustala
się w odniesieniu do przedsiębiorstwa w rozumieniu przyjmowanym do celów związanych
ze stosowaniem art. 107 TFUE, a więc z uwzględnieniem:
–– zależności wskazanych w art. 3 załącznika nr 1 do rozporządzenia Komisji (UE)
nr 651/2014 z 17 czerwca 2014 r. uznającego niektóre rodzaje pomocy za zgod-
17
ne z rynkiem wewnętrznym w zastosowaniu art. 107 i 108 Traktatu (Dz. Urz. UE
L 187 z 26 czerwca 2014, str. 1) oraz
–– grup osób wskazanych w art. 5 tego załącznika.”.
Z kolei zgodnie z wyjaśnieniem UOKiK z dnia 7 stycznia 2015 r. (znak: DDO-52-489(2)/14/RR) dotyczącego kwestii przesądzającej o „przynależności” do jednolitego organizmu gospodarczego (jednego przedsiębiorstwa), taka zależność występuje, gdy jeden podmiot może wywierać decydujący wpływ na drugi, a więc w szczególności zachodzą między
nimi relacje powiązania. Przedsiębiorstwa powiązane to, zgodnie z art. 3 ust. 3 załącznika
nr 1 do rozporządzenia nr 651/2014 takie, które pozostają w jednym z poniższych związków:
–– przedsiębiorstwo ma większość praw głosu w innym przedsiębiorstwie w roli
udziałowca/akcjonariusza lub członka,
–– przedsiębiorstwo ma prawo wyznaczyć lub odwołać większość członków organu
administracyjnego, zarządzającego lub nadzorczego innego przedsiębiorstwa,
–– przedsiębiorstwo ma prawo wywierać dominujący wpływ na inne przedsiębiorstwo zgodnie z zawartą z nim umową lub postanowieniami w jego statucie lub
umowie spółki,
–– przedsiębiorstwo będące udziałowcem/akcjonariuszem lub członkiem innego
przedsiębiorstwa kontroluje samodzielnie, zgodnie z umową z innymi udziałowcami/akcjonariuszami lub członkami tego przedsiębiorstwa, większość praw głosu
udziałowców/akcjonariuszy lub członków w tym przedsiębiorstwie.
W związku z powyższym w przypadku firm powiązanych i partnerskich w świetle rozporządzenia nr 651/2014 pracodawcy wykazując efekt zachęty metodą ilościową, tj. wypełniając
poz. 39 i 41 na Wn-D biorą pod uwagę swoich pracowników, czyli osoby wymienione w art. 5
załącznika nr 1 do rozporządzenia nr 651/2014, jak i pracowników z firm powiązanych.
4.2.Efekt zachęty według metody jakościowej
Ustalanie efektu zachęty tą metodą polega na wykazaniu, że nowo zatrudniony pracownik
niepełnosprawny podjął pracę na miejsce pracownika, którego stosunek pracy ustał w warunkach określonych w art. 26b ust. 4 ustawy o rehabilitacji, czyli:
–– z przyczyn określonych w art. 52 § 1 pkt 1 K.p.,
–– za wypowiedzeniem złożonym przez pracownika,
–– na mocy porozumienia stron,
–– wskutek przejścia pracownika na rentę z tytułu niezdolności do pracy,
–– z upływem czasu, na który został zawarty,
–– z dniem ukończenia pracy, dla której wykonania była zawarta.
Jeżeli nie zostaną spełnione powyższe warunki, miesięczne dofinansowanie na nowo zatrudnionego pracownika niepełnosprawnego, zgodnie z art. 26b ust. 5 ustawy o rehabilitacji,
przysługuje w przypadku, gdy pracodawca wykaże, że jego miejsce pracy powstało w wyniku wygaśnięcia umowy o pracę lub zmniejszenia wymiaru czasu pracy pracownika (na jego
wniosek).
Przykład
Pracodawca (będący przedsiębiorcą) od 1 czerwca 2015 r. zatrudnił pracownika legitymującego się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Aby otrzymać dofinansowanie
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
18
na tego pracownika musi wykazać efekt zachęty. Jeżeli zatrudnienie nowego pracownika
niepełnosprawnego spowoduje w czerwcu 2015 r. wzrost zatrudnienia ogółem w stosunku
do przeciętnego zatrudnienia ogółem w okresie poprzedzających 12 miesięcy, to pracodawcy przysługuje na tego pracownika miesięczne dofinansowanie. Jeśli powyższe nie zostanie spełnione, to pracodawca może otrzymać dofinansowanie do jego wynagrodzenia tylko
wówczas, gdy zatrudnienie tej osoby nastąpiło w okolicznościach wymienionych powyżej
np. na miejsce pracownika, z którym umowa została rozwiązana na mocy porozumienia stron
5. Wysokość miesięcznego dofinansowania
Maksymalne kwoty dofinansowań są uzależnione od stopnia niepełnosprawności zatrudnionych pracowników, rodzaju niepełnosprawności, posiadania schorzeń szczególnych, wymiaru czasu pracy.
Zgodnie z art. 26a ust. 1 ustawy o rehabilitacji maksymalne miesięczne dofinansowanie do
wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego przysługuje w następujących wysokościach:
Znaczny stopień
niepełnosprawności
Umiarkowany stopień
niepełnosprawności
Lekki stopień
niepełnosprawności
1.800,00 zł
1.125,00 zł
450,00 zł
Kwoty podane w tabeli zwiększa się o 600 zł w przypadku osób niepełnosprawnych, w odniesieniu do których orzeczono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe, całościowe zaburzenia rozwojowe lub epilepsję oraz niewidomych, dalej zwanych osobami ze schorzeniami szczególnymi (art. 26a ust. 1b ustawy o rehabilitacji).
Ważne: Pracodawca może zwiększyć dofinansowanie do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych tylko w stosunku do tych, które posiadają schorzenia szczególne oznaczone kodem: 01-U, 02-P, 04-O, 06-E oraz 12-C.
Ww. schorzenia dokumentuje się orzeczeniami, o których mowa w ustawie o rehabilitacji lub
innymi orzeczeniami (wyjątek stanowią osoby niewidome, o czym piszemy na str. 7-8).
Maksymalne kwoty miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracowników niepełnosprawnych wynoszą:
stopień
niepełnosprawności
znaczny
umiarkowany
lekki
bez schorzeń
szczególnych
1.800,00 zł
1.125 zł
450,00 zł
schorzenia szczególne
2.400,00 zł
1.725 zł
1.050,00 zł
Kwota miesięcznego dofinansowania nie może przekroczyć 90% faktycznie i terminowo
poniesionych miesięcznych kosztów płacy, a w przypadku pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą, w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących
pomocy publicznej, 75% tych kosztów (art. 26a ust. 4 ustawy o rehabilitacji). Koszty płacy
to wynagrodzenie brutto oraz finansowane przez pracodawcę obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe naliczone od tego wynagrodzenia i obowiązkowe składki na Fundusz Pracy i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych (dalej
FGŚP) – art. 2 pkt 4a ustawy o rehabilitacji.
19
Z treści art. 26a ust. 1a1 pkt 3 ustawy o rehabilitacji wynika jednak, że pracodawca nie
utraci prawa do dofinansowania gdy miesięczne koszty płacy poniesie z uchybieniem terminów, wynikających z odrębnych przepisów, z tym że nieprzekraczającym 14 dni.
Uwaga! Miesięczne dofinansowanie nie przysługuje, jeżeli wynagrodzenie pracownika
niepełnosprawnego nie zostało przekazane na jego rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo na adres zamieszkania tego pracownika, za pośrednictwem osób prawnych prowadzących działalność w zakresie doręczania
kwot pieniężnych (art. 26a ust. 1a1 pkt 2 ustawy o rehabilitacji). Jak wyjaśnił PFRON w dniu
21 listopada 2012 r.: „(…) Pracodawca ubiegając się o dofinansowanie do wynagrodzenia
niepełnosprawnego pracownika będzie miał obowiązek przekazywania wynagrodzenia pracownika na rachunek bankowy wskazany przez tego pracownika, np. w oświadczeniu (pracownik może być zarówno właścicielem jak i współwłaścicielem wskazanego numeru konta), lub za pośrednictwem osób prawnych prowadzących działalność w zakresie doręczania
kwot pieniężnych. W wyjątkowych przypadkach, gdy osoby niepełnosprawne mające trudności w codziennej egzystencji, może to być również rachunek innej osoby (np. opiekuna,
pełnomocnika). Pełnomocnictwo udzielone przez pracownika osobie trzeciej do odebrania
należnego wynagrodzenia nie może być uznane za przeniesienie prawa do wynagrodzenia
na inną osobę. Pełnomocnictwo do odbioru wynagrodzenia, mimo, że nie wynika to jednoznacznie z przepisów prawa, ze względów dowodowych powinno być udzielone na piśmie
(zgodnie z interpretacją BON-VIII-077-13(2)-MB/12).
Ponadto nadmieniamy, iż pracodawca może dokonywać potrąceń od wynagrodzenia pracownika (np. spłaty raty pożyczki z ZFRON, spłaty pożyczek z Kasy ZapomogowoPożyczkowej, składek członkowskich, obciążeń pracowniczych z tytułu kar i niedoborów,
udziałów członkowskich w spółdzielniach, potrąceń komorniczych lub sądowych itd.) pod warunkiem, że wynika to z umowy zawartej pomiędzy pracodawcą, a pracownikiem, bądź z innych podstaw prawnych możliwych do udowodnienia. W takich przypadkach należy uznać,
że pracodawca poniósł koszty wynagrodzenia, a część uposażenia pracownika została potrącona na poczet zobowiązań pracownika.
W związku z powyższym, w przypadku prowadzenia przez Fundusz postępowania sprawdzającego, pracodawca będzie zobowiązany do przedstawienia wszelkich dokumentów potwierdzających zasadność wypłaty pomniejszonego wynagrodzenia.”.
Przykład
Pracodawca prowadzący działalność gospodarczą zatrudnia w pełnym wymiarze czasu
pracy pracownika niepełnosprawnego legitymującego się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (bez schorzeń szczególnych). Maksymalna kwota miesięcznego dofinansowania
na tego pracownika wynosi 1.125 zł (patrz tabela na str. 18).
Wynagrodzenie miesięczne pracownika za kwiecień 2015 r. wyniosło 2.000 zł.
Pracodawca z własnych środków obok składek na ubezpieczenia społeczne opłaca za pracownika składki na Fundusz Pracy i FGŚP. Składki na te Fundusze pracodawca opłaca, gdy
pracownik nie osiągnął wieku wynoszącego co najmniej 55 lat – kobieta i co najmniej 60 lat
– mężczyzna. Składki finansowane od tego wynagrodzenia przez pracodawcę wynoszą łącznie 400,20 zł, w tym składka:
–– na ubezpieczenie emerytalne: 195,20 zł (2.000 zł x 9,76%),
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
20
–– na ubezpieczenia rentowe: 130 zł (2.000 zł x 6,50%),
–– na ubezpieczenie wypadkowe: 24 zł (2.000 zł x 1,20%),
–– na Fundusz Pracy: 49 zł (2.000 zł x 2,45%),
–– na FGŚP: 2 zł (2.000 zł x 0,10%).
Koszty płacy wynoszą: 2.400,20 zł (2.000 zł + 400,20 zł). Zatem 75% kosztów płacy stanowi kwota 1.800,15 zł. W związku z tym, że kwota stanowiąca 75% kosztów płacy przekracza wysokość maksymalnej kwoty dofinansowania, pracodawca otrzyma kwotę dofinansowania do wynagrodzenia tego pracownika w wysokości 1.125 zł.
Przykład
Pracodawca prowadzący działalność gospodarczą zatrudnia w pełnym wymiarze czasu pracy pracownika niepełnosprawnego legitymującego się umiarkowanym stopniem
niepełnosprawności (ze schorzeniem szczególnym 02-P). Pracownik nie ukończył 60 lat.
Maksymalna kwota dofinansowania miesięcznego na tego pracownika wynosi 1.725 zł.
Wynagrodzenie miesięczne pracownika za maj wyniosło 1.800 zł. Składki finansowane
od tego wynagrodzenia przez pracodawcę wynoszą łącznie 360,18 zł, w tym składka:
–– na ubezpieczenie emerytalne: 175,68 zł (1.800 zł x 9,76%),
–– na ubezpieczenia rentowe: 117,00 zł (1.800 zł x 6,5%),
–– na ubezpieczenie wypadkowe: 21,60 zł (1.800 zł x 1,20%),
–– na Fundusz Pracy: 44,10 zł (1.800 zł x 2,45%),
–– na FGŚP: 1,80 zł (1.800 zł x 0,10%).
Koszty płacy wynoszą: 1.800 zł + 360,18 zł = 2.160,18 zł. Zatem 75% kosztów płacy stanowi kwota 1.620,14 zł. Pracodawcy przysługuje miesięczne dofinansowanie w wysokości
nieprzekraczającej 75% kosztów płacy, czyli w kwocie 1.620,14 zł.
Uwaga: W niniejszym opracowaniu przyjęliśmy, że właściwa dla pracodawcy stopa procentowa składki wypadkowej wynosi 1,20%.
W świetle obowiązujących regulacji prawnych, wysokość miesięcznego dofinansowania
do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników zależy od:
–– stopnia niepełnosprawności jakim legitymuje się pracownik oraz posiadania (nieposiadania) schorzeń szczególnych,
–– wysokości wynagrodzenia jakie uzyskuje (im wyższe wynagrodzenie tym wyższe
koszty płacy, a tym samym wyższe dofinansowanie, w szczególności dla osób
ze schorzeniem szczególnym),
–– wymiaru czasu pracy.
Powyższe obrazuje przedstawione na następnej stronie zestawienie wysokości miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników zatrudnionych
w pełnym wymiarze czasu pracy w zależności od stopnia niepełnosprawności pracownika,
posiadania lub nieposiadania schorzenia szczególnego oraz wysokości wynagrodzenia.
Przyjmujemy, że pracownicy nie osiągnęli wieku wynoszącego co najmniej 55 lat – kobiety
i co najmniej 60 lat – mężczyźni, a tym samym pracodawca opłaca za nich także składki na
Fundusz Pracy i FGŚP.
21
Wariant I – wynagrodzenie pracownika „pełnoetatowego” wynosi 1.800 zł.
Stopień
niepełnosprawności
maksymalna kwota
dofinansowania
Znaczny
Umiarkowany
Lekki
bez schorzeń szczególnych
1.800 zł
1.125 zł
Umiarkowany
Lekki
ze schorzeniami szczególnymi
450 zł
75% kosztów
płacy
kwota otrzymanego
dofinansowania
Znaczny
2.400 zł
1.725 zł
1.050 zł
1.620,14 zł
1.050 zł
1.620,14 zł
1.620,14 zł
1.125 zł
450 zł
1.620,14 zł
Uwaga: Koszty płacy wyliczono w następujący sposób:
Wynagrodzenie miesięczne pracownika stanowi kwotę 1.800 zł. Składki finansowane
od tego wynagrodzenia przez pracodawcę wynoszą łącznie 360,18 zł, w tym składka:
–– na ubezpieczenie emerytalne: 175,68 zł (1.800 zł x 9,76%),
–– na ubezpieczenia rentowe: 117,00 zł (1.800 zł x 6,5%),
–– na ubezpieczenie wypadkowe: 21,60 zł (1.800 zł x 1,20%),
–– na Fundusz Pracy: 44,10 zł (1.800 zł x 2,45%),
–– na FGŚP: 1,80 zł (1.800 zł x 0,10%).
Koszty płacy wynoszą: 1.800 zł + 360,18 zł = 2.160,18 zł. Zatem 75% kosztów płacy stanowi kwota 1.620,14 zł.
Wariant II – wynagrodzenie pracownika „pełnoetatowego” wynosi 3.800 zł.
Stopień
niepełnosprawności
maksymalna kwota
dofinansowania
Znaczny
Umiarkowany
Znaczny
bez schorzeń szczególnych
1.800 zł
1.125 zł
75% kosztów
płacy
kwota otrzymanego
dofinansowania
Lekki
Umiarkowany
Lekki
ze schorzeniami szczególnymi
450 zł
2.400 zł
1.725 zł
1.050 zł
1.725 zł
1.050 zł
3.420,29 zł
1.800 zł
1.125 zł
450 zł
2.400 zł
Uwaga: Koszty płacy wyliczono w następujący sposób:
–– składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracodawcę: 663,48 zł,
w tym emerytalna – 370,88 zł (3.800 zł x 9,76%), rentowe – 247 zł (3.800 zł
x 6,50%), wypadkowa – 45,60 zł (3.800 zł x 1,20%),
–– składka na Fundusz Pracy: 93,10 zł (3.800 zł x 2,45%),
–– składka na FGŚP: 3,80 zł (3.800 zł x 0,10%),
–– łączne koszty płacy: 3.800 zł + 663,48 zł + 93,10 zł + 3,80 zł = 4.560,38 zł,
–– 75% kosztów płacy: 3.420,29 zł (4.560,38 zł x 75%).
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
22
Dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika „niepełnoetatowego”
Wysokość dofinansowania ustala się proporcjonalnie do wymiaru czasu pracy pracownika (art. 26a ust. 6 ustawy o rehabilitacji). Przykładowo maksymalna kwota miesięcznego
dofinansowania na pracownika legitymującego się znacznym stopniem niepełnosprawności
ze schorzeniem szczególnym zatrudnionego na 1/3 etatu wynosi 800 zł, zgodnie z wyliczeniem: 2.400 zł x 1/3 etatu = 800 zł.
Dofinansowanie do wynagrodzenia pracownika zatrudnionego w kilku
podmiotach
Zgodnie z art. 26b ust. 2 ustawy o rehabilitacji, w przypadku gdy osoba niepełnosprawna jest zatrudniona u więcej niż jednego pracodawcy w wymiarze czasu pracy nieprzekraczającym ogółem pełnego wymiaru czasu pracy, miesięczne dofinansowanie przyznaje się
na tę osobę pracodawcom, u których jest ona zatrudniona, w wysokości proporcjonalnej
do wymiaru czasu pracy tej osoby.
Przykład
Pracodawca A zatrudnia na 1/4 etatu pracownika legitymującego się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (bez schorzeń szczególnych). Pracownik ten jest równocześnie zatrudniony u pracodawcy B na 1/2 etatu.
Maksymalna kwota miesięcznego dofinansowania na tego pracownika wynosi:
–– u pracodawcy A – 281,25 zł (1.125 zł x 1/4 etatu),
–– u pracodawcy B – 562,50 zł (1.125 zł x 1/2 etatu).
W przypadku gdy osoba, o której mowa wyżej, jest zatrudniona w wymiarze czasu pracy
przekraczającym ogółem pełny wymiar czasu pracy, miesięczne dofinansowanie przyznaje
się na tę osobę w wysokości nieprzekraczającej kwoty miesięcznego dofinansowania przyznawanego na osobę zatrudnioną w pełnym wymiarze czasu pracy. Miesięczne dofinansowanie w wysokości proporcjonalnej do wymiaru czasu pracy tej osoby w pierwszej kolejności
przyznaje się pracodawcy, który wcześniej zatrudnił tę osobę.
Przykład
Przyjmujemy dane z poprzedniego przykładu i dodatkowo, że pracownik od 1 kwietnia
2015 r. podjął dodatkowe zatrudnienie u pracodawcy C w wymiarze 1/2 etatu. Pracodawca
wykazał efekt zachęty i na tego pracownika przysługuje mu dofinansowanie, z tym że nie
w wysokości 562,50 zł (1.125 zł x 1/2 etatu), ale ograniczone – łącznie z zatrudnieniem
u pracodawcy A i B w wysokości nieprzekraczającej kwoty miesięcznego dofinansowania
przyznawanego na osobę zatrudnioną w pełnym wymiarze czasu pracy. Maksymalna kwota
miesięcznego dofinansowania na tego pracownika u pracodawcy C wynosi więc 281,25 zł
tj. 1.125 zł (maksymalna kwota dofinansowania) – 281,25 zł (maksymalna kwota miesięcznego dofinansowania u pracodawcy A) – 562,50 zł (maksymalna kwota miesięcznego dofinansowania u pracodawcy B).
23
Uwaga! Pomoc ze środków Funduszu nie może zostać udzielona lub wypłacona pracodawcy wykonującemu działalność gospodarczą:
–– znajdującemu się w trudnej sytuacji ekonomicznej według kryteriów określonych
w przepisach prawa Unii Europejskiej dotyczących udzielania pomocy publicznej,
–– na którym ciąży obowiązek zwrotu pomocy, wynikający z wcześniejszych decyzji
Komisji Europejskiej, uznających pomoc za niezgodną z prawem oraz ze wspólnym rynkiem,
–– jeżeli udzielenie pomocy w formie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia skutkowałoby przekroczeniem kwoty 10 mln euro rocznej pomocy na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych u tego pracodawcy.
III. DOKUMENTY W SPRAWIE DOFINANSOWANIA
WYNAGRODZEŃ OSÓB NIEPEŁNOSPRAWNYCH
1. Dokumenty przesyłane do PFRON w celu uzyskania
miesięcznego dofinansowania
Pracodawca ubiegający się o dofinansowanie składa PFRON:
–– miesięczne informacje o wynagrodzeniach, zatrudnieniu i stopniach niepełnosprawności pracowników niepełnosprawnych, z uwzględnieniem pracowników,
u których stwierdzono chorobę psychiczną, upośledzenie umysłowe lub epilepsję
oraz pracowników niewidomych,
–– wniosek o wypłatę miesięcznego dofinansowania za dany miesiąc.
Informacje i wniosek przekazuje w formie dokumentu elektronicznego przez teletransmisję
danych oraz pobiera drogą elektroniczną potwierdzenie wysłanej informacji lub wniosku, przy
czym może przekazać informacje i wniosek również w formie dokumentu pisemnego.
Wzory informacji i wniosku określone zostały w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 23 grudnia 2014 r. w sprawie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych (Dz. U. poz. 1988).
Pracodawcy prowadzący działalność gospodarczą, dla których dofinansowanie stanowi pomoc publiczną, do każdego wniosku załączają formularz informacji przedstawianych
przy ubieganiu się o pomoc inną niż pomoc w rolnictwie lub rybołówstwie, pomoc de minimis
lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie – INF-O-PP oraz informacje wymagane na podstawie rozporządzenia nr 651/2014 w zakresie dotyczącym pomocy w formie subsydiowania wynagrodzeń na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych. Wnioskodawcy,
którzy ubiegają się o dofinansowanie do wynagrodzeń, prowadzący działalność w sektorach
rolnictwa lub rybołówstwa składają wraz z wnioskiem o dofinansowanie (Wn-D), formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc w rolnictwie lub rybołówstwie inną niż
pomoc de minimis w rolnictwie i rybołówstwie – INF-O-PR.
W przypadku, gdy podmiot ubiegający się o pomoc nie otrzymał dotychczas pomocy publicznej na te same koszty kwalifikujące się do objęcia pomocą, wówczas powinien złożyć
jeden z ww. formularzy informacji (odpowiednio INF-O-P lub INF-O-PR, w zależności od rodzaju prowadzonej działalności gospodarczej) oraz oświadczenie o nieotrzymaniu pomocy
publicznej.
Ponadto podmioty gospodarcze zobowiązane do sporządzania sprawozdań finansowych
zgodnie z przepisami o rachunkowości, powinny przesłać sprawozdania finansowe za okres
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
24
3 ostatnich lat obrotowych wraz ze składanym dokumentem Wn-D (jednorazowo wraz
z pierwszym wnioskiem, a także w przypadku zmiany treści tych sprawozdań). Powyższy
obowiązek nie dotyczy pracodawców ubiegających się o pomoc, prowadzących działalność gospodarczą w sektorach rolnictwa i rybołówstwa (składających INF-O-PR) oraz mikro- i małych przedsiębiorstw, o których mowa w art. 2 załącznika nr 1 do rozporządzenia
nr 651/2014 ubiegających się o pomoc udzielaną na warunkach określonych w tym rozporządzeniu. Wnioskodawcy, którzy nie należą do grupy mikro- i małych przedsiębiorców, a nie
są zobligowani przepisami o rachunkowości do sporządzania sprawozdań finansowych dołączają oświadczenie o braku obowiązku sporządzania przedmiotowych sprawozdań.
Uwaga! Pracodawca, który po raz pierwszy ubiega się o dofinansowanie do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych musi zarejestrować się w PFRON.
Rejestracja pracodawców, w zakresie dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, dokonywana jest przez Biuro Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób
Niepełnosprawnych (Al. Jana Pawła II 13, 00-828 Warszawa). Aby dokonać rejestracji wnioskodawca jest zobowiązany przekazać wraz z pierwszym wnioskiem Wn-D miesięczną informacją o wynagrodzeniach, zatrudnieniu i stopniach niepełnosprawności pracowników niepełnosprawnych INF-D-P (osobiście lub pocztą):
1)dane wnioskodawcy zawierające:
–– pełną nazwę oraz jej skrót, o ile posiada,
–– numery: REGON i NIP, o ile ich nadanie wynika z przepisów prawa,
–– adres siedziby lub miejsca zamieszkania wnioskodawcy wraz z identyfikatorami
jednostki podziału terytorialnego kraju: województwa, powiatu, gminy oraz miejscowości i ulicy, stosownie do przepisów dotyczących zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek
samorządu terytorialnego,
–– adres do korespondencji wraz z identyfikatorami jednostki podziału terytorialnego
kraju: województwa, powiatu, gminy oraz miejscowości i ulicy, stosownie do przepisów dotyczących zasad prowadzenia, stosowania i udostępniania krajowego rejestru urzędowego podziału terytorialnego kraju oraz związanych z tym obowiązków organów administracji rządowej i jednostek samorządu terytorialnego, jeżeli
jest inny niż adres siedziby wnioskodawcy,
–– imię, nazwisko, numery telefonu i faksu oraz adres poczty elektronicznej, o ile
posiada, osoby odpowiedzialnej za kontakty z Funduszem (kontakty dotyczące
wyjaśniania wszelkich rozbieżności wątpliwości związanych z dofinansowaniami),
2)kopie aktualnych dokumentów potwierdzających nazwę (ewentualnie skrót) firmy oraz
REGON i NIP, tj.:
–– aktualny odpis z właściwego rejestru albo aktualne zaświadczenie o wpisie
do ewidencji działalności gospodarczej, jeżeli odrębne przepisy wymagają wpisu
do rejestru lub zgłoszenia do ewidencji działalności gospodarczej,
–– zaświadczenie z Krajowego Rejestru Urzędowego Podmiotów Gospodarki
Narodowej o numerze identyfikacyjnym REGON,
–– decyzja Naczelnika Urzędu Skarbowego o nadaniu numeru identyfikacji podatkowej NIP;
Uwaga: W związku z obowiązywaniem ustawy z dnia 25 marca 2011 r. o ograniczaniu barier administracyjnych dla obywateli i przedsiębiorców (Dz. U. nr 106, poz. 622
z późn. zm.), wnioskodawcy, których aktualne dane znajdują się w rejestrach pu-
25
blicznych: Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej (CEiDG),
Krajowym Rejestrze Sądowym (KRS) oraz rejestrze REGON, prowadzonym przez
Główny Urząd Statystyczny, nie są zobligowani przesyłać kopii aktualnego zaświadczenia o wpisie do ewidencji działalności gospodarczej albo aktualnego odpisu z właściwego rejestru bądź kopii zaświadczenia o numerze identyfikacyjnym REGON;
3)upoważnienie osoby przesyłającej w imieniu wnioskodawcy dane lub dokumenty
o których mowa wyżej w pkt 1-2.
Jeżeli wnioskodawca zamierza upoważnić inną osobę do podpisywania i przesyłania dokumentów w jego imieniu, może skorzystać ze wzoru pełnomocnictwa proponowanego przez
PFRON. Ponieważ dokumenty składane przez pracodawców do PFRON dotyczące wypłaty dofinansowań stanowią oświadczenie woli pracodawcy, muszą być podpisywane przez
pracodawcę zgodnie z przepisami prawa lub osoby posiadające stosowne pełnomocnictwa
do składania oświadczeń woli w imieniu pracodawcy. Zgodnie z art. 101 K.c. pełnomocnictwo może być w każdym czasie odwołane, chyba że mocodawca zrzekł się odwołania pełnomocnictwa z przyczyn uzasadnionych treścią stosunku prawnego będącego podstawą
pełnomocnictwa. W związku z tym trzeba pamiętać, że w przypadku kiedy wnioskodawca
nie chce żeby osoba przez niego upoważniona w dalszym ciągu mogła podpisywać i przesyłać dokumenty w jego imieniu, powinien przesłać do PFRON odwołanie pełnomocnictwa.
Pełnomocnictwo wygasa z chwilą śmierci mocodawcy lub pełnomocnika.
Uwaga! Dane ewidencyjne pracodawcy wykazane w części B wniosku Wn-D muszą być
zgodne z danymi pracodawcy zamieszczonymi we właściwym rejestrze publicznym, tj. KRS,
CEiDG, rejestrze REGON bądź innym rejestrze. Wniosek obowiązkowo musi być podpisany przez wnioskodawcę bądź osobę upoważnioną. W przypadku ustanowienia pełnomocnika
do dokumentów należy załączyć pełnomocnictwo.
Wnioskodawca, który zamierza składać dokumenty w formie elektronicznej, musi w części
„Oświadczenia” na wniosku Wn-D zaznaczyć pole „wybieram elektroniczną formę składania
wniosków”. Po złożeniu takiego oświadczenia otrzyma od PFRON identyfikator oraz jednorazowe hasło dostępu do programu informatycznego udostępnionego przez PFRON.
Pracodawca przekazujący wnioski w formie elektronicznej uwierzytelnia te dokumenty
podpisem elektronicznym weryfikowanym za pomocą kwalifikowanego certyfikatu, na zasadach określonych w ustawie z dnia 18 września 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U.
z 2013 r. poz. 262 ze zm.), albo certyfikatem dostarczonym przez PFRON. Pracodawca:
1)rejestruje w programie informatycznym certyfikat,
2)niezwłocznie informuje PFRON o:
–– rezygnacji ze składania dokumentów w formie elektronicznej,
–– utracie lub podejrzeniu ujawnienia danych służących do składania podpisu
elektronicznego.
Urzędowe poświadczenie odbioru dokumentu w formie elektronicznej przesłanego za pomocą teletransmisji danych następuje zgodnie z przepisami dotyczącymi warunków organizacyjno-technicznych doręczania dokumentów elektronicznych podmiotom publicznym.
1.1.Informacja INF-D-P
Miesięczna informacja o wynagrodzeniach, zatrudnieniu i stopniach niepełnosprawności
pracowników niepełnosprawnych składa się z trzech części A, B, C. Poniżej omawiamy poszczególne części tego dokumentu.
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
26
W części A „Dane ewidencyjne i adres pracownika” pracodawca wpisuje w poz. 1 numer
pracodawcy w rejestrze PFRON, w poz. od 2 do 16 dane ewidencyjne i adresowe pracownika. Przy czym w części A pozycję od 7 do 16 pracodawca wypełnia w przypadku składania
informacji za daną osobę niepełnosprawną po raz pierwszy oraz gdy dane wykazane w tych
pozycjach uległy zmianie.
W części B „Dane o informacji” pracodawca wpisuje:
–– w poz. 17 – okres sprawozdawczy (miesiąc i rok), np. informację za kwiecień
2015 r. oznaczy 04 i 2015,
–– w poz. 18 – okres wypłaty wynagrodzenia, tj. miesiąc i rok, w którym wypłacono wynagrodzenie pracownikowi za okres sprawozdawczy (jeżeli firma wypłaca
wynagrodzenia za dany miesiąc w tym samym miesiącu, np. za kwiecień 2015 r.
wypłaciła wynagrodzenie w dniu 28 kwietnia 2015 r., to w tej pozycji wpisuje 04
i 2015; jeżeli w kolejnym miesiącu, np. za kwiecień 2015 r. w dniu 5 maja 2015 r.,
to w tej pozycji wpisuje 05 i 2015),
–– w poz. 19 – czy jest to informacja zwykła, czy korygująca,
–– w poz. 20 – numer kolejny informacji np. 1, 2 itd.
W części C „Informacja o stopniu niepełnosprawności, zatrudnieniu i wynagrodzeniu” pracodawca prowadzący ZPCHR:
–– w poz. 21-26 (odpowiednio pracodawca nieprowadzący ZPCHR w poz. 33-38)
wpisuje, przeciętny miesięczny wymiar czasu pracy (ogółem) pracownika, za którego sporządza informację w zależności od stopnia niepełnosprawności i informacji o posiadaniu/nieposiadaniu przez niego schorzeń szczególnych,
–– w poz. 27-32 (odpowiednio pracodawca nieprowadzący ZPCHR w poz. 39-44)
podaje przeciętny miesięczny wymiar czasu pracy w tym okresie z ustalonym
prawem do emerytury.
Wyjaśnienie: Przeciętny miesięczny wymiar czasu pracy ustala się mnożąc wymiar czasu pracy pracownika przez iloraz liczby dni, w których pracownik był wliczany przy ustalaniu
stanu zatrudnienia osób niepełnosprawnych i liczby dni kalendarzowych w danym okresie
sprawozdawczym. Dane wykazywane w poz. 21-44 podaje się stosując zaokrąglenia w dół,
jeżeli pierwsza odrzucona cyfra należy do przedziału od 0 do 4 albo w górę, jeżeli pierwsza
odrzucona cyfra należy do przedziału od 5 do 9.
Przykład
Pracodawca (nieprowadzący ZPCHR) zatrudnia w pełnym wymiarze czasu pracy pracownika legitymującego się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności (bez schorzeń szczególnych). Pracownik w okresie od 18 do 31 marca 2015 r. przebywał na urlopie bezpłatnym.
Zgodnie z art. 21 ust. 5 ustawy o rehabilitacji, pracowników niepełnosprawnych przebywających na urlopach bezpłatnych udzielonych zarówno na podstawie Kodeksu pracy, jak
i na podstawie innych odrębnych ustaw nie należy wliczać do wskaźnika zatrudnienia. Zatem
pracodawca w poz. 37 jako przeciętny miesięczny wymiar czasu pracy wpisze 0,548, zgodnie z wyliczeniem: 1 etat x (17 dni : 31 dni kalendarzowych marca) = 0,548.
Załóżmy jednak, że pracownik już przez cały kwiecień 2015 r. będzie pracował, a tym samym w poz. 37 pracodawca wpisze 1,000. Z uwagi na brak ustalonego prawa do emerytury
w tym okresie w poz. 43 pracodawca w każdym miesiącu będzie wpisywał 0,000.
27
Przykład
Pracodawca (nieprowadzący ZPCHR) od 10 kwietnia 2015 r. zatrudnił w pełnym wymiarze czasu pracy pracownika legitymującego się znacznym stopniem niepełnosprawności
(ze schorzeniem szczególnym). Pracodawca wykazał efekt zachęty metodą ilościową, a więc
ma prawo do dofinansowania wynagrodzenia tego pracownika ze środków PFRON.
W informacji INF-D-P sporządzanej za kwiecień 2015 r. pracodawca w poz. 33 wpisze
0,700, zgodnie z wyliczeniem: 1 etat x (21 dni : 30 dni kalendarzowych kwietnia) = 0,700.
Ponieważ pracownik nie posiada ustalonego prawa do emerytury w tym okresie, w poz. 39
pracodawca w każdym miesiącu będzie wpisywał 0,000.
W dalszej części C informacji pracodawca:
–– w poz. 45 – wpisuje datę zatrudnienia pracownika, za którego sporządza informację, np. w przypadku pracownika zatrudnionego od 1 kwietnia 2015 r. wpisuje
2015-04-01, a zatrudnionego od 10 kwietnia 2015 r. – 2015-04-10,
–– w poz. 46 – zaznacza 1 kwadrat, jeżeli dofinansowanie stanowi pomoc publiczną
lub 2 kwadrat, jeśli uzyskiwane dofinansowanie nie jest dla pracodawcy pomocą
publiczną (2 kwadrat zaznaczą np. stowarzyszenia, fundacje itp.),
–– w poz. 47 – zaznacza 1 kwadrat, jeżeli pracodawca wykonuje działalność gospodarczą lub 2 kwadrat, jeśli nie wykonuje takiej działalności (2 kwadrat zaznaczą
np. stowarzyszenia, fundacje itp.); kwadrat 2 zaznacza się także, gdy pracownik
jest zatrudniony u pracodawcy prowadzącego działalność gospodarczą, lecz wykonuje pracę związaną z wyodrębnioną działalnością niebędącą działalnością
gospodarczą,
–– w poz. 48 – zaznacza odpowiednio 1 kwadrat (tak), jeśli wykazał efekt zachęty
lub nie miał obowiązku jego wykazywania albo 2 kwadrat (nie), jeżeli efektu zachęty nie wykazał.
Wyjaśnienie: Pracodawca aby otrzymać dofinansowanie na nowego pracownika musi
wykazać efekt zachęty. Na ten temat piszemy na str. 14-18 niniejszego opracowania.
W kolejnych pozycjach części C informacji pracodawca:
–– w poz. 49 – wpisuje kwotę pomocy publicznej i pomocy de minimis, którą otrzymał w odniesieniu do tych samych kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocy; chodzi tutaj o wskazanie kwoty pomocy publicznej i pomocy de minimis
otrzymanej przez pracodawcę na podstawie odrębnych przepisów w odniesieniu
do tych kosztów płacy pracownika, którego informacja dotyczy; jeżeli pracodawca
nie otrzymał innej pomocy publicznej niż samo dofinansowanie do wynagrodzeń,
wpisuje w tej pozycji „0”,
–– w poz. 50 – minimalne wynagrodzenie – tej pozycji nie wypełnia, gdyż kwota
maksymalnego dofinansowania nie jest już uzależniona od płacy minimalnej,
–– w poz. 51 – wpisuje kwotę maksymalnego dofinansowania przysługującą na pracownika, za którego sporządza się informację.
Wyjaśnienie: W tej pozycji należy wyliczyć dofinansowanie zgodnie ze wskaźnikami przysługującymi na dany stopień niepełnosprawności, biorąc pod uwagę przeciętny miesięczny
wymiar czasu pracy, schorzenia szczególne np. jeżeli pracownik legitymuje się lekkim stopDODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
28
niem niepełnosprawności (bez schorzeń szczególnych), zatrudniony na cały etat, to maksymalne dofinansowanie do jego wynagrodzenia w 2015 r. wynosi 450 zł.
–– w poz. 52 – koszty płacy.
Wyjaśnienie: W tej pozycji należy wpisać wypłacone pracownikowi wynagrodzenie „brutto” wraz z finansowanymi przez pracodawcę składkami na ubezpieczenia społeczne oraz
składkami na Fundusz Pracy (FP) i Fundusz Gwarantowanych Świadczeń Pracowniczych
(FGŚP). Należy przy tym mieć na uwadze, że nie dolicza się składek na FP i FGŚP dla kobiet, które ukończyły co najmniej 55 lat i mężczyzn, którzy ukończyli co najmniej 60 lat, bowiem za te osoby pracodawca nie opłaca już składek na te Fundusze.
Przykład
Pracownik legitymuje się lekkim stopniem niepełnosprawności. Jest zatrudniony w pełnym wymiarze czasu pracy. Wynagrodzenie pracownika wynosi 1.800 zł. Zatem koszty płacy (obejmujące wynagrodzenie oraz finansowane przez pracodawcę obowiązkowe składki na ubezpieczenia emerytalne, rentowe i wypadkowe naliczone od tego wynagrodzenia
i obowiązkowe składki na FP i FGŚP) wynoszą 2.160,18 zł, zgodnie z wyliczeniem: 1.800 zł
+ 314,28 zł (składki na ubezpieczenia społeczne finansowane przez pracodawcę) + 44,10 zł
(składka na FP) + 1,80 zł (składka na FGŚP). W poz. 52 pracodawca wpisze 2.160,18 zł.
Uwaga: Przyjęliśmy, że właściwa dla pracodawcy stopa procentowa składki wypadkowej
wynosi 1,20%.
W kolejnych pozycjach części C informacji pracodawca wpisuje:
–– w poz. 53 – pomniejszenia (tj. kwota kosztów płacy finansowana ze środków publicznych, w tym w ramach pomocy w formie subsydiów płacowych udzielanych
na podstawie odrębnych przepisów); jeżeli pracodawca nie otrzymał innej pomocy publicznej niż dofinansowanie do wynagrodzeń, wpisuje w tej pozycji „0”,
–– w poz. 54 – limit kosztów płacy (czyli 90% faktycznie i terminowo poniesionych
miesięcznych kosztów płacy, a w przypadku pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą, w rozumieniu przepisów o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej – 75% tych kosztów).
Przykład
Pracownik, o którym mowa w poprzednim przykładzie, jest zatrudniony u pracodawcy prowadzącego działalność gospodarczą, a tym samym limit kosztów płacy wynosi 75%.
W poz. 54 pracodawca wpisze więc 1.620,14 zł (75% z 2.160,18 zł).
–– w poz. 55 – kwotę do wypłaty (należy wyliczyć zgodnie z przypisem 17 informacji,
który zawiera algorytm).
1.2.Wniosek Wn-D
Informacje INF-D-P sporządzone za niepełnosprawnych pracowników pracodawca dołącza do jednego wniosku Wn-D. Na następnych stronach prezentujemy sposób wypełnienia
tego wniosku.
29
W części A wniosku – „Dane o dokumencie” – pracodawca odpowiednio zaznacza
w poz. 1 rodzaj dokumentu, tj. czy jest to dokument zgłoszeniowy, dotyczący miesięcznego
dofinansowania, korygujący.
W części B wniosku – „Dane ewidencyjne pracodawcy” – pracodawca zamieszcza
w poz. od 2 do 11 własne dane ewidencyjne. Pozycję od 6 do 11 pracodawca wypełnia tylko
przy pierwszym wysłaniu wniosku lub gdy dane wykazane w pierwszorazowym wniosku uległy zmianie.
W części C wniosku „Wniosek o wypłatę dofinansowania” pracodawca wpisuje:
–– w poz. 12 – okres sprawozdawczy (tj. miesiąc i rok np. wniosek za kwiecień
2015 r. oznaczy podając 04 i 2015),
–– w poz. 13 – należną kwotę dofinansowania (czyli sumę wynikającą ze wszystkich
dołączonych do wniosku załączników INF-D-P z poz. 55 „Do wypłaty”),
–– w poz. 14 – liczbę załączników INF-D-P do składanego wniosku,
–– w poz. 15 – rachunek bankowy pracodawcy, na który PFRON ma przekazać kwotę dofinansowania.
W części D wniosku „Dodatkowe informacje o pracodawcy” pracodawca podaje:
–– w poz. od 16 do 24 – adres, numer telefonu, faksu, e-mail,
–– w poz. od 25 do 34 – adres do korespondencji/dane pełnomocnika (wypełnia
się jeżeli adres do korespondencji jest inny niż adres wykazany w poz. 16-24
lub jeżeli pracodawca udzielił pełnomocnictwa obejmującego składanie informacji i wniosków, wówczas podaje się imię i nazwisko pełnomocnika i jego adres
do korespondencji),
–– w poz. 35 – status pracodawcy poprzez zaznaczenie odpowiednio kwadratu pierwszego, jeśli jest to zakład pracy chronionej, kwadratu drugiego, jeżeli jest to zakład aktywności zawodowej, kwadratu trzeciego, jeśli jest to inny
pracodawca,
–– w poz. 36 – liczbę osób niepełnosprawnych nowo zatrudnionych w okresie sprawozdawczym, za który sporządzany jest wniosek (w przeliczeniu na pełny wymiar
czasu pracy odpowiednio na podstawie art. 21 ust. 1 i 5, art. 28 ust. 3 i 4 oraz
art. 2a ustawy o rehabilitacji).
Przykład
Od 1 czerwca 2015 r. pracodawca zatrudnił w pełnym wymiarze czasu pracy pracownika
legitymującego się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. We wniosku Wn-D sporządzanym za czerwiec 2015 r. w poz. 36 pracodawca wpisze 1,000.
W dalszej części D wniosku pracodawca wpisze w poz. 37 i 38 – stan zatrudnienia
w okresie sprawozdawczym, tj. odpowiednio w poz. 37 – ogółem, w poz. 38 – osoby niepełnosprawne (te pozycje wylicza się jako przeciętny miesięczny stan zatrudnienia ustalony
w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy na podstawie art. 21 ust. 1 i 5, art. 28 ust. 3 i 4
oraz art. 2a ustawy o rehabilitacji).
Wyjaśnienie: Te dwie pozycje dla PFRON mają charakter sprawozdawczy i wskazują
wskaźnik (stan) zatrudnienia ustalony tylko na podstawie ustawy o rehabilitacji. Tak wyliczony wskaźnik pracodawcy będą mogli również wykorzystać wypełniając druki sprawozdawcze
do PFRON i Wojewody (tj. DEK, INF, ZPCHR sprawozdania do wojewody).
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
30
Przykład
W kwietniu 2015 r. stan zatrudnienia w firmie A w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy ogółem wynosił – 230 pracowników, w tym 180 osób niepełnosprawnych (w przeliczeniu
na etaty również 180). W kwietniu br. niektórzy z pracowników pełnosprawnych i niepełnosprawnych przebywali na: –– 5 pracowników niepełnosprawnych (cały miesiąc) zatrudnionych na cały etat
przebywało na urlopach bezpłatnych, udzielonych zgodnie z przepisami K.p.,
–– 1 pracownik niepełnosprawny (cały miesiąc), zatrudniony na cały etat przebywał
na urlopie rodzicielskim,
–– 2 pracowników niepełnosprawnych (cały miesiąc), zatrudnionych na cały etat
przebywało na urlopach wychowawczych,
–– 3 pracowników niepełnosprawnych (cały miesiąc), zatrudnionych na cały etat
przebywało na świadczeniu rehabilitacyjnym,
–– 1 pracownik niepełnosprawny od 29 do 30 kwietnia (dwa dni) – nie stawił się do pracy i miał w tych dniach w karcie pracy wpisaną nieusprawiedliwioną nieobecność,
–– 10 pracowników pełnosprawnych (cały miesiąc) zatrudnionych na cały etat przebywało na urlopach bezpłatnych, udzielonych zgodnie z przepisami K.p.,
–– 5 pracowników pełnosprawnych (cały miesiąc), zatrudnionych na cały etat przebywało na urlopie rodzicielskim,
–– 1 pracownik pełnosprawny cały miesiąc, zatrudniony na cały etat przebywał
na świadczeniu rehabilitacyjnym,
–– 2 pracowników pełnosprawnych cały miesiąc zatrudnionych na cały etat przebywało na urlopie macierzyńskim.
A zatem w poz. 37 (ogółem) pracodawca wpisze 219,000, zgodnie z wyliczeniem: 230 – 5
– 5 – 1, a w poz. 38 (osoby niepełnosprawne) pracodawca wpisze 175,000, zgodnie z wyliczeniem: 180 – 5.
W dalszej części D wniosku pracodawca wpisze w poz. 39 bieżący stan zatrudnienia
w okresie sprawozdawczym ogółem. Za okresy sprawozdawcze – począwszy od stycznia 2015 r. stan ten ustala się w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy zgodnie z art. 2
pkt 32 rozporządzenia nr 651/2014 oraz art. 3 i 5 załącznika nr 1 do tego rozporządzenia.
Według art. 5 załącznika nr 1 do rozporządzenia nr 651/2014 liczba personelu odpowiada
liczbie rocznych jednostek pracy (RJP), to jest liczbie pracowników zatrudnionych w pełnym
wymiarze czasu pracy w obrębie danego przedsiębiorstwa lub w jego imieniu w ciągu całego uwzględnianego roku referencyjnego. Praca osób, które nie przepracowały pełnego roku,
osób, które pracowały w niepełnym wymiarze godzin, bez względu na długość okresu zatrudnienia, lub pracowników sezonowych jest obliczana jako część ułamkowa RJP.
W skład personelu wchodzą:
–– pracownicy,
–– osoby pracujące dla przedsiębiorstwa, podlegające mu i uważane za pracowników na mocy prawa krajowego,
–– właściciele-kierownicy,
–– partnerzy prowadzący regularną działalność w przedsiębiorstwie i czerpiący
z niego korzyści finansowe.
31
Uwaga! Przypominamy, że dla właścicieli oraz partnerów prowadzących regularną
działalność gospodarczą w przedsiębiorstwie i czerpiących z niego korzyści finansowe, nie
ustala się nominalnego wymiaru czasu pracy. W stosunku do tych osób, zgodnie ze stanowiskiem: BON-I-52311-195-2-LK/2011, należy przyjąć, że nominalny wymiar czasu pracy
wynosi 1. Natomiast ewentualne ustalenie przeciętnego miesięcznego wymiaru czasu tych
osób może wynikać z formalnej niepełnomiesięcznej ich aktywności (np. gdy wspólnik przystąpił do spółki w połowie miesiąca). Należy mieć na uwadze, że wliczanie ww. osób do stanu zatrudnienia, o którym mowa, nie oznacza, że na te osoby przysługuje dofinansowanie
do wynagrodzeń, o którym mowa w art. 26a ustawy o rehabilitacji. Dofinansowanie przysługuje wyłącznie na pracowników w rozumieniu art. 2 K.p. oraz na niepełnosprawnych wykonawców pracy nakładczej, o których mowa w art. 28 ust. 3 ustawy o rehabilitacji.
Do bieżącego stanu zatrudnienia nie należy wliczać:
–– praktykantów lub studentów odbywających szkolenie zawodowe na podstawie
umowy o praktyce lub szkoleniu zawodowym,
–– osób przebywających na urlopie macierzyńskim,
–– osób przebywających na urlopie wychowawczym,
–– osób przebywających na urlopie rodzicielskim,
–– osób przebywających na urlopie ojcowskim.
Zgodnie ze stanowiskiem PFRON (na podstawie interpretacji BON z dnia 25 marca
2013 r., znak: BON-I-52311-88-2-LK/2013) mając na uwadze brzmienie art. 5 załącznika
nr 1 do rozporządzenia nr 651/2014 oraz zakres wyłączeń ze stanu zatrudnienia, o którym
mowa w art. 21 ust. 5 ustawy o rehabilitacji nie można utożsamiać pojęć osób zatrudnionych na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego oraz praktykantów.
Dlatego ze stanu zatrudnienia, o którym mowa w:
–– rozporządzeniu nr 651/2014, wyłącza się praktykantów,
–– art. 21 ust. 5 pkt 1 ustawy o rehabilitacji wyłącza się osoby zatrudnione na podstawie umowy o pracę w celu przygotowania zawodowego, a nie praktykantów.
Nie ma tu prostego przełożenia tym bardziej, że wyłączenie, o którym mowa w art. 21
ust. 5 pkt 1 ustawy o rehabilitacji dotyczy wyłącznie osób nieuznawanych za niepełnosprawne w rozumieniu ustawy (w tym osób niepełnosprawnych legitymujących się orzeczeniami
wydanymi przez organy orzekające innych państw). Natomiast wyłączenie, o którym mowa
w rozporządzeniu nr 651/2014 dotyczy zarówno osób sprawnych, jak i niepełnosprawnych
(w tym z orzeczeniami wydanymi w innych państwach), przy czym dodatkowo objęte są nimi
osoby o różnych podstawach zatrudnienia. W związku z powyższym powinno wliczać się
do stanu zatrudnienia (w poz. 39 i 41 we wniosku Wn-D) osobę, która ma przymiot osoby
zatrudnionej na umowę o pracę w celu przygotowania zawodowego.
Przykład
Przyjmujemy dane z poprzedniego przykładu. Zatem w poz. 39, tj. w bieżącym stanie zatrudnienia w okresie sprawozdawczym (ogółem) pracodawca wpisze 220,000 etatów wynikających z wyliczenia: 230 – 1 – 2 – 5 – 2.
Począwszy od stycznia 2015 r. we wniosku Wn-D nie wypełnia się pola 40 – Bieżący stan
zatrudnienia w okresie sprawozdawczym osób niepełnosprawnych.
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
32
W dalszej części D wniosku pracodawca wpisze w poz. 41 średni stan zatrudnienia
za 12 miesięcy poprzedzających okres sprawozdawczy (jest to 1/12 sumy przeciętnych
miesięcznych stanów zatrudnienia w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy ustalany
na podstawie art. 2 pkt 32 rozporządzenia nr 651/2014 oraz art. 3 i 5 załącznika nr 1 do tego
rozporządzenia.
Przykładowo składając wniosek Wn-D za kwiecień 2015 r. należy podać średni stan zatrudnienia za okres od kwietnia 2014 r. do marca 2015 r., biorąc pod uwagę wyłączenia wymienione w rozporządzeniu unijnym podane powyżej (wskazane przy wypełnianiu poz. 39),
czyli nie wlicza się np. osób przebywających na urlopach macierzyńskich, wychowawczych,
rodzicielskich i ojcowskich zarówno pełnosprawnych, jak i niepełnosprawnych i podzielić
sumę przez 12.
Przykład
Pracodawca z poprzednich przykładów po wyliczeniu średniej z poprzedzających 12 miesięcy w poz. 41 wpisze 199,000 etatów (dane wyliczone za okres 12 miesięcy wstecz
do kwietnia 2015 r.).
Z porównania bieżącego stanu zatrudnienia ogółem (poz. 39) do średniego stanu zatrudnienia za 12 miesięcy poprzedzających okres sprawozdawczy (poz. 41) wynika, iż efekt zachęty metodą ilościową w kwietniu 2015 r. został wykazany, czyli: poz. 39 (220,000 etatów)
> od poz. 41 (199,000 etatów).
Wykazanie efektu zachęty metodą ilościową w danym miesiącu pozwala na uzyskanie dofinansowania na wszystkich nowo zatrudnionych niepełnosprawnych w tym miesiącu.
W sytuacji kiedy nie zostałby wykazany efekt zachęty metodą ilościową, pracodawca aby
móc ubiegać się dofinansowanie na nowo zatrudnionych musi wtedy zastosować drugą metodę wykazania efektu zachęty tzw. metodę jakościową, o czym piszemy na str. 17-18 niniejszego opracowania.
Przypominamy, że począwszy od stycznia 2015 r. we wniosku Wn-D nie wypełnia się
poz. 42 – Średni stan zatrudnienia za 12 miesięcy poprzedzających okres sprawozdawczy
osób niepełnosprawnych.
Ważne: Dane wykazywane w poz. 36-41 wniosku Wn-D podaje się z zaokrągleniem
w dół, jeżeli pierwsza odrzucona cyfra należy do przedziału od 0 do 4 albo w górę, jeżeli pierwsza odrzucona cyfra należy do przedziału od 5 do 9.
We wniosku Wn-D pracodawca składa oświadczenie, że:
–– nie posiada zaległości w zobowiązaniach wobec PFRON w kwocie przekraczającej ogółem 100 zł,
–– nie jest przedsiębiorcą znajdującym się w trudnej sytuacji ekonomicznej według
kryteriów określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej dotyczących udzielenia pomocy publicznej,
–– dane zawarte we wniosku oraz w załączonych do wniosku miesięcznych informacjach o wynagrodzeniach, zatrudnieniu i stopniach niepełnosprawności pracowników niepełnosprawnych (INF-D-P) są zgodne ze stanem prawnym i faktycznym,
33
–– jest świadomy(a) odpowiedzialności karnej za zeznania nieprawdy lub zatajenie
prawdy,
–– o wybranej formie przesyłania wniosków, tj. elektronicznej lub pisemnej (to oświadczenie należy zaznaczyć wysyłając wniosek po raz pierwszy lub gdy pracodawca
będzie chciał zmienić formę wysyłania dokumentów).
We wniosku Wn-D pracodawca podaje też w poz. 43 datę wypełnienia wniosku (rok,
miesiąc, dzień), w poz. 44 – imię, nazwisko i podpis pracodawcy lub osoby upoważnionej,
w poz. 45 – pieczątkę pracodawcy.
1.3.Informacja INF-O-PP
Wraz z ww. dokumentami pracodawca przesyła również formularz informacji przedstawianych przy ubieganiu się o pomoc inną niż pomoc w rolnictwie lub rybołówstwie, pomoc de
minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie. Wzór formularza i objaśnienia
do jego wypełnienia stanowią załączniki do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 29 marca
2010 r. w sprawie zakresu informacji przedstawianych przez podmiot ubiegający się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie (Dz. U.
nr 53, poz. 312 ze zm.). Formularz informacji – INF-O-PP jest dostępny w systemie SODiR
on-line oraz SODiR off-line.
Od 1 stycznia 2015 r. nie obowiązuje już rozporządzenie nr 800/2008, lecz przepisy rozporządzenia nr 651/2014. UOKIK w jednym ze swoich wyjaśnień wskazał, iż: „(...)
W związku m.in. z nowym rozporządzeniem KE nr 651/2014, które weszło w życie w dniu
1 lipca 2014 r. (w Polsce od 1 stycznia 2015 r. – przyp. autora) UOKiK podjął prace nad nowelizacją rozporządzenia krajowego z 29 marca 2010 r. Ze względu na zakres wprowadzanych zmian, nie udało się jednak zakończyć prac legislacyjnych w terminie umożliwiającym
odpowiednio wczesne wejście w życie nowelizacji rozporządzenia.
Jednocześnie należy wyraźnie podkreślić, iż brak nowelizacji rozporządzenia krajowego
nie stanowi przeszkody dla udzielania pomocy w oparciu o rozporządzenie KE nr 651/2014.
Informacje przedstawiane przez wnioskodawcę na formularzu, stanowiącym załącznik
do przedmiotowego rozporządzenia, mają na celu zapewnienie, iż podmiot udzielający pomocy przed jej przyznaniem sprawdzi, czy wszystkie warunki wynikające z prawa unijnego zostały spełnione. Ustawa o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, jak również rozporządzenie Rady Ministrów z 29 marca 2010 r. (pomimo zawartych w nim odesłań
do rozporządzenia KE nr 800/2008[2]), nie wskazują natomiast, iż przedmiotowe rozporządzenie krajowe ma zastosowanie jedynie do konkretnego rozporządzenia KE (np. rozporządzenia KE nr 651/2014), lecz do jego stosowania zobowiązane są wszystkie podmioty ubiegające się o pomoc publiczną. W związku z tym formularz informacji z rozporządzenia może
być stosowany również do udzielania pomocy na podstawie rozporządzenia KE nr 651/2014.
Oznacza to jednak, iż ze względu na wprowadzone zmiany (np. nowe kryteria oceny trudnej sytuacji ekonomicznej przedsiębiorcy, warunki kumulacji pomocy, nowe przeznaczenia)
niektóre informacje z obecnej wersji formularza informacji są zbędne, z kolei innych informacji pozwalających na ocenę warunków z rozporządzenia KE nr 651/2014 może brakować.
W takich przypadkach do czasu nowelizacji formularza informacji w ocenie UOKiK należałoby przyjąć następujący sposób postępowania:
–– w przypadku informacji, które są zbędne należałoby przyjąć, że wnioskodawca
nie musi ich przedstawiać (może pominąć odpowiednie informacje z formularza),
zaś gdyby to uczynił, podmiot udzielający pomocy nie musi brać ich pod uwagę,
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
34
ponieważ nie mają znaczenia przy ocenie zgodności pomocy z rozporządzeniem
KE nr 651/2014;
–– w stosunku do informacji, których brakuje należałoby się posiłkować przepisem art. 39 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej, z którego wynika, że »beneficjent pomocy oraz podmiot ubiegający się
o pomoc jest zobowiązany do przekazywania informacji o dotyczącej ich pomocy
publicznej Prezesowi Urzędu, a w zakresie pomocy publicznej w rolnictwie lub
rybołówstwie – ministrowi właściwemu do spraw rolnictwa, lub podmiotowi udzielającemu pomocy – na ich żądanie, w zakresie i terminach określonych w żądaniu«. W przypadku zatem pomocy udzielanej na podstawie rozporządzenia KE
nr 651/2014, pomimo braku nowelizacji formularza informacji, przepis ten stanowi
podstawę prawną do tego, aby podmiot udzielający pomocy o takie informacje
wnioskodawcę dopytał.”.
PFRON w związku z wyjaśnieniem UOKiK w dotychczas obowiązującej wersji
tzw. INF-O-PP, poinformował pracodawców, iż dodatkowo począwszy od dofinansowania
należnego za styczeń 2015 r. do formularza INF-O-PP złożonego wraz z wnioskiem Wn-D,
pracodawca musi załączyć informacje wymagane na podstawie rozporządzenia w zakresie
dotyczącym pomocy w formie subsydiowania wynagrodzeń na zatrudnienie pracowników
niepełnosprawnych (informacja stanowi załącznik nr 3 do niniejszego dodatku).
Ponadto podmioty gospodarcze zobowiązane do sporządzania sprawozdań finansowych
zgodnie z przepisami o rachunkowości, powinny przesłać sprawozdania finansowe za okres
3 ostatnich lat obrotowych (jednorazowo wraz z pierwszym wnioskiem Wn-D, a także w przypadku zmiany treści tych sprawozdań). Powyższy obowiązek nie dotyczy mikro- i małych
przedsiębiorstw, o których mowa w art. 2 załącznika 1 do rozporządzenia nr 651/2014 ubiegających się o pomoc publiczną udzielaną na warunkach określonych w tym rozporządzeniu.
Uwaga! PFRON w komunikacie z marca 2015 r. poinformował, że sprawozdanie finansowe za 2014 r. lub oświadczenie mówiące o braku obowiązku jego sporządzania, należy
dostarczyć do PFRON w terminie do dnia 30 kwietnia 2015 r.
Poniżej przedstawiamy sposób wypełnienia formularza INF-O-PP.
Sekcja A – „Informacje dotyczące wnioskodawcy”.
W punktach od 1 do 5 należy wpisać podstawowe informacje na temat wnioskodawcy
i prowadzonej przez niego działalności, tj. imię i nazwisko albo nazwę podmiotu ubiegającego się o pomoc, adres miejsca zamieszkania albo siedziby, identyfikator gminy, w której
wnioskodawca ma miejsce zamieszkania albo siedzibę (zgodny z rozporządzeniem Rady
Ministrów z dnia 15 grudnia 1998 r. – Dz. U. nr 157, poz. 1031 z późn. zm.), NIP, formę
prawną.
W punkcie 6 podaje się wielkość wnioskodawcy, zgodnie z załącznikiem 1 do rozporządzenia nr 651/2014.
Wyjaśnienie: Zgodnie z art. 2 załącznika 1 do rozporządzenia nr 651/2014:
–– do kategorii mikroprzedsiębiorstw oraz małych i średnich przedsiębiorstw („MŚP”)
należą przedsiębiorstwa, które zatrudniają mniej niż 250 pracowników i których
roczny obrót nie przekracza 50 milionów euro a/lub całkowity bilans roczny nie
przekracza 43 milionów euro,
–– w kategorii MŚP małe przedsiębiorstwo definiuje się jako przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 50 pracowników i którego roczny obrót lub całkowity bilans
roczny nie przekracza 10 milionów euro,
35
–– w kategorii MŚP mikroprzedsiębiorstwo definiuje się jako przedsiębiorstwo zatrudniające mniej niż 10 pracowników i którego roczny obrót lub całkowity bilans
roczny nie przekracza 2 milionów euro.
W punkcie 7 podaje się klasę działalności, w związku z którą wnioskodawca ubiega się
o pomoc publiczną, zgodnie z rozporządzeniem Rady Ministrów z dnia 24 grudnia 2007 r.
w sprawie Polskiej Klasyfikacji Działalności (PKD) (Dz. U. nr 251, poz. 1885 z późn. zm.).
Wyjaśnienie: W przypadku posiadania więcej niż jednego kodu PKD, należy podać kod
dotyczący prowadzonej działalności gospodarczej, w związku z którą wnioskodawca ubiega
się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie.
W punkcie 8 należy wpisać datę rozpoczęcia działalności gospodarczej, w związku z którą
wnioskodawca ubiega się o pomoc inną niż pomoc de minimis lub pomoc de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie.
Uwaga! Począwszy od dofinansowania za styczeń 2015 r. pracodawcy nie wypełniają
już sekcji B formularza INF-O-PP, która zawierała przesłanki dotyczące trudnej sytuacji ekonomicznej (ta część w INF-O-PP od stycznia 2015 r. jest nieaktywna). Aktualnie pracodawcy wypełniają informacje wymagane na podstawie rozporządzenia nr 651/2014, w zakresie
dotyczącym pomocy w formie subsydiowania wynagrodzeń na zatrudnienie pracowników
niepełnosprawnych.
Sekcja C – „Czy na wnioskodawcy ciąży obowiązek zwrotu kwoty stanowiącej równowartość udzielonej pomocy publicznej, co do której Komisja Europejska wydała decyzję o obowiązku zwrotu pomocy?”.
Zgodnie z rozporządzeniem nr 651/2014 pomocy publicznej nie udziela się przedsiębiorstwu, na którym ciąży obowiązek zwrotu pomocy wynikający z wcześniejszej decyzji Komisji
Europejskiej uznającej pomoc za niezgodną z prawem i ze wspólnym rynkiem.
Sekcja D – „Informacje dotyczące prowadzonej działalności gospodarczej, w związku z którą wnioskodawca ubiega się o pomoc publiczną”.
W części D wnioskodawca deklaruje, czy prowadzi działalność gospodarczą, w związku z którą ubiega się o pomoc w określonych sektorach. Pomoc publiczna nie może być
udzielona podmiotom prowadzącym działalność gospodarczą w sektorze węglowym.
Jednocześnie wnioskodawca deklaruje, czy prowadzi działalność gospodarczą w sektorze
transportu, ze względu na wyłączenie możliwości udzielania pomocy na nabycie środków
transportu lub urządzeń transportowych.
Sekcja E – „Informacje dotyczące otrzymanej pomocy przeznaczonej na te same
koszty kwalifikujące się do objęcia pomocą, na pokrycie których wnioskodawca ubiega się o pomoc publiczną albo pomocy na ratowanie lub restrukturyzację otrzymanej w okresie 10 lat poprzedzających dzień złożenia wniosku o udzielenie pomocy
publicznej”.
W tej części przedstawia się informacje dotyczące pomocy otrzymanej w odniesieniu
do tych samych kosztów, o które we wniosku ubiega się beneficjent (wynika to z zasad kumulacji pomocy publicznej) w celu monitorowania dozwolonego pułapu intensywności pomocy – 10 mln euro rocznie. W tabeli należy wykazać również pomoc de minimis udzieloną
na te same koszty kwalifikujące się do objęcia pomocą, w związku z którymi podmiot ubiega
się o pomoc. Brak informacji o pomocy de minimis, otrzymanej łącznie z inną pomocą publiczną na te same koszty, mógłby skutkować przekroczeniem dozwolonego pułapu intensywności pomocy.
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
36
Wnioskodawca, który otrzymał w danym roku pomoc publiczną do tych samych kosztów, o które ubiega się od PFRON, tj. do kosztów płacy pracowników niepełnosprawnych,
powinien kwotę tę oraz wszystkie dane dotyczące tej pomocy wykazać (tj. dzień udzielenia pomocy, podmiot udzielający pomocy, podstawę prawną udzielenia pomocy, numer programu pomocowego, pomocy indywidualnej, formę prawną, przeznaczenie pomocy) w tabeli
w Sekcji E załącznika.
W kolumnie 1 należy podać dzień udzielenia pomocy w rozumieniu art. 2 pkt 11 ustawy z dnia 30 kwietnia 2004 r. o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej
(Dz. U. z 2007 r. nr 59, poz. 404 z późn. zm.).
Wyjaśnienie: Zgodnie ze stanowiskiem BON (pismo z dnia 27 kwietnia 2009 r., BON-I-52312-99(2)-LK/2009), za dzień udzielenia pomocy w formie dofinansowania do wynagrodzeń osób niepełnosprawnych, o których mowa w art. 26a ustawy o rehabilitacji, należy stosownie do art. 2 pkt 11 ustawy o postępowaniu w sprawach dotyczących pomocy publicznej,
uznać dzień, w którym podmiot ubiegający się o pomoc publiczną nabył prawo do otrzymania
tej pomocy. Pomoc, o której mowa w art. 26a ustawy o rehabilitacji, jest od 1 stycznia 2008 r.
pomocą należną z mocy prawa, wypłacaną po złożeniu przez uprawnionych pracodawców
wniosku o jej wypłatę. Jest tak od czasu zmiany art. 26c ust. 1 pkt 1 i 2 ustawy o rehabilitacji
i wygaśnięcia skutków prawnych art. 14 pkt 1 i 2 ustawy z dnia 15 czerwca 2007 r. o zmianie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych
oraz o zmianie niektórych innych ustaw (Dz. U. nr 115, poz. 791). Wspomniane okoliczności prawne zmieniły status złożenia wniosku i informacji składanych w celu uzyskania tej pomocy z bezwzględnie materialnego na proceduralne. Pomoc, o której mowa w art. 26a ustawy o rehabilitacji, jest ściśle związana z zatrudnianiem pracownika w określonym miesiącu.
Wszelkie przesłanki pozwalające na ustalenie, czy powstało prawo do otrzymania pomocy,
mogą zatem wystąpić już w ostatnim dniu okresu sprawozdawczego niezależnie od daty złożenia wniosku. Należy jednak wskazać, że nabyte prawo do dofinansowania nie zostanie zrealizowane bez złożenia wniosku Wn-D. Mając powyższe na uwadze, należy uznać, że prawo
do pomocy udzielanej na podstawie art. 26a ustawy o rehabilitacji jest nabywane z ostatnim
dniem okresu sprawozdawczego, a pomoc ta jest udzielana, jeżeli do tej daty jest możliwe
ustalenie, czy zostały spełnione warunki do wystąpienia o wypłatę tej pomocy.
W kolumnie 2 należy podać pełną nazwę i adres podmiotu, który udzielił pomocy publicznej. W przypadku gdy podmiot uzyskał pomoc publiczną na podstawie aktu normatywnego,
który uzależnia nabycie prawa do otrzymania pomocy wyłącznie od spełnienia przesłanek
w nim określonych, bez konieczności wydania decyzji albo zawarcia umowy, należy pozostawić to miejsce niewypełnione. Wnioskodawca ubiegający się o dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, który wykazuje pomoc otrzymaną od PFRON powinien wpisać: Państwowy Fundusz Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych, Al. Jana Pawła II
13, 00-828 Warszawa.
Uwaga! Wnioskodawca, który otrzymał pomoc udzieloną do tych samych kosztów, o które ubiega się w ramach dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych,
od innego organu powinien wypełnić tę część tabeli zgodnie z danymi o tej pomocy.
W kolumnie 3 należy podać podstawę prawną udzielenia pomocy. Wnioskodawca ubiegający się o dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych, który wykazuje
w tabeli w sekcji E kwoty otrzymanych w danym roku dofinansowań do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych wypełnia rubryki w następujący sposób:
–– pkt 3a – ustawa z dnia 27 sierpnia 1997 r. o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz
zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2011 r. nr 127, poz. 721 z późn. zm.),
37
–– pkt 3b – art. 26a-c,
–– pkt 3c – rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia
2014 r. w sprawie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników
niepełnosprawnych (Dz. U. poz. 1988),
–– pkt 3d – § 1,
–– pkt 3e – brak.
Uwaga! Patrz treść uwaga jak wyżej.
W kolumnie 4 numer programu pomocowego/pomocy indywidualnej.
W przypadku gdy pomoc publiczna była udzielona w ramach programu pomocowego, należy podać numer programu pomocowego, a w razie pomocy indywidualnej – numer nadany
przez Komisję Europejską. Numery obowiązujących programów pomocowych są publikowane na stronie internetowej Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów www.uokik.gov.pl.
Uwaga! Patrz treść uwaga jak wyżej.
W kolumnie 5 należy podać formę otrzymanej pomocy (np. dotacja, refundacja, ulga podatkowa). Forma pomocy publicznej jaką należy wskazać w przypadku dofinansowania
do wynagrodzeń – A1.4 Refundacja.
W kolumnie 6 należy wpisać wartość otrzymanej pomocy. W tej kolumnie podaje się:
–– wartość nominalną pomocy – całkowitą wielkość środków finansowych będących
podstawą do obliczenia wielkości udzielonej pomocy,
–– wartość brutto – ekwiwalent dotacji brutto obliczany zgodnie z rozporządzeniem
Rady Ministrów z dnia 11 sierpnia 2004 r. w sprawie szczegółowego sposobu obliczania wartości pomocy publicznej udzielanej w różnych formach (Dz. U. nr 194,
poz. 1983 z późn. zm.).
W kolumnie 7 – przeznaczenie pomocy – należy podać kod wskazujący przeznaczenie
otrzymanej pomocy publicznej według załączonej do rozporządzenia Rady Ministrów z dnia
29 marca 2010 r. w sprawie zakresu informacji... tabeli. Przeznaczenie pomocy publicznej,
jakie należy wskazać w przypadku dofinansowania do wynagrodzeń – a12 – pomoc w formie subsydiów płacowych na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych.
Jednocześnie w przypadku uzupełnienia tabeli dotyczącej pomocy otrzymanej w odniesieniu do kosztów, o których mowa wyżej, zobowiązano wnioskodawców do przedstawienia
opisu przedsięwzięcia, na realizację którego udzielona została pomoc.
W ostatniej części formularza podaje się informacje dotyczące przedsięwzięcia:
1. Informacje ogólne:
1)opis przedsięwzięcia – wskazać, czego dotyczy przedsięwzięcie, na realizację
którego wnioskodawca ubiega się o pomoc. Dla pomocy uzyskiwanej za okresy
sprawozdawcze, przypadające w roku 2015 należy podać okres od 01.01.2015 r.
– 31.12.2015 r.,
2)całkowite koszty realizacji przedsięwzięcia (w zł) – należy wskazać kwotę całkowitych kosztów płacy poniesionych w związku z zatrudnieniem pracowników niepełnosprawnych w okresie sprawozdawczym wynikającym z dokumentu, do którego informacja jest załącznikiem, tj. sumę pozycji 52 – „Koszty płacy” z formularzy INF-D-P,
zliczoną z okresu sprawozdawczego, do którego INF-O-PP stanowi załącznik,
3)wartość kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą publiczną w wartości nominalnej i zdyskontowanej oraz ich rodzaje (w rozbiciu na poszczególne przeznaczenia pomocy) – należy wskazać kwotę kosztów płacy kwalifikujących się do objęcia
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
38
pomocą publiczną w okresie sprawozdawczym wynikającym z dokumentu, do którego informacja jest załącznikiem (tj. kwotę zbiorczą z poz. 54 formularzy INF-D-P
z okresu sprawozdawczego, do którego INF-O-PP stanowi załącznik),
4)maksymalna dopuszczalna intensywność lub wartość pomocy – zgodnie z rozporządzeniem nr 651/2014 intensywność pomocy nie może przekroczyć 100% kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą, tj. kwotę zbiorczą z poz. 55 załączników
INF-D-P z okresu sprawozdawczego, do którego INF-O-PP stanowi załącznik,
5)intensywność lub wartość pomocy już udzielonej w związku z kosztami, o których
mowa w pkt 3 – należy wpisać wartość pomocy już udzielonej z innych źródeł na te
same koszty, o których dofinansowanie ubiega się beneficjent wraz ze składanym
w danym miesiącu wnioskiem Wn-D, tj. kwotę zbiorczą z poz. 53 – „Pomniejszenia”
z formularzy INF-D-P z okresu sprawozdawczego, do którego INF-O-PP stanowi
załącznik,
6)lokalizacja przedsięwzięcia – adres siedziby wnioskodawcy,
7)cele, które mają być osiągnięte w związku z realizacją przedsięwzięcia oraz cele,
których nie można byłoby osiągnąć bez pomocy – należy wpisać cele, które mają
być osiągnięte w związku z realizacją przedsięwzięcia (np. rehabilitacja zawodowa
osób niepełnosprawnych),
8)etapy realizacji przedsięwzięcia – pomoc udzielana na podstawie wniosków składanych comiesięcznie,
9)data rozpoczęcia oraz zakończenia realizacji przedsięwzięcia – należy wskazać okres
sprawozdawczy wynikający z dokumentu, do którego informacja jest załącznikiem,
10) inne informacje dotyczące przedsięwzięcia – w przypadku braku dodatkowych informacji należy wpisać „nie dotyczy”.
2. Informacje szczegółowe (nie dotyczy).
Uwaga! Jeśli podmiot ubiegający się o pomoc nie otrzymał dotychczas pomocy publicznej, wówczas powinien przedłożyć (zamiast części E formularza) oświadczenie o nieotrzymaniu pomocy publicznej. Obecne rozporządzenie nie określa wzoru oświadczenia, w związku z tym można wykorzystać wzór dotychczas obowiązujący (część C dotychczas obowiązującego INF-O-PP).
2. Termin przekazania dokumentów do PFRON
Pracodawca przekazuje do PFRON dokumenty w terminie do 25. dnia miesiąca następującego po miesiącu, którego dotyczą. Termin ten przywraca się na prośbę pracodawcy,
jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy. Jeżeli termin przekazania dokumentów upływa w dzień ustawowo wolny od pracy, stosuje się przepis art. 57 § 4 K.p.a.,
zgodnie z którym za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni.
Dni ustawowo wolne od pracy wymienione są w ustawie z dnia 18 stycznia 1951 r. o dniach
wolnych od pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 90) i są to niedziele i święta. Za dzień wolny od pracy, wpływający na przesunięcie terminu przekazania do PFRON dokumentów należy uznać
także sobotę. Zgodnie z uchwałą Naczelnego Sądu Administracyjnego w Warszawie w składzie 7 sędziów z dnia 15 czerwca 2011 r., sygn. akt I OPS 1/11, ONSAiWSA 2011/5/95:
„Sobota jest dniem równorzędnym z dniem ustawowo wolnym od pracy w rozumieniu art. 57
§ 4 K.p.a.”. Jeżeli termin przekazania dokumentów do PFRON upływa w sobotę, niedzielę
lub w święto określone w ustawie z dnia 18 stycznia 1951 r. – za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni. Takie też stanowisko prezentuje PFRON powołując się na ww. uchwałę.
39
Wnioskodawca korzystający z dofinansowania przechowuje dokumentację pozwalającą
na sprawdzenie zgodności przyznanej pomocy z przepisami rozporządzenia o dofinansowaniu przez okres 10 lat od dnia przyznania pomocy.
3. Otrzymanie dofinansowania z PFRON
PFRON po otrzymaniu dokumentów (Wn-D, INF-D-P, INF-O-PP):
–– sprawdza je pod względem rachunkowym i formalnym oraz, w terminie 14 dni
od dnia otrzymania wniosku, informuje pracodawcę o uznaniu wniosku za kompletny i prawidłowo wypełniony albo informuje pracodawcę o stwierdzonych nieprawidłowościach dotyczących wniosku i wzywa do ich usunięcia wraz z pouczeniem o pozostawieniu wniosku bez rozpoznania w przypadku ich nieusunięcia,
–– ustala czy pracodawca posiada zaległości w zobowiązaniach wobec PFRON
w wysokości przekraczającej ogółem kwotę 100 zł,
–– ustala kwotę przysługującego dofinansowania,
–– przekazuje ustaloną kwotę przysługującego dofinansowania na rachunek bankowy pracodawcy,
–– informuje o numerze referencyjnym programu pomocowego, na podstawie którego pomoc ta jest udzielana.
W terminie 25 dni od dnia otrzymania kompletnego i prawidłowo wypełnionego wniosku
o wypłatę miesięcznego dofinansowania PFRON przekazuje na rachunek bankowy pracodawcy miesięczne dofinansowanie oraz informuje pracodawcę o sposobie jej ustalenia, jeżeli
kwota ta różni się od kwoty wskazanej we wniosku.
Ważne: Prezes Zarządu PFRON może przeprowadzić u pracodawcy postępowanie
sprawdzające w celu potwierdzenia zgodności ze stanem faktycznym danych zawartych w dokumentach, o których mowa w art. 26c ust. 1 ustawy o rehabilitacji oraz sytuacji ekonomicznej pracodawcy wykonującego działalność gospodarczą, o której mowa
w art. 48a ust. 3 tej ustawy.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wyniku postępowania sprawdzającego
Prezes Zarządu PFRON może przeprowadzić kontrole pracodawcy w zakresie miesięcznego
dofinansowania, w szczególności dotyczące zgodności ze stanem faktycznym:
–– danych zawartych w dokumentach, o których mowa w art. 26c ust. 1 ustawy
o rehabilitacji,
–– wysokości miesięcznego dofinansowania, w tym kwot i terminów poniesienia miesięcznych kosztów płacy pracowników.
Podjęcie postępowania sprawdzającego dotyczącego złożonego wniosku o wypłatę miesięcznego dofinansowania wydłuża termin przekazania przez PFRON miesięcznego dofinansowania na rachunek bankowy pracodawcy. Termin ten, który wynosi 25 dni od dnia
otrzymania kompletnego i prawidłowo wypełnionego wniosku o wypłatę miesięcznego dofinansowania, ulega przedłużeniu o okres niezbędny do przeprowadzenia tego postępowania,
nie dłużej jednak niż o 14 dni (art. 26a ust. 9c ustawy o rehabilitacji). W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości Prezes Zarządu PFRON może zarządzić przeprowadzenie kontroli
pracodawcy.
Prezes Zarządu PFRON może przeprowadzać kontrole pracodawcy w zakresie miesięcznego dofinansowania, w szczególności dotyczące zgodności ze stanem faktycznym danych
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
40
zawartych w dokumentach, o których mowa w art. 26c ust. 1 ustawy o rehabilitacji, wysokości miesięcznego dofinansowania, w tym kwot i terminów poniesienia miesięcznych kosztów
płacy pracowników i wypłaty wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych. W przypadku
stwierdzenia nieprawidłowości w wyniku kontroli, wydaje decyzję nakazującą zwrot wypłaconego dofinansowania w zakresie stwierdzonych nieprawidłowości.
W razie stwierdzenia nieprawidłowości w wyniku kontroli albo analizy dokumentów zgromadzonych przez PFRON lub danych, o których mowa w art. 49c ustawy o rehabilitacji,
Prezes Zarządu PFRON wydaje:
–– decyzję nakazującą zwrot wypłaconego dofinansowania w zakresie stwierdzonych nieprawidłowości,
–– decyzję o wstrzymaniu dofinansowania do czasu zwrotu wypłaconego dofinansowania; decyzja podlega wykonaniu z dniem wydania.
Ważne: Od decyzji Prezesa Zarządu PFRON przysługuje odwołanie do ministra właściwego do spraw zabezpieczenia społecznego.
Wspomnijmy, że na podstawie ww. przepisu art. 49c ustawy o rehabilitacji PFRON jest
uprawniony do nieodpłatnego korzystania z danych zgromadzonych:
–– w Centralnym Rejestrze Podmiotów – Krajowej Ewidencji Podatników,
–– w krajowym rejestrze urzędowym podmiotów gospodarki narodowej (REGON)
prowadzonym przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego,
–– przez Zakład Ubezpieczeń Społecznych,
w Centralnej Bazie RCI PESEL.
Miesięczne dofinansowanie nie przysługuje pracodawcy:
–– posiadającemu zaległości w zobowiązaniach wobec PFRON w kwocie przekraczającej ogółem 100 zł,
–– zatrudniającemu co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar
czasu pracy i nieosiągającemu wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych
w wysokości co najmniej 6%,
–– do wynagrodzenia pracowników zaliczonych do umiarkowanego lub lekkiego
stopnia niepełnosprawności, którzy mają ustalone prawo do emerytury,
–– jeżeli wynagrodzenie pracownika niepełnosprawnego nie zostało przekazane
na jego rachunek bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo na adres zamieszkania tego pracownika, za pośrednictwem osób
prawnych prowadzących działalność w zakresie doręczania kwot pieniężnych,
–– jeżeli miesięczne koszty płacy zostały poniesione przez pracodawcę z uchybieniem terminów, wynikających z odrębnych przepisów, przekraczającym 14 dni,
–– jeżeli środki na wynagrodzenie pochodzą ze środków publicznych, chyba że pracodawca sfinansował wynagrodzenie pracownika:
• ze środków publicznych z prowadzonej działalności, o których mowa w art. 5
ust. 1 pkt 5 ustawy z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U.
z 2013 r. poz. 885 z późn. zm.),
• z dochodów publicznych, o których mowa w art. 5 ust. 2 pkt 3 ww. ustawy.
Jeżeli pracodawca posiada zaległości w zobowiązaniach wobec PFRON przekraczające
ogółem kwotę 100 zł lub do czasu zwrotu wypłaconego niesłusznie dofinansowania stwierdzonego w postępowaniu kontrolnym, Prezes Zarządu PFRON wydaje decyzję o wstrzy-
41
maniu miesięcznego dofinansowania do czasu uregulowania zaległości przez pracodawcę.
Decyzja podlega wykonaniu z dniem wydania.
Prezes Zarządu PFRON wydaje decyzję o odmowie wypłaty miesięcznego dofinansowania za okres wskazany w decyzji w przypadku:
–– nieuregulowania przez pracodawcę zaległości wobec Państwowego Funduszu
Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych do dnia 31 stycznia roku następującego
po roku, za który pracodawcy przysługuje miesięczne dofinansowanie,
–– gdy o pomoc wnioskuje pracodawca:
• znajdujący się w trudnej sytuacji ekonomicznej według kryteriów określonych w przepisach prawa Unii Europejskiej dotyczących udzielania pomocy
publicznej,
• na którym ciąży obowiązek zwrotu pomocy, wynikający z wcześniejszych decyzji Komisji Europejskiej, uznających pomoc za niezgodną z prawem oraz
ze wspólnym rynkiem,
• jeżeli udzielenie pomocy w formie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia skutkowałoby przekroczeniem kwoty 10 mln euro rocznej pomocy na zatrudnienie pracowników niepełnosprawnych u tego pracodawcy;
–– w przypadku niespełnienia warunku:
• przekazania wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego na jego rachunek
bankowy lub rachunek w spółdzielczej kasie oszczędnościowo-kredytowej albo
na adres zamieszkania tego pracownika, za pośrednictwem osób prawnych
prowadzących działalność w zakresie doręczania kwot pieniężnych,
• poniesienia przez pracodawcę miesięcznych kosztów płacy z uchybieniem terminów, wynikających z odrębnych przepisów, przekraczającym 14 dni.
Uwaga! Dofinansowanie stanowiące pomoc publiczną jest udzielane zgodnie z rozporządzeniem nr 651/2014, w zakresie dotyczącym pomocy w formie subsydiowania wynagrodzeń na zatrudnianie pracowników niepełnosprawnych.
IV. INNE FORMY POMOCY W ZWIĄZKU
Z ZATRUDNIENIEM NIEPEŁNOSPRAWNEGO
1. Zwrot kosztów przystosowania stanowiska pracy dla
osoby niepełnosprawnej
Pracodawca, który zatrudni osobę niepełnosprawną przez okres co najmniej 36 miesięcy
może otrzymać zwrot ze środków PFRON kosztów:
–– adaptacji pomieszczeń zakładu pracy do potrzeb osób niepełnosprawnych,
w szczególności poniesionych w związku z przystosowaniem tworzonych lub
istniejących stanowisk pracy dla tych osób, stosownie do potrzeb wynikających
z ich niepełnosprawności,
–– adaptacji lub nabycia urządzeń ułatwiających osobie niepełnosprawnej wykonywanie pracy lub funkcjonowanie w zakładzie pracy,
–– zakupu i autoryzacji oprogramowania na użytek pracowników niepełnosprawnych
oraz urządzeń technologii wspomagających lub przystosowanych do potrzeb wynikających z ich niepełnosprawności,
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
42
–– rozpoznania przez służby medycyny pracy potrzeb, o których mowa wyżej.
Podmioty uprawnione do uzyskania pomocy
Zwrot kosztów dotyczy osób niepełnosprawnych:
–– bezrobotnych lub poszukujących pracy niepozostających w zatrudnieniu,
–– pozostających w zatrudnieniu u pracodawcy występującego o zwrot kosztów,
z wyjątkiem przypadków, gdy przyczyną powstania niepełnosprawności w okresie
zatrudnienia u tego pracodawcy było zawinione przez pracodawcę lub przez pracownika naruszenie przepisów, w tym przepisów prawa pracy.
Wysokość pomocy
Zwrotu kosztów dokonuje starosta na podstawie umowy cywilnoprawnej, która określa
obowiązki stron ją zawierających (starosty i pracodawcy).
Maksymalna wysokość pomocy na przystosowanie jednego stanowiska wynosi dwudziestokrotność przeciętnego wynagrodzenia (tj. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia
w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale od pierwszego dnia następującego po ogłoszeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego) za każde przystosowane stanowisko pracy osoby niepełnosprawnej.
Procedura ubiegania się o pomoc
Pracodawca zainteresowany zatrudnianiem osoby niepełnosprawnej przy udziale środków PFRON powinien wypełnić wniosek na
formularzu Wn-KZ określony w rozporządzeniu Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia
23 grudnia 2014 r. w sprawie zwrotu dodatkowych kosztów związanych z zatrudnianiem pracowników niepełnosprawnych (Dz. U. poz. 1987). Dokument ten przekazuje do starosty właściwego ze względu na:
–– miejsce zarejestrowania osoby niepełnosprawnej jako bezrobotna albo poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu – w przypadku gdy zwrot kosztów dotyczy tej osoby,
–– miejsce zatrudnienia osoby niepełnosprawnej, miejsce siedziby albo miejsce zamieszkania pracodawcy – w pozostałych przypadkach.
Zwrot kosztów dotyczy wyłącznie dodatkowych kosztów pracodawcy wynikających z zatrudnienia osób niepełnosprawnych (tj. takich, których pracodawca nie poniósłby zatrudniając osoby pełnosprawne).
Zawarcie umowy o zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy poprzedzają negocjacje
prowadzone pomiędzy starostą a pracodawcą, podczas których m.in. uzgadniana jest wysokość kwoty zwrotu, która zostanie wypłacona pracodawcy, jak i inne warunki umowy (m.in.
termin i sposób rozliczenia pomocy, sposób dokumentowania realizacji umowy itp.).
Zwrotowi nie podlegają koszty poniesione przez pracodawcę przed dniem zawarcia
umowy.
Warunkiem zwrotu kosztów jest uzyskanie pozytywnej opinii Państwowej Inspekcji Pracy
– wydanej na wniosek starosty – o przystosowaniu stanowiska pracy do potrzeb wynikających z niepełnosprawności zatrudnionego pracownika lub w przypadku gdy zatrudnienie osoby niepełnosprawnej nie wymagało przystosowania o spełnieniu warunków bezpieczeństwa
i higieny pracy na tym stanowisku.
43
Jeżeli okres zatrudnienia osoby niepełnosprawnej jest krótszy niż 36 miesięcy, pracodawca zwraca PFRON za pośrednictwem starosty środki w wysokości równej 1/36 ogólnej kwoty
zwrotu za każdy miesiąc brakujący do upływu okresu 36 miesięcy, jednak w wysokości nie
mniejszej niż 1/6 tej kwoty. Zwrotu środków pracodawca dokonuje w terminie 3 miesięcy od
dnia rozwiązania stosunku pracy z osobą niepełnosprawną.
Pracodawca nie zwraca środków, jeżeli zatrudni w terminie 3 miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy z osobą niepełnosprawną inną osobę niepełnosprawną, zarejestrowaną
w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna lub poszukująca pracy niepozostająca w zatrudnieniu, przy czym wynikająca z tego powodu przerwa nie jest wliczana do wymaganego
okresu 36 miesięcy.
Zwrot kosztów w przypadku pracodawców wykonujących działalność gospodarczą:
–– stanowi pomoc publiczną udzielaną zgodnie z rozporządzeniem Komisji
nr 651/2014 w zakresie dotyczącym pomocy na rekompensatę dodatkowych
kosztów związanych z zatrudnianiem pracowników niepełnosprawnych,
–– może być udzielony łącznie z inną pomocą ze środków publicznych, w tym
wsparciem ze środków Wspólnoty Europejskiej, w odniesieniu do tych samych
kosztów kwalifikujących się do objęcia pomocą, jeżeli łączna wartość tej pomocy
nie przekroczy 100% kosztów kwalifikujących się, w okresie, na jaki osoby niepełnosprawne zostały faktycznie zatrudnione.
2. Zwrot kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego
pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy
Pracodawca, który zatrudnia pracownika niepełnosprawnego, może otrzymać ze środków
PFRON zwrot:
–– miesięcznych kosztów zatrudnienia pracowników pomagających pracownikowi
niepełnosprawnemu w pracy,
–– kosztów szkolenia tych pracowników
w zakresie czynności ułatwiających komunikowanie się z otoczeniem, a także czynności niemożliwych lub trudnych do samodzielnego wykonania przez pracownika niepełnosprawnego
na stanowisku pracy.
W przypadku kosztów:
–– zatrudnienia pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu
w pracy w zakresie czynności ułatwiających komunikowanie się z otoczeniem,
a także czynności niemożliwych lub trudnych do samodzielnego wykonania przez
pracownika niepełnosprawnego na stanowisku pracy – kosztami kwalifikowalnymi są kwoty wynagrodzeń pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu za czas poświęcony wyłącznie na tę pomoc,
–– szkolenia pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy – kosztami kwalifikowalnymi są koszty szkolenia pracowników pomagających
pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy w zakresie czynności ułatwiających
komunikowanie się z otoczeniem, a także czynności niemożliwych lub trudnych
do samodzielnego wykonania przez pracownika niepełnosprawnego na stanowisku pracy.
Tak stanowi § 8 i 9 rozporządzenia w sprawie zwrotu dodatkowych kosztów związanych
z zatrudnianiem pracowników niepełnosprawnych.
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
44
Wysokość pomocy
Wysokość zwrotu miesięcznych kosztów zatrudnienia pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy stanowi iloczyn kwoty najniższego wynagrodzenia
i ilorazu liczby godzin w miesiącu przeznaczonych wyłącznie na pomoc pracownikowi niepełnosprawnemu i miesięcznej liczby godzin pracy pracownika niepełnosprawnego w miesiącu,
przy czym liczba godzin przeznaczonych wyłącznie na pomoc pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy nie może przekraczać liczby godzin odpowiadającej 20% liczby godzin pracy
pracownika w miesiącu.
Zwrot kosztów szkolenia pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu
w pracy obejmuje 100% kosztów szkolenia, nie więcej jednak niż równowartość kwoty najniższego wynagrodzenia.
Jak ubiegać się o pomoc?
Aby uzyskać zwrot pracodawca musi złożyć wniosek o zwrot kosztów zatrudnienia pracowników pomagających pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy do starosty lub prezydenta miasta na prawach powiatu. Starosta lub prezydent miasta na prawach powiatu dokonuje zwrotu kosztów po zawarciu umowy.
Jeżeli pracodawcą jest starosta lub prezydent miasta na prawach powiatu, wówczas wniosek należy złożyć do Prezesa Zarządu PFRON za pośrednictwem oddziału Funduszu, właściwego ze względu na siedzibę tego pracodawcy.
Uwaga! Przepisy nie zabraniają, aby pracownikiem pomagającym pracownikowi niepełnosprawnemu była inna osoba niepełnosprawna. Należy jednak wziąć pod uwagę, że niepełnosprawny pracownik pomagający osobie niepełnosprawnej nie powinien mieć problemów
związanych z wykonywaniem czynności, w zakresie których służy pomocą innemu pracownikowi niepełnosprawnemu.
Refundacja kosztów zatrudnienia pracownika pomagającego pracownikowi niepełnosprawnemu w pracy może dotyczyć również sytuacji, w której zarówno osoba niepełnosprawna, jak i pracownik pomagający, pracują w danym podmiocie od dawna, a zajmowane przez pracownika niepełnosprawnego stanowisko pracy i zakres obowiązków nie uległy
zmianie. Taka sytuacja może zaistnieć jeśli dojdzie do pogorszenia stanu zdrowia pracownika niepełnosprawnego i wyniknie z niego potrzeba udzielenia mu pomocy w wykonywaniu
czynności na dotychczasowym stanowisku pracy.
Refundacja nie może dotyczyć kosztów poniesionych przez pracodawcę przed dniem zawarcia umowy.
Zwrot kosztów stanowi pomoc publiczną udzielaną w ramach tzw. „wyłączeń blokowych” (patrz: rozporządzenie nr 651/2014).
Pracodawca zobowiązany jest do przechowywania przez okres 10 lat dokumentacji pozwalającej na sprawdzenie zgodności przyznanej pomocy z przepisami rozporządzenia.
3. Zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby
niepełnosprawnej
O zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy może ubiegać się pracodawca, który:
–– prowadzi działalność przez okres co najmniej 12 miesięcy,
–– przez okres 36 miesięcy zatrudni osobę niepełnosprawną zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotną albo poszukującą pracy niepozostającą w zatrudnieniu.
45
Pracodawcą jest jednostka organizacyjna, choćby nie posiadała osobowości prawnej,
a także osoba fizyczna, jeżeli zatrudniają one pracowników (osoby zatrudnione na podstawie
umowy o pracę, spółdzielczej umowy o pracę, powołania, mianowania lub wyboru).
Wysokość pomocy
Maksymalna wysokość pomocy na wyposażenie jednego stanowiska wynosi piętnastokrotność przeciętnego wynagrodzenia (tj. przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia w gospodarce narodowej w poprzednim kwartale od pierwszego dnia następującego po ogłoszeniu przez Prezesa Głównego Urzędu Statystycznego).
Wysokość pomocy określa umowa cywilnoprawna, która określa obowiązki stron ją zawierających (starosty i pracodawcy).
Procedura ubiegania się o pomoc
Pracodawca zainteresowany zatrudnieniem osoby niepełnosprawnej przy udziale środków Funduszu powinien złożyć wniosek Wn-W na formularzu określonym w rozporządzeniu
Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 11 marca 2011 r. w sprawie zwrotu kosztów wyposażenia stanowiska pracy osoby niepełnosprawnej (Dz. U. z 2015 r. poz. 93) do starosty
właściwego ze względu na miejsce zarejestrowania osoby niepełnosprawnej.
Starosta rozpatrując wniosek bierze pod uwagę:
–– potrzeby lokalnego rynku pracy,
–– liczbę osób niepełnosprawnych o określonych kwalifikacjach, zarejestrowanych
w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotne albo poszukujące pracy niepozostające w zatrudnieniu,
–– koszty wyposażenia stanowiska pracy,
–– wkład pracodawcy w wyposażenie tworzonego stanowiska pracy,
–– wysokość posiadanych środków Funduszu przeznaczonych na ten cel w danym
roku.
Zawarcie umowy o zwrot kosztów wyposażenia stanowiska pracy poprzedzają negocjacje
prowadzone pomiędzy starostą a pracodawcą, podczas których m.in. uzgadniana jest wysokość kwoty zwrotu, która zostanie wypłacona pracodawcy, jak i inne warunki umowy (m.in.
formy zabezpieczenia zwrotu kwoty refundacji, termin do rozliczenia otrzymanej pomocy).
Warunkiem dokonania zwrotu kosztów jest uzyskanie pozytywnej opinii Państwowej
Inspekcji Pracy – wydanej na wniosek starosty – o przystosowaniu stanowiska pracy do potrzeb wynikających z niepełnosprawności zatrudnionego pracownika lub w przypadku gdy
zatrudnienie osoby niepełnosprawnej nie wymagało przystosowania o spełnieniu warunków
bezpieczeństwa i higieny pracy na tym stanowisku.
Jeżeli okres zatrudnienia osoby niepełnosprawnej jest krótszy niż 36 miesięcy, pracodawca zwraca PFRON za pośrednictwem starosty środki w wysokości 1/36 ogólnej kwoty zwrotu
za każdy miesiąc brakujący do upływu 36 miesięcy, jednak w wysokości nie mniejszej niż 1/6
tej kwoty.
Pracodawca jest zwolniony z obowiązku zwrotu ww. środków w przypadku zatrudnienia
w terminie trzech miesięcy od dnia rozwiązania stosunku pracy z osobą niepełnosprawną,
inną osobę niepełnosprawną zarejestrowaną w powiatowym urzędzie pracy jako bezrobotna
lub poszukująca pracy i niepozostająca w zatrudnieniu.
Zwrot kosztów obejmuje udokumentowane koszty zakupu lub wytworzenia wyposażenia stanowiska pracy wraz z niepodlegającym odliczeniu podatkiem VAT i podatkiem
akcyzowym.
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
46
Zwrotowi nie podlegają koszty poniesione przez pracodawcę przed dniem zawarcia
umowy.
Pomoc ta jest przyznawana jako pomoc de minims.
Uwaga! Pracodawca korzystający z refundacji jest zobowiązany do przechowywania dokumentacji pozwalającej na sprawdzenie zgodności przyznanej pomocy z przepisami rozporządzenia przez okres 10 lat od dnia przyznania pomocy.
4. Zwrot kosztów szkolenia pracownika niepełnosprawnego
Na wniosek pracodawcy poniesione przez niego koszty szkolenia zatrudnionych osób niepełnosprawnych mogą być zrefundowane ze środków PFRON.
Koszty szkolenia mogą być zrefundowane do wysokości 70% tych kosztów, nie więcej
jednak niż do wysokości dwukrotnego przeciętnego wynagrodzenia na jedną osobę, przy
czym:
–– w odniesieniu do małych i średnich przedsiębiorców refundacja nie może przekroczyć 70% kosztów szkolenia kwalifikujących się do objęcia pomocą,
–– w odniesieniu do dużych przedsiębiorców refundacja nie może przekroczyć 60%
kosztów szkolenia kwalifikujących się do objęcia pomocą.
Tak wynika z § 3 rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 23 grudnia
2014 r. w sprawie refundacji kosztów szkolenia pracowników niepełnosprawnych (Dz. U.
poz. 1970).
Refundacja obejmuje poniesione w związku ze szkoleniem koszty:
1)usług świadczonych przez osoby prowadzące szkolenie poniesione za godziny, podczas których prowadzą one szkolenie,
2)usług tłumacza języka migowego, tłumacza-przewodnika, lektora dla osób niewidomych lub opiekuna zatrudnionej osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego
stopnia niepełnosprawności,
3)podróży osób prowadzących szkolenie, uczestników szkolenia, tłumacza języka migowego, tłumacza-przewodnika, lektora dla osób niewidomych lub opiekuna zatrudnionej
osoby niepełnosprawnej zaliczonej do znacznego stopnia niepełnosprawności,
4)zakwaterowania i wyżywienia uczestników szkolenia,
5)usług doradczych,
6)obsługi administracyjno-biurowej,
7)wynajmu pomieszczeń,
8)amortyzacji wyposażenia i narzędzi, z wyłączeniem wyposażenia i narzędzi zakupionych w ramach wsparcia ze środków publicznych w okresie siedmiu lat przed realizacją szkolenia,
9)materiałów szkoleniowych.
Refundacja jest przeznaczona również na pokrycie wydatków obejmujących koszty płacy
pracownika niepełnosprawnego za czas, w którym pracownik ten uczestniczy w szkoleniu.
Łączna wysokość kosztów, o których mowa w pkt 6 i 7 oraz koszty płacy pracownika niepełnosprawnego za czas, w którym pracownik ten uczestniczy w szkoleniu, nie może przekroczyć łącznej wysokości kosztów, o których mowa w pkt 1-5, 8 i 9.
Wniosek o przyznanie refundacji składa się przed rozpoczęciem projektu szkoleniowego
do starosty właściwego ze względu na miejsce siedziby pracodawcy.
47
Starosta sprawdza wniosek pod względem rachunkowym oraz formalnym. W przypadku
stwierdzenia nieprawidłowości we wniosku starosta informuje pracodawcę o nieprawidłowościach w terminie 14 dni od dnia otrzymania wniosku oraz wzywa do ich usunięcia w terminie
14 dni od dnia doręczenia wezwania. Termin ten podlega przedłużeniu na wniosek pracodawcy, jeżeli usunięcie nieprawidłowości nie może nastąpić w terminie z przyczyn nieleżących po stronie pracodawcy. W przypadku niezachowania terminu lub terminu przedłużonego, starosta informuje pracodawcę o pozostawieniu wniosku bez rozpatrzenia.
W przypadku negatywnego rozpatrzenia wniosku starosta sporządza uzasadnienie, natomiast w razie pozytywnego rozpatrzenia wniosku starosta informuje pracodawcę o rozpatrzeniu wniosku, wzywając go do negocjacji warunków umowy. Negocjacje powinny zakończyć
się w terminie 14 dni od dnia doręczenia wezwania. W terminie 14 dni od dnia zakończenia
negocjacji starosta zawiera w formie pisemnej umowę z pracodawcą. Zmiana umowy wymaga również formy pisemnej. Kwotę refundacji starosta przekazuje na rachunek wskazany
we wniosku w terminie 14 dni od dnia przedstawienia przez pracodawcę dokumentów potwierdzających poniesienie kosztów objętych umową.
Zwrot kosztów w przypadku pracodawców wykonujących działalność gospodarczą stanowi pomoc publiczną udzielaną zgodnie z rozporządzeniem nr 651/2014.
Przedsiębiorca korzystający z refundacji przechowuje dokumentację pozwalającą na
sprawdzenie zgodności przyznanej pomocy z przepisami rozporządzenia przez okres 10 lat
od dnia przyznania pomocy.
V.OBNIŻANIE WPŁAT NA PFRON
1. Ustalenie wysokości wpłaty
Obowiązkowe wpłaty na PFRON dokonują pracodawcy, u których stan zatrudnienia
w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy w danym miesiącu wynosi co najmniej 25 pracowników. Wysokość wpłaty stanowi iloczyn 40,65% przeciętnego wynagrodzenia i liczby pracowników odpowiadającej różnicy między zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie
wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6% a rzeczywistym zatrudnieniem osób niepełnosprawnych. Powyższe wynika z art. 21 ust. 1 ustawy o rehabilitacji.
Poniżej przedstawiamy wzór na ustalenie wysokości wpłaty:
Kz = 0,4065 × Pw × (Zo × 0,06 – Zn)
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
Kz – kwotę zobowiązania,
Pw – przeciętne miesięczne wynagrodzenie w gospodarce narodowej (w okresie od
1 marca do 31 maja wynosiło ono 3.942,67 zł – Mon. Pol. z 2015 r. poz. 181; od
1 czerwca do 31 sierpnia wynosi 4.054,89 zł – Mon. Pol. z 2015 r. poz. 410),
Zo – zatrudnienie ogółem w zakładzie pracy w przeliczeniu na pełny wymiar czasu
pracy,
Zn – rzeczywistą liczbę zatrudnionych pracowników niepełnosprawnych.
Z wpłat na PFRON zwolnieni są pracodawcy, u których wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych wynosi co najmniej 6% (art. 21 ust. 2 ustawy o rehabilitacji). Wskaźnik, o którym
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
48
mowa, oznacza przeciętny miesięczny udział procentowy osób niepełnosprawnych w zatrudnieniu ogółem, w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy (art. 2 pkt 6 ustawy o rehabilitacji).
Przykład
Pracodawca zatrudnia ogółem 60 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy, z tym że żadna z osób zatrudnionych nie legitymuje się stopniem niepełnosprawności.
Zatem pracodawca jest obowiązany do dokonywania wpłat na PFRON.
Za kwiecień 2015 r. kwota wpłaty wynosi 5.769,70 zł, zgodnie z wyliczeniem: 0,4065
x 3.942,67 zł x (60 x 0,06).
Załóżmy, że pracodawca zatrudnia trzy
osoby w pełnym wymiarze czasu pracy i jedną na 3/4 etatu, które legitymują się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. W tym
przypadku byłby zwolniony z dokonywania wpłat na PFRON, ponieważ osiągałby wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6%, tj. (3,75 : 60) x 100
= 6,25%.
Wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości co najmniej 6% może zostać obniżony w razie zatrudnienia osób niepełnosprawnych ze schorzeniami szczególnie
utrudniającymi wykonywanie pracy (art. 21 ust. 4 ustawy o rehabilitacji). Rodzaje tych schorzeń określają przepisy rozporządzenia Ministra Pracy i Polityki Socjalnej z dnia 18 września
1998 r. w tej sprawie (Dz. U. nr 124, poz. 820 z późn. zm.), dalej rozporządzenia. Zgodnie
z § 1 ww. rozporządzenia, do schorzeń uzasadniających obniżenie wskaźnika zatrudnienia
osób niepełnosprawnych zalicza się: chorobę Parkinsona, stwardnienie rozsiane, paraplegię, tetraplegię, hemiplegię, znaczne upośledzenie widzenia (ślepotę) oraz niedowidzenie,
głuchotę i głuchoniemotę, nosicielstwo wirusa HIV oraz chorobę AIDS, epilepsję, przewlekłe
choroby psychiczne, upośledzenie umysłowe, miastenię, późne powikłania cukrzycy.
Pracodawca obniża wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych o wskaźnik ustalony
według następującego wzoru:
WO = (3 x ZS + 2 x US) : ZOG
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
WO – wskaźnik obniżający,
ZS – zatrudnienie w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy pracowników zaliczonych do znacznego stopnia niepełnosprawności, u których stwierdzono schorzenie wymienione w § 1 rozporządzenia,
US – zatrudnienie w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy pracowników zaliczonych do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, u których stwierdzono
schorzenie wymienione w § 1 rozporządzenia,
ZOG – zatrudnienie pracowników ogółem w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.
Pracodawca zatrudniający pracowników ze schorzeniami uzasadniającymi obniżenie
wskaźnika porównuje rzeczywiste zatrudnienie osób niepełnosprawnych do obniżonego wymaganego wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych, a nie do ustawowego wskaźnika 6%, o którym mowa w art. 21 ust. 1 ustawy o rehabilitacji. Dlatego wskaźnik ustawo-
49
wy obniża się o wskaźnik obniżający (równy ilorazowi sumy trzykrotności stanu zatrudnienia
osób o znacznym stopniu niepełnosprawności, u których stwierdzono szczególne schorzenia
i dwukrotności zatrudnienia osób o umiarkowanym stopniu niepełnosprawności, u których
stwierdzono szczególne schorzenia oraz stanu zatrudnienia ogółem).
Przykład
Pracodawca zatrudnia ogółem 100 pracowników w przeliczeniu na pełny wymiar czasu
pracy, z tego dwie osoby pracują na 0,5 etatu, z tym że jedna legitymuje się znacznym stopniem niepełnosprawności, a druga legitymuje się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności. Osoby niepełnosprawne posiadają schorzenia szczególne (jedna osoba jest niewidoma,
a druga jest upośledzona umysłowo), które obniżają wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych o 0,025, zgodnie z wyliczeniem: (3 x 0,5 + 2 x 0,5) : 100. W etatach stanowiłoby
to 2,5 etatów.
Zatem aby ustalić, jaką liczbę etatów osób niepełnosprawnych powinien zapewnić pracodawca żeby być zwolnionym z wpłat na PFRON, należy od 6 (liczby etatów wymaganej
aby pracodawca osiągał co najmniej 6% wskaźnik) odjąć 2,5 (liczbę etatów odpowiadającą
wskaźnikowi obniżającemu). Ostatecznie wymagana liczba etatów osób niepełnosprawnych
wynosi 3,5 etatów. Następnie, dla ustalenia wysokości wpłaty, należy z tą liczbą porównać
liczbę etatów zatrudnionych osób niepełnosprawnych, czyli 3,5 – (0,5 + 0,5) = 2,5. Dopiero
tak uzyskana liczba brakujących etatów osób niepełnosprawnych powinna zostać pomnożona przez 0,4065 przeciętnego wynagrodzenia.
Kwota wpłaty przy de facto jednoetatowym zatrudnieniu osób niepełnosprawnych
ze szczególnymi schorzeniami (0,500 etatu + 0,500 etatu) ulegnie znacznemu obniżeniu, ponieważ wyniesie np. za kwiecień br. 4.006,74 zł, tj. 0,4065 x 3.942,67 zł x (3,5 – 1), a nie
8.013,48 zł, tj. 0,4065 x 3.942,67 zł x (6 – 1), w przypadku jednoetatowego zatrudnienia
osób niepełnosprawnych, u których nie stwierdzono szczególnych schorzeń.
Ponadto z wpłat na PFRON zwolniono pracodawców, którzy:
–– zatrudniają poniżej 25 pracowników w przeliczeniu na pełne etaty,
–– prowadzą zakłady pracy będące w likwidacji albo co do których ogłoszono
upadłość,
–– nie działają w celu osiągnięcia zysku (domy pomocy społecznej w rozumieniu
przepisów o pomocy społecznej, hospicja w rozumieniu przepisów o działalności
leczniczej, publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne, których wyłącznym
przedmiotem prowadzonej działalności jest rehabilitacja społeczna i lecznicza
osób niepełnosprawnych, edukacja osób niepełnosprawnych lub opieka nad osobami niepełnosprawnymi).
2. Termin dokonania wpłaty
Zgodnie z art. 49 ustawy o rehabilitacji, pracodawca zobowiązany do wpłat na PFRON
powinien przekazywać poprzez teletransmisję danych w formie dokumentu elektronicznego
(system e-pfron) miesięczne deklaracje wpłat DEK-I-0 oraz roczne deklaracje DEK-R.
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
50
Ważne: Pracodawca przesyła do PFRON miesięczną deklarację oraz dokonuje wpłaty
w terminie do dnia 20. następnego miesiąca po miesiącu, w którym zaistniały okoliczności powodujące powstanie obowiązku wpłat.
Jeśli termin ten przypada w sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, to przy jego ustalaniu stosuje się art. 12 § 5 ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. Ordynacja podatkowa (Dz. U.
z 2015 r. poz. 613). Zgodnie z powołanym przepisem, jeżeli ostatni dzień terminu przypada
na sobotę lub dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień terminu uważa się następny
dzień po dniu lub dniach wolnych od pracy, chyba że ustawy podatkowe stanowią inaczej.
Przykładowo deklarację DEK-I-0 za kwiecień 2015 r. należy złożyć w terminie do 20 maja
2015 r. W tym też terminie należy dokonać wpłaty na PFRON. Natomiast roczne deklaracje
składa się do 20. stycznia roku następnego po roku, w którym zaistniały okoliczności powodujące powstanie obowiązku wpłaty (np. deklarację roczną za 2014 r. należało złożyć w terminie do 20 stycznia 2015 r.).
W wyżej podanych terminach pracodawca zwolniony z wpłat na PFRON składa miesięczne informacje (INF-1) i roczne informacje (INF-2).
Pracodawca, który nie dopełnia obowiązków wysłania do PFRON informacji miesięcznych
INF-1 i rocznych INF-2 oraz deklaracji miesięcznych np. DEK-I-0 lub DEK-IIa podlega karze
grzywny do 500 złotych.
Wzory deklaracji określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie ustalenia wzorów deklaracji składanych Zarządowi
Państwowego Funduszu Rehabilitacji Osób Niepełnosprawnych przez pracodawców zobowiązanych do wpłat na ten Fundusz (Dz. U. z 2015 r. poz. 101) oraz rozporządzenie
Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie określenia wzorów
miesięcznych i rocznych informacji o zatrudnieniu, kształceniu lub o działalności na rzecz
osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2014 r. poz. 809).
Deklaracje oraz informacje pracodawcy zobowiązani są składać poprzez teletransmisję
danych w formie dokumentu elektronicznego (system e-PFRON2).
3. Obniżenie wpłaty
Wpłaty na PFRON ulegają obniżeniu z tytułu zakupu usługi, z wyłączeniem handlu lub
produkcji pracodawcy zatrudniającego co najmniej 25 pracowników w przeliczeniu na pełny
wymiar czasu pracy, który osiąga wskaźnik zatrudnienia osób niepełnosprawnych będących:
–– osobami niepełnosprawnymi zaliczonymi do znacznego stopnia niepełnosprawności lub
–– osobami niewidomymi, psychicznie chorymi lub upośledzonymi umysłowo lub
osobami z całościowymi zaburzeniami rozwojowymi lub epilepsją – zaliczonymi
do umiarkowanego stopnia niepełnosprawności,
w wysokości co najmniej 30%, zwanego dalej sprzedającym.
Tak stanowi art. 22 ust. 1 ustawy o rehabilitacji.
Jeżeli pracownik ma orzeczenie w stopniu znacznym (bez względu na dany typ schorzenia i kod), może być wliczany do 30% wskaźnika osób niepełnosprawnych. Natomiast osoby
legitymujące się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności dodatkowo muszą posiadać
schorzenie szczególne określone kodem: 01-U – upośledzenie umysłowe, 02-P – choroby
51
psychiczne, 04-O – choroby narządu wzroku – niewidomi, 06-E – epilepsja, 12-C – całościowe zaburzenia rozwojowe np. autyzm.
Ważne: Warunkiem obniżenia wpłaty jest terminowe (tj. zgodnie z terminem płatności
wynikającym z faktury) uregulowanie należności za zrealizowaną produkcję lub usługę
oraz otrzymanie informacji o kwocie obniżenia.
Kwota obniżenia, o której mowa wyżej, stanowi iloczyn wskaźnika wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników sprzedającego zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności i wskaźnika udziału przychodów.
Wskaźnik wynagrodzeń niepełnosprawnych pracowników sprzedającego zaliczonych
do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności, o którym mowa wyżej, stanowi iloczyn współczynnika wynagrodzeń tych pracowników i liczby etatów odpowiadającej
różnicy między rzeczywistym zatrudnieniem wszystkich pracowników niepełnosprawnych,
a zatrudnieniem zapewniającym osiągnięcie wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych w wysokości 6%. Natomiast współczynnik wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych zaliczonych do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności stanowi iloraz sumy wynagrodzeń tych pracowników niepełnosprawnych – pomniejszonych o należne
od nich składki na ubezpieczenia społeczne – i liczby pracowników niepełnosprawnych ogółem w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy.
Wskaźnik udziału przychodów, o którym mowa wyżej, stanowi iloraz przychodu ze sprzedaży własnych usług, z wyłączeniem handlu lub produkcji sprzedającego, zrealizowanych
w danym miesiącu na rzecz pracodawcy zobowiązanego do wpłat i przychodu ogółem uzyskanego w tym miesiącu ze sprzedaży własnej produkcji lub usług, z wyłączeniem handlu.
Informację o kwocie obniżenia sprzedający przekazuje nabywcy niezwłocznie po uregulowaniu należności w terminie określonym na fakturze. W przypadku płatności realizowanych
za pośrednictwem banku – za datę uregulowania należności uważa się datę obciążenia rachunku bankowego nabywcy na podstawie polecenia przelewu.
W przypadku gdy kwota obniżenia przewyższa:
–– wartość zrealizowanej produkcji lub usługi, obniżenie wpłaty przysługuje tylko
do wysokości kwoty określonej na fakturze,
–– wysokość 80% wpłaty na PFRON, do której obowiązany jest nabywca w danym miesiącu, różnicę zalicza się na obniżenie wpłaty z tego tytułu w następnych
miesiącach.
Przysługująca, a niewykorzystana kwota obniżenia może być uwzględniana we wpłatach na PFRON przez okres nie dłuższy niż 12 miesięcy, licząc od dnia uzyskania informacji
o kwocie obniżenia.
Kwotę obniżenia można ustalić według wzoru:
Ko = [(Sw : Ln) x (Zrz – Zws)] x [Pw : Po]
gdzie poszczególne symbole oznaczają:
Ko – kwota obniżenia,
Sw – suma wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych sprzedającego zaliczonych
do znacznego lub umiarkowanego stopnia niepełnosprawności – pomniejszonych
o należne od nich składki na ubezpieczenia społeczne,
Ln – liczba pracowników niepełnosprawnych ogółem w przeliczeniu na pełny wymiar
czasu pracy,
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
52
Zrz – rzeczywiste zatrudnienie wszystkich niepełnosprawnych pracowników,
Zws – zatrudnienie niepełnosprawnych zapewniające osiągnięcie 6% wskaźnika zatrudnienia osób niepełnosprawnych,
Pw – przychód ze sprzedaży własnych usług, z wyłączeniem handlu lub produkcji
sprzedającego, zrealizowanych w danym miesiącu na rzecz pracodawcy zobowiązanego do wpłat, który uzyska informację,
Po – przychód ogółem uzyskany w tym miesiącu ze sprzedaży własnej produkcji lub
usług, z wyłączeniem handlu.
Przykład
W danym miesiącu pracodawca zakupił surowce do produkcji za 100.000 zł u pracodawcy zatrudniającego w przeliczeniu na pełen wymiar czasu pracy 65 osób, w tym 40% osób
niepełnosprawnych (26 osób, w tym 20 osób łącznie stanowią pracownicy ze znacznym stopniem i umiarkowanym wraz ze schorzeniami szczególnymi). Sprzedający ma wystawić informację o obniżeniu wpłat na PFRON kupującemu.
Sprzedający osiągnął w tym miesiącu przychód w wysokości 300.000 zł, a suma wynagrodzeń jego pracowników niepełnosprawnych legitymujących się znacznym i umiarkowanym
stopniem niepełnosprawności pomniejszonych o wartość składek wynosi 45.000 zł.
Dane do wzoru: Sw = 45.000 zł; Ln = 26; Zrz = 26; Zws = 3,9; Pw = 100.000 zł;
Po = 300.000 zł.
Obliczenia: Ko = [(45.000 zł : 26) x (26 – 3,9)] x [100.000 zł : 300.000 zł] = 12.750 zł.
Informacja powinna zawierać kwotę obniżenia o wartości 12.750 zł.
Uwaga! Prezes Zarządu PFRON może przeprowadzać kontrolę u sprzedającego lub nabywcy w zakresie prawidłowości realizacji przepisu art. 22 ustawy o rehabilitacji.
VI. KONTROLA PRACODAWCY PRZEZ PFRON
Prezes Zarządu PFRON w zakresie przewidzianym ustawą o rehabilitacji sprawuje kontrolę nad prawidłowością:
–– realizacji przepisu art. 22 ustawy o rehabilitacji, określającego warunki i zasady
obniżenia wpłat na PFRON,
–– refundacji składek na ubezpieczenia społeczne,
–– wysokości miesięcznego dofinansowania do wynagrodzeń pracowników niepełnosprawnych oraz danych w dokumentach składanych do Funduszu przez
pracodawcę.
Kontrole prowadzone są zgodnie z rozporządzeniem Ministra Pracy i Polityki Społecznej
z dnia 20 grudnia 2012 r. w sprawie trybu i sposobu przeprowadzania kontroli przez organy
upoważnione do kontroli na podstawie ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych (Dz. U. z 2013 r. poz. 29).
Czynnościom kontrolnym podlegają:
–– sprzedający lub nabywca określony w art. 22 ust. 1 ustawy o rehabilitacji w zakresie prawidłowości realizacji przepisu art. 22 ustawy o rehabilitacji,
53
–– wnioskodawca w zakresie refundacji składek na ubezpieczenia społeczne opisanych w art. 25a ustawy o rehabilitacji,
–– pracodawca w zakresie miesięcznego dofinansowania do wynagrodzenia pracownika niepełnosprawnego przysługującego ze środków PFRON zgodnie
z art. 26a-26c ustawy o rehabilitacji oraz danych w dokumentach składanych
do PFRON przez pracodawcę.
Celem kontroli jest zbadanie stanu faktycznego i prawnego w zakresie spełniania przez
podmiot kontrolowany warunków jego dotyczących, określonych w ustawie o rehabilitacji,
a w odniesieniu do beneficjentów Funduszu także w zakresie zgodności kwot otrzymanej pomocy ze środków Funduszu z przepisami prawa.
Kontrola może być przeprowadzona jako:
–– kompleksowa – obejmująca całokształt działań podmiotu kontrolowanego w zakresie realizacji zadań określonych w ustawie,
–– problemowa – obejmująca sprawdzenie realizacji wybranego zadania lub grupy
zadań realizowanych przez podmiot kontrolowany,
–– sprawdzająca – której celem jest stwierdzenie wykonania zaleceń pokontrolnych,
–– doraźna – której celem jest zbadanie prawidłowości działania podmiotu kontrolowanego w zakresie określonego zagadnienia wynikającego ze skargi, wniosku
lub informacji pochodzących ze środków komunikacji społecznej.
Postępowanie kontrolne
Kontrolę przeprowadza się na podstawie pisemnego upoważnienia do przeprowadzenia
kontroli. W trakcie przeprowadzania kontroli Prezes Zarządu PFRON, w uzasadnionych przypadkach, może zmienić zakres, miejsce i termin kontroli, wydając nowe upoważnienie.
Kontrola jest przeprowadzana:
–– w siedzibie podmiotu kontrolowanego lub miejscu prowadzenia działalności przez
podmiot kontrolowany, w dniach i godzinach jego pracy,
–– w uzasadnionych okolicznościach kontrola może być przeprowadzona:
• poza godzinami pracy podmiotu kontrolowanego lub w dni wolne od pracy,
• w miejscu i godzinach świadczenia pracy przez pracowników podmiotu kontrolowanego, w obecności kierownika tego podmiotu,
• w siedzibie organu upoważnionego do kontroli.
Kierownik podmiotu kontrolowanego na co najmniej 7 dni przed rozpoczęciem kontroli
kompleksowej lub problemowej musi zostać zawiadomiony na piśmie lub w formie dokumentu elektronicznego o miejscu, zakresie i terminie kontroli. Przed przystąpieniem do kontroli
kontrolujący okazują kierownikowi podmiotu kontrolowanego:
–– upoważnienie zawierające: oznaczenie organu upoważnionego do kontroli, numer i datę wydania upoważnienia, imiona i nazwiska oraz numery dokumentów
potwierdzających tożsamość kontrolujących, imię i nazwisko kierownika zespołu,
powołanie podstawy prawnej kontroli, nazwę i adres podmiotu kontrolowanego,
zakres kontroli, miejsce i termin przeprowadzenia kontroli, w przypadku uzasadnionym zakresem kontroli – wskazanie jednostek organizacyjnych podmiotu kontrolowanego objętych kontrolą,
–– dokumenty potwierdzające tożsamość,
–– upoważnienia do przetwarzania danych osobowych.
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
54
W przypadku korzystania podczas kontroli z pomocy biegłego, podjęcie przez biegłego
zleconych mu czynności w siedzibie podmiotu kontrolowanego następuje po zawiadomieniu
kierownika podmiotu kontrolowanego.
Kierownik podmiotu kontrolowanego:
–– może w formie pisemnej wyznaczyć osobę fizyczną, która będzie go reprezentowała w zakresie kontroli,
–– wystąpić do Prezesa Zarządu PFRON o wyłączenie kontrolującego z kontroli, jeżeli wszczęto wobec niego postępowanie karne o przestępstwo ścigane z urzędu
lub stwierdzono przyczyny mogące wpłynąć na jego bezstronność, w szczególności jeżeli w ciągu 2 lat przed otrzymaniem upoważnienia był przedstawicielem lub
pracownikiem podmiotu kontrolowanego,
–– zapewnia kontrolującym oraz biegłym upoważnionym do udziału w kontroli warunki i środki niezbędne do sprawnego przeprowadzenia kontroli, w szczególności zapewnia: swobodny wstęp i poruszanie się po terenie podmiotu kontrolowanego, w miarę możliwości, samodzielne zamykane pomieszczenie, jeżeli jest
to niezbędne do przeprowadzenia kontroli, wydzielone miejsce do przechowywania dokumentów i zabezpieczonych przedmiotów,
–– w przypadku, gdy dokumentacja dotycząca działalności podmiotu kontrolowanego jest prowadzona lub przechowywana poza siedzibą podmiotu kontrolowanego,
na żądanie kontrolującego zapewnia dostęp do tej dokumentacji w swojej siedzibie albo w miejscu jej prowadzenia lub przechowywania,
–– potwierdza za zgodność z oryginałem sporządzone kopie dokumentów i wydruków.
W czasie trwania kontroli kontrolujący:
–– dokonują ustaleń stanu faktycznego na podstawie zebranych w toku kontroli dowodów, które przechowuje się w sposób uniemożliwiający dostęp do nich bez
zgody kontrolujących,
–– badają dokumenty,
–– żądają udzielenia zeznań i wyjaśnień w wyznaczonym terminie oraz przyjmują
zeznania i wyjaśnienia,
–– przeprowadzają oględziny.
Wyniki przeprowadzonej kontroli kontrolujący przedstawiają w protokole kontroli (sporządzonym w dwóch jednobrzmiących egzemplarzach – po jednym dla podmiotu kontrolowanego i dla kontrolujących), który zawiera opis stanu faktycznego stwierdzonego w toku kontroli,
w tym opis ustalonych nieprawidłowości lub naruszeń prawa. Jeżeli w wyniku przeprowadzonej kontroli nie stwierdzono nieprawidłowości lub naruszeń prawa, w protokole kontroli dokonuje się odpowiedniej adnotacji.
Protokół kontroli i każdą stronę protokołu podpisują kontrolujący i kierownik podmiotu
kontrolowanego.
Kierownik podmiotu kontrolowanego może zgłosić, przed podpisaniem protokołu kontroli, umotywowane zastrzeżenia co do ustaleń zawartych w protokole. Zastrzeżenia zgłasza
się na piśmie w terminie 7 dni od dnia otrzymania protokołu kontroli. W razie zgłoszenia
zastrzeżeń kontrolujący dokonują ich analizy i, w miarę potrzeby, podejmują dodatkowe
czynności kontrolne, a w przypadku stwierdzenia zasadności zastrzeżeń – zmieniają lub
uzupełniają odpowiednią część protokołu kontroli. W razie nieuwzględnienia zastrzeżeń
w całości lub w części, kontrolujący przekazują na piśmie swoje stanowisko zgłaszającemu
zastrzeżenia.
55
Kierownik podmiotu kontrolowanego może też odmówić podpisania protokołu kontroli.
O odmowie podpisania protokołu kontroli kontrolujący zamieszczają wzmiankę w protokole.
Odmowa podpisania protokołu kontroli przez kierownika podmiotu kontrolowanego nie stanowi przeszkody do podpisania protokołu przez kontrolujących i realizacji ustaleń kontroli.
Po podpisaniu protokołu kontroli nie dokonuje się w nim poprawek z wyjątkiem oczywistych omyłek pisarskich: kontrolujący prostują je parafując sprostowania.
W przypadku stwierdzenia w wyniku kontroli nieprawidłowości lub naruszeń prawa w zakresie przedmiotu kontroli, niezwłocznie po podpisaniu protokołu kontroli, sporządzane jest
wystąpienie pokontrolne, które przekazuje się kierownikowi podmiotu kontrolowanego.
Wystąpienie pokontrolne zawiera ocenę kontrolowanej działalności, wynikającą z ustaleń
opisanych w protokole kontroli, a także uwagi i zalecenia pokontrolne zmierzające do usunięcia stwierdzonych nieprawidłowości lub naruszeń prawa.
Jeżeli stwierdzone w wyniku kontroli nieprawidłowości lub naruszenia prawa wskazują
na konieczność podjęcia działań przez właściwe organy państwowe lub samorządowe, organ
upoważniony do kontroli przekazuje wystąpienie pokontrolne do tych organów oraz informuje
o tym kierownika podmiotu kontrolowanego.
Kierownik podmiotu kontrolowanego, w terminie wyznaczonym w wystąpieniu pokontrolnym, zawiadamia Prezesa Zarządu PFRON o sposobie wykorzystania uwag i wykonania zaleceń pokontrolnych oraz o podjętych działaniach lub przyczynach niepodjęcia tych działań.
Jeżeli kierownik podmiotu kontrolowanego nie zastosował się w wyznaczonym terminie
do zaleceń pokontrolnych, Prezes Zarządu Funduszu podejmuje decyzję co do dalszego
postępowania.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wyniku kontroli wnioskodawcy w zakresie
refundacji składek na ubezpieczenie społeczne, Prezes Zarządu Funduszu wydaje decyzję
nakazującą zwrot wypłaconej refundacji składek na ubezpieczenia społeczne w zakresie
stwierdzonych nieprawidłowości.
W przypadku stwierdzenia nieprawidłowości w wyniku kontroli przeprowadzonej u pracodawcy w zakresie miesięcznego dofinansowania, Prezes Zarządu Funduszu wydaje:
–– decyzję nakazującą zwrot wypłaconego dofinansowania w zakresie stwierdzonych nieprawidłowości,
–– decyzję o wstrzymaniu dofinansowania do czasu zwrotu wypłaconego dofinansowania – decyzja podlega wykonaniu z dniem wydania.
Jeżeli w wyniku kontroli, przeprowadzonej u sprzedającego albo nabywcy, o których
mowa w art. 22 ustawy o rehabilitacji, stwierdzono nieprawidłowości lub naruszenia prawa,
wskazujące na konieczność podjęcia działań przez właściwe organy państwowe lub samorządowe, Prezes Zarządu PFRON przekazuje wystąpienie pokontrolne do tych organów oraz
informuje o tym kierownika podmiotu kontrolowanego.
Jeżeli w wyniku kontroli, przeprowadzonej u nabywcy, o którym mowa w art. 22 ustawy o rehabilitacji, stwierdzono nieprawidłowości lub naruszenia prawa dotyczące wysokości miesięcznych wpłat na PFRON, o których mowa w art. 21 ustawy o rehabilitacji, Prezes
Zarządu PFRON, na podstawie art. 49 ust. 1 ustawy o rehabilitacji wszczyna postępowanie
zgodnie z przepisami ustawy – Ordynacja podatkowa.
W myśl art. 56b ustawy o rehabilitacji, kto udaremnia lub utrudnia przeprowadzenie kontroli lub zgłasza nieprawdziwe dane, udziela nieprawdziwych wyjaśnień lub odmawia ich
udzielenia podlega karze grzywny do 5.000 zł.
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
56
VII.ZAŁĄCZNIKI
1. Przykładowo wypełniona informacja INF-D-P oraz wniosek
Wn-D
Przykład
Zatrudniony od 1 maja 2015 r. pracownik Karol Nowak legitymuje się umiarkowanym stopniem niepełnosprawności bez schorzeń szczególnych (nie ma ustalonego prawa do emerytury). Został na niego wykazany efekt zachęty metodą ilościową (poz. 39 na Wn-D = 30,000,
a poz. 41 na Wn-D wynosi 25,00 etatów).
Pracownik pracował cały miesiąc i osiągnął wynagrodzenie w wysokości 1.750 zł.
Pracodawca wyliczył koszty płacy w poz. 52 na INF-D-P, które wyniosły 2.100,18 zł (liczone
w następujący sposób: 1.750 zł + składki: emerytalna 9,76% + rentowa 6,5% + wypadkowa
1,2% + na FP 2,45% i FGŚP 0,10%). Łącznie składki wyniosły: 350,18 zł.
Limit kosztów płacy w poz. 54 na INF-D-P wyniósł 1.575,14 zł (2.100,18 zł x 75%).
Maksymalna kwota dofinansowania dla pracownika w stopniu umiarkowanym, zatrudnionego
na pełny wymiar czasu pracy wynosi 1.125 zł.
W związku z powyższym pracodawca za maj br. otrzymał na tego pracownika z PFRON
kwotę mniejszą niż limit kosztów, tj. kwotę maksymalnego dofinansowania w wysokości
1.125 zł. Ta kwota została wykazana w poz. 55 na INF-D-P do wypłaty.
Wypełniony formularz znajduje się na str. 57.
Przykład
Firma „Las” Sp. z o.o. (niemająca żadnych powiązań z innymi firmami) zatrudniała na koniec maja br. 30 pracowników ogółem (od 1 maja doszedł nowy pracownik niepełnosprawny)
w przeliczeniu na pełny wymiar czasu pracy. Spośród tych pracowników 20,000 etatów stanowiły osoby niepełnosprawne, w tym 19 pracowników niepełnosprawnych w stopniu umiarkowanym (bez schorzeń szczególnych) zatrudnionych na pełny wymiar czasu pracy za maj
osiągnęło koszty płacy w wysokości 2.100,18 zł (każdy).
Pracodawca za 19 pracowników otrzyma z PFRON kwotę maksymalnego dofinansowania, tj. 21.375 zł (1.125 zł x 19). Dodatkowo ten pracodawca zatrudnia jeszcze 1 pracownika
niepełnosprawnego w stopniu lekkim, na którego otrzyma 450 zł. W związku z tym w poz. 13
na Wn-D (należna kwota dofinansowania) wpisze kwotę 21.825 zł.
Stany zatrudnienia wykazywane w poz. 37 i 39 na Wn-D wynoszą 30,000 etatów i są takie
same, ponieważ w maju żaden z pracowników nie przebywał na urlopach i świadczeniach.
Z kolei średni stan zatrudnienia za 12 miesięcy poprzedzających okres sprawozdawczy ogółem wykazywany w poz. 41 wyniósł 25,000 etatów (liczony w następujący sposób: suma
wskaźników ogółem od maja 2014 r. do kwietnia 2015 r. podzielona przez 12). Pracodawca
wykazał efekt zachęty metodą ilościową, tzn. poz. 39 jest większa od poz. 41 na Wn-D.
Wypełniony formularz znajduje się na str. 58.
57
15X000421
78121210461
NOWAK
AXZ 073092
KAROL
OPOLSKIE
OPOLSKI
KĘPA
ŁUBIANY
46 022
05
LUBOSZYCE
2015
06
ZAWADZKA
38
2015
1
1 000
2015 05 01
0 00
1125 00
2100 18
0 00
1575 14
1125 00
(objaśnienia pominięto)
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
58
15X000421
7541702010
17
2
05
„LAS” Sp. Z O.O
17006492400000
5
21825 00
2015
22 07 Z
2262011
1
20
16 0000 2050 1111 2222 1040 2010
AKACJOWA
45 434
20
OPOLE
(77) 455-20-10
AKACJOWA
45 434
OPOLE
(77) 455-20-10
20
OPOLE
[email protected]
OPOLE
(77) 455-20-10
(77) 455-20-10
[email protected]
1 000
30 000
2015 06 22
20 000
30 000
Anna Kowalska
(objaśnienia pominięto)
25 000
59
2. Informacje wymagane na podstawie rozporządzenia
nr 651/2014
DODATEK NR 12 DO UBEZPIECZEŃ I PRAWA PRACY NR 12 (390) • 10.06.2015 r. • GOFIN • www.gofin.pl • tel. 95 720 85 40
60
Pytanie:
W przypadku mikro-,
małych i średnich
przedsiębiorstw działających poniżej 3 lat
należy zaznaczyć:
W przypadku mikro-,
małych i średnich
przedsiębiorstw działających powyżej 3 lat
należy zaznaczyć:
W przypadku dużych
przedsiębiorstw należy zaznaczyć:
Punkt 1
NIE DOTYCZY
TAK lub NIE
(w przypadku Sp.
z o.o., Spółki Akcyjnej,
Spółki komandytowo
– akcyjnej)
NIE DOTYCZY
(w przypadku pozostałych form prawnych)
TAK lub NIE
(w przypadku Sp.
z o.o., Spółki Akcyjnej,
Spółki komandytowo
– akcyjnej)
NIE DOTYCZY
(w przypadku pozostałych form prawnych)
Punkt 2
NIE DOTYCZY
TAK lub NIE
(w przypadku Sp.
Jawnej, Spółki komandytowej, Spółki cywilnej
i partnerskiej)
NIE DOTYCZY
(w przypadku pozostałych form prawnych)
TAK lub NIE
(w przypadku Sp.
Jawnej, Spółki komandytowej, Spółki cywilnej
i partnerskiej)
NIE DOTYCZY
(w przypadku pozostałych form prawnych)
Punkt 3
TAK lub NIE
(bez względu na formę
prawną)
TAK lub NIE
(bez względu na formę
prawną)
TAK lub NIE
(bez względu na formę
prawną)
Punkt 4
TAK lub NIE
(bez względu na formę
prawną)
TAK lub NIE
(bez względu na formę
prawną)
TAK lub NIE
(bez względu na formę
prawną)
Punkt 5
NIE DOTYCZY
NIE DOTYCZY
TAK lub NIE
(bez względu na formę
prawną)

Podobne dokumenty