docZabezpieczenie domu przed wilgocią
download 
Reklamacja Transkrypt
Zabezpieczenie domu przed wilgocią
Jak skutecznie walczyć z oraz jej skutkami? Poradnik Od redakcji Partnerzy publikacji Każdy budynek, bez względu na jego wielkość, charakter oraz usytuowanie, jest narażony na szkodliwy wpływ wody i wilgoci różnego pochodzenia. Dlatego każdy musi mieć wykonaną odpowiednią hydroizolację. Warto więc zdawać sobie z tego sprawę nie tylko na etapie eksploatacji budynku, ale także wykonawstwa i projektowania. Przy niewłaściwym doborze materiałów i technologii izolacyjnych, a przede wszystkim przy niefachowym przeprowadzeniu prac wykonawczych, powstające w budynku szkody zmniejszają jego wartość, a czasem uniemożliwiają wręcz jego użytkowanie. Prace naprawcze, uszczelniające lub wymiana izolacji na nowe to często bardzo trudne, kłopotliwe i dość kosztowne zagadnienia projektowe i wykonawcze. Poradnik wyjaśnia wiele zachodzących zjawisk i procesów związanych ze źródłami zawilgocenia, a także podsuwa sprawdzone sposoby usuwania skutków wilgoci. Redakcja www.ekspertbudowlany.pl Spis treści ISOLMATIC Przyczyny zawilgocenia budynków . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 Metody osuszania ścian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 Superwand DS. – skuteczny sposób na walkę z kondensacją pary wodnej od wewnątrz na ścianach zewnętrznych i szczytowych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 Jak usunąć wilgoć ze ścian . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 Ochrona elewacji przed występowaniem wykwitów solnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 Pleśń na ścianie – skąd się bierze i jak ją zwalczać . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 PCI Lastogum – kompleksowe uszczelnienie nowoczesnej łazienki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 Jak uszczelnić pomieszczenia wilgotne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32 Hydroizolacje w pomieszczeniach narażonych na działanie wody . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 Farby do kuchni i łazienki . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 38 Jak skutecznie walczyć z wilgocią w domu oraz jej skutkami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 42 Fermacell – sprawdzone systemy do pomieszczeń mokrych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 48 Właściwości i zasada działania tynków renowacyjnych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 52 Renowacja powierzchni balkonu w 5 krokach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 56 Jak wybrać koncepcję uszczelnienia balkonu i tarasu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 Izolacja przeciwwilgociowa tarasów i balkonów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 68 Izolacja tarasów i balkonów przy użyciu systemu hydroizolacji ALPOL HYDRO PLUS T . . . . . . . . . . . 74 Izolacje wodochronne fundamentów . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 78 ® Renowacja zawilgoconych fundamentów w systemie IZOHAN . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84 Systemy hydroizolacyjne Seleny . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 90 Penetrujące materiały hydroizolacyjne . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94 Szczelny i suchy dach . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 98 Wilgoć nad sufitem . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 100 mfp® – innowacyjna płyta budowlana . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106 2 Redakcja Redakcja Anna Białorucka [email protected] Adres redakcji Joanna Korpysz-Drzazga ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawa [email protected] tel. 22 512 60 98, 512 60 99 Reklama faks 22 810 27 42 Dorota Pankiewicz [email protected] [email protected] www.ekspertbudowlany.pl Katarzyna Stocka [email protected] Grupa MEDIUM Spółka z ograniczoną odpowiedzialnością Sp.k. ul. Karczewska 18, 04-112 Warszawa tel. 22 810 21 24, faks 22 810 27 42 ISBN 978-83-64094-12-5 3 Źródła wilgoci przyczyny zawilgocenia budynków ciemnych plam, na ścianach drewnianych natomiast mogą nie być zbyt widoczne, nawet jeżeli ściany te są otynkowane. Rozwiązaniem problemu jest zmiana ukształtowania terenu polegająca na usunięciu i częściowym przemieszczeniu ziemi, aby uzyskać kilku- Każdy budynek jest narażony na szkodliwy wpływ wody i wilgoci różnego pochodzenia, warto więc zdawać sobie z tego sprawę, zarówno na etapie projektowania, realizacji, jak i eksploatacji domu. skąd się bierze wilgoć w domu metrowy pas gruntu odprowadzający wodę od budynku. Część spływającej wody może zostać zatrzymana, np. przez trawnik czy rabatki, pozostałą część odprowadza odpowiednio ukształtowane i wyprofilowane obniżenie w postaci łagodnego zagłębienia (rys. 1). Innym rozwiązaniem jest wykonanie drenażu; musi być to jednak zawsze skorelowane z istniejącymi bądź odtworzonymi izolacjami. Inną często spotykaną sytuacją jest ominięcie izolacji (jeżeli ona występuje). Oma- przedostać się do wnętrza konstrukcji. Dlatego układ hydroizolacji zagłębionych w grun- wianą sytuację pokazuje rys. 2. Proces podnoszenia się poziomu gruntu przy ścianach cie elementów musi stanowić warstwę ciągłą, całkowicie oddzielającą budynek od wody w przypadku budynków historycznych jest zazwyczaj długotrwały i powolny, wywołany i wilgoci znajdujących się w gruncie. Nie ma tu miejsca na wyjątki. Każdy, absolutnie każ- np. zmianą użytkowania przyległego terenu. dy budynek musi mieć wykonaną hydroizolację. Argumenty, że jest ona niepotrzebna, bo W budynkach nowych problem ten wystę- budynek stoi na gruncie piaszczystym, przepuszczalnym dla wody, proszę włożyć między puje przy błędnie wykonanej izolacji strefy bajki. Tak samo między bajki należałoby włożyć projekty, które dla budynków niepodpiw- cokołowej (lub wręcz jej braku). Zawilgo- niczonych przewidują izolację pionową fundamentów tylko od zewnątrz. cenie, początkowo niezauważalne, nasila Projekt budynku nie powinien zawierać rozwiązań niemożliwych do poprawnego zreali- się z upływem czasu, będąc jednocześnie zowania, np. izolacja pozioma wykonana z folii, pionowa – z papy. Połączenie (szczelne) dostarczycielem szkodliwych soli budow- Rys. M. Rokiel Woda jest takim medium, które wykorzysta każdy słaby punkt w hydroizolacji, aby Pierwotny poziom terenu Teren po reprofilacji tych dwóch materiałów jest bardzo trudne i w praktyce, przy jakości naszego wykonaw- lanych, jeżeli przyległy teren, np. trawnik, Rys. 1. Przyczyną zawilgocenia może być zalewanie stwa, nie do zrealizowania. Wykonawca powinien ściśle trzymać się poprawnie i dokład- klomby, rabatki, był regularnie nawożony przez wodę opadową – skutek złego ukształtowania terenu nie opracowanej dokumentacji technicznej, nie powinien kierować się jedynie słusznym kryterium, czyli niską ceną. Wymaga to oczywiście zaangażowania odpowiednich środ- tynk ków ze strony inwestora. Nieodpowiednia eksploatacja budynku może także być (i często tynk jest) przyczyną problemów z wilgocią. Pamiętam wyraz zdumienia na twarzy jednego z właścicieli domów, gdy okazało się, że przyczyną problemów z wilgocią jest tak pieczołowicie przez niego pielęgnowany ogródek. późniejszy poziom terenu podsiąkanie wilgoci izolacja Wilgoć z gruntu to jednak nie wszystko. Mamy przecież do czynienia także z wodą opadową. I nie chodzi tu tylko o dziurawe dachy, urwane rynny czy rury spustowe, ale także o wodę rozbryzgową. Należałoby więc pomyśleć również o izolacji stref coko- pierwotny poziom terenu izolacja poziom terenu łowych. Przyczyny podwyższonej wilgotności mogą być także bardziej prozaiczne. Jedną z nich Rys. M. Rokiel jest np. nieodpowiednie ukształtowanie terenu. Powodem jest układ warstw gruntu i/lub spadek terenu kierujący wodę opadową w stronę budynku. Obecność nieprzepuszczalnych lub słabo przepuszczalnych warstw powoduje spływanie wody deszczowej pod budynek. Takie oddziaływanie wód opadowych na budynek może nawet po kilku latach wyrządzić znaczne szkody. Na ścianach murowanych objawy widoczne są zazwyczaj w postaci 4 Rys. 2. Przedostawanie się wilgoci z gruntu do ściany na skutek ominięcia izolacji Rys. 3. Zawilgocenie na skutek wadliwie położonego tynku 5 Źródła wilgoci i podlewany. Udział w zasoleniu może mieć także odladzanie bezpośrednio przyległych Zacznijmy od fundamentów. Za przestrogę niech posłuży poniższy przykład. Nowocze- chodników za pomocą soli drogowej. sny, częściowo podpiwniczony budynek jednorodzinny o tradycyjnej konstrukcji. Ławy Wadliwie położony tynk (rys. 3) to kolejna droga pozwalająca wilgoci przedostać i ściany piwnic zaprojektowano jako żelbetowe, stropy typu Teriva, ściany kondygna- się ponad poziomą izolację. Chociaż takie sytuacje spotyka się dość rzadko i ilość podcią- cji nadziemnej z pustaków Porotherm. Roboty budowlane zlecono firmie wykonawczej. ganej w ten sposób wilgoci nie jest zbyt wielka, to po kilku- czy kilkunastu latach mogą Kondygnację podziemną wykonywano w suchym okresie, nie było żadnych problemów powstać całkiem realne szkody. z wodą gruntową. Ławy i ściany fundamentowe wykonano bez żadnych izolacji pio- Odpowiednie ukształtowanie, wykonstruowanie i szczelność koszy, kalenic, połaci da- nowych czy poziomych, co wykazały późniejsze odkrywki fundamentów. Problemy z wil- chowych, stan rynien, rzygaczy i rur spustowych, dbałość o ich stan techniczny i bieżące gocią pojawiły się dopiero podczas większych opadów atmosferycznych, ale do tego naprawy to podstawowy obowiązek mieszkańców czy użytkowników budynków. Spływa- czasu postawiono już ściany parteru. W piwnicy pojawiło się kilka centymetrów wody. jąca z połaci dachowych i nieodprowadzona od budynku woda powoduje skutki podobne Aby ukryć przed inwestorem taki stan, wykonawca wylał na posadzce kolejną warstwę do tych, które wywołuje woda spływająca z przyległego terenu, tyle że szybciej zauwa- betonu, tym razem „wodoszczelnego”, grubości około 10 cm. Bardziej widowiskowe skutki podciągania kapilarnego można zaobserwować w strefach cokołowych budynków oraz wewnątrz pomieszczeń. Podciąganie kapilarne ze zwierciadła wody gruntowej może też występować w przypadku posadowienia budynku powyżej jej poziomu. Wystarczy, że w poziomie posadowienia zalegają grunty o dużym Skutki braku izolacji w piwnicy budynku mieszkalnego nia kapilarnego zależy od bardzo wielu czynników, dlatego obraz szkód może być bardzo różny. Tym bardziej, że skutki można zaobserwować nie tylko na zewnątrz. Z tego typu zawilgoceniami związany jest proces niszczenia nie tylko warstw zewnętrznych żalne. Tzw. zacinanie deszczu nie powinno być groźne, jeśli woda nie wnika bezpośrednio muru (wymalowania, tynki), ale i jego struktury. pod izolację pionową ściany. Istotny wpływ na zawilgocenie ma natomiast woda roz- Woda jest przecież nośnikiem różnych substan- bryzgowa. Nieodpowiednie odprowadzenie wód opadowych jest także przyczyną cji mających szkodliwy wpływ na konstrukcję zwiększonej wilgotności ścian. budynku. Rozpuszczone w wodzie agresywne skutki wilgoci wewnątrz i na zewnątrz budynku związki chemiczne (powstałe np. w wyniku naturalnego procesu gnicia roślin i liści lub spowo- Czasami, szczególnie w wilgotne, chłodne dni, można zauważyć na tynkach zewnętrz- dowane procesami chemicznymi zachodzącymi nych nieregularne plamy, znikające gdy jest ciepło i sucho. Jest to tzw. wilgoć higrosko- pomiędzy wodą a produktami spalania, jak np. pijna, wchłaniana z otaczającego powietrza. Niekiedy na powierzchni przegród wewnątrz CO2 czy tlenki siarki) mają działanie destrukcyj- budynku można zauważyć kropelki wody. Jest to skutek kondensacji, czyli skraplania ne. Z powodu źle działających izolacji (lub się wilgoci znajdującej się w powietrzu na powierzchni ściany, sklepienia czy stropu. ich braku) związki te, w połączeniu z roztwora- Każde z opisanych zjawisk ma inną przyczynę, dlatego usuwanie przyczyn (a nie skut- mi chlorków, siarczanów i azotanów, dostają się ków!) zawilgocenia musi być zawsze poprzedzone rzetelną analizą stanu konkretnego do zagłębionych elementów budynku, a następ- zawilgoconego budynku, a nie traktowane przez analogię, że to, co sprawdziło się u są- nie, na skutek kapilarnego podciągania wilgoci, siada, na pewno sprawdzi się u nas. Mało tego, niewłaściwe działania mogą nawet przy- są transportowane do wyższych części obiektu. spieszyć zniszczenia. Dalszym etapem jest powstawanie widocznych 6 wilgoć kondensacyjna poziom zawilgocenia ściany opady woda z rozbryzgów wody opadowe wilgoć gruntowa woda z awarii wilgoć higroskopijna wilgoć kondensacyjna woda gruntowa woda gruntowa Rys. 4. Źródła zawilgocenia budynków – zestawienie 7 Rys. M. Rokiel Fot. M. Rokiel podciąganiu kapilarnym i sięgają one do poziomu wody gruntowej. Wysokość podciąga- Źródła wilgoci Osuszanie ścian metody osuszania ścian zawilgoceń, wykwitów solnych, przebarwień, łuszczenie się powłok malarskich czy odpadanie tynku, które mogą prowadzić do de- Skuteczne osuszanie murów to proces złożony i czasochłonny, dlatego musi być poprzedzony rozpoznaniem i usunięciem przyczyn zawilgocenia. Najczęstszą z nich jest napór i penetracja wilgoci gruntowej do fundamentu w wyniku braku izolacji lub złego jej stanu. strukcji samego muru. Powstające wewnątrz ściany kryształki soli, powiększając swoją objętość, niszczą najpierw warstwy elewacyjne, a następnie strukturę muru. Z powodu zwiększenia wilgotności muru na po- Przyczyną zawilgocenia budynku może być nawet wierzchniach ścian mogą pojawić się również ogródek przyczyny zawilgocenia grzyby i pleśnie, co dodatkowo pogarsza Nie ma jednej przyczyny zawilgocenia murów. Może ono być skutkiem np.: zmian i tak nienajzdrowszy mikroklimat wewnątrz hydrogeologicznych (podwyższenia się poziomu gruntu, wahań poziomu lustra wód po- pomieszczeń. wierzchniowych itp.), złej hydroizolacji lub jej uszkodzenia (co służy kapilarnemu podcią- Woda przenikająca do wnętrza ścian kon- ganiu wilgoci), kondensacji pary wodnej na wbudowanych w mury elementach instalacji strukcyjnych może powodować również: ko- c.o. lub wod.-kan., a także zaniedbań i błędów popełnionych przy remontach (wadliwie rozje i niszczenie struktury ściany (np. wykonanych izolacji, pokryć dachowych, odwodnienia, drenażu itp.). Najczęstszą przy- rozpuszczenie, wypłukiwanie spoiwa, pęcznie- czyną zawilgocenia jest napór wilgoci gruntowej na fundament. Model działania hydro- nie. Należy pamiętać, że materiały stosowane izolacji sprowadza się wówczas do wykonania bariery odgradzającej zewnętrzną strefę do wykonania ścian charakteryzują się właś- Skutki braku zabezpieczenia ciwościami higroskopijnymi, po zawilgoceniu przed oddziaływaniem wody rozbryzgowej mokrą (gruntu) od bryły fundamentu. Barierę taką musi charakteryzować wytrzymałość natomiast spadają ich parametry wytrzyma- czającego gruntu, przypadkowe uderzenia, oddziaływanie czynników termicznych i che- łościowe, co może doprowadzić, zwłaszcza miczno-biologicznych. Jej przedpole stanowi system drenażu opaskowego, który tworzą przy lokalnych przeciążeniach muru, do de- dreny i studzienki kontrolne odprowadzające wody gruntowe i opadowe poza strefę fun- formacji, wybrzuszeń, odspojeń, przesunięć damentów (zwykle wykonane z ceramiki, odlewów betonowych i wyprasek z tworzyw i pęknięć), pogorszenia termoizolacyjności sztucznych) oraz okalające je siatki i geowłókniny utrudniające blokowanie (zamulanie) ścian oraz mikroklimatu wewnątrz budynku, systemu. Właściwa hydroizolacja fundamentów ma charakter kontaktowy (izolacje po- a także degradacji i pogorszenia wyglądu ze- włokowe – przyleganie materiału do płaszczyzny ściany fundamentowej i powierzchni Rys. M. Rokiel wnętrznego warstw elewacyjnych. Właśnie te higroskopijne właściwości są odpowiedzialne za powstawianie dość nieregularnie usytuo- Zniszczenia na skutek oddziaływania wanych plam. Szkodliwe sole budowlane mechaniczna na parcie wód gruntowych i dyfuzję wilgoci, działanie sił tarcia przemiesz- wód opadowych ławy fundamentowej, bądź izolacje penetrujące – jego przenikanie do wewnętrznych struktur muru). Usunięcie przyczyn zawilgocenia (odcięcie dopływu wilgoci) obniża stopień obciążania ściany wilgocią. Podatność murów na zawilgocenie zależy od czynników zewnętrznych oraz od technologii znajdujące się w przypowierzchniowej strefie muru mają zdolność pochłaniania wilgoci z po- murowania i zastosowanych materiałów, a także odpowiedniego dla danego przypadku do- wietrza – wiążąc parę wodną, ulegają rozpuszczeniu i powodują zawilgocenia. Ich objawem boru środków i metod konserwacyjnych. są nieregularne, wilgotne lub mokre plamy, które pojawiają się i znikają w zależności od warunków atmosferycznych. mgr inż. Maciej Rokiel Polskie Stowarzyszenie Mykologów Budownictwa 8 sposoby usuwania wilgoci Najpopularniejsze są zabezpieczenia powierzchniowe wykonywane najczęściej z powłok mineralnych lub bitumicznych, nakładanych na zewnętrzną powierzchnię prze- 9 Źródła wilgoci grody budowlanej (od strony kontaktu z wodą). Mają one jednak dużo mankamentów i nie leży elektromagnetokinezę, wykorzystującą energię naturalnego pola magnetycznego zawsze bywają skuteczne. ziemi, które w sposób ciągły emituje fale o charakterze grawomagnetycznym. Metody usuwania wilgoci z murów można podzielić na naturalne i sztuczne (inwa- Wśród metod inwazyjnych są techniki mechanicznego podcinania murów oraz metody zyjne i bezinwazyjne). Czasochłonne metody naturalne sprowadzają się do odkopywa- iniekcyjne. W metodach mechanicznych powszechne jest odcinkowe podcinanie murów nia fundamentów, które – poddane wpływowi powietrza atmosferycznego – sukcesywnie piłami w celu założenia izolacji pionowych i poziomych. Ich mankamentem jest ryzyko osła- wytrącają wilgoć. W dłuższym okresie, gdy ława fundamentu osiąga stan niskiej wilgotno- bienia struktury murów. W szczelinach wycinanych odcinków, długości 1–1,5 m, po ich prze- ści, zabezpiecza się ją metodami hydroizolacji pionowej, wykonuje opaskę drenarską i zasy- dmuchaniu sprężonym powietrzem, układa się na zakład konwencjonalne izolacje poziome puje. Mankamentem tej metody jest ryzyko wystąpienia obfitych opadów i podtopień, które (np. membrany hydroizolacyjne, papę fundamentową itp.), a następnie szczelinę klinuje się przywracają pierwotny stan i sprawiają, że proces osuszania należy powtarzać. Znacznie w miejscach łączeń materiału izolacyjnego i cementuje za pomocą pakerów. Możliwe jest korzystniejsze, ze względu na tempo osuszania oraz jego skuteczność, jest zastosowanie też wbijanie chromowo-niklowych blach falistych, bez konieczności podcinania murów czy jednej z metod sztucznych. Metody te polegają na odtworzeniu izolacji poziomej – prze- używania zaprawy cementowej. Po wprowadzeniu izolacji w miejscu jej osadzenia, na po- rywają migrację wilgoci w górę, dzięki czemu ułatwiają proces jej odparowywania z wyżej wierzchnię muru nanoszony jest specjalny tynk izolacyjny, który stanowi izolację pionową. położonych partii muru. Osuszanie tymi metodami odbywa się przede wszystkim inwazyjnie Techniki iniekcyjne i nasączeniowe uznawane są za sprawdzone sposoby renowacji (np. metodami mechanicznymi, iniekcji, elektroosmozy, promieniowania elektromagnetycz- murów wykonanych z materiałów o strukturze kapilarno-porowatej. Z ich udziałem two- nego), a także nieinwazyjnie (np. osuszanie gorącym powietrzem, technikami absorpcyjny- rzone są w murach poziome blokady hydrofobowe. Bariera pozioma powstaje na skutek mi, kondensacyjnymi, mikrofalowymi). hydrofobizacji kapilar, ewentualnie ich zatykania. Najpierw wierci się w murze otwory, a na- Metody nieinwazyjne działają podobnie jak osuszanie naturalne. Mur schnie dzięki podniesieniu temperatury w pomieszczeniu i zapewnieniu odpowiedniej wentylacji. stępnie wprowadza się do przegród środek iniekcyjny. W technikach nasączeniowych najczęściej stosuje się m.in.: żywice organiczne, parafiny modyfikowane, emulsje Przy osuszaniu mikrofalowym wykorzystuje się wiązkę fal elektromagnetycznych bitumiczne, roztwory krzemianów metali alkalicznych (sodu, potasu, litu). Do emitowanych do muru z promienników mikrofalowych. Mikrofale silnie pochłaniane przez iniekcji stosuje się iniekty jedno- i dwuskładnikowe epoksydowe, poliuretanowe, wilgoć/wodę powodują szybki wzrost jej temperatury i przemieszczanie w kierunku po- akrylowe, mikrocementy, kompozyty polimerowo-cementowe. wierzchni. Aparatura zapewnia równomierną emisję fal w podgrzewanym obszarze muru, Iniektowanie muru – w zależności od stosowanego środka – można wykonywać me- które powodują usuwanie wilgoci poza nagrzany obszar. Zaletą tej metody jest szybkość todami bezciśnieniowymi lub pod ciśnieniem. Po nasyceniu muru środkiem iniekcyjnym, osuszania murów oraz likwidacja zagrzybienia i pleśni. odwierty zostają zasklepiane systemowo dobranymi zaprawami uszczelniającymi. W osuszaniu absorpcyjnym woda jest cyklicznie odbierana z zawilgoconych przegród Jedną z metod iniekcyjnych jest metoda iniekcji krystalicznej, która pozwala na przez osuszone wcześniej powietrze cyrkulujące przez urządzenia osuszaczy, gdzie konden- wytworzenie poziomej i pionowej blokady hydrofobowej; wywiercone wstępnie otwo- suje wilgoć, która jest odprowadzana osobnym kanałem na zewnątrz pomieszczenia. Przy ry najpierw są nawilżane, a następnie wypełniane grawitacyjnymi środkami iniekcyjny- osuszaniu kondensacyjnym osuszacz zasysa za pomocą wentylatora wilgotne powietrze, mi (cement portlandzki, aktywator krzemianowy, woda). Izolacje poziome prze- które trafia do zimnej wężownicy parownika. Tam następuje wykroplenie kondensatu na ciwwilgociowe można też wykonywać metodą iniekcji termicznej. Otwory nawiercone powierzchni chłodnicy, który trafia do instalacji ściekowej. Osuszone powietrze po przepły- w wilgotnym murze nasączane są przy użyciu termopakerów kompozytem wosków naf- nięciu przez nagrzewnicę jest wdmuchiwane do osuszanego pomieszczenia. towych o właściwościach uszczelniających i hydrofobizujących. W metodach elektrofizycznych fale elektromagnetyczne odwracają kierunek kapi- Aby przyspieszyć prace przy osuszaniu murów, często korzysta się z dwustopniowych larnego ruchu wilgoci i przeciwdziałają jej podciąganiu. Emitowane są z urządzeń wytwa- technik osuszeniowych. W pierwszym etapie nawierca się w murze otwory, w których rzających pole elektromagnetyczne, zasilanych prądem zmiennym lub czerpiących ener- umieszcza się urządzenia grzejne, a po osuszeniu wprowadza do otworów środki hydrofo- gię z pola geoelektromagnetycznego. Ich długotrwałe działanie powstrzymuje podciąganie bowe metodą iniekcji. kapilarne i tym samym spełnia funkcję izolacji poziomej. Wśród tych metod wymienić na- 10 Jacek Sawicki 11 Artykuł sponsorowany Superwand DS.® – skuteczny sposób na walkę z kondensacją pary wodnej od wewnątrz na ścianach zewnętrznych i szczytowych Artykuł sponsorowany W ten sposób tworzymy wewnątrz pomieszczenia „termos” (niejednokrotnie zasłaniając też kratki wentylacyjne!) i zatrzymujemy nadmiar wilgoci w pomieszczeniu. Jeśli mamy prawidłowo zaizolowane przegrody, wykroplenia pojawią się na szybach okiennych lub na stolarce okiennej – najzimniejszych miejscach w naszym mieszkaniu. Gorzej, jeśli izolacja budynku nie jest wystarczająca i ściany zewnętrzne oraz szczytowe są znacznie zimniejsze niż ogrzewane powietrze – wówczas może nastąpić wykraplanie na powierzchniach tych ścian. Zjawisko to obserwujemy często na słabo izolowanych i tym samym zimnych Kondensacja pary wodnej na ścianach może prowadzić do pojawienia się pleśni i grzybów na ścianach wewnątrz pomieszczeń. Radzimy, co zrobić, aby tego uniknąć i jak skutecznie rozwiązać ten problem. W 95% powodem pojawienia się wilgoci na wewnętrznej stronie ścian zewnętrznych ścianach zewnętrznych oraz szczytowych. Powietrze w pomieszczeniu ma temperaturę 22°C, a temperatura ściany wynosi 8°C, co daje różnicę temperatury 14°C. Tam gdzie ciepłe powietrze styka się z zimną ścianą, ochładza się i dochodzi do zjawiska skraplania się pary wodnej – ściana staje się wilgotna. i szczytowych jest kondensacja pary wodnej znajdującej się w powietrzu wewnątrz Z czasem wilgoć znajdująca się na ścianie przyjmuje kurz, który znajduje się w po- pomieszczenia. W powietrzu, którym oddychamy na co dzień, znajduje się wilgoć w po- wietrzu (i stanowi znakomitą pożywkę dla pleśni i grzybów). Ściana początkowo staje się staci pary wodnej, niezbędna do naszego normalnego funkcjonowania. Tak długo jak szara, następnie czarna i w końcu pojawia się na niej zagrzybienie. Aby zapobiec temu postać tej wilgoci się nie zmieni (np. w wykropliny), nie mamy problemów. Pojawiają się zjawisku, konieczna jest izolacja termiczna zimnej ściany, która zniweluje różnicę one wtedy, gdy wilgotne powietrze trafi na zimne medium i różnicę temperatury powyżej temperatury pomiędzy ciepłym powietrzem a ścianą. 7°C, co bardzo często prowadzi do zjawiska kondensacji pary wodnej, czyli do skraplania się wilgoci zawartej w powietrzu. Możemy to zaobserwować niemal codziennie, wyjmując jak rozwiązać problem pleśni i wilgoci na ścianach? z lodówki zimną puszkę, np. z napojem gazowanym – po krótkim czasie puszka pokryje Najlepszym sposobem jest izolacja zewnętrzna tej ściany. Nie zawsze jednak jest się kropelkami rosy – to właśnie wilgoć zawarta w powietrzu wykrapla się na zimnym to możliwe, np. w obiektach zabytkowych (brak możliwości ingerencji w fasadę zewnętrz- aluminium. Podobne zjawisko może nastąpić na styku z zimną, niedocieploną lub słabo ną), budynkach spółdzielczych nie poddanych izolacji termicznej (brak funduszy na pełną izolowaną przegrodą, tj. ścianą zewnętrzną bądź szczytową. termomodernizację), mieszkaniach wynajmowanych w nieocieplonych prywatnych budyn- Zjawisko z tym związane nasiliło się szczególnie w ostatnich latach, kiedy użytkownicy kach lub po prostu przy skłóconych sąsiadach (granice działek, niechęć partycypowania mieszkań i lokali użytkowych wymienili starą stolarkę okienną na nową, plastikową. Co w kosztach ociepleń itp.). W takich przypadkach możemy zastosować Superwand DS.® uległo zmianie? Stare okna bardzo często nie były idealnie szczelne, zapewniały więc natu- do izolacji ściany od wewnątrz. Zanim opiszemy system, spójrzmy, jakie metody są powszechnie stosowane dzisiaj, ralną wymianę powietrza w lokalu (tzw. przewiewy). Nagromadzony nadmiar aby zniwelować poruszany problem: wilgoci w naturalny sposób był wenty- t Pierwszą pospolitą metodą jest wewnętrzna izolacja ściany płytami ze styropianu. Pły- lowany z pomieszczenia i jej obecność ty te nie są jednak w swojej strukturze w pełni paroszczelne. Wilgoć nadal przenika do nie sprawiała żadnych problemów. Dzi- zimnej ściany i skrapla się na niej. Efektem może być pleśń między izolacją a ścianą siaj większość z nas ma w mieszkaniach i konieczność remontu, często już po pierwszym sezonie grzewczym. okna plastikowe, szczelne, które często t Drugą metodą jest zmywanie pleśni specjalnymi środkami i zastosowanie farb z dodat- nie są wyposażone w systemy mikro- kami grzybobójczymi. Efektem jest ponowne pojawienie się grzyba po upływie kilku wentylacji, a nawet jeśli ją posiadają, miesięcy. nie jest ona wykorzystywana w oba- Obie te metody nie służą zwalczaniu przyczyny problemów, lecz zwalczają jedynie ich wie przed utratą ciepła z mieszkania. 12 objawy. 13 Artykuł sponsorowany Superwand DS.® – sposób na suche ściany Sposobem na suche ściany jest ich Artykuł sponsorowany Stosując system izolacji wewnętrznej, w szybki i łatwy sposób możemy pozbyć się kłopotów związanych z wilgocią pochodzącą z kondensacji pary wodnej. Szczegółowy opis montażu znajdą Państwo na www.superwand.pl. ocieplenie na tyle, aby temperatura na Przy tego rodzaju izolacji nadal musimy oczywiście pamiętać o właściwej wentylacji ich powierzchni nie powodowała konden- pomieszczeń. Wentylacja konieczna jest zawsze i polega przede wszystkim na dopro- sacji powietrza. Służą do tego, stosowane wadzeniu świeżego powietrza i odprowadzeniu powietrzna zużytego. Należy przy tym z sukcesem od przeszło 20 lat w Szwajca- pamiętać, że ogrzanie w miarę suchego powietrza jest znacznie szybsze, a zatem tańsze, rii, a od 10 lat w Niemczech, płyty i kliny niż ogrzanie powietrza o dużej wilgotności. Stosując Superwand DS.®, otrzymamy następujące efekty: Superwand DS.®. W Polsce system jest stosowany od 4 lat i znakomicie zdaje eg- t zdrowy klimat w pomieszczeniach (koniec z mokrymi ścianami, pleśnią i grzybem) zamin także w naszych warunkach. t przytulną atmosferę (brak chłodu, który oddaje zimna ściana) t wymierne oszczędności zużycia energii grzewczej. Płyty i kliny Superwand DS.® są obustronnie pokryte celulozowo-aluminiową warstwą paroszczelną (aby mogły być stoso- A to wszystko dzięki: wane dwustronnie). Warstwa ta powoduje brak możliwości przenikania wilgotnego po- t szybkości w zastosowaniu – prowadzi w krótkim czasie do ocieplenia pomieszczenia wietrza i tym samym wilgoci z pomieszczenia do zimnej ściany. Między izolacją a ścianą t łatwości w zastosowaniu – proste i szybkie cięcie, duży format płyt nie ma wilgoci i nie ma możliwości jej zagrzybienia. Wilgoć ma teraz styk z wewnętrzną, t braku konieczności przebudowy wnęk okiennych i drzwiowych (ze względu na niewielką grubość płyt) ciepłą warstwą izolacji, nie występuje już różnica temperatur i nie ma warunków do kondensacji pary wodnej. Płyta Superwand t DS.® posiada we- wnątrz 5, 10 lub 20 mm warstwę z poliuretanu o wartości Lambda 0,025 W/(m · K). pozostawieniu dowolności w wykończeniu zaizolowanej ściany (farba, tapeta, tynk dekoracyjny itp.). Wszystkich zainteresowanych zapraszamy na naszą stronę internetową: www.super- wand.pl lub do kontaktu bezpośredniego. Ma więc znakomite właściwości izolacyjZespół KORFF Isolmatic ne, które w czasach stale rosnących cen energii są bardzo istotne i godne uwagi. Niewielka grubość płyt powoduje brak konieczności przeróbek wnęk okiennych lub drzwiowych. Uzupełnieniem systemu jest klin izolacyjny, polecany do stosowania na przejściach ze ściany szczytowej do wewnętrznej lub ze ściany szczytowej na sufit. Ściana szczytowa jest często tak zimna, że pleśń pojawia się również na 5–10 cm sąsiednich ścian albo na suficie. Aby uniknąć konieczności izolacji całej ściany lub sufitu, stworzyliśmy klin. Zastosowanie klina jest analogiczne do płyt Superwand DS.® Format klina z jednej strony „gubi” grubość izolacji na długości 30 cm, a z drugiej niweluje przemarzanie sufitu lub ściany działowej. 14 KORFF Isolmatic Sp. z o.o. ul. Lotnicza 12, Wojnarowice, 55-050 Sobótka tel. +48 71 39 09 099, fax +48 71 39 09 100 [email protected], www.korff.pl, www.superwand.pl ISOLMATIC 15 Usuwanie wilgoci jak usunąć wilgoć ze ścian Schnięcie zawilgoconych konstrukcji w naturalny sposób, tzn. przy zapewnieniu odpowiedniej wentylacji, np. przy otwartych oknach i drzwiach, zależy m.in. od materiału, z którego zbudowany jest budynek oraz pory roku, w jakiej wystąpiło zalanie. Może ono trwać nawet kilkadziesiąt miesięcy. Bardziej skuteczne są tzw. metody sztuczne, z użyciem specjalnych urządzeń, przyspieszających osuszanie ścian. osuszaczy kondensacyjnych jest zróżnico- t Do remontu – naprawy tynków, podłóg, posadzek oraz prac wykończeniowych – można przystąpić dopiero wtedy, gdy budynek będzie suchy oraz zostaną usunięte objawy korozji biologicznej. t Wydajność osuszaczy kondensacyjnych jest większa w wyższych temperaturach (20–25°C) i przy wyższej wilgotności względnej powietrza (30–90%), dlatego okna i drzwi powinny być podczas ich pracy zamknięte. Przy niskiej wilgotności względnej powietrza nie zaleca się stosowania tej metody. t Osuszanie ścian gorącym powietrzem bez skutecznej wentylacji pomieszczeń daje tylko powierzchniowe efekty. Suszenie gorącym powietrzem przy braku szybkiego odprowadzenia wilgoci na zewnątrz powoduje cyrkulację powietrza w pomieszczeniu i oddawanie wilgoci suchym fragmentom przegród. Nie wolno też wychodzić z założenia, że im wyższa temperatura, tym lepiej. Temperatura powietrza wewnątrz pomieszczeń nie powinna przekraczać 35–37°C, ponieważ grozi to wzrostem ciśnienia pary wodnej w murach (zwłaszcza otynkowanych), a także paczeniem się mebli i elementów drewnianych. nie mocy urządzenia do wielkości pomieszczenia. Najbardziej efektywną formą usuwania wody z przegród jest zastosowanie metod mieszanych, np. wykorzystanie osuszaczy mikrofalowym (generatory mikrofalowe wentylatorów. Metoda ta jest wystarczająca, pod warunkiem, że na zewnątrz jest sucho wyprowadzają wodę zawartą w kapilarach i ciepło. Jeśli na zewnątrz jest zimno, poza stosowaniem wentylatorów należy pomiesz- w kierunku zewnętrznej powierzchni ścia- czenia ogrzewać – włączyć ogrzewanie lub zastosować urządzenia elektryczne: dmucha- ny, skąd odbierają ją osuszacze sorpcyjne). wy, nagrzewnice elektryczne, termowentylatory. Lepiej jednak nie używać pieców na olej Wymaga to jednak odpowiedniego zapro- opałowy, propan czy gaz ziemny, ponieważ wytwarzają one przy spalaniu paliwa parę jektowania technologii, dlatego zalecana wodną, która jeśli nie jest wyprowadzona bezpośrednio na zewnątrz, zwiększa wilgotność jest konsultacja ze specjalistą lub skorzy- powietrza wewnętrznego. stanie z usług wyspecjalizowanej firmy. osuszacze powietrza Metoda sorpcyjna daje najlepsze korzyści, gdy wilgotność względna w pomieszczeniu spadnie poniżej 30%. Okna i drzwi podczas osuszania tą metodą powinny być zamknięte. wana wydajność, co pozwala na dopasowa- sorpcyjnych w połączeniu z osuszaniem Aby przyspieszyć wysychanie konstrukcji, należy intensywnie wietrzyć, a także używać t Aby jednak osuszanie ścian było skuteczne, muszą być usunięte przyczyny za- Jeśli powietrze na zewnątrz jest wilgotne i parne, a także wtedy, gdy jest wilgotne wilgocenia. Przyczyny zawilgocenia mogą i chłodne, lepsze rezultaty od ogrzewania i wentylowania daje zastosowanie elektrycz- być różne, różne też będą jego objawy. nych osuszaczy powietrza. Metoda ta nie powinna być jednak stosowana w budynkach Na przykład podciąganie kapilarne objawia z niesprawną izolacją przeciwwilgociową, gdyż osuszanie będzie powodowało zwiększone się najczęściej pasem zawilgocenia ściany wnikanie wilgoci z gruntu w ściany i podłogę. o prawie stałej wysokości, krystalizacją soli Osuszacz sorpcyjny wchłania wilgoć z powietrza. Suche powietrze w kontakcie z wil- na powierzchni ściany, a w pomieszczeniach wilgocią na drewnianych listwach przypodło- gotnymi przegrodami jest w stanie odebrać z nich nadmierną ilość wody, co prowadzi do gowych. Nieregularne ciemne plamy na ścianach murowanych wskazują na higroskopijny stanu tzw. wilgotności równowagi. Osuszanie wilgotnego powietrza następuje po przej- pobór wilgoci (higroskopijność materiałów to zdolność do pobierania z otoczenia pary ściu przez urządzenie ze środkiem absorbującym wilgoć (na filtrze obrotowym). Może wodnej). Plamy i zabrudzenia w dolnej części muru nad poziomem terenu to skutki od- to być np. żel silikonowy, chlorek litu lub żel krzemionkowy. Osuszone powietrze jest działywania wody rozbryzgowej. Obecność grzybów pleśniowych w pomieszczeniach jest podgrzewane i wraca do pomieszczeń, aby ponownie nasycić się parą wodną. Natomiast najczęściej skutkiem kondensacji pary wodnej. wilgoć odebrana z osuszanego powietrza odprowadzana jest na zewnątrz. Proces ma charakter cykliczny i trwa aż do osuszenia przegród. Aby wyeliminować przyczyny zawilgocenia, w zależności od jego źródła, należy wykonać przeponę przerywającą podciąganie kapilarne lub odtworzyć izolację pionową, zasto- W osuszaczach kondensacyjnych wilgotne powietrze zasysane jest przez wentylator sować tynk renowacyjny, wykonać drenaż, zapewnić odpowiednią termoizolacyjność ścian (wymuszający obieg powietrza) i przesyłane na oziębiający parownik, w którym następu- oraz wentylację pomieszczeń, przywrócić takie ukształtowanie terenu, które pozwoli na je kondensacja pary wodnej. Kondensat zbiera się w zbiorniku, skąd za pomocą pompy odprowadzenie wody opadowej z budynku, naprawić uszkodzone rynny i rury spustowe. odprowadzany jest do instalacji ściekowej. Parametry podczas osuszania dobiera się tak, Warto pamiętać, że źródło zawilgocenia oraz sposoby jego usunięcia powinien określić aby w ciągu godziny wymienić około 3,5 objętości powietrza w pomieszczeniu. Zaletą 16 specjalista podczas analizy stanu technicznego budynku. 17 Artykuł sponsorowany ochrona elewacji przed występowaniem wykwitów solnych Artykuł sponsorowany występowanie wykwitów, jest czas kontaktu wody ze źródłem soli. Dlatego, ze względu na czas oddziaływania wilgoci, występujące wykwity można podzielić na pierwotne, tzn. powstałe bezpośrednio po zabudowaniu i związaniu materiału oraz wtórne, pojawiające się po pewnym, dłuższym upływie czasu. Trwałe pogorszenie estetyki zewnętrznych powierzchni ścian jest najczęściej skutkiem występowania wykwitów solnych z podłoża. Potocznie jako wykwity solne określa się związki chemiczne zaliczane do soli rozpuszczalnych w wodzie, które w postaci nalotów wykrystalizowały na powierzchni materiałów budowlanych. Nie zmienia to faktu, że każdy taki wykwit na powierzchni elewacji w znacznym stopniu pogarsza estetykę obiektu i może doprowadzić do trwałego uszkodzenia oraz odbarwienia zewnętrznej warstwy. Jest jednak na to sposób, firma Farby Kabe oferuje specjalne preparaty do ochrony technologicznej ścian i cokołów budynku. Zjawisko migracji wody wraz z solami odbywa się podczas wysychania zawilgoconego materiału. Szybkość tego procesu zależy od równowagi temperaturowo-wilgotnościowej między podłożem a otoczeniem. Im jest ona wyższa, tym intensywniej zachodzą procesy Centrum bankowo-finansowe, dawny gmach KC PZPR, Warszawa Dom i Pracownia Olgi Boznańskiej Kraków, ul. Piłsudskiego 21 schnięcia, a tym samym transportu oraz krystalizacji soli na powierzchni elewacji. Z tego też względu w niektórych porach roku, tj. wiosną i jesienią, wykwity pojawiają się częściej i intensywniej niż w pozostałych. Kolejnym czynnikiem mającym wpływ na występowanie wykwitów jest skład stosowanych materiałów budowlanych oraz ich parametry hydrofobowe, dyfuzyjne i wytrzymałościowe. Z punktu widzenia ograniczenia możliwości występowania wykwitów najważniejsze jest zabezpieczenie elewacji powłokami, które umożliwią szybkie i swobodne odprowadzenie wilgoci poza obręb elewacji, a jednocześnie będą stanowiły skuteczną ASP – Pl. Matejki, Kraków przyczyny powstawania wykwitów na powierzchni elewacji barierę dla wnikania wody z zewnątrz. warunki aplikacji i prawidłowe wykonawstwo Warunki aplikacji i sposób prowadzenia robót mają istotne znaczenie dla przebiegu Czynnikiem niezbędnym dla powstania wykwitu solnego jest źródło soli rozpuszczal- reakcji wiązania i twardnienia wielu hydraulicznych materiałów budowlanych, a w konse- nej w wodzie i woda, na przykład w postaci wilgoci. Gdy brak jest wody to, mimo że kwencji powstawania związków rozpuszczalnych w wodzie. Dlatego prace z tymi mate- w podłożu może znajdować się sól rozpuszczalna w wodzie, zjawisko wykwitów solnych riałami należy zawsze prowadzić w ściśle określonym reżimie technologicznym (w temp. nie wystąpi. To właśnie migracja wody przez porowate materiały budowlane jest bezpo- powyżej +5°C oraz poniżej +25°C), niezależnie od tego, czy mamy do czynienia z zapra- średnią przyczyną, powstawania wykwitów solnych na powierzchni elewacji. Sole poja- wą gotową, czy też przygotowaną bezpośrednio na budowie. wiające się, jako wykwity solne, w zależności od składu chemicznego, mogą mieć różny W czasie gorących dni należy ograniczyć prace na powierzchniach bezpośrednio na- stopień rozpuszczania w wodzie. Dlatego dodatkowym czynnikiem, który ma wypływ na słonecznionych i zabezpieczyć powierzchnię elewacji odpowiednimi siatkami osłonowymi. 18 19 Artykuł sponsorowany Artykuł sponsorowany W czasie opadów atmosferycznych nie powinno się prowadzić prac, a cały wznoszony mur cych zmniejsza napięcie powierzchniowe podłoża, dzięki czemu nie jest możliwe zwilżenie należy zabezpieczyć przed dostępem wody (np. folią). Po zakończeniu etapu murowania go wodą. Jednocześnie powstała powłoka ma mikroporowatą strukturę, umożliwiającą i tynkowania należy odczekać odpowiedni okres (zależy to od warunków pogodowych), swobodne oddychanie ścian zewnętrznych. Powszechne zastosowanie przy hydrofobiza- aby pozwolić odparować wodzie technologicznej z muru. Do kolejnych prac wykończe- cji chłonnych materiałów budowlanych znajdują silikonowe preparaty HYDROPOR niowych można przystąpić dopiero wówczas, gdy z muru została usunięta woda techno- i SILIKON B Farby KABE. Oba preparaty skutecznie zabezpieczają podłoże przed wni- logiczna. Ściana zewnętrzna powinna być właściwie zabezpieczona przed podciąganiem kaniem wody deszczowej i substancji agresywnych zawartych w powietrzu. Zapewniają kapilarnym wilgoci z podłoża. wysoką ochronę przed powstawaniem plam i wykwitów oraz przed rozwojem glonów ochrona konstrukcyjna Nie mamy wpływu na skład chemiczny i sposób oddziaływania otoczenia na elewację budynku. To, co od nas zależy, to rodzaj zastosowanych materiałów budowlanych oraz Pałac Mańkowskich, ul. Topolowa, Kraków Ratusz w Przemyślu Kamienica Celejowska, Kazimierz Dolny nad Wisłą Kościół św. Wojciecha, Kraków projekt architektoniczny budynku. Dlatego też budynki należy projektować w taki sposób, i grzybów. Znacznie redukują nasiąkliwość powierzchniową podłoża i zwiększają odpor- aby były maksymalnie zabezpieczone przed wodą, zarówno opadową, jak i gruntową ność na zabrudzenia. Stosowane są do hydrofobowej impregnacji wszelkich podłoży bu- oraz rozbryzgową. Im lepiej chronimy elewację przed wodą, tym mniejsze będzie praw- dowlanych występujących na zewnątrz budynku, a w szczególności do impregnowania dopodobieństwo wystąpienia nieestetycznych wykwitów. Dlatego do ochrony przed wy- podłoży betonowych, tynków wapiennych, wapienno-cementowych i cementowych, płyt kwitami solnymi służą wszystkie środki, które prowadzą do ochrony przed wilgocią i/lub cementowo-włóknowych, murów z klinkieru, z cegły licowej, z cegły silikatowej, okładzin wspomagają szybkie schnięcie elewacji budynku. Niestety, w nowoczesnej architekturze z piaskowca i chłonnych powłok malarskich. Charakterystycznym przykładem zastosowa- często rezygnuje się ze sprawdzonych przez wieki zadaszeń i okapów, dlatego nie może nia tych preparatów jest hydrofobowa impregnacja strefy cokołowej budynku, narażonej dziwić fakt częstego występowania wykwitów na obiektach bez odpowiedniego występu na intensywne działanie wody rozbryzgowej i szybkie zabrudzenie powierzchni. dachowego. Dach skutecznie chroni przed opadami i skraca okres zawilgocenia elewacji. ochrona technologiczna Pod pojęciem ochrony technologicznej budynku rozumie się wszystkie dodatkowe środki ochrony powierzchni zapewniające skuteczną ochronę przed niepożądanym wnikaniem wód opadowych i wilgoci. Taką ochronę zapewnia impregnacja powierzchniowa lub pokrycie elewacji powłokami ochronnymi. Zastosowanie impregnatów hydrofobizują- 20 Farby KABE Polska Sp. z o.o. ul. Śląska 88, 40-742 Katowice tel. 32 204 64 60, fax 32 204 64 66 e-mail; [email protected] www.farbykabe.pl 21 Usuwanie pleśni pleśń na ścianie – skąd się bierze i jak ją zwalczać ściem z sytuacji jest zmiana warunków klimatycznych w pomieszczeniu (zwiększenie cyrkulacji powietrza, optymalizacja wentylacji grawitacyjnej itp.). Warunki termiczne wewnątrz pomieszczenia także wpływają na rozwój pleśni. Niskie temperatury ograniczają ruchy konwekcyjne powietrza, a więc spowalniane zostają pro- Wilgoć jest sprzymierzeńcem mikroorganizmów (grzybów i glonów), dlatego konieczne jest podjęcie natychmiastowych działań biobójczych. Na obecność pleśni na ścianach wpływa wiele czynników, które tworzą sprzyjający klimat dla jej rozwoju. przyczyny pojawienia się pleśni cesy osuszania miejsc „mokrych” na ścianach. Niedogrzewanie pomieszczeń może więc stanowić czynnik wspomagający ich wegetację. jak usunąć pleśń ze ściany? Jedynym sposobem jest usunięcie pleśni z powierzchni ściany wraz z usunięciem przyczyn zawilgocenia. W żadnym innym przypadku gwarancji takich nie ma. Pleśń najlepiej rozwija się w środowisku o podwyższonym zawilgoceniu i umiarko- Usuwanie pleśni najprościej daje się przeprowadzać metodami mechaniczną i che- wanych temperaturach. Na ścianach wewnątrz pomieszczeń są to miejsca występowa- miczną: mechanicznie zdziera się warstwę pleśni wraz z grzybnią, a chemicznie oczysz- nia mostków termicznych, spowodowane brakiem docieplenia muru, gdzie na styku po- czoną powierzchnię odkaża odpowiednimi preparatami pleśnio- i grzybobójczymi. wierzchni ściany z otoczeniem występuje zjawisko skraplania się wilgoci. Takie miejsca W trakcie wykonywania takich prac należy charakteryzują się stałą podwyższoną wilgotnością, która sprawia, że łatwo przylegają do przestrzegać zaleceń producentów, aby nich mikrocząsteczki organiczne (kurz, tłuszcz itp.) i tworzą znakomite warunki dla roz- nie doszło do zatruć. Tak przygotowaną woju pleśni. Osadzające się na takim podłożu zarodniki pleśni szybko wytwarzają grzyb- powierzchnię ściany wykańcza się zgodnie nię, która systematycznie wrasta w ścianę, a obumieranie starych komórek i mnożenie się z regułami sztuki budowlanej. innych organizmów. W miarę wzrostu kolonii pleśni rośnie dodatkowo stopień absorbowanej przez nią wilgoci bytowej unoszącej się z prądami konwekcyjnymi powierza. W re- czyszczenie Zainfekowaną powierzchnię należy zultacie powiększa się zakres oddziaływania pleśni na ścianę, a warunki mieszkaniowe wstępnie oczyścić z nalotów jeszcze przed zdecydowanie ulegają pogorszeniu. Wyjściem z takiej sytuacji jest ocieplenie ściany. zastosowaniem preparatu grzybobójczego. Mogą też występować inne przyczyny zawilgocenia, np. przebiegające w murze nieo- Technologię czyszczenia trzeba dobrać in- cieplone rury wodociągowe, które również na powierzchni ściany tworzą mostki termicz- dywidualnie do sytuacji. O wyborze decy- ne. Ich otulenie usuwa problem. duje wielkość powierzchni, jej lokalizacja Utrzymywanie się wilgoci w ścianie może też być skutkiem zacieków, które spowodo- i stopień zainfekowania. Bardzo silne naloty wane są wadliwie działającymi instalacjami wodno-kanalizacyjnymi, niewłaściwymi sy- trzeba usunąć mechanicznie. Jeśli zagrzy- stemami odprowadzania wód deszczowych, ich uszkodzeniami, błędnymi rozwiązaniami bienie powierzchni jest lekkie, naloty moż- konstrukcyjnymi budynku powodującymi podcieki (np. brakiem lub złym wykonaniem na zdrapać szczotką na mokro i odkurzyć okapów, niespełnieniem wymogów technologicznych dotyczących spadków połaci dacho- z pyłu. Szczegóły techniczne, a więc typ wych, powierzchni tarasów i balkonów), złym wykonawstwem lub brakiem konserwacji dyszy oraz wielkość ciśnienia w przypadku (zapchaniem) instalacji odprowadzających wodę itp. Takie usterki wymagają usunięcia. mycia ciśnieniowego lub sztywność włosia Pojawianie się kolonii pleśni może również wynikać z przyczyn prozaicznych: braku szczotek do usuwania ręcznego, należy do- wentylacji w pomieszczeniu, zwłaszcza takim, gdzie występują zjawiska podwyższonej brać odpowiednio do intensywności zabru- emisji pary wodnej. Prądy konwekcyjne unoszą ją do stref, gdzie ulega skraplaniu. Wyj- dzenia i wytrzymałości podłoża. 22 W budynkach żyją grzyby dwóch rodzajów: grzyby domowe oraz grzyby pleśniowe. Grzyby domowe rozkładają drewno i inne materiały organiczne, natomiast grzyby pleśniowe tworzą naloty na powierzchni drewna, murów, tynków czy materiałów wykończeniowych. Pierwsze objawy rozwoju grzybów widoczne są na elementach budowlanych w postaci nalotu, przebarwień lub (w miejscach o ograniczonej wymianie powietrza) w postaci zapachu stęchlizny. Glony rozwijają się zwłaszcza na pokryciach dachowych ceramicznych i cementowych, konstrukcjach ceglanych i betonowych, tynkach i powłokach malarskich. Ich wzrost powoduje powierzchniowe i wgłębne zniszczenia – rozwijające się w szczelinach glony powodują ich poszerzanie się. Najczęściej objawiają się w postaci zielonego, różowego lub brunatnego nalotu na powierzchni. Fot. M. Rokiel nowych zwiększa obecność substancji organicznych, stanowiących podłoże dla rozwoju Gdzie rozwijają się grzyby i glony? Grzyby pleśniowe rozwijające się w pomieszczeniu 23 Usuwanie pleśni USUWANIE PLEŚNI, GRZYBÓW, WYKWITÓW Fot. Caparol W trakcie czyszczenia trzeba być przygotowanym na ryzyko odpadania słabych warstw podłoża. Jakość podłoża można określić na podstawie próby mycia jego fragmentu. Jeśli np. tynk jest słaby, a nie jest przewidziana jego wymiana, lub gdy czyszczona powierzchnia jest a) niewielka, np. w przypadku fug, nalot należy usuwać ręcznie, używając szczotek z odpowiednio sztywnym włosiem. Myjką wysokociśnieniową z dyszą z płaskim strumieniem wody posługujemy się, usuwając naloty z elewacji, gdy tynki są silnie związane z podłożem i nie zachodzi ryzyko ich uszkodzenia. Maksymalne ciśnienie nie powinno być większe b) niż 150 barów. Gdy elewacja jest wyjątkowo zatłuszczona, co utrudnia dostęp preparatowi grzybobójczemu, do mycia można użyć detergentu. Przy silnych nalotach efekt wstępnego zmywania można wzmocnić zastosowaniem gorącej wody. odkażanie c) Zabiegi biobójcze: usuwanie nalotu wodą pod ciśnieniem (a), odkażanie powierzchni preparatem biobójczym (b), malowanie powierzchni (c) Preparat odkażający nanosi się równomiernie na podłoże pędzlem, wałkiem malarskim PILMAS Zabójca Pleśni – polski produkt z atestem – szybko likwiduje pleśń, grzyby i glony powstałe na wszelkiego rodzaju materiałach stosowanych w budownictwie, wewnątrz i na zewnątrz pomieszczeń. Nadaje się do czyszczenia zewnętrznych ścian budynków, niezależnie od materiału elewacyjnego (tynki tradycyjne, mineralne, akrylowe, silikonowe i inne). Preparat PILMAS Zabójca Pleśni można stosować także do czyszczenia płyt betonowych, lastriko, kamienia (np. pomników), drewna (architektury ogrodowej, np. płotów, pergoli, ławek). PILMAS Zabójca Pleśni wnika w podłoże, likwidując wszystkie ogniska pleśni. Po ich usunięciu nie pozostawia po sobie żadnych związków chemicznych, ulega całkowitemu rozkładowi, ulatnia się w powietrzu. Środek PILMAS Zabójca Pleśni można stosować w różnego typu zakładach produkcji, nawet wyrobów spożywczych. Preparat ma właściwości grzybobójcze, pleśniobójcze i bakteriobójcze. Działa dezynfekująco, pozostawia świeży zapach. Dodatkowym czynnikiem jest działanie wybielające. Funkcjonalny spryskiwacz zabezpieczający przed kapaniem ułatwia aplikację preparatu w trudno dostępnych miejscach, co skraca do minimum czas poświęcony lub metodą natryskową. Ze względu na możliwość występowania grzybni w różnych fa- na pozbycie się problematycznej pleśni. zach rozwoju (łatwą do unicestwienia grzybnię wegetatywną i kiełkujące zarodniki oraz POSIADA ZEZWOLENIE MINISTRA ZDROWIA dużo bardziej odporne formy przetrwalnikowe takie jak konidiom) preparat trzeba nano- Działanie środka PILMAS Zabójca Pleśni sić kilkakrotnie. Do użytku wewnątrz 20 lat na rynku P.P.H. SBS-SIM Mińsk Mazowiecki tel./faks + 48 25 759 07 41 tel./faks + 48 25 758 65 20 i na zewnątrz www.sbs-sim.pl zabezpieczanie przed ponownym wystąpieniem korozji Jeżeli skuwana była wierzchnia warstwa podłoża, należy ją odtworzyć, używając odpowiednich zapraw (zgodnie z technologią ich stosowania). Malowanie powierzchni, na przed których zastosowano preparat grzybobójczy, można przeprowadzić nie wcześniej niż po 48 godz. od użycia preparatu. W przypadku zastosowania preparatu wewnątrz użytkowanie pomieszczeń można rozpocząć po upływie 48 godz. od naniesienia środka. Do malowania najlepiej użyć preparatów lub farb silikonowych. Ograniczą one chłonność podłoża i zmniejszą ryzyko ponownego skażenia. 24 po na tynku akrylowym 25 Artykuł sponsorowany PCI Lastogum – kompleksowe uszczelnienie nowoczesnej łazienki t do łazienek i pomieszczeń mokrych t na ściany i posadzki t pod okładziny ceramiczne, kamienne i szklane nowe potrzeby: od łazienki do oazy wypoczynku i rekreacji Obserwowany w ostatnim czasie trend ku rosnącej dbałości o ciało powoduje wzrost wymagań stawianych łazienkom. Higiena jak zawsze stoi na pierwszym miejscu, ale coraz częściej dochodzi do głosu aspekt rekreacji w komfortowych warunkach. Nowoczesna łazienka staje się więc miejscem wydłużonego wypoczynku po trudach dnia. Producenci płytek i armatury łazienkowej próbują dopasować swoją ofertę do tych nowych potrzeb użytkowników łazienek, oferując płytki wielkoformatowe, bezprogowe brodziki i armatury z regulacją strumienia wody. Konsekwencją tego są z kolei rosnące wymagania co do długowieczności i niezawodności zespolonych uszczelnień podpłytkowych. Rozwiązaniem, które perfekcyjnie spełnia te oczekiwania jest powłoka uszczelniająca PCI Lastogum. 26 27 Artykuł sponsorowany Artykuł sponsorowany pewna, szybka i elastyczna praca w systemie PCI oferuje perfekcyjnie dopasowane do siebie produkty, tworzące razem niezawodny system. PCI Gisogrund zapewnia bezpieczne i szybkie zagruntowanie podłoża. Uszczelnienie PCI Lastogum z taśmą PCI Pecitape Objekt oraz narożnikami i manszetami chronią skutecznie przed wilgocią i stanowią idealne podłoże dla okładziny płytkowej. 1 – PCI Gisogrunt ® 2 – PCI Pericem ® 515 t armatury łazienkowe z regulacją strumienia wody t płytki wielkoformatowe t brodziki podpłytkowe (bezprogowe) 3 – PCI Pericret ® 4 – PCI Lastogum ® 4a – PCI Pecitape ® Object 5 – PCI Pericol ® Extra 6 – PCI Nanofug ® Premium zalety uszczelnienia PCI Lastogum t Gotowa do użycia. t Dostępna w dwóch kontrastowych kolorach – szarym i białym – w celu łatwej optycz- 7 – PCI Silcofug ® E nej kontroli pokrycia izolowanej powierzchni. t Biały kolor drugiej warstwy zapobiega negatywnym efektom kolorystycznym w przypadku okładzin przezroczystych, np. mozaiki lub płytek szklanych. t Bardzo wysoka elastyczność – mostkuje ewentualne wtórne rysy w podłożu o rozwartości min. 0,75 mm. t Brak rozpuszczalników czy innych substancji toksycznych – produkt ekologiczny, przyjazny dla środowiska i bezpieczny dla zdrowia zarówno wykonawcy uszczelnienia, jak i użytkownika. t Minimalizacja odpadów dzięki optymalnemu zróżnicowaniu wielkości opakowań: 4, 8 i 25 kg. t Wyjątkowo szybki czas schnięcia. W temperaturze pokojowej (ok. +20°C) już po 1 godzinie od nałożenia pierwszej warstwy można nakładać drugą warstwę, a po kolejnych 2 godzinach druga warstwa nadaje się do przyklejania płytek. t Jakość potwierdzona niezależnymi aprobatami i świadectwami, takimi jak np.: – Aprobata Techniczna ITB nr AT-15-6317/2012, – Świadectwo badań Uniwersytetu Technicznego w Monachium, – Deklaracja Produktu Ekologicznego niemieckiego Instytutu Budownictwa i Środowiska (IBU). 28 29 Artykuł sponsorowany Artykuł sponsorowany 4. Druga warstwa uszczelnienia. Już system łazienkowy PCI krok po kroku po godzinie można położyć drugą warstwę 1. Gruntowanie. Podłoże musi być suche, PCI Lastogum (białego). Należy nią pokryć mocne, czyste i pozbawione warstw zmniej- także krawędzie wbudowanych w uszczel- szających przyczepność. Na podłoża chłon- nienie taśm i manszet. Po całkowitym wy- ne najlepiej nadaje się PCI Gisogrund. Na schnięciu uszczelnienia można zamontować podłożach cementowych i cementowo-wa- wanny i brodziki. Po ok. 1–2 godzinach od piennych należy rozcieńczyć go wodą w pro- nałożenia drugiej warstwy PCI Lastogum porcji 1:1 do 1:2. Podłoża gipsowe i płyty można przystąpić do wyklejania płytek. Zu- kartonowo-gipsowe – gruntować bez roz- 1 5 życie produktu w drugiej warstwie to także około 550–600 g/m2. cieńczania. 2. Uszczelnienie narożników, połą- 5. Wyklejanie płytek. Zależnie od for- czeń i przejść instalacyjnych. W naro- matu i materiału, z którego wykonano płytki, żach ściana/ściana i ściana/posadzka należy zaleca się użycie do ich przyklejenia odpo- przy użyciu PCI Lastogum wkleić taśmy wiedniego kleju PCI, np.: PCI Pericol Extra, PCI Pecitape Objekt. Przejścia króćców rur PCI Pericol Flex, PCI Nanolight lub PCI wodociągowych uszczelnić manszetami PCI Carraflex. 6 Pecitape 10×10 cm, także wklejonymi na PCI Lastogum. W przejściach rur kanalizacyjnych i wokół odpływów wkleić na PCI Lastogum 2 6. Fugowanie. Optymalna zaprawa do fugowania płytek ceramicznych lub szklanych manszety PCI Pecitape 42,5×42,5 cm, to PCI Nanofug Premium. Do okładzin ka- w których wycięto otwór, dopasowany do miennych zaleca się PCI Carrafug. 7 średnicy przejścia rurowego czy odpływu podłogowego. Po naklejeniu taśm i manszet 7. Uszczelnienie elastyczne. W wewnętrznych narożach ścian, na styku ścian i po- należy także przesmarować ich krawędzie sadzki, przy przejściach instalacyjnych oraz w miejscu styku okładziny płytkowej ze sto- masą PCI Lastogum. larką i wbudowanymi elementami wyposażenia należy wykonać spoinowanie elastyczne 3. Pierwsza warstwa uszczelnienia. 3 uszczelniaczem silikonowym PCI Silcofug E. W przypadku okładzin kamiennych należy 4 BASF Polska Sp. z o.o. Dział Chemii Budowlanej ul. Wiosenna 12, 63-100 Śrem www.pci-polska.pl [email protected] użyć uszczelniacza PCI Carraferm. Za pomocą wałka lub pędzla nanieść na całą powierzchnię pierwszą warstwę uszczelnienia PCI Lastogum (szarego). Nałożona warstwa powinna być możliwie jak najcieńsza, ale musi całkowicie kryć powierzchnię (kolor podłoża nie powinien przez nią prześwitywać). Orientacyjne zużycie: 550–600 g/m2. 30 31 Izolacja pomieszczeń mokrych jak uszczelnić pomieszczenia wilgotne Źle wykonana izolacja przeciwwilgociowa w budynku to jedna z najczęstszych przyczyn powstawania grzybów w domach i mieszkaniach. Działania profilaktyczne pozwolą zminimalizować jej skutki lub pozbyć się problemu. Jednym z nich jest odpowiednie wykonanie izolacji przeciwwilgociowej w łazience. zapraw cementowych. Materiały tego typu są na tyle wytrzymałe, że nadają się również do izolacji balkonów, tarasów, a nawet zbiorników wodnych. folia w płynie Najpopularniejszym materiałem do tego typu uszczelnień jest tzw. folia w płynie. Jest to wodna dyspersja tworzyw sztucznych, złożona ze spoiwa polimerowego, wypełniaczy i środków modyfikujących. Stosuje się ją pod ścienne i podłogowe płytki ceramiczne. Zalanie mieszkania sąsiada to najbardziej oczywista konsekwencja braku lub nieodpo- Folie są dostępne w postaci gotowej do nanoszenia. Ich najważniejszą zaletą, oprócz wiedniego wykonania izolacji przeciwwilgociowej. Jest jeszcze kilka innych: odspojenie izolacyjności, jest elastyczność, czyli możliwość kompensacji odkształceń występujących i pękanie płytek, pękanie murów oraz rozwój korozji biologicznej, czyli wzrost grzybów w podłożu. Należy jednak pamiętać, że folie w płynie nie zapewnią wodoszczelności po- i glonów. mieszczeń bez zastosowania potrzebnych akcesoriów. Dobrze jest stosować rozwiązania po co uszczelniać? Wyposażenie łazienki w zafugowaną klasycznie okładzinę ceramiczną nie uwalnia od problemu zalania mieszkania położonego niżej. Płytki są odporne na wilgoć, ale nie sta- systemowe, które mają aprobatę ITB. System taki zawiera komplet materiałów (folie oraz akcesoria) współgrające ze sobą pod względem przyczepności i izolacji. uszczelnienia dwuskładnikowe nowią wodoszczelnego zabezpieczenia podłoża, pomimo ich małej nasiąkliwości. Jeszcze Dwuskładnikowe zaprawy uszczelniające produkowane są najczęściej na bazie cemen- większym problem są fugi. Gwarancje producenta dotyczące wodoodporności nie mają tu portlandzkiego z dodatkiem środków poprawiających elastyczność i szczelność. Do nic wspólnego z wodoszczelnością. Załóżmy jednak, że wszystkie materiały użyte do wy- suchej mieszanki zamiast wody dodaje się drugi komponent – emulsję polimerową. Masy konania okładziny są wodoszczelne. Niestety, to nie wystarczy. Ponieważ przez wszelkie dwuskładnikowe charakteryzują się dobrą przyczepnością do materiałów budowlanych szczeliny, wzdłuż krawędzi wanien i brodzików woda może przesiąkać i prowadzić do za- i wysoką odpornością na niskie temperatury, co pozwala na stosowanie ich na tarasach wilgocenia podłoży. Z różnych powodów przeznaczone do tego celu materiały uszczelnia- i balkonach czy nawet jako zewnętrzne izolacje ścian piwnicznych. Są odporne na sole jące odspajają się od płytek, armatury itp., tworząc idealne warunki do penetracji wody zawarte w wodzie lub w powietrzu. Niektóre z nich są zdolne do mostkowania rys o sze- pod okładzinę. rokości do 0,8 mm i wykazują odporność na środowisko agresywne. Mogą być używane Zawilgocenie jest szczególnie groźne w wypadku podłoży wykonanych z gazobetonu, także jako powłoka ochronno-uszczelniająca w komunalnych oczyszczalniach ścieków, płyt gipsowo-kartonowych, mas gipsowych. Jego konsekwencją mogą być uszkodzenia, zbiornikach na gnojowicę itp. Ich wodoszczelność dochodzi do 70 m słupa wody. Po- takie jak: wypłukiwanie spoiwa, niszczenie betonu, powstawanie rys, zagrzybień i wy- dobnie jak w przypadku folii jednoskładnikowych, aby osiągnąć szczelność powierzchni kwitów. Miejsca narażone na czasowe oddziaływanie wilgoci i wody nazywane są wilgot- przy zastosowaniu uszczelnień dwuskładnikowych, należy użyć wraz z nimi odpowiednich nymi i mokrymi strefami budynku. Są to przede wszystkim podłoga i ściany w pobliżu akcesoriów. kabiny prysznicowej, umywalki i wanny. Przyjmuje się, że do strefy mokrej należy cała powierzchnia podłogi i część ścian do 10 cm wysokości ponad nią. czym uszczelniać? niezbędne akcesoria Aby skutecznie uszczelniać powierzchnie jedno- i dwuskładnikowymi foliami, trzeba zastosować kilka niezbędnych akcesoriów. Są nimi taśmy uszczelniające, narożniki i pier- W miejscach o podwyższonej wilgotności, takich jak łazienki, natryski, toalety, kuchnie, ścienie. Taśm używa się do zabezpieczania przerw dylatacyjnych i krawędzi, np. na styku pralnie itd., zaleca się stosowanie dodatkowego zabezpieczenia przed wilgocią w postaci dwóch ścian lub ścian z podłogą. Narożniki uszczelniające stosuje się w wewnętrznych jedno- lub dwuskładnikowych bezspoinowych folii uszczelniających lub wodoszczelnych i zewnętrznych narożach ścian, przy podłodze. Natomiast pierścienie wklejane są przy kratkach ściekowych oraz w miejscach przejść rur instalacyjnych przez ściany i podłogi. 32 33 Izolacja pomieszczeń mokrych Montaż akcesoriów porność na chemikalia. Niektóre zawierają w swoim składzie wnikające w podłoże aktyw- Pierwszymi elementami, które należy przymocować w systemie uszczelnień, są narożniki wewnętrzne i zewnętrzne. W tym celu folię elastyczną lub cementową zaprawę uszczelniającą nanosi się na podłoże w narożnikach pomieszczenia, na krawędziach połączeń ścian z podłogą i z sąsiednimi ścianami oraz wzdłuż dylatacji podkładu. Następnie w świeżo rozprowadzoną masę wtapia się perforowane pasy boczne narożników i taśm uszczelniających. Podobnie należy postąpić w przypadku izolacji podejść rur instalacji wodno-kanalizacyjnych i kratek ściekowych. Do izolacji tego typu miejsc wykorzystuje się pierścienie ścienne i przypodłogowe. Po wykonaniu zabezpieczenia wszystkich newralgicznych miejsc pokrywa się masą uszczelniającą zarówno akcesoria, jak i wszystkie pozostałe przewidziane do izolacji powierzchnie. Masę uszczelniającą nakłada się w dwóch warstwach. Pierwszą warstwę zawsze nanosi się pędzlem lub wałkiem malarskim, drugą – za pomocą pacy stalowej, pędzla lub wałka malarskiego. Nanoszenie drugiej warstwy można rozpocząć po całkowitym wyschnięciu pierwszej warstwy (z reguły po kilku godzinach). Grubość warstwy hydroizolacji powinna wynosić od 1 do 5 mm. Wszystkie prace należy wykonywać przy temperaturze podłoża od +5 do +30°C. Świeżo wykonane powierzchnie (np. tynki, posadzki) mogą być uszczelniane po minimum 14 dniach od czasu ich wykonania. Powierzchnie uszczelnione należy chronić przez około 3 dni przed oddziaływaniem wody pod ciśnieniem. ne środki, które wchodzą w reakcję z wodą i tworzą krystaliczne substancje zatykające pory materiału. Minusem jest mała grubość warstwy i w związku z tym jej podatność na uszkodzenia, co może skutkować pęknięciem powierzchni i utratą wodoszczelności całej warstwy. Zaprawa może być stosowana na ścianach i podłogach, wewnątrz i na zewnątrz budynku. Fot. Izohan Zapobieganie powstawaniu glonów i grzybów jest z pewnością łatwiejsze niż ich usu- wanie. Uszczelnianie pomieszczeń szczególnie narażonych na rozwój korozji, pozwala wyeliminować lub zminimalizować problem. Odpowiednio wykonana izolacja przeciwwilgociowa zapobiega powstawaniu zagrzybienia w domach i mieszkaniach. Rozwój korozji biologicznej, czyli wzrostu grzybów i glonów to jedna z konsekwencji braku izolacji. Przed wykonaniem uszczelnienia należy zapoznać się z instrukcją zawartą na opakowaniu lub karcie technicznej wyrobu i przestrzegać zasad w niej podanych. Piotr Idzikowski Fot. Atlas Jak wykonać uszczelnienie? Najczęściej oferowane taśmy mają szerokość 120 mm i jednolitą grubość 0,75 mm. Akcesoria wykonane są przeważnie z ekstremalnie odpornego na rozerwanie poliestru – poprzecznie elastycznego. Występująca w środkowym obszarze warstwa uszczelniająca jest wykonana z bardzo odpornego termoplastycznego elastomeru. Materiał ten ma zdolność Fot. Izohan odkształcenia poprzecznego i jest bardzo dobrze przyczepny do wszelkiego rodzaju mas uszczelniających. Taśmy, narożniki i pierścienie zatapia się w świeżo naniesionej pierwszej warstwie folii, a po jej wyschnięciu nakłada się na wszystko warstwę drugą. cementowe zaprawy uszczelniające Zaprawy hydroizolacyjne sprzedawane są w postaci suchej mieszanki wysokiej jakości cementów, żywic proszkowych najnowszej generacji, wypełniaczy mineralnych oraz środków modyfikujących. Oprócz uszczelniania powierzchni pod okładzinami, na które woda działa bezciśnieniowo, można nimi izolować zbiorniki wodne. Podłożem dla zaprawy cementowej może być porowata powierzchnia mineralna, taka jak: tynk cementowy, cementowo-wapienny, podkład podłogowy, elementy betonowe i żelbetowe. Zaprawy te znajdują zastosowanie zwłaszcza w uszczelnieniach piwnic i fundamentów. Służą także do zabezpieczania przed wilgocią starych budynków i ich elementów. Mają wysoką od- 34 Podstawą skutecznego i ekonomicznego wykonania uszczelnienia jest dobrze przygotowane podłoże. Ocenę każdego podłoża zaczyna się od sprawdzenia jego podstawowych właściwości. Podłoże pod system uszczelnień powinno być nośne, tzn. mocne, stabilne i oczyszczone z kurzu, brudu, wykwitów solnych i słabo przylegających fragmentów podłoża, pozostałości starych farb, olejów i innych substancji mogących osłabić przyczepność folii bezspoinowej. Występujące na ścianach rysy i ubytki należy mechanicznie poszerzyć i wypełnić zaprawą wyrównującą. Wyrównanie powierzchni całej ściany trzeba wykonać za pomocą zaprawy tynkarskiej. Aby wyrównać powierzchnię podłóg, można wylewać cementowy podkład podłogowy. Podłoża szczególnie chłonne zaleca się zagruntować emulsją gruntującą. Dobór środka gruntującego należy poprzedzić sprawdzeniem chłonności podłoża. Jeśli charakteryzuje się ono niską nasiąkliwością, trzeba je zagruntować przy użyciu preparatów zwiększających przyczepność. W swoim składzie zawierają one kruszywo nadające podłożu chropowatość, przez co znacząco wzrasta wielkość powierzchni sczepnej i wartość przyczepności. Wszystkie podłoża pyliste lub wykonane z materiałów gipsowych bądź pochodnych należy przeszlifować i odpylić. Folię można nakładać po całkowitym wyschnięciu powierzchni, potwierdzonym testem folii. Na podłożu trzeba ułożyć kawałek folii z tworzywa sztucznego, przycisnąć ją i po kilku minutach ocenić wizualnie jej powierzchnię. Jeżeli występuje skroplona para wodna, podłoże nie nadaje się do ułożenia folii. 35 Elewacjesponsorowany Artykuł hydroizolacje w pomieszczeniach narażonych na działanie wody Często zapominamy, że okładziny ceramiczne nie zabezpieczają powierzchni ścian oraz posadzek przed wnikaniem wody. W konsekwencji nie chronią one w dostateczny sposób podłoży budowlanych przed zawilgoceniem. Przed wykonaniem prac okładzinowych w tzw. pomieszczeniach mokrych, do których zaliczamy łazienki, natryski, ubikacje, pralnie i kuchnie, zachodzi konieczność wykonania izolacji podpłytkowej. Artykuł sponsorowany kładać za pomocą wałka. Wałek tworzy charakterystyczną powierzchnię o fakturze skórki pomarańczy. Lekko chropowata powierzchnia powłoki izolacyjnej zwiększa przyczepność zaprawy klejącej. Łączne zużycie masy FDF powinno wynieść około 1,2 kg/m2. Należy pamiętać, aby na połączeniach ściany z posadzką oraz wzdłuż szczelin dylatacyjnych w powłokę izolacyjną wkleić Taśmę uszczelniającą DBF. Do uszczelniania naroży pomieszczeń służą Narożniki uszczelniające DE. Natomiast do doszczelniania połączeń pomiędzy obudową kratki ściekowej a posadzki służą specjalne Manszety DM-W. Zadaniem taśmy uszczelniającej, narożników oraz manszet jest wzmocnienie powłoki izolacyjnej w miejscach narażonych na największe odkształcenia. Następnego dnia do tak wykonanej powłoki izolacyjnej można kleić okładziny ceramiczne przy użyciu zapraw klejących quick-mix, np. Elastycznej zaprawy klejącej FX 600 Flex. Z kolei Elastyczna zaprawa uszczelniająca FDS 2K to dwuskładnikowa, modyfikowana polimerami, szybko wiążąca zaprawa o konsystencji szlamu. Po wyschnięciu tworzy trwale elastyczną powłokę izolacyjną. Zaprawa FDS 2K wymaga zmieszania ze sobą dwóch składników – sypkiego z płynnym. Po dokładnym wymieszaniu składników można przystąpić do wykonania powłoki izolacyjnej. Do wykonania wodoszczelnej izolacji podpłytkowej w pomieszczeniach narażonych na oddziaływanie wody firma quick-mix proponuje: Zaprawa FDS 2K jest łatwa w aplikacji, umożliwia szybkie i bezproblemowe układanie na powierzchniach poziomych oraz pionowych. Przed wykonaniem powłoki uszczelniają- t Elastyczną powłokę uszczelniającą FDF lub cej z FDS 2K podłoże należy zagruntować Głęboko penetrującą emulsją gruntują- t Elastyczną, dwuskładnikową zaprawę uszczelniającą FDS 2K. cą UG. Oba produkty służą do wykonywania powłok izolacyjnych zespolonych z podłożem pod okładzinami ceramicznymi. Po wyschnięciu preparatu gruntującego, w praktyce po około 10–15 minutach, można przystąpić do nakładania warstwy izolacyjnej. Powłokę izolacyjną z FDS 2K nakłada Powłoka FDF to jednoskładnikowa, płynna masa o konsystencji gęstej farby. Po wy- się zawsze w dwóch cyklach roboczych. Pierwszą warstwę należy nanosić pędzlem lub schnięciu tworzy trwale elastyczną powłokę izolacyjną. Do tak wykonanej powłoki izola- szczotką dekarską. Po wyschnięciu pierwszej warstwy izolacji nakładamy drugą warstwę cyjnej można przyklejać płytki przy użyciu systemowych zapraw klejących quick-mix. za pomocą pacy metalowej. Zaprawa FDS 2K zawiera wypełniacz z piasku kwarcowego, Powłoka FDF, zwana potocznie folią w płynie, jest bardzo łatwa w aplikacji, umożliwia szybkie i bezproblemowe układanie na powierzchniach poziomych oraz pionowych. Przed tworzy szorstką powierzchnię, do której przyklejamy płytki przy użyciu systemowych zapraw klejących quick-mix. wykonaniem powłoki uszczelniającej FDF podłoże należy zagruntować Głęboko penetrującą emulsją gruntującą UG. Po wyschnięciu preparatu gruntującego, w praktyce po około 10–15 minutach, można przystąpić do nakładania warstwy izolacyjnej. Powłokę izolacyjną FDF nakłada się zawsze w dwóch cyklach roboczych. Pierwszą warstwę można nanosić pacą metalową, warstwę drugą nakładamy po wyschnięciu pierwszej. Zaleca się, aby drugą warstwę na- 36 quick-mix Sp. z o.o. ul. Nyska 36, 57-100 Strzelin e-mail: [email protected] www.quick-mix.pl 37 Malowanie pomieszczeń wilgotnych farby do kuchni i łazienki Do wyboru są farby, które po pomalowaniu tworzą powłokę: błyszczącą, półmatową, matową lub satynową. Producenci W kuchni i łazience zwiększonej wilgotności powietrza towarzyszy zazwyczaj podwyższona temperatura. Oba te czynniki stwarzają dogodne warunki do rozwoju mikroorganizmów – grzybów, pleśni i innych drobnoustrojów. Dlatego też do wykańczania łazienek czy kuchni trzeba stosować materiały odporne na bezpośrednie działanie wody oraz pary wodnej i jednocześnie przeciwdziałające pojawianiu się mikroorganizmów. Takimi cechami muszą charakteryzować się również farby do malowania ścian i sufitów. oferują gotowe kolory farb do kuchni i łazienki, a ich paleta kolorystyczna zawiera nawet kilkadziesiąt różnych barw. Warto pamiętać, że odporność na zmywanie pomalowanej farbą powierzchni jest wprost proporcjonalna do stopnia jej połysku. Im większy połysk ma ściana, tym Do pomieszczeń o podwyższonej wilgotności zalicza się częściej można ją myć bez ryzyka uszko- Za pomocą farb do kuchni i łazienki można dzenia powłoki malarskiej. wnętrza, w których w czasie ich Na opakowaniu farby powinna być poda- codziennego użytkowania gro- na gwarancja jej trwałości (np. liczba cykli madzi się duża ilość pary wod- zmywania, którą mierzona jest odporność nej. Są to więc m.in. kuchnie, na ścieranie). Znajdziemy tam też infor- łazienki oraz pralnie i suszarnie. mację, ile warstw farby producent zaleca jaką farbę wybrać? Wielu producentów farb ma w swojej ofercie produkty przeznaczone do malowania kuchni kie, którymi wystarczy pomalować sufit czy ścianę tylko jeden raz. jak przygotować podłoże? W nowo wybudowanym budynku, gdzie persyjne farby akrylowe albo la- nie ma zacieków i widocznych nalotów na teksowe, często z określeniem Ściany pomalowane specjalną farbą można bez problemu myć, Fot. Dekoral Kuchnia i Łazienka w nazwie a nawet szorować ścianach czy sufitach, przygotowanie pod- produktu. Zawierają one odpowiednio dobrane składniki, gwarantujące trwałość powłok dynie zadbać o to, aby było suche, spójne, malarskich w wilgotnych warunkach. Farby te przepuszczają parę wodną gromadzącą się równe i czyste. Warto też zagruntować je w pomieszczeniu. Są też odporne na bezpośredni kontakt z wodą oraz środki czyszczą- preparatami dopasowanymi do rodzaju far- ce, dzięki czemu pokryte nimi powierzchnie można wielokrotnie myć, a nawet szorować. by, dzięki czemu powłoka malarska będzie Dodatkowo trwała powłoka skutecznie chroni ściany przed plamami czy zabrudzeniami, lepiej trzymać się podłoża. umożliwiają oddychanie ścian, a także długotrwale zabezpieczają ich powłoki. Dodatkową i bardzo ważną cechą tych farb są ich właściwości grzybobójcze. Ponadto, Fot. Colours/Castorama stosować – najczęściej dwie – ale są i ta- i łazienek. Są to zazwyczaj dys- zarówno z tłuszczów spożywczych, jak i detergentów lub kosmetyków. Co ważne, farby kolorystycznie zaakcentować np. ścianę z WC Farby do kuchni i łazienek są odporne na działanie wilgoci, chronią też ściany przed zabrudzeniami Fot. Magnat łoża nie jest zbyt kłopotliwe. Wystarczy je- We wnętrzach remontowanych przygotowaniu podłoża trzeba poświęcić znacznie więcej uwagi. Na sufitach i ścianach mo- podobnie jak wszystkie nowoczesne farby dyspersyjne, charakteryzują się dobrym kry- gły się bowiem rozwinąć grzyby pleśniowe, Farby do kuchni i łazienek można wykorzystać rów- ciem, a w czasie malowania nie wydzielają przykrego zapachu. widoczne w postaci brudnoszarych lub róż- np. w korytarzu lub salonie 38 nież w pomieszczeniach intensywnie użytkowanych, Fot. Magnat 39 Malowanie pomieszczeń wilgotnych nokolorowych plam. Jeśli zauważymy takie uszkodzenia powierzchni, najpierw trzeba usunąć przyczynę zawilgocenia (może to być np. nieszczelny dach, nieszczelne rury wodociągowe lub kanalizacyjne, uszkodzona rynna czy źle wykonana izolacja). Wilgoć zawarta w powietrzu musi być skutecznie odprowadzana z pomieszczenia poprzez wentylację, należy więc dbać o jej sprawność. Bez dobrej wentylacji nawet najlepsze farby do kuchni i łazienek nie będą w stanie zapewnić długotrwałej ochrony przed mikroorganizmami. WNĘTRZA BUDOWA INSTALACJE OGRODY PRZEGLĄDY PRODUKTÓW PORADY EKSPERTÓW Wszelkie naloty i wykwity na ścianie trzeba dokładnie zdrapać, np. szpachlą. Jeśli grzyb zakorzenił się głęboko, niezbędne może się okazać skucie tynku. Następnie zawilgocone fragmenty należy zdezynfekować specjalnym preparatem, aby zniszczyć wszelkie formy przetrwalnikowe drobnoustrojów, które mogły pozostać w podłożu. Sposób stosowania preparatu oraz środki ostrożności, jakie należy zachować w czasie jego nanoszenia, podane są na etykiecie lub w instrukcji dołączonej do wyrobu. Dopiero po wykonaniu tych czynności można przystąpić do uzupełniania ubytków i wyrównywania podłoża. Trzeba jeszcze zeskrobać odpadającą starą farbę i wypełnić wszelkie pęknięcia. Tłuste plamy należy usunąć środkami rozpuszczającymi tłuszcz – detergentami lub benzyną ekstrakcyjną. jak malować? Farby do pomieszczeń mokrych mogą być nanoszone na ściany i sufity wyłącznie wtedy, gdy są one suche. Nie należy malować w trakcie eksploatacji pomieszczenia, gdy na ścianach występuje skroplona woda. Nie pomogą one również wtedy, gdy na ścianach już rozwinęły się glony, grzyby lub pleśnie. Samo zamalowanie farbą ich nie usunie. W takim przypadku należy najpierw osuszyć podłoże, a następnie na zakażone powierzchnie nanieść środek grzybobójczy i po kilku godzinach dokładnie je umyć. Następnie ślady ZAPRASZAMY TAKŻE NA STRONĘ: po mikroorganizmach należy zakryć, zamalowując je specjalną farbą izolującą trudne plamy i zabrudzenia. Dopiero po takim naprawieniu powierzchni można ją pomalować nawierzchniową farbą do kuchni i łazienek, która będzie wtedy działać profilaktycznie. Anna Wilgocka 40 41 Artykuł sponsorowany jak skutecznie walczyć z wilgocią w domu oraz jej skutkami Artykuł sponsorowany zlokalizować i zlikwidować Optymalna wilgotność powietrza w pomieszczeniach wynosi 30-65%, przy temperaturze 20-22°C. Trzeba pamiętać, że wilgotność powietrza w domu zmienia się jednak okresowo w poszczególnych porach roku. Zimą, gdy włączone jest ogrzewania, może wyraźnie spaść. Wilgoć to uciążliwy problem, z którym często borykają się właściciele zarówno starszych, jak i nowych domów oraz mieszkań. Przyczyn jej powstawania może być wiele, dlatego aby trwale wyeliminować zawilgocenie, potrzebne są kompleksowe działania. W skutecznym zwalczaniu jego efektów pomaga również zastosowanie odpowiednich farb i preparatów. Natomiast w okresie letnim, przy obfitych opadach deszczu wzrasta nawet do 80-90%. Takie sezonowe wahania są normalne i nie powinny nas martwić. Można na nie reagować np. poprzez częste wietrzenie pomieszczenia lub umieszczenie w nim nawilżacza. Gdy wysoka wilgotność powietrza utrzymuje się jednak przez dłuższy czas odczuwamy dyskomfort – czujemy nieprzyjemne zimno, mogą również występować problemy z górnymi drogami oddechowymi. Zaciek na suficie, czarny nalot w łazience czy mokre plamy na ścianach salonu. To syg- Jak skutecznie walczyć z wilgocią w domu? Pierwszym krokiem jest trwałe wyelimino- nały alarmowe świadczące o zawilgoceniu budynku. Może ono pochodzić np. z nieszczel- wanie czynników, które ją powodują. Bez tego wszystkie zastosowane na dalszych etapach nego dachu, być wynikiem zalania mieszkania przez sąsiada, ujawniających się z czasem metody będą jedynie maskować efekty problemu, przez co z góry są skazane na niepo- błędów w konstrukcji domu lub unoszącej się w niektórych pomieszczeniach, jak kuchnia wodzenie. W nowych budynkach zawilgocenie może być wywołane niedostatecznym wy- i łazienka, pary wodnej. Wilgoć w domu psuje estetykę wnętrza, sprzyja niszczeniu murów schnięciem tynków po pracach budowlanych. Natomiast w już użytkowanych obiektach, i może być szkodliwa dla zdrowia domowników. Dlatego należy jej jak najszybciej prze- z uwagi na dłuższy czas ich eksploatacji, przyczyn jest z reguły więcej, m.in. nieudrożnione ciwdziałać. kanały wentylacyjne, pęknięcie rury lub rynny czy też nieszczelny dach. Zwłaszcza w starszych budynkach źródło problemu często tkwi w niedostatecznej izolacji termicznej ścian zewnętrznych (co powoduje ich przemarzanie) oraz nieszczelnej, źle zamontowanej stolarce otworowej. Wokół okien, drzwi i na styku dwóch ścian powstają wówczas mostki cieplne. Na pierwszy rzut oka ciężko taką sytuację zauważyć, gdyż brak jest mokrych plam na powierzchni. Może jednak występować obfite skraplanie się pary wodnej na szybie i listwie okiennej oraz rozwój zagrzybienia wokół okna. Rozwiązaniem w takiej sytuacji jest inwestycja w wykonanie ocieplenia budynku i wymiana stolarki otworowej. W przypadku, gdy problemem jest wilgoć kondensacyjna, za którą odpowiada brak możliwości odprowadzania występującej we wnętrzu pary wodnej, należy zadbać o ogrzewanie oraz efektywną wentylację pomieszczeń. Sposobem na to może być np. montaż elektrycznych wentylatorów, które będą skutecznie wymieniać powietrze. sposób na zagrzybienie i trudne plamy Bardzo często konsekwencją zawilgocenia ścian, zwłaszcza długotrwałego, jest pojawienie się na nich zagrzybienia. Z czasem może się ono rozrastać, kolonizując dalsze fragmenty tynku. Dlatego gdy tylko zauważymy objawy, powinniśmy przystąpić do działania. Po wyeliminowaniu przyczyny powstawania wykwitów, możemy zacząć walkę z jego skutkami. Właściwą metodę dobieramy tu w zależności od tego, jak głęboko sięga grzyb. Jeśli występuje powierzchniowo, z powodzeniem poradzimy sobie z nim samodzielnie, wy- 42 43 Artykuł sponsorowany Artykuł sponsorowany korzystując przeznaczone do tego specjalistyczne preparaty. Pomocny będzie tu nowoczesny środek, jakim jest FOVEO TECH RG 10 Preparat Grzybo- i Glonobójczy. Jego formuła sprawia, że głęboko penetruje on podłoże, a wnikając we wszelkie zakamarki i pory ściany, skutecznie likwiduje wykwity i ogniska grzyba. Można go stosować na zainfekowanych powierzchniach muru, tynku, kamieniu czy betonie. Środek trzeba nanieść na zagrzybioną powierzchnię pędzlem lub wałkiem, aż do całkowitego jej zwilżenia. Po upływie co najmniej sześciu godzin, ścianę w miejscu aplikacji dokładnie szorujemy i zmywamy czystą wodą. W razie potrzeby cały proces należy powtórzyć. Gdy grzyb wniknął głęboko, konieczne może okazać się skucie tynku z odpowiednim zapasem, kilkukrotne zabezpieczenie powierzchni preparatem grzybobójczym oraz położenie nowej wyprawy tynkarskiej. Innym skutkiem działania wilgoci mogą być rdzawe plamy na powierzchni tynków i powłok malarskich. Problem w tym, że powstałych przebarwień dość często nie daje się zamalować jak np. biostatyczna farba Śnieżka Kuchnia-łazienka, zwykłą farbą, zwłaszcza gdy do dekoracji wybraliśmy jasne ko- które są nie tylko odporne na panujące w nich warunki, lecz lory. Dlatego zamiast decydować się na ciemne odcienie, do któ- także ułatwiają utrzymanie odpowiedniej higieny. Dzięki za- rych nie jesteśmy przekonani czy też malować ściany kilka razy stosowaniu innowacyjnej technologii SILVER FORMULA, z nadzieją, że tym razem uda się pokryć zaciek, można sięgnąć farba Śnieżka Kuchnia Łazienka pomaga ustabilizować ilość po specjalne produkty, jak Śnieżka Zacieki-plamy. To wyrób, wywołujących choroby bakterii i grzybów na ścianach. Do- który znakomicie kryje przebarwienia będące wynikiem zalania, datek czystego srebra sprawia, że działa ona biobójczo tak jak również inne zabrudzenia, np. z sadzy, oleju czy innych tłusz- długo, jak jest na ścianie. Dzięki temu powierzchnia ścian jest czów. Co więcej, w przypadku plam po pleśniach i grzybach do- skutecznie chroniona przed rozwojem datkowo chroni ścianę przed ich ponownym rozwojem. Ze względu na swoje unikatowe bakterii i grzybów. Te niezwykle cenne właściwości, Śnieżka Zacieki-plamy może być stosowana w charakterze podkładu, który właściwości zostały potwierdzone laboratoryjnie. Śnieżka Kuchnia- skutecznie odetnie trudne zanieczyszczenie lub jako farba ochronno-dekoracyjna. -łazienka wykazuje również podwyższoną odporność na wilgoć. wilgoć w kuchni i łazience Farba jest też odporna na zmywanie i szorowanie. To bardzo ważne, bo np. w kuchni, o zabrudzenia jest bardzo łatwo. Unoszącą się w powietrzu wewnątrz budynku parę wodną wytwarzają domownicy – jest Do wykończenia ścian w łazience można wykorzystać gładzie ona produktem metabolizmu. Powstaje również w wyniku codziennych czynności, jak charakteryzujące się właściwościami antykorozyjnymi, które zapo- np. pranie, gotowanie czy prysznic. Z tego względu, w pomieszczeniach tzw. wilgotnych: biegają powstawaniu ognisk korozji biologicznej – grzybów i pleś- kuchni, łazience czy pralni panuje zazwyczaj podwyższona wilgotność powietrza, co czyni ni. Takie cechy mają gładzie wapienne. Zaletą ich użycia jest je podatnymi na zawilgocenie, a także rozwój zagrzybienia. również to, że umożliwiają tzw. oddychanie ścian, czyli dyfuzję Ściany powinny być więc tam odpowiednio zabezpieczone, a wnętrza często wietrzone i ogrzewane. Do pomalowania tych pomieszczeń przeznaczone są specjalne wyroby, 44 pary wodnej. Idealnym rozwiązaniem, jest Śnieżka Acryl Putz RV 13 Renova. 45 Artykuł sponsorowany Artykuł sponsorowany Prace instalacyjne okien i drzwi powinny być wykonane przez fachową ekipę, najlepiej rekomendowaną przez producenta stolarki. Nowoczesne techniki, np. montaż warstwowy z wykorzystaniem specjalnych taśm, zapewniają szczelność, a co za tym idzie komfort użytkowania okien i drzwi na długie lata. Niewystarczający jest natomiast montaż, gdzie stosowana jest sama piana montażowa, która nieosłonięta szybko traci swoje właściwości izolacyjne. Szczelność stolarki otworowej nie oznacza, że całkowicie eliminujemy cyrkulację powietrza w domu. Wietrzenie pomieszczeń to bardzo ważny element skutecznej walki z zawilgoceniem, powinno się jednak odbywać w kontrolowany sposób, a nie poprzez szczeliny, którymi do wnętrza, wraz ze świeżym powietrzem, będzie napływać również woda. Najlepsze efekty daje krótkie, ale intensywne wietrzenie, np. szerokie otwarcie okna na 15– 20 minut. Ze względu na warunki pogodowe nie zawsze jest to możliwe, więc możemy skorzystać z dostępnej w nowoczesnej stolarce funkcji mikrowentylacji lub nawiewników. Pomocnym rozwiązaniem w walce z wilgocią w łazience będzie wykonanie izolacji prze- Przez niewielką szczelinę będzie wówczas napływać powietrze z zewnątrz. Niektóre nawiew- ciwwilgociowej, co zapobiegnie wnikaniu wody w mury. Mamy tu do wyboru folię w płynie, niki działają automatycznie, otwierając się lub zamykając w zależności od stopnia wilgotno- zaprawę hydroizolacyjną oraz masy uszczelniające i specjalne taśmy. Szczególnie newral- ści. Okna należy rozszczelniać w czasie gotowania. W łazienkach, w których nie ma okien, giczne punkty to miejsca łączenia ścian i podłogi, narożniki oraz odpływy prysznicowe. po kąpieli warto również pozostawić uchylone drzwi, aby pozwolić na ucieczkę pary wodnej. Istotne jest także prawidłowe wykonanie fug i uszczelnienie przestrzeni wokół wanny, umy- Przydatne będzie też korzystanie z okapu kuchennego po gotowaniu. Zapobieganiu rozwo- walki czy prysznica. Do tego ostatniego zadania najlepiej wykorzystać silikon sanitarny, jowi pleśni służy utrzymanie w domu odpowiedniej temperatury – co najmniej 20°C. który jest odporny na grzyby i pleśnie. Przed jego aplikacją należy usunąć poprzednie, stare warstwy silikonu, dokładnie oczyścić powierzchnię i ją wysuszyć. Wszechobecna wilgoć jest niekorzystna dla komfortu i zdrowia domowników, wpływa negatywnie na stan budynku, przyspieszając niszczenie elementów konstrukcyjnych domu Ważnym elementem działań mających na celu ograniczenie wilgoci w łazience jest oraz znajdujących się w nim przedmiotów. W walce z zawilgoceniem pierwszy krok stanowi sprawnie funkcjonująca wentylacja. W starszych domach za wymianę powietrza często lokalizacja źródła wilgoci i jego usunięcie – tutaj w większości przypadków niezbędna będzie odpowiada system wentylacji grawitacyjnej, który wymaga regularnych przeglądów i, jeśli pomoc specjalistów, np. przy naprawie rynny, remoncie przeciekającego dachu czy uszko- to konieczne, oczyszczenia. Wentylatory mechaniczne, które pracują w sposób ciągły bądź dzonej rury. Kolejny etap, z którym możemy poradzić sobie już bez większych trudności są włączane tylko w czasie użytkowania łazienki, mogą dodatkowo wzmocnić efekt wie- sami, to eliminacja widocznych efektów, takich jak zacieki na ścianach czy ogniska grzybów trzenia. Nie wolno również zapomnieć o zastosowaniu drzwi łazienkowych posiadających i pleśni. Naszymi sprzymierzeńcami w tej walce będą specjalne farby i preparaty, które specjalne otwory wentylacyjne. przy odpowiedniej aplikacji, stanowią skuteczną barierę dla rozwoju zagrożeń biologicznych odpowiedni montaż i regularne wietrzenie Lepiej zapobiegać niż leczyć, dlatego o odpowiednim uszczelnieniu stolarki otworowej i zapewniają estetyczne wykończenie powierzchni. Równie ważna jest prewencja, dlatego warto dokonywać cyklicznych przeglądów rynien, dachów i instalacji kanalizacyjnej, co pomoże eliminować ewentualne problemy zanim jeszcze się pojawią. (okien i drzwi), skutecznie eliminującym przenikanie wilgoci, najlepiej pomyśleć wcześniej. Już na etapie zakupu i wyboru konkretnego wyrobu warto zapytać sprzedawcę nie tylko o parametry techniczne, lecz także o kwestię instalacji. Zadbanie o ten ważny aspekt pozwoli uniknąć niechcianych problemów, np. niewidocznych, ale odczuwalnych w wydatkach na ogrzewanie domu mostków termicznych, powodujących straty energii cieplnej i sprzyjających rozwojowi niebezpiecznych dla zdrowia mieszkańców grzybów pleśniowych. 46 Fabryka Farb i Lakierów Śnieżka SA 39-102 Lubzina 34a, PL Administracja: ul. Dębicka 44, 39-207 Brzeźnica www.sniezka.pl Infolinia; 801 500 801; (14) 681 11 11 47 Artykuł sponsorowany Fermacell – sprawdzone systemy do pomieszczeń mokrych Artykuł sponsorowany bowiem zasadniczo od typowych płyt gipsowych. Płyty fermacell produkowane są z mieszaniny gipsu, wody i włókien celulozy sprasowanych pod wysokim ciśnieniem, Systemy suchej zabudowy fermacell to pewne rozwiązania, spełniające wszystkie wymagania przeciwwilgociowe, gwarantujące trwałość i szczelność pomieszczeń narażonych na kontakt z wodą. Firma fermacell oferuje produkty do kompletnej zabudowy wnętrz (podłogi, ściany, sufity), które z powodzeniem można stosować zarówno w miejscach narażonych na kontakt z wilgocią, np. w kuchni czy łazience, jak i w pomieszczeniach typowo mokrych, typu łaźnie, sauny, natryski, salony kąpielowe oraz baseny rekreacyjne i sportowe. tworząc jednorodną, gęstą i mocną strukturę, ekonomiczną i łatwą w obróbce. Płyty gipsowo-włóknowe są uniwersalne – w jednym produkcie osiągnięto właściwości wilgocio- i wodoodporne, a także ognioodporne oraz o wysokich parametrach izolacyjności akustycznej. Głównym zadaniem podłóg, ścianek i sufitów stosowanych w miejscach narażonych Płyty gipsowo-włóknowe fermacell świetnie nadają się do budowy ścian wewnętrznych, na wilgoć, parę, wodę bryzgową czy wodę płynącą pod ciśnieniem jest ochrona przed sufitów podwieszanych, obudowy poddaszy – zarówno na konstrukcjach stalowych, jak przenikaniem ich na inne elementy budowlane. Systemy suchej zabudowy fermacell i drewnianych oraz jako elementy jastrychowe na podłogi. Mogą być również stosowane pozwalają na całkowitą ochronę przed ich niszczącym działaniem. Produkty te z po- jako pokrycia konstrukcyjne ścian szkieletowych od wewnątrz i na zewnątrz. wodzeniem sprawdzają się w każdym środowisku, gdzie wymagana jest odporność na Jedną z najważniejszych cech płyt gipsowo-włóknowych fermacell jest ich naturalna wilgoć, określona klasą A1, A2, B lub C. Dzięki systemom fermacell możemy tworzyć sku- odporność na wilgoć. Z tego powodu płyty g-w znakomicie się sprawdzają we wszyst- teczne konstrukcje w postaci suchej zabudowy, w pełni chroniące przed niepożądanym kich pomieszczeniach narażonych na wilgoć i kontakt z parą wodną. Ich homogeniczna działaniem wody. (jednorodna) struktura sprawia, że płyty te nie pęcznieją i nie rozwarstwiają się. Dlatego płyty gipsowo-włóknowe nawet po kilkunastu latach użytkowania gwarantują pewną ochronę przed wodą. W pomieszczeniach domowych, w których możliwy jest kontakt wody z podłożem, Technologia fermacell osiąga swoją uznaną jakość dzięki zastosowaniu koncepcji, ma- polecane są systemy suchej zabudowy fermacell wykorzystujące uniwersalne płyty jącej początek już w trakcie produkcji. Płyty gipsowo-włóknowe (g-w) różnią się gipsowo-włóknowe fermacell oraz płyty gipsowo-włóknowe z krawędzią TB, gwarantujące łatwy i szybki montaż. płyty do zadań specjalnych Do pomieszczeń mokrych, narażonych na stały kontakt z wodą, przeznaczone są płyty cementowe Powerpanel H2O, które są ultralekkie i mają warstwową strukturę. Pod warstwami zewnętrznymi, po obu stronach płyty, znajduje się warstwa wzmacniająca z włókna szklanego. Płyty Powerpanel H2O polecane są jako poszycie ścian i sufitów w pomieszczeniach, w których występuje kontakt ze środkami chemicznymi, zmywanie pod ciśnieniem oraz stały kontakt z wodą. Może być również zastosowana w obszarze zewnętrznym, jako bezpośredni nośnik tynku na elewacjach, jako podwieszona okładzina lub jako element zabezpieczający przed bezpośrednim wpływem czynników atmosferycznych. Siatka zbrojeniowa osadzona z obu stron w płycie Powerpanel H2O nadaje jej wysoką odporność i doskonałą stabilność. Stosując dodatkowo system do szpachlowania, 48 49 Artykuł sponsorowany Artykuł sponsorowany można uzyskać powierzchnie o wysokiej zastosować tę technologię w starszym budow- jakości. nictwie – wystarczy jeden remont, aby wyci- W przypadku, gdy chcemy mieć pewne zabezpieczanie przed wilgocią na zewnątrz szyć, ocieplić i uszczelnić strop, bez obaw, że podłoga rozwarstwi się albo spęcznieje. domu, warto zastosować płyty cemento- Suchy jastrych wykonany z płyt gipsowo- wo-włóknowe Powerpanel HD. Są one włóknowych fermacell w miejscu łączenia się zbrojone włóknem szklanym o strukturze spoin zapewnia wysoką odporność na obcią- warstwowej, z lekkim dodatkiem mineral- żenia punktowe w zakresie od 0,8 kN nawet nym w formie granulatu z lekkiego kru- do 1,5 kN. Dzięki temu technologia ta świet- szywa ceramicznego (w warstwie środko- nie sprawdza się na wszystkich typach po- wej) oraz z pianką szklaną, pochodzącą sadzek. Rozwiązanie to pozwala również na z recyklingu w obu warstwach zewnętrz- układanie okładzin podłogowych w połączeniu nych. Płyty wodoodporne Powerpanel HD z powierzchniami, gdzie zastosowane zosta- świetnie sprawdzą się jako bezpośrednie ło ogrzewanie podłogowe, a także tam, gdzie poszycie zewnętrzne. Mogą być również wykorzystano izolację z twardej pianki EPS. przeznaczone do pomieszczeń mokrych: Elementy gipsowo-włóknowe świetnie w mieszkaniach, obiektach przemysłowych, sprawdzają się w pomieszczeniach narażonych w budynkach rekreacyjnych i użyteczności na kontakt z wilgocią i wodą. Płyty fermacell publicznej. Cementowo-włóknowe płyty są naturalnie odporne na wilgoć, dlatego bez Powerpanel HD są czysto mineralne, dzięki obaw można je stosować w domowych łazienkach, toaletach, suszarniach, ale także temu nie zawierają żadnych palnych części w kuchniach i spiżarniach, piwniczkach, a nawet w kotłowniach. Natomiast we wnętrzach składowych – pod względem ochrony prze- użyteczności publicznej (łaźnie, strefy sanitarne, obszary poddane działaniu fal wody) ciwpożarowej nadają się zatem do zamknięcia zewnętrznych ścian, np. jako ściana poża- oraz w pomieszczeniach przemysłowych (mleczarnie, browary, kuchnie, pralnie) należy rowa. Bezpośrednio na ich powierzchnię można dodatkowo nanieść zewnętrzny tynk jako zastosować płyty cementowe fermacell, które zapewnią wodoodporne podłoże. Należy końcową warstwę. Warto też pamiętać, że nieotynkowane płyty są absolutnie odporne na też pamiętać, że podczas układania gotowych elementów podłogowych muszą one opie- warunki atmosferyczne w całej fazie budowy. rać się całą powierzchnią na suchym, wytrzymałym i nośnym podłożu. Jeżeli masywny, elementy jastrychowe fermacell Suche jastrychy to sprawdzony na całym świecie sposób na wykonanie podkładów pod posadzki. Jest to świetne rozwiązanie dla różnych podłoży realizowanych na mokro świeży strop albo niedostatecznie zaizolowana płyta fundamentowa podłogi, piwnicy lub przyziemia zawiera nadmierną ilość wilgoci, to układanie płyt trzeba poprzedzić zgodnym ze sztuką budowlaną osuszeniem oraz wykonaniem właściwej izolacji przeciwwilgociowej z folii PE 0,2 mm. na tradycyjnych stropach monolitycznych oraz lekkich stropach drewnianych. Gotowe jastrychy najczęściej stosowane są w przypadku, gdy na remontowanych stropach betonowych lub drewnianych nie ma możliwości wykonania klasycznej wylewki betonowej. Oczywiście, lepiej wprowadzić to rozwiązanie na etapie budowy, zapewniając od początku szczelną i odporną na wilgoć podłogę, która nie obciąża stropu, a także znakomicie poprawia izolacyjność akustyczną pomieszczenia. Nie ma też żadnego problemu, aby 50 FERMACELL systemy suchej zabudowy ul. Migdałowa 4, 02-796 Warszawa tel. 22 645 13 38(9) fax 22 645 15 59 [email protected], www.fermacell.pl 51 właściwości i zasada działania tynków renowacyjnych Fot. quick-mix Tynki renowacyjne Budynek przed renowacją Tynki renowacyjne są w wielu sytuacjach wręcz niezastąpione. Ich porowata struktura i wysoka paroprzepuszczalność umożliwiają bowiem swobodny transport pary wodnej i stopniowe wysychanie podłoża, na którym są ułożone. Duża porowatość tynków zapewnia ponadto miejsce do zmagazynowania znajdujących się w murze szkodliwych soli. Dzięki temu powierzchnia tynku jest zabezpieczona zarówno przed wilgocią, jak i przed rozwarstwieniem mogącym powstać na skutek krystalizowania soli. Prawidłowe działanie tynku renowacyjnego wymaga jednak zachowania określonego reżimu technologicznego. Przede wszystkim należy zwrócić uwagę na fakt, że tynki renowacyjne nie zastąpią Budynek przed renowacją Fot. quick-mix prawidłowo wykonanej i funkcjonującej izolacji przeciwwilgociowej lub przeciwwodnej budynku. Zastosowanie samych tynków renowacyjnych nie sprawi, że nagle ze ścian zniknie woda, a z powietrza usunięty zostanie zapach stęchlizny. Jeśli nie będzie skutecznej izolacji przeciwwilgociowej, to ściany nigdy samoistnie nie będą suche. Zawsze należy usunąć źródło zawilgocenia, a nie tylko jego skutki w postaci mokrych ścian czy zapachu wilgoci i stęchlizny w powietrzu. Tynki renowacyjne ułatwiają i przyspieszają proces osuszania ścian po powodzi, zalaniu lub zawilgoceniu oraz umożliwiają wykonanie nowej wyprawy tynkarskiej na jeszcze wilgotnym podłożu. Zbyt wilgotne mury nie są bowiem odpowiednim podłożem dla nowych tynków wapiennych, cementowo-wapiennych czy cementowych, a czasami wręcz uniemożliwiają ich zastosowanie, np. w przypadku tynków gipsowych. zasada działania Budynek po renowacji, po zastosowaniu tynku renowacyjnego w strefie cokołowej Mechanizm działania tynków renowacyjnych polega na uzyskaniu takiej struktury wy- ciekłej przez całą grubość warstwy i w takiej też postaci pojawia się na powierzchni tyn- prawy tynkarskiej, która umożliwi odparowanie wilgoci i wykrystalizowanie soli wewnątrz ku. Stałe zawilgocenie tynku na całej grubości osłabia jego przyczepność i wytrzymałość, warstwy tynku zanim wilgoć pojawi się na jego powierzchni. Tynk renowacyjny przej- zmniejsza mrozoodporność oraz podwyższa podatność na skażenia biologiczne. Bardzo muje z podłoża wilgoć w postaci ciekłej, wchłaniając ją na głębokość tylko kilku istotne jest również to, że odparowanie wody następuje na powierzchni tynku – oznacza milimetrów. Następnie wilgoć transportowana jest w kierunku zewnętrznej powierzchni to bowiem, że transportowane przez wodę sole tam właśnie się odkładają. Krystalizacja tynku – na tym etapie następuje jej odparowanie – woda zmienia stan skupienia z po- soli powoduje natomiast rozsadzanie i niszczenie spójności wierzchniej warstwy tynku, staci ciekłej na parę wodną. Bezpośrednio na powierzchni tynku wilgoć pojawia się już a także odspojenia i osypywanie powierzchni. W przypadku tynków renowacyjnych odpa- zatem wyłącznie w postaci pary wodnej. Natomiast w przypadku zwykłych, tradycyjnych rowanie zachodzi wewnątrz struktury tynku, a sole w ogóle nie trafiają na powierzchnię, tynków cementowych lub cementowo-wapiennych proces wysychania następuje tylko na są bowiem składowane w porach tynku, stopniowo je wypełniając przez kolejne lata eks- powierzchni tynku. Oznacza to, że woda z zawilgoconego podłoża przechodzi w postaci ploatacji. Skuteczność tynków renowacyjnych szacuje się na około 20–30 lat. 52 53 Tynki renowacyjne tylko systemy t Nakładanie warstwy podkładowej stosowane jest przy średnim lub wysokim poziomie zasolenia. Jej zadaniem jest magazynowanie soli oraz wyrównanie podłoża, Tynki renowacyjne tworzą tzw. systemy, czyli zestawy kilku wzajemnie uzupełniających tynk renowacyjny jest bowiem skuteczniejszy, jeśli jego warstwa ma równomierną gru- się materiałów, które powinny być zawsze stosowane łącznie. System składa się zazwy- bość. Przy niskim stopniu zasolenia podłoża nie stosuje się warstwy podkładowej. Bez- czaj z obrzutki, tynku podkładowego i tynku renowacyjnego nawierzchniowe- pośrednio po ułożeniu powierzchnię tynku podkładowego należy przeciągnąć twardą go (właściwego). Oprócz tych materiałów stosowane są również materiały uzupełniające szczotką lub pacą zębatą, tak aby utworzyć rowki i nacięcia zwiększające przyczepność – preparaty neutralizujące wykrystalizowane już w podłożu sole, preparaty właściwej warstwy tynku renowacyjnego. grzybobójcze itp. Każda warstwa ma określone zadanie i nie może zostać pominięta. t Nakładanie tynku renowacyjnego magazynującego sole. Tynk nanosi się równo- Stosowanie rozwiązań systemowych, pochodzących od jednego producenta i postępowa- mierną warstwą, ręcznie lub mechanicznie, na odpowiednio stwardniałą warstwę ob- nie według zalecanej przez niego technologii jest gwarancją skuteczności tynków reno- rzutki lub tynku podkładowego. Nadmiar ściąga się za pomocą łaty, a powierzchnię wacyjnych. wyrównuje. Tynk należy lekko zacierać, ale bez filcowania powierzchni (aby go nie jak stosować tynki renowacyjne? uszczelnić). Uzyskaną powierzchnię można malować. Sebastian Czernik Technologia nakładania tynków renowacyjnych różni się od sposobu wykonywania tradycyjnych wypraw tynkarskich. Trzeba przede wszystkim zachować większy reżim tech- Właściwości tynków renowacyjnych: nologiczny, zapewniający uzyskanie i zachowanie ich specyficznych właściwości. Dotyczy t duża porowatość (w stanie mokrym i po utwardzeniu) to nawet mieszania suchej mieszanki z wodą na etapie przygotowywania zaprawy. Trzeba t bardzo wysoka paroprzepuszczalność ściśle przestrzegać zalecanej przez producenta ilości wody, a także czasu mieszania – tyl- t odpowiednia wytrzymałość mechaniczna dla starych, długotrwale zawilgoconych podłoży t odporność na działanie soli rozpuszczalnych w wodzie t niski współczynnik nasiąkliwości powierzchniowej. ko wówczas uzyska się zaprawę o oczekiwanym stopniu porowatości zarówno w stanie mokrym, jak i po utwardzeniu, gwarantującą skuteczność nałożonego tynku. Warstwy systemu powinny być wykonywane zgodnie z technologią, a szczególnie ważne jest przestrzeganie zalecanych grubości poszczególnych warstw. reklama Kolejne etapy prac: t Przygotowanie podłoża. Stare tynki należy usunąć do wysokości około 80 cm powyżej widocznej linii zawilgocenia, wykuć zaprawę murarską ze spoin na głębokość około 20 mm. W przypadku budynków popowodziowych tynki trzeba usunąć w całości, a podłoże zdezynfekować. Pomieszczenia, w których usunięto tynki, należy poddać procesowi osuszenia. Możliwości jest tutaj wiele, od osuszania naturalnego, przez sztuczne, np. kondensacyjne, po tak nowoczesne sposoby jak metoda mikrofalowa. W razie konieczności należy zastosować preparaty do odsalania lub odgrzybiania powierzchni. Po wykonaniu tych zabiegów, spoiny trzeba wypełnić nową zaprawą. Następnie należy wykonać warstwę sczepną z obrzutki, zaprawy o wysokiej wytrzymałości mechanicznej, która zapewni przyczepność kolejno nakładanym warstwom. Najczęściej zalecane jest nakładanie obrzutki półkryjąco, na około 50% tynkowanej powierzchni. 54 55 Elewacjesponsorowany Artykuł renowacja powierzchni balkonu w 5 krokach Artykuł sponsorowany ży następnie zabezpieczyć przy użyciu jednoskładnikowej cementowej zaprawy antykorozyjnej Sopro Repadur KS. Zaprawę Sezon letni stanowi doskonałą okazję do przyjrzenia się, w jakiej kondycji są elementy budynku szczególnie mocno narażone na niekorzystne warunki atmosferyczne. Może się okazać, że po zimie nasz balkon wymaga szybkiej i skutecznej naprawy, aby w upalne dni mógł dobrze pełnić swoją funkcję, bez obaw o bezpieczeństwo i wygodę użytkowników. należy nanosić w dwóch cyklach. Pierwszą warstwę zaprawy Sopro Repadur KS należy nanieść pędzlem, bezpośrednio po usunięciu korozji ze zbrojenia, dokładnie przykrywając powierzchnię. Gdy pierwsza warstwa Decydując się na renowację lub modernizację balkonu, kluczowym etapem prac jest stwardnieje (po ok. 2 godz. w temp. +23°C ocena stanu płyty balkonowej i nośnych elementów budowlanych. Wpływ czynników i względnej wilgotności powietrza 50%), atmosferycznych podczas wieloletniej eksploatacji, błędy wykonawcze oraz przyczyny należy nanieść drugą warstwę – również Mechaniczne czyszczenie stali zbrojeniowej związane z technologią produkcji mogą prowadzić do pękania i odspajania się beto- pokrywając całą powierzchnię. Do dalszych nu w konstrukcjach płyt wspornikowych, parapetów czy balustrad. W takim przypadku, prac można przystąpić po upływie około przed nałożeniem nowej okładziny, należy prawidłowo zdiagnozować stan faktyczny płyty 2 godz. od nałożenia drugiej warstwy za- i w razie konieczności dokonać wszelkich napraw, które zabezpieczą stal przed dalszym prawy. procesem korozji oraz uzupełnią ubytki betonu. Z reguły renowacje przeprowadza się za pomocą systemów zapraw na bazie cementowej, modyfikowanych polimerami, zwanych zaprawami PCC. krok 3: mostek sczepny Wypełnienie ubytku należy poprzedzić Należy pamiętać, że aby naprawa była efektywna, warto do tego celu użyć wyspecjali- nałożeniem warstwy sczepnej przy uży- zowanych produktów. Jednym z najnowocześniejszych, profesjonalnych systemów reno- ciu zaprawy kontaktowej Sopro Repadur wacji betonu stosowanym przy PCC I (powierzchnie przejezdne, takie jak mosty) i PCC II (powierzchnie nieprzejezdne, obciążone dynamicznie i statycznie – podpory, fasady itp.) MH. Stosowana pod zaprawę do uzupełnia- użyciu zaprawy antykorozyjnej Sopro Repadur KS nia ubytków betonu, zapewnia jej optymal- jest czteroelementowy system Repadur firmy Sopro. ne wiązanie z podłożem. Jest szczególnie krok 1: przygotowanie podłoża przydatna przy obróbce elementów poddawanych obciążeniom dynamicznym lub przy Po określeniu uszkodzonych miejsc, jeszcze przed rozpoczęciem prac renowacyjnych trudnej obróbce, np. nad głową. Należy betonu należy oczyścić występujące w nim rysy, w razie konieczności poszerzając je za pamiętać, aby przed nałożeniem warstwy pomocą szlifierki kątowej. sczepnej gruntownie zwilżyć podłoże wodą. Rysy i pęknięcia powinny zostać precyzyjnie wypełnione żywicą budowlaną Sopro BH 869 i obsypane piaskiem kwarcowym Sopro QS 511, w celu zwiększenia przyczepności pod dalsze prace naprawcze betonowej powierzchni. Po utwardzeniu żywicy, należy usunąć nadmiar piasku. krok 2: zabezpieczenie przed korozją Uszkodzona płyta żelbetowa wymaga odkucia i usunięcia luźnych części betonu w celu odsłonięcia skorodowanego zbrojenia. Oczyszczoną mechanicznie stal zbrojeniową nale- 56 Zabezpieczenie oczyszczonej stali zbrojeniowej przy krok 4: uzupełnienie ubytków betonu Kolejnym krokiem jest nałożenie szpa- Nakładanie warstwy sczepnej przy użyciu Sopro chelką na warstwę kontaktową (meto- Repadur MH dą mokre na mokre) warstwy naprawczej zaprawy cementowej Sopro Repadur 50 gr. 10–50 mm. Zaprawa ta jest wzmocniona włóknami i przeznaczona do wypełniania ubytków i renowacji betonowych podłoży o dużej powierzchni. 57 Elewacjesponsorowany Artykuł Artykułtvsponsorowany izolacje Jako alternatywny produkt można w tym wYdania specjalne Relacje z wydarzeń branżowych, wywiady, filmy instruktażowe miejscu zastosować wzmocnioną włóknami sztucznymi szpachlę renowacyjną i wyrównawczą Sopro RAM 3, która została Wydania tematyczne – bezpłatne dla prenumeratorów czasopisma Maciej Rokiel tarasy i balkony Projektowanie i warunki techniczne wykonania i odbioru robót stworzona specjalnie z myślą o szybkiej i efektywnej naprawie ubytków w pod- PREZENTUJĄ nr 1/2013 łożach mineralnych. Szpachla RAM 3 ma Wydanie specjalne miesięcznika Izolacje bardzo dobre właściwości robocze, a dzięki Nakładanie zaprawy do uzupełniania ubytków szybkiemu przyrostowi wytrzymałości, do betonu Sopro Repadur 50 na zaprawę kontaktową poprzez szpachlowanie Facebook Społeczność identyfikująca się z marką obróbki powierzchniowej można przystąpić wcześniej niż w przypadku porównywalnych produktów. Po utwardzeniu szpachla ISSN xxxx-xxxx nakład: x tys. egz. cena: xx zł (w tym 5% VAT) newsletter Najbardziej aktualne informacje w skrzynce e-mailowej Sopro RAM 3 jest wodoodporna, paroprzepuszczalna i odporna na zmienne cykle zamrażania i rozmrażania. krok 5: wykończenie powierzchni • • • • Ostatni etap prac naprawczych to wy- Unikalne treści Bogata i rzetelnie opracowana zawartość Autorzy – reprezentanci środowisk naukowych i wybitni specjaliści w branży Czasopismo punktowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego kończenie powierzchni. Wygładzenie i przy- Nakładanie szpachli cementowej drobnoziarnistej gotowanie podłoża pod następne powłoki Sopro Repadur 5 jako wykończenie powierzchni odbywa się poprzez aplikację drobnoziarnistej szpachli cementowej Sopro Repadur 5, której warstwa powinna mieć grubość do 5 mm. W przypadku prac naprawczych na podłożach mineralnych obwiązuje zasada: im szybciej, tym lepiej. Odpowiednie zabezpieczenie i uzupełnienie niedużego ubytku zapobiega dalszej erozji i powstaniu większych zniszczeń. System renowacji betonu Sopro Repadur to cztery wzajemnie dostosowane do siebie produkty, które umożliwiają pełną naprawę zniszczonych podłoży. Stosując kompletne systemy naprawy i uszczelnień Sopro na po- e-czYtelnia Internetowa czytelnia IZOLACJI – pełne wydania miesięcznika w formie elektronicznej izolacje.com.pl Dostęp do wartościowych i wiarygodnych treści w każdym miejscu i czasie, możliwość komentowania i wspótworzenia informacji konFerencja izolacje Jedyna tego typu platforma wymiany wiedzy i doświadczeń dla specjalistów z branży wierzchni balkonów, można wykonać skuteczną renowację oraz zabezpieczyć konstrukcję przed niszczącym wpływem czynników atmosferycznych oraz dalszym korodowaniem. seria „b” Sopro Polska Sp. z o.o. ul. Poleczki 23/F, 02-822 Warszawa www.sopro.pl e-book Praktyczne poradniki w postaci książek elektronicznych 58 Popularna seria tworzona przez tych, którzy o budownictwie wiedzą najwięcej 59 Naprawa balkonu i tarasu jak wybrać koncepcję uszczelnienia balkonu i tarasu Drugi, równie ważny, etap budowy balkonu i tarasu to zgodne ze sztuką budowlaną wykonawstwo. Przy czym obydwa te etapy muszą ze sobą współgrać. Obecnie preferowany jest jednak „minimalizm”, zaczynający się od braku kompleksowej analizy zjawisk zachodzących w projektowanych elementach i kończący się na pomijaniu rozrysowania Fot. Baumit Balkony i tarasy to elementy konstrukcyjne budynków, zwiększające ich wartość użytkową. Mogą bowiem stać się ulubionym miejscem wypoczynku lub też powiększać przestrzeń np. salonu. Aby jednak ten obecnie modny element budynku nie sprawiał użytkownikom kłopotów, konieczne jest rozwiązanie dość skomplikowanych problemów zarówno na etapie projektowania, jak i prac wykonawczych. w projekcie detali i szczegółów konstrukcyjnych. Wykonawcy samowolnie modyfikują systemy, tzn. wprowadzają tańsze materiały spoza danego systemu. W najgorszym razie może to spowodować konieczność wykonania robót naprawczych już po pierwszej zimie. Inne skutki takich decyzji wykonawców mogą się ujawnić dużo później, ale nie znaczy to, że będą łatwe do usunięcia. Wręcz przeciwnie. powierzchniowe i drenażowe odprowadzanie wody Istotą powierzchniowego odprowadzania wody jest wykonanie takiej warstwy użytkowej (np. okładziny z płytek), po której cała woda opadowa będzie odprowadzana na zewnątrz. Wymusza to wykonanie uszczelnienia podpłytkowego (zwanego także zespolonym), niedopuszczającego do penetracji wilgoci w warstwy tarasu/balkonu (rys. 1a, b). Z kolei drenażowe odprowadzanie wody zakłada wnikanie części wody opadowej w specjalną, wodoprzepuszczalną warstwę 1 2 (rys. 2a, b, c) i odprowadzanie jej z połaci 3 tarasu/balkonu przez specjalne profile z otworami. Pytanie, które z tych rozwiązań jest lep- Rys. 1a. Balkon z uszczelnieniem zespolonym – układ warstw: 1 – okładzina ceramiczna na kleju cienkowarstwowym, 2 – izolacja zespolona (podpłytkowa), 3 – płyta konstrukcyjna (ze spadkiem) Rys. M. Rokiel sze, jest źle postawione. Oba systemy, przy poprawnym zaprojektowaniu i wykonaniu, stanowią skuteczne i trwałe wykończenie połaci, zabezpieczające znajdujące się poniżej pomieszczenie przed przeciekami Punktem wyjścia dla prawidłowego zaprojektowania nowego balkonu i tarasu zawsze wody oraz zawilgoceniem. Występują na- 4 1 2 5 6 7 tomiast zasadnicze różnice między budową jest: 3 t precyzyjne określenie funkcji, jaką mają pełnić w przyszłości, obu rozwiązań oraz możliwością wyboru t analiza schematu konstrukcyjnego, warstwy użytkowej. A to z kolei powodu- t określenie obciążeń i czynników destrukcyjnych (chodzi o jednoznaczne zdefiniowanie je, że niektóre uwarunkowania zewnętrzne Rys. 1b. Taras nad pomieszczeniem ogrzewanym, z uszczelnieniem zespolonym – układ narzucają wybór konkretnego rozwiązania i określenie intensywności czynników destrukcyjnych), a następnie na tej podstawie przyjęcie poprawnych technicznie rozwiązań materiałowo- technologiczno-materiałowego. -konstrukcyjnych (systemowych izolacji wodochronnych, izolacji termicznych, urządzeń od- też przy tym trzeba wrażliwość na ewentu- wadniających, a także systemowych rozwiązań materiałowych ochrony strukturalnej i po- alne usterki wykonawcze i łatwość ewentu- wierzchniowej). alnej naprawy oraz koszty i łatwość wyko- 60 Rozważyć 8 warstw: 1 – okładzina ceramiczna na kleju cienkowarstwowym, 2 – izolacja zespolona (podpłytkowa), 3 – jastrych, 4 – izolacja międzywarstwowa, 5 – termoizolacja, 6 – paroizolacja, 7 – płyta konstrukcyjna (ze spadkiem), 8 – pomieszczenie pod tarasem Rys. M. Rokiel 61 Naprawa balkonu i tarasu 2 4 1 3 nania konstrukcji. Tak więc, aby świadomie dzą także wymogi zapewnienia odpowiedniej izolacyjności akustycznej i bezpieczeństwa 5 wybrać wariant odprowadzania wody, na- użytkowania – warstwa użytkowa powinna być odpowiednio antypoślizgowa. 6 leży poznać różnice konstrukcyjne między nimi i wynikające z nich konsekwencje. Planując budowę domu, można kupić Zacznijmy od przeanalizowania warstw balkonu. Układ z powierzchniowym odprowa- tzw. typowy projekt lub zlecić wykonanie dzaniem wody w zasadzie wymusza wykonanie warstwy użytkowej z płytek ceramicz- projektu indywidualnego. W pierwszej sy- nych lub kamieni naturalnych. Pod płytkami znajduje się warstwa hydroizolacji zwana tuacji zwykle jest to tzw. projekt architekto- uszczelnieniem zespolonym lub podpłytkowym. Nazwa ta wynika z tego, że stanowi ona niczno-budowlany, niezbędny do uzyskania niejako całość z warstwą użytkową, chroniącą jednocześnie izolację przed uszkodzeniem 1 3 pozwolenia na budowę, ale niezawierający mechanicznym. 5 rozrysowanych szczegółów i detali balko- Niewątpliwą zaletą tego rozwiązania jest prostota układu: na płycie konstrukcyjnej wy- nów czy tarasów lub traktujący to zagad- konuje się warstwę spadkową (jeśli sama płyta nie ma spadku) i układa izolację z elastycz- nienie w sposób lakoniczny. Dlatego przed nego szlamu lub z innych materiałów typu rozpoczęciem prac budowlanych koniecznie specjalne trzeba przygotować szczegółowe rysunki niające (fot. 1a) czy folie uszczelniające detali tych elementów budynku, aby unik- (fot. 1b), a następnie mocuje się okładzinę nąć w przyszłości czasochłonnych i kosz- ceramiczną. Folie uszczelniające to materiał townych napraw. kompozytowy, składający się z folii z two- Rys. 2a. Balkon z drenażowym odprowadzeniem wody – układ warstw: 1 – płyty betonowe, 2 – warstwa wodoprzepuszczalna z płukanego kruszywa, 3 – warstwa ochronno-filtrująca, 4 – mata drenująca, 5 – izolacja przeciwwodna, 6 – płyta konstrukcyjna (ze spadkiem) Rys. M. Rokiel 4 2 6 7 8 9 Rys. 2b. Taras nad pomieszczeniem ogrzewanym, z drenażowym odprowadzeniem wody – warstwa użytkowa z płytek ceramicznych na jastrychu wodoprzepuszczalnym – układ warstw: 1 – okładzina ceramiczna na kleju cienkowarstwowym, 2 – jastrych wodoprzepuszczalny, 3 – warstwa ochronno-filtrująca, 4 – mata drenująca, 5 – izolacja wodochronna, 6 – termoizolacja, 7 – paroizolacja, 8 – płyta konstrukcyjna (ze spadkiem), 9 – pomieszczenie pod tarasem 4 kompensacyjno-uszczel- rzywa sztucznego zespolonego z włókniną, inwestor świadomie współpracował z pro- mocowany do podłoża systemowym kle- jektantem przy doborze rozwiązania kon- jem. Jednak zarówno maty kompensacyj- strukcyjnego balkonu czy tarasu. Pozwala no-uszczelniające, jak i folie uszczelniające, to na późniejsze zaoszczędzenie nie tylko cieszą się znacznie mniejszą popularnością. 1 czasu i nerwów, ale także pieniędzy. To in- Łączna grubość tych trzech warstw przy 3 westor ponosi późniejsze koszty budowy, okapie jest niewielka – wynosi kilkanaście 5 a koszt wykonania (poprawnego) wspo- milimetrów (2 mm szlam, 4–5 mm warstwa mnianych elementów nie należy do niskich. kleju i ok. 10 mm płytki), a przy zastosowa- Chodzi o to, aby na etapie projektowania niu mat kilka milimetrów więcej. Natomiast dobrać optymalny system hydroizolacyjny przy ścianie trzeba dodać kilka centyme- (nie sam materiał) z uwzględnieniem ochro- trów na spadek (1,5–2 cm na 1 m wysięgu ny cieplnej budynku. Rozwiązanie projekto- płyty). 6 7 Rys. 2c. Taras nad pomieszczeniem ogrzewanym, z drenażowym odprowadzeniem wody – warstwa użytkowa z płyt betonowych na warstwie płukanego kruszywa – układ warstw: 1 – płyty betonowe, 2 – warstwa drenażowa, 3 – warstwa ochronno-filtrująca, 4 – termoizolacja, 5 – izolacja wodochronna, 6 – płyta konstrukcyjna (ze spadkiem), 7 – pomieszczenie pod tarasem Rys. M. Rokiel 62 maty Przy projekcie indywidualnym warto, aby Rys. M. Rokiel 2 hydroizolacja balkonu Fot. 1a. Mata kompensacyjno-uszczelniająca Fot. Schlueter Systems Fot. 1b. Folia do uszczelnień podpłytkowych we powinno zapewnić odpowiedni komfort Rozwiązanie to narzuca jednak kilka cieplny użytkownikom pomieszczeń pod ograniczeń. Płytki nie powinny być większe tarasem oraz nie dopuszczać do rozwoju niż 33×33 cm, natomiast spoiny nie węższe grzybów pleśniowych na stropie i przyle- niż 7–8 mm (dla małych płytek minimalna głych fragmentach ścian. Do tego docho- szerokość spoin to 5 mm). Nie wszystkim Fot. 2. Mata drenażowa Fot. Renoplast Fot. Renoplast 63 Naprawa balkonu i tarasu jednak takie wykończenie balkonu się po- mal nieograniczona) oraz, w razie uszkodzenia, trudność wykonania punktowej naprawy. doba (zwłaszcza taka szerokość spoin). Układ drenażowy daje wprawdzie większe możliwości sposobu wykończenia powierzchni, Większe możliwości aranżacji powierzch- ale warstwy użytkowe wykonane z płyt betonowych czy kamiennych wymagają znacznie ni balkonu daje uszczelnienie drenażowe. większego zapasu wysokości (większa grubość warstw konstrukcji, większe obciążenie Istota tego rozwiązania polega na uło- płyty nośnej). Niewątpliwą jego zaletą jest możliwość zdjęcia warstwy użytkowej bez żeniu hydroizolacji na warstwie spadko- uszkodzenia powłoki hydroizolacyjnej, co ułatwia naprawę hydroizolacji w razie prze- wej lub płycie konstrukcyjnej wykonanej cieków. Wadą natomiast zdecydowanie większa wrażliwość na tolerancje wymiarowe ze spadkiem. Hydroizolacja może być wyko- oraz przy błędach w wykonaniu – ryzyko zamulenia warstwy drenującej. Jeżeli chodzi nana z materiałów bezspoinowych (szlamu, o mocowanie barierki, to dla układu z powierzchniowym odprowadzaniem wody zalecane masy polimerowo-bitumicznej – tzw. masy jest mocowanie słupków do boku lub spodu płyty, a dla wariantu drenażowego jest to je- KMB) lub rolowych (membrany samoprzy- dyny dopuszczalny sposób. Jeżeli płyta balkonowa jest docieplana z obu stron, należy lepnej, papy termozgrzewalnej, folii z two- ją traktować jak płytę tarasową. rzyw sztucznych). Na hydroizolacji układa się specjalną warstwę drenującą (matę, Fot. 3a, b. Wariant z drenażowym odprowadzaniem wody wymaga zastosowania specjalnych profili okapowych z otworami odprowadzającymi wodę poza połać Fot. Renoplast hydroizolacja tarasu płukane kruszywo) oraz warstwę użytkową. Taras jest elementem bardziej skomplikowanym ze względu na znajdujące się pod nim Mogą nią być zarówno płyty kamienne czy pomieszczenie, co narzuca konieczność docieplenia płyty tarasowej oraz zabezpieczenie betonowe, jak i płytki ceramiczne czy wręcz konstrukcji przed kondensacją pary wodnej. Dla powierzchniowego uszczelnienia układ kruszywo kamienne (płukane!). Dobór ma- warstw w zasadzie narzucają właściwości zastosowanych materiałów oraz zjawiska fi- teriału na warstwę użytkową nie może być zyczne (rozkład temperatur i ciśnień pary wodnej). Typowy układ warstw tarasu w takiej konstrukcji wygląda następująco (rys. 1b): przypadkowy, a determinuje go zarówno warstwa drenująca, jak i rozwiązanie okapu. Jeżeli warstwą użytkową będą płyty betonowe czy kamienne, to mogą one być ułożone t okładzina z płytek ceramicznych/kamiennych na kleju, na warstwie drenującej z płukanego kruszywa lub na podkładkach dystansowych. Płytki t uszczelnienie podpłytkowe (elastyczny szlam, maty kompensacyjno-uszczelniające lub folie uszczelniające), ceramiczne zazwyczaj układa się na kleju na specjalnej macie (fot. 2), gdyż stosowanie cementowego jastrychu wodoprzepuszczalnego wymaga dodatkowych, dość skompliko- t jastrych dociskowy, wanych zabiegów technicznych i zapasu wysokości (grubość takiego jastrychu powinna t izolacja międzywarstwowa (papa termozgrzewalna, samoprzylepna membrana bitumiczna, membrana z tworzyw sztucznych), wynosić 5–7 cm i należy go dylatować tak jak jastrych dociskowy na tarasie). Konieczne jest też stosowanie systemowych profili okapowych z otworami odprowadzającymi wodę t termoizolacja, opadową (fot. 3a, b). t paroizolacja (papa paroizolacyjna, folia paroizolacyjna, masa polimerowo-bitumiczna, w typowych sytuacjach powłoka z roztworu asfaltowego), Specyfika konstrukcji (odprowadzenie wody następuje zarówno po powierzchni, jak i przez warstwę drenującą po hydroizolacji) wymusza wcześniejsze precyzyjne rozplano- t warstwa spadkowa (opcjonalnie, gdy spadku nie wyprofilowano na płycie), wanie układu warstw, z dokładnością do 1 mm! Niedopuszczalne jest zasklepienie przez t płyta konstrukcyjna. hydroizolację otworów odpływowych w profilu brzegowym. Zaletą układu z powierzchniowym odprowadzaniem wody jest prostota konstrukcji Podany wyżej układ warstw nazywany jest czasem układem tradycyjnym, gdyż termoizolacja jest chroniona przez hydroizolację. i łatwość wykonania (nie oznacza to jednak, że można lekkomyślnie podchodzić do za- Sama konstrukcja warstwy użytkowej jest podobna do opisywanej wyżej dla balko- gadnień technicznych). Ograniczeniem jest natomiast praktycznie jeden rodzaj warstwy nów, a różnica polega przede wszystkim na konieczności wykonania termoizolacji. Pla- użytkowej (choć możliwość kolorystycznej aranżacji i układania we wzory płytek jest nie- nując zapas wysokości progu drzwiowego, trzeba uwzględnić przede wszystkim grubość 64 65 Naprawa balkonu i tarasu warstwy spadkowej, termoizolacji (minimum kilkanaście centymetrów) i jastrychu dociskowego (minimum 5–5,5 cm) oraz kilkanaście milimetrów na uszczelnienie zespolone i płytki. Na jastrychu można zastosować także wariant drenażowy, jeśli jest to okładzina ceramiczna na specjalnej macie drenującej, to niezbędny zapas wysokości w praktyce nie zmieni się lub minimalnie wzrośnie. Natomiast warstwa użytkowa z płytek ułożonych na jastrychu wodoprzepuszczalnym lub z płyt betonowych czy kamiennych na kruszywie/ podstawkach dystansowych znacznie zwiększa grubość warstw konstrukcji. Także warstwa użytkowa z samego żwiru nie może być cieńsza niż 5 cm. Z kolei wariant z drenażowym odprowadzaniem wody może być wykonany zarówno w układzie tradycyjnym (rys. 2b), jak i w tzw. układzie odwróconym, gdzie hydroizolacja jest chroniona przez termoizolację (rys. 2c). Układ odwrócony pozwala na zmniejszenie grubości warstw. Nie wykonuje się jastry- Fot. 4. Systemowe profile okapowe dedykowane warstwie użytkowej z płytek to najlepszy sposób wykończenia okapu Fot. Atlas chu dociskowego, a mata drenująca ma grubość zwykle 1–1,5 cm, termoizolacja – mini- prężeniami termicznymi. Dlatego tradycyjna obróbka może podchodzić pod płytkę na mum kilkanaście centymetrów (ze względu na obecność wody należy stosować materiały 5–6 cm i powinna być dodatkowo mocowana mechanicznie w połowie tej odległości. odporne na zawilgocenie, np. XPS, poza tym przy obliczaniu współczynnika U należy Systemowy profil gwarantuje odpowiednią (ani za dużą, ani za małą) głębokość obsadze- uwzględnić poprawkę na układ odwrócony) oraz warstwa użytkowa (np. płyty betonowe nia, połączony z odpowiednim zamocowaniem mechanicznym. Z tradycyjnymi obróbkami czy kamienne na warstwie żwiru lub sama warstwa żwiru – grubość od 5 cm). różnie bywa. Ale istotniejsze jest dopasowanie systemowego profilu (fot. 4) do rodzaju Podstawową zaletą rozwiązania z drenażowym odprowadzaniem wody, gdy warstwą warstwy użytkowej oraz dodatkowe systemowe kształtki (narożne, dylatacyjne, odboj- użytkową jest płukane kruszywo kamienne lub płyty betonowe możliwe jest uzyskanie niki, haki i rynny) pozwalające na poprawne i łatwe wykonanie tego elementu. Także poziomej powierzchni połaci. kształt i faktura powierzchni profilu ułatwia poprawne uszczelnienie tego newralgicznego Spadek połaci wykończonej płytkami powinien wynosić 1,5–2% (1,5–2 cm na 1 m), elementu. Nie bez znaczenia jest także bardzo estetyczny wygląd profilu i samego okapu. a za absolutne minimum uznaje się 1%. Przy dużych powierzchniach tarasowych uzyska- Systemowe profile pozwalają także na eleganckie, i co najważniejsze, łatwe wykończenie nie spadku w jedną czy dwie strony może być dość kłopotliwe, „łamanie” zaś powierzchni krawędzi płytek. spadkami ze względów estetycznych trudne do zaakceptowania i mało praktyczne. Nie Na etapie analizy koncepcji uszczelnienia należy także przeanalizować sposób odwod- oznacza to jednak, że wariant z powierzchniowym uszczelnieniem jest gorszy. Nadal jego nienia połaci. Nie może on utrudniać wykonania hydroizolacji lub wręcz komplikować wy- niewątpliwą zaletą jest prostota wykonania i mniejsza wrażliwość na błędy w tolerancji profilowanie spadków. W bardziej skomplikowanych sytuacjach konieczna jest indywidu- wymiarowej. Poza tym różnorodność kolorów, odcieni i wzorów płytek pozwala na two- alna analiza. Proszę także pamiętać, że wyprofilowanie spadków ma bezpośredni wpływ rzenie z nich bardzo urozmaiconych kompozycji barwnych i oryginalnych wzorów na po- na grubość warstwy spadkowej, co przy bezmyślnym „zaplanowaniu” odwodnienia może łaci tarasu. powodować problemy z zapasem wysokości, czy wręcz „połamanie” połaci. O ile wariant drenażowy wymusza zastosowanie systemowych profili okapowych, to W zdecydowanej większości budynków jedno- i wielorodzinnych stosuje się rozwiąza- dla wariantu z płytkami nadal próbuje się stosować różnego rodzaju blachy (ocynkowane, nia z powierzchniowym odprowadzaniem wody oraz wykończenia z płytek. Układy drena- powlekane itp.). Nie jest to najszczęśliwsze rozwiązanie. Do wykonania okapu zdecydo- żowe częściej wykorzystywane są na balkonach i tarasach z balustradami zabudowanymi wanie najlepiej nadają się systemowe, prefabrykowane profile. Dlaczego jest to rozwią- oraz na tarasach na dachach. zanie najlepsze? Po pierwsze, głębokość obsadzenia profilu. Znaczna różnica współczyn- Maciej Rokiel, Polskie Stowarzyszenie Mykologów Budownictwa, ników rozszerzalności termicznej profilu, jastrychu i płytki, przy gradiencie temperatury kierownik wsparcia technicznego Atlas Sp. z o.o. dochodzącym do 100°C skutkują znacznymi zmianami długości i związanymi z tym na- 66 67 Artykuł sponsorowany Artykuł sponsorowany izolacja przeciwwilgociowa tarasów W pierwszym przypadku całkowite odprowadzanie wody opadowej następuje po powierzchni użytkowej (np. wykładziny ceramicznej). Cechą charakterystyczną jest wystę- i balkonów powanie tzw. uszczelnienia zespolonego (podpłytkowego), w którym okładzina ceramiczna jest zespolona bezpośrednio z hydroizolacją. Tarasy nadziemne, balkony i loggie to newralgiczne części elewacji budynków wielokondygnacyjnych. Są podatne na wpływ niszczących czynników: środowiska atmosferycznego (woda, wilgoć, promieniowanie UV), termicznych, czynników mechanicznych, chemicznych, biologicznych i środowiskowych. Wilgoć i obecność mostków cieplnych to przyczyny korozji płyt balkonowych i przemarzania stropów pod tarasami. Z temperaturą związane są odkształcenia, a z wodą jej destrukcyjne oddziaływanie na konstrukcję tarasów i balkonów. Dlatego konieczne jest zapewnienie szczelności w tych obszarach. W drugim przypadku zakłada się możliwość wnikania wody opadowej w warstwie wierzchniej konstrukcji balkonu czy tarasu, a jej odprowadzenie następuje bezpośrednio z powierzchni hydroizolacji. Skupiając się wyłącznie na hydroizolacji tarasów i balkonów, produkty stosowane w tym obszarze można podzielić na dwie grupy: t hydroizolacyjne wyroby rulonowe: − rulonowe materiały bitumiczne (papy, maty samoprzylepne) − wyroby rulonowe z tworzyw sztucznych Budowa poszczególnych warstw wykładzin tarasów i balkonów jest różna. Inna będzie dla tarasu naziemnego, inna dla tarasu nadziemnego, balkonu czy loggii. t wyroby (masy) nanoszone w postaci płynnej, półpłynnej, tworzące po wyschnięciu powłoki hydroizolacyjne: Układ poszczególnych warstw zależy również od wyboru odprowadzania wody. Wyróżniamy: − elastyczne jedno- i dwuskładnikowe mikrozaprawy polimerowo-cementowe − jedno- i dwuskładnikowe polimerowo-bitumiczne, grubowarstwowe masy uszczel- t powierzchniowy sposób odprowadzania wody t drenażowy sposób odprowadzania wody. niające (KMB) − elastyczne powłoki żywiczne (najczęściej poliuretanowe). Firma Hahne (przedstawiciel w Polsce: VISBUD-Projekt Sp. z o.o.) od dawna już odchodzi od zawodnych systemów płytek ceramicznych na balkonach i tarasach. Skupia się natomiast na drenażowych powłokach zewnętrznych układanych na warstwie hydroizolacji wykonanej z elastycznej, dwukomponentowej zaprawy mineralnej (rys. 2) lub z elaFot. Hahne 68 stycznej, płynnej, jednokomponentowej izolacji poliuretanowej (rys. 1). 69 Artykuł sponsorowany Artykuł sponsorowany W wyniku wymieszania obu komponentów otrzymuje się łatwą w stosowaniu masę W przypadku hydroizolacji poliuretanowej możliwe jest zastąpienie wykładziny drena- szpachlową o kontrolowanym przebiegu wiązania. Pozostałe właściwości tego produktu żowej wykładziną zewnętrzną wykonaną z barwnego poliuretanu odpornego na działa- to m.in.: nie UV. t nie zawiera rozpuszczalników t odporny na starzenie i promieniowanie UV t wysoka wytrzymałość na obciążenia ściskające Istotą drenażowych wykładzin na powierzchniach balkonów i tarasów jest fakt, że nie t odporność na deszcz po 2 godzinach stanowią one bariery dla wody opadowej. Woda opadowa swobodnie przechodzi przez t odporność na wodę pod ciśnieniem po 16 godzinach taką wykładzinę i zatrzymuje się na warstwie izolacji. t szybko można nakładać następne warstwy t szczelny na przenikanie radonu. drenażowe wykładziny na powierzchniach balkonów Produkt HADALAN DS61 13P jest kleistą, samorozpływną masą na bazie żywicy poliuretanowej. Po utwardzeniu powstaje powłoka bardzo elastyczna, niekurczliwa, zachowująca elastyczność w niższych temperaturach. Masa ta nadaje się do stosowania na elementach budynków, które są narażone na silne wahania temperatur i tym samym na zmiany długości. Charakteryzuje się dużą zdolnością do przekrywania rys w niskich tempeterurach (–20°C), Jest otwarta dyfuzyjnie oraz nie zawiera rozpuszczalników. Przed nakładaniem hydroizolacji podłoże należy starannie przygotować. Musi być ono Rys. 1. 1 – podłoże: beton, jastrych, płytki; 2 – grunt; 3 – izolacja poliuretanowa; 4 – wykładzina drenażowa Rys. 2. 1 – podłoże: beton, jastrych, płytki; 2 – grunt; 3 – izolacja mineralna z siatką; 4 – wykładzina drenażowa Możliwość swobodnego przemieszczania się wody w takiej wykładzinie nie jest hamowana, grawitacyjnie przemieszcza się w kierunku odpływów lub krawędzi powierzchni balkonów (tarasów). Woda też swobodnie odparowuje. Nie mamy więc zjawiska zamykania wody opadowej pod powierzchnią wykładziny zewnętrznej. To zjawisko występuje często przy wykładzinach wykonanych z płytek ceramicznych. Woda opadowa zamknięta pod ich powierzchnią w sposób destrukcyjny wpływa na izolacje podpłytkowe i kleje, a w zimie jest przyczyną występowania szkód mrozowych. nośne, czyste i wolne od substancji antyadhezyjnych. Należy zastosować odpowiednie grunty wymienione w kartach technicznych tych produktów. W przypadku produktu HADALAN® DS61 13P zawsze będzie to grunt żywiczny. Bezpośrednio na przygotowaną hydroizolację nakłada się barwne kruszywo HADALAN® MST 89M o uziarnieniu 2–4 mm, dla którego materiałem wiążącym jest żywica poliuretanowa HADALAN® LF68 12P. HADALAN® MST 89M jest naturalnym kruszywem marmurowym. Dzięki specjalnej obróbce powierzchni kamieni, ich krawędzie i brzegi są załamane, co znacznie ułatwia stosowanie materiału. Naturalne pochodzenie kruszywa zapewnia im stałość koloru oraz odporność na ścieranie. HADALAN® LF68 12P jest jednoskładnikowym, odpornym na działanie światła spo- Rysunki 1 i 2 pokazują przekrój budowy systemów drenażowych wykładzin. W każdym iwem na bazie żywicy poliuretanowej. Jest bezzapachowy, utwardza się w kontakcie przypadku izolacja jest lokowana bezpośrednio pod wykładziną drenażową. Jest to izola- z wilgocią zawartą w powietrzu, dzięki czemu powstaje warstwa spoiwa o bardzo dobrej cja powłokowa, która różni się rodzajem użytych materiałów. odporności na działanie czynników atmosferycznych, z dużą wytrzymałością na ścieranie. W pierwszym przypadku jest to izolacja na bazie cementu (IMBERAL RSB 54Z), w drugim – na bazie żywicy poliuretanowej (HADALAN DS61 13P). Zastosowanie Z uwagi na szczególnie szczelną powierzchnię warstwy powstają powłoki, które bardzo dobrze się czyści oraz wykazują niewielkie skłonności do zabrudzeń. żywicy poliuretanowej zwiększa przede wszystkim możliwości izolacji do przenoszenia rys. HADALAN® MST 89M miesza się z 5% (wagowo) HADALAN® LF68 12P. Wymieszany Produkt IMBERAL RSB 54Z jest dwuskładnikową, elastyczną w niskich temperatu- materiał rozprowadza się zgrubnie za pomocą rakli do wymaganej grubości warstwy rach, przekrywającą rysy zaprawą do uszczelniania budowli, która wyróżnia się wysoką i następnie za pomocą pasy stalowej gładkiej zagęszcza i wyrównuje – grubość warstwy wytrzymałością na ściskanie. wynosi ok. 8 mm. Zastosowanie tego systemu, poza jego aspektami technicznymi, po- 70 71 Artykuł sponsorowany zwala na swobodne, niczym nieskrępowane kształtowanie architektoniczne powierzchni – dostępnych jest 12 kolorów kruszywa marmurowego. W wielu miejscach wykładziną drenażową można przejść przez dylatacje pozorne w podłożu. Dla powierzchni pionowych (np. cokoliki) należy dodać do żywicy zagęstnik HADALAN® TX 57DD. Uzupełnieniem systemu są listwy okapowe. Przedstawiony system wykładzin drenażowych, który wykorzystuje żywice poliuretanowe sprawdza się w naszym klimacie. Woda opadowa nie stanowi tu czynnika destrukcyjnego w takim stopniu, jak to ma miejsce w tradycyjnych systemach wykładzin ceramicznych (system zespolony). Płynne poliuretanowe tworzywa sztuczne HADALAN® DS61 13P (hydroizolacja) HADALAN® LF68 12P (żywica wiążąca kruszywo) tworzą system ochrony powierzchniowej, a wykonane z nich powłoki są wodoszczelne. Ich najważniejsze właściwości to: t zdolność przekrywania rys t mrozoodporność do temperatury –40°C t odporność na zmiany temperatur t bardzo dobra dyfuzyjność t odporność na promieniowanie UV i działanie czynników atmosferycznych t odporność na ścieranie i antypoślizgowość t niezawodność przy wykonywaniu przyłączy i połączeń t bezszwowe uszczelnienie t antypoślizgowe, wytrzymałe. Firma Hahne przygotowała również jednokomponentową żywicę poliuretanową HADALAN FBA 32P. Po utwardzeniu otrzymuje się elastyczną powłokę, która pokrywa rysy, jest odporna na ścieranie i pozostaje elastyczna w niskich temperaturach. Łączy ona w sobie funkcję hydroizolacji oraz zewnętrznej powłoki. VISBUD-Projekt Sp. z o.o. ul. M. Bacciarellego 8E/I, 51-649 Wrocław tel. 71 344 04 34, fax 71 345 17 72 www.visbud-projekt.pl 72 Artykuł sponsorowany izolacja tarasów i balkonów przy użyciu systemu hydroizolacji ALPOL HYDRO PLUS T Artykuł sponsorowany projektanta i wykonawcy. Wielu z nich przekonało się, że na systemie hydroizolacji nie warto oszczędzać, ponieważ koszty i uciążliwość późniejszych napraw wielokrotnie przekraczają pozornie osiągnięte oszczędności. system hydroizolacji Alpol Hydro Plus T Tarasy i balkony narażone są na szczególnie trudne i zmienne warunki eksploatacji. Prace związane z ich ewentualnymi naprawami często są kosztowne i uciążliwe, dlatego warto zainwestować w sprawdzony system hydroizolacji. warunki eksploatacji tarasów i balkonów W zimie powierzchnie balkonów i tarasów System Alpol Hydro Plus T przeznaczony jest do kompleksowego wykonywania warstw okładzinowych i hydroizolacji na tarasach, balkonach i loggiach w budownictwie mieszkaniowym, przemysłowym oraz w budynkach użyteczności publicznej. Układ warstw i szczegóły rozwiązań systemu uzależnione są od rodzaju zabezpieczanej konstrukcji. Przykładowy układ warstw dla najczęściej stosowanych rozwiązań, tzn. tarasu nad pomieszczeniem ogrzewanym, balkonu na płycie wspornikowej i tarasu na gruncie, przed- poddawane są działaniu temperatury sięgają- stawiony na rys. 1, obejmuje: cej –30°C. Latem zaś, wskutek intensywnego t warstwę izolacyjno-przesuwną, która umożliwia niezależną pracę warstw będą- nasłonecznienia, mogą nagrzewać się do tem- cych w bezpośrednim jej sąsiedztwie. Warstwa ta pełni również funkcję dodatkowej peratury przekraczającej 70°C, a jednocześnie izolacji przeciwwilgociowej. w nocy lub z powodu opadów atmosfe- Wykonana jest najczęściej rycznych schładzać do temp. około z papy termozgrzewalnej 10°C. Dodatkową przyczyną naprężeń termicznych, t występujących warstwę izolacji ter- micznej stanowiącą za- szczególnie w przypadku tarasu, są bezpieczenie różnice temperatur pomiędzy jego znajdujących się pod tara- wierzchnią i spodnią częścią. Tak sem lub loggią przed utratą skrajne różnice temperatur, w których ciepła oraz likwidacją most- pracują warstwy użytkowe, powodują, że na ków termicznych w miej- skutek rozszerzalności liniowej materiałów dochodzi do znacznych, cyklicznych odkształ- scach mocowania balkonów ceń i zmian ich wymiarów. Może to być przyczyną zarysowań i szczelin, a w konsekwencji i loggii. Warstwę termoizo- – utraty szczelności izolacji przeciwwilgociowej. lacyjną można wykonać ze także śniegu i lodu. Z tego powodu każda, nawet najmniejsza utrata szczelności skutkuje t warstwę dociskową two- warstwa okładzinowa – płytka – klej warstwa izolacji podpłytkowej warstwa dociskowa warstwa izolacji termicznej – folia ochronna warstwa izolacji termicznej – styropian warstwa izolacyjno-przesuwna pomieszczeń styropianu ekstrudowanego Tarasy i balkony poddawane są intensywnemu oddziaływaniu wód opadowych, a zimą taras nad pomieszczeniem mieszkalnym płyta konstrukcyjna balkon na płycie wspornikowej warstwa okładzinowa – płytka – klej warstwa izolacji podpłytkowej warstwa dociskowa warstwa izolacyjno-przesuwna płyta konstrukcyjna taras na gruncie warstwa okładzinowa – płytka – klej warstwa izolacji podpłytkowej warstwa wyrównująca płyta konstrukcyjna migracją wody w głąb konstrukcji, co szybko potęguje problemy i często prowadzi do rzącą stabilne podłoże pod poważnych, trudnych do usunięcia i kosztownych w naprawie uszkodzeń. W przypadku warstwę okładzinową oraz tarasów usytuowanych nad pomieszczeniami mieszkalnymi mamy wtedy często do czy- chroniącą warstwę izolacyjno-przesuwną i warstwy izolacji termicznej. Warstwa do- nienia z zawilgoceniem i uszkodzeniami ścian oraz tynków wewnętrznych, utratą izolacyj- ciskowa jest również elementem przenoszącym obciążenia wynikające z użytkowania ności cieplnej oraz pojawieniem się korozji biologicznej w postaci alg, grzybów i pleśni. i rozszerzalności termicznej powierzchni tarasu lub balkonu. Warstwę dociskową za- Wszystko to powoduje, że wyjątkowa dbałość o prawidłowe zaprojektowanie i wykona- leca się wykonać z posadzki podkładowej Alpol AP 400 lub zaprawy wyrównawczej nie hydroizolacji tarasów i balkonów powinna być działaniem oczywistym dla inwestora, Alpol AZ 135. Grubość warstwy dociskowej powinna wynosić co najmniej 4 cm 74 Rys. 1 75 Artykuł sponsorowany t Artykuł sponsorowany warstwę izolacji podpłytowej, która jest główną warstwą izolacji i zabezpiecza 1 Warstwa dociskowa – posadzka podkładowa ALPOL AP 400 przed możliwością przesiąkania wilgoci i wody opadowej do niższych warstw tarasu, 2 Szczelina dylatacyjna 3 Grunt krzemianowo-polimerowy do podłoży mineralnych ALPOL AG 707 a jednocześnie uniemożliwia przemieszczanie się ewentualnej wilgoci z podłoża pod 4 Warstwa zaprawy wodoszczelnej na tarasy i balkony ALPOL AH 752 płytki okładziny, co mogłaby spowodować uszkodzenia mrozowe (spękania lub odspo- 5 Taśma uszczelniająca ALPOL T1, ALPOL TW1 6 Warstwa zaprawy wodoszczelnej na tarasy i balkony ALPOL AH 752 jenia płytek). W systemie Alpol Hydro Plus T izolacja podpłytowa wykonywana jest 7 Izolacja podpłytkowa – dwie warstwy zaprawy wodoszczelnej na tarasy i balkony ALPOL AH 752 przy użyciu zaprawy wodoszczelnej Alpol AH 752, zagruntowanej wcześniej gruntem 8 Klej upłynniony szybkowiążący cienkowarstwowy ALPOL AK 516 krzemianowo-polimerowym ALPOL AG 707 9 Płytka ceramiczna 10 Sznur dylatacyjny ALPOL SD Rys. 4 11 Masa uszczelniająca, np. masa poliuretanowa ALPOL AH 765 1 Dylatacja brzegowa 2 Warstwa dociskowa – posadzka podkładowa ALPOL AP 400 3 Grunt krzemianowo-polimerowy do podłoży mineralnych ALPOL AG 707 4 Warstwa zaprawy wodoszczelnej na tarasy i balkony ALPOL AH 752 5 Taśma uszczelniająca ALPOL T1, ALPOL TW1 6 Warstwa zaprawy wodoszczelnej na tarasy i balkony ALPOL AH 752 Rys. 3 Rys. 2 7 Izolacja podpłytkowa – dwie warstwy zaprawy wodoszczelnej na tarasy i balkony ALPOL AH 752 8 Klej upłynniony szybkowiążący cienkowarstwowy ALPOL AK 516 9 Klej do gresu szybkowiążący ALPOL AK 512 lub klej do gresu elastyczny ALPOL AK 515 t warstwę okładzinową zabezpieczającą wszystkie niżej położone warstwy przed 10 Płytka ceramiczna 11 Spoina elastyczna ALPOL ELITE AS E50-69 wpływem warunków zewnętrznych oraz zapewniającą własności użytkowe i estetyczne. Najczęściej warstwę tę wykonuje się z płytek ceramicznych. Należy stosować płytki mrozoodporne o niskiej nasiąkliwości (np. płytki gresowe oraz elastyczne), systemowe 12 Sznur dylatacyjny ALPOL SD Rys. 5 13 Masa uszczelniająca, np. masa poliuretanowa ALPOL AH 765 kleje (ALPOL AK 516 lub AK 517 na podłoże oraz kleje ALPOL AK 512-AK 515 do złożone rozwiązania, wykorzystujące np. membrany drenażowe, których zadaniem jest przyklejania płytek na ścianę) i spoiny elastyczne (np. ALPOL ELITE AS E50-E69). odprowadzanie ewentualnej wilgoci spod okładziny. Prawidłowe wykonanie izolacji przeciwwilgociowej i warstw okładzinowych na tara- Elementami pomocniczymi, które uzupełniają produkty chemii budowlanej, są takie sach i balkonach wymaga specjalistycznej wiedzy i dużego doświadczenia, dlatego warto materiały, jak: mankiety, taśmy i narożniki uszczelniające, sznury dylatacyjne, membrany skorzystać z usług doświadczonego wykonawcy, najlepiej posiadającego certyfikat firmy drenażowe, listwy oraz profile wykończeniowe i krawędziowe, które przedstawiono na Alpol, gwarantujący odpowiednie kwalifikacje. rys. 2, a ich przykładowe wykorzystanie pokazuje rys. 3. prawidłowe wykonanie hydroizolacji Decydujące znaczenie dla skuteczności działania całego systemu ma prawidłowe wy- Szczegółowe informacje dotyczące budowy i wykonywania poszczególnych etapów systemu, zawiera Instrukcja Wykonawcza „SYSTEM HYDROIZOLACJI ALPOL HYDRO PLUS T” dostępna u dystrybutorów Alpol oraz w wersji elektronicznej na stronie internetowej www.alpol.pl. konanie warstwy hydroizolacji podpłytowej oraz jej właściwe wykończenie w obrębie połączenia ze ścianami budynku, w obrębie krawędzi tarasu oraz styku z innymi newralgicznymi elementami, takimi jak dylatacje czy słupki balustrad. Przykładowe rozwiązania szczegółów podstawowych połączeń pokazują rys. 4 i 5. Przedstawiona wersja systemu jest jednym z najprostszych rozwiązań. W przypadku dużych lub skomplikowanych i wymagających tarasów, mogą być stosowane bardziej 76 ALPOL GIPS Sp. z o.o. Fidor, 26-200 Końskie tel. 41 372 11 00, fax 41 372 12 84 e-mail: [email protected], www.alpol.pl 77 Hydroizolacja fundamentów izolacje wodochronne fundamentów materiały hydroizolacyjne Materiały hydroizolacyjne stosowane w obrębie fundamentów można podzielić według różnych kryteriów. Najbardziej znane są materiały na bazie bitumów – zarówno po- Izolacja wodochronna fundamentów to element odpowiadający za późniejszy komfort użytkowania budynku. Podejście wielu indywidualnych inwestorów do tego tematu jest często dosyć lekceważące, za wszelką cenę szukają bowiem oszczędności przy wykonywaniu tego etapu robót. O tym, że jest to oszczędność pozorna właściciel budynku dowiaduje się zazwyczaj wtedy, gdy na skutek problemów z wilgocią konieczne jest przeprowadzenie kosztownych prac naprawczych. Co więc należy zrobić, aby takich sytuacji uniknąć? włokowe, jak i bezszwowe. Generalnie można je podzielić na: roztwory i emulsje asfaltowe, pasty i lepiki (stosowane na zimno i na gorąco), jedno- i dwuskładnikowe masy uszczelniające oraz membrany samoprzylepne i papy. Do materiałów mineralnych zaliczyć można szlamy uszczelniające, sztywne i elastyczne, jedno- i dwuskładnikowe), bentonity oraz krystaliczne zaprawy uszczelniające. Z bitumicznych materiałów bezspoinowych najczęściej stosuje się roztwory i emulsje, pasty oraz modyfikowane polimerami masy (zwane masami KMB), elastyczne szlamy Izolacje fundamentów budynku dzielimy na: izolację poziomą ław fundamentowych z materiałów mineralnych (mikrozaprawy). lub płyty fundamentowej, izolację pionową zewnętrzną oraz izolację poziomą posadzki Lepiki asfaltowe – stosowane na zimno nie są odporne na rozpuszczalniki organicz- (schemat wykonstruowania hydroizolacji w budynkach niepodpiwniczonych i podpiwni- ne i podwyższoną temperaturę (powyżej +60°C). Lepiki stosowane na gorąco są wraż- czonych pokazano na rysunkach). liwe na mróz – temperatura łamliwości wynosi około –7°C. Lepiki stosuje się zazwyczaj izolacja pozioma Izolacja ta zapobiega kapilarnemu podciąganiu wilgoci przez mury. Pierwszą izolację do przyklejania izolacji z pap asfaltowych do betonowego podłoża. Ze względu na wrażliwość na przejścia przez zero i ujemną temperaturę ich zastosowanie do wykonywania izolacji przeciwwilgociowych jest znacznie ograniczone. poziomą wykonuje się na wierzchu ław fundamentowych, drugą natomiast pod stropem Roztwory i emulsje asfaltowe – stosuje się je do wykonywania izolacji przeciw- piwnic. Izolacja pozioma ław fundamentowych musi być szczelnie połączona z izolacją wilgociowych lub gruntowania podłoża. Można je podzielić na kilka podgrup. Emulsje pionową ścian fundamentowych oraz izolacją podposadzkową w piwnicy. W przypadku anionowe mają stosunkowo długi czas budynku niepodpiwniczonego może zaistnieć sytuacja, że poziom podłogi w pokojach wiązania, można je stosować w okresie jest porównywalny z poziomem otaczającego terenu. Należy wtedy dodatkowo wykonać wiosenno-jesiennym, przy dobrej pogo- poziomą izolację na wysokości 30–50 cm nad poziomem przyległego terenu. dzie. Kationowe natomiast wiążą szyb- izolacja pionowa ko, także w niskich temperaturach i na wilgotnym podłożu. Emulsje niejonowe Ten rodzaj izolacji zabezpiecza zagłębione w gruncie ściany przed naporem wilgoci. wyróżniają się najwolniejszym procesem Zawsze jest ona połączona z izolacjami poziomymi i musi sięgać strefy cokołowej. Sposób wiązania, pozwala to na wniknięcie czą- i materiały do jej wykonania dobiera się w zależności od obciążenia wodą fundamentów. stek emulsji w porowate podłoże (takie Musi być chroniona przed uszkodzeniem, np. podczas zasypywania wykopów. jest też zalecane ich zastosowanie). Now- pozioma izolacja podposadzkowa piwnic Izolacja ta zabezpiecza przed przedostawaniem się wody przez warstwy podłogowe szym materiałem jest emulsja asfaltowa modyfikowana dodatkami elastomerów i/lub plastomerów. (czy to na skutek naporu wody od spodu przy wysokim poziomie wody gruntowej, czy też Masy asfaltowe – są to roztwory as- na skutek podciągania kapilarnego). Musi być wykonana całopowierzchniowo i połączona faltów z dodatkiem wypełniaczy i mody- z izolacją fundamentów. W żadnym wypadku nie może zostać uszkodzona podczas dal- fikatorów (dodatków uszlachetniających). szych robót wykończeniowych. Podobnie jak emulsje mogą występować 78 Fot. Izohan 79 Hydroizolacja fundamentów w postaci modyfikowanej (z dodatkiem plastomerów i/lub elastomerów) oraz służyć do gruntowania i wykonywania właściwych powłok uszczelniających. Elastyczne szlamy uszczelniające – to polimerowo-cementowe, cienkowarstwowe zaprawy uszczelniające (grubość warstwy 2–2,5 mm), mogą stanowić zarówno izolację Grubowarstwowe polimerowo-bitumiczne masy hydroizolacyjne (zwane ma- przeciwwilgociową, jak i przeciwwodną. Są elastyczne w ujemnych temperaturach, od- sami KMB). Są to materiały jedno- lub dwuskładnikowe, bezrozpuszczalnikowe, o nie- porne na przejścia przez zero oraz na agresywne wody gruntowe. Po związaniu są typo- mal natychmiastowej odporności na deszcz, pozwalające na szybkie zasypanie wykopów wym podłożem cementowym. fundamentowych. W zależności od grubości warstwy, mogą stanowić zarówno izolację Rolowe materiały bitumiczne – papy, membrany samoprzylepne. Modyfiko- przeciwwilgociową, jak i przeciwwodną. Oprócz znacznej elastyczności w ujemnych tem- wane polimerami (np. SBS-em czy APP) papy bitumiczne mogą być stosowane jako izola- peraturach (zdolność mostkowania rys w temperaturze –5°C może sięgać prawie 2 mm) cja przeciwwilgociowa lub przeciwwodna. Najczęściej stosuje się papy termozgrzewalne wyróżniają się odpornością na opady atmosferyczne już po kilku godzinach od ich nało- oraz samoprzylepne membrany. Wymagają bardzo starannego wykonawstwa, problemy żenia, a także odpornością na agresywne wody znajdujące się w gruncie. występują najczęściej przy uszczelnianiu przejść rurowych, dylatacji itp. trudnych oraz Dostępne na rynku materiały różnią się liczbą składników, a co za tym idzie sposobem i czasem schnięcia. Materiały jednoskładnikowe wiążą przez oddawanie wody. Czas krytycznych miejsc. Pozwalają na natychmiastowe zasypanie wykopu. Nie wolno stosować do wykonywania hydroizolacji pap na osnowie tekturowej. wysychania zależy od temperatury zewnętrznej oraz możliwości wietrzenia powierzchni Rolowe materiały z tworzyw sztucznych – folie (membrany). Stwarzają bardzo nałożonej masy. Ponieważ w wykopach generalnie wentylacja jest niezbyt dobra, czas duże problemy wykonawcze (połączenia arkuszy ze sobą, uszczelnienie dylatacji i przejść schnięcia może się wydłużyć. Do momentu wyschnięcia warstwy izolacji nie można uło- rurowych, kompatybilność z innymi materiałami) i w zasadzie nie powinno się ich stoso- żyć płyt ochronnych i zasypać wykopu. Innym niebezpieczeństwem jest możliwość znisz- wać do izolacji fundamentów. czenia warstwy izolacji np. przez niespodziewaną burzę – jednoskładnikowe materiały Trwałość i skuteczność uszczelnienia zależy nie tylko od technicznie prawidłowego izolacyjne są odporne na deszcz po całkowitym wyschnięciu. Dwuskładnikowe masy, na zaprojektowania i wykonania izolacji, lecz także od poprawnego wykonstruowania i wy- skutek specyficznych właściwości roztworu, potrafią w czasie twardnienia wiązać nawet konania uszczelnianych elementów budynku czy budowli. Chodzi tu przede wszystkim bez dostępu powietrza. Są one niemal natychmiast odporne na deszcz i szybko wiążą. o uzyskanie podłoża umożliwiającego poprawne wykonanie warstwy hydroizolacji, a tak- Bitumiczne składniki masy nie są wypłukiwane przez deszcz i nie dostają się do otaczają- że o wyeliminowanie ewentualnych czynników mogących spowodować np. spękanie pod- cego gruntu i wód gruntowych. łoża, późniejsze uszkodzenie warstwy izolacji itp. Z analizy rysunków wynika jeszcze 9 4 6 część podpiwniczona 3 6 7 4 1 2 płyta posadzki ława fundamentowa ściana piwnicy izolacja cokołu z elastycznego szlamu izolacja pionowa ścian fundamentowych izolacja pozioma ław fundamentowych izolacja pozioma posadzki Rys. 1a. Izolacja przeciwwilgociowa budynku podpiwniczonego 80 1 2 3 4 5 6 7 8 9 7 3 1 2 5 5 1 2 3 4 5 6 7 8 1 7 część niepodpiwniczona Rys. 1b. Izolacja przeciwwilgociowa budynku częściowo podpiwniczonego 2 3 5 6 3 płyta posadzki części niepodpiwniczonej ściana piwnicy ława fundamentowa płyta posadzki części podpiwniczonej izolacja pozioma posadzki izolacja pozioma ław fundamentowych izolacja pionowa ścian fundamentowych izolacja pozioma posadzki ściana parteru 5 4 1 2 3 4 5 6 7 4 2 płyta posadzki ława fundamentowa ściana fundamentowa izolacja pozioma ław fundamentowych izolacja pionowa ścian fundamentowych izolacja cokołu izolacja pozioma posadzki Rys. 1c. Izolacja przeciwwilgociowa (lub przeciwwodna) budynku podpiwniczonego 1 2 3 4 5 1 konstrukcyjny beton podkładowy płyta fundamentowa ściana izolacja pozioma płyty fundamentowej izolacja pionowa ścian fundamentowych przechodząca w izolację cokołu Rys. 1d. Izolacja przeciwwodna budynku podpiwniczonego 81 Hydroizolacja fundamentów Zbierz serię jedna bardzo ważna rzecz. Rodzaj zastosowanego materiału na izolację poziomą determi- Poradników Eksperta nuje wybór materiału na hydroizolację pionową. Pokazuje to dobitnie, jak bardzo ważny jest odpowiedni dobór materiałów już na etapie projektowania oraz niezmienianie ich na Instalacji grzewczych etapie wykonawstwa. Instalacji grzewczych Ekspert Budowlany Wydanie specjalne ABC, 2/2013 ISSN 2300-1011, nakład 5000 egz. cena: 13,50 3,50 zł (w tym 8% VVAT AT) AT) VAT) jak wybrać materiał do hydroizolacji fundamentów? Poradnik Eksperta Poradnik Eksperta Poradnik Eksperta Poradnik Eksperta Poradnik Eksperta Poradnik Eksperta Poradnik Eksperta Poradnik Eksperta Poradnik Eksperta Poradnik Eksperta ZbiedrnziksóewrięEksperta Aby ułatwić podjęcie właściwej decyzji o wyborze materiału, warto odpowiedzieć na kilka pytań: t Pora Czy materiał może być stosowany dla danego obciążenia wilgocią lub wodą (jako izo- ABC lacja przeciwwilgociowa/przeciwwodna)? t ABC GRUPA Czy producent materiału oferuje rozwiązanie systemowe (np. kształtki i taśmy uszczelocieplania domu niające) oraz czy ma opracowaną technologię uszczelnienia przejść rurowych, dylatacji, miejsc trudnych i krytycznych oraz jaka jest technologia ich uszczelnienia itp.? W przygotowaniu: 1. ABC projektowania i pielęgnacji ogrodów Odpowiedź negatywna wyklucza zastosowanie danego materiału do hydroizolacji. 2. ABC izolacji przeciwwilgociowych 3. ABC usuwania wilgoci z budynku t W jaki sposób trzeba przygotować lub naprawić podłoże? t Czy podłoże musi być otynkowane? t Czy podłoże musi być zagruntowane? t Jaki jest minimalny czas sezonowania podłoża? t Jaka jest maksymalna wilgotność podłoża w momencie nakładania materiału? t Jak kontrolować poprawność wykonania izolacji (grubość warstwy, zużycie materiału, sposób połączeń itp.)? t Kiedy można przystąpić do zasypania wykopu? czym izolować fundamenty na terenach zagrożonych podtopieniami lub powodziami? Na uszkodzenia popowodziowe najmniej wrażliwe są nowoczesne materiały hydroizolacyjne, masy KMB, szlamy uszczelniające, papy modyfikowane polimerami (SBS, APP) oraz samoprzylepne membrany bitumiczne (przy ich poprawnym wykonaniu można mówić jedynie o ewentualnych uszkodzeniach mechanicznych). Znacznie mniej odporne są powłoki z roztworów czy emulsji asfaltowych lub lepiku, zupełnie nieodporna jest papa na osnowie z tektury (niezależnie od tego, czy została ułożona na lepiku, czy na sucho). Osnowa takiej papy gnije pod wpływem oddziaływania wilgoci. Jeżeli fundamenty „za- Zamów na www.ksiegarniatechniczna.com.pl Do ściągnięcia również bezpłatne e-booki Drzwi Poradnik bezpieczne, ciepłe i modne Poradnik Pomysł na Elewację WYDANIE izolowano” folią z tworzyw sztucznych, konieczne jest jej usunięcie oraz kompleksowe oraz jej skutkami? drzwi do domu i mieszkania Fot. Polbruk Polskie Stowarzyszenie Mykologów Budownictwa Najpopularniejsze rozwiązania tynk . farba . drewno . kamień . klinkier... www.ekspertbudowlany.pl 82 Fot. Röben Jak wybrać Fot. Eclisse odtworzenie hydroizolacji. mgr inż. Maciej Rokiel Jak skutecznie walczyć z Poradnik Artykuł sponsorowany renowacja zawilgoconych fundamentów w systemie IZOHAN Na etapie projektowania konstrukcji bardzo ważne jest uwzględnienie wszelkich niezbędnych izolacji chroniących budowlę przed degradującym działaniem wielu czynników, w szczególności wody. mikroorganizmy oraz rozpuszczone w wodzie sole. Przyczyną zawilgocenia murów jest również: t kondensacja pary wodnej, t wilgoć budowlana, t brak lub złe wykonanie drenażu opaskowego odprowadzającego wodę z otoczenia fundamentu (jeśli taki drenaż był konieczny). Pęcherze, odspajanie powłok malarskich, wykwity na ścianach to typowe skutki zawil- gocenia muru. Zawilgocone i porażone grzybami konstrukcje budowlane stanowią zagrożenie dla samej konstrukcji budynku, ale przede wszystkim dla życia i zdrowia człowieka. W celu przeprowadzenia skutecznej renowacji fundamentów należy najpierw zlokalizować, a później usunąć przyczynę oraz skutki zawilgocenia. Prace renowacyjne obejmują szereg zabiegów naprawczych: t odtwarzanie izolacji pionowej i/lub poziomej, t wykonanie izolacji typu wannowego od wewnątrz pomieszczeń, t zatamowanie ewentualnych przecieków plombami szybkowiążącymi, t odgrzybianie, t zabezpieczenie przed wilgocią higroskopijną, t tzw. zabiegi osłonowe, t osuszanie murów. wtórna izolacja pozioma Przed przystąpieniem do odtworzenia izolacji poziomej należy odpowiednio przygotować podłoże, uszczelnić miejsca wycieku wody, wykonać elastyczne uszczelnienie ruchomych szczelin oraz usunąć zniszczone, zagrzybione tynki, jastrychy oraz stare powłoki malarskie. W przypadku szczelnych posadzek jastrych usuwa się tylko w pasie o szerokości 30 cm przy styku posadzki ze ścianą, jeśli zaś posadzka jest nieszczelna – z całej powierzchni. Zdegradowane spoiny należy wydłutować na głębokość, co najmniej 2 cm. Przy doborze typu hydroizolacji (przeciwwilgociowa lub przeciwwodna) oraz produktów hydroizolacyjnych należy uwzględnić: Technologie odtwarzania izolacji poziomej dzielą się na mechaniczne, chemiczne i elektrofizyczne. Metoda mechaniczna polega na wprowadzeniu izolacji w przekrój muru np. t rodzaj gruntu na granicy posadowienia i poniżej poziomu posadowienia budynku, nierdzewnej blachy ze stali szlachetnej. Chemiczna dotyczy redukcji zawilgocenia kapi- t warunki wodno-gruntowe, larnego do poziomu wilgotności równowagi za pomocą środków chemicznych. Ostatnia t poziom posadowienia budynku, metoda elektrofizyczna opiera się na odpowiednich procesach elektrofizycznych. Po wy- t czy budynek jest podpiwniczony czy niepodpiwniczony, wołaniu tych procesów następuje likwidacja kapilarnie podnoszącej się wilgoci. t czy fundamenty budynku będą okładane płytami ocieplającymi. Odtworzenie izolacji poziomej metodą chemiczną może zostać przeprowadzone za po- Brak lub błędnie wykonana izolacja pionowa i/lub pozioma prowadzi do zawilgoce- mocą iniekcji grawitacyjnej lub ciśnieniowej. Iniekcja polega na nasączeniu pasa muru nia elementów konstrukcyjnych, a w konsekwencji do uszkodzeń spowodowanych przez w całym jego przekroju takim środkiem, który spowoduje zahamowanie kapilarnego 84 85 Artykuł sponsorowany transportu wilgoci. Z czasem, ponad taką blokadą, dzięki utworzeniu przepony poziomej, na dużą głębokość wnikania preparatu iniekcyjnego. IZOHAN wodochron W może być uzyskuje się mur o prawidłowej wilgotności. stosowany w murach o stopniu przesiąknięcia wilgocią 45–75% bez wstępnego osusza- wykonanie iniekcji grawitacyjnej lub niskociśnieniowej w technologii IZOHAN Produkt IZOHAN wodochron W jest koncentratem mikroemulsji silikonowej (SMK) do iniekcji bezciśnieniowej (grawita- nia muru. W przypadku wyższego zawilgocenia należy strefę iniekcji osuszyć, najlepiej gorącym powietrzem. Na usytuowanie otworów iniekcyjnych mają wpływ warunki gruntowe, stopień przesiąknięcia wilgocią przegrody, grubość przegrody oraz to, czy zostanie odtworzona izolacja pionowa od strony wilgoci gruntowej. cyjnej) bądź niskociśnieniowej (metoda konieczna w przypadku, W przypadku murów grubości do 60 cm otwory wierci się z jednej strony muru, w jed- gdy kapilarny współczynnik przesiąknięcia wilgocią jest wyższy nym szeregu zachowując odstępy między środkami 10–12,5 cm. W przegrodach grub- niż 60%). Jego cechą szczególną jest bardzo niska lepkość i mały szych iniekcję wykonuje się w dwóch rzędach (szereg otworów górnych musi być prze- promień cząsteczek (od 10–9 do 10–10 m). Cząsteczki SMK mie- sunięty o połowę odstępu, tj. 10 cm w stosunku do szeregu otworów znajdujących się szają się z wodą kapilarną materiału budowlanego, co pozwala poniżej, a odległość między rzędami nie może być większa niż 8 cm) bądź z dwóch stron muru. Odwierty powinny przebiegać równolegle względem siebie, a koniec otworu powinien być oddalony o 5–8 cm od przeciwległego lica muru. Średnica otworów zależy od sposobu wtłaczania preparatu iniekcyjnego. Dla iniekcji bezciśnieniowej wynosi 20–30 mm, a dla niskociśnieniowej z reguły 10–20 mm. Generalnie zaleca się nachylenie pod kątem 25° tak, aby otwory przechodziły przez co najmniej jedną warstwę spoiny przy murach do 30 cm i przynajmniej dwie spoiny w przegrodach grubszych. W cienkich murach otwory należy wiercić bardziej stromo (do 40°), w grubych bardziej płasko. W zabytkowych murach najczęściej występują duże rysy, kawerny oraz pęknięcia. W takiej sytuacji przed właściwą iniekcją należy wykonać tzw. suspensję za pomocą zaprawy mineralnej typu PCC np. z IZOHAN renobud R-105 przy ciśnieniu rzędu 2–3 atmosfer. Częściowo stwardniałą zaprawę mineralną należy rozwiercić i w te same otwory wprowadzić mikroemulsję silikonową (w ciągu 60 minut od suspensji). Koncentrat IZOHAN wodochron W rozcieńcza się z czystą wodą w proporcjach 1:9. Przygotowany roztwór należy zużyć w ciągu jednego dnia. W przypadku iniekcji bezciśnieniowej IZOHAN wodochron W wlewa się w otwory, stosując metodę „mokre na mokre”. Lejki uzupełnia się tak długo, aż nastąpi całkowite nasycenie muru (zazwyczaj 3-krotna aplikacja do jednego odwiertu). Na rynku dostępne są specjalne lejki lub pojemniki dozujące, umożliwiające lepszą kontrolę nasączania muru. Zużycie koncentratu wynosi ok. 1,5–2 l/m2 przekroju poziomego muru. Lepsze efekty daje iniekcja niskociśnieniowa polegająca na wtłaczaniu preparatu w przegrodę, przy jednostajnym niskim ciśnieniu, przez pakery lub przy pomocy lancy iniekcyjnej. Iniekcja ciśnieniowa pozwala na kontrolę całego procesu renowacyjnego, Renowacja zawilgoconych fundamentów w systemie IZOHAN 86 a otwory iniekcyjne można wiercić nawet w poziomie. 87 Artykuł sponsorowany promocja IZOLACJE.COM.PL KONFERENCJA IZOLACJE Dostęp do wartościowych i wiarygodnych treści w każdym miejscu i czasie, możliwość komentowania i wspótworzenia informacji Jedyna tego typu platforma wymiany wiedzy i doświadczeń dla specjalistów z branży CZASOPISMO PUNKTOWANE 6 pkt. NEWSLETTER Po zakończeniu procesu wysycania muru, otwory należy zasklepić za pomocą zaprawy typu PCC IZOHAN renobud R-103. WYDANIA SPECJALNE • Unikalne treści • Bogata i rzetelnie opracowana zawartość • Autorzy – reprezentanci środowisk naukowych i wybitni specjaliści w branży • Czasopismo punktowane przez Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego Fizyczne schnięcie SMK musi nastąpić w ciągu tygodnia od wtłoczenia preparatu iniekcyjnego (przy pomocy np. urządzeń grzewczych)! Dopiero wówczas, gdy materiał budowlany uzyska własności hydrofobowe, zapewnione jest przerwanie podciągania kapilarne- Najbardziej aktualne informacje w skrzynce e-mailowej Wydania tematyczne – bezpłatne dla prenumeratorów go i możliwe odparowanie wilgoci powyżej pasa iniekcji. promocja Odtworzenie izolacji poziomej to jeden z etapów prac renowacyjnych. Dalsze prace będą W polegać na wykonaniu hydroizolacji pionowej ścian fundamentowych od strony wilgoci gruntowej lub od strony pomieszczenia (tzw. izolacja typu wannowego). Jeżeli nie ma możliwości odkopania fundamentu i jednocześnie wykonania iniekcji w okolicy ław fundamentowych to iniekcję można wykonać od strony pomieszczenia powyżej poziomu terenu. W takim przypadku należy wykonać izolację od strony pomieszczenia odporną na negatywne parcie wody z IZOHAN EKO 1K na łączną grubość 3 mm, wyciągając ją powyżej pasa iniekcji min. 30 cm. W niektórych przypadkach konieczne będzie zastosowanie tynków renowacyj- naszej księgarni znajdziecie Państwo książki z dziedziny: Krzysztof Kaiser seria WENTYLACJA POŻAROWA seria seria nych (szczególnie przy zasolonych przegrodach), prawidłowe zabezpieczenie cokołów oraz Projektowanie i instalacja zastosowanie preparatów do zwalczania korozji biologicznej. Przy renowacji fundamentów istotne jest również zapewnienie odpowiedniej wentylacji wewnątrz pomieszczeń. mgr inż. Aleksandra Gadaj Krzysztof Kaiser Krzysztof Kaiser WENTYLACJA POŻAROWA WENTYLACJA POŻAROWA Projektowanie i instalacja Projektowanie i instalacja seria seria Księgarnia Techniczna Grupa MEDIUM □ □ □ □ □ □ □ □ □ □ budownictwa, chłodnictwa, ciepłownictwa i ogrzewnictwa, gazownictwa, instalacji sanitarnych, ochrony środowiska, wentylacji i klimatyzacji, instalacji elektrycznych, informatyki, oraz programy, słowniki, poradniki Spółka z ograniczoną odpowiedzalnością S.K.A. IZOHAN sp. z o.o. ul. Łużycka 2, 81-963 Gdynia tel./fax 58 781 45 85 [email protected], www.izohan.pl 88 Teresa Taczanowska Anna Ostańska Teresa Taczanowska Anna Ostańska Dokładność realizaji a potrzeba modernizacji budynków wielkopłytowych REKLAMA Dokładność realizaji a potrzeba modernizacji budynków wielkopłytowych REKLAMA Dokładność realizaji a potrzeba modernizacji budynków wielkopłytowych Teresa Taczanowska Anna Ostańska Teresa Taczanowska Anna Ostańska Dokładność realizaji a potrzeba modernizacji budynków wielkopłytowych ul. Karczewska 18 04-112 Warszawa tel. 22 810 21 24 faks 22 810 27 42 e-mail: [email protected] www.ksiegarniatechniczna.com.pl 89 Artykuł sponsorowany Artykuł sponsorowany systemy hydroizolacyjne Seleny Na tak przygotowane podłoże należy nanieść Płynną Folię TYTAN w minimum dwóch warstwach. Czynność tę wykonujemy przy użyciu wałka, pędzla, gładkiej szpachli lub pacy stalowej, dbając aby uzyskana warstwa była szczelna i o jednolitej grubości. W na- W szerokiej ofercie produktowej Seleny systemy hydroizolacji zajmują ważne miejsce zarówno ze względu na wielkość asortymentu, jak i jego szeroką znajomość wśród wykonawców. Poszczególne produkty z tej grupy nie tylko były nagradzane prestiżowymi nagrodami, ale od dawna cieszą się uznaniem i renomą wśród użytkowników. rożach, miejscach występowania dylatacji i przejść rur instalacyjnych należy zastosować wzmacniające taśmy, narożniki i mankiety TYTAN. Elementy te należy wkleić w podłoże za pomocą Płynnej Folii TYTAN. Miejsca występowania elementów wzmacniających pokrywamy hydroizolacją i bezzwłocznie dociskamy do niej te elementy. Po wyschnięciu sprawdzamy skuteczność montażu i całe izolowane podłoże pokrywamy drugą warstwą Gama produktów do zabezpieczeń przeciwwodnych Seleny została uznana za jedno płynnej folii. Na powierzchniach narażonych na intensywne działanie wilgoci zaleca się z najciekawszych rozwiązań w budownictwie i nagrodzona aż 3 statuetkami Top Builder nałożenie trzeciej warstwy Płynnej Folii TYTAN. Czas całkowitego utwardzenia wykonanej 2011. To prestiżowe wyróżnienie otrzymały Tytan HYDRO 2K, Abizol ST i Tytan Grunt powłoki uszczelniającej wynosi minimum 24 godziny. Do klejenia okładzin ceramicznych Głęboko Penetrujący. Produkty te są częścią składową opisanych poniżej systemów należy przystąpić po całkowitym wyschnięciu Płynnej Folii TYTAN. hydroizolacji łazienki, hydroizolacji na tarasy i balkony oraz hydroizolacji fundamentów. system hydroizolacji łazienki system hydroizolacji na tarasy i balkony Głównym produktem do wykonywania izolacji wodoszczelnej i mocowania płytek Przystępując do wykonania hydroizolacji łazienki, należy zadbać, aby podłoże było su- jest TYTAN HYDRO 2K, hydraulicznie wiążąca zaprawa uszczelniająca przeznaczona che, stabilne, odtłuszczone oraz wolne od agresji biologicznej i chemicznej. Stare powłoki do ochrony podłoża przed wilgocią i działaniem wody pod ciśnieniem; jest szybkowią- malarskie, tynkarskie elementy o niedostatecznej przyczepności należy usunąć mecha- żąca, odporna na mróz i działanie nicznie. Ubytki i nierówności na ścianach i posadzkach uzupełnić Zaprawą Wyrównu- promieni UV, a przy tym nieszko- jącą TYTAN TEO 124. Ewentualne spadki na posadzkach również wykonać przy użyciu dliwa dla środowiska i niezawiera- zaprawy TYTAN TEO 124. Po pełnym utwardzeniu podłoża, minimum 24 godziny przed jąca zastosowaniem hydroizolacji, całość przemalować preparatem gruntującym TYTAN stosowana jest przy wykonywaniu GRUNT UNIWERSALNY (wyrównanie chłonności podłoża i zwiększenie przyczepno- powłok uszczelniających na tara- ści) lub TYTAN GRUNT GŁĘBOKO PENETRUJĄCY (wzmocnienie podłoża, wyrównanie sach i balkonach przed układaniem chłonności podłoża i zwiększenie przyczepności). okładzin ceramicznych. Silikon sanitarny UPG Płynna folia S P Taśma TU uszczelniająca T S K N Narożnik TU uszczelniający wewnętrzny Zalety: t łączą się z każdym systemem układania płytek t uszczelniają narożne fugi w pomieszczeniach mokrych, basenach, zbiornikach wodnych t zapewniają wodoszczelność t tworzą elastyczne i trwałe uszczelnienie. Zastosowanie: t do elastycznego i wodoszczelnego zabezpieczenia naroży, krawędzi, szczelin dylatacyjnych, pęknięć podłoża, przejść rur instalacyjnych przy wykonywaniu izolacji i hydroizolacji przeciwwodnej czy przeciwwilgociowej z zastosowaniem HYDRO 2K t mogą być stosowane w podziemnych częściach budynków (izolacje poziome, pionowe) również typu ciężkiego, na tarasach, balkonach, loggiach, basenach kąpielowych i zbiornikach na wodę pitną. S P Fuga GEA S F 90 Zaprawa TYTAN TAŚMY USZCZELNIAJĄCE TPER P P Klej do płytek ceramicznych GEA rozpuszczalników. Mankiet TU uszczelniający T M 91 Artykuł sponsorowany TYTAN HYDRO 2K Zalety: Artykuł sponsorowany wanych do betonu, ścian murowanych oraz wykonywania hydroizolacji części podziemnych budowli i podposadzkowo tarasów. Dyspersyjny lepik asfaltowy modyfikowany kau- t tworzy elastyczną, trwałą powierzchnię t możliwość aplikacji na bardzo wilgotne podłoża t odporność na przenikanie wody, także w stałym z nią kontakcie t możliwość aplikacji w piwnicach na głębokość do 5 m poniżej wody gruntowej t mostkowanie pęknięć, przenoszenie naprężeń tarasu że powłoka nie pęka, ani się nie kruszy Dzięki dodatkowi kauczuku środek tworzy zwarte t bardzo dobra przyczepność do podłoża, odporność na zarysowania dobra nośność i wysoka przepuszczalność pary wodnej. i elastyczne powłoki, które potrafią zniwelować pęknięcia podłoża do 2 mm. Zalecany t Zastosowanie: t powłoka uszczelniająca na tarasy i balkony t izolacja wewnętrznych i zewnętrznych ścian piwnic i fundamentów, pomieszczeń wilgotnych i mokrych, takich jak: baseny, pralnie, prysznice, łazienki, oczka wodne, wodne zbiorniki przemysłowe t ochrona cokołów budynku przed szkodliwym działaniem roztworów soli t stosowana na podłoża betonowe, jastrychowe, murowane, cementowe, tynki cementowe oraz cementowo-wapienne. hydroizolacja fundamentów – izolacja i klejenie styropianu Abizole to stosowane od kilkudziesięciu lat profesjonalne produkty do zabezpieczania budynków przed działaniem wody i wilgoci. Niedawno na rynku pojawiła się linia wzbo- czukiem syntetycznym trwale chroni konstrukcje betonowe przed działaniem wilgoci oraz wody, zarówno gruntowej. jak i opadowej. Preparat jest stosowany na zimno, co znacznie ułatwia i przyspiesza jego aplikację. Właściwości elastoplastyczne powłoki sprawiają, do ciężkiej izolacji przeciwwodnej Abizol ST niweluje pęknięcia do 5 mm. Dodatkowo Abizole są odporne na działanie kwaśnych opadów, słabych kwasów oraz ługów. Tytan Professional Abizol S i ST są dyspersyjnymi masami bitumicznymi modyfikowanymi kauczukiem syntetycznym. Utworzone przez Abizol S i ST warstwy izolacji charakteryzują się dużą odpornością na spękania powstające na skutek mrozów. Abizole Tytan Professional idealnie nadają się do stosowania na podłożach o skomplikowanych kształtach. Dzięki swoim własnościom tiksotropowym Abizol nie spływa nawet z pionowych powierzchni. Tworzy bardzo szczelne powłoki i dokładnie pokrywa elementy o dowolnych spadkach. Dlatego też świetnie sprawdza się przy izolowaniu dachów z występującymi tam kominami czy klimatyzacją. Dzięki masie Abizol S unika się zagrożenia przeciekania na szwach w połączeniach papy. gaconych kauczukiem syntetycznym Abizoli pod marką Tytan Professional. Nowa Receptury Abizoli zostały zaprojektowane w taki sposób, aby w pełni zaspokoić po- formuła produktów Prosyntetic to zwiększona odporność, elastyczność, łatwość aplikacji, trzeby wykonawców i inwestorów; produkty są poddawane podwójnej kontroli – w labo- wodoodporność, szczelność oraz wytrzymałość. Unowocześniona rodzina mas bitumicz- ratoriach fabryki oraz w Research Centre of Construction Technology. nych jest odporna na spękania pomrozowe, dzięki czemu trwale chroni oraz jeszcze skuteczniej zabezpiecza i izoluje. Abizol S – na fundamenty i dachy Fundamenty z ociepleniem do 14 m2 Naprawa uszkodzenia Klejenie płyt ok 1 kg / m2 Abizol S Tytan Professional jest też bardzo skutecznym preparatem wykorzystywa- Izolacja śred 0,8 - 1, nia i ciężka 2 kg / m 2 nym do izolacji budowli w części pod powierzchnią gruntu. Stosuje się go m.in. do hydro- Klejenie izolacji podziemnych części budowli (ław fundamentowych, fundamentów itp.) – lekkich płyt ok Fundamenty bez ocieplenia 0,5 - 0,7 kg /m2 2 1 kg / m Izolacja lekka i średnia 0,8 - 1,2 kg / m2 i średnich przeciwwodnych, do hydroizolacji stropów na gruncie w piwnicach i garażach Klejenie papy 0,8- 1,5 kg /m2 dnia a i śre a lekk / m2 Izolacj - 1,2 kg 0,8 oraz hydroizolacji podposadzkowej na tarasy i balkony. Do hydroizolacji ciężkiej reko- 0,52- 0,3 kg /m2 dą nie 1:1 z wo Gruntowa0,5 kg / m2 0,2 - menduje się Abizol ST. HYDROIZOLACJE DYSPERSYJNE Masa asfaltowo-kauczukowa Abizol S Tytan Professional przeznaczona jest do wy- HYDROIZOLACJE ROZPUSZCZALNIKOWE konywania hydroizolacji i przyklejania płyt styropianowych. Preparat należy do nowej generacji Abizoli – doskonale znanych w Polsce środków zabezpieczających przed wilgocią. Abizol S Tytan Professional nie zawiera rozpuszczalników, dzięki czemu nie uszkadza styropianu. Jest szeroko wykorzystywany do przyklejania płyt styropianowych i ekstrudo- 92 Selena SA infolinia 0 801 350 500 www.selena.pl 93 Hydroizolacje penetrujące penetrujące materiały hydroizolacyjne krystalizacji. Przydatne rozwiązanie stanowi również cement szybkowiążący z dodatkiem penetrującym stosowany do plombowania aktywnych wycieków wody. Specjalne zaprawy cementowe krystalizujące oferowane są z myślą o uszczelnianiu bruzd otworów i wyko- Na etapie wykonywania hydroizolacji budynku warto rozważyć zastosowanie materiałów penetrujących. Nowoczesne preparaty tego typu zastępują tradycyjne izolacje w postaci papy i lepiku. nywaniu tynków oraz uszczelnień. Zastosowanie znajdują również domieszki do betonu, które uszczelniają poprzez krystalizację. Dużym uznaniem cieszą się suche mieszanki stosowane przy uszczelnianiu spodu płyt fundamentowych i dennych. Osobną grupę produktów stanowi system izolacji murów. Nabyć można w tym zakresie hydrofobowe i pene- Hydroizolacjami o charakterze penetrującym są materiały budowlane o szerokim spek- trujące blokady przeciw kapilarnemu przenikaniu wilgoci w konstrukcjach murowanych, trum zastosowania w inwestycjach obejmujących obiekty budowlane niezależnie od ich łączonych dowolną zaprawą. Warto też zadbać o dodatki uszczelniająco-plastyfikujące do wielkości. Ważną cechą izolacji tego typu jest osmotyczne i kapilarne penetrowanie, czyli wykonywania zaprawy tynkarskiej. przenikanie substancji uszczelniających w głąb betonu, cegły czy zaprawy. Hydroizolacje Ciekawe rozwiązania stanowią systemy izolacji elastycznych. Stąd też istotną rolę od- penetrujące oferowane są jako powłoki cementowe, dodatki do zapraw, cementy szybko- grywają polimerowo-mineralne powłoki hydroizolacyjne, a w tym powłoki zbrojone tkani- wiążące, impregnaty oraz specjalistyczne zaprawy. ną lub włókniną. Przydatne rozwiązanie stanowią systemy do naprawy betonu. Oferowane Mówiąc o właściwościach penetrujących materiałów hydroizolacyjnych, należy mieć na są tu zaprawy reprofilacyjne przeznaczone do wykonywania pocienionego tynku ochron- uwadze przede wszystkim głęboką penetrację betonu (od 5 cm do 100 cm w sytuacji rys nego oraz zaprawy reprofilacyjne z włóknem polipropylenowym. Podczas prac z hydro- wypełnionych wodą). Nie mniej ważna jest przy tym nieograniczona trwałość uszczelnie- izolacyjnymi materiałami penetrującymi zastosowanie znajdują impregnaty. Wykonawca nia, wysoka przyczepność osiągająca do 4 MPa oraz wodoszczelność wynosząca kilka- powinien zadbać zatem o bezbarwne impregnaty uszczelniające i wzmacniające podłoże, dziesiąt metrów słupa wody. Zaprawa szybko dojrzewa i może być nakładana na wilgotną impregnaty utwardzające i uszczelniające podłoże betonowe oraz płyny antykorozyjne powierzchnię. Zazwyczaj wystarczy tylko jedna lub dwie warstwy. Dostęp wody odnawia przeznaczone do ochrony cienko otulonego zbrojenia. Stosuje się też żywice epoksydowe zdolność uszczelnienia. Nie mniej istotna jest również odporność izolacji na działanie do impregnacji i stabilizacji podłoża mineralnego oraz bezrozpuszczalnikowe produkty do promieni UV oraz wodę o agresywności do XA2. Zaletą hydroizolacji jest uszczelnianie hydrofobizacji podłoży mineralnych. zarówno części podziemnej, jak i wewnętrznej budynku przy zachowaniu paroprzepuszczalności, ograniczaniu karbonatyzacji i nieszkodliwości dla zdrowia. jak wybrać? Izolacje penetrujące uszczelniają elementy konstrukcyjne budynków, a co najważniej- Stojąc przed koniecznością wyboru odpowiedniej hydroizolacji, należy uwzględnić kilka sze – nie wymagają warstw dociskowych. Zaletą takiego rozwiązania są niższe koszty czynników. Przede wszystkim należy sprawdzić, czy podłoże, które będzie uszczelnia- wykonania, nie ma bowiem potrzeby stosowania ścianek dociskowych oraz nie zmniej- ne, było już pokryte powłoką z materiałów bitumicznych. Pamiętać należy, że usunięcie sza się kubatura pomieszczeń. Niewielkie ubytki powierzchniowe cementowej powłoki powłok tego typu wymaga znacznych nakładów finansowych. W procesie właściwego izolacyjnej nie pociągają za sobą utraty szczelności, ponieważ izolacja jest wbudowana wyboru ważny jest też rodzaj uszczelnianego podłoża. Ważna jest decyzja o tym, czy za- w strukturę betonu konstrukcyjnego. Powstałe powłoki mają charakter bezszwowy, dla- stosować gotowe mieszanki, czy też nakładana masa izolacyjna będzie przygotowywana tego wyeliminowane są trudności łączenia izolacji rolowanych, szczególnie na ścianach z komponentów. Należy pamiętać, że stosując gotowe mieszanki, zyskuje się lepsze pa- i narożnikach, gdzie nie ma naturalnego docisku siłą ciężkości. rametry wykonanych powłok oraz niższe koszty wykonania. Wyeliminowane jest również rodzaje materiałów penetrujących w tym przypadku ryzyko zastosowania niewłaściwych surowców. Należy oszacować, jakie będzie maksymalne rozwarcie rysy, jeśli uszczelniane podłoże nie jest odporne na pęk- Oferta penetrujących materiałów hydroizolacyjnych jest bardzo bogata. Za podsta- nięcia. Ponieważ kryteriów wyboru materiału oraz samych materiałów penetrujących jest wę można uznać system uszczelnienia betonu. Dlatego oferowane są suche mieszanki wiele to warto skorzystać z bezpłatnej wizyty i porady doradcy techniczno-handlowego o podwyższonej przyczepności, przeznaczone do uszczelniania żelbetu poprzez zjawisko od dostawcy hydroizolacji penetrujących. 94 95 Hydroizolacje penetrujące Penetrujące materiały hydroizolacyjne zapewniają ochronę konstrukcji budowlanych przed działaniem wody i agresywnego środowiska. Ochronie można poddać płyty fundamentowe, stropy i ściany monolityczne, a także posadzki zbrojone, tarasy czy balkony. Nakładając na powierzchnię cienką warstwę odpowiedniego preparatu, zyskuje się izolację skuteczniejszą od warstw bitumicznych. Niejednokrotnie uszczelniane są także zbiorniki wody, oczyszczalnie i przepompownie ścieków bytowych, szamb, basenów, podziemnych części budynków i budowli, a także tuneli, studzienek i komór instalacyjnych oraz pomieszczeń mokrych. Hydroizolację penetrującą obiektu można wykonać na etapie budowy oraz w istniejących budynkach od strony wewnętrznej, czyli bez ich odkopywania. Szerokie spektrum zastosowania obejmuje budownictwo mieszkaniowe, przemysłowe oraz obiekty użyteczności publicznej. Mieszankę zwykle stosuje się wraz z innymi produktami uszczelniającymi do wykonania hydro izolacji. Damian Żabicki 96 97 Szczelny dach właściwa obróbka szczelny i suchy dach Niektóre trudne miejsca w połaci są wyjątkowo narażone na błędy wykonawcze, a tym samym podatne na przecieki. Dlatego też wymagają szczególnej uwagi i dokładności od Suchy i szczelny dach nie tylko zapewnia komfort mieszkańcom, ale także przekłada się korzystnie na bilans energetyczny całego domu. Odporność pokrycia dachowego na wilgoć i wiatr ma również kluczowy wpływ na stan dachu i konstrukcję budynku. Dlatego odpowiednie zabezpieczenie dachu przed przeciekami to priorytet i należy o to zadbać już na etapie montażu pokrycia. Wskazujemy miejsca odpowiedzialne za szczelność i podpowiadamy, jak uniknąć kłopotów na dachu pokrytym blachodachówką. dekarzy. Pamiętajmy, że spływająca po dachu woda wnika we wszystkie szczeliny pokrycia. Wszelkie newralgiczne punkty połaci, przejścia różnych elementów przez dach oraz brzegi pokrycia są szczególnie narażone na przenikanie wilgoci. Dlatego niezbędne jest zabezpieczenie ich obróbkami z blachy płaskiej. Obróbki są konieczne w takich miejscach, jak: kosze dachowe, okap, wiatrownice, kominy, wywietrzniki i kominki wentylacyjne. Dekarz musi je zamontować z dużą starannością, ponieważ jeśli obróbka jest nieszczelna, może dostać się pod nią woda i zniszczyć pokrycie. Wykonuje się je zwykle z blachy, któ- Już podczas montowania pokrycia mogą pojawić się pierwsze problemy. W przypadku blachy w arkuszach lub zwojach trzeba pamiętać o tym, że zmienia ona wymiary pod wpływem temperatury. Dlatego ważne jest, aby mocowanie nie zablokowało ruchów arkuszy, które ciągle rozszerzają się i kurczą. Montaż blachodachówek jest o wiele mniej ra zawsze powinna być dopasowana do rodzaju pokrycia. Najlepszym rozwiązaniem jest zakup gotowych obróbek, które wchodzą w skład całego systemu dachowego. kąt nachylenia dachu ma znaczenie problematyczny. Mają one bowiem poprzeczne przetłoczenia, które umożliwiają ruchy Wraz ze wzrostem kąta nachylenia dachu zwiększa się jego szczelność. Ze stromych blachy wywołane temperaturą i nie zagrażają szczelności dachu. Podczas układania bla- konstrukcji woda spływa pod wpływem grawitacji, przez co krócej utrzymuje się na po- chodachówki dekarz musi zwracać uwagę, aby zbyt mocno nie dokręcać wkrętów, ponie- kryciu i trudniej przedostaje do wnętrza budynku. W przypadku dachów o małym ką- waż może to zniszczyć gumową uszczelkę wkrętu i spowodować nieszczelność. Uszczelki cie nachylenia, np. 9, 10°, należy zadbać o staranne ułożenie membrany. Ochroni ona powinny wystawać spod wkrętów na szerokość 1 mm. drewnianą więźbę przed wilgocią. Ważne, aby nie uszkodzić membrany, przybijając do niej kontrłaty, oraz wybierać ocynkowane gwoździe. Istotne jest też szczelne przybijanie odpowiednia wentylacja kontrłat, dzięki czemu woda z roztapiającego się śniegu, który pozostaje na dachu, nie Aby połać dachowa funkcjonowała odpowiednio, powinna z jednej strony być szczelna, będzie przedostawała się pod pokrycie. W przypadku dachów płaskich lub tych o małym a z drugiej właściwie wentylowana od spodu. W innym przypadku może dojść do groma- kącie nachylenia problemem może okazać się zalegający śnieg, który pod nieprawidłowo dzenia się wody pod blachodachówką. To z kolei może skutkować poważnym uszkodze- ułożone pokrycie może się przedostawać na skutek podwiewania lub roztopienia. Właś- niem więźby dachowej – powodując jej zagrzybienie, przegnicie lub odkształcenie. nie dlatego tak ważne dla szczelności dachu jest prawidłowe połączenie blachodachówki Montowanie blachodachówki polega na mocowaniu jej do poziomo ułożonych łat, które z obróbkami w tak newralgicznych miejscach, jak rynna koszowa, komin czy szczyt dachu. są przybite do kontrłat. Biegną one od góry do dołu wzdłuż spadku dachu na warstwie wstępnego krycia. Umożliwiają swobodną cyrkulację powietrza od okapu do kalenicy. Koniecznie trzeba pamiętać o zapewnieniu właściwej ilości otworów wlotowych w okapie dachu, a wylotowych pod gąsiorami kalenicowymi. Dzięki temu nie dochodzi do Producenci pokryć dachowych oferują gotowe skraplania pary wodnej na spodzie blachy obróbki, np. kalenice, które gwarantują solidne i jej destrukcyjnego działania na pokrycie. 98 wykonanie i kolorystyczne dopasowanie do pokrycia Fot. Blachy Pruszyński Obróbki blacharskie są konieczne w takich miejscach, jak kosze dachowe, okap, wiatrownice, kominy, wywietrzniki i kominki wentylacyjne Przygotowanie konstrukcji przy okapie dachu jest szczególnie istotne w kontekście późniejszych prac dekarskich Fot. Blachy Pruszyński Fot. Blachotrapez 99 Artykuł sponsorowany wilgoć nad sufitem Prawidłowe zabezpieczenie dachu przed wilgocią to podstawowe zadanie podczas jego budowy. Popełnione na tym etapie błędy będą miały poważne konsekwencje w przyszłości. Warto o tym pamiętać, dobierając ekipę budowlaną oraz materiały do izolacji dachu. Prezentujemy metodę nakrokwiowego ocieplania dachu, czyli systemowe rozwiązanie eliminujące mostki termiczne i gwarantujące brak problemu z zawilgoceniami i powstającymi w nich grzybami i pleśniami. skąd się bierze woda w przegrodzie budowlanej? Możliwości podstawowe to m.in.: 1. Woda znajdująca się w montowanym materiale przegrody (mokra cegła, beton, drewno itp.). 2. Budowlana woda technologiczna (reologiczna woda zapraw, klejów, tynków, wylewek itp.). 3. Woda atmosferyczna z naturalnych opadów (penetrująca poprzez różnego rodzaju nieciągłości, uszkodzenia, pęknięcia szczeliny, otwory itp.). 4. Woda transportowana kapilarnie w materiale (najczęściej na poziomie piwnic, przyziemia, ale nie tylko tam). 5. Woda jako kondensat dyfuzyjny pary wodnej transportowanej przez przegrodę. 6. Inne wypadki losowe (np. awarie hydrauliczne, ściekowe, odprowadzenia wody z dachu itp.). W naszych rozważaniach na temat wilgoci w przegrodzie budowlanej zakładamy, że materiał na dach jest dobrze przygotowany, wysuszony, zabezpieczony itp., prace dekarskie wykonane zgodnie ze sztuką budowlaną, budynek nie został zalany i żadna wichura nie nadwyrężyła poszycia. Zostaje więc jeden problem do bardziej dokładnego oglądu, a mianowicie wykluczenie lub zminimalizowanie niebezpieczeństwa pojawienia się wewnątrz konstrukcji dachu wody będącej kondensatem dyfuzyjnego transportu pary wodnej. Zjawiska, które zachodzi w każdej przegrodzie, ale nie w każdej kończy się pojawieniem kondensatu. trochę teorii Na początek warto przypomnieć kilka podstawowych wiadomości z fizyki budowli, czyli problemów dotyczących rozkładu temperatur w przegrodzie (transport ciepła) i rozkładzie wilgoci w postaci pary wodnej przenikającej przez te przegrody. 100 Artykuł sponsorowany Jeśli chodzi o model transportu energii (ciepła) przez przegrodę i związany z tym rozkład temperatur w elementach przegrody, to zadowalającym w większości przypadków przybliżeniem tego zjawiska jest reguła Fouriera, opisująca transport ciepła w jednowymiarowym modelu stacjonarnym (q = – λ grad ΔT). Artykuł sponsorowany na zmianę realnego ciśnienia cząstkowego w konkretnym miejscu i jej określenie wymaga już rachunkowego uwzględnienia tego faktu. W największym więc uproszczeniu, rozpatrując dowolną konstrukcję w kontekście możliwości pojawienia się dyfuzyjnego kondensatu, podstawowym zadaniem jest poszukanie Z dyfuzyjnym transportem wody przez elementy przegrody (ściany, stropu, dachu itp.) tych miejsc, w których temperatura może się realnie obniżyć do poziomu temperatury już tak prosto nie jest i badanie możliwości pojawienia się w nich dyfuzyjnego kondensa- punktu rosy (i niżej) dla panujących tam warunków. Przyjmijmy, dla opisanych powy- tu wymaga bardziej szczegółowego podejścia. żej warunków, uznawanych za typowe warunki obliczeniowe, że temperatura ta wynosi Po pierwsze, aby gdziekolwiek w przegrodzie pojawiła się woda (w postaci ciekłej tr = 10,7°C. lub jako kondensat dyfuzyjny), musi być wcześniej obecna w postaci pary wodnej (faza Popatrzmy, jakie mogą wystąpić niebezpieczeństwa dla typowej konstrukcji dachu gazowa) w powietrzu. Jej ilość można określić, podając poziom jej zawartości w jednost- ocieplonej między krokwiami materiałem o bardzo małym dyfuzyjnym oporze, np. war- ce objętości mieszaniny gazu, której jest częścią (powietrza), nazywając taką wielkość stwą wełny mineralnej (rys. 1). „wilgotnością bezwzględną”, np. 1 g/m3, 5 g/m3 czy 155 g/m3 (dla porównania gęstość powietrza, której wartość zależy od ciśnienia, temperatury oraz składu chemicznego dla suchego powietrza, przy ciśnieniu atmosferycznym, na poziomie morza i w temperaturze 20°C wynosi około 1,2 kg/m3). Wygodniej jednak w tych analizach posługiwać się pojęciem „wilgotności względnej”, mierzonej stosunkiem poziomu aktualnego cząsteczkowego (parcjalnego) ciśnienia pary wodnej do maksymalnego, możliwego w tej temperaturze, ciśnienia nasycenia (podawanego najczęściej w procentach), np. 15% w pomieszczeniu ogrzewanym kaloryferem, 55% to pożądany i komfortowy poziom wilgotności w pomieszczeniu mieszkalnym. Korzystając z tych wstępnych definicji, możemy próbować opisać proces transportu masy (pary wodnej) analogicznie do transportu energii (reguła Fouriera), korzystając z jednowymiarowych formuł Ficka dla warunków stanu ustalonego (m = – ϭ grad Δp), najczęściej w notacji Glasera–Fokina (µ, Sd). Do tych bardzo uproszczonych analiz cieplno-wilgotnościowych zakładamy więc: tem- Powietrze przenikające przez taką warstwę styka się z chłodnymi fragmentami kon- peraturę wewnętrzną (tw) na poziomie 20°C i odpowiednio dla tej wartości temperatury strukcji bez istotnej zmiany wartości cząstkowego ciśnienia znajdującej się w powietrzu wilgotność względną 55%. Warto tu zapamiętać informację, że dla tego poziomu wilgo- pary wodnej, tworząc znakomite warunki do zamiany tej pary na ciecz (kondensacja). ci temperatura punktu rosy wynosi około 10,7°C. Oznacza to, że jeśli w temperaturze To niebezpieczne zjawisko może się zdarzyć, jeśli nie dość dokładnie i rzetelnie bę- tw = 20°C wilgotność względna wynosi 55%, to w razie spadku temperatury w tym po- dzie wykonane ocieplenie. Wówczas tuż pod deskowaniem w warstwie wełny mineralnej mieszczeniu, na każdym jego elemencie pojawi się kondensat (woda) zawsze wtedy, gdy mogą się pojawić duże ilości wody. Aby zapobiec tej sytuacji, trzeba obniżyć cząstkowe ten element obniży swoją temperaturę poniżej tr = 10,7°C (tr – temperatura punktu rosy, ciśnienie pary wodnej w niskotemperaturowych fragmentach przegrody poprzez bardzo nasycenia). Oczywiście, im to wyziębienie będzie głębsze, tym masa pojawiającego się staranną, szczelną instalację paroizolacji przed całym układem termoizolacyjnym, tzn. od kondensatu proporcjonalnie wzrośnie. wewnętrznej, ciepłej strony poddasza (rys. 2). W praktyce wykonanie takiej skutecznej Taki model dobrze pracuje dla powierzchni pomieszczeń i wewnątrz przegród budowla- instalacji, pozbawionej najmniejszej nieciągłości, czyli dziur, przecięć, szczelin itp. to nych, jeśli opór dyfuzyjny materiałów, z których są wykonane jest dostatecznie mały. Dla główny kłopot wykonawczy i przyczyna niezadowolenia inwestorów z niesprawnie działa- materiałów o dużym oporze dyfuzyjnym temperatura punktu rosy obniża się ze względu jącego dachu. W tej technologii liczy się bowiem dokładność i precyzja wykonawcy. 102 103 Artykuł sponsorowany Artykuł sponsorowany Jaka więc będzie temperatura wewnętrzna w budynku przy tej warstwie THERMANO, gdy temperatura na zewnątrz spadnie np. do poziomu –30°C (niższa temperatura w Polsce raczej się nie zdarza). Temperatura sufitu ts = 19,1°C, a więc bardzo daleko od niebezpiecznej granicy temperatury punktu rosy tr = 10,7°C (rys. 3). Czy istnieje jednak realne niebezpieczeństwo takiego obniżenia temperatury zewnętrznej (tz), że temperatura wewnętrzna (tw), ściany (sufitu) osiągnie poziom niższy niż 10,7°C i wykropli się na tych powierzchniach kondensat? Proste obliczenia pokazują, że jest to absolutnie niemożliwe. Na przykład przy temperaturze –60°C tw jest na poziome 18°C (niższych temperatur zewnętrznych program SALTA nie chce liczyć). Jaka powinna być zatem grubość warstwy THERMANO, aby przy temperaturze na zewnątrz –30°C rozpoczął się proces kondensacji na wewnętrznej powierzchni ocieplenia? Z prostych obliczeń wynika, że kondensat pojawi się przy grubości THERMANO około zalety izolacji nakrokwiowej Problemy tego rodzaju nie występują przy docieplaniu dachu metodą nakrokwiową. Umieszczenie ocieplającej warstwy na powierzchni wyznaczonej przez krokwie więźby dachowej to najbardziej efektywny, prosty i bezpieczny sposób budowania dachu. Zastosowanie tego rozwiązania eliminuje podstawowe mostki termiczne występujące w innych rozwiązaniach izolacyjnych. 1 cm. Oznacza to, że w realnych warunkach, kiedy zastosujemy już 2 cm THERMANO zjawisko to nigdy nie zaistnieje, a grubość izolacji zdeterminowana jest jedynie wymogami ochrony termicznej. W praktyce jednak grubość warstwy izolacji jest znacznie większa. uwagi końcowe W artykule tym postawiłem sobie za cel pokazanie jedynie wybranych elementarnych A oto przykład. Zastosujmy w naszych szacunkach wyjściową grubość płyty jako war- mechanizmów fizycznych działających w przegrodach budowlanych w trakcie procesów stwę termoizolatora, wypełniającą założenia zawarte w warunkach technicznych, czyli transportu energii (ciepła) i masy (pary wodnej). Obraz przeze mnie przedstawiony jest dla U = 0,15 W/(m2 · K). Z szacunków wynika, że taką izolacyjność termiczną zapew- momentami przerysowany i bardzo uproszczony chociażby przez zastosowanie prostego, nia płyta ze sztywnej pianki PIR, o nazwie THERMANO, firmy Balex Metal, z lambdą jednowymiarowego opisu zjawisk czy przyjęcie mało prawdopodobnych w rzeczywistości λ = 0,023 W/(m · K), o grubości 15 cm. niskich temperatur zewnętrznych. Mimo to wydaje mi się, że artykuł ten ma szanse przyczynić się, jeśli nie do zrozumienia, to do wywołania dyskusji na te ważne dla projektowej i wykonawczej praktyki problemy. Krzysztof Milczarek Dyrektor ds. Szkoleń – Segment Termoizolacji BALEX METAL SP. Z O.O. ul. Wejherowska 12C, 84-239 Bolszewo Infolinia: 0 801 000 807, tel. +48 58 778 44 44 fax +48 58 778 44 48 [email protected], www.balex.eu 104 105 Artykuł sponsorowany mfp® – innowacyjna płyta budowlana Artykuł sponsorowany bez wypaczeń Specyficzna struktura mfp® sprawia, że płyta jest bardziej odporna na wilgoć niż Płyta budowlana mfp ® firmy Pfleiderer zaskakuje swoimi znakomitymi parametrami użytkowymi, jakością oraz szerokim wachlarzem zastosowań. Jednak co najbardziej istotne, zalety płyty budowlanej mfp® przekładają się na praktyczne korzyści dla użytkowników – m.in. oszczędność energii. klasyczne płyty budowlane. Jej współczynnik spęcznienia wynosi tylko 10% i jest korzystniejszy niż w przypadku płyty OSB3 (15%). To pozwala m.in. stosować ją z powodzeniem w miejscach narażonych na zwiększoną wilgotność, np. podłogach kuchni i łazienek, pokryciach dachowych, przy konstrukcjach balkonów, tarasów, na poszyciach dachowych. Nie trzeba już obawiać się uszkodzeń w postaci rozwarstwienia czy trwałego spęcznienia. pły- Jednocześnie płyta budowlana mfp® jest paroprzepuszczalna, co gwarantuje utrzymanie ty budowlanej mfp® korzystnego mikroklimatu we wnętrzu. Dom nie będzie narażony na wilgoć i grzybotwór- oraz jej wysoka jakość cze bakterie powodujące niebezpieczne choroby. Innowacyjność od czasu wprowadzenia na rynek znalazły odporna na ogień uznanie w oczach eks- Płyta mfp® cechuje się zwiększoną odpornością na ogień (wg klasyfikacji ogniowej pertów, co potwierdzają Ds1-dO zgodnie z normą EN 13501-1). To również zasługa mocno sprasowanych wiórów takie nagrody, jak Złoty i użycia jako ich spoiwa niepalnego kleju. Trudnozapalność mfp® podnosi bezpieczeństwo Medal BUDMA 2011 czy mieszkańców, warto więc skorzystać z tej płyty np. przy budowie sztywnych poszyć da- Top Builder. Jednak to, chowych. Dodatkowo warto też zaznaczyć, że mfp® nie wymaga dodatkowej impregnacji co przesądza o sukcesie mfp®, to przede wszystkim pozytywne opinie użytkowników: do osiągnięcia trudnozapalności, co zmniejsza koszty i przyspiesza prace z jej wykorzy- wykonawców oraz klientów indywidualnych, którzy przy budowie lub remontach swoich staniem. domów wykorzystali ten materiał. dla fachowców i amatorów Zalety użytkowe płyty budowlanej mfp® wynikają z jej jednorodnej struktury, osiągnię- Dzięki spełniającemu najbardziej rygorystyczne normy poziomowi emisji formaldehydu (E1) pomieszczenia, w których wykorzystano mfp® są zdrowe nawet dla najmłodszych mieszkańców. tej poprzez dokładne rozproszenie wiórów drzewnych w procesie technologicznym. Taka mfp® sprawdza się w coraz popularniejszym struktura zwiększa wytrzymałość na odkształcenia, ułatwia cięcie, ogranicza strzępienie w naszym kraju budownictwie szkieletowym. krawędzi, pozwala precyzyjnie wiercić otwory oraz stabilizuje mocowanie wkrętów, zszy- Są już w Polsce pierwsze domy wybudowane wek i gwoździ. Innymi słowy – profesjonalnej ekipie budowlanej płyta mfp® skróci czas przy jej wykorzystaniu w szerokim zakresie realizacji prac konstrukcyjnych i wykończeniowych, a majsterkowicze–amatorzy będą prac. Płytę mfp® wybiera wielu wykonawców mogli osiągnąć znakomity efekt nawet bez korzystania ze specjalistycznych narzędzi. przekonanych jej parametrami, ceną, a w koń- mfp® charakteryzuje się wysoką wytrzymałością – nie ugina się i nie łamie pod obciążeniami, na jakie narażone mogą być materiały stosowane do wykańczania ścian i podłóg. Nie ma słabych punktów, jest jednakowo wytrzymała na obciążenia w każdym miejscu (do 20 MPa). Jest też wiele sytuacji, w których wytrzymałość płyty budowlanej mfp® przekłada się na bezpieczeństwo na budowie, np. podczas prac dekarskich sztywna płyta daje znacznie lepsze i pewniejsze oparcie pracującym na wysokości fachowcom. 106 cu własnymi pozytywnymi doświadczeniami z placu budowy. inspirująca płyta Gładka powierzchnia mfp® sprawia, że jej zastosowanie wskazane jest nie tylko przy poszy- 107 Artykuł sponsorowany Artykuł sponsorowany ciach dachowych czy szalunkach (istnieje specjalna wersja przeznaczona do tego celu), To zysk dla budujących i dla środowiska. Na ekonomiczność użycia płyt budowlanych ale także we wnętrzach. Wykończone nią elementy można łatwo malować, tynkować, mfp® składa się także oszczędność czasu – są wygodne w montażu, łatwe w obróbce, układać na nich panele podłogowe czy boazeryjne oraz wszelkiego rodzaju okładziny znacznie prościej uniknąć przy ich wykorzystaniu błędów wykonania. ścienne. To znakomita alternatywa dla tradycyjnie stosowanych płyt gipsowo-kartonowych. Gładkość powierzchni mfp®, jej naturalny kolor drewna oraz łatwość obróbki spra- Właściwości Jednostka 10/12 15/18 22/25 18 16 14 0,45 0,45 0,4 wiają, że może być ciekawym materiałem do budowy oryginalnych regałów, półek, stoli- Wytrzymałość na zginanie EN 310 N/mm 2 ków lub innych elementów wyposażenia wnętrz. Wytrzymałość na rozciąganie poprzeczne EN 319 N/mm 2 najlepszy wybór Płyta budowlana mfp® to także ekonomiczne rozwiązanie dla inwestorów indywidualnych czy instytucjonalnych. Za atrakcyjną cenę otrzymujemy naprawdę zna- Płyty mfp®, grubość [mm] Metoda pomiaru Metoda Jedpomiaru nostka Właściwości Płyty mfp®, grubość [mm] 10/12 15/18 22 25 Spęcznienie po 24 h po zanurzeniu w wodzie EN 317 % 13/11 10 10 10 Wytrzymałość na rozciąganie prostopadłe po próbie gotowania EN 1087 N/mm2 0,15 0,14 0,12 0,12 Sprawdzone przez profesjonalistów Marek Jackiewicz, szef projektantów z pracowni Archada: „Dzięki zwiększonej odporności na wilgoć, można z powodzeniem zastosować ten materiał jako bardziej uniwersalny. Łączy wiele zalet naturalnego drewna oraz produktów przetworzonych: naturalne pochodzenie, ekologiczny proces wytwarzania, łatwość obróbki, dobre właściwości izolujące, wytrzymałość i trwałość w różnych warunkach. Jest właściwym rozwiązaniem dla każdego niemal elementu budynku. Zastosowaliśmy ją już w kilku naszych realizacjach, m.in. w centrum handlowym Dekada w Olsztynie, ośrodku hotelowo-rekreacyjnym Wrota Mazur w okolicach Pisza oraz na osiedlu całosezonowych domów mieszkalno-rekreacyjnych Binduga nad Jeziorem Nidzkim.” Krzysztof Piotrowski z lubelskiego Cedrewu: „Lubię nowości, dlatego kiedy usłyszałem o płycie mfp ®, o jej lepszych właściwościach od płyty OSB/3, a do tego jeszcze o niższej cenie – nie zastanawiałem się – przeszedłem na płytę mfp ®. Dziś płyta mfp ® króluje na moich budowach. Jak na razie jestem zadowolony i mam nadzieję, że tak już pozostanie”. Płyty mfp®, grubość [mm] Właściwości Metoda pomiaru Jednostka 10/12/15 18 22 25 Przewodnictwo cieplne EN 13986 W/(m · K) 0,12 0,12 0,12 0,12 Doskonałe parametry techniczne płyty mfp® to nie tylko potwierdzenie jej przewagi nad dotychczas stosowanymi płytami budowlanymi. To przede wszystkim dowód, że firmie Pfleiderer Grajewo udało się stworzyć nowy standard w swojej kategorii produktowej i dostarczyć swoim klientom produkt spełniający ich oczekiwania. komitą jakość i szerokie możliwości zastosowania: od fundamentów, aż po dach. Uniwersalność płyty budowlanej mfp® pozwala np. zakupić większą jej ilość i wykorzystać większe elementy np. do budowy sztywnego poszycia dachowego czy ścian, a mniejsze do drobniejszych prac wykończeniowych. Ponieważ płyty mfp® są jednorodne, można je układać każdą stroną i dowolnym bokiem – racjonalnie wykorzystując zakupiony materiał i unikając nadmiernej ilości odpadów. 108 Pfleiderer Prospan S.A. ul. Bolesławiecka 10, 98-400 Wieruszów tel. +48 62 783 31 00, fax +48 62 783 31 05 e-mail: [email protected] www.pfleiderer.pl 109
