Diagnostyka chorób autoimmunizacyjnych wątroby i dróg żółciowych

diagnostyka laboratoryjna Journal of Laboratory Diagnostics
2012 • Volume 48 • Number 2 • 199-203
Praca poglądowa • Review Article
Diagnostyka chorób autoimmunizacyjnych wątroby
i dróg żółciowych
Diagnostics of autoimmune diseases of liver and bile ducts
Marcin Komorowski, Joanna Cielecka-Kuszyk, Kazimierz Madaliński
Pracownia Immunopatologii Zakażeń Hepatotropowych Zakładu Wirusologii Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego - Państwowego
Zakładu Higieny, Warszawa
Streszczenie
Schorzenia autoimmunizacyjne stanowią grupę chorób, u podłoża których leży proces nazywany autoimmunizacją. Polega on
na wytwarzaniu przez układ odpornościowy - limfocytów T, limfocytów B i/lub przeciwciał (tzw. autoprzeciwciał) skierowanych
przeciw własnym antygenom organizmu.
Autoprzeciwciała wykrywane i różnicujące choroby autoimmunizacyjne wątroby i dróg żółciowych są następujące: ANA, ASMA
(anty-SMA), anty-LKM, AMA, anty-SLA/LP, LC-1 oraz ANCA (pANCA, cANCA). Do chorób typu autoimmunizacyjnych zaliczamy: autoimmunizacyjne zapalenie wątroby typu I, II i III (AIH I, II, III), pierwotną żółciową marskość wątroby (PBC) oraz
pierwotne stwardniejące zapalenie dróg żółciowych (PSC).
Podstawową metodą diagnostyki chorób autoimmunizacyjnych wątroby i dróg żółciowych jest immunofluorescencja pośrednia
(IIF). Komercyjnymi testami, powszechnie stosowanymi, są gotowe zestawy produkowane m.in. przez firmę EUROIMMUN.
W Zakładzie Wirusologii Narodowego Instytutu Zdrowia Publicznego-PZH stosuje się własną metodę diagnostyczną, którą
opisano w tekście. W artykule przedstawiono szczegółową specyfikację wymienionych testów.
Inną metodą, stosowaną w diagnostyce chorób autoimmunizacyjnych wątroby i dróg żółciowych, jest immunoblotting.
Summary
Autoimmune diseases belong to the group of chronic disorders characterized by the process called autoimmunisation. The
reaction of the immune system consists of the production of T and B lymphocytes and the release of autoantibodies directed
against the own antigens of the patient.
The following autoantibodies are characteristic for the autoimmune diseases of the liver and extrahepatic bile ducts: ANA,
ASMA (anti-SMA), anti-LKM, AMA, anty-SLA/LP, LC-1 and ANCA (pANCA, cANCA). By use of these autoantibodies, the differential diagnosis of autoimmune hepatitis type I, II, III (AIH I, II, III), primary biliary cirrhosis (PBC) and primary sclerosing
cholangitis (PSC) can be made.
The main diagnostic method for the autoimmune diseases of the liver and extrahepatic bile duct is the indirect immunofluorescence test (IIF). Common commercial methods are ready to use tests produced by EUROIMMUN (Germany). At the Department of Virology, National Institute of Public Health, we have developed our own diagnostic test for IIF. In this article we
compare the results of both tests. Another diagnostic method for the autoimmune diseases of the liver and extrahepatic bile
ducts is immunoblotting.
Słowa kluczowe:autoprzeciwciała, autoimmunizacyjne zapalenie wątroby, choroby autoimmunizacyjne wątroby i dróg żółciowych, immunofluorescencja pośrednia, pierwotne stwardniejące zapalenie dróg żółciowych (PSC), pierwotna żółciowa marskość wątroby (PBC)
Key words:autoantibodies, autoimmune hepatitis, autoimmune diseases of the liver and extrahepatic bile ducts, indirect
immunofluorescence test (IIF), primary sclerosing cholangitis (PSC), primary biliary cirrhosis (PBC)
Podziękowanie. Praca częściowo finansowana z grantu badawczego NN 405 132539 Ministerstwa Nauki i Szkolnictwa Wyższego.
199