o postępowaniu w sprawach nieletnich

Komisariat Policji
w Brzeszczach
KRAJOWY PROGRAM
PRZECIWDZIAŁANIA
PRZESTĘPCZOŚCI I DEMORALIZACJI
NIELETNICH
„Konsekwencje prawne dokonywania
przemocy rówieśniczej”
Program „RAZEM BEZPIECZNIEJ”
Brzeszcze 12 wrz, 2008r.
PRZEMOC RÓWIEŚNICZA ORAZ RODZAJE PRZEMOCY
Przemoc
najczęściej kojarzy się z biciem, popychaniem, kopaniem, zmuszaniem
człowieka do upokarzających czynności, stosowaniem broni lub gwałtem, ale trzeba
pamiętać, że przemocą jest także poniżanie człowieka, oczernianie go przed innymi,
wyzywanie i rzucanie obelg, ranienie jego uczuć, niszczenie jego poczucia własnej
wartości, niszczenie przedmiotów, do których jest przywiązany, głodzenie, ograniczanie
jego swobody w sposób przekraczający jego normy moralne i obyczajowe, izolowanie od
otoczenia. Jednym słowem przemocą jest wszystko to, co czynione jest z myślą o
zranieniu drugiego człowieka lub wyrządzeniu mu krzywdy. Z przemocą rówieśniczą
mamy do czynienia, gdy tych czynów dokonuje kolega z klasy, szkoły lub podwórka.
Przemoc bezpośrednia – widoczne, agresywne zachowanie skierowane przeciwko
innemu uczniowi lub uczniom
Przemoc pośrednia – wyizolowanie ucznia lub uczniów lecz nie atak w sposób
bezpośredni
2
Odpowiedzialność
Egzekwowanie oraz wyciąganie konsekwencji prawno –
wychowawczych dokonywanej przemocy rówieśniczej spoczywa
przede wszystkim na:
Rodzicach lub opiekunach prawnych
Szkole
Policji
Sądzie
3
NIELETNI
( art. 1 § 1 ustawy z dn. 26.10.1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich )
a/ osoba, która dopuściła się czynu karalnego po ukończeniu
13 lat, ale nie ukończyła lat 17;
b/ osoba , która nie ukończyła lat 18, wykazująca przejawy
demoralizacji;
c/ osoba do lat 21, względem której zostały orzeczone środki
wychowawcze lub poprawcze
4
CZYN KARALNY
( art. 1 § 2 pkt.2 ustawy z dn. 26.10.1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich )
a/ przestępstwo lub przestępstwo skarbowe albo
b/ wykroczenie określone w art. :
art. 51- zakłócenie porządku publicznego,
art. 69 - niszczenie znaków stwierdzających tożsamość przedmiotu,
art. 74 - uszkadzanie napisów ostrzegających o grożącym niebezpieczeństwie,
art. 76 - obrzucanie pojazdu mechanicznego będącego w ruchu,
art. 85 - samowolna zmiana znaku drogowego,
art. 87- prowadzenie pojazdu w stanie po użyciu alkoholu,
art. 119 – kradzież lub przywłaszczenie,
art. 122 - paserstwo,
art. 124 - niszczenie mienia,
art. 133 – spekulacja biletami wstępu,
art. 143 – utrudnianie z korzystania z urządzeń przeznaczonych do użytku publiczne
5
Demoralizacja
( art. 4 § 1 ustawy z dn. 26.10.1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich )
DEMORALIZACJA: zespół różnych negatywnych
zachowań manifestowanych przez nieletnich, występujących
systematycznie i mających utrwalony charakter np.:
naruszenie zasad współżycia społecznego,
popełnianie czynu zabronionego-karalnego / między innymi palenie papierosów /,
systematyczne uchylanie sie od obowiązku szkolnego lub kształcenia zawodowego,
używanie alkoholu lub innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia,
uprawianie nierządu,
włóczęgostwo,
udział w grupach przestępczych,
6
ODPOWIEDZIALNOŚĆ NIELETNIEGO ZA PRZESTĘPSTWO
I WYKROCZENIE ( art. 5 ustawy z dn. 26.10.1982 r. o postępowaniu w sprawach nieletnich )
wobec nieletniego mogą być stosowane środki wychowawcze
oraz środek poprawczy w postaci umieszczenia w zakładzie
poprawczym ;
kara może być orzeczona tylko w wypadkach prawem
przewidzianych, jeżeli inne środki nie są w stanie zapewnić
resocjalizacji nieletniego.
7
KIEDY NIELETNI ODPOWIADA JAK OSOBA DOROSŁA
(art.10 § 2 KK)
Nieletni, który po ukończeniu 15 lat dopuszcza się czynu
zabronionego określonego w :
art.134 kk – zamach na życie Prezydenta RP;
art.148 § 1,2 lub 3 kk - zabójstwo;
art.156 § 1 lub 3 kk – spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu;
art.163 § 1 lub 3 kk – sprowadzenie zagrożenia zagrażającego życiu lub zdrowiu
wielu osób albo mieniu;
art.166 kk – przejęcie kontroli nad statkiem wodnym lub powietrznym (porwanie);
art.173 § 1 lub 3 kk - sprowadzenie katastrofy ;
art.197 § 3 kk - zgwałcenie ze szczególnym okrucieństwem lub wspólnie z inną
osobą;
art.252 § 1 lub 2 kk - porwanie w celu zmuszenia do określonego zachowania ;
art.280 kk - rozbój,
Nieletni może odpowiadać na zasadach określonych w tym kodeksie, jeżeli
okoliczności sprawy oraz stopień rozwoju sprawcy, jego właściwości
i warunki osobiste za tym przemawiają, a w szczególności, jeżeli poprzednio
stosowane środki wychowawcze lub poprawcze okazały się bezskuteczne)
8
OBOWIĄZKI OSÓB I INSTYTUCJI
WYNIKAJĄCE z art. 4 § 3 ustawy z dn. 26.10.1982 r.
o postępowaniu w sprawach nieletnich
instytucje państwowe i organizacje społeczne, które w związku ze swoją
działalnością dowiedziały się o popełnieniu przez nieletniego czynu
karalnego ściganego z urzędu, są obowiązane niezwłocznie zawiadomić
o tym sąd rodzinny lub policję oraz przedsięwziąć czynności nie cierpiące
zwłoki, aby nie dopuścić do zatarcia śladów i dowodów popełnienia czynu.
“WYNIKAJĄCE z art. 304 § 2 kpk
instytucje państwowe i samorządowe, które w związku ze swoją
działalnością dowiedziały się o popełnieniu przestępstwa ściganego
z urzędu, są obowiązane zawiadomić o tym prokuratora lub policję ...”
9
Postępowanie wyjaśniające w sprawach z KK i KW
Postępowanie o czyny karalne prowadzone jest tylko, gdy sprawca jest
ustalony z nazwiska. Postępowanie takie wszczyna Sąd Rodzinny
i Nieletnich właściwy dla miejsca zamieszkania nieletniego lub właściwy dla
jego miejsca pobytu.
Obowiązkiem policji jest przyjęcie zawiadomienia o przestępstwie
i niezwłoczne przesłanie wraz z zebranymi materiałami, dowodami oraz
śladami czynu zebranymi w ramach wykonywanych czynności w niezbędnym
zakresie. W ramach tych czynności policja może przesłuchać nieletniego
w charakterze sprawcy czynu karalnego.
Nieletni, który po ukończeniu 15 roku życia dopuszcza się czynu
zabronionego, tj. zamach na prezydenta, zabójstwo, ciężkie uszkodzenie
ciała, spowodowanie katastrofy komunikacyjnej, zgwałcenie zbiorowe lub ze
szczególnym okrucieństwem, rozbój, porwanie statku, samolotu oraz
przetrzymywanie zakładników; może odpowiadać za swój czyn jak osoba
pełnoletnia.
Postanowienie w tej sprawie musi wydać Sąd Rodzinny i Nieletnich.
10
Postępowanie o charakterze opiekuńczym
Sporządza się wniosek opiekuńczy do Sądu Rodzinnego opisujący sytuację
nieletniego oraz w czym przejawia się jego demoralizacja w przypadkach:
przejawów demoralizacji tj. manifestowania negatywnych form postępowania mających
charakter utrwalony i występujący systematycznie, takich jak :
zaniedbywanie obowiązku szkolnego
naruszanie zasad współżycia społecznego
spożywanie alkoholu i środków odurzających
prostytucja
włóczęgostwo
ucieczki z domów, wagary
udział w grupach przestępczych
przynależność do subkultur i nieformalnych grup młodzieżowych
stwierdzenia zaniedbywania ze strony rodziców:
z przyczyn zawinionych przez nich, tj. alkoholizm, narkomania, prostytucja, przemoc w
rodzinie, rozpijanie, odbywanie kary więzienia, zaniedbywanie potrzeb dziecka
z przyczyn niezawinionych, tj. choroba psychiczna, upośledzenie umysłowe, brak pracy, trwała
przeszkoda uniemożliwiająca opiekę, wypadki losowe
popełnienia czynów z KK i KW, za które nieletni nie odpowiada:
W przypadkach zagrażających życiu lub zdrowiu dziecka sporządza się wniosek
o natychmiastowym interwencyjnym umieszczeniu dziecka w placówce opiekuńczo –
wychowawczej.
11
Przepisy karne – Kodeks Karny
art. 157. §1. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia, inny
niż określony w art. 156 § 1,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§2. Kto powoduje naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia
trwający nie dłużej niż 7 dni,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.Jeżeli sprawca czynu określonego w § 1 lub 2 działa nieumyślnie,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§3. Ściganie przestępstwa określonego w § 2 lub 3, jeżeli naruszenie czynności
narządu ciała lub rozstrój zdrowia nie trwał dłużej niż 7 dni, odbywa się
z oskarżenia prywatnego.
§4. Jeżeli naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia trwał dłużej
niż 7 dni, a pokrzywdzonym jest osoba najbliższa, ściganie przestępstwa
określonego w § 3 następuje na jej wniosek.
12
Przepisy karne – Kodeks Karny
art. 158. §1. Kto bierze udział w bójce lub pobiciu, w którym naraża się człowieka na
bezpośrednie niebezpieczeństwo utraty życia albo nastąpienie skutku
określonego w art. 156 § 1 lub w art. 157 § 1,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
§2. Jeżeli następstwem bójki lub pobicia jest ciężki uszczerbek na zdrowiu
człowieka, sprawca
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
§3. Jeżeli następstwem bójki lub pobicia jest śmierć człowieka, sprawca
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10
13
Przepisy karne – Kodeks Karny
art. 159. Kto, biorąc udział w bójce lub pobiciu człowieka, używa broni palnej, noża
lub innego podobnie niebezpiecznego przedmiotu,
podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.
art. 190. §1. Kto grozi innej osobie popełnieniem przestępstwa na jej szkodę lub szkodę
osoby najbliższej, jeżeli groźba wzbudza w zagrożonym uzasadnioną
obawę, że będzie spełniona,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do lat 2.
§2. Ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
art. 191. §1. Kto stosuje przemoc wobec osoby lub groźbę bezprawną w celu zmuszenia
innej osoby do określonego działania, zaniechania lub znoszenia,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
14
Przepisy karne – Kodeks Karny
art. 217. §1. Kto uderza człowieka lub w inny sposób narusza jego nietykalność cielesną,
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§2. Ściganie odbywa się z oskarżenia prywatnego.
art. 257. §1. Kto publicznie znieważa grupę ludności albo poszczególną osobę z powodu
jej przynależności narodowej, etnicznej, rasowej, wyznaniowej albo
z powodu jej bezwyznaniowości lub z takich powodów narusza nietykalność
cielesną innej osoby,
podlega karze pozbawienia wolności do lat 3.
15
Przepisy karne – Kodeks Karny
Art. 278.
§ 1. Kto zabiera w celu przywłaszczenia cudzą rzecz ruchomą,
podlega karze pozbawienia wolności od 3 miesięcy do lat 5.
§ 2. Tej samej karze podlega, kto bez zgody osoby uprawnionej uzyskuje
cudzy program komputerowy w celu osiągnięcia korzyści majątkowej.
§ 3. W wypadku mniejszej wagi, sprawca
podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności
do roku.
§ 4. Jeżeli kradzież popełniono na szkodę osoby najbliższej,
ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego.
Art. 279.
§ 1. Kto kradnie z włamaniem,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
§ 2. Jeżeli kradzież z włamaniem popełniono na szkodę osoby najbliższej,
ściganie następuje na wniosek pokrzywdzonego
16
Przepisy karne – Kodeks Karny
art. 280. §1. Kto kradnie, używając przemocy wobec osoby lub grożąc natychmiastowym jej
użyciem albo doprowadzając człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności
podlega karze pozbawienia wolności od lat 2 do 12.
§2. Jeżeli sprawca rozboju posługuje się bronią palną, nożem lub innym podobnie
niebezpiecznym przedmiotem lub środkiem obezwładniającym albo działa w inny
sposób bezpośrednio zagrażający życiu lub wspólnie z inną osobą, która posługuje
się taką bronią, przedmiotem, środkiem lub sposobem,
podlega karze pozbawienia wolności na czas nie krótszy od lat 3.
art. 281. Kto, w celu utrzymania się w posiadaniu zabranej rzeczy, bezpośrednio po dokonaniu
kradzieży, używa przemocy wobec osoby lub grozi natychmiastowym jej użyciem albo
doprowadza człowieka do stanu nieprzytomności lub bezbronności,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
art. 282. Kto, w celu osiągnięcia korzyści majątkowej, przemocą, groźbą zamachu na życie lub
zdrowie albo gwałtownego zamachu na mienie, doprowadza inną osobę do
rozporządzenia mieniem własnym lub cudzym albo do zaprzestania działalności
gospodarczej,
podlega karze pozbawienia wolności od roku do lat 10.
17
Procedury postępowania
Podstawowym aktem prawnym regulującym zasady postępowania Policji
z nieletnimi sprawcami czynów karalnych jest Ustawa 26 października 1982 r.
„o postępowaniu w sprawach nieletnich”
Policja zgodnie z art. 37 Ustawy, w wypadkach nie cierpiących zwłoki zbiera
i utrwala dowodu czynów karalnych, w razie potrzeby dokonuje ujęcia
nieletniego, a także wykonuje czynności zlecone przez sędziego rodzinnego .
Dokumentem wewnętrznym uściślającym te zasady jest Zarządzenie nr 590/03
Komendanta Głównego Policji z dnia 24 października 2003 r. „w sprawie
metod i form wykonywania zadań przez policjantów w zakresie
przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich”
18
Procedury postępowania
W przypadku uzyskania informacji, że uczeń który, nie ukończył 18 lat, używa alkoholu lub
innych środków w celu wprowadzenia się w stan odurzenia, uprawia nierząd, bądź przejawia
inne zachowania świadczące o demoralizacji, nauczyciel powinien podjąć następujące kroki:
przekazuje uzyskana informacje wychowawcy klasy
wychowawca informuje o fakcie pedagoga / psychologa szkolnego i dyrektora szkoły
wychowawca wzywa do szkoły rodziców / prawnych opiekunów / ucznia i przekazuje im
uzyskaną informacje .Przeprowadza rozmowę z rodzicami oraz uczniem, w ich obecności.
W przypadku potwierdzenia informacji, zobowiązuje ucznia do zaniechania negatywnego
postępowania , rodziców zaś bezwzględnie do szczególnego nadzoru nad dzieckiem
jeżeli rodzice odmawiają współpracy lub nie stawiają się do szkoły, a nadal z wiarygodnych
źródeł napływają informację o przejawach demoralizacji ich dziecka, szkoła pisemnie
powiadamia o zaistniałej sytuacji sąd rodzinny lub Policje
podobnie, szkoła powiadamia sąd lub Policję jeżeli wykorzysta wszystkie dostępne jej środki
oddziaływań wychowawczych, / rozmowa z rodzicami, ostrzeżenie ucznia, spotkania
z pedagogiem, psychologiem itp../, a ich zastosowanie nie przynosi oczekiwanych rezultatów
Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tych instytucji
jeżeli zachowania świadczące o demoralizacji przejawia uczeń, który ukończył 18 lat, a nie
jest to udział w działalności grup przestępczych czy popełnienie przestępstwa, to
postępowanie nauczyciela powinno być określone przez wewnętrzny regulamin szkoły
w przypadku uzyskania informacji o popełnieniu przez ucznia, który ukończył 17 lat,
przestępstwa ściganego z urzędu lub jego udziału w działalności grup przestępczych, zgodnie
z art.304 § 2 kodeksu postępowania karnego, szkoła jako instytucja jest zobowiązania
19
niezwłocznie zawiadomić o tym Prokuratora lub Policję
Działania interwencyjne
Do podejmowania działań interwencyjnych w sytuacjach kryzysowych w szkole
zobowiązuje
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003r
„w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej
wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem”.
W myśl tego dokumentu szkoły i placówki podejmują działania interwencyjne
polegające na powiadomieniu rodziców i Policji w sytuacjach kryzysowych,
w szczególności gdy dzieci i młodzież używają, posiadają lub rozprowadzają
środki odurzające.
W rozporządzeniu § 10 zobowiązuje szkoły i placówki do opracowania strategii
działań wychowawczych i zapobiegawczych oraz interwencyjnych wobec
dzieci i młodzieży zagrożonej uzależnieniem.
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 grudnia 2002r
„ w sprawie bezpieczeństwa i higieny w publicznych i niepublicznych szkołach
i placówkach” / Dz.U z 203r, Nr 6, poz.69 /.
Uchwała Rady Ministrów z dnia 07 listopada 2006 r „w sprawie działań
administracji rządowej przeciwko przemocy w szkołach i placówkach”
20
Działania interwencyjne – alkohol i narkotyki
W przypadku, gdy nauczyciel podejrzewa, że na terenie szkoły znajduje się uczeń
pod wpływem alkoholu lub narkotyków powinien podjąć następujące kroki:
Powiadamia o swoich przypuszczeniach wychowawcę klasy
Odizolowuje ucznia od reszty klasy ale ze względu bezpieczeństwa nie pozostawia go samego; stwarza
warunki, w których nie będzie zagrożone jego życie ani zdrowie
Wzywa lekarza w celu stwierdzenia stanu trzeźwości, ewentualnie udzielenia pomocy medycznej
Zawiadamia o tym fakcie Dyrektora szkoły oraz rodziców / opiekunów, których zobowiązuje do
niezwłocznego odebrania ucznia ze szkoły. Gdy rodzice / opiekunowie odmówią odebrania dziecka, o
pozostawieniu ucznia w szkole czy przewiezieniu do placówki służby zdrowia albo przekazaniu go do
dyspozycji funkcjonariuszom Policji – decyduje lekarz, po ustaleniu aktualnego stanu zdrowia ucznia i w
porozumieniu z Dyrektorem szkoły / placówki
Szkoła zawiadamia najbliższą jednostkę Policji, gdy rodzice ucznia będącego pod wpływem alkoholu
odmawiają przyjścia do szkoły, a jest on agresywny bądź swoim zachowaniem daje powód do zgorszenia
albo zagraża życiu i zdrowiu innych osób. W przypadku stwierdzenia stanu nietrzeźwości / stężenie we
krwi 0,5 promila alkoholu lub w wydychanym powietrzu powyżej 0,25 mg alkoholu w 1dm3 /, Policja ma
możliwość przewiezienia ucznia do izby wytrzeźwień albo do policyjnych pomieszczeń dla osób
zatrzymanych - na czas niezbędny do wytrzeźwienia / maksymalnie do 24 godzin /. O fakcie umieszczenia
zawiadamia się rodziców / opiekunów oraz sąd rodzinny jeśli uczeń nie ukończył 18 lat.
Jeżeli powtarzają się przypadki, w których uczeń / przed ukończeniem 18 lat / znajduje się pod wpływem
alkoholu lub narkotyków na terenie szkoły to szkoła ma obowiązek powiadomienia o tym Policji lub sądu
rodzinnego
Spożywanie alkoholu na terenie szkoły przez ucznia, który ukończył 17 lat stanowi wykroczenie z art. 43
ustawy z dnia 26 października 1982 r. „o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi”.
Należy o tym fakcie powiadomić Policję . Dalszy tok postępowania leży w kompetencji tej instytucji.
21
Działania interwencyjne – alkohol i narkotyki
W przypadku, gdy nauczyciel znajduje na terenie szkoły substancje
przypominającą wyglądem narkotyk powinien podjąć następujące kroki:
Nauczyciel zachowując środki ostrożności zabezpiecza substancję przed dostępem do niej
osób niepowołanych lub ewentualnym jej zniszczeniem do czasu przyjazdu Policji, próbuje /
o ile to jest możliwe w zakresie działań pedagogicznych/ ustalić, do kogo znaleziona
substancja należy.
Powiadamia o zaistniałym zdarzeniu Dyrektora szkoły i wzywa Policję
Po przyjeździe Policji niezwłocznie przekazuje zabezpieczoną substancję i przekazuje
informacje dotyczące szczegółów zdarzenia
22
Działania interwencyjne – alkohol i narkotyki
W przypadku gdy nauczyciel podejrzewa, że uczeń posiada przy sobie
substancję przypominającą narkotyk, powinien podjąć następujące kroki:
Nauczyciel w obecności innej osoby / wychowawca, pedagog , dyrektor itp.. / ma prawo żądać
aby uczeń przekazał mu tę substancję, pokazał zawartość torby szkolnej oraz kieszeni / we
własnej odzieży /, ewentualnie innych przedmiotów budzących podejrzenie co do ich związku
z poszukiwaną substancją. Nauczyciel nie ma prawa samodzielnie wykonać przeszukania
odzieży ani teczki ucznia – jest to czynność zastrzeżona wyłącznie dla Policji.
O swoich spostrzeżeniach powiadamia Dyrektora szkoły oraz rodziców / opiekunów ucznia
i wzywa ich do natychmiastowego stawiennictwa
W przypadku gdy uczeń mimo wezwania odmawia przekazania nauczycielowi substancji
i pokazania zawartości teczki szkoła wzywa Policje, która przeszukuje odzież i przedmioty
należące do ucznia oraz zabezpiecza znaleziona substancję i zabiera ją do ekspertyzy
Jeżeli uczeń wyda substancje dobrowolnie nauczyciel po odpowiednim zabezpieczeniu
zobowiązany jest bezzwłocznie przekazać ją do jednostki Policji . Wcześniej próbuje ustalić
w jaki sposób i od kogo uczeń nabył substancje . Całe zdarzenie nauczyciel dokumentuje
sporządzając możliwie dokładną notatkę z ustaleń wraz ze swoimi spostrzeżeniami.
23
Działania interwencyjne – alkohol i narkotyki
UWAGA:
Zgodnie z przepisami ustawy o przeciwdziałaniu narkomani w Polsce karalne jest:
posiadanie każdej ilości środków odurzających lub substancji psychotropowych
wprowadzanie bez wymaganego zezwolenia do obrotu środków odurzających
udzielanie innej osobie, ułatwianie lub umożliwianie ich użycia oraz nakłanianie do użycia
wytwarzanie i przetwarzanie środków odurzających
Każde z wymienionych zachowań jest czynem karalnym w rozumieniu
przepisów ustawy o postępowaniu w sprawach nieletnich, jeśli sprawcą jest
uczeń, który ukończył 13 lat, a nie ukończył 17 lat.
Z przestępstwem mamy do czynienia jeżeli któryś z wymienionych czynów
popełni uczeń, po ukończeniu 17 lat. W takiej sytuacji maja zastosowanie
przepisy ustawy z dnia 06 czerwca 1997 r. – kodeks postępowania karnego.
Jeżeli przestępstwo ma miejsce na terenie szkoły, należy wezwać Policję.
24
Działania interwencyjne
W każdym przypadku popełnienia czynu karalnego
przez ucznia, który nie ukończył 17 lat należy
zawiadomić Policję lub sąd rodzinny, a w przypadku
popełnienia przestępstwa przez ucznia, który
ukończył 17 rok życia Prokuratora lub Policję.
25
Procedury postępowania
Postępowanie wobec ucznia – sprawcy czynu karalnego lub przestępstwa:
niezwłoczne powiadomienia Dyrektora szkoły
ustalenie okoliczności czynu i ewentualnych świadków zdarzenia
przekazanie sprawcy / o ile jest znany i przebywa na terenie szkoły / Dyrektorowi
szkoły lub pedagogowi szkolnemu pod opiekę
powiadomienie rodziców ucznia- sprawcy
niezwłoczne powiadomienie Policji w przypadku gdy sprawa jest poważna / rozbój,
uszkodzenie ciała itp... / lub sprawca nie jest uczniem szkoły i jego tożsamość nie
jest nikomu znana
zabezpieczenie ewentualnych
dowodów przestępstwa
lub przedmiotów
pochodzących z przestępstwa i przekazanie ich Policji / np.; sprawca rozboju na
terenie szkoły używa noża i uciekając porzuca go lub porzuca jakiś przedmiot
pochodzący z kradzieży /
26
Procedury postępowania
Postępowanie nauczyciela wobec ucznia, który stał się ofiara czynu karalnego
Nauczyciel będący na miejscu zdarzenia zobowiązany jest do :
udzielenia pierwszej pomocy / przed medycznej /, bądź zapewnienia jej
udzielenia poprzez wezwanie lekarza, w przypadku kiedy ofiara doznała
obrażeń
niezwłoczne powiadomienie Dyrektora szkoły
powiadomienie rodziców ucznia
niezwłoczne wezwanie Policji w przypadku kiedy istnieje konieczność
profesjonalnego zabezpieczenia śladów przestępstwa, ustalenia okoliczności i
ewentualnych świadków zdarzenia
W przypadku znalezienia na terenie szkoły broni, materiałów wybuchowych oraz
innych niebezpiecznych substancji lub przedmiotów należy zapewnić
bezpieczeństwo przebywającym na terenie szkoły osobom , uniemożliwić dostęp
osób postronnych do tych przedmiotów i wezwać Policji – tel. 997 lub 112 / telefon
komórkowy /
27
Uwaga
Policja powinna być wzywana do szkoły w sytuacjach, o których
mowa w „Procedurach (....)” albo, gdy wyczerpane zostaną środki
możliwe do zastosowania przez szkołę w określonej sytuacji, w
których obecność Policji jest konieczna.
Każda dotycząca uczniów wizyta policjanta w szkole powinna być
wcześniej zasygnalizowana Dyrektorowi lub uzgodniona z innym
pracownikiem szkoły.
28
Podstawy prawne stosowanych procedur
Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 02 kwietnia 1997 r./Dz.U. Nr 78,poz. 483 /
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. „o postępowaniu w sprawach nieletnich”
/ Dz. U z 1982 r. nr 35 poz. 228 z późn. zmianami – tekst jednolity Dz. U z 2002 r. Nr 11,
poz. 109 / oraz przepisy wykonawcze w związku z ustawą
Ustawa z dnia 26 października 1982 r. „o wychowaniu w trzeźwości i
przeciwdziałaniu alkoholizmowi” / Dz. U Nr 35, poz. 230 z późn. zmianami /
Ustawa z dnia 24 kwietnia 1997 r. „o przeciwdziałaniu narkomanii”/ Dz.U z 2003 r.
Nr 24, poz. 198 /
Ustawa z dnia 06 kwietnia 1990 r. „o Policji” /Dz.U. z 2002 r. Nr 7, poz.58 z póżn. zm./
Zarządzenie nr 590/03 Komendanta Głównego Policji z dnia 24 października 2003 r.
„w sprawie metod i form wykonywania zadań przez policjantów w zakresie
przeciwdziałania demoralizacji i przestępczości nieletnich”
Ustawa z dnia 07 września 1991 r. „o systemie oświaty” /Dz.U.1996 r.Nr 67,poz.329 /
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003 r.
„w sprawie szczegółowych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej
wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem” / Dz. U. Nr.26 poz.226 /
Ustawa z dnia 09 listopada 1995r. o ochronie zdrowia przed następstwami
używania tytoniu i wyrobów tytoniowych / Dz.U.z 1996 r. Nr 10, poz.55 z póżn. zm./
29
Środki zaradcze na poziomie szkoły i klasy:
doskonalenie i samodoskonalenie nauczycieli
przeprowadzenie ankiety wśród uczniów – analiza sytuacji,
zwrócenie uwagi na pozycję poszczególnych uczniów w klasie,
szukanie pomoc ze strony „neutralnych” uczniów,
poruszenie problemu na lekcjach wychowawczych,
więcej ciekawych zajęć pozalekcyjnych,
zajęcia wzmacniające więzi między uczniami,
nauka przez współpracę w grupach,
zwiększenie kontroli podczas przerw ( dyżury ) częstsze interwencje,
indywidualne rozmowy ( z ofiarą, sprawcą , świadkiem przemocy szkolnej ),
współpraca pedagog lub psycholog szkolny,
współpraca szkoła – dom,
organizowanie ogólnoszkolnych zebrań rodziców
uruchomienie telefonu kontaktowego.
30
Środki zaradcze na poziomie rodziców lub opiekunów:
zwracanie uwagi na zachowanie i wygląd dziecka,
zwrócenie uwagi na środowisko, w którym dziecko przebywa,
zainteresowanie się postępami nauki i osiągnięciami szkolnymi dziecka,
częste rozmowy z dzieckiem,
zachęcanie dziecka do aktywnego spędzania wolnego czasu,
branie udziału w zebraniach szkolnych.
31
Środki zaradcze na poziomie jednostki Policji:
podjęcie współpracy ze szkołą,
rozmowy profilaktyczne z ofiarami przemocy,
rozmowy profilaktyczno – ostrzegawcze z sprawcami przemocy,
rozmowy z rodzicami uczniów, których problem dotyczy,
udzielanie pomocy i wsparcia rodzicom i szkołom,
zachęcanie rodziców i uczniów szykanowanych ( także szykanujących ) do
korzystania z pomocy psychologa ( psychoterapeuty ),
zmiana klasy lub szkoły.
32
Wspólne działania ze Strażą Miejską
Straż Miejska Gminy Brzeszcze została powołana w dniu 01 maja 1993 roku.
Obecnie zatrudnia 15 funkcjonariuszy pracujących w dwóch referatach:
prewencji i dyżurnych oraz zatrudnia 3 osoby cywilne - Komenda pracuje
w systemie całodobowym.
Program „Bezpieczna Droga do Szkoły”
Bezpieczna droga to także taka droga, na której każdy jej użytkownik czuje się
bezpiecznie. Dlatego Straż Miejska i Policja prowadzą wzmożone kontrole w
najbardziej ruchliwych miejscach miasta i gminy, szczególnie w rejonach szkół i
przedszkoli. W bieżącym roku przez miesiąc kontrole ruchu drogowego prowadziliśmy
przy pomocy fotoradaru i choć opinie mieszkańców były podzielone, to jednak
większość jest za taką formą kontroli.
Program „Rola i zadania Policji i Straży Miejskiej”
Program mający na celu przybliżyć służby mundurowe dzieciom i młodzieży
realizowany w oddziałach wszystkich klas I-III szkół podstawowych.
Program „Bezpieczeństwo dziecka w kontaktach z osobami obcymi”
Program mający na celu wskazać sytuacje i zachowania które stanowią zagrożenie
życia i zdrowia w domu, podwórku, drodze do szkoły, realizowany w klasach
gimnazjalnych
33
Wspólne działania ze Strażą Miejską
Program „Zachowanie w sytuacjach zagrożeń”
Program mający na celu wskazać sytuacje i zachowania które stanowią zagrożenie
życia i zdrowia w domu, podwórku, drodze do szkoły, realizowany w klasach
gimnazjalnych.
Program”Agresja i przemoc rówieśnicza”
Program mający na celu uświadomienie dzieciom i młodzieży jakie są najczęstsze
przyczyny agresji i przemocy rówieśniczej oraz pokazanie alternatywnych form
rozładowania flustracji i złości, realizacja w klasach szkół podstawowych i
gimnazjalnych.
Program „Zdrowy styl życia relaks i wypoczynek”
Program mający na celu nabranie umiejętności kształtowania postaw prospołecznych
przez uczniów, realizacja w klasach gimnazjalnych
Akcja „Kacper – dziecko bezpieczne na drodze”
Zaopatrywanie dzieci w czapeczki fluorescencyjne służące zmniejszeniu ilości
potrąceń i najechań podczas poruszania się po drodze publicznej nie posiadającej
pobocza lub chodnika, organizację pogadanek edukacyjnych w placówkach
oświatowych przez funkcjonariuszy Straży Miejskiej.
34
Wspólne działania ze Strażą Miejską
Program „Bezpieczna Gmina” jest to program o charakterze
długofalowym, którego założeniem jest stała partnerska
współpraca
różnych
instytucji
na
rzecz
poprawy
bezpieczeństwa na terenie Gminy Brzeszcze, a przede
wszystkim ograniczenie zjawisk społecznie szkodliwych takich
jak: przestępczość, demoralizacja, narkomania, alkoholizm
i inne przejawy patologii społecznych. Program został tak
pomyślany, aby przy jego realizacji nic nie zdołało umknąć.
Poprzez optymalne zarządzanie służbami przeznaczonymi do
realizacji zadań w zakresie bezpieczeństwa powinien nastąpić
wzrost poczucia bezpieczeństwa w społeczeństwie. Związane
jest to bezpośrednio ze strukturą organizacyjną służby, a także
zadaniami administracji samorządowej adekwatnymi do
występujących zagrożeń i realizowanych strategii.
35
Komisariat Policji
w Brzeszczach
Dziękuję za uwagę
Mirosław Semik
tel. 0 509 577 123
08-09-12
Opracowano we współudziale z Zespołem d/s Patologi i Nieletnich Komendy Powiatowej Policji w Oświęcimiu