III. Koniugacja I – indicativus, infinitivus

III. Koniugacja I – indicativus, infinitivus

III. Koniugacja I – indicativus, infinitivus, imperativus praesentis
activi; rodzajnik.
1. Koniugacja I – praesens activi
INDICATIVUS PRAESENTIS ACTIVI
SINGULARIS
1.
2.
PLURALIS
-w
-o-men
le/g-w
le/g-o-men
-eij
-e-te
le/g-eij
le/g-e-te
3.
-ei
-ousi(n)
le/g-ei
le/g-ousi(n)
INFINITIVUS PRAESENTIS ACTIVI
-ein
le/g-ein
IMPERATIVUS PRAESENTIS ACTIVI
SINGULARIS
2.
3.
PLURALIS
-e
-e-te
le/g-e
le/g-e-te
-e-tw
-o-ntwn
leg-e/-tw
leg-o/-ntwn
Koniugacja pierwsza nosi także nazwę koniugacji tematycznej, ponieważ we wszystkich formach
praesentis (czasu teraźniejszego) między tematem a końcówkami występuje samogłoska tematyczna
(spójka): przed –m -n jest to o; przed –s -t jest to e.
Akcent w koniugacji w zasadzie cofa się jak najdalej od końca. Na tyle jednak, na ile pozwalają
mu na to zasady akcentowania.
Przeczeniem w indicativie jest ou) (ou)k, ou)x), w imperativie zaś mh/.
7
2. Rodzajnik
- męski
SINGULARIS
PLURALIS
NOMINATIVUS
o(
oi(
GENETIVUS
tou=
tw=n
DATIVUS
t%=
toi=j
ACCUSATIVUS
to/n
tou/j
VOCATIVUS
ð
ð
SINGULARIS
PLURALIS
NOMINATIVUS
to/
ta/
GENETIVUS
tou=
tw=n
DATIVUS
t%=
toi=j
ACCUSATIVUS
to/
ta/
VOCATIVUS
ð
ð
SINGULARIS
PLURALIS
NOMINATIVUS
h(
ai(
GENETIVUS
th=j
tw=n
DATIVUS
t$=
tai=j
ACCUSATIVUS
th/n
ta/j
VOCATIVUS
ð
ð
- nijaki
- żeński
8
Rodzajnik z pochodzenia jest zaimkiem wskazującym. W dialekcie attyckim zachował swe
pierwotne znaczenie w niektórych zwrotach:
o( me/n …. o( de/ …. - jeden …. drugi ….
to\ kai\ to\ - to i tamto
pro\ tou= - przedtem
o( de/, h( de/, to\ de/ …. - ten zaś, ta zaś, to zaś
Rodzajnik dodany do wyrazu nadaje mu znaczenie rzeczownikowe, np.:
o
o
o
o
o
o
sofo/j / o( sofo/j - mądry / mędrzec
e)mo/j / ta\ e)ma/ - mój / to, co moje
kalo/j / to\ kalo/n - piękny / to, co piękne
e)kei= / oi( e)kei= - tam / ci tam
nu=n / oi( nu=n - teraz / ci teraz (współcześni)
le/gein / to\ le/gein / tou= le/gein - mówić / mówienie / mówienia
3. Ćwiczenia
a) Odmień poniższe wyrazy w indicativie i imperativie, podaj infinitivus.
xai/rw (cieszę się), a)gge/llw (oznajmiam), e)/xw (mam), a)kou/w (słucham)
b) Przetłumacz. Zamień na liczbę przeciwną.
1. pi/pteij 2. xai/rei 3. e)lpi/zete 4. le/gousin 5. a)kou/eij 6. pisteu/ei 7. a)kou/omen 8. le/gete 9. gra/fousin
10. a)kou/w kai\ gra/fw 11. ou) pisteu/eij 12. ou)k a)kou/ei 13. ou)x o(ra/w 14. ou)k a)kou/ei a)lla\ le/gei 15.
ou) le/gomen a)lla\ gra/fomen 16. ou)k a)kou/ete, a)lla\ le/gete 17. ou)x h/(kei 18. a)kou/ousi kai\
pisteu/ousin 19. ou) manqa/neij 20. xai/romen 21 eu)= manqa/nete 22. ou) gra/fousin kai\ ou)k a)kou/ousin
a)kou/w
a)lla/
gra/fw
eu)=
e)lpi/zw
h(k
/ w
kai/
słyszę, słucham
ale
piszę
dobrze
mam nadzieję
przychodzę
i
le/gw
manqa/nw
o(ra/w
pi/ptw
pisteu/w
xai/rw
mówię
uczę się
widzę
upadam
wierzę
cieszę się
c) Przetłumacz. Zamień na liczbę przeciwną.
1. ma/nqane 2. mh\ le/ge 3. a)kou/ete kai\ gra/fete 4. mh\ lege/tw a)ll’ a)koue/tw 5. mh\ lego/ntwn, a)lla\
manqano/ntwn 6. mh\ a)/koue mhde\ pi/steue 7. ou)k a)kou/w ou)de\ pisteu/w 8. mh\ a)koue/tw mhde\ pisteue/tw
9. ou)k e)qe/lomen a)kou/ein, a)lla\ le/gein 10. e)qe/leij manqa/nein; 11. ou) xai/rete 12. mh\ gra/fete
e)qe/lw
chcę
ou)de/, mhde/
i nie
d) Wstaw przeczenie.
1. …. a)/koue 2. …. gra/fete 3. …. pisteue/tw 4. …. h(k
/ w 5. …. le/gomen 6. …. e)qe/lousin 7. …. a)gge/lleij
8. …. e)xo/ntwn 9. …. o(mologe/w 10. …. o(ra/w
9
e) Rodzajnik zamień na liczbę przeciwną.
1. t%= 2. tai=j 3. o( 4. ta/ 5. ai( 6. t$= 7. to/ 8. tw=n 9. tou/j 10. tou= 11. ta/j 12. to/n 13. th/n 14. th=j 15. oi(
f) Podaj w pozostałych rodzajach.
1. toi=j 2. t%= 3. h( 4. ta/j 5. ai( 6. tw=n 7. to/n 8. tou=
g) Przetłumacz.
1. o( me\n le/gei, o( de\ a)kou/ei 2. to\ me\n gra/fei, to\ de\ manqa/nei 3. o( filo/sofoj le/gei, h( de\ a)kou/ei 4.
o( sofo\j gra/fei, h( de\ manqa/nei 5. to\ gra/fein 6. tou= xai/rein 7. oi( e)kei= le/gousin 8. oi( nu=n
e)lpi/zousin 9. ta\ e)ma\ o(ra/w 10. h( me\n pi/ptei, h( de\ xai/rei
10