3. Prezentacja INLAW dr Pcha³ek

MOśLIWOŚĆ KOREKTY ROZWIĄZAŃ
PROJEKTOWYCH NA ETAPIE PONOWNEJ
OOŚ
dr Marcin Pchałek
Charakter i cele zasadniczej OOŚ
• Decyzja środowiskowa > decyzja „ustalająca” > „ustalająca” uwarunkowania
Celem procedury jest:
wybór wariantu/orzeczenia warunków pod kątem:
▫ zagwarantowania zgodności z przepisami szczególnymi
(np. normy
imisyjne/emisyjne; normy przewidujące przesłanki materialnoprawne np. art. 34
u.o.p.)
▫ minimalizacji oddziaływań dla rozwiązań mieszczących się w granicach norm
środowiskowych przewidzianych przepisami szczególnymi
▫ zagwarantowania maksymalnej efektywności ekologicznej w zakresie
niereglamentowanym przepisami szczególnymi
Charakter i cele zasadniczej OOŚ
Celem procedury jest:
wydanie orzeczenia w zakresie:
▫
▫
▫
▫
minimalizacji oddziaływań w zakresie wychodzącym poza proces wariantowania
kompensacji oddziaływań
monitoringu oddziaływań
sytuacji gdy normy szczególne zostaną naruszone (np. odmowa wydania DUŚ,
obowiązek utworzenia OOU)
Charakter i cele zasadniczej OOŚ
Celem procedury nie jest:
• ingerowanie w zakres władztwa i trybu administracyjnego dla zagadnień
reglamentowanych w innych postępowaniach administracyjnych związanych z ochroną
środowiska (DUŚ nie jest decyzją ustalającą dla decyzji z u. o. odpadach.)
• podejmowanie rozważań co do rozwiązań technicznych, których parametry określone
są w szczególnych normach technicznych
• orzekanie obowiązków, których wykonanie zależne jest od woli konkretnego podmiotu
nie będącego wnioskodawcą w danym postępowaniu (np. podmiotu zajmującego się
gospodarowaniem odpadami)
Charakter i przesłanki oceny ponownej
Orzecznictwo ETS
Dyrektywa EIA nakłada obowiązek przeprowadzenia OOŚ, jeżeli w przypadku
wieloetapowego postępowania w sprawie wydania zezwolenia na inwestycję dopiero
w trakcie drugiego etapu okazuje się, że przedsięwzięcie może znacząco oddziaływać
na środowisko, w szczególności z powodu jego charakteru, rozmiaru lub lokalizacji
(sprawa C-290/03 Barker oraz C-508/03 White City)
Przepis krajowy przewidujący, iż ocena oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko
może być dokonana wyłącznie na wstępnym etapie procedury zatwierdzającej, nie
zaś na jej późniejszym etapie, nie jest zgodna z dyrektywą EIA (sprawa C-508/03 White
City, sprawa C-275/09 Vlaams Gewest).
Wniosek: dopuszczalna jest sytuacja, w której nowe istotne negatywne oddziaływania
zostaną zidentyfikowane na etapie oceny ponownej
Charakter i przesłanki oceny ponownej
Przesłanki w świetle u.o.o.ś.
Brak kompletnej wiedzy i danych odnośnie:
• rozwiązań projektowych przedsięwzięcia,
• przedsięwzięć oddziałujących w skumulowaniu
• elementów przyrody ożywionej, na które może oddziaływać przedsięwzięcie
Ustawodawca krajowy w kontekście orzecznictwa ETS dopuszcza deficyt informacji
na
etapie
decyzji
zasadniczej
skutkujący
obowiązkiem/możliwością
doprecyzowania/korekty warunków środowiskowych
Charakter i przesłanki oceny ponownej
• Brak kompletnej wiedzy i danych odnośnie rozwiązań projektowych przedsięwzięcia
przedsięwzięć oddziałujących w skumulowaniu
Brak danych pozwalających na możliwie najpełniejszą analizę skutków przedsięwzięcia na
etapie zasadniczej OOŚ, w tym oddziaływań skumulowanych tego przedsięwzięcia
z innymi przedsięwzięciami, implikuje konieczność „dopełnienia” tej analizy na etapie
oceny ponownej. (zob. sprawa C-50/09 Komisja przeciwko Irlandii).
WSA Warszawa Data orzeczenia 2012-01-31, sygn. IV SA/Wa 1803/11
W dacie wydania zaskarżonych decyzji, organy obu instancji uznały, że budowa
przejścia w km [...] nie jest uzasadniona. Natomiast na etapie ponownej oceny
oddziaływania na środowisko, z uwagi na powagę tej kwestii, ma być ono poddane
ponownej weryfikacji. Należy zauważyć, że na etapie ponownej oceny oddziaływania
na środowisko, organ nakazał powtórnie rozważyć zasadność realizacji wszystkich
przejść dla zwierząt na odcinku od km [...] do km [...], stanowiącym korytarz migracyjny
o znaczeniu europejskim, pod kątem parametrów przejść dla zwierząt, ich usytuowania
oraz zagęszczenia.
Charakter i przesłanki oceny ponownej
• Brak kompletnej wiedzy i danych odnośnie rozwiązań projektowych przedsięwzięcia
przedsięwzięć oddziałujących w skumulowaniu (cd)
WSA Warszawa, Data orzeczenia, 2011-09-29 Sygn. IV SA/Wa 826/11
W sytuacji w której znane będą szczegółowe informacje na temat technicznych
aspektów realizacji przedsięwzięcia oraz badania geotechniczne i hydrologiczne
terenu, w obrębie którego realizowana będzie inwestycja, możliwe będzie
doprecyzowanie i zweryfikowanie zaleceń określonych w decyzji o środowiskowych
uwarunkowaniach, w tym również ewentualne dokonanie zmian w tym zakresie.
WSA Warszawa, Data orzeczenia: 2011-11-17, Sygn. IV SA/Wa 1383/11
Jeżeli zatem już na samym początku realizacji przedsięwzięcia wszystkie jego skutki
środowiskowe są dobrze znane i nie budzą wątpliwości, to w zasadzie nie ma podstaw
do nakładania obowiązku ponownego przeprowadzenia oceny oddziaływania
na środowisko. Obowiązku takiego nie nakłada się natomiast zapobiegawczo.
Charakter i przesłanki oceny ponownej
• Brak kompletnej wiedzy i danych odnośnie elementów przyrody ożywionej
na które może oddziaływać przedsięwzięcie
Metoda siedliskowa jest kwestionowana przez sądy w przypadku obszarów o wysokich
walorach przyrodniczych
Jakość inwentaryzacji zależy od jakości SIWZ oraz czasu przyznanego wykonawcy raportu
na badania terenowe.
Nie zaleca się pozostawiania inwentaryzacji przyrodniczej do etapu oceny ponownej.
Można dopuścić uszczegółowienie danych w oparciu o inwentaryzację przyrodniczą
przeprowadzoną na potrzeby oceny ponownej. W takiej sytuacji inwentaryzacja
przyrodnicza miałaby na celu uszczegółowienie warunków realizacji przedsięwzięcia
orzeczonych w decyzji o środowiskowych uwarunkowaniach ewentualnie korektę
rozwiązań projektowych.
Wariantowanie przedsięwzięcia na etapie DUŚ
• Zakres wariantowania na etapie DUŚ:
▫ Lokalizacyjne
▫ Technologiczne
▫ Organizacyjne
• Analiza wariantowa na etapie DUŚ > ocena istotności oddziaływań
poszczególnych wariantów > orzeczenie warunków środowiskowych x, y, z
w zakresie lokalizacji, technologii, organizacji
Wariantowanie przedsięwzięcia na etapie ponownej OOŚ
• Obowiązek oceny ponownej – odejście od warunków decyzji środowiskowej
(w przypadku obowiązku nałożonego w DUŚ inwestor winien we wniosku
wskazać zakres zmian)
• Odejście od warunków DUŚ potencjalnie wzrusza analizę wariantową i ocenę
istotności oddziaływania
Wariantowanie przedsięwzięcia na etapie ponownej OOŚ
• Odstępstwo od warunku z uwagi na nowe okoliczności lub wiedzę skutkuje
zmianą wariantu odnośnie lokalizacji, technologii, organizacji/funkcjonowania
• Zmiana lokalizacji:
▫ zmiana w granicy tej samej działki
▫ zmiana na inne działki w granicach wniosku o DUŚ
▫ zmiana na działki wychodzące poza zakres wniosku o DUŚ
*DUŚ bez nr działek
Wariantowanie przedsięwzięcia na etapie ponownej OOŚ
• Zmiana lokalizacji w krajowym orzecznictwie sądowo-administracyjnym
WSA w Warszawie Data orzeczenia, 2012-06-06 Sygn. VII SA/Wa 725/12
Na etapie ponownej oceny oddziaływania przedsięwzięcia na środowisko nie ocenia
się innych wariantów lokalizacyjnych, niż uprzednio wskazany w decyzji o
środowiskowych uwarunkowaniach jako najkorzystniejszy środowiskowo. Na tym
etapie nie jest dopuszczalna zmiana lokalizacji inwestycji, a jedynie doprecyzowanie
warunków środowiskowych z uwagi na przygotowanie szczegółowej dokumentacji
projektowej.
WSA we Wrocławiu, Data orzeczenia: 2012-12-11, Sygn. II SA/Wr 414/12
Kierując się zatem treścią art. 88 ust. 1 pkt 1 ustawy środowiskowej organ odwoławczy
nie wyjaśnił niespójności między decyzją o środowiskowych uwarunkowaniach
a wnioskiem o wydanie decyzji o pozwoleniu na budowę w zakresie miejsca realizacji
przedsięwzięcia. Do czasu więc wyjaśnienia, czy różnice w zakresie lokalizacji
elektrowni mają jakiś wpływ na ustalenia co do wymogów określonych w decyzji
o środowiskowych uwarunkowaniach, w szczególności pod kątem zgodności
z zapewnieniem zabudowie sąsiedniej ochrony przed hałasem i wibracjami oraz
dopuszczalnych pól elektromagnetycznych, nie można wykluczyć konieczności
przeprowadzenia na etapie postępowania w przedmiocie udzielenia pozwolenia
na budowę ponownej oceny oddziaływania na środowisko.
Możliwości/obowiązki organów w zakresie reglemantacji
warunków środowiskowych na etapie ponownej OOŚ
a) Możliwość zmiany wymagań dotyczących ochrony środowiska koniecznych
do uwzględnienia w projekcie budowlanym (faktycznie: zatwierdzenie wprowadzonych
przez inwestora zmian),
b) Możliwość ponownej weryfikacji przesłanek z art. 34 u.o.p. (oddziaływania na N2000),
c) Brak możliwości zastosowania art. 81 ust. 1 u.o.o.ś. (wskazanie do realizacji wariantu
innego niż proponowany przez inwestora),
d) Brak możliwości weryfikacji przesłanek z art. 81 ust. 3 u.o.o.ś. (przesłanki z art. 4.7.
Ramowej Dyrektywy Wodnej),
Możliwości/obowiązki organów w zakresie reglamentacji
warunków środowiskowych na etapie ponownej OOŚ
e) Możliwość wezwania do przedłożenia zastępczego projektu budowlanego w sytuacji
gdy w toku ponownej OOŚ została stwierdzona taka zasadność (ze skutkiem w zakresie
korekty raportu OOŚ oraz nowych konsultacji społecznych),
f) Odmowa uzgodnienia/wydania pozwolenia na budowę.
Pkt. e, f) mają zastosowanie w sytuacji gdy zmiany wprowadzone przez inwestora są:
▫ w sposób uznaniowy nieakceptowalne w kontekście ustaleń postępowania
w sprawie decyzji środowiskowej – środek zastępczy względem braku możliwości
zastosowania art. 81 ust. 1 u.o.o.ś.
▫ naruszają w zakresie związania administracyjnego przepisy szczególne w zakresie
ochrony środowiska (zob. art. 35 ust. 1 pkt. 1 pr. bud.)
Faktycznie uzasadnione sytuacje skutkujące
obligatoryjnie/potencjalnie powrotem do etapu DUŚ
Obligatoryjnie:
a) Zmiany w projekcie budowlanym są z punktu widzenia organu prowadzącego ocenę
ponowną nieakceptowalne w kontekście ustaleń postępowania w sprawie DUŚ –
nieakceptowalność mieszcząca się w granicach uznania administracyjnego (forma
przedłużenia art. 81 ust. 1 u.o.o.ś), a inwestor nie wyraża zgody na przedstawienie
projektu zastępczego uwzględniającego oczekiwania RDOŚ w kontekście ustaleń
DUŚ/ponownej OOŚ
b) Zmiany w projekcie budowlanym są z punktu widzenia organu prowadzącego ocenę
ponowną niezgodne z przepisami szczególnymi w zakresie ochrony środowiska
a inwestor nie wyraża zgody na przedstawienie projektu zastępczego
uwzględniającego oczekiwania RDOŚ w kontekście ustaleń DUŚ/ponownej OOŚ
c) Zmiany w projekcie budowlanym skutkują faktyczną zmianą w tożsamości
przedsięwzięcia
Faktycznie uzasadnione sytuacje skutkujące
potencjalnie/obligatoryjnie powrotem do etapu DUŚ
Potencjalne:
d) Zmiany w projekcie budowlanym wiążą się ze zmianami w warunkach
środowiskowych z uprzednich decyzji inwestycyjnych dla których decyzja środowiska
byłą decyzją ustalającą (np. decyzja lokalizacyjna, pozwolenie wodnoprawne,
zezwolenie z art. 118 u.o.p.; inwestor może zmienić tylko kolejne decyzje inwestycyjne
– ponowna OOŚ zawieszona)
e) Zmiany w projekcie budowlanym zwiększają zasięg oddziaływania ze skutkiem
w zakresie nowych stron postępowania (potencjalny zarzut z art. 145 par. 1
pkt. 4 k.p.a. – dyskusyjne z uwagi na szczególny charakter regulacji ponownej OOŚ)
f) Zmiana lokalizacji przedsięwzięcia/elementów przedsięwzięcia ze skutkiem w
zakresie niezgodności wniosku o pozwolenia na budowę z wnioskiem o DUŚ ( v.
orzeczenia WSA)
g) Zmiana lokalizacji przedsięwzięcia w sytuacji innej niż w pkt. f) zwiększa zasięg
oddziaływania ze skutkiem w zakresie nowych stron postępowania (patrz uwagi
do pkt. e)
Inne sytuacje powrotu do DUŚ
W sytuacjach innych niż powyższe organ decydując się na zawrócenie postępowania
do etapu DUŚ powinien wykazać:
a) z jakiego przepisu szczególnego wynika taki obowiązek;
b) dlaczego biorąc pod uwagę wieloetapowy charakter zgody na realizację
przedsięwzięcia powrót do etapu DUŚ pozwala na:
- przeprowadzenie bardziej wyczerpującego postępowania wyjaśniającego;
- lepsze zreglamentowanie praw i obowiązków inwestora w kontekście ochrony
elementów środowiska, interesów społeczności lokalnej
Argumenty wskazane w pkt. b muszą być na tyle silne by uchylić zasadę ekonomiki
procesowej.
Perspektywy
Dziękuję za uwagę
Kontakt:
Ochrona Środowiska i Działalność Inwestycyjna Konsulting
Marcin Pchałek
ul. Pachnąca 77, 02-790 Warszawa
tel. +48 22 649 23 12, +48 501 511 843
e-mail: [email protected]
.