docSystem akwizycji danych LAN-XI
download 
Reklamacja Transkrypt
System akwizycji danych LAN-XI
Brüel & Kjær Międzynarodowy Magazyn Aktualności Firmy Brüel & Kjær Nr 2, 2008 System akwizycji danych LAN-XI – od 2 do ponad 1000 kanałów w jednym systemie SPIS TREŚCI Heading Spis treści Heading 2270 na straży Oxegen . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Jak nas oceniają? Jakość, wiarygodność, przyjazny personel . . . . . . . . . . . . . . . . . LAN-XI – nowy wymiar akwizycji danych . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dobry wygląd to nie wszystko! . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Testowanie urządzeń typu VoIP . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Nowe możliwości testowania urządzeń VoIP w systemie typ 6712 . . . . . . . . . . . . . Czas to pieniądz . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dalsze prace nad łatwością obsługi systemu PULSE . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Podwodne wybuchy – PULSE wykonuje zadanie bojowe . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Akcelerometr DeltaTron® z zakresem pracy do 180 °C – największym w tej technologii! . . . LAN-XI – akwizycja danych przez pojedynczy kabel, zasilanie PoE i PTI w jednym . . . . . . Pozytywne wibracje – teraz z historią czasową . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Unikatowe usługi konsultacyjne – Centrum Akustyki i EMC instytutu VDE . . . . . . . . . . Inżynieria wsteczna w obliczaniu hałasu pochodzącego od wielkich hal przemysłowych . . Zza kierownicy ciężarówki, czyli spełnia się jeden z amerykańskich snów . . . . . . . . . . „Latam, śpiewam, pełen serwis” . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Symulator głowy i torsu „preferowanym uchem telefonii” – czyli wkład firmy Brüel & Kjær w prace nad normami . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 50 lat National Aerospace Laboratories . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 04 06 08 10 12 13 14 15 16 18 19 22 24 26 28 30 I-deas . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 Współpracownicy Brüel & Kjær The International Sound and Vibration Magazine from Brüel & Kjær No. 2, 2008 Redaktor Naczelny: Thomas Kønigsfeldt Redaktor Wydania: Sheelagh Kononenko Opracowanie Graficzne: Helle Melberg Autorzy: John Bareham, Karsten Briele, Noel Brown, Jens Karasawa Christensen, Alun Crewe, Gary Duffy, Erling Frederiksen, Charles Greene, Torben Hansen, Ingvild Haug, Søren Jønsson, Lars Kroman, Torben Rask Licht, Karl Kristian Lundsgaard, Douglas Manvell, Hong Duyen Nguyen, Lars Birger Nielsen, Dan Saunders, Matthias Scholz, Dirk Seeburg, Jim Thompson, Erik Ziegler 31 34 Zdjęcie na okładce: Claudi Thyrrestrup. Moduł LAN-XI Brüel & Kjær B r ü e l & K j æ r – N r · 2 · 2 0 0 8 LAN-XI Data Acquisition Hardware – From 2 to Over 1000 Channels in One System OD WYDAWCY Od wydawcy W roku 1997, kiedy powstało czasopismo Magazyn firmy Brüel & Kjær, w żadnym wypadku nie ośmieli libyśmy się sądzić, że nasze dzieło mogłoby przetrwać tak długo i wciąż istnieć po upływie 11 lat. Niniejszy numer jest 25-tym wydaniem Magazynu, o czym z du mą niniejszym informujemy. Mimo to, czasy i trendy wciąż się zmieniają. Od pierw szego wydania dokonał się ogromny postęp techniczny, zaś życie bez Internetu, poczty elektronicznej i telefonów komórkowych jest obecnie czymś niewyobrażalnym. Idąc z duchem czasu zaczynamy się zastanawiać nad zmianą formy naszego czasopisma. Przeprowadzone wśród Państwa sondaże wskazują na potrzebę mi gracji w kierunku elektronicznych form przekazu. Jednym ze znaków czasu jest specjalizacja. Ustali liśmy, że nasi klienci z branży motoryzacyjnej, lot niczej lub ochrony środowiska dość rzadko sięgają po artykuły niezwiązane z ich pracą. Uwzględniając to, mamy zamiar wydawać Magazyn w formie elektro nicznej, równolegle i w korelacji ze specjalizowanymi biuletynami, adresowanymi do odbiorców z poszcze gólnych obszarów naszej działalności. Równolegle z rozwojem technologicznym, wzrasta świadomość ekologiczna i potrzeba podejmowania konkretnych działań w tym kierunku. Mając na uwadze oszczędność papieru oraz aspekty ograni czania emisji dwutlenku węgla, pragniemy mieć pewność, że liczba drukowanych egzemplarzy w istocie odpowiada rzeczywistym potrzebom. W niedługim czasie większości z Państwa wyślemy list elektroniczny. Odpowiadając na niego będą Państwo mieli możliwość dokonania wyboru między otrzymy waniem wersji drukowanej i elektronicznej naszego czasopisma. Zakładamy, że w ten sposób ograni czymy liczbę drukowanych egzemplarzy, zmniejsza jąc tym samym zużycie papieru i farby drukarskiej. Od pewnego czasu Magazyn dostępny jest do czy tania na naszej stronie internetowej www.bksv. com – w nie mniej, niż 9 językach, w tym polskim. Czytelnik może wybrać najdogodniejszą formę sko rzystania z tej publikacji – czytać na bieżąco z otwartej strony, ściągnąć i przeczytać plik, względnie wydru kować go do własnego użytku. Życzymy przyjemnej lektury jubileuszowego, 25-tego numeru! Thomas Kønigsfeldt Redaktor Naczelny Brüel & Kjær w w w . b k s v . c o m Z ŻYCIA WZIĘTE 2270 na straży Oxegen Dan Saunders i Gary Duffy, Brüel & Kjær Między 11 i 14 czerwca ośrodek rekreacyjny Punchestown Racecourse w irlandzkim hrabstwie Kildare gościł około 80 000 fanów muzyki, przybyłych, aby usłyszeć i zobaczyć takich artystów, jak Amy Winehouse, R.E.M., Rage Against The Machine, Kaiser Chiefs i wielu innych. Wszyscy oczekiwali, że ich ulubieni wykonawcy wystąpią tak głośno, jak to tylko możliwe, nagłaśniając obszar przed sceną do poziomu nawet 100 dB. Oczywistym jest, że tego typu wydarzenia mogą być uciążliwe dla otoczenia i okolicz nych mieszkańców. Z tego powodu zezwo lenie na organizację występów zawierało zastrzeżenie, że w żadnym punkcie poza terenem imprezy poziom LAeq, 15 min nie mógł przekraczać 65 dB. Przez wiele lat miejscowa władza, Rada Hrabstwa Kildare, posługiwała się kilkoma miernikami poziomu dźwięku, zazwyczaj typów 2238 i 2260, umieszczając je w różnych „wrażliwych” miejscach, na przykład w otoczeniu terenu imprezy lub przy stołach mikserskich, obsługujących poszczególne sceny. W tym celu zatrudniano kilka osób, prze mieszczających mierniki dookoła lub bezpośrednio je obsługujących w przypadku lokalizacji wewnątrz. Działania ograniczające emisję hałasu polegały na wykonywaniu pomiarów i przekazywaniu organizato rom spostrzeżeń, celem regulacji nastaw aparatury nagłośnieniowej. W roku wprowadzenia na rynek nowego analizatora poziomu dźwięku typ 2270 do tego zadania zatrudniono firmy Brüel & Kjær i Enfonic – jej lokalnego przedstawiciela w Irlandii. Użycie tego przyrządu, najnowocześniejszego obecnie w klasie mierników hałasu, pozwoliło na redukcję personelu obsługi do jednej osoby i uczyni ło skomplikowaną dotychczas pracę zadaniem zupełnie prostym. Gary Duffy, Dan Saunders i Erik Schmidt odpowiada li za konfigurację największej w firmie Brüel & Kjær sieci analizatorów 2270, jakiej dotąd użyto w rze czywistej aplikacji. W instalacji i odbiorze brała też Przygotowania do pomiarów przy scenie Erik Schmidt, programista z firmy Brüel & Kjær przy centralnym komputerze, skąd steruje wszystkimi analizatorami i obserwuje ich wskazania Brüel & Kjær B r ü e l & K j æ r – N r · 2 · 2 0 0 8 udział firma Ice Broadband, specjalizująca się w ko munikacji bezprzewodowej. Analizator typ 2270 jest zaawansowaną wersją miernika poziomu dźwięku, wyposażoną w łącze interfejsu LAN, dzięki któremu 9 takich przy rządów połączono w zdalnie obsługiwaną, bez przewodową i sterowaną z jednego miejsca sieć transmisji danych. Pięć analizatorów rozmieszczono przy stołach mikserskich, pozostałe cztery w ogródkach przydo mowych na posesjach położonych najbliżej terenu imprezy. Do każdego doprowadzono zasilanie, zaś wszystkie przyrządy umieszczone na dworze wyposażono w odporne na wpływy atmosferyczne obudowy i zestawy osłon dla ich mikrofonów. Niektóre z tych lokalizacji znajdowały się nawet 3 km od stacji bazowej, dlatego dla zapewnienia ciągłej łączności wykorzystano anteny kierunkowe. Każdy przyrząd otrzymał własny adres IP i szablon ustawień nazwany w sposób ułatwiający skojarzenie go z po łożeniem w terenie w podglądzie na ekranie kom putera. W analizatorach zainstalowano licencje oprogramowania BZ-7225 (zaawansowanego Zdalne monitorowanie z punktu oddalonego 3 km od terenu festiwalu Z ŻYCIA WZIĘTE monitorowania hałasu) oraz BZ-7226 (reje stracji dźwięku). Sterowanie pomiarami skonfigurowano w ten sposób, że można było monitorować jednocześnie poziom równoważny dla interwałów 1 minuty i 15 minut (Leq, 1 min i Leq, 15 min ). Zezwolenie przewidywało monitorowanie dla interwału 15 mi nut, mimo to korzystano także z krótszego uśrednia nia minutowego, aby uniknąć ryzyka przekroczenia ustalonego limitu dla dłuższego okresu uśredniania. Opcja rejestracji dźwięku została użyta celem udo kumentowania (nagrania) przyczyn ewentualnych przekroczeń – dla późniejszego rozpoznania, czy sprawcą naruszenia było rzeczywiście zdarzenie podczas koncertu, a nie na przykład szczekający pies. Równoczesne, zdalne sterowanie Komputer centralny i zdalnie obsługiwane analiza tory typ 2270 połączono w jedną, bezprzewodową sieć. Dzięki dostarczanemu z przyrządami opro gramowaniu komputerowemu typ BZ-5503 możliwe było uzyskanie połączenia w czasie rzeczy wistym z wszystkimi dziewięcioma jednostkami i wyświetlanie na bieżąco uzyskiwanych wyników. Zatem oprócz samego monitorowania, system pozwalał na zdalną obsługę każdego z przyrządów, dzięki czemu zaoszczędzono dużo czasu i wysiłku. Przykładowo, niektóre mierniki rozpoczynały pracę później niż inne, więc dotychczas ktoś musiał udawać się w poszczególne miejsca tylko po to, aby nacisnąć przycisk „start”. Tym razem wszystkie operacje można było wykonywać z poziomu kom putera, na ekranie którego odwzorowano elementy obsługowe (przyciski, wyświetlacze) każdego z przy rządów. W razie potrzeby pozwalało to również na zmianę ich ustawień. Skorzystano z tego na przyk ład wtedy, kiedy władze podjęły decyzję o konty nuowaniu monitorowania hałasu także w nocy, ale zmieniając poziom powodujący nagranie próbki dźwięku wobec obowiązującego na czas koncertu. Inteligentne monitorowanie hałasu podczas koncertu Jednym z istotnych aspektów użycia typu 2270 przez Radę Hrabstwa Kildare był fakt, że nie tylko monitorowano poziom dźwięku podczas koncertu, lecz także wszyst kie dane z monitorowania oraz próbki dźwięku były zachowywane na kartach pamięci, zainstalowanych wewnątrz każdego z analizatorów. Nawet w razie zakłóceń w pracy bezprzewodowej sieci nie następowała utrata jakich kolwiek danych. Po każdym dniu pracy wszystkie te dane były dodatkowo ściągane zdalnie do central nego komputera. Gerry Crehan, nadzorujący imprezę ze strony Rady Hrabstwa Kildare, odbywał codzienne spotkania z organizatorami, na których omawiano wszystkie problemy z hałasem, jakie pojawiły się poprzedniego dnia. Mając w komputerze dane ściągnięte z poszczególnych punktów monitorowa nia, był bardzo zadowolony z faktu, że nie musiał po nie jeździć po całej okolicy, lecz otrzymywał je zebrane w jedną całość od razu u siebie. Mówi, „wielką zaletą systemu jest dostępność wszystkiego w jednym miejscu. Można oglądać poziomy i sterować wszystkim z tego samego komputera”. Połączenie z przyrządami w czasie rzeczywistym również okazało się być przydatne. Na przykład pierwszego dnia zauważono na ekranie, że ktoś naciska przyciski sterujące jednego z 2270. Podej rzewano zrazu, że to dywersja, czyli że jakaś osoba majstruje przy analizatorze dla sfałszowania wskazań, okazało się jednak, że to jeden z realiza torów chciał dostosować jasność wyświetlacza do nowych warunków oświetlenia. Tego samego dnia wieczorem wskazania w innym punkcie gwałtownie wzrosły. Zauważono przy tym, że poziom LCeq był znacznie większy od LAeq , co mogłoby wskazywać na pojawienie się składowych dźwięku o małych częstotliwościach. Problem zidentyfikowano i na jednej ze scen koncertowych spowodowano odpowiednie zmniejszenie mocy wyjściowej nagłośnienia. Wcześnie rano drugiego dnia zaobserwowano wzrost poziomów w jednym z wrażliwych punktów w otoczeniu, przy czym w tym czasie nie występował żaden zespół. Ściągnięte szybko zdalnie z tego miejsca nagranie wykazało, że to jeden z gospodarzy przystąpił do strzyżenia żywopłotu. Dzięki temu uniknięto konieczności odbycia wyjazdu dla rozpoz nania przyczyny problemu. Gerry Crehan od dawna postulował, aby koncerty monitorowano właśnie w ten sposób. Niestety, do czasu wprowadzenia analizatora typ 2270, z przy czyn technicznych nie miał takiej możliwości. Praca przy festiwalu była interesującym doświad czeniem, dzięki któremu także producent aparatury zebrał szereg sugestii co do przyszłych usprawnień. Wyświetlacze i klawiatury wszystkich dziewięciu analizatorów dostępne są na ekranie na bieżąco. Rozwiązanie to walnie przyczyniło się do oszczędności czasu podczas monitorowania koncertów Brüel & Kjær w w w . b k s v . c o m NOWOŚCI Jak nas oceniają? Jakość, wiarygodność, przyjazny personel Satysfakcja klienta nie jest dla nas czymś, co może warto byłoby osiągnąć. To wręcz istota naszej działalności! Tylko znajomość potrzeb i preferencji naszych klientów może nas prowadzić do konstruowania i produkcji najwyższej klasy aparatury, tym samym zapewniając satysfakcję ich nabywców. Po co ankieta? Nie mając zamiaru spoczywać na laurach i polegać na osiągnięciach z przeszłości, chcieliśmy uzyskać odpowiedzi na następujące pytania: • co jest najważniejsze dla naszych klientów? • na ile udaje nam się zaspokajać ich potrzeby? • co powinniśmy ulepszyć? Jednym z elementów poznawania Państwa opinii są prowadzone co pewien czas badania ankietowe. Ostatnio przesłaliśmy nasze py tania do 30.000 osób, uzyskując 6400 odpo wiedzi. Już sam fakt, że 21 % potencjalnych respondentów wzięło udział w badaniu jest imponujący, zaś uzyskane informacje mają dla nas ogromne znaczenie. Dziękujemy wszystkim, którzy nam w ten sposób pomogli! W badaniu użyliśmy skali od 1 do 10, gdzie najniższa ocean oznaczała „niezadowolony”, zaś najwyższa – „bardzo zadowolony”. Rozkład odpowiedzi w poszczególnych kategoriach podano na rysunku 1. Wysokiej jakości sprzęt i wiarygodne wyniki pomiarów Z otrzymanych odpowiedzi wynika, że firma Brüel & Kjær produkuje wysokiej jakości przyrządy, które dostarcza ją wiarygodnych wyników pomiarowych. W większość kategorii odnoszących się do wyrobów – jak jakość, osiągi, wiarygodność – uzyskaliśmy bardzo wysokie noty. Na przykład jeden z klientów napisał, „Wyroby firmy Brüel & Kjær są dokładne, praktyczne w użyt kowaniu i mają trwałą konstrukcję. Ta zwięzła charak terystyka obejmuje lepszą precyzję i zaufanie do dokładności i wiarygodności wyników”. Inny ankie towany oświadczył, „Przyrządy są świetne i mam zamiar nadal korzystać z Państwa wyrobów”. Customer Survey 2008 – wyniki Ocena najlepsza (> 8 do 10): najwyższy poziom satysfakcji • wiarygodność wyników pomiarów • jakość przyrządów • przyjazny personel Ocena dobra (> 7 do ≤ 8): wysoki poziom satysfakcji • wiedza personelu i zdolność do udzielania sensownych porad • firma dysponująca wiedzą i doświadczeniem • szybkość i jakość udzielanego wsparcia • jakość dostaw • szkolenia, seminaria i poziom literatury technicznej • serwis – jakość napraw i usług kalibracyjnych Ocena średnia (> 5 do ≤ 7): obszary wymagające usprawnień • obsługa reklamacji • jakość oprogramowania • łatwość obsługi Ocena słaba (1 do ≤ 5): niezadowolenie • nie stwierdzono Rys. 1: wyniki badania ankietowego w skali od 1 do 10: 1 – „niezadowolony”, 10 – „bardzo zadowolony” Brüel & Kjær B r ü e l & K j æ r – N r · 2 · 2 0 0 8 NOWOŚCI „Właśnie dostarczono nam nasz pierwszy miernik poziomu dźwięku, typ 2250 L. Jesteśmy zadowoleni. Czas dostawy był bardzo krótki, wszystko dotarło w komplecie i bez zastrzeżeń… Obsługa oprogramowania nie nastręcza żadnych trudności. Ten model jest wart swojej ceny” Przyjazny personel i skuteczne wsparcie Wysokie noty otrzymały także kategorie, w których ocenialiśmy, czy nasz personel jest dla Państwa przyjazny, wykazuje zrozumienie dla Waszych potrzeb i potrafi skutecznie udzielić wsparcia. Według jednego z usatysfakcjonowanych klientów, „personel firmy Brüel & Kjær jest bardzo cierpliwy i pomocny, powinien być też wyróżniony za uprzej mość i profesjonalizm”. Inny klient oświadczył, że był „bardzo zadowolony z wyrobów, usług i wiedzy personelu na temat apa ratury”. W rzeczy samej, nagrodą samą w sobie było odkrycie, że 95% klientów uważa, iż firma Brüel & Kjær to jakość i wiedza w swojej dziedzinie. To nas szczególnie cieszy, gdyż jakość i wiedzę uwa żamy za kamienie węgielne, na których zbudowano naszą firmę. Ulepszenia Z tym samym zadowoleniem odnotowaliśmy, że żadna z kategorii nie spadła na dno skali do zakresu ocen od 1 do 5. Niemniej jednak, znalazły się obszary wymagające usprawnień, notowane od 5 do 7. Należą do nich: • obsługa reklamacji • jakość oprogramowania • łatwość użycia Podjęliśmy już stosowne działania i mamy nadzieję, że wkrótce odnotują Państwo poprawę. Kolejne kroki Jako jeden z bezpośrednich rezultatów przeprowa dzenia ankiety, wyniki i wnioski są obecnie przekazy wane wszystkim pracownikom firmy Brüel & Kjær. Chcemy, aby wszyscy zostali zaangażowani do wy pełniania misji ulepszania naszej działalności i świad czonych usług. Ustalone cele zamierzamy osiągnąć przed końcem roku 2010. Fakty wynikające z przeprowadzonego badania • 95% respondentów uważa firmę Brüel & Kjær za dysponującą wiedzą i prezen tującą wysoką jakość • Przyrządy firmy Brüel & Kjær są wysokiej jakości i dostarczają wiarygodnych wyników • Pracownicy firmy Brüel & Kjær są przyjaźnie nastawieni, zaś jakość dostaw jest wysoka • 90% sądzi, że jesteśmy innowacyjni • 90% uważa, że jesteśmy dobrymi partnerami, zaś 98% deklaruje chęć ponownych zakupów u nas • 93% zarekomendowało by nas dobrym kolegom i przyjaciołom • 88% klientów to osoby bardzo zadowolone z firmy Brüel & Kjær. Krajem o naj wyższej liczbie ocen – 93% – jest Hiszpania 100% 12% 2% 88% 98% Ogólne zadowolenie klientów firmy Brüel & Kjær Deklarujący ponowne zakupy w firmie Brüel & Kjær 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% Zadowoleni (6 – 10) Tak, jak najbardziej (6 – 10) Niezadowoleni (1 – 5) Nie, nie ma mowy (1 – 5) Badania ankietowe będą powtarzane celem moni torowania zmian i naszych osiągnięć. Mamy nadzieję, że docenią Państwo skutki podjętych działań. Pełen raport z ostatniego badania ankietowego znajdą Państwo pod adresem:www.bksv.com/CustomerSurvey. Brüel & Kjær w w w . b k s v . c o m NOWOŚCI LAN-XI – nowy wymiar akwizycji danych Wraz z ciągłym wzrostem wymagań wobec wydajności pracy, profesjonaliści od pomia rów dźwięku i drgań spotykają się często z żądaniem, aby swoje pomiary wykonywali szybciej i możliwie z większą liczbą kanałów jednocześnie. Jakkolwiek w dziedzinie opro gramowania nastąpił w tej kwestii ogromny postęp, to w przypadku części sprzętowej nie odnotowano na przestrzeni ostatnich lat znaczących ulepszeń. Firma Brüel & Kjær zajęła się tym proble mem, wprowadzając nową generację układów akwizycji danych. W pierwszej kolejności jej klienci na całym świecie* wzięli udział w konsultacjach, znanych jako Customer Clinics, dzieląc się swoimi doświadczeniami i określając wymagania dla aparatury przyszłości. Z przeprowadzonego sondażu wynikało, że nowy system akwizycji danych powinien mieć następujące cechy: • łatwość uruchomienia i obsługi • zmiana konfiguracji w ciągu sekund • przystosowanie do użycia w terenie – trwałość, zwartość, poręczność • absolutnie najwyższa jakość wyników – czyli standard firmy Brüel & Kjær Uwzględniając powyższe jako podstawowe wymagania, przystąpiono do projektowania pierwszego na świecie systemu akwizycji danych, w którym łatwość obsługi stała się głównym parametrem konstrukcyjnym. W rezultacie powstała generacja kaset pomia rowych, nazwana LAN-XI. LAN-XI wykorzystuje do przesyłu danych, zasilania i synchronizacji tylko jeden, ten sam kabel. Od 2 do ponad 1000 kanałów w jednym systemie Pełną elastyczność osiągnięto dzięki wykorzystaniu dokładnie tych samych elementów systemu do wykonywania wielokanałowych pomiarów w zesta wach montowanych w stojakach laboratoryjnych, co dla prostych dwukanałowych analiz z użyciem małego, pojedynczego modułu. Użytkownik po prostu może korzystać z dowolnej konfiguracji, samemu dokonując zmian w części sprzętowej * w zajęciach grupy europejskiej wzięła udział delegacja z Polski Brüel & Kjær B r ü e l & K j æ r – N r · 2 · 2 0 0 8 stosownie do aktualnych potrzeb. System umożliwia wkładanie i wyjmowanie modułów w czasie pracy (hot-swap), czyli zupełnie na bieżąco. Dowolna liczba kaset, stojaków i pojedynczych modułów może być przez użytkownika łączona w całość lub dzielona na mniejsze układy. Nieograniczone osiągi W technice LAN-XI liczba kanałów i pasmo pomiarowe zależą wyłącznie od woli użytkownika. NOWOŚCI Dzięki wymiennym panelom rodzaj gniazd wejściowych to kwestia decyzji użytkownika. Transmisja danych oparta jest na gigabitowym interfejsie LAN, oferując nieosiągalne dotąd możliwości w tym zakresie. Wszystkie moduły komunikują się poprzez LAN, nawet te zainsta lowane w obrębie jednej kasety. Dzięki temu oraz przepustowości interfejsu, wyeliminowano protokoły synchronizujące i dodatkowe kable oraz uzyskano nieprawdopodobną wartość iloczynu liczby kanałów i pasma częstotliwości. Inną zaletą LAN-XI jest fakt, że obsługuje wirtualnie nieograniczoną liczbę jednocześnie połączonych modułów, podobnie, jak nieograniczona może być liczba komputerów w sieci. A jeśli to nie wystarcza, system zapro jektowano tak, że możliwe jest wykorzystanie kilku sieci, pracujących równolegle. 1588 (Precision Time Protocol), przewidzianego dla wspólnego taktowania zegarów próbkujących w układach rozbudowanych przestrzennie. Jeden system, więcej elastyczności Każdy, najmniejszy moduł jest sam w sobie kom pletnym systemem. Może pracować zupełnie osob no, być elementem połączonym z innymi w sieci lub zostać zainstalowany w kasecie lub na stojaku. W ten sposób zarówno małe, kilkukanałowe sys temy, jak i wielkie aplikacje laboratoryjne, wyko rzystują dokładnie ten sam sprzęt, który użytkownik może dowolnie kształtować i łączyć. Eliminuje to konieczność posiadania osobnych modułów i kaset oraz wszelkie problemy z ich ewentualnym łączeniem i synchronizacją. Standaryzacja uprasz cza ponadto obsługę, serwis oraz skraca czas po trzebny na przeszkolenie personelu. Inżynieria precyzji LAN-XI korzysta z innych nowoczesnych technik, jak Dyn-X i REq-X. Dzięki temu wyeliminowano problem przesterowań, rozszerzono użyteczny za kres częstotliwości, ułatwiono przygotowanie po miaru i umożliwiono uzyskanie dokładnych wyników w czasie krótszym, niż kiedykolwiek dotąd. Popraw ne przygotowanie torów pomiarowych i wpro wadzenie nastaw przetworników zapewnia wbu dowana standardowo funkcja TEDS. Połączenie – tylko jednym kablem Łączenie osobnych kaset i modułów odbywa się za pomocą zwykłych kabli LAN. Zapewniają one nie tylko przesył danych, ale także synchronizację, czyli jednolite próbkowanie wszystkich kanałów, oraz nawet podłączenie zasilania dzięki funkcji PoE (Power over Ethernet). Eliminuje to problem prowa dzenia wielu kabli, a także potencjalnie zmniejsza długość kosztownego okablowania przetworników pomiarowych, gdyż moduły wejściowe mogą się teraz znajdować bliżej punktów pomiarowych, a nie jak dotąd w pobliżu komputera i operatora. Precyzyjny protokół w dziedzinie czasu Synchronizacja próbek pomiędzy modułami zrealizowana została w formie protokołu IEEE Zapewnia on pełną synchronizację całego systemu przez komunikację za pośrednictwem tego samego interfejsu LAN, który stanowi drogę transmisji danych. W terenie i w laboratorium Moduły i odłączalne panele przednie wykonano ze stopów magnezu, celem uzyskania obudów możliwie lekkich, stabilnych i trwałych. Systemy LAN-XI są zdolne do przetrwania w najbardziej wymagających warunkach. Praca bezszmerowa Moduły nie mają żadnych wentylatorów, więc ich praca jest praktycznie bezszmerowa. Znika kolejne utrudnienie w niektórych sceneriach pomiarowych. Komunikacja z użytkownikiem Każdy moduł wyposażono w miniaturowy wyświet lacz, informujący o jego stanie oraz podający dane identyfikacyjne. Ponadto każdy kanał monitoruje ewentualne przesterowania, błędy w połączeniach i za silaniu przetworników. Moduły mają założone własne strony internetowe do przechowywania różnych in formacji, na przykład dotyczących kalibracji. Moduły LAN-XI mogą pracować osobno, w klasycznej kasecie lub jako system rozmieszczony wokół mierzonego obiektu. gniazda i zasilanie przetworników. Ich wymiana jest bardzo prosta i polega na użyciu zwykłego klucza imbusowego. Zgodność sprzętowa – PULSE oraz I-deas Część sprzętowa LAN-XI współpracuje z wszyst kimi aplikacjami systemu PULSE i I-deas Test. W przypadku łączenia z modułami poprzedniej generacji, do synchronizacji wykorzystuje się tę samą technikę AES/EBU, co w technice IDAe. Z punktu widzenia obsługi i dokładności pomiarów, oba rozwiązania są w pełni zgodne i mogą bez przeszkód współpracować. Ewentualna rozbudowa istniejącego systemu nie będzie zatem oznaczać konieczności wymiany wszystkiego, lecz polegać wyłącznie na dodaniu nowych elementów. Mniej znaczy więcej Uznany mistrz wzornictwa przemysłowego, Steve McGugan, odpowiada za koncepcję estetyczną nowych modułów. Podstawowa zasada artysty, wy rażona w słowach „mniej znaczy więcej”, w technice LAN-XI znalazła nowe odzwierciedlenie. Jak zwykle wartości artystyczne idą w parze z funkcjo nalnością, minimalizm i styl łączą się z niedościg nionymi walorami użytkowymi – mniej błędów, mniej kabli, mniej sprzętu, a jednocześnie więcej precyzji, elastyczności i czasu. Wymienne panele czołowe Przeminęły czasy, gdy dla podłączenia różnych rodzajów przetworników potrzebne były odmien ne moduły wejściowe, plątanina adapterów lub skrzynki połączeniowe. W zamian LAN-XI oferuje wymienne panele, wyposażone w odpowiednie Brüel & Kjær w w w . b k s v . c o m Z ŻYCIA WZIĘTE Dobry wygląd to nie wszystko! Firma FIAT przywiązuje wielką wagę do zagadnień związanych z hałasem zew nętrznym i wewnętrznym swoich pojazdów. Dzięki temu osiąga wysoki poziom satysfakcji klientów i zachowuje pozycję na rynku. W programie testów w tunelu aerodynamicznym dostawcą kompletnych torów pomiarowych została firma Brüel & Kjær. Wyposażenie obejmowało praktycznie wszystko, od mikro fonów i kabli po całe systemy lokalizacji źródeł dźwięku. Firmę FIAT założyła w 1899 roku grupa inwestorów, wśród których znalazł się Giovanni Agnelli, kierujący nią aż do swej śmierci w roku 1945. Był on znany ze swojego wizjonerskiego po dejścia do motoryzacji i profesjonalizmu w zarzą dzaniu produkcją przemysłową. W 1921 roku ogłosił plany budowy słynnej fabryki w Lingotto, w swoim czasie największej montowni pojazdów w Europie. Grupa FIAT prowadzi obecnie działalność na całym świecie, produkując samochody marki Fiat, Alfa Romeo i Lancia oraz legendarne i prestiżowe pojazdy Maserati i Ferrari. Umiejętność projektowania samochodów bez piecznych, o sportowym zacięciu, jest oczywiście bardzo ważna, natomiast w segmencie pojazdów powszechnego użytku liczy się komfort podróżowania, w tym stopień wyciszenia wnętrza i hałas zewnętrzny. Osiąganie znaczących wyników w tej materii wymaga zarówno silnie zmotywowanego i uzdolnionego per sonelu, jak też zastosowania zaawansowanych narzę dzi do pomiarów i analizy dźwięku. się pomiarami pełnoskalowymi w tunelu aero dynamicznym. „Na etapie prac koncepcyjnych mu simy zdefiniować wszystkie elementy składowe i za cząć od symulacji, następnie zajmujemy się stylistyką, wykorzystując w tym celu modele, by wreszcie przejść do pomiarów akustycznych rzeczywistej konstrukcji, którą poddaje się optymalizacji przed uruchomieniem produkcji.” „Prace te obejmują szereg czynności, w przypadku pomiarów w tunelu skupiamy się na osiąganiu zadanych celów, doborze i weryfikacji podzespołów, ocenie rozwiązań alternatywnych, usuwaniu usterek i porównaniom wobec wyrobów konkurencji.” „Istotnym argumentem, przemawiającym za wy borem firmy Brüel & Kjær jako preferowanego dostawcy aparatury do programu badań w tunelach aerodynamicznych, był fakt oferowania przez nią kompletu wymaganego wyposażenia – od mikro fonów i akcelerometrów po najbardziej zaawanso wane technicznie aplikacje map rozkładu dźwięku”. Tunele aerodynamiczne i komory klimatyczne w grupie FIAT Tunele aerodynamiczne zaprojektowano z myślą o prowadzeniu testów kompletnych pojazdów osobowych, użytkowych oraz modeli wyścigowych, wytwarzanych w Grupie FIAT. Przewidziano także możliwość ich wynajęcia do realizacji pomiarów dla podmiotów z zewnątrz. Tunel aerodynamiczny i pomiary akustyczne „W Dziale Aeroakustyki firmy Fiat odpowiadamy za prowadzenie pomiarów hałasu zewnętrznego i wewnętrznego,” wyjaśnia Marco Stellato, zajmujący 10 Brüel & Kjær B r ü e l & K j æ r – N r · 2 · 2 0 0 8 „Charakterystyki techniczne naszych pomieszczeń testowych umożliwiają wykonywanie najbardziej zaawansowanych pomiarów, przyczyniając się tym samym do powodzenia innowacyjnych projektów, prowadzonych w Grupie FIAT,” mówi Marco. Typowe próby trwają około 8 godzin, przy czym zdarzają się zadania zajmujące całe dnie i tygodnie. „Mając za sobą lata doświadczeń, opracowaliśmy efektywne procedury pomiarowe dla metod lo kalizacji źródeł dźwięku. System PULSE z firmy Brüel & Kjær i jego aplikacje przyczyniają się zarówno do zwiększenia naszej wydajności, jak i dokładności uzyskiwanych wyników.” Mapy rozkładu dźwięku Dla lokalizacji źródeł w pomiarach hałasu zew nętrznego, firma FIAT posługuje się 60 kanałowym systemem PULSE z aplikacją beamformingu, wyposażonym dodatkowo w 5 wejść dla sygnałów Z ŻYCIA WZIĘTE z mikrofonów odniesienia. Kolejny, 11-kanałowy system PULSE suży do bardziej tradycyjnych po miarów. „W przypadku analiz w pasmach 1/3 oktawy, większy system oferuje pasmo pracy od 500 Hz do 10 kHz, co dokładnie odpowiada naszym potrzebom,” mówi Marco. „Mapy rozkładu dźwięku dla częstotli wości około 6 kHz są precyzyjne, sporządzamy je dla rozpiętości poziomów rzędu 15 dB. Dla sygna łów odniesienia wykorzystujemy zakres 10 dB. Uzyskiwane wyniki są bardzo dokładne.” Nowa aparatura pozwoliła skrócić czas pojedynczego pomiaru z 40 do około 5 minut. Taki wzrost wydaj ności pracy jest w pełni zadowalający. Zdaniem Marca, „w przypadku firmy Brüel & Kjær możemy zawsze liczyć na wsparcie techniczne i szybką reakcję ich serwisu, dzięki czemu nasze programy badawcze przebiegają sprawnie i bez zakłóceń. Wykorzystu jemy też inne aplikacje, służące do pomiarów wew nątrz pojazdów – sferyczny beamforming oraz mapy rozkładu dźwięku na powierzchniach nieregularnych”. Rys. 1: Mapa rozkładu hałasu zwią zanego z opływem powietrza wokół pra wego zewnętrznego lusterka, wykonana metodą sferycznego beamformingu przy prędkości przepływu powietrza 140 km/h Rys. 2: Szczegółowa mapa rozkładu dźwięku we wnętrzu, sporządzona dla zakresu małych częstotliwości przy pręd kości przepływu powietrza 140 km/h. W pomiarze wykorzystano metodę SONAH* dla powierzchni nieregularnych *M etoda SONAH została opatentowana przez firmę Brüel & Kjær Użycie tych metod wykazało, że sporządzanie map rozkładu dźwięku we wnętrzu nie musi być czaso chłonne, o ile dysponuje się odpowiednią aparaturą (na rysunku 1 pokazano mapę uzyskaną z beam formingu sferycznego, kolejna ilustracja pochodzi z aplikacji dla powierzchni nieregularnych). „W fir mie FIAT, nieustannie pracującej nad ulepszaniem swoich wyrobów i procesów produkcyjnych, nowoczesne techniki pomiarowe są zawsze mile widziane. Dzięki nim możemy stale podnosić sobie poprzeczkę i podejmować ambitne wyzwana,” podsumowuje Marco. Nowy model Alfa Romeo, 8C Competizione, podczas pomiaru systemem beamformingu Brüel & Kjær w w w . b k s v . c o m 11 DZIAŁ OGÓLNY Testowanie urządzeń typu VoIP Telefonia typu VoIP wykorzystuje specjalny protokół komunikacyjny, opracowany z myślą o transmisji głosu przez łącza internetowe. Charakteryzuje się kilkoma interesującymi elementami składowymi, których jednoczesne funkcjonowanie zapewnia nawiązywanie do godnych i ekonomicznych połączeń głosowych oraz wielką liczbę dodatkowych funkcji. Wszystkie są niezbędne do prawidłowego działania całości, natomiast każdy z osobna stanowi, z punktu widzenia opracowania metodyki pomiarowej oraz testów zgodności z normami, całkiem odmienne wyzwanie techniczne. Przyjrzyjmy się przepływowi sygnału od telefonu do systemu pomiarowego w kierunku nadawczym. Kie runek odbiorczy jest w ogólnym ujęciu jego odwró ceniem (ilustruje to rysunek). W kierunku nadawczym użytkownik ma bezpośredni kontakt z zestawem słuchawkowym (zwykle słuchawką telefoniczną, zestawem nagłownymi z mikrofonem lub głośnomówiącym), do którego mówi i z którego słyszy swojego rozmówcę. Dla zapewnienia sprzężenia akustycznego, współcześnie zalecaną praktyką jest użycie symulatora głowy i torsu (ang. HATS – Head and Torso Simulator), względnie skorzystanie ze stosowa nych od dawna sprzęgaczy w rodzaju sztucznych uszu. Przyrządy te zastępują udział żywej osoby w kontakcie z urządzeniem telefonicznym podczas testów. Duże opóźnienia przesyłanego sygnału, typowe dla połączeń typu VoIP, czynią rozmówców wyjątkowo wyczulonym na problemy z zjawiskiem echa, słyszanego podczas rozmowy. Z tego powodu telefony stosowane do tego typu komunikacji powinny w maksymalnym stopniu eliminować ten problem. Istnieją skuteczne sposoby tłumienia echa, niemniej jednak istniejące resztkowo sygnały z nim związane mogą pojawiać się w postaci uciążliwych dla ucha trzasków i pisków. Współczesne powszechnie stosowane metody pomia rowe nie są specjalnie skuteczne w przypadku analizy echa, charakteryzującego się krótkim czasem trwania, względnie nie nadają się do przewidywania wpływu jego istnienia na subiektywne wrażenia rozmówców. Problematyka ta została już uwzględniona w kilku 12 proces tworzenia pakietów przetwarzanie tłumienie echa mowy kodek interfejs do urządzenia testującego C/A - k o de k telefon + A/C sterowanie połączeniem normach, jednak bez specjalnie szerokiego zastosowa nia w praktyce. Telefonia typu VoIP funkcjonuje dzięki szerokiemu wykorzystaniu technik przetwarzania sygnałów mowy. Obejmuje ona na przykład detekcję tego sygnału, kompresję, tłumienie echa oraz inne procesy o charak terze nieliniowym lub adaptacyjnym. Niektóre z tradycyjnych sygnałów testowych, na przykład sinusoidalne, nie powodują normalnej akty wacji powyższych procesów, natomiast rzeczywiste lub sztuczne sygnały mowy mogą być w tym wypadku z powodzeniem wykorzystane do określania charak terystyk częstotliwościowych. Z drugiej strony, pomiary zniekształceń są trudne do wyobrażenia bez posługiwania się falami sinusoidal nymi. Dość obiecujące są próby z wykorzystaniem sygnałów złożonych z szumu pasmowego prezentow anego w postaci paczek impulsów. Prawdopodobnie w najbliższym czasie pojawią się one w tekstach sto sownych norm, podobnie jak wiele innych zagadnień, będących obecnie przedmiotem badań, oceny i przede wszystkim prac nad rewizją ich treści. Wiele norm zakłada użycie do testów kodeków o li niowej lub prawie liniowej charakterystyce. Ma to służyć unikaniu problemów z ograniczonymi osiągami lub trudności z przenoszeniem sygnałów testowych, typowymi dla tego typu urządzeń w przypadku małych szybkości transmisji. Brüel & Kjær B r ü e l & K j æ r – N r · 2 · 2 0 0 8 Najczęściej zadawanym pytaniem w przypadku testów urządzeń VoIP jest: „jak zapewnić połączenie telefonu z moim urządzeniem testowym?” Po pierwsze, interfejs musi być w stanie zapewnić połączenie telefoniczne (rozmowę) między sobą a te lefonem. Następnie dane przekazywane w postaci pakietów muszą zostać przetworzone do postaci ciągłego strumienia sygnałów. W tej formie muszą trafić do systemu testowego, jako użyteczny i kalibro wany przebieg cyfrowy lub analogowy, stosownie do postawionych wymagań. Opóźnienie wnoszone przez interfejs musi być znane, stabilne i wolne od przerw w transmisji. Kilka przydatnych norm: • IEEE Std. 269 • IEEE Std. 1329 • ITU-T Recommendation P.502 • ITU-T Recommendation P.1010 • ANSI/TIA-810-B • ANSI/TIA-920 NOWOŚCI Nowe możliwości testowania urządzeń VoIP w systemie typ 6712 Wraz z nadchodzącą wersją 13 systemu PULSE, firma Brüel & Kjær kontynuuje rozwój aplikacji do testów urządzeń teleko munikacyjnych. Kolejnym rozszerzeniem będzie możliwość badania urządzeń typu VoIP, zgodnie z niedawno opracowanymi normami dla określania ich własności elektroakustycznych. Poniżej opisano pokrótce możliwości tej aplikacji. Co można testować? System testów głosowych typ 6712 umożliwia prowadzenie pomiarów urządzeń VoIP w trybie głośno mówiącym i z użyciem głośników. Obejmuje to rozwiązania w rodzaju komputera z przystawką Softphone, wykorzystujące wbudowany mikrofon i głośnik, oraz systemy konferencyjne. Jak określić parametry akustyczne? W systemie typ 6712 z oprogramowaniem testów telefonów typ BZ-5137 – własności akustyczne mierzone są przy zastosowaniu w pełni zautoma tyzowanych procedur oraz kalibrowanej aparatury pomiarowej, co służy zapewnieniu zgodności z wy maganiami międzynarodowych norm. Wyniki testów obejmują wskazania „dobry/zły”, dokumen tację z pomiarów oraz sprawozdanie w edytorze tekstu Microsoft® Word. Trudności? Jednym z wyzwań typowych dla testów urządzeń VoIP jest zbudowanie odpowiedniego interfejsu telefonicznego, zdolnego do nawiązania połączenia, wprowadzenia wzorcowego kodeka i fizycznego podłączenia się do samego terminala. W typie 6712 wykorzystano w tym celu zwykły komputer. Inną kwes tią jest zapewnienie wymienności wyników w procesie porównań różnych wyrobów. Służy temu możliwość eksportu danych w różnych formatach, zgodnych z arkuszem Excel i zapisem danych w systemie PULSE i bazie danych PULSE Data Manager. Elementy systemu do testowania telefonów komputera. Zestaw zapewnia generowanie syg nałów testowych, ich analizę metodą FFT i filtrów 1/n oktawy, sterowanie pomiarem oraz sprzężenie akustyczne za pomocą ust i uszu manekina. Więcej informacji na stronie www.bksv.com/audio Jakie normy obsługuje system? Obsługiwane są testy według dwóch najnowszych norm ESTI dla terminali VoIP: ES 202 738 i ES 202 740 Jaki sprzęt należy zastosować? Typ 6712 składa się z systemu PULSE w kon figuracji analizatora audio, symulatora głowy i torsu (manekina) typ 4128, wzmacniacza mocy oraz Brüel & Kjær w w w . b k s v . c o m 13 Z ŻYCIA WZIĘTE Czas to pieniądz Dobrze zaplanowana procedura kalibracyjna w firmie Caterpillar pozwoliła znacznie ogra niczyć przestoje w produkcji. Kluczem do suk cesu jest dostępność w firmie Brüel & Kjær szybko i sprawnie wykonywanych usług kalibra cyjnych. Dbając przede wszystkim o oszczędność czasu i jakość, uzgodniono zasady prowadzenia dorocznej kalibracji aparatury w europejskich oddziałach Caterpillara. Celem podjętych dzia łań jest spełnienie wymagań przepisów dotyczących wzor cowania aparatury pomiarowej, przy jednocześnie możliwie na jkrótszym czasie przestoju, wywo łanym przekazaniem przyrządów kalibracji. Firma Caterpillar używa kilku syste mów PULSE™ wraz z mikrofonami i wyposażeniem, zintegrowanych w ramach zestawu pomiaru dźwięku o nazwie AudiBel™. Aplikacja ta, będąca przedmiotem zastrzeżenia patentowego, służy do pomiaru hałasu maszyn ziemnych i transpor towych w warunkach poligono wych. Każdy z czterech, zlokali zowanych w Wielkiej Brytanii, Francji i Belgii zakładów produk cyjnych eksploatuje taki zestaw do testowania produkowanego na miejs cu sprzętu budowlanego. Kalibracja każdego z nich prowadzona jest raz do roku, stanowiąc wtedy wyzwanie dla serwisu firmy Brüel & Kjær. Jest oczywiste, że świadczona usługa kalibracyjna musi być najwyższej jakości, zaś czas jej trwania na tyle krótki, żeby nie powodował zakłóceń toku produkcji, wpisując się w planowe przerwy konserwacyjne. System PULSE osiągnięcie czasu przestoju nie dłuższego niż kilka godzin. W tym celu każdy z systemów jest kolejno demon towany i wysyłany do serwisu, podczas, gdy inny egzemplarz instalowany jest na jego miejsce. W ten spo sób trwająca kilka dni procedura kalibracyjna nie po woduje u klienta przestoju dłuższego niż kilka godzin, zajmującego akurat tyle, ile trwa demontaż i instalacja. Proces ten nie jest skomplikowany, zaś sam pomysł niezwykle prosty. Mimo to, powodzenie operacji zależy od dobrej synchronizacji i przede wszystkim sprawnego działania przy demontażu i instalacji. Jakość Każdy z zakładów produkcyjnych posługuje się identycz nym zestawem aparatury, przy czym firma posiada jeszcze jeden egzemplarz rezerwowy. W momencie uruchomienia procedury kalibracyjnej ten właśnie zestaw wysyłany jest w pierwszej kolejności do serwisu firmy Brüel & Kjær, skąd trafia do laboratorium akredytowanego DANAK. Po zakończeniu kalibracji odsyłany jest do pierwszego w kolejności zakładu produkcyjnego, który swój system przekazuje do Danii. Procedura powtarza się aż do zakończenia kalibracji ostatniego zestawu. Wszystko odbywa się bardzo szybko, według dość napiętego terminarza. Czas kosztuje, ale dokładność i wiarygodność są nie mniej ważne – kalibracja musi spełniać określone wyma gania i być zgodne z normami, tak samo dla wszystkich zakładów produkcyjnych. W tym wypadku oznacza to akredytację DANAK-u, duńskiej instytucji metrolo gicznej. Kalibrowane przyrządy służą do pomiarów hałasu maszyn zgodnie z wymaganiami zawartymi w stosownych przepisach. Jak najmniejsza uciążliwość dla środowiska Firma Caterpillar nieustannie doskonali konstrukcje swoich maszyn budowlanych, starając się, aby były jak najcichsze. Ma to znaczenie dla środowiska natural nego, otoczenia miejsc, w których one pracują oraz ludzi je obsługujących. Poświęcenie się realizacji tych celów zaowocowało opracowaniem przed 15 laty poligonowego stanowiska pomiarowego, znanego jako AudiBel™. Firma Brüel & Kjær ma w tym przedsię wzięciu duży udział, wyposażając je w aparaturę i zapewniając obsługę oraz dostosowując do wymagań aktualnych przepisów. Coroczna obsługa serwisowa Od 15 lat Europejskie Centrum Serwisowe firmy Brüel & Kjær świad czy usługi dokładnie według umowy zawartej z firmą Caterpillar. Starannie zaplanowany transport aparatury pomiędzy laboratorium kalibracyjnym i miejscem jej użytkowania pozwala na Mikrofon wszechpogodowy typ 4198, stanowiący element systemu Audibel™ 14 Laboratorium kalibracyjne firmy Brüel & Kjær, posiadające akredytację DANAK Brüel & Kjær B r ü e l & K j æ r – N r · 2 · 2 0 0 8 NOWOŚCI Dalsze prace nad łatwością obsługi systemu PULSE Jak wynika z konsultacji przeprowadzo nych z ponad 250 użytkownikami systemów PULSE na całym świecie, łatwość użycia apa ratury jest nie tylko kwestią wygody, lecz przede wszystkim warunkiem koniecznym dla uzyskania żądanej wydajności pracy. Ta kwestia zajęła jedno z wyższych miejsc na liście życzeń przedstawionej przez naszych klientów. Odpowiedzią na uwagi klientów dotyczące części sprzętowej systemu było opracowanie jego nowej generacji, zwanej LAN-XI. Jest to innowacyjna koncepcja modułowego układu akwizycji danych, zakładająca między innymi możliwie największą łatwość obsługi, potraktowaną jako podstawowy parametr projektowania tego rozwiązania (szczegóły w artykule na stronach 8 i 9). Wiadomo przy tym, że nawet najdoskonalsza część sprzętowa to nie wszystko, gdyż współczesna aparatura to przede wszystkim oprogramowanie. W wersji 12 systemu PULSE wprowadziliśmy koncepcję szablonu projektu, nazwaną „Smart Start”. Polegało to na wprowadzeniu logicznej procedury pracy z oprogramowaniem, ułatwiającej prowadze nie analiz i pracy z zarejestrowanymi danymi. W ten sposób system PULSE zyskał miano „najłatwiej szego w obsłudze w tej kategorii analizatorów”. My jednak idziemy dalej i proponujemy Państwu coś jeszcze lepszego –„Smart Start II”. Przy tej okazji pragniemy podziękować wszystkim użytkownikom systemu PULSE, bez których udziału nie osiągnęlibyśmy takich rezultatów. Dzię kujemy zarówno biorącym udział w konsultacjach, jak też tym, którzy swoje uwagi przekazywali po przez naszych przedstawicieli. Mamy nadzieję, że zauważą Państwo swój wpływ na wspólne dzieło. LAN-XI oferuje niespotykaną łatwość obsługi oraz elastyczność budowy nawet rozbudowanych aplikacji Nowości w systemie PULSE • • • • • • • • • • • • • • • LAN-XI – przełomowa technologia akwizycji danych Możliwość łączenia nowego sprzętu LAN-XI i starszego IDAe w jeden system Smart Start II – PULSE jeszcze łatwiejszy do uruchomienia Rozszerzone możliwości wyświetlania złożonych danych Łatwiejsza rejestracja sygnałów – ulepszenia w rejestratorze typ 7708 Data Recorder Obsługa pomiarów urządzeń VoIP Ulepszenia w symulatorze wibroakustycznym – nowy Road Creator i Contribution Analyzer Operacyjna Analiza Modalna (OMA) obejmuje teraz opatentowaną technikę CFDD, ODS w dziedzinie częstotliwości, kolorowe mapy geometrii i spektrogram sygnałów odpowiedzi Zdecydowanie szybsze obliczenia funkcji MIMO w Konsultancie Modalnym (Modal Test Consultant™) Zmodernizowane wersje konsultantów strukturalnych – Modal Test Consultant™ i ODS Test Consultant Ulepszony Automotive Test Manager Program transmisji Bridge to ME’scope® obsługuje wersję 5 ME’scopeVES™ Aplikacje matrycowe obsługujące pomiary z wyłączonym fragmentem matrycy (przypadki omijania fizycznych przeszkód między obiektem i matrycą) Beamforming – obsługuje kamery szerokokątne (90o) Nowy CAN Database Editor Brüel & Kjær w w w . b k s v . c o m 15 Z ŻYCIA WZIĘTE Podwodne wybuchy – PULSE wykonuje zadanie bojowe Projektowanie i budowa okrętów podwodnych oraz jednostek pływających z materiałów kompozytowych i o zmniejszonej wykrywal ności (ang. stealth) jest specjalnością szwedz kiego koncernu Kockums AB. Podstawowymi parametrami projektowymi dla tego typu okrętów są między innymi po ziom hałasu i drgań oraz odporność na udary. Osiągnięcie przyjętych założeń wymaga szerokiej wiedzy na temat użytych materiałów, znajomości sztuki projektowania i przede wszystkim praktycznej weryfikacji, realizowa nej na drodze intensywnych badań i prób. Koncern Kockums AB Duńczycy nie zawsze pozostawali w dobrych stosun kach ze swoimi szwedzkimi sąsiadami! Koniec XVII wieku w obrębie basenu Morza Bałtyckiego obfitował w burzliwe wydarzenia. Po zdobyciu na Duńczykach prowincji Skåne (Skania), Blekinge i Halland, szwedzki król Karol XI uświadomił sobie potrzebę posiadania bazy dla marynarki wojennej na południu swego państwa. Dzięki temu w 1679 roku założono miasto Karlskrona ze stocznią i z portem wojennym, strzegącym zdobytych terytoriów. Miejsce to jest siedzibą firmy Kockums, rezydującej ponadto w innym szwedzkim mieście portowym – Malmö. Kockums AB należy obecnie do grupy ThyssenKrupp Marine Systems. Firma Kockums znana jest z innowacyjności i naj wyższej jakości rozwiązań w morskiej technice obronnej – zarówno tej stosowanej pod wodą, jak i na powierzchni. Jej stocznie projektują, budują i obsłu gują okręty podwodne i nawodne, zwłaszcza te konstruowane z zastosowaniem zaawansowanej technologii tak zwanej zmniejszonej wykrywalności. Zauważmy, że materiały stosowane w okrętownictwie zasadniczo się zmieniły przez ponad 300 lat od założenia firmy – od drewna i płótna, przez stal pancerną, po stosowane obecnie kompozyty, czyli tworzywa sztuczne wzmocnione włóknem węglowym. Zapewniają one wytrzymałość, trwałość, odporność na udary, a jednocześnie są lekkie, trudno wykrywalne dla radarów i obojętne magnetycznie. Testy udarowe z zastosowaniem systemu PULSE Materiały kompozytowe wykazują szereg cech, które czynią je bardziej atrakcyjnymi od stali i aluminium – są lżejsze, mocniejsze i zdecydowanie trudniejsze do wykrycia. Rozmaite próby i badania grają ważną rolę w procesie projektowania, gdy wykazują ich wyższość technologiczną oraz lepsze niż w przypadku innych materiałów właściwości. Charakterystyki wibroakustyczne i udarowe są istotne dla oceny poprawności procesu projektowania wyrobów firmy Kockums 16 Brüel & Kjær B r ü e l & K j æ r – N r · 2 · 2 0 0 8 Z ŻYCIA WZIĘTE Pomiary przyspieszeń, naprężeń i ciśnień dostarczają inżynierom cennych informacji na temat materiałów kompozytowych i ich odporności na udary Testy udarowe polegają na zanurzaniu w morzu badanych podzespołów i detonacji z odległości kilku metrów ładunków podwodnych o masie sięgającej kilkuset kilogramów. Może trudno w to uwierzyć, ale na czas wybuchu z badanym elementem połączony jest wodoszczelny pojemnik, mieszczący między innymi rejestrator, czyli standardowy system PULSE z firmy Brüel & Kjær (wersja DYN-X) Prawidłowe projektowanie elementów kompozy towych wymaga użycia zaawansowanych technik. Preferowaną metodą prowadzenia analiz struktu ralnych jest wykorzystanie wyników pomiarów oraz zebranych doświadczeń praktycznych. Posługując się systemem PULSE, firma Kockums ma możliwość wykonywania testów udarowych na pełnoskalowych elementach i uzyskania rzetelnych danych wejściowych dla procesu projektowania. Jak to przyjęto w naszych czasach, moduł rejestracji w systemie pomiarowym (Time Data Recorder) zapisuje przebiegi czasowe, zaś oprogramowanie analizy (Labshop) zajmuje się nimi po zakończeniu testów. Pomiary i analiza w projektowaniu okrętów podwodnych Firma Kockums ma długą i bogatą tradycję budowy okrętów podwodnych, w tym projektowanych dla uzyskania zmniejszonej wykrywalności – a system PULSE towarzyszy jej w tych pracach od dawna. Używany jest do realizacji licznych, wciąż modyfiko wanych i opracowywanych od nowa pomiarów i analiz. Wśród nich można wymienić badania drgań struktu ralnych różnych maszyn i konstrukcji, pulsacje ciś nienia w systemach chłodzących oraz hałas emitowany nad powierzchnią wody. Ponieważ konstrukcja okrętu podwodnego musi wytrzymywać oddziaływanie silnych udarów, wszystkie jednostki zbudowane przez firmę Kockums przechodzą rzeczywiste testy, podczas których pod dawane są naprawdę poważnym obciążeniom, w tym eksplozjom materiałów wybuchowych. W tego typu próbach system PULSE służy do rejestracji i analizy wielu istotnych wielkości, na przykład naprężeń, przyspieszeń, ciśnień, odkształceń i temu podobnych. wybrano właśnie system PULSE. „Brüel & Kjær udziela nam wsparcia wtedy, kiedy go potrzebujemy. Po nadto, możemy polegać na ich przyrządach, zachowują cych się w każdej sytuacji zgodnie z ich specyfikacją”. Jeśli macie Państwo chęć dowiedzieć się więcej na temat aplikacji z firmy Brüel & Kjær, przeznaczonych dla sektora obronnego i lotnictwa, ewentualnie zapoznać się z rozwiązaniami opracowanymi dla naszych klientów z tej branży, zapraszamy do odwiedzenia strony www.bksv.com, lub wpisania na listę subskrypcji biuletynu Aerospace & Defence www.bksv.com/NewsEvents/Newsletters.aspx. Ola Borgquist, Szef Działu Charakterystyk Okrętów w firmie Kockums, podsumowuje przyczyny, dla któ rych do tych niezwykle ważnych i wymagających zadań Brüel & Kjær w w w . b k s v . c o m 17 NOWOŚĆ Akcelerometr DeltaTron® z zakresem pracy do 180°C – największym w tej technologii! Powszechnie wiadomo, że typowe akce lerometry typu DeltaTron® (z wbudowanym przedwzmacniaczem) można stosować w temperaturze nie przekraczającej 125°C. Ograniczenie to narzucają wbudowane elementy elektroniczne. W akcelerometrach firmy Brüel & Kjær typ 4526 i 4526-001 osiągnięto rozszerzenie zakresu pracy aż do rekordowej temperatury +180°C (356°F)! Konstruując akcelerometr zdolny do pracy w tem peraturze +180 °C, jak zawsze zwrócono uwagę na zapewnienie stabilności, wiarygodności i odpo wiedniej długowieczności. W fazie projektowania starannie dobrano materiały, na przykład te użyte do izolacji, klejenia i lutowania. Podzespoły elektroniczne poddano rygorystycznej selekcji i wy czerpującym testom. Układ scalony przeznaczony do wbudowania został sprawdzony pod kątem stabilności, w szczególności osiągów w zakresie szumów własnych i napięcia podkładu. W fazie produkcji pilotażowej śledzono uważnie wszystkie procesy wytwarzania. Sztuczne starze nie i wygrzewanie w temperaturze 180 °C służą Akcelerometry gotowe do umieszczenia w piecu osiągnięciu długoterminowej stabilności. Podczas procesu kwalifikacji wszystkie egzemplarze testo wane były nieprzerwanie w tych warunkach przez ponad 3000 godzin, utrzymując stabilność i nie wykazując oznak degradacji. Akcelerometry serii 4526 wykonane są w technologii ThetaShear®. Charakteryzuje się ona ulepszonymi osiągami przy zmniejszonej wrażliwości na zginanie podstawy i zmiany temperatury. Miniaturowa obudowa z tytanu i hermetyczne zamknięcie wyprowa dzenia sygnału elektrycznego czynią ten akcelero metr wytrzymałym na działanie czynników trudnego środowiska pracy, w tym wilgoci i aktywnych chemicznie gazów. Każdy egzemplarz testowany jest w temperaturze 180°C Typy 4526 i 4526-001 to najlepszy wybór w apli kacjach charakteryzujących się dużą temperaturą, do których należą: • Osprzęt turbin gazowych • Układy napędowe, wydechowe i silniki spalinowe • Próby środowiskowe w komorach klimatycznych 18 Brüel & Kjær B r ü e l & K j æ r – N r · 2 · 2 0 0 8 Osiągi warte odnotowania: • Ciągła praca w temperaturze 180 °C • Hermetyczna obudowa • czułość 10 lub 100 mV/g • Mała impedancja wyjściowa • Zakres napięć pełnej skali ±7 V – dynamika ~ 110 dB • Montaż przez klejenie lub na kołek gwintowany Zawsze łatwo jest opowiedzieć historyjkę z pomyślnym zakończeniem, ale żadna prawdziwa historia nie jest tak prosta, jak ta opisana powyżej. Realizując takie zadanie podejmuje się tym samym wiele nowych wyzwań, nawet wtedy, gdy jesteśmy dobrze przygotowani. Wiele razy frustrowały nas nieoczekiwane wyniki. Często cieszyliśmy się z okrzyków „no tak, teraz to jasne!” i temu podobnych. Kłóciliśmy się, śmialiśmy, ale zawsze za chowywaliśmy dobry humor i realizowaliśmy naszą pasję, wierząc, że nasi klienci otrzy mają porządny produkt. I dokonaliśmy tego! Akcelerometr typ 4526 OSOBLIWOŚCI LAN-XI – akwizycja danych przez pojedynczy kabel, zasilanie PoE i PTI w jednym Lars T. Kroman, Karl Kristian Lundsgaard i Erik Ziegler, Brüel & Kjær, Dania Okablowanie wielokanałowych systemów od zawsze stanowiło pewne wyzwanie. Kable od przetworników, kable zasilające, kable synchronizujące, kable przesyłu da nych, wszystko to rozciągnięte między bada nych obiektem, laboratorium i pomieszcze niem operatora. Zawsze istnieje ryzyko uszkodzenia lub powstania zakłóceń – elektrycznych, szumów itd. W rozbudowa nych systemach czas potrzebny na ich przygo towanie jest zazwyczaj znacznie dłuższy od samego pomiaru! Wyobraźmy sobie, że ten sam kabel jest w stanie przesłać dane, zsynchro nizować moduły wejściowe i zasilić je. Byłaby to ogromna oszczędność czasu i wysiłku. Marzenie się spełniło – technologia LAN-XI wykorzystuje dwie inne: zasilanie poprzez sieć, zwane PoE (Power over Ethernet) oraz synchronizację przez precyzyjny protokół czasowy – PTP ( Precision Timing Protocol). Niniejszy artykuł wyjaśnia główne zagadnienia techniczne, związane z tym rozwiązaniem. PoE – Power over Ethernet Zasilanie przez sieć komputerową? Stare telefony zasilane były z linii telefonicznej. Nawet teraz, w przy padku klasycznej telefonii, można mieć prosty apa rat czerpiący energię w ten sposób. To samo możliwe jest w przypadku sieci LAN (Local Area Network), w celu zasilania telefonów IP, CCTV i kamer internetowych. Power over Ethernet jest technologią, która umożliwia przekazywanie energii tym samym okablowaniem, którym następuje transmisja danych w sieci Ethernet. Zasady działania podano w nor mie IEEE 802.3af (2003), zrewidowanej następnie jako IEEE 802.3-2005. Podstawy PoE System PoE składa się z trzech podstawowych elementów: • specjalnego zasilacza • standardowego kabla LAN • urządzenia zasilanego Specjalny zasilacz, nazywany PSE (Sourcing Equip ment), może być jednocześnie rozdzielaczem typu switch lub hub, ewentualnie osobnym urządzeniem wtrąconym w linię (in-line power injector). Sieć LAN może być zrealizowana przy pomocy okablowania z dwoma lub czterema parami prze wodu skrętkowego, ekranowanego lub nie, z różny mi wymaganiami dla prędkości transmisji. Zastoso wane urządzenia PSE muszą być skonfigurowane z uwzględnieniem powyższych uwarunkowań. Należy przy tym zauważyć, że zasilanie długiej linii LAN o dużej szybkości wymaga użycia wysokiej jakości kabla, zatem dla uniknięcia problemów należy zawsze posługiwać się okablowaniem z cechą CAT 5e lub CAT 6. Źródło zasilania podaje napięcie z przedziału od 36 V do 57 V – zazwyczaj 48 V – i nie może prze kraczać mocy 15,4 W (maksymalnie 400 mA). Przy maksymalnej długości kabla 100 m, moc dostępna po stronie odbiornika, po uwzględnieniu strat, wyniesie 12,95 W „Komunikacja” PoE Kiedy źródło zasilania zostanie włączone, rozpoczyna samoczynną procedurę sprawdzania, czy w sieci jest zapotrzebowanie na moc (rys. 1 na stronie 20). Jeśli w sieci znajdą się oba rodzaje zasilaczy – switch/hub i wtrącony, tylko jeden z nich zacznie dostarczać energii. Urządzenie, które chce być zasilane zgłasza się, wystawiając specyficzną „sygnaturę rezystancyjną” (19 – 26,5 kΩ) i „sygnaturę pojemnościową” (150 nF) pomiędzy przewodami pary zasilającej. Zasilacz rozpoznaje to zgłoszenie i dostarcza energii. W celu uniknięcia przeciążeń lub zasilania otwartych linii, PSE wyłącza zasilanie w przypadku stwierdzenia rezystancji między przewodami mniejszej, niż 15 kΩ lub większej, niż 33 kΩ, względnie pojemności prze kraczającej 10 µF. Klasy zasilania Norma na PoE wymienia kilka klas zasilania: 0 : 0,44 W do 12,95 W 1 : 0,44 W do 3,84 W 2 : 3,84 W do 6,49 W 3 : 6,49 W do 12,95 W 4 : zarezerwowane na przyszłość Klasa zasilania 0 jest standardowa (domyślna), 1-3 są opcjonalne, zaś klasa 4 nie jest obecnie dopusz czona do użytku. Posługując się klasami zasilania, urządzenie zasilane może poinformować zasilacz, ile mocy potrzebuje (rys. 1 na następnej stronie). Komunikacja w tym przypadku odbywa się po dobnie, jak to omówiono dla procedury po włą czeniu. Jeśli urządzenie zasilane oczekuje większej mocy, niż jest w stanie dostarczyć zasilacz, ten przerywa dostawę energii i procedura detekcji zaczyna się od początku. Inteligentne zarządzanie mocą Jak można się było zorientować na podstawie powyższego opisu, dystrybucja mocy metodą PoE Brüel & Kjær w w w . b k s v . c o m 19 OSOBLIWOŚC Napięcie Rys. 1: Przykład „komunikacji” PoE między zasilaczem i urządzeniem zasilającym poziom 36–57 V Tak nie mogę czas st je tu o? kt en dz zą ie ur ? ba ze tr po eś e an m zy tr za ki ja i en cz o eg cz są łą w ia E? PO może zostać scharakteryzowana jako inteligentny rozdział zasilania w sieci lokalnej. Oczywistą zaletą jest wykorzystanie tego samego kabla, zabezpieczone przed uszkodzeniem przez spełnienie wymagań normy IEEE 802.3af. Dostępne źródła PoE Urządzenia zasilające PoE, zgodne z IEEE 802.3af, dostępne są u dostawców wyrobów zwią zanych z budową sieci komputerowych. Oferowane są wersje od wyposażonych w 1 złącze do wtrącenia w linię przez posiadające 8 gniazd sieciowych rozdzielacze „na biurko”, po obsługujące 12 – 48 linii modele do zabudowy w stojaku. Różnorodność rozwiązań pokrywa zapotrzebowanie od bardzo prostych układów z jednym odbiornikiem (na przykład pojedynczą kasetą LAN-XI) po sieci przemysłowe czy uniwersyteckie. PTP – Precision Timing Protocol Dokładne odmierzanie czasu grało zawsze istotną rolę w aplikacjach sieciowych – wystarczy przypom nieć sobie, jak irytujące są opóźnienia w przesyłaniu głosu podczas rozmowy telefonicznej. Duże sieci od wielu lat wykorzystują protokół NTP – Network Timing Protocol – pozwalający na synchronizację zegarów poszczególnych urządzeń z dokładnością sięgającą milisekund. Nowy protokół, nazwany PTP – Precision Timing Protocol – opisany jest w normie IEEE 1588 i osiąga dokładność ułam ków mikrosekund. Jest on obecnie wykorzystywany do synchronizacji urządzeń w sieci LAN. Podstawy PTP Podstawową zasadą PTP jest fakt istnienia w sieci szeregu zegarów, które są hierarchicznie zorgani zowane w strukturze Master / Slave. Zegar główny, Master, wysyła informacje synchronizujące do wszystkich pozostałych zegarów, mających status Slave. Ich zadaniem jest dostosowywać swoją pracę do sygnałów nadawanych przez zegar główny. Master powinien być najdokładniejszym zegarem w systemie. Specjalny algorytm, noszący nazwę „The best Master clock algorithm”, służy określeniu, który z zegarów w sieci zasługuje na to miano. 20 Kiedy w sieci pojawia się nowy zegar, najpierw rozpoczyna detekcję obecności innych zegarów i informacji synchronizującej. Jeśli w ustalonym czasie informacja się nie pojawia, nowy zegar przydziela sobie status głównego i sam zaczyna wysyłać informacje synchronizujące. Jeśli zegar główny otrzyma sygnał synchronizujący od zegara dysponującego lepszą dokładnością, powinien przekazać mu swoje zwierzchnictwo. Zasada synchronizacji Zegar główny (master) wysyła w sposób ciągły informacje synchronizujące do zegarów podrzędnych (Slave), na przykład co 1 sekundę (rys. 2). Wycho dzące informacje otrzymują znacznik czasu (time stamp). Kiedy zegar podrzędny otrzymuje taką informację, jest ona również zaopatrzona w znacznik. Wtedy zegar ten może wykorzystać informację synchronizującą do regulacji własnego wskazania, porównując je do stanu zegara nadrzędnego. Zegary są w ten sposób synchronizowane względem różnicy wynikającej z czasu transmisji pomiędzy nimi. Po otrzymaniu pierwszej synchronizacji, zegar podrzędny dokona regulacji własnego wskazania i roz pocznie wysyłanie w losowym czasie własnych informacji, również zaopatrzonych w znacznik cza su. Zegar nadrzędny odpowie informacją zawierającą wartość opóźnienia, wynikającego z transmisji. Na tej podstawie zegar podrzędny może ustalić opóź nienie i wynikającą z tego poprawkę względem znacznika otrzymywanego od zegara nadrzędnego. Zakłada się przy tym, że opóźnienie jest jednakowe w obie strony. Przekazany powyżej, uproszczony opis nie bierze pod uwagę błędów oscylatorów. Oczywiście w rze czywistym systemie błąd ten podlega również korekcji. Wszystkie zegary mają jakiś dryf, więc wymagają ciągłej korekty. Dlatego proces synchro nizacji powtarzany jest co jakiś czas, jednak na tyle rzadko, aby sieć nie była zajęta przez sam proces regulacji zegarów. Dla uniknięcia wpływu zmiennego opóźnienia, wywoływanego pracą oprogramowania obsłu gującego protokół, znacznik czasowy nadawany jest przez elementy sprzętowe PTP. Stanowi to podstawową różnicę w stosunku do protokołu NTP Offset corrected Time Offset & Delay corrected Time 10 s ?s ?s 21 s 11 s (20 – 11) = + 9 s ?s 22 s 12 s + 9 s Master Time 20 s 23 s Orig. Slave Time Syn c 20 c 23 25 s 26 s 27 s 28 s q 24 y Re Dela Dela y Re ?s 22 s Syn 24 s 21 s sp 2 6 29 s Rys. 2: Synchronizacja PTP Brüel & Kjær B r ü e l & K j æ r – N r · 2 · 2 0 0 8 23 s ?s 24 s ?s 25 s ?s 26 s ?s 27 s + ((23 – 23) + (26 – 24)) / 2 = 28 s 28 s + 1 s = 29 s OSOBLIWOŚC Rys. 3: Typowy błąd fazy wnoszony przez standardowy rozgałęźnik LAN (Network Timing Protocol) i decyduje o osiąganiu dokładności liczonej w ułamkach mikrosekund. PTP jest łatwy w użyciu Protokół PTP jest niezależny od topologii sieci i ma zdolność „samoregulacji” wobec bieżących ustawień i jej konfiguracji. Dzięki temu synchronizacja wielu ka set pomiarowych w takiej sieci nie nastręcza trudności. Dokładność określenia fazy Zwykłe rozgałęziacze używane w standardowych sieciach LAN nie obsługują z zasady PTP, dostępne są natomiast specjalne wersje, które to czynią. Należy na to zwrócić uwagę, jeśli ma się zamiar korzystać z PTP. w paśmie 25,6 kHz nie przekracza 1 stopnia. Jest to zupełnie wystarczające w przypadku pomiarów dźwięku i drgań (Rys. 3). Technologia PTP pozwala na użycie specjalnie dostosowanych rozgałęźników, które nadają priorytet informacjom PTP w sieci, osiągając w ten sposób najmniejsze możliwe opóźnienie. Ponieważ ulepszanie synchronizacji jest jednym z przyszłych celów tej technologii, należy spodziewać się ciągłego postępu w tym względzie. Akwizycja danych po jednym kablu! Wprowadzając technologie PoE i PTP i stosując je w nowym układzie akwizycji LAN-XI, udostępniono rozwiązanie pozwalające na zestawienie systemu pomiarowego według zasady „wszędzie tam, gdzie jest potrzebny” i połączenie go standardowymi kablami LAN. Ma on następujące zalety: • zmniejszenie liczby i długości kabli, a więc kosztu ich zakupu i ryzyka powstania zakłóceń • uproszczenie okablowania, skutkujące skróceniem czasu zestawiania pomiaru i zmniejszeniem ryzyka popełnienia błędu • przeniesienie połączeń między kasetami na stronę cyfrową • eliminacja osobnych urządzeń zasilających Jeśli wszystkie elementy sieci są przystosowane do obsługi PTP, nie ma żadnych przeciwwskazań do użycia tego protokołu w synchronizacji kaset systemu PULSE. W systemach wielokanałowych dokładność pomiaru zależy od synchronizacji próbek i wnoszonego opóźnienia fazowego. Typowy uchyb fazy, mierzony w sieci LAN z protokołem PTP przy pomiarze Test Cell 1 Test Cell 3 Test Cell 2 LAN-XI module LAN-XI module LAN-XI module LAN LAN LAN LAN PoE Switch Operator Room 080107 Rys. 4: Łatwość konfiguracji złożonego systemu, opartego na LAN-XI Brüel & Kjær w w w . b k s v . c o m 21 NOWOŚćI Pozytywne wibracje – teraz z historią czasową Czy w Państwa działalności macie do czy nienia z narażeniem ludzi na drgania? To mamy dobre wiadomości. Wprowadzamy nową wersję analizatora wpływu drgań na człowieka typ 4447. Ulepszenia dotyczyć będą oprogramowania przyrządu oraz pro gramu komputerowego Vibration Explorer. Funkcjonalność analizatora zostanie rozsze rzona o możliwość rejestracji historii czaso wej (ang. logging) oraz określania wielkości SEAT (Seat Effective Amplitude Transmissi bility), opisującej drgania siedziska w wa runkach rzeczywistych. Przyrząd pozostanie nadal prosty w obsłudze i łatwy w użyciu, idealny do pomiarów wpływu drgan na kończyny górne i całe ciało. W celu ochrony pracowników przed drganiami wpro wadzane są przepisy prawne, takie, jak na przykład Dyrektywa Unii Europejskiej 2002/44/EC. Okreś la ona minimalne wymagania dotyczące bezpieczeń stwa i higieny pracy w przypadku narażenia ludzi na drgania. Na przykład pracownicy obsługujący na rzędzia takie, jak młot pneumatyczny, szlifierki kąto we czy piły łańcuchowe poddawani są wibracjom oddziałującym na kończyny górne. Operatorzy ma szyn budowlanych i kierowcy pojazdów narażeni są z kolei na drgania przenoszone zarówno na koń czyny górne, przez drążki sterujące i koło kierownicy, jak też całe ciało, za pośrednictwem nóg i przez sie dzenie, na którym siedzą. Oprócz pomiarów na stanowiskach pracy, do ich prowadzenia zobowiązani są też producenci maszyn i urządzeń mających kontakt z człowiekiem. Określono to na przykład w Dyrektywie 98/37/EC, zwanej Maszynową. W obu przypadkach prowadzenie stosownych pomiarów pomaga w ochronie zdrowia praco wników. W tym celu firma Brüel & Kjær wprowadziła analizator wpływu drgań na człowieka typ 4447. Jest to prosty i łatwy w obsłudze przyrząd, służący określaniu emisji i ekspozycji na drgania. Analizator typ 4447 dostarczany będzie z praktyczną torbą, mieszczącą go wraz ze wszystkimi akcesoriami, a nawet Państwa laptop, telefon komórkowy i drugie śniadanie (i co tam jeszcze może być potrzebne) 22 Brüel & Kjær B r ü e l & K j æ r – N r · 2 · 2 0 0 8 NOWOŚćI Od początku istnienia analizator ten był uniwersalny, to znaczy mógł wykonywać pomiary drgań oddziałujących na kończyny górne i całe ciało, zgodnie z wymaganiami norm ISO 5349 i ISO 2631. Nowe oprogramowanie, dostępne bezpłatnie dla wszystkich posiadaczy tego przyrządu, nie zmieni jego dotychczasowych własności, dodając jednak dwie nowe funkcje, wymienione poniżej: (1) Rejestracja historii czasowej Funkcja ta pozwoli rejestrować historię czasową mierzonych wielkości z interwałem 1 s. Każda próbka, zapisywana co 1 sekundę, zawierać będzie wynik pomiaru wartości skutecznej (RMS), szczytowej (Peak) oraz VDV, osobno dla każdej osi. Pozwoli to na zebranie danych dających lepszy obraz sytuacji, przede wszystkim zmienności w czasie mierzonych wielkości, oraz otworzy drogę do bar dziej zaawansowanej analizy warunków na stano wisku pracy. Przykładowo, pozwoli ustalić tryby pracy maszyny najbardziej szkodliwe dla operatora lub nawet wykryć jej ewentualne usterki. (2) Równoległy pomiar akcelerometrem trójosiowym i jednoosiowym Przyrząd będzie odtąd zdolny do pomiaru wielkości SEAT, służących określaniu skuteczności tłumienia drgań przez siedzisko. Mocując akcelerometr jednoosiowy na podłodze pod fotelem lub elemencie konstrukcyjnym poniżej siedziska, akcelerometr siedziskowy umieszczamy bezpośrednio w miejscu, gdzie siada operator i rozpoczynamy pomiar. Analizator 4447 określi współczynnik tłumienia, porównując drgania z jednego i drugiego akce lerometru i wyświetlając wskaźnik SEAT. Oznacza to, że warunkach rzeczywistych można będzie określić skuteczność działania układu amortyzu jącego siedzisko, w tym, w przypadku prowadzenia pomiarów okresowych, wykryć jego niesprawność. Nowa wersja programu komputerowego Vibration Explorer, współpracującego z analizatorem 4447, wyposażona została w jeszcze większą liczbę nowych funkcji. Przykładowo, omówiona powyżej możliwość rejestracji historii czasowej pozwoli na zapis drgań na stanowisku pracy także przez długi czas, w tym tak długi, jak dzienny przejazd ciężarówki w transporcie międzynarodowym, oczywiście całkowicie bezobsługowo. Przy pomocy programu Vibration Explorer będzie można następnie wydzielić poszczególne tryby pracy ope ratora lub kierowcy i dokonać obliczeń jak w przy padku osobnych sesji pomiarowych. prezentacji obliczeń emisji i ekspozycji na drgania. Wreszcie, oprogramowanie obsługiwać będzie obliczenia zgodne z koncepcją systemu punktów ekspozycji, służącej zarządzaniu danymi pocho dzącymi z pomiarów różnych zadań i operacji. W ten sposób oferujemy Państwu najbardziej wszech stronne narzędzie pomiary wpływu drgań na człowieka – jednocześnie najmniejszy i najłatwiejszy w obsłu dze przyrząd w tej klasie. Jeśli potrzebujecie Państwo analizatora wpływu drgań na człowieka – czekamy na Wasze telefony, faksy i listy elektroniczne. Prosimy pamiętać, że zamówiony przyrząd dostar czamy z odpowiednim świadectwem wzorcowania. Modernizacja posiadanego przyrządu? Nie dość, że nic nie kosztuje, to jeszcze jest bardzo prosta – wys tarczy zwrócić się do nas. Ponadto, program Vibration Explorer będzie bar dziej intuicyjny, wyposażony w narzędzia przejrzystej Historia czasowa to jedna z nowych funkcji analizatora 4447 i programu Vibration Explorer Brüel & Kjær w w w . b k s v . c o m 23 Z ŻYCIA WZIĘTE Unikatowe usługi konsultacyjne –C entrum Akustyki i EMC Instytutu VDE Od 1920 roku Instytut Testów i Certyfikacji VDE aktywnie włączał się w proces zapewnia nia bezpieczeństwa i jakości wyrobów elektrotechnicznych. Zakres jego działalności obejmuje wszelkie działy elektroniki i ele ktrotechniki, w tym oświetlenie, urządzenia powszechnego użytku i podzespoły dla moto ryzacji. Posiadające międzynarodowe akre dytacje laboratoria VDE są synonimem nie zależnego ośrodka, oferującego szerokie możliwości prowadzenia badań i prób. Instytut dostarcza nie tylko wysokiej jakości wyników testów, lecz prowadzi także analizy ryzyka w kwestii bezpieczeństwa oraz może służyć ra dą w procesach doskonalenia wyrobów. VDE rozszerza obecnie ofertę o badania realizowane w nowym Centrum Akustyki i Zgodności Elektromagnetycznej (ang. EMC). 36 kanałowa matryca, zmodyfikowana dla firmy VDE 24 Nowe centrum – wysoka jakość i wydajność W czerwcu 2008 roku Instytut VDE zaprosił swoich klientów na uroczystość otwarcia nowego ośrodka, przeznaczonego do wykonywania pomia rów zgodnie z Dyrektywą 2000/14/EG (urządzenia przeznaczone do użytkowania na zewnątrz pomiesz czeń) oraz normami na określanie mocy akustycznej DIN EN ISO 3744 i DIN EN ISO 3745, realizowanymi przy pomocy aparatury klasy 1. Laboratoria uzyskały atest niemieckiego PTB (Physikalisch Technische Bundesanstalt). Klientom VDE udostępniono również drugą część ośrodka, przeznaczoną do testów związanych z odpornością elektromagnetyczną. Dr Stephan Kloska, kierujący Ośrodkiem Akustyki i EMC, mówi, „Z myślą o potrzebach klientów, zainwestowaliśmy w nowe budynki, wyposażając je w najbardziej dokładne i wydajne systemy pomiarowe”. Poszukując tego wyposażenia, Instytut VDE za podstawowe kryteria wyboru przyjął precyzję, wydajność, elastyczność i możliwości rozwoju. W efekcie zakupiono 20 kanałowy system PULSETM z mikrofonami typ 4190-C-001, z przez naczeniem dla laboratorium akustycznego. Opro gramowanie systemu wyposażono w przygotowane na życzenie użytkownika szablony pomiarowe, przys tosowujące go do realizowanych zadań. W po łączeniu z narzędziem Smart Start oraz funkcją TEDS, samoczynnie konfigurującą kanały mikro fonowe, znacznie skróciło to czas zestawiania i przy gotowania badania. Mikrofony zainstalowano na podwieszonym pod sufitem pierścieniu. W ten sposób kable i statywy nie przeszkadzają technikom w przemieszczaniu badanych obiektów lub zmianie pozycji pomia rowych. Zgodnie z dodatkowym wymaganiem ze strony VDE, system PULSE i mikrofony dostar czono ze świadectwami akredytowanej kalibracji. Omawiany zestaw zastąpił poprzedni, polegający na użyciu mierników poziomu dźwięku, wnosząc nową funkcjonalność, przede wszystkim automa tyzację, lepszą dokładność i znaczące skrócenie czasu trwania pomiaru. Brüel & Kjær B r ü e l & K j æ r – N r · 2 · 2 0 0 8 Instytut VDE w Offenbach, Niemcy Zauważmy, że wybierając mikrofony typ 4190, o zakresie dynamiki od 14 dB (z korekcją A) do 146 dB oraz system PULSE z układem wejściowym Dyn-X, inżynierowie z VDE wyelimi nowali praktycznie problem przesterowań. Żadna z badanych maszyn czy jakiekolwiek inne urządzenie z całą pewnością nie spowoduje przekroczenia tego zakresu. Dynamika wejść układu akwizycji Dyn-X eliminuje ponadto problem ustalania optymalnego zakresu pomiarowego przed każdym mierzonym cyklem pracy oraz przy określaniu poziomu tła akus tycznego. Unika się w ten sposób ryzyka popełnienia błędu i przyspiesza pomiary, nawet, gdyby regulacja zakresu miała odbywać się samoczynnie. Dr. Kloska kontynuuje, „Dzięki aparaturze z firmy Brüel & Kjær spełniamy wszystkie wymagania naszych klientów, możemy też bardzo szybko reali zować wszelkie nietypowe zlecenia, osiągając zaw sze najwyższą dokładność wyników. Cenimy sobie także dostępność wsparcia technicznego – przez telefon i na miejscu. To nie tylko kwestia naszej wy gody, ale jakości świadczonych usług i zgodnego z wymaganiami norm utrzymania sprzętu.” Z ŻYCIA WZIĘTE Nowy wymiar konsultingu – lokalizacja źródeł dźwięku, czyli gdzie szukać możliwości ulepszeń W laboratoriach VDE pomiary mocy akustycznej uzupełnione są ofertą lokalizacji źródeł dźwięku metodą natężeniową oraz beamformingu. Istniejący zestaw natężenia dźwięku rozszerzono o możliwość współpracy z aplikacją sytemu PULSE. Jest ona przydatna przy pomiarach z bliska małych lub średnich obiektów o charakterze stacjonarnym. Aplikacja beamformingu wykorzystuje matrycę 36 mikrofonów o średnicy 50 cm, zmodyfikowaną stosownie do potrzeb laboratorium VDE. Procedura pomiarowa przebiega łatwo i sprawnie dzięki czynnościom wykonywanym według komunikatów ekranowych, zorganizowanych w postaci paska zadań, poczynając od kalibracji, a na automatycznej ocenie wiarygodności wyników kończąc. Beamforming nie tylko dostarcza wyników w przysłowiowym „okamgnieniu”, lecz pozwala na prowadzenie pomiarów obiektów praktycznie dowolnych rozmiarów. Z akustycznego punktu widzenia mogą być stacjonarne, niestacjonarne lub nawet szybkozmienne i przejściowe. Wszystkie istotne źródła dźwięku mogą być szybko zidentyfikowane i sklasyfikowane dzięki faktowi, że aplikacja podaje rzeczywiste, kalibrowane poziomy dźwięku, a nie tylko ich względny rozkład na płaszczyźnie. Inżynierowie z Instytutu VDE mogą wskazać swoim klientom położenie źródeł dźwięku i do konać oceny opłacalności zajmowania się poszczególnymi z nich. Dr Kloska mówi, „Nasza usługa polega nie tylko na dostarczeniu sprawozdania. Pomagamy klientom w identyfikacji problemu i znalezieniu jego rozwiązania. Aplikacja lokalizacji źródeł dźwięku właśnie temu służy. Beamforming i oprogramowanie z firmy Brüel & Kjær doskonale nam służą”. VDE i Brüel & Kjær Instytut VDE przez dziesięciolecia uznawał firmę Brüel & Kjær za wiarygodnego partnera. „Najbardziej u nich cenimy profesjonalizm i wsparcie techniczne, wiarygodną i precyzyjną aparaturę oraz ogromne doświadczenie w jej produkcji i aplikacjach. Tylko firma Brüel & Kjær dysponuje tym wszystkim jednocześnie”, podsumowuje Dr Kloska. Mikrofony zamocowano do podwieszonego pod sufitem pierścienia, co ułatwia technikom zmianę ich położenia względem badanego obiektu. Brüel & Kjær w w w . b k s v . c o m 25 Z ŻYCIA WZIĘTE Inżynieria wsteczna w obliczaniu hałasu pochodzącego od wielkich hal przemysłowych Dipl.-Ing. Dirk Seeburg, Sachverständiger Schall- und Schwingungstechnik* W przypadku wielkich hal produkcyjnych, głównym źródłem hałasu emitowanego do środowiska są różnego rodzaju otwory w ich ścianach. Obliczeniowe prognozowanie rozkładu poziomów dźwięku w ich otoczeniu jest zadaniem bardzo trudnym. W poniższym przykładzie omówiono zastosowanie inży nierii wstecznej (wyjaśnienie na końcu artykułu), wspomagającej uzyskanie popraw nych wyników na podstawie danych z tylko jednego pomiaru hałasu. Widok sytuacyjny modelowanego obiektu: hala (jasno-szary obiekt) ze źródłem punktowym wewnątrz (ikona), źródłem powierzchniowym w otworze (żółta linia) i trzema pozycjami odbiorczymi (od 1 do 3) Weźmy za przykład budynek produkcyjny o wy miarach 130 x 50 x 50 m, posiadający jednolite ściany i jeden otwór (bramę wjazdową) o wymiarach 40 x 35 m, usytuowany pośrodku krótszego z boków. Jest to jedyne liczące się źródło hałasu na zewnątrz, gdyż tędy emitowany jest dźwięk pochodzący od pracujących wewnątrz maszyn i urządzeń. Norma DIN EN 12354-4 sugeruje (w aneksie o cha rakterze informacyjnym) wykonanie wewnątrz po miarów poziomów ciśnienia dźwięku, które należy poddać sumowaniu z zastosowaniem podanych poprawek. Celem tych czynności miałoby być zdefi niowanie źródła zastępczego, reprezentującego emisję hałasu przez wspomniany otwór z punktu widzenia otoczenia hali. Niestety, metoda ta nie zawsze gwarantuje uzyskanie wyników o zadowalającej dokładności – określone obliczeniowo źródło powierzchniowe może nie od zwierciedlać rzeczywistej sytuacji, szczególnie wtedy, gdy wymiary hali są duże, a maszyny generujące hałas stoją w znacznej odległości od otworu prowa dzącego na zewnątrz. Skutkiem tego będzie uzys kanie modelu, w którym poziom dźwięku będzie * TÜV NORD Umweltschutz GmbH & Co. KG Geschäftsstelle Rostock, Trelleborger Str. 15, 18107 Rostock 26 Brüel & Kjær B r ü e l & K j æ r – N r · 2 · 2 0 0 8 się zmniejszał zbyt szybko z odległością, a w kon sekwencji prognoza dla dalszego toczenia okaże się niedoszacowana Alternatywnie można posłużyć się metodą inżynierii wstecznej, dostępną w oprogramowaniu typ 7812 Lima, przeznaczonym do obliczeń i prognozowania hałasu w środowisku. Oferuje ono możliwość uzyskania znacznie dokładniejszych modeli. W celu sprawdzenia możliwości tej aplikacji, przy gotowaliśmy alternatywne rozwiązania: A) kalibrację wielkości opisujących źródło powie rzchniowe przez wykonanie pomiarów B) sporządzenie modelu otwartego budynku ze źródłem punktowym umieszczonym wewnątrz Poziomy charakteryzujące źródło określono przy pomocy algorytmu w programie Lima, działającego na zasadzie inżynierii wstecznej. Do obliczeń wprowa dzono wynik pomiaru, przeprowadzonego w punkcie oddalonym o 35 m od otworu (odbiornik 1). Dla przypadku B uwzględniono wpływ ścian, zakładając istnienie odbicia 3. rzędu. Dla obu modeli obliczono 3 pozycje odbiorcze, porównując je następnie z wynikami uzyskanymi z pomiarów sprawdzających. Z ŻYCIA WZIĘTE odległość (m) wynik pomiaru (dB) otwór jako źródło (model A) źródło wewnętrzne (model B) Odbiornik 1 35 66,3 66,3 66,3 Odbiornik 2 70 62,3 61,2 61,4 Odbiornik 3 127 58,2 55,7 57,5 Tabela 1: Poziomy zmierzone i obliczone w punktach położonych przed otworem Wykonując obliczenia dla miejsca oddalonego o 35 m od otworu, w modelu A otrzymano źródło powierzchniowe o emisji 71,8 dB/m². Źródło punktowe (model B) emituje 114,2 dB. Jak pokazano w Tabeli 1, różnice między modelem A i B wzrastają wraz z odległością. Dla 127 m odchylenie od rzeczywistego pomiaru wynosi tylko 0,7 dB dla B, ale już 2,5 dB dla A. Można zauwa żyć, że wynik uzyskany metodą B jest dokładniejszy. Biorąc pod uwagę, że odległość między osiedlami mieszkaniowymi i obiektami przemysłowymi jest zwykle znacznie większa, błąd określenia poziomu hałasu byłby w modelu A jeszcze większy. Dlatego duże znaczenie ma sposób prowadzenia obliczeń i wybór metody. Istnieją sytuacje, w których zas tosowanie normy DIN EN 12354-4 nie gwarantuje uzyskania dostatecznej dokładności. Metoda inżynierii wstecznej powinna być stosowana w przy padkach, w których modeluje się źródło usytuowane wewnątrz budynku i trzeba uwzględniać istnienie licznych odbić. Dokładność modelu można następnie ulepszać przez zwiększanie liczby nieznanych źródeł wewnętrznych i liczby pozycji pomiarowych w procesie inżynierii wstecznej. Dalsze informacje na temat najsilniejszego dostępnego narzędzia prognozowania hałasu znajdą Państwo na stronie www.bksv.com/7812lima Propagacja dźwięku na zewnątrz od źródła punktowego wewnątrz, odbicie 3. rzędu (model B) Więcej wiedzy na temat inżynierii wstecznej dostarczyć może Państwu publikacja „Reverse engineering: guidelines and practical issues of com bining noise measurements and calculations”, Manvell et al,. Proceedings of INTER-NOISE 2007. Ten dokument, podobnie jak wiele innych, znajdą Państwo w bibliotece wiedzy o pomiarach hałasu środowiskowego, dostępnej pod adresem www.bksv.com/ENMConferencePapers Brüel & Kjær w w w . b k s v . c o m 27 Z ŻYCIA WZIĘTE Zza kierownicy ciężarówki, czyli spełnia się jeden z amerykańskich snów Commercial Vehicle Group (CVG) specjalizuje się w produkcji kabin pojazdów. Skupiając się na zagadnieniach komfortu i bezpieczeństwa, jako elementach wpływających na zachowania i reakcje kierowców, cieszy się zasłużoną pozycją na rynku badań motoryzacyjnych. Brüel & Kjær pozostaje preferowanym dostawcą akcelerometrów, mikrofonów oraz rozwiązań z dziedziny lokalizacji źródeł dźwięku, testów materiałowych, analizy modalnej oraz pomiarów natężenia dźwięku, stosowanych w programie testów wibroakustycznych firmy CVG. CVG jest wiodącym w świecie dostawcą zintegro wanych rozwiązań wyposażenia kabin dla pojazdów użytkowych, czyli ciężarówek oraz maszyn rol niczych i budowlanych. Firma zatrudnia około 6400 osób w 38 fabrykach rozsianych po całym świecie. Odbiorcami ich wyrobów są firmy pro dukujące pojazdy, wśród nich International Truck, Freightliner, VOLVO/MACK, Komatsu i wiele innych, a także wielkie firmy przewozowe, eksploatu jące duże ciężarówki. Wśród powszechnie uznanych produktów CVG wyróżniają się układy amortyzu jące fotele oraz konstrukcje i wyposażenie kabin, w tym systemy schowków i przechowywania bagażu „Wciąż poszukujemy sposobów na poprawę naszej pozycji na rynku, zróżnicowanie oferty oraz pozys kanie nowych klientów, jako gwarancji rozwoju i ren towności firmy”, mówi Marvin Dunn, prezes firmy, zdobywca prestiżowej nagrody Entrepreneur of the Year Award, przyznawanej przez Ernst & Young. To oświadczenie dotyczy między innymi siedmiu przejęć innych firm, dokonanych na całym świecie na przestrzeni ostatnich czterech lat oraz otwarcie nowej siedziby w New Albany w stanie Ohio. W tym samym miejscu urządzono też nowoczesne centrum badawczo – rozwojowe, zajmujące się między innymi zagadnieniami z dziedziny wibroakustyki. Centrum badawczo – rozwojowe „W naszym centrum zajmujemy się pracami studial nymi, których wyniki wykorzystywane do opracowy wania prototypów systemów kabin, produkowanych w fabrykach na całym świecie”, mówi Logan Mullinix, wiceprezes ds. badań i rozwoju. „Wyposażenie cię żarówek długodystansowych obejmuje nie tylko fo tele, lecz całą infrastrukturę kabiny. Pełni ona funkcję mieszkania kierowcy na czas podróży, która może trwać tydzień lub dłużej. Jest zrozumiałe, że ocze kują oni komfortu co najmniej na poziomie ofero wanym przez samochody osobowe.” Logan kontynuu je, „W sprawach związanych z wibroakustyką obserwujemy pojawianie się nowych przepisów i wy magań. Decydując się na wybór firmy Brüel & Kjær jako naszego partnera oraz polegając na wiedzy naszych wykwalifikowanych inżynierów, czujemy się na siłach sprostać wymaganiom klientów”. 28 Brüel & Kjær B r ü e l & K j æ r – N r · 2 · 2 0 0 8 Z ŻYCIA WZIĘTE „W sprawach związanych z wibroakustyką obserwujemy pojawianie się nowych przepisów i wymagań. Decydując się na wybór firmy Brüel & Kjær jako naszego partnera oraz polegając na wiedzy naszych wykwalifikowanych inżynierów, czujemy się na siłach sprostać wymaganiom klientów” Pomieszczenia do pomiarów akustycznych „Laboratoria ośrodka wybudowano z myślą o przys pieszeniu i zwiększeniu wydajności programów ba dań elementów kabin, obejmujących określanie własności akustycznych oraz pomiary wnętrz. Spra wy te są przedmiotem naszej szczególnej troski”, wyjaśnia starszy inżynier Phil May. „Dla potrzeb testów istniejących wyrobów oraz projektowania nowych, na przykład wykładzin podłogowych, sufi tów, ścian i kokpitów, zastosowaliśmy najnowsze zdobycze akustyki przemysłowej – aplikacje oceny jakości dźwięku, lokalizacji jego źródeł, pomiary chłonności akustycznej oraz testy audytoryjne.” Dużym wyzwaniem jest połączenie lokalizacji źródeł dźwięku z testami drogowymi. W tym celu firma VCG wyposażyła się w unikatowe narzędzie w postaci sys temu sferycznego beamformingu. Jego zadaniem jest detekcja i lokalizacja niepożądanych dźwięków, na przykład skrzypnięć, pisków, a także poszukiwanie nieszczelności płata drzwi i temu podobne zagad nienia. „Ten system nie tylko identyfikuje źródła ha łasu, ale także dostarcza mapę ich rozkładu, sporzą dzoną od razu dla wszystkich kierunków dookoła,” wyjaśnia Phil. Dzięki temu programy badawcze w fir mie CVG charakteryzują się dużą wydajnością pracy oraz precyzją uzyskiwanych wyników. Kierowca w kabinie ciężarówki, przygotowany do nagrania z wykorzystaniem przyrządu SonoScout. Mikrofony umieszczone są w słuchawkach na jego głowie. Nagranie posłuży do późniejszych analiz jakości dźwięku. „Uruchamiając program badań akustycznych starannie przyjrzeliśmy się wszystkim dostawcom na rynku. Firma Brüel & Kjær dystansowała wszelką konkurencję w dziedzinie pomiarów matry cowych”, kontynuuje Phil. „Wykazali nie tylko pełne zrozumienie dla naszej sytuacji, lecz także zadeklarowali chęć uczestnictwa w programie bu dowy skonsolidowanego systemu pomiarowego. W naszym przypadku oznaczało to między innymi wy maganie, aby różne zadania z dziedziny akustyki realizowane były przez jedną platformę pomiarową”. W pełni wyposażone laboratorium firmy CVG za pewnia możliwości prowadzenia testów na wszystkich poziomach – od projektowania, przez weryfikację podzespołów i usuwanie usterek po kontrolę jakości. niemniej jednak większa część ich skarg dotyczy hałasu wewnętrznego, będąc nawet powodem ma sowych rezygnacji z pracy w przypadku użytkowania przez przewoźników pojazdów z kabinami niskiej jakości. „W tej sytuacji firma CVG dostrzega znaczenie zajmowania się zagadnieniami dźwięku i drgań dla zwiększenia konkurencyjności swoich rozwiązań i zadowolenia ich użytkowników. Odno simy sukcesy, gdyż jesteśmy przekonani do ciągłego rozwoju. Nie przerywamy też procesu wyposażania się w nowoczesną aparaturę pomiarową i korzystania z wszelkich rozwiązań, wyznaczających przyszłość wibroakustyki w przemyśle motoryzacyjnym,” podsumowuje Logan. Problemy przyszłości Ocenia się, że projektowanie nowych konstrukcji będzie w przyszłości polegało na szczególnym uwzględnieniu zagadnień zużycia paliwa oraz komfortu kierowcy. W pierwszym przypadku firma CVG zajmuje się kwestiami aerodynamiki oraz analizą modalną, w celu zapewnienia poprawnej i bezpiecznej współpracy podzespołów kabiny. Zna lezienie relacji między własnościami akustycznymi i pracą kierowców nie jest może takie oczywiste, 50 kanałowy system sferycznego beamformingu, umieszczo ny na miejscu kierowcy. W jednym podejściu nakreśli dookólną mapę rozkładu dźwięku w kabinie Wiceprezes ds. badań i rozwoju Grupy Pojazdów Użytkowych Logan Mulinnix (z lewej) oraz starszy inżynier wibroakustyk Phil May Brüel & Kjær w w w . b k s v . c o m 29 NOWOŚCI „Latam, śpiewam, pełen serwis”* „Full service” albo „pełen serwis” to wyrażenia często nadużywane w języku potocznym i handlu. Szczególnie przykre, kiedy konsekwencje ewen tualnego nadużycia dotykają nas materialnie lub moralnie. Należy jednak zauważyć, że istnieją przypadki, kiedy nawet w dosłownej interpretacji nie będzie to przesada. Oto Global Application Research Center, ośrodek, w którym pełen serwis to czysta rzeczywistość. Regionalne biuro firmy Brüel & Kjær dla obszaru Wielkich Jezior Amerykańskich (Great Lakes Re gional Office) w Detroit, Michigan jest unikatowe z tego powodu, że pełni nie tylko rolę zwykłego przedstawicielstwa, lecz prowadzi usługi pomiarowe i prace inżynierskie o zasięgu globalnym. Application Research Center (ARC), ośrodek opisywany już w na szym czasopiśmie, jest owocem współpracy trzech liderów rynku: Material Science Corporation, Link Engineering Company i firmy Brüel & Kjær. ARC to najnowocześniejszy tego typu ośrodek, wyposażony w najnowszą aparaturę i zatrudniający personel o doświadczeniu w branży obliczanym w su mie na ponad 100 lat. Zespół ponad 20 fachowców składa się z zatrudnio nych na pełen etat konsultantów, inżynierów aplika cyjnych oraz silnej grupy odpowiedzialnej za zarzą dzanie projektami. Szefem zespołu firmy Brüel & Kjær jest dr inż. Jim Thompson, pełniący także funkcję regionalnego dyrektora sprzedaży. Jego doświadczenie zawodowe to 30 lat pracy w branży wibroakustycznej (ang. NVH – Noise, Vibration, Harshness). Zespół Biura Regionu Wielkich Jezior i ośrodek ARC wykazały się już wielką efektywnością w po mocy udzielanej klientom w rozwiązywaniu ich problemów z zakresu wibroakustyki. Mimo, że więk szość programów realizowanych w ośrodku ukierun kowanych jest na motoryzację, jego klienci są znacznie bardziej zróżnicowani, a część z nich reprezentuje całkiem inne specjalności. Wśród nich można wymienić producentów komputerów, urządzeń AGD i wielu innych. Craig Kauzman, szef działu testów w firmie Tennant mówi, „korzystając z usług ARC mogliśmy znacznie skrócić czas wykonania niezbędnych pomiarów i dotrzymać przyjętego har monogramu. Oprócz okazji do skorzystania z na prawdę nowoczesnej aparatury, po stronie zysków zaliczyliśmy kontakt z personelem dysponującym wiedzą i doświadczeniem”. ARC unikatowo oferuje dostęp do technik testowych, zazwyczaj nieobecnych jednocześnie w tym samym miejscu. Na przykład można tam znaleźć pomieszcze nia do testów przenikalności akustycznej, przystoso wane do badania elementów pionowych i poziomych, pomieszczenia pogłosowe, komory bezechowe i bez echowe o powierzchniach odbijających, umieszczony w jednej z nich dynamometr do badania kompletnych pojazdów, wyposażony w napęd na 4 koła, oraz trzy dynamometry do testowania hamulców. Wszystko to pod jednym dachem. Dla wielu klientów połączenie doskonałego wyposa żenia, wiedzy i doświadczenia personelu oraz apara tury i oprogramowania z firmy Brüel & Kjær okazało się bardzo wartościowe. Jim ponadto odkrył, że ko rzystanie z usług ośrodka może być doskonałą okazją do porównania wyników pomiarów uzyskiwanych tamże z otrzymywanymi za pomocą własnej apara tury, na przykład używanej rutynowo w procesie kontroli jakości. Zamykając kolejny projekt zlecony w ARC, David Howard, szef badań sprzętu w fir mie Husqvarna Construction Products, podsumował, „to było niezwykle wartościowe doświadczenie. Jakość otrzymanych danych, połączona z udzielonym wsparciem oraz demonstrowaną wiedzą, doświad czeniem, gościnnością, zaleceniami na przyszłość i for mą sporządzenia sprawozdania mogą być ocenione wyłącznie jako doskonałe” * niestety, położenie przedmiotu opisu względem Polski skłania do kolejnego cytatu ze Shreka: „daleko jeszcze?” 30 Brüel & Kjær B r ü e l & K j æ r – N r · 2 · 2 0 0 8 W innych przypadkach personel ośrodka mógł służyć radą i pomocą klientom o zasięgu międzynarodowym. W jednym z ostatnich programów poddano badaniom samochód, który miał zostać wprowadzony na rynek, ale stwierdzono, że dźwięk wewnątrz nie osiąga posta wionych na etapie projektowania celów. Wykorzys tując symulator wibroakustyczny firmy Brüel & Kjær zespół był w stanie zidentyfikować przyczyny roz bieżności. Nie bez znaczenia pozostaje fakt, że nie tylko zidentyfikowano problem, ale dostarczono sugestii na temat sposobu jego rozwiązania i, co może najważniejsze, osiągnięto cel bez naruszania przyję tego harmonogramu. Dalszych informacji, w tym na temat możliwości odwiedzenia ośrodka, udziela Jim Thompson, dostępny pod adresem [email protected]. Narzędzia wspomagające projektowanie wibro akustyczne, dostępne w ARC, obejmują: • Jakość dźwięku (Sound Quality) i testy audytoryjne • Dynamometry do badania hamulców • Pomieszczenie testów porównawczych • Sekcję pomiarów przenikalności akustycznej, składającą się z: – Komór bezechowych i bezechowych z powierz chnią odbijającą – Pomieszczenia pogłosowego – Cichego pomieszczenia pogłosowego – Sekcji analizy danych • K omorę bezechową do testów dynamiki strukturalnej • Dynamometr z napędem na cztery koła w po mieszczeniu bezechowym • Warsztaty przygotowawcze dla pojazdów Z ŻYCIA WZIĘTE Symulator głowy i torsu „preferowanym uchem telefonii” – czyli wkład firmy Brüel & Kjær w prace nad normami Działalność ITU-T polega na tworzeniu i wprowadzaniu międzynarodowych norm dla telekomunikacji, w czym od wielu lat bie rze udział także firma Brüel & Kjær. Przepro wadzone niedawno, zakrojone na szeroką skalę badania międzylaboratoryjne dotyczy ły wykonywania pomiarów impedancji akus tycznej. W ich trakcie porównano wyniki uzyskane przy użyciu symulatorów głowy i tor su (manekinów) firm Brüel & Kjær i Head Acoustics oraz otrzymane na podstawie prób z udziałem stu osób. Jednoznacznie stwier dzono, że, uwzględniając kilka zastrzeżeń, manekin firmy Brüel & Kjær najlepiej odwzo rowuje człowieka w tego typu pomiarach. Pomiar impedancji na manekinie firmy Brüel & Kjær z uchem typu 3.3 ITU-T, czyli International Telecommunication Union – Telecommunication Standardisation Sector Siedziba ITU znajduje się w Genewie, w bezpośred nim sąsiedztwie budynku ONZ. Organizacja zrzesza około 190 państw, posiadając ponad 700 członków – sekcyjnych i stowarzyszonych. W kwestii działalności związanej z telekomunikacją i technikami informatycz nymi, ITU jest najważniejszą agendą Narodów Zjedno czonych. To dzięki niej powstają wszystkie dotyczące tych dziedzin międzynarodowe normy i zalecenia. Firma Brüel & Kjær bierze udział w pracach grupy studialnej 12 (ITU-T SG12). Rekomendacje pow stające w tym gremium dotyczą metodologii testów transmisji mowy dla telefonów stacjonarnych i komór kowych, zestawów nagłownych, słuchawek, zestawów głośno mówiących oraz kolejnych generacji telefonii VoIP. Jako dostawca kompletnych systemów do testów telefonów oraz wszystkich niezbędnych akcesoriów, przetworników i sprzęgaczy – manekinów, sztucznych ust i uszu oraz mikrofonów, Brüel & Kjær uczestniczy w działalności grupy od ponad 20 lat, wespół z wiodą cymi wytwórcami telefonów, terminali sieciowych i temu podobnych urządzeń. Pomiar impedancji na manekinie firmy Head Acoustic z uproszczonym uchem typu 3.4 Prace normalizacyjne - ITU-T SG12 Pytanie 5 Kwestia sztucznych uszu jest domeną Pytania 5 (Question 5) w ramach SG12. Każde pytanie (zagadnienie), z ogólnej liczby 12, ma sprawozda wcę, odpowiedzialnego za prace administracyjne. Jest on jednocześnie przewodniczącym, odgry wającym ważną rolę w trakcie negocjacji, nieunik nionych w razie powstania różnicy zdań. Jego pozycja wymaga bezstronności i zajmowania neutral nego stanowiska. Ma przy tym duży wpływ na przebieg prac i pozostaje w kontakcie z najważ niejszymi osobami w środowisku przemysłu. W przypadku Pytania 5 sprawozdawcą jest Luc Madec z Brüel & Kjær France. Nowe zalecenia lub aktualizacje ITU-T nie powstają z dnia na dzień, co ilustruje opisana niżej historia. Wszystko zaczęło się od spotkania grupy 12 w paź dzierniku roku 2005. Wtedy to kanadyjski wy twórca, Nortel, zaproponował „kosmetyczną” zmianę w Rekomendacji ITU-T P. 57, która opisuje sztuczne uszy, których należy używać w po miarach telefonów. Nortel sugerował umieszczenie tamże następującego zdania: Pomiar impedancji z udziałem człowieka Brüel & Kjær w w w . b k s v . c o m 31 Z ŻYCIA WZIĘTE !VERAGEOFHUMANMEASAT.ORMALAPFORCEVERSUS :A W-AGNITUDE &ROMLOW.TO HIGHPRESSURE. &REQUENCY(Z „W przypadku rozbieżności w wynikach pomiarów z użyciem różnych symulatorów ucha, za wiążący należy uznać wynik uzyskany przy pomocy ucha typu 3.3” Typ 3.3 to sztuczne ucho zainstalowane wewnątrz sy mulatora głowy i torsu typ 4128 z firmy Brüel & Kjær. Konkurencyjna firma Head Acoustic, której mane kin ma ucho typu 3.4, nie była zachwycona tym po mysłem, silnie się sprzeciwiając, wespół ze swoimi lojalnymi stronnikami. Prace normalizacyjne organizacji ITU-T oparte są na zasadzie konsensusu. Jeśli nie można go osiąg nąć, nie podejmuje się żadnych decyzji. Dlatego mimo wcześniejszego przedstawienia przez firmę Brüel & Kjær i innych uczestników wyników badań, wskazujących na fakt, że ucho typu 3.3 bardziej realistycznie odwzorowuje żywego człowieka w sen sie impedancji akustycznej, argumenty te nie zostały powszechnie uznane i nie zdecydowano się na rewizję dokumentu Rec. P.57. Badania międzylaboratoryjne, po angielsku określane jako „Round Robin test”, polegają na przeprowadzeniu w różnych, niezależnych laborato riach szeregu identycznych testów w celu porównania ich wyników, używając tej samej aparatury. Uczestnicy i przedmiot badania Uzgodniono, że próba przeprowadzona zostanie na około 40 kobietach i 40 mężczyznach w różnym wieku i różnej narodowości, zaś udział weźmie 7 laboratoriów: • Nokia • Nortel • Uniden American Corporation • AST Technology Labs • Motorola • Head Acoustics • Brüel & Kjær Ewentualna zmiana, ustalająca typ 3.3 jako preferowany, miałaby dość duży wpływ na świat pomiarów telekomunikacyjnych. W takim razie, jeśli jeden typ jest zalecany, czy inne w ogóle powinny być nadal wymieniane w dokumentach normalizacyjnych? ITU-T inicjuje badania międzylaboratoryjne Propozycja firmy Nortel stała się przedmiotem poważnej debaty podczas spotkania w październiku 2005 roku. W rezultacie postanowiono przepro wadzić szeroko zakrojone badania międzylabora toryjne, porównujące typ 3.3 i typ 3.4 z uśrednioną impedancją akustyczną, będącą wynikiem pomiarów z udziałem ludzi. System PULSE w aplikacji do pomiarów impedancji 32 !VERAGEOFHUMANMEASAT.ORMALAPFORCEVERSUS :A W-AGNITUDE Porównanie wyników pomiarów uzys kanych w przypadku ucha ludzkiego i normalnej siły docisku oraz sztucznych uszu – typu 3.3 (z prawej) i 3.4 (z lewej) z dziewięcioma wartościami siły docisku. Szerokość niebieskiej linii odpowiada przedziałowi ufności 95 % dla średniego wyniku pomiaru uzyskanego w zakresie częstotliwości Brüel & Kjær B r ü e l & K j æ r – N r · 2 · 2 0 0 8 &ROMLOW.TO HIGHPRESSURE. &REQUENCY(Z Analiza danych w firmie Nokia Firma Nokia zaoferowała przeprowadzenie analizy statystycznej wyników pomiarów. Wprowadzono 3 grupy wiekowe, 20 – 35, 36– 49 i ponad 50 lat, starając się maksymalnie zróżnicować narodowości oraz unikać osób mających rozpoznaną utratę słuchu. Zastosowane następnie standardowe metody analizy statystycznej. Z ŻYCIA WZIĘTE Zestaw spakowany do wysyłki Sonda impedancyjna dopasowana kształtem do telefonów komórkowych, której używano we wszystkich pomiarach Koordynacja i wyposażenie pomiarowe – firma Brüel & Kjær Firma Brüel & Kjær koordynowała badania międzylaboratoryjne, które przeprowadzono między wrześniem 2007 roku i majem 2008 roku. Firma Brüel & Kjær skonstruowała też i dostarczyła w pełni zautomatyzowaną aplikację systemu PULSE, wykorzystującą analizator SSR (Steady State Res ponse), sondę impedancyjną oraz różne akcesoria. Wyniki W sumie przebadano 106 osób i porówano z dwo ma typami manekinów. Firma Nokia przedstawiła wyniki podczas sesji ITU-T w maju 2008 roku. Najważniejsze z nich przedstawiono graficznie na stronie 30. Można zauważyć, że niebieska krzywa, reprezentująca uśredniony wynik uzyskany w po miarach ludzi jest całkiem blisko charakterystyki ucha typu 3.3, szczególnie w zakresie od 100 Hz do 4 kHz. Ten zakres, określany jako wąskopasmowy, pokrywa najważniejsze składowe ludzkiego głosu Po prezentacji firmy Nokia odbyła się długa dys kusja, po czym, wobec dowodów dostarczonych w wyniku przeprowadzonych badań, osiągnięto konsensus i przyjęto następującą deklarację: „W przypadku rozbieżności w wynikach pomiarów z użyciem różnych symulatorów ucha, za wiążący należy uznać wynik uzyskany przy pomocy ucha typu 3.3” stanowczo wytkniętych przez delegację niemiecką, zmiana jej treści nie nastąpi przed terminem kolejnego spotkania ITU-T. Podsumowując, należy zauważyć, że prace nor malizacyjne to proces długotrwały, wymagający ciągłego wysiłku i dość wolno postępujący. Z drugiej strony, przyjęte wnioski i postanowienia pozostają w mocy przed dziesięciolecia. Można to nazwać inwestycją długoterminową. Należy podkreślić, że powyższe uznano za obo wiązujące jedynie w zakresie częstotliwości od 100 Hz do 4 kHz. Prace normalizacyjne inwestycją długoterminową W ten sposób „jedno krótkie zdanie”, zasugerowane przez firmę Nortel w 2005 roku, znalazło się w końcu w dokumencie ITU-T Rec. P.57. Prace nad tym zajęły 3 lata. Samo zdanie nie zostanie jednak umieszczone w treści stosownej normy przed rokiem 2009. Z powodu pewnych uchybień formalnych, Typowy wykres funkcji impedancji z systemu PULSE Brüel & Kjær w w w . b k s v . c o m 33 Z ŻYCIA WZIĘTE 50 lat National Aerospace Laboratories Indyjska instytucja, znana pod nazwą National Aerospace Laboratories (NAL), będąca uznanym w świecie ośrodkiem ba dawczo – rozwojowym, obchodzi w tym roku 50 lat istnienia. Do ostatnich 40 lat jej historii zalicza się współpraca z firmą Brüel & Kjær, dostawcą aparatury pomiarowej. Jednym z naj nowszych nabytków jest system akwizycji i analizy danych PULSE™. NAL z siedzibą w Bangalore jest agendą Indyjskiej Rady ds. Badań Naukowych i Przemysłowych (CSIR – Council of Scientific and Industrial Research of India). Instytucja ta początkowo nosiła nazwę National Aeronautical Laboratory, po pew nym czasie zmieniając ją na obecnie używaną, co miało podkreślić zaangażowanie w indyjski program kosmiczny, interdyscyplinarną tematykę badań i zna czenie w świecie. przez firmę Brüel & Kjær, poczynając od mikro fonów i akcelerometrów, na generatorach, filtrach i analizatorach częstotliwości kończąc. Najnowsze wyposażenie laboratoriów akustycznych, w tym pomieszczenia testowego o objętości 1100 m3, również pochodzi z firmy Brüel & Kjær. Inżynie rowie zajmujący się testami w ramach programu budowy satelitów mają obecnie do dyspozycji kilka systemów PULSE. Przez 50 lat istnienia NAL brały czynny udział w programach indyjskiego sektora obronnego, prze mysłu lotniczego i badań kosmicznych. Dotyczyły one między innymi rozwoju konstrukcji silników i podzespołów. W tej chwili w centrum uwagi jest oczywiście system PULSE, ale dr M. Ranjan, szef laboratorium, pamięta dawne czasy, kiedy jego miejsce zajmował typ 2131, pierwszy na świecie całkowicie cyfrowy analizator z filtrami 1/n oktawy. „Ciągle za nim tęsknię”, narzeka dr Ranjan. Sam jest w stanie opo wiedzieć mnóstwo historii o tym, jak przyrządy z firmy Brüel & Kjær pomagały rozwiązywać kolejne problemy, na przykład identyfikować po tencjalne awarie wywołane zmęczeniem materiału, na jakie narażony był wystrzeliwany satelita z po wodu ekspozycji na hałas towarzyszący startowi rakiety nośnej. Bogato wyposażone laboratoria NAL to między innymi ośrodek badań pełnoskalowych, przezna czony do prób zmęczeniowych i pomiarów akustycznych. W obu przypadkach, przez ostatnie 40 lat, wyposażenie pomiarowe dostarczane było Prace z zakresu akustyki w NAL nie dotyczą tylko lotnictwa i astronautyki. Instytucja ta zajmuje się także certyfikacją w ramach Central Pollution Control Board (Centralnej Komisji Kontroli Ska żeń). Mierniki i analizatory poziomu dźwięku z firmy Brüel & Kjær uczestniczą w walce z hałasem i związanymi z nim problemami. Przyziemnym, ale istotnym problemem, jakim zajmowano się na zlecenie rządu, były prace nad przepisami doty czącymi fajerwerków i petard! Firma Brüel & Kjær dostarcza aparaturę pomiarową od ponad 40 lat – generatory szumu, multipleksery, filtry, woltomierze w siedzibie NAL… 34 … gdzie obecnie najważniejszy jest PULSE. Brüel & Kjær B r ü e l & K j æ r – N r · 2 · 2 0 0 8 NOWOŚCI I-deas Minęło już ponad 2 lata od czasu, gdy firma Brüel & Kjær wespół z kanadyjskim partne rem Maya Heat Transfer Technologies do konały przejęcia produktu I-deas Test od firmy MTS Systems. Od tego czasu nie sta liśmy w miejscu! I-deas Test ciągle się rozwija i coraz bardziej integruje z systemem PULSE. Arkusz z tabelarycznym podglądem kanałów Zmiany, zmiany Po rozwiązaniu problemów związanych z wersją 12.0 oprogramowania I-deas, postanowiliśmy spojrzeć dalej w przyszłość i wespół z klientami zaplanować dalszy rozwój. Większość ze zgłoszonych usprawnień umieszczono w planach dla wersji 13.0. Należy wspomnieć, że z pewnych powodów nastąpiła przy tym zmiana numeracji wersji i 13 zastąpiono numerem 5.0, który będzie odtąd obowiązywać. Przesuwając granice Na szczycie listy życzeń był tabelaryczny podgląd nastaw kanałów, podobny do już zastosowanego w oprogramowaniu systemu PULSE typ 7708 Data Recorder. To było dość poważne zadanie, gdyż interfejs użytkownika w oryginalnym oprogramowa niu I-deas nie był dostatecznie elastyczny, aby poprawnie współpracować z arkuszem kalkulacyj nym otwartym w głównym oknie. Podjęliśmy wyzwanie i tabelaryczna lista kanałów pojawi się w wersji 5.0 jako CTS – Channel Table Spread sheet. Rozwiązanie w postaci tabeli jak w arkuszu kalkulacyjnym dublować będzie funkcjonalność nastaw, rozsianych w różnych miejscach interfejsu użytkownika, prezentując wszystko „na pierwszy rzut oka” i pozwalając na dokonywanie zmian. Dodanie CTS pozwoli na obsługę innych funkcji w przypadku podłączenia części sprzętowej z sys temu PULSE. Dotychczas były one niedostępne dla użytkowników oprogramowania I-deas. Wśród nich wymienić należy coś tak „oczywistego”, jak TEDS (Transducer Electronic Data Sheets). CTS odczytuje dane TEDS i wyświetla je w tabeli, wprowadzając jednocześnie do bazy danych przetworników oprogramowania I-deas. Jedno cześnie dokonywane są prawidłowe nastawy – System PULSE o 721 kanałach, największy z dotąd wyprodukowanych przedwzmacniacz, zasilanie, filtr itd. Usuwa to konieczność wprowadzania tych danych ręcznie, co przy bardziej rozbudowanych systemach pozwoli oszczędzić do 60 % czasu, poświęcanego dotąd na zestawianie pomiaru. CTS obsługiwać będzie inne przydatne funkcje, na przykład sterowanie wentylatorem chłodzącym i przełączanie między próbkowaniem 16 i 24 bito wym. Wprowadzono ponadto szereg usprawnień o mniejszym znaczeniu, ograniczających pracochłon ność i ryzyko popełnienia błędu. Możliwe będzie jednoczesne otwieranie wielu plików z danymi, przeglądarka plików będzie zapamiętywać ostatnio używaną ścieżkę dostępu, zaś nagłówek pliku eksportowanego do arkusza kalkulacyjnego obejmie komplet informacji. Testem działania CTS i możliwości rozbudowy był zestawiony na próbę system PULSE o 721 kana łach, jak dotąd największy ze wszystkich kiedy kolwiek zbudowanych. Testy wersji 5.0 odbyły się pomyślnie. Połączenie się z układem kaset i odczy tanie danych TEDS zajęło 16 sekund, po czym system był gotowy do akwizycji danych. Osiągi oraz szybkość działania były zadowalające nawet przy użyciu zupełnie przeciętnego komputera. (www.bksv.com/worldslargestpulsesystem) Decyzje na przyszłość W tym roku firma Brüel & Kjær wprowadziła na rynek nową platformę akwizycji danych o nazwie LAN-XI (szczegóły na stronie 8). Z przyjemnością ogłaszamy, że oprogramowanie I-deas obsługiwać będzie nie tylko starą i nową platformę z osobna, lecz także układy mieszane., składające się z modułów LAN-XI i IDAe. Ci z Państwa, którzy już użytkują kasety IDAe z opro gramowaniem I-deas, będą mieli swobodny wybór kierunku rozbudowy. Obsługa LAN-XI pojawi się wraz z wersją 6.0 w końcu 2008 roku. Brüel & Kjær w w w . b k s v . c o m 35 %:R BW 0929 – 11 B HEADQUARTERS: DK-2850 Nærum · Denmark · Telephone: +4545800500 Fax: +4545801405 · www.bksv.com · [email protected] Brüel & Kjær Polska Sp. z.o.o. ul. Goraszewska 12, 02910 Warszawa · tel.: (22) 858 93 92 (22) 816 75 56, (22) 816 75 57 · faks: (22) 858 82 21 [email protected]