20 - Akademia Morska – Wydział Mechaniczny

Transkrypt

20 - Akademia Morska – Wydział Mechaniczny
AKADEMIA MORSKA w GDYNI
WYDZIAŁ MECHANICZNY
PROGRAM NAUCZANIA
Studia niestacjonarne stopnia pierwszego
Kierunek:
Specjalność:
Mechanika i budowa maszyn
EKSPLOATACJA SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
GDYNIA 2008
Programy zatwierdzone Uchwałą Rady Wydziału Mechanicznego z dnia 21. 06. 2007 r.
Program spełnia wymagania odnośnie standardów kształcenia dla kierunku „Mechanika i
budowa maszyn” zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia
12 lipca 2007 roku w sprawie standardów kształcenia dla poszczególnych kierunków oraz
poziomów kształcenia.
Program spełnia wymagania (dział maszynowy w specjalności mechanicznej na poziomie
operacyjnym) zawarte w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 13 lipca 2005 roku
w sprawie programów szkoleń i wymagań egzaminacyjnych w zakresie kwalifikacji
zawodowych marynarzy (Dz. U. Nr 173, poz. 1445)
Program (dla specjalności ESO) spełnia wymagania Konwencji STCW’78/95
Międzynarodowej Organizacji Morskiej [International Maritime Organization]
Programy autorskie opracowane przez nauczycieli akademickich Akademii Morskiej w Gdyni prowadzących
przedmioty zostały wydrukowane na prawach rękopisu.
Zebrał i opracował:
dr inż. Jerzy Herdzik prof. nadzw. AM
2
Spis przedmiotów
Strona
L.p.
Nazwa przedmiotu
4
1 Język angielski *
8
2 Podstawy informatyki
10
3 Bezpieczeństwo pracy i ergonomia
12
4 Matematyka I, II, III
15
5 Fizyka I, II, III
18
6 Mechanika techniczna * I, II
21
7 Wytrzymałość materiałów I, II
24
8 Mechanika płynów*
26
9 Grafika inżynierska * I,II,III
29
10 Podstawy eksploatacji maszyn
32
11 Podst. konstrukcji maszyn + CAD I,II,III
37
12 Nauka o materiałach * I,II,III
41
13 Podst. inżynierii wytwarzania I,II,III
44
14 Termodynamika techniczna* I,II
47
15 Elektrotechnika i elektronika * I,II
50
16 Automatyka i robotyka*
52
17 Metrologia i systemy pomiarowe
54
18 Ochrona środowiska*
56
19 Technologia remontów*
59
20 Budowa i teoria okrętu*
61
21 Siłownie okrętowe* I, II,III
64
22 Zarządzanie bezp. eksploatacją statku*
66
23 Okrętowe silniki tłokowe* I,II,III
69
24 Kotły okrętowe* I,II
72
25 Turbiny okrętowe*
74
26 Masz. i urządzenia okrętowe* I,II,III
78
27 Chłodnictwo i klimatyzacja* I,II
82
28 Elektrotechnika i elektronika okrętowa* I,II
85
29 Automatyka okrętowa*
87
30 Chemia wody, paliw i smarów*
89
31 Symulator siłowni okrętowej*
91
32 Eksploatacja siłowni z silnikami tłokowymi**
93
Eksploatacja siłowni turbinowych**
95
33 Praktyki morskie lub równoważne I,II,III
97
34 Seminarium dyplomowe
98
35 Praca dyplomowa
99
36 Sylwetka absolwenta
* - przedmioty konwencyjne wg STCW 78/95
** - przedmioty do wyboru
- treści kształcenia zgodne z konwencją STCW zaznaczono w programach czcionką – kursywą
3
1
Przedmiot:
JĘZYK ANGIELSKI
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
II
III
IV
V
VI
VII
Liczba godzin
w semestrze
20
20
20
20
20
20
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
20
20
20
20
20
20
-
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Przedmiot bazuje na wiedzy przekazywanej w ramach przedmiotów zawodowych, umożliwia
komunikację
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
słownictwo zawodowe w zakresie nazw narzędzi, urządzeń, części maszyn, awarii systemów
okrętowych siłowni i niesprawności, komend i poleceń, rozkładów alarmowych, instrukcji obsługi
sprzętu awaryjnego, dokumentacji technicznej; wykazać bierną znajomość języka angielskiego
(tłumaczenie na język polski wszystkich tekstów, w tym technicznych omawianych w trakcie zajęć)
UMIEĆ
rozumieć polecenia i komendy wydawane ustnie oraz instrukcje związane z utrzymaniem, przeglądem
i naprawą urządzeń, z bezpieczeństwem załogi i statku, prowadzić dialog i wypełniać typowe
formularze aplikacyjne, formularze zamówień i specyfikacji remontowych, arkuszy pomiarowych i
weryfikacji części. Wykazać czynną znajomość języka angielskiego (tłumaczenia na język angielski
poprawnie gramatycznie), umiejętność wypowiedzi na ogólne tematy w zakresie języka technicznego i
sytuacji dnia codziennego. Napisać list motywacyjny oraz CV. Zaliczyć test Marlins’a.
LITERATURA
1. Buczkowska W., “English across Marine Engineering “, Fundacja Promocji Przemysłu
Okrętowego i Gospodarki Morskiej, Gdańsk 2003;
2. Blakey T.N., “English for Maritime Studies”, Prentice Hall, 1997;
3. P. van Kluiyven International Maritime Language Program, podręcznik + CD, Alkmar 2005;
4. White L., “Engineering workshop”, Oxford, 2003;
5. Puchalski J., ”Ilustrowany angielsko – polski słownik marynarza”, Trademar 2003
6. Glendinning E i N “Electrical and Mechanical Engineering”, Oxford, 2004;
7. M.Gunia M., K.Mastalerz K., “Workshop on English for Mechanical Engineering Students”,
AM Szczecin 2004;
8. program komputerowy MarEng. Learning Tool, projekt unijny 2007;
9. Safety Digest – wybrane artykuły;
10. Murphy R., “English Grammar in Use”, Cambridge University Press, 2004;
11. Engine Room Simulator – silniki, Unitest, Gdańsk;
12. Lutzer J., Spincic A. “English in Marine Engineering Communication”, Rijeka 2001.
4
JĘZYK ANGIELSKI
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR II
1.
2.
3.
4.
Powtórzenie podstaw z gramatyki j. angielskiego :
czasownik to be, have wyrażenie ‘there is’ , liczebniki
główne i porządkowe, zaimki osobowe, przymiotniki,
zaimki dzierżawcze, rzeczowniki – liczba mnoga,
tworzenie i użycie czasów Present Simple, Present
Continuous, Present Perfect, Future Simple, Past
Simple.
Części statku. Dane statku : wymiary kadłuba, tonaż,
linie ładunkowe, właściwości morskie statku,
rozplanowanie statku, zaświadczenia statku np.
klasyfikacyjne, typy statków, załoga statku.
Porozumiewanie się w prostych sytuacjach życia
codziennego, np.
- udzielanie informacji o sobie,
- przedstawianie się i rozmowa towarzyska,
- pytanie o drogę i udzielanie wskazówek,
- rozmowy telefoniczne,
- opis zainteresowań,
- opis czynności codziennych, przeszłych, przyszłych,
- umiejętność podawania godzin, dat, liczb,
wymiarów, ułamków, procentów,
cen, numerów
telefonów., adresów mailowych.
Podstawy fonetyki angielskiej
RAZEM:
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
8
8
6
6
4
4
2
20
2
20
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR III
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Materiały techniczne,
własności materiałów,
testowanie materiałów.
Obróbka metali, odlewania, kucie, spawanie, toczenie,
frezowanie, szlifowanie, obróbka cieplna.
Narzędzia ich zastosowanie.
Skale temperatury i angielskie jednostki.
Tworzenie i użycie czasów przeszłych, przyszłych i
teraźniejszych.
Tworzenie i użycie czasów przeszłych i przyszłych i
teraźniejszych oraz wprowadzenie strony biernej w
oparciu o słownictwo techniczne.
Rozwijanie umiejętności posługiwania się językiem
angielskim w mowie w zakresie technicznej
problematyki:
- z czego to jest zrobione
- czytanie instrukcji
- wielkie konstrukcje świata
- piękno mikrotechnologii
- robotyka
3
3
3
3
4
1
3
4
1
3
3
3
5
5
5
-
„inteligentne” materiały.
RAZEM:
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
20
Liczba
godzin
20
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR IV
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
Parametry silnika.
Rodzaje głównych jednostek napędowych.
Silnik i jego praca, zasada działania silnika
dwusuwowego i czterosuwowego.
Budowa silników spalinowych : części stacjonarne,
części ruchome:
tłoki i pierścienie
tłokowe,
korbowody, wały korbowe, wałki krzywkowe, łożyska.
Opis działania poszczególnych maszyn w siłowni i
systemów oraz ich nazewnictwo.
Rozwijanie umiejętności posługiwania się jęz.
angielskim w mowie i piśmie w ramach eksploatacji
siłowni okrętowej:
- opis wadliwego funkcjonowania urządzeń,
- przekazywanie informacji dotyczących awarii i
napraw w siłowni,
- zasięganie informacji na temat remontu , terminu ,
wizyty rzeczoznawcy,
wymiany części, odbioru prac,
- specyfikacje remontowe, raporty .
Rozwijanie
umiejętności
posługiwania
się
konstrukcjami w stronie biernej w piśmie w oparciu o
komputerowe ćwiczenia gramatyczne oraz autentyczne
instrukcje obsługi.
Wprowadzenie i tworzenie zdań warunkowych typu I w
oparciu o słownictwo techniczne.
Ćwiczenia rozwijające umiejętności komunikacyjne –
w tym tworzenie pytań ogólnych, szczegółowych oraz
pytań o podmiot.
2
1
2
2
1
2
5
5
3
3
3
3
2
2
2
2
RAZEM:
20
20
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR V
20.
21.
22.
23.
24.
25.
Zawory, rurociągi i pompy – nazewnictwo, typy.
Mechanizmy
pomocnicze,
system
paliwowy,
specyfikacja paliwa, olejów, zamówienia paliw.
Dziennik maszynowy – przykładowe wpisy, raporty
uszkodzeń i raporty eksploatacyjne maszyn.
Instrukcja obsługi symulatora systemów siłowni
okrętowej: urządzenie do obróbki ścieków, odolejacz,
wirówka paliwa, maszyna sterowa, śruba nastawna.
Ćwiczenia konwersacyjne w oparciu o przeczytane
raporty, wypisy z dziennika maszynowego, opisy błędów
w pracy maszyn, teksty z periodyków z dziedziny
bezpieczeństwa na morzu.
Utrwalanie umiejętności stosowania poznanych
konstrukcji gramatycznych.
3
3
3
3
1
1
6
6
4
4
3
3
RAZEM:
20
20
6
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR VI
26.
27.
28.
29.
30.
Kotły, w oparciu o instrukcje symulatora systemów
siłowni okrętowej: czytanie instrukcji ze zrozumieniem,
wyjaśnianie zasad obsługi.
SMCP – standardowe zwroty w komunikacji morskiej w
oparciu o materiały IMO:
- międzynarodowy alfabet morski,
- komunikacja w niebezpieczeństwie ( pożar, wybuch,
opuszczanie statku),
- przekazywanie obowiązków wachtowych,
- operacje w siłowni,
2
2
6
6
Ćwiczenia
utrwalające
umiejętności
komunikacyjne
potrzebne w przyszłej pracy na statku.
Ćwiczenia przypominające i utrwalające zasady gramatyczne
języka angielskiego potrzebne w nabyciu umiejętności
pisania tekstów formalnych na statku.
Powtórzenie
i
utrwalenie
poznanych
konstrukcji
gramatycznych ze szczególnym uwzględnieniem strony
biernej.
RAZEM:
4
4
4
4
4
4
20
20
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR VII
31.
32.
33.
34.
35.
Wprowadzenie do korespondencji statkowej:
- zwroty oficjalne,
- list oficjalny np. do agenta;
- zamówienie części zapasowych, paliw i smarów
oraz zaopatrzenie;
z producentem na temat
- korespondencja
eksploatacji silnika;
- czytanie raportu inspektora;
- podanie o pracę;
- życiorys, cv.
Ćwiczenia konwersacyjne mające na celu
przygotowanie do:
- rozmowy kwalifikacyjnej w instytucji
"crewing’owej",
- rozmowy z urzędnikami i przedstawicielami
instytucji morskich,
- zapytania do armatora,
- omawiane warunków zatrudnienia.
Konserwacja urządzeń i systemów statkowych;
(przeglądy, błędy w pracy maszyn
- przyczyny,
symptomy, lokalizacja, metody zaradcze).
Testy Marlins’a
- sprawdzające wiedzę morską,
gramatyczną, słownictwo, itp.
Bezpieczeństwo na statku i na morzu.
RAZEM:
4
4
6
6
4
4
2
2
4
20
4
20
7
2
Przedmiot:
PODSTAWY INFORMATYKI
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
II
Liczba godzin
w semestrze
30
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
10
20
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Automatyka, Matematyka, Fizyka, Grafika inżynierska
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
Zasady działania komputera osobistego oraz systemu operacyjnego, a także możliwości edytora tekstu
i arkusza kalkulacyjnego. Oprócz tego student powinien znać sposób pisania programów w językach
wysokiego poziomu.
1. Budowa komputera, rodzaje systemów operacyjnych,
2. Programy użytkowe, bazy danych, przesyłanie informacji.
3. Zasady funkcjonowania internetu, sieci komputerowych, poczty elektronicznej, tworzenia stron
www.
UMIEĆ
1. Edytować teksty w edytorze Microsoft Word z uwzględnieniem zaawansowanego formatowania
tekstu, tworzenia przypisów i automatycznego tworzenia spisu treści.
2. Wykonywać obliczenia w arkuszu kalkulacyjnym Microsoft Excel z uwzględnieniem
formatowania komórek, wstawiania wykresów, aproksymacji linią trendu i operacji warunkowych.
LITERATURA
1. Stephen Morris, „Delphi to proste”, Wyd. RM, ISBN 83-7243-193-0, www.rm.com.pl.
2. Dowolny podręcznik do programu Microsoft Word;
3. Dowolny podręcznik do programu Microsoft Excel.
8
PODSTAWY INFORMATYKI
Nr
tematu
A
w tym:
C
L
1.
2.
1
2
-
2
-
-
2
1
-
-
4
1
-
2
-
4
1
-
-
1
1
1
1
-
-
2
-
2
-
2
10
20
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR II
Wstęp – historia rozwoju komputeryzacji.
1
Podstawy budowy i działania komputerów (płyty
2
główne, procesory, chipsety, pamięci, urządzenia
peryferyjne)
Podstawy systemów operacyjnych (podstawy budowy
2
systemów unix i windows, podstawy użytkowania)
Konta użytkowników (logowanie do systemu,
2
uprawnienia, hasła, bezpieczeństwo)
Programy użytkowe (programy biurowe, programy
1
graficzne, programy obliczeniowe, programy
inżynierskie, CAD, symulatory)
Podstawy użytkowania programów biurowych (edytor
4
tekstu, arkusz kalkulacyjny)
Bazy danych (budowa, użytkowanie, oprogramowanie)
1
Podstawy użytkowania relacyjnych baz danych
2
(budowa, indeksowanie, zapytania)
Przesyłanie danych pomiędzy programami biurowymi
4
(edycja tabel i wykresów, korespondencja seryjna,
wstawianie i edycja grafiki)
Sztuczna
inteligencja
(robotyzacja,
systemy
1
ekspertowe,
budowa
systemów
ekspertowych,
oprogramowanie)
Sieci komputerowe (topologia, budowa, podłączenie
1
komputera)
Internet (poczta elektroniczna, banki, handel)
2
Tendencje rozwoju komputeryzacji (rozwój sprzętu 1
procesory, pamięci, pamięci masowe, rozwój systemów
operacyjnych
–
systemy
sieciowe,
rozwój
oprogramowania – łatwość obsługi.
Zagrożenia sieciowe i obrona przed nimi (wirusy,
2
robaki, trojany, rootkity, spam itp.).
Poczta elektroniczna (konfiguracja konta pocztowego,
2
programy pocztowe).
Strony WWW (tworzenie stron internetowych,
2
podstawy HTML)
RAZEM:
30
P/S
9
3
Przedmiot:
BEZPIECZEŃSTWO PRACY
I ERGONOMIA
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
VII
Liczba godzin
w semestrze
20
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
20
-
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Podstawy eksploatacji maszyn. Ochrona środowiska. Eksploatacja siłowni okrętowych.
Podstawy inżynierii wytwarzania. Technologia remontów. Zarządzanie bezpieczną
eksploatacją statku.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
•
Podstawowe pojęcia dotyczące ergonomii w tym: bezpieczeństwa, ochrony pracy,
zarządzania bezpieczeństwem, zasady humanizacji pracy i projektowania
antropocentrycznego, przyczyn i skutków wypadków przy pracy.
•
Podstawy prawne ochrony pracy w Polsce. Źródła obowiązków dotyczących bezpieczeństwa i
higieny pracy.
Czynniki fizjologiczne. Koszt fizjologiczny i energetyczny pracy fizycznej dynamicznej i
statycznej. Termoregulacja. Rytmy biologiczne.
Czynniki psychologiczne i społeczne. Społeczne środowisko pracy. Stres psychospołeczny w
pracy.
Wymiary ciała ludzkiego jako czynnik determinujący strukturę przestrzenną obiektu technicznego
i przestrzeni pracy.
Środowisko pracy i podstawowe zagrożenia w nim występujące i środki ich zapobiegania.
•
•
•
•
UMIEĆ
•
•
Ocenić ergonomiczność obiektów technicznych
Dostrzec zagrożenia występujące w środowisku pracy i odpowiednio je odparować.
LITERATURA
1. Nauka o pracy – bezpieczeństwo, higiena, ergonomia. Praca zbiorowa, redakcja naukowa
Koradecka D., wyd. CIOP Warszawa 2000r.
2. Ocena ryzyka zawodowego. Praca zbiorowa, redakcja naukowa Zawieska W.M., wyd. CIOP
Warszawa 2001r.
3. Hempel L., Człowiek i maszyna. Model techniczny współdziałania. WKiŁ Warszawa 1984.
10
BEZPIECZEŃSTWO PRACY I ERGONOMIA
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR I
1. Podstawy prawne ochrony pracy w Polsce. Pojęcia
2
podstawowe,
źródła
obowiązków
dotyczących
bezpieczeństwa i higieny pracy.
2. Ergonomia – pojęcia podstawowe. Humanizacja pracy.
2
3. Czynniki fizjologiczne. Koszt fizjologiczny i
2
energetyczny pracy fizycznej dynamicznej i statycznej.
Termoregulacja. Rytmy biologiczne.
4. Czynniki psychologiczne i społeczne. Społeczne
2
środowisko pracy. Stres psychospołeczny w pracy.
5. Elementy środowiska pracy.
1
6. Wymiary ciała ludzkiego jako czynnik determinujący
2
strukturę przestrzenną obiektu technicznego i
przestrzeni pracy.
7. Czynniki
mechaniczne.
Rodzaje
czynników.
2
Zagrożenia. Środki zapobiegania
8. Hałas i drgania mechaniczne
2
9. Pyły. Zagrożenia. Środki zapobiegania
1
10. Szkodliwe substancje chemiczne. Zagrożenia. Środki
2
zapobiegania.
11. Elektryczność statyczna i energia elektryczna. Środki
2
ochrony przed elektrycznością.
RAZEM:
20
A
w tym:
C
L
P/S
2
2
2
2
1
2
2
2
1
2
2
20
11
4
Przedmiot:
MATEMATYKA
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
I
II
III
Liczba godzin
w semestrze
40
40
40
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
20
20
20
20
20
20
-
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Fizyka, Podstawy informatyka, Automatyka i robotyka, Przedmioty zawodowe
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
1.
2.
3.
Własności funkcji liniowej, kwadratowej, wielomianów, funkcji wykładniczej, logarytmicznej.
Własności funkcji trygonometrycznej, wzory redukcyjne. Definicje i twierdzenia dotyczące liczb
zespolonych i działań na liczbach zespolonych. Działania na wektorach na płaszczyźnie i w przestrzeni.
Równanie prostej na płaszczyźnie, równanie prostej i płaszczyzny w przestrzeni. Definicje i twierdzenie
dotyczące badania przebiegu zmienności funkcji jednej zmiennej wraz z punktami przegięcia i
wypukłością.
Definicje i twierdzenie dotyczące macierzy, wyznaczników i rozwiązywania układów równań
liniowych. Podstawowe twierdzenie dotyczące rachunku różniczkowego funkcji wielu zmiennych.
Podstawy rachunku całkowego funkcji jednej zmiennej i funkcji wielu zmiennych (całka pojedyncza,
całka nieoznaczona, całka oznaczona, całka niewłaściwa, całka wielokrotna).
Podstawowe twierdzenia dotyczące obliczania całek krzywoliniowych nieskierowanych i skierowanych
oraz całek powierzchniowych niezorientowanych i zorientowanych. Podstawowe metody
rozwiązywania niektórych typów równań różniczkowych zwyczajnych i cząstkowych. Kryteria
zbieżności szeregów liczbowych i funkcyjnych, szereg Fouriera. Podstawowe własności przekształcenia
prostego i odwrotnego Laplace’a.
UMIEĆ
1.
2.
3.
Rozwiązywać równania i układy równań algebraicznych, niewymiernych, wykładniczych i
logarytmicznych. Rozwiązywać równania trygonometryczne. Wykonywać działania na liczbach
zespolonych. Wyznaczać równanie prostej na płaszczyźnie, równanie prostej i płaszczyzny w
przestrzeni, wykorzystując rachunek wektorowy. Badać przebieg zmienności funkcji jednej zmiennej
rzeczywistej wraz z punktami przegięcia i wypukłością.
Rozwiązywać równania macierzowe i układy równań liniowych. Stosować rachunek różniczkowy
funkcji wielu zmiennych. Obliczać całki nieoznaczone, całki oznaczone, całki niewłaściwe, całki
wielokrotne oraz stosować je w zagadnieniach geometrycznych i fizycznych (objętość, pole
powierzchni bocznej bryły obrotowej, długość łuku krzywej, momenty statyczne, środek ciężkości).
Wykorzystywać całkę krzywoliniową do obliczania pola obszaru, masy łuku. Wykorzystywać całkę
powierzchniową niezorientowaną i zorientowaną do obliczeń pola powierzchni. Zastosować
podstawowe metody rozwiązywania niektórych typów równań różniczkowych zwyczajnych i
cząstkowych. Badać zbieżność szeregów liczbowych i funkcyjnych. Zastosować przekształcenia
Laplace’a do rozwiązywania równań i układów równań różniczkowych.
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Kołowrocki Krzysztof, Matematyka, Wykład dla studentów, część 1, Fundacja Rozwoju AM, 2002;
Mc Quarrie Donald A., Matematyka dla przyrodników i inżynierów, część 1,2 3, PWN, Warszawa,
2006
Stankiewicz W., Wojtowicz J., Zadania z matematyki dla wyższych uczelni technicznych, Warszawa
1995.
Żakowski Wojciech, Matematyka, część 1, WN-T, Warszawa 1977.
Trajdos Tadeusz, Matematyka, część 3, WN-T, Warszawa 1977.
Cichocki A., Kołowrotki K., Krawczyk B., Krawczyk Cz., Kurowicka D., Kwiatuszewska- Sarnecka
B., Letkiewicz A., Mieczkowski E., Milczek B., Piskorz K., Smolarek L., Wilkanowska E.,
Matematyka I-X, Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej, 1995.
12
MATEMATYKA
Nr
tematu
A
w tym:
C
L
1.
4
4
4
4
4
4
4
4
4
4
20
20
Nr
tematu
A
w tym:
C
L
6.
4
4
6
6
2
2
2
2
2.
3.
4.
5.
7.
8.
9.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR I
Powtórzenie wiadomości ze szkoły średniej
8
Funkcja
liniowa,
kwadratowa,
wykładnicza,
logarytmiczna, trygonometryczna, granica i ciągłość
funkcji,
funkcja odwrotna, elementy rachunku
różniczkowego.
Liczby zespolone.
8
Definicja
liczby
zespolonej.
Interpretacja
geometryczna. Postać algebraiczna, trygonometryczna i
wykładnicza.
Elementy algebry
8
Wyznaczniki: obliczanie i własności. Macierze.
Działania na macierzach. Własności działań na
macierzach. Wyznacznik macierzy, minor macierzy.
Macierz nieosobliwa, macierz transponowana, macierz
odwrotna. Wartości własne macierzy. Układy równań
liniowych jednorodnych i niejednorodnych. Wzory
Cramera. Zastosowanie rachunku macierzowego do
rozwiązywania układów równań liniowych.
Rachunek wektorowy
8
Wektor w przestrzeni trójwymiarowej, współrzędne
wektora, długość wektora. Kąt między wektorami.
Iloczyny wektorów: skalarny, wektorowy i mieszany.
Funkcja wektorowa i jej pochodna.
Geometria analityczna w przestrzeni
8
Równania płaszczyzny i prostej, ich wzajemne
położenia. Powierzchnie drugiego stopnia.
RAZEM:
40
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR II
Rachunek różniczkowy funkcji jednej zmiennej.
8
Granica i ciągłość funkcji, pochodna funkcji, różniczka,
interpretacje, zastosowania. Pochodne i różniczki
wyższych rzędów. Twierdzenia Rolle’a, Lagrange’a,
Taylora i Maclaurina. Ekstrema lokalne i absolutne.
Rachunek całkowy funkcji jednej zmiennej.
12
Całka nieoznaczona, całki funkcji elementarnych,
podstawowe własności, metody całkowania: przez
podstawienie i przez części. Całkowanie wybranych
typów funkcji: wymiernych, trygonometrycznych.
Całka oznaczona, definicja, interpretacja, własności.
4
Twierdzenie Leibnitza-Newtona. Zastosowania całki
oznaczonej. Przykłady zastosowań w mechanice.
Rachunek różniczkowy funkcji wielu zmiennych.
4
Definicja funkcji wielu zmiennych. Dziedzina funkcji
wielu zmiennych i jej interpretacja geometryczna.
Pochodna cząstkowa, różniczka zupełna. Interpretacje i
P/S
P/S
13
zastosowania. Pochodne cząstkowe i różniczki
wyższych rzędów. Twierdzenie Schwarza. Ekstrema
funkcji wielu zmiennych – absolutne i warunkowe.
Metoda najmniejszych kwadratów.
10. Rachunek całkowy funkcji wielu zmiennych.
Całka podwójna w prostokącie i obszarze normalnym.
Całka podwójna we współrzędnych biegunowych.
Całka potrójna w prostopadłościanie i obszarze
normalnym. Całka potrójna we współrzędnych
walcowych i sferycznych.
11. Całka krzywoliniowa.
Całka krzywoliniowa nieskierowana i skierowana,
twierdzenie Greena.
RAZEM:
Nr
tematu
8
4
4
4
2
2
40
20
20
A
w tym:
C
L
6
6
8
8
6
6
20
20
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR III
12. Równania różniczkowe.
12
Definicja równania różniczkowego i zagadnień
brzegowych.
Metody
rozwiązywania
równań
różniczkowych pierwszego i drugiego rzędu. Równania
różniczkowe o stałych współczynnikach.
13. Szeregi liczbowe i funkcyjne.
16
Definicja szeregu liczbowego jego zbiorowości i sumy.
Kryteria zbieżności szeregu liczbowego. Ciągi i szeregi
funkcyjne i ich zbieżność. Szeregi: potęgowy, Taylora i
Fouriera.
14. Przekształcenia całkowe.
12
Przekształcenie proste i odwrotne Laplace’a oraz ich
własności. Zastosowanie przekształcenia Laplace’a do
rozwiązywania równań różniczkowych. Przekształcenie
Fouriera.
RAZEM:
40
P/S
14
5
FIZYKA
Przedmiot:
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
I
II
III
Liczba godzin
w semestrze
15
15
15
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
15
10
15
5
10
10
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Mechanika techniczna, Mechanika płynów, Nauka o materiałach,. Termodynamika
techniczna. Elektrotechnika i elektronika, Chemia wody, paliw i smarów, Ochrona
środowiska. Matematyka.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Definicje i jednostki podstawowych wielkości fizycznych oraz związki między nimi.
Podstawowe prawa zachowania (masy, pędu, momentu pędu, energii i ładunku) dla rożnych
układów mechanicznych (punkt materialny, zbiór punktów, bryła, płyn), termodynamicznych (gaz
doskonały i gazy rzeczywiste, układy wielofazowe i mieszaniny, maszyny cieplne) i elektrycznych
(pola elektryczne, obwody elektryczne, proste maszyny elektryczne)
Zasady dynamiki i termodynamiki.
Oddziaływania między obiektami fizycznymi (grawitacyjne, elektryczne i magnetyczne) oraz
zależności je opisujące, także w ujęciu polowym w tym fale elektromagnetyczne.
Definicje wielkości fizycznych oraz metody ich pomiaru wraz oceną dokładności.
Metody pomiarów bezpośrednich i pośrednich wielkości fizycznych i ważnych stałych fizycznych
oraz metody statystycznej obróbki wyników pomiarów..
Właściwości przestrzeni fizycznej (względność długości i czasu, równoważność grawitacji i
bezwładności).
Modele budowy atomu i jądra atomowego, cząsteczek i ciała stałego.
Właściwości promieniowania elektromagnetycznego – fal elektromagnetycznych i światła.
Prawa rządzące przemianami energii w ujęciu kwantowym, struktury poziomów i pasm
energetycznych w atomach, cząsteczkach i ciele stałym.
Prawa rządzące oddziaływaniem promieniowania z atomami, cząsteczkami i ciałem stałym.
Przemiany jądrowe i procesy energetyczne im towarzyszące.
Właściwości światła i zjawisk zachodzących w prostych przyrządach optycznych.
Prawa rządzące procesami oddziaływania światła i materii oraz wielkości opisujące jej
właściwości optyczne.
Właściwości elektryczne i magnetyczne materii oraz pole magnetyczne Ziemi.
UMIEĆ
•
Definiować wielkości fizyczne i ich jednostki (długości, czasu, prędkości i przyspieszenia
liniowych i kątowych, siły, momentu siły, pracy, mocy, ciśnienia, lepkości, temperatury,
pojemności cieplnej, natężenia prądu, ładunku elektrycznego, natężenia pola elektrycznego, pola
indukcji elektrycznej, potencjału elektrycznego, pojemności elektrycznej, oporu elektrycznego,
natężenia pola magnetycznego i indukcji magnetycznej oraz indukcyjności)
15
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Opisać związki między podstawowymi wielkościami fizycznymi i podstawowe prawa
zachowania.
Opisać i zinterpretować ważne zjawiska takie jak: ruch postępowy i obrotowy ciał, zderzenia
sprężyste i plastyczne, swobodny spadek ciał, rzuty oraz zsuwanie i staczanie się ciał na równi
pochyłej, oddziaływania grawitacyjne, zagadnienie dwu ciał, ruchy planet i prędkości kosmiczne,
ciśnienie hydrostatyczne i dynamiczne, ściśliwość gazów, rozszerzalność termiczną ciał stałych
ciekłych i gazowych, wymianę energii w przemianach gazowych i przemianach fazowych,
ograniczenia zamiany ciepła na pracę wynikające z II zasady termodynamiki, oddziaływania
elektryczne i magnetyczne na ładunki elektryczne, parametry pola elektrycznego, prawa rządzące
przepływem prądów elektrycznych w obwodach (prawa Ohma i Kirchoffa), skutki magnetyczne
prądu elektrycznego i zjawisko indukcji elektromagnetycznej, w tym samoindukcji.
Opisać fizyczne właściwości ciał takie jak, masa, gęstość, sprężystość, moment bezwładności,
lepkość, ściśliwość, rozszerzalność termiczna, pojemność cieplna, opór elektryczny, pojemność
elektryczna, indukcyjność.
Opisać zjawiska zachodzące w modelowych układach fizycznych takich jak: ciało w polu
grawitacyjnym Ziemi, równia pochyła, oscylator harmoniczny, gaz doskonały, silnik Carnota,
ładunek w polu elektromagnetycznym, obwód elektryczny i układy obwodów.
Zastosować podstawowe prawa fizyczne w praktyce na zajęciach laboratoryjnych.
Wykonać pomiary bezpośrednie i pośrednie wielkości fizycznych w praktyce oraz ocenić je
krytycznie.
Opisać i zinterpretować wykonywane pomiary i eksperymenty laboratoryjne.
Opisać względność długości i czasu oraz jej wpływ na względności prędkości i równoczesność
zdarzeń, a także zinterpretować, równoważność grawitacji i bezwładności.
Opisać właściwości promieniowania elektromagnetycznego – związki między polami i energię;
Opisać modele budowy atomu i jądra atomowego, cząsteczek i ciała stałego wraz z ich energią.
Opisać właściwości światła jako fali, i strumienia fotonów oraz właściwości promieniowania
laserowego.
Opisać prawa rządzące oddziaływaniem promieniowania z atomami, cząsteczkami i ciałem
stałym.
Opisać przemiany jądrowe i procesy energetyczne im towarzyszące.
LITERATURA
1. Oread J. Fizyka. Tom 1. WN-T. Warszawa
2. Halliday D., Resnick R., Walker J. Podstawy fizyki. Tom 1, 2, 3, 4,5. PWN. Warszawa;
3. Masalski J. Masalska M. Fizyka dla inżynierów T. 1 i T. 2 Fizyka klasyczna. WN-T,
Warszawa.
4. Otremba Z. Wybrane zagadnienia fizyki klasycznej. Akademia Morska w Gdyni.
5. Otremba Z. Fizyka współczesna. Akademia Morska w Gdyni.
6. Kaniewski E., Białkiewicz A. Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki. I Pracownia. Fundacja Rozwoju
WSM;
7. Augustyniak L. Pracownia fizyczna. Akademia Morska w Gdyni.
16
FIZYKA
Nr
tematu
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
Wielkości fizyczne. Układ SI.
Siła i moment siły. Siła ciężkości, sprężystości i tarcia. Siła
grawitacji.
Kinematyka i dynamika punktu, układu punktów i bryły
sztywnej.
Ciśnienie, prawo Archimedesa. Równania ciągłości i
Bernouli’ego. Lepkość.
Ruch falowy. Dźwięk jako fala. Hydroakustyka.
Właściwości gazów. Równanie stanu. Zasada ekwipartycji
energii. Temperatura.
Zasady termodynamiki. Energia wewnętrzna. Entropia.
Przemiany fazowe.
Pole elektrostatyczne. Pojemność elektryczna. Prąd
elektryczny. Obwody.
Pole magnetyczne. Prawo Biotta-Savarta. Indukcja
elektromagnetyczna.
2
2
1
1
1
1
4
2
2
3
2
1
2
3
1
2
1
1
3
2
1
3
2
1
3
2
1
RAZEM:
25
15
10
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
3
3
2
2
1
1
-
3
5
2
4
1
1
-
3
2
2
2
1
-
-
1
1
-
-
2
2
-
-
2
2
2
2
30
15
5
2
2
2
10
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
-
-
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
SEMESTR I
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
SEMESTR II
10. Prawa Maxwella. Fale elektromagnetyczne.
11. Elementy teorii względności: Transformacje Galileusza i
P/S
P/S
Lorentza.
12. Właściwości falowe i kwantowe światła.
13. Struktura materii. Model atomu Bohra i jego uzupełnienia.
Liczby kwantowe.
14. Struktura jądra atomowego i przemiany jądrowe.
15. Fizyka ciała stałego. sieci krystaliczne. Właściwości ciał
stałych.
16. Fizyka Środowiska. Planeta Ziemia. Jej bilans energetyczny.
17.
18.
19.
20.
21.
Klimat i pogoda.
Pomiary i ich dokładność. Opracowanie wyników pomiarów.
Wyznaczanie właściwości mechanicznych, termicznych i
optycznych ciał.
Badanie zjawisk fizycznych.
Badanie właściwości obiektów fizycznych.
Badanie charakterystyk przyrządów pomiarowych.
RAZEM:
Nr
tematu
22.
23.
24.
25.
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
SEMESTR III
Statystyczne opracowanie wyników pomiaru.
Badanie zjawisk oraz pól elektrycznych i magnetycznych.
Badanie właściwości światła i zjawisk optycznych.
Badanie właściwości elektronu.
RAZEM:
2
4
2
2
10
P/S
2
4
2
2
10
17
6
Przedmiot:
MECHANIKA TECHNICZNA
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
II
III
Liczba godzin
w semestrze
30
30
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
15
15
15
15
-
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Matematyka, Wytrzymałość materiałów, Podstawy konstrukcji maszyn, Okrętowe silniki tłokowe,
Budowa i teoria okrętu, Fizyka
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
Zasady korzystania z podstawowych praw mechaniki ogólnej, umiejętności ich prawidłowego
stosowania, obliczeń i wnioskowania.
• podstawy teoretyczne mechaniki klasycznej tzn. statyki, kinematyki i dynamiki układów
mechanicznych traktowanych jako ciała doskonale sztywne;
• podstawowe prawa mechaniki ogólnej;
• podstawy teoretyczne dotyczące drgań;
• podstawowe sposoby minimalizacji drgań i hałasu oraz ich skutków;
• teoretyczne podstawy do dalszych specjalistycznych przedmiotów kierunkowych.
UMIEĆ
•
•
•
•
•
•
analizować układy sił działających na rzeczywiste układy mechaniczne znajdujące się w
równowadze statycznej;
analizować ruch rzeczywistych obiektów mechanicznych traktowanych jako ciała doskonale
sztywne;
rozwiązywać dowolne układy sił oraz obliczać reakcje zamocowania;
rozwiązywać problemy z zakresu analizy ruchu punktu i układów punktów materialnych;
formułować i rozwiązywać równania dynamiki dla układów punktów materialnych;
opisywać parametry ruchu złożonego układów mechanicznych.
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
Krasowski P., Powierża Z. – “Mechanika ogólna” cz. I. Statyka, Wyd. AM w Gdyni, Gdynia
2005.
Misiak J., “Mechanika ogólna” t. I i II, WN-T Warszawa 1996;
Leyko J., “Mechanika ogólna” t. I i II, PWN Warszawa 1997;
Powierża Z., “Mechanika techniczna” Wydawnictwo WSM w Gdyni, Gdynia 1981;
Beer F.P., Johnston F.R. “Mechanics for Engineers”, Mc Graw Hill Book Company, New York,
London 1998.
18
MECHANIKA TECHNICZNA
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR II
1. Wprowadzenie. Organizacja wykładów i ćwiczeń.
1
Określenie przedmiotu. Rys historyczny. Rachunek
wektorowy na potrzeby mechaniki. Literatura
przedmiotu.
2. Podstawowe pojęcia i zasady statyki. Pojęcie siły.
2
Rodzaje sił. Zasady statyki. Więzy i reakcje więzów.
3. Zbieżny układ sił. Płaski zbieżny układ sił.
4
Przestrzenny zbieżny układ sił. Warunki równowagi.
Równania równowagi.
4. Para sił. Moment pary sił. Twierdzenie o parze sił.
3
Warunki równowagi układu par sił.
5. Dowolny układ sił. Płaski dowolny układ sił.
6
Przestrzenny dowolny układ sił. Główny wektor i
główny moment układu sił. Warunki równowagi,
równania równowagi.
6. Tarcie. Tarcie ślizgowe, toczenia i opasania (cięgien).
3
Układy mechaniczne z uwzględnieniem tarcia.
7. Środek ciężkości. Środek sił równoległych. Środek
3
masy. Środek ciężkości. Twierdzenie Guldina.
8. Funkcja wektorowa i jej pochodna.
2
Wektorowa funkcja skalarnego argumentu i jej
pochodna.
Reguły
różniczkowania
wektorów
zmiennych w czasie. Pochodne wersorów.
9. Matematyczne sposoby opisu ruchu punktu.
2
Równania ruchu punktu. Równanie toru. Wektor
wodzący punktu. Prędkość i przyspieszenie punktu jako
pochodne wektora wodzącego. Przyspieszenie styczne i
normalne.
10. Proste przypadki ruchu ciała sztywnego.
4
Ruch postępowy ciała. Ruch obrotowy ciała dookoła
stałej osi. Prędkość i przyspieszenie kątowe. Prędkość
obrotowa. Prędkość i przyspieszenie dowolnego punktu
bryły w ruchu obrotowym. Kinematyka przekładni
zębatych, pasowych i ciernych.
RAZEM:
30
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR III
12. Płaski ruch ciała.
4
Prędkość i przyspieszenie dowolnego punktu ciała w
ruchu płaskim. Chwilowy środek prędkości. Centroidy:
ruchoma i nieruchoma. Kinematyka przekładni
planetarnych
13. Ruch złożony punktu. Ruch unoszenia, względny i 4
bezwzględny. Prędkość i przyspieszenie punktu w ruchu
złożonym. Twierdzenie Coriolisa.
A
w tym:
C
L
1
-
2
-
2
2
1
2
2
4
1
2
1
2
2
-
1
1
2
2
15
15
A
w tym:
C
L
2
2
2
2
-
P/S
P/S
19
14. Ruch kulisty. Opis ruchu kulistego. Prędkość i
przyspieszenie dowolnego punktu ciała w ruchu
kulistym.
15.
Dynamika
16. Dynamika punktu materialnego. Prawa Newtona.
Zasada d´Alamberta. Dwa zadania dynamiki.
17. Masowe momenty bezwładności. Określenie i rodzaje
masowych momentów bezwładności. Twierdzenie
Steinera. Momenty dewiacyjne. Główne i centralne osie
bezwładności.
18. Zasada pędu. Zasada pędu punktu materialnego i ciała
sztywnego. Twierdzenie o ruchu środka masy.
19. Zasada krętu. Zasada krętu punktu materialnego i ciała
sztywnego. Dynamiczne równanie ruchu obrotowego.
Zastosowania zasady krętu.
20. Zasada energii. Praca i moc siły. Energia kinetyczna
punktu materialnego. Energia kinetyczna ciała w ruchu
obrotowym. Energia kinetyczna ciała w ruchu płaskim.
Zasada energii i pracy. Zasada zachowania energii.
21. Uderzenia. Siły chwilowe. Uderzenia proste, skośne i
mimośrodowe. Współczynnik restytucji. Środek
uderzeń.
RAZEM:
2
1
1
3
2
1
4
2
2
2
1
1
3
1
2
5
2
3
3
2
1
30
15
15
-
-
20
7
Przedmiot:
WYTRZYMAŁOŚĆ MATERIAŁÓW
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
III
IV
Liczba godzin
w semestrze
30
45
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
15
15
15
18
12
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Matematyka, Mechanika Ogólna, Podstawy Konstrukcji Maszyn.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
Podstawowe określenia i definicje. Pojęcie modelu wytrzymałościowego pręta (wprowadzane uproszczenia).
Prawo Hooke’a i zakres jego stosowalności. Warunki wytrzymałościowe: naprężeń i odkształceń. Sposoby
wyznaczania naprężeń i odkształceń w trzech podstawowych przypadkach: rozciągania i ściskania, skręcania
prętów o przekroju kołowym i zginania płaskiego, wraz z przypadkami szczególnymi (cięgna, sprężyny, belki
wielopodporowe). Procedury obliczeniowe w wymienionych przypadkach mających zastosowanie zarówno do
prętów statycznie wyznaczalnych jak i statycznie niewyznaczalnych. Pojęcia: stan naprężeń i stan odkształceń.
Uogólnione prawo Hooke’a. Sposób wyznaczania energii sprężystej w dowolnie obciążonym pręcie.
Twierdzenia energetyczne (A. Castigliano, L. Menabrea). Hipotezy wytrzymałościowe (Saint Venant, Tresca,
Huber). Procedurę wyznaczania rozkładów naprężeń w przekrojach poprzecznych prętów silnie zakrzywionych i
zbiorników grubościennych. Warunki stateczności prętów ściskanych zgodnie z koncepcjami: Eulera,
Tetmajera-Jsińskiego i Johnsona-Ostenfelda.Podstawowe, zgodne z normami, procedury wyznaczania granic:
plastyczności (Re) i wytrzymałości (Rm) oraz wartości: modułu Younga (E), liczby Poissona (ν) i modułu
sprężystości postaciowej (G) materiałów konstrukcyjnych. Sposób pomiaru tensometrem Martensa. Metody
pomiarowe techniką tensometrii oporowej. Procedurę wyznaczania atestu rozjemczego lin.
UMIEĆ
Ustalić, na podstawie obciążenia, do którego z trzech podstawowych przypadków zaliczyć stan pręta. Zastosować właściwe procedury obliczeniowe do wyznaczenia: wymiarów lub materiału lub obciążenia pręta,
wykorzystując warunek naprężeń, warunek odkształceń lub oba, zarówno w przypadkach statycznie wyznaczalnych jak i niewyznaczalnych. Określić stan naprężeń i stan odkształceń w dowolnym przypadku obciążenia
pręta. Wybrać i zastosować właściwe procedury obliczeń w przypadku wytrzymałości złożonej, w
szczególności: ram, prętów silnie zakrzywionych i zbiorników grubościennych. Ustalić zakres stateczności
prętów ściskanych przez wyznaczenie naprężeń krytycznych odpowiednią procedurą. Odczytywać z wykresów
rozciągania i ściskania podstawowe parametry wytrzymałościowe materiałów konstrukcyjnych. Poprawnie
interpretować wyniki pomiarów dokonywanych metodami tensometrii oporowej i tensometrem Martensa.
Ocenić, decydujący o dopuszczalności dalszego jej użytkowania, stan liny.
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
R. Kurowski, M. E. Niezgodziński, „Wytrzymałość materiałów”, Wyd. IX, PWN, Warszawa 1970.
A. Tarnowski, „Wytrzymałość materiałów – Wykład”, Wydawca: Fundacja Rozwoju WSM w Gdyni,
Gdynia 1999.
A. Tarnowski, „Wytrzymałość materiałów – Przykłady i zadania”, cz. I, II, i III, Wydawca: Fundacja
Rozwoju WSM w Gdyni, Gdynia 1999.
Z. Walczyk, „Wytrzymałość materiałów. Teoria i przykłady”, tom I i II, Wydawnictwo Politechniki
Gdańskiej, Gdańsk 1999.
W. Orłowski, L. Słowański, „Wytrzymałość materiałów - przykłady obliczeń”, ARKADY, Warszawa
1978.
P. Krasowski, W. Król, A. Tarnowski, „Wytrzymałość materiałów - Laboratorium”, Wydawca: Fundacja
Rozwoju WSM w Gdyni, Gdynia 1999.
21
WYTRZYMAŁOŚĆ MATERIAŁÓW
Nr
tematu
A
w tym:
C
L
1.
1
-
1
4
1
-
1
4
2.
3.
4.
5.
6.
7.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR III
Definicja ciała stałego odkształcalnego. Mechanika
1
ciała stałego jako fragment mechaniki ośrodka ciągłego.
Klasyfikacja materiałów. Wytrzymałość materiałów
jako dyscyplina stosowana; jej cele, zakres i
podstawowe założenia.
Stan odkształceń i naprężeń. Materiały liniowo5
sprężyste: prawo Cauchy’ego-Hooke’a. Materiały
anizotropowe a izotropowe. Przypadki szczególne
stanów naprężeń i odkształceń: płaski, czyste ścinanie,
proste ścinanie, ścinanie techniczne.
Zarys teorii prętów, równania równowagi prętów
1
zakrzywionych w płaszczyźnie. Pręty proste jako
przypadek szczególny. Pręty szczególne: słupy, cięgna,
belki, wały.
Ściskanie i rozciąganie prętów prostych. Klasyczne
5
prawo Hooke’a. Zagadnienia statycznie wyznaczalne i
statycznie
niewyznaczalne
ściskania/rozciągania
pojedynczego pręta. Pojęcie hiperstatycznej i wstęp do
metody sił. Obliczanie cięgien.
Zginanie belek prostych. Hipoteza płaskich przekrojów
1
Bernoulliego. Równanie konstytutywne zginania.
Geometryczne charakterystyki przekroju pręta.
5
Wyznaczanie stanu sił wewnętrznych w belkach metodą
6
sił: przypadki statycznie wyznaczalne, przypadki
statycznie niewyznaczalne. Belki wielopodporowe.
Macierz podatności, równanie trzech momentów.
Zastosowanie zasady superpozycji.
RAZEM:
30
1
2
2
3
4
15
15
Nr
tematu
A
w tym:
C
L
13.
2
2
-
2
1
1
2
2
2
1
4
2
3
3
2
1
1
-
2
-
-
-
-
4
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR IV
Stan naprężeń w belce zginanej. Wskaźnik
4
wytrzymałości na zginanie.
Wyznaczanie osi ugięcia belki.
6
Skręcanie prętów kołowych i o dowolnym przekroju.
3
Rozwiązywanie kratownic i ram płaskich metodą sił.
4
Rozwiązywanie ramy metodą przemieszczeń.
5
Wytrzymałość złożona.
4
Hipotezy wytężeniowe. Naprężenia dopuszczalne.
3
Pojęcie stateczności stanu równowagi. Stateczność
2
prętów ściskanych.
Zarys teorii płyt i powłok. Równania teorii
2
uproszczonych.
Statyczna próba rozciągania i ściskania.
4
P/S
-
-
P/S
22
23. Badanie lin.
24. Wyznaczanie stałych materiałowych.
25. Udarowe próba zginania.
RAZEM:
3
4
1
45
15
18
3
4
1
12
-
23
8
Przedmiot:
MECHANIKA PŁYNÓW
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
IV
Liczba godzin
w semestrze
30
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
15
15
-
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Matematyka, Fizyka, Termodynamika techniczna, Podstawy eksploatacji maszyn, Automatyka i
robotyka, Metrologia i systemy pomiarowe, Ochrona środowiska, Siłownie okrętowe, Okrętowe
silniki tłokowe, Kotły okrętowe, Turbiny okrętowe, Mechanizmy i urządzenia okrętowe, Chłodnictwo
i klimatyzacja, Automatyka okrętowa, Symulator siłowni okrętowej, Eksploatacja siłowni z silnikami
tłokowymi, Eksploatacja siłowni turbinowych, Eksploatacja platform wiertniczych
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
•
•
•
Podstawowe prawa – zasady w mechanice płynów, znaczenie pojęć i wielkości oraz ich
jednostki miary.
Znajomość i rozumienie procesów przepływowych w różnych wytworach techniki, w
szczególności w silnikach cieplnych i urządzeniach (m.in. w dyszach, dyfuzorach, zbiornikach
osadowych, wirówkach, filtrach, rozpylaczach, instalacjach, wymiennikach ciepła, łożyskach) i
procesów opływu różnych ciał, w tym w szczególności kadłubów okrętowych, profili różnych
konstrukcji, a w szczególności pędników okrętowych, modeli tych procesów oraz ich opisów
(równań, zależności – funkcji).
Fundamentalne przykłady zastosowań równań i zależności, w tym empirycznych, w
odniesieniu do zachowań płynów w statycznym, kinematycznym i dynamicznym ujęciu.
UMIEĆ
•
•
•
•
Całkować podstawowe równania różniczkowe określające zachowania płynów w różnych
wytworach techniki.
Rozwiązywać podstawowe zadania z zakresu mechaniki płynów, i jej zastosowań, a w
szczególności w odniesieniu do techniki morskiej.
Interpretować podstawowe zależności w mechanice płynów, wskazać możliwości ich użycia
w praktyce inżynierskiej, w szczególności w odniesieniu do eksploatacji siłowni okrętowych
i platform wiertniczych.
Analizować pozyskiwane wyniki w zakresie teorii (wyprowadzeń), zadań i laboratorium,
oraz wyciągać wnioski z tych wyników w sensie poznawczym i utylitarnym (na miarę percepcji
studentów).
LITERATURA
1.
Prosnak W., Mechanika płynów, t. I.. PWN, Warszawa 1970.
2. Prosnak W., Mechanika płynów, t. II.. PWN, Warszawa 1971.
3. Gryboś R., Podstawy mechaniki płynów, cz. I. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1998.
4. Gryboś R., Podstawy mechaniki płynów, cz. II. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1998.
1. Puzyrewski R., Sawicki J., Podstawy mechaniki płynów i hydrauliki. Wyd. Naukowe
PWN, Warszawa 2000.
2. Orzechowski Z., Prywer J., Zarzycki R., Mechanika płynów w inżynierii środowiska. WNT,
Warszawa 1997.
24
MECHANIKA PŁYNÓW
Nr
tematu
A
1.
1
1
1
1
1
-
1
2
1
1
1
1
1
-
1
2
2
1
1
1
1
1
1
2
1
1
1
15
1
15
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR IV
Wiadomości wstępne. Podstawowe definicje i właściwości płynów:
2
lepkość, ściśliwość, gęstość, rozszerzalność. Podział płynów.
Elementy teorii pola: pola skalarowe, wektorowe i tensorowe,
gradient, dywergencja, rotacja. Współczynniki Lame’go.
Podstawowe pojęcia kinematyki płynów: linie prądu, powierzchnie
2
prądu, tor elementu płynu, podział ruchu cieczy a cyrkulacja,
przepływy niewirowe (potencjalne).
Tensor prędkości deformacji: współrzędne tensora prędkości
1
deformacji, interpretacja geometryczno fizyczna współrzędnych
tensora prędkości deformacji.
Zasada zachowania masy. Równanie ciągłości strugi. Wyznaczanie
3
wydatków. Czas napełniania zbiorników.
Zasada zachowania pędu i jej zastosowania. Reakcja dynamiczna
2
strugi.
Zasada zachowania energii: Wyprowadzenie równania zachowania
2
energii, interpretacja równania zachowania energii. Rozkład
temperatur w cienkiej warstwie filmu olejowego.
Związki pomiędzy naprężeniami a współrzędnymi tensora prędkości
1
deformacji. Ogólna klasyfikacja związków i ich właściwości.
Przykłady związków konstytutywnych dla wybranych modeli
cieczy.
Statyka płynów: wiadomości ogólne, definicja ciśnienia, rozkład
3
ciśnienia hydrostatycznego, parcie cieczy na ścianki ciał stałych. Siła
naporu i środek naporu. Prawo Archimedesa, pływanie ciał.
Zamknięty układ równań rządzący ruchem płynów: uwagi ogólne,
3
równania podstawowe, równania dodatkowe, warunki brzegowe i
początkowe.
Równania podstawowe dynamiki cieczy lepkiej: równanie NavieraStokesa, Prandtla, przepływy Poiseuille’a i Couette’a
Przepływy ustalone i nieustalone, laminarne i turbulentne: podział
2
przepływów, przepływ krytyczny, wpływ lepkości, gęstości i średnicy
rury na prędkość krytyczną, liczba Reynoldsa.
Podobieństwo zjawisk przepływowych. Podobieństwo i analogia a
2
liczby kryterialne: liczby podobieństwa dynamicznego, cieplnego,
elektro-magneto-dynamicznego.
Ruch płynów nielepkich nieprzewodzących ciepła: równanie ruchu
3
płynów nielepkich, równanie Eulera, równanie Bernouliego: energia
potencjalna, kinetyczna i ciśnienia. Zastosowanie równania
Bernouliego do praktycznych pomiarów przepływu zwężką
Venturiego. Opróżnianie zbiorników, równanie Torricellego,
Przepływy w przewodach: prawo Hagena-Poiseuille’a, straty
2
ciśnienia i energii, promień hydrauliczny. Przepływ przez kanały
otwarte i zamknięte.
Przepływy potencjalne i dynamika gazów.
2
RAZEM:
30
w tym:
C
L
-
25
9
Przedmiot:
GRAFIKA INŻYNIERSKA
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
II
III
IV
Liczba godzin
w semestrze
45
20
15
Liczba godzin w tygodniu
A
C
P
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
P
30
15
20
15
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Podstawy konstrukcji maszyn, Budowa i teoria okrętu, Siłownie okrętowe, Okrętowe silniki tłokowe, Kotły
okrętowe, Turbiny okrętowe, Maszyny i urządzenia okrętowe, Automatyka okrętowa, Podstawy napędu statku.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
Pojęcie rzutu i metody rzutowania (rzut środkowy i równoległy), niezmienniki rzutowania równoległego, rzuty
Monge’a, przynależność elementów oraz elementy wspólne, równoległe i prostopadłe. Pomocnicze płaszczyzny
rzutów – układ trzech płaszczyzn wzajemnie prostopadłych, użycie kilku pomocniczych płaszczyzn rzutów
(transformacja); obroty i kłady. Zagadnienia dotyczące wielościanów. Powierzchnie obrotowe, stożkowe,
walcowe. Zagadnienia związane z normalizacją w technice, w tym formaty arkuszy, podziałki, grubości, rodzaje
i zastosowanie linii rysunkowych, układ rzutni, tabliczki znamionowe. Istotę i zasady wymiarowania oraz zasady
zarządzania dokumentacją techniczną. Wymiary główne i linie teoretyczne kadłuba statku. Zasady rysowania
schematów instalacji siłowni okrętowych; zasady sporządzania schematów hydraulicznych i pneumatycznych;
zasady sporządzania schematów instalacji elektrycznej. Zasady odwzorowania kształtu brył w rzutach
prostokątnych i aksonometrycznych. Zasady wykonywania widoków, przekrojów i kładów. Zasady zapisu
wymiarów, zasady tolerowania wymiarów, kształtu i położenia oraz oznaczenia chropowatości. Zasady
rysowania połączeń gwintowych, spawanych oraz innych połączeń maszynowych. Zasady rysowania kół
zębatych, osi, wałów i łożysk tocznych. Zasady sporządzania rysunków złożeniowych i wykonawczych.
Komputerowe programy wspomagające rysowanie – edytory rysunków. Organizacja zapisu rysunku do
graficznej bazy danych. Konfigurowanie edytora. Podstawowe narzędzia rysunkowe edytora. Zasady
modyfikowania rysunku. Zasady tworzenia rysunków wykonawczych wybranych części maszynowych w
edytorze rysunków. Zasady wymiarowania i kreskowania w edytorze rysunków. Zasady tworzenia bloków
rysunkowych i nanoszenie poprawek.
UMIEĆ
Odwzorować elementy przestrzeni w rzutach prostokątnych, przynależność elementów oraz elementy wspólne.
Odwzorować równoległość i prostopadłość w rzutach prostokątnych. Wykonać transformację układu odniesienia
korzystając z pomocniczych płaszczyzn Wykonywać obroty i kłady. Wykonywać rzuty wielościanów
położonych dowolnie w przestrzeni na płaszczyzny, dokonywać przekroje płaszczyznami, przebicia prostą,
rozwinięcia i wzajemne przenikanie wielościanów. Wykonywać rzuty, przekroje, przenikania i rozwinięcia
powierzchni obrotowych, walcowych i stożkowych. Czytać schematy instalacji siłowni okrętowych, schematy
instalacji hydraulicznych i pneumatycznych, schematy instalacji elektrycznej oraz czytać rysunki techniczne
oraz schematy z dokumentacji technicznej statku. Wykonać rysunek na znormalizowanym formacie, przy
zastosowaniu linii rysunkowych znormalizowanych i właściwie dobranej podziałce. Narysować dowolny
element maszynowy w odpowiedniej liczbie rzutów prostokątnych. Zwymiarować poprawnie rysunek elementu
maszynowego, nanieść oznaczenia tolerancji wymiarów i geometrycznych oraz chropowatości powierzchni.
Narysować różne rodzaje połączeń. Wykonać rysunek złożeniowy zespołu maszynowego oraz rysunek
wykonawczy dowolnej części maszynowej. Tworzyć rysunki wykonawcze wybranych części maszynowych.
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
Lewandowski. Z.: Geometria wykreślna.
Dobrzański T. Rysunek Techniczny Maszynowy. WNT, Warszawa 2006.
Danielewicz J. Rysunek Techniczny Maszynowy i Okrętowy, Wyd. Morskie Gdynia.
Pikoń Andrzej: AutoCAD 200x.
26
GRAFIKA INŻYNIERSKA
Nr
tematu
A
w tym:
C
L
1.
1
-
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR II
Wiadomości wstępne. Zadania geometrii wykreślnej.
1
Elementy przestrzeni. Pojęcie rzutu i metody
rzutowania.
Rzuty Monge’a – odwzorowanie elementów przestrzeni
2
(punkt, prosta, płaszczyzna) w rzutach prostokątnych.
Przynależność elementów. Elementy wspólne.
2
Równoległość i prostopadłość. Odległości.
3
Pomocnicze płaszczyzny rzutów – układ trzech
4
płaszczyzn wzajemnie prostopadłych, użycie kilku
pomocniczych płaszczyzn rzutów (transformacja).
Obroty i kłady. Kąty.
2
Zagadnienia dotyczące wielościanów – rzuty
8
wielościanów położonych dowolnie w przestrzeni,
przekroje płaszczyznami, przebicia prostą, rozwinięcia i
wzajemne przenikanie wielościanów.
Powierzchnie, rzuty, przekroje, przenikania i
8
rozwinięcia powierzchni obrotowych.
Wymiary główne i linie teoretyczne kadłuba
2
Schematy instalacji siłowni okrętowych i zasady ich
2
rysowania - czytanie schematów instalacji siłowni
okrętowych
Zasady sporządzania schematów hydraulicznych i
2
pneumatycznych,
czytanie
schematów
układów
hydraulicznych i pneumatycznych
Zasady sporządzania schematów instalacji elektrycznej,
2
czytanie schematów instalacji elektrycznej
Czytanie rysunków technicznych oraz schematów z
2
dokumentacji technicznej statku
Normalizacja w technice (formaty arkuszy, podziałki,
2
grubości, rodzaje i zastosowanie linii rysunkowych,
układ rzutni, tabliczki znamionowe)
Istota i zasady wymiarowania.
2
Zarządzanie dokumentacją techniczną.
1
RAZEM:
45
Nr
tematu
17.
18.
19.
20.
21.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR III
Odwzorowanie kształtu brył w rzutach prostokątnych i
3
aksonometrycznych.
Widoki, przekroje i kłady.
3
Zasady zapisu wymiarów.
1
Tolerowanie wymiarów, kształtu i położenia,
1
oznaczenie chropowatości.
Połączenia gwintowe – oznaczenia i uproszczenia.
1
-
P/S
-
1
1
1
1
2
1
2
2
1
4
1
4
4
4
2
2
-
2
-
2
-
2
-
2
-
2
1
30
-
-
15
A
w tym:
C
L
P/S
3
3
1
1
1
27
22. Połączenia spawane – oznaczenia i uproszczenia.
23. Rysowanie kół zębatych. Uproszczenia rysunkowe.
24. Rysowanie osi, wałów i łożysk tocznych. Uproszczenia
rysunkowe.
25. Rysunki złożeniowe.
26. Rysunki wykonawcze.
RAZEM:
Nr
tematu
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
1
1
3
1
1
3
3
3
20
3
3
20
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR IV
Komputerowe programy wspomagające rysowanie –
2
edytory rysunków.
Organizacja zapisu rysunku do graficznej bazy danych.
2
Układ współrzędnych w edytorze. Współrzędne
bezwzględne i względne. Konfigurowanie edytora..
Podstawowe narzędzia rysunkowe edytora. Warstwy.
2
Modyfikowanie rysunku.
2
Tworzenie rysunków wykonawczych wybranych części
3
maszynowych.
Wymiarowanie i kreskowanie
2
Tworzenie
bloków
rysunkowych.
Zapisywanie,
2
odtwarzanie rysunków, nanoszenie poprawek.
RAZEM:
15
A
w tym:
C
L
P/S
2
2
2
2
3
2
2
-
-
-
15
28
10
Przedmiot:
PODSTAWY
EKSPLOATACJI MASZYN
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
VI
Liczba godzin
w semestrze
20
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
20
-
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Matematyka, Fizyka, Mechanika techniczna, Wytrzymałość materiałów, Podstawy konstrukcji
maszyn, Termodynamika techniczna, Automatyka i robotyka, Bezpieczeństwo pracy i ergonomia.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Fazy istnienia obiektu technicznego. Elementarny układ eksploatacji. Strukturę systemu
eksploatacji.
Fizykochemiczne podstawy eksploatacji maszyn. Procesy tarcia, smarowania i zużywania maszyn.
Podstawy diagnostyki technicznej. Rodzaje badań diagnostycznych. Procesy fizykochemiczne
jako źródła sygnałów diagnostycznych.
Pojęcie procesu użytkowania maszyny. Miary użytkowania i ich zastosowanie. Zakres
dokumentacji techniczno-ruchowej maszyny. Zasady bezpiecznego użytkowania maszyn.
Pojęcie procesu obsługiwania maszyny. Miary obsługiwania i ich zastosowanie. Rodzaje obsług.
Cykl remontowy maszyny. Fazy procesu technologicznego remontu.
Pojęcie i miary niezawodności obiektu technicznego. Rodzaje struktur niezawodnościowych.
Miary ryzyka i miary bezpieczeństwa obiektu technicznego. Związki miar ryzyka z miarami
niezawodności i zagrożeń.
Podstawy projektowania procedur eksploatacyjnych. Komputerowe wspomaganie zarządzania
eksploatacją.
Sposoby odzyskiwania oraz utylizacji zużytych obiektów i materiałów eksploatacyjnych.
UMIEĆ
•
•
•
•
•
•
•
•
Wskazać, jakie są podstawowe wymagania eksploatacyjne i decyzje eksploatacyjne.
Scharakteryzować przyczyny powstawania uszkodzeń.
Przedstawić i scharakteryzować model obiektu badań diagnostyki technicznej. Podać przykłady metod
diagnozowania stanu technicznego i systemów nadzoru diagnostycznego maszyn.
Określić miary użytkowania maszyn. Wykorzystać informacje zawarte w dokumentacji technicznoruchowej w procesie eksploatacji maszyny.
Określić miary obsługiwania maszyn. Scharakteryzować przykładowy cykl remontowy oraz istotę
poszczególnych faz procesu technologicznego remontu.
Określić funkcje: niezawodności, zawodności, trwałości, intensywności oraz częstotliwości uszkodzeń.
Zastosować typowe rozkłady statystyczne do modelowania niezawodności.
Przeprowadzić analizę ryzyka związanego z eksploatacją maszyny.
Podać przykłady komputerowego wspomagania wybranych zadań eksploatacyjnych.
LITERATURA
1. Będkowski L., Dąbrowski T.: „Podstawy eksploatacji”, Wojskowa Akademia Techniczna,
Warszawa 2006.
2. Legutko S.: „Eksploatacja maszyn”, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2007.
3. Włodarski J.K.: „Podstawy eksploatacji maszyn okrętowych – tarcie i zużycie”, Wydawnictwo
Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia 2006.
29
PODSTAWY EKSPLOATACJI MASZYN
Nr
tematu
A
1.
1
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR III
Podstawowe zagadnienia eksploatacji maszyn. Fazy
1
istnienia obiektu technicznego. Elementarny układ
eksploatacji. Powiązania teorii eksploatacji z innymi
naukami. Podział problematyki eksploatacyjnej.
Wymagania
eksploatacyjne.
Klasyfikacja
eksploatacyjna maszyn i urządzeń. Struktura systemu
eksploatacji. Decyzje eksploatacyjne.
Fizykochemiczne podstawy eksploatacji maszyn.
1
Tarcie. Zużywanie części maszyn. Smarowanie. Stan
techniczny i eksploatacyjny maszyn. Uszkodzenia
maszyn. Czynniki wymuszające zawodność maszyn.
Rodzaje uszkodzeń elementów maszyn. Zapobieganie
powstawaniu uszkodzeń maszyn i przeciwdziałanie ich
skutkom.
Podstawy
diagnostyki
technicznej.
Założenia
3
diagnostyki. Rodzaje badań diagnostycznych. Procesy
fizykochemiczne
jako
źródła
sygnałów
diagnostycznych. Diagnostyka wibroakustyczna i
termiczna maszyn. Metody diagnozowania stanu
technicznego maszyn i ich elementów. Symptomowe
krzywe
życia
maszyny,
wartości
graniczne
symptomów, prognozowanie stanu technicznego.
Systemy nadzoru diagnostycznego maszyn.
Użytkowanie maszyn. Właściwości użytkowe maszyn.
1,5
Miary użytkowania i ich zastosowanie. Dobór
podstawowych parametrów użytkowania. Wdrażanie do
użytkowania.
Dokumentacja
techniczno-ruchowa
maszyn. Zasady bezpiecznego użytkowania maszyn.
Obsługa maszyn. Utrzymanie maszyn w ruchu. Obsługa
1,5
codzienna, sezonowa, zabezpieczająca, diagnostyczna,
gwarancyjna. Obsługa okresowa. Remont bieżący.
Remont średni. Remont kapitalny. Modernizacja i
adaptacja. Cykl remontowy. Zapewnienie utrzymania
ruchu maszyn.
Niezawodność maszyn. Pojęcia i miary niezawodności.
2
Ogólny model procesu powstawania niesprawności
obiektu
technicznego.
Miary
niezawodności
charakterystyczne dla obiektów nieodnawialnych i
odnawialnych.
Zagadnienia wyboru poziomu niezawodności. Struktura
2
niezawodnościowa (modele struktur, wybór postaci
struktury). Modelowanie i analiza niezawodności.
Metody zwiększania niezawodności.
Odnawianie maszyn. Sposoby realizacji odnawiania.
2
Kryteria
odnawiania.
Metody
odnawiania.
Projektowanie odnowy profilaktycznej. Podatność
eksploatacyjna maszyn. Technologiczność remontowa
(maszyny, zespołów i części). Ergonomiczność maszyn.
w tym:
C
L
P/S
1
3
1,5
1,5
2
2
2
30
9.
Bezpieczeństwo człowieka w systemie eksploatacji.
Podstawowe pojęcia. Miary ryzyka i miary
bezpieczeństwa. Związki miar ryzyka z miarami
niezawodności i zagrożeń. Jakościowa analiza ryzyka.
Ilościowa analiza ryzyka.
10. Zarządzanie
eksploatacją
maszyn.
Strategie
eksploatacyjne. Zasady eksploatacji. Procedury
eksploatacyjne z zakresu ruchu, utrzymania ruchu,
zaopatrzenia i kontroli stanu bezpieczeństwa. Podstawy
projektowania procedur eksploatacyjnych.
11. Komputerowe wspomaganie zarządzania eksploatacją
maszyn. Przykłady komputerowego wspomagania
wybranych
zadań
eksploatacyjnych.
Badania
eksploatacyjne. Banki danych eksploatacyjnych.
Pozbywanie się zużytych obiektów i materiałów
eksploatacyjnych.
Sposoby
odzyskiwania
oraz
utylizacji materiałów i obiektów.
RAZEM:
2
2
2
2
2
2
20
20
31
11
Przedmiot:
PODSTAWY KONSTRUKCJI
MASZYN + CAD
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
III
IV
V
Liczba godzin
w semestrze
30
50
35
Liczba godzin w tygodniu
A
L
P
-
Liczba godzin w semestrze
A
L
P
30
20
20
10
25
10
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Matematyka, Fizyka, Mechanika techniczna, Wytrzymałość materiałów, Mechanika płynów, Grafika
inżynierska, Podstawy eksploatacji maszyn, Nauka o materiałach, Podstawy inżynierii wytwarzania, Metrologia
i systemy pomiarowe, Maszyny i urządzenia okrętowe, Chemia wody, paliw i smarów.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
Cykl życia maszyny i jego etapy.
Proces projektowania i jego fazy oraz komputerowe wspomaganie procesu projektowania.
Tolerancje wymiarowe i pasowania części maszyn.
Rodzaje tarcia w elementach maszyn.
Smary i ich własności.
Hydrodynamiczną teorię smarowania.
Zagadnienia związane z łożyskowaniem ślizgowym i tocznym.
Klasyfikację połączeń maszynowych.
Połączenia spawane, zgrzewane i klejone.
Połączenia gwintowe i śrubowe.
Połączenia kształtowe.
Połączenia cierne.
Zagadnienia związane z wytrzymałością zmęczeniowa elementów maszyn; elementy podatne oraz sprzęgła,
ich klasyfikację i ogólne zasady obliczania; zawory, ich klasyfikację i ogólne zasady obliczania; zasady
kształtowania konstrukcyjnego wałów oraz istotę wyważania dynamicznego wałów.
Klasyfikację przekładni, przełożenie kinematyczne i geometryczne przekładni, typy i rodzaje zębów kół
zębatych oraz geometryczne cechy zazębienia, w tym zasadę zazębienia, podstawowe cechy zazębienia
ewolwentowego. Zagadnienia związane z modyfikacją zarysu zębów.
Przekładnie o zębach śrubowych, przekładnie o zazębieniu wewnętrznym, przekładnie stożkowe,
przekładnie ślimakowe, przekładnie cierne i cięgnowe.
Istotę smarowania zanurzeniowego i natryskowego przekładni mechanicznych oraz sposoby smarowania
łożysk.
Rozkład naprężeń tnących w spoinie pachwinowej, rozkład sił w połączeniach śrubowych oraz w
sprężynach naciskowych, mechanizm włączania sprzęgła ciernego oraz rozkład ciśnienia w łożysku
hydrodynamicznym.
Zasady projektowania maszyny z mechanizmem śrubowym lub łożyskiem ślizgowym oraz zasady
projektowania sprzęgła.
Zasady projektowania przekładni zębatej.
Edytory graficzne, zasady modelowania oraz narzędzia do modelowania 3D.
Zasady korzystania z bazy elementów znormalizowanych.
Zasady stosowania metody elementów skończonych w analizach inżynierskich.
Możliwości systemu CAD.
Zasady analizy termicznej węzłów konstrukcyjnych pracujących w wysokich temperaturach.
32
UMIEĆ
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
Identyfikować etapy i wymagane własności oraz właściwości maszyny niezbędne dla poszczególnych
etapów cyklu życia maszyny.
Obliczać tolerancje wymiarowe, luzy i wciski oraz uzasadniać dobór chropowatości powierzchni części
maszyn także tolerancji geometrycznych.
Identyfikować rodzaje tarcia w występujące we współpracujących elementach maszyn oraz uzasadnić
korzyści płynące ze stosowania panewek wielowarstwowych w łożyskach ślizgowych.
Identyfikować rodzaje smarów i dobierać ich parametry dla współpracujących elementów maszyn.
Dobierać oraz uzasadniać układy łożyskowania w maszynach.
Identyfikować połączenia maszynowe oraz uzasadniać ich dobór.
Obliczać wytrzymałość zmęczeniowa elementów maszyn
Identyfikować rodzaje elementów podatnych oraz sprzęgieł oraz kształtować konstrukcyjnie wał.
Identyfikować i obliczać przekładnie mechaniczne.
Dobierać i obliczać systemy smarowania przekładni mechanicznych oraz łożysk.
Obliczać tolerancje wymiarowe, luzy i wciski oraz uzasadniać dobór chropowatości powierzchni części
maszyn także tolerancji geometrycznych.
Badać i obliczać rozkłady naprężeń w spoinie pachwinowej, rozkłady sił w połączeniach śrubowych oraz w
sprężynach naciskowych, czasy włączania sprzęgła ciernego oraz rozkłady ciśnienia w łożysku
hydrodynamicznym.
Projektować maszyny z mechanizmem śrubowym lub łożyskiem ślizgowym oraz zasady projektowania
sprzęgła.
Projektować przekładnię zębatą.
Posługiwać się narzędziami do modelowania 3D.
Korzystać z bazy elementów znormalizowanych.
Projektować wałek maszynowy z wykorzystaniem systemów wspomaganych komputerowo.
Analizować postaci konstrukcyjne wybranych części maszyn za pomocą metody elementów skończonych.
Analizować pary kinematyczne za pomocą animacji komputerowej (współdziałanie elementów, montaż i
demontaż).
Analizować termicznie węzły konstrukcyjne maszyn pracujące w wysokich temperaturach.
LITERATURA
1.
2.
o
o
Podstawy Konstrukcji Maszyn pod red. zbiorową Z. Osińskiego, PWN, Warszawa 1999.
Wykład z Podstaw Konstrukcji Maszyn z ćwiczeniami. Skrypty Politechniki Gdańskiej:
B. Siwek - Połączenia spawane, zgrzewane, lutowane i klejone.
R. Maciakowski - Połączenia śrubowe Dietrych, W. Korewa, K. Zygmunt,; Podstawy Konstrukcji Maszyn,
cz. I, II i III, WNT, Warszawa.
3. Bowden, D. Tabor. Wprowadzenie do trybologii, WNT, Warszawa.
4. Osiński, W. Bajon, T. Szucki,; Podstawy Konstrukcji Maszyn, PWN, Warszawa.
5. Niezgodziński, T. Niezgodziński,; Obliczenia zmęczeniowe elementów maszyn, PWN, Warszawa.
6. Markusik S.; Sprzęgła mechaniczne. WNT Warszawa.
7. Ochęduszko, ; Koła zębate, tom - I, WNT , Warszawa.
8. Muller L. - Przekładnie zębate - projektowanie
9. Wykład z Podstaw Konstrukcji Maszyn z ćwiczeniami. Skrypty Politechniki Gdańskiej: J. Sikora, R.
Maciakowski. Przekładnie zębate.
10. Pikoń A.: AutoCAD 200x.
11. Rusiński E., Czmochowski J., Smolnicki T., Zaawansowana metoda elementów skończonych w
konstrukcjach nośnych, Oficyna Wyd. Pol. Wroc., Wrocław, 2000.
12. Nagórski Z.: Modelowanie przewodzenia ciepła za pomocą arkusza kalkulacyjnego. Wydawnictwo
Politechniki Warszawskiej. Warszawa, 2001.
33
PODSTAWY KONSTRUKCJI MASZYN + CAD
Nr
tematu
A
1.
1
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR III
Geneza powstania przedmiotu. Cele i zadania
1
przedmiotu. Cykl życia maszyny i jego etapy.
Proces projektowania i jego fazy. Optymalizacja
2
konstrukcji. Komputerowe wspomaganie procesu
projektowania CAD.
Tolerancje wymiarowe i pasowania części maszyn.
4
Tolerancje geometryczne. Chropowatość powierzchni.
Klasyfikacja tarcia. kat tarcia. Teoria tarcia suchego
2
Bowdena-Tabora.
Łożyskowa
panewka
wielowarstwowa. Tarcie graniczne.
Smary i ich własności. Lepkość i smarność. Ferrociecze
1
i ich zastosowanie.
Hydrodynamiczna
teoria
smarowania.
Istota
4
powstawania
nośności
hydrodynamicznej
na
przykładzie modelu łożyska płaskiego. Sposoby
realizacji
i
warunki
powstawania
tarcia
hydrodynamicznego.
Kryterium przejścia tarcia płynnego w tarcie mieszane.
1
Tarcie i smarowanie elastohydrodynamiczne.
Klasyfikacja łożysk. Łożyska ślizgowe. Kryterium
1
podobieństwa hydrodynamicznego łożysk.
Łożyska magnetyczne. Łożyska smarowane ferrocieczą.
1
Łożyska toczne. Klasyfikacja łożysk. Zasady
3
oznaczania łożysk. Zasady pasowania, ustalania i
doboru łożysk tocznych.
Klasyfikacja połączeń maszynowych. Połączenia
1
spawane, zgrzewane i klejone. Spoina a spiętrzenie
naprężeń - sposoby zmniejszania wpływu karbu.
Połączenia gwintowe i śrubowe. Sprawność i
3
samohamowność gwintu. Wytrzymałość gwintu.
Kształtowanie postaci konstrukcyjnej elementów
złącza. Metody odciążania śrub od zginania i skręcania
podczas ich montażu. Podstawowe stany obciążania
śrub i zasady ich obliczania.
Połączenia kształtowe.
1
Połączenia cierne. Rozkłady naprężeń w połączeniu
1
ciernym. Podatność styku połączenia ciernego.
Obciążalność połączeń ciernych.
RAZEM:
30
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR IV
15. Ogólna charakterystyka zaworów, ich klasyfikacja i
1
ogólne zasady obliczania. Kompensatory cieplne.
w tym:
C
L
P/S
A
w tym:
C
L
P/S
1
-
2
4
2
1
4
1
1
1
3
1
3
1
1
30
-
34
16. Wały i osie. Zasady kształtowania konstrukcyjnego
wałów. Wyważanie statyczne i dynamiczne wałów.
17. Klasyfikacja przekładni. Klasyfikacja przekładni
zębatych. Przełożenie kinematyczne i geometryczne
przekładni.
18. Koło zębate, typy i rodzaje zębów kół zębatych.
Geometryczne cechy zazębienia. Moduł, odległość
międzyosiowa.
19. Zasada zazębienia - warunek stałości przełożenia. Linia
i kąt przyporu. Stopień pokrycia.
20. Krzywe cykliczne. Zazębienie cykloidalne –
powstawanie zarysu boku zęba. Podstawowe cechy
zazębienia ewolwentowego.
21. Graniczna liczba zębów.
22. Korekcja uzębienia i zazębienia. Algorytm określania
typu i rodzaju zęba.
23. Przekładnie o zębach śrubowych. Podstawowe cechy
geometryczne przekładni o zębach śrubowych.
24. Charakterystyka przekładni o zazębieniu wewnętrznym.
Przekładnia obiegowa. Układy elementarne przekładni
planetarnych.
25. Charakterystyka przekładni stożkowych. Przełożenie
przekładni stożkowej.
26. Charakterystyka przekładni ślimakowych.
27. Przekładnie zębate z odkształcalnym wieńcem.
Przekładnie zębate specjalne.
28. Przekładnie cierne. Przekładnie cięgnowe.
29. Klasyfikacja sposobów smarowania. Istota smarowania
zanurzeniowego
i
natryskowego
przekładni
mechanicznych. Sposoby smarowania łożysk.
30. Uszczelnienia ruchowych i nieruchomych elementów
maszyn.
31. Wprowadzenie do laboratorium.
32. Zasady pomiarów. Błędy modeli i błędy układów
pomiarowych.
33. Badanie rozkładu naprężeń tnących w spoinie
pachwinowej.
34. Badanie połączeń śrubowych napiętych wstępnie.
35. Badanie połączeń śrubowych obciążonych siłą i
momentem.
36. Badanie sprężyn naciskowych.
37. Badanie sprzęgła ciernego podczas rozruchu.
38. Badanie
rozkładu
ciśnienia
w
łożysku
hydrodynamicznym.
39. Projektowanie maszyny z mechanizmem śrubowym
(zawór, ściągacz, podnośnik, itp.).
40. Projektowanie węzła maszyny z łożyskiem ślizgowym
lub projektowanie sprzęgła.
RAZEM:
1
1
-
-
1
1
-
-
1
1
-
-
2
2
-
-
2
2
-
-
1
2
1
2
-
-
2
2
-
-
1
1
-
-
1
1
-
-
1
1
1
1
-
-
1
1
1
1
-
-
1
1
-
-
1
1
-
1
1
-
3
-
3
-
3
3
-
3
3
-
3
3
3
-
3
3
3
-
5
-
-
5
5
-
-
5
50
20
20
10
35
Nr
tematu
41.
42.
43.
44.
45.
46.
47.
48.
49.
50.
51.
52.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR V
Wprowadzenie do modelowania przestrzennego.
1
Komputerowe modelowanie 3D. Edytory graficzne.
Modelowanie 3D. Szkic 2D i sposoby przejścia w 3D.
2
Narzędzia do modelowania (wyciąganie, ucinanie,
zaokrąglanie, fazowanie, wiercenie).
Podstawowe narzędzia rysunkowe w modelarze 3D i
2
sposób pracy z edytorem (linie konstrukcyjne, więzy,
bazy odniesienia).
Przygotowanie rysunku detalu w 3D. Przejście do
2
rysunku wykonawczego 2D.
Przygotowanie złożenia. Korzystanie z bazy elementów
2
znormalizowanych.
Projektowanie wałka maszynowego wspomagane
3
komputerowo.
Wprowadzenie do metody elementów skończonych
2
MES.
Analiza postaci konstrukcyjnej wybranych części
3
maszyn za pomocą MES.
Para kinematyczna i jej analiza kinematyczna.
3
Animacja
pary
kinematycznej
(współdziałanie
elementów, montaż i demontaż).
Możliwości systemu CAD na przykładzie rysunku
2
części i obliczeń MES.
Analiza
termiczna
węzłów
konstrukcyjnych
3
pracujących w wysokich temperaturach.
Projektowanie przekładni zębatej.
10
RAZEM:
35
A
w tym:
C
L
P/S
1
-
2
-
2
-
2
-
2
-
3
-
2
-
3
-
3
-
2
-
3
-
25
10
10
36
12
Przedmiot:
NAUKA O MATERIAŁACH
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
I
II
IV
Liczba godzin
w semestrze
30
30
15
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
30
15
15
15
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Fizyka, Chemia – szkoła średnia
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
Podstawowe materiały konstrukcyjne. Procesy technologiczne otrzymywania materiałów metalowych.
Procesy technologiczne przetwarzania materiałów metalowych (obróbka plastyczna, obróbka cieplna)
i ich wpływ na właściwości materiałów. Podstawowe struktury stopów żelaza. Składniki fazowe i
strukturalne. Wpływ zawartości węgla na właściwości stali. Wpływ pierwiastków stopowych na
właściwości stali. Stale niestopowe i stopowe konstrukcyjne. Stale spawalne zwykłej i podwyższonej
wytrzymałości. Klasyfikacja stali. System oznaczenia stali wg norm UE. Zastosowanie materiałów
konstrukcyjnych w okrętownictwie. Rodzaje, właściwości i zastosowanie w okrętownictwie stali
kadłubowych, stali odpornych na korozję, żaroodpornych i żarowytrzymałych, stali narzędziowych.
Rodzaje, właściwości i zastosowanie w okrętownictwie stopów metali nieżelaznych; miedzi,
aluminium, tytanu, niklu. Nowoczesne materiały łożyskowe: stopy cyny i ołowiu, stopy miedzi i
aluminium, stopy innych metali. Kompozyty. Nowoczesne materiały konstrukcyjne. Stale: do pracy w
obniżonych temperaturach, maraging, materiały z pamięcią kształtu, szkła i ceramika szklana.
Materiały polimerowe i kompozytowe. Mechanizmy niszczenia materiałów konstrukcyjnych w
eksploatacji: korozja, erozja, kawitacja, nagłe pękanie i zmęczenie. Korozja naprężeniowa i
zmęczeniowa. Pękanie w wyniku pełzania. Przepisy PRS odnośnie materiałów okrętowych.
Podstawowe zasady doboru materiałów konstrukcyjnych. Metody badań materiałów. Rodzaje obróbki
cieplnej stali. Wpływy hartowania na właściwości stali. Zastosowanie w okrętownictwie metali i ich
stopów, kompozytów, materiałów ceramicznych, polimerów, materiałów spawalniczych.
UMIEĆ
Precyzować zamówienia materiałów konstrukcyjnych. Przewidywać zmiany właściwości materiałów
następujące w wyniku poddawania go określonym procesom technologicznym. Przewidywać
otrzymane właściwości stali po zabiegach obróbki cieplnej. Przewidzieć zmiany właściwości
materiału następujące w wyniku oddziaływania czynników eksploatacyjnych. Dobrać znormalizowany
typ materiału do określonych zastosowań technicznych. Praktycznie zastosować metody badań
materiałów; badania makroskopowe, mikroskopowe, pomiary twardości metodą Brinella, Vickersa,
Rockwella. Rozróżniać struktury stali i żeliw. Przeprowadzić analizę wyników badań nieniszczących;
defektoskopia ultradźwiękowa i radiologiczna. Dobrać parametry i wykonać wyżarzanie stali.
Wykonać badania makroskopowe i mikroskopowe materiałów konstrukcyjnych. Dobrać parametry
hartowania i odpuszczania stali. Określić przypuszczalne przyczyny zniszczenia elementu
konstrukcyjnego. Rozróżnić struktury po hartowaniu i obróbce cieplno-chemicznej.
37
LITERATURA
1. Cicholska M., Czechowski M.: Materiałoznawstwo okrętowe, Wyd. Akademii Morskiej w
Gdyni, Gdynia 2005.
2. Dobrzański Leszek A.: Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo, WNT, Warszawa
2002.
3. Ashby Michael F., Jones David R. H.: Materiały inżynierskie, Własności i zastosowanie,
WNT, Warszawa 1995.
4. Cicholska M., Czechowski M.: Materiałoznawstwo okrętowe, Wyd. Akademii Morskiej w
Gdyni, Gdynia 2005.
5. Dobrzański Leszek A.: Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo, WNT, Warszawa
2002.
6. Ashby Michael F., Jones David R. H.: Materiały inżynierskie, Własności i zastosowanie,
WNT, Warszawa 1995
7. Ashby Michael F.: Dobór materiałów w projektowaniu inżynierskim, WNT, Warszawa 1998.
38
NAUKA O MATERIAŁACH
Nr
tematu
A
1.
2
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR I
Definicja i cele nauki o materiałach. Ogólna
2
charakterystyka ciał stałych. Rodzaje wiązań.
Podstawowe grupy materiałów konstrukcyjnych.
Znaczenie materiałów inżynierskich w budowie i
eksploatacji maszyn. Zastosowanie w okrętownictwie.
Elementy krystalografii. Struktura krystaliczna ciał
1
stałych. Wskaźnikowanie płaszczyzn i kierunków
krystalograficznych. Podstawowe struktury sieciowe
metali.
Wady budowy krystalicznej i ich wpływ na właściwości
2
metali. Dyfuzja.
Krystalizacja metali i stopów. Kinetyka procesów
2
krystalizacji. Procesy metalurgiczne i odlewnicze.
Własności mechaniczne metali i stopów: twardość,
2
udarność, zmęczenie, żarowytrzymałość. Metody badań
materiałów.
Podstawy obróbki plastycznej metali. Mechanizm
2
odkształcania plastycznego. Umocnienie. Zgniot i
rekrystalizacja.
Struktura stopów metali. Roztwory stałe. Fazy
1
międzymetaliczne.
Układy równowagi fazowej stopów. Eutektyka,
3
eutektoid, perytektyka. Układy złożone.
Układ równowagi fazowej żelazo-węgiel. Składniki
2
fazowe i strukturalne. Wpływ zawartości węgla na
właściwości stali.
Przemiany
strukturalne
zachodzące
podczas
3
chłodzenia. Przemiany:
perlityczna, bainityczna i
martenzytyczna. Wykresy CTP. Wpływ szybkości
chłodzenia na właściwości stali.
Podstawy procesów obróbki cieplnej i cieplno3
chemicznej. Wyżarzanie, hartowanie i odpuszczanie.
Nawęglanie. Azotowanie. Węgloazotowanie.
Klasyfikacja stali. System oznaczenia stali wg norm
1
EN.
Stale niestopowe. Wpływ składników na własności
2
stali. Spawalność stali. Stale niestopowe podstawowe i
jakościowe. Zastosowanie.
Żeliwa białe i szare. Żeliwa szare zwykłe i sferoidalne.
2
Żeliwa stopowe. Zastosowanie. Przepisy materiałowe
PRS.
Ogólna charakterystyka stali stopowych. Wpływ
2
pierwiastków stopowych na właściwości stali. Stale
stopowe konstrukcyjne. Stale spawalne zwykłej i
podwyższonej wytrzymałości.
RAZEM:
30
w tym:
C
L
P/S
1
2
2
2
2
1
3
2
3
3
1
2
2
2
30
39
Nr
tematu
A
w tym:
C
L
16.
1
-
3
-
2
-
1
-
2
-
2
-
2
2
-
-
1
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR II
Stale kadłubowe zwykłej, podwyższonej i wysokiej
1
wytrzymałości. Stale kadłubowe do pracy w niskich
temperaturach. Stale kotłowe. Stale na rury okrętowe.
Stale:
odporne
na
korozję,
żarowytrzymałe,
3
żaroodporne, zaworowe, do ulepszania cieplnego, do
nawęglania i azotowani. Stale narzędziowe. Staliwa.
Stopy miedzi odlewnicze i do obróbki plastycznej.
2
Mosiądze i brązy. Stopy miedzi na pędniki okrętowe.
Stopy aluminium odlewnicze i do obróbki plastycznej.
1
Zastosowanie stopów aluminium w konstrukcjach
morskich.
Materiały łożyskowe: stopy cyny i ołowiu, stopy miedzi
2
i aluminium, stopy innych metali. Kompozyty.
Nowoczesne materiały konstrukcyjne. Stale: do pracy w
2
obniżonych temperaturach, maraging, materiały z
pamięcią kształtu, szkła i ceramika szklana.
Materiały polimerowe i kompozytowe.
2
Mechanizmy niszczenia materiałów konstrukcyjnych w
2
eksploatacji: korozja, erozja, kawitacja, nagłe pękanie i
zmęczenie. Korozja naprężeniowa i zmęczeniowa.
Pękanie w wyniku pełzania.
Wprowadzenie do zajęć laboratoryjnych. Przepisy
1
BHP. Regulamin laboratorium. Omówienie formy
wykonywania ćwiczeń.
Defektoskopia
ultradźwiękowa.
Defektoskopia
2
radiograficzna. Interpretacja radiogramów.
Ocena zniszczeń korozyjnych.
2
Badania stali konstrukcyjnych
2
Badania mikroskopowe stali po obróbce cieplnej.
2
Badania stali odpornych na korozję.
2
Badania własności i mikrostruktury żeliw.
2
Pomiary mikrotwardości i twardości.
2
RAZEM:
30
Nr
tematu
32.
33.
34.
35.
36.
36.
37.
38.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR IV
Badania stali po obróbce plastycznej.
2
Badania materiałów łożyskowych.
2
Badania mikroskopowe stali po obróbce cieplno2
chemicznej.
Wyżarzanie i hartowanie stali.
3
Badania własności stopów miedzi.
2
Badania własności stopów aluminium.
2
Badania
własności
i
mikrostruktury
stali
2
narzędziowych.
Zaliczenie. Wykonanie ćwiczeń poprawkowych.
1
RAZEM:
15
P/S
2
15
2
2
2
2
2
2
15
A
w tym:
C
L
P/S
2
2
2
2
2
2
2
-
-
1
15
-
40
13
Przedmiot:
PODSTAWY INŻYNIERII
WYTWARZANIA
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
I
IV
V
Liczba godzin
w semestrze
30
30
35
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
30
15
15
35
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Grafika inżynierska, Nauka o materiałach, Wytrzymałość materiałów, Metrologia i systemy
pomiarowe, Podstawy eksploatacji maszyn.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
Podstawowe techniki wytwarzania, ich sposoby, metody i odmiany. Możliwości poszczególnych
sposobów, metod i odmian w zakresie dokładności wymiarowej i chropowatości powierzchni
przedmiotów obrobionych. Rodzaje i działanie najważniejszych środków technologicznych. Podstawy
projektowania procesów technologicznych obróbki. Zasady postępowania oraz zabezpieczania
osobistego zgodnego z przepisami BHP w różnych rodzajach prac. Nazewnictwo urządzeń i ich
podzespołów przy spawaniu, obróbce mechanicznej oraz narzędzi kontrolno-pomiarowych. Zasady
przygotowania urządzeń do rozruchu, zdania po zakończonej pracy.
UMIEĆ
•
•
•
•
•
•
•
Wykonać podstawowe roboty ślusarskie.
Wykonać podstawowe zabiegi obróbki na tokarkach i wiertarkach.
Przygotować materiał do określonego rodzaju obróbki.
Mocować materiał obrabiany w przyrządach i urządzeniach w zależności od urządzenia i
technologii wykonania.
Dobrać prawidłowe nastawy parametrów pracy urządzeń.
Dobierać narzędzia pomiarowo kontrolne odpowiednio do wyznaczonych zadań oraz obsługiwać
sprzęt kontrolno- pomiarowy.
Wykonywać podstawowe operacje obróbkowe skrawaniem oraz spajania.
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Bartosiewicz J. : Techniki Wytarzania. Wyd. AM w Gdyni, rok 2002.
Bartosiewicz J. : Obróbka skrawaniem i erozyjna. Wyd. Fund. Rozwoju WSM w Gdyni, 1997.
Bartosiewicz J. : Obróbka plastyczna. Wyd. Fund. Rozwoju WSM w Gdyni, rok 1997.
Bartosiewicz J. : Obróbka i montaż części maszyn. Wyd. SiP, Warszawa, rok 1985.
Rosłanowski J.: Praktyka warsztatowa, Wyd. AM w Gdyni, rok 2002.
Jakubiec W., Malinowski J.: Metrologia wielkości geometrycznych, WNT, Warszawa 2004.
Daszyk A. Metrologia długości i kąta- ćwiczenia, Wydawnictwo AM, 2003.
Dudik K, Górski E. Poradnik tokarza, WNT, Warszawa 2000.
Poradnik Inżyniera –Spawalnictwo, WNT, Warszawa 2005.
Mały poradnik mechanika, WNT, Warszawa 1994.
41
PODSTAWY INŻYNIERII WYTWARZANIA
Nr
tematu
A
1.
2
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR I
Wiadomości wprowadzające. Wyrób, zespół, część,
2
materiał, półfabrykat. Procesy produkcyjne, procesy
technologiczne obróbki i montażu. Typy produkcji.
Środki technologiczne, stanowisko robocze. Operacje i
zabiegi technologiczne. Techniczne i technologiczne
przygotowanie produkcji.
Odlewnictwo. Klasyfikacja metod i sposobów
4
wytwarzania odlewów. Odlewanie grawitacyjne: w
formach jednorazowego użytku (piaskowych z mas
żywicznych, z wypalanymi modelami, skorupowych, z
wytapianymi modelami, metodą Shawa) oraz w
formach wielokrotnego użycia (kokilowe, półciągłe,
ciągłe). Odlewanie pod ciśnieniem wyższym od
atmosferycznego (ciśnieniowe, w formach wirujących,
odśrodkowe, półodśrodkowe ).
Ogólna charakterystyka obróbki plastycznej. Metody
4
obróbki plastycznej: Walcowanie. Kucie. Tłoczenie.
Ciągnienie. Wyciskanie.
Ogólna
charakterystyka
obróbki
skrawaniem.
4
Parametry skrawania i warunki obróbki. Tworzenie się
wióra. Zużywanie się ostrzy narzędzi Środki chłodzącosmarujące.
Ogólna charakterystyka obróbki wiórowej: toczenia,
4
strugania, wiercenia, pogłębiania, rozwiercania,
frezowania i przeciągania. Budowa i geometria ostrzy
do obróbki wiórowej.
Ogólna charakterystyka metod i sposobów nacinania
6
gwintów oraz uzębień.
Klasyfikacja obróbki ściernej. Ogólna charakterystyka
3
szlifowania, gładzenia, dogładzania, docierania i
polerowania. Narzędzia do obróbki ściernej.
Klasyfikacja obróbki erozyjnej. Ogólna charakterystyka
3
obróbki
elektroerozyjnej,
elektrochemicznej,
anodowo-mechanicznej,
elektrostykowej
i
strumieniowej.
RAZEM:
30
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR IV
9. Czynniki wpływające na właściwości eksploatacyjne
0,5
materiałów (struktura, skład chemiczny, technologia).
10. Operacje i zabiegi technologiczne procesu obróbki
1,5
cieplnej.
11. Dobór parametrów technologicznych procesu obróbki
4
cieplnej.
w tym:
C
L
P/S
A
w tym:
C
L
P/S
0,5
-
1,5
-
4
-
4
4
4
4
6
3
3
30
42
12. Wpływ parametrów procesu technologicznego OC na
strukturę i właściwości eksploatacyjne stalowych i
żeliwnych elementów konstrukcyjnych.
13. Wprowadzenie do zajęć laboratoryjnych. Omówienie
ćwiczeń. Warunki zaliczenia.
14. Doświadczalne i numeryczne metody oceny
hartowności (wyznaczanie rzeczywistej i idealnej
średnicy krytycznej).
15. Utwardzanie
dyspersyjne
(wydzielinowe)
stali
odpornych na korozję, stopów aluminium i miedzi.
16. Kształtowanie właściwości mechanicznych stali
kadłubowych – obróbka cieplno-plastyczna.
17. Urządzenia do obróbki cieplnej.
18. Atmosfery ochronne. Wady materiałowe powstające
podczas obróbki cieplnej.
19. Dobór parametrów procesu technologicznego obróbki
cieplnej na przykładzie hartowania, odpuszczania i
wyżarzania stali o różnym składzie chemicznym.
20. Rekrystalizacja stopów aluminium do obróbki
plastycznej.
21. Poprawa niezaliczonych ćwiczeń. Zaliczenie zajęć
laboratoryjnych.
RAZEM:
Nr
tematu
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
4
4
-
1
1
3
1
2
3
1
2
1
1
-
1
1
1
1
-
6
-
6
2
-
2
2
-
2
30
15
15
A
w tym:
C
L
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR V
Obróbka ręczna.
5
Warsztaty elektryczne.
5
Spawanie łukowe elektrodą otuloną (MMA). Elektrody
2
otulone.
Spawanie i cięcie gazowe. Urządzenia i materiały do
2
spawania. Cięcie plazmą.
Spawanie łukowe elektrodą nietopliwą w osłonach
4
gazowych (GTA).
Spawanie łukowe elektrodą topliwą w osłonach
2
gazowych (GMA).
Ogólna
charakterystyka
obróbki
skrawaniem.
2
Parametry skrawania i warunki obróbki. Tworzenie się
wióra. Zużywanie się ostrzy narzędzi. Środki
chłodząco-smarujące.
Ogólna charakterystyka metod i sposobów nacinania
2
gwintów i uzębień.
Ogólna charakterystyka metod i sposobów nacinania
6
gwintów oraz uzębień.
Klasyfikacja obróbki ściernej. Ogólna charakterystyka
2
szlifowania, gładzenia, dogładzania, docierania i
polerowania. Narzędzia do obróbki ściernej.
Klasyfikacja obróbki erozyjnej. Ogólna charakterystyka
3
obróbki
elektroerozyjnej,
elektrochemicznej,
anodowo-mechanicznej,
elektrostykowej
i
strumieniowej.
RAZEM:
35
P/S
5
5
2
2
4
2
2
2
6
2
3
-
-
35
-
43
14
Przedmiot:
TERMODYNAMIKA TECHNICZNA
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
IV
VI
Liczba godzin
w semestrze
45
15
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
30
15
15
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Matematyka, Fizyka, Mechanika płynów, Podstawy eksploatacji maszyn, Automatyka i robotyka,
Metrologia
i systemy pomiarowe, Ochrona środowiska, Siłownie okrętowe, Okrętowe silniki
tłokowe, Kotły okrętowe, Turbiny okrętowe, Mechanizmy i urządzenia okrętowe, Chłodnictwo i
klimatyzacja, Automatyka okrętowa, Symulator siłowni okrętowej, Eksploatacja siłowni z silnikami
tłokowymi, Eksploatacja siłowni turbinowych, Eksploatacja platform wiertniczych, Seminarium
dyplomowe, Praca dyplomowa.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
•
•
•
Podstawowe prawa – zasady w termodynamice, znaczenie pojęć i wielkości oraz ich
jednostki miary.
Znajomość i rozumienie procesów energetycznych, w tym cieplnych, ich modeli – przemian, oraz
ich opisów (równań, zależności – funkcji).
Fundamentalne przykłady zastosowań równań i zależności, w tym empirycznych, w
energetyce, w szczególności okrętowej.
UMIEĆ
•
•
•
•
•
Wyprowadzić podstawowe wzory wyrażające podstawowe efekty (ciepło, stosowne prace)
przemian
termodynamicznych, względem różnych parametrów, stosowane w dalszym toku studiów i w
praktyce inżynierskiej.
Rozwiązywać podstawowe zadania z zakresu termodynamiki i jej zastosowań, w szczególności
w odniesieniu do techniki morskiej.
Interpretować podstawowe zależności termodynamiczne, wskazać możliwości ich użycia w
praktyce inżynierskiej, w szczególności w odniesieniu do eksploatacji siłowni okrętowych i
platform wiertniczych.
Analizować pozyskiwane wyniki zakresie teorii (wyprowadzeń) zadań i laboratorium,
oraz wyciągać wnioski z tych wyników w sensie poznawczym i utylitarnym (na miarę percepcji
studentów).
LITERATURA
1.
2.
3.
4.
5.
Staniszewski B., Termodynamika. PWN, Warszawa 1982.
Staniszewski B., Wymiana ciepła. PWN, Warszawa 1979.
Szargut J., Termodynamika techniczna. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 1991.
Wiśniewski S., Termodynamika techniczna . WNT, Warszawa 1993.
Wiśniewski S., Wiśniewski T.S., Wymiana ciepła. WNT, Warszawa 1994.
6. Hobler T., Ruch ciepła i wymienniki. WNT, Warszawa 1979.
44
TERMODYNAMIKA TECHNICZNA
Nr
tematu
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR IV
Istota i zakres przedmiotu. Pojęcia podstawowe,
wielkości i jednostki miary. Modelowanie procesów
1
cieplno-przepływowych. Zasady zachowania: energii i
masy.
Zasady termodynamiki. Parametry stanu. Równania
1
prac. Entalpia.
Gaz doskonały i półdoskonały. Równania termiczne i
2
kaloryczne.
Przemiany termodynamiczne gazów doskonałych
(izobara, izochora, izoterma, adiabaty, politropa,
4
podstawowe równania i
dławienie i dyfuzja) −
interpretacja.
Entropia. Równania różniczkowe Clausiusa i ich
rozwiązania. Wykresy przemian w układzie Belpaire’a
1
(T–S).
Termodynamiczne podstawy pracy sprężarek tłokowych
2
i wirnikowych.
Termodynamika par, w tym: reguła faz Gibbsa,
równania pary mokrej
i przegrzanej, wykresy
przemian w układach Clapeyrona (p – V), Belpaire’a
3
(T–S)
i
Molliera
(i–s),
fizyczno-analityczne
uzasadnienie przebiegu przemian.
Definicja obiegu termodynamicznego i jego sprawności
energetycznej.
Rozwinięcie
drugiej
zasady
1
termodynamiki. Obieg Carnota. Egzergia. Prawo
Gouya-Stodoli.
Klasyczne obiegi termodynamiczne: spalinowych
silników tłokowych, siłowni turbogazowych, siłowni
7
parowych, urządzeń chłodniczych i pomp cieplnych.
Sprawności tych obiegów. Fizyczno-techniczne i
ekonomiczne ograniczenia
wzrostu
sprawności
obiegów.
Termodynamiczne podstawy przepływu płynów przez
2
kanały.
Termodynamika gazów wilgotnych, w tym powietrza
3
wilgotnego. Wykres Molliera (i1+x–X ).
Spalanie – podstawowe równania i wielkości.
3
Podstawowe pojęcia i rodzaje przenoszenia ciepła.
2
Ustalone jednowymiarowe przewodzenie ciepła w
przegrodach.
Przejmowanie ciepła. Przenikanie ciepła między
2
płynami przez przegrody. Opory cieplne.
Promieniowanie ciepła – równania podstawowe.
2
Osłony radiacyjne.
Sposoby wyznaczania grubości izolacji różnych
2
urządzeń.
Równania wymienników ciepła.
1
A
w tym:
C
L
1
-
1
-
1
1
3
1
1
-
1
1
2
1
1
-
5
2
2
-
2
1
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
-
P/S
45
18. Przejmowanie ciepła jednofazowych płynów, w tym
teoria podobieństwa i fizyczna interpretacja zjawisk.
19. Przejmowanie ciepła przy wrzeniu cieczy i kondensacji
pary. Przenoszenie substancji.
20. Nieustalona wymiana ciepła w ciałach o wyrównanej
temperaturze.
RAZEM:
Nr
tematu
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
29.
30.
31.
32.
33.
34.
35.
2
1
1
2
1
1
2
1
1
45
30
15
A
w tym:
C
L
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR VI
Wstęp do ćwiczeń laboratoryjnych oraz podstawowe
zagadnienia
miernictwa
procesów
cieplno1
przepływowych: wielkości mierzone, metody i techniki
pomiarów,
metody
opracowywania
wyników
doświadczeń.
Wzorcowanie manometru metodą porównania.
1
Wzorcowanie termometru technicznego metodą
1
porównania.
Wyznaczanie charakterystyk termometru oporowego.
1
Wyznaczanie charakterystyki temperaturowej źródła
1
promieniowania cieplnego.
Sprawdzanie
termometru
ruchowego
metodą
1
porównania.
Pomiar wilgotności powietrza.
1
Sprawdzanie przepływomierza zwężkowego za pomocą
1
rurki spiętrzającej Prandtla.
Sprawdzanie anemometru czaszowego za pomocą
1
dyszy wypływowej.
Wzorcowanie sond kierunkowych za pomocą tunelika
1
aerodynamicznego.
Techniczna analiza spalin.
1
Wyznaczanie wartości średniego ciepła właściwego
1
oleju.
Wyznaczanie wartości wykładnika izentropy i politropy
1
przy rozprężaniu powietrza.
Wyznaczanie ciepła spalania i wartości opałowych
1
paliw gazowych, płynnych i stałych.
Wyznaczanie wartości współczynnika przewodzenia
1
ciepła.
RAZEM:
15
P/S
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
15
46
15
Przedmiot:
ELEKTROTECHNIKA I
ELEKTRONIKA
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
I
III
Liczba godzin
w semestrze
45
15
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
30
15
15
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Matematyka, fizyka, metrologia i systemy pomiarowe, automatyka i robotyka
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
•
•
•
•
•
Podstawowe zależności opisujące pola elektryczne i magnetyczne, oraz dowolne obwody prądu
stałego i przemiennego i zjawiska w nich zachodzące.
Podstawy teorii głównych rodzajów maszyn elektrycznych i transformatorów.
Podstawowe rodzaje elementów elektronicznych i układów (wzmacniacze operacyjne, zasilacze
stabilizowane).
Sposoby realizacji obwodów prądu stałego i przemiennego oraz praktyczne wyznaczanie ich
parametrów.
Metody pomiarów dla realizacji wybranych eksperymentów.
UMIEĆ
•
•
•
•
•
Wyznaczać istotne parametry obwodów prądu stałego i przemiennego 1-faz i 3-faz.
Wskazać różnice konstrukcyjne podstawowych rodzajów maszyn elektrycznych oraz walory
eksploatacyjne.
Rozpoznać elementy i ich funkcje w schematach dokumentacji technicznych oraz ich karty
katalogowe.
Prawidłowo interpretować zjawiska fizyczne zachodzące w obwodach prądu stałego i
przemiennego
Opisać użyte w eksperymencie obiekty i przyrządy pomiarowe oraz omówić zawarte w instrukcji
laboratoryjnej cele.
LITERATURA
1. Hempowicz P. i inni ,: Elektrotechnika i elektronika dla nieelektryków. WNT. Warszawa 1999.
2. Białek R.: Elektrotechnika i elektronika okrętowa. Fundacja Rozwoju Akademii Morskiej w
Gdyni 2005.
3. Glinka T.: Maszyny elektryczne wzbudzane magnesami trwałymi. WPŚ Gliwice 2002.
4. Roszczyk S.: Teoria maszyn elektrycznych. WNT Warszawa 1979.
5. Nowak M, Barlik R.: Poradnik inżyniera energoelektronika. WNT Warszawa 1998.
47
ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA
Nr
tematu
A
w tym:
C
L
1.
8
4
5
-
9
7
2.
3.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR I
Pojęcia podstawowe, jednostki układu SI.
12
Obwody prądu elektrycznego:
a) pole elektryczne, prawo Kirchhoffa, potencjał
elektryczny, napięcie elektryczne
b) prąd elektryczny, rodzaje prądu, natężenie prądu,
definicja ampera;
c) źródła i odbiorniki prądu, obwód elektryczny, moc
prądu elektrycznego; obwody szeregowe i równoległe;
d) prawo Ohma, rezystancja, konduktancja,
rezystywność, konduktywność materiałów, cieplne
działanie prądu, prawo Joule’a;
e) źródła energii elektrycznej, siła
elektromotoryczna;
c) prawa Kirchhoffa, równania obwodów złożonych
prądu stałego, reguły zapisywania równań, zasady
wykorzystania strzałek kierunkowych, obliczanie
obwodów złożonych.
Elektromagnetyzm:
5
a) pole magnetyczne, obraz pola, pole prądu
elektrycznego, prawo Biota i Savarta, prawo Ampere'a,
natężenie pola magnetycznego, pole cewki i przewodu,
reguła korkociągu prawoskrętnego, mechaniczne
oddziaływanie pola magnetycznego na prąd, prosty
model silnika elektrycznego, reguła lewej ręki, indukcja
magnetyczna, jednostka indukcji magnetycznej, inne
modele siłowego działania pola, reguły kierunkowe
działania prądu w polu magnetycznym,
b) indukcja elektromagnetyczna, SEM indukcji,
strumień magnetyczny, indukcyjność obwodu
elektrycznego, jednostka strumienia magnetycznego i
indukcyjności, reguły kierunkowe SEM indukcji, obwód
z indukcyjnością, stała czasu obwodu z indukcyjnością,
energia pola uzwojenia, zasada działania prądnicy
elektrycznej, SEM przewodu w polu magnetycznym,
c) magnesowanie ciał, przenikalność magnetyczna,
rodzaje materiałów magnetycznych, ferromagnetyzm,
charakterystyka
magnesowania
ferromagnetyku,
miękkie i twarde materiały magnetyczne, obwód
magnetyczny, prawo Ohma dla obwodu magnetycznego,
reluktancja, siły magnetyczne w obwodach.
Prąd sinusoidalny jednofazowy:
16
a) prąd przemienny sinusoidalny jednofazowy,
parametry prądu sinusoidalnego: okres, częstotliwość,
pulsacja, wartość średnia, skuteczna i maksymalna, kąt
fazowy, przesunięcie fazowe,
b) moc chwilowa prądu sinusoidalnego, poc czynna,
moc pozorna, współczynnik mocy
c) analityczne, graficzne i symboliczne reprezentacje
P/S
48
4.
5.
prądu sinusoidalnego, przesunięcie fazowe prądu i
napięcia sinusoidalnego, moc prądu sinusoidalnego,
moc średnia.
d) proste obwody prądu sinusoidalnego (R, L, C,
RLC) w przedstawieniu czasowym i wektorowym,
prawo Ohma, reaktancje, impedancja, przesunięcie
fazowe, moce czynna, pozorna i bierna,
e) obwody RLC i GLC w przedstawieniu czasowym i
wektorowym, trójkąty impedancji, napięć i mocy, oraz
admitancji, prądów i mocy, rezonans szeregowy i
równoległy;
f) kompensacja mocy biernej.
Prąd sinusoidalny trójfazowy
a) powstawanie prądów 3-fazowych, czasowe i
wektorowe przedstawienie prądów i napięć 3-fazowych;
b) kojarzenie źródeł i odbiorników w układy D/Y,
symetria lub niesymetria układów 3-fazowych;
b) moce w układach 3-fazowych, pomiar mocy.
Elektronika:
a) wybrane półprzewodnikowe przyrządy małej mocy,
bariera styku p-n, dioda, tranzystor bipolarny,
tranzystor polowy, podstawowe elementy
optoelektroniczne, dioda LED, optron, elementy na
ciekłych kryształach,
b) podstawowe półprzewodniki energoelektroniczne,
dioda dużej mocy, tyrystor klasyczny (SCR), tranzystor
bipolarny dużej mocy, tranzystor z bramką napięciową
IGBT, tyrystor GTO, tyrystor MCT,
c) wprowadzenie do układów cyfrowych,
d) wybrane układy elektroniki.
RAZEM:
Nr
tematu
8
4
4
4
4
-
45
30
15
A
w tym:
C
L
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR II
16. Pomiary wielkości elektrycznych prądu stałego:
a) budowa i działanie mierników wskazówkowych,
b) pomiary prądów i napięć oraz mocy w obwodach
prądu stałego,
c) pomiary rezystancji różnymi metodami.
17. Pomiary wielkości elektrycznych prądu zmiennego:
a) pomiary prądów i napięć oraz mocy w obwodach
prądu zmiennego;
b) pomiar indukcyjności i pojemności;
c) pomiary i rejestracja przebiegów zmiennych w
czasie.
RAZEM:
15
P/S
8
7
15
49
16
Przedmiot:
AUTOMATYKA I ROBOTYKA
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
III
Liczba tygodni
w semestrze
45
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
30
-15
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Matematyka, Fizyka, Siłownie okrętowe, Termodynamika, Mechanika techniczna, Elektrotechnika i
elektronika. Metrologia i systemy pomiarowe.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
Podstawy teoretyczne budowy i działania członów oraz układów regulacji liniowej ciągłej: Liniowość
i linearyzacja. Przekształcenie Laplace’a. Transmitancja operatorowa i widmowa. Charakterystyki
czasowe i częstotliwościowe. Człony układów automatyki. Schematy blokowe. Kryteria stabilności.
Wskaźniki jakości statycznej i dynamicznej. Regulatory. Zasady doboru regulatorów oraz ich nastaw.
Struktury układów regulacji. Układy przekaźnikowe. Podstawy budowy i działania układów
przełączających. Podstawy budowy i działania układów dyskretnych. Podstawy budowy i działania
robotów przemysłowych. Metody analizy właściwości układów automatyki. Metody identyfikacji
obiektów regulacji, doboru regulatorów oraz ich nastaw.
Metody kształtowania stabilności i jakości procesu regulacji. Metody programowania robotów
przemysłowych.
UMIEĆ
•
•
•
•
Dokonywać analiz działanie okrętowych układów regulacji.
Badać i oceniać jakość regulacji.
Diagnozować stan techniczny układów regulacji oraz dobierać ich nastawy.
Programować działanie robotów przemysłowych.
LITERATURA
1. Kaczorek T.: „Teoria sterowania i systemów”, Wydawnictwo Naukowe PWN. Warszawa 1999.
2. Kaczorek T., Dzieliński A., Dąbrowski W., Łopatka R.: „Podstawy teorii sterowania”, MIKOM,
Warszawa 2006.
3. Nise N. S.: „Control system engineering”, John Wiley & Sons, USA 2004.
4. Ogata K.: „Modern control engineering”. Prentice Hall, New Jersey 1997.
5. Morecki A., Knapczyk J.(pod redakcją): „Podstawy robotyki. Teoria i elementy manipulatorów i
robotów”. Wydawnictwa Naukowo-Techniczne. Warszawa 1999.
AUTOMATYKA I ROBOTYKA
50
Nr
tematu
A
w tym:
C
L
1.
2
-
2
-
1
2
-
2
-
1
3
-
2
-
2
-
2
2
1
1
2
1
4
-
-
2
2
-
2
2
2
30
2
3
15
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
19.
20.
22.
23.
24.
25.
26.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR III
Podstawowe pojęcia automatyki. Taksonomia układów
2
automatyki (UA) i ich modeli. Przykłady członów i
układów.
Liniowość i linearyzacja. Liniowy, stacjonarny model
2
UA.
Transformacja Laplace’a Przykłady.
1
Transmitancja operatorowa jedno- i wielowymiarowa.
2
Wyznaczanie transmitancji. Przykłady.
Transmitancja
widmowa
i
charakterystyki
2
częstotliwościowe.
Odpowiedź obiektu liniowego na typowe wymuszenia.
1
Podstawowe człony liniowe i ich charakterystyki.
3
Przykłady realizacji.
Schematy blokowe. Wyznaczanie transmitancji UA.
2
Przykłady.
Regulatory liniowe – transmitancje, charakterystyki,
2
struktury. Przykłady realizacji.
Jakość statyczne i dynamiczna UA.
2
Stabilność UA.
2
Identyfikacja obiektów regulacji.
1
Dobór regulatorów i ich nastaw.
1
Struktury UA.
2
Przekaźnikowe UA. Przykłady realizacji.
1
Elementy robotyki - taksonomia robotów, struktura
4
manipulatora, równanie ruchu manipulatora, sterowanie
robotem.
Badania dynamiki podstawowych członów automatyki.
2
Badanie charakterystyk częstotliwościowych członów
2
automatyki.
Badanie charakterystyk regulatora PID.
2
Metody doboru nastaw regulatorów.
2
Identyfikacja obiektów regulacji i dobór nastaw
2
regulatora.
Badanie układu regulacji przekaźnikowej.
2
Programowanie manipulatora.
3
RAZEM:
45
P/S
51
17
Przedmiot:
METROLOGIA I SYSTEMY
POMIAROWE
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
V
Liczba godzin
w semestrze
35
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
15
20
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Matematyka, Fizyka, Informatyka, Elektrotechnika i elektronika okrętowa, Siłownie okrętowe,
Symulator siłowni okrętowych, Automatyka okrętowa, Technologia remontów.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
•
•
•
•
•
•
•
Podstawy teorii pomiarów, zasady oceny dokładności pomiaru.
Właściwości przetworników pomiarowych wielkości elektrycznych i nieelektrycznych.
Strukturę i elementy toru pomiarowego (przekładniki, wzmacniacze, tłumiki, prostowniki, filtry,
układy separacji, przetworniki A/C i C/A, układy indykacji i sygnalizacji).
Konfiguracje układowe i właściwości metrologiczne przyrządów pomiarowych analogowych i
cyfrowych.
Instrumentarium pomiarowe podstawowych wielkości elektrycznych i nieelektrycznych dla
potrzeb eksploatacji siłowni okrętowej.
Podstawy akwizycji i opracowania informacji pomiarowej oraz ich wykorzystania w systemach
pomiarowo-kontrolnych, interfejsach pomiarowych, komputerowych sieciach przemysłowych,
układach monitoringu siłowni okrętowej.
*Podstawy słownictwa i opisu w języku angielskim podstawowych układów i procedur
pomiarowych związanych z siłownią okrętową.
*W przypadku, gdy część zajęć audytoryjnych, na mocy decyzji RWM, prowadzona jest w języku angielskim.
UMIEĆ
•
•
•
•
•
Wyznaczać błąd i niepewność pomiaru na drodze teoretycznej i empirycznej dla różnych torów
pomiarowych.
Dobierać właściwe metody i układy pomiarowe dla różnych obiektów sterowania i monitoringu, w
zależności od warunków i celu pomiarów.
Wyznaczać charakterystyki przetwarzania różnych czujników i układów pomiarowych.
Kalibrować tory pomiarowe.
Diagnozować nieprawidłowości działania i uszkodzenia układów pomiarowych.
LITERATURA
1. Tumański S., Technika pomiarowa, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne, Warszawa, 2007
2. Chwaleba A., Poniński M., Siedlecki A., Metrologia elektryczna, Wydawnictwa NaukowoTechniczne, Warszawa 2003
3. Mindykowski J., Assessment of electric power quality in ship systems fitted with converter
subsystems, Shipbuilding & Shipping, Gdańsk 2003.
52
METROLOGIA I SYSTEMY POMIAROWE
Nr
tematu
A
w tym:
C
L
1.
1
-
1
-
2
2
2
2
1
2
1
-
1
2
1
2
1
2
1
2
1
1
1
15
2
2
2
20
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR IV
Pomiar-informacja pomiarowa i jej przedstawienie.
1
Układ podstawowych i dopełniających jednostek miar.
Jednostki pochodne. Odtwarzanie jednostek miar.
Przekazywanie jednostek miar od etalonów do narzędzi
pomiarowych.
Uogólniony schemat przyrządu pomiarowego. Funkcja
1
przetwarzania przyrządu pomiarowego. Wzorcowanie
przyrządów pomiarowych - tworzenie podziałki.
Przetworniki
pomiarowe.
Struktura
przyrządu
pomiarowego.
Właściwości
i
charakterystyki
metrologiczne
4
przyrządów pomiarowych. Warunki eksploatacji
przyrządów pomiarowych. Dobór przyrządów do
pomiarów. Błąd podstawowy i dodatkowy narzędzia
pomiarowego. Klasa dokładności przyrządu.
Niepewności systematyczne i przypadkowe i ich
4
wyznaczenie. Metody zmniejszania niepewności
pomiarowych.
Pomiary statyczne i dynamiczne. Pomiary analogowe i
3
cyfrowe. Sygnały pomiarowe zdeterminowane, losowe
oraz ich parametry. Dyskretyzacja i kwantowanie.
Procesy stacjonarne i warunki ich pomiaru.
Komputeryzacja procesu pomiaru.
Narzędzia pomiarowe dla kontroli wielkości
1
geometrycznych.
Czujniki
pomiarowetensometryczne.
Mostki
3
pomiarowe.
Zastosowanie
pomiarów
tensometrycznych. Sposoby przetwarzania sygnałów
wielkości nieelektrycznych w elektryczne.
Pomiary temperatury. Rodzaje termometrów do
3
pomiarów stykowych,
bezstykowych oraz ich
charakterystyki metrologiczne.
Pomiary strumienia przepływu. Przepływomierze,
3
zwężki pomiarowe i ich charakterystyki..
Pomiary ciśnienia. Manometry. Kontrola stanu
3
przyrządów
do
pomiaru
ciśnienia.
Czujniki
pneumatyczne. Przetworniki ciśnienia na sygnał
elektryczny.
Pomiary czujnikami pneumatycznymi.
3
Pomiary wilgotności powietrza. Przyrządy.
3
Pomiary metodami ultradźwiękowymi.
3
RAZEM:
35
P/S
53
18
Przedmiot:
OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
I
Liczba godzin
w semestrze
30
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
30
-
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Fizyka, Chemia, Bezpieczeństwo pracy i ergonomia
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
•
•
•
•
Zagrożenia lokalne i globalne dla środowiska.
Wpływ zanieczyszczeń na klimat i warunki życia w środowisku morskim i lądowym.
Urządzenia do ograniczenia, likwidowania i kontroli zanieczyszczeń środowiska morskiego i
lądowego.
Międzynarodowe i krajowe przepisy dotyczące kontroli zanieczyszczeń środowiska.
UMIEĆ
•
•
•
•
Przeciwdziałać emisji szkodliwych substancji do środowiska.
Formułować wymagania dotyczące budowy i konstrukcji statku, jego wyposażenia w urządzenia
ochrony środowiska.
Zapobiegać zanieczyszczeniom środowiska i ograniczać skutki zanieczyszczeń.
Rozwiązywać problemy dotyczące ochrony środowiska morskiego i lądowego.
LITERATURA
1. Bonca Z., Freony w okrętowych urządzeniach chłodniczych. „Budownictwo Okrętowe i
Gospodarka Morska”, nr 4, 1994
2. Gronowicz J., Ochrona środowiska w transporcie lądowym. Politechnika Szczecińska 1996
3. Małczyński M., Technika ochrony przed zanieczyszczeniami ze statków. Wyd. Morskie,
Gdańsk 1989
4. Międzynarodowa Konwencja o Zapobieganiu Zanieczyszczaniu Morza przez Statki
(MARPOL 72/78) Wyd. PRS, Gdańsk 1996
5. Wiewióra A., Ochrona środowiska morskiego . F.R. WSM Szczecin 1997;
6. Prospekty i materiały informacyjne firm produkujących urządzenia do ochrony środowiska.
54
OCHRONA ŚRODOWISKA
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR I
1. Źródła i rodzaje zanieczyszczeń środowiska naturalnego.
5
Podstawowe pojęcia. Zagrożenia ekologiczne w skali
globalnej i lokalnej.
2. Strategia ochrony środowiska naturalnego. Rezerwaty.
4
Parki Narodowe. Bałtyk – Morski Obszar Szczególnie
Wrażliwy. (PSSA)
3. Przepisy prawne regulujące ochronę środowiska
3
naturalnego. Ustawy i przepisy państwowe, przepisy
lokalne. Konwencje międzynarodowe (Konwencje –
HELSIŃSKA, BAZYLEJSKA, RIO DE JANERIO.
Protokół z KIOTO).
4. Statek jako źródło zanieczyszczeń morza.
1
5. Prawna ochrona wód morskich przed zanieczyszczeniami
2
ze statku. Konwencja MARPOL, DUMPING, HELCOM.
6. Zapobieganie zanieczyszczeniu mórz olejami (załącznik I
2
Konwencji MARPOL). Źródła zanieczyszczeń olejowych i
ich wpływ na środowisko. Przepisy konwencji MARPOL.
Techniczne sposoby odolejania wody stosowane na
statku. Metody i środki zwalczania rozlewów olejowych.
7. Zapobieganie zanieczyszczeniu szkodliwymi substancjami
2
przewożonymi luzem (załącznik II Konwencji MARPOL).
Przepisy konwencji MARPOL. Klasyfikacja szkodliwych
substancji ciekłych. Warunki usuwania szkodliwych
substancji. Pompy, rurociągi i instalacje, urządzenia
odbiorcze. Książka zapisów ładunkowych.
8. Szkodliwe substancje przewożone w opakowaniach
2
(załącznik III Konwencji MARPOL). Zastosowanie.
Opakowanie, oznakowanie i nalepki. Dokumenty.
Rozmieszczenie, ograniczenia ilościowe. Kontrola portu.
9. Zapobieganie
zanieczyszczeniu
morza
ściekami
3
(załącznik IV Konwencji MARPOL). Ścieki sanitarne i
ich wpływ na środowisko morskie. Przepisy konwencji
MARPOL.
Techniczne
sposoby
zapobiegania
zanieczyszczeniom ściekami na statku.
10. Zapobieganie zanieczyszczeniu morza śmieciami
2
(załącznik V Konwencji MARPOL). Przepisy konwencji
MARPOL. Techniczne sposoby
zapobiegania
zanieczyszczeniom śmieciami na statku.
11. Zanieczyszczenia powietrza szkodliwymi składnikami
2
spalin na morzu (załącznik VI Konwencji MARPOL).
Silnik wysokoprężny, kocioł, spalarka jako źródło
zanieczyszczeń
atmosfery.
Zależność
skutków
ekologicznych od składu spalin.
12. Inne zagrożenia ekologiczne.
2
RAZEM:
30
A
w tym:
C
L
P/S
5
4
3
1
2
2
2
2
3
2
2
2
30
55
19
Przedmiot:
TECHNOLOGIA REMONTÓW
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
VII
VII
Liczba godzin
w semestrze
45
praktyka morska
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L/S
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L/S
30
15
8
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
mechanika techniczna, mechanika płynów, grafika inżynierska, podstawy konstrukcji maszyn, nauka o
materiałach, termodynamika techniczna, praktyka warsztatowa, okrętowe silniki tłokowe, kotły
okrętowe, mechanizmy i urządzenia okrętowe, siłownie okrętowe.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
•
•
•
rodzaje narzędzi stosowanych w demontażu. i montażu maszyn,
zasady demontażu i montażu połączeń rozłącznych oraz nierozłącznych w maszynach i
urządzeniach okrętowych,
zasady wykorzystania materiałów kompozytowych w technologii regeneracji części maszyn.
UMIEĆ
•
•
•
dobrać właściwe narzędzia do prac remontowych,
zachować zasady bezpiecznej pracy podczas remontów,
przeprowadzić regenerację części za pomocą materiałów kompozytowych.
LITERATURA
1. Wrotkowski J, Paszkowski B., Wojdak J. „Remont maszyn. Demontaż, naprawa elementów,
montaż”, WNT Warszawa 1987.
2. Piaseczny L. „Technologia naprawy okrętowych silników spalinowych”, Wydawnictwo Morskie
Gdańsk 1992.
3. Jezierski J. „Analiza tolerancji i niedokładności pomiarów w budowie maszyn”, WNT, Warszawa
1994.
4. Jezierski J. „Technologia tłokowych silników wysokoprężnych”, WNT, Warszawa 1999.
5. Legutko S. „Eksploatacja maszyn”, Wydawnictwo Politechniki Poznańskiej, Poznań 2007.
56
TECHNOLOGIA REMONTÓW
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
1
1
-
2
2
-
4
4
-
3
2
3
-
2
2
-
2
1
-
1
5
5
-
4
4
-
2
4
2
4
-
2
2
-
1
2
1
2
-
1
-
1
2
-
2
1
-
1
1
-
1
1
-
1
2
-
2
2
-
2
45
30
15
P/S
SEMESTR VII
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
Podział procesu technologicznego remontu maszyn i
urządzeń. Pojęcie procesu technologicznego i jego
struktura.
Metody oczyszczania urządzeń oraz podstawowe
zasady ich demontażu.
Metody regeneracji i wymiana części maszyn i
urządzeń. Zasady wyboru metody regeneracji części lub
jej wymiany.
Metody montażu części zregenerowanych i zamiennych.
Demontaż układu tłokowo- korbowego, weryfikacja.
Pomiary luzów w parach trybologicznych (tłokpierścienie- tuleja). Pomiary sprężynowania i opadu
wału korbowego.
Demontaż głowicy silnika okrętowego, weryfikacja.
Pomiary trzona i kąta przylgni zaworu.. Sprawdzenie
szczelności.
Kontrola przecinania się i prostopadłości osi: wału
korbowego i tulei cylindrowej.
Przeglądy statków morskich według PRS, nadzór
klasyfikacyjny. Rodzaje remontów. Uprawnienia i
obowiązki stron biorących udział w remontach.
Technologia remontu konstrukcji kadłubowych, sposoby
regeneracji elementów poszycia.
Technologia remontu steru i urządzeń sterowych.
Technologia
remontu
silników
spalinowych.
Sprężynowanie wału korbowego. Typowe uszkodzenia i
regeneracja wałów korbowych.
Weryfikacja i naprawa aparatury wtryskowej silnika
spalinowego.
Montaż silnika po remoncie, próby i odbiory.
Technologia
remontu
armatury
rurociągów
okrętowych.
Demontaż pompy wirowej, weryfikacja. Pomiary
elementów pompy.
Demontaż wirówki, weryfikacja. Pomiary elementów
wirówki
Demontaż wtryskiwaczy, weryfikacja elementów
wtryskiwaczy.
Kontrola współosiowości wałów pośrednich w linii
wałów.
Technologia remontu wybranych części maszyn za
pomocą tworzyw sztucznych.
Demontaż przekładni, weryfikacja i pomiary zużycia jej
elementów.
Demontaż tłokowej sprężarki weryfikacja i pomiary jej
elementów.
RAZEM:
57
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR VIII
22.
Przedstawienie materiałów zebranych w czasie
studenckich praktyk morskich zgodnie z Książką
Praktyk. Omówienie i wnioski.
RAZEM:
8
8
8
8
58
20
Przedmiot:
BUDOWA I TEORIA OKRĘTU
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
VI
Liczba godzin
w semestrze
40
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
20
20
-
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Matematyka, Fizyka, Mechanika techniczna, Wytrzymałość materiałów, Mechanika płynów,
Podstawy napędu statku, Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
Zasady określania i dokumentowania wymiarów głównych okrętu oraz geometrii kadłuba, podstawy
teoretyczne stateczności początkowej i dynamicznej okrętu i wpływu na nie swobodnych powierzchni
ładunków płynnych, typy statków i ich rozplanowanie przestrzenne, postawy wytrzymałości ogólnej i
lokalnej kadłuba, elementy konstrukcji i wiązań kadłuba, rodzaje pędników i sterów, sposoby
sterowania statkiem, rolę Międzynarodowej Organizacji Morskiej i instytucji klasyfikacyjnych.
Kryteria stateczności okrętu. Zasady dokonywania przeglądów i dokowania statków.
UMIEĆ
•
Interpretować linie teoretyczne.
•
Wyznaczać: położenie środka ciężkości i wyporu okrętu metodami analitycznymi oraz jego
wysokość metacentryczną.
•
•
Określać ilościowo wpływ swobodnych powierzchni ładunków płynnych na stateczność okrętu.
Korzystać z dokumentacji konstrukcyjnej i statecznościowej okrętu.
LITERATURA
1. Staliński J.: „Teoria okrętu”, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1969.
2. Tupper E.: “Introduction to naval architecture”, Butterworth-Heinemann, Oxford 2000.
3. Wewiórski, S., Wituszyński, K.; „Konstrukcja stalowego kadłuba okrętowego”, Wydawnictwo
Morskie, Gdańsk 1977.
4. Eyres, D. J.; „Ship construction”, Butterworth-Heinemann, Oxford 2001.
59
BUDOWA I TEORIA OKRĘTU
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
1
1
1
1
4
4
2
2
2
2
1
1
2
2
1
1
4
4
1
1
1
1
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR V
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Geometria kadłuba okrętu: terminologia, linie
teoretyczne, wymiary główne, stosunki wymiarów
głównych, współczynniki pełnotliwości.
Działalność IMO i instytucji klasyfikacyjnych.
Wolna burta.
Pływalność, stateczność, niezatapialność: stateczność
początkowa,
moment
przechylający,
moment
prostujący.
Wpływ swobodnych powierzchni cieczy na stateczność
okrętu.
Stateczność dynamiczna: kąt przechyłu dynamicznego,
kryteria stateczności.
Typy statków i podział wewnętrzny: masowce,
drobnicowce, promy, zbiornikowce, produktowce,
gazowce.
Obciążenie konstrukcji kadłuba: wytrzymałość lokalna i
ogólna kadłuba. Krzywe: ciężarów, wyporu i obciążeń.
Układ wiązań wewnętrznych kadłuba: typy wiązań i
elementy konstrukcji.
Konstrukcja dna, pokładów, burt, poszycia kadłuba:
grodzie, konstrukcja skrajników dziobowego i
rufowego, ładownie i zbiorniki wbudowane.
Pędniki i stery, rodzaje.
Przeglądy statków, ich zakresy, dokowanie.
Korzystanie z dokumentacji konstrukcyjnej i
statecznościowej statku.
Składowe masy. Wpływ przyjmowania, zdejmowania i
przesuwania ciężarów na położenie środka ciężkości
okrętu.
Obciążenie konstrukcji kadłuba: zginanie kadłuba,
wykresy sił wewnętrznych, skręcanie kadłuba.
Stateczność początkowa.
Wpływ swobodnych powierzchni cieczy na stateczność
okrętu.
Stateczność dynamiczna.
RAZEM:
5
5
4
4
4
5
4
5
2
40
20
2
20
60
21
Przedmiot:
SIŁOWNIE OKRĘTOWE
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
VI
VII
VII
Liczba godzin
w semestrze
20
20
8
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
20
20
8
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Okrętowe silniki tłokowe, Kotły okrętowe, Turbiny okrętowe, Mechanizmy i urządzenia okrętowe,
Chłodnictwo i klimatyzacja, Chemia wody paliw i smarów, Symulator siłowni okrętowej.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć wykładów, ćwiczeń i wykonaniu odpowiednich
zadań na symulatorze siłowni oraz w czasie praktyki eksploatacyjnej na statku powinien:
ZNAĆ
•
•
•
•
Podstawowe rozwiązania siłowni okrętowych.
Podstawy gospodarki energetycznej siłowni.
Podstawy budowy i zasady eksploatacji instalacji siłowni spalinowych
ogólnookrętowych.
Podstawowe rozwiązania systemów siłowni parowych.
oraz instalacji
UMIEĆ
•
•
•
Samodzielnie obsługiwać instalacje siłowni i systemy ogólnookrętowe.
Ocenić wpływ czynników eksploatacyjnych na zachowanie się układu napędowego statku pod
względem energetycznym.
Dobrać prawidłowe parametry pracy siłowni w określonych stanach zewnętrznych.
LITERATURA
•
•
•
Urbański P.:Gospodarka energetyczna na statkach. Wydawnictwo Morskie. Gdańsk.
Urbański P.:Instacje spalinowych siłowni okrętowych. Wydawnictwo Uczelniane Politechniki
Gdańskiej.
Kowalski A., Krzyżanowski J. : Okrętowe siłownie parowe. Wydawnictwo Uczelniane WSM
Gdynia.
61
SIŁOWNIE OKRĘTOWE
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
2
2
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
2
2
1
2
1
2
1
1
2
2
2
2
20
20
w tym:
C
L
P/S
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR VI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
Pojęcie siłowni okrętowej i jej rola na statku morskim.
Okrętowy układ napędowy-rodzaje. Maszyny i
urządzenia znajdujące się w siłowni-ich podstawowe
funkcje, rozmieszczenie, wzajemne powiązania i
współdziałanie.
Klasyfikacja i charakterystyka siłowni okrętowych.
Energetyka siłowni okrętowej. Sprawność okrętowego
urządzenia energetycznego. Sprawności podstawowych
okrętowych układów urządzeń energetycznych. Ogólna
sprawność energetyczna siłowni.
Instalacje spalinowych siłowni okrętowych. Instalacje
chłodzenia wodą. Instalacje chłodzenia cylindrów i
głowic wodą słodką.
Instalacje chłodzenia wtryskiwaczy wodą słodką.
Instalacje chłodzenia tłoków wodą słodką. Zalety i
wady chłodzenia wodnego.
Instalacje wody morskiej. Zastosowania wody morskiej
na statku. Instalacja klasyczna-konfiguracja chłodnic.
Centralny system chłodzenia.
System smarny. Instalacja oleju cylindrowego.
Instalacja obiegowego smarowania i chłodzenia
silnika-typy instalacji. Smarowanie turbosprężarek.
Zbiornik obiegowy. Przykłady instalacji.
Instalacje oczyszczania oleju. Zanieczyszczenia
znajdujące się w oleju. Sposoby oczyszczania oleju.
Wirowanie ciągłe i okresowe. Instalacja transportu
oleju.
System paliwowy. Rodzaje paliwa żeglugowego na
statku. Instalacja transportu paliwa. Instalacja
oczyszczania paliwa.
Instalacje zasilania silnika paliwem. Instalacja
konwencjonalna i instalacja ciśnieniowa.
RAZEM:
Nr
tematu
13.
14.
Numery i nazwy rozdziałów
Liczba
Tematy i ich rozwinięcie
godzin
SEMESTR VII
Instalacja parowa pomocnicza. Sposoby łączenia
2
kotłów: opalanego z utylizacyjnym. Budowa i rola:
odwadniaczy
termodynamicznych,
zbiornika
obserwacyjnego
skroplin
i
skrzyni
cieplnej.
Uzupełnianie wody w obiegu i sposoby jej uzdatniania.
Instalacja sprężonego powietrza. Zastosowanie
1
sprężonego powietrza na statku. Sprężarki, butle,
zawory. Zasady pracy instalacji i czynności obsługowe.
A
2
1
62
15.
16.
17.
18.
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
Instalacja
zęzowa.
Spotykane
rozwiązania
konstrukcyjne
instalacji.
Przepisy
dotyczące
pompowania wód zaolejonych. Sposoby pompowania i
przechowywania wody zęzowej.
Instalacja
balastowa.
Spotykane
rozwiązania
konstrukcyjne instalacji. Przykładowa instalacja
tradycyjna. Instalacje balastowe na lodołamaczach.
Instalacja balastowe na kontenerowcach. Systemy
antyprzechyłowe.
Instalacje wody sanitarnej słodkiej i słonej. Instalacje
wody technicznej. Instalacje wody spożywczej.
Instalacje przeciwpożarowe. Instalacje konwencjonalne
oparte o wodę morską. Nowoczesne instalacje oparte o
mgłę wodną. Instalacje z użyciem CO2. Instalacje
gaśnicze z użyciem pary-parogaszenie.
Siłownie parowe. Rodzaje siłowni parowych. Siłownie z
maszyną parową tłokową i siłownie turboparowe.
Parametry pracy siłowni turboparowych. Siłownia
pracująca według prostego obiegu Rankina.
Sposoby podwyższania sprawności obiegu Rankina.
Siłownie z przegrzewem międzystopniowym i z
regeneracyjnym podgrzewem wody zasilającej.
Instalacja parowa i skroplinowa siłowni turboparowej.
Instalacje: paliwowa i olejowa.
Podstawy napędu okrętowego. Opory pływania okrętu
Charakterystyki
silników-pole
pracy
silnika
napędowego.
Podstawowe wiadomości o śrubie napędowej.
Geometria śruby. Charakterystyki obrotowe śruby..
Charakterystyki napędowe. Punkt pracy układu
napędowego w zmiennych warunkach pływania.
RAZEM:
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
2
2
1
1
2
2
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
2
1
2
1
2
2
1
1
20
20
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR VIII
27. Prezentacja prac seminaryjnych wykonanych w czasie
praktyki morskiej realizowanej w trakcie studiów.
28. Zajęcia na statku podczas praktyki eksploatacyjnej
realizowanej zgodnie z programem zawartym w Dzienniku
Praktyki Morskiej (Training Record Book). Wykonanie
programu potwierdza podpisem starszy mechanik.
29. Zapoznanie się z eksploatacją siłowni w różnych stanach
eksploatacyjnych statku.
30. Wykonanie z natury schematów instalacji: sprężonego
powietrza, zasilającej paliwowej, olejowej silnika głównego,
wody morskiej, chłodzenia tłoków, cylindrów i głowic silnika
głównego, chłodzenia i olejowej silników pomocniczych,
transportowej paliwa, zęzowej, balastowej, wody sanitarnej,
parowej i skroplinowej, przeciwpożarowej oraz szkicu układu
napędowego statku.
31. Sporządzenie charakterystyk śrubowych w funkcji prędkości
obrotowej silnika i prędkości postępowej statku w różnych
warunkach pływania.
RAZEM:
8
8
63
22
Przedmiot:
ZARZĄDZANIE BEZPIECZNĄ
EKSPLOATACJĄ STATKU
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
Liczba godzin
w semestrze
VIII
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
S
7
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Bezpieczeństwo pracy i ergonomia, Ochrona środowiska, Praktyka morska.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
•
•
•
•
•
•
Ogólne zasady bezpieczeństwa pracy na statku.
Elementy systemu nadzoru nad bezpieczeństwem ruchu siłowni.
Elementy systemu nadzoru nad bezpieczeństwem utrzymania ruchu siłowni.
Elementy systemu nadzoru nad bezpieczeństwem zaopatrzenia statku.
Elementy systemu kontroli stanu w zakresie bezpieczeństwa przeciwpożarowego statku.
Elementy systemu kontroli stanu w zakresie ochrony środowiska morskiego.
UMIEĆ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
Przestrzegać wymagane środki bezpieczeństwa dotyczące wykonywania prac niebezpiecznych (z
otwartym ogniem, w przestrzeniach zamkniętych/ograniczonych, na wysokości/poza burtą, itp.).
Określić zakres działań członków załogi podczas różnych alarmów.
Zidentyfikować rozmieszczenie i przeznaczenie maszyn i urządzeń awaryjnych.
Określić zakres obowiązków członków załogi wynikający z kodeksu ISM i ISPS.
Określić zakres procedur wachtowych oraz przyjmowania i zdawania obowiązków.
Zidentyfikować rozmieszczenie i przeznaczenie instalacji i wyposażenia ochrony środowiska.
Scharakteryzować istotę poszczególnych czynności procedury bunkrowania paliwa.
Przedstawić i scharakteryzować najważniejsze dokumenty klasyfikacyjne i konwencyjne z zakresu
bezpieczeństwa eksploatacji i zapobiegania zanieczyszczaniu.
Scharakteryzować istotę poszczególnych czynności procedury utrzymania i monitorowania
skuteczności działania środków bezpieczeństwa przeciwpożarowego.
LITERATURA
1. Międzynarodowa konwencja o bezpieczeństwie życia na morzu. SOLAS 1974.
2. Międzynarodowa konwencja o zapobieganiu zanieczyszczeniu morza przez statki. MARPOL
73/78.
3. Międzynarodowa konwencja o wymaganiach w zakresie wyszkolenia marynarzy, wydawania
świadectw oraz pełnienia wacht. STCW 1978.
4. Międzynarodowy kodeks zarządzania bezpieczną eksploatacją statków i zapobieganiem
zanieczyszczaniu (Kodeks ISM).
5. Międzynarodowy kodeks ochrony statku i obiektu portowego (Kodeks ISPS).
64
ZARZĄDZANIE BEZPIECZNĄ EKSPLOATACJĄ
STATKU
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR VI, VII
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Zajęcia na statku podczas praktyki eksploatacyjnej
realizowanej zgodnie z programem zawartym w
Dzienniku Praktyki Morskiej (Training Record Book).
Wykonanie programu potwierdza podpisem starszy
mechanik. Sem.VIII
Instruktaż i szkolenie na statku. Zaznajomienie ze
statkiem.
Listy
kontrolne
dotyczące
prac
niebezpiecznych.
Sygnały alarmów. Zadania członków załogi podczas
alarmów.
Rozmieszczenie podręcznego
sprzętu
ratowniczego, przeciwpożarowego, środków ochrony
osobistej i pierwszej pomocy medycznej.
Rozmieszczenie i przeznaczenie: awaryjnego zespołu
prądotwórczego,
awaryjnej
pompy
pożarowej,
przycisków sygnalizacji alarmowej, awaryjnego ssania
zęz, systemu zaworów szybkozamykających, systemu
zamykania przejść wodo i ognioszczelnych, wyjść
awaryjnych, stacji sterowania stałymi instalacjami
gaśniczymi, systemu oświetlenia awaryjnego.
Procedury wachtowe, przyjmowanie i zdawanie
obowiązków. Procedury utrzymania i monitorowania
zdolności siłowni do pracy okresowo bezwachtowej.
Rozmieszczenie i przeznaczenie instalacji i wyposażenia
ochrony środowiska. Książka zapisów olejowych.
Okrętowy plan zapobiegania rozlewom olejowym.
Procedura bunkrowania paliwa (lista kontrolna
czynności wykonywanych przed, w trakcie i po przyjęciu
paliwa).
Procedury utrzymania i monitorowania skuteczności
działania środków bezpieczeństwa pożarowego.
RAZEM:
Zal.
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
7
7
65
23
Przedmiot:
OKRĘTOWE SILNIKI TŁOKOWE
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
V
VIII
Liczba godzin
w semestrze
60
8
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L/S
30
30
8
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Przedmiot bazuje na wiedzy przekazywanej w ramach przedmiotów:
termodynamika techniczna, mechanizmy i urządzenia okrętowe, podstawy konstrukcji maszyn,
rysunek techniczny, matematyka i fizyka.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ:
•
•
•
•
•
•
•
Zasadę działania silników spalinowych.
Wielkości charakteryzujące osiągi silnika.
Procesy zachodzące w silnikach okrętowych jak: proces wymiany ładunku, wtrysku i spalania,
doładowania itp.
Konstrukcję, materiały i techniki wytwarzania ważniejszych elementów konstrukcyjnych
okrętowych silników tłokowych.
Budowę, działanie i właściwości pracy instalacji silnika okrętowego w tym: paliwowej, olejowej,
chłodzenia, sterowania i rozruchu.
Zjawiska towarzyszące pracy silnika: obciążenia cieplne i mechaniczne, drgania i hałas,
toksyczność spalin.
Zasady eksploatacji silnika okrętowego.
UMIEĆ:
•
•
•
•
•
•
Wykorzystać przyrządy i systemy pomiarowe do diagnostyki silnika.
Wykorzystać informacje o wskaźnikach pracy silnika do oceny stanu technicznego.
Wykorzystać mierzone wielkości i wskaźniki pracy silnika do jego prawidłowej eksploatacji.
Eksploatować silniki w zmiennych warunkach.
Wykonywać czynności obsługowe w tym regulacyjne.
Zapewnić bezpieczną i pewna pracę silnika głównego i pomocniczych.
LITERATURA
1. Włodarski J.K., Witkowski K.: Okrętowe silniki spalinowe. Podstawy teoretyczne. Akademia
Morska, Gdynia 2006 r.
2. Piotrowski I., Witkowski K.: Okrętowe silniki spalinowe. TRADEMAR, Gdynia 2003 r.
3. Witkowski K.: Okrętowe silniki spalinowe. Budowa. Wyd. WSM, Gdynia 1996 r.
4. Włodarski J.K.: Stany eksploatacyjne okrętowych silników spalinowych. FR WSM, Gdynia 2001 r.
5. Piotrowski I., Witkowski K.: Eksploatacja okrętowych silników spalinowych. FR WSM, Gdynia
2002.
66
OKRĘTOWE SILNIKI TŁOKOWE
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
1
1
2
2
2
2
1
1
1
1
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR V
-
1.
Podział, budowa i klasyfikacja tłokowych silników
spalinowych. Zasada działania silnika z zapłonem
samoczynnym.
2. Obiegi teoretyczne: Otto, Diesla, Sabathé. Średnie
ciśnienie teoretyczne. Obieg porównawczy.
3. Obieg rzeczywisty. Procesy: napełniania cylindra
powietrzem, sprężania, spalania, rozprężania i wylotu
spalin.
4. Wskaźniki pracy silnika – energetyczne i ekonomiczne.
5. Parametry czynnika roboczego i wskaźniki procesu
wymiany. Systemy płukania w silnikach dwusuwowych.
6. Doładowanie silników spalinowych. Wykorzystanie
energii gazów wylotowych. Systemy doładowania
silników dwusuwowych i czterosuwowych. Współpraca
silnika, sprężarki i turbiny.
7. Charakterystyki silników: prędkościowe, obciążeniowe,
regulacyjne i uniwersalne. Pole pracy silnika.
8. Kinematyka układu tłokowo-korbowego.
9. Dynamika układu tłokowo-korbowego. Siły i momenty
obciążające silnik, zasady ich równoważenia.
10. Kadłuby, ramy fundamentowe, stojaki, bloki cylindrowe
i śruby ściągowe silników okrętowych.
11. Komory spalania, tuleje cylindrowe, tłoki, pierścienie
tłokowe, głowice i zawory silników okrętowych.
12. Układ przenoszenia napędu: trzony tłokowe, wodziki,
korbowody, wały korbowe i łożyska.
13. Układ paliwowy: pompy podające, pompy wtryskowe,
wtryskiwacze, filtry. Regulacja aparatury wtryskowej.
14. Układ rozrządu: wały rozrządu, napęd zaworów. Układ
rozruchowo-nawrotny.
15. Układ
płukania
cylindrów
i
doładowania:
turbosprężarki, chłodnice powietrza i filtry.
16. Systemy silnika: paliwowy, smarny, chłodzenia,
rozruchowy.
17. Zasady obsługi silnika: przygotowanie do ruchu,
nadzór w czasie pracy i odstawianie.
18. Nowe tendencje w budowie silników okrętowych.
19. Zapoznanie z instalacjami obsługującymi silniki w
laboratorium.
20. Indykowanie silnika.
21. Regulacja statyczna silników okrętowych – regulacja
statyczna wtryskiwaczy, regulacja luzu zaworowego
22. Charakterystyka obciążeniowa silnika.
23. Badanie układu doładowania.
24. Badanie procesu spalania.
25. Rozliczenie sprawozdań. Zaliczenie końcowe.
RAZEM:
-
-
2
2
2
2
2
2
2
2
1
1
2
2
2
3
2
3
-
2
2
-
1
2
1
2
1
1
6
1
1
-
6
4
6
-
4
6
4
4
4
2
30
30
4
4
4
2
30
-
-
-
-
-
67
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR VIII
26. Charakterystyka silnika tłokowego napędu głównego
danego statku.
27. Analiza wybranych cech konstrukcyjnych silnika
napędu głównego.
28. Analiza wykresów indykatorowych sporządzonych na
statku.
29. Charakterystyka okrętowych silników tłokowych
elektrowni danego statku.
RAZEM:
2
2
4
4
2
2
2
2
8
8
68
24
Przedmiot:
KOTŁY OKRĘTOWE
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
VI
VIII
Liczba godzin
w semestrze
30
7
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
30
7
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Termodynamika techniczna, Matematyka, Fizyka, Turbiny okrętowe, Mechanizmy i urządzenia
okrętowe, Chemia wody paliw i smarów, Symulator siłowni okrętowej, Siłownie okrętowe
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć wykładów, i wykonaniu odpowiednich zadań na
symulatorze siłowni oraz w czasie praktyki eksploatacyjnej na statku powinien:
ZNAĆ
•
•
•
•
Teoretyczne podstawy pracy, budowę i zasadę działania kotłów okrętowych kotłów parowych.
Elementy konstrukcyjne okrętowych kotłów parowych:
Podstawowy osprzęt i armaturę.
Zasady poprawnej i bezpiecznej obsługi kotłów w stanach ustalonych i awaryjnych.
UMIEĆ
•
•
•
•
Samodzielnie uruchomić, nadzorować w czasie pracy i odstawić kocioł parowy.
Ocenić stan techniczny kotła oraz wykonać samodzielnie jego diagnostykę.
Dokonać regulacji palnika kotłowego.
Dokonać konserwacji kotła na czas jego odstawienia z ruchu.
LITERATURA
1. Górski Z., Perepeczko A.: Okrętowe kotły parowe. Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej
w Gdyni.
2. Kowalski A., Krzyżanowski J. : Teoria okrętowych kotłów parowych. Wydawnictwo Uczelniane
WSM Gdynia.
69
KOTŁY OKRĘTOWE
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
2
1
4
1
4
4
4
2
2
1
1
1
2
1
2
1
2
1
2
30
30
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR V
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Rodzaje kotłów okrętowych. Budowa okrętowego kotła
parowego. Izobaryczny proces wytwarzania pary w
kotle.
Klasyfikacja okrętowych kotłów parowych. Dane
charakterystyczne
kotła
oraz
wskaźniki
charakterystyczne.
Spalanie paliwa w kotle. Teoretyczna ilość powietrza
niezbędna do spalania. Współczynnik nadmiaru
powietrza i jego wpływ na efektywność pracy kotła.
Bilans cieplny kotła. Metody wyznaczania sprawności
kotła. Straty kotłowe.
Wymiana ciepła w kotle. Wymiana ciepła w komorze
paleniskowej – powierzchnie opromieniowane.
Wymiana ciepła w wiązkach rur kotłowych – wpływ
zanieczyszczeń.
Cyrkulacja wody w kotle. Cyrkulacja naturalna.
Zakłócenia cyrkulacji i sposoby zapobiegania nim.
Cyrkulacja wymuszona.
Ciąg w kotle parowym. Sposoby realizacji ciągu.
Przegląd konstrukcji kotłów pomocniczych opalanych.
Uruchamianie, nadzór w czasie pracy i odstawianie
kotła opalanego. Włączanie kotła do ruchu.
Przegląd konstrukcji kotłów utylizacyjnych. Sposoby
łączenia kotła opalanego z utylizacyjnym. Rozruch,
obsługa w czasie pracy i odstawianie kotła
utylizacyjnego. Sposoby regulacji wydajności kotłów
utylizacyjnych.
Kotły kombinowane – przegląd konstrukcji i
zastosowania.
Kotły pomocnicze z olejem grzewczym jako
czynnikiem energetycznym.
Podstawowe typy kotłów głównych.
Palniki kotłowe: ciśnieniowe, rotacyjne, z rozpylaniem
parowym i dwupaliwowe
Instalacje kotłowe: zasilania paliwem i zasilania wodą.
Armatura i osprzęt kotłowy: wodowskazy, regulatory
poziomu wody w kotle, zdmuchiwacze sadzy, instalacje
mycia kotłów.
RAZEM:
70
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR VI, VII
16.
17.
18.
Prezentacja prac seminaryjnych wykonanych w czasie
praktyki morskiej realizowanej w trakcie studiów.
Zajęcia na statku podczas praktyki eksploatacyjnej
realizowanej zgodnie z programem zawartym w
Dzienniku Praktyki Morskiej (Training Record Book).
Wykonanie programu potwierdza podpisem starszy
mechanik.
Szkice kotłów znajdujących się na statku. Dane
charakterystyczne
kotłów.
Opis
procedury
uruchamiania kotła opalanego i utylizacyjnego.
Protokóły badania wody kotłowej. Awarie i prace
remontowe. Problemy eksploatacyjne.
RAZEM:
7
zal.
zal.
7
7
71
25
Przedmiot:
TURBINY OKRĘTOWE
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
VI
Liczba godzin
w semestrze
20
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
20
-
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Termodynamika techniczna, Automatyka okrętowa, Siłownie okrętowe
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
podział turbin parowych;
teoretyczne podstawy pracy okrętowych turbin parowych i gazowych;
elementy konstrukcyjne turbin parowych i gazowych;
sposoby regulacji mocy turbin parowych (dławieniowa, napełnieniowa,
kombinowana);
sposoby realizacji nawrotności turbin parowych i gazowych napędu głównego;
współpracę turbin z odbiornikami mocy;
instalacje obsługi turbin;
zasady eksploatacji okrętowych turbin parowych i gazowych;
przyczyny uszkodzeń, zasady przeglądów i remontów turbin.
bocznikowa,
UMIEĆ
•
•
•
wykorzystać posiadaną wiedzę w obsłudze turbin parowych i gazowych;
przygotować siłownię do uruchomienia, dokonać rozruchu, obciążania i odstawiania;
przeprowadzić przegląd turbiny wymagany DTR (dokumentacją techniczno-ruchową).
LITERATURA
1. Cwilewicz R., Perepeczko A., „Okrętowe turbiny parowe”, Fundacja Rozwoju Akademii Morskiej
w Gdyni, Gdynia 2002;
2. Cwilewicz R., „Okrętowe turbiny gazowe”, Fundacja Rozwoju Akademii Morskiej w Gdyni,
Gdynia 2004;
3. Perycz S. „Turbiny parowe i gazowe” Ossolineum, Wrocław 1992;
4. Chmielniak T. „Obiegi termodynamiczne turbin cieplnych” Ossolineum, Wrocław 1988.
72
TURBINY OKRĘTOWE
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
2
2
1
1
2
2
1
1
1
1
1
1
2
2
2
2
2
2
1
1
1
1
2
1
2
1
1
20
1
20
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR VI
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Systemy przemiany energii w stopniu turbinowym.
Zasada działania stopnia akcyjnego, stopnia
reakcyjnego i stopnia Curtisa.
Trójkąty prędkości, siły powstające w stopniu, moment
obrotowy, moc.
Straty obwodowe i pozaobwodowe w stopniu
turbinowym, sprawność obwodowa i wewnętrzna
stopnia turbin.
Obieg porównawczy dla siłowni turbinowej.
Regeneracyjny podgrzew wody zasilającej, przegrzew
wtórny pary, obiegi turbin utylizacyjnych.
Zasady regulacji mocy okrętowych turbin parowych,
rodzaje regulacji.
Charakterystyki
okrętowych
turbin
parowych.
Zagadnienia rewersji w turbinach okrętowych.
Podstawowy obieg cieplny i układ współczesnej turbiny
gazowej.
Charakterystyczne wskaźniki pracy turbiny gazowej,
sposoby ich podwyższenia.
Zasada pracy sprężarkowego stopnia promieniowego i
osiowego.
Charakterystyka stopnia sprężarkowego, współpraca
turbosprężarki z silnikiem wysokoprężnym.
Elementy maszyn cieplnych wirnikowych.
Typowe uszkodzenia turbin.
Przepisy towarzystw klasyfikacyjnych odnośnie turbin.
RAZEM:
-
-
-
73
26
Przedmiot:
MASZYNY I URZĄDZENIA
OKRĘTOWE
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
VI
VII
VIII
Liczba godzin
w semestrze
20
40
8
A
-
Liczba godzin w tygodniu
C
L/P
-
S
-
A
20
20
-
Liczba godzin w semestrze
C
L/P
20
-
S
8
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Matematyka, Fizyka, Chemia, Mechanika, Mechanika Techniczna, Mechanika Płynów,
Podstawy Konstrukcji Maszyn, Rysunek Techniczny, Termodynamika Techniczna
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
Budowę i zasadę działania mechanizmów okrętowych.
• Teorię, budowę, zasady działania i eksploatacji okrętowych pomp i układów pompowych.
• Teorię procesu sprężania gazów, budowę, zasady działania i eksploatacji okrętowych sprężarek,
dmuchaw i wentylatorów.
• Teorię sedymentacji, wirowania i filtracji, budowę, zasady działania i eksploatacji okrętowych
urządzeń oczyszczających.
• Teorię wymiany ciepła i bilansu cieplnego, budowę, zasady działania i eksploatacji okrętowych
wymienników ciepła: chłodnic, podgrzewaczy, skraplaczy i wyparowników.
• Budowę, zasady działania i eksploatacji okrętowych odsalarek osmotycznych.
• Podstawy teoretyczne, budowę, zasady działania i eksploatacji okrętowych urządzeń
hydraulicznych.
• Podstawy teoretyczne, budowę, zasady działania i eksploatacji okrętowych urządzeń sterowych
biernych i aktywnych.
• Budowę, zasady działania i eksploatacji okrętowych urządzeń pokładowych: kotwicznych,
cumowniczych, ładunkowych i wciągarek łodzi ratunkowych.
• Budowę, zasady działania i eksploatacji mechanizmów okrętowych śrub nastawnych.
UMIEĆ
Umieć obsługiwać okrętowe urządzenia pomocnicze w bieżącej eksploatacji i serwisowaniu. Ocenić
poprawność działania okrętowych mechanizmów pomocniczych i zastosować odpowiednie środki w
przypadku działania nieprawidłowego. W szczególności:
• Obsługiwać pompy okrętowe.
• Obsługiwać sprężarki okrętowe.
• Obsługiwać okrętowe wymienniki ciepła.
• Obsługiwać okrętowe urządzenia oczyszczające.
• Obsługiwać okrętowe wymienniki ciepła i odsalarki osmotyczne.
• Obsługiwać okrętowe urządzenia hydrauliczne.
• Obsługiwać okrętowe urządzenia sterowe.
• Obsługiwać mechanizmy okrętowych śrub nastawnych.
74
•
•
Obsługiwać pochwy okrętowych wałów śrubowych.
Wykonywać obsługę techniczną okrętowych urządzeń pokładowych.
LITERATURA
1. Górski Z., Perepeczko A. Pompy okrętowe. Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Morskiej,
Gdynia 1992.
2. Górski Z., Perepeczko A. Okrętowe sprężarki, dmuchawy i wentylatory. Wydawnictwo
Uczelniane Wyższej Szkoły Morskiej, Gdynia 1992.
3. Górski Z., Perepeczko A. Okrętowe wymienniki ciepła. Wydawnictwo Uczelniane Wyższej
Szkoły Morskiej, Gdynia 1993.
4. Górski Z., Perepeczko A. Okrętowe filtry i wirówki. Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły
Morskiej, Gdynia 1993.
5. Górski Z. Wstęp do okrętowej hydrauliki siłowej. Studium Doskonalenia Kadr S.C. Wyższej
Szkoły Morskiej, Gdynia 1992.
6. Hempel L., Perepeczko A., Podsiadło A. Elementy przenoszenia mocy napędów okrętowych.
Wydawnictwo Uczelniane Wyższej Szkoły Morskiej, Gdynia 1985.
7. Perepeczko A. Instalacje eksploatacyjne zbiornikowców. Wydawnictwo Uczelniane Wyższej
Szkoły Morskiej, Gdynia 1991.
8. Perepeczko A. Instalacje zabezpieczające zbiornikowców. Wydawnictwo Uczelniane Wyższej
Szkoły Morskiej, Gdynia 1991.
9. Perepeczko A. Okrętowe urządzenia sterowe. Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1983.
10. Orszulok W., Wewiórski S. Wyposażenie pokładowe statku handlowego. Wydawnictwo Morskie,
Gdańsk 1982.
11. Górski Z., Perepeczko A. Okrętowe maszyny i urządzenia pomocnicze, Tom I i II. Wydawnictwo
TRADEMAR, Gdynia 1997/1998.
12. Górski Z. Budowa i działanie pomp okrętowych, Fundacja Rozwoju Wyższej Szkoły Morskiej w
Gdyni, Gdynia 2001.
13. Górski Z. Budowa i działanie okrętowych sprężarek, dmuchaw i wentylatorów. Fundacja Rozwoju
Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia 2006.
75
MASZYNY I URZĄDZENIA OKRĘTOWE
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
1
1
2
2
2
2
1
1
2
2
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
1
2
2
3
3
20
20
-
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
2
2
-
2
2
-
4
4
-
4
4
-
P/S
SEMESTR VI
1. Pompy: podział, klasyfikacja. Układ pompowy.
Wielkości charakterystyczne pomp i układów
pompowych..
2. Pompy wyporowe: podział, budowa, charakterystyki,
eksploatacja.
3. Pompy wirowe: podział, budowa, charakterystyki.
Przepływ
cieczy
przez
wirnik.
Wyróżniki
szybkobieżności. Kawitacja w pompach.
4. Pompy strumieniowe: budowa, charakterystyki,
zastosowania.
5. Współpraca pomp z rurociągami. Współpraca
szeregowa i równoległa pomp.
6. Sprężarki: podział, wielkości charakterystyczne.
7. Sprężarki wyporowe: podział, obieg teoretyczny,
charakterystyki.
8. Budowa i działanie sprężarek tłokowych i rotacyjnych.
Eksploatacja.
9. Sprężarki przepływowe: podział, obieg teoretyczny,
budowa, działanie, charakterystyki, eksploatacja.
10. Współpraca sprężarek z instalacjami.
11. Wentylatory i dmuchawy: podział, budowa, działanie,
eksploatacja.
12. Oczyszczanie paliw, smarów i wody. Sedymentacja
grawitacyjna.
13. Filtrowanie: podstawy teoretyczne, budowa i działanie
filtrów.
14. Wirowanie: podstawy teoretyczne, budowa i działanie
wirówek do różnych gatunków paliw i olejów, dobór
parametrów pracy.
RAZEM:
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
-
-
P/S
SEMESTR VII
15. Wymienniki ciepła: podział, budowa i działanie
chłodnic, podgrzewaczy i skraplaczy, wielkości
charakterystyczne, eksploatacja.
16. Urządzenia do odsalania wody morskiej: podział,
budowa, działanie, wielkości charakterystyczne
wyparowników. Odsalarki osmotyczne.
17. Systemy okrętowej hydrauliki siłowej: budowa
elementów, rodzaje instalacji, podstawowe schematy i
instalacje.
18. Urządzenia sterowe: wiadomości teoretyczne, budowa i
działanie sterów i maszyn sterowych, podstawowe
76
19.
20.
21.
22.
23.
24.
25.
26.
27.
28.
schematy, stery aktywne, pędniki jako urządzenia
sterowe.
Śruby nastawne: rodzaje mechanizmów, podstawowe
schematy.
Dławice wałów śrubowych: rozwiązania konstrukcyjne,
eksploatacja.
Urządzenia pokładowe: kotwiczne, cumownicze,
ładunkowe, zamknięcia ładowni, rampy i pomosty,
urządzenia ratownicze.
Badanie
pomp
wirowych:
charakterystyki,
zapotrzebowanie mocy.
Badanie układu pompowego.
Równoległa i szeregowa współpraca pomp wirowych.
wpływu na podstawowe parametry pracy.
Badanie sprężarki tłokowej: symulacja uszkodzeń i
badanie ich wpływu na podstawowe parametry pracy
sprężarki, współpraca z systemem sprężonego
powietrza.
Badanie wymiennika ciepła: określanie przekazywanej
energii, sprawność wymiennika, charakterystyki
Badanie wentylatora: charakterystyki, współpraca z
rurociągiem.
Badanie zespołu wirówek paliwa, układ puryfikator –
klaryfikator.
Parametry
ruchu
w
układzie
zautomatyzowanym. Wirówka przenośna do olejów
hydraulicznych.
RAZEM:
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
2
2
-
1
1
-
5
5
-
3
-
3
2
3
-
2
3
3
-
3
3
-
3
3
-
3
3
-
3
40
20
-
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
20
-
P/S
SEMESTR VIII
23. Analiza eksploatacyjna pracy maszyn i urządzeń
pomocniczych statku na podstawie umiejętności
nabytych na symulatorze i podczas praktyki morskiej.
RAZEM:
8
8
-
-
-
8
77
27
Przedmiot:
CHŁODNICTWO I KLIMATYZACJA
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
V
VIII
Liczba godzin
w semestrze
30
7
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L/S
15
15
7
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Wiedza przekazywana w ramach chłodnictwa i klimatyzacji związana jest z wiedzą przekazywana w
ramach takich przedmiotów, jak:
Fizyka, Mechanika płynów, Termodynamika techniczna, Automatyka i robotyka, Siłownie okrętowe
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem wykładów i wykonaniu ćwiczeń laboratoryjnych student
powinien:
ZNAĆ:
•
•
•
•
•
•
•
Funkcje urządzeń chłodniczych, wentylacyjnych i klimatyzacyjnych na statku i w obiektach
oceanotechnicznych.
Podstawy termodynamiczne działania systemów chłodniczych i klimatyzacyjnych.
Rozwiązania instalacji chłodniczych i klimatyzacyjnych stosowane na statkach morskich i w
obiektach oceanotechnicznych.
Konstrukcję podstawowych elementów urządzenia chłodniczego i klimatyzacyjnego.
Elementy i systemy automatyki stosowane w urządzeniach chłodniczych i klimatyzacyjnych.
Budowę i działanie systemów wentylacyjnych na statkach morskich i w obiektach
oceanotechnicznych.
Wybrane zagadnienia z eksploatacji urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych na statkach
morskich.
UMIEĆ
•
•
•
•
•
•
•
Zrozumieć budowę i działanie typowej instalacji chłodniczej i klimatyzacyjnej na podstawie
analizy jej dokumentacji technicznej i inwentaryzacji rzeczywistego systemu.
Przeprowadzić uruchomienie, nadzór nad bieżącą eksploatacją ( kontrola ciśnień, temperatur,
wilgotności względnych, natężenia poboru prądu, hałasu itp. ) i zatrzymanie instalacji chłodniczej
i klimatyzacyjnej.
Wykonywać czynności obsługi okresowej, takie jak: odzysk i uzupełnienie czynnika
chłodniczego, uzupełnienie lub wymiana oleju smarnego w sprężarce, odszranianie chłodnicy
powietrza, sprawdzanie szczelności instalacji, usuwanie stwierdzonych jej nieszczelności,
wymiana filtra-odwadniacza.
Przeprowadzać kontrolę i regulację wybranych elementów automatyki w urządzeniach
chłodniczych i klimatyzacyjnych.
Kontrolować działanie przyrządów pomiarowych i sygnalizacyjnych w systemach chłodzenia i
obróbki cieplno-wilgotnościowej powietrza.
Przeprowadzać okresowe przeglądy i remonty urządzeń chłodniczych i klimatyzacyjnych.
Wykrywać i poprawnie reagować na stany awaryjne urządzeń.
78
•
Podczas eksploatacji urządzeń bezwzględnie przestrzegać zasad wynikających z obowiązujących
przepisów, m. innymi w zakresie: odzysku, składowania i recyklingu czynników chłodniczych,
nisko zamarzających nośników ciepła ( chłodziw ) oraz olejów chłodniczych.
LITERATURA
1. Bonca Z.: „Chłodnictwo okrętowe”, Wydawnictwo Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia
2006.
2. Bonca Z.: „Automatyka chłodnicza i klimatyzacyjna”, Wydawnictwo Akademii Morskiej w
Gdyni, Gdynia 2000.
3. Bonca Z., Depta A.: „Wentylacja i klimatyzacja okrętowa”, Wydawnictwo Akademii
Morskiej w Gdyni, Gdynia 1999.
4. Bonca Z., Dziubek R.: „Budowa i eksploatacja chłodniczych sprężarek wyporowych”,
Wydawnictwo Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia 1993.
5. Bonca Z., Dziubek R.: „Okretowe urządzenia chłodnicze. Laboratorium, część II”,
Wydawnictwo Akademii Morskiej w Gdyni, Gdynia 1996.
6. Piotrowski I.: „Okrętowe urządzenia chłodnicze”, Fundacja Rozwoju WSM w Gdyni, Gdynia
1994.
7. Studziński A.: „Eksploatacja chłodniowców”, Wydawnictwo TRADEMAR, Gdynia 2005.
8. Bohdal T., Charun H., Czapp M.: „Urządzenia chłodnicze sprężarkowe parowe”,
Wydawnictwo Naukowo-Techniczne, Warszawa 2003.
9. Ullrich H.J.: „Technika chłodnicza. Poradnik. Tom 1”. Wydawnictwo MASTA, Gdańsk 1998.
10. Ullrich H.J.: „Technika chłodnicza. Poradnik. Tom 2”. Wydawnictwo MASTA, Gdańsk 1999.
11. Ullrich H.J.: „Technika klimatyzacyjna. Poradnik”, Wydawnictwo MASTA, Gdańsk 2001.
12. Praca zbiorowa pod red. Z. Boncy: „Nowe czynniki chłodnicze i nośniki ciepła. Poradnik
2004”, Wydawnictwo MASTA, Gdańsk 2004.
13. Praca zbiorowa pod red. Z. Boncy: „Amoniakalne urządzenia chłodnicze. Tom 1”,
Wydawnictwo MASTA, Gdańsk 2001.
14. Chorowski M.: „Kriogenika – podstawy i zastosowania”, Wydawnictwo MASTA, Gdańsk
2007.
15. Staniszewski D., Targański W.: „Odzysk ciepła w instalacjach chłodniczych i
klimatyzacyjnych”, Wyd. MASTA, Gdańsk 2007.
16. Wasiluk W., Korczak E.: „Wentylacja i klimatyzacja na statkach”, Wydawnictwo Morskie,
Gdańsk 1977.
79
CHŁODNICTWO I KLIMATYZACJA
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR V
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Funkcje urządzeń chłodniczych, wentylacyjnych i
klimatyzacyjnych na statku. Fizyczne metody
uzyskiwania niskich temperatur.
Klasyfikacja, własności i zastosowanie czynników
chłodniczych i nośników ciepła.
Obiegi chłodnicze parowe jednostopniowe: budowa
wykresu
(p-h),
podstawowe
przemiany
termodynamiczne, teoretyczne obiegi lewobieżne,
znaczenie dochłodzenia cieczy, obieg rzeczywisty,
ocena efektywności energetycznej obiegu.
Maszyny i aparaty urządzeń i instalacji chłodniczych :
sprężarki, skraplacze, parowniki, aparaty pomocnicze,
przewody i armatura.
Podstawowe elementy automatyki chłodniczej:
regulatory konwencjonalne
i elektroniczne, elementy zabezpieczające, przykłady
zautomatyzowanych instalacji chłodniczych.
Systemy chłodzenia: bezpośrednie i pośrednie; budowa,
działanie, wybrane problemy eksploatacyjne.
Budowa, działanie i bieżąca obsługa okrętowej chłodni
prowiantowej.
Wybrane
problemy
eksploatacyjne
instalacji
chłodniczej: objawy, przyczyny i konsekwencje
różnych nieprawidłowości w działaniu.
Budowa, działanie i zastosowanie systemów
wentylacyjnych i klimatyzacyjnych
na
statkach
morskich
i
w
obiektach
oceanotechnicznych.
Klimatyzacja pomieszczeń na statkach morskich:
klasyfikacja i budowa systemów, obróbka cieplnowilgotnościowa
powietrza,
warunki
komfortu
cieplnego.
Badanie jednostopniowego sprężarkowego urządzenia
chłodniczego.
Prowadzenie
operacji
odzysku
czynnika
z
wykorzystaniem stacji do odzysku.
Badania cieplno-przepływowe poziomego skraplacza
płaszczowo-rurowego.
Badanie i regulacja wybranych elementów automatyki
chłodniczej.
Prowadzenie operacji obsługowych na symulatorze
dwukomorowej chłodni prowiantowej.
Badanie podstawowych procesów obróbki cieplnowilgotnościowej powietrza w centrali klimatyzacyjnej.
Badanie skuteczności osuszania powietrza wilgotnego
w osuszaczu sorpcyjnym.
RAZEM:
1
1
2
3
2
1
1
1
1
2
2
2
2
2
3
2
2
30
15
15
80
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR VIII
18. Zajęcia na statku podczas praktyki eksploatacyjnej
realizowanej zgodnie z programem zawartym w
Dzienniku Praktyki Morskiej (Training Record Book).
Wykonanie programu potwierdza podpisem starszy
mechanik.
19. Wybrane problemy eksploatacji urządzeń chłodniczych
na statkach.
20. Wybrane problemy eksploatacji systemów wentylacji
siłowni okrętowych.
21. Wybrane problemy eksploatacji systemów klimatyzacji
na statkach morskich i obiektach oceanotechnicznych.
22. Aspekty prawne i wymagania instytucji klasyfikacyjnych
w zakresie bezpieczeństwa użytkowania urządzeń
chłodniczych..
RAZEM:
Zal.
2
2
2
1
7
7
81
28
Przedmiot:
ELEKTROTECHNIKA I
ELEKTRONIKA OKRĘTOWA
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
VI
VIII
Liczba godzin
w semestrze
30
7
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L/S
15
15
7
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Fizyka, Podstawy elektrotechniki, Podstawy automatyki, Podstawy elektroniki i energoelektroniki.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
•
•
•
•
•
•
•
Sposoby rozruchu, układy regulacji prędkości, hamowanie elektryczne silników obcowzbudnych
prądu stałego
Sposoby rozruchu, układy regulacji prędkości, hamowanie elektryczne silników indukcyjnych
Napędy elektryczne urządzeń pomocniczych w siłowni, na pokładzie oraz elektryczne napędy
główne statków
Symbole graficzne używane w schematach elektrycznych
Rodzaje schematów elektrycznych stosowanych na statkach
Elementy elektroniczne i energoelektroniczne
Prostowniki, sterowniki tyrystorowe prądu przemiennego, przemienniki częstotliwości.
UMIEĆ
•
•
•
•
Dokonać rozruchu, regulacji prędkości i kontroli pracy silników napędowych różnych urządzeń
siłownianych i pokładowych
Identyfikować elementy elektroniczne i energoelektroniczne na podstawie katalogów fabrycznych
Czytać i interpretować wybrane okrętowe schematy ideowe, montażowe i plany
Czytać i interpretować dokumentację elektryczną złożonych urządzeń okrętowych.
LITERATURA
1. J. Wyszkowski, S. Wyszkowski, „Elektrotechnika okrętowa - Napędy elektryczne”, Wydanie
II, Wydawnictwo Fundacji Rozwoju Akademii Morskiej w Gdyni, 2002,
2. J. Wyszkowski, „Elektrotechnika okrętowa - czytanie schematów”, Wydanie IV,
Wydawnictwo Fundacji Rozwoju Akademii Morskiej w Gdyni, 2006,
3. P. Hempowicz i inni, „Elektrotechnika i elektronika dla nieelektryków”, seria Podręczniki
akademickie - Mechanika, WNT, 2004
82
ELEKTROTECHNIKA I ELEKTRONIKA
OKRĘTOWA
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
2
2
-
9
3
6
9
6
3
P/S
SEMESTR VI
1.
2.
3.
Transformatory:
a) transformator jednofazowy, budowa uzwojeń i
rdzeni,
klasyfikacja,
przekładnia
napięciowa,
podstawowe zależności, wykres wskazowy, zwarcie i
bieg jałowy, spadek napięcia, moc znamionowa
transformatora, przekładniki prądowy i napięciowy,
b) transformator 3-fazowy, budowa rdzeni i uzwojeń,
kojarzenie uzwojeń, relacje napięć i prądów w
transformatorze 3-fazowym, pojęcie grupy połączeń,
równoległa praca transformatorów, obciążenie
niesymetryczne transformatora,
c) transformatory specjalne.
Maszyny wirujące:
a) maszyna synchroniczna, typy budowy, obciążenie i
reakcja twornika, wykres wskazowy i charakterystyki
maszyny, podstawowe zależności, moment maszyny
synchronicznej, prąd wzbudzenia i charakterystyki
regulacyjne, układy wzbudzenia (ogólnie),
b) silnik asynchroniczny klatkowy, zasada pracy,
równania i schemat zastępczy, moment maszyny,
charakterystyki mechaniczne, wybrane stany pracy, tj.
stan jałowy, zwarcie, zmiana częstotliwości zasilania,
rozruch, praca prądnicowa,
c) silnik asynchroniczny pierścieniowy, wybrane stany
pracy maszyny,
d) komutatorowa maszyna prądu stałego, schemat
budowy maszyny, pole magnetyczne maszyny,
prądnicowe obciążenie maszyny i reakcja twornika,
charakterystyki zewnętrzne prądnicy, praca równoległa
prądnic prądu stałego,
e) silniki prądu stałego, schematy silników,
charakterystyki mechaniczne silników, zagadnienia
rozruchowe i regulacyjne silników,
f) specjalne maszyny elektryczne.
Podstawy elektrotechniki okrętowej:
a) wytwarzanie energii elektrycznej na statku: diesel
generatory, turbogeneratory, generatory wałowe,
parametry i charakterystyki, układy wzbudzenia (ogólny
podział),
b) awaryjne źródła zasilania: akumulatory
elektryczne, rodzaje akumulatorów, zasady eksploatacji
akumulatorów, zastosowanie akumulatorów, ładowanie
akumulatorów,
c) agregaty awaryjne z awaryjną tablicą rozdzielczą,
d) bilans elektroenergetyczny statku, wyznaczenie
mocy zainstalowanej elektrowni i rodzaju źródeł
83
energii, podział mocy zainstalowanej na jednostki,
4.
e) zasady ochrony przed porażeniem prądem w sieci
okrętowej, wrażliwość człowieka na prąd elektryczny,
prądy i napięcia bezpieczne, sieci izolowane i
uziemione, zasady uziemiania, kontrola stanu
upływności sieci.
Elektroenergetyka okrętowa:
a) systemy elektroenergetyczne statku i rozdział
energii elektrycznej,
b) źródła energii,
c) praca równoległa prądnic:
- układy synchronizacji prądnic,
- układy zabezpieczenia,
- układy regulacji napięcia,
d) rozdzielnice energii elektrycznej i ich
wyposażenie:
- kable i przewody elektryczne,
- wyłączniki,
- zabezpieczenia,
e) instalacja oświetleniowa:
- zasilanie i oświetlenie awaryjne,
- zasilanie z lądu.
RAZEM:
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
10
4
6
30
15
-
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
15
-
P/S
SEMESTR VIII
Zajęcia na statku podczas praktyki eksploatacyjnej
realizowanej zgodnie z programem zawartym w
Dzienniku Praktyki Morskiej (Training Record
Book). Wykonanie programu potwierdza podpisem
starszy mechanik.
Omówienie
układów
elektrowni
okrętowych.
Rozwiązania sieci okrętowych. Typy prądnic. Praca
równoległa prądnic. Współpraca prądnic zespołów
prądotwórczych z prądnicą wałową. Problemy
remontowe
urządzeń
elektroenergetycznych.
Seminarium – Prezentacja materiałów zebranych w
czasie praktyk morskich.
RAZEM:
Zal.
7
7
7
s
84
29
Przedmiot:
AUTOMATYKA OKRĘTOWA
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
VIII
Liczba godzin
w semestrze
23
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L/S
15
8
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Matematyka, Fizyka, Siłownie okrętowe, Okrętowe silniki tłokowe, Turbiny okrętowe,
Podstawy napędu statku, Elektrotechnika i elektronika okrętowa, Mechanizmy i urządzenia
okrętowe, Kotły okrętowe, Automatyka i robotyka.
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
Dynamika układu regulacji napędu głównego statku. Rozwiązania techniczne systemu
automatyzacji siłowni okrętowej. Rozwiązania układów regulacji silników spalinowych i
turbin, instalacji pomocniczych, instalacji wytwarzania pary oraz wytwarzania energii
elektrycznej. Metody doboru nastaw układów regulacji silników pracujących równolegle.
Dobór nastaw układu napędowego ze śruba nastawną. Język dokumentacji układów
automatyki. Wymagania stawiane okrętowym układom regulacji. Rozwiązania i własności
układów regulacji stosowanych w siłowniach okrętowych. Zasady eksploatacji układów
regulacji. Rozwiązania oraz metody eksploatacji układów regulacji siłowni statku, na którym
student odbywał praktykę.
UMIEĆ
Posługiwać się dokumentacją techniczną układów regulacji..
Diagnozować układy regulacji siłowni okrętowej.
Badać i oceniać jakość regulacji.
Eksploatować układy regulacji siłowni okrętowej.
Posługiwać się dokumentacją techniczną układów regulacji.
• Przedstawić na seminarium rozwiązanie oraz metody eksploatacji (użytkowania i obsługiwania)
systemu automatyzacji siłowni poznanej podczas praktyki morskiej.
LITERATURA
1. Lisowski J.; „Podstawy automatyki okrętowej”, Wydawnictwo Akademii Morskiej w Gdyni,
Gdynia 2008.
2. Śmierzchalski R.: „Automatyzacja systemu elektroenergetycznego statku”. „Gryf”. Gdańsk 2004.
3. Dokumentacja eksploatacyjne układów automatyki siłowni okrętowej.
85
AUTOMATYKA OKRĘTOWA
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
3
3
-
1
2
1
2
-
3
3
-
2
2
-
1
1
-
1
1
-
1
1
-
1
-
1
-
zal.
8
-
8
23
15
8
P/S
SEMESTR V
1.
Układy przełączające kombinacyjne i sekwencyjne.
Przykłady.
2. Automatyka w przepisach klasyfikacyjnych statków
3. Dynamika układu ruchowego statku. Transmitancja
tego układu. Analiza.
4. Regulacja prędkości obrotowej silników spalinowych.
Współpraca
równoległa silników. Rozwiązania
układów regulacji
5. Dynamika
układów
cieplno-przepływowych.
Transmitancje tych układów. Analiza
6. Automatyzacja układu ruchowego ze śrubą nastawną.
Optymalizacja nastaw tych układów.
7. Język prezentacji automatyki w dokumentacji ruchowej
statku.
8. Przegląd rozwiązań automatyki systemów siłowni
okrętowej.
9. Układy nadzoru.
10. Zajęcia na statku podczas praktyki eksploatacyjnej
realizowanej zgodnie z programem zawartym w
Dzienniku Praktyki Morskiej (Training Record Book).
Wykonanie programu potwierdza podpisem starszy
mechanik.
11. Prezentacja struktur i analiza funkcjonowania
wybranych układów automatyki siłowni – seminarium
RAZEM:
86
30
Przedmiot:
CHEMIA WODY, PALIW I
SMARÓW
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
VII
Liczba godzin
w semestrze
30
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
15
15
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Ochrona środowiska morskiego, Maszyny i urządzenia okrętowe, Siłownie okrętowe, Kotły okrętowe,
Okrętowe silniki tłokowe, Turbiny okrętowe, Ochrona środowiska, Termodynamika techniczna
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
1. podstawowe dane dotyczące wód naturalnych oraz wód technicznych;
2. przyczyny powstawania, rodzaje, własności, szkodliwość i metody usuwania osadów i kamienia
kotłowego, procesy korozyjne urządzeń kotłowych oraz procesy korozyjne, erozji i kawitacji
układów chłodzenia silników okrętowych;
3. preparaty zmiękczające i inhibitory korozji stosowane do układów wodnych;
4. rodzaje wody stosowane na statkach, ich zanieczyszczenia i własności oraz wymagania
jakościowe tych wód;
5. metody oczyszczania i odkażania wody;
6. możliwości usuwania wód zaolejonych i ścieków sanitarno-bytowych ze statku;
7. badania testowe wody, paliw i olejów smarowych za pomocą przenośnych zestawów
laboratoryjnych;
8. pochodzenie, skład, przerób zachowawczy i destrukcyjny ropy naftowej;
9. otrzymywanie paliw płynnych i produktów smarowych;
10. wpływ sposobu otrzymywania produktów na ich własności użytkowe;
11. właściwości fizyko-chemiczne i użytkowe paliw płynnych oraz ich wskaźniki;
12. klasyfikację i specyfikację paliw żeglugowych wg ISO i PN;
13. wpływ dodatków do paliw na własności użytkowe;
14. rodzaje olejów smarowych wg ich zastosowania, właściwości fizyko-chemiczne i użytkowe;
15. klasyfikację lepkościową i jakościową olejów;
16. wpływ ilości i starzenia olejów smarowych;
17. zanieczyszczenia olejów smarowych;
18. ocenę stanu jakościowego olejów smarowych na podstawie analiz fizyko-chemicznych;
19. asortyment współczesnych olejów smarowych i dobór zamienników.
UMIEĆ
1. przeprowadzić badania za pomocą przenośnych zestawów laboratoryjnych;
2. pobierać próbki do analizy;
3. interpretować wyniki badań.
LITERATURA
1. Barcewicz K. „Ćwiczenia laboratoryjne z chemii wody, paliw i smarów”, Wyd. AM Gdynia 1999.
2. Stańda J., „Woda do kotłów parowych i parowych obiegów chłodzących siłowni cieplnych”,
WNT, Warszawa 1999.
3. Urbański P., „Woda, paliwa i smary dla statków morskich”, Wyd. Ucz. PG, Gdańsk 1990.
4. Podniało A., „Paliwa, oleje i smary w ekologicznej eksploatacji”, WNT, Warszawa 2002.
5. Kowal A., Świderska-Bróż M., „Oczyszczanie wody”, PWN, Warszawa 2003.
87
CHEMIA WODY, PALIW I SMARÓW
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
2
2
1
1
2
2
2
2
1
1
2
2
1
1
1
1
2
2
1
3
1
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR VII
1.
2.
3.
4.
Podstawowe pojęcia z chemii ogólnej: właściwości tlenków,
wodorotlenków i soli; dysocjacja jonowa, moc kwasów i
zasad; hydroliza, wskaźnik pH, reakcje jonowe.
Podział wód naturalnych oraz rodzaje ich zanieczyszczeń.
Fizyczne i chemiczne wskaźniki jakości wody: barwa,
mętność, zapach, gęstość, przewodnictwo, odczyn pH,
twardość, zasadowość wody.
Osady kotłowe: powstawanie osadów kotłowych, rodzaje,
ich wpływ na pracę urządzeń energetycznych. Zapobieganie
powstawaniu osadów kotłowych przez zmiękczanie
węglanem sodu, wodorotlenkiem sodu i fosforanem sodu.
Korozja wewnątrzkotłowa: czynniki wywołujące korozję
wewnątrzkotłową i zapobieganie tej korozji. Pienienie się
wody w kotle: przyczyny, szkodliwość i zapobieganie
pienieniu się wody w kotle.
5.
6.
7.
8.
9.
Rodzaje wody na statkach. Preparaty firmowe stosowane na
statkach do wody kotłowej i chłodzącej.
Ropa naftowa: skład, właściwości, podział. Otrzymywanie
paliw, olejów i smarów z ropy naftowej.
Właściwości i wskaźniki charakterystyczne paliw ciekłych i
olejów smarowych: gęstość, lepkość, temperatura zapłonu,
temperatura płynięcia, liczba koksowania, punkt anilinowy.
Wskaźniki charakteryzujące paliwa ciekłe: spalanie, ciepło
spalania, wartość opałowa, liczba oktanowa, liczba
cetanowa. Klasyfikacja paliw żeglugowych.
Oleje smarowe: lepkość, wskaźnik lepkości, obniżanie
temperatury płynięcia, odporność na utlenianie, właściwości
antykorozyjne, właściwości dyspergująco –myjące, liczba
zasadowa, liczba kwasowa, smarność. Przyczyny i skutki
starzenia eksploatacyjnego olejów. Klasyfikacja olejów
silnikowych: lepkościowa wg SAE, jakościowa wg API oraz
ACEA. Klasyfikacja olejów przemysłowych wg ISO 3448.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
Smary plastyczne: budowa, właściwości, badania, podział.
Pomiar zasadowości, kwasowości i pH wody
Pomiar zawartości jonów chlorkowych metodą Mohra i
metodą konduktometryczną
Oznaczanie twardości. Zmiękczanie wody za pomocą
węglanu sodu i fosforanu sodu.
Oznaczanie temperatury zapłonu produktu naftowego.
Oznaczanie temperatury kroplenia i penetracji smaru
plastycznego
Oznaczanie liczby kwasowej oraz odczynu wyciągu
wodnego produktu naftowego.
RAZEM:
3
2
3
2
3
2
2
2
2
3
3
30
15
15
88
31
Przedmiot:
SYMULATOR SIŁOWNI
OKRĘTOWEJ
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
VII
Liczba godzin
w semestrze
30
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L/S
30
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Okrętowe silniki tłokowe, Mech. I urządzenia okrętowe, Automatyka okrętowa, Podstawy napędu
statku, Kotły okrętowe
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
Procedury obsługowe siłowni okrętowej.
• Uruchomienie siłowni od stanu zimnego.
• Przygotowanie do manewrów i manewrowanie silnikiem głównym.
• Dochodzenie do prędkości marszowej.
• Odstawianie siłowni na krótki lub długi postój.
UMIEĆ
•
•
•
•
•
•
•
Oceniać sprawność urządzeń siłowni okrętowej.
Przygotować siłownię do ruchu i odstawiać ją na postój.
Manewrować silnikiem głównym.
Obsługiwać elektrownie okrętową.
Obsługiwać systemy pomocnicze i ogólnookrętowe.
Prowadzić dziennik maszynowy.
Komunikować się z mostkiem i resztą załogi maszynowej.
LITERATURA
1. Z. Górski, T. Hajduk, S. Kluj, „Procedury obsługi siłowni okrętowej z silnikiem wolnoobrotowym”
– Tom 1, Akademia Morska w Gdyni, Gdynia, 2005.
2. Z. Górski, T. Hajduk, S. Kluj, „Procedury obsługi siłowni okrętowej z silnikiem wolnoobrotowym”
– Tom 2, Akademia Morska w Gdyni, Gdynia, 2006.
89
SYMULATOR SIŁOWNI OKRĘTOWEJ
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR VII
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Zapoznanie się z budową symulatora, stanowiskiem
manewrowym, telegrafem maszynowym i instalacjami
obsługującymi silnik główny.
Przygotowanie silnika głównego do rozruchu:
instalacje wody chłodzącej, oleju smarowego,
paliwowa, sprężonego powietrza. Obserwacja zmian
parametrów w instalacjach: w trakcie uruchamiania
silnika, pracy przy niewielkim obciążeniu, obciążaniu
do nominalnej prędkości obrotowej, w stanach
przejściowych, awaryjnego zatrzymania i startu.
Obsługa instalacji ogólnookrętowych : zęzowej
(obsługa odolejacza), balastowej, p. pożarowej, wody
sanitarnej (obsługa wyparownika), obsługa wirówek
paliwa oraz oleju.
Procedury przejęcia, pełnienia i zdawania wacht,
prowadzenie dziennika maszynowego.
Manewrowanie silnikiem głównym. Przechodzenie z
obrotów manewrowych na morskie, praca z pełna mocą
oraz przechodzenie z obrotów morskich na manewrowe.
Czynności
obsługowe
silników
pomocniczych.
Synchronizacja zespołów prądotwórczych
Procedury awaryjne.
Testy sprawdzające nabyte umiejętności.
RAZEM:
3
3
5
5
3
3
4
4
5
5
3
3
3
3
4
30
-
-
4
30
-
90
32A
Przedmiot:
EKSPLOATACJA SIŁOWNI Z
SILNIKAMI TŁOKOWYMI
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
VIII
Liczba godzin
w semestrze
30
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
30
-
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Termodynamika techniczna, Automatyka okrętowa, Siłownie okrętowe, Okrętowe silniki tłokowe
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
•
•
•
•
•
•
procedury przygotowania silników tokowych do ruchu;
czynności prawidłowego przygotowania poszczególnych instalacji obsługujących silnik;
zasady poprawnej eksploatacji poszczególnych układów silnika;
zasady przeprowadzenia parametrycznej bieżącej kontroli pracy silnika;
czynności związane z przygotowaniem silnika do zatrzymania i jego odstawienia z ruchu;
zasady eksploatacji silników w stanach szczególnych: w sztormie, na wodach zalodzonych, z
uszkodzoną śrubą okrętową, z wyłączonym cylindrem, z uszkodzoną turbosprężarką.
UMIEĆ
•
•
•
•
•
analizować parametry pracy silnika;
wykonywać czynności związane z bieżącą i okresową obsługą silnika;
wykrywać niedomagania i usterki, podejmować środki zaradcze;
eksploatować silnik w stanach szczególnych, dobrać parametry pracy silnika w sytuacji
ograniczonego zapasu paliwa;
przygotować silnik do: rozruchu, zatrzymania i dłuższego postoju.
LITERATURA
1. Włodarski J.K.: Stany eksploatacyjne okrętowych silników spalinowych. FR WSM, Gdynia 2001 r.
2. Piotrowski I., Witkowski K.: Eksploatacja okrętowych silników spalinowych. FR WSM, Gdynia
2002 r.
91
EKSPLOATACJA SIŁOWNI Z SILNIKAMI
TŁOKOWYMI
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
4
4
2
2
2
2
6
6
4
4
2
2
1
1
1
4
1
4
1
1
1
1
1
1
1
1
30
30
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR VIII
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Przygotowanie do ruchu okrętowych silników
tłokowych.
Przygotowanie i uruchamianie instalacji i układów:
smarowego, chłodzenia, paliwowego, sprężonego
powietrza. Pozostałe czynności przygotowawcze.
Przygotowanie silnika do pracy po dłuższym postoju.
Rozruch silników okrętowych.
Praca silnika podczas manewrów wyjściowych
Bieżąca i okresowa obsługa silników okrętowych
Eksploatacja układów: tłokowo-korbowego, wymiany
czynnika roboczego, paliwowego, smarowego i
chłodzenia.
Kontrola działania silników okrętowych.
Parametry rutynowo kontrolowane. Ocena pracy
silnika. Korekta i regulacja nastaw – regulacja
statyczna i dynamiczna. Ewidencja parametrów pracy
silnika.
Niedomagania i usterki w działaniu silników
okrętowych będące następstwem błędów obsługi. Środki
zaradcze.
Manewry wejściowe, zatrzymanie i „odstawianie”
silnika.
Wpływ warunków zewnętrznych na pracę silnika.
Szczególne stany eksploatacyjne silników okrętowych.
Manewr awaryjny. Praca silnika w szczególnych
stanach eksploatacyjnych
(w sztormie, na wodach ograniczonych, na wodach
zalodzonych, z uszkodzona śruba okrętową.
Praca silnika z obciążeniem różnym od nominalnego.
Praca silnika z wyłączonym cylindrem/cylindrami.
Praca silnika z niesprawnym układem ładującym.
Dobór parametrów pracy silnika napędu głównego dla
ograniczonego zapasu paliwa.
RAZEM:
-
-
-
92
32B
Przedmiot:
EKSPLOATACJA SIŁOWNI
TURBINOWYCH
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
VIII
Liczba tygodni
w semestrze
30
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
30
-
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Termodynamika techniczna, Automatyka okrętowa, Siłownie okrętowe, Turbiny okrętowe, Kotły
okrętowe
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
•
teoretyczne podstawy pracy okrętowych turbin parowych;
sposoby regulacji mocy turbin parowych (dławieniowa, napełnieniowa,
kombinowana);
sposoby realizacji nawrotności turbin parowych i gazowych napędu głównego;
współpracę turbin z odbiornikami mocy;
zasady uruchamiania kotłów, nadzoru w czasie pracy i ich odstawiania;
instalacje obsługi turbin;
sposoby diagnostyki turbin;
system zabezpieczeń turbin;
zasady eksploatacji okrętowych turbin parowych;
przyczyny uszkodzeń, zasady przeglądów i remontów turbin;
stany awaryjne turbin;
przepisy towarzystw klasyfikacyjnych dotyczące siłowni turbinowych.
bocznikowa,
UMIEĆ
•
•
•
wykorzystać posiadaną wiedzę w obsłudze turbin parowych;
przygotować siłownię do uruchomienia, dokonać rozruchu, obciążania i odstawiania;
eksploatować turbinę w stanach niesprawności (awaryjnych).
LITERATURA
1. Cwilewicz R., Perepeczko A., „Okrętowe turbiny parowe”, Fundacja Rozwoju Akademii Morskiej
w Gdyni, Gdynia 2002;
2. Perycz S. „Turbiny parowe i gazowe” Ossolineum, Wrocław 1992;
3. Chmielniak T. „Obiegi termodynamiczne turbin cieplnych” Ossolineum, Wrocław 1988;
4. Balcerski A., „Siłownie okrętowe”, Wydawnictwo Uczelniane Politechniki Gdańskiej, Gdańsk
1990.
5. Kowalski A., Krzyżanowski J., „Okrętowe siłownie parowe” Wydawnictwo Uczelniane WSM
Gdynia.
93
EKSPLOATACJA SIŁOWNI TURBINOWYCH
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
3
3
1
1
1
1
1
1
1
1
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR VIII
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
17.
Przegląd konstrukcji kotłów głównych. Elementy
konstrukcyjne kotłów: walczaki wodne i parowodne;
powierzchnie
ogrzewane
opromieniowane
i
konwekcyjne; osuszacze pary; rurociągi zasilające;
podgrzewacze wody i powietrza; przegrzewacze pary.
Sposoby regulacji: temperatury pary przegrzanej;
ciśnienia pary; poziomu wody w kotle.
Kotły o paleniskach fluidalnych. Metody przegrzewania
pary w przegrzewaczach fluidalnych.
Rozruch, praca przy stałym i zmiennym obciążeniu oraz
odstawianie kotła. Włączanie kotła do ruchu.
Kontrola pracy kotła. Czynności obsługowe.
Szumowanie kotła.
Konserwacja kotła przy odstawianiu go na krótki okres
czasu i na dłużej.
Przegląd
nowoczesnych
kotłów
pomocniczych,
opalanych, utylizacyjnych i kombinowanych.
Przygotowanie i uruchamianie instalacji siłowni
turbinowych. Pozostałe czynności przygotowawcze.
Przygotowanie turbiny do pracy po dłuższym postoju.
Rozruch turbiny parowej i gazowej. Fazy rozruchu.
Obciążanie.
Praca turbin w czasie manewrowania przy zmiennych
obciążeniach.
Bieżąca i okresowa obsługa turbin
Kontrola działania turbin okrętowych. Parametry
rutynowo kontrolowane. Ewidencja parametrów pracy
silnika.
Niedomagania i usterki w działaniu turbin okrętowych.
Stany awaryjne.
Zatrzymanie i „odstawianie” siłowni turbinowych.
Wpływ warunków zewnętrznych na pracę turbin
okrętowych.
Praca siłowni turbinowej w szczególnych stanach
eksploatacyjnych
(w
sztormie,
na
wodach
ograniczonych, na wodach zalodzonych, z uszkodzoną
śrubą okrętową.
Problemy remontowe turbin okrętowych.
RAZEM:
1
1
2
2
3
3
3
3
2
2
3
3
2
2
2
1
2
1
2
2
2
30
2
30
-
-
-
94
33
Przedmiot:
PRAKTYKI MORSKIE LUB
RÓWNOWAŻNE
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
II
IV
V
VI
VII
Liczba tygodni
w semestrze
4-6 tyg.
4-6 tyg.
min.
4
miesiące
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
-
ZWIĄZKI Z INNYMI PRZEDMIOTAMI
Technologia remontów, Siłownie okrętowe, Zarządzanie bezpieczną eksploatacją statku, Okrętowe
silniki tłokowe, Kotły okrętowe, Turbiny okrętowe, Mechanizmy i urządzenia okrętowe, Chłodnictwo
i klimatyzacja, Automatyka okrętowa
ZAKRES WIEDZY DO OPANOWANIA
Po wysłuchaniu przewidzianych programem zajęć student powinien:
ZNAĆ
instalacje i systemy okrętowe na danym statku, znać zasady eksploatacji tych urządzeń, uczestniczyć
w pracach związanych z bieżącą eksploatacją statku, wykonać wszystkie polecenia zawarte w
„Książce praktyk”.
UMIEĆ
stosować osiągniętą wiedzę w praktyce eksploatacji siłowni okrętowej.
LITERATURA
zalecana dla przedmiotów podlegających zaliczeniu po praktyce morskiej.
95
PRAKTYKA MORSKA
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR II
1.
4-6
Zdobywanie umiejętności obsługi siłowni okrętowej na
poziomie motorzysty. Przeszkolenie stanowiskowe w tygodni
zakresie: BHP, ochrony przeciwpożarowej, pierwszej
pomocy medycznej, indywidualnych i zbiorowych
technik ratowniczych. Szczegółowe wymagania i zakres
zajęć określone są w Książce Praktyk.
4-6
RAZEM:
4-6
tygodni
4-6
tygodni
tygodni
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR IV
2.
4-6
Zdobywanie umiejętności obsługi siłowni okrętowej na
poziomie motorzysty oraz w zakresie obowiązków tygodni
oficera mechanika. Szczegółowe wymagania i zakres
zajęć określone są w Książce Praktyk.
4-6
RAZEM:
4-6
tygodni
4-6
tygodni
tygodni
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR V-VII
3.
Zdobywanie umiejętności obsługi siłowni okrętowej w
zakresie obowiązków oficera mechanika zgodnie ze Min. 4
standardami kompetencji kodeksu STCW 1978/95 – mies.
sekcja A-III/1. Szczegółowe wymagania i zakres zajęć
określone są w Książce Praktyk Morskich
zatwierdzonej, jako obowiązujący dokument, przez
Administrację Morską RP.
RAZEM: Min. 4
mies.
Min. 4
mies.
Min. 4
mies.
UWAGI:
Zarejestrowana w dziekanacie „Książka Praktyk” jest dokumentem, który
podlega zaliczeniu przez Dziekana po uzyskaniu zaliczeń z 9 seminariów realizowanych
na semestrze VIII. Student może uzyskać stosowne zaświadczenie do Urzędu Morskiego.
Dziekan może zaliczyć wymaganą praktykę morską (w całości) dla studentów
posiadających dyplom oficera mechanika wachtowego.
Dziekan może zaliczyć jako praktykę równoważną (w części do 2 miesięcy) dla
studentów posiadających staż pracy w zakładach przemysłu stoczniowego lub pokrewnego.
Student może ukończyć studia I stopnia posiadając zaliczona praktykę w ilości
minimum 6 tygodni, bez zaliczenia „Książki praktyk”.
Absolwent w ciągu 2 lat od ukończenia studiów może zaliczyć zarejestrowaną
w dziekanacie „Książkę praktyk” i uzyskać stosowne zaświadczenie do Urzędu
Morskiego.
96
34
Przedmiot:
SEMINARIUM DYPLOMOWE
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
VII
VIII
Liczba godzin
w semestrze
15
15
Liczba godzin w tygodniu
A
C
S
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
S
15
15
SEMINARIUM DYPLOMOWE
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR VII
1.
Metodyka prowadzenia prac badawczych. Logiczna
struktura pracy (geneza, cel, hipoteza, rozwiązania,
wnioski). Etapy postępowania badawczego. Schemat
pracy
dyplomowej.
Dobór
bibliografii
oraz
wyszukiwanie nowości.
RAZEM:
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
15
15
15
-
-
-
15
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR VIII
2.
Seminaryjna prezentacja osiągnięć dyplomantów.
Omówienie napotkanych trudności, problemów i
zagadnień związanych z tematyką wykonywanych prac.
Wykonanie pracy dyplomowej.
RAZEM:
15
15
15
-
-
-
15
97
35
Przedmiot:
PRACA DYPLOMOWA
Specjalność: EKSPLOATACJA
SIŁOWNI OKRĘTOWYCH
PLAN ZAJĘĆ PROGRAMOWYCH
Semestr
VII-VIII
Liczba godzin
w semestrze
-
Liczba godzin w tygodniu
A
C
L
-
Liczba godzin w semestrze
A
C
L
-
PRACA DYPLOMOWA
Nr
tematu
Numery i nazwy rozdziałów
Tematy i ich rozwinięcie
Liczba
godzin
A
w tym:
C
L
P/S
SEMESTR VII-VIII
1.
Sposób pisania pracy: podział na rozdziały, zachowanie
proporcji, jednoznaczność i przejrzystość tekstu,
D
poprawność języka, cytaty, odnośniki, zamieszczanie
rysunków i tabel, indeksy, sporządzanie bibliografii.
Prawa autorskie.
RAZEM:
D
D – ilość godzin określa Rektor na początku każdego roku akademickiego
D
D
98
SYLWETKA ABSOLWENTA
WYDZIAŁ MECHANICZNY AKADEMII MORSKIEJ w GDYNI
KIERUNEK MECHANIKA I BUDOWA MASZYN
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
STUDIA NIESTACJONARNE
Absolwenci Wydziału Mechanicznego Akademii Morskiej w Gdyni po studiach pierwszego
stopnia posiadają wiedzę i umiejętności właściwe dla kierunku mechanika i budowa maszyn
co daje im wszechstronne przygotowanie do zawodu inżyniera mechanika. Absolwenci
zdobywają podczas studiów wiedzę z zakresu nauk podstawowych oraz kierunkowych zgodnie
ze standardami kształcenia, a także wiedzę szczegółową, profilowaną w zależności od
specjalności.
Absolwenci Wydziału są przygotowani do:
• realizacji procesów eksploatacji siłowni okrętowych,
• realizacji procesów eksploatacji instalacji przemysłowych,
• realizacji procesów wytwarzania i montażu maszyn ze szczególnym
uwzględnieniem siłowni okrętowych,
• prac wspomagających projektowanie maszyn, mechanizmów i urządzeń
okrętowych, nadzór nad ich eksploatacją oraz organizacją prac remontowych,
podejmowania decyzji odnośnie zakresu i sposobu prowadzenia prac
przeglądowych i remontowych;
• podjęcia studiów drugiego stopnia.
Ponadto absolwenci, którzy w trakcie studiów odbyli przeszkolenie wojskowe, uzyskują
stopień podchorążego i przechodzą do rezerwy, stając się zapleczem kadrowym Marynarki
Wojennej z możliwością uzyskania stopnia oficerskiego.
specjalność: Eksploatacja Siłowni Okrętowych
W ramach specjalności morskiej realizowana jest: eksploatacja siłowni okrętowych (ESO).
Absolwenci tej specjalności uzyskują wszechstronną i nowoczesną wiedzę techniczną oraz
nabywają umiejętności z zakresu eksploatacji i podstaw projektowania siłowni okrętowych.
Posiadają
wiedzę
teoretyczną
i
praktyczną,
niezbędną
w dziale maszynowym w specjalności mechanicznej, na poziomie operacyjnym (oficer
wachtowy mechanik okrętowy). Spełniają w tym zakresie wymagania określone
w międzynarodowej konwencji dotyczącej wyszkolenia marynarzy (Konwencja STCW 78/95
Międzynarodowej Organizacji Morskiej).
Obowiązek uczestnictwa we wszystkich zajęciach wymaganych przez Konwencje STCW
zapewnia nawyki zdyscyplinowania, które są niezbędne w pracy na morzu.
Absolwenci są dobrze przygotowani teoretycznie i praktycznie do pracy na statkach, w
służbach dozoru technicznego armatorów, w zakładach gospodarki morskiej, stoczniach
remontowych i produkcyjnych. Otrzymują tytuł zawodowy inżyniera.
99