Strata dzieckax

Strata dziecka, co dalej…
Utrata dziecka jest jedną z najtrudniejszych chwil w życiu rodziny i każdego jej członka. Wydaje się
zaburzać naturalny porządek świata i przemijania. Mimo wysiłku rodziców, by chronić dziecko,
opiekować się nim, zdarza się, że odchodzi ono po krótkim okresie życia. Ból po stracie nie zależy od
wieku dziecka i po utracie w wyniku poronienia może być podobny do bólu rodziców żegnających
starsze dziecko. Chwila poczęcia rozpoczyna proces tworzenia się więzi emocjonalnej, która jest
pogłębiana z każdą chwilą życia dziecka. Przerwanie tego życia powoduje cierpienie rodziców i
sprawia, że zadają sobie oni pytanie dlaczego na tak krótko zostało dane, co zrobić z marzeniami po
rozstaniu z nim, jak żyć dalej. Pojawia się pytanie o sens takiego cierpienia, poczucie
niesprawiedliwości i próba zrozumienia tego co się stało.
Po utracie dziecka rodzice przechodzą przez trudny czas żałoby, który może trwać nawet do roku
czasu.
Celem jest pożegnanie utraconego dziecka, wyrażenie uczuć, a w późniejszym okresie
zaakceptowanie rozstania i przywrócenie nadziei.
Przebiega ona w kilku fazach. Po otrzymaniu informacji o śmierci dziecka rodzice bardzo często
doświadczają szoku, zwłaszcza jeśli śmierć była trudna lub niemożliwa do przewidzenia. Na tym
etapie kobieta może doświadczać poczucia odrętwienia, niewiary w to, co się stało, może odnosić
wrażenie, że rzeczy dzieją się poza nią, jakby za szybą. Pojawiają się wówczas trudności w wyrażaniu
uczuć.
Pobyt w szpitalu nie ułatwia wyrażania emocji i często dopiero po powrocie do domu kobieta zaczyna
dotkliwie doświadczać silnych reakcji emocjonalnych. Utrata dziecka pozostawia bolesne
wspomnienia oraz wiele różnych uczuć. Życie po śmierci dziecka nie jest już takie samo. Rozpoczyna
się okres żałoby, w którym rodzice doświadczają głębokiego smutku, żalu, ale i złości, buntu. W ciągu
kolejnych dni towarzyszy im głębokie poczucie straty, rozpacz, żal. Pojawia się również złość,
rozdrażnienie, poczucie krzywdy, niesprawiedliwości. Kobiecie wydaje się, że zdarzenia tego można
było uniknąć. Towarzyszy jej poczucie winy. Może wówczas zarzucać sobie, że nie zrobiła
wszystkiego, by ochronić czy uratować dziecko.
Rodzice mogą sądzić, że śmierć dziecka nie powinna była ich spotkać. Uświadamiają sobie utratę
kontroli nad rzeczywistością i czują się bezsilni. Zdarza się, że kobieta jest pełna żalu do osób
najbliższych, obarcza ich odpowiedzialnością za śmierć dziecka. Poszukuje dowodów zaniedbań czy
niewystarczającej troski ze strony rodziny czy też personelu medycznego. Tymczasem w sercu
pozostaje poczucie pustki i tęsknota za dzieckiem.
Co pomaga…
Ważną rolę w procesie przeżywania żałoby pełni pożegnanie. Zdarza się, że rodzice witają a zarazem
żegnają narodzone dziecko. Jeśli rodzi się ono martwe rodzice mogą przebywać z nim jeszcze jakiś
czas. Jest to chwila, by wypowiedzieć słowa miłości, wyrazić ból, przytulić, pożegnać, zapamiętać.
Potem pozostaje trudne pożegnanie planów, nadziei z wiązanych z utraconym dzieckiem.
Wyrażenie emocji pełni funkcję oczyszczającą i odgrywa bardzo ważną rolę w procesie odzyskiwania
równowagi emocjonalnej. Dla osób z otoczenia rodziców przeżywających utratę bardzo ważne jest,
by nie bać się towarzyszyć, nie bać się, kiedy osoba bliska płacze lub wyraża złość. Ból który jest
dzielony powoli słabnie. Pocieszanie, bez zrozumienia uczuć osób w żałobie może powodować
rozdrażnienie i pogłębiać poczucie osamotnienia w przeżywaniu cierpienia.
Próba wyparcia, zapomnienia o stracie bardzo często powoduje, że stłumione uczucia i obrazy
odzywają się, próbują przedostać do świadomości i przypominają o sobie
niekiedy w
nieoczekiwanych chwilach. Mogą też powodować zmęczenie, rozdrażnienie, kłopoty w koncentracji
uwagi, ponieważ stłumienie bolesnych przeżyć wymaga zużycia dużej ilości energii.
W relacji z mężem jest ważne wzajemne wsparcie, przyzwolenie na przeżywanie straty i wyrażanie
uczuć. Niekiedy jedno z rodziców stara się czym prędzej zapomnieć o stracie dziecka, natomiast
drugie odczuwa potrzebę przeżywania. Warto pamiętać, że choć żałoba jest czasem bolesnych uczuć,
przeżycie ich jest potrzebne, ponieważ umożliwia pożegnanie z dzieckiem, oczyszcza z wielu
przykrych i silnych emocji a w późniejszym okresie prowadzi do odzyskania nadziei oraz otwiera na
to, co nowe.
Pożegnanie może się odbyć bezpośrednio przy dziecku, podczas pochówku lub symbolicznie, np. w
formie listu do dziecka.
Pochówek to ważna chwila pożegnania. Pozostawia miejsce pamięci o dziecku. Sprawia, że
przezywane emocje nie pozostają w zawieszeniu. Mogą być ukierunkowane. Skierowane
bezpośrednio do dziecka zmniejszają trudności w radzeniu sobie z nimi na co dzień, w relacjach z
innymi ludźmi. Zdarza się, że decyzja o pochowaniu dziecka jest zbyt trudna dla matki, wiąże się z
lękiem przed dodatkowymi bolesnymi przeżyciami, przed utratą sił do życia i radzenia sobie. Warto
pamiętać, by nie pozostawiać matki samej z koniecznością podjęcia takiej decyzji, nie obarczać
całkowitą odpowiedzialnością. Konieczność decydowania może się okazać zbyt trudna i obciążająca.
Jeśli najbliższa rodzina pragnie pochować dziecku, może to zrobić za zgodą matki.
W zależności od stanu emocjonalnego rodzice podejmują dalsze decyzje dotyczące życia po
opuszczeniu szpitala, sposobu radzenia sobie po rozstaniu z dzieckiem. Żałoba trwa jeszcze jakiś
czas. Pytania w miejscu pracy, napotkane kobiety ciężarne, małe dzieci, kolejne rocznice
przypominają o utracie. W kolejnych tygodniach rodzice doświadczają smutku, złości, tęsknoty.
Próbują zrozumieć dlaczego się tak stało, uporządkować myśli. Pytają Boga dlaczego dał nowe życie
na tak krótko. Jest to trudny wysiłek odnalezienia sensu w cierpieniu.
Kilka przydatnych informacji:
Rodzice po stracie dziecka mogą korzystać z pomocy psychologa podczas pobytu w Oddziale
Szpitalnym. Po opuszczeniu Szpitala istnieje możliwość skorzystania z pomocy indywidualnej lub grup
wsparcia:
•
•
•
•
Pomoc psychologiczną w Szpitalu św. Zofii świadczą: mgr mgr Bogna Dembek i Danuta
Pogorzelska
Pomoc psychologiczna w ramach działalności Fundacji dla Szpitala Specjalistycznego św. Zofii.
Pomocy udziela psycholog Bogna Dembek. Zapisy pod numerem tel. 22 536 93 00
Grupa wsparcia dla rodziców po stracie dziecka
Warszawskie Hospicjum dla Dzieci
ul. Agatowa 10, Warszawa
Tel. 22 678 17 11
Strona internetowa:
www.poronienie.pl