39. Wyprawy krzyżowe-int

Wyprawy krzyżowe
1. Pielgrzymki do Ziemi Świętej





Główny cel pielgrzymek to Jerozolima (Grób Pański
oraz Kalwaria)
Często traktowane jako pokuta
Do VII w. swoboda pielgrzymowania
Od VII do X w. Arabowie ograniczyli możliwość
pielgrzymowania
Od X w. Fatymidzi ponownie pozwalają na
pielgrzymki
2. Świat muzułmański w XI wieku







Walka o przywództwo dwóch kalifatów: Abbasydów i
Fatymidów
Fatymidzi w XI w. zdobyli Tunezję, Egipt
Z czasem w obu kalifatach kryzys; coraz większa rola
mameluków (niewolników z Kaukazu lub Azji Środkowej);
dowódcy mameluków z czasem mają coraz większą władzę
Emirowie (zarządcy prowincji) też rosną w siłę
kosztem kalifów
W XI w.Turcy seldżuccy (koczownicy z Azji Śr.) stają
się najsilniejsi w rejonie
W 1071 r. pokonują Bizancjum w bitwie pod
Manzikertem; zdobywają Anatolię
Podbiją też Syrię i Palestynę z Jerozolimą
3. Przyczyny wypraw
Na podstawie filmu wymień przyczyny wypraw krzyżowych;
I wyprawa krzyżowa

1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Agresywna polityka Turków wobec chrześcijan
Problem z dostępem do Jerozolimy
Chęć udzielenia pomocy Bizancjum
Hasło walki z niewiernymi
W X w. „pokój boży” zezwalał jedynie na wojny
między chrześcijanami a niewiernymi
Rywalizacja między cesarzem a papieżem
Brak ziemi uprawnej
Napięcia społeczne
Chęć zbawienia poprzez walkę
Chęć zdobycia łupów
4. Synod w Clermont 1095r.
5. Krucjata ludowa 1096r.





Z płd. Niemiec i Francji zubożała szlachta, chłopi,
mieszczanie, kobiety, dzieci… wyruszyli by odbić
Ziemię Świętą z rąk niewiernych
Ok. 200 000 ludu
Na czele Walter bez Mienia i Piotr Eremita
Liczne rabunki i pierwsze pogromy żydowskie
Krucjata rozbita na terenie Węgier oraz Anatolii
6. Pierwsza (i jedyna zwycięska) wyprawa
krzyżowa 1096-1099




40-60 tys. rycerzy
Różne trasy, różni , dowódcy: Rajmund z Tuluzy,
Boemund II, Gotfryd z Bouillon, Hugon, hrabia
Vermandois
Trasa przez Konstantynopol, Anatolię, Antiochię, do
Jerozolimy
1099 zdobyta Jerozolima
Utworzono Królestwo Jerozolimskie
 na czele Gotfryd (jako obrońca Grobu Pańskiego); tylko
Jezus mógł być królem
 Po nim Baldwin przyjął tytuł króla
Oprócz tego:
1. Hrabstwo Edessy
2. Księstwo Antiochii
3. Hrabstwo Trypolisu

7. II krucjata 1147-1149



Przyczyna: 1144 r. upadek hr. Edessy
Przywódcy: Konrad III (Niemcy), Ludwik VII (Francja)
Skutek: przegrana; brak odzyskania Edessy, nieudany
atak na Damaszek
8. III krucjata 1189-1192r.




Na czele muzułmanów Saladyn; zjednoczył Arabów i
Turków, zdobył Egipt, Syrię
Przyczyna: Saladyn rozbił krzyżowców pod Hattin
w 1187r. i zajął Jerozolimę
Przywódcy: Filip II August (Francja), Ryszard Lwie
Serce (Anglia), Fryderyk I Barbarossa (Niemcy)
Skutek: przegrana; Krzyżowcy odbili z rąk
tureckich jedynie pas nadmorski Ziemi Świętej od
Jaffy po Bejrut, opanowali także należący do
Bizancjum Cypr; Fryderyk Rudobrody tonie w
rzece Selef – rozpad koalicji
9. IV krucjata 1202-1204






Wyprawa morska; z pomocą Wenecji
Krzyżowcy nie mięli czym opłacić podróż, więc za
transport postanowili złupić konkurencyjny
względem Wenecjan Zadar w Dalmacji
Potem wyprawa do Konstantynopola, by osadzić na
tronie Aleksego IV
Brak funduszy w skarbcu, więc zdobycie i złupienie
miasta
Przy okazji ekskomunika krzyżowców
Cesarstwo Bizantyjskie do 1261 r. było państwem
rządzonym przez krzyżowców – Cesarstwo
Łacińskie
10. Pozostałe krucjaty nr V, VI, VII


Nie udało się odzyskać Jerozolimy; jedynie w latach
1229-1244 na skutek porozumienia z sułtanem
Egiptu trafiło w ręce chrześcijan
Koniec krucjat – 1291 r. utrata Akki – ostatniej
twierdzy na Bliskim Wschodzie
11. Krucjata dziecięca 1212



Pogląd, że tylko dzieci mogą odzyskać Jerozolimę,
bo są bez grzechu
Ok. 40 000 dzieci i młodzieńców
Sprzedani w niewolę muzułmańskim kupcom
12. Polacy w Ziemi Świętej


Być może w II i III krucjacie wzięli udział polscy
książęta (Henryk Sandomierski)
Leszek Biały złożył w 1215 r. śluby zobowiązujące
go do wyprawy, ale się wymigał z tego obowiązku
(s.377)
13. Skutki wypraw krzyżowych
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
Wzmocnienie pozycji Kościoła
Wzbogacenie Kościoła
Przyspieszenie rozwoju gospodarki towarowopieniężnej, handlu, żeglugi
Rozwój miast włoskich i przejęcie handlu
lewantyńskiego (h.l. łączył Europę z Bliskim Wschodem)
Osłabienie Bizancjum
Poznanie innych kultur oraz towarów, terenów
Udoskonalenie sztuki wojennej
Etos rycerski
Nasilenie się fanatyzmu
Początek wrogości Wschodu i Zachodu
14. Zakony rycerskie
Templariusze – powstanei w 1118r.



Nazwa łacińskiego templum, czyli świątynia, gdyż mieli
siedzibę w pobliżu świątyni Salomona w
Jerozolimie.
Nosili białe płaszcze z czerwonymi krzyżami.
Templariuszy obowiązywała opracowana przez Bernarda z
Clairvaux reguła zakonna wzorowana na regule
cystersów. Jej cechą charakterystyczną było wysunięcie
na plan pierwszy braci świeckich, którzy oprócz
składania ślubów czystości, posłuszeństwa i
ubóstwa zobowiązywali się do obrony
pielgrzymów i prowadzenia walki zbrojnej z poganami.
W zakonie templariuszy przeważali Francuzi.
Joannici – powstanie w 1154r.



Prowadzili szpital dla pielgrzymów w Jerozolimie.
Strój czarny płaszcz z białymi krzyżami.
W zakonie tym przeważali Włosi.
Nasi ulubieńcy – Krzyżacy 1191



Za twórcę tego zakonu uważany jest książę Fryderyk
Szwabski.
Oficjalna nazwa brzmiała: Zakon Szpitala Najświętszej
Marii Panny Domu Niemieckiego w Jerozolimie.
Rycerze tego zakonu nosili białe płaszcze z czarnymi
krzyżami.