Prezentacja "Hazard i uzależnienia behawioralne w opinii społecznej"

Krajowe Biuro
ds. Przeciwdziała
nia Narkomanii
Hazard i uzależnienia behawioralne
w opinii społecznej
Projekt badawczy zrealizowany przez Fundację Centrum Badania Opinii
Społecznej, współfinansowany ze środków Funduszu Rozwiązywania
Problemów Hazardowych będących w dyspozycji Ministra Zdrowia
Warszawa, czerwiec 2015
CZĘŚĆ I
Gry wysokiego ryzyka
2
HAZARD
POPULARNOŚĆ GIER NA PIENIĄDZE
ODSETEK GRAJĄCYCH W WIEKU 15+
26,8%
Gry liczbowe Totalizatora Sportowego (Lotto, Multi Multi itp.)
Zdrapki
13,3%
7,4%
Loterie/konkursy SMS-owe
Automaty do gier z tzw. niskimi wygranymi
4,5%
Zakłady bukmacherskie poza Internetem
2,4%
Karty prywatnie (poza kasynem i poza Internetem)
2,8%
Gry i zakłady (bez względu na rodzaj) w Internecie
1,1%
Gry w kasynie (poza Internetem) – ruletka, karty i inne
0,8%
Wyścigi konne lub innych zwierząt – na torze
0,5%
Inne
0,8%
Nie grał ani razu w żadną z wymienionych gier
w ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie
W ciągu 12 miesięcy poprzedzających badanie, co trzeci Polak w wieku 15 + grał w jakieś gry
na pieniądze (34,2%) w tym 7,1% codziennie lub kilka razy w tygodniu.
3
65,8%
HAZARD
STRUKTURA SPOŁECZNO-DEMOGRAFICZNA GRACZY
Niegrający
Płeć
Wiek
Miejsce
zamieszkania
Wykształcenie
61,0%
70,0%
Mężczyźni
Kobiety
Poniżej 18 lat
18-24 lata
25-35
35-45
45-55
55-65
66 lat i więcej
26,3%
56%
65,7%
63,3%
65,3%
63,3%
74,5%
44%
34,3%
36,7%
34,7%
36,7%
25,5%
73,4%
67,3%
63,4%
60,8%
Podstawowe/gimnazjalne
Zasadnicze zawodowe
Średnie
Wyższe
4
39,0%
30,0%
73,7%
70,2%
65,5%
66,4%
55,9%
63,1%
Wieś
Miasto do 20 tys.
20-100 tys.
101-500 tys.
502 tys. i więcej mieszk.
Grający
29,8%
34,5%
33,6%
44,1%
36,9%
26,6%
32,7%
36,6%
39,2%
HAZARD
ZAGROŻENIE UZALEŻNIENIEM OD HAZARDU
Brak
problemu
Umiarkowany
poziom ryzyka
uzależnienia
Niski poziom ryzyka
uzależnienia
Problem
z hazardem
Niegrający na pieniądze
w ciągu ostatnich
12 miesięcy
2,6% 0,9% 0,2%
Wśród osób w wieku 15+
2012
2014
19,5%
76,8%
28,9%
65,8%
3,9% 0,7% 0,7%
3,8% 1,0%
Wśród graczy
2012
84,0%
11,2%
2014
84,3%
11,4%
2,2% 2,2%
5
HAZARD
ZRÓŻNICOWANIA SPOŁECZNO-DEMOGRAFICZNE UZALEŻNIENIA OD HAZARDU
2012—2014
DYCHOTOMICZNY INDEKS HAZARDU: PŁEĆ, WIEK
Płeć
25,5% 26,5%
7,1%
Kobiety
19,7%
Mężczyźni
2,6%
22,7%
Poniżej 18
18-24
17,6%
25-34
13,3%
35-44
12,3% 12,3%
45-54
7,5%
55-64
27,4%
74,5% 73,5%
14,5%
65 i więcej
18,1%
7,9%
2012
Wiek w latach
2014
2012
17,2%
2014
Ma symptomy
problemu
z hazardem
(mniejsze lub
większe)
Ma symptomy
problemu
z hazardem
(mniejsze lub
większe)
6
HAZARD
ZRÓŻNICOWANIA SPOŁECZNO-DEMOGRAFICZNE UZALEŻNIENIA OD HAZARDU
2012—2014
DYCHOTOMICZNY INDEKS HAZARDU: MIEJSCE ZAMIESZKANIA, WYKSZTAŁCENIE
Miejsce
zamieszkania
24,9%
39,8%
11,3%
16,7%
21,3%
24,1%
2012
10,9%
33,0%
34,6%
31,8%
501 tys.
i więcej
mieszkańców
18,9%
27,1%
27,5%
4,6%
2014
2012
2014
Ma symptomy
problemu
z hazardem
(mniejsze lub
większe)
Ma symptomy
problemu
z hazardem
(mniejsze lub
większe)
7
Średnie
Zasadnicze
zawodowe
20–100 tys.
101–500 tys.
Wykształcenie
Wyższe
Wieś
Miasto
do 20 tys.
26,7% 14,7%
15,7%
16,3%
Podstawowe/
gimnazjalne
HAZARD
ZRÓŻNICOWANIA SPOŁECZNO-DEMOGRAFICZNE UZALEŻNIENIA OD HAZARDU
2012—2014
DYCHOTOMICZNY INDEKS HAZARDU: MIESIĘCZNE DOCHODY OSOBISTE NETTO
Dochody netto
12,6% 13,4%
4,6% 6,7%
Do 750 zł
14,9% 10,4%
751—1000 zł
1001—1450 zł
23,7% 27,2%
1451–2000 zł
Powyżej 2000 zł
Trudno powiedzieć
35,9% 29,0%
Odmowa odpowiedzi
3,8%
4,5%
2012
6,0%
7,2%
2014
Ma symptomy
problemu
z hazardem
(mniejsze lub
większe)
8
HAZARD
PRZYCZYNY GRANIA
Dlaczego grywa Pan(i) w gry na pieniądze? Proszę wskazać wszystkie istotne dla Pana(i) powody
ODPOWIEDZI GRAJĄCYCH
Chcę zasilić domowy budżet, mieć więcej pieniędzy na zwykłe codzienne wydatki
30,6%
17,7%
Jest to rozrywka, „sposób na nudę”
22,3%
17,1%
Potrzebuję pieniędzy na jakiś „ekstra” wydatek, np. samochód, dom, podróże
16,7%
15,4%
Lubię towarzyszące grze emocje
6,3%
8,9%
Potrzebuję pieniędzy, ponieważ mam problemy finansowe
Ze względu na związane z tym kontakty towarzyskie, gra jest elementem życia towarzyskiego
To jest modne w moim środowisku, wśród moich znajomych
8,2%
2012
2014
1,4%
2,4%
1,6%
1,4%
Trochę przegrałe(a)m i chcę się odegrać
1,1%
0,8%
Jakoś tak nie mogę przestać
1,7%
0,8%
9
14,8%
3,0%
3,8%
Pomaga mi to rozładować się, uspokoić, kiedy jestem zestresowany(a) lub gdy mam kłopoty
Inny powód
30,5%
25,2%
21,9%
Mam przeczucie, że czeka mnie duża/ główna wygrana
Gram z przyzwyczajenia, przyzwyczaiłe(a)m się spędzać w ten sposób czas
41,0%
9,3%
12,6%
HAZARD
ZRÓŻNICOWANIE PRZYCZYN GRANIA W ZALEŻNOŚCI OD GRY
23,2%
Chcę zasilić domowy budżet, mieć więcej pieniędzy na zwykłe codzienne wydatki
Jest to rozrywka, "sposób na nudę"
28,0%
14,0%
Mam przeczucie, że czeka mnie duża / główna wygrana
25,2%
18,1%
Lubię towarzyszące grze emocje
14,0%
Gram z przyzwyczajenia, przyzwyczaiłe(a)m się spędzać w ten sposób czas
23,7%
14,0%
7,5%
7,1%
8,8%
Potrzebuję pieniędzy na jakiś, ponieważ mam problemy finansowe
Ze względu na związane z tym kontakty towarzyskie, gra jest elementem życia towarzyskiego
3,1%
To jest modne w moim środowisku, wśród moich znajomych
2,4%
Pomaga mi to rozładować się, uspokoić, kiedy jestem zestresowany(a) lub gdy mam kłopoty
1,6%
0,9%
Trochę przegrałe(a)m i chcę się odegrać
1,9%
0,8%
Jakoś tak nie mogę przestać
1,7%
0,8%
10
44,0%
9,0%
Potrzebuję pieniędzy na jakiś "ekstra" wydatek, np. samochód, dom, podróże itp.
Inny powód
32,3%
12,6%
8,4%
Przyczyny grania
na automatach
(2014)
9,5%
11,9%
Przyczyny grania
w gry liczbowe
Totalizatora
Sportowego
(2014)
HAZARD
PERCEPCJA PROBLEMU UZALEŻNIENIA
Czy, Pana(i) zdaniem, można uzależnić się od gier na pieniądze?
Zdecydowanie tak
Ogółem
Niegrający
Grający
Raczej tak
Raczej nie
2012
57,8
2014
59,5
2012
2014
56,5
59,3
2012
2014
62,0
59,8
Gracze – niezagrożeni
uzależnieniem
2012
2014
59,7
Gracze – mający symptomy
problemu (mniejsze lub
większe) z hazardem
2012
58,1
62,8
2014
60,5
11
Zdecydowanie nie
Nie wiem
31,4
31,4
31,5
30,2
2,4 1,9
6,6
2,1 1,5
5,6
2,5 2,0
7,5
2,0 1,7
6,8
30,8
2,1 1,8 3,3
33,6
2,2 1,1 3,2
30,5
35,0
32,3
26,5
1,9 1,5 3,3
1,6 0,9 2,8
3,3 3,3 3,0
5,6 2,4
5,1
HAZARD
ROZUMIENIE OKREŚLEŃ „HAZARD”, „HAZARDZISTA”
Niegrający
Grający
Ogółem
14,2% 16,5%
13,9% 15,4%
14,1% 16,1%
16,8%
18,6%
15,9% 17,7%
16,6%
16,1%
18,4% 15,9%
16,8%
17,1%
18,3%
To każde zachowanie wiążące się
z nieprzewidywalnymi skutkami,
a hazardzista to po prostu ryzykant
To gry na pieniądze, hazardzista
to osoba grająca w gry na pieniądze
16,1%
Szczególny rodzaj gier na pieniądze:
gra się o duże stawki, hazardzista to
osoba ryzykująca w tych grach duże kwoty
48,6% 44,8%
50,5% 49,3%
49,0% 46,3%
Szczególny rodzaj gier na pieniądze,
które prowadzą do uzależnienia,
a hazardzista to osoba uzależniona od gier
3,6%
4,0%
2014
3,1% 3,2%
2012 2014
Rozumiem to inaczej
2012
1,3% 1,8%
2012 2014
12
HAZARD
ROZUMIENIE OKREŚLEŃ „HAZARD”, „HAZARDZISTA”
GRACZE — W PODZIALE NA NIEZAGROŻONYCH UZALEŻNIENIEM I ZAGROŻONYCH
Bak
problemu
Ma symptomy problemu
z hazardem (mniejsze
lub większe
Gracze
ogółem
13,8% 14,8%
14,5% 18,4%
13,9% 15,4%
15,4% 16,9%
18,7%
15,9% 17,7%
17,7% 16,3%
51,8% 50,5%
1,4% 1,5%
2012 2014
22,5%
21,6%
18,4% 15,9%
14,1%
43,5% 42,8%
0,7%
2012
3,1%
2014
To każde zachowanie wiążące się
z nieprzewidywalnymi skutkami,
a hazardzista to po prostu ryzykant
To gry na pieniądze, hazardzista
to osoba grająca w gry na pieniądze
Szczególny rodzaj gier na pieniądze:
gra się o duże stawki, hazardzista to
osoba ryzykująca w tych grach duże kwoty
50,5% 49,3%
1,3%
2012
1,8%
2014
13
Szczególny rodzaj gier na pieniądze,
które prowadzą do uzależnienia,
a hazardzista to osoba uzależniona od gier
Rozumiem to inaczej
HAZARD
AUTODEFINICJA
GRACZE
Czy w związku z graniem w gry na pieniądze został(a) Pan(i) kiedykolwiek
nazwany(a) przez kogoś „nałogowym graczem”?
Tak
Nie
Odmowa odpowiedzi
2012
2,8%
96,5%
2014
1,3%
98,7%
0,8%
Jak Pan(i) osobiście sądzi, czy określenie „nałogowy gracz” pasuje do Pana(i)
czy też nie?
Pasuje – czuję, że granie
jest w moim przypadku
formą nałogu
2012
0,7% 2,3%
2014
1,5% 3,4%
Pasuje – ale tylko
w żartobliwym
sensie
96,2%
95,1%
14
Nie pasuje – w żadnym
sensie nie czuję się
nałogowcem
Odmowa
odpowiedzi
0,8%
HAZARD
SZACOWANA LICZBA OSÓB UPRAWIAJĄCYCH PATOLOGICZNY HAZARD W POLSCE
(SZACOWANIE METODĄ BENCHMARK NA PODSTAWIE DANYCH ZA 2013 r.)
Liczba leczonych = 3 141
Współczynnik oszacowania = 8,9
Liczba osób uprawiających patologiczny hazard: 27 955
15
CZĘŚĆ II
Uzależnienia behawioralne
w opinii społecznej
UZALEŻNIENIA BEHAWIORALNE W OPINII SPOŁECZNEJ
SPOŁECZNE POSTRZEGANIE ZABURZEŃ ZACHOWANIA
Jaka jest Pana(i) opinia na temat różnego rodzaju uzależnień?
ODPOWIEDZI NA SKALI 1—10
niegroźne przyzwyczajenie,
nawyk
Alkoholizm
1
2
nałóg zagrażający
życiu
3
4
5
6
7
8
9
10
8,98 9,30
2012
2014
Narkomania
9,52 9,60
Nikotynizm
7,93 8,30
(uzależnienie od papierosów)
Zakupoholizm
5,20 5,30
(uzależnienie od zakupów)
Pracoholizm
5,80 5,98
(uzależnienie od pracy)
Siecioholizm
6,40 6,49
(uzależnienie od Internetu)
Uzależnienie od hazardu
7,47 7,50
1
2
3
4
17
5
6
7
8
9
10
UZALEŻNIENIA BEHAWIORALNE W OPINII SPOŁECZNEJ
POSTRZEGANIE UZALEŻNIEŃ W ZALEŻNOŚCI OD PŁCI
Jaka jest Pana(i) opinia na temat różnego rodzaju uzależnień?
ODPOWIEDZI NA SKALI 1—10
niegroźne przyzwyczajenie,
nawyk
Alkoholizm
1
2
nałóg zagrażający
życiu
3
4
5
6
7
8
9
10
8,72 9,22
Mężczyźni
Kobiety
Narkomania
9,36 9,66
Nikotynizm
7,77 8,08
(uzależnienie od papierosów)
Zakupoholizm
5,05 5,53
(uzależnienie od zakupów)
Pracoholizm
5,64
(uzależnienie od pracy)
Siecioholizm
6,28
6,07
(uzależnienie od Internetu)
Uzależnienie od hazardu
6,87
7,29 7,63
1
2
3
4
18
5
6
7
8
9
10
UZALEŻNIENIA BEHAWIORALNE W OPINII SPOŁECZNEJ
POZIOM SPOŁECZNEJ AKCEPTACJI TERAPII ZABURZEŃ ZACHOWANIA
ZE ŚRODKÓW NFZ
Czy, Pana(i) zdaniem, uzależnienia powinny być leczone w ramach
ubezpieczenia zdrowotnego czy też nie?
ODPOWIEDZI NA SKALI 1—10
Zdecydowanie nie powinno
Uzależnienie od alkoholu
1
2
Zdecydowanie powinno
3
4
5
6
7
8
9
8
9
10
7,2 7,29
2012
2014
Uzależnienie od narkotyków
7,3 7,42
Uzależnienie od papierosów
5,1 5,36
Uzależnienie od zakupów
3,1 3,50
Uzależnienie od pracy
3,4 3,89
Uzależnienie od Internetu
3,8 4,38
Uzależnienie od hazardu
4,4
1
2
3
4
19
5,08
5
6
7
10
UZALEŻNIENIA BEHAWIORALNE W OPINII SPOŁECZNEJ
SPOŁECZNIE POSTRZEGANA HIERARCHIA ZABURZEŃ ZACHOWANIA WEDŁUG STOPNIA
ICH SZKODLIWOŚCI I POZIOMU AKCEPTACJI TERAPII ZE ŚRODKÓW NFZ:
1) narkomania
2) alkoholizm
3) nikotynizm
4) uzależnienie od hazardu
5) „siecioholizm” (uzależnienie od Internetu)
6) „pracoholizm”
7) „zakupoholizm”
20