Studijní opora Polský jazyk III.

Transkrypt

STUDIJNÍ OPORA K PŘEDMĚTU
CIZÍ JAZYK II.
POLSKÝ JAZYK I.-IV.
Typ studijního programu: bakalářský
Studijní obor: podníkání
PhDr. Janusz Karpeta
OSTRAVA 2014
Cizí jazyk II. Polský Jazyk I.-IV.
OBSAH
strana
Úvod
1
Program dnia
2
Rodzina, praca, mieszkanie
3
Jedzenie, restauracja
4
Sklepy, zakupy, moda
5
Miasto, popis miasta i okolicy
6
Podróżowanie
7
Zainteresowania
8
Sport
9
Polska
3
2
ÚVOD
SLOVO AUTORA:
Předložený studijní materiál, který obsahuje devět základních výukových celků, je zaměřen na
zvládnutí nejdůležitějších lexikálních, gramatických a hlavně komunikačních aspektů moderní
polštiny. Každý výukový celek obsahuje slovní zásobu, několik tematických textů, které obsahují
otázky a také svým obsahem navazují na dílčí okruhy, které jsou součástí závěrečné zkoušky.
Poté následuje vysvětlení a seznámení se s novou gramatikou. Jednotlivé gramatické jevy je
možné si pak procvičit přímo ve cvičeních a také v závěrečné části, která obsahuje rovněž cvičný
test. Součástí je samozřejmě klíč, který je nezbytnou zpětnou vazbou pro každého studenta.
VÝSTUPY Z UČENÍ:
Po pečlivém prostudování všech lexikálních, gramatických či komunikačních prvků získáte
jazykovou vybavenost, která Vám umožní bez problémů zvládnout nejběžnější komunikační
situace, jako jsou program dne, rodina, práce, bydlení, jídlo, nakupování, město, cestování,
koníčky, sport a Polsko. Veškeré jazykové dovednosti se opírají také o gramatickou vybavenost,
kterou student průběžně získává v průběhu studia každé lekce.
ČAS POTŘEBNÝ KE STUDIU:
1 + 1 hodin (samostudium + řešení úloh)
3
1.
PROGRAM DNIA
VÝSTUPY Z UČENÍ:
Po prostudování textu a vypracování úkolů této kapitoly budete umět správně popsat svůj denní
program a také Vaše aktivitiy a také používat osobní zájmena a správně časovat sloveso být
v přítomném čase.
Získáte slovní zásobu z oblasti můj denní program a také používat osobní zájmena a správně
časovat sloveso být v přítomném čase.
Budete schopni představit svůj vlastní denní program a také používat osobní zájmena a správně
časovat sloveso být v přítomném čase.
KLÍČOVÁ SLOVA:
Program dnia, praca, śniadanie, obiad, kolacja, weekend, spędzać czas, urlop, jesień, zima,
wiosna, lato, wizyta, pora dnia, rano, w południe, po południu, wieczorem, nocą
PRŮVODCE KAPITOLOU:
V první části kapitoly se seznámíme s tématem můj denní program. Zde si nastudujeme novou
slovní zásobu a procvičíme si praktické slovní obraty. V další části této kapitoly se pak
seznámíme také s novou gramatikou, kterou si posléze procvičíme v dílčích cvičeních. Následuje
pak komunikační část, ve které si ještě jednou procvičíme dané téma. Na konci kapitoly pak
následuje souhrn v podobě testu, který rekapituluje vždy ty nejzávažnější gramatické jevy.
4
SŁOWNICTWO I ZWROTY
březen
červen
červenec
čtvrtek
den
domluvit si (schůzku)
duben
jaro
jet (autem, autobusem, apod.)
jíst (snídani, oběd)
jít (do práce, z práce)
květen
leden
léto
listopad
měsíc
neděle
noc
odvést (do hotelu)
pátek
podzim
pondělí
pozvat (na oběd)
pracovat
promluvit si se sektretářkou
prosinec
představit se
ráno
rok
říjen
setkání, schůzka
sobota
srpen
středa
týden
únor
úterý
večer
víkend
vstávat
vyzvednout na letišti (klienty)
zabývat se
září
zařizovat
zavést děti (do školky, školy)
zavolat (někomu)
zima
zkontrolovat (výsledky)
marzec
czerwiec
lipiec
czwartek
dzień
umówić się (na spotkanie)
kwiecień
wiosna
jechać (samochodem, autobusem, itp.)
jeść (śniadanie, obiad, kolację)
wychodzić (do pracy, z pracy)
maj
styczeń
lato
listopad
miesiąc
niedziela
noc
zawieźć do (hotelu)
piątek
jesień
poniedziałek
zaprosić na (obiad)
pracować
porozmawiać ze sekretarką (o czymś)
grudzień
przedstawić
rano
rok
październik
spotkanie
sobota
sierpień
środa
tydzień
luty
wtorek
wieczór
weekend
wstawać
wyjechać na lotnisko po (klientów)
zajmować się (czymś)
wrzesień
załatwiać
odwieźć dzieciaki do (przedszkola, szkoły)
zadzwonić (do kogoś)
zima
sprawdzić (wyniki)
5
ČAS, MĚSÍCE, ROČNÍ OBDOBÍ
Kolik je hodin?
Kdy mám přijít?
V kolik začíná ta porada?
Sejdeme se v pět hodin v kanceláři.
Čekám tady už tři hodiny.
Včera jsi přišl pozdě domů.
Nikdy nechodím pozdě.
Musíme si pospíšit, nemáme už čas.
Čas jsou peníze.
Co děláš o víkendu?
V sobotu jdeme do divadla.
V neděli přijdou přátelé na návštěvu.
Bohužel všední dny tak rychle neutíkají jako víkend.
V pondělí mám angličtinu a ve středu mám italštinu.
V pátek chodíme s Petrem hrát tenis.
Ve středu zůstávám déle v práci.
V pátek se scházíme v klubu.
V lednu nebo v únoru jezdíme na hory.
Velikonoce se slaví v březnu nebo v dubnu.
CZAS, MIESIĄCE, PORY ROKU
Która jest godzina?
Kiedy mam przyjść?
O której zaczyna się to spotkanie?
Spotkamy się o godzinie piątej w biurze.
Czekam tutaj już trzy godziny.
Wczoraj przyszedłeś późno do domu.
Nigdy się nie spóźniam.
Musimy się spieszyć, nie mamy już czasu.
Czas to pieniądz.
Jak spędzisz weekend?
W sobotę idziemy do teatru.
W niedzielę przyjdą do nas przyjaciele z wizytą.
Niestety dni robocze nie mijają tak szybko jak weekend.
W poniedziałek mam angielski i środę mam włoski.
W piątek chodzimy z Piotrem grać w tenisa.
W środę zostaję dłużej w pracy.
W piątek spotykamy się w klubie.
W styczniu albo w lutym jeździmy w góry.
Święta wielkanocne obchodzimy w marcu lub w
kwietniu.
Maj jest jednym z najpiękniejszych miesięcy w roku.
W czerwcu, w lipcu albo w sierpniu jeździmy z rodziną
na urlop, najczęściej wo Włoch.
We wrześniu zaczyna się jesień, a dzieciom kończą się
wakacje i muszą wrócić do szkoły.
W październiku i listopadzie bywa już w Polsce
chłodniejsza pogoda.
W grudniu nasze dzieci niecierpliwie oczekują Wigilii.
Którą porę roku lubisz najbardziej?
Większość członków mojej rodziny za najpiękniejszą
porę roku uważa wiosnę.
Na wiosnę natura budzi się i wszytko kwitnie i z rodziną
robimy wycieczki.
Gorące letnie dni najchętniej spędzam z rodziną nad
morzem.
Nasi znajomi z Polski wolą pobyt na wsi w otoczeniu
przyrody.
Jesień, zima, wiosna i lato to podstawowe pory roku w
Polsce.
Jesienią robimy wycieczki w góry.
Zimą nasze dzieci cieszą się ze śniegu i kupujemy
prezenty na gwiazdkę.
Rano wstaję o wpół do siódmej.
Po śniadaniu biegnę na pociąg lub na autobus.
Przed południem siedzę w biurze.
W południe chodzimy na obiad z kolegami z pracy.
Po południu wychodzę z pracy około czwartej, a po
drodze do domu robię zakupy.
Wieczorem w domu spotyka się cała rodzina.
Zanim zdążymy o wszystkim sobie pogadać, nadchodzi
noc i idziemy spać.
Czasami oglądam na jedynce wiadomości krajowe.
W weekend robię tylko to, co lubię, to znaczy
leniuchuję.
Jaki jest twój ulubiony dzień tygodnia?
Jaka jest twoja ulubiona pora dnia?
Květen je jeden z nejkrásnějších měsíců v roce.
V červnu, červenci nebo v srpnu jezdíváme s rodinou na
dovolenou, nejčastěji do Itálie.
V září začíná podzim a dětem končí prázdniny a musí
zpátky do školy.
V říjnu a v listopadu bývá v Polsku už chladné počasí.
V prosinci se naše děti nemůžou dočkat Vánoc.
Které roční období máš nejraději?
Většina členů mé rodiny považuje za nejkrásnější
období jaro.
Na jaře se příroda probouzí a všechno kvete a s rodinou
děláme výlety.
Horké letní dny trávím s rodinou nejraději u moře.
Naši známí z Polska dávají přednost pobytu na venkově
uprostřed přírody.
Podzim, zima, jaro a léto jsou základní roční období
v Polsku.
Na podzim děláme výlety na hory.
V zimě se naše děti radují ze sněhu a nakupujeme
vánoční dárky.
Ráno vstávám o půl sedmé.
Po snídani běžím na vlak nebo na autobus.
Dopoledne sedím v kanceláři.
V poledne chodíme s kolegy na oběd.
Odpoledne kolem čtvrté jdu z práce domů a cestou
nakoupím.
Večer se doma sejde celá rodina.
Než si stačíme všechno povědět, přijde noc a jdeme
spát.
Někdy se dívám na jedničce na domácí zprávy.
O víkendu dělám jen to, co mě baví, to znamená, že nic
nedělám.
Který je tvůj oblíbený den v týdnu?
Jaká je tvá oblíbená část dne?
6
ARTYKUŁ 1
Marta wstaje zwykle bardzo wcześnie rano. Najpierw gimnastykuje się i bierze krótką kąpiel w
wannie. Kiedy Marta myje się, jej mąż Wojtek przygotowuje poranną kawę. Potem oboje jedzą
śniadanie. Po śniadaniu Marta zwykle wyprowadza na spacer psa, a o siódmej oboje opuszczają
dom. Do pracy jeżdżą najczęściej tramwajem, ale w pogodne dni chodzą do pracy pieszo. Domu
pilnuje pies Bartek.
Pytania:
1. Kiedy wstaje Marta?
2. Co robi Marta wcześnie rano?
3. Co robi rankiem jej mąż Wojtek?
4. Co robią później?
5. Kto wyprowadza psa na spacer?
6. O której godzinie wychodzą z domu?
7. Jak jeżdżą do pracy?
8. Gdzie jest ich pies, kiedy obaj są w pracy i jak się nazywa?
ARTYKUŁ 2
Mój dobry znajomy nazywa się Paweł Kalisza. Jest polskim przedsiębiorcą, który obecnie
mieszka w Czechach, w Pradze. Wcześniej pracował w firmie w Polsce w Krakowie. Chce
założyć tu firmę komputerową, chce też odwiedzić ciocię Anie. Paweł cały dzień jest bardzo
zajęty: zwykle rano czyta fachowe gazety, potem załatwia interesy, w południe je obiad, spotyka
się ze współpracownikami a po południu znowu ma spotkania. Czasami gra w tenisa lub chodzi
pływać. Wieczorem pisze e-maile, a potem ogląda telewizję lub jakiś ciekawy film czy program
rozrywkowy. Natomiast jego młodszy brat Tomek też mieszka w Pradze. Teraz mieszka sam.
Sam musi sprzątać mieszkanie i sam musi robić zakupy. Ale on nie narzeka, dobrze gotuje i
świetnie sobie radzi. Właśnie robi zakupy i uczy się języka czeskiego, bo jest studentem na
uniwersytecie ekonomicznym w Czechach.
7
Pytania:
1. Kto mieszka w Czechach?
2. Jakie ma Paweł plany?
3. Co robią rano?
4. Co robi Paweł w południe?
5. Co robi Paweł po południu?
6. Co robi Paweł wieczorem?
7. Co robi później w ciągu dnia?
8. Czy Paweł uprawia jakieś sporty?
9. Co robi jego brat Tomek w Czechach?
ARTYKUŁ 3
Doplňte následující výpovědi:
1. Cześć, nazywam się ...
2. Jestem … (Polakiem…)
3. Mieszkam w …
4. Pracuję w …
5. Zwykle wstaję o …
6. Zjadam śniadanie …
7. Piję …
8
8. Czytam np. gazetę …
9. Wychodzę o …
10. Do pracy / do szkoły / na uczelnię … / na zajęcia / na wykłady / jeżdżę …
11. O ósmej godzinie mam spotkanie z … / studiuję … / rozpoczynam zajęcia dopołudniowe /
popołudniowe …
12. Zajmuje się … jestem odpowiedzialny …kieruję …wyjeżdżam służbowo … biorę udział w
…
13. O trzynastej zjadam obiad w niedalekiej restauracji …
14. Czasami spotykam się z klientami … omawiamy różne interesy …
15. Później wracam do biura … odrabiam najważniejsze zadania … rozwiązuję różne problemy
…
16. Po szesnastej godzinie wreszcie mam więcej czasu i …
17. Na zmianę z żoną odbieramy dzieciaki z przedszkola … szkoły …
18. Jedziemy na zakupy …
19. Czasami gramy w tenisa …
20. Wieczorem zjadamy kolację … odrabiamy zadania z dzieciakami … oglądamy bajki …
filmy … rozmawiamy o … wychodzimy … idziemy do kina …
21. O dwudziestej pierwszej dzieciaki idą spać … mamy wreszcie czas z żoną porozmawiać
sami …
GRAMATYKA:
V polštině se můžeme setkat s následujícímí osobními zájmeny:
9
1. Osobní zájmena
osoba
číslo jednotné
číslo množné
1.
ja
my
2.
ty
wy
3.
on
ona
ono
oni*
one**
* užívá se pro muže
** užívá se pro ženy, děti, zvířata a předměty
2. Sloveso być – přítomný čas
V polštině se stejně jako v češtině slovesa časují podle osob. Znamená to, že mají formu
odpovídající podmětu, ke kterému patří, např. ja jestem (já jsem), on jest (on je). Tvary
vyjadřují různé osoby a čísla. Podobně jako v mnoha jiných jazycích je sloveso być (být)
nepravidelné. Takto se časuje v přítomném čase:
číslo jednotné
číslo množné
ja
jestem
my
jesteśmy
ty
jesteś
wy
jesteście
on
ona
ono
jest
oni
one
są
Osobní zájmena se někdy vynechávají, říkáme: Jestem Czeszką a ne: Ja jestem Czeszką.
Slovesné koncovky jednotlivých osob jsou rozdílné, vyjadřují osobu, o níž je řeč. Proto se
obvykle neuvádějí zájmena první a druhé osoby (ja, ty, my, wy), a jestliže je z kontextu zřejmé, o
kom se mluví,vynecháváme často i zájmena třetí osoby.
10
Cvičení:
1. Zopakujte si ještě jednou osobní zájmena v polštině.
2. Časujte sloveso být ve všech osobách a tvořtě krátké věty.
KONWERSACJA 1
Nyní popište svůj denní program, použijte minimálně dvacet krátkých vět.
KONWERSACJA 2
Poté co jste si poslechli denní program Vašich kolegů, pokuste se ve dvojicích krátce dotazovat a
zároveň odpovídat na jednotlivé aktivity, které během dne děláte.
Pisanie:
Napište Vašim známým či kamarádům krátký dopis či email, ve kterém popisuje Váš denní
program.
TEST:
1. Doplňte správné tvary slovesa být:
1. Ja .......... Czechem. 2. To …….. pan Kowalski i ………. naszym najlepszym znajomym. 3.
Czy to ty ……… Paweł Dąbrowski? – Tak, to ja.
2. Doplňte správné tvary osobních zájmen:
1. Piotr to nasz sąsiad. ……… tu mieszka dziesięć lat. 2 . Ewelina, jego żona, jest młodsza i
………… pracuje w firmie w Warszawie. 3. ……….. zbudowali swój własny dom przed rokiem
1989. 4. Mają dwójkę dzieci i ……… są tutaj szczęśliwe.
11
SHRNUTÍ:
V této kapitole jsme se naučili popsat nejdůležitější běžné činnosti, které vykonáváme jak
v práci, tak i v soukromí. V oblasti gramatiky jsme se naučili osobní zájmena a také časovat
sloveso být.
KONTROLNÍ OTÁZKY:
1. Jak správně řeknete dny, měsíce a roční období v polštině?
2. Jak se časuje sloveso být v polštině?
3. Jaká osobní zájmena existují v polštině?
DALŠÍ ZDROJE:
1. Kowalska, Marzena, Polština nejen pro samouky, Leda, 2010, Praha, ISBN: 978-80-7335228-8.
2. Posingerová, Kateřina, Seretny, Anna, Czy Czechów jest trzech? – Učebnice polského jazyka
pro Čechy, Uniwersytet Jagieloński, Kraków, 1993, ISBN: 83-233-0601-X.
3. Filipová, Soňa, Kapała Krzysztof, 1000 Czeskich słów(ek). Ilustrowany słownik czeskopolski, polsko-czeski. 1000 Českých Slovíček Ilustrovaný Slovník Polsko-Česky, Česko-Polsky,
Level Trading, 2012, ISBN: 978-80-266-0068-8.
4. http://www.slavic-net.org/main.php
5. http://free.of.pl/g/grzegorj/gram/gram00.html
12
ŘEŠENÍ A ODPOVĚDI, NÁVODY, NÁVRHY ŘEŠENÍ:
TEST:
1. Doplňte správné tvary slovesa být:
1. Ja jestem Czechem. 2. To jest pan Kowalski i jest naszym najlepszym znajomym. 3. Czy to ty
jesteś Paweł Dąbrowski? – Tak, to ja.
2. Doplňte správné tvary osobních zájmen:
1. Piotr to nasz sąsiad. On tu mieszka dziesięć lat. 2 . Ewelina, jego żona, jest młodsza i ona
pracuje w firmie w Warszawie. 3. Oni zbudowali swój własny dom przed rokiem 1989. 4. Mają
dwójkę dzieci i one są tutaj szczęśliwe.
13
2.
RODZINA, PRACA, MIESZKANIE
VÝSTUPY Z UČENÍ:
Po prostudování textu a vypracování úkolů této kapitoly budete umět popsat Vaši rodinu, práci a
bydlení a také správně časovat slovesa třetí skupiny –m, -sz, (-am, -asz, -em, -esz) včetně slovesa
mít a také přivlastňovací zájmena.
Získáte znalosti základních pravidel jak správně popsat Vaši rodinu, práci a bydlení a také
správně časovat slovesa třetí skupiny –m, -sz, (-am, -asz, -em, -esz) včetně slovesa mít a také
přivlastňovací zájmena.
Budete schopni správně popsat Vaši rodinu, práci a bydlení a také správně časovat slovesa třetí
skupiny –m, -sz, (-am, -asz, -em, -esz) včetně slovesa mít a také přivlastňovací zájmena.
KLÍČOVÁ SLOVA:
Rodzina, relacje, członek rodziny, przedstawić, pracować, studiować, mieszkanie, dom, ogród,
przeprowadzić się, wyposażenie
V této kapitole se nejdříve seznámíme s textem zaměřeným na Vaši rodinu, práci a bydlení a
také s novou gramatikou, kterou si posléze procvičíme v dílčích cvičeních. Následuje pak
komunikační část, ve které si ještě jednou procvičíme dané téma. Na konci kapitoly pak
následuje souhrn v podobě testu, který rekapituluje vždy ty nejzávažnější gramatické jevy. Na
další sezení si připravte Váš životopis.
14
babička
babcia
batole
dziecko raczkujące
bratranec
kuzyn
dcera, syn
córka, syn
dědeček
dziadek
dvojčata
bliźniacy
kojenec
osesek
manžel
mąż, małżonek
manželé
małżeństwo
manželka
żona, małżonka
matka (máma)
matka (mama)
neteř; bratrova dcera, sestřina dcera
bratanica, siostrzenica
nevěsta
panna młoda
otec (táta)
ojciec (tata)
prababička
prababcia
pradědeček
pradziadek
prarodiče
dziadkowie
pravnučka
prawnuczka
pravnuk
prawnuk
rodiče
rodzice
sestra, bratr
siostra, brat
sestřenice
kuzynka
sourozenci
rodzeństwo
strýc
stryj (bratr otce), wuj (bratr matky)
synovec; bratrův syn, sestřin syn
bratanek, siostrzeniec
taťka
tata
teta, strýc
ciocia, wujek
vnučka, vnuk
wnuczka, wnuk
žena, muž
żona, mąż
ženich
pan młody
15
RODINA
RODZINA
Máme velkou rodinu v Polsku.
Mamy dużą rodzinę w Polsce.
Máš sourozence?
Czy masz rodzeństwo?
Ano, mám starší sestru a tři mladší bratry.
Tak, mam starszą siostrę i trzech młodszych braci.
Moje sestra Beata je vdaná a brzy bude mít třetí dítě.
Moja siostra Beata jest zamężna i wkrótce będzie miała
trzecie dziecko.
Mám velmi ráda svou neteř a svého synovce.
Uwielbiam swoją siostrzenicę i swojego siostrzeńca.
Nejmladší bratr Petr ještě studuje v Krakově.
Najmłodszy brat Piotr jeszcze studiuje w Krakowie.
Druhý bratr Pavel je také ještě svobodný, ale má
přítelkyni.
Drugi brat Paweł też jest jeszcze kawalerem, ale ma
dziewczynę.
Jak se daří tvým rodičům v Ostravě?
Jak się wiedzie twoim rodzicom w Ostrawie?
Otec Josef ještě pracuje, ale matka už je v důchodu.
Ojciec Józef jeszcze pracuje, ale matka jest już na
emeryturze.
Můj švagr Jacek je jedináček.
Mój szwagier Jacek jest jedynakiem.
Jeho matka Ola ovdověla, když otec Adam před pěti lety Jego matka Ola owdowiała, kiedy ojciec Adam przed
zemřel.
pięcioma laty zmarł.
Tchýně mé sestry Jolanty je docela hodná.
Moja siostra Jolanta ma całkiem dobrą teściową.
Strýc Waldek, bratr mého otce, se rozvedl.
Stryj Waldek, brat mojego ojca, rozwiódł się.
Jeho žena Joanna mu utekla se svým trenérem.
Jego żona Joanna uciekła ze swoim trenerem.
Teta Agnieszka je sestra mé matky.
Ciocia Agnieszka jest siostrą mojej matki.
Alice se nechce vdávat, žije s přítelem na hromádce / na Alicja nie chce wychodzić za mąż, żyje z partnerem w
psí knížku.
konkubinacie / na kocią łapę.
Mají spolu tříleté dvojčata Jana a Janu.
Mają razem trzyletnie bliźniaki, Jana i Janinę.
Jan je můj bratranec a Jana je moje sestřenice.
Jan to mój kuzyn, a Janina jest moją kuzynką.
Moje kamarádka Anna z práce vyrůstala v náhradní
rodině a má čtyři nevlastní bratry.
Moja koleżanka Anna z pracy wychowywała się w
rodzinie zastępczej i ma czterech przyrodnich braci.
Můj kluk odjel studovat do Polska.
Mój chłopak wyjechał na studia do Polski.
Můj otec Karel měl více energie, a byl trpělivější a
odpovědnější.
Mój ojciec Karol miał więcej energii i był bardziej
cierpliwy i odpowiedzialny.
DŮM A BYT
DOM I MIESZKANIE
Kde bydlíte? Kde bydlíš?
Gdzie Pan mieszka? Gdzie mieszkasz?
Bydlíte ve městě nebo na venkově?
Mieszkacie w mieście czy na wsi?
Za domem je malá zahrada.
Za domem jest mały ogród.
V přízemí je garáž.
W suterenie mamy garaż.
Náš byt je ve druhém poschodí v Praze.
Na parterze mieści się na drugim piętrze w Pradze.
Jak velký je váš byt?
Jak duże jest wasze mieszkanie?
Máme třípokojový byt s jedním balkónem.
Mamy trzypokojowe mieszkanie z jednym balkonem.
Můj přítel Danek má pěknou garsoniéru v Ostravě.
Mój przyjaciel Danek ma bardzo ładną kawalerkę w
Ostrawie.
Nyní hledáme větší byt, protože budeme mít dítě.
Teraz szukamy większego mieszkania, bo będziemy
mieli dziecko.
Kdy se budou stěhovat?
Kiedy będą się przeprowadzać?
Pronajali si pěkný byt v klidné ulici v Krakově.
Wynajęli ładne mieszkanie na spokojnej ulicy w
Krakowie.
16
Sestra Pavla ještě bydlí u rodičů.
Siostra Pawła jeszcze mieszka u rodziców.
Bydlení na venkově má své výhody.
Mieszkanie na wsi ma swoje zalety.
Naše babička Marta se stará o květinové záhony.
Nasza babcia Marta opiekuje się klombami.
Mám nápad. Ty uklidíš v domě a já udělám pořádek na
dvoře.
Mam pomysł. Ty posprzątasz dom, a ja zrobię porządek
na podwórku.
Musím uklízet také ve sklepě?
Czy muszę sprzątać też w piwnicy?
Jsem tak ráda, že mi pomůžeš vyluxovat.
Tak się cieszę, że pomożesz mi z odkurzaniem.
Mám rád, když je doma pořádek.
Lubię, kiedy w domu jest porządek.
Budeme se stěhovat v lednu.
Będziemy się przeprowadzać w styczniu.
Její byt je plný květin.
Jej mieszkanie jest pełne kwiatów.
Marek Nowak hledá pro svou rodinu nový byt v klidné
čtvrti blízko centra, kde pracuji.
Marek Nowak szuka nowego mieszkania dla swojej
rodziny w spokojnej dzielnicy w pobliżu centrum
miasta, gdzie pracuję.
Z toho důvodu Marek Nowak využije služeb realitní
agentury.
Z tego powodu Marek Nowak skorzysta z usług agencji
nieruchomości.
Hledá velmi světlý, prostorný a udržovaný byt s
krásným výhledem do parku.
Szuka wyjątkowego jasnego, przestronnego i zadbanego
mieszkania z pięknym widokiem do parku.
POKOJE
POKOJE
V bytě našich rodičů jsou čtyři pokoje a dvě koupelny.
W mieszkaniu naszych rodziców są cztery pokoje i dwie
łazienki.
Kuchyně Marka a Marty je vybavena nejmodernějšími
vestavěnými spotřebiči.
Kuchnia Marka i Marty wyposażona jest wysokiej klasy
sprzęt AGD do zabudowy.
Matka dává nádobí do myčky po obědě.
Matka wkłada naczynia do zmywarki po obiedzie.
Musím jít nakupovat, lednička je zase prázdná.
Muszę iść na zakupy, lodówka znów jest pusta.
V obývacím pokoji je moderní nábytek.
Pokój dzienny jest urządzony w nowoczesne meble.
Mám nové knihy v knihovně.
Mam nowe książki w biblioteczce.
Večer se obvykle naše rodina dívá na televizi.
Wieczór zazwyczaj spędzamy z rodziną przed
telewizorem.
Váš byt je velmi hezký, všude máte květiny.
Wasze mieszkanie jest bardzo ładne, wszędzie pełno
kwiatów.
Na stěnách visí moderní obrazy.
Na ścianach wiszą nowoczesne obrazy.
Toto křeslo je pohodlné. Rád na ním sedím.
Ten fotel jest bardzo wygodny. Lubię w nim siedzieć.
Co vám mohu nabídnout, kávu nebo čaj?
Czego się Pan napije, kawy czy herbaty?
Vítejte u nás, stůl je prostřený, přines prosím sklenice na Zapraszamy, stół jest nakryty, przynieś proszę kieliszki
víno.
do wina.
Maminka říká svým dětem: Ještě vám ustelu a po
večerníčku honem do postýlek!
Mamusia mówi do swych dzieci: Tylko wam pościelę, a
po wieczorynce szybko do łóżeczek!
V ložnici máme prádlo v šatníku.
W sypialni mamy bieliznę w szafie.
Byl jsi už v koupelně?
Czy byłeś już w łazience?
Jejich koupelna je velmi krásná a vkusně zařízená.
Ich łazienka jest bardzo ładnie i gustownie urządzona.
Rodiče nemají vanu, sprchový kout je pro ně
pohodlnější.
Rodzice nie mają wanny, prysznic jest dla nich
wygodniejszy.
Znovu přišly do módy tapety.
Tapety znów stały się modne.
Máme doma místo určené pro vestavěnou skříň.
Mamy w domu miejsce dla dużej szafy wnękowej.
17
ARTYKUŁ 1
Jan:
Mama
i ojciec:
Ewa:
Jan:
Ewa:
Mama:
Jan:
Ojciec:
Jan:
Ojciec:
Ewa:
Jan:
Romek:
Jan:
Ewa:
Romek:
Dzień dobry.
Dzień dobry panu.
Mamo, tato, to jest Jan.
Nazywam się Jan Kowalski.
To jest moja mama.
Miło mi. Bożena Kula.
Bardzo dziękuję za zaproszenie.
Tomasz Kula. Wiele o panu słyszałem.
Tak? Mam nadzieję, że nic złego?
Wręcz przeciwnie! Ewa ciągle pana chwali!
A to jest mój brat, Romek.
Cześć, miło cię poznać.
Witaj w rodzinnym gronie, jak rozumiem, niedługo będziesz moim szwagrem.
Chyba siądziecie na chwilę?
Nie będziemy państwu długo przeszkadzać...
No właśnie... Dostaliśmy bilety na koncert rockowy... Mamo? Zjemy tylko
ciasto, dobrze? A ty, Jan, musisz jeszcze poznać babcię! A właśnie, gdzie
babcia?
Babcia jeszcze drzemie. A wy, co? Mnie nie zabierzecie?
Pytania:
1. Kto to jest Jan?
2. Z kim rozmawia?
3. Kim oni są – proszę ich przedstawić!
ARTYKUŁ 2
Paweł Kalisza ma w Czechach przyjaciela, Marka. Marek to jego stary przyjaciel z Uniwersytetu
Karola w Pradze. Spotykają się od czasu do czasu, wspominają dawne czasy. W trakcie
spotkania właśnie oglądają zdjęcia i piją kawę w małej kawiarence w stolicy Czech.
Paweł:
To jest nasz dom w Pradze.
Marek:
Jaki duży!
18
Paweł:
Jest naprawdę wygodny.
Marek:
A (czy) to wasz ogród?
Paweł:
Tak, to nasz ogród, a tutaj na prawo jest mały sad. Ten wysoki pan z brodą to jest
dziadek Janusz, a ta blondynka to babcia Marta, a to ich ukochany pies Mat.
Przeprowadzili się za nami.
Marek:
Twoja babcia była Słowaczką?
Paweł :
Nie, ona była Polką. To była wyjątkowa kobieta. Bardzo silna,
zdecydowana i bardzo odważna. A to ja! Widzisz? Byłem wtedy piękny i młody.
Ta brunetka to moja starsza siostra, Joanna, a ta blondynka to młodsza siostra
Ewelina.
Marek:
Wygląda jak gwiazda filmowa. Myślę, że Joanna jest ładniejsza niż Ewelina.
Gdzie ona mieszka?
Paweł:
W Ostrawie. Jej mąż jest adwokatem. A tutaj jest wujek Tadeusz. Mam tylko
jedno jego zdjęcie.
Marek:
Czy on jeszcze mieszka w Toruniu?
Paweł :
Nie wiem. Nie wiem nawet, czy jeszcze żyje.
Marek:
Kiedy chcesz tam jechać?
Paweł :
Dziś albo w piątek.
Marek:
Dziś? Myślę, że to nie ma sensu. Nie możesz jechać tam teraz, w nocy.
Paweł:
Tak, masz rację. Jest za późno, nie mogę jechać teraz. No to w piątek lub w
sobotę.
Pytania:
1. Kto to jest Marek?
2. Kto to jest Paweł?
3. O czym oni rozmawiają?
4. Kim są inne wspomniane osoby w dialogu – proszę je przedstawić!
5. Dokąd chcą pojechać? Dlaczego?
19
ARTYKUŁ 3
Proszę się najpierw zaznajomić z życiorysem pani Agnieszki Mordasewicz. Później każdy sobie
przygotuje swój własny życiorys i przedstawi go na kolejnych zajęciach.
CURRICULUM VITAE1 - SPECJALISTA DS. MARKETINGU
imię:
nazwisko:
data urodzenia:
adres:
tel. kom.
e-mail:
Agnieszka
Mordasewicz
01.06.1979
Warszawa, Ludowa 1/4
696 131 131
[email protected]
Doświadczenie zawodowe:
od 01.03.2004
Specjalistka ds. marketingu
w firmie będącej liderem na
rynku sprzedaży samochodów
używanych;
główne obowiązki:
planowanie kampanii
reklamowych, współpraca z
agencjami reklamowymi przy
tworzeniu kreacji,
prowadzenie badań
marketingowych, kontakty z
mediami
01.07.2002 - 01.03.2004
Asystentka ds. marketingu w
średniej wielkości firmie z
branży spożywczej (Zakłady
Przemysłu Tłuszczowego w
Goleniowie);
obowiązki: praca przy
organizowaniu badań
rynkowych i ich
1
Více příkladů na http://europass.cedefop.europa.eu/pl/documents/curriculum-vitae/examples
20
przeprowadzanie, prezentacja
produktów na pokazach
zamkniętych, dystrybucja
materiałów reklamowych
Wykształcenie:
01.10.1998 -01.07.2003
Wyższa Szkoła Bankowa w
Poznaniu zakończona obroną
pracy magisterskiej na temat:
"Wykorzystanie e-marketingu
w promocji dóbr
szybkozbywalnych"
01.09.1994 - 30.04.1998
II LO w Stargardzie
Szczecińskim
Działalność dodatkowa
01.05.2003 - 01.03.2004
wolontariat w Goleniowskim
Domu Kultury; zadania:
prowadzenie zajęć dla dzieci z
tańca i śpiewu, uczestnictwo w
zajęciach grupy teatralnej
Umiejętności:

Biegła obsługa komputera - MS Word, MS Excel, MS Access, MS
Powerpoint, MS Publisher, MS FrontPage

Znajomość języka angielskiego na poziomie CAE, niemieckiego - ZMP

Prawo jazdy kat. B
Zainteresowania:

Taniec

Rajdy samochodowe

Literatura XVII-wiecznych Niderlandów
Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych dla potrzeb
niezbędnych do realizacji procesu rekrutacji zgodnie z Ustawą z dn. 29.08.97 o
Ochronie Danych Osobowych, Dz. Ust. Nr 133 poz. 883.
ARTYKUŁ 4
21
Moje mieszkanie
Nazywam się Joanna. Mieszkam na osiedlu, na obrzeżach miasta Katowice. Moje
osiedle jest pięknie położone, niezbyt daleko od centrum miasta. Mamy małe
dwupokojowe mieszkanie, które znajduje się na czwartym piętrze w bloku. W
moim bloku nie ma niestety windy. Nasze mieszkanie nie jest wprawdzie duże,
ale bardzo ładnie i praktycznie urządzone. Gdy wejdzie się do naszego
mieszkania, widzi się w przedpokoju na prawo owalne lustro. Na lewo jest
kuchnia. Jest jasna i nowoczesna. Na lewej ścianie wiszą brązowe szafki
kuchenne, w których stoją talerze, szklanki i filiżanki. Przy tej ścianie znajdują
się również kuchnia gazowa i zlewozmywak. Naprzeciwko drzwi jest okno z
żaluzjami i kolorową firanką. Przy prawej ścianie stoi stół kuchenny, dwa stołki i
lodówka. Nad stołem wisi kwiatek doniczkowy i obrazek, a u sufitu wisi biała
kuchenna lampa. Salon znajduje się po prawej stronie. Jest stosunkowo duży,
bardzo jasny i ma balkon. Ponieważ nasza kuchnia jest mała, mamy w salonie
kącik do jedzenia. Oprócz tego są tam regały z wieloma książkami,
meblościanka, telewizor i duża sofa. Na drewnianej podłodze leży kolorowy
dywan i stoi fotel. W oknie wiszą białe firanki i kolorowe zasłony. Mój pokój jest
po lewej stronie. Jest przytulny i wygodny. Mam tutaj swoje łóżko, biurko,
krzesło i regał na książki. Na biurku stoi komputer, moje radio stoi na regale. W
oknie wiszą piękne, krótkie firanki i niebieskie zasłony. Ponieważ nasze
mieszkanie jest małe, muszę dzielić pokój z moją siostrą. Ona ma tutaj także
łóżko, regały na książki i biurko. Łazienka i toaleta są osobno. Przed rokiem nasi
rodzice kupili w okolicy dom z ogrodem. Cieszymy się już na przeprowadzkę,
która ma wkrótce nastąpić. W naszym nowym domu wszyscy będziemy mieć
własne pokoje. Myślę, że w nowym domu będziemy mieszkać wygodniej niż w
mieszkaniu.
Pytania:
1. Gdzie mieszka Joanna?
2. Jak duże jest jej mieszkanie?
3. Proszę dokładnie opisać, jak jest jej mieszkanie urządzone.
4. Jaki jest jej własny pokój? Proszę go opisać własnymi słowami.
5. Gdzie zamierzają mieszkać?
GRAMATYKA:
1. Časování sloves – třetí skupina -m, -sz (-am, -asz, -em, -esz)
Sloveso mieć – přítomný čas
22
Sloveso mieć patří ke třetí časovací skupině. Ta má následující koncovky:
číslo jednotné
číslo množné
ja
mam
my
mamy
ty
masz
wy
macie
on (pan)
ona (pani)
ono
ma
oni (panowie, państwo) mają
one (panie)
Všimněte si 3. osoby jednotného čísla: slovesný tvar je tvořen pouze základem slova. Ve 3. osobě
množného čísla je základ rozšířený o hlásku j. Rozšíření základu právě ve 3. osobě mn. č. je
typické pro všechna slovesa této skupiny.
2. Přivlastňovací zájmena:
Přivlastňovací zájmena se shodují se zájmeny osobními.
Jednotné číslo:
osobní zájmena
přivlastňovací zájmena
ja
mój, moja, moje
ty
twój, twoja, twoje
on
jego
ona
jej
ono
jego
V první a druhé osobě mají přivlastňovací zájmena tři rody: mužský, ženský, střední (stejně jako
přídavná jména). Rod zájmena je proto třeba přizpůsobit rodu podstatného jména, k němuž se
vztahuje, např.: pies – je podstatné jméno rodu mužského, a tedy: mój pies, herbata – je
podstatné jméno rodu ženského, a tedy: moja herbata, dziecko – je podstatné jméno rodu
středního, a tedy: moje dziecko.
Množné číslo:
osobní zájmena
přivlastňovací zájmena
my
nasz, nasza, nasze
wy
wasz, wasza, wasze
oni
ich
one
ich
Tvary množného čísla přivlastňovacích zájmen odpovídají tvarům jednotného čísla (mój, twój,
jego, jej). Zájmena 1. a 2. osoby mají tři rody – podle rodu podstatného jména, které zastupují.
23
Zájmeno 3. osoby má jeden tvar (ich).
Cvičení:
1. Zopakujte si ještě jednou tvary slovesa mít v polštině.
2. Zopakujte si ještě jednou přivlastňovací zájména.
KONWERSACJA1
Představte svou rodinu. Popište krátce kdo je kdo a co dělá.
KONWERSACJA 2
Vytvořte si dvojičky a pokuste se krátce navzájem představit. Ptejte se a odpovídejte na dotazy
Vašeho kolegy.
KONWERSACJA 3
Zpracujte si Váš životopis a doneste jej na příští sezení.
Pisanie:
Napište Vašim známým či přátelům krátký dopis či email, ve kterém představíte svou rodinu.
TEST:
1. Doplňte správný tvar slovesa mít:
1. (ja) .......... spotkanie o 10 godzinie. 2. (ty) .......... ochotę pójść wieczorem do kina? 3. (oni)
.......... urlop jeszcze jeden tydzień w Gdańsku. 4. (wy) .......... czas na nas zaczekać?
2. Doplňte správný tvar přivlastňovacího zájmena:
1. my .......... ojciec 2. ona .......... mama 3. on .......... dziecko 4. wy .......... ojciec 5. oni ..........
dzieci
24
SHRNUTÍ:
V této kapitole jsme se naučili popsat naši rodinu, práci a bydlení a také správně časovat slovesa
třetí skupiny –m, -sz, (-am, -asz, -em, -esz) včetně slovesa mít a také přivlastňovací zájmena.
KONTROLNÍ OTÁZKY:
1. Jak se řeknou v polštině členové rodiny?
2. Jak se řeknou v polštině výrazy, které souvisí s Vaším bytem, domem a práci?
3. Jak se časuje sloveso mít?
4. Jaká polská přivlastňovací zájmena znáte?
DALŠÍ ZDROJE:
6. http://europass.cedefop.europa.eu/pl/documents/curriculum-vitae/examples
25
7. http://list.ovh.org/spec3.html
8. http://niemiecki.opracowania.pl/gimnazjum/moje_mieszkanie/
TEST:
1. Doplňte správný tvar slovesa mít:
1. (ja) Mam spotkanie o 10 godzinie. 2. (ty) Masz ochotę pójść wieczorem do kina? 3. (oni)
Mają urlop jeszcze jeden tydzień w Gdańsku. 4. (wy) Macie czas na nas zaczekać?
2. Doplňte správný tvar přivlastňovacího zájmena:
1. my nasz ojciec 2. ona jej mama 3. on jego dziecko 4. wy wasz ojciec 5. oni ich dzieci
26
3.
JEDZENIE, RESTAURACJA
VÝSTUPY Z UČENÍ:
Po prostudování textu a vypracování úkolů této kapitoly budete umět správně popsat jídla, pití a
jiná běžná gastronomická lexikální spojení a také časovat slovesa první skupiny –ę, -esz a
správně používat nejdůležitější tázací zájmena.
Získáte znalosti jak správně popsat jídla, pití a jiná běžná gastronomická lexikální spojení a také
časovat slovesa první skupiny –ę, -esz a správně používat nejdůležitější tázací zájmena.
Budete schopni správně popsat jídla, pití a jiná běžná gastronomická lexikální spojení a také
časovat slovesa první skupiny –ę, -esz a správně používat nejdůležitější tázací zájmena.
KLÍČOVÁ SLOVA:
Jedzenie, restauracja, kelner, danie, zamówić, owoce, jarzyny, przystawki, zupa, danie główne,
ciastko, kawa, napoje bezalkoholowe, napoje alkoholowe
V této kapitole se nejdříve seznámíme s textem zaměřeným na jídlo a pití a poté také s novou
gramatikou, kterou si nakonec procvičíme v dílčích cvičeních. Následuje pak komunikační část,
ve které si ještě jednou procvičíme dané téma. Na konci kapitoly pak následuje souhrn v
podobě testu, který rekapituluje vždy ty nejzávažnější gramatické jevy. Na další sezení si
připravte krátkou prezentaci o jídle a pití, které máte rádi, popřípadě rohovor v restauraci či
kavárně.
27
ananas
ananas
banán
banan
bar
bar
barman
barman
barová židle
stołek barowy
barový pult
lada barowa
brambory
ziemniaki, kartofle
broskev
brzoskwinia
cibule
cebula
citron
cytryna
cukr
cukier
čaj
herbata
česnek
czosnek
číšník
kelner
čokoláda
czekolada
dezert
deser
džus, šťáva
sok
hlávkový salát
sałata
hlavní jídlo (chod)
danie główne
houby
grzyby
hrášek
groszek
hroznové víno
winogrono
hruška
gruszka
chléb
chleb
jablko
jabłko
jahoda
truskawka
jídelní lístek
karta dań
kachna
kaczka
káva
kawa
kiwi
kiwi
klobása, salám
kiełbasa
koktejl
koktajl
koňak
koniak
kukuřice
kukurydza
kuře
kurczak
květák
kalafior
limonáda
lemoniada
mandarinka
mandarynka
máslo
masło
28
maso
mięso
meloun
arbuz
meruňka
morela
míchaný salát
sałatka, surówka
minerálka
woda mineralna
mléko
mleko
mrkev
marchew
okurka
ogórek
paprika
papryka
pivo
piwo
pizza
pizza
polévka
zupa
pomeranč
pomarańcza
popelník
popielniczka
pórek
por
rajče
pomidor
rýže
ryż
sklenice na víno
kieliszek do wina
svíčka
świeczka
sýr
ser
šampaňské
szampan
šunka
szynka
švestka
śliwka
tác
taca
těstoviny
makaron
třešně
czereśnia
tvaroh
biały ser
tvrdý sýr
żólty ser
ubrousek
serwetka
ubrus
obrus
vajíčko
jajko
víno
wino
voda
woda
vodka
wódka
vývrtka
korkociąg
zelí
kapusta
zmrzlina
lody
V RESTAURACI
W RESTAURACJI
Dobrý denn, smím váš požádat o informaci?
Dień dobry, czy Pan może nam pomóc?
Máme hlad a hledáme nějakou dobrou restauraci.
Jesteśmy głodni i szukamy jakiejś dobrej restauracji.
V hospodě „ U Babičky“ v Praze výborně vaří.
W knajpie „U Babičky“ w Pradze świetnie gotują.
29
Promiňte, je tu nějaká restaurace s nekuřáckým
prostorem?
Przepraszam, czy jest tu jakaś restauracja z salą dla
niepalących?
Je ten stůl volný, prosím?
Przepraszam bardzo, czy ten stolik jest wolny?
Bohužel, zde je obsazeno, ale stůl u okna je volný.
Niestety, jest zajęty, ale stolik pod oknem jest wolny.
Pane vrchní, prosím jídelní lístek.
Czy mogę poprosić o kartę dań?
Co nám můžete doporučit?
Co może nam Pan polecić?
Nabízíme velké množství jídel.
Oferujemy bardzo szeroki wybór dań.
Toto je specialita naší restaurace.
To jest specjalność naszej restauracji.
Prosím Vás, takže my si dáme třikrát hovězí vývar s
nudlemi.
To my poprosimy trzy razy rosół z makaronem.
Budete si přát něco k pití?
Czy życzą sobie Państwo coś do picia?
Můžete mi přinést nápojový lístek, prosím?
Czy mogę poprosić o kartę napojów?
Máme velký výběr nápojů.
Mamy duży wybór napojów.
Tady mají výtečná vína.
Mają tutaj wyśmienite wina.
Přeji dobrou chuť.
Życzę smacznego.
Chutnalo vám?
Smakowało Państwu?
Děkujeme, byli jsme velice spokojeni.
Dziękujemy, jesteśmy bardzo zadowoleni.
Chtěl bych platit, prosím.
Przepraszam, czy mogę zapłacić?
Budete platit dohromady nebo zvlášť?
Płacą Państwo razem czy osobno?
Tady je váš účet, prosím.
Bardzo proszę, tu jest rachunek.
To jídlo jsme si neobjednávali, na účtu je chyba.
Tego dania nie zamawialiśmy, w rachunku jest błąd.
V evropských restauracích všech cenových skupin se
dává číšníkovi spropitné.
W europejskich restauracjach, niezależnie od kategorii
cenowej, dajemy kelnerowi napiwek.
Můj otec Karel stále ještě chodí v továrně na obědy do
závodní jídelny.
Mój ojciec Karol wciąż chodzi w fabryce na obiady do
stołówki.
Můj muž miluje polskou kuchyni, já zase českou a naše
děti mají rády všechna těstovinová jídla.
Mój mąż uwielbia kuchnię polską, ja czeską, a nasze
dzieci najbardziej lubią jeść makaron.
Chodíme na oběd do vynikající české restaurace na rohu Chodzimy na obiad do wspaniałej czeskiej restauracji na
naší ulice.
rogu naszej ulicy.
JÍDLO A NÁPOJE
ŻYWNOŚĆ I NAPOJE
Mám hlad a žízeň.
Jestem głodny i spragniony.
Miluji polská jídla.
Uwielbiam polską kuchnię.
Poláci mají rádi „bigos“.
Polacy lubią „bigos“.
„Bigos“ je tradiční polské jídlo z masa a zelí.
„Bigos“ to tradycyjna polska potrawa z kapusty i mięsa.
Mají tady velký výběr polévek.
Dużo tutaj zup do wyboru.
Co si dáte?
Co pan będzie jadł?
Já si objednám smaženou kotletu s hranolky a zelený
salát.
Ja sobie zamówię kotlet smażony z frytkami i zieloną
sałatą.
Já si dám vídeňský řízek s bramborem a zeleninový
salát, prosím.
Dla mnie sznycel po wiedeńsku z surówką i
ziemniakami.
Jaké si přejete ty brambory – vařené nebo opékané?
Jakie ziemniaki pan sobie życzy – gotowane czy
smażone?
Jakou přílohu máte nejraději – brambory, těstoviny nebo Jakie dodatki lubi Pan najbardziej – ziemniaki, makaron
rýži?
czy ryż?
30
Můj otec nejraději snídá míchaná vajíčka.
Mój ojciec na śniadanie najbardziej lubi jeść jajecznicę.
Přineste nám prosím láhev suchého bílého vína.
Czy mogę prosić o butelkę białego wytrawnego wina?
Pivo je český národní nápoj.
Piwo jest to narodowy napój Czechów.
Polským národním nápojem je vodka.
Narodowym napojem Polaków jest wódka.
Jednu neperlivou minerálku a pomerančový džus,
prosím.
Poproszę wodę mineralną niegazowaną i sok
pomarańczowy.
Eva se rozhoduje se mezi palačinkami s ovocem a
čokoládovou zmrzlinou.
Ewa waha się między naleśnikami z owocami a lodami
czekoladowymi.
„Sernik“ je jeden z nejlepších polských zákusků.
„Sernik“ to jeden z najsmaczniejszych polskich deserów.
Po obědě piju kávu nebo čaj.
Po obiedzie piję kawę albo herbatę.
ARTYKUŁ 1
Kelner:
Dzień dobry, co podać?
Aneta:
Poproszę cappuccino.
Tadek:
A ja poproszę kawę i sok.
Kelner:
Jaki sok?
Tadek:
Pomarańczowy. (Czy) masz ochotę na ciastko?
Aneta:
Nie, dziękuję.
Kelner:
(Czy) to wszystko?
Tadek :
Tak, dziękuję.
Pytania:
1. Co zamawia Aneta?
2. Co zamawia Tadek?
ARTYKUŁ 2
А: Dzień dobry. Co dla państwa?
B: Kawałek tortu czekoladowego. A jakie są lody?
А: Polecam melbę.
B: Lubisz melbę?
C: Tak, nawet bardziej niż zwykłe lody.
А: Więc poproszę jeszcze melbę.
Pytania:
31
1. Co zamawiają goście w kawiarence?
ARTYKUŁ 3
А: Dzień dobry! Co dla państwa?
B: Co można dostać na śniadanie?
А: Kilka rodzajów salami, szynkę, sery, masło, dżem, miód, jajka. Mamy także ciasto z serem i
rogaliki własnego wypieku.
B: Dla mnie dwa jajka sadzone, szynkę i czarną herbatę.
C: A dla mnie jajko na miękko, ciasto z serem i jogurt.
Pytania:
1. Co zamawiają goście w restauracji hotelowej?
ARTYKUŁ 4
Kelner:
Jerzy:
Kelner:
Leszek:
Jerzy:
Anna:
Nina:
Jerzy:
Nina:
Kelner:
Jerzy:
Leszek:
Kelner:
Nina:
Anna:
Kelner:
Anna:
Leszek:
Jerzy:
Leszek:
Anna:
Jerzy:
Dzień dobry. Co państwo zamawiają? Kolację czy tylko coś do picia?
Dzień dobry. Na razie tylko coś do picia. Później zamówimy kolację, jeszcze
czekamy na kogoś.
Proszę menu.
Na razie wypijemy aperitif, póki Nina nie dojdzie. Dla mnie małą wódkę.
Dla mnie dużą żytnią.
A ja zacznę od wody mineralnej, bardzo chce mi się pić. Jak przyjdzie Nina
zamówimy aperitif.
Witam!
Cześć! Myśmy już zaczęli. A czego ty się napijesz?
Czegoś słabszego. Jestem zmęczona. Proszę lampkę białego wina.
Czy państwo już wybrali?
Na razie dwie szopskie sałatki.
Nie, dla mnie proszę sałatkę z kiszonych ogórków.
A dla pań?
Nie jestem zbyt głodna. Zamówię tylko przystawkę.
A jakie macie przystawki?
Polecam talerz wędlin.
O, to dla nas dwa razy.
My z Piotrem mieliśmy ciężki dzień, więc potrzebujemy solidnej kolacji.
Masz rację, dla mnie mięso z rusztu i frytki. I może jeszcze szaszłyk.
Dla mnie ser panierowany z dodatkami i pieczony kurczak. A dla wszystkich
butelkę wina.
Dla mnie tylko pieczarki z patelni.
Rachunek, proszę!
32
Pytania:
1. Co zamawiają mężczyźni?
2. Co zamawiają kobiety?
GRAMATYKA:
1. Časování sloves – první skupina -ę, -esz
V polštině se můžeme setkat se třemi základnímí skupinami časování sloves. Nyní se seznámíme
s první skupinou, kam například patří slovesa studiować a pracować a která vykazuje
charakteristické zakončení -ę, -esz:
studiować
číslo jednotné
číslo množné
ja
studiuję
my
studiujemy
ty
studiujesz
wy
studiujecie
on (pan)
ona (pani)
ono
studiuje
oni (panovie, państwo) studiują
one (panie)
pracować
číslo jednotné
číslo množné
ja
pracuję
my
pracujemy
ty
pracujesz
wy
pracujecie
on (pan)
ona (pani)
ono
pracuje
oni (panowie, państwo) pracują
one (panie)
33
2. Tázací zájména
Pro snadnější komunikaci a tvoření otázek se seznámíme s těmito tázacími zájmeny:
kto – kdo?
czemu – proč?
co – co ?
kogo – koho?
jaki – jaký?
czyj – čí?
który – který?
gdzie – kde?
kiedy – kdy?
jak – jak?
komu – komu?
Cvičení:
1. Zopakujte si ještě jednou tázací zájmena v polštině.
2. Časujte sloveso studiować, pracować ve všech osobách.
KONWERSACJA 1
Popište co rádi jíte a pijete.
KONWERSACJA 2
Vytvořte krátký dialog v restauraci či kavárně, kde si chcete objednat něco k pití a jídlu.
Pisanie:
Napište stručně, co jste dnes měli k pití a jídlu.
34
TEST:
1. Doplňte správný tvar sloves pracować, studiować:
1. Czy (ty) ………. , czy ………. ? 2. Ja ………. 3. Gdzie (ty) ………. ? 4. Ja ………. w firmie
w Pradze. 5. A Kasia? Czy (ona) ………. , czy ………. ? Ona ………. i jest fachowcem do
spraw marketingu.
2. Doplňte správné tázací zájmeno:
1. To nasz dom. - ………. (čí)? 2. Karol mieszka w Cieszynie - ………. (kde)? 3. To jest nasz
nowy szef. – ………. (kdo)? 4 . Podoba mi się ta niebieska sukienka? - ………. (která)? 5.
Udało mu się to łatwo załatwić. - ………. (jak)?
35
SHRNUTÍ:
V této kapitole jsme se naučili správně popsat jídla, pití a jiná běžná gastronomická lexikální
spojení a také časovat slovesa první skupiny –ę, -esz a správně používat nejdůležitější tázací
zájmena.
KONTROLNÍ OTÁZKY:
1. Jak se řeknou nejběžnější nápoje v polštině?
2. Jak se řeknou nejběžnější jídla v polštině?
3. Jak se časují slovesa první skupiny –ę nebo –esz?
4. Jaká polská tázací zájména znáte?
DALŠÍ ZDROJE:
36
TEST:
1. Doplňte správný tvar sloves pracować, studiować:
1. Czy (ty) pracujesz, czy studiujesz ? 2. Ja studiuję 3. Gdzie (ty) studiujesz ? 4. Ja pracuję w
firmie w Pradze. 5. A Kasia? Czy (ona) pracuje, czy studiuje? Ona pracuje i jest fachowcem
do spraw marketingu.
2. Doplňte správné tázací zájmeno:
1. To nasz dom. – czyj to jest dom (čí)? 2. Karol mieszka w Cieszynie – gdzie mieszka Karol
(kde)? 3. To jest nasz nowy szef. – kto to jest (kdo)? 4 . Podoba mi się ta niebieska sukienka? –
która ci się podoba (která)? 5. Udało mu się to łatwo załatwić. – jak ci się to udało zrobić
(jak)?
37
4.
SKLEPY, ZAKUPY, MODA
VÝSTUPY Z UČENÍ:
Po prostudování textu a vypracování úkolů této kapitoly budete umět správně popsat názvy
oblečení, oddělení v nákupním středisku včetně praktických slovních obratů spojených
s nakupováním a také používat číslovky a polské peníze.
Získáte znalosti základních pravidel jak správně popsat názvy oblečení, oddělení v nákupním
středisku včetně použití číslovek a polských peněz.
Budete schopni správně popsat názvy oblečení, oddělení v nákupním středisku včetně včetně
použití číslovek a polských peněz.
KLÍČOVÁ SLOVA:
Sklep, zakupy, wyprzedaż, klient, usługa, ubrania, moda, żywność, warzywa, płacić, gotówka,
karta
V této kapitole se nejdříve seznámíme s textem zaměřeným na oblečení, oddělení v nákupním
středisku včetně praktických slovních obratů spojených s nakupováním a také novou gramatikou,
kterou si posléze procvičíme v dílčích cvičeních. Následuje pak komunikační část, ve které si
ještě jednou procvičíme dané téma. Na konci kapitoly pak následuje souhrn v podobě testu, který
rekapituluje vždy ty nejzávažnější gramatické jevy. Na další sezení si připravte krátkou
prezentaci o nakupování nebo dialog v obchodě.
38
aktovka (školní)
tornister
bota (boty)
but (buty)
boxerky, slipy
bokserki, slipy
brýle
okulary
bunda
kurtka
čepice
czapka
deštník
parasol
džíny
dżinsy
halenka, blůzka
bluzka
kabát
płaszcz
kabelka
torebka
kalhotky
majtki
kalhoty
spodnie
kombinéza
kombinezon
kostým
kostium
kostým (dámský)
kostium, garsonka
košile
koszula
kozačky
kozaki
kravata
krawat
kšiltovka
czapka z daszkiem, bejsbolówka
legíny
leginsy
lodičky
czółenka
nátělník, tričko
podkoszulek
noční košile
koszula nocna
palčáky
rękawice jednopalcowe/jednopalczaste
pánské plavky
kąpielówki
pánské sako, dámské sako
marynarka, żakiet
pánský oblek, šaty
garnitur
pantofle
pantofle
pásek
pasek
plášť
płaszcz
plavky dvoudílné, bikiny
strój kąpielowy dwuczęściowy, bikini
plavky jednodílné
strój kąpielowy jednoczęściowy
podkolenky
podkolanówki
podprsenka
biustonosz
ponožka (ponožky)
skarpeta
prádlo
bielina
punčocháče
rajstopy
punčochy
pończochy
39
pyžamo
piżama
rolák
golf
rukavice
rękawice
sako
marynarka
sako, žaket
żakiet
sandály
sandały
sukně
spódnica
svetr
sweter
svetr na zapínání
sweter rozpinany
šála
szal
šaty
sukienka
šortky
szorty
tenisky
tenisówki
tepláky
dres
tričko
koszulka
vesta
kamizelka
župan
szlafrok
OBCHODY – OBLEČENÍ
SKLEPY – UBRANIA
Jdu na oslavu. Co si mám obléct?
Idę na imprezę. Co mam ubrać?
Potřebuji nové večerní šaty.
Potrzebuję nową sukienkę wieczorową.
Možná si koupím také nové střevíce a kabelku.
Może kupię też nowe czółenka i torebkę.
Jaká barva mi sluší?
Jaki kolor mi pasuje?
Ten střih a materiál se mi líbí.
Podoba mi się ten fason i materiał.
Obléká se vždy podle poslední módy.
Zawsze ubiera się według najnowszej mody.
Je to poslední módní výstřelek.
To jest ostatni krzyk mody.
Obléká si nejraději to, v čem se dobře cítí.
Najchętniej ubiera się w to, w czym dobrze się czuje.
Kolik stojí ten kožich?
Ile kosztuje to futro?
Ale to už je opravdu příliš drahé!
Ale to już jest naprawdę zbyt drogie!
Široké sukně a úzké kalhoty jsou v módě.
Szerokie spódnice i wąskie spodnie są modne.
Ty lodičky mě tlačí.
Te czółenka mnie uwierają.
Prosím vás, nemáte je ve větším čísle?
Przepraszam, czy nie ma Pani ich w większym
rozmiarze?
Teď jsou ve všech obchodech velké slevy.
Teraz we wszystkich sklepach są duże promocje.
Máte tu halenku také v bílé?
Czy macie tą bluzeczkę także w kolorze białym?
Ukažte mi prosím jiný vzor, v tom vypadám staře.
Czy mogłaby mi Pani pokazać inny wzór, w tym
wyglądam na starszą.
Ta barva se mi líbí, kolik to stojí?
Podoba mi się ten kolor, ile to kosztuje?
Viděla jsi, jak Anna vypadá v tom novém kostýmku?
Widziałasz jak Anna wygląda w tej nowej garsonce?
A co si mám vzít na sebe?
A co mam ubrać?
Koupila jsem si nové šaty.
Kupiłam nową sukienkę.
Dnes už opravdu musím vyzvednout to prádlo z
prádelny.
Dzisiaj już naprawdę muszę odebrać te ubrania z pralni.
40
Jakou barvu máš nejradši?
Jaki jest twój ulubiony kolor?
Moje sestra se bude vdávat. Odpoledne jdeme společně
vybírat svatební šaty.
Moja siostra wychodzi za mąż. Popołudniu idziemy
razem kupić suknię ślubną.
OBCHODY – POTRAVINY A ZELENINA
SKLEPY – ŻYWNOŚĆ I WARZYWA
Musíme jít nakupovat.
Musimy iść na zakupy.
Nakupujeme většinou v blízkém supermarketu.
Zazwyczaj robimy zakupy w pobliskim supermarkecie.
Kde je oddělení mléčných výrobků?
Gdzie jest dział z nabiałem?
V oddělení pečiva mají několik druhů chleba.
W dziale z pieczywem można znaleźć kilka rodzajów
chleba.
Specializovaný obchod na prodej ekologických potravin. Specjalistyczny sklep z żywnością ekologiczną.
Musím koupit cukr, sůl a koření.
Muszę kupić cukier, sól i przyprawy.
Kolik stojí ty italské pomeranče?
Ile koszują te włoskie pomarańcze?
Zvažte mi prosím ty banány.
Czy może mi Pani zważyć te banany?
Ta rajčata jsou drahá.
Pomidory są drogie.
To vepřové maso nevypadá čerstvě.
Ta wieprzowina nie wygląda na świeżą.
Kde můžu koupit uzeniny?
Gdzie można kupić wędliny?
Který sýr máš raději, ementál nebo eidam?
Jaki ser wolisz, ementaler czy edamski?
U pokladny je opět dlouhá fronta.
Przy kasie znów jest duża kolejka.
Mohu platit kartou?
Czy mogę płacić kartą?
Ovoce a zeleninu kupuji raději na trhu.
Owoce i warzywa wolę kupować na targu.
Ráno je zde všechno čerstvé.
Rano tutaj wszystko jest świeże.
Dejte mi dvě kila jablek a půl kila třešní.
Poproszę dwa kilo jabłek i pół kilo czereśni.
Mohu si vybrat?
Czy mogę sobie wybrać?
Chtěla bych tu větší cuketu.
Poproszę tę większą cukinię.
V naší ulici je večerka.
Na naszej ulicy jest sklep nocny.
Miluji černý čaj.
Uwielbiam czarną herbatę.
Miluji pudink.
Uwielbiam budyń.
Čerstvé pečivo kupuji v pekárně.
Świeże pieczywo kupuję w piekarni.
ARTYKUŁ 1
Anna:
Wiesz, niedługo są moje urodziny. Chciałabym kupić sobie jakąś nową
sukienkę albo bluzkę.
Monika:
Rozumiem, chcesz ładnie wyglądać dla niego.
Anna:
Przede wszystkim dla siebie.
Monika:
Twoje urodziny są w maju? Którego dokładnie?
Anna:
22 (dwudziestego drugiego) maja.
W sklepie
Monika:
O, zobacz! Ładna bluzka!
41
Anna:
Ładna, tylko trochę za droga. Ta też jest ładna i dużo tańsza.
Proszę pani, chciałabym zobaczyć tę bluzkę.
Sprzedawczyni:
Jaki rozmiar?
Anna:
38 (trzydzieści osiem) Czy mogę przymierzyć?
Sprzedawczyni:
Oczywiście. Przymierzalnia jest tam, na prawo.
Anna:
Moniko, potrzymaj, proszę, moją torebkę.
Anna przymierza bluzkę
Anna:
I co?
Monika:
Chyba za duża. Proszę pani, czy jest mniejszy rozmiar?
Sprzedawczyni:
Tak, proszę.
Anna:
Moniko, weź tę i podaj mi tę mniejszą. A teraz jak wyglądam?
Monika:
Bardzo kobieco.
Anna:
To co? Którą wziąć?
Monika:
Weź tę. W tej jest ci ładniej.
Sprzedawczyni:
Bardzo dobry wybór, proszę pani. To jest pierwsza jakość, jedwab. Na
pewno będzie pani zadowolona.
Anna:
Dziękuję.
Pytania:
1. Z jakiej okazji chce Anna sprawić sobie prezent?
2. Dokąd idzie Anna na zakupy?
3. Co kupuje Anna?
4. Co radzi jej Monika?
5. Co radzi jej sprzedawczyni?
ARTYKUŁ 2
42
Doplňte prosím možné odpovědi:
Sprzedawca:
Klient:
Co pan / pani sobie życzy? Co państwo sobie życzą ? …
Słucham panią / pana / państwa? …
Czym mogę służyć / Co podać? …
Proszę bardzo (przy podawaniu, wydawaniu towaru, reszty) …
W czym pani / panu / państwu pomóc? …
Czy pan / pani / państwo już coś wybrali? …
Na co się pan / pani / państwo decydują? …
Będzie pan / pani płacić kartą czy gotówką? / Płaci pan / pani kartą czy gotówką? …
Nyní si přečtěte vzorové odpovědi a zkuste si je procvičit ve dvojičkách:
Klient:
Dziękuję, tylko oglądam.
Chciałbym… zastanawiam się…
Jeszcze nie podjąłem decyzji…nie jestem jeszcze pewny…
Kiedy będzie nowy towar? / Kiedy spodziewacie się państwo nowego towaru?
Można przymierzyć tę sukienkę / buty?
Płacę tu czy przy kasie?
ARTYKUŁ 3
W sklepie mięsnym
A: Proszę 20 deko szynki i jedną kiełbaskę śląską.
B: To wszystko?
A: Tak, dziękuję.
B: Proszę wziąć rachunek. Zapłaci pani w kasie.
Przed kioskiem z owocami i warzywami
A: Po ile są winogrona?
B: Po 8 zł kilogram.
A: Wobec tego poproszę pół kilograma winogron i kilo jabłek.
W kwiaciarni
A: Co dla pana / pani?
B: Proszę mi zrobić bukiet z pięciu róż.
A: Z przybraniem?
B: Nie, dziękuję, wystarczy tylko wstążka.
Wyprzedaż
43
A: W sklepach jest wyprzedaż. Może pójdziemy zobaczyć co mają?
B: Świetny pomysł, może gdzieś znajdziemy jakąś okazję za dobrą cenę?
Pytania:
1. Proszę wymienić wszystkie sklepy i towary, które są wymienione powyżej.
2. Co zamawiają klienci?
GRAMATYKA:
1. číslovky:
Nyní se seznámíme s těmito číslovkami:
ČÍSLOVKY 1 – 10
1
2
3
4
5
jeden
dwa
trzy
cztery
pięć
6
7
8
9
10
sześć
siedem
osiem
dziewięć
dziesięć
16
17
18
19
20
szesnaście
siedemnaście
osiemnaście
dziewiętnaście
dwadzieścia
70
80
90
100
siedemdziesiąt
osiemdziesiąt
dziewięćdziesiąt
sto
ČÍSLOVKY 11 – 20
11
12
13
14
15
jedenaście
dwanaście
trzynaście
czternaście
piętnaście
ČÍSLOVKY 20 – 100
20
30
40
50
60
dwadzieścia
trzydzieści
czterdzieści
pięćdziesiąt
sześćdziesiąt
44
2. Polské peníze – pieniądze w Polsce
Náklady spojené např. s cestováním či nákupy v Polsku jsou podobné jako náklady na cestování
u nás doma - silně záleží na tom, jak jste rozmazlení, co všechno si odepřete a kolikrát budete
spát pod širákem (místo spaní v ***** hotelích :). Nejjednoduší je samozřejmě platit v hotovosti.
Buďto si peníze směníte ještě u nás, bez problémů je to i v Polsku. Po celé zemi existuje síť
soukromých směnáren (kantor), kde vám bez problémů vymění eura, dolary i české koruny. Ve
směnárnách není možné měnit cestovní šeky - ty mění pouze v některých bankách a připravte se
na docela solidní poplatky (při směně šeků i při výměně hotovosti). Použití platebních karet je
možné zejména ve větších městech (Varšava, Krakov, Gdaňsk,...), v luxusních hotelích, na
benzínových pumpách, v turistických oblastech (Wieliczka, Malborg,...).
Oficiální polskou měnou je zloty - złoty, dále dělěný na 100 grošů - grosze. Současné polské
bankovky (10, 20, 50, 100 a 200 zl.) a mince (1, 2, 5, 10, 20, 50 gr a 1, 2 a 5 zl) platí od roku
1995. Aktuální kurz je 1 CZK = 6,7 PLN.
Cvičení:
1. Zopakujte si ještě jednou číslovky v polštině.
2. Zopakujte si ještě jednou polské peníze.
KONWERSACJA 1
Co a jak často nakupujete a kde? Popište stručně Vaše nákupy.
KONWERSACJA 2
Vytvořte krátký dialog v obchodě a ve dvojičce jej zkuste provést.
Pisanie:
Napište stručně, co jste si koupil/a v poslední době.
TEST
1. Počítejte nahlas:
1. 50+10=………= 2. 30/3=………3. 46+13=…......4. 86-35=........ 5. 6x7=………
45
2. Odpovězte číslovkou na následující otázky:
1. Ile masz lat……….? 2. Ile masz dzieci……..? 3. Ile kosztuje obiad w restauracji w
Ostrawie……..? 4. Jak długo studiujesz język polski……..? 5. O której wstajesz w
niedzielę……..?
46
SHRNUTÍ:
V této kapitole jsme se naučili správně popsat názvy oblečení, oddělení v nákupním středisku
včetně praktických slovních obratů spojených s nakupováním a také používat číslovky a polské
peníze.
KONTROLNÍ OTÁZKY:
1. Jak se správně řeknou názvy nejběžnějšího oblečení v polštině?
2. Jak se správně řeknou nejběžnější oddělení v nákupním centru v polštině?
3. Jaké peníze se používají v Polsku, řekněte polsky názvy polských mincí a bankovek?
DALŠÍ ZDROJE:
6. http://dalky.cz/pruvodce/z-polsko.html
47
TEST:
1. Počítejte nahlas:
1. 50+10=pięćdziesiąt plus dziesięć=sześćdziesiąt 2. 30/3=trzydzieści podzielone przez
trzy=dziesięć 3. 46+13=czterdzieści sześć plus trzynaście=pięćdziesiąt dziewięć 4. 8635=osiemdziesiąt sześć minus trzydzieści pięć=pięćdziesiąt jeden 5. 6x7=sześć razy
siedem=czterdzieści dwa.
2. Odpovězte číslovkou na následující otázky:
Odpovědi se budou líšit.
1. Ile masz lat…25…….? 2. Ile masz dzieci…2…..? 3. Ile kosztuje obiad w restauracji w
Ostrawie…200 Koron…..? 4. Jak długo studiujesz język polski…dwa lata…..? 5. O której
wstajesz w niedzielę…o godzinie ósmej …..?
48
5.
MIASTO, POPIS MIASTA I OKOLICY
VÝSTUPY Z UČENÍ:
Po prostudování textu a vypracování úkolů této kapitoly budete umět správně popsat Vaše město
a také zajímavosti kolem Vás a také časovat slovesa druhé skupiny –ę, -isz, -ysz a používat
řadové číslovky.
Získáte znalosti základních pravidel jak správně popsat Vaše město a také zajímavosti kolem nás
a také také časovat slovesa druhé skupiny –ę, -isz, -ysz a používat řadové číslovky.
Budete schopni správně popsat Vaše město a také zajímavosti kolem nás a také časovat slovesa
druhé skupiny –ę, -isz, -ysz a používat řadové číslovky.
KLÍČOVÁ SLOVA:
Miasto, okolica, wioska, mieszkać, gdzie?, jak?, w lewo, w prawo, wprost, skrzyżowanie, ulica,
rynek, na obrzeżach
V této kapitole se nejdříve seznámíme s textem zaměřeným na město a zajímavosti kolem nás a
také s novou gramatikou, kterou si posléze procvičíme v dílčích cvičeních. Následuje pak
komunikační část, ve které si ještě jednou procvičíme dané téma. Na konci kapitoly pak
další sezení si připravte krátkou prezentaci o Vašem městě.
49
aleje
aleja
auto
samochód
budova
budynek
byt
mieszkanie
centrum města
centrum miasta
cesta
droga
čerpací stanice
stacja benzynowa
čtvrť
dzielnica
dálnice
autostrada
divadlo
teatr
dopravní prostředky
środki transportu
dopravní špička
godziny szczytu
dopravní zácpa
korki uliczne
hlavní silnice
droga główna
hypermarket
hipermarket
chodník
chodnik
kancelář
biuro
kašna
fontanna
katedrála
katedra
kino
kino
kostel
kościół
kriminalita
przestępczość
křižovatka
skrzyżowanie
lékárna
apteka
městská doprava
transport miejski
městský park
park miejski
most
most
muzeum
muzeum
na kraji města
obrzeża miasta
náměstí
plac
obchod
sklep
obchodní dům
dom towarowy
obchodní středisko
centrum handlowe
objížďka
droga objazdowa
obrubník
krawężnik
obytný dům
blok mieszkalny
obyvatelé
mieszkańcy
palác
pałac
50
park
park
parking
parking
policejní stanice
komisariat
pošta
poczta
práce na silnici
roboty drogowe
promenáda
deptak
provoz
ruch uliczny
přechod
przejście dla pieszych
radnice
ratusz
restaurace
restauracja
roh
róg
rondo
rondo
řeka
rzeka
semafory
światła uliczne
silniční obchvat
obwodnica
stanice
stacja
strom
drzewo
trh
rynek
ulice
ulica
vila
willa
výškový dům
wieżowiec
zastávka
przystanek
VE MĚSTĚ
W MIEŚCIE
Můžu směnit dolary na euro?
Czy mogę tutaj zamienić dolary na euro?
Promiňte, hledám poštu.
Przepraszam, szukam poczty.
Můžete mne pomoci?
Może mi pan/pani pomóc?
Chtěl bych dvě známky do Anglie.
Poproszę dwa znaczki do Wielkiej Brytanii.
Dobrý den, máte mapu města?
Dzień dobry, czy mają państwo plan miasta?
Promiňte, můžu se zeptat?
Przepraszam, czy mogę o coś zapytać?
Kde je v okolí banka?
Gdzie w pobliżu jest bank?
Hledám lékaře…
Szukam lekarza...
Promiňte, chtěl bych se dostat na náměstí.
Przepraszam, chciałbym dojść do rynku.
Můžete mne pomoci?
Czy może mi pan/ pani pomóc?
Zabloudil jsem…
Zgubiłem / zgubiłam się...
100 metrů rovně.
Sto metrów na wprost.
Běžte prosím 200 m rovně, pak doprava.
Pójdzie pan/ pani dwieście metrów prosto, potem w
prawo.
Na křižovatce odbočte doleva.
Na skrzyżowaniu proszę skręcić w lewo.
Na semaforech přejděte ulicí.
Przy światłach proszę przejść przez ulicę.
Hotel je naproti katedrály.
Hotel jest naprzeciwko katedry.
Naše město leží uprostřed Evropy.
Nasze miasto leży w środku Europy.
51
V Krakově je mnoho historických budov.
W Krakowie jest dużo zabytkowych budynków.
Prohlédneme si historické centrum města.
Zwiedzimy historyczne centrum miasta.
Ve Varšavě je mnoho divadel a muzeí.
W Warszawie jest dużo teatrów i muzeów.
Krakov je stejně jako Praha městem kostelů.
Kraków, podobnie jak Praga, jest miastem kościołów.
Naší nejznámější uměleckou památkou je Karlův most.
Naszym najbardziej znanym zabytkowym dziełem sztuki
jest Most Karola.
Karlův most byl postaven ve 14. století.
Most Karola zbudowano w XIV wieku.
V Olomouci můžete uvidět barokní zámek s překrásným W Ołomuńcu można zobaczyć zamek barokowy z
parkem.
przepięknym parkiem.
Okolí města Opole je také velice krásné.
Okolica miasta Opola też jest przepiękna.
Jak daleko je nádraží? / letiště? / zastávka?
Jak daleko jest dworzec? lotnisko? przystanek?
Půjdete touto ulicí rovně a na křižovatce doprava.
Proszę iść prosto tą ulicą i na skrzyżowaniu skręcić w
prawo.
Supermarket Globus je hned naproti čerpací stanice.
Supermarket Globus jest naprzeciwko stacji paliw.
Na konci této ulice je nemocnice.
Na końcu tej ulicy jest szpital.
Na hlavním náměstí najdete poštu i banku.
Poczta i bank znajdują się na rynku głównym.
Ve městě je mnoho parků a dětských hřišť.
W mieście jest dużo parków i placów zabaw.
V restauraci „V parku“ se velmi dobře vaří.
W restauracji „V parku“ świetnie gotują.
To je značka pro pěší zónu.
Ten znak drogowy oznacza strefę ruchu pieszego.
Chtěli bychom navštívit hrad v Malborku.
Chcielibyśmy zwiedzić zamek w Malborku.
Jak se vám líbí naše město Ostrava?
Jak wam się podoba nasze miasto Ostrawa?
Krakov a Varšava jsou dnes nejčastěji navštěvovanými
městy v Polsku.
Kraków i Warszawato dziś najczęściej odwiedzane
miasta w Polsce.
ARTYKUŁ 1
Gdzie jest hotel?
A: Przepraszam, szukam hotelu „Katowice”.
B: Pójdzie pan tą ulicą do końca, zobaczy go pan po prawej stronie, naprzeciwko parku.
A: Pięknie dziękuję.
B: Nie ma za co.
W hotelu
A: Dzień dobry, mam tu rezerwację pokoju na nazwisko Kowalski.
B: Witam pana. Bardzo proszę o wypełnienie tego formularza. To jest pana klucz. Ma pan pokój
numer 246, to jest na drugim piętrze, przy windzie po lewej stronie.
Pytania:
52
1. Którego hotelu szuka klient?
2. Proszę wytłumaczyć drogę do hotelu.
3. W którym pokoju klient mieszka?
4. Gdzie znajduje się jego pokój?
ARTYKUŁ 2
Gdzie uzyskam informacje turystyczne?
A: Przepraszam, czy może mi pan powiedzieć, gdzie uzyskam informacje turystyczne?
B: Oczywiście. Jest pan blisko. Wyjdzie pan z dworca, potem na prawo. Tam zobaczy pan znak
IT.
A: Dziękuję bardzo.
W informacji turystycznej
A: Dzień dobry, czy mają państwo jakieś prospekty (plany) miasta? Interesuje mnie też jakaś
krótsza wycieczka.
B: Oczywiście, tutaj proszę komplet prospektów ze wszystkimi głównymi zabytkami. A tu
zestaw jednodniowych wycieczek. Proponuję panu wyjazd na zachód, bo tam jest lepsza pogoda.
A: O, świetnie. Dziękuję bardzo.
Pytania:
1. Gdzie może klient uzyskać informacje turystyczne?
2. Dokąd pragną klienci wyjechać?
ARTYKUŁ 3
Gdzie jest bank?
A: Przepraszam, czy może pan wie, gdzie jest najbliższy bank?
B: Tak, oczywiście. Pójdzie pan około dwustu metrów prosto i na skrzyżowaniu skręci w prawo.
Drugi budynek po lewej stronie to bank.
53
W banku
A: Czy mogę tutaj zamienić funty na euro?
B: Oczywiście. Ile?
A: Trzysta.
B: Proszę.
Pytania:
1. Gdzie jest bank?
2. Co klient robi w banku?
ARTYKUŁ 4
Gdzie jest poczta?
A: Przepraszam, szukam poczty. Może mi pan/ pani pomóc?
B: Oczywiście. Przy drugich światłach skręci pani/pan w lewo, potem prosto około
pięćdziesięciu metrów. Duży, żółty budynek na prawo to poczta.
Na poczcie
A: Poproszę dwa znaczki do Niemiec.
B: Proszę przejść do sąsiedniego okienka.
Pytania:
1. Gdzie jest poczta?
2. Co załatwia klient na poczcie?
Zgubiłem drogę:
A: Czy mogę panu pomóc?
B: Tak, zgubiłem się. Muszę wrócić do hotelu „Katowice”.
A: Pomogę panu. Proszę popatrzeć, to już niedaleko. Na tym rogu skręci pan w prawo, proszę iść
przez targ, potem przez park, obok pomnika i katedry, do końca ulicy. Na skrzyżowaniu proszę
przejść prosto przez ulicę, tam jest hotel.
B: Dziękuję bardzo.
54
1. Co się zdarzyło?
2. Dokąd pan zmierza?
3. Proszę podać właściwą drogę do hotelu „Katowice“.
GRAMATYKA:
1. Časování sloves – druhá skupina -ę, -isz (-ysz)
Sloveso robić patří stejně jako sloveso mówić ke skupině -ę, -isz.
číslo jednotné
číslo množné
ja
robię
my
robimy
ty
robisz
wy
robicie
on (pan)
ona (pani)
ono
robi
oni (panowie, państwo) robią
one (panie)
2. Řadové číslovky 1 – 20
Řadové číslovky vyjadřují posloupnost, pořadí. Stejně jako přídavná jména mají tři rody:
mužský, ženský a střední, jejich koncovky se tedy mění podle rodu: pierwszy papieros (rod
mužský), pierwsza kawa (rod ženský), pierwsze piwo (rod střední).
Na pořadí se ptáme zájmenem który? Např. Który to (jest) twój papieros dzisiaj? - Pierwszy.
Która to (jest) twoja herbata dzisiaj? - Druga. Które to (jest) twoje piwo dzisiaj? - Czwarte.
1 pierwszy, -a, -e
11 jedenasty, -a, -e
2 drugi, -a, -e
12 dwunasty, -a, -e
3 trzeci, -a, -e
13 trzynasty, -a, -e
4 czwarty, -a, -e
14 czternasty, -a, -e
5 piąty, -a, -e
15 piętnasty, -a, -e
6 szósty, -a, -e
16 szesnasty, -a, -e
7 siódmy, -a, -e
17 siedemnasty, -a, -e
8 ósmy, -a, -e
18 osiemnasty, -a, -e
9 dziewiąty, -a, -e
19 dziewiętnasty, -a, -e
10 dziesiąty, -a, -e
20 dwudziesty, -a, -e
V polštině se na rozdíl od češtiny za řadovými číslovkami nepíší tečky.
55
Cvičení:
1. Časujte sloveso robić.
2. Zopakujte si ještě jednou řadové číslovky v polštině.
KONWERSACJA 1
Řekněte svým kolegům, kde bydlíte, popište cestu z VŠP, a.s. v Ostravě k Vám domů!
KONWERSACJA 2
Vytvořte krátký dialog a zeptejte se kolegy, jak se dostanete np. na nádraží, letiště či do centra
města.
Pisanie:
Napište Vaším známým pozdrav z dovolené, kde popíšete okolí Vašeho hotelu či nejbližší
město.
TEST:
1. Doplňte správný tvar sloves mieszkać:
1. Adam ……….. w Krakowie a Ewelina ……. w Warszawie. 2. Gdzie ty ………? 3. A gdzie
wy ……….?
2. Doplňte správný tvar sloves robić:
1. Co ty tutaj …….? 2. Co ……… Piotrek? Jest na zebraniu? 3. Co ……… dziewczyny? Są
jeszcze w szkole?
3. Čtěte nahlas následující řádové číslovky:
1. 3………. 2. 16……… 3. 19……… 4. 20……….5. 11……..
56
SHRNUTÍ:
V této kapitole jsme se naučili správně popsat naše město a také zajímavosti kolem nás a také
časovat slovesa druhé skupiny –ę, -isz, -ysz a používat řadové číslovky.
KONTROLNÍ OTÁZKY:
1. Jak se řeknou nejběžnější zajímavosti ve městě v polštině?
2. Jak se správně zeptáte na cestu v polštině?
3. Jak správně popišete cestu pomocí ukazovacích zájmen v polštině?
4. Jak se časují slovesa druhé skupiny –ę, -isz, -ysz?
5. Jak se tvoří řadové číslovky v polštině?
DALŠÍ ZDROJE:
57
TEST:
1. Doplňte správný tvar sloves mieszkać:
1. Adam mieszka w Krakowie a Ewelina mieszka w Warszawie. 2. Gdzie ty mieszkasz 3. A
gdzie wy mieszkacie?
2. Doplňte správný tvar sloves robić:
1. Co ty tutaj robisz? 2. Co robi Piotrek? Jest na zebraniu? 3. Co robią dziewczyny? Są jeszcze
w szkole?
3. Čtěte nahlas následující řádové číslovky:
1. 3 trzeci………. 2. 16 szesnasty……… 3. 19 dziewiętnasty……… 4. 20
dwudziesty……….5. 11 jedenasty……..
58
6.
PODRÓŻOWNIE
VÝSTUPY Z UČENÍ:
Po prostudování textu a vypracování úkolů této kapitoly budete umět správně popsat, jak
cestujete včetně k tomuto účelu potřebné slovní zásoby a také používat tvary sloves třetí slovesné
skupiny –m, -sz a základní pravidla skloňování podstatných jmen v polštině.
Získáte znalosti základních pravidel jak správně popsat, jak cestujete včetně k tomuto účelu
potřebné slovní zásoby a také používat tvary sloves třetí slovesné skupiny –m, -sz a základní
pravidla skloňování podstatných jmen v polštině.
Budete schopni správně popsat, jak cestujete včetně k tomuto účelu potřebné slovní zásoby a
také používat tvary sloves třetí slovesné skupiny –m, -sz a základní pravidla skloňování
podstatných jmen v polštině.
KLÍČOVÁ SLOVA:
Podróżować, środki transportu, samolot, samochód, pociąg, tramwaj, rower, statek, urlop,
wakacje, ferie, lotnisko, dworzec kolejowy
V této kapitole se nejdříve seznámíme jak popsat Vaše cestování včetně potřebné k tomuto účelu
slovní zásoby a také s novou gramatikou, kterou si posléze procvičíme v dílčích cvičeních.
Následuje pak komunikační část, ve které si ještě jednou procvičíme dané téma. Na konci
kapitoly pak následuje souhrn v podobě testu, který rekapituluje vždy ty nejzávažnější
gramatické jevy. Na další sezení si připravte krátkou prezentaci o cestování.
59
SŁOWNICTWO I ZWROTY:
batoh
plecak
bezpečnostní pás
pas bezpieczeństwa
bóje
boja
celní prohlídka
kontrola celna
cestovní pas
paszport
cestující
pasażer, -ka
čekárna
poczekalnia
člun
łódź, ponton
detektor kovu
wykrywacz metali
eskalátor
eskalator
hangár
hangar
chodbička
korytarz
informační tabule
tablica informacyjna
jízdenka
bilet
jízdní řád
rozkład jazdy
koleje
tory
kotva
kotwica
kupé
przedział
kyslíková maska
aparat tlenowy
letadlo
samolot
letenka
bilet lotniczy
letový řád
rozkład lotów
letuška
stewardesa
loď
statek
lokomotiva
lokomotywa
maják
latarnia morska
molo
molo
námořník
marynarz
nástupiště
peron
občerstvení
bufet
odletová hala
hala odlotów
okénko
okienko
palubní lístek
karta pokładowa
pilot
pilot
plachetnice
żaglówka
pokladna
kasa biletowa
police na zavazadla
półka na bagaż
prodejní automat
automat sprzedający
průvodčí
konduktor
60
přepážka pro odbavení
stanowisko odprawy
příletová hala
hala przylotów
příruční zavazadlo
bagaż podręczny
sedadlo
miejsce
stánek s novinami
kiosk z gazetami
strojvedoucí
maszynista
tanker
tankowiec
terminál
terminal
trajekt
prom
ulička
przejście
úložný prostor
schowek bagażowy
únikový východ
wyjście awaryjne
úschovna zavazadel
przechowalnia bagażu
vagon
wagon
věšák
wieszak
vízum
wiza
vlajka
flaga
vrtulník, helikoptéra
śmigłowiec, helikopter
výdejna zavazadel
odbiór bagażu
vzletová a přistávací dráha
pas startowy
záchranná brzda
hamulec bezpieczeństwa
záchranná vesta
kamizelka ratunkowa
zavazadla
bagaże
zavazadlový pás
taśma bagażowa
DOPRAVA
TRANSPORT I KOMUNIKACJA
Promiňte prosí, která tramvaj jede do centra?
Przepraszam Pana, który tramwaj jedzie do centrum?
Pojedete autobusem číslo 1, zastávka je za rohem.
Proszę jechać autobusem numer 1, przystanek jest za
rogiem.
Je to malé město, všude se dá jednoduše dojít pěšky.
Miasto nie jest duże, wszędzie można z łatwością dojść
na piechotę.
Metrem jste tam za 10 minut.
Metrem w 10 minut będziecie na miejscu.
Tato linka jede až k zoologické zahradě.
Ta linia jedzie aż do ogrodu zoologicznego.
Jízdenku koupíte v trafice nebo v automatu.
Bilet na przejazd można kupić w kiosku lub w
automacie.
Mohu koupit jízdenku také u řidiče?
Czy można kupić bilet także u kierowcy?
Jak dlouho je jízdenka platná?
Jak długo ważny jest bilet?
Kolik stojí jízdenka na devadesát minut?
Ile kosztuje bilet na dziewięćdziesiąt minut?
Kde musím přestoupit?
Gdzie muszę się przesiąść?
Na které stanici metra mám vystoupit?
Na której stacji metra mam wysiąść?
Prosím, pozor. Konečná stanice. Prosím, vystupte.
Uwaga, stacja końcowa, prosimy o opuszczenie pociągu.
Kontrola jízdenek, prosím předlože jízdenku.
Kontrola biletów, proszę pokazać bilet.
Pozor na přechodu pro chodce.
Trzeba uważać na przejściu dla pieszych.
61
V ulicích je plno aut, autobusů a tramvají.
Na ulicach jest pełno samochodów, autobusów i
tramwajów.
Autobusy i tramvaje jsou často přeplněny.
Autobusy i tramwaje bywają często przepełnione.
Jezdit taxíkem je poměrně drahé.
Jazda taksówką jest stosunkowo droga.
Mnoho lidí jezdí vlastním autem i do práce.
Bardzo dużo ludzi jeździ do pracy własnym
samochodem.
Je tady někde stanoviště taxíků?
Czy gdzieś tutaj znajduje się postój taksówek?
Nebylo by lepší chodit více pěšky?
Czy nie byłoby lepiej częściej chodzić na piechotę?
NA NÁDRAŽÍ
NA DWORCU
Kdy odjíždí rychlík do Varšavy?
O której odjeżdża pociąg pośpieszny do Warszawy?
Vlak do Olomouce přijel na druhé nástupiště.
Pociąg do Ołomuńca zatrzymał się przy peronie drugim.
Musíme si rychle koupit jízdenky, náš vlak odjíždí za 3
minut.
Musimy szybko kupić bilety, nasz pociąg odjeżdża za 3
minut.
Koupím si raději místenku, je to pohodlnější.
Lepiej kupię miejscówkę, tak jest wygodniej.
Dávejte pozor na svá zavazadla!
Proszę uważać na bagaże!
Osobní vlak z Poznaně měl 10 minut zpoždění.
Pociąg osobowy z Poznania był spóźniony 10 minut.
Pozor, pozor, rychlík z Krakova přijel na nástupiště 2.,
kolej 4.
Uwaga, uwaga, pociąg pośpieszny z Krakowa przyjechał
na tor 4 przy peronie2.
Vlak má přípoj na mezinárodní expres.
Pociąg jest skomunikowany z ekspresem
międzynarodowym.
Nastupujte do rychlíku směr Katowice – Poznaň –
Varšava.
Proszę wsiadać do pociągu w kierunku Katowice –
Poznań – Warszawa.
Při cestování vlakem můžete využít celé řady slev.
Podróżując pociągiem można skorzystać z szeregu ulg.
Půjdeme do jídelního vozu.
Pójdziemy do wagonu restauracyjnego.
Jízdenky prosím.
Proszę bilety do kontroli.
Na které stanici musíme přestupovat?
Na której stacji musimy się przesiąść?
Na příští stanici vystupujeme.
Na następnej stacji wysiadamy.
Prosím vás, je toto místo volné?
Przepraszam, czy to miejsce jest wolne?
NA LETIŠTI
NA LOTNISKU
Začíná registrace na let 029 do Paříže.
Rozpoczyna się odprawa na lot 029 do Paryżu.
Letenku a pas je lépe mít vždy po ruce.
Bilet lotniczy i paszport dobrze jest mieć cały czas pod
ręka.
Musíme už jít k odbavovací přepážce.
Musimy już iść do stanowiska odprawy biletowobagażowej.
Označ si svoje zavazadla štítkem se svým jménem,
příjmením, adresou a telefonem.
Swoje bagaże oznacz przywieszką z imieniem,
nazwiskiem, adresem i telefonem.
Postavte zavazadla na váhu.
Proszę położyć bagaże na wagę.
Žádáme pasažéry, aby shromáždili u východu č. 2.
Prosimy pasażerów o podejście do bramki nr. 2.
Tady máte palubní lístky.
Proszę, oto Państwa karty pokładowe.
Letadlo bude brzy startovat.
Samolot zaraz wystartuje.
Prosíme všechny pasažéry, aby zaujali svá místa a
připoutali se.
Prosimy wszystkich pasażerów o zajęcie miejsc i
zapięcie pasów bezpieczeństwa.
Během letu platí zákaz kouření.
Podczas lotu palenie papierosów jest zabronione.
Dámy a pánové, můžete si rozepnout bezpečnostní pásy. Drodzy Państwo, można już odpiąć pasy
62
bezpieczeństwa.
V jaké výšce letíme?
Na jakiej wysokości lecimy?
Letíme ve výšce 10 000 metrů.
Lecimy na wysokości 10 000 metrów.
Právě jsme nad Polskem.
Właśnie jesteśmy nad Polską.
Kdy konečně přistaneme?
Kiedy wreszcie wylądujemy?
Let trvá asi 100 minut.
Lot trwa około 100 minut.
ARTYKUŁ 1
Rezerwacja biletów lotniczych
Urzędniczka:
Agnieszka:
Urzędniczka:
Agnieszka:
Urzędniczka:
Agnieszka:
Urzędniczka:
Agnieszka:
Słucham tu linie „LOT”.
Dzień dobry. Przy telefonie Agnieszka Kowalska. Czy mogę zarezerwować
bilet do Pragi?
Na kiedy?
Chcę lecieć dwunastego lipca, a wracać za tydzień.
Proszę chwileczkę poczekać. Tak w porządku. Na jakie nazwisko zrobić
rezerwację?
Agnieszka Kowalska i Katarzyna Piastowska.
Bilety musi Pani odebrać najpóźniej tydzień przed odlotem.
Dziękuję.
Pytania:
1. Dokąd lecą klientki?
2. Jak długo zamierzają być w Pradze?
3. Co rezerwują?
4. Kiedy wyruszają w podróż?
5. Kiedy muszą odebrać bilety?
ARTYKUŁ 2
Dworzec kolejowy
63
Joanna: Dzień dobry, proszę bilet do Warszawy.
Kasjerka: Powrotny czy w jedną stronę?
Joanna: W jedną stronę.
Kasjerka: Proszę osiemdziesiąt pięć złotych.
Joanna: Kiedy pociąg odjeżdża?
Kasjerka: O jedenastej z toru piątego.
Joanna: Czy muszę się gdzieś przesiadać?
Kasjerka: Tak, w Katowicach.
Joanna: Dziękuję.
Pytania:
1. Jaki bilet kupuje Joanna?
2. Dokąd wyrusza?
3. Kiedy wyjeżdża?
4. Czy musi klient przesiadać?
5. Ile kosztuje bilet?
ARTYKUŁ 3
Taxi
Radio-taxi: Dzień dobry, radio-taxi, słucham.
Magda: Dzień dobry, czy mogę prosić taksówkę na ulicę Doleńską sto czterdzieści trzy?
Radio-taxi: Tak, będzie w ciągu dziesięciu minut.
Magda: Świetnie, dziękuję.
Pytania:
1. Do kogo klient dzwoni?
2. Dokąd zmierza?
3. Kiedy podjedzie taksówka?
ARTYKUŁ 4
64
Lotnisko - odprawa
Obsługa: Proszę do przodu. Czy podróżują państwo razem? Proszę bilety i dokumenty.
Piotr: Ja mam tylko dowód osobisty.
Obsługa: W porządku. Czy mają państwo jakiś bagaż? Proszę położyć na taśmociągu. To są
karty pokładowe, trzeba być o godzinie trzeciej przy wejściu szóstym.
Piotr: Dziękujemy, do widzenia.
Pytania:
1. Co interesuje obsługę na lotnisku?
2. Kiedy powinni być klienci przy wejściu?
ARTYKUŁ 5
Kontrola dokumentów
Celnik: Proszę dokumenty.
Paweł: Proszę
Celnik: Jeszcze bilet proszę... Dziękuję, szczęśliwej podróży.
Pytania:
1. O co celnik pyta i czego potrzebuje?
ARTYKUŁ 6
W samolocie
Ewa: Przepraszam panią, myślę, że siedzi pani na złym miejscu.
Podróżna: Niemożliwe, proszę patrzeć.
Ewa: Pani miejsce jest po przeciwnej stronie - 12E. Tutaj jest oznaczenie.
Podróżna: Ojej, rzeczywiście, przepraszam.
Pytania:
1. Do czego doszło w samolocie?
65
2. Co zrobiła podróżna?
GRAMATYKA:
1. Slovesa třetí slovesné skupiny se zakončením na –m, -sz, patří sem např. sloveso mieszkać
(bydlet) patří nebo také mieć.
číslo jednotné
číslo množné
ja
mieszkam
my
mieszkamy
ty
mieszkasz
wy
mieszkacie
on (pan)
ona (pani)
ono
mieszka
oni (panowie, państwo) mieszkają
one (panie)
Patří sem rovněž sloveso rozumieć.
číslo jednotné
číslo množné
ja
rozumiem
my
rozumiemy
ty
rozumiesz
wy
rozumiecie
on (pan)
ona (pani)
ono
rozumie
oni (panowie, państwo) rozumieją
one (panie)
Sloveso wiedzieć (vědět) rovněž patří do skupiny časvoání -m, -sz.
(Některá slovesa této skupiny mají ve 3. os. množného čísla souhlásku dz.)
číslo jednotné
číslo množné
ja
wiem
my
wiemy
ty
wiesz
wy
wiecie
wie on (pan)
ona (pani)
ono
wie
oni (panowie, państwo) wiedzą
one (panie)
2. Podstatná jména - rzeczowniki
V polském jazyce stejně tak jako v českém jazyce každé podstatné jméno náleží k některému
gramatickému rodu. Základním klasifikačním kritériem je zakončení příslušného podstatného
jména v 1. pádě jednotného čísla.
Gramatický r.
(r. gramatyczyny)
mužský
(męski)
Zakončení v 1. p. j. č.
souhláska (spółgłoska)
pan, gość, pies, dworzec,
Marek, Kraków
66
samohláska (samogłoska)
méně často:
-a: mężczyzna, poeta
-o: Matejko, Fredro
ženský
(żeński)
pieśń, mysz, kość
-a: kobieta, grupa, Warszawa,
książka
ojediněle:
-i: pani
střední
(nijaki)
méně často:
muzeum, centrum
-o: lato, miasto
-e: przyjęcie, pole
-ę: imię, kurczę
2.1. Deklinační typy podstatných jmen
Rozhodující vliv při zařazování podstatných jmen k jednotlivým deklinačním typům (tj. typům
skloňování) má charakter souhlásky na konci kmene (viz tabulka). Podstatná jména, která mají
kmen slova zakončen na t v r d o u s o u h l á s k u, náleží k tvrdému typu skloňování
(rzeczowniki twardotematowe). Podstatná jména, která mají kmen slova zakončen na m ě k k o
u s o u h l á s k u nebo na f u n k č n ě m ě k k o u, náleží k měkkému typu skloňování
(rzeczowniki miękkotematowe).
Souhláska (spółgłoska)
tvrdá (twarda)
měkká (miękka)
Gramatický r.
(rodzaj gramatyczyny) p, b, f, w, t, d, s, z, k, g, ś/si, ź/zi, ć/ci, dź/dzi,
ch, (h,) m, n, r, ł
ń/ni, j, pi, bi, fi, wi, ki,
gi, chi, mi, li, ri
funkčně měkká
(funkcjonalnie miękka)
c, dz, sz, ż, cz, dż, rz, l
mužský
(męski)
Francuz, brat, gabinet,
sposób
gość, koń
pokój, liść
mąż, gospodarz,
deszcz, miesiąc
ženský
(żeński)
Anna, siostra,
rozmowa, walizka
babcia, historia, wieś,
długość
młodzież, mysz
wieża, ulica
střední
(nijaki)
żyto, jablko, ciało,
okno
mieszkanie, imię,
żrebię
słónce, morze, zwierzę,
cielę
Pozor:
- po souhláskách k, g může v polštině následovat pouze měkké i (kiwać, gimnazjum);
- po ztvrdlých souhláskách c, dz, sz, ż, cz, dż, rz může v polštině následovat pouze tvrdé y
(cytryna, żyto).
2.2. Tradiční názvy a pořadí gramatických pádů v polském jazyce:
Pořadí
1.
2.
3.
4.
5.
Polský tradiční název
mianownik (M.) - kto, co?
dopełniacz (D.) - kogo, czego?
celownik (C.) - komu, czemu?
biernik (B.) - kogo, co?
narzędnik (N.) - z kim, czym?
Český název
nominativ, (= 1. p.)
genitiv, (= 2. p.)
dativ, (= 3. p.)
akuzativ, (= 4. p.)
instrumentál, (= 7. p.)
67
6.
7.
lokál, (= 6. p.)
vokativ, (= 5. pád)
miejscownik (Ms.) - o kim, czym?
wołacz (W) - !
2.3 Podstatná jména a jednotlivé pády včetně koncovek
Dopełniacz, genitiv
2. p. (dopełniacz)
Rod
(rodzaj)
koncovka
pana, lekarza,
konia
-a
nieżywotne lub
wyrazy
pochodzenia
obcego
hotelu, domu,
pokoju
mužský
(męski)
-u
kobiety, ulicy,
konferencji
albo odpowiedzi,
nici
-y
ženský
(żenski)
střední
(nijaki)
příklady
-i
lata, morza, jabłka
-a
Celownik, dativ
3. p. (celownik)
Rod
(rodzaj)
koncovka
příklady
-owi
mężowi, królowi,
kuzynowi
-u
ale bogu, bratu,
chłopcu, kotu,
lwu, ojcu, psu,
światu
ženský
(żenski)
-e, -i, -y
kobiecie,
konferencji ulicy,
střední
(nijaki)
-u
dziecku, imienu,
kołu
mužský
(męski)
68
Biernik, akuzativ
4. p. (biernik)
Rod
(rodzaj)
koncovka
-a
pana, lekarza,
konia albo
nieżywotne bez
końcówki hotel,
dom, pokój
-ę
kobietę, ulicę,
konferencję albo
bez zakończenia
dłoń, mysz,
odpowiedź
-K
lato, morze, jabłko
mužský
(męski)
ženský
(żenski)
střední
(nijaki)
příklady
Narzędnik, instrumentál
7. p. (narzędnik)
Rod
(rodzaj)
mužský
(męski)
ženský
(żenski)
střední
(nijaki)
koncovka
příklady
-em
panem, domem,
koniem, krajem,
malarzem,
-´em
Polakiem,
brzegiem
-ą
kobietą, nicią,
panią
-em
miastem,
mieszkaniem
-´em
jabłkiem,
Kongiem
Miejscownik, lokál
6. p. (miejscownik)
Rod
(rodzaj)
mužský
(męski)
koncovka
příklady
rzeczowniki
chlebie, kanale,
zakończone na -b, chłodzie,
-d, -f, -h, -ł, -m, n, -p, -r, -s, -t, -w,
-z
-e
69
rzeczowniki
zakończone na c, cz, -dz, -dż, -rz, sz, -ż, -k, -g, -ch, l
-u
deszczu, śniegu,
garażu,
wszystkie oprócz
z zakończeniem
na –l
ženský
(żenski)
-e
ze zakończeniem
na –l
wodzie, śmetanie,
mamie
-i
soli, pani, Kasi
rzeczowniki
zakończone na -b,
-d, -f, -h, -ł, -m, n, -p, -r, -s, -t, -w,
-z
-e
střední
(nijaki)
oknie, lecie,
mieście
rzeczowniki
zakończone na c, cz, -dz, -dż, -rz, sz, -ż, -k, -g, -ch, l
-u
dziecku,
kurczątku, ptaszku
70
Cvičení:
1. Zopakujte si ještě jednou tvary slovesa mieszkać v polštině.
2. Skloňujte vybraná podstatná jména ve všech pádech.
KONWERSACJA 1
Popište kam, jak často a za jakým účelem cestujete.
KONWERSACJA 2
Vytvořte krátký dialog, ve kterém se budete bavit o cestování. Zvolte si vlastní situaci a proveďte
ji ve dvojičkách.
Pisanie:
Napište krátký dopis či email, ve kterém popisujete svou dovolenou.
TEST:
1. Časujte sloveso rozumieć:
1. Czy ty ……..? 2. W ogóle tego nie…….. 3. Czy panowie ……..?
2. Časujte sloveso mieszkać:
1. Gdzie ty ……..? 2. (ja) ………. w Ostrawie. 3. A gdzie oni ………?
3. Doplňte správné tvary u následujících podstatných jmen:
Od lat z 0. żona, żonie, żoną podróżujemy po 1. Europa, Europę, Europie . Cały rok z
niecierpliwością czekamy na 2. wakacjach, wakacje, wakacji, bo tylko wtedy możemy
71
wyjechać za 3. granicę, granicą, granicy. Co dwa lata jeździmy 4. nad morzem, morze, morzu,
gdzie możemy uprawiać 5. sportów wodnych, sporty wodne, sportach wodnych. Kiedy jesteśmy
nad 6. morze, morzu, morzem , odpoczywamy i jednocześnie trenujemy. Często wybieramy się
też w 7. góry, górę, górach, ponieważ uwielbiamy 8. widoki, widoków, widoku, które można
podziwiać ze 9. szczytów, szczyty, szczytami . Ponadto chętnie zwiedzamy 10. zabytków, zabytku,
zabytki w europejskich stolicach, chociaż nie lubimy 11. ruch, ruchu,ruchy na ulicach miast. W
czasie wypraw robimy bardzo dużo 12. zdjęcia, zdjęcie, zdjęć. Po powrocie pokazujemy je 13.
znajomych, znajomym, znajomi i opowiadamy im o 14. naszych przygodach, nasze przygody 14 .
Dzięki 15. wspomnieniom,wspomnienia, wspomnieniami jesteśmy pogodni nawet wtedy, kiedy
za oknem nie ma 16. słońcu, słońca, słońce.
72
SHRNUTÍ:
V této kapitole jsme se naučili popsat, jak cestujete včetně k tomuto účelu potřebné slovní
zásoby a také používat tvary sloves třetí slovesné skupiny –m, -sz a základní pravidla skloňování
podstatných jmen v polštině.
KONTROLNÍ OTÁZKY:
1. Jak se řeknou polsky nejdůležitější dopravní prostředky?
2. Jakou nejběžnější slovní zásobu používáme v polštině v dopravě?
3. Jakou nejběžnější slovní zásobu používáme v polštině na nádraží?
4. Jakou nejběžnější slovní zásobu používáme v polštině na letišti?
5. Jak časujeme slovesa třetí slovesné skupiny –m, -sz?
6. Jak se polsky řeknou jednotlivé pády a jak se podstatná jména skloňují v polštině?
DALŠÍ ZDROJE:
73
6. http://portalwiedzy.onet.pl/140753,,,,miejscownik,haslo.html
TEST:
1. Časujte sloveso rozumieć:
1. Czy ty rozumiesz? 2. W ogóle tego nie rozumiem 3. Czy panowie rozumieją?
2. Časujte sloveso mieszkać:
1. Gdzie ty mieszkasz 2. (ja) Mieszkam w Ostrawie. 3. A gdzie oni mieszkają
3. Doplňte správné tvary u následujících podstatných jmen:
Od lat z 0. żona, żonie, żoną podróżujemy po 1. Europa, Europę, Europie . Cały rok z
niecierpliwością czekamy na 2. wakacjach, wakacje, wakacji, bo tylko wtedy modemy wyjechać
za 3. granicę, granicą, granicy. Co dwa lata jeździmy 4. nad morzem, morze, morzu, gdzie
możemy uprawiać 5. sportów wodnych, sporty wodne, sportach wodnych. Kiedy jesteśmy nad 6.
morze, morzu, morzem , odpoczywamy i jednocześnie trenujemy. Często wybieramy się też w 7.
góry, górę, górach, ponieważ uwielbiamy 8. widoki, widoków, widoku, które można podziwiać
ze 9. szczytów, szczyty, szczytami . Ponadto chętnie zwiedzamy 10. zabytków, zabytku, zabytki w
europejskich stolicach, chociaż nie lubimy 11. ruch, ruchu,ruchy na ulicach miast. W czasie
wypraw robimy bardzo dużo 12. zdjęcia, zdjęcie, zdjęć. Po powrocie pokazujemy je 13.
znajomych, znajomym, znajomi i opowiadamy im o 14. naszych przygodach, nasze przygody,
naszych przygód. Dzięki 15. wspomnieniom,wspomnienia, wspomnieniami jesteśmy pogodni
nawet wtedy, kiedy za oknem nie ma 16. słońcu, słońca, słońce.
74
7.
ZAINTERESOWANIA
VÝSTUPY Z UČENÍ:
Po prostudování textu a vypracování úkolů této kapitoly budete umět správně představit Vaše
zájmy, koníčky a hobby a také stupňovat přídavná jména v polštině včetně tvoření minulých
tvarů sloves v minulém čase.
Získáte slovní zásobu z zájmy, koníčky a hobby a také také stupňovat přídavná jména v polštině
včetně tvoření minulých tvarů sloves v minulém čase.
Budete schopni představit Vaše zájmy, koníčky a hobby a také stupňovat přídavná jména
v polštině včetně tvoření minulých tvarů sloves v minulém čase.
KLÍČOVÁ SLOVA:
Zainteresowania, konik, hobby, interesować się czymś, przepadać za czymś, lubić, kochać,
zajmować się, spędzać
V této kapitole se seznámíme s tématem moje zájmy, koníčky a hobby. Zde si nastudujeme
novou slovní zásobu a procvičíme si praktické slovní obraty. V další části této kapitoly se pak
seznámíme také s novou gramatikou, kterou si posléze procvičíme v dílčích cvičeních. Následuje
pak komunikační část, ve které si ještě jednou procvičíme dané téma. Na konci kapitoly pak
příští sezení si připravte krátkou prezentaci o Vašich zájmech ič koníčcích.
75
cestování
podróżowanie
vaření
gotowanie
sběratelství
kolekcjonerstwo
práce na zahradě
praca na działce
modelářství
modelarstwo
fotografování
fotografowanie
počítačové hry
gry komputerowe
hra na hudební nástroj
granie na instrumencie muzycznym
rybaření
wędkarstwo, łowienie ryb
studium cizích jazyků
nauka języków obcych
myslivost
myślistwo
čtení
czytanie
chov zvířat
hodowla zwierząt
tanec
taniec
malování
malowanie
poslech hudby
słuchanie muzyki
pletení
robienie na drutach
vyšívání
haftowanie
háčkování
szydełkowanie
šití
szycie
kulturní zájmy
interesowanie się kulturą
KONÍČKY, KONCERT, OSLAVA
HOBBY, KONCERT, PRZYJĘCIE
Co děláš ve volném čase?
Jak spędzasz swój wolny czas?
Ve volném čase se většina lidí věnuje svým
koníčkům.
W wolnym czasie większość ludzi zajmuje się swoimi
konikami/hobby.
K pasivním koníčkům patří např. sledování televize.
Do biernych koników należy na przykład oglądanie
telewizji.
Mnoho lidí tráví svůj volný čas aktivně.
Dużo ludzi aktywnie spędza swój wolny czas.
Můj strejda sbírá známky.
Mój wujek zbiera znaczki.
Teta nejraději plete, háčkuje a vyšívá.
Ciocia najchętniej robi na drutach, szydełkuje i haftuje.
Můj přítel Jan je blázen do stavby modelů.
Mój przyjaciel Jan ma bzika na punkcie modelarstwa.
Moje přítelkyně Eva hraje na klavír a na kytaru.
Moja przyjaciółka Ewa gra na fortepianie i na gitarze.
Moje sestra Jolanta se již několik let věnuje bříšnímu Moja siostra Jolanta już od kilku tal uprawia taniec brzucha.
tanci.
Bratr Adam chová andulky a papoušky.
Brat Adam hoduje papużki faliste i papugi.
Náš otec Lech vášnivě rád fotografuje.
Nasz ojciec Lech uwielbia robić zdjęcia.
76
Já jsem se začal tento rok učit španělsky.
Ja w tym roku zacząłem się uczyć hiszpańskiego.
Vyhledám na internetu nějaké kulturní akce.
Poszukam w Internecie jakieś wydarzenia kulturalne.
Polská skupina Kombi to je moje milovaná skupina,
její koncerty jsou vždy beznadějně vyprodány.
Polski zespół Kombi to mój ukochany zespół, jego koncerty
są zawsze beznadziejnie wyprzedane.
Příští týden se koná rockový festival w Katowicích.
W przyszłym tygodniu odbędzie się festyn rockowy w
Katowicach.
V galerii ve Varšavě se koná výstava moderního
umění.
W galerii w Warszawie odbywa się wystawa sztuki
nowoczesnej.
Mám zítra narozeniny, musíme je pořádně oslavit.
Jutro mam urodziny, musimy je porządnie uczcić.
Přejeme ti všechno nejlepší, hodně štěstí a zdraví.
Życzymy ci wszystkiego najlepszego, dużo szczęścia i
zdrowia.
Pojď rozkrojit narozeninový dort.
Chodź pokroić tort urodzinowy.
Kamarád Marek si koupil byt, zítra je kolaudace.
Kolega Marek kupił własne mieszkanie, jutro jest
parapetówka.
Pojďte si zatancovat!
Chodźmy potańczyć!
Během roku je mnoho příležitostí k oslavám.
W ciągu roku jest wiele okazji do świętowania.
Mám rád Silvestr.
Lubię Sylwestra.
77
ARTYKUŁ 1
W mieszkaniu Anny i Basi
Basia:
Która (jest) godzina?
Anna:
Piąta.
Basia:
Tak późno? Muszę już iść.
Anna:
Dokąd idziesz?
Basia:
Idę do kina. A (czy) ty już kończysz tę pracę?
Anna:
Za 15 minut kończę. Czekam na kuriera.
Basia:
Na kogo czekasz?
Anna:
Na kuriera.
Basia:
A nie na Andrzeja? O! Ktoś dzwoni.
Anna:
Słucham?
Waldek:
Mówi Waldek. (Czy) jesteś zajęta?
Basia:
Kto to?
Anna:
Waldek. (do słuchaki) Właśnie kończę pisać moją pracę.
Waldek:
Czy możemy się dziś spotkać?
Anna:
Dziś raczej nie.
Basia:
No co ty, głupia jesteś?
Waldek:
Może jednak? Jest ładna pogoda. Możemy iść na spacer...
To co? Za pól godziny?
Anna:
Dobrze, za pól godziny.
Pół godziny później
Waldek:
(Czy) idziemy na spacer, czy na kolację?
Anna:
Nie jestem głodna. Wolę iść na spacer.
Waldek:
A może do kina albo do teatru?
Anna:
No nie wiem...
78
Waldek:
(Czy) lubisz teatr?
Anna:
Lubię, ale wolę słaby film niż zły spektakl. A ty?
Waldek:
Ja też. A jaki jest twój ulubiony film?
Anna:
Myślę, że... „Agent 007 James Bond”. Spielberg to mój ulubiony reżyser. A twój?
Waldek:
Andrzej Wajda. Jak spędzasz weekendy?
Anna:
W sobotę zwykle gram w tenisa albo pływam. Czasami jeżdżę rowerem. A jeśli
mój chłopak ma czas, idziemy na dyskotekę.
Waldek:
Jeśli ma czas...?
Anna:
No tak. On, niestety, dużo pracuje.
Pytania:
1. Co robi Anna i Basia?
2. Co robi w tym czasie Waldek?
3. Co proponuje Waldek?
4. O czym rozmawia Waldek z Anną?
5. Jakie są ich koniki?
ARTYKUŁ 2
Magda tłumaczy, co lubi najbardziej robić, kiedy nadchodzi lato. Kiedy są tak upalne dni jak
dzisiejszy to marzy o zimnych a zarazem orzeźwiających napojach. Jednym z nich jest jej
ulubiona Ice Coffee, czyli mrożona kawa. Przygotowanie jest banalnie proste i błyskawiczne.
Wystarczy dosłownie kilka minut, aby móc cieszyć się tą pyszną kawą podawaną na zimno. Do
przyrządzenia tej pysznej kawy potrzeba jest zaledwie tylko kilka składników i blender. Można
ją zrobić również przy pomocy nowego produktu z portfolio marki Russell Hobbs - blendera Mix
& Go. Niewątpliwą zaletą jest to, że jest to urządzenie typu 2w1 - stanowi jednocześnie blender
oraz przenośną butelkę, którą można zabrać ze sobą w podróż, do pracy czy szkoły.
Pytania:
1. Czym się Magda interesuje?
79
2. Proszę wytłumaczyć, co lubi najbardziej przygotowywać!
ARTYKUŁ 3
Marek Zachwieja lubi nurkowanie. Według niego podróżowanie połączone z nurkowaniem jest
jedyną możliwością zobaczenia podwójnego świata, tego ziemskiego i podwodnego. Ostatnio
coraz większą popularnością cieszą się biura podróży, które organizują najróżniejsze wycieczki
tylko dla nurków. On sam ma fantastyczne wrażenia z różnych podróży lub wycieczek.
Marek kocha Egipt, który jego zdaniem jest popularnym krajem do podziwiania podwodnego
świata jest Egipt, ponieważ jest on stosunkowy tani i lot nie trwa bardzo długo. Taką pasję
można realizować w każdym centrum wypoczynkowym w Egipcie. Najpopularniejsze kurorty
mają po kilkanaście centrów nurkowych, w których można podziwiać piękną rafę koralową
Morza Czerwonego. Centra znajdują się Hurghadzie czy Sharm El Sheikh. Natomiast innym
idealnym miejscem do uprawiania tego sportu jest marokański Agadir, który wiele osób wybiera
właśnie z powodu wspaniałych widoków.
Maroko jest wyjątkowym krajem i zawsze marzyłem, żeby tam pojechać. Najpiękniejszym
miastem jest Marrakesz, w którym znajduje się wiele zabytków. Jak to w krajach arabskich,
warto zobaczyć meczety oraz zabudowania miasta, takie jak bramy i mury obronne. Typowe
budowle arabskie w Marrakeszu zostały wpisane na listę UNESCO. Stolicą Maroka jest Rabat,
również chętnie odwiedzany przez turystów. Warto w nim zobaczyć pozostałości po rzymskich
budowlach, Pałac Królewski, Mauzoleum i łaźnie. Miasta Maroka mają w sobie coś z kultury
orientu, a najlepiej poznać taki klimat przez zakupy na typowym bazarze.
Podobno najlepszym miejscem do nurkowania są Wyspy Galapagos, a dokładnie miejsca
nurkowe Wolf i Darwin. Ludzie przyjeżdżają tam, by podziwiać wyjątkowe gatunki ryb, a w
szczególności rekinów. Wyspy Galapagos są pięknym miejscem na wakacje ze względu na dużą
różnorodność zamieszkujących je zwierząt. Znajduje się tam park narodowy, w którym
mieszkają legwany czy wielkie żółwie.
Marek uważa, iż posiadanie pasji w życiu jest bardzo ważne. Jeśli można to połączyć z
podróżami, człowiek jest już prawdziwym szczęściarzem. Warto podróżować, poznawać nowych
ludzi i kulturę. Dlatego róbmy kursy nurkowania i wyruszajmy w podróż dookoła świata!
Pytania:
1. Jaką pasję ma Marek?
2. Które kraje lubi zwiedzać i dlaczego?
3. Dokąd powinni fani nurkowania pojechać?
4. Dlaczego warto nurkować?
5. Jakie inne zalety nurkowania wspomina Marek?
80
GRAMATYKA:
1. Stupňování přídavného jména
V polštině existuje několik způsobů, jak se přídavná jména stupňují:
1.1. jednoduché stupňování
Ve druhém stupni přidáme –szy, ve třetím stupni pak naj-, např. ciepły, cieplejszy, najcieplejszy
1.2. Opisné stupňování
Ve druhém stupni přidáme bardziej, ve třetím stupni pak najbardziej, např. interesujący, bardziej
interesujący, najbardziej interesujący
1.3. Nepravidelné stupňování
Nepravidelně se stupňují v polštině následující přídavná jména:
dobry – lepszy – najlepszy
zły – gorszy – najgorszy
duży – większy – największy
2. Minulý čas sloves
Sloveso v nedokonavém vidu
osoba
1.
2.
3.
jednotné číslo
pisał-em
pisałe-ś
pisa-ł
81
množné číslo
pisal-iśmy
pisal-iście
pisal-i
Sloveso v dokonavém vidu
osoba
1.
2.
3.
jednotné číslo
napisał-em
napisał-eś
napisał
82
množné číslo
napisal-iśmy
napisal-iście
napisal-i
Cvičení:
1. Zopakujte si ještě pravidla stupňování přídavných jmen v polštině.
2. Časujte vybraná slovesa v minulém čase.
KONWERSACJA:
Jaké máte koníčky? Co nejraději děláte ve volném čase? Sdělte Vaším kolegům Vaše
nejoblíbenější volnočasové aktivity.
Pisanie:
Napište krátký dopis či email, ve kterém popíšete Vaše koníčky a zájmy.
TEST:
1. Tvořte druhý a třetí stupeň u následujích přídavných jmen:
1. Nasz dom jest (nowy) ......... niż wasz. 2. Dom Tomka jest (stary) ......... ze wszystkich w
naszej wiosce. 3. Wujek Kazek jest (wysoki) .......... w naszej rodzinie, ma prawie dwa metry. 4.
Ta oferta jest (dobry) ......... niż tamta poprzednia. 5. Nowy film jest (interesujący) .......... ze
wszystkich filmów, które w życiu obejrzałem.
2. Tvořte minulé tvary u následujích sloves:
Co robiła Joanna wczoraj wieczorem?
Przykład: 0. pisać list 0.
___ pisała list.____
1. oglądać film
1. ____________________
2. opowiadać bajkę córce
2. ____________________
3. kłaść dziecko spać
3. ____________________
4. prać bieliznę
4. ____________________
5. czytać listy od przyjaciółki
5. ____________________
83
6. dzwonić do matki
6. ____________________
7. robić kolację
7. ____________________
8. pić mleko z miodem
8. ____________________
9. podlewać kwiaty
9. ____________________
10. brać prysznic
10.____________________
SHRNUTÍ:
V této kapitole jsme se naučili představit Vaše zájmy, koníčky a hobby a také stupňovat přídavná
jména v polštině včetně tvoření minulých tvarů sloves v minulém čase.
KONTROLNÍ OTÁZKY:
1. Jak se řeknou nejběžnější koníčky v polštině a která slovesa s nimi pojí?
2. Jak se stupňují přídavná jména v polštině?
3. Jak se tvoří minulý čas sloves v polštině?
DALŠÍ ZDROJE:
84
6. http://www.uwielbiamgotowac.com/
7. http://juventum.pl/nurkowanie-podrozowanie-i-pasja/
TEST:
1. Tvořte druhý a třetí stupeň u následujích přídavných jmen:
1. Nasz dom jest nowszy niż wasz. 2. Dom Tomka jest najstarszy ze wszystkich w naszej
wiosce. 3. Wujek Kazek jest najwyższy w naszej rodzinie, ma prawie dwa metry. 4. Ta oferta
jest lepsza niż tamta poprzednia. 5. Nowy film jest najbardziej interesujący ze wszystkich
filmów, które w życiu obejrzałem.
2. Tvořte minulé tvary u následujích sloves:
Co robiła Joanna wczoraj wieczorem?
Przykład: 0. pisać list 0.
__ pisała list.____
1. oglądać film
1. _Oglądała film_______
2. opowiadać bajkę córce
2. _Opowiadała bajkę córce__
3. kłaść dziecko spać
3. _Kładła dziecko spać____
4. prać bieliznę
4. _Prała bieliznę____________
5. czytać listy od przyjaciółki
5. _Czytała listy od przyjaciółki____
6. dzwonić do matki
6. _Dzwoniła do matki___________
7. robić kolację
7. _Robiła kolację________________
8. pić mleko z miodem
8. _Piła mleko z miodem___________
9. podlewać kwiaty
9. _Podlewała kwiaty________________
10. brać prysznic
10._Brała przysznic_________________
85
8.
SPORT
VÝSTUPY Z UČENÍ:
Po prostudování textu a vypracování úkolů této kapitoly budete umět správně popsat Vaše
sportovní aktivity nebo jaké sporty rádi sledujete včetně osvojení si nezbytné slovní zásoby a
také používat tvary zájmen v druhém, třetím, čtvrtém a sedmém pádě.
Získáte znalosti základních pravidel jak správně popsat Vaše sportovní aktivity nebo jaké sporty
rádi sledujete včetně nezbytné slovní zásoby a také používat tvary zájmen v druhém, třetím,
čtvrtém a sedmém pádě.
Budete schopni správně popsat Vaše sportovní aktivity nebo jaké sporty rádi sledujete včetně
nezbytné slovní zásoby a také používat tvary zájmen v druhém, třetím, čtvrtém a sedmém pádě.
KLÍČOVÁ SLOVA:
Sport, uprawiać, mistrzoststwa, kibicować, fan, olimpiada, zawody, walczyć, medal, uzyskać,
zwyciężyć, przegrać
V této kapitole se nejdříve seznámíme s textem zaměřeným na sporty, sportovní aktivity či
sporty, které rádi sledujete a také s novou gramatikou, kterou si posléze procvičíme v dílčích
cvičeních. Následuje pak komunikační část, ve které si ještě jednou procvičíme dané téma. Na
konci kapitoly pak následuje souhrn v podobě testu, který rekapituluje vždy ty nejzávažnější
gramatické jevy. Na další sezení si připravte krátkou prezentaci o Vašem oblíbeném sportu či
sportovních aktivitách.
86
aerobik
aerobik
badminton
badminton
bazén
basen
běh
bieg
branka
bramka
brankář
bramkarz
brusle
łyżwy
cyklistika
kolarstwo
fotbal
piłka nożna
gól
gol
hokej
hokej
hokejka
kij hokejowy
horolezectví
wspinaczka, alpinizm
hráč
gracz
hřiště
boisko
hůlky
kijki
kolečkové brusle
rolki
koš
kosz
košíková
koszykówka
koupaliště
kąpielisko
krasobruslení
łyżwiarstwo figurowe
kraul
kraul
kuželky, bowling
kręgle, bowling
lanovka
kolej linowa
led
lód
lyže
narty
míč
piłka
nafukovací bazének
basen nadmuchiwany
pádlo
pagaj
pétanque
gra w bule, gra w kule, pétanque
píšťalka
gwizdek
plavčík
ratownik
posilování
kulurystyka
praporek
chorągiewka
prsa
żabka
puk
krążek
rozhodčí
sędzia
sáňky
sanki
síť
siatka
sjezdovka, svah
trasa zjazdowa, stok
87
skokanský můstek
trampolina
stolní tenis
tenis stołowy
šipky
dart, rzutki, lotki
tenis
tenis
vlek
wyciąg
volejbal
siatkówka
záchranný kruh
koło ratunkowe
znak
grzbiet
SPORT
SPORT
Sportuješ?
Czy uprawiasz jakiś sport?
Sport je dokonce můj koníček. / Sport je moje hobby.
Sport jest nawet moim konikiem. / Sport to moje hobby.
Pravidelně chodím do posilovny.
Regularnie chodzę na siłownię.
O víkendu jezdíme na kole.
W weekendy jeżdzimy na rowerach.
Dělám gymnastiku / volleybal / košíkovou/ plavání.
Trenuję gimnastykę / siatkówkę / koszykówkę /
pływanie.
Plavu / plachtím / surfuji.
Pływam / żegluję / surfuję.
Jezdím na lyžích / bruslích.
Jeżdżę na nartach / na łyżwach.
V kolik začíná zápas?
O której zaczyna się mecz?
Kdo vede? / Kdo prohrává? / Jaký je výsledek?
Kto prowadzi? / Kto przegrywa? / Jaki jest wynik?
Zápas skončil remízou.
Mecz zakończył się remisem.
Často hraji s přáteli fotbal.
Często gram w piłkę nożną z przyjaciółmi.
Každý pátek chodíme hrát volejbal.
Co piątek chodzimy grać siatkówkę.
V sobotu hrajeme šipky.
W sobotę gramy w lotki.
Moje žena cvičí aerobik, protože chce zhubnout.
Moja żona ćwiczy aerobik, bo chce schudnąć.
Můj kamarád je jeden z největších fotbalových
fanoušků, které znám.
Mój kolega jest jednym z największych kibiców piłki
nożnej, jakich znam.
V této sezoně jsme získali mistrovský titul.
W tym sezonie zdobyliśmy tytuł mistrza.
Bojovali jsme až do poslední chvíle.
Walczyliśmy do ostatniego gwizdka.
Náš tým musel překousnout hořkost porážky.
Nasz zespół musiał przełknąć gorycz porażki.
Bezprostředně před závodem musel každý závodník
absolvovat dopingovou kontrolu.
Tuż przed wyścigiem każdy zawodnik musiał przejść
przez kontrolę antydopingową.
Podařilo se mu proměnit penaltu, díky které jsme se
probojovali na mistrovství Evropy.
Udało mu się zamienić rzut karny na gola, dzięki czemu
wywalczyliśmy awans na mistrzostwa Europy.
Na lehkoatletických závodech nás nejvíc zajímal skok
vysoký.
W zawodach lekkoatletycznych najbardziej interesowały
nas skoki wzwyż.
V zimě rádi lyžujeme.
Zimą lubimy jeździć na nartach.
V současné době je oblíbeným sportem mladých Čechů
jízda na kolečkových bruslích.
Obecnie jest ulubionym sportem młodych Czechów
jazda na rolkach.
Sledujeme v televizi mistrovství světa v krasobruslení.
Oglądamy mistrzostwa świata w łyżwiarstwie
figurowym.
Poláci se zúčastnili olympijských her a získali několik
medailí.
Polacy wzięli udział w igrzyskach olimpijskich i zdobyli
kilka medali.
Krystyna Kowalska, Adam Małysz nebo Robert Kubica
představují jména nejslavnějších polských sportovců
Krystyna Kowalska, Adam Małysz czy Robert Kubica to
są nazwiska najsłynniejszych polskich sportowców w
88
doma i v zahraničí.
kraju i we świecie.
ARTYKUŁ 1
Stadion - gdzie są szatnie?
A: Przepraszam, jak trafić do szatni? Chciałabym porozmawiać z trenerem.
B: Szatnia jest przed nami. O tam, za bieżnią. Widzi pani? Z prawej strony właśnie rzucają
oszczepem, z lewej strony jest sklep z artykułami sportowymi. Tuż obok niego jest wejście.
Możemy iść razem, jeśli pani chce. Ja też tam idę. Gram w siatkówkę. Za chwilę mam trening.
A: A ja trenuję gimnastykę artystyczną. Dziękuję za pomoc.
Pytania:
1. O co pyta pan A?
2. Jakie sporty uprawiają?
ARTYKUŁ 2
Przegrany mecz
A: Co się z tobą dzieje? Mogłeś strzelić dwie bramki! A nie strzeliłeś nawet karnego!
B: Grałem dziś pierwszy raz po dłuższej przerwie. Zmęczyłem się i pewnie będę mieć zakwasy.
Ale przyznam, że grałem z przyjemnością – już miałem dosyć leżenia w domu z powodu głupiej
grypy.
A: Może na razie powinieneś grać jako obrońca.
B: Jeszcze nie doszedłem do siebie po chorobie, więc faktycznie może nie umiem biegać tak, jak
potrzeba w ataku.
Pytania:
1. O jaki sport chodzi?
2. Jak się czuje gracz B?
ARTYKUŁ 3
Sporty wodne - lubię pływać
89
A: Czy możemy spotkać się jutro o 18.00?
B: Przykro mi, o tej porze jestem na basenie.
A: Od kiedy chodzisz na basen?
B: Od zawsze. Pływam od dziecka, nawet startowałem w zawodach, a teraz robię to dla
kondycji.
A: A jak często chodzisz na basen?
B: Trzy razy w tygodniu. Chodzę z dziećmi. One uczą się pływać.
Pytania:
1. O czym rozmawiają panowie A i B?
2. Jakim sportem się interesują?
ARTYKUŁ 4
Windsurfing czy narty wodne?
A: Ile kosztuje wypożyczenie deski?
B: 15 złotych za godzinę.
A: A mają państwo kursy dla narciarzy wodnych?
B: Kurs dla początkujących zaczyna się codziennie o godz. 10.00. Kosztuje 30 złotych za
godzinę z instruktorem. Zaawansowani mogą jeździć o każdej porze, wystarczy się zapisać 2
godziny wcześniej.
A: Dziękujemy za informacje. Zdecydujemy się i jutro będziemy u państwa.
Pytania:
1. O jaki sport chodzi?
2. Ile kosztuje wypożyczenie deski?
3. Kiedy można się wpisać?
ARTYKUŁ 5
Sporty zimowe - na nartach
90
A: Pokazuję: proszę stanąć obok siebie i zjeżdżać powoli za mną. Robimy pług, najpierw w
prawo, potem w lewo.
B: A co z kijkami?
A: Kijki trzymamy przed sobą w lekko zgiętych rękach.
Pytania:
1. Proszę wytłumaczyć podstawy jazdy na nartach!
ARTYKUŁ 6
Jazda figurowa
A: Wolisz oglądać pary taneczne czy pary sportowe?
B: Lubię w ogóle jazdę figurową. Podobają mi się tańce na lodzie i w parach, i indywidualnie.
Do tańców jest ładniejsza muzyka.
A: A mnie się chyba przede wszystkim podobają wszelkie skoki i piruety. A w parach na
przykład spirala śmierci.
B: Tak, to bardzo efektowne elementy pokazów łyżwiarskich.
Pytania:
1. O jakim sporcie rozmiawają A i B?
ARTYKUŁ 7
Kibice - koniec meczu
A: Ty dokąd?
B: Idę do domu, mam jeszcze coś do załatwienia. Biegnę na przystanek autobusowy.
A: Zapomniałeś, że dziś jest mecz? Lada moment się kończy. W pobliżu stadionu będzie pełno
kibiców.
B: Zupełnie zapomniałem. Jak mam tyle pracy, zapominam o meczach. Może taksówką
zdążymy wydostać się stąd przed tłumem kibiców ze stadionu.
Pytania:
1. O czym rozmawiają kibice A i B?
ARTYKUŁ 8
91
Komu kibicujesz?
A: Komu kibicujesz?
B: Ruchowi Chorzów. A ty?
A: Ja – Sarmacji.
B: Co to za drużyna? W naszej szkole wszyscy są albo za Ruchem, albo za Górnikiem Zabrze.
A: My niedawno przeprowadziliśmy się z Będzina. Dlatego jestem za Sarmacją.
Pytania:
1. Komu kibicują A i B?
GRAMATYKA:
1. Zájméno
1.1. 2. pád osobních zájmen:
číslo jednotné
číslo množné
1. pád
2. pád
1. pád
2. pád
ja
mnie
my
nas
ty
cię
wy
was
on
go
oni
ich
ona
jej
one
ich
ono
go
1.2. 3. pád osobních zájmen
číslo jednotné
číslo množné
1. pád
3. pád
1. pád
3. pád
ja
mi / mnie
my
nam
ty
ci / tobie
wy
wam
on
mu / jemu
oni
im
ona
jej
one
im
ono
mu / jemu
Příklady:
Chciałbym pokazać ci mój nowy dom. Chciałbym dać jej ten obraz.Czy możesz kupić mi ten
samochód?
Slova pan, pani, państwo mají ve 3. pádě tvary panu, pani, państwu.
92
Příklady: Chciałbym dać panu ten zegarek.Chciałbym dać pani ten obraz.Chciałabym pokazać
państwu nasze nowe biuro.
Osobní zájmena (ja, ty, on...) se rovněž skloňují. Vyjadřují-li předmět po přísudku, jsou ve 4.
pádě:
Rozumiem cię.
Ewa jest bardzo sympatyczna.
Lubię ją.
Czy macie czas?
Zapraszam was na kawę.
Rozumím ti.
Eva je velmi sympatická.
Mám ji rád.
Máte čas?
Zvu vás na kávu.
číslo jednotné
číslo množné
1. pád
4. pád
1. pád
4. pád
ja
mnie
my
nas
ty
cię
wy
was
on
go
oni
ich
ona
ją
one
je
ono
go
Po předložce z následuje 7. pád.
Sedmý pád osobních zájmen:
číslo jednotné
číslo množné
1. pád
7. pád
1. pád
7. pád
ja
ze mną
my
z nami
ty
z tobą
wy
z wami
on
z nim
oni
z nimi
ona
z nią
one
z nimi
ono
z nim
93
Cvičení:
1. Zopakujte si ještě jednou tvary zájmen ve druhém, třetím, čtvrtém a sedmém pádě.
2. Trénujte tyto tvary v krátkých větách.
KONWERSACJA:
Řekněte, jaké sporty Vás baví a jak často je děláte. Můžete si také vybrat Vašeho oblíbeného
sportovce a krátce jej ostatním představte.
Pisanie:
Napište svým známým email nebo smsku, ve které popíšete sporty, které děláte na dovolené či o
víkendu nebo ve svém volném čase.
TEST:
1. Vyberte správné tvary zájmen:
Ewelina ma czworo siostrzeńców. Bardzo 1. one, ich, je kocha i jest gotowa wiele dla 2. ich,
nich, nim zrobić. Szczególnie dla Stasia i Asi, którzy są najmłodsi. 3. Go, Jego, Niego zawsze
zaprasza na weekendy, bo – jak mówi – dom dzięki 4. mu, jemu, niemu staje się weselszy. 5. Ją,
Jej, Niej też często zaprasza, ale Asia bardzo tęskni za swoją mamą i nie chce bez 6. nią, niej, jej
nigdzie chodzić. Ewelina bierze dzieci do kina, chodzi z 7. one, nich, nimi na długie spacery i
kupuje 8. ich, nimi, im zabawki. Lubi też opowiadać o 9. ich, nich, nimi znajomym, którzy pytają
czasami, czy Ewelina nie jest jeszcze 10. nich, nimi, nim zmęczona.
94
SHRNUTÍ:
V této kapitole jsme se naučili popsat Vaše sportovní aktivity nebo jaké sporty rádi sledujete
včetně osvojení si nezbytné slovní zásoby a také používat tvary zájmen v druhém, třetím, čtvrtém
a sedmém pádě.
KONTROLNÍ OTÁZKY:
1. Jaké sporty znáte v polštině, jmenujte?
2. Jaká slovesa se nejčastěji pojí se sportem či sportováním?
3. Jak se skloňují zájména ve druhém, třetím, čtvrtém a sedmém pádě v polštině?
DALŠÍ ZDROJE:
95
TEST:
1. Vyberte správné tvary zájmen:
Ewelina ma czworo siostrzeńców. Bardzo 1. one, ich, je kocha i jest gotowa wiele dla 2. ich,
nich, nim zrobić. Szczególnie dla Stasia i Asi, którzy są najmłodsi. 3. Go, Jego, Niego zawsze
zaprasza na weekendy, bo – jak mówi – dom dzięki 4. mu, jemu, niemu staje się weselszy. 5. Ją,
Jej, Niej też często zaprasza, ale Asia bardzo tęskni za swoją mamą i nie chce bez 6. nią, niej,
jej nigdzie chodzić. Ewelina bierze dzieci do kina, chodzi z 7. one, nich, nimi na długie spacery i
kupuje 8. ich, nimi, im zabawki. Lubi też opowiadać o 9. ich, nich, nimi znajomym, którzy
pytają czasami, czy Ewelina nie jest jeszcze 10. nich, nimi, nim zmęczona.
96
9.
POLSKA
VÝSTUPY Z UČENÍ:
Po prostudování textu a vypracování úkolů této kapitoly budete umět správně popsat
nejdůležitější fakta týkající se Polska, kultury, zajímavosti či historie včetně osvojení si nezbytné
slovní zásoby a také pravidel týkajících se slovosledu a časování sloves v budoucím čase.
Získáte znalosti základních pravidel jak správně popsat nejdůležitější fakta týkající se Polska,
kultury, zajímavosti či historie včetně nezbytné slovní zásoby a také pravidel týkajících se
slovosledu a časování sloves v budoucím čase.
Budete schopni správně popsat nejdůležitější fakta týkající se Polska, kultury, zajímavosti či
historie včetně nezbytné slovní zásoby a také pravidel týkajících se slovosledu a časování sloves
v budoucím čase.
KLÍČOVÁ SLOVA:
Polska, prezydent, obszar, rozległość, ludność, wyznanie, jednostka monetarna, mapa, flaga,
hymn, godło
V této kapitole se nejdříve seznámíme s textem zaměřeným na nejdůležitější fakta týkající se
Polska, kultury, zajímavosti či historie a také s novou gramatikou, kterou si posléze procvičíme
v dílčích cvičeních. Následuje pak komunikační část, ve které si ještě jednou procvičíme dané
téma. Na konci kapitoly pak následuje souhrn v podobě testu, který rekapituluje vždy ty
nejzávažnější gramatické jevy. Na další sezení si připravte krátkou prezentaci o Polsku.
97
erb
godło
administrativní členění
podział administracyjny
členství
członkowstwo
exekutiva
władza ustawodawcza
hlava státu
głowa państwa
hlavní město
stolica
hory
góry
hymna
hymn
jih
południe
měna
jednotka monetarna
památky
zabytki
plocha
obszar
politické ústrojí
ustrój polityczny
poluace
ludność
povrch
powierzchnia
premiér
szef rządu
řeka
rzeka
sever
północ
sousedé
sąsiedzi
turistická atrakce
atrakcja turystyczna
úřední jazyk
jazyk urzędowy
vlajka
flaga
východ
wschód
vyznání
wyznanie
západ
zachód
ARTYKUŁ:
Polska
Nazwa oficjalna: RZECZPOSPOLITA POLSKA
Mapa Polski
98
Godło polskie
Flaga polska
Hymn polski
Jeszcze Polska nie zginęła,
Kiedy my żyjemy.
Co nam obca przemoc wzięła,
Szablą odbierzemy.
99
Marsz, marsz, Dąbrowski
Z ziemi włoskiej do Polski,
Za twoim przewodem
Złączym się z narodem.
Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,
Będziem Polakami,
Dał nam przykład Bonaparte,
Jak zwyciężać mamy.
Marsz, marsz, Dąbrowski ...
Jak Czarniecki do Poznania
Po szwedzkim zaborze,
Dla ojczyzny ratowania
Wracał się przez morze.
Marsz, marsz, Dąbrowski...
Mówił ojciec do swej Basi
Cały zapłakany:
„Słuchaj jeno, pono nasi
Biją w tarabany.”
(Józef Wybicki: Mazurek Dąbrowskiego)
100
Polska w statystyce
Język urzędowy: polski
Skrót międzynarodowy: PL
Domena Internetowa: pl
Jednostka monetarna: 1 złoty (PLN) = 100 groszy
Powierzchnia: 312 685 km2
Ludność (2012): 38 533 299
Sąsiedzi: Białoruś, Czechy, Litwa, Niemcy, Rosja, Słowacja, Ukraina
Podział administracyjny: 16 województw, powiaty, gminy
Stolica: Warszawa
Inne miasta: Kraków, Wrocław, Gdańsk, Poznań, Lublin, Katowice
Ustrój polityczny: republika parlamentarna
Władza ustawodawcza: Sejm, Senat
Głowa państwa: prezydent – Bronisław Komorowski
Szef rządu: prezes Rady Ministrów– Donald Tusk
Skład etniczny: Polacy – 98,7 proc., Ukraińcy – 0,6 proc., inni – 0,7 proc.
Wyznania: katolicy – 90 proc., prawosławni – 1,6 proc., protestanci, głównie ewangelicy – 0,4
proc., bez wyznania – 7,45 proc.;
Członkostwo: EU (Unia Europejska), NATO, UN (Organizacja Narodów Zjednoczonych), CBS,
CEFTA, IMF/MFW, UNESCO, UNICEF, WTO, WHO, ISE , OECD
Pytania:
1. Patrząc na mapę Polski proszę wymienić wszystkie kraje sąsiedzkie.
2. Kto jest autorem hymnu polskiego?
3. Ile jest w Polsce województw?
4. Kto jest obecnym prezydentem Polski?
5. Ile obywateli ma Polska?
6. Kto jest obecnym szefem rządu?
7. Jakie wyznanie dominuje w Polsce?
8. Jaka jest jednostka monetarna w Polsce?
9. Oprócz Warszawy, które inne duże miasta znacie w Polsce?
101
GRAMATYKA:
1. Slovosled
Díky poměrně bohatému tvarosloví není slovosled v polských větách
pevně ustálený. Není však úplně volný. Volnost slovosledu omezují slohové a
logické faktory, ne mluvnické a významové. Můžeme totiž říct jak Ojciec czyta
książkę córce, tak i Córce czyta książkę ojciec, a také Książkę czyta ojciec córce,
anebo Córce książkę ojciec czyta, a dokonce i Czyta książkę ojciec córce.
Všechny tyto věty jsou mluvnicky správné, přestože jenom první mimo kontext má neutrální
znění.
2. Sloveso v budoucím čase
V polštině rozlišujeme následující možnosti jak správně vyjádřit budoucnost:
Sloveso být
osoba
1.
2.
3.
jednotné číslo
będ - ę
będzi - esz
będzi - e
Sloveso v nedokonavém vidu
osoba
jednotné číslo / příčestí min.
pro / infinitiv
będę liczył / liczyć
1.
będziesz liczył / liczyć
2.
będzie liczył / liczyć
3.
množné číslo
będzi - emy
będzi – ecie
będ – ą
množné číslo / příčestí min. /
infinitiv
będziemy liczyli / liczyć
będziecie liczyli / liczyć
będzą liczyli / liczyć
Sloveso v dokonavém vidu
osoba
jednotné číslo
1.
2.
3.
policzę
policzysz
policzy
Cvičení:
1. Zopakujte si ještě jednou pravidla slovosledu v polštině.
2. Časujte vybraná slovesa v budoucím čase v polštině.
102
množné číslo / příčestí min. /
infinitiv
policzymy
policzycie
policzą
KONWERSACJA:
Zkuste si najít nějakou zajímavost týkající se Polska, kultury, dějin, hudby, umění či sportu.
Vaše zajímavosti představte ostatním kolegům.
Pisanie:
Napište krátký dopis či email, ve kterém popíšete Vámi zvolenou zajímavost týkající se Polska.
TEST:
1. Vyjádřete v budoucím čase, co budete zítra dělat:
W przyszłym tygodniu wyjeżdżam na urlop, jutro …
1. przygotować adresy i telefony polskich konsulatów i ambasad ……..
2. wykupić ubezpieczenie ……..
3. wziąć ze sobą adresy i numery telefonów bliskich w Polsce ……..
4. aktywować usługę roamingu ……..
5. zabrać karty płatnicze, czeki podróżne i gotówkę ……..
6. zanotować numery kart płatniczych i czeków podróżnych ……..
7. zrobić kserokopie dokumentów, które zabieramy ze sobą ……..
8. sprawdzić datę ważności paszportu ……..
9. mieć ze sobą kilka zdjęć paszportowych ……..
10. być na lotnisku dwie godziny przed odlotem ……..
103
SHRNUTÍ:
V této kapitole jsme se naučili popsat nejdůležitější fakta týkající se Polska, kultury, zajímavosti
či historie včetně osvojení si nezbytné slovní zásoby a také pravidel týkajících se slovosledu a
časování sloves v budoucím čase.
KONTROLNÍ OTÁZKY:
1. Jak se řeknou polsky nejdůležitější fakta týkající se Polska?
2. Jaký je sloveslod v polské větě?
3. Jak se tvoří v polštině tvary sloves v budoucím čase?
DALŠÍ ZDROJE:
104
TEST:
1. Vyjádřete v budoucím čase, co budete zítra dělat:
W przyszłym tygodniu wyjeżdżam na urlop, jutro …
1. przygotuję adresy i telefony polskich konsulatów i ambasad ……..
2. wykupię ubezpieczenie ……..
3. wezmę ze sobą adresy i numery telefonów bliskich w Polsce ……..
4. aktywuję usługę roamingu ……..
5. zabiorę karty płatnicze, czeki podróżne i gotówkę ……..
6. zanotuję numery kart płatniczych i czeków podróżnych ……..
7. zrobię kserokopie dokumentów, które zabieramy ze sobą ……..
8. sprawdzę datę ważności paszportu ……..
9. będę miał ze sobą kilka zdjęć paszportowych ……..
10. będę na lotnisku dwie godziny przed odlotem ……..
105
ZÁVĚR
SLOVO AUTORA:
Tímto jsme se dostali na konec studijní opory. Doufám, že nově získané dovednosti Vám umožní
ještě lépe a suverénně zvládnout nejběžnější komunikační, gramatické a syntaktické situace
v polštině, což je nezbytným předpokladem pro profesionální vystupování na pracovišti či v
cizojazyčné moderní firmě.
106
POUŽITÁ LITERATURA A DALŠÍ ZDROJE
107
PŘÍLOHY
108

Studijní opora Polský jazyk III.

Transkrypt

Podobne dokumenty

cz.12Vitejte - Euroregion Beskidy

Kalendář Silesia

Co gotują gwiazdy sportów zimowych?

kniha_kaple - Obec Rusín

červen - Obec Vendryně