POP Ruszow - Wydział Leśny SGGW
Transkrypt
POP Ruszow - Wydział Leśny SGGW
REGIONALNA DYREKCJA LASÓW PAŃSTWOWYCH WE WROCŁAWIU PLAN URZĄDZENIA LASU dla Nadleśnictwa Ruszów na okres od 1 styczna 2005 r. do 31 grudnia 2014 r. PROGRAM OCHRONY PRZYRODY Program opracowano w Nadleśnictwie Ruszów Autorzy opracowania mgr inŜ. Witold Winkler , Urszula Dubiel Program zaktualizowano w Biurze Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział w Brzegu Program zaktualizował: .................................................................... inŜ. Wacław Dempniak , Arkadiusz Ziarko [email protected] l www.bulig l.pl Sprawdził: Z-ca Dyrektora BUL i GL Oddział w Brzegu .............................................. mgr inŜ. Janusz Bańkowski Akceptuje: Dyrektor BUL i GL Oddział w Brzegu ................................................ mgr inŜ. Edward Jędryszczak BRZEG 2005 r. Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów SPIS TREŚCI SPIS TREŚCI............................................................................................................3 1 WSTĘP......................................................................................................................5 2 CELE PROGRAMU ................................................................................................8 3 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA NADLEŚNICTWA.....................................9 3.1 3.2 3.3 3.4 3.5 3.6 3.7 3.8 INFORMACJE PODSTAWOWE..............................................................................................9 PRZYNALEśNOŚĆ ADMINISTRACYJNA..........................................................................10 POŁOśENIE NADLEŚNICTWA WZGLĘDEM PODZIAŁÓW PRZYRODNICZYCH......11 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA KOMPLEKSÓW LEŚNYCH........................................12 PODZIAŁ HYDROGRAFICZNY............................................................................................14 STRUKTURA KATEGORII OCHRONNOŚCI.......................................................................15 KLIMAT...................................................................................................................................16 OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA TYPÓW SIEDLISKOWYCH I TYPÓW GLEBY.......17 4 FORMY OCHRONY PRZYRODY......................................................................20 4.1 4.2 4.3 4.4 4.5 4.6 4.7 REZERWATY PRZYRODY...................................................................................................20 PARKI KRAJOBRAZOWE.....................................................................................................20 STANOWISKA DOKUMENTACYJNE PRZYRODY NIEOśYWIONEJ...........................21 POMNIKI PRZYRODY...........................................................................................................22 OCHRONA GATUNKOWA ROŚLIN, GRZYBÓW, POROSTÓW I MSZAKÓW..............22 OCHRONA GATUNKOWA ZWIERZĄT..............................................................................95 ISTNIEJĄCE I PROJEKTOWANE OSTOJE ZWIERZĄT..................................................103 5 WALORY PRZYRODNICZO-LEŚNE..............................................................107 5.1 MROWISKA..........................................................................................................................107 5.2 BAGNA..................................................................................................................................108 5.3 CHRONIONE SIEDLISKA PRZYRODNICZE....................................................................108 5.4 GRUNTY PRZEWIDZIANE DO NATURALNEJ SUKCESJI............................................109 5.5 BUDOWA PIONOWA DRZEWOSTANÓW........................................................................110 5.6 POCHODZENIE DRZEWOSTANÓW.................................................................................110 5.7 ZGODNOŚĆ SKŁADU GATUNKOWEGO DRZEWOSTANÓW Z WARUNKAMI SIEDLISKOWYMI..............................................................................................................................111 6 WALORY KULTUROWE..................................................................................114 6.1 KOŚCIOŁY............................................................................................................................114 6.2 CMENTARZE........................................................................................................................114 6.3 MIEJSCA PAMIĘCI..............................................................................................................114 7 WALORY TURYSTYCZNO-REKREACYJNE.................................................115 8 ZAGROśENIA.......................................................................................................116 8.1 8.2 8.3 8.4 8.5 STAN ZDROWOTNY LASÓW.............................................................................................116 ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO.........................................116 STAN ŚRODOWISKA LEŚNEGO.........................................................................................117 ZAGROśENIA OD CZYNNIKÓW BIOTYCZNYCH..........................................................117 BEZPOŚREDNI NEGATYWNY WPŁYW CZŁOWIEKA NA LASY.................................118 9 WYTYCZNE DO ORGANIZACJI GOSPODARSTWA LEŚNEGO, REGULACJI UśYTKOWANIA ZASOBÓW ORAZ WYKONYWANIA PRAC LEŚNYCH ...................................................................................................................120 9.1 OGÓLNE ZAŁOśENIA PROWADZENIA GOSPODARKI LEŚNEJ................................120 9.2 REGULACJA UśYTKOWANIA RĘBNEGO......................................................................121 9.3 WYTYCZNE W SPRAWIE POPRAWY STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO W TRAKCIE WYKONYWANIA PRAC LEŚNYCH...........................................................................121 3 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 10 PLAN DZIAŁAŃ – ZESTAWIENIE PRAC OBJĘTYCH PROGRAMEM OCHRONY PRZYRODY..........................................................................................123 10.1 KSZTAŁTOWANIE STOSUNKÓW WODNYCH..............................................................123 10.2 KSZTAŁTOWANIE STREFY EKOTONOWEJ..................................................................124 10.3 FORMY OCHRONY..............................................................................................................124 10.4 OCHRONA RÓśNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ............................................................125 10.5 OCHRONA FAUNY..............................................................................................................127 10.6 OCHRONA FLORY...............................................................................................................127 10.7 OCHRONA SIEDLISK HYDROGENICZNYCH.................................................................128 10.8 BIOLOGICZNE METODY OCHRONY LASU....................................................................128 10.9 OCHRONA PRZECIWPOśAROWA....................................................................................129 10.10 PROMOCJA I EDUKACJA EKOLOGICZNA....................................................................129 10.11 ROZWÓJ TURYSTYKI I REKREACJI...............................................................................129 11 12 13 14 15 METODYKA........................................................................................................131 DOKUMENTACJA FOTOGRAFICZNA.........................................................132 SYNTETYCZNE MAPY OCHRONY PRZYRODY........................................140 WYKAZ TABEL I RYCIN..................................................................................141 LITERATURA......................................................................................................143 UWAGI..................................................................................................................145 4 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1. WSTĘP Podstawę realizacji ochrony przyrody w Polsce stanowi Ustawa o ochronie przyrody. Wprowadza ona róŜne rodzaje obszarów chronionych oraz określa zasady ich działania. Wspólnie obszary te stanowią krajową sieć ekologiczną. Niezwykle istotną rolę odgrywają w niej ekosystemy leśne z racji swojej wielofunkcyjności i zajmowanej powierzchni. W naszym kraju większość lasów jest własnością Skarbu Państwa, którym zarządza Państwowe Gospodarstwo Leśne Lasy Państwowe. Ustawa o zmianie ustawy o lasach nakłada na Lasy Państwowe obowiązek sporządzania planów urządzania lasu, którego integralną częścią jest Program ochrony przyrody. W nadleśnictwie jako podstawowej jednostce gospodarczej Lasów Państwowych, ochrona jest realizowana w ramach Systemu ochrony przyrody i kształtowania środowiska naturalnego w Lasach Państwowych. W ramach systemu powinna być prowadzona racjonalna gospodarka leśna, która realizuje potrzeby społeczeństwa, jednocześnie zapewnia trwałość lasów i ciągłość uŜytkowania. Nowoczesne leśnictwo w sposób harmonijny równowaŜy realizację zadań gospodarczych z systemem ochrony przyrody i kształtowania środowiska naturalnego. Ochrona przyrody we współczesnym leśnictwie obejmuje: 1. Zabezpieczenie obszarów, obiektów i gatunków objętych róŜnymi formami ochrony przyrody, będących w zarządzie Lasów Państwowych 2. Dbałość o pozaprodukcyjne funkcje lasu 3. Racjonalna gospodarka leśna, która realizując potrzeby społeczeństwa: a) zapewnia trwałość lasów i ciągłość dostarczania surowców leśnych, b) w miarę moŜliwości prowadzi do zwiększania lesistości kraju, c) dba o zachowanie bogactwa naturalnego rodzimej przyrody, d) łączy leśnictwo z zagadnieniami szeroko pojmowanego kształtowania środowiska przyrodniczego (w tym krajobrazu), 4. Propagowanie idei ochrony przyrody oraz roli lasów i leśnictwa w aspekcie gospodarczym i społecznym 5. Ograniczanie negatywnego wpływu na lasy źródeł zagroŜenia znajdujących się poza obszarami leśnymi. System ochrony przyrody i kształtowania środowiska naturalnego w Lasach Państwowych wynika z dominujących funkcji lasów i realizowany jest poprzez: 1. Szczególne formy ochrony, na które składają się: - parki narodowe – jest to najwaŜniejsza forma ochrony przyrody, o powierzchni nie mniejszej niŜ 1000 ha. Obejmują jeden lub więcej ekosystemów mało lub wcale przekształconych uŜytkowaniem i działalnością człowieka, na którym świat roślin, zwierząt oraz przyroda nieoŜywiona, wyróŜnia się pięknem, bogactwem i oryginalnością krajobrazu. Parki te spełniają funkcje naukowe, edukacyjne, turystyczne, kulturowe, ale ochrona przyrody ma pierwszeństwo przed innymi funkcjami. Tworzone są rozporządzeniami Rady Ministrów. - reze rwaty przyrody- obejmują zachowane w stanie naturalnym lub mało zmienionym ekosystemy w tym siedliska przyrodnicze, a takŜe gatunki elementy biotopów, mające istotną wartość naukową, przyrodniczą, kulturową bądź krajobrazową. Mają dokładnie określone granice, a 5 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 2. ochrona przyrody moŜe być w nich ścisła lub częściowa. Tworzone są rozporządzeniem wojewody. - parki krajobrazowe – obszary chronione ze względu na wartości przyrodnicze, historyczne i kulturowe, a ich zadaniem jest popularyzacja i rozpowszechnianie tych wartości w warunkach zrównowaŜonego rozwoju. Tworzone rozporządzeniem wojewody po uzgodnieniu z właściwymi miejscowo organami zainteresowanych jednostek samorządu terytorialnego, - obszary chronionego krajobrazu – to wyróŜniające się krajobrazowo tereny o zróŜnicowanych ekosystemach, wartościowe szczególnie ze względu na moŜliwość zaspokajania potrzeb związanych z masową turystyką i wypoczynkiem, lub istniejące i odtwarzane korytarze ekologiczne. Tworzone rozporządzeniem wojewody lub uchwałą samorządu lokalnego, - ochrona gatunkowa – to działania w celu zabezpieczenia dziko występujących roślin i zwierząt oraz ich siedlisk, a w szczególności gatunków rzadkich, endemicznych(występujących tylko na danym obszarze), podatnych na zagroŜenia i zagroŜonych wyginięciem oraz objętych ochroną na podstawie umów międzynarodowych, jak teŜ zachowania róŜnorodności gatunkowej i genetycznej. Wprowadzana rozporządzeniem Ministra Ochrony Środowiska lub wojewody, - pomniki przyrody – pojedyncze twory przyrody Ŝywej i nieoŜywionej lub ich skupienia o szczególnej wartości naukowej, kulturowej, historycznej i krajobrazowej. Muszą odznaczać się indywidualnymi cechami, wyróŜniającymi je spośród innych tworów; mogą to być np. sędziwe drzewa i krzewy, źródła i wodospady, wywierzyska, skałki, jary, głazy narzutowe, jaskinie. Wprowadzane rozporządzeniem wojewody lub uchwałą rady jednostki samorządu lokalnego, - stanowiska dokume ntacyjne przyrody – waŜne pod względem naukowym i dydaktycznym miejsca występowania formacji geologicznych, nagromadzeń skamieniałości lub tworów mineralnych oraz fragmenty eksploatowanych i nieczynnych wyrobisk powierzchniowych i podziemnych. Wprowadzane rozporządzeniem wojewody lub uchwałą rady jednostki samorządu lokalnego, - uŜytki ekologiczne – zasługujące na ochronę pozostałości ekosystemów, mające znaczenie dla zachowania unikatowych zasobów genowych i typów środowisk. Mogą to być naturalne zbiorniki wodne, śródpolne i śródleśne oczka wodne, kępy drzew i krzewów, bagna, torfowiska, wydmy, płaty nie uŜytkowanej roślinności starorzecza, wychodnie skalne, skarpy, kamieńce oraz stanowiska rzadkich i chronionych gatunków roślin i zwierząt, w tym takŜe miejsca ich sezonowego przebywania i rozrodu. Wprowadzane rozporządzeniem wojewody lub uchwałą rady jednostki samorządu lokalnego i uwzględnione w miejscowym planie zagospodarowania przestrzennego. - zespoły przyrodniczo-krajobrazowe – wyznacza się w celu ochrony wyjątkowo cennych fragmentów krajobrazu naturalnego i kulturowego (zmienionego przez człowieka), dla zachowania wartości estetycznych. Wprowadzane rozporządzeniem wojewody lub uchwałą rady jednostki samorządu terytorialnego. Lasy ochronne ogólnego przeznaczenia, do których naleŜą lasy: glebochronne w strefie górnej granicy lasu, glebochronne, wodochronne, stanowiące cenne fragmenty rodzimej przyrody – w tym projektowane rezerwaty i ostoje zwierząt chronionych. 6 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 3. 4. 5. 6. 7. Lasy ochronne specjalnego przeznaczenia, do których zalicza się lasy doświadczalne, wyłączone drzewostany nasienne, lasy uzdrowiskowe, lasy obronne, lasy w najbliŜszym otoczeniu ośrodków wypoczynkowych. Pozostałe lasy ochronne: ochronne uszkodzone przez przemysł, ochronne wokół miast, ochronne w miastach. Lasy wielofunkcyjne (gospodarcze). Plantacje. Kształtowanie i ochronę środowiska przyrodniczego, co realizowane jest poprzez: inwestycje proekologiczne, mniej uciąŜliwe formy ogrzewania budynków w osadach i osiedlach, oczyszczalnie ścieków, małą retencję wodną itd. Nową formę ochrony przyrody, wprowadzoną ustawą o ochronie przyrody z dnia 06.04.2004r. Są obszary Natura 2000, na które będą się składać: - obszary specjalnej ochrony (OSO) dla gatunków ptaków wymienionych w załączniku do I Dyrektywy’ - specjalne obszary ochrony (SOO) dla siedlisk przyrodniczych oraz siedlisk gatunków zwierząt i roślinwymienionych w załącznikach I i II Dyrektywy. Ta forma ochrony obecnie nie występuje na terenie nadleśnicrwa. Program Ochrony Przyrody Nadleśnictwa Ruszów zaktualizowano w Biurze Urządzania Lasu i Geodezji Leśnej Oddział Brzeg zgodnie z obowiązującą instrukcją urządzania lasu stanowiącą Załącznik do Zarządzenia nr 43 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 18 kwietnia 2003 r. 7 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 2. CELE PROGRAMU Program ochrony przyrody w nadleśnictwie sporządzony jest w celu: 1. poprawy warunków ochrony i w miarę moŜliwości wzbogacania zasobów przyrodniczych ekosystemów leśnych, a w szczególności zachowania róŜnorodności biologicznej na wszystkich poziomach organizacji (genowych, gatunkowych, populacyjnych, ekosystemowych i krajobrazowych), 2. zinwentaryzowania i zobrazowania bogactwa walorów przyrodniczych oraz zagroŜeń przyrody nadleśnictwa (głównie ekosystemów leśnych) na tle regionu i kraju, 3. ustalenia hierarchii grup funkcji poszczególnych (całych lub części kompleksów leśnych, 4. wskazania kolejnych obiektów do objęcia szczególnymi formami ochrony i wstępnego określenia przedmiotów oraz celów i metod ich ochrony, 5. doskonalenia gospodarki leśnej i sprawowania ochrony przyrody z pełnym wykorzystaniem prac glebowo-siedliskowych, 6. preferowania technologii prac leśnych przyjaznych dla środowiska przyrodniczego, 7. uświadomienia wszystkim grupom społeczeństwa obecnych i potencjalnych zagroŜeń lasów oraz środowiska przyrodniczego, 8. umoŜliwienia w przyszłości wykonania szeregu analiz porównawczych dotyczących zmian stanu i środowiska przyrodniczego, 9. ochrony zabytków kultury materialnej w lasach, 10. pracowania propozycji do planów zagospodarowania przestrzennego. 8 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 3. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA NADLEŚNICTWA 3.1. INFORMACJE PODSTAWOWE Według stanu na 01.01.2005 r. nadleśnictwo Ruszów składa się z dwóch obrębów leśnych i 10 leśnictw: I – Ruszów 1 – Cisy 2 – Jagodzin 3 – Poświętne 4 – Ziębina II – Polana 5 – Dębówek 6 – Dzików 7 – Głuszec 8 – Toporów 9 – Modrzew 10 – Okrąglica RYC 1. Podział na leśnictwa Gozdnica Okrąglica Ziębina Poświętne Dębówek Ruszów Modrzew Głuszec Cisy Jagodzin Parowa Dzików Toporów 9 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 3.2. PRZYNALEśNOŚĆ ADMINISTRACYJNA RYC 2. Zasięg nadleśnictwa Na mocy ustawy z dn. 24.07.1998r. o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa z dniem 01.01.1999r. tereny będące w zarządzie Nadleśnictwa Ruszów weszły w całości w skład województwa dolnośląskiego. 10 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów TAB 1. Nadleśnictwo Ruszów na tle trójstopniowego podziału administracyjnego Polski. Obręb leśny Województwo Powiat Gmina Nadleśnictwo Ruszów Polana 1 2 3 4 5 bolesławiecki Osiecznica 678,3365 Węgliniec 6196,6544 6 678,3365 10380,0350 16576,6894 585,6700 585,6700 6196,6544 10965,7050 17162,3594 razem województwo 6874,9909 10965,7050 17840,6959 Ogółem nadleśnictwo 6874,9909 10965,7050 17840,6959 dolnośląskie zgorzelecki Pieńsk razem powiat zgorzelecki współwłasność Skarbu Państwa i osób fizycznych Osiecznica 1,1607 Węgliniec Ogółem współwłasność 1,1607 1,1607 1,8720 1,8720 1,8720 3,0327 3.3. POŁOśENIE NADLEŚNICTWA WZGLĘDEM PODZIAŁÓW PRZYRODNICZYCH Lasy Nadleśnictwa Ruszów wg rejonizacji przyjętej w „Regionalizacji przyrodniczo – leśnej na podstawach ekologiczno – fizjograficznych „ (PWRiL Warszawa 1990 r ) znajdują się w całości w V - Śląskiej Krainie Przyrodniczo – Leśnej, w 1 Dzielnicy Równiny Dolnośląskiej, mezoregionie Borów Dolnośląskich. Obszar Nadleśnictwa ma charakter typowo nizinny o terenie równym, z lokalnymi niewielkimi wzniesieniami i zagłębieniami terenu. Wysokość nad poziom morza waha się w granicach 140 – 180 m.n.p.m. Tereny Nadleśnictwa połoŜone są w Dorzeczu Nysy ŁuŜyckiej oraz w dorzeczach lewych dopływów Bobru - Czernej Małej i Czernej Wielkiej. Pod względem podziału fizyczno-geograficznego lasy nadleśnictwa Ruszów połoŜone są w następujących jednostkach fizyczno-geograficznych Polski (Kandracki 2000) Obszar Europa Zachodnia Podobszar 3 - Pozaalpejska Europa Zachodnia Strefa Lasów Mieszanych Prowincja 31 – NiŜ Środkowoeuropejski Podprowincja 317 – Niziny Sasko-ŁuŜyckie Makroregion 317.7 – Nizina Śląsko- ŁuŜycka Mezoregion 317.74 – Bory Dolnośląskie 11 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Pod względem podziału geobotanicznego lasy nadleśnictwa Ruszów połoŜone są w następujących jednostkach geobotanicznych (Szafer 1972) Państwo Holarktyka Obszar Euro – Syberyjski Prowincja NiŜowo - WyŜynna, Środkowoeuropejska Dział A – Bałtycki Poddział Poddział A3 - Pas Kotlin Podgórskich Kraina 11 – Kotlina Śląska Okręg b – Borów Dolnośląskich 3.4. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA KOMPLEKSÓW LEŚNYCH Kompleksy leśne w obydwu obrębach leśnych: Ruszów i Polana, zostały policzone w oparciu o mapę numeryczną. Za kompleksy uznano grunty zwartych powierzchni leśnych będące w zarządzie Nadleśnictwa, oddzielone od pozostałych gruntami innych kategorii bądź rozgraniczone naturalnymi granicami np. szerokich rzek. Kompleksy leśne nadleśnictwa Ruszów z kompleksami nadleśnictw Pieńsk, Węgliniec, Świętoszów, śagań i Wymiarki tworząc jeden zwarty kompleks leśny pod nazwą „Puszcza Zgorzelecko-Osiecznicka”, która stanowi fragment Borów Dolnośląskich. Jest to rozległa piaszczysta równina pomiędzy rzekami: Nysą ŁuŜycką, Kwisą, Bobrem i Szprotawą. Porasta ją największy w Polsce kompleks borów sosnowych. Lasy nadleśnictwa są usytuowane w 57 kompleksach i charakteryzują się duŜą zwartością i połoŜoniem poza zasięgiem duŜych aglomeracji miejskich. Kompleksy mniejsze niŜ 2000 ha stanowią tylko 2 % całego areału nadleśnictwa i są nieznacznie oddalone od głównego kompleksu. 12 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów RYC 3. Rozmieszczenie kompleksów leśnych nadleśnictwa Gozdnica I - RUSZÓW Ruszów II - POLANA Parowa TAB 2. Kompleksy leśne Nadleśnictwa Ruszów Wielkość kompleksu [ha] Liczba kompleksów Łączna powierzchnia [ha] OBRĘB RUSZÓW do 1,00 16 5,97 1,01 – 5,00 7 12,34 5,01 – 20,00 2 14,47 20,01 – 100,00 3 161,31 powyŜej 2000,00 1 6681,04 Ogółem 29 6875,13 100,01 – 500,00 500,01 – 2000,00 OBRĘB POLANA 13 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Liczba kompleksów Łączna powierzchnia [ha] do 1,00 18 6,95 1,01 – 5,00 3 6,93 5,01 – 20,00 5 44,37 20,01 – 100,00 1 22,22 powyŜej 2000,00 1 10885,26 Ogółem 28 10965,73 Wielkość kompleksu [ha] 100,01 – 500,00 500,01 – 2000,00 NADLEŚNICTWO RUSZÓW do 1,00 34 12,92 1,01 – 5,00 10 19,27 5,01 – 20,00 7 58,84 20,01 – 100,00 4 183,53 powyŜej 2000,00 2 17569,46 Łącznie 57 17840,86 100,01 – 500,00 500,01 – 2000,00 3.5. PODZIAŁ HYDROGRAFICZNY Według „Podziału hydrograficznego Polski” cały obszar nadleśnictwa naleŜy do zlewni Odry. Przez teren Nadleśnictwa Ruszów przepływają następujące cieki wodne: NYSA ŁUśYCKA zlewnia II rzędu poprzez zlewnie II rzędu – rzeki Bóbr CZERNA WIELKA zlewnia III rzędu Ziębina zlewnia IV rzędu Czerna Mała zlewnia IV rzędu Gumnica Nysa ŁuŜycka wypływa z południowo zachodnich Gór Izerskich, w rezerwacie przyrody na terenie Czech. Rzeka zbiera wody z obszaru 4297 km2 i odprowadza do Odry w 542,4 km jej 14 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów lewego brzegu. Długość Nysy wynosi 251,6 km. Górny odcinek o długości 53,8 km i powierzchni zlewni 357,3 km2 znajduje się na terenie Czech. Od km 197,8 Nysa ŁuŜycka jest rzeką graniczną Polski i Niemiec. Czerna Wielka – (Czarna) Bierze początek na wysokości ok. 270 m n.p.m. na Pogórzu Izerskim. Zlewnię tej rzeki charakteryzuje gęsta i dobrze rozwinięta sieć wodna. Jest rzeką graniczna nadleśnictwa i wraz z licznymi dopływami w istotny sposób kształtuje warunki wodne na duŜym jego obszarze. Czerna Mała – wypływa na Pogórzu Izerskim, zlewnia zbudowana jest z piasków akumulacji lodowcowej. Ziębina – sieć wodna rzeki jest zawikłana. Na obszarze jej zlewni istnieje gęsta sieć cieków naturalnych i rowów oraz kompleks stawów. Ocena jakości wód oparta na wskaźnikach hydrobiologicznych wykazała, Ŝe wody Nysy ŁuŜyckiej odpowiadają II klasie czystości, z uwagi na zwiększoną wartość wskaźnika saprobowości. Ocena jakości wód według stanu sanitarnego wykazała, Ŝe wody Nysy ŁuŜyckiej w granicach nadleśnictwa nie odpowiadały normom z uwagi na znaczne ilości bakterii grupy coli typu fekalnego. Czystość wód Czernej Wielkiej, Czernej Małej i Ziębiny nie jest znana, gdyŜ są to małe rzeki, nie mające większego znaczenia gospodarczego. Na podstawie gospodarczych badań przyjmuje się, Ŝe cieki te na terenie nadleśnictwa Ruszów mają II lub III klasę czystości. 3.6. STRUKTURA KATEGORII OCHRONNOŚCI Aktualnie obowiązuje Zarządzenie nr 270 Ministra Ochrony Środowiska, Zasobów Naturalnych i Leśnictwa z dnia 28 grudnia 1995 roku w sprawie uznania za ochronne lasów, stanowiących własność Skarbu Państwa, będących w zarządzie państwowego Gospodarstwa Leśnego Lasy Państwowe Nadleśnictwa Ruszów. Lasy Nadleśnictwa moŜna podzielić pod względem pełnionych funkcji na cztery podstawowe funkcje : 1.Lasy ochronne ogólnego prze znaczenia - lasy wodochronne , glebochronne , ostoje zwierząt podlegających ochronie gatunkowej 2.Lasy ochronne specjalnego przeznacze nia - drzewostany nasienne wyłączone 3. Pozostałe lasy ochronne - przeznaczone do masowego wypoczynku w otoczeniu zbiornika wodnego w Klikowie ( oddziały 1 , 5 ). 4.Lasy gospodarcze /wielofunkcyjne/ - lasy nie uznane za ochronne. 15 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów TAB 3. Podział na grupy lasu i kategorie ochronności Kategoria ochronności Obr.Ruszów 1 Obr. Polana Nadleśnictwo 2 3 4 2244,75 3287,68 5532,43 23,49 23,49 Lasy wodochronne + ostoje zwierzątchronionych 1305,63 1305,63 Lasy stanowiące ostoje zwierząt chronionych 184,60 184,60 Lasy w II strefie uszkodzeń przemysłowych 939,82 939,82 Lasy w II strefie uszkodzeń przemysł. + glebochronne 97,28 97,28 Lasy w II strefie uszkodzeń przemysł. + wodochronne 307,76 307,76 Lasy w II strefie uszkodzeń przemysł. + GPW 285,06 285,06 25,94 25,94 55,72 55,72 79,99 79,99 134,74 134,74 22,15 22,15 Lasy wodochronne Lasy stanowiące d-stany nasienne Lasy w II strefie uszkodzeń przemysł. + ostoje zwierząt chronionych Lasy w II strefie uszkodzeń przemysł. + ostoje zwierząt chronionych + GPW Lasy w II strefie uszkodzeń przemysł. + wodochronne + ostoje zwierząt chronionych Lasy w II strefie uszkodzeń przemysł. + wodochronne + GPW Lasy w II strefie uszkodzeń przemysł. + wodochronne + GPW + ostoje zwierząt chronionych Razem lasy ochronne 2244,75 6749,86 8994,61 Lasy gospodarcze 3983,26 3535,21 7518,47 6228,01 10285,07 16513,08 Ogółem 3.7. KLIMAT Zgodnie z regionalizacją klimatyczną Wiszniewskiego i Chełchowskiego obszar nadleśnictwa połoŜony jest w regionie Lubusko-Dolnośląskim. Region ten oznacza się duŜą zmiennością klimatyczną oraz cechami klimatu oceanicznego charakteryzującego się łagodnymi i krótkimi zimami. Najcieplejszym miesiącem jest lipic, najzimniejszym styczeń. Najbardziej deszczowymi miesiącami są miesiące letnie: czerwiec i lipiec, a najmniejsze opady przypadają na luty. Przeciętna liczba dni w roku z szatą śnieŜną wynosi około 40 dni. Długość okresu wegetacyjnego od końca marca do pierwszej dekady listopada wynosi 220 dni i jest zbliŜony do wartości maksymalnych w kraju. Na terenie nadlęśnictwa dominują wiatry z kierunku zachodniego i południowo-zachodniego. Klimat został szczegółowo omówiony w elaboracie. 16 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów TAB 4. Dane dla stacji meteorologicznej w Legnicy Czynniki meteorologiczne Wartość średnia roczna temperatura 8,9 o C średnia temperatura stycznia -3,2 o C średnia temperatura lipca 19,1 o C średnia roczna suma opadów 548 mm średnia roczna suma opadów okresu wegetacyjnego 338 mm długość okresu wegetacyjnego 210 – 220 początek fenologicznej wiosny 25.04 – 05.05 początek fenologicznej jesieni 05.09 – 10.09 3.8. OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA TYPÓW SIEDLISKOWYCH I TYPÓW GLEB Nadleśnictwo Ruszów posiada opracowanie glebowo-siedliskowe wykonane przez BULiGL Oddz. w Brzegu według stanu na dzień 01.10.1979 r. Opracowanie to w chwili obecnej z uwagi na znowelizowaną Klasyfikację gleb leśnych Polski (CILP 2000) oraz nową Instrukcję urządzania lasu, stanowiącej załącznik do Zarządzenia nr 43 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 18 kwietnia 2003 r. ma ograniczoną przydatność, dlatego w IV rewizji planu urządzenia lasu Nadleśnictwa Ruszów dokonano korekty typów i podtypów gleb oraz typów siedliskowych lasu. Dominują tutaj, tak jak w całych Borach Dolnośląskich siedliska borowe, które zajmują ponad 90 % areału nadleśnictwa. Bory świeŜe, zaliczane do zespołu Leucobryo-Pinetum, porośnięte głownie sosną z mniejszą lub większą domieszką brzozy zajmują ponad 41 % powierzchni nadleśnictwa. Najpospolitszymi roślinami występujacymi w runie borów świeŜych są: borówka czarna i brusznica, śmiałek pogięty oraz wrzos zwyczajny. Bory wilgotne i mieszane wilgotne występują na piaszczystych glebach z wyŜszym poziomem wód gruntowych zajmują około 44 % powierzchni nadleśnictwa. W drzewostanie sosnowym występuje wiekszy udział brzozy, a w runie dominuje trzęślica modra (zespół Molinio-Pinetum). Na podłoŜu rosną torfowce, a niekiedy widłaki. Bory bagienne (zespół Vaccinio uliginosi-Pinetum) występują nielicznie, a typowymi roślinami są w nich bagno zwyczajne, Ŝurawina błotna i trzęślica modra. Udział powierzchniowy typów siedliskowych lasu przedstawiono w poniŜszej tabeli. 17 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów TAB 5. Typy siedliskowe lasu Typy siedliskowe Powierzchnia [ha] Bb BMb BMśw BMw Bs Bśw Bw Lł LMśw LMw Lśw Lw Ol 5,46 79,75 1265,77 4652,21 104,66 6837,52 2571,27 106,18 256,09 505,79 28,33 7,88 92,17 RYC 4. Procentowy udział typów siedliskowych Lw 0,05% Lśw 0,17% LMw 3,06% Ol 0,56% BMb 0,48% LMśw 1,55% Bb 0,03% Lł 0,64% BMśw 7,66% Bw 15,57% BMw 28,17% Bśw 41,41% Bs 0,63% W nadleśnictwie wyróŜniono 12 typów i 27 podtypy gleb. Największy udział mają gleby bielicowe – 83,64 % z silnie wykształconą próchnicą typu mor. Na powierzchni mineralnej gleb bielicowych gromadzi się zawsze kilkunastocentymetrowa warstwa kwaśnej substancji organicznej barwy brunatnoszarej, zasobnej w trudno rozkładające się resztki organiczne. Bielicowaniu gleb, oprócz klimatu umiarkowanego, sprzyja środowisko lasów iglastych oraz podłoŜe utworów polodowcowych (piasków, Ŝwirów). Pozostałe typy gleb zajmują niewielki procent powierzchni nadleśnictwa, ale znacznie urozmaicają teren i są bardzo cenne dla środowiska. W poniŜszej tabeli przedstawiono powierzchniowy udział typów i podtypów gleb. 18 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów TAB 6. Typy i podtypy gleby Typy gleby Gleby kulturoziemne Gleby bielicowe Podtypy Powierzchnia gleby [ha] AK 2,05 B 89,41 Bg ms 80,35 Bgw 3412,13 Blw 532,97 Bw 9720,14 RYC 5. Procentowy udział typów gleby gleby murszowe 0,21% 13834,20 Gleby brunatne BRb 110,7 BRk 2,87 113,57 Czarne ziemie Gleby gruntowoglejowe CZms 2,69 Gms 192,87 Gt 109,89 Gts 23,97 Gw 412,03 738,76 Mady rzeczne MDbr 40,05 MDw 68,62 gleby murszowate 5,71% mady rzeczne 0,66% gleby gruntowoglejowe 4,47% czarne ziemie 0,02% gleby opadowoglejowe 3,17% gleby płowe 0,56% gleby rdzawe 0,83% gleby kulturoyiemne 0,01% gleby torfowe 0,05% gleby brunatne 0,69% 108,67 Gleby murszowate MRm 902,10 MRms 23,73 MRw 17,97 gleby bielicowe 83,64% 943,80 Gleby murszowe Mt 35,53 Gleby opadowoglejowe OGw 523,95 P 1,31 Pb 60,19 Pw 3,32 Gleby pł owe 64,82 Gleby rdzawe RDb 92,09 RDbr 0,94 RDw 44,44 137,47 Gleby torfowe Tp 7,57 19 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 4. FORMY OCHRONY PRZYRODY – istniejące, projektowane i proponowane Współczesna ochrona przyrody łącząc historycznie wykształcone kierunki, konserwatorski, biocenotyczny i planistyczny, dąŜy zarówno da ochrony określonych terenów lub tworów przyrody jak i ochrony zasobów i sił produkcyjnych przyrody oraz stawia przed sobą następujące cele: ochronę terenów i tworów przyrody o wysokich walorach przyrodniczych, zachowanie ciągłości procesów ekologicznych i trwałości puli genowej roślin i zwierząt oraz zdolności samoregulacyjnych przyrody na całym obszarze kraju. Ochronę przyrody moŜna podzielić na dwa rodzaje: ochronę in situ – w naturalnym miejscu występowania osobnika lub populacji, są to drzewa pomnikowe, drzewa doborowe, drzewostany nasienne, rezerwaty przyrody itd., oraz ochronę ex situ – poza naturalnymi miejscami występowania poszczególnego osobnika czy populacji, są to ogrody botaniczne, arboreta, archiwa klonów, proweniencyjne powierzchnie doświadczalne, drzewa elitarne, banki genów itd. 4.1. REZERWATY PRZYRODY Na terenie nadleśnictwa Ruszów ta forma ochrony przyrody nie występuje ale jest propozycja utworzenia rezerwatu przyrody z odkrywki ze „Stanowiskiem roślinności plioceńskiej”. Stanowisko to zostało opisane w dalszej części programu ochrony przyrody. 4.2. PARKI KRAJOBRAZOWE Na terenie nadleśnictwa Ruszów nie ma parków krajobrazowych i nie projektuje się ich powstania. 20 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 4.3. STANOWISKA DOKUMENTACYJNE PRZYRODY NIEOśYWIONEJ Na terenie nadleśnictwa występuje jedno stanowisko przyrody nieoŜywionej znajdujące się w leśnictwie Okrąglica w oddziale 105o. Odkrywka ta jest unikalnym w Polsce i jednym z nielicznych w Europie stanowisk liściowej, nasiennej i pyłkowej flory plioceńskiej i jedynym stanowiskiem w Polsce flory górnoplioceńskiej. Od 1965 roku prowadzone są badania naukowe tego stanowiska. Ze względu na wyjątkowo dobrze zachowane szczątki florystyczne, a takŜe typowe wykształcenie serii geologicznych w odkrywce, których datowanie umoŜliwiła omawiana flora, stanowisko to ma znaczenie nie tylko dla paleobotaników ale równieŜ dla botaników, geologów i geografów. W sąsiedztwie odkrywki wysytępują rzadkie i podlegające ochronie rośliny jak: rosiczka okrągłolistna i bagno zwyczajne. Obszar ten wskazany jest do utworzenia rezerwatu przyrody. 4.4. POMNIKI PRZYRODY Na terenie zasięgu terytorialnego nadleśnictwa brak jest projektowanych pomników przyrody, znajdują się natomiast zarejestrowane przez Wojewódzkiego Konserwatora Przyrody pomniki przyrody, których wykaz podaje się w tabeli poniŜej. TAB 7. Pomniki przyrody w zasięgu nadle ś nictwa Ruszów Lp. Gatunek drzewa Nr rejestr. Lokalizacja 1 Aleja lipowa 95 szt Lp, 1 szt Gb, 1 szt Db 491 w. Prędocice działka 2/3 2 Buk zwyczajny 120 w. Ruszów ul. Zgorzelecka 2 3 Tulipanowiec amerykański 121 w. Jagodzin (koło szkoły) 4 Dąb szypułkowy 165 w. Ruszów ul. Kantowicza 5 Dąb szypułkowy 338 w. Polana nr 19 6 Wiąz szypułkowy 339 w. Polana przy drodze 7 Dąb szypułkowy 340 w. Polana oddz. 153 o 8 Buk zwyczajny 341 w. Kościelna Wieś 9 Cis pospolity szt. 2 76 w. Parowa obok leśniczówki 21 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 4.5. OCHRONA GATUNKOWA ROŚLIN, GRZYBÓW, POROSTÓW I MSZAKÓW Ochrona gatunkowa ma na celu zapewnienie przetrwania i właściwego stanu ochrony dziko wystęujących roślin, zwierząt i grzybów oraz ich siedlisk, gatunków rzadko występujących, edemicznych, podatnych na zagroŜenia i zagroŜonych wyginięciem oraz objętych ochroną na podstawie umów międzynarodowych, a takŜe zachowanie róŜnorodności gatunkowej i genetycznej. Lista gatunków roślin występujacych w zasięgu nadleśnictwa Ruszów została sporządzona przez Klub Przyrodników ze Świebodzina. Zestawienie gatunków chronionych, zagroŜonych i rzadkich zostało zaktualizowane na podstawie danych zebranych w trakcie prac terenowych dla celów opracowania i realizacji planu urządzenia lasu. Stwierdzono występowanie 26 gatunków podlegających ochronie ścisłej (roślin, grzybów i porostów) oraz 4 chronionych częściowo. 22 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów TAB 8. Lista gatunków roślin występujących na terenie Nadleśnictwa Ruszów wg listy Klubu Przyrodników GATUNEK (nazwa łacińska) Abies alba AUTOR nazwy łacińskiej Miller Polska nazwa gatunku RODZINA Jodła pospolita, jodła biała PINACEAE Jodła jednobarwna, jodła kalifornijska PINACEAE Abies concolor Lindl. ex Hildebr. Acer campestre Acer negundo L. L. Klon polny, paklon Klon jesionolistny ACERACEAE ACERACEAE Acer platanoides L. Klon pospolity, klon zwyczajny ACERACEAE Klon jawor, jawor Krwawnik wierzbolistny ACERACEAE COMPOSITAE Krwawnik kichawiec COMPOSITAE Acer pseudoplatanus Achillea cartilaginea Achillea ptarmica Acinos arvensis Aconitum variegatum Acorus calamus Actaea spicata Adenophora liliifolia Adonis vernalis Aegilops speltoides var.ligusticum Aegopodium podagraria L. Ledeb. L. (Lam.) Dandy L. L. L. (L.) Ledeb. ex A.DC. L. (Bert.) A. et Gr. L. Tatarak zwyczajny LABIATAE RANUNCULACEAE ARACEAE Czerniec gronkowy Dzwonecznik wonny RANUNCULACEAE CAMPANULACEAE Miłek wiosenny RANUNCULACEAE Egilops orkiszowaty Podagrycznik pospolity, śnitka GRAMINEAE UMBELLIFERAE Kasztanowiec zwyczajny, kasztanowiec biały HIPPOCASTANACEAE Aesculus x carnea (A.hippocastanum x A.pavia) Agrimonia eupatoria Hayne L. Kasztanowiec czerwony Rzepik pospolity HIPPOCASTANACEAE ROSACEAE Agrimonia procera Wallr. Rzepik wonny ROSACEAE Agrostis canina Agrostis capillaris L. L. Mietlica psia Mielica pospolita, mietliczka GRAMINEAE GRAMINEAE Agrostis gigantea Roth Mielica olbrzymia, mietlica biaława, perzówka GRAMINEAE Mietlica rozłogowa Mietlica piaskowa GRAMINEAE GRAMINEAE Aesculus hippocastanum Agrostis stolonifera Agrostis vinealis L. Czyścica drobnokwiatowa Tojad pstry L. Schreber Aira caryophyllea L. Śmiałka goździkowa GRAMINEAE Aira praecox Ajuga genevensis L. L. Śmiałka wczesna Dąbrówka kosmata, dąbrówka genewska GRAMINEAE LABIATAE Ajuga pyramidalis L. Dąbrówka pyramidalna LABIATAE Ajuga reptans Alchemilla glabra L. Neygenf. Dąbrówka rozłogowa Przywrotnik prawie nagi LABIATAE ROSACEAE ROSACEAE Alchemilla glaucescens Wallr. Przywrotnik kosmaty Alchemilla xanthochlora Alisma gramineum Rothm. Lej. Przywrotnik Ŝółtawozielony śabieniec trawolistny ROSACEAE ALISMATACEA śabieniec lancetowaty ALISMATACEA śabieniec babka-wodna ALISMATACEA Alisma lanceolatum Alisma plantago-aquatica With. L. 23 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) Alliaria petiolata AUTOR nazwy łacińskiej (Bieb.) Cav. et Grande Polska nazwa gatunku Czosnaczek pospolity RODZINA CRUCIFERAE Allium angulosum L. Czosnek kątowy LILIACEAE Allium carinatum Allium oleraceum L. L. Czosnek grzebieniasty Czosnek zielonawy LILIACEAE LILIACEAE Czosnek węŜowy LILIACEAE (Fries) Holub L. Czosnek skalny Czosnek główkowaty LILIACEAE LILIACEAE Allium ursinum L. Czosnek niedźwiedzi LILIACEAE Allium vineale Alnus glutinosa L. (L.) Gaertner Czosnek winnicowy Olsza czarna LILIACEAE BETULACEAE Alnus incana (L.) Moench Olsza szara BETULACEAE Allium scorodoprasum Allium senescens subsp.montanum Allium sphaerocephalon Alopecurus aequalis Alopecurus geniculatus L. Sobl. L. Alopecurus pratensis L. Alyssum alyssoides Alyssum montanum (L.) L. L. Amaranthus albus L. Amaranthus caudatus Amaranthus chlorostachys L. Willd. Amaranthus dinteri Schinz Amaranthus lividus Amaranthus retroflexus Amaranthus tricolor Amelanchier canadensis Amelanchier spicata Ammophila arenaria L. L. L. Wyczyniec czerwonoŜółty Wyczyniec kolankowaty Wyczyniec łąkowy GRAMINEAE Smagliczka kielichowata Smagliczka pagórkowa CRUCIFERAE CRUCIFERAE Szarłat biały AMARANTHACEAE Szarłat zwisły Szarłat zielony AMARANTHACEAE AMARANTHACEAE Szarłat Dintera AMARANTHACEAE Szarłat tępolistny Szarłat szostki AMARANTHACEAE AMARANTHACEAE Szarłat trójbarwny AMARANTHACEAE (L.) Med.. (Lam.) C.Koch Świdośliwa kanadyjska Świdośliwa kłosowa (L.) Link Piaskownica zwyczajna Anagallis arvensis Anagallis minima L. (L.) E.H.L.Krause Anchusa arvensis (L.) M.B. GRAMINEAE GRAMINEAE Kurzyślad polny Kurzyślad maleńki, niedośpiałek maleńki ROSACEAE ROSACEAE GRAMINEAE PRIMULACEAE PRIMULACEAE Farbownik polny, krzywo szyj BORAGINACEAE Anchusa officinalis Andromeda polifolia L. L. Farbownik lekarski Modrzewnica zwyczajna BORAGINACEAE ERICACEAE Androsace septentrionalis L. Naradka północna Anemone nemorosa Anemone ranunculoides L. L. Zawilec gajowy Zawilec Ŝółty RANUNCULACEAE RANUNCULACEAE Anemone sylvestris L. Zawilec wielkokwiatowy, zawilec leśny RANUNCULACEAE Angelica sylvestris L. Dzięgiel leśny 24 PRIMULACEAE UMBELLIFERAE Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej Polska nazwa gatunku RODZINA Anthemis arvensis L. Rumian polny COMPOSITAE Anthemis cotula L. Rumian psi COMPOSITAE Anthemis tinctoria Anthericum liliago L. L. Rumian Ŝółty Pajęcznica liliowata COMPOSITAE LILIACEAE Anthericum ra morum Anthoxanthum aristatum Anthoxanthum odoratum Anthriscus caucalis Anthriscus cerefolium Anthriscus sylvestis L. Pajęcznica gałęzista LILIACEAE Boiss. L. Tomka oścista Tomka wonna Bieb. Trybula pospolita UMBELLIFERAE Trybula ogrodowa Trybula leśna, marchewnik UMBELLIFERAE UMBELLIFERAE Przelot pospolity, wełnica LEGUMINOSAE (L.) Hoffm. (L.) Hoffm. GRAMINEAE GRAMINEAE Anthyllis vulneraria L. Apera spica-venti Aphanes arvensis (L.) P.B. L. Miotła zboŜowa Skrytek polny GRAMINEAE ROSACEAE L. Orlik pospolity RANUNCULACEAE Aquilegia vulgaris Arabidopsis thaliana Arabis glabra Arabis hirsuta Arctostaphylos uva-ursi Arenaria serpyllifolia Armeria maritima subsp.elongata Armoracia rusticana Arnica montana Arnoseris minima Arrhenatherum elatius Artemisia abrotanum (L.) Heynh. (L.) Bernh. (L.) Scop. Gęsiówka szorstkowłosista CRUCIFERAE Mącznica lekarska Piaskowiec macierzankowy ERICACEAE CARYOPHYLLACEAE (Hoffm.) Bonnier Zawciąg pospolity, laseczki PLUMBAGINACEAE G., M. et Sch. L. L. Jacq. L. Aruncus dioicus Chrzan pospolity Arnika górska (L.) Schweigger et Koerte Chłodek drobny (L.) P.B. ex J. et C.Presl. Rajgras wyniosły, owsik pastewny L. Bylica boŜe drzewko Artemisia austriaca Artemisia campestris Artemisia scoparia Artemisia vulgaris CRUCIFERAE CRUCIFERAE (L.) Sprengel L. Artemisia absinthium Artemisia dracunculus Rzodkiewnik pospolity Gęsiówka gładka, wieŜyczka gładka L. CRUCIFERAE COMPOSITAE COMPOSITAE GRAMINEAE COMPOSITAE Bylica piołun COMPOSITAE Bylica austriacka Bylica polna COMPOSITAE COMPOSITAE Bylica estragon, draganek COMPOSITAE W. et K. L. Bylica miotłowa Bylica pospolita COMPOSITAE COMPOSITAE (Walter) Fernald. Parzydło leśne ROSACEAE Asarum europaeum Asperugo procumbens L. L. Kopytnik pospolity Lepczyca rozesłana Asperula cynanchica L. Marzanka pagórkowa RUBIACEAE Asperula tinctoria L. Marzanka barwierska RUBIACEAE 25 ARISTOLOCHIACEAE BORAGINACEAE Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej Polska nazwa gatunku RODZINA Asplenium ruta-muraria L. Zanokcica murowa ASPLENIACEAE Asplenium trichomanes L. Zanokcica skalna ASPLENIACEAE Aster linosyris Aster novae-angliae (L.) Bernh. L. Aster oŜota, oŜota zwyczajna Aster nowoangielski COMPOSITAE COMPOSITAE Aster novi-belgii L. Aster nowobelgijski, aster wirginijski COMPOSITAE Aster tradescantii Astragalus arenarius L. L. Aster drobnokwiatowy Traganek piaskowy COMPOSITAE LEGUMINOSAE Astragalus cicer L. Traganek pęcherzykowaty LEGUMINOSAE Astragalus glycyphyllos Astrantia major L. L. Traganek szero kolistny Jarzmianka większa LEGUMINOSAE UMBELLIFERAE Athyrium filix-femina (L.) Roth Atriplex hortensis Atriplex patula L. L. Atriplex prostrata Boucher ex DC. Atriplex rosea Atropa bella-donna Avena fatua Avena strigosa Avenula pratensis Avenula pubescens Ballota nigra Barbarea stricta L. L. L. Schreber (L.) Dumort. (Hudson) Dumort. L. Andrz. Barbarea vulgaris subsp.arcuata (Opiz) Rchb. Barbarea vulgaris subsp.vulgaris Beckmannia eruciformis R.Br. (L.) Host Bellis perennis Berberis vulgaris Berteroa incana Wietlica samicza Łoboda ogrodowa Łoboda rozłoŜysta ATHYRIACEAE CHENOPODIACEAE CHENOPODIACEAE Łoboda oszczepowata CHENOPODIACEAE Łoboda gwiazdkowata Pokrzyk wilcza-jagoda CHENOPODIACEAE SOLANACEAE Owies głuchy GRAMINEAE Owies szorst ki Owsica łąkowa GRAMINEAE GRAMINEAE Owsica omszona GRAMINEAE Mierznica czarna Gorczycznik prosty LABIATAE CRUCIFERAE Gorczycznik łękowaty CRUCIFERAE Gorczycznik pospolity Bekmannia robaczkowata CRUCIFERAE GRAMINEAE L. Stokrotka pospolita COMPOSITAE L. (L.) DC. Berberys zwyczajny Pyleniec pospolity BERBERIDACEAE CRUCIFERAE (Hudson) Coville Potocznik wąskolistny UMBELLIFERAE Betula pendula Bidens cernua Rothm. L. Brzoza brodawkowata Uczep zwisły BETULACEAE COMPOSITAE Bidens connata Muhl. ex Willd. Uczep zwodniczy COMPOSITAE Bidens radiata Bidens tripartita Thuill. L. Uczep śląski Uczep trójlistkowy COMPOSITAE COMPOSITAE Berula erecta Bilderdykia aubertii Bilderdykia convolvulus (Luis Henry) Moldenke (L.) Dum. Rdest Auberta POLYGONACEAE Rdest powojowy POLYGONACEAE 26 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej Polska nazwa gatunku Bilderdykia dumetorum (L.) Dum. Rdest zaroślowy Blechnum spicant (L.) Roth Podrzeń Ŝebrowiec Blysmus compressus Botrychium lunaria Botrychium matricariifolium (L.) Panzer ex Link Ostrzew spłaszczony (L.) Swartz in Schrader Podejźrzon księŜycowy A.Braun ex Koch Podejźrzon marunowy Botrychium simplex Brachypodium pinnatum E. Hitche. in Silliman (L.) P.B. Brachypodium sylvaticum Podejźrzon pojedynczy Kłosownica pierzasta RODZINA POLYGONACEAE BLECHNACEAE CYPERACEAE OPHIOGLOSSACEAE OPHIOGLOSSACEAE OPHIOGLOSSACEAE GRAMINEAE (Hudson) P.B. Kłosownica leśna GRAMINEAE Briza media Bromus arvensis L. L. DrŜączka średnia Stokłosa polna GRAMINEAE GRAMINEAE Bromus benekenii (Lange) Trimen Stokłosa Benekena GRAMINEAE Bromus carinatus Bromus commutatus Hooker et Arn. Schrader Stokłosa łódkowata Stokłosa zmienna GRAMINEAE GRAMINEAE Stokłosa miękka GRAMINEAE Stokłosa bezostna Stokłosa groniasta GRAMINEAE GRAMINEAE Bromus hordeaceus L. Bromus inermis Bromus racemosus Leyss. L. Bromus ramosus Hudson Stokłosa gałęzista GRAMINEAE Bromus secalinus Bromus sterilis L. L. Stokłosa Ŝytnia Stokłosa płonna GRAMINEAE GRAMINEAE Bromus tectorum L. Stokłosa dachowa Bryonia alba Bryonia cretica subsp.dioica Buglossoides arvensis Bupleurum tenuissimum Butomus umbellatus L. (Jacq.) Tutin (L.) M.I.Johnston L. L. Przestęp bialy Przestęp dwupienny GRAMINEAE CUCURBITACEAE CUCURBITACEAE Nawrot polny BORAGINACEAE Przewiercień wąskolistny Łączeń baldaszkowy UMBELLIFERAE BUTOMACEAE L. Bukszpan zwyczajny BUXACEAE (L.) Roth (Weber) Roth Trzcinnik leśny Trzcinnik lancetowaty GRAMINEAE GRAMINEAE (L.) Roth Trzcinnik piaskowy GRAMINEAE Calamagrostis stricta Calamagrostis villosa (Timm) Koeler (Chaix) J.F.Gmelin Trzcinnik prosty Trzcinnik owłosiony GRAMINEAE GRAMINEAE Caldesia parnassifolia (L.) Parl. Buxus sempervirens Calamagrostis arundinacea Calamagrostis canescens Calamagrostis epigejos Callitriche hermaphroditica Callitriche palustris Callitriche platycarpa Callitriche stagnalis Calluna vulgaris L. L. Kaldezja dziewięciornikowata ALISMATACEA Rzęśl jesienna Rzęśl wiosenna CALLITRICHACEAE CALLITRICHACEAE Kutz. ex Koch Rzęśl płaskoowockowa CALLITRICHACEAE Scop. (L.) Hull Rzęśl wielkoowockowa Wrzos zwyczajny CALLITRICHACEAE ERICACEAE 27 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) Caltha palustris Calystegia sepium Camelina alyssum Camelina microcarpa subsp.microcarpa Camelina sativa AUTOR nazwy łacińskiej L. (L.) R.Br. (Miller) Thell. Andrz. (L.) Crantz Polska nazwa gatunku Knieć błotna, kaczeniec Kielisznik zaroślowy Lnicznik właściwy Lnicznik drobnoowockowy Lnicznik siewny RODZINA RANUNCULACEAE CONVOLVULACEAE CRUCIFERAE CRUCIFERAE CRUCIFERAE Campanula bononiensis Campanula cervicaria L. L. Dzwonek boloński Dzwonek szczeciniasty CAMPANULACEAE CAMPANULACEAE Campanula glomerata L. Dzwonek skupiony CAMPANULACEAE Campanula latifolia Campanula patula L. L. Dzwonek szerokolistny Dzwonek rozpierzchły CAMPANULACEAE CAMPANULACEAE Campanula rotundifolia L. Dzwonek okrągłolistny CAMPANULACEAE Campanula sibirica Campanula trachelium L. L. Dzwonek syberyjski Dzwonek pokrzywolistny CAMPANULACEAE CAMPANULACEAE L. Konopie siewne CANNABACEAE Tasznik pospolity Karagana syberyjska CRUCIFERAE LEGUMINOSAE Cannabis sativa Capsella bursa-pastoris Caragana arborescens Cardamine amara Cardamine flexuosa Cardamine hirsuta (L.) Med. Lam. L. With. L. RzeŜucha gorzka CRUCIFERAE RzeŜucha leśna RzeŜucha włochata, rzeŜucha czteropręcikowa CRUCIFERAE CRUCIFERAE Cardamine impatiens L. RzeŜucha niecierpkowa CRUCIFERAE Cardamine parviflora Cardamine pratensis subsp. pratensis L. L. RzeŜucha drobnokwiatowa RzeŜucha łąkowa CRUCIFERAE CRUCIFERAE Pieprzycznik przydroŜny CRUCIFERAE Carduus acanthoides Carduus crispus L. L. Oset nastroszony Oset kędzierzawy COMPOSITAE COMPOSITAE Carduus nutans L. Oset zwisły COMPOSITAE Carex acuta Carex acutiformis L. Ehrh. Turzyca zaostrzona Turzyca błotna CYPERACEAE CYPERACEAE Schumacher Turzyca tunikowa CYPERACEAE Carex arenaria Carex atherodes L. Sprengel Turzyca piaskowa Turzyca oścista CYPERACEAE CYPERACEAE Carex bohemica Schreber Turzyca ciborowata CYPERACEAE Carex brizoides Carex buekii L. Wimmer Turzyca drŜączkowa Turzyca Bueka CYPERACEAE CYPERACEAE Carex buxbaumii Wahlb. Turzyca Buxbauma CYPERACEAE Carex caryophyllea Latourr. Turzyca wiosenna CYPERACEAE Cardaria draba Carex appropinquata (L.) Desv. 28 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) Carex cespitosa Carex chordorrhiza Carex curta Carex davalliana AUTOR nazwy łacińskiej Polska nazwa gatunku RODZINA L. Turzyca darniowa CYPERACEAE L.fil. Turzyca strunowa CYPERACEAE Turzyca siwa Turzyca Davalla CYPERACEAE CYPERACEAE Good. Sm. Carex demissa Hornem. Turzyca drobna CYPERACEAE Carex diandra Carex digitata Schrank L. Turzyca obła Turzyca palczasta CYPERACEAE CYPERACEAE Turzyca dwupienna CYPERACEAE L. Hudson Turzyca odległokłosa Turzyca dwustronna CYPERACEAE CYPERACEAE Carex divulsa subsp.divulsa Stokes Turzyca rozsunięta CYPERACEAE Carex echinata Carex elata Murray All. Turzyca gwiazdkowata Turzyca sztywna CYPERACEAE CYPERACEAE Carex dioica Carex distans Carex disticha Carex elongata Carex ericetorum Carex flacca Carex flava Carex hartmannii Carex hirta L. L. Poll. Schreber L. Cajander L. Carex hostiana DC. Carex humilis Carex pilosa Leyss. Scop. Carex pilulifera Carex praecox subsp.praecox Carex pseudocyperus Turzyca długokłosa CYPERACEAE Turzyca wrzosowiskowa Turzyca sina CYPERACEAE CYPERACEAE Turzyca Ŝółta CYPERACEAE Turzyca Hartmanna Turzyca owłosiona CYPERACEAE CYPERACEAE Turzyca Hosta CYPERACEAE Turzyca niska Turzyca orzęsiona CYPERACEAE CYPERACEAE L. Turzyca pigułkowa CYPERACEAE Schreber L. Turzyca wczesna Turzyca ciborowata CYPERACEAE CYPERACEAE Turzyca pchla CYPERACEAE Bonnet L. Turzyca Reichenbacha Turzyca odległokłosa CYPERACEAE CYPERACEAE Carex riparia Curtis Turzyca brzegowa CYPERACEAE Carex rostrata Carex serotina Stokes Merat Turzyca dzióbkowata Turzyca Oedera CYPERACEAE CYPERACEAE Carex pulicaris Carex reichenbachii (=C.pseudobrizoides) Carex remota Carex spicata Carex supina Carex sylvatica Carex tomentosa Carex umbrosa L. Hudson Willd. ex Wahlb. Hudson Turzyca ścieśniona CYPERACEAE Turzyca delikatna Turzyca leśna CYPERACEAE CYPERACEAE L. Turzyca filcowata CYPERACEAE Host. Turzyca cienista CYPERACEAE 29 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej Polska nazwa gatunku RODZINA Carex vaginata Tausch Turzyca luźnokwiatowa CYPERACEAE Carex vesicaria L. Turzyca pęcherzykowata CYPERACEAE Carex vulpina Carpinus betulus L. L. Turzyca lisia Grab zwyczajny CYPERACEAE CORYLACEAE Carum carvi L. Carya cordiformis Carya ovata (Wangh) K.Koch (Mill.) K.Koch Centaurea cyanus L. Centaurea ja cea Centaurea macroptilon subsp.oxylepis Centaurea phrygia Centaurea rhenana Centaurea scabiosa L. (Wimm. et Grab.) Soó L. Boreau L. Centaurium erythraea Rafn Centaurium pulchellum Cephalanthera rubra (Swartz) Druce (L.) L.C.M.Rich. Cerastium arvense Cerastium brachypetalum Cerastium dubium L. Pers. (Bast.) O.Schwarz UMBELLIFERAE JUGLANDACEAE JUGLANDACEAE Chaber bławatek COMPOSITAE Chaber łąkowy Chaber ostrołuskowy COMPOSITAE COMPOSITAE Chaber austriacki, chaber frygijski COMPOSITAE Chaber nadreński Chaber drakiewnik COMPOSITAE COMPOSITAE Centuria zwyczajna, tysięcznik GENTIANACEAE Centuria nadobna Buławnik czerwony GENTIANACEAE ORCHIDACEAE Rogownica polna CARYOPHYLLACEAE Rogownica drobnokwiatowa Rogownica wątpliwa, rogownica lepka CARYOPHYLLACEAE CARYOPHYLLACEAE Rogownica pospolita CARYOPHYLLACEAE Cerastium semidecandrum Cerastium tomentosum L. L. Rogownica pięciopręcikowa Rogownica kutnerowata CARYOPHYLLACEAE CARYOPHYLLACEAE Ceratophyllum demersu m L. Rogatek sztywny CERATOPHYLLACEAE Ceratophyllum submersu m Chaenomeles ja ponica L. (Thunb.) Lindl. Rogatek krót koszyj kowy Pigwowiec japoński CERATOPHYLLACEAE ROSACEAE Chaenomeles speciosa (Sweet) Nakai Pigwowiec chiński, pigwowiec okazały, pigwa japońska Cerastium fontanum subsp.triviale Chaenorhinum minus Chaerophyllum aromaticum (Link) Jalas Kminek zwyczajny, karolek Orzesznik gorzki Orzesznik pięciolistkowy (L.) Lange L. Lnica mała, chenorinum małe Świerząbek aromatyczny ROSACEAE SCROPHULARIACEAE UMBELLIFERAE Chaerophyllum bulbosum L. Świerząbek bulwiasty UMBELLIFERAE Chaerophyllum hirsutum Chaerophyllum temulentum L. L. Świerząbek orzęsiony, świerząbek kosmaty Świerząbek gajowy, blekotek UMBELLIFERAE UMBELLIFERAE Chamaecyparis lawsoniana Chamaecyparis nootkatensis Chamaecyparis pisifera Chamaecytisus ratisbonensis (Murray) Parl. Cyprysik Lawsona (D.Don) Spach Cyprysik nutkajski (Sieb. et Zucc.) Sieb. et Cyprysik gro szkowy Zucc. (Schaeffer) Rothm. Szczodrzeniec rozesłany 30 CUPRESSACEAE CUPRESSACEAE CUPRESSACEAE LEGUMINOSAE Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej Polska nazwa gatunku RODZINA Chamo milla recutita (L.) Rauschert Rumianek pospolity COMPOSITAE Chamo milla suaveolens (Pursh) Rydb. Rumianek bezpromieniowy COMPOSITAE Chelidonium majus Chenopodium acerifolium Chenopodium album Chenopodium bonus-henricus Chenopodium ficifolium L. Andrz. Glistnik jaskółcze ziele Komosa klonolistna, komosa ostroklapowa PAPAVERACEAE CHENOPODIACEAE L. Komosa biała, lebioda CHENOPODIACEAE L. Sm. Komosa strzałkowata Komosa jesienna CHENOPODIACEAE CHENOPODIACEAE Chenopodium foliosum (Moench) Ascherson Komosa rózgowata CHENOPODIACEAE Chenopodium glaucum Chenopodium hybridum L. L. Komosa sina Komosa wielkolistna CHENOPODIACEAE CHENOPODIACEAE Chenopodium murale Chenopodium opulifolium Chenopodium polyspermum Chenopodium quinoa L. Komosa murowa Schrader ex Koch et Ziz Komosa kalinolistna L. Komosa wielonasienna Willd. Komosa ryŜowa CHENOPODIACEAE CHENOPODIACEAE CHENOPODIACEAE CHENOPODIACEAE Chenopodium rubrum Chenopodium strictum L. Rothm. Komosa czerwonawa Komosa wzniesiona, komosa prąŜkowana CHENOPODIACEAE CHENOPODIACEAE Chenopodium suecicum J.Murr Komosa zielona CHENOPODIACEAE Komosa mierzliwa Pomocnik baldaszkowy CHENOPODIACEAE PYROLACEAE Chenopodium vulvaria Chimaphila umbellata L. (L.) W.Barton Chondrilla juncea L. Chondrilla sztywna Chrysanthemum segetum Chrysosplenium alternifolium L. L. Złocień polny Śledziennica skrętolistna, śledziennica naprzemianlistna COMPOSITAE COMPOSITAE SAXIFRAGACEAE Chrysosplenium oppositifolium L. Śledzienica naprzecilistna SAXIFRAGACEAE Cichorium intybus Cicuta virosa L. L. Cykoria podróŜnik Szalej jadowity, cykuta COMPOSITAE UMBELLIFERAE Circaea alpina L. Czartawa drobna ONAGRACEAE Czartawa pospolita OstroŜeń bezłodygowy ONAGRACEAE COMPOSITAE Circaea lutetiana Cirsium acaule L. Scop. Cirsium arvense (L.) Scop. OstroŜeń polny COMPOSITAE Cirsium canum Cirsium oleraceum (L.) All. (L.) Scop. OstroŜeń siwy OstroŜeń warzywny COMPOSITAE COMPOSITAE Cirsium palustre (L.) Scop. OstroŜeń błotny COMPOSITAE Cirsium rivulare Cirsium vulgare (Jacq.) All. (Savi) Ten. OstroŜeń łąkowy OstroŜeń lancetowaty COMPOSITAE COMPOSITAE Cladium mariscus Clematis vitalba Clinopodium vulgare (L.) Pohl L. L. Kłoć wiechowata Powojnik pnący Czyścica storzysze k 31 CYPERACEAE RANUNCULACEAE LABIATAE Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) Cnidium dubium Coeloglossum viride Colchicum autumnale Colutea arborescens AUTOR nazwy łacińskiej (Schkuhr) Thell. (L.) Hartman L. L. Conium maculatum L. Consolida ambigua Consolida regalis P.W.Ball et Heyw. S.F.Gray Convallaria majalis L. Convolvulus arvensis Conyza canadensis Corallorhiza trifida Corispermu m intermedium Corispermu m leptopterum L. (L.) Cronq. Chatel. Schweigger (Ascherson) Iljin Polska nazwa gatunku RODZINA Selernica Ŝyłkowana UMBELLIFERAE Ozorka zielona ORCHIDACEAE Zimowit jesienny Moszenki południowe, kolutea LILIACEAE LEGUMINOSAE Szczwół plamisty OstróŜeczka ogrodowa OstróŜeczka polna Konwalia majowa, lanuszka Powój polny Przymiotno kanadyjskie śłobik koralowy Wrzosowiec pośredni Wrzosowiec cienkoskrzydełkowy UMBELLIFERAE RANUNCULACEAE RANUNCULACEAE LILIACEAE CONVOLVULACEAE COMPOSITAE ORCHIDACEAE CHENOPODIACEAE CHENOPODIACEAE Cornus alba L. Dereń biały CORNACEAE Cornus mas Cornus sanguinea L. L. Dereń jadalny Dereń świdwa CORNACEAE CORNACEAE Cornus sericea (=C.stolonifera) Corydalis cava Corydalis intermedia Corydalis pumila Corydalis solida Corylus avellana Corynephorus canescens L. Dereń rozłogowy (L.) Schweigger et Koerte Kokorycz pusta (L.) Merat Kokorycz wątła (Hochst.) Rchb. Kokorycz drobna (L.) Clairv. L. (L.) P.B. Crataegus laevigata Crataegus lindmanii (Poir.) DC. Hrabet.-Uhr. Crataegus macrocarpa Hegetschw. Crataegus monogyna Crepis biennis Jacq. L. Crepis capillaris L. Crepis mollis Crepis paludosa (Jacq.) Ascherson (L.) Moench Crepis praemorsa Crepis tectorum Cucubalus baccifer (L.) Tausch L. L. Kokorycz pełna Leszczyna pospolita CORNACEAE FUMARIACEAE FUMARIACEAE FUMARIACEAE FUMARIACEAE CORYLACEAE Szczotlicha siwa, kozia bródka GRAMINEAE Głóg dwuszyjkowy Głóg prostokielichowy ROSACEAE ROSACEAE Głóg wielkoowocowy Głóg jednoszyjkowy Pępawa dwuletnia ROSACEAE ROSACEAE COMPOSITAE Pępawa zielona COMPOSITAE Pępawa miękka Pępawa błotna COMPOSITAE COMPOSITAE Pępawa róŜyczkolistna Pępawa dachowa WyŜpin jagodowy COMPOSITAE COMPOSITAE CARYOPHYLLACEAE Cuscuta epilinum Weihe Kanianka lnowa CONVOLVULACEAE Cuscuta epithymum (L.) L. Kanianka macierzankowa CONVOLVULACEAE 32 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) Cuscuta epithymum subsp.trifolii Cuscuta europaea AUTOR nazwy łacińskiej (Bab.) Berger L. Polska nazwa gatunku Kanianka koniczynowa RODZINA CONVOLVULACEAE Kanianka pospolita, kanianka europejska CONVOLVULACEAE CONVOLVULACEAE CONVOLVULACEAE Cuscuta gronovii Cuscuta lupuliformis Willd. ex Schultes Krocker Kanianka amerykańska Kanianka wielka Cymbalaria muralis G., M. et Schreber Lnica murowa, cymbalaria murowa SCROPHULARIACEAE Cynoglossum officinale Cynosurus cristatus L. L. Ostrzeń pospolity Grzebienica pospolita Cyperus flavescens L. Cibora Ŝółta CYPERACEAE Cyperus fuscus Cyperus michelianus L. (L.) Link Cibora brunatna Cibora Michela, dichostylis Michela CYPERACEAE CYPERACEAE Cystopteris fragilis (L.) Bernh. in Schrader Cytisus nigricans Cytisus scoparius L. (L.) Link Dactylis glomerata subsp.aschersoniana Dactylis glomerata subsp.glomerata Dactylorhiza incarnata subsp.incarnata Dactylorhiza majalis subsp.praetermissa Dactylorhiza traunsteineri Danthonia decumbens Paprotnica krucha ATHYRIACEAE Szczodrzyk czerniejący śarnowiec miotlasty LEGUMINOSAE LEGUMINOSAE (Graebner) Thell. Kupkówka Aschersona L. Kupkówka pospolita, rajgras niemiecki (L.) Soó Storczyk krwisty (Druce) D.Moresby, Moore et Soó Storczyk zaniedbany, storczyk pośredni (Sauter) Soó Storczyk Traunsteinera (L.) DC. Izgrzyca przyziemna Daphne mezereum L. Wawrzynek wilczełyko Datura stramonium Daucus carota L. L. Bieluń dziędzierzawa Marchwe zwyczajna, ptasie gniazdo Deschampsia cespitosa (L.) P.B. Deschampsia flexuosa Deschampsia setacea (L.) Trin. (Hudson) Hackel Descurainia sophia Dianthus arenarius subsp.arenarius Dianthus arenarius subsp.borussicus (L.) Webb ex Prantl (Vierh.) Kleopov BORAGINACEAE GRAMINEAE GRAMINEAE GRAMINEAE ORCHIDACEAE ORCHIDACEAE ORCHIDACEAE GRAMINEAE THYMELAEACEAE SOLANACEAE UMBELLIFERAE Śmiałek darniowy GRAMINEAE Śmiałek pogięty Śmiałek szczeciniasty GRAMINEAE GRAMINEAE CRUCIFERAE Stulicha psia Goździk piaskowy Goździk piaskowy CARYOPHYLLACEAE CARYOPHYLLACEAE Digitalis grandiflora Miller Naparstnica zwyczajna SCROPHULARIACEAE Digitalis purpurea Digitaria ischaemu m L. (Schreber) Muhl. Naparstnica purpurowa Palusznik nitkowaty SCROPHULARIACEAE GRAMINEAE Digitaria sanguinalis Diphasium complanatum Diphasium tristachyum (L.) Scop. (L.) Rothm. (Pursh) Holub Drosera intermedia Hayne Drosera rotundifolia L. Palusznik krwawy, seroczeń Widłak spłaszczony, zeglej spłaszczony, widlicz spłaszczony Widłak cyprysowaty, zeglej cyprysowaty GRAMINEAE LYCOPODIACEAE LYCOPODIACEAE Rosiczka pośrednia DROSERACEAE Rosiczka okrągłolistna DROSERACEAE 33 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) Dryopteris affinis Dryopteris carthusiana AUTOR nazwy łacińskiej (Love) Fras.-Jenk. (Vill.) H.P.Fuchs Polska nazwa gatunku Narecznica mocna RODZINA ASPIDIACEAE Narecznica krótkoostna ASPIDIACEAE Narecznica grzebieniasta Narecznica szerokolistna ASPIDIACEAE ASPIDIACEAE Narecznica górska ASPIDIACEAE Dryopteris filix-mas Dryopteris remota (L.) A.Gray (Hoffm.) A.Gray (C.Presl) Fras.-Jenk. et Jermy (L.) Schott (A.Br.) Druce Narecznica samcza Narecznica pośrednia ASPIDIACEAE ASPIDIACEAE Elodea canadensis Michx Moczarka kanadyjska HYDROCHARITACEAE Dryopteris cristata Dryopteris dilatata Dryopteris expansa Elymus caninus Elymus hispidus (L.) L. (Opiz) Melderis GRAMINEAE GRAMINEAE Perz psi Perz siny Elymus repens subsp.repens (L.) Gould Perz właściwy Epilobium adenocaulon Epilobium angustifolium Hausskn. L. Wierzbownica gruczołowata Wierzbówka kiprzyca Epilobium collinum C.C.Gmelin Wierzbownica wzgórzowa ONAGRACEAE Wierzbownica kosmata Wierzbownica górska ONAGRACEAE ONAGRACEAE Schreber Wierzbownica rózgowata ONAGRACEAE L. Schreber Wierzbownica błotna Wierzbownica drobnokwiatowa ONAGRACEAE ONAGRACEAE Schreber Wierzbownica róŜowa ONAGRACEAE Wierzbownica Lamy'ego Wierzbownica czteroboczna ONAGRACEAE ONAGRACEAE Epilobium hirsutum Epilobium montanum L. L. Epilobium obscurum Epilobium palustre Epilobium parviflorum Epilobium roseum Epilobium tetragonum subsp.lamyi Epilobium tetragonum subsp.tetragonum GRAMINEAE ONAGRACEAE ONAGRACEAE (F.W.Sch.) Nyman L. Equisetum arvense L. Skrzyp polny EQUISETACEAE Equisetum fluviatile Equisetum hyemale L. L. Skrzyp bagienny Skrzyp zimowy EQUISETACEAE EQUISETACEAE Equisetum palustre Equisetum pratense Equisetum ramosissimu m L. Ehrh. Desf. Equisetum sylvaticum L. Equisetum telmateia Ehrh. Schleicher ex Weber & Mohr Kuhlew. ex Rupr. Equisetum variegatum Equisetum x litorale (E.arvense x E.fluviatile) Erica tetralix Erigeron acer Erigeron annuus subsp.annuus L. L. (L.) Pers. Skrzyp błotny EQUISETACEAE Skrzyp łąkowy Skrzyp gałęzisty EQUISETACEAE EQUISETACEAE Skrzyp leśny EQUISETACEAE Skrzyp olbrzymi EQUISETACEAE Skrzyp pstry EQUISETACEAE Skrzyp brzegowy EQUISETACEAE Wrzosiec bagienny Przymiotno ostre ERICACEAE COMPOSITAE Przymiotno białe COMPOSITAE 34 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) Erigeron annuus subsp.strigosus AUTOR nazwy łacińskiej Polska nazwa gatunku (Muhl. ex Willd.) Wagenitz Przymiotno gałęziste RODZINA COMPOSITAE Eriophorum angustifolium Honck. Wełnianka wąskolistna CYPERACEAE Eriophorum gracile Eriophorum latifolium Koch Hoppe Wełnianka delikatna Wełnianka szerokolistna, biel CYPERACEAE CYPERACEAE Wełnianka pochwowata, pujki CYPERACEAE Iglica pospolita Wiosnówka pospolita GERANIACEAE CRUCIFERAE L. Mikołajek polny UMBELLIFERAE L. L. Mikołajek płaskolistny Pszonak drobnokwiatowy UMBELLIFERAE CRUCIFERAE Erysimum hieracifolium L. Pszonak jastrzębcolistny Euonymus europaeus Eupatorium cannabinum L. L. Trzmielina zwyczajna Sadziec konopiasty Euphorbia amygdaloides L. Wilczomlecz migdałolistny EUPHORBIACEAE Euphorbia cyparissias Euphorbia dulcis L. L. Wilczomlecz sosnka Wilczomlecz słodki EUPHORBIACEAE EUPHORBIACEAE L. Wilczomlecz lancetowaty EUPHORBIACEAE Wilczomlecz rózgowaty Wilczomlecz drobny EUPHORBIACEAE EUPHORBIACEAE Eriophorum vaginatum L. Erodium cicutarium Erophila verna (L.) L'Her. (L.) Chevall. Eryngium campestre Eryngium planum Erysimum cheiranthoides Euphorbia esula subsp.esula Euphorbia esula subsp.tommasiniana (=E.esula) Euphorbia exigua Euphorbia helioscopia Euphorbia lucida Euphorbia palustris Euphorbia peplus (Bertol.) Nyman L. L. Wilczomlecz obrotny, kołowrotek EUPHORBIACEAE W. et K. L. Wilczomlecz błyszczący Wilczomlecz błotny EUPHORBIACEAE EUPHORBIACEAE L. Wilczomlecz ogrodowy Euphrasia caerulea Euphrasia micrantha Hoppe et Furn. Rchb. Euphrasia nemorosa (Pers.) Wallr. Euphrasia rostkoviana Euphrasia stricta Fagus sylvatica Falcaria vulgaris Festuca altissima Festuca amethystina subsp.ritschlii Festuca arundinacea Festuca duvalii Festuca gigantea Festuca heterophylla CRUCIFERAE CELASTRACEAE COMPOSITAE Hayne D.Wolff ex J.F.Lehm. L. Bernh. All. (Hackel) Lamke ex Markgr.-Dann. Schreber (St-Yves) Stohr EUPHORBIACEAE Świetlik błękitny Świetlik wątły SCROPHULARIACEAE SCROPHULARIACEAE Świetlik zwarty SCROPHULARIACEAE Świetlik łąkowy Świetlik wypręŜony SCROPHULARIACEAE SCROPHULARIACEAE Buk zwyczajny Sierpnica zwyczajna Kostrzewa leśna Kostrzewa ametystowa Kostrzewa trzcinowata Kostrzewa Duvala FAGACEAE UMBELLIFERAE GRAMINEAE GRAMINEAE GRAMINEAE GRAMINEAE (L.) Vill. Kostrzewa olbrzymia GRAMINEAE Lam. Kostrzewa róŜnolistna GRAMINEAE 35 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) Festuca nigrescens Festuca ovina Festuca pallens Festuca pratensis Festuca psammophila Festuca questphalica Festuca rubra Festuca tenuifolia Festuca trachyphylla Festuca vaginata Festulolium loliaceum (Festuca pratensis x Lolium perenne) Filaginella uliginosa Filago lutescens Filago vulgaris AUTOR nazwy łacińskiej Lam. Polska nazwa gatunku Kostrzewa czarniawa RODZINA GRAMINEAE L. Kostrzewa owcza GRAMINEAE Host. Hudson Kostrzewa blada Kostrzewa łąkowa GRAMINEAE GRAMINEAE (Hackel ex Celak) Fritsch Kostrzewa piaskowa Boenn. ex Rchb. Kostrzewa długolistna L. Kostrzewa czerwona Sibth. Kostrzewa nitkowata (Hackel) Krajina W. et K. ex Willd. (Hudson) P.Fourn. (L.) Opiz. Jordan Lam. Filipendula ulmaria Filipendula vulgaris (L.) Maxim. Moench Fragaria moschata Fragaria vesca Fragaria viridis Kostrzewa szczeciniasta Kostrzewa pochwiasta Kostrzyca łukowata GRAMINEAE GRAMINEAE GRAMINEAE GRAMINEAE GRAMINEAE GRAMINEAE GRAMINEAE Szarota błotna Nicennica Ŝółtawa COMPOSITAE COMPOSITAE Nicennica niemiecka COMPOSITAE Wiązówka błotna Wiązówka bulwkowata ROSACEAE ROSACEAE Duch. Poziomka wyso ka ROSACEAE L. Duch. Poziomka pospolita Poziomka twardawa ROSACEAE ROSACEAE Fragaria x ananassa Duch. Truskawka Frangula alnus Fraxinus excelsior Miller L. Fraxinus pennsylvanica Marsh. Fumaria capreolata Fumaria muralis Fumaria officinalis Fumaria vaillantii Gagea arvensis L. Sonder ex Koch L. Lois. (Pers.) Dum. ROSACEAE Kruszyna pospolita Jesion wyniosły Jesion pensylwański Dymnica wielkokwiatowa Dymnica murowa RHAMNACEAE OLEACEAE OLEACEAE FUMARIACEAE FUMARIACEAE Dymnica pospolita FUMARIACEAE Dymnica drobnokwiatowa Złoć polna FUMARIACEAE LILIACEAE Gagea lutea (L.) Ker.-Gaw. Złoć Ŝółta LILIACEAE Gagea minima Gagea pratensis (L.) Ker.-Gaw. (Pers.) Dum. Złoć mała Złoć łąkowa LILIACEAE LILIACEAE Gagea spathacea (Hayne) Salisb. Złoć pochwolistna Galanthus nivalis Galeopsis angustifolia L. Ehrh. ex Hoffm. ŚnieŜyczka przebiśnieg Poziewnik wąskolistny Galeopsis bifida Boenn. Poziewnik dwudzielny 36 LILIACEAE AMARYLLIDACEAE LABIATAE LABIATAE Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) Galeopsis ladanum AUTOR nazwy łacińskiej L. Polska nazwa gatunku Poziewnik polny RODZINA LABIATAE Galeopsis pubescens Besser Poziewnik miękkowłosy LABIATAE Galeopsis speciosa Galeopsis tetrahit Miller L. Poziewnik pstry Poziewnik szorst ki LABIATAE LABIATAE (Rafin.) S.F.Blake śółtlica owłosiona COMPOSITAE śółtlica drobnokwiatowa Przytulia biała COMPOSITAE RUBIACEAE Galinsoga ciliata Galinsoga parviflora Galium album Cav. Miller Galium aparine L. Przytulia czepna RUBIACEAE Galium boreale Galium mollugo L. L. Przytulia północna Przytulia zwyczajna RUBIACEAE RUBIACEAE Marzanka wonna, przytulia wonna RUBIACEAE Przytulia błotna Przytulia paryska RUBIACEAE RUBIACEAE Przytulia potokowa, lepczyca RUBIACEAE Przytulia okrągłolistna Przytulia hercyńska RUBIACEAE RUBIACEAE Galium odoratum Galium palustre subsp.palustre Galium parisiense Galium rivale Galium rotundifolium Galium saxatile (L.) Scop. L. L. (Sibth. et Sm.) Griseb. L. L. Vest Przytulia Schultesa RUBIACEAE Galium spurium Galium sylvaticum L. L. Przytulia fałszywa Przytulia leśna RUBIACEAE RUBIACEAE Galium uliginosum L. Przytulia bagienna RUBIACEAE Galium verum Genista germanica L. L. Przytulia właściwa Janowiec ciernisty, drok RUBIACEAE LEGUMINOSAE Genista pilosa L. Janowiec włosisty LEGUMINOSAE Genista tinctoria Gentiana cruciata L. L. Janowiec barwierski, Ŝółcidło Goryczka krzyŜowa LEGUMINOSAE GENTIANACEAE L. Goryczka wąskolistna GENTIANACEAE Goryczka polna, goryczuszka Goryczka błotna GENTIANACEAE GENTIANACEAE Bodziszek gołębi GERANIACEAE Bodziszek porozcinany Bodziszek rozłoŜysty GERANIACEAE GERANIACEAE Galium schultesii Gentiana pneumonanthe Gentianella campestris Gentianella uliginosa (L.) Borner (Willd.) Robyns Geranium columbinum L. Geranium dissectum Geranium divaricatum L. Ehrh. Geranium lucidum L. Bodziszek lśniący GERANIACEAE Geranium molle Geranium palustre L. L. Bodziszek ko smaty Bodziszek błotny GERANIACEAE GERANIACEAE Geranium phaeum L. Bodziszek Ŝałobny GERANIACEAE Geranium pratense Geranium pusillum L. L. Bodziszek łąkowy Bodziszek drobny GERANIACEAE GERANIACEAE 37 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej Polska nazwa gatunku RODZINA Geranium pyrenaicum Burm.fil. Bodziszek pirenejski Geranium robertianum L. Bodziszek cuchnący GERANIACEAE Geranium sanguineum Geranium sylvaticum L. L. Bodziszek krwisty Bodziszek leśny GERANIACEAE GERANIACEAE Geum rivale L. Kuklik zwisły ROSACEAE Geum urbanum Glechoma hederacea L. L. Kuklik pospolity Bluszczyk kurdybanek ROSACEAE LABIATAE Glyceria declinata Glyceria fluitans Glyceria maxima Glyceria nemoralis Hedera helix Helianthemu m nummularium Breb. (L.) R.Br. (Hartman) Holmb. Manna długoząbkowa GRAMINEAE Manna jadalna Manna mielec GRAMINEAE GRAMINEAE (Uechtr.) Uechtr. et Koern. Manna gajowa L. Bluszcz pospolity (L.) Miller Posłonek kutnerowaty, posłonek pospolity, wdówki GRAMINEAE ARALIACEAE CISTACEAE Słonecznik zwyczajny COMPOSITAE Helianthus rigidus Helianthus tuberosus (Cass.) De sf. L. Słonecznik szorst ki Słonecznik bulwiasty, topinambur COMPOSITAE COMPOSITAE Helichrysum arenarium (L.) Moench Kocanki piaskowe Helianthus annuus Hepatica nobilis Hesperis matronalis Hieracium bifidum Hieracium caespitosum Hieracium echoides Hieracium flagellare Hieracium floribundum Hieracium glaucinum Hieracium lactucella Hieracium laevigatum Hieracium muroru m Hieracium pilosella Hieracium piloselloides Hieracium racemosum L. GERANIACEAE Screber L. Kit. COMPOSITAE RANUNCULACEAE CRUCIFERAE Jastrzębiec siny COMPOSITAE Jastrzębiec łąkowy Jastrzębiec Ŝmijowcowy COMPOSITAE COMPOSITAE Willd. Jastrzębiec rozłogowy COMPOSITAE Wimm. & Grab. Jord. Jastrzębiec kwiecisty Jastrzębiec wczesny COMPOSITAE COMPOSITAE Dumort L. Wallr. Willd. ex Schultes L. L. Vill. W. et K. ex Willd. Hieracium sabaudum L. Hieracium umbellatum Hieracium vulgatum L. Fries (Schrader) Roemer et Schultes Hierochloe australis Przylaszczka pospolita, trojanek Wieczornik damski Jastrzębiec gronkowy COMPOSITAE Jastrzębiec gładki Jastrzębiec leśny COMPOSITAE COMPOSITAE Jastzrębiec kosmaczek COMPOSITAE Jastrzębiec wysoki Jastrzębiec groniasty, jastrzębiec gałęzisty COMPOSITAE COMPOSITAE Jastrzębiec sabaudzki COMPOSITAE Jastrzębiec baldaszkowy Jastrzębiec zwyczajny COMPOSITAE COMPOSITAE Turówka leśna 38 GRAMINEAE Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) Hierochloe hirta Hierochloe odorata Hippophae rhamnoides AUTOR nazwy łacińskiej (Schrank) Borbas (L.) P.B. L. Polska nazwa gatunku Turówka szorst ka GRAMINEAE ELAEAGNACEAE HIPPURIDACEAE L. Przęstka pospolita, sosnóweczka Holcus lanatus Holcus mollis L. L. Kłosówka wełnista Kłosówka miękka L. Hordelymus europaeus Hordeum distichon (L.) C.O.Harz L. GRAMINEAE Turówka wonna, Ŝubrówka Rokitnik zwyczajny Hippuris vulgaris Holosteum umbellatum RODZINA Mokrzycznik baldaszkowy GRAMINEAE GRAMINEAE CARYOPHYLLACEAE Jęczmieniec zwyczajny, wydmuchrzyca leśna Jęczmień dwurzędowy GRAMINEAE GRAMINEAE Hordeum jubatum L. Jęczmień grzywiasty GRAMINEAE Hordeum murinum Hordeum vulgare L. L. Jęczmień płonny Jęczmień zwyczajny GRAMINEAE GRAMINEAE Hottonia palustris L. OkręŜnica bagienna Humulus lupulus Huperzia selago L. (L.) Bernh. ex Schrank Chmiel zwyczajny Widłak wroniec, wroniec widlasty PRIMULACEAE CANNABACEAE LYCOPODIACEAE Hydrocharis morsus-ranae L. śabiściek pływający HYDROCHARITACEAE Hydrocotyle vulgaris Hyoscyamus niger L. L. Wąkrota zwyczajna Lulek czarny UMBELLIFERAE SOLANACEAE Hypericum hirsutum L. Dziurawiec kosmaty GUTTIFERAE Dziurawiec rozesłany Dziurawiec czteroboczny GUTTIFERAE GUTTIFERAE Hypericum humifusum Hypericum maculatum Hypericum montanum Hypericum perfoliatum subsp.angustifolium Hypericum perfoliatum subsp.perfoliatum Hypericum pulchrum L. Crantz L. (DC.) Gaudin L. L. Dziurawiec zwyczajny, świętojańskie ziele Dziurawiec nadobny GUTTIFERAE GUTTIFERAE COMPOSITAE L. Prosienicznik plamisty COMPOSITAE L. Prosienicznik szorstki Hyzop lekarski COMPOSITAE LABIATAE Goździeniec okółkowy CARYOPHYLLACEAE Fries L. Hypochoeris maculata Hypochoeris radicata Hyssopus officinalis Illecebrum verticillatum L. Impatiens glandulifera Impatiens noli-tangere Royle L. Inula britannica GUTTIFERAE GUTTIFERAE GUTTIFERAE Dziurawiec skrzydełkowaty Prosienicznik gładki Hypericum tetrapterum Hypochoeris glabra Impatiens parviflora Dziurawiec skąpolistny DC. L. Niecierpek himalajski, niecierpek czerwony Niecierpek pospolity BALSAMINACEAE BALSAMINACEAE Niecierpek drobnokwiatowy BALSAMINACEAE Oman łąkowy 39 COMPOSITAE Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej RODZINA Oman szlachtawa COMPOSITAE Inula helenium L. Oman wielki COMPOSITAE Inula hirta Inula salicina L. L. Oman szorst ki Oman wierzbolistny COMPOSITAE COMPOSITAE Iris pseudacorus L. Kosaciec Ŝółty Iris sibirica Isopyrum thalictroides L. L. Kosaciec syberyjski, kosacz Zdrojówka rutewkowata Inula conyza Iva xanthiifolia Jasione montana Jovibarba sobolifera Juglans cinerea Juglans regia Juncus acutiflorus Juncus alpinus Juncus articulatus subsp.articulatus Juncus articulatus subsp.macrocephalus Juncus atratus DC. Polska nazwa gatunku Nutt. L. (Sims) Opiz L. L. Ehrh. ex Hoffm. Vill. L. (Viv.) Parl. Krock. Iwa rzepieniolistna Jasieniec piaskowy Rojniczek pospolity, rojownik, samoroda IRIDACEAE IRIDACEAE RANUNCULACEAE COMPOSITAE CAMPANULACEAE CRASSULACEAE Orzech szary JUGLANDACEAE Orzech włoski Sit ostrokwiatowy JUGLANDACEAE JUNCACEAE Sit alpejski JUNCACEAE Sit członowaty JUNCACEAE JUNCACEAE Sit czarny JUNCACEAE Sit dwudzielny Sit drobny JUNCACEAE JUNCACEAE Juncus bufonius Juncus bulbosus L. L. Juncus capitatus Weigel Sit główkowaty JUNCACEAE Jacq. L. Sit ścieśniony Sit skupiony JUNCACEAE JUNCACEAE Juncus compressus Juncus conglomeratus Juncus effusus L. Sit rozpierzchły JUNCACEAE Juncus filiformis Juncus inflexus L. L. Sit cienki Sit siny JUNCACEAE JUNCACEAE Juncus ranarius Perr. et Song. Sit Ŝabi JUNCACEAE Sit sztywny Sit tępokwiatowy JUNCACEAE JUNCACEAE Juncus squarrosus Juncus subnodulosus Juncus tenageia Juncus tenuis Juniperus communis Kickxia elatine Knautia arvensis Knautia dipsacifolia L. Schrank L. Willd. ex Schultes L. (L.) Dumort. (L.) Coult. Kreutzer JUNCACEAE Sit błotny Sit chudy Jałowiec pospolity Kiksja oszczepowata Świerzbnica polna Świerzbnica leśna JUNCACEAE CUPRESSACEAE SCROPHULARIACEAE DIPSACACEAE DIPSACACEAE Kochia scoparia (L.) Schrader Mietlnik Ŝakuła CHENOPODIACEAE Koeleria glauca (Schrader) DC. Strzęplica sina GRAMINEAE 40 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej Polska nazwa gatunku RODZINA Koeleria grandis Besser ex Gorski Strzęplica polska GRAMINEAE Koeleria macrantha (Ledeb.) Schultes Strzęplica nadobna GRAMINEAE Koeleria pyramidata Lactuca serriola (Lam.) P.B. L. Strzęplica piramidalna Sałata kompostowa GRAMINEAE COMPOSITAE Lamiastrum galeobdolon Lamium album Lamium amplexicaule (L.) Ehrend. et Polatschek Gajowiec Ŝółty L. L. LABIATAE Jasnota biała Jasnota róŜowa LABIATAE LABIATAE Vill. Jasnota mieszaniec LABIATAE Lamium maculatum Lamium purpureum L. L. Jasnota plamista Jasnota purpurowa LABIATAE LABIATAE Lappula squarrosa (Retz.) Dum. Lapsana communis Larix decidua L. Miller Lamium hybridum Larix kaempferi Larix x eurolepis (L.kaempferi x L.decidua) Laserpitium latifolium (Lamb.) Carr. A.Henry L. Lepnik zwyczajny Łoczyga pospolita Modrzew europejski Modrzew japoński Modrzew szkocki, modrzew eurojapoński Okrzyn szero kolistny BORAGINACEAE COMPOSITAE PINACEAE PINACEAE PINACEAE UMBELLIFERAE Laserpitium prutenicum L. Okrzyn łąkowy, okrzyn pruski Lathraea squamaria Lathyrus heterophyllus L. L. Łuskiewnik róŜowy Groszek róŜnolistny L. Groszek ko smatostrąkowy LEGUMINOSAE Groszek skrzydlasty Groszek czerniejący LEGUMINOSAE LEGUMINOSAE Lathyrus hirsutus Lathyrus montanus Lathyrus niger Bernh. (L.) Bernh. UMBELLIFERAE SCROPHULARIACEAE LEGUMINOSAE Lathyrus palustris L. Groszek błotny LEGUMINOSAE Lathyrus pratensis Lathyrus sativus L. L. Groszek Ŝółty Groszek siewny, lędźwian siewny LEGUMINOSAE LEGUMINOSAE Lathyrus sylvestris L. Groszek leśny LEGUMINOSAE Lathyrus tuberosus Lathyrus vernus L. (L.) Bernh. Groszek bulwiasty Groszek wiosenny LEGUMINOSAE LEGUMINOSAE L. Ślazówka turyngska MALVACEAE L. Swartz Bagno zwyczajne Zamokrzyca ryŜowa ERICACEAE GRAMINEAE Lavathera thuringiaca Ledum palustre Leersia oryzoides Lemna gibba L. Rzęsa garbata LEMNACEAE Lemna minor Lemna trisulca L. L. Rzęsa drobna Rzęsa trójrowkowa LEMNACEAE LEMNACEAE Leontodon autumnalis L. Brodawnik jesienny COMPOSITAE Brodawnik zwyczajny Brodawnik róŜnoowockowy COMPOSITAE COMPOSITAE Leontodon hispidus Leontodon taraxacoides L. (Vill.) Merat 41 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) Leonurus cardiaca AUTOR nazwy łacińskiej L. Polska nazwa gatunku Serdecznik pospolity RODZINA LABIATAE Lepidium campestre (L.) R.Br. Pieprzyca polna CRUCIFERAE Lepidium densiflorum Lepidium ruderale Schrader L. Pieprzyca gęstokwiatowa Pieprzyca gruzowa CRUCIFERAE CRUCIFERAE Lepidium virginicum Lepidotis inundata Leucanthemum vulgare Leucojum vernum Levisticum officinale Ligustrum vulgare L. (L.) C.Borner Lam. Pieprzyca wigińska LYCOPODIACEAE COMPOSITAE L. ŚnieŜyca wiosenna AMARYLLIDACEAE Koch L. Lubczyk ogrodowy Ligustr pospolity UMBELLIFERAE OLEACEAE Lilium bulbiferum L. Lilia bulwkowa Lilium martagon Limosella aquatica L. L. Lilia złotogłów Namulnik brzegowy Linaria arvensis (L.) Desf. Linaria genistifolia Linaria repens (L.) Mill. (L.) Mill. Linaria vulgaris Lindernia procumbens Linnaea borealis Linum catharticum Liparis loeselii Liriodendron tulipifera Listera ovata Lithospermum officinale Littorella uniflora Logfia arvensis Logfia minima Lolium multiflorum Lolium perenne CRUCIFERAE Widłak torfowy Złocień właściwy, jastrun zwyczajny Miller (Krocker) Philcox L. L. (L.) L.C.M.Rich. L. (L.) R.Br. L. (L.) Ascherson (L.) Holub (Sm.) Dumort Lam. L. LILIACEAE LILIACEAE SCROPHULARIACEAE Lnica polna SCROPHULARIACEAE Lnica janowcowata Lnica kreskowana SCROPHULARIACEAE SCROPHULARIACEAE Lnica pospolita SCROPHULARIACEAE Lindernia mułowa Zimoziół północny SCROPHULARIACEAE CAPRIFOLIACEAE Len przeczyszczający Lipiennik Loesela Tulipanowiec amerykański Listera jajowata Nawrot lekarski BrzeŜyca jednokwiatowa LINACEAE ORCHIDACEAE MAGNOLIACEAE ORCHIDACEAE BORAGINACEAE PLANTAGINACEAE Nicennica polna, suchotki polne COMPOSITAE Nicennica drobna, suchotki drobne śycica wielokwiatowa, rajgras włoski COMPOSITAE GRAMINEAE śycica trwała, rajgras angielski GRAMINEAE śycica lnowa śycica roczna, przepad GRAMINEAE GRAMINEAE Lolium remotu m Lolium temulentum Schrank L. Lonicera caprifolium L. Wiciokrzew przewiercień CAPRIFOLIACEAE Lonicera nigra Lonicera periclymenum L. L. Wiciokrzew czarny Wiciokrzew pomorski CAPRIFOLIACEAE CAPRIFOLIACEAE Lonicera tatarica L. Wiciokrzew tatarski CAPRIFOLIACEAE Lonicera xylosteum L. Wiciokrzew suchodrzew CAPRIFOLIACEAE 42 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) Lotus corniculatus Lotus uliginosus AUTOR nazwy łacińskiej L. Schkuhr Polska nazwa gatunku RODZINA Komonica zwyczajna LEGUMINOSAE Komonica błotna LEGUMINOSAE Ludwigia palustris Lunaria rediviva L. L. Ludwigia błotna Miesięcznica trwała ONAGRACEAE CRUCIFERAE Lupinus angustifolius L. Łubin wąskolistny LEGUMINOSAE Lupinus luteus Lupinus polyphyllus L. Lindley Łubin Ŝółty Łubin trwały LEGUMINOSAE LEGUMINOSAE Luzula luzuloides (Lam.) Dandy et Wilm. Luzula multifolia Luzula pallescens (Retz.) Lej. Swartz Luzula pilosa Luzula sylvatica Lychnis flos-cuculi Kosmatka gajowa JUNCACEAE Kosmatka wielokwiatowa Kosmatka blada JUNCACEAE JUNCACEAE (L.) Willd. Kosmatka orzęsiona JUNCACEAE (Hudson) Gaudin L. Kosmatka olbrzymia Firletka poszarpana JUNCACEAE CARYOPHYLLACEAE CARYOPHYLLACEAE Lychnis viscaria L. Firletka lepka, smółka Lycium barbarum Lycopodium annotinum L. L. Kolcowój szkarłatny Widłak jałowcowaty SOLANACEAE LYCOPODIACEAE Lycopodium clavatum L. Widłak goździsty LYCOPODIACEAE Lycopus europaeus Lysimachia nemorum L. L. Karbieniec pospolity Tojeść gajowa Lysimachia nummularia L. Tojeść rozesłana, pieniąŜek PRIMULACEAE Lysimachia punctata Lysimachia thyrsiflora L. L. Tojeść kropkowana Tojeść bukietowa, baŜanowiec PRIMULACEAE PRIMULACEAE Lysimachia vulgaris L. Tojeść zwyczajna, tojeść pospolita PRIMULACEAE Lythrum hyssopifolia Lythrum salicaria L. L. Krwawnica hyzopolistna Krwawnica pospolita LYTHRACEAE LYTHRACEAE Mahonia aquifolium Maianthemum bifolium Malaxis monophyllos (Pursh) Nutt. (L.) F.W.Schmidt (L.) Swartz Malus domestica Borkh. Malus pumila Malus sylvestris Miller Miller Mahonia pospolita Konwalijka dwulistna, majownik Wyblin jednolistny LABIATAE PRIMULACEAE BERBERIDACEAE LILIACEAE ORCHIDACEAE Jabłoń domowa ROSACEAE Jabłoń niska Jabłoń dzika, płonka ROSACEAE ROSACEAE Matteuccia struthiopteris (L.) Tod. Pióropusznik stru si ATHYRIACEAE Medicago lupulina Medicago minima L. (L.) Bartal Lucerna nerkowata Lucerna kolczastostrąkowa LEGUMINOSAE LEGUMINOSAE Medicago sativa subsp.falcata (L.) Arcang. Medicago sativa subsp.sativa Melampyrum arvense L. L. Lucerna sierpowata, dzięcielina Lucerna siewna Pszeniec róŜowy 43 LEGUMINOSAE LEGUMINOSAE SCROPHULARIACEAE Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej Polska nazwa gatunku RODZINA Melampyrum cristatum L. Pszeniec grzebieniasty SCROPHULARIACEAE Melampyrum nemorosum L. Pszeniec gajowy SCROPHULARIACEAE Melampyrum pratense Melampyrum sylvaticum L. L. Pszeniec zwyczajny Pszeniec leśny SCROPHULARIACEAE SCROPHULARIACEAE Melica nutans L. Melica uniflora Melilotus alba Retz. Med.. Perłówka zwisła Perłówka jednokwiatowa Nostrzyk biały GRAMINEAE GRAMINEAE LEGUMINOSAE Melilotus altissima Thuill. Nostrzyk wyniosły LEGUMINOSAE Melilotus dentata Melilotus officinalis (Waldst. et Kit.) Pers. (L.) Pallas Nostrzyk ząkowany Nostrzyk Ŝółty LEGUMINOSAE LEGUMINOSAE Melittis melissophyllum Mentha arvensis Mentha longifolia Mentha pulegium Mentha spicata Mentha suaveolens L. L. (L.) Hudson L. L. em.L. Ehrh. Miodownik melisowaty LABIATAE Mięta polna Mięta długolistna LABIATAE LABIATAE Mięta polej LABIATAE Mięta zielona, mięta kłosowa Mięta okrągłolistna LABIATAE LABIATAE Mentha x verticillata (M.aquatica x M.arvensis) L. Mięta okręgowa Menyanthes trifoliata Mercurialis annua L. L. Bobrek trójlistkowy Szczyr roczny MENYANTHACEAE EUPHORBIACEAE Mercurialis perennis L. Szczyr trwały EUPHORBIACEAE Milium effusum Mimulus guttatus L. DC. Moneses uniflora (L.) A.Gray Monotropa hypophegea Monotropa hypopitys Wallr. L. GRAMINEAE SCROPHULARIACEAE Gruszyczka jednokwiatowa, gruszycznik jednok PYROLACEAE Korzeniówka naga, korzeniówka mniejsza Korzeniówka pospolita PYROLACEAE PYROLACEAE Morwa biała MORACEAE Muscari botryoides Muscari comosum (L.) Miller (L.) Miller Szafirek drobnokwiatowy Szafirek miękkolistny LILIACEAE LILIACEAE Mycelis muralis (L.) Dum. Sałatnik leśny Morus alba Myosotis arvensis Myosotis discolor Myosotis laxa subsp.caespitosa Myosotis nemorosa Myosotis ramosissima Myosotis scorpioides subsp.palustris Myosotis sparsiflora Myosotis stricta L. Prosownica rozpierzchła Kroplik Ŝółty LABIATAE (L.) Hill Pers. (C.F.Schultz) Hyl. Besser Rochel L. Mikan ex Pohl Link COMPOSITAE Niezapominajka polna Niezapominajka róŜnobarwna BORAGINACEAE BORAGINACEAE Niezapominajka darniowa BORAGINACEAE Niezapominajka gajowa, niezapominajka górska Niezapominajka pagórkowa BORAGINACEAE BORAGINACEAE Niezapominajka błotna BORAGINACEAE Niezapominajka skąpokwiatowa Niezapominajka piaskowa BORAGINACEAE BORAGINACEAE 44 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) Myosotis sylvatica Myosoton aquaticum AUTOR nazwy łacińskiej Hoffm. (L.) Moench Polska nazwa gatunku Niezapominajka leśna Kościenica wodna RODZINA BORAGINACEAE CARYOPHYLLACEAE Myosurus minimus Myrica gale L. L. Mysiurek maleńki Woskownica europejska Myriophyllum spicatum L. Wywłócznik kłosowy, orlan HALORAGACEAE Wywłócznik okółkowy, piórnik Marchewnik wonny HALORAGACEAE UMBELLIFERAE Myriophyllum verticillatum Myrrhis odora L. (L.) Scop. Neottia nidus-avis (L.) L.C.M.Rich. Nepeta cataria Neslia paniculata L. (L.) Desv. Nigella arvensis Odontites verna subsp.verna Oenanthe aquatica Oenanthe fistulosa L. (Bell.) Dumort. (L.) Poiret L. Oenothera biennis Oenothera rubricaulis L. Kleb. Oenothera salicifolia Desf. ex G.Don Oenothera suaveolens Oenothera subterminalis Omalotheca sylvatica Onobrychis viciifolia Ononis arvensis Desf. ex Pers. Gates (L.) Schulz-Bip. et F.W.Schulz Scop. L. Gnieźnik leśny, gniazdosz Kocimiętka właściwa OŜędka groniasta Czarnuszka polna Zagorzałek wiosenny Kropidło wodne RANUNCULACEAE MYRICACEAE ORCHIDACEAE LABIATAE CRUCIFERAE RANUNCULACEAE SCROPHULARIACEAE UMBELLIFERAE Kropidło piszczałkowate UMBELLIFERAE Wiesiołek dwuletni, nocna świeca Wiesiołek czerwonołodygowy ONAGRACEAE ONAGRACEAE Wiesiołek wierzbolistny ONAGRACEAE Wiesiołek pachnący, wiesiołek wonny Wiesiołek śląski ONAGRACEAE ONAGRACEAE Szarota leśna Sparceta siewna WilŜyna bezbronna COMPOSITAE LEGUMINOSAE LEGUMINOSAE (Wallr.) A. et Gr. WilŜyna rozłogowa LEGUMINOSAE Ononis spinosa Orchis morio L. L. WilŜyna ciernista Storczyk samiczy LEGUMINOSAE ORCHIDACEAE Orchis ustulata L. Storczyk drobnokwiatowy ORCHIDACEAE Ononis repens subsp.procurrens Origanum vulgare Ornithogalum boucheanum Ornithogalum collinum Ornithogalum umbellatum Ornithopus perpusillus L. Aschers. Lebiodka pospolita Śniadek Bouchego LABIATAE LILIACEAE Guss. Śniadek cienkolistny LILIACEAE L. L. Śniadek baldaszkowy Seradela drobna LILIACEAE LEGUMINOSAE Ornithopus sativus Brot. Seradela siewna Orobanche arenaria Orobanche caryophyllacea Borkh. Sm. Zaraza piaskowa Zaraza przytuliowa, zaraza pospolita Osmunda regalis L. Długosz królewski 45 LEGUMINOSAE OROBANCHACEAE OROBANCHACEAE OSMUNDACEAE Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej Polska nazwa gatunku RODZINA Oxalis acetosella L. Szczawik zajęczy, zajęcza kapusta OXALIDACEAE Oxalis corniculata L. Szczawik roŜkowaty OXALIDACEAE Oxalis dillenii Oxalis europaea Jacq. Jordan Szczawik Dillena Szczawik Ŝółty OXALIDACEAE OXALIDACEAE Oxybaphus nyctagineus Oxytropis pilosa Papaver argemone (Michx) Sweet (L.) DC. L. Ostrobarw rzepieniolistny (Kiślina nocnicowata) NYCTAGINACEAE Ostrołódka kosmata Mak piaskowy LEGUMINOSAE PAPAVERACEAE Papaver dubium L. Mak wątpliwy PAPAVERACEAE Papaver orientale Papaver rhoeas L. L. Mak wschodni Mak polny PAPAVERACEAE PAPAVERACEAE Papaver somniferum L. Mak lekarski PAPAVERACEAE Parietaria officinalis Paris quadrifolia L. L. Parietaria lekarska, pomurnik Czworolist pospolity L. Dziewięciornik błotny Parnassia palustris Parthenocissus inserata Parthenocissus quinquaefolia Petasites albus Petasites hybridus Petasites spurius Petrorhagia prolifera Petrorhagia saxifraga Peucedanum cervaria Phalaris arundinacea Phalaris coerulescens Philadelphus coronarius Philadelphus pubescens Phleum phleoides Phleum pratense subsp.bertolonii Phleum pratense subsp.pratense Phragmites australis Physocarpus opulifolius (A.Kerner) Fritsch (L.) Planchon (L.) Gaertner (L.) G., M. et Sch. (Retz.) Rchb. (L.) P.W.Ball et Heyw. (L.) Link (L.) Lapeyer L. Desf. L. Loisel. (L.) Karsten Bornm. L. (Cav.) Trin. ex Steud. (L.) Maxim. Phyteuma orbiculare L. Phyteuma spicatum Picea abies L. (L.) Karsten Picea pungens Picris echioides Picris hieracioides Engelm. L. L. Winobluszcz amerykański Winobluszcz pięciolistkowy URTICACEAE LILIACEAE PARNASSIACEAE VITACEAE VITACEAE LepięŜnik biały COMPOSITAE LepięŜnik róŜowy LepięŜnik kutnerowaty COMPOSITAE COMPOSITAE Goździcznik wycięty CARYOPHYLLACEAE Goździcznik skalnicowy Gorysz siny CARYOPHYLLACEAE UMBELLIFERAE Mozga trzcinowata GRAMINEAE Mozga błękitnawa Jaśminowiec wonny GRAMINEAE HYDRANGEACEAE Jaśminowiec owłosiony HYDRANGEACEAE Tymotka Boehmera Tymotka kolankowa GRAMINEAE GRAMINEAE Tymotka łąkowa, brzanka pastewna GRAMINEAE Trzcina pospolita Tawułowiec kalinolistny GRAMINEAE ROSACEAE Zerwa kulista CAMPANULACEAE Zerwa kłosowa Świerk pospolity CAMPANULACEAE PINACEAE Świerk kłujący Goryczel Ŝmijowcowaty Goryczel jastrzębcowaty 46 PINACEAE COMPOSITAE COMPOSITAE Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) Pilularia globulifera Pimpinella major Pimpinella nigra Pimpinella saxifraga Pinguicula vulgaris Pinus banksiana Pinus nigra Pinus strobus Pinus sylvestris Plantago arenaria Plantago lanceolata Plantago major subsp.intermedia Plantago major subsp.major Plantago media Platanthera bifolia Platanthera chlorantha Platanus x acerifolia Pleurospermu m austriacum Poa angustifolia Poa annua Poa bulbosa Poa chaixii AUTOR nazwy łacińskiej L. (L.) Hudson Miller L. L. Lamb. Arnold Polska nazwa gatunku Gałuszka kulecznica RODZINA MARSILEACEAE Biebrzeniec wielki UMBELLIFERAE Biedrzeniec czarny Biebrzeniec mniejszy UMBELLIFERAE UMBELLIFERAE Tłustosz pospolity LENTIBULARIACEAE Sosna Banksa Sosna czarna PINACEAE PINACEAE L. Sosna wejmutka PINACEAE L. Waldst. et Kit. Sosna zwyczajna Babka piaskowa PINACEAE PLANTAGINACEAE L. (DC.) Arcang. L. L. (L.) L.C.M.Rich. (Custer) Rchb. (Aiton) Willd. (L.) Hoffm. L. L. L. Vill. in L. Babka lancetowata PLANTAGINACEAE Babka wielonasienna Babka większa PLANTAGINACEAE PLANTAGINACEAE Babka średnia PLANTAGINACEAE Podkolan biały Podkolan zielonawy ORCHIDACEAE ORCHIDACEAE Platan klonolistny PLATANACEAE śebrowiec górski Wiechlina wąskolistna UMBELLIFERAE GRAMINEAE Wiechlina roczna, pajędza GRAMINEAE Wiechlina cebulkowata Wiechlina sudecka, wiechlina Chaixa GRAMINEAE GRAMINEAE Poa nemoralis L. Wiechlina gajowa GRAMINEAE Poa palustris Poa pratensis L. L. Wiechlina błotna Wiechlina łąkowa, gęsia trawka GRAMINEAE GRAMINEAE Poa remota Poa trivialis Polycnemum arvense Polygala amarella subsp.amarella Polygala comosa Polygala oxyptera Polygala vulgaris Forsell. L. L. Crantz Schkuhr Rchb. L. Wiechlina odległokłosa Wiechlina zwyczajna Chrząstkowiec polny GRAMINEAE GRAMINEAE CHENOPODIACEAE KrzyŜownica gorzkawa POLYGALACEAE KrzyŜownica czubata KrzyŜownica ostroskrzydełkowa POLYGALACEAE POLYGALACEAE KrzyŜownica zwyczajna POLYGALACEAE Polygonatum multiflorum Polygonatum odoratum (L.) All. (Miller) Druce Polygonatum verticillatum (L.) All. Kokoryczka okółkowa LILIACEAE L. Rdest ziemnowodny POLYGONACEAE Polygonum amphibium Kokoryczka wielokwiatowa Kokoryczka wonna 47 LILIACEAE LILIACEAE Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) Polygonum amphibium forma aquaticum Polygonum arenastrum Polygonum aviculare Polygonum bistorta Polygonum brittingeri Polygonum calcatum Polygonum hydropiper Polygonum lapathifolium subsp.lapathifolium Polygonum lapathifolium subsp.pallidum AUTOR nazwy łacińskiej Leyss. Bor. L. L. Opiz Lindm. L. L. (With.) Fries Polska nazwa gatunku RODZINA Rdest ziemnowodny forma wodna POLYGONACEAE Rdest równolistny Rdest ptasi POLYGONACEAE POLYGONACEAE Rdest węŜownik POLYGONACEAE Rdest Brittingera Rdest macierzankowy POLYGONACEAE POLYGONACEAE Rdest ostrogorzki POLYGONACEAE Rdest kolankowy Rdest gruczołowaty POLYGONACEAE POLYGONACEAE Polygonum minus Hudson Rdest mniejszy POLYGONACEAE Polygonum mite Polygonum orientale Schrank L. Rdest łagodny Rdest wschodni POLYGONACEAE POLYGONACEAE Polygonum patulum Bieb. Rdest rozłoŜysty POLYGONACEAE Rdest plamisty Rdest zmienny POLYGONACEAE POLYGONACEAE Polygonum persicaria Polygonum rurivagum L. Jordan L. Paprotka zwyczajna POLYPODIACEAE Polystichum aculeatum Populus alba (L.) Roth L. Paprotnik kolczysty Topola biała ASPIDIACEAE SALICACEAE Populus italica Moench Topola włoska SALICACEAE L. L. Topola czarna Topola osika SALICACEAE SALICACEAE L. Rdestnica alpejska POTAMOGETONACEAE Rdestnica Berchtolda Rdestnica ścieśniona POTAMOGETONACEAE POTAMOGETONACEAE Polypodium vulgare Populus nigra Populus tremula Potamogeton alpinus Potamogeton berchtoldii Potamogeton compressus Fieber L. Potamogeton crispus L. Rdestnica kędzierzawa POTAMOGETONACEAE Potamogeton filiformis Potamogeton friesii Pers. Rupr. Rdestnica nitkowata Rdestnica szczeciolistna POTAMOGETONACEAE POTAMOGETONACEAE Potamogeton gramineus L. Rdestnica trawiasta POTAMOGETONACEAE Potamogeton lucens Potamogeton natans L. L. Rdestnica połyskująca Rdestnica pływająca POTAMOGETONACEAE POTAMOGETONACEAE Rdestnica nawodna POTAMOGETONACEAE Rdestnica stępiona Rdestnica grzebieniasta POTAMOGETONACEAE POTAMOGETONACEAE Rdestnica przeszyta POTAMOGETONACEAE Rdestnica podługowata POTAMOGETONACEAE Potamogeton nodosus Potamogeton obtusifolius Potamogeton pectinatus Potamogeton perfoliatus Potamogeton polygonifolius Poir. Mert. et Koch. L. L. Pourr. 48 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) Potamogeton praelongus Potamogeton pusillus Potamogeton rutilus Potamogeton trichoides Potamogeton x nitens (P.perfoliatus x P.gramineus) Potamogeton x zizii (P.gramineus x P.lucens) Potentilla alba Potentilla anglica Potentilla anserina Potentilla argentea AUTOR nazwy łacińskiej Wulfen L. Wolfg. Cham. et Schlecht. Weber Polska nazwa gatunku RODZINA Rdestnica wydłuŜona POTAMOGETONACEAE Rdestnica drobna POTAMOGETONACEAE Rdestnica błyszcząca Rdestnica włosowata POTAMOGETONACEAE POTAMOGETONACEAE Rdestnica lśniąca POTAMOGETONACEAE Koch ex Roth L. Rdestnica wąskolistna Pięciornik blady POTAMOGETONACEAE ROSACEAE Laichard. Pięciornik rozścielony ROSACEAE Pięciornik gęsi Pięciornik srebrny ROSACEAE ROSACEAE L. L. Potentilla cinerea Borkh. Pięciornik piaskowy ROSACEAE Potentilla collina Potentilla erecta Wibel (L.) Rausch. Pięciornik pagórkowy Pięciornik kurze ziele ROSACEAE ROSACEAE L. Pięciornik krzewiasty ROSACEAE Pięciornik siedmiolistkowy Pięciornik siwy ROSACEAE ROSACEAE Potentilla fruticosa Potentilla heptaphylla Potentilla inclinata L. Vill. P.J.Muller Pięciornik białogrodzki, pięciornik jedwabisty ROSACEAE Potentilla neglecta Potentilla norvegica Baumg. L. Pięciornik zaniedbany, pięciornik wygładzony Pięciornik norweski ROSACEAE ROSACEAE Potentilla palustris (L.) Scop. Pięciornik błotny, siedmiopalecznik błotny ROSACEAE Potentilla recta Potentilla reptans L. L. Pięciornik wyprostowany Pięciornik rozłogowy ROSACEAE ROSACEAE Potentilla rupestris L. Pięciornik skalny ROSACEAE Potentilla silesiaca Potentilla sordida Uechtr. Fries ex Aspegren Pięciornik śląski Pięciornik brudny ROSACEAE ROSACEAE Potentilla leucopolitana Potentilla sterilis Potentilla supina Potentilla tabernaemontani (L.) Garcke L. Aschers. Pięciornik płonny ROSACEAE Pięciornik niski Pięciornik wiosenny ROSACEAE ROSACEAE Potentilla thyrsiflora (Zimmeter) Hulsen Potentilla wiemanniana Prenanthes purpurea Gunth. et Schum. L. Pięciornik Wiemanna Przenęt purpurowy ROSACEAE COMPOSITAE (L.) Hill Pierwiosnka wyniosła PRIMULACEAE Pierwiosnka lekarska, kluczyki Głowienka wielkokwiatowa PRIMULACEAE LABIATAE Primula elatior Primula veris subsp.veris Prunella grandiflora (L.) Hill (L.) Scholler Pięciornik rozpierzchłokwiatowy ROSACEAE Prunella laciniata (L.) L. Głowienka kremowa LABIATAE Prunella vulgaris L. Głowienka pospolita LABIATAE 49 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej RODZINA Czereśnia, trześnia ROSACEAE Śliwa ałycza, śliwa wiśniowata, śliwa mirobolana, mirabelka ROSACEAE L. L. Śliwa domowa, węgierka Śliwa lubaszka ROSACEAE ROSACEAE Prunus mahaleb L. Wiśnia wonna, antypka ROSACEAE Prunus padus Prunus serotina L. Ehrh. Czeremcha zwyczajna Czeremcha amerykańska, czeremcha późna ROSACEAE ROSACEAE Prunus spinosa L. Śliwa tarnina ROSACEAE Czeremcha wirginijska Daglezja zielona, Jedlica zielona, Jedlica Douglasa ROSACEAE PINACEAE Prunus avium L. Polska nazwa gatunku Prunus cerasifera Ehrh. Prunus domestica Prunus insititia Prunus virginiana Pseudotsuga menziesii Pteridium aquilinum L. (Mirabel) Franco (L.) Kuhn in Decken Orlica pospolita HYPOLEPIDACEAE Pterocarya fraxinifolia Puccinellia distans (Poiret) Spach (L.) Parl. Skrzydłorzech kaukaski Mannica odstająca Pulicaria dysenterica (L.) Bernh. Płesznik czerwonkowy COMPOSITAE Płesznik zwyczajny Miodunka wąskolistna COMPOSITAE BORAGINACEAE Miodunka ćma BORAGINACEAE Pulicaria vulgaris Pulmonaria angustifolia Pulmonaria obscura Gaertner L. Dum. JUGLANDACEAE GRAMINEAE Pulmonaria officinalis Pulsatilla patens L. (L.) Miller Miodunka lekarska, miodunka plamista Sasanka otwarta Pulsatilla pratensis (L.) Miller Sasanka łąkowa RANUNCULACEAE Pulsatilla vernalis Pulsatilla vulgaris (L.) Miller Miller Sasanka wiosenna Sasanka zwyczajna RANUNCULACEAE RANUNCULACEAE Pyrola chlorantha Swartz Gruszyczka zielonawa PYROLACEAE Pyrola media Pyrola minor Swartz L. Gruszyczka średnia Gruszyczka mniejsza PYROLACEAE PYROLACEAE Gruszyczka okrągłolistna, zimozielon PYROLACEAE Pyrola rotundifolia L. Pyrus communis Pyrus pyraster L. em Gaertner Burgsd. Quercus petraea (Matt.) Liebl. Quercus robur Quercus rubra L. L. BORAGINACEAE RANUNCULACEAE Grusza domowa Grusza pospolita, grusza polna ROSACEAE ROSACEAE Dąb bezszypułkowy FAGACEAE Dąb szypułkowy Dąb czerwony FAGACEAE FAGACEAE Roth Lenek stoziarn LINACEAE Ranunculus acris Ranunculus aquatilis L. L. Jaskier ostry Jaskier wodny RANUNCULACEAE RANUNCULACEAE Ranunculus arvensis L. Jaskier polny RANUNCULACEAE Ranunculus auricomus L. Jaskier róŜnolistny RANUNCULACEAE Radiola linoides 50 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej Polska nazwa gatunku RODZINA Ranunculus bulbosus L. Jaskier bulwkowy RANUNCULACEAE Ranunculus cassubicus L. Jaskier kaszubski RANUNCULACEAE Jaskier krąŜkolistny Ziarnopłon wiosenny RANUNCULACEAE RANUNCULACEAE Ranunculus circinatus Ranunculus ficaria Sibth. L. Ranunculus flammula L. Jaskier płomiennik, jaskier płomieńczyk RANUNCULACEAE Ranunculus fluitans Ranunculus illlyricus Lam. L. Jaskier rzeczny Jaskier illiryjski RANUNCULACEAE RANUNCULACEAE L. Jaskier kosmaty RANUNCULACEAE Jaskier wielki Jaskier tarczowaty RANUNCULACEAE RANUNCULACEAE Jaskier wielokwiatowy RANUNCULACEAE Jaskier rozłogowy Jaskier sardyński RANUNCULACEAE RANUNCULACEAE Ranunculus lanuginosus Ranunculus lingua Ranunculus peltatus Ranunculus polyanthemos Ranunculus repens Ranunculus sardous Ranunculus sceleratus Ranunculus serpens subsp.nemorosus Ranunculus trichophyllus L. Schrank L. L. Crantz L. (DC.) B.Lopez Chaix Jaskier jadowity RANUNCULACEAE Jaskier gajowy Jaskier skąpopręcikowy RANUNCULACEAE RANUNCULACEAE Raphanus raphanistrum L. Rzodkiew świrzepa CRUCIFERAE Reseda lutea Reseda luteola L. L. Rezeda Ŝółta Rezeda Ŝółtawa RESEDACEAE RESEDACEAE Reynoutria japonica Reynoutria sachalinensis Rhamnus catharticus Rheum rhabarbarum Rhinanthus alectorolophus Rhinanthus angustifolius Houtt. (F.Schmidt) Nakai L. L. (Scop.) Poll. C.C.Gmelin Rdest ostrokończysty, rdestowiec ostrokończysty POLYGONACEAE Rdest sachaliński, rdestowiec sachaliński Szakłak pospolity POLYGONACEAE RHAMNACEAE Rabarbar kędzierzawy POLYGONACEAE SzelęŜnik włochaty SzelęŜnik większy SCROPHULARIACEAE SCROPHULARIACEAE L. SzelęŜnik mniejszy SCROPHULARIACEAE (L.) Vahl. (L.) Aiton Przygiełka biała Przygiełka brunatna CYPERACEAE CYPERACEAE Ribes alpinum L. Porzeczka alpejska GROSSULARIACEAE Ribes aureum Ribes nigrum Pursh L. Porzeczka złota Porzeczka czarna GROSSULARIACEAE GROSSULARIACEAE Porzeczka zwyczajna, porzeczka czerwona, porzeczka pospolita GROSSULARIACEAE Porzeczka dzika, porzeczka czerwona Porzeczka agrest, agrest GROSSULARIACEAE GROSSULARIACEAE Rhinanthus minor Rhynchospora alba Rhynchospora fusca Ribes rubrum Ribes spicatum Ribes uva-crispa Robinia pseudacacia Rorippa amphibia L. Robson L. L. (L.) Besser Robinia akacjowata, grochodrzew Rzepicha ziemnowodna 51 LEGUMINOSAE CRUCIFERAE Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej Polska nazwa gatunku RODZINA Rorippa austriaca (Crantz) Besser Rzepicha austriacka CRUCIFERAE Rorippa islandica (Oeder) Borb. Rzepicha błotna CRUCIFERAE Rorippa sylvestris Rorippa x armoracioides (R.sylvestris x R.austriaca) (L.) Besser (Tausch) Fuss Rzepicha leśna Rzepicha charzanolistna CRUCIFERAE CRUCIFERAE Rzepicha rozesłana CRUCIFERAE Rorippa x prostrata (R.amphibia x R.sylvestris) Rosa agrestis Rosa arvensis Rosa canina Rosa majalis Rosa micrantha (Bergeret) Sch. et Tell. Savi Hudson L. J.Herrm. Borrer ex Sm. RóŜa rolna, rolowa, polna RóŜa polna ROSACEAE ROSACEAE RoŜa dzika ROSACEAE RóŜa girlandowa RóŜa drobnokwiatowa ROSACEAE ROSACEAE Rosa multiflora Thunb. RóŜa wielokwiatowa ROSACEAE Rosa rugosa Rubus armeniacus Thumb. Focke RóŜa pomarszczona JeŜyna armeńska, jeŜyna kaukaska ROSACEAE ROSACEAE Rubus caesius L. JeŜyna popielica ROSACEAE Rubus idaeus Rubus saxatilis L. L. Malina właściwa Malina kamionka ROSACEAE ROSACEAE Rumex acetosa L. Szczaw zwyczajny POLYGONACEAE Szczaw polny Wierzba ostrolistna, wierzba kaspijska POLYGONACEAE SALICACEAE Rumex acetosella Salix acutifolia L. Willd. Salix alba L. Wierzba biała SALICACEAE Salix arenaria Salix aurita L. L. Wierzba piaskowa Wierzba uszata SALICACEAE SALICACEAE Salix caprea L. Wierzba iwa SALICACEAE Salix cinerea Salvia nemorosa L. L. Wierzba szara, łoza Szałwia omszona (Sz.gajowa) SALICACEAE LABIATAE Salvia pratensis L. Szałwia łąkowa Salvia verticillata Salvinia natans L. (L.) All. Sambucus ebulus L. Dziki bez hebd CAPRIFOLIACEAE Sambucus nigra Sambucus racemosa L. L. Dziki bez czarny Dziki bez koralowy CAPRIFOLIACEAE CAPRIFOLIACEAE Samolus valerandi L. Jarnik solankowy Sanicula europaea Saponaria officinalis L. L. śankiel zwyczajny, rannik Mydlnica lekarska Satureja hortensis L. Cząber ogrodowy Saxifraga granulata L. Skalnica ziarenkowata Szałwia okręgowa Salwinia pływająca 52 LABIATAE LABIATAE SALVINIACEAE PRIMULACEAE UMBELLIFERAE CARYOPHYLLACEAE LABIATAE SAXIFRAGACEAE Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej Polska nazwa gatunku RODZINA Saxifraga hirculus L. Skalnica torfowiskowa SAXIFRAGACEAE Saxifraga tridactylites L. Skalnica trójpalczasta SAXIFRAGACEAE Scabiosa canescens Scabiosa columbaria W. et K. L. Drakiew wonna Drakiew gołębia Scabiosa ochroleuca L. Drakiew Ŝółtawa Scandix pecten-veneris Scheuchzeria palustris L. L. Czechrzyca grzebieniowata Bagnica trofowa Schoenus ferrugineus L. Marzyca ruda Scilla bifolia Scilla siberica L. Haw. Scirpus holoschoenus L. Scirpus hudsonianus Scolochloa festucacea (Michx) Fernald (Willd.) Link Cebulica dwulistna Cebulica syberyjska DIPSACACEAE DIPSACACEAE DIPSACACEAE UMBELLIFERAE SCHEUCHZERIACEAE CYPERACEAE LILIACEAE LILIACEAE Sitowie główkowate, hołoszeń główkowaty CYPERACEAE Wełnianeczka alpejska Skolochloa trzcinowata CYPERACEAE GRAMINEAE COMPOSITAE Scorzonera humilis L. WęŜymord niski Scorzonera purpurea Scrophularia nodosa L. L. WęŜymord stepowy Trędownik bulwiasty COMPOSITAE SCROPHULARIACEAE Scrophularia umbrosa Dumort Trędownik oskrzydlony SCROPHULARIACEAE Scutellaria galericulata Scutellaria hastifolia L. L. Tarczyca pospolita Tarczyca oszczepowata LABIATAE LABIATAE Scutellaria minor Hudson Sedum acre Sedum reflexum L. L. Sedum sexangulare Sedum spurium Sedum telephium subsp.maximum Sedum villosum Selinum carvifolia Senecio sylvaticus L. Rozchodnik sze ściorzędowy CRASSULACEAE CRASSULACEAE CRASSULACEAE L. Rozchodnik owłosiony CRASSULACEAE (L.) L. L. Olszewnik kminkolistny Starzec leśny UMBELLIFERAE COMPOSITAE W.et K. Senecio viscosus Serratula tinctoria L. L. Seseli annuum L. Seseli libanotis Setaria pumila (L.) Koch (Poir.) Schultes Sherardia arvensis LABIATAE CRASSULACEAE CRASSULACEAE Rozchodnik kauka ski Rozchodnik wielki Bieb. (L.) Krocker Senecio vernalis Setaria viridis Tarczyca mała Rozchodnik ostry Rozchodnik ościsty (L.) P.B. L. Starzec wiosenny COMPOSITAE Starzec lepki Sierpik barwierski COMPOSITAE COMPOSITAE śebrzyca roczna UMBELLIFERAE śebrzyca oleśnik, oleśnik górski Włośnica sina, brzyca UMBELLIFERAE GRAMINEAE Włośnica zielona, dziki ber GRAMINEAE Rolnica pospolita RUBIACEAE 53 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej Polska nazwa gatunku RODZINA Silaum silaus (L.) Schott. et Thell. Konioploch łąkowy Silene alba (Miller) E.H.L.Krause Lepnica biała, bniec biały CARYOPHYLLACEAE Lepnica zielonawa Lepnica smukła CARYOPHYLLACEAE CARYOPHYLLACEAE Lepnica dwudzielna CARYOPHYLLACEAE Lepnica czerwona, bniec czerwony Gorczyca jasna, gorczyca biała CARYOPHYLLACEAE CRUCIFERAE Silene chlorantha Silene conica Silene dichotoma Silene dioica Sinapis alba (Willd.) Ehrh. L. Ehrh. (L.) Clairv. L. UMBELLIFERAE Sinapis arvensis L. Gorczyca polna CRUCIFERAE Sisymbrium altissimum Sisymbrium loeselii L. L. Stulisz pannoński Stulisz Loesela CRUCIFERAE CRUCIFERAE Sisymbrium officinale Sium latifolium Solanum alatum Solanum dulcamara Solanum luteum Solanum nigrum (L.) Scop. Stulisz lekarski CRUCIFERAE L. Moench Marek szerokolistny Psianka skrzydlata L. Psianka słodkogórz SOLANACEAE Psianka kosmata Psianka czarna SOLANACEAE SOLANACEAE Miller L. UMBELLIFERAE SOLANACEAE Solidago canadensis L. Nawłoć kanadyjska COMPOSITAE Solidago gigantea Solidago graminifolia Aiton (L.) Salisb. Nawłoć późna Nawłoć wąskolistna COMPOSITAE COMPOSITAE Solidago virgaurea Sonchus arvensis subsp.arvensis Sonchus asper L. L. (L.) Hill. Nawłoć pospolita COMPOSITAE Mlecz polny Mlecz kolczasty COMPOSITAE COMPOSITAE Mlecz warzywny, mlecz zwyczajny COMPOSITAE Sonchus oleraceus L. Sorbaria sorbifolia Sorbus aucuparia (L.) A.Br. L. Sorbus torminalis (L.) Crantz Jarząb brekinia, brekinia ROSACEAE Sparganium emersum Sparganium erectum subsp.erectum Rehmann L. JeŜogłówka pojedyncza JeŜogłówka gałęzista SPARGANIACEAE SPARGANIACEAE Spergularia segetalis (L.) G.Don Muchotrzew zboŜowy CARYOPHYLLACEAE L. Schmidt Tawuła oŜankolistna Tawuła średnia ROSACEAE ROSACEAE Spiraea chamaedrifolia Spiraea media Spiraea salicifolia Spiranthes spiralis Spirodela polyrhiza Stachys annua Stachys arvensis L. (L.) Chewall. (L.) Schleiden Tawlina jarzębolistna Jarząb zwyczajny, jarzębina Tawuła bawolina Kręczynka jesienna Spirodela wielokorzeniowa ROSACEAE ROSACEAE ROSACEAE ORCHIDACEAE LEMNACEAE (L.) L. Czyściec roczny LABIATAE L. Czyściec polny LABIATAE 54 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej Stachys germanica L. Stachys officinalis (L.) Trev. Stachys sylvatica Staphylea pinnata L. L. Polska nazwa gatunku RODZINA Czyściec kosmaty LABIATAE Czyściec lekarski, bukwica lekarska LABIATAE Czyściec leśny Kłokoczka południowa LABIATAE STAPHYLEACEAE Stellaria alsine Grimm Gwiazdnica bagienna CARYOPHYLLACEAE Stellaria crassifolia Stellaria graminea Ehrh. L. Gwiazdnica grubolistna Gwiazdnica trawiasta CARYOPHYLLACEAE CARYOPHYLLACEAE Stellaria holostea L. Stellaria longifolia Stellaria media Muhl. ex Willd. (L.) Vill. Gwiazdnica wielkokwiatowa CARYOPHYLLACEAE Gwiazdnica długolistna Gwiazdnica pospolita CARYOPHYLLACEAE CARYOPHYLLACEAE Symphoricarpos albus (L.) Blake Śnieguliczka biała CAPRIFOLIACEAE Symphytum officinale Symphytum tuberosum L. L. śywokost lekarski śywokost bulwiasty BORAGINACEAE BORAGINACEAE L. Bez pospolity, lilak Syringa vulgaris Tanacetum parthenium Tanacetum vulgare Taraxacum fulvum Taraxacum laevigatum Taraxacum officinale Taxus baccata (L.) Schultz-Bip. L. Raunk. (willd.) DC. Web. L. Wrotycz maruna, złocień maruna Wrotycz zwyczajny OLEACEAE COMPOSITAE COMPOSITAE Mniszek rudy COMPOSITAE Mniszek drobny Mniszek pospolity COMPOSITAE COMPOSITAE TAXACEAE Cis pospolity Teesdalia nudicaulis Telekia speciosa (L.) R.Br. (Schreb.) Baumg. Teucrium scordium L. OŜanka czosnkowa Teucrium scorodonia Thalictrum aquilegiifolium L. L. OŜanka nierównoząbkowa Rutewka orlikolistna LABIATAE RANUNCULACEAE Thalictrum flavum L. Rutewka Ŝółta RANUNCULACEAE Thalictrum lucidum Thalictrum minus L. L. Rutewka wąskolistna Rutewka mniejsza RANUNCULACEAE RANUNCULACEAE L. Rutewka pojedyncza Thalictrum simplex Thelypteris limbosperma Thesium linophyllon Thlaspi arvense Thlaspi caerulescens subsp. caerulescens Thuja occidentalis Thuja plicata Thymus pulegioides Thymus serpyllum (All.) H.P.Fuchs L. L. J. et C.Presl L. D.Don ex Lamb. L. L. Chroszcz nagołodygowy Smotrawa okazała Narecznica górska, zachylnik górski Leniec pospolity Tobołki polne CRUCIFERAE COMPOSITAE LABIATAE RANUNCULACEAE THELYPTERIDACEAE SANTALACEAE CRUCIFERAE Tobołki alpejskie śywotnik zachodni CRUCIFERAE CUPRESSACEAE śywotnik olbrzymi CUPRESSACEAE Macierzanka zwyczajna Macierzanka piaskowa 55 LABIATAE LABIATAE Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej Polska nazwa gatunku Tilia cordata Miller Lipa drobnolistna Tilia platyphyllos Scop. Lipa szerokolistna, lipa wielkolistna Trientalis europaea Trifolium alpestre Trifolium arvense Trifolium aureum Trifolium campestre Trifolium dubium Trifolium ochroleucon Trifolium pratense Trifolium repens Tsuga canadensis Tulipa sylvestris Tussilago farfara Ulmus laevis Ulmus minor Urtica dioica Vaccinium microcarpum Vaccinium myrtillus Vaccinium oxycoccus Vaccinium vitis-idaea Valeriana dioica Valeriana officinalis subsp.officinalis Valeriana officinalis subsp.sambucifolia Verbascum densiflorum L. L. L. Poll. Schreber Sibth. Hudson L. L. (L.) Carr. L. L. Pall. Miller Siódmaczek leśny Koniczyna dwukłosowa L. Mikan fil. Bertol. TILIACEAE TILIACEAE PRIMULACEAE LEGUMINOSAE Koniczyna polna, kotki LEGUMINOSAE Koniczyna złocistoŜółta Koniczyna róŜnoogonkowa LEGUMINOSAE LEGUMINOSAE Koniczyna drobnogłówkowa, orędziw LEGUMINOSAE Koniczyna Ŝółtobiała Koniczyna łąkowa LEGUMINOSAE LEGUMINOSAE Konicyna biała, koniczyna rozesłana LEGUMINOSAE Choina kanadyjska Tulipan dziki Podbiał pospolity Wiąz szypułkowy, limak Wiąz polny L. Pokrzywa zwyczajna (Turcz. ex Rupr.) Schmalh. śurawina drobnolistkowa L. Borówka czarna, czernica, czarna jagoda L. śurawina błotna L. L. RODZINA Borówka brusznica Kozłek dwupienny Kozłek lekarski PINACEAE LILIACEAE COMPOSITAE ULMACEAE ULMACEAE URTICACEAE ERICACEAE ERICACEAE ERICACEAE ERICACEAE VALERIANACEAE VALERIANACEAE Kozłek bzowy Dziewanna wielkokwiatowa VALERIANACEAE SCROPHULARIACEAE Verbascum lychnitis L. Dziewanna firletkowa SCROPHULARIACEAE Verbascum nigrum Verbena officinalis L. L. Dziewanna pospolita Werbena lekarska SCROPHULARIACEAE VERBENACEAE Veronica agrestis L. Przetacznik rolny SCROPHULARIACEAE Veronica arvensis Veronica hederifolia subsp.hederifolia L. L. Przetacznik polny Przetacznik bluszczykowaty SCROPHULARIACEAE SCROPHULARIACEAE Veronica hederifolia subsp.lucorum Veronica hederifolia subsp.triloba Veronica longifolia (Klett et Richt.) Hartl (Opiz) Celak. L. Przetacznik blady SCROPHULARIACEAE Przetacznik trójklapowy Przetacznik długolistny SCROPHULARIACEAE SCROPHULARIACEAE Veronica montana L. Przetacznik górski SCROPHULARIACEAE Veronica officinalis L. Przetacznik leśny SCROPHULARIACEAE 56 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów GATUNEK (nazwa łacińska) AUTOR nazwy łacińskiej Polska nazwa gatunku RODZINA Veronica triphyllos L. Przetacznik trójlistkowy SCROPHULARIACEAE Veronica verna L. Przetacznik wiosenny SCROPHULARIACEAE Viburnum opulus Vicia sylvatica L. L. Kalina koralowa Wyka leśna Vicia tenuifolia Vicia tenuissima Vicia tetrasperma CAPRIFOLIACEAE LEGUMINOSAE Roth Wyka długoŜagielkowa LEGUMINOSAE (Bieb.) Schinz et Thell. (L.) Schreber Wyka delikatna Wyka czteronasienna LEGUMINOSAE LEGUMINOSAE Vicia villosa Roth Wyka kosmata, wyka ozima LEGUMINOSAE Vinca minor Vincetoxicum hirundinaria L. Med.. Barwinek pospolity CiemięŜyk drobnokwiatowy APOCYNACEAE ASCLEPIADACEAE Viola arvensis Murray Viola biflora Viola canina subsp.canina L. L. Fiołek polny VIOLACEAE Fiołek dwukwiatowy (F.dwubarwny) Fiołek psi VIOLACEAE VIOLACEAE Viola collina Besser Fiołek pagórkowy VIOLACEAE Viola elatior Viola epipsila Fries Ledeb. Fiołek wyniosły Fiołek torfowy VIOLACEAE VIOLACEAE Viola hirta L. Fiołek kosmaty VIOLACEAE Viola mirabilis Viola odorata L. L. Fiołek przedziwny Fiołek wonny VIOLACEAE VIOLACEAE Viola rupestris F.W.Schmidt Fiołek skalny VIOLACEAE Viola tricolor Viscum album L. L. Fiołek trójbarwny Jemioła pospolita VIOLACEAE LORANTHACEAE Xanthium spinosum L. Rzepień ciernisty COMPOSITAE Xanthium strumarium Zannichellia palustris L. L. Rzepień pospolity Zamętnica błotna COMPOSITAE ZANNICHELLIACEAE 57 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów TAB 9. Zestawienie chronionych , zagroŜonych i rzadkich gatunków roślin na te renie Nadleśnictwa Ruszów – leśnictwami Leśnictwo Cisy Nazwa polska Nazwa łacińska Ilość osobników Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 6 7 8 9 10 11 12 0.01 0.01 0.04 0.01 0.04 0.01 4 4 5 4 5 4 3 3 4 3 3 kępowo-z większa areał " " " " " grupowo-zwiększa areał " grupowo-zwiększa areał ł " " brak " " " " " " wypalanie trawy brak " " LMśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw BMśw zabudowania Bśw BMśw LMśw L.p 1 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 611 589 589 485 485 485 485 590 589 611 611 c d b n f f l dx b d c 12 13 14 15 16 17 1 1 1 1 1 1 1 611 c 1 1 1 1 1 613 615 485 611 593 b a f c l 18 1 1 536 c 1 1 485 l 1 1 383 f Podrzeń Ŝebrowiec 21 1 1 383 g 22 1 1 384 c 19 20 Opi s obiektu Powierzchnia [ha] Pododdział Oddział Gatunek Obręb Leśnictwo PołoŜenie Barwinek pospolity Vinca minor " " " " " " " " Bluszcz pospolity Hedera helix " " " " " " " " " " Wiciokrzew Lanicera pomorski periclymenum Wrzosiec bagienny Erica tetralix " " Konwalija majowa Convallaria majalis " " " " Pomocnik Chimaphila umbellata baldaszkowy Naparstnica Digitalis grandiflora zwyczajna 0.02 0.01 0.01 0.03 0.03 0.04 0.01 0.01 grupowo-zwiększa areał ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 3 4 4 3 4 3 " " kępowe kępowo - zwiększa areał grupowo " " " blisko drogi publicznej brak blisko drogi publicznej LMśw Bw Bw Bśw LMśw BMw 3 grupowo blisko drogi publicznej Bśw 2 grupowo brak Blechnum spicant 1(3) pojedynczo brak " " 1(2) " " Bśw " " 1(1) " " Bśw 58 BMśw Bśw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 23 24 25 1 1 1 1 1 1 537 486 486 d b d " " " 26 1 1 614 a 27 1 1 494 f 28 29 30 1 1 1 1 1 1 494 442 546 c c b 31 1 1 613 a 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 611 613 383 383 383 383 438 486 486 486 486 487 487 487 488 488 488 488 489 489 489 490 490 490 491 o a b d f g h d j k o b f h b k l m a c d a c g a 7 " " " Lycopodium Widłak jałowcowaty annotinum Widłak goździsty Lycokodium clavatum " " " " " " Rosiczka Dros era rotundifolia okrągłolistna " " Rosiczka pośrednia Dros era intermedia Bagno zwyczajne Ledum palustre " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 8 9 10 11 12 1(5) 2 2 " pojedynczo-zwiększa areał " " " " Bw BMw BMśw 3 grupowo-zwiększa areał " Bw 0.01 3 grupowo-zwiększa areał " Bśw 0.01 2 2 3 grupowo " grupowo-zwiększa areał " " " Bw Bw Bśw 6,00 5 " " bagno 0.03 1,00 4 5 " " kępowo " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " nieuŜytek bagno Bw Bw Bw Bw BMw BMw BMśw Bw BMw BMw BMśw BMw Bw Bw Bw BMw BMw BMw Bw Bw Bw Bśw BMw 59 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 7 57 58 59 60 61 62 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 491 491 537 537 537 537 537 538 538 539 539 539 539 540 545 546 592 593 593 594 596 596 596 611 612 612 613 613 613 613 614 c h d f h i j a b a g h i i i b a m n a f g i w h k a b c d a " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 8 9 10 " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 60 11 12 BMw Bw Bw Bw Bw BMw Bw BMw Bw Bw BMw BMw BMw Bśw Bśw Bśw Bw BMw bagno BMw BMw BMw BMw Bw Bw Bw bagno Bw Bw Bw Bw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Lesnictwo Jagodzin Nazwa polska Powierzchnia [ha] Ilość osobników Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 1 1 2 498 i Wełnianka pochwowata Eriophorum verginatum 1,00 5 grupowo bagno 2 1 2 555 a 0.01 3 kępowo linia energetyczna 3 1 2 608 g 0.01 3 kępowo-z anika 4 5 6 7 1 1 1 1 2 2 2 2 499 606 607 608 a d g g Wełnianka pochwowata Bagno zwyczajne " " " 0,10 0.15 0.08 0.45 5 5 5 5 8 1 2 550 d Widłak goździsty Lycopodium clavatum 0,30 5 9 10 11 12 13 14 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 554 390 443 446 502 623 f h d b a b " " Bagno zwyczajne " " " 0.03 0.05 5 5 kępowo " " " grupowo -kępowo-zwiększa areał kępowo-z większa areał grupowo - zwiększa areał kępowo " " " L.p Oddział Pododdział Opi s obiektu Leśnictwo Gatunek Obręb PołoŜenie Nazwa łacińska Borówka bagienna Vaccinum uliginosum Eriophorum verginatum Ledum palustre " " " " " Ledum palustre " " " 61 ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 droga wy wozowa Bw Bw Bw Bw Bw BMśw Bśw Bśw Bśw BMw BMw BMw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Lesnictwo Poś więtne Opi s obiektu 4 5 6 7 8 9 10 11 12 3 3 126 379 b h Barwinek pospolity Konwalia majowa Vinca minor Convallaria majalis 0.02 0.02 4 3 kępowo -zwiększa areał " brak " BMw BMśw 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 374 434 434 126 126 127 127 127 214 214 215 215 216 216 262 263 264 265 265 267 268 382 382 435 436 b g g j l b d f a d a d c d d b b a c f a b c j f Kruszyna pospolita " Bagno zwyczajne " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " Frangula alnus " Ledum palustre " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 1 1 pojedynczo " kępowo " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " BMśw BMw las BMw BMw Bśw BMw BMw BMw BMw BMw BMw BMw BMw Bśw BMw Bw Bw Bw Bśw BMw Bśw Bśw BMw BMw Pododdział 3 1 1 Oddział 2 Leśnictwo 1 1 2 L.p Obręb Ilość osobników Gatunek Powierzchnia [ha] PołoŜenie Nazwa polska Nazwa łacińska 62 Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) ZagroŜenia " Kategoria gruntu, walory przyrodnicze Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 7 28 29 30 1 1 1 3 3 3 436 436 94 h i d " " " " " " 8 9 10 " " " 63 11 12 BMw BMw Bśw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Ziębina Nazwa polska Nazwa łacińska Ilość osobników Opi s obiektu Powierzchnia [ha] Gatunek Pododdział Oddział Leśnictwo L.p Obręb PołoŜenie Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 7 8 9 10 11 12 0,30 2 grupowo-zwiększa areał podtapianie BMw 0,20 2 pojedynczo Bśw 0,40 2 " kępowo " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " Bśw BMw Bw Bśw Bw Bśw Bw BMw Bw BMw Bw Bw Bw Bw BMw Bśw Bw Bw BMśw BMśw BMśw Bw BMw Bw 1 2 3 4 5 6 1 1 4 333 a Widłak goździsty 2 1 4 332 d 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 330 131 177 224 224 224 224 224 225 226 226 226 226 226 227 227 227 227 270 270 271 271 272 274 f b g b c h i l d b c d h i b h i j d g d f i b Lycopodium clavatum Diphasiastrum Widlicz spłaszczony complanatum " " Bagno zwyczajne Ledum palustre " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 64 ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 7 27 28 29 30 31 32 33 1 1 1 1 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 275 276 276 337 61 61 98 c a b f f h d " " " " " " " " " " " " " " 8 9 10 " " " " " " " 65 11 12 Bw Bw Bw Bw BMw Bs bagno Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Dębówek 2 3 4 5 1 2 2 2 5 5 190 192 f a 3 2 5 116 h 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 85 85 86 88 53 53 192 114 118 149 155 192 193 194 197 114 116 116 117 152 30 30 30 g h j a a b b c a f c j b a k a f g a d c d h Nazwa polska Nazwa łacińska Ilość osobników 1 Opi s obiektu Powierzchnia [ha] Gatunek Pododdział Oddział Leśnictwo L.p Obręb PołoŜenie Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 6 7 8 9 10 1.68 2.31 1 1 pojedynczo " BMw BMw 5.76 1 " BMw 4.78 1.11 0.88 7.06 5.92 6.85 5.23 11.34 2.03 10.74 3.17 3.37 5.82 8.28 6.43 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 kępowo " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " BMw Bw Bw Bśw LMw LMw BMw Lśw BMw BMw Bśw BMw BMw BMw Bśw LMw Bśw BMw BMw BMw BMw BMw BMw Podrzeń Ŝebrowiec Blechnum spicant " " Rosiczka Dros era rotundifolia okrągłolistna Bagno zwyczajne Ledum palustre " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 66 ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 7 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 5 51 52 52 52 52 53 53 54 54 54 86 86 c f g i k a b a b g a i " " " " " " " " " " " " 39 2 5 47 c Widłak jałowcowaty " " " " " " " " " " " " Lycopodium annotinum 8 13.33 67 9 1 10 11 12 " " " " " " " " " " " " LMśw BMśw LMśw BMw BMw LMw LMw BMw BMw BMw BMśw BMw " BMw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Dzików Opi s obiektu 4 5 6 7 8 9 10 11 12 6 6 576 576 d d Długosz królewski Podrzeń Ŝebrowiec 11,60 11,60 1 1 pojedynczo " brak " Bw Bw 3 2 6 458 g Widłak jałowcowaty 6.18 4 kępowo-z większa areał " Bw 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 453 454 454 457 458 459 460 461 461 461 461 462 462 462 462 462 462 462 463 463 463 463 463 b a f d f b a a f g h a b c d f g h a b c d g Bagno zwyczajne " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " Osmunda regalis Blechnum spicant Lycopodium annotinum Ledum palustre " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " Pododdział 3 2 2 Oddział 2 Leśnictwo 1 1 2 L.p Obręb Ilość osobników Gatunek Powierzchnia [ha] PołoŜenie Nazwa polska Nazwa łacińska Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) kępowo " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 68 ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze BMw BMw BMw BMw BMw BMw Bw BMw BMw BMw BMw BMw BMw BMw BMw BMw BMw BMw BMw BMw BMw BMw BMw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 7 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 6 464 465 465 466 467 468 507 509 510 510 513 514 514 514 514 515 515 515 516 516 518 518 566 567 567 568 568 569 570 a b c a a a h b d f b a b c g c d h d f b c i f g b d a a " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 8 9 10 " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 69 11 12 Bśw BMw BMw BMw Bw Bw BMw Bśw BMw BMw BMw Bśw BMw BMw BMw Bw Bw Bw Bw Bw BMw BMw Bw Bw BMw Bw BMw Bw Bw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Głus zec 2 3 4 5 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 396 396 233 395 396 395 396 282 408 237 283 399 f d a j f j d a a b h g 13 2 7 344 a 14 15 16 17 2 2 2 2 7 7 7 7 344 287 402 235 b g b c 18 2 7 282 a 19 20 21 22 23 24 25 2 2 2 2 2 2 2 7 7 7 7 7 7 7 282 282 282 238 241 285 285 a b b b b c f Nazwa polska Nazwa łacińska Ilość osobników 1 Opi s obiektu Powierzchnia [ha] Gatunek Pododdział Oddział Leśnictwo L.p Obręb PołoŜenie Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 6 7 8 9 10 0.01 0.01 0.01 0.03 0.01 0.01 0.01 0.01 0.02 2 2 1 2 2 4 4 4 2 2 1 2 pojedynczo " " grupowo " kępowo " kępowo-z anika grupowo " pojedynczo grupowo BMśw BMśw Ol BMśw BMśw BMśw BMśw BMśw Bw BMw BMw Bw 0.01 3 grupowe-zwiększa areał Bśw 0.01 0.01 0.01 0.15 2 2 2 3 " " " " Bśw Bśw Bśw bagno 0.01 1 pojedynczo BMśw 0.01 0.01 3 3 kępowo " " " " " " BMśw BMśw las BMw Bśw BMśw BMśw Jarząb szwedzki Sorbus intermedia " " Kalina koralowa Viburnum opulus Bluszcz pospolity Hedera helix " " Barwinek pospolity Vinca minor " " " " Podrzeń Ŝebrowiec Blechnum spicant " " " " Widłak goździsty Lycopodium clavatum Diphasiastrum Widlicz spłaszczony complanatum " " " " " " Grzybienie białe Nymphaea alba Naparstnica Digat alis purpurea purpurowa Konwalia majowa Convallaria majalis " " Bagno zwyczajne Ledum palustre " " " " " " " " 70 ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 7 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 286 286 288 339 340 348 349 350 351 351 352 352 352 352 352 353 353 353 353 399 399 402 403 406 407 407 407 408 409 410 410 410 411 411 411 c f b b a k a b a c a b c g h a c j k d f j g a a b f a a a b c a b c " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 8 9 10 " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 71 11 12 BMw BMśw Bw BMw Bśw BMw BMw BMw BMw BMw Bw Bw Bw BMw BMw Bw Bw BMw Bw Bw Bw Bw Bw Bw Bw Bw Bw BMw BMw BMw BMw BMw BMw BMw BMw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Toporów 3 Pododdział Oddział 4 5 Nazwa polska 6 Opi s obiektu Nazwa łacińska Ilość osobników 2 Gatunek Powierzchnia [ha] 1 Leśnictwo L.p Obręb PołoŜenie Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 7 8 9 10 ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 1 pojedynczo Bw 1 1 " " 1 grupowo 1 pojedynczo Bw-rów Bw Bśw-stary cmentarz Bśw-skarpa nad Nysą 0,02 3 grupowo LMw Hedera helix " Viburnum opulus Leucojum vernum " " " 0.03 0.05 0.05 0.06 1 1 1 3 3 3 3 pojedynczo " " " " " " brak " " " BMśw LMw LMw Ol Ol Lł Lł Galanthus nivalis 0.03 3 grupowo " Ol 0,20 0,20 1 1 1 2 2 2 2 3 3 pojedynczo " " grupowo " " " kępowo " " " " " " " " " " Lł Lł Ol bagno Ol Ol Ol Lł Lł 1 2 8 577 a Widłak jałowcowaty 2 3 2 2 8 8 577 577 a c Podrzeń Ŝebrowiec Bagno zwyczajne Lycopodium annotinum Blechnum spicant Ledum palustre 4 2 8 484 g Konwalia majowa Convallaria majalis 5 2 8 484 g Kruszyna pospolita Frangula alnus 6 2 8 588 d Galanthus nivalis 7 8 9 10 11 12 13 2 2 2 2 2 2 2 8 8 8 8 8 8 8 484 484 432 316 316 317 317 b I j o p m b 14 2 8 316 p 15 16 17 18 19 20 21 22 23 2 2 2 2 2 2 2 2 2 8 8 8 8 8 8 8 8 8 317 318 317 318 317 317 318 318 317 k l j b j j l d b Śniezyczka przebiśnieg Bluszcz pospolity " Kalina koralowa ŚnieŜyca wiosenna " " " ŚnieŜyczka przebiśnieg Kosaciec syberyjski " Kalina koralowa GrąŜel Ŝółty " Grzybień biały " Zawilec gajowy Konwalia majowa Irys sibiryka " Viburnum opulus Nuphar lutea " Nymphaea alba " Anemone nemorosa Convallaria majalis 0.02 72 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 7 24 25 26 27 2 2 2 2 8 8 8 8 317 363 364 364 j i a d Bluszcz pospolity Bagno zwyczajne " " Hedera helix Ledum palustre " " 8 73 9 10 11 12 1 pojedynczo kępowo " " " Lł Bw Bw Bw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Lesnictwo Modrze w Opi s obiektu 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 9 9 9 9 9 9 9 9 9 9 412 251 212 354 354 355 412 412 413 413 a b h d f b c h b c Bagno zwyczajne Kruszyna pospolita Bagno zwyczajne " " " " " " " Ledum palustre Frangula alnus Ledum palustre " " " " " " " 5.68 0,10 1,00 4 1 4 grupowo-zanika grupowo kępowo " " " " " " " Pododdział 2 Oddział 1 L.p Leśnictwo Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) Obręb Ilość osobników Gatunek Powierzchnia [ha] PołoŜenie Nazwa polska Nazwa łacińska 74 ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 Bw BMw Bśw Bw Bw Bw Bw Bw Bw Bw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Okrąglica Nazwa polska Nazwa łacińska Ilość osobników Opi s obiektu Powierzchnia [ha] Gatunek Pododdział Oddział Leśnictwo L.p Obręb PołoŜenie Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 8 9 10 ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 2 2 2 2 10 10 10 10 67 141 71 71 d k d h Osmunda regalis Lycopodium clavatum Erica tetralix " 5 2 10 71 d 6 7 8 9 10 11 2 2 2 2 2 2 10 10 10 10 10 10 71 67 141 184 71 71 h c k f d h Długosz królewski Widłak goździsty Wrzosiec bagienny " Rosiczka okrągłolistna " Kalina koralowa Bagno zwyczajne " śurawina błotna " 12 2 10 34 c Konwalia majowa Convallaria majalis BMśw 13 14 2 2 10 10 67 67 c c Kopytnik pospolity Kruszyna pospolita Lw Lw 15 2 10 67 d Pióropusznik strusi 16 17 2 2 10 10 67 141 d j Podrzeń Ŝebrowiec " Asarum europaeum Frangula alnus Matteucia struthiopteris Blechnum spicant " 18 2 10 105 o Wroniec widlasty Huperzia selago 19 20 21 22 23 24 2 2 2 2 2 2 10 10 10 10 10 10 105 72 105 13 15 19 o h r h h g Borówka bagienna " Bagno zwyczajne " " " Vaccinium uliginosum " Ledum palustre " " " zanika Bśw BMw bagn BMw Dros era anglica zanika bagno " Viburnum opulus Ledum palustre " Oxycoccus palustris " zanika pojedynczo kępowo " pojedynczo-zanika pojedynczo BMw Lw BMw BMw bagno BMw Bśw kępowo " " " 75 Bśw Bśw Szczególna ochrona LMś w " bagno BMw BMw Bśw Bw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 7 25 2 2 2 2 2 2 2 2 10 10 10 10 10 10 10 10 20 21 22 25 40 42 43 44 g a d g a g k d " " " " " " " " " " " " " " " " 26 27 28 29 30 31 32 8 9 10 " " " " " " " " 76 11 12 Bw Bw BMw BMw BMw Bw BMw BMw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów TAB 10. Wykaz chronionych , zagroŜonych i rzadkich gatunków grzybów, porostów i ms zaków - leśnictwami Leśnictwo Cisy 3 Pododdział Oddział 4 5 1 1 1 589 h 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 441 386 536 490 438 546 614 614 611 589 536 490 489 386 488 543 a a c f f b b b t h c f b a g b 18 1 1 383 a 19 20 21 22 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 385 387 388 437 437 438 g f b g h d 23 24 Opi s obiektu Nazwa polska Nazwa łacińska Ilość osobników 2 Gatunek Powierzchnia [ha] 1 Leśnictwo L.p Obręb PołoŜenie Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 6 7 8 9 10 Chrobotek reniferowy " " " " " " " Płucnica islandzka " " " " " " " " Chrobotek reniferowy " " " " " " ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 Cladina rangiferina 2 grupowo-zwieksza areał Bśw " " " " " " " Cetraria islandica " " " " " " " " 3 3 2 2 2 3 2 2 2 2 3 3 3 3 2 2 " " " " " " " " " " " " " " " " Bśw Bśw Bśw Bśw Bw Bw Bśw Bśw Bw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Cladina rangiferina " Bśw " " " " " " " " " " " " Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw BMśw 77 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 7 25 26 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 442 485 485 485 488 488 489 489 490 491 536 536 536 536 538 542 545 589 589 589 589 590 591 591 591 592 592 612 614 616 a a h n h i b f g f f i j m c c i b c d f m a d f l g g d a " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 8 9 10 " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 78 11 12 Bśw BMśw Bśw Bśw Bśw BMśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Jagodzin Opi s obiektu 3 4 5 6 7 8 9 10 1 2 3 1 1 1 2 2 2 556 556 610 r s k Cetraria islandica " " 0.02 0.04 0,12 4 5 5 kepowo-z wieksza areał " " Bśw Bśw Bśw 4 1 2 389 h Cladina rangiferina " Bśw 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 390 390 390 391 391 391 498 501 502 550 551 556 557 557 609 609 610 610 610 610 623 a f h a b g h f g c a s f b d h d f j w f Płucnica islandzka " " Chrobotek reniferowy " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw BMw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Pododdział 2 Oddział 1 Leśnictwo Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) L.p Obręb Ilość osobników Gatunek Powierzchnia [ha] PołoŜenie Nazwa polska Nazwa łacińska 79 ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Poś więtne 2 3 4 5 1 1 3 124 a 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 123 90 90 124 125 125 268 56 56 56 56 56 57 57 57 57 57 57 57 57 58 58 58 59 59 d f c b h m b b c g h l a b c d f g h i a b d a b Nazwa polska Nazwa łacińska Ilość osobników 1 Opi s obiektu Powierzchnia [ha] Gatunek Pododdział Oddział Leśnictwo L.p Obręb PołoŜenie Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 6 7 8 9 10 Chrobotek reniferowy " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 Cladina rangiferina 3 grupowo-zwiększa areał brak Bs " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 3 3 3 " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " Bs Bśw BMśw Bśw Bśw BMw Bśw BMśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw 80 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 7 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 3 60 60 60 60 60 90 90 91 91 91 91 91 92 92 93 94 95 95 95 96 96 a g h i j b d a b c d f a d a b b c d b c " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 8 9 10 " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 81 11 12 Bśw Bśw Bśw BMśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Ziębina 2 3 4 5 1 1 4 100 a 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 100 100 100 101 101 101 101 101 101 102 102 102 102 102 102 102 102 102 103 103 103 103 103 103 103 b c d a b c d f h a b c d f h i k l c d f h i j l Nazwa polska Nazwa łacińska Ilość osobników 1 Opi s obiektu Powierzchnia [ha] Gatunek Pododdział Oddział Leśnictwo L.p Obręb PołoŜenie Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 6 7 8 9 10 Chrobotek reniferowy " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 Cladina rangiferina grupowo Bśw " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bs Bs Bs Bśw Bśw Bśw Bśw Bs Bs Bśw Bśw Bśw Bśw Lin. Energ. Bśw Bśw Bśw 82 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 7 27 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 39 40 41 42 43 44 45 46 47 48 49 50 51 52 53 54 55 56 57 58 59 60 61 62 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 103 103 130 131 131 132 132 133 133 133 133 134 134 135 135 135 136 136 136 137 174 175 178 180 180 180 180 181 181 181 181 181 181 181 182 182 n o c b f c d b c d g a i a f h g h l g c b b d f k p b c d h i j k o p " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 8 9 10 " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 83 11 12 Bśw Bśw Bśw BMw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bs Bśw Bs Bśw Bśw Bs Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bs Bs Bśw Bs Bs Bśw Bs Bśw Bśw Bśw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 7 63 64 65 66 67 68 69 70 71 72 73 74 75 76 77 78 79 80 81 82 83 84 85 86 87 88 89 90 91 92 93 94 95 96 97 98 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 182 183 224 229 229 229 230 230 230 230 230 230 230 230 230 230 230 231 231 231 231 231 271 275 277 277 278 278 278 278 278 279 279 280 280 280 t p j c d g a b c d f g h i j k l a b c i j h g b d b c d f i b g a h j " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 8 9 10 " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 84 11 12 Bs Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Lin. Energ. Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 7 99 100 101 102 103 104 105 106 107 108 109 110 111 112 113 114 115 116 117 118 119 120 121 122 123 124 125 126 127 128 129 130 131 132 133 134 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 280 31 32 32 329 329 33 33 33 33 330 331 331 335 335 336 336 336 336 336 336 336 337 337 61 61 61 61 62 62 62 62 63 63 63 63 k a c g a f a i k l n b c a g a c d g h j k b g h l o p a c d f a b c d " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 8 9 10 " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 85 11 12 Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bs Bśw Bśw Bśw Bśw Bs Bs Bs Bśw Bśw Bs Bśw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 7 135 136 137 138 139 140 141 142 143 144 145 146 147 148 149 150 151 152 153 154 155 156 157 158 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 4 64 64 64 65 65 65 65 65 65 65 66 66 66 66 66 97 97 97 98 98 99 99 99 99 a b d a c d f g h i a k m o r a b h a c a b c d " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 8 9 10 " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 86 11 12 Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw BMśw Bśw Bs Bśw BMśw Bśw Bśw Bśw BMw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Dębówek 3 Pododdział Oddział 4 5 1 2 5 154 bx 2 3 4 5 6 7 2 2 2 2 2 2 5 5 5 5 5 5 154 155 197 198 198 199 cx f a c h b Opi s obiektu Nazwa polska Nazwa łacińska Ilość osobników 2 Gatunek Powierzchnia [ha] 1 Leśnictwo L.p Obręb PołoŜenie Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 6 7 8 9 10 Chrobotek reniferowy " " " " " " ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 Cladina rangiferina grupowo Bśw " " " " " " " " " " " " Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw 87 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Głus zec Opi s obiektu 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 1 2 7 342 b Smardz jadalny Morchella esculenta 0.68 3 grupowo ludzie Bśw 2 3 2 2 7 7 343 344 c b " " 0.53 0.12 3 2 " " ludzie " Bśw Bśw 4 2 7 282 a Phallus impudictus 0.01 1 pojedynczo BMśw 5 2 7 235 c " 0.01 1 " bagno 6 2 7 397 Cetraria islandica 5 kępowo-z większa zreał las 7 8 9 2 2 2 7 7 7 398 396 402 " " " 5 5 5 " " " " " " 10 2 7 340 g Cladina rangiferina 5 kępowo Bśw 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 7 340 342 342 342 396 397 397 397 397 398 399 400 j c f j c a b c f c h c " " Sromotnik bezwstydny " Płucnica islandzka " " " Chrobotek reniferowy " " " " " " " " " " " " grupowo " " " " " " " " " " " Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Pododdział 2 Oddział 1 Leśnictwo Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) L.p Obręb Ilość osobników Gatunek Powierzchnia [ha] PołoŜenie Nazwa polska Nazwa łacińska " " " " " " " " " " " " 88 ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 7 23 24 25 26 27 2 2 2 2 2 7 7 7 7 7 400 401 402 451 451 h a c a b " " " " " " " " " " 8 9 10 " " " " " 89 11 12 Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Toporów 2 3 4 5 1 2 8 310 a 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 315 315 315 368 371 372 372 373 373 529 530 530 530 531 531 532 532 533 533 533 533 533 534 534 534 534 a c i g c f g g h f a c d b d a b a b c d f a b d f Nazwa polska Nazwa łacińska Ilość osobnikó w 1 Opi s obiektu Powierzch nia [ha] Gatunek Pododdzia ł Oddział Leśnictwo L.p Obręb PołoŜenie Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 6 7 8 9 10 Chrobotek reniferowy " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 Cladina rangiferina grupowo Bśw " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw 90 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 7 28 29 30 31 32 33 34 35 36 37 38 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 8 534 535 535 582 582 586 587 587 587 588 588 g f g c d a b c g a f " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " 8 9 10 " " " " " " " " " " " 91 11 12 Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Modrze w 2 3 4 5 1 2 9 157 f 2 3 4 2 2 2 9 9 9 158 354 354 a a c Nazwa polska Nazwa łacińska Ilość osobnikó w 1 Opi s obiektu Powierzch nia [ha] Gatunek Pododdzia ł Oddział Leśnictwo L.p Obręb PołoŜenie Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 6 7 8 9 10 Chrobotek reniferowy " " " ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 Cladina rangiferina grupowo Bśw " " " " " " Bśw Bw Bw 92 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Okrąglica Nazwa polska Nazwa łacińska Ilość osobnikó w Opi s obiektu Powierzch nia [ha] Gatunek Pododdzia ł Oddział Leśnictwo L.p Obręb PołoŜenie Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 8 9 10 ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 1 2 3 4 5 6 7 1 2 10 9 g Chrobotek leśny Cladina sylvatica zanika Bśw 2 2 10 12 Smardz jadalny Morchella esculenta pojedynczo Bw 3 2 10 13 " " Bw 4 2 10 41 Phallus impudictus pojedynczo, grupowo Bw 5 2 10 42 " " Bw 6 2 10 10 j Cladina rangiferina grupowo Bśw 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 2 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 10 15 16 16 16 16 16 17 17 17 17 17 17 17 18 18 36 36 37 37 i a c d f g a b c d f i j a j a f a c " Sromotnik bezwstydny " Chrobotek reniferowy " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " " Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw 93 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 6 7 26 27 28 29 30 31 32 33 34 2 2 2 2 2 2 2 2 2 10 10 10 10 10 10 10 10 10 37 37 67 67 68 68 68 8 9 d g j k d h l k d " " " " " " " " " " " " " " " " " " 8 9 10 " " " " " " " " " 94 11 12 Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 4.6. OCHRONA GATUNKOWA ZWIERZĄT Ochrona gatunkowa zwierząt polega na zachowaniu dziko Ŝyjących gatunków, zwłaszcza ginących i zagroŜonych wyginięciem, oraz zachowaniu róŜnorodności gatunkowej i genetycznej. Szczegółowych opracowań fauny nadleśnictwa niestety brakuje, jednak wiadomo, Ŝe występuje tutaj wiele interesujących i rzadkich gatunków. Występują przedstawiciele ssaków, ptaków, gadów oraz płazów i bezkręgowców. 95 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów TAB 11. Wykaz chronionych , zagroŜonych i rzadkich zwierząt - leśnictwami Leśnictwo Cisy Nazwa polska Nazwa łacińska Ilość osobników Opi s obiektu Powierzchni a [ha] Gatunek Pododdział Oddział Leśnictwo L.p Obręb PołoŜenie Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 6 7 8 9 10 ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 2 pojedynczo Bśw 3 pojedynczo-zwieksza ilość Bśw 2 1 " " Bśw Bśw 1 2 3 4 5 1 1 1 616 a 2 1 1 616 a 3 4 1 1 1 1 615 386 b a Tęcznik mniejszy Calos oma inquisitor Biegacz Carabus auronitens zielonozłoty " " " " 5 1 1 386 a Biegacz skórzasty Carabus coriaceus 1 pojedynczo Bśw 6 7 8 9 10 11 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 615 589 541 539 593 538 b c b g j c 1 1 3 1 1 1 " " " " " " Bśw Bśw Bśw Bw BMw Bśw 12 1 1 537 g 1 " Bw 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 384 543 492 598 591 613 541 438 492 492 493 c a a b d a a a a g b " " śmija zygzakowata Vipera berus " " " " " " " " Zaskroniec Natrix nat rix zwyczajny " " Myszołów Buteo but eo " " " " Dudek Upupa epops śuraw Grus grus Kawka Corvus monedula Sowa uszatka Asio otus Bóbr europejski Castor fiber Bóbr europejski Castor fiber Bóbr europejski Castor fiber 1 1 1 1 2 3 1 1 " " " " para para i jeden młody pojedynczo " Bśw Bw Bw bagno Bs bagno BMw BMw 96 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Jag odzin Nazwa polska Nazwa łacińska Ilość osobników Opi s obiektu Powierzchnia [ha] Gatunek Pododdział Oddział Leśnictwo L.p Obręb PołoŜenie Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 7 8 9 10 1 2 3 4 5 6 1 1 2 556 r Sierpówka 2 1 2 550 f 3 1 2 556 4 5 6 1 1 1 2 2 2 7 1 8 9 10 11 12 1 1 1 1 1 ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 3.12 1 grupowo-zanika Bśw Zimorodek Streptoperia decaocto Alcedo atthis 13,50 1 pojedynczo k Dudek Upupa epops 6.12 1 " 599 502 556 c k i Cietrzew Sroka " Tetrao tetrix Pica pica " 5.28 3.79 1.17 1 1 1 pojedynczo-zanika grupowo " 2 603 a Wydra Lutra lut ra 12.63 1 pojedynczo 2 2 2 2 2 610 502 556 502 607 a s r o b Gronostaj Wiewiórk a " Dzięcioł zielony " Mustela erminea Sciurus vulgaris " Picus viridis " 0.05 0.89 3.12 1.68 5.22 1 1 1 1 1 " " " " " Bw-rz eka Ziębina Bśwzabudowania bagno Bśw Bśw Bw- rzeka Ziębina Składnica drewna Bśw Bśw BMw Bw 97 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Poś więtne 2 3 4 1 1 3 379 2 3 1 1 3 3 320 59 4 1 3 380 5 1 3 219 Ilość osobników 1 Opi s obiektu Powierzchnia [ha] Gatunek Oddział Leśnictwo L.p Obręb PołoŜenie Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 7 8 9 10 11 Natrix nat rix 1 pojedynczo BMśw " " 5 1 " " Bśw Bśw Viperaberus 1 " BMw " 1 " BMw Nazwa polska Nazwa łacińska 5 6 Zaskroniec zwyczajny " " śmija zygzakowata " 98 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Gł uszec Nazwa polska Nazwa łacińska Ilość osobników Opi s obiektu Powierzchnia [ha] Gatunek Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 5 6 7 8 9 10 Zięba śuraw " Kobuz Pododdział Oddział Leśnictwo L.p Obręb PołoŜenie 1 2 3 4 1 2 3 4 2 2 2 2 7 7 7 7 236 232 399 d 5 2 7 288 i 6 7 8 9 10 11 12 13 2 2 2 2 2 2 2 2 7 7 7 7 7 7 7 7 350 409 287 405 287 237 404 235 14 2 7 282 15 2 7 282 16 2 7 234 17 18 19 20 21 22 23 2 2 2 2 2 2 2 7 7 7 7 7 7 7 353 282 232 235 287 292 235 24 25 2 2 7 7 288 i Fringilla coelebs Grus grus " Falco subbuteo Caprimulgus Lelek europaeus Włochatka Aegolius funereus " " Gniewosz plamisty Coronella austriaca śmija zygzakowata Vipera berus " " " " " " Zaskroniec zwyczajny Natrix nat rix Coccthraustes Grubodziób coccthraustes Dzięcioł zielony Picus viridis Aegithalos Raniuszek caudatus Kruk Corvus corax Gąsiorek Lanius collurio " " Zimorodek Alcedo atthis " " Dzięcioł czarny Dryocopus martius Bąk Botaurus stellaris Lerka Biegacze Lullula arborea Carabus 99 ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 4 1 1 1 bardzo liczne para " " las łąka " Bśw 1 para, 3 młode Bśw 1 1 1 1 1 1 1 2 para para 1 sztuka pojedyncze " " " las las las las las las las staw 1 para las 1 " las 1 2 pary las 1 1 1 1 1 1 1 para " " " " " " las las las staw staw las staw 1 para Bśw las Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 26 27 28 29 30 2 2 2 2 2 7 7 7 7 7 31 2 7 233 32 2 7 233 5 6 7 Mieniak tęczowiec Jaszczurka zwinka Gronostaj Wydra Wilga Apatura iris Lacerta agilis Mustela erminea Lutra lut ra Oriolus oriolus a Bóbr europejski Castor fiber b Bóbr europejski Castor fiber 8 100 9 10 2 pojedynczo 1 1 1 para para para 11 12 las las łąka Las las Szczególna ochrona Szczególna ochrona Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Leśnictwo Okrąglica Nazwa polska Nazwa łacińska Ilość osobników Opi s obiektu Powierzchnia [ha] Gatunek Pododdział Oddział Leśnictwo L.p Obręb PołoŜenie Sposób występowania (pojedynczo, grupowo, kępowo), dynamika rozwojowa (zanika, zwiększa areał) 8 9 10 1 2 3 4 5 6 7 1 2 3 4 5 6 2 2 2 2 2 2 10 10 10 10 10 10 141 110 39 39 34 14 k b m c a a Łasica " Kuna domowa " Bóbr europejski " 7 2 10 141 a JeŜ zachodni 8 9 10 11 12 2 2 2 2 2 10 10 10 10 10 20 39 140 184 20 k a k l k 13 2 10 5 14 15 2 2 10 10 5 5 " Kret " śuraw Turkawka Perkoz rdzawoszyi Łabędź niemy Nurogęś Mustela nivalis " Martes foina " Castor fiber " Erinaceus europaeus " Talpa europaea " Grus grus Streptopelia rurtur Podiceps grisegena Cygnus olor Mergus mergans er 16 17 18 19 2 2 2 2 10 10 10 10 5 1 2 2 Bąk Bocian biały Jastrząb Kruk Botaurus stellaris Ciconia ciconia Accipiter gentilis Corvus corax 20 2 10 5 Rybołów Pandion haliaetus 21 2 10 104 k Lelek Caprimulgus europaeus 22 2 10 27 a 23 2 10 45 c d c c ZagroŜenia Kategoria gruntu, walory przyrodnicze 11 12 BMw LMw BMśw LMw BMśw BMśw psy zwiększa " para " para " zwiększa " BMw LMw pastwisko " " LMw rozlewiskoKlików " " " " BMśw BMśw rozlewiskoKlików Bśw Dzięcioł czarny Dryocopus martius Dendrocopos Dzięcioł duŜy major LMśw BMw 101 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 1 2 3 4 5 24 2 10 5 25 2 10 109 b 26 2 10 110 d 27 2 10 109 b 28 2 10 5 śaba wodna 29 2 10 139 Paź królowej 30 2 10 5 31 32 33 34 35 36 37 2 2 2 2 2 2 2 10 10 10 10 10 10 10 43 7 15 7 15 15 46 j i d i d d c 6 Zaskroniec zwyczajny śmija zygzakowata Padalec zwyczajny Jaszczurka zwinka 7 8 9 10 Natrix nat rix 11 12 zalew Vipera berus zwiększa Anguis fragilis LMw LMw Lacerta agilis zwiększa LMw rozlewiskoKlików Rana esculenta Papilio machaon Ophiogomphus Trzepla zielona cecilia Jelonek rogacz Lucanus cervus Biegacz skórzasty Carabus coriaceus " " Biegacz złoty Carabus auratus " " Biegacz gajowy Carabus nemoralis " " rozlewiskoKlików BMw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw Bśw 102 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 4.7. ISTNIEJĄCE I PROJEKTOWANE OSTOJE ZWIERZĄT Na terenie Nadleśnictwa Ruszów istnieją 3 ostoje zwierząt podlegających ochronie gatunkowej, są to: jedna ostoja orła bielika i po jednej ostoi cietrzewia i głuszca. Ostoja cietrzewia została utworzona na podstawie zarządzenia nr 19 MOSZNiL z dn. 15.02.1996 r a ostoja głuszca i orła bielika na podstawie Rozporządzenia Nr 12 Woj. Dolnośląskiego z dnia 18.03.2002r. W strefach ochronnych rozrodu i regularnego przebywania zgodnie z rozporządzeniem MOŚZNiL z dnia 6 stycznia 1995 r. w sprawie ochrony gatunkowej zwierząt zabrania się: „w odległości do 200 m od tych miejsc w okresie całego roku, a w odległości do 500 m od tych miejsc w okresie od 1 lutego do dnia 31 sierpnia dokonywania zmian obejmujących wycinanie drzew i krzewów, prowadzenie robót melioracyjnych, wznoszenie obiektów, urządzeń i instalacji oraz innych prac mających wpływ na ochronę miejsc rozrodu i regularnego przebywania gatunków chronionych, a takŜe zabrania się przebywania poza miejscami wyznaczonymi.” TAB 12. Ostoja Orła bielika (Haliaeetus albicilla) Le śnictwo Oddział Pododdział Powierzchnia ochrona ścisła ochrona częściowa 221a 221b 222a 173d 173f 173g 174g 174h 221c 221d 221f 221g 221h 221i 222b 222c 222d 222h 222j 172a 172b 172c 172d 172f 172g 172h 220a 220b 220c 220d 220f Zię bina Poś wię tne 3,20 7,27 3,79 8,75 6,29 1,91 6,43 3,52 2,91 1,43 4,95 2,80 2,85 1,71 3,96 5,77 1,13 2,34 0,74 2,15 10,10 3,94 2,68 2,51 1,84 4,79 13,35 5,52 1,39 4,67 2,77 Razem 14,26 103 113,20 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów TAB 13. Strefa ochrony całorocznej głuszca (Tetrao Urogallus) Lokalizacja Powierzchnia Powierzchnia Ogółem zwi ązana z le ś na powierzchnia Oddział gospodark ą Le ś nictwo [ha] [ha] Pododdział le śna 408a 409a 409b 410a 410b 410c 410d 27,81 25,41 1,72 3,17 3,87 18,13 2,09 0,91 0,88 0,03 0,40 0,16 0,44 0,11 28,72 26,29 1,75 3,57 4,03 18,57 2,20 Razem leśnictwo 82,20 2,93 85,13 462a 462b 462c 462d 462f 462g 462h 463a 463b 463c 463d 463f 463g 464a 464b 464c 465a 465b 465c 517a 517b 517c 518a 518b 518c 8,90 2,54 2,32 4,50 0,92 6,50 2,00 1,14 2,61 1,18 2,61 0,94 19,44 23,24 3,62 0,73 6,77 5,86 14,61 2,58 24,36 1,05 3,35 18,61 5,41 0,35 0,03 0,07 0,05 0,24 0,03 0,01 0,03 0,01 0,21 0,72 0,10 0,05 0,30 0,32 0,26 0,25 0,46 0,08 0,25 0,37 0,13 9,25 2,57 2,39 4,50 0,95 6,50 2,05 1,38 2,64 1,19 2,64 0,95 19,65 23,96 3,72 0,78 7,07 6,18 14,87 2,83 24,82 1,13 3,60 18,98 5,54 Razem leśnictwo 165,79 4,35 170,14 Razem nadleśnictwo 247,99 7,28 255,27 Głuszec Dzików 104 0,03 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów TAB 14. Strefa ochrony cietrzewia (Tetrao tetrix) Powierzchnia Lp. Oddział Pododdział [ha] 1 2 3 4 5 Leśnictwo Dzików 1 2 3 4 5 6 7 8 29,50 c d g a b c d g 471 522 521 2,88 4,14 0,74 5,91 8,10 1,47 3,21 3,05 7,76 18,69 3,05 Leśnictwo Toporów 9 10 11 12 13 14 15 44,62 a /część/ b a b c d a 472 523 524 0,57 3,34 9,57 17,43 1,22 1,19 11,30 3,91 29,41 11,30 Leśnictwo Modrze w 16 17 3,96 i c 297 298 Łącznie [ha] 1,32 2,64 1,32 2,64 Łącznie 78,08 ha Obecnie w fazie przygotowań jest likwidacja ostoi cietrzewia oraz aktualizacja ostoi głuszca. Projektuje się ustanowienie nowej strefy ochronnej dla orła bielika na obrębie leśnym Polana, co przedstawia poniŜsza tabela. TAB 15. Projektowana ostoja Orła bielika ( Haliaeetus albicilla ) Leśnictwo Oddział Pododdział Modrzew 212a 212b 212c 212d 212f 212g 212h 212i 211a 211b 211c 211f 259a 259b 259c 259d 260a 167c 167g Razem Powierzchnia ochrona całoroczna ochrona okresowa 2,10 1,24 3,21 4,46 2,63 2,84 3,70 14,21 9,54 7,38 4,98 1,40 9,07 3,66 5,38 0,88 4,31 10,95 0,97 34,39 105 58,52 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów TAB 16. Miejsca sporadycznego występowania głuszca (Tetrao Urogallus) Powierzchnia Powierzchnia Ogółem zwi ązana z Oddział Le ś nictwo le śna Powierzchnia gospodark ą Pododdział [ha] [ha] le śną [ha] 348 a-k 349 a-f 350 a-d 351 a-c 352 a-h 353 a-k 407 a-f 411 a-c 459 a-c 460 a-c 461 a-h 466 a-f 467 a-d 513 a-d 514 a-d 516 a-h 567 a-g 568 a-g 571 a-g 572 a-d Głuszec Dzików Razem 28,06 27,69 28,28 26,94 27,24 27,37 26,69 27,38 21,53 27,29 26,02 28,22 27,43 27,57 17,85 27,32 24,47 28,06 27,96 27,22 530,59 0,85 0,73 0,70 0,67 0,97 1,03 1,09 0,95 1,11 1,25 1,60 0,53 0,67 0,94 0,45 0,93 0,83 0,64 0,68 1,00 17,62 28,06 28,42 29,52 27,61 28,21 28,40 27,78 28,33 22,64 28,54 28,14 28,75 28,10 28,51 18,30 28,25 28,30 28,70 28,64 28,22 551,42 Głuszec jest największym i najrzadszym przedstawicielem kuraków w Polsce i jego liczebność wciąŜ maleje. Dlatego tylko czynna ochrona ostoi moŜe uchronić te ptaki przed wyginięciem.Sukces takich działań jest moŜliwy tylko przy szerokim zaangaŜowaniu myśliwych, pracowników nadleśnictwa i organizacji społecznych. Częstym błedem jest ochrona tylko miejsc tokowania ptaka, a w rzeczywistości bytuje on na rozleglejszych terenach. Dlatego na terenie nadleśnictwa świadomie została zaplanowana gospodarka z myślą o potrzebach głuszców. 106 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 5. WALORY PRZYRODNICZO - LEŚNE Obszar nadleśnictwa Ruszów nie wyróŜnia się szczególną róŜnorodnością przyrodniczą i zasobnością siedlisk leśnych . Wynika to z dominujących tu siedlisk borowych, gdzie gatunkiem dominującym jest sosna. Walory przyrodniczo-leśne nadleśnictwa zostały zainwentaryzowane podczas prac taksacyjnych. Wykazy pomników przyrody oraz fauna i flora nadleśnictwa została zobrazowana tabelarycznie w punkcie 4 (Formy ochrony przyrody). 5.1. MROWISKA O walorach przyrodniczych nadleśnictwa świadczą ostoje ptactwa, miesca bytowania bobrów i równieŜ licznie występujące mrowiska. Najistotniejsza rola mrówek w lesie polega na bezpośrednim niszczeniu populacji wielu szkodliwych owadów. Są one istotnym czynnikiem, hamującym masowy pojaw prawie kaŜdego gatunku. Godne uwagi jest równieŜ to, Ŝe zarówno w okresach gradacji jak i pomiędzy nimi, w przewaŜającej większości ofiar mrówek są owady szkodliwe. TAB 17. Mrowiska występujące na terenie nadle ś nictwa Ruszów Lp Oddzi ał Pododdział Leśnictwo Obręb Ruszów 1 2 Cisy Jagodzin 3 Poświętne 4 Ziębina 5 6 Dębówek Dzików 7 Głuszec 8 Toporów 9 10 Modrzew Okraglica 437a, 546b, 591c, 594c, 595f, 598j, 615c 447m, 496b, 551d, 554h, 555k, 606b, 610c, 610s, 617b 56d, 56g, 56h, 56l, 56n, 59c, 90b, 91a, 93b, 93g, 93i, 94a, 123c, 123d, 125k, 214h, 268g, 319d, 321a, 327h, 374b, 376c, 378b, 378d, 433f, 433g, 433h, 434a, 434d 31a, 31b, 33f, 33h, 62d, 63a, 63b, 64c, 65c, 66f, 66n, 66r, 100b, 101d, 102b, 102c, 103m, 132d, 138l, 178b, 179i, 180j, 180l, 182j, 183p, 183w, 222n, 223f, 224i, 227a, 228g, 230i, 270g, 270h, 276c, 280fx, 280j Obręb Polana 29c, 112b, 117i, 122a, 192g, 196d, 197f, 197i, 198a, 198c, 198h 453b, 471b, 504b x, 505g, 519f, 522f, 558p, 562a, 562j, 563j, 565c, 565j, 570j, 573c 232d, 234g, 239c, 244d, 246f, 289f, 289g, 289h, 294d, 338a, 343a, 347g, 352f, 395l, 395m, 395n, 396d, 397c, 397f, 411a, 450g, 450h, 450m, 451j 305d, 309g, 311a, 311c, 315h, 362a, 365g, 369c, 421h, 423b, 424f, 427b, 430a, 431a, 431d, 432a, 432d, 432f, 432g, 432h, 475b, 479b, 480a, 482g, 484d, 484h, 527b, 529d, 533c, 533f, 534a, 534b, 534f, 534g, 535a, 535g, 535h, 535i, 535j, 578c, 584a, 584f, 585c, 587b, 587c, 588b 159a, 160d, 200j, 202a 2c, 5g, 5j, 8l, 8m, 17f, 18j, 38f, 39j, 67j, 67k, 104b, 106d 107 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 5.2. BAGNA Celem ochrony bagien śródleśnych jest zachowanie unikalnych biotopów bagiennych i ekotonowych na obszarach leśnych dla zwiększenia róŜnorodności gatunkowej, zachowania zasobów genowych chronionych i rzadkich gatunków roślin i zwierząt. KaŜdy ekosystem ma swoją specyfikę i odmienne potrzeby. Na terenie nadleśnictwa bagna zajmują około 128 ha, utworzono z nich 69 pododdziałów i 20 bagien nie stanowiących wyłączenia. Są to tereny bagienne znajdujące się w róŜnych fazach sukcesji naturalnej, malowniczo wkomponowane w otaczające drzewostany. TAB 18. Bagna stanowiące pododdziały, uję te w ewidencji gruntów jako nieuŜytki Obrę b Ruszów Polana Oddział Pododdział 61g, 98d, 98h, 126h, 126i, 131c, 222f, 222m, 223g, 224g, 224m, 272b, 273a, 434c, 443f, 498i, 498k, 545j, 546c, 546d, 547h, 548b, 548h, 549g, 593n, 595c, 598b, 599c, 600c, 600f, 601b, 601d, 605c, 612f, 613a, 623a 4g, 14b, 39o, 47g, 71d, 72h, 87h, 88i, 184h, 235c, 235d, 236d, 236g, 237h, 247h, 248c, 248f, 250f, 286b, 286d, 287f, 291f, 316s, 317a, 317f, 318b, 318h, 318l, 373d, 396a, 399b, 403f, 564i Nadleśnictwo TAB 19. Śródle śne bagienka nie stanowiące wyłącze ń Oddział Obrę b Pododdział 60b, 221b, 222a, 274d, 388b, 497c, 498j, 500g, Ruszów 612d, 614a, 625b 20k, 316h, 345d, 355b, 358d, 410b, 518b, 518c, Polana 583a Nadleśnictwo Powierzchnia [ha] 66,55 58,14 124,69 Powierzchnia [ha] 1,09 1,85 2,94 5.3. CHRONIONE SIEDLISKA PRZYRODNICZE Wykaz chronionych siedlisk przyrodniczych został sporządzony podczas prac taksacyjnych, i mają one duŜe znaczenie dla zachowania pełni róŜnorodności przyrody. Nie mają praktycznego znaczenia dla produkcji leśnej, ale pełnią niezwykle waŜną rolę ekologiczną. Zostały tu zaliczone lasy na siedliskach bagiennych. 108 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów TAB 20. Wykaz chronionych, zagro Ŝonych i rzadkich siedlisk przyrodniczych Oddział Powierzchnia Obrę b Siedlisko Pododdział [ha] Bór mieszany bagienny 547i, 547j, 549h, 599a, 599h, 600a, 600d 28,18 Ols 56m, 60b, 61d, 61m, 66g, 66i, 66p, 90h, 98f, 123a, 123g, 123h, 168a, 168g, 168k, 213c, 218a, 218d, 218g, 261b, 319a, 374a, 374d, 394k, 433a, 498j, 500c 66,44 Ruszów Polana Bór bagienny Bór mieszany bagienny 367c, 472b 119b, 233c, 235a, 235b, 236a, 249i, 297i, 298b, 306d, 306f, 354b, 355a, 355c, 412g, 461c, 471c, 471d, 471f, 471g, 522a, 576b 1b, 5a, 34a, 140ax, 184a, 184b, 184g, 184j, Ols 185j, 234d, 316k, 316l, 316o, 317j, 317n RAZEM NADLEŚ NICTWO 5,46 51,38 25,73 177,19 5.4. GRUNTY PRZEWIDZIANE DO NATURALNEJ SUKCESJI Podczas prac taksacyjnych w porozumieniu z nadleśnictwem zlokalizowano na terenie nadleśnictwa łącznie 83,24 ha gruntów przewidzianych do naturalnej sukcesji. Powierzchnie te znajdują się głównie przy rzekach Nysa ŁuŜycka, Czerna Mała i Czerna Wielka oraz przy ich dopływach. PoniŜej w zestawieniu tabelarycznym przedstawia się lokalizację gruntów przewidzianych do naturalnej sukcesji. TAB 21. Grunty przewidziane do naturalnej sukcesji Obręb Leśnictwo Ruszów Cisy Jagodzin Ziębina Oddział Pododdział 441f; 494b; 611o 547j; 549h; 599h 33g; 66c 5,50 3,76 4,45 Razem obręb Ruszów Polana Dębówek Dzików Głuszec Toporów Modrzew Okrąglica Powierzchnia [ha] 119b 471c; 471d; 522a 232b 306f; 317d; 367c; 472b; 473d; 535c; 535k; 578f; 588d 167f; 297i; 298b; 298c; 355a; 355c 34a; 67a 13,71 0,68 12,93 1,20 42,66 9,19 2,87 Razem obręb Polana 69,53 Razem Nadleśnictwo 83,24 109 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 5.5. BUDOWA PIONOWA DRZEWOSTANÓW Budowa pionowa jest waŜną cechą określającą charakter drzewostanów, nierozerwalnie wiąŜe się ze zwarciem pionowym decydującym o stopniu wykorzystania właściwości świetlnych. Im bardziej zróŜnicowana jest budowa pionowa tym bardziej odporny jest drzewostan na ogólnie pojmowane czynniki szkodliwe. Drzewostany nadleśnictwa Ruszów wykazują małe zróŜnicowanie pod względem budowy pionowej. Dominują tutaj drzewostany jednopiętrowe, które zajmują 96 % powierzchni lasów nadleśnictwa. Drzewostany dwupiętrowe stanowią zaledwie 3 % powierzchni, a drzewostany w klasie odnowienia i w klasie do odnowienia tylko 1 % powirzchni nadleśnictwa. Do powstania drzewostanów o bardziej zróŜnicowanej budowie pionowej oraz strukturze wiekowej moŜe się przyczynić stosowanie w coraz szerszym zakresie bardziej złoŜonych rębni z wydłuŜonym okresem odnowienia. TAB 22. Zestawienie powierzchni drzewostanów wg struktury Obręb, nadleśnictwo RUSZÓW POLANA RAZEM NADLEŚNICTWO S truktura drzewostana Powierzchnia [ha] Udział [%] jednopiętrowe 5962,11 97,67 dwupiętrowe 71,98 1,18 w KO i KDO 70,37 1,15 jednopiętrowe 9520,94 94,51 dwupiętrowe 433,31 4,30 w KO i KDO 119,40 1,19 jednopiętrowe 15483,05 95,70 dwupiętrowe 505,29 3,12 w KO i KDO 189,77 1,17 5.6. POCHODZENIE DRZEWOSTANÓW Ze względu na pochodzenie wyróŜniono drzewostany powstałe z odrośli, samosiewu, sadzenia oraz drzewostany o nieustalonym pochodzeniu. 110 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów W całym nadleśnictwie drzewostanów odroślowych i z samosiewu występuje bardzo mało i stanowią tylko 1,5 % wszystkich drzewostanów. Najliczniej są reprezentowane drzewostany powstałe w wyniku sztucznego wprowadzania - ponad 60 % i drzewostany o nieustalonym pochodzeniu – około 39 %. W nadleśnictwie nie ma plantacji topolowych oraz plantacji drzew szybkorosnących. TAB 23. Zestawienie powierzchni wg rodzajów i pochodzenia Obręb, nadleśnictwo RUS ZÓW POLANA RAZEM NADLEŚ NICTWO Struktura drzewostanu Powierzchnia [ha] Udział [% ] odroślowe z samosiewu z sadzenia 0,69 121,00 3565,10 0,01 1,98 58,40 brak informacji 2417,67 39,61 odroślowe z samosiewu z sadzenia 7,30 42,72 6126,06 0,07 0,42 60,81 brak informacji 3897,57 38,69 odroślowe z samosiewu 7,99 163,72 0,05 1,00 z sadzenia brak informacji 9854,88 6315,24 60,30 38,65 5.7. ZGODNOŚĆ SKŁADU GATUNKOWEGO DRZEWOSTANÓW Z WARUNKAMI SIEDLISKOWYMI Stopień zgodności składu gatunkowego drzewostanu z siedliskowym typem lasu jest jednym z waŜniejszych wskaźników wykorzystania potencjalnych moŜliwości produkcyjnych siedliska. Jest to w pewnym stopniu wskaźnik naturalności ekosystemów leśnych. Zgodnośc składu gatunkowego z siedliskiem określono w trzech następujących stopniach: Zgodny z siedliskiem (gatunek główny gospodarczego typu drzewostanu jest gatunkiem panującym, a w składzie drzewostanu występują wszystkie gatunki przyjętego typu gospodarczego. Częściowo zgodny z siedliskiem (gatunek główny gospodarczego typu drezwostanu jest gatunkiem panującym lub gdy nie jest gatuynkiem panującym, ale w składzie drzewostanu występują wszystkie gatunki przyjętego typu gospodarczego). 111 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Niezgodny z siedliskiem (gatunek główny gospodarczego typu drzewostanu nie jest gatunkiem panującym, a w składzie drzewostanu nie występują wszystkie gatunki wg przyjętego gospodarczego typu drzewostanu) TAB 24. Zestawienie powierzchni wg zgodnoś ci składu gatunkowego drzewostanów z siedliskiem Drzewostany o składzie gatunkowym Siedliskowy Obręb typ Nadleśnictwo lasu Gos podarczy typ drzewostanu NADLEŚNICTWO RAZE M Bs So Bśw So BMśw Db-So Bw Św-So BMw Św-So RUSZÓW BMb So LMśw Bk-Db-So LM w Db-So Ol Ol Łącznie Bśw So BMśw Db-So LMśw Bk-Db-So Bw Brz-So BMw Św-So LM w Db-So POLANA BMb So Lśw Bk-Db Lw Db Lł Jś-Db Ol Ol Łącznie Bs So Bśw So BMśw Db-So LMśw Bk-Db-So Bw Brz-So BMw Św-So LM w Db-So BMb So Lśw Bk-Db Lw Db Lł Jś-Db Ol Ol Ogółem nadleśnictwo zgodnym ha % 104,66 2930,45 101,37 165,68 294,13 4,62 2,86 80,06 2,77 4,53 8,04 0,13 0,47 58,84 3660,22 3689,30 76,16 39,68 559,75 444,95 71,63 11,37 12,69 0,01 1,61 59,96 74,70 1,54 0,80 11,33 9,01 1,45 0,23 0,26 10,39 23,09 4939,01 104,66 6619,95 177,53 39,68 725,43 739,08 72,10 15,99 12,69 0,21 0,45 49,03 1,22 76,98 2,06 0,46 8,44 8,59 0,84 0,19 0,15 10,39 81,93 8599,23 0,12 0,95 53,15 112 częściowo zgodnym ha % 22,51 514,38 302,19 1306,67 14,96 9,94 6,04 5,06 2181,75 73,03 545,93 180,01 1468,83 2259,60 397,50 14,58 1,97 1,03 23,58 13,85 59,89 0,69 0,46 0,28 0,23 35,74 1,48 11,04 3,64 29,69 45,68 8,04 0,29 0,04 5,43 niezgodnym ha % 3,81 26,50 223,45 4,84 1,35 1,45 10,10 85,13 1,84 0,51 2,54 262,49 0,20 12,08 15,03 11,07 37,12 29,92 0,97 4,30 0,11 6,43 8,00 5,90 19,77 15,94 0,11 13,67 7,88 60,79 7,28 4,20 32,38 4946,88 49,11 187,76 1,85 95,54 1060,31 189,95 1771,02 3566,27 403,54 29,54 1,97 1,34 14,87 2,66 24,84 50,03 5,66 0,41 0,03 5,43 5,06 7128,63 0,08 0,07 44,06 0,20 15,89 16,38 37,57 260,57 29,92 4,84 13,67 7,88 60,79 2,54 450,25 0,04 3,53 3,64 8,34 57,87 6,65 1,07 3,04 1,75 13,50 0,56 2,78 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów RYC 6. Zgodność składu gatunkowego z siedliskiem wg typów siedliskowych lasu dla nadle ś nictwa 100% 80% 60% 40% 20% 0% Bs Bśw BMśw LMśw zgodne Bw BMw LMw częściowo zgodne BMb Lśw Lw Lł Ol niezgodne W całym nadleśnictwie dominują drzewostany ze składem gatunkowym zgodnym lub częściowo zgodym z typem siedliskowym lasu. Drzewostanów niezgodnych występuje tylko około 3 % i są to głównie drzewostany na siedliskach wilgotnych i łegowych. 113 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 6. WALORY KULTUROWE 6.1. KOŚCIOŁY W zasiegu nadlesnictwa istnieje Kościół Zmarwychwstania Pańskiego pochodzący z 1906 roku, który mieści się w Ruszowie. W Ruszowie znajdują się teŜ ruiny kościoła ewangelickiego z XVI w., zniszczonego w 1945 r., w którego ścianach zachowało się 16 kamiennych nagrobków i epitafiów z XVIII i XIX w. 6.2. CMENTARZE Na gruntach naleŜących do nadleśnictwa, w obrębie Polana znajdują się dwa cmentarze, które zostały podczas prac taksacyjnych IV rewizji wydzielone. Według rejestru gruntów naleŜą one do lasu i znajdują się w oddziałach: 34g – powierzchnia 0,94 ha 484g – powierzchnia 0,50 ha, jest to dawny protestancki cmentarz wsi Prędocice. 6.3. MIEJSCA PAMIĘCI Przez teren nadleśnictwa w czasie II wojny światowej przemaszerowała 2 Armia WP, czego dowodem są liczne pomniki. W przedwojennej wsi Predocice rozpoczęto operację forsowania Nysy ŁuŜyckiej o kryptonimie Toporów. Obecnie znajduje się tam Pomnik ku czci Ŝołnierzy 2 Armii WP, na miejscu walk nad Nysą. Jest to miejsce zlotów i spotkań kombatantów. Pomniki upamiętniające przemars z 2 Armii WP znajdują się teŜ w miejscowościach Ruszów i Jagodzin. Na gruntach nadleśnictwa znajduję się teŜ Pomnik upamiętniający stanowisko bojowe z II wojny światowej – oddział 588a, oraz grób z 1945 roku – oddział 586a. W oddziale 535g znajduje się grób z 1813 roku Ŝołnierzy napoleońskich i Ŝołnierzy wojsk Cara Aleksandra. 114 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 7. WALORY TURYSTYCZNO - REKREACYJNE Las stanowi ostatni niezabudowany i dostępny teren, w którym moŜna organizować atrakcyjny wypoczynek. Kontakt z przyrodą jest waŜny dla ludzi przebywających większość swojego czasu w miejscu zamieszkania i pracy. Organizowane są parkingi i drogi dojazdowe i wytyczane szlaki turystyczne. W ostatnich czasach bardzo popularne są gospodarstwa agroturystyczne zlokalizowane często w pobliŜu lasu. Celem właściwego wykorzystania walorów turystyczno-wypoczynkowych naleŜy prowadzić współpracę z lokalnymi samorządami, organizacjami turystycznymi, szkołami itp. Czynnikami kształtującymi walory turystyczno-rekreacyjne Nadleśnictwa Ruszów są: atrakcyjność terenów leśnych dla zbieraczy runa leśnego, wyznaczona trasa rowerowa „Szlakiem stosów” w obrębie Ruszów, przebieg szlaku turystycznego „Szlakiem II Armii WP” w obrębie Polana, wyznaczona ścieŜka edukacyjna wraz z „Leśną klasą”, rozwijająca się agroturystyka, miejsca postoju dla pojazdów oraz pola biwakowe. 115 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 8. ZAGROśENIA 8.1. STAN ZDROWOTNY LASÓW Kondycja zdrowotna lasów jest kształtowana przez szereg czynników środowiska oddziaływujący na ekosystemy leśne w zmiennym układzie czasowym i przestrzennym. Do najwaŜniejszych czynników determinujących kondycję lasów naleŜą czynniki abiotyczne w tym antropogeniczne oraz czynniki biotyczne. Główne czynniki mające negatywny wpływ na stan zdrowotny lasów w nadleśnictwie to: o o o o o o o o zanieczyszczenia powietrza zanieczyszcenia wód powierzchniowych i podziemnych zmiana stosunków wodnych poŜary gradacje owadów niewłaściwa gospodarka leśna niekorzystne warunki atmosferyczne oraz fizjograficzne terenu występowanie szkodliwych grzybów i ssaków Ogólny stan zdrowotny lasów nadleśnictwa Ruszów określany jest jako dobry, do czego przyczynia się małe nasilenie przemysłu na tym terenie. 8.2. ZANIECZYSZCZENIE POWIETRZA ATMOSFERYCZNEGO Emisje przemysłowe, ze względu na występowanie monokultur sosnowych w nadleśnictwie, mają duŜy wpływ na stan sanitarny lasu. Carakterystykę jakościową i ilościową zanieczyszceń atmosferycznych powietrza prowadzi się poprzez monitoring powietrza. W sąsiedztwie nadleśnictwa występują dwa punkty pomiarowe monitoringu powietrza – Jeleniów i Bolesławiec. W ostatnich latach emisja zanieczyszceń do powietrza uległa znacznemu zmniejszeniu. Najbardziej widoczy jest spadek stęŜeń średniorocznych w przypadku zanieczyszczeń pyłowych 87 %, dwutlenku siarki 75 % i tlenku azotu 22 %. Przyczyniła się do tego modernizacja technologiczna w zakładach przemysłowych i zaostrzenie wymogów ochrony środowiska. Na terenie nadleśnictwa nie występują Ŝadne zakłady przemysłowe oraz większe kotłownie. 116 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Znaczny wpływ na zanieczyszczenie powietrza ma emisja niska, a więc emisja z palenisk indywidualnych, która jest najbardziej odczuwalna w najbliŜszym otoczeniu. 8.3. STAN ŚRODOWISKA LEŚNEGO Strefy uszkodzeń zostały przyjęte na podstawie III rewizji urządzania lasu i przedstawiają się następująco: obręb Rus zów: • I strefa uszkodzeń przemysłowych 6228,01 ha obręb Polana: • I strefa uszkodzeń przemysłowych 8334,90 ha • II strefa uszkodzeń przemysłowych 1950,17 ha nadleśnictwo: • I strefa uszkodzeń przemysłowych 14562,91 ha • 1950,17 ha II strefa uszkodzeń przemysłowych Na terenie nadleśnictwa istnieją 3 stałe powierzchnie monitoringu biologicznego na których prowadzone są corocznie badania aparatu asymilacyjnego dotyczące defoliacji, odbarwień, ilości roczników, pomiar pierśnic, uszkodzeń od owadów, grzybów i zwierzyny. Powierzchnie te zlokalizowane są w obrębie Polana w oddz. 53b,458f i w obrębie Ruszów w oddz. 334b. 8.4. ZAGROśENIA OD CZYNNIKÓW BIOTYCZNYCH Główne czynniki biotyczne powodujące szkody w lesie to: grzyby, owady, ssaki. Grzyby chorobotwórcze (patogeniczne) powodują liczne choroby infekcyjne, które rozwijają się na Ŝywej substancji organicznej. Głównie powodują choroby owoców, nasion i siewek. Zmniejszając liczbę wschodów niekorzystnie oddziałują na proces naturalnego odnowienia lasu. Owady to grupa organizmów, która powoduje największe szkody w lesie. Owady prowadząc Ŝer niszczą owoce, siewki, liście, pędy, korę i drewno. Najgroźniejsze owady wystepujące lasach nadleśnictwa to: brudnica mniszka, poproch cetyniak, strzygonia choinówka, barczatka sosnówka, boreczniki, szeliniak sosnowiec i korniki. 117 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Ssaki powodują szkody głównie przez zgryzanie pędów drzew, ogryzanie kory lub jej zdzieranie podczas wycierania poroŜa z pokrywającej go skóry, a takŜe łamanie młodych drzew. Gryzonie powodują duŜe szkody poprzez wyjadanie wysianych lub przechowywanych nasion; ogryzają równieŜ korę. PowaŜne szkody ssaki wyrządzają przede wszystkim w uprawach i młodnikach. Do najbardziej uciąŜliwych z punktu widzenia gospodarki leśnej przedstawicieli tej grupy naleŜą w nadleśnicwie Ruszów: jeleń, sarna i dzik. W trakcie prac taksacyjnych zaewidencjonowano drzewostany uszkadzone przez czynniki biotyczne. Strukturę oraz wielkość uszkodzeń przedstawia poniŜsza tabela. TAB 25. Struktura uszkodze ń od czynników biotycznych Procent uszkodzenia Rodzaj uszkodzeni a 11 -25 26 - 60 Ponad 60 OGÓŁ EM Powierzchnia [ha] obrę b Ruszów owady 182,23 grzyby 1,28 zwierzyna 510,39 171,46 353,69 1,28 747,58 39,32 1297,29 obrę b Polana owady 524,64 282,03 806,67 grzyby 18,68 3,40 22,08 zwierzyna 1065,34 1214,25 138,02 2417,61 Razem nadle ś nictwo owady 706,87 453,49 1160,36 grzyby 19,96 3,40 23,26 zwierzyna 1575,73 1961,83 177,34 3714,90 8.5. BEZPOŚREDNI NEGATYWNY WPŁYW CZŁOWIEKA NA LASY Las jako szczególnie wraŜliwy organizm Ŝywych komponentów jest bardziej niŜ inne dobra naturalne naraŜony na destrukcyjną działalność człowieka, ale w odróŜnieniu od innych dóbr stanowi formę odnawialną jeŜeli zmiany środowiska nie są na tyle drastyczne, Ŝe uniemoŜliwiają proces odnowienia. Do istotnych bezpośrednich negatywnych skutków oddziaływania ludzi na środowisko leśne naleŜy: 118 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów powszechne wywoŜenie śmieci przez okolicznych mieszkańców wsi i miast do lasów połoŜonych w najbliŜszym ich sąsiedztwie penetracja lasów w okresach zbioru jagód i grzybów przez miejscową ludność, wydeptywanie runa i ściółki na wielu obszarach a takŜe pozostawiania wszelkiego rodzaju śmieci po tych wizytach wnykarstwo i kłusownictwo nielegalne pozyskiwanie choinek i stroiszu w okresach świątecznych bezmyślne, celowe niszczenie miejsc gniazdowania ptaków pozyskiwanie roślin objętych ochroną na potrzeby własne i handlowe. 119 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 9. WYTYCZNE DO ORGANIZACJI GOSPODARSTWA LEŚNEGO, REGULACJI UśYTKOWANIA ZASOBÓW ORAZ WYKONYWANIA PRAC LEŚNYCH. 9.1. OGÓLNE ZAŁOśENIA PROWADZENIA GOSPODARKI LEŚNEJ Zasady prowadzenia zrównowaŜonej gospodarki leśnej określa ustawa o lasach, a prowadzi się ją według planu urządzenia lasu lub uproszczonego planu urządzenia lasu, z uwzględnieniem w szczególności następujących celów: • zachowania lasów i korzystnego ich wpływu na klimat, powietrze, wodę, glebę, warunki Ŝycia i zdrowia człowieka oraz na równowagę przyrodniczą, • ochrony lasów, zwłaszcza lasów i ekosystemów leśnych stanowiących naturalne fragmenty rodzimej przyrody lub lasów szczególnie cennych ze względu na: o zachowanie róŜnorodności przyrodniczej, o zachowanie leśnych zasobów genetycznych, o walory krajobrazowe, o potrzeby nauki, • ochrony gleb i terenów szczególnie naraŜonych na zanieczyszczenie lub uszkodzenie oraz o specjalnym znaczeniu społecznym, • ochrony wód powierzchniowych i głębinowych, retencji zlewni, w szczególności na obszarach wododziałów i na obszarach zasilania zbiorników wód podziemnych, • produkcji, na zasadzie racjonalnej gospodarki, drewna oraz surowców i produktów ubocznego uŜytkowania lasu. Oznacza to prowadzenie gospodarki z zachowaniem i wzbogacaniem róŜnorodności biologicznej, podnoszeniu produkcyjności oraz zdolności lasu do spełniania funkcji ochronnych, gospodarczych i społecznych. Gospodarka nadleśnictwa powinna zagospodarowania przestrzennego gmin i regionu. 120 takŜe uwzględniać wytyczne studiów Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 9.2. REGULACJA UśYTKOWANIA RĘBNEGO Gospodarstwa uŜytkowania rębnego zostały przyjęte w nadleśnictwie zgodnie z wytycznymi Instrukcji Urządzania Lasu (§ 172 i 173) oraz ustalenia I KTG, według których wyodrębniono gospodarstwo specjalne, zębowe, przebudowy, przerębowo-zrębowe i gospodarstwo ochronne. W skład gospodarstwa specjalnego wchodzą następujące kategorie ochronności: - drzewostany nasienne wyłączone, - lasy stanowiące otuliny szkółek leśnych, - strefy ochronne w miejscach lęgowych lub gniazdowania ptaków, objętych ochroną gatunkową, - lasy, rosnące na siedliskach bagiennych i łęgowych, - lasy szczególnie chronione Szczegółowy opis gospodarstw znajduje się w elaboracie. 9.3. WYTYCZNE W SPRAWIE POPRAWY STANU ŚRODOWISKA PRZYRODNICZEGO W TRAKCIE WYKONYWANIA PRAC LEŚNYCH Proekologiczne zasady gospodarowania zawarte są w Zarządzeniu nr 11A Dyrektora Generalnego LP z dnia 12.V.1999 r. pt. „Wytyczne w sprawie doskonalenia gospodarki leśnej na podstawach ekologicznych”. Zgodnie z Zarządzeniem nr 11A. Przy uŜytkowaniu lasu zaleca się: - stosowanie technologii przyjaznych dla środowiska, - dostosowanie metod wyróbki i zrywki do lokalnych warunków dla zmniejszenia szkód dotyczących gleby i drzewostanu, - pozyskiwać drewno w okresie najmniejszego zagroŜenia od owadów, grzybów i wiatru, - przy znakowaniu drzew stosować takie techniki aby ich nie ranić, - jako smary silnikowe uŜywać bioolejów, - uŜywać maszyny i urządzenia wyposaŜone w katalizatory, - pozostawiać w lesie jak największą ilość biomasy, - ograniczać spalanie gałęzi i odpadów, 121 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów - unikać niszczenie runa, ściółki leśnej przez wykonywanie zrywki zimą, przy pokrywie śnieŜnej, - chronić naloty i podrosty drzew stanowiące młode pokolenie drzewostanu przez wykonywanie zrywki zimą, przy pokrywie śnieŜnej, - prowadzić ochronę stanowisk gatunków chronionych, rzadkich i cennych w czasie wykonywania prac leśnych, - wytyczać w lesie i korzystać ze szlaków zrywkowych. Przy pielęgnacji i ochronie lasu zaleca się: - stosowanie cięć selekcyjnych o charakterze grupowym (popieranie biogrup), - w przypadku zagroŜenia chorobami grzybowymi – stosować preparaty biologiczne z grzybami konkurencyjnymi. W zakresie szkółkarstwa zaleca się: - zakładanie czasowych małych szkółek śródleśnych i podokapowych, - ograniczenie stosowania środków chemicznych w pielęgnacji szkółek na rzecz metod mechanicznych, termicznych i innych, - preferowanie odnowienia naturalnego, - preferowanie punktowego przygotowania gleby i produkcja materiału sadzeniowego w bryłce. 122 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 10. PLAN DZIAŁAŃ – ZESTAWIENIE PRAC OBJĘTYCH PROGRAMEM OCHRONY PRZYRODY 10.1. KSZTAŁTOWANIE STOSUNKÓW WODNYCH Kształtowanie stosunków wodnych w nadleśnictwie oparte jest o sieć rzek, potoków, strumieni i rowów. Powinno obejmować zespół działań wpływających na jak najlepsze wykorzystanie zasobów i ich ciągłe pomnaŜanie przy jednoczesnej poprawie jakości wód. Woda jako podstawowy czynnik warunkujący rozwój Ŝycia, moŜe okazać się siłą niszczącą i zagraŜającą Ŝyciu. Dlatego gospodarowanie zasobami wodnymi powinno być tak prowadzone, aby w zaleŜności od potrzeb osuszać tereny nadmiernie uwilgotnione lub zatrzymywać i doprowadzać wodę tam gdzie jej brakuje, a w momentach zagroŜeń powodziami przeciwdziałać szybkiemu niekontrolowanemu spływowi wody, która z wielką siłą niszczy wszystko, co znajduje się na jej drodze. Aby to osiągnąć na terenach leśnych naleŜy: - zachować w stanie naturalnym lub zbliŜonym do naturalnego śródleśne zbiorniki wodne i cieki wodne, - zachować w stanie nienaruszonym śródleśne bagna, mszary i torfowiska, - zwiększać powierzchnię zbiorników wodnych w ramach małej retencji wodnej, - opracować, tam gdzie jest to niezbędne, plany zabudowy potoków, zmniejszające procesy erozji wodnej, - utrzymywać w odpowiednim stanie urządzenia hydrotechniczne, - przez powiększenie zasobów wodnych w ekosystemach leśnych zwiększać bioróŜnorodność i odporność lasu, - wszelkie prace w lesie, zwłaszcza inŜynieryjne prowadzić w taki sposób aby nie zakłócić naturalnego obiegu wody i zdolności retencyjnych siedlisk leśnych, - nie stosować rębni zupełnych na siedliskach podmokłych i nie pozbawiać szaty roślinnej tych miejsc, - tak kształtować strukturę wiekową, gatunkową i przestrzenną drzewostanów, aby wytworzyć jak najwięcej pięter roślinnych i przeciwdziałać nadmiernej transpiracji, - zrywkę drewna prowadzić w taki sposób, aby nie uszkadzać pokrywy gleby i nie przyczyniać się do zapoczątkowywania procesów erozyjnych – tworzenie rynien. 123 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 10.2. KSZTAŁTOWANIE STREFY EKOTONOWEJ Ekoton jest to strefa przejściowa między róŜnymi zespołami biotycznymi, np. lasem i łąką. W skład ekotonu wchodzą oprócz organizmów przenikających do niego z biocenoz graniczących ze sobą, takŜe gatunki charakterystyczne, znajdujące tu optymalne warunki bytu; stąd liczebność gatunków i osobników w ekotonie bywa większa niŜ w biocenozach otaczających. W procesach zagospodarowania lasu ekotony odgrywają duŜą rolę, zwłaszcza przy łagodzeniu niekorzystnego wpływu otaczających las powierzchni nieleśnych. Obecny sposób zagospodarowania lasu rębniami częściowymi i stopniowymi sprzyja ochronie i kształtowaniu strefy ekotonowej. W trakcie wykonywania czynności gospodarczych naleŜy dąŜyć do wytworzenia na obrzeŜach lasu strefy 20-30 m z roślinnością zielną, krzewami i drzewami o zróŜnicowanej budowie poziomej i pionowej. W tym celu naleŜy: - podczas wykonywania cięć pielęgnacyjnych, na obrzeŜach lasu stosować silniejsze i częstsze zabiegi, pozwalające na wytworzenie się wielopiętrowej struktury lasu z silnie ugałęzionymi drzewami i silnym systemem korzeniowym, odpornym na wywalające działanie wiatru, - na obrzeŜach lasu wprowadzać w odnowieniach gatunki drzew i krzewów o róŜnych wymaganiach ekologicznych, - wykorzystać istniejące odnowienia naturalne róŜnych gatunków drzew i krzewów, - sadzić moŜliwie wiele gatunków drzew i krzewów rodzimego pochodzenia właściwych dla danego siedliska, - stosować przede wszystkim drzewa i krzewy odporne na podkrzesywanie i zgryzanie oraz działanie wiatru i mrozu, a przy tym o duŜych walorach estetycznych i praktycznych (dających pokarm np. nektar, owoce i schronienie dla zwierząt), - stosować dla drzew i krzewów zmieszanie grupowe, - stosować luźniejszą więźbę przy sadzeniu. 10.3. FORMY OCHRONY Program ochrony przyrody i zawarte w nim informacje, przyczyniają się do głębszego poznania bogactwa przyrodniczego znajdującego się na omawianym terenie i do promowania jego walorów turystycznych, rekreacyjnych, krajobrazowych i kulturowych wśród wszystkich zainteresowanych. W zasięgu terytorialnym nadleśnictwa znajdują się pomniki przyrody oŜywionej i bogactwo dziedzictwa kulturowego, które wymagają aktywnej ochrony, a w pewnych przypadkach takŜe odpowiednich zbiegów i promocji tak, aby w nowej szacie ujrzały światło dzienne. Do zadań 124 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów pracowników nadleśnictwa naleŜy dalsza inwentaryzacja drzew i innych ciekawych obiektów przyrody zasługujących na objęcie ochroną. 10.4. OCHRONA RÓśNORODNOŚCI BIOLOGICZNEJ RóŜnorodność biologiczna jest to zróŜnicowanie wszystkich Ŝywych organizmów występujących na ziemi w ekosystemach lądowych, morskich i słodkowodnych oraz w zespołach ekologicznych, których są częścią, dotyczy to róŜnorodności w obrębie gatunku, pomiędzy gatunkami oraz róŜnorodności ekosystemów. BioróŜnorodność jest czynnikiem wzmacniającym trwałość lasu i zapewniającym jego ciągłość. Ochrona i przywracanie bioróŜnorodności biologicznej naleŜy do działań współczesnego leśnictwa. Działania takie nakładają na Lasy Państwowe obowiązujące zarządzenia i instrukcje np.: Zarządzenie nr 30 z roku 1994, lub Zarządzenie nr 11A z roku 1999 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych. Zwiększanie róŜnorodności biologicznej jest moŜliwe między innymi dzięki róŜnorodności siedlisk, umoŜliwiających wprowadzenie jak największej ilości gatunków. Temu celowi słuŜy teŜ ochrona najcenniejszych ekosystemów przez tworzenie rezerwatów przyrody. Wskazane jest teŜ pozostawianie jak największej ilości zróŜnicowanych pod kaŜdym względem terenów, które sprzyjają bioróŜnorodności. DuŜą rolę odgrywają zatem: - śródpolne kępy zadrzewień i zakrzewień, małe kompleksy leśne z gatunkami liściastymi, remizami i zadrzewienia przy drogach i przy ciekach wodnych, - tereny podmokłe, torfowiska, bagna, wilgotne łąki, źródliska, - oczka wodne i inne małe zbiorniki wraz z otaczającą je roślinnością. W celu zwiększania róŜnorodności biologicznej naleŜy: - pozyskiwać materiał siewny z jak największej ilości nasienników, - przestrzegać ustalonego składu gatunkowego przy zakładaniu upraw, - wykorzystywać mikrozróŜnicowanie siedlisk przez wprowadzanie odpowiednich gatunków, stanowiących w drzewostanie domieszkę produkcyjną i biocenotyczną, - naleŜy unikać zalesiania małych śródleśnych łąk, bagien, nieuŜytków, - dąŜyć do poprawy stanu stosunków wodnych. BioróŜnorodność jest czynnikiem wzmacniającym trwałość lasu oraz zmniejszającym tzw. ryzyko hodowlane. Ochrona tej róŜnorodności tam gdzie ona występuje i przywracanie jej w miejscach gdzie została naruszona naleŜy do podstawowych działań nadleśnictwa. DąŜy się do 125 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów tego w oparciu o obowiązujące w lasach zarządzenia i instrukcje. Do najwaŜniejszych naleŜą dwa zarządzenia Dyrektora Generalnego LP: nr 30 z 1994 roku oraz 11A z dnia 11.05.1999 roku. Ochrona bioróŜnorodności powinna się odbywać na wielu poziomach wzajemnie się uzupełniających. Na poziomie krajobrazu – naleŜy dąŜyć do zachowania naturalnych form krajobrazu (nie ingerowania bez potrzeby w ukształtowanie terenu), a takŜe istniejącej szaty roślinnej, śródleśnych łąk, bagien, torfowisk, wrzosowisk, itp. oraz tworów przyrody nieoŜywionej jak wychodnie skalne. Poprzez odpowiednie kształtowanie strefy ekotonowej naleŜy dąŜyć do harmonizowania przejść pomiędzy róŜnymi biotopami. Na poziomie ekosystemu – naleŜy szeroko chronić i wykorzystywać w hodowli lasu zmienność mikrosiedlisk i wykorzystywać je do wprowadzenia cennych gatunków domieszkowych. Chronić naleŜy małe ekosystemy źródliska, bagienka, torfowiska, mszary będące naturalnym środowiskiem występowania rzadkich gatunków fauny i flory. RóŜnicowanie drzewostanów zgodnie z warunkami naturalnymi polega na utrzymaniu odpowiedniej struktury gatunkowej, wiekowej, warstwowej i przestrzennej. Zapewnieniu takiej róŜnorodności drzewostanów ma słuŜyć odpowiednio prowadzona gospodarka leśna, a szczególnie w przypadku Nadleśnictwa Węgliniec przebudowa drzewostanów i dostosowanie gatunkowe do siedliska. Bardzo waŜne jest pozostawianie na powierzchniach zrębowych powierzchni z udanym odnowieniem naturalnym, biogrup starych dziuplastych drzew. Na poziomie gatunkowym – ochrona róŜnorodności moŜe dotyczyć warstw drzew, krzewów i runa. W przypadku drzew chodzi głównie o wzbogacenie składu gatunkowego drzewostanów. Cenne domieszki ( np. fitomelioracyjne ) korzystnie wpływają na trwałość lasów, ale przy ich wprowadzeniu naleŜy się kierować wymaganiami siedliskowymi i klimatycznymi poszczególnych gatunków (wykorzystanie mikrosiedlisk). W przypadku rzadkich i chronionych gatunków krzewów czy roślin runa naleŜy zabiegi hodowlane w drzewostanie podporządkować ich ochronie. Na poziomie genetycznym – naleŜy dąŜyć do moŜliwie najszerszej zmienności genetycznej, co sprzyja zwiększeniu odporności na zmieniające się warunki środowiska. Wskazane jest zatem zachowanie największej puli genowej na jak największym obszarze. MoŜna to osiągnąć przez maksymalne wykorzystanie odnowienia naturalnego pochodzącego od jak największej liczby osobników. Preferowanie niekiedy gorszych jakościowo osobników moŜe się okazać korzystne, bowiem mogą one posiadać cechy odporniejsze na zmieniające się warunki środowiska. 126 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 10.5. OCHRONA FAUNY Konsekwentnie kontynuować wyznaczanie stref ochronnych stanowisk gatunków chronionych. Utrzymać i przestrzegać obowiązujących regulacji prawnych obowiązujących w strefach ochrony gatunków chronionych ( strefy ochronne gniazd). Obowiązujące przepisy zabraniają dokonywania zmian istotnych dla ochrony środowiska, np. naleŜy dopuścić wykonywanie czyszczeń i trzebieŜy nawet w strefie stałej ochrony pod warunkiem ich wykonywania w sezonie zimowym. Prowadzić regularnie kontrolę zasiedlenia gniazd wykonywaną przez specjalistę dwa razy do roku. Chronić drzewa dziuplaste. W drzewostanach sosnowych w wieku 40-80 lat dąŜyć do wzbogacania poŜytecznej awifauny poprzez zakładanie skrzynek lęgowych, remiz. Dbać o zachowanie pełni bogactwa dendroflory ekosystemów leśnych. Realizować to poprzez protegowanie wszystkich spontanicznie pojawiających się gatunków domieszkowych, wprowadzanie zarośli na skrajach lasu, zakładanie alei śródleśnych z takich gatunków jak lipa, modrzew, klon. Chronić wszystkie pozostałości starych alei śródleśnych, dawnych osad ludzkich. Chronić rosnące w takich miejscach wszystkie stare drzewa zarówno rodzimego jak i obcego pochodzenia a w szczególności drzewa owocowe. DąŜyć do jak najliczniejszej obecności na terenie nadleśnictwa starych, okazałych drzew. W tym celu stosować zaproponowane metody ochrony drzew ( ochrona pomnikowa), nie leczyć drzew pomnikowych w lasach. 10.6. OCHRONA FLORY DąŜyć do stałej obecności w ekosystemach leśnych martwego drewna, zwłaszcza drzew liściastych. Są one waŜnym elementem wzbogacenia siedliska w biomasę DąŜyć do jak najliczniejszej obecności na terenie nadleśnictwa drzew starych i grubych oraz starodrzewi. Chronić rośliny objęte ochroną prawną przy wykonywaniu działań gospodarczych zwłaszcza przy zrywce drewna ( zrywka ciągnikiem nasiębiernym lub konna). Szkolić pracowników terenowych nadleśnictwa w zakresie rozpoznawania chronionych gatunków roślin. 127 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 10.7. OCHRONA SIEDLISK HYDROGENICZNYCH Wszystkie lasy na siedliskach Ol, BMb, Bb, dotychczas nie uznane za lasy wodochronne, uznać za lasy wodochronne. W zagospodarowaniu tych lasów wykluczyć rębnie zupełne. Wyłączyć z uŜytkowania lasy połoŜone na zabagnionych trudno dostępnych siedliskach. Nie wykonywać melioracji mających na celu udostępnienie lasu. Zrębów rębni zupełnej nie doprowadzać na odległość mniejszą niŜ 30 m do: naturalnych cieków i rowów melioracyjnych, brzegów olsów, bagienek śródleśnych, źródeł, podmokłych mikrosiedlisk w ramach wydzielenia. Wszystkie źródła, wycieki i wysięki wód podziemnych uznać za podległe ochronie. Obszar o promieniu 30 m od źródła wyłączyć z uŜytkowania jako otulinę źródła. Gromadzić informacje o rozmieszczeniu wpływów wód podziemnych w bazie danych nadleśnictwa. 10.8. BIOLOGICZNE METODY OCHRONY LASU Biologiczne metody ochrony lasu polegają na wykorzystaniu jednych Ŝywych organizmów do redukcji liczebności innych organizmów, głównie szkodliwych gatunków owadów i grzybów. Metody te wykorzystują związki antagonistyczne w układach: Ŝywiciel – pasoŜyt, drapieŜca – ofiara, patogen – organizm; dąŜąc do przeobraŜenia środowiska w bardziej korzystne dla organizmów poŜytecznych - naturalnych wrogów organizmów szkodliwych. W lesie do najwaŜniejszych działań wspierających naturalnych sprzymierzeńców człowieka w walce ze szkodnikami lasów, naleŜy ochrona mrówek i mrowisk oraz wspieranie ptaków owadoŜernych, poprzez zawieszanie budek lęgowych i powiększanie ich bazy pokarmowej - przez wprowadzanie owocujących róŜnych gatunków drzew i krzewów. Zwiększanie liczby mrowisk przyczynia się do podniesienia zdolności samoregulacyjnych ekosystemów leśnych. Zgodnie z „Instrukcją ochrony lasu” naleŜy: - przeprowadzić inwentaryzację istniejących mrowisk, - chronić mrowiska przez ich grodzenie, unikać wbijania słupków w ziemię, - prowadzić zimą czynną ochronę przed dzięciołami, - oznaczać tablicami mrowiska naraŜone, w pobliŜu dróg i szlaków turystycznych, - prowadzić kolonizację, - w szczególnych przypadkach przenosić mrowiska z terenów zagroŜonych. 128 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 10.9. OCHRONA PRZECIWPOśAROWA Zgodnie z Zarządzeniem nr 12 Dyrektora Generalnego Lasów Państwowych z dnia 13.03.1993 r. w sprawie podziału lasów na kategorie zagroŜenia poŜarowego oraz według aktualnie sporządzanego planu Urządzenia lasu dla nadleśnictwa Ruszów i weryfikacji kategorii zagroŜenia poŜarowego na okres gospodarczy 01.01.2005 do 31.12.2014 – lasy nadleśnictwa zostały zaklasyfikowane do I kategorii zagroŜenia poŜarowego. DuŜą rolę w zaliczaniu do kategorii zagroŜenia odegrała liczba poŜarów w ostatnim dziesięcioleciu, a takŜe struktura gatunkowa i siedliskowa. Temat ochrony przeciwpoŜarowej został rozszerzony w części ogólnej Planu Urządzenia Lasu. 10.10. PROMOCJA I EDUKACJA EKOLOGICZNA Działalność edukacyjna powinna obejmować szerzenie wiedzy o walorach przyrodniczych, kulturowych i rekreacyjnych nadleśnictwa. Skierowana powinna być do dzieci, młodzieŜy, uczniów szkół i do władz samorządowych gmin leŜących w terytorialnym zasięgu nadleśnictwa, a takŜe do lokalnych społeczności i turystów przybywających na tereny nadleśnictwa. W celu szerszej promocji wiedzy ekologicznej i przyrodniczej, nadleśnictwo powinno przygotować lub współuczestniczyć w przygotowaniu róŜnego rodzaju popularnych wydawnictw, plakatów, folderów reklamujących walory przyrodnicze, oraz innych ciekawych obiektów znajdujących się na jego terenie. Na szczególnie uczęszczanych trasach i szlakach nadleśnictwo powinno ustawiać tablice informacyjne dotyczące walorów przyrodniczych terenu. 10.11. ROZWÓJ TURYSTYKI I REKREACJI Turystyka we współczesnym państwie stanowi odrębny, waŜny dział gospodarki narodowej, stwarzający nowe miejsca pracy i przynoszący konkretne wpływy do budŜetu państwa, budŜetów gmin jak równieŜ innych jednostek organizacyjnych. W zbliŜającym się okresie gospodarczym prace nadleśnictwa w zakresie zagospodarowania turystycznego naleŜy skoncentrować na: - nawiązaniu w tym zakresie współpracy z władzami samorządowymi gmin, - ograniczeniu uciąŜliwości dla środowiska leśnego juŜ istniejących obiektów i urządzeń turystycznych, - zapewnieniu miejscom o duŜej koncentracji turystów właściwego zaplecza sanitarnego, 129 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów - budowie dodatkowych punktów informacyjno-postojowych zlokalizowanych na obrzeŜach lasów, przy drogach publicznych, w miejscach węzłowych szlaków turystycznych, - ustawianiu tablic informacyjnych, - ustawieniu nowych tablic dydaktyczno-edukacyjnych, - budowie wiat i schronów przeciwdeszczowych i miejsc do palenia ognia, - wytypowaniu szlaków turystyki pieszej, rowerowej i konnej, - wyznaczeniu w miarę potrzeby nowych miejsc postoju pojazdów, - wytypowaniu i oznaczenie punktów widokowych. Prace związane z wzbogaceniem infrastruktury turystycznej powinny być zgodne z planami zagospodarowani przestrzennego gmin i wspólnie z nimi realizowane. 130 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 11. METODYKA „Program ochrony przyrody” dla nadleśnictwa Ruszów opracowano w nadleśnictwie na podstawie obowiązującej instrukcji „Sporządzania programu ochrony przyrody w Nadleśnictwie” zatwierdzonej 28.05.1996 r. przez Podsekretarza Stanu w MOŚZNiL oraz zgodnie z ustawą o ochronie przyrody z dn.16.04.2004 r. i ustawą o lasach z dn. 28.10.1991 r. w podstawowej jednostce gospodarczej Lasów Państwowych. POP został opracowany w oparciu o Plan urządzenia lasu dla nadleśnictwa Ruszów na lata 1995- 2004 i był obowiązujący na czas jego trwania. Niniejsze opracowanie jest aktualizacją ww. Programu, stanowiące część Planu urządzenia lasu dla Nadleśnictwa Ruszów na okres 1.01.2005 – 31.12.2014. Opracowany „Program ochrony przyrody” jest zgodny z planami zagospodarowania przestrzennego gmin oraz zgodny z ustaleniami I i II KTG oraz zgodny z wytycznymi nadleśnictwa i gmin. Zaktualizowano akty prawne, adresy leśne, uzupełniono wykaz roślin podlegających ochronie gatunkowej. 131 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 12. DOKUMENTACJA FOTOGRAF ICZNA Pomniki przyrody (fot. W.Dempniak) Buk zwyczajny nr rejestrowy 120 Dąb szypułkowy nr rejestrowy 165 132 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Miesca bytowania bobrów, oddz.233 (fot. W.Dempniak) 133 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Miejsce pamięci oddz. 588a (fot.W.Dempniak) C mentarz oddz. 484g (fot.W.Dempniak) 134 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Tablice z numerami dróg ppoŜ (fot.W.Dempniak) ŚcieŜka edukacyjna (fot.W.Dempniak) 135 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Okolice Nysy ŁuŜyckiej, skarpa oddz.316g (fot. T.Błaszczyk) Nysa ŁuŜycka (fot. W.Chmielewski) 136 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Miejsce pamięci Prędocice-Toporów (fot.T.Błaszczyk) Miejsce pamięci Prędocice-Toporów (fot.W.Chmielewski) 137 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Bagno zwyczajne (fot.T.Błaszczyk) Chrobotek sp. (fot.J.Matla) 138 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów Wyłączony drzewostan nasienny oddz.82f (fot.T.Błaszczyk) Drzewostan uszkodzony mechanicznie z okresu II wojny światowej oddz.430g (fot.W.Chmielewski) 139 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 13. SYNTETYCZNE MAPY OCHRONY PRZYRODY Mapa sytuacyjno-przeglądowa walorów przyrodniczo-kulturowych nadleśnictwa Ruszów obejmuje: - lasy ochronne, - pomniki przyrody, - ostoje zwierzyny, - lasy o szczególnym bogactwie przyrodniczym i strukturalnym, - bagna śródleśne - miejsce kultu religijnego, - miejsca historyczne, - miejsca edukacyjne - ścieŜki rowerowe i szlaki turystyczne - wyłączone drzewostany nasienne 140 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 14. WYKAZ TABEL I RYCIN 14.1. TABELE TAB 1. Nadleśnictwo Ruszów na tle trójstopniowego podziału administracyjnego Polski...................11 TAB 2. Kompleksy leśne Nadleśnictwa Ruszów...................................................................................13 TAB 3. Podział na grupy lasu i kategorie ochronności.........................................................................16 TAB 4. Dane dla stacji meteorologicznej w Legnicy.............................................................................17 TAB 5. Typy siedliskowe lasu................................................................................................................18 TAB 6. Typy i podtypy gleby.................................................................................................................19 TAB 7. Pomniki przyrody w zasięgu nadleśnictwa Ruszów..................................................................22 TAB 8. Lista gatunków roślin występujących na terenie Nadleśnictwa Ruszów wg listy Klubu Przyrodników..........................................................................................................................................23 TAB 9. Zestawienie chronionych , zagroŜonych i rzadkich gatunków roślin na terenie Nadleśnictwa Ruszów – leśnictwami............................................................................................................................58 TAB 10. Wykaz chronionych , zagroŜonych i rzadkich gatunków grzybów, porostów i mszaków leśnictwami.............................................................................................................................................77 TAB 11. Wykaz chronionych , zagroŜonych i rzadkich zwierząt – leśnictwami..................................96 TAB 12. Ostoja Orła bielika (Haliaeetus albicilla).......................................................................................103 TAB 13. Strefa ochrony całorocznej głuszca (Tetrao Urogallus)........................................................104 TAB 14. Strefa ochrony cietrzewia (Tetrao tetrix).............................................................................105 TAB 15. Projektowana ostoja Orła bielika ( Haliaeetus albicilla )......................................................105 TAB 16. Miejsca sporadycznego występowania głuszca (Tetrao Urogallus).....................................106 TAB 17. Mrowiska występujące na terenie nadleśnictwa Ruszów......................................................107 TAB 18. Bagna stanowiące pododdziały, ujęte w ewidencji gruntów jako nieuŜytki.........................108 TAB 19. Śródleśne bagienka nie stanowiące wyłączeń.......................................................................108 TAB 20. Wykaz chronionych, zagroŜonych i rzadkich siedlisk przyrodniczych.................................109 TAB 21. Grunty przewidziane do naturalnej sukcesji..........................................................................109 TAB 22. Zestawienie powierzchni drzewostanów wg struktury..........................................................110 TAB 23. Zestawienie powierzchni wg rodzajów i pochodzenia..........................................................111 TAB 24. Zestawienie powierzchni wg zgodności składu gatunkowego drzewostanów z siedliskiem............................................................................................................................................112 TAB 25. Struktura uszkodzeń od czynników biotycznych...................................................................118 141 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 14.1. RYCINY RYC 1. Podział na leśnictwa....................................................................................................................9 RYC 2. Zasięg nadleśnictwa...................................................................................................................10 RYC 3. Rozmieszczenie kompleksów leśnych nadleśnictwa.................................................................13 RYC 4. Procentowy udział typów siedliskowych...................................................................................18 RYC 5. Procentowy udział typów gleby.................................................................................................19 RYC 6. Zgodność składu gatunkowego z siedliskiem wg typów siedliskowych lasu dla nadleśnictwa..........................................................................................................................................113 142 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 15. LITERATURA 1. BULiGL O/Brzeg: Plan urządzenia lasu Nadleśnictwa Ruszów na lata 2005-2014 (elaborat) – maszynopis. Brzeg 2005. 2. Głowaciński Z., 2001; Polska czerwona księga zwierząt. PWRiL, W-wa. 3. Jankowski W., 1988; Inwentaryzacja przyrodnicza województwa jeleniogórskiego. Gmina Osiecznica. 4. Kazimierczakowa R., Zarzycki K., 2001; Polska czerwona księga roślin. Instytut Botaniki PAN, Kraków. 5. Konca B., Zimny J., Michalski J., 1997; Ochrona lasów w Sudetach czynniki abiotyczne i biotyczne oraz stan obecny i prognozy; w: Protection of forest ecosystems, praca zbiorowa; Grant GEF 05/21685 POL Forest Biodiversity Protection Project; Fundacja „Rozwój SGGW”, W-wa. 6. Kondracki J., 2000; Geografia regionalna Polski. PWN, Warszawa. 7. Kujawa-Pawlarczyk J., i Pawlarczyk P., 2003; Ochrona rzadkich i zagroŜonych roślin w lasach. Wydawnictwo Klubu Przyrodników, Świebodzin. 8. Mała Encyklopedia Leśna. PWN Warszawa 1991. 9. Matuszkiewicz J.M. , 2001; Zespoły leśne Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa. 10. Matuszkiewicz W., 1981; Przewodnik do oznaczania zbiorowisk roślinnych Polski. PWN Warszawa. 11. Matuszkiewicz W., Matuszkiewicz A. I Matuszkiewicz J.M., 1997; Potencjalna roślinność naturalna. Mapa w „Atlas Śląska Dolnego i Opolskiego”. Wrocławskie Zakłady Graficzne. Wrocław. 12. Matuszkiewicz W., Matuszkiewicz J.M., 1996; Przegląd fitosocjologiczny zbiorowisk leśnych Polski. Phytocenosis, Seminarium Geobotanikum, Warszawa – BiałowieŜa N.S. Vol. 8. 13. MOŚZNiL.: Instrukcja sporządzania programu ochrony przyrody w nadleśnictwie, Warszawa 1996. 14. MOŚZNiL.: Instrukcja Urządzenia lasu, Warszawa 2004, 15. Pacyniak C., 1992; Najstarsze drzewa w Polsce. Przewodnik PTTK „Kraj” W-wa. 16. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 11 września 2001 r. W sprawie określenia listy gatunków roślin rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą i częściową oraz zakazów właściwych dla danych gatunków i odstępstw od tych zakazów. Dz. U. Nr 106 poz. 1167. 17. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 14 sierpnia 2001 r. W sprawie określenia rodzajów siedlisk przyrodniczych podlegających ochronie. Dz. U. Nr 92 poz. 1029. 18. Rozporządzenie Ministra Środowiska z 26 września 2001 r. W sprawie określenia listy gatunków zwierząt rodzimych dziko występujących objętych ochroną gatunkową ścisłą i częściową oraz zakazów dla danych gatunków i odstępstw od tych zakazów. Dz. U. Nr 130 poz. 1456. 19. Sokołowski J., 1988; Ptaki Polski. Wydawnictwo szkolne i pedagogiczne. W-wa. 20. Szafer W., Zarzycki K. (red), 1997; Szata roślinna Polski. PWN, W-wa. 21. Trampler, T. Kliczkowska A., Dmyterko, E. I Sierpińska, A., 1990; Regionalizacja przyrodniczo- leśna na podstawach ekologiczno-fizjograficznych. Warszawa: PWRiL. 22. Ustawa o lasach z dnia 28. 09. 1991 r. Dz. U. Nr 101 poz. 444. 23. Ustawa o ochronie przyrody z 16 kwietnia 2004r. (Dz.U.z 2004 r.Nr 92,poz. 880). 143 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 24. Ustawa o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami z dnia 23 lipca 2003 r. (Dz. U. Nr 162 poz. 1568). 25. Ustawa o wprowadzeniu zasadniczego trójstopniowego podziału terytorialnego państwa z dnia 24.07.1998 r. Dz.U. Nr 99 poz. 631. 26. Ustawa o zagospodarowaniu przestrzennym z 25.08. 1994 r. Dz. U. Nr 89 poz. 415. 27. Waloryzacja ornitologiczno- ichtiologiczna doliny Kwisy na odcinku Ławszowa – Świętoszów. T. Stwarczyk, A. Witkowski, J. Błachuta, M. Stajszczyk 28. Woś A.; 1999; Klimat Polski; PWN, W-wa. 144 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów UWAGI 145 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 146 Program ochrony przyrody - Nadleśnictwo Ruszów 147