EGZAMIN DYPLOMOWY 2014-15

ZAGADNIENIA NA EGZAMIN LICENCJACKI DLA STUDENTÓW BIOLOGII,
BIOINFORMATYKI I PRZYRODY W ROKU AKADEMICKIM 2014/2015
BIOLOGIA +PRZYRODA(WB)
Katedra Biochemii
1. Co to są wektory w inżynierii genetycznej? Jakie cechy powinien posiadać dobry wektor?
2. O czym należy pamiętać klonując geny pochodzenia eukariotycznego w bakteryjnych systemach
ekspresyjnych?
3. Na czym polega selekcja rekombinantów oparta na teście alfa-komplementacji?
4. Nadprodukcja białek w bakteryjnym systemie ekspresyjnym wykorzystującym polimerazę RNA faga T7
(wektory pET).
5. Zasada rozdziału białek w żelu poliakryloamidowym w warunkach denaturujących.
6. Immunodetekcja bialek z zastosowaniem techniki Western blotting, w tym różne sposoby detekcji
kompleksu antygen-przeciwciało.
7. Oczyszczanie białek fuzyjnych z peptydem histydynowym metodą chromatografii powinowactwowej
IMAC (immobilized-metal affinity chromatography).
8. Oczyszczanie białek metoda chromatografii jonowymiennej oraz sączenia
molekularnego (zasady rozdziału, rodzaje i klasyfikacja złóż).
9. Synteza i zwijanie białek w komórce.
10. Enzymy – sposoby regulacji ich aktywności.
11. W jakich dziedzinach naszego życia znalazła zastosowanie inżynieria genetyczna?
12. Uzyskiwanie energii w komórce w warunkach beztlenowych i tlenowych.
13. Sposoby oznaczania aktywności enzymatycznej.
14. Technika PCR i jej wykorzystanie.
15. Porównanie genów eukariotycznych i prokariotycznych.
Katedra Biologii Molekularnej
1. Proces rekombinacji genetycznej i jego znaczenie
2. Replikacja DNA w komórkach prokariotycznych
3. Replikacja DNA w komórkach eukariotycznych
4. Przykłady regulacji ekspresji genów u Eukaryota
5. Bakteriofagi- charakterystyka i cykle rozwojowe
6. Porównanie struktury genów prokariotycznych i eukariotycznych
7. Techniki biologii molekularnej stosowane podczas klonowania genów
8. Mutageny i procesy powstawania mutacji
9. Systemy naprawy DNA
10. Potranskrypcyjna modyfikacja RNA
11. Porównanie transkrypcji genów w komórkach prokariotycznych i eukariotycznych
12. Globalne systemy regulacji ekspresji genów u bakterii
13. Sposób upakowania DNA w chromosomach eukariotycznych
14. Dziedziczenie epigenetyczne - przykłady i znaczenie
15. Regulacja cyklu podziałowego komórek eukariotycznych na poziomie
Molekularnym
Katedra Cytologii i Embriologii Roślin
1. Wymień najważniejsze zastosowania roślinnych kultur tkankowych.
2. Mejoza – etapy i znaczenie w rozmnażaniu roślin okrytozalążkowych.
3. Co to jest fluorescencja? Wymień znane ci barwniki fluorescencyjne oraz ich zastosowanie
(autofluorescencja i jej przykłady).
4. Budowa transmisyjnego mikroskopu elektronowego (TEM) i wykorzystanie TEM w badaniach
cytologicznych i embriologicznych.
5. Dokumentacja fotograficzna w pracy eksperymentalnej.
6. Procesy rozwojowe w roślinnych kulturach in vitro (pluri- i totipotencja, typy i etapy organogenezy in
vitro).
7. Rola programowanej śmierci komórek w rozwoju roślin.
8. Zarodek i bielmo -partnerzy w prawidłowym rozwoju nasion (wykaż zależność rozwojową obu struktur).
9. Ultrastruktura jądra komórki roślinnej.
10. Wymień i omów cytochemiczne metody wykrywania kwasów nukleinowych w komórce.
11. Zastosowanie skaningowego mikroskopu elektronowego (SEM) do analiz porównawczych struktur
kwiatowych i poza kwiatowych.
12. Mitoza – podstawowy mechanizm powielania komórek eukariotycznych.
13. Budowa i funkcja wieszadełka w zarodkach roślin okrytozalążkowych.
14. Rozwój bielma u roślin okrytozalążkowych (typy rozwoju, etapy).
15. Opisz metodę immunofluorescencji pośredniej.
Katedra Ekologii i Zoologii Kręgowców
1. Systemy rozrodcze u kręgowców
2. Przyczyny i konsekwencje migracji różnych grup kręgowców
3. Strategie życiowe r i K
4. Przekształcanie biotopu przez zwierzęta
5. Anatomiczne i morfologiczne adaptacje różnych grup kręgowców do lotu
6. Koewolucja
7. Jajorodność i żyworodność
8. Sposoby ograniczania konkurencji międzygatunkowej
9. Specyfika gniazdowania kolonijnego
10. Formy ochrony kręgowców w Polsce
11. Strategie antydrapieżnicze
12. Demografia populacji
13. Przystosowanie kręgowców do życia w wodzie (adaptacje anatomiczne i fizjologiczne)
14. Geograficzne zróżnicowanie różnorodności biologicznej
15. Strategie kręgowców do przetrwania zmiennych (np. sezonowo) warunków środowiskowych
Katedra Ekologii Roślin
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
Adaptacje roślin do warunków środowiskowych
Zależności pomiędzy roślinami i innymi grupami organizmów
Adaptacje roślin do pobierania, korzystania i magazynowania wody
Antropogeniczne przekształcenia flory i roślinności
Adaptacje roślin do środowiska wodnego
Formy ochrony przyrody
Wzorce struktury fitocenoz
Czynniki wpływające na różnorodność fitocenoz
Metody i wskaźniki określania różnorodności zbiorowisk
Metody odtwarzania historii zbiorowisk roślinnych
Analiza pyłkowa w badaniach długoterminowych zmian środowiska przyrodniczego - cele, założenia i
metody
12. Produkcja, rozprzestrzenianie i opad ziarn pyłku
13. Główne kierunki badawcze współczesnej archeobotaniki
14. Rola badań archeobotanicznych i etnobotanicznych w poznaniu związków między człowiekiem a
światem roślin
15. Bioindykacyjna rola roślin w monitoringu zmian środowiska (wybrane przykłady)
Katedra Ewolucji Molekularnej
1. Metody służące tworzeniu drzew filogenetycznych wykorzystujące sekwencje kwasów nukleinowych
i białek.
2.Markery genetyczne w badaniach bioróżnorodności.
3.Zastosowanie danych molekularnych w taksonomii.
4.Filogeografia – założenia, znaczenie wnioskowania.
5.Mechanizmy izolacyjne.
6.Genetyka w ochronie przyrody.
7.Podstawy genetyczne plastyczności fenotypowej.
8.Charakterystyka rodziny Orchidaceae.
9.Pojęcie genu i genomu u organizmów prokariotycznych i eukariotycznych.
10.Zmienność morfologiczna a taksonomia.
11.Współczesna klasyfikacji organizmów żywych - zasady podziału na domeny i królestwa.
12.Znane bazy sekwencji kwasów nukleinowych – informacje w nich zawarte i sposoby ich wykorzystania.
13.Hybrydyzacja i jej konsekwencje w biologii, filogenetyce i taksonomii.
14.Charakterystyka metod opartych o PCR.
15.Procesy wpływające na poziom i strukturę zmienności genetycznej populacji
Katedra Fizjologii i Biotechnologii Roślin
1. Tlenek azotu w komórkach roślinnych.
2. Nadtlenek wodoru w komórkach roślinnych.
3. Stres oksydacyjny w komórce roślinnej.
4. Fluorescencja chlorofilu a in vivo w badaniu procesu fotosyntezy.
5. Rodzaje, występowanie i funkcja anhydraz węglanowych w komórkach roślinnych.
6. Cykl komórkowy Chlamydomonas reinhardtii.
7. Mechanizmy tolerancji komórek roślinnych na toksyczne działanie metali ciężkich.
8. Metody transformacji roślin.
9. Zalety i wady roślinnych systemów ekspresyjnych.
10. Produkcja i praktyczne zastosowanie polihydroksyalkanolanów syntetyzowanych przez
cyanobakterie i glony.
11. Rozkład chlorofilu u roślin wyższych.
12. Barwniki w strukturze aparatu fotosyntetycznego u roślin wodnych.
13. Udział hormonów w reakcjach roślin na czynniki stresowe.
14. Przykładowe geny reporterowe i ich zastosowanie.
15. Biotechnologiczne metody produkcji biopaliw.
Katedra Fizjologii Zwierząt i Człowieka
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
Potencjał spoczynkowy i czynnościowy, propagacja impulsu nerwowego
Definicja odruchu, łuk odruchowy, piętra integracji (sprzężenia czuciowo-ruchowego) w OUN
Czynność odruchowa i przewodząca rdzenia kręgowego
Napięcie mięśniowe i jego rola w mechanizmach postawnych
Rodzaje mięśni, typy skurczów mięśniowych
Odruchy bezwarunkowe i warunkowe
Somatyczny i wegetatywny układ nerwowy
Budowa kory mózgowej, zasady lokalizacji funkcji
Sen jako stan fizjologiczny mózgu, elektroencefalografia
Krew – budowa i znaczenie fizjologiczne, środowisko wewnętrzne ustroju
Grupy krwi u człowieka
Budowa i funkcje układu krążenia
Serce – budowa i działanie, elektrokardiografia
Budowa, objętości i pojemności płuc człowieka, odruchowe podłoże ruchów oddechowych, rola
napędu wdechowego
15. Definicja, cechy i mechanizmy reakcji stresowej
Katedra Genetyki
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Markery genetyczne w badaniach bioróżnorodności
• Wybór markerów do określonych zadań
• Zalety i wady poszczególnych markerów
Mitochondrialny DNA i jego zastosowanie w badaniach genetyczno-populacyjnych
Pseudogeny mitochondrialne (numts): markery genetyczne czy źródło problemów
Mikrosatelitarny DNA; zastosowanie w badaniach genetyczno-populacyjnych
Polimorfizm SNP – zastosowanie w badaniach genetycznych
• W ekologii, ewolucji i ochronie bioróżnorodności
Zastosowanie danych molekularnych w taksonomii i filogenetyce
DNA Barcoding – podstawy idei, zalety, ograniczenia
Filogeografia – podstawy konceptualne, znaczenie wnioskowania
• Wpływ demografii na genealogię genu: sortowanie linii
• Struktura filogeograficzna a zdolność dyspersji organizmów
Filogenetyczne kategorie pokrewieństwa taksonów
• poli-, para-, monofiletyczność
Gatunek i jego granice
Technika łańcuchowej reakcji polimerazy (PCR) i jej wykorzystanie
Analiza DNA ze zbiorów muzealnych: znaczenie w ochronie bioróżnorodności
Ewolucyjne konsekwencje rozmnażania płciowego i bezpłciowego
Mikrobiom - definicja i przykłady relacji mikrobiom-gospodarz, w szczególności wśród organizmów
innych niż człowiek
Źródła nowych genów oporności na antybiotyki - przykłady i propozycje mechanizmów
pozwalających na ich transfer do mikroflory organizmu.
Katedra Mikrobiologii
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Porównanie budowy osłon bakteryjnych bakterii Gram dodatnich i Gram ujemnych
Mechanizmy działania antybiotyków
Bakteryjne mechanizmy oporności na antybiotyki
Rola i znaczenie bakteryjnych systemów restrykcyjno modyfikacyjnych oraz praktyczne
wykorzystanie enzymów restrykcyjnych i metylotransferaz DNA w metodach biologii
molekularnej
Mechanizmy przenoszenia materiału genetycznego w horyzontalnym przepływie genów
Komórkowa odpowiedź SOS u bakterii - schemat ogólny regulacji kaskady molekularnej
Źródła zmienności genetycznej bakterii, czynniki i mechanizmy kształtujące strukturę i organizację
genomów
Cykl życiowy wirusa grypy. Molekularne podstawy zmienności tego wirusa.
Mechanizm koniugacji bakterii.
Represja kataboliczna i jej mechanizmy regulacyjne.
Toksyny bakteryjne, przykłady, mechanizmy działania.
Transformacja genetyczna.
Molekularny mechanizm chemotaksji u bakterii.
Mechanizmy antyfagowe u bakterii oraz procesy ich przeciwdziałania u bakteriofagów.
Mechanizm transdukcji ogólnej i specyficznej.
Katedra Taksonomii Roślin i Ochrony Przyrody
1.
2.
3.
4.
5.
6.
Rośliny i grzyby jako bioindykatory.
Cykle rozwojowe i sposoby rozmnażania grzybów.
Formy obszarowej ochrony przyrody w Polsce.
Gatunki inwazyjne roślin – przykłady i ich wpływ na rodzimą szatę roślinną.
Pozytywny i negatywny wpływ człowieka na florę oraz roślinność.
Rośliny synantropijne i ich klasyfikacja oraz rola we florze krajowej.
7. Wymień i scharakteryzuj 5 wybranych zbiorowisk roślinnych występujących w regionie Pomorza
Gdańskiego.
8. Zastosowanie danych molekularnych w taksonomii.
9. Przystosowanie roślin do różnych sposobów zapylania i rozsiewania (na przykładach).
10. Przystosowanie roślin zalążkowych do różnych warunków siedliskowych (na przykładach).
11. Podstawowe założenia Międzynarodowego Kodeksu Nomenklatury Botanicznej ICN (nazwy
taksonów, ważne opublikowanie, zasada priorytetu, rodzaje typów nomenklatorycznych i ich
znaczenie, rangi taksonomiczne).
12. Metody rekonstrukcji filogenezy.
13. Antropogeniczne zagrożenia środowiska naturalnego i sposoby ich ograniczenia
14. Cel istnienia i zasady funkcjonowania ogrodów botanicznych, herbariów i banków nasion.
Metodologia zbioru materiałów zielnikowych roślin i grzybów.
15. Kierunki rozwoju cech morfologicznych roślin zalążkowych.
Katedra Zoologii Bezkręgowców i Parazytologii
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
Formy ochrony owadów w Polsce.
Bezkręgowce z Polskiej Czerwonej Księgi Zwierząt.
Strategie życiowe pasożytów – zalety i wady pasożytniczego trybu życia.
Morfologiczne i funkcjonalne modyfikacje aparatu lotnego owadów.
Różne strategie rozwoju i cykle życiowe helmintów.
Pająki na tle stawonogów – cechy charakterystyczne i przystosowania do drapieżnego trybu życia.
Morfoanatomiczne i fizjologiczne przystosowania nicieni i kolcogłowów do pasożytniczego trybu
życia.
Stawonogi - stacjonarne i swoiste (monokseniczne) pasożyty człowieka; charakterystyka i objawy
parazytoz.
Znaczenie roztoczy jako typowych pasożytów człowieka.
Pasożyty wewnętrzne jako przyczyna chorób pasożytniczych człowieka.
Przykłady feromonów wydzielanych przez owady i ich rola w funkcjonowaniu społeczeństw owadów.
Bioróżnorodność zespołów owadów zwłok niepogrzebanych.
Sposoby orientacji przestrzennej owadów.
Morfofunkcjonalne adaptacje stawonogów do pobierania pokarmów płynnych.
Globalne wykorzystywanie wybranych grup bezkręgowców w medycynie alternatywnej.
BIOINFORMATYKA (WB)
Katedra Ewolucji Molekularnej
1. Pojęcie genu i genomu u organizmów prokariotycznych i eukariotycznych.
2. Współczesna klasyfikacji organizmów żywych - zasady podziału na domeny i królestwa.
3. Znane bazy sekwencji kwasów nukleinowych – informacje w nich zawarte i sposoby ich
wykorzystania.
4. Metody służące tworzeniu drzew filogenetycznych wykorzystujące sekwencje kwasów
nukleinowych i białek.
5. Charakterystyka metod opartych o PCR.
6. Charakterystyka plastydowego DNA i jego wykorzystanie w badaniach filogenetycznych.
7. Budowa chromosomów eukariotycznych.
8. Markery genetyczne w badaniach bioróżnorodności.
9. Kod kreskowy (‘barkoding’) – podstawy idei, zalety i ograniczenia.
10. Zastosowanie danych molekularnych w taksonomii.
11. Hybrydyzacja i jej konsekwencje w filogenetyce i taksonomii.
12. Analiza restrykcyjna – wykorzystanie w identyfikacji organizmów.
13. Genetyka w ochronie przyrody.
14. Procesy wpływające na poziom i strukturę zmienności genetycznej populacji.
15. Charakterystyka rodziny Orchidaceae.
PRZYRODA – WOiG
Katedra Hydrologii
1. Strefy klimatyczno-roślinne na Ziemi, piętrowość roślinna w górach.
2. Obieg wody w przyrodzie.
3. Cechy klimatu Polski. Czynniki i składniki klimatu.
4. Środowisko geograficzne obszarów pojeziernych.
5. Cechy środowiska geograficznego równin aluwialnych na przykładzie delty Wisły.
6. Zanieczyszczenie i eutrofizacja Morza Bałtyckiego.
7. Typy ujść rzecznych – przykłady z Polski i świata.
8. Wody w strefie aeracji i saturacji.
9. Stratyfikacja termiczna jezior.
10.Typy genetyczne jezior na przykładach z Polski i świata.
11. Mała retencja, podmokłości, torfowiska.
12. Główne procesy glebotwórcze.
13. Kras – podstawowe procesy i formy rzeźby.
14. Treść mapy hydrograficznej i jej zastosowanie.
15. Treść mapy sozologicznej i jej zastosowanie.
16. Zastosowanie narzędzi GIS w hydrologii i biologii