Jean Prouvé. Poetyka obiektu technicznego.

Jean Prouvé. Poetyka obiektu
technicznego.
Wystawa "Jean Prouvé. La poétique de l´objet technique." Vitra Design
Museum ukazuje pierwszą retrospektywę poświęconą całości twórczości
Jean´a Prouvé, francuskiego konstruktora i inżyniera przemysłowego (19011984).
Rosnące zainteresowanie zagadnieniami technicznymi w naszych czasach
uświadomiło coraz liczniejszym odbiorcom znaczenie twórczości Prouvé, której
wartość sprzedażna wzrosła w ostatnim czasie.
Jego dzieła - głównie konstrukcje budynków i elementy architektury zwłaszcza w dziedzinie elewacji kurtynowych - jak również meble, które nie ukrywały swojego aspektu
funkcjonalnego, miały duży wpływ na architekturę i design XX wieku.
Jean Prouvé rozpoczął karierę w 1916 roku, posiadając wykształcenie z
kowalstwa artystycznego, w strefie wpływów École de Nancy, bastionu
Art Nouveau, gdzie jego ojciec był dyrektorem.
Poszerzając cały czas swoje umiejętności praktyczne w 1924 roku
urządził swoją własną pracownię stając się powoli specjalistą w
zakresie przekształcania blachy metalowej.
Już wkrótce, najbardziej innowacyjni architekci epoki zaczęli odwoływać
się do jego talentów.
Po zleceniu Roberta Mallet Stevensa, gdy wszedł do wąskiego grona
awangardy architektury, zrealizował - we współpracy z Eugène Beaudouin i
Marcelem Lods - swoje pierwsze obiekty techniczne i użytkowe (w roku
1935 i 1939 w okolicach Paryża): aeroklub Roland Garros w Buc i Maison
du Peuple w Clichy.
Od 1930, Prouvé wystawiał swoje meble na ekspozycjach Związku
Artystów Współczesnych, którego był członkiem założycielem.
Wykonywane jeden za drugim przedmioty z blachy zapowiadały charakter przyszłych prac: obiekty
techniczne pojmowane bezkompromisowo w celu zmechanizowania produkcji. Opracowane z precyzją, by
nie stwarzać konieczności ukrywania ich struktury, która staje się odtąd integralną częścią konstrukcji.
Podczas II wojny światowej Prouvé działał aktywnie w ruchu oporu, a po
wyzwoleniu był nawet przez jakiś czas merem w Nancy. Po wojnie, w
ramach odbudowy, zaprojektował wiele budynków i mebli. Jeszcze od
okresu przedwojennego Prouvé stale powiększał swoje pracownie, jak
również liczbę pracowników i maszyn. W 1947 roku uruchomił całą
fabrykę w Maxéville, niedaleko Nancy.
Coraz nowsze produkty wychodziły z "Ateliers Jean Prouvé" - wysoko
specjalistyczne, unikatowe dzieła, elementy elewacji lub meble w dużej
serii. Podczas współpracy z takimi architektami jak Le Corbusier, Pierre Jeanneret, a później Candilis,
Josic i Woods, Maurice Novarina i Oscar Niemeyer, Prouvé nie zadowalał się jedynie realizowaniem ich
planów.
Aktywnie udzielał się w kwestiach jakości funkcjonalnej i estetycznej
projektowanych przez nich obiektów. Drzwi, okna, elementy elewacji, systemy
konstrukcji i części budynków realizowanych przez Prouvé, z których wiele
zostało opatentowanych, nie były nigdy tworzone jako obiekty czysto
dekoracyjne - ich powstanie wynikało z bezpośredniego doświadczenia
zdobytego w warsztacie. Gdy myślał "techniczny", Prouvé miał na myśli
kreatywne zastosowanie potencjału funkcjonalności materiału i pracy, zarówno
przy produkcji jak i montażu.
Ponieważ meble były jedynymi przedmiotami gotowymi do zastosowania, jakie
Prouvé mógł zaprojektować i wyprodukować pod własnym zarządem, źródło
tworzenia tych przedmiotów wyczerpało się w chwili, gdy w 1953 roku musiał opuścić fabrykę, którą
stworzył.
Jednakże, nawet pozbawiony swojego "laboratorium" konstruktor
pozostaje pełen inwencji twórczej. W krótkim czasie ujrzały światło
dzienne jego główne dzieła architektoniczne - w dużej części
będące owocem jego własnej weny twórczej: w 1954 w Nancy
powstaje dom mieszkalny przeznaczony dla niego i rodziny,
połączony z budynkami jego dawnej fabryki; w tym samym roku pawilon dla uczczenia stulecia aluminium na brzegach Sekwany w
Paryżu; w 1956 roku powstaje prototyp prefabrykowanego domu w
ramach programu tworzenia miejsc noclegowych dla osób bezdomnych pod opieką założyciela ruchu
Emmaüs, opata Piotra (l´Abbé Pierre), a w 1957 roku majestatyczna pijalnia wód Evian, powyżej Jeziora
Genewskiego. Oprócz mebli, budynków i licznych patentów, jakie udało się Prouvé uzyskać należy również
wspomnieć o istotnej sferze jego działalności - legendarnego wykładowcy w latach 1958-1971 w słynnym
Narodowym Konserwatorium Sztuki Współczesnej i Zawodów (CNAM) w Paryżu.
Jego globalna analiza obiektów technicznych, środków produkcji, jak również metoda pracy i filozofia z
jaką nauczał wywoływały entuzjazm i miały trwały wpływ na całe pokolenie młodych architektów.
Zachowały się imponujące serie rysunków wykonywanych w trakcie
przygotowywania wykładów w CNAM, służą jako czerwona linia
ciągnąca się wzdłuż całej wystawy ukazującej twórczość Prouvé na
synoptycznych tablicach.
Na ilustrowanych planszach, dwóch szwajcarskich kustoszy wystawy Bruno Reichlin i Franz Graf, pierwszy - architekt, drugi - historyk
architektury, opisują różne konstrukcje, typy połączeń, ręczne i
mechaniczne procesy produkcji oraz myśl Prouvé - łącznie i systemowo, aby na zakończenie zilustrować
architektoniczny i stylistyczny charakter jego epoki.
Największym zainteresowaniem na wystawie cieszą się wystawione obiekty: ponad
50 mebli, liczne makiety, oryginalne elementy architektoniczne, a także zbiór
autentycznych rysunków. Uzupełniona filmami i prezentacjami komputerowymi
ukazującymi różne projekty wystawa oferuje pełne wprowadzenie do myśli
technicznej, jak również kompletny przegląd jego twórczości.
Wystawie, przy której zaangażowana jest historyk sztuki francuskiej Catherine
Coley i najmłodsza córka Prouvé - Catherine, towarzyszy bogato ilustrowany
katalog. Przedstawia on uporządkowany zarys idei Prouvé, jego sposobów
produkcji, współpracy z architektami i inżynierami, jego meble, obiekty i systemy
konstrukcyjne. Wydany przy współudziale blisko czterdziestu autorów, obejmujący
ponad 600 ilustracji - w tym liczne rysunki i teksty autorstwa Prouvé - pod
redakcją Catherine Dumont d'Ayot i Bruno Reichlin - katalog ten stanowi
najbardziej kompletny, jak dotychczas, opis twórczości Jean´a Prouvé. Wydanie
w języku niemieckim, angielskim, francuskim i japońskim.
Godziny otwarcia: wtorek-niedziela od 11.00 do 18.00
Zwiedzanie wystawy z przewodnikiem: sobota i niedziela o godz. 11.00
Wejście: 7.50 € / 6.00 €
Kontakt:
Vitra Design Museum
Charles-Eames-Strasse 1, D-79576 Weil am Rhein
Tel : +49 (0) 7621 / 702 3200
Fax : +49 (0) 7621 / 702 3590
Zdjęcia :
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
9.
Jean Prouvé w swoim domu, alr. 1955. Prouvé. © VG Bildkunst, Bonn
Budynek Plaza Mozart, Paryż, 1953-54. Centrum Pompidou, Fondos Jean Prouvé. © VG Bildkunst, Bonn
Jean Prouvé w CNAM, Paryż, 1964. Por E. Remondino. © VG Bildkunst, Bonn
Maison démontable, 1944-45. Centrum Pompidou, Jean Prouvé. © VG Bildkunst, Bonn
Tour Nobel, Paryż, 1967. Jean Masson, Centrum Pompidou, Fondos Jean Prouvé. © VG Bildkunst, Bonn
"Maison Jean Prouvé", Nancy, 1954. Centrum Pompidou, Jean Prouvé. © VG Bildkunst, Bonn
Maison du peuple Clichy, 1935-39. Centrum Pompidou, Fondos Jean Prouvé. © VG Bildkunst, Bonn
Meble z katalogu Ateliers Jean Prouvé, 1951. Kolekcja Alexander von Vegesack. © VG Bildkunst, Bonn
Krzesło "Cité", 1931-32. Kolekcja Vitra Design Museum. © VG Bildkunst, Bonn
Copyright © 2014 Constructalia. All rights reserved