kibice razem raport koordynacyjny z realizacji projektu za 2011 r.

kibice razem raport koordynacyjny z realizacji projektu za 2011 r.

KIBICE RAZEM
raport koordynacyjny z realizacji projektu za 2011 r.
Warszawa, 15 grudnia 2011 r.
Spis treści
Wstęp ....................................................................................................................................4
1. Ogólne założenia projektu KIBICE RAZEM .....................................................................6
2. Zadania związane z realizacją projektu w 2011 r. .............................................................7
3. Koordynacja projektu KIBICE RAZEM.............................................................................9
3.1 Wdrożenie nowych ośrodków KIBICE RAZEM w Gdyni i Warszawie......................9
3.1.1 Gdynia ...................................................................................................................9
3.1.2 Warszawa ............................................................................................................ 10
3.2 Współpraca z instytucjami na szczeblu centralnym i placówkami naukowymi........ 11
3.2.1 Współpraca z instytucjami na szczeblu centralnym ............................................ 11
3.2.2 Współpraca z placówkami naukowymi ............................................................... 13
3.3 Organizacja warsztatów, szkoleń i spotkań roboczych .............................................. 14
3.4 Prowadzenie centralnej strony internetowej ............................................................. 15
3.5 Nawiązanie i kontynuacja partnerstw na szczeblu międzynarodowym .................... 17
3.5.1 Współpraca z niemieckimi Fanprojektami .......................................................... 17
3.5.2 Współpraca z Football Supporters Europe........................................................... 18
3.6 Implementacja projektu AMBASAD KIBICÓW........................................................ 19
3.7 Pozyskanie dodatkowych środków finansowych ...................................................... 23
3.8 Zapewnienie ciągłości projektu KIBICE RAZEM po 2012 r. ..................................... 24
3.9 Zapewnienie niezależnej ewaluacji projektu ............................................................. 24
3.10 Rozszerzenie projektu KIBICE RAZEM na inne miasta .......................................... 24
4. KIBICE RAZEM Gdańsk ................................................................................................. 26
4.1 Operacyjne cele projektu w 2011 r. ........................................................................... 26
4.2 Kalendarium najważniejszych wydarzeń w 2011 r.................................................... 27
4.3 Podsumowanie działalności ośrodka w odniesieniu do poszczególnych celów ......... 31
5. KIBICE RAZEM Gdynia .................................................................................................. 35
5.1 Operacyjne cele projektu w 2011 r. ........................................................................... 35
5.2 Kalendarium najważniejszych wydarzeń w 2011 r.................................................... 35
5.3 Podsumowanie działalności ośrodka w odniesieniu do poszczególnych celów ......... 38
6. KIBICE RAZEM Wrocław .............................................................................................. 40
6.1 Operacyjne cele projektu w 2011 r. ........................................................................... 40
2
6.2 Kalendarium najważniejszych wydarzeń w 2011 r.................................................... 40
6.3 Podsumowanie działalności ośrodka w odniesieniu do poszczególnych celów ......... 47
7. Budżet projektu i finansowanie ....................................................................................... 50
7.1 Gdańsk ....................................................................................................................... 50
7.2 Gdynia ........................................................................................................................ 50
7.3 Wrocław..................................................................................................................... 51
3
Wstęp
Projekt KIBICE RAZEM został zainicjowany przez Spółkę PL.2012 jako jedno z działań
mających na celu umożliwienie środowisku kibiców piłkarskich aktywne zaangażowanie
się w proces przygotowań Polski do UEFA EURO 2012™. Dzięki projektom współpracy
z kibicami sympatycy futbolu z Polski i zagranicy otrzymali możliwość stania się nie tylko
gośćmi turnieju, lecz również jego współgospodarzami i pełnoprawnymi uczestnikami
procesu przygotowań.
W czerwcu 2010 r. swą pracę rozpoczęły pilotażowe ośrodki projektu w Gdańsku
i Wrocławiu. Pozytywne echo ich działań spowodowało wzrost zainteresowania
projektami kibicowskimi w innych miastach i zaowocowało utworzeniem kolejnego
ośrodka KIBICE RAZEM w Gdyni. Ponadto, swoje zainteresowanie projektem wyraziły
lokalne stowarzyszenia kibiców z Bytomia, Chorzowa, Gliwic, Katowic, Krakowa, Łodzi
oraz kilku mniejszych ośrodków piłkarskich. Pilotażowe ośrodki KIBICE RAZEM stały się
więc promieniującym na inne miasta przykładem profesjonalnej i opartej na dialogu
współpracy między środowiskiem kibiców a władzami samorządowymi i innymi
partnerami na szczeblu lokalnym.
W nadchodzącym roku jednym z najistotniejszych zadań realizowanych przez lokalne
ośrodki KIBICE RAZEM będzie organizacja stacjonarnych AMBASAD KIBICÓW – sieci
placówek udzielających informacji i praktycznej pomocy wszystkim gościom UEFA EURO
2012™. Intensywne przygotowania do tego projektu trwają już od miesięcy – w Miastach
Gospodarzach turnieju dokonano rekrutacji ekspertów i wolontariuszy, zorganizowano
specjalistyczne szkolenia oraz testowe AMBASADY KIBICÓW podczas towarzyskich
meczów reprezentacji Polski. Trwały również prace nad zebraniem materiałów do
Przewodnika Kibica – broszury zawierającej wskazówki i informacje dla gości turnieju.
Z drugiej strony projekt KIBICE RAZEM wykracza swym zasięgiem poza kwestie
związane z organizacją turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej. Codzienna
praca ośrodków projektu koncentruje się na nawiązywaniu partnerskich relacji między
stowarzyszeniami kibiców a innymi podmiotami – ich efektem jest zaś wspólna realizacja
inicjatyw o charakterze lokalnym. Partnerzy projektu mają świadomość, że ta bazująca na
wzajemnym zaufaniu współpraca powinna być kontynuowana również po 2012 r. jako
jeden z elementów poturniejowego dziedzictwa Polski.
O woli kontynuacji projektów współpracy z kibicami w przyszłości świadczy m.in.
zainteresowanie projektem KIBICE RAZEM w miastach niebędących gospodarzami
turnieju finałowego UEFA EURO 2012™. Nie jest dziełem przypadku, że trzeci ośrodek
projektu KIBICE RAZEM powstał akurat w Gdyni. Dlatego właśnie kluczowym celem
koordynacyjnym w nadchodzącym roku, obok zadań związanych z wdrożeniem
AMBASAD KIBICÓW, będzie stworzenie podstaw organizacyjnych i finansowych
umożliwiających kontynuację projektów współpracy z kibicami po zakończeniu turnieju.
4
Koordynacja przygotowań Polski do UEFA EURO 2012™, w tym wdrożenie i opieka nad
projektami odpowiedzialności społecznej, to zadanie PL.2012 – spółki celowej Ministra
Sportu i Turystyki. Jej działania są jednak już dziś wspierane są przez liczne grono
podmiotów i instytucji, a sukces projektu KIBICE RAZEM jest w dużej mierze właśnie ich
zasługą.
Znaczenie projektów współpracy z kibicami dla organizacji UEFA EURO 2012™ zostało
w wydatny sposób podkreślone przez włączenie ich do wdrażanego pod auspicjami
MSWiA Programu Bezpieczeństwa UEFA EURO 2012™. Ponadto, projekt KIBICE
RAZEM cieszy się wsparciem Rady Bezpieczeństwa Imprez Sportowych, organu
doradczego Prezesa Rady Ministrów, a stacjonarne AMBASADY KIBICÓW są z kolei
częścią oficjalnego Programu Odpowiedzialności Społecznej UEFA.
Projekty kibicowskie nie mogłyby być realizowany bez wsparcia ze strony instytucji
odpowiedzialnych za kształt profesjonalnego futbolu w Polsce. Dlatego ważnym
partnerem projektu, szczególnie w kontekście jego kontynuacji po 2012 roku, jest
Ekstraklasa S.A. oraz utworzona przez nią dla koordynacji okołofutbolowych projektów
odpowiedzialności społecznej Fundacja Ekstraklasy.
Sukces lokalnych ośrodków projektu KIBICE RAZEM uzależniony jest od dobrowolnej
i opartej na wzajemnym zaufaniu współpracy między samorządami lokalnymi,
stowarzyszeniami kibiców i partnerskimi organizacjami pozarządowymi. W Gdańsku
współpracę przy realizacji projektu prowadzą Biuro ds. EURO, Stowarzyszenie Kibiców
Lechii Gdańsk „Lwy Północy” oraz Fundacja Obudź Nadzieję. Ośrodek we Wrocławiu
opiera się na solidnej koalicji miejskiego Biura Sportu, Turystyki i Rekreacji,
Stowarzyszenia Kibiców „Wielki Śląsk” oraz Convention Bureau Wrocław. Projekt
KIBICE RAZEM Arka Gdynia to z kolei wspólne dzieło Gdyńskiego Ośrodka Sportu
i Rekreacji i Stowarzyszenia Kibiców Gdyńskiej Arki. Władze samorządowe udostępniają
środki finansowe na działalność lokalnych ośrodków projektu, stowarzyszenia kibiców
wypełniają je swymi pomysłami i inicjatywami, a partnerskie organizacje pozarządowe
dbają o sprawy organizacyjne i prowadzą nadzór finansowy – dobra współpraca między
tymi trzema podmiotami jest więc podstawowym warunkiem powodzenia projektu.
Wartość każdej inicjatywy zależy jednak przede wszystkim od pracy osób bezpośrednio
zaangażowanych w jej realizację. Dlatego najważniejszymi architektami sukcesu projektu
KIBICE RAZEM i jego największym kapitałem są pracownicy lokalnych ośrodków
w Gdańsku, Gdyni i Wrocławiu.
dr Dariusz Łapiński
koordynator projektu KIBICE RAZEM
5
1. Ogólne założenia projektu KIBICE RAZEM
Aktywni kibice piłkarscy stanowią grupę społeczną, której zainteresowania znacząco
wykraczają poza bierne uczestnictwo w imprezach sportowych. Kibice chcą mieć wpływ
na politykę swego klubu, są zaangażowani w życie swej społeczności lokalnej, a także
wykazują postawy konkurencji wobec zorganizowanych grup kibiców innych klubów. Ta
aktywność oraz chęć rywalizacji jest źródłem specyficznej kultury kibicowskiej – jednego
z najważniejszych elementów składających się na fenomen futbolu.
Projekt KIBICE RAZEM skierowany jest właśnie pod adresem aktywnych fanów piłki.
Jego strategicznym celem jest pomoc w stopniowej profesjonalizacji działania organizacji
kibicowskich i nawiązywaniu przez nich partnerstw dla realizacji własnych celów
statutowych, a także udzielanie systematycznego wsparcia pozytywnym, pozbawionym
elementów nienawiści i przemocy, inicjatywom wychodzącym ze środowiska kibiców.
Stosowane w ramach projektu KIBICE RAZEM metody pracy opierają się na
rekomendacjach Komitetu Stałego Rady Europy T-RV (Rec. 2003/1 z dn. 27 stycznia
2003 r.) oraz Komisji Europejskiej (Biała Księga na temat sportu z dn. 11 lipca 2007 r.).
Projekt bazuje również na praktycznych doświadczeniach Niemiec, gdzie od 1981 r.
stworzono sieć ponad 50-ciu lokalnych Fanprojektów.
Lokalne ośrodki projektu KIBICE RAZEM to otwarte miejsca spotkań dla kibiców
prowadzone przez dwie zatrudnione w tym celu osoby. Zadania realizowane przez
pracowników projektu obejmują:



pomoc w koordynacji pozytywnych działań i realizacji kreatywnych pomysłów
wychodzących ze środowiska samych kibiców,
dbanie o właściwe relacje między kibicami a lokalnymi instytucjami życia
publicznego, takimi jak klub, władze miejskie, szkoły czy organizacje pozarządowe,
wspieranie pozytywnego wizerunku kibiców poprzez aktywną politykę
informacyjną.
Praca lokalnych ośrodków projektu KIBICE RAZEM koordynowana jest przez Spółkę
PL.2012. Zgodnie z założeniami projektu, w ramach koordynacji podejmowane są
następujące działania:








wspieranie procesu powstawania lokalnych ośrodków projektu,
zapewnienie jednolitych standardów pracy wszystkich ośrodków KIBICE RAZEM,
organizacja komunikacji między interesariuszami,
utrzymywanie bieżących kontaktów z instytucjami na szczeblu centralnym,
organizacja praktyk zagranicznych, warsztatów, szkoleń i spotkań roboczych,
koordynacja inicjatyw ponadregionalnych i międzynarodowych,
prowadzenie centralnej strony internetowej,
zapewnienie zewnętrznej, naukowej ewaluacji projektu,
6


utrzymywanie kontaktów z zainteresowanymi współpracą
naukowymi,
sporządzanie corocznego raportu z działalności projektu.
placówkami
Zadaniem koordynacji projektu oraz lokalnych ośrodków KIBICE RAZEM w Miastach
Gospodarzach UEFA EURO 2012™ jest też wsparcie działań związanych z organizacją
turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej, w szczególności zaś utworzenie
na potrzeby turnieju sieci stacjonarnych AMBASAD KIBICÓW.
2. Zadania związane z realizacją projektu w 2011 r.
Zadania realizowane w ramach projektu KIBICE RAZEM definiowane są na podstawie:



ogólnych założeń projektu (w tym wsparcia procesu przygotowań do UEFA EURO
2012™) oraz stanu jego realizacji,
specyficznych wytycznych zawartych w umowach zawieranych między
finansującym lokalny ośrodek projektu KIBICE RAZEM urzędem miasta
a realizującą zadanie publiczne organizacją pozarządową,
wewnętrznych ustaleń między koordynatorem a pracownikami lokalnych
ośrodków projektu.
W 2010 r. wdrożone zostały pilotażowe ośrodki KIBICE RAZEM w Gdańsku i Wrocławiu.
W obu miastach wyznaczone jednostki samorządu terytorialnego ogłosiły otwarty
konkurs na prowadzenie lokalnego ośrodka projektu. W drodze konkursu wyłoniona
została partnerska organizacja pozarządowa, która z kolei dokonała rekrutacji
pracowników i zadbała o wynajęcie, adaptację i odpowiednie wyposażenie lokalnego
miejsca spotkań dla kibiców. Oba pilotażowe ośrodki KIBICE RAZEM nawiązały
partnerstwo z jednym z niemieckich Fanprojektów (Gdańsk – FP Bielefeld, Wrocław – FP
Drezno) i odbyły praktykę zagraniczną. Równocześnie stworzono i wdrożono wspólne
instrumenty zarządzania i komunikacji takie jak logotyp projektu, wspólną stronę
internetową, zasady komunikacji zewnętrznej czy system monitoringu i raportowania.
W 2010 r. nawiązane zostały również kontakty ze stowarzyszeniami kibiców w innych
miastach. W wyniku przeprowadzonych rozmów sympatycy Arki Gdynia, Cracovii, GKS
Katowice, Legii Warszawa, ŁKS, Polonii Warszawa, Ruchu Chorzów, Widzewa Łódź
i Wisły Kraków wyrazili swe zainteresowanie włączeniem się do projektu. Na podstawie
złożonych przez kibiców deklaracji Spółka PL.2012 skierowała do Urzędów Miast
w Chorzowie, Gdyni, Krakowie, Łodzi i Warszawie ofertę stworzenia lokalnych ośrodków
pracy z kibicami. Decyzję o wdrożeniu projektu podjęto w Gdyni i Warszawie.
Jesienią 2010 r. ukończona została praca nad założeniami projektu AMBASAD KIBICÓW
podczas UEFA EURO 2012™. Zakres projektu, jego wstępny budżet i harmonogram
7
realizacji określony został na podstawie wytycznych UEFA przez europejską federację
kibiców Football Supporters Europe w porozumieniu z Grupą G5.
Na spotkaniu roboczym pracowników lokalnych ośrodków KIBICE RAZEM w dniu
9 grudnia 2010 r. dokonano podsumowania pierwszych siedmiu miesięcy pracy i ustalono
wewnętrzne cele i kierunki działania projektu na nadchodzący rok.
Na podstawie ogólnych założeń projektu KIBICE RAZEM, stanu jego wdrożenia,
obowiązków wynikających ze wsparcia przygotowań do UEFA EURO 2012™ oraz
wewnętrznych ustaleń osób zaangażowanych w realizację projektu, na 2011 r. ustalone
zostały następujące zadania koordynacyjne:










wdrożenie nowych ośrodków projektu w Gdyni i Warszawie zgodnie
z wypracowanymi w 2010 r. standardami (w szczególności wdrożenie narzędzi
zarządzania projektowego oraz instrumentów jego zewnętrznej komunikacji,
w tym jego identyfikacji wizualnej, strony internetowej i profilu na portalu
społecznościowym Facebook),
utrzymywanie bieżących kontaktów z instytucjami na szczeblu centralnym oraz
placówkami naukowymi,
organizacja warsztatów, szkoleń i spotkań roboczych,
prowadzenie centralnej strony internetowej,
nawiązanie i kontynuacja partnerstw na szczeblu międzynarodowym między
nowymi ośrodkami KIBICE RAZEM w Polsce a niemieckimi Fanprojektami oraz
europejską federacją kibiców Football Supporters Europe (FSE),
koordynacja działań związanych z implementacją projektu AMBASAD KIBICÓW
w Miastach Gospodarzach UEFA EURO 2012™,
podjęcie kroków w celu pozyskania dodatkowych środków finansowych na
realizację projektu KIBICE RAZEM,
podjęcie kroków mających na celu zapewnienie ciągłości projektu KIBICE RAZEM
po 2012 r.
zapewnienie niezależnej, zewnętrznej i przeprowadzanej naukowymi metodami
ewaluacji pilotażowych ośrodków projektu,
identyfikacja kolejnych zainteresowanych współpracą miast i stowarzyszeń
kibiców oraz złożenie im oferty przyłączenia się do projektu.
Również lokalne ośrodki KIBICE RAZEM realizowały w 2011 r. zadania wynikające z:




ogólnych założeń projektu,
uczestnictwa projektów kibicowskich w procesie przygotowań do UEFA EURO
2012™,
specyficznych wytycznych wskazanych przez urzędy miast w otwartych
konkursach na prowadzenie lokalnego ośrodka KIBICE RAZEM,
ustaleń poczynionych między koordynatorem projektu a pracownikami lokalnych
ośrodków projektu.
8
Szczegółowe listy zadań realizowanych w 2011 r przez poszczególne ośrodki KIBICE
RAZEM przedstawione są w poniższych punktach niniejszego opracowania.
3. Koordynacja projektu KIBICE RAZEM
Zgodnie z nakreślonymi powyżej planami, proces koordynacji projektu KIBICE RAZEM
w 2010 r. podzielić można na dziesięć zasadniczych obszarów merytorycznych.
3.1 Wdrożenie nowych ośrodków KIBICE RAZEM w Gdyni i Warszawie
Wdrożenie lokalnego ośrodka projektu KIBICE RAZEM obejmuje następujące działania:




rozpisanie i rozstrzygnięcie przez Urząd Miasta konkursu dla organizacji
pozarządowych na prowadzenie lokalnego ośrodka projektu,
podpisanie umowy ze zwycięzcą konkursu,
rekrutację dwóch pracowników,
znalezienie odpowiedniego lokalu i podpisanie umowy na jego wynajem.
3.1.1 Gdynia
Jako jednostka administracyjna odpowiedzialna za wdrożenie lokalnego ośrodka KIBICE
RAZEM w Gdyni wskazany został Gdyński Ośrodek Sportu i Rekreacji (GOSiR). Na
realizację zadania w okresie od kwietnia do grudnia 2011 r. Urząd Miasta Gdyni
przeznaczył kwotę 200.000 zł. Dnia 01 lutego 2011 r. ogłoszony został otwarty konkurs
dla organizacji pozarządowych na prowadzenie lokalnego ośrodka projektu. Powołana
przez Prezydenta Miasta komisja konkursowa w dniu 08 marca 2011 r. wybrała spośród
nadesłanych zgłoszeń ofertę Stowarzyszenia Kibiców Gdyńskiej Arki (SKGA). Po
zmianach dokonanych przez Komisję, budżet projektu zamknął się sumą 187.000 zł.
Na podstawie obowiązującego regulaminu, SKGA zatrudniło dwie osoby do realizacji
projektu KIBICE RAZEM w Gdyni – Małgorzatę Korus i Krzysztofa Orzechowskiego.
Rekrutacji pracowników dokonała komisja składająca się z przedstawiciela GOSiR, SKGA
oraz PL.2012 w dniu 21 marca 2011 r.
Równolegle trwały prace nad pozyskaniem odpowiedniego lokalu dla potrzeb gdyńskiego
ośrodka KIBICE RAZEM. Zgodnie z życzeniem środowiska kibiców Arki oraz GOSiR,
podjęta została decyzja, że miejsce spotkań dla kibiców ulokowane zostanie w obrębie
miejskiego kompleksu sportowego. Ostatecznie do dyspozycji projektu przekazany został
wolnostojący parterowy budynek przy parkingu na ul. Olimpijskiej 5. Umowa o jego
użytkowanie podpisana została w dniu 01 kwietnia 2011 r. Tym samym spełnione zostały
warunki wdrożenia ośrodka KIBICE RAZEM Arka Gdynia.
9
3.1.2 Warszawa
W Warszawie do realizacji projektu KIBICE RAZEM wyznaczone zostało Biuro Sportu
i Rekreacji Urzędu m.st. Warszawy (BSiR). Z rezerwy budżetowej Prezydenta Miasta na
projekt KIBICE RAZEM przeznaczona została kwota 400.000 zł.
Przed rozpisaniem otwartego konkursu na prowadzenie dwóch lokalnych ośrodków
KIBICE RAZEM dla kibiców Legii oraz Polonii Warszawa, koordynator projektu odbył
dodatkowe spotkania informacyjne ze stowarzyszeniami kibiców obu klubów. W wyniku
przeprowadzonych konsultacji, Stowarzyszenie Kibiców Legii Warszawa (SKLW)
wycofało swą zgodę na udział w projekcie. Powodem tej decyzji był obowiązujący
regulamin rekrutacji pracowników KIBICE RAZEM. Przewiduje on powołanie Komisji
Rekrutacyjnej, w skład której wchodzą przedstawiciele PL.2012, jednostki samorządu
terytorialnego, wyłonionej w konkursie organizacji pozarządowej oraz stowarzyszenia
kibiców. Na takie rozwiązanie nie chciało zgodzić się SKLW – zdaniem kibiców Legii
pracownicy powinni być wskazywani przez stowarzyszenie kibiców, bez prawa głosu
pozostałych partnerów projektu. Mimo licznych spotkań i dyskusji koordynatorowi nie
udało się przekonać Zarządu SKLW do zmiany zdania w tej kwestii.
Z powyższych względów, w dniu 08 kwietnia 2011 r. ogłoszony został konkurs na jeden
ośrodek KIBICE RAZEM w Warszawie, który działać miał na rzecz kibiców Polonii. Na
jego prowadzenie dedykowana została kwota 200.000 zł. W konkursie wzięły udział dwie
organizacje pozarządowe. Niestety, powołana przez miasto Komisja Konkursowa odrzuciła
obie oferty – Fundacji „Sportowa Polska” ze względów merytorycznych, a Samodzielnego
Koła Terenowego nr 52 STO (SKT 52 STO) ze względów formalnych. Tym samym
konkurs nie został formalnie rozstrzygnięty, a cała procedura związana z naborem ofert
musiała zostać powtórzona.
Ponieważ lokale komunalne w Warszawie znajdują się w gestii dzielnic, koordynator
projektu jeszcze przed pierwszym posiedzeniem Komisji Konkursowej nawiązał kontakt
z Urzędem Dzielnicy Śródmieście. Po przeprowadzeniu konsultacji, urząd zarezerwował
na potrzeby projektu KIBICE RAZEM Polonia Warszawa lokal użytkowy przy
ul. Andersa 29.
Drugi konkurs na prowadzenie ośrodka KIBICE RAZEM Polonia Warszawa został
ogłoszony w dniu 09 czerwca 2011 r. Również w tym przypadku na prowadzenie projektu
przeznaczona została kwota 200.000 zł. Tym razem złożona została tylko jedna oferta
podpisana przez Samodzielne Koło Terenowe nr 52 STO. W dniu 11 lipca 2011 r. Komisja
Konkursowa poprosiła oferenta o złożenie dodatkowych wyjaśnień odnośnie do części
planowanych wydatków. Mimo udzielenia wyczerpującej odpowiedzi, Komisja
Konkursowa zdecydowała na swym kolejnym posiedzeniu o zmniejszeniu kwoty dotacji
o 45.000 zł. W tej sytuacji Zarząd SKT 52 STO odmówił przyjęcia dotacji nie widząc
możliwości realizacji powierzonego zadania za pomniejszoną o ponad 20% kwotę. Tym
10
samym również drugi konkurs na prowadzenie lokalnego ośrodka projektu KIBICE
RAZEM w Warszawie nie doczekał się formalnego rozstrzygnięcia.
Po przeprowadzeniu konsultacji między BSiT a PL.2012 podjęta została decyzja, aby
kolejny, trzeci już konkurs ogłosić w takim terminie, aby wdrożenie ośrodka KIBICE
RAZEM mogło rozpocząć się na początku 2012 r. W tym celu BSiT dokonało przesunięcia
środków finansowych na realizację projektu KIBICE RAZEM z 2011 na 2012 rok.
Koordynator projektu podjął natomiast kolejną próbę przekonania do udziału w projekcie
kibiców Legii Warszawa. Niestety, SKLW nie zmieniło swego stanowiska w sprawie
mechanizmu rekrutacji pracowników projektu. W związku z tym również trzecia edycja
konkursu dotyczyła prowadzenia jednego ośrodka KIBICE RAZEM w Warszawie.
Trzeci konkurs ogłoszony został przez Prezydenta m.st. Warszawy w dniu 25 listopada
2011 r. Tym razem na prowadzenie ośrodka KIBICE RAZEM przeznaczona została kwota
250.000 zł. Zwiększenie sumy dedykowanej na projekt wynikało z faktu, że w 2012 r.
warszawski ośrodek KIBICE RAZEM miałby realizować część zadań związanych ze
stworzeniem stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW podczas UEFA EURO 2012™ (takich
jak m.in. adaptacja pomieszczeń, wynajem samochodu, zakup lub wynajem stolików,
parasoli i krzeseł, itp.). Termin składania ofert upłynął 16 grudnia 2011 r. W konkursie
ofertę złożyło warszawskie Stowarzyszenie „Serduszko dla Dzieci”. Rozstrzygnięcie
konkursu planowane jest na pierwszą połowę stycznia 2012 r.
Podsumowując: mimo zapewnienia przez Urząd m.st. Warszawy odpowiednich środków
finansowych i ogłoszenia trzech otwartych konkursów ofert na prowadzenie lokalnego
ośrodka KIBICE RAZEM, ze względów formalnych w 2011 r. nie udało się wyłonić
partnerskiej organizacji pozarządowej. W związku z powyższym, realizacja zadania została
przesunięta na 2012 r. – jej pierwszym krokiem będzie rozstrzygnięcie ogłoszonego
w dniu 25 listopada 2011 r. konkursu. Zgodnie z obowiązującym harmonogramem,
wdrożenie ośrodka KIBICE RAZEM Polonia Warszawa powinno zakończyć się do
01 marca 2012 r., co pozwoli na terminową realizację wszystkich zadań związanych
z organizacją stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW w Warszawie.
3.2 Współpraca z instytucjami na szczeblu centralnym i placówkami
naukowymi
Zgodnie z założeniami projektu, do zadań koordynatora należy utrzymywanie bieżących
kontaktów z instytucjami na szczeblu centralnym oraz z zainteresowanymi współpracą
placówkami naukowymi.
3.2.1 Współpraca z instytucjami na szczeblu centralnym
Powyższe zadanie realizowane było poprzez uczestnictwo koordynatora projektu
w pracach następujących gremiów i instytucji.
11

Stała Grupa Ekspercka Rady Bezpieczeństwa Imprez Sportowych (SGE RBIS)
RBIS to działający przy Ministerstwie Spraw Wewnętrznych i Administracji organ
doradczy Premiera RP, w skład którego wchodzą następujące ministerstwa, organy
i instytucje centralne: MSWiA, MSiT, MEN, Ministerstwo Sprawiedliwości, Ministerstwo
Infrastruktury, ABW, KGP, PSP, PZPN, Ekstraklasa SA oraz Polski Komitet Olimpijski.
W 2011 r. koordynator projektu uczestniczył w pięciu posiedzeniach SGE RBIS
(26 stycznia, 22 lutego, 17 marca, 02 czerwca oraz 13 września 2011 r.) informując
członków SGE o stanie wdrożenia projektu KIBICE RAZEM.

Zespół PZPN ds. współpracy z kibicami
Zespół PZPN ds. współpracy z kibicami został powołany Uchwałą Zarządu PZPN w dniu
4 marca 2010 r. Koordynator projektu KIBICE RAZEM wszedł w jego skład
z rekomendacji Ekstraklasy SA i został wybrany jego wiceprzewodniczącym. W 2010 r.
odbyło się siedem spotkań Zespołu.

zespół roboczy przy Komitecie ds. Bezpieczeństwa UEFA EURO 2012™
Komitet ds. Bezpieczeństwa UEFA EURO 2012™ powołany został Zarządzeniem
Premiera RP w dniu 12 maja 2010 r. W jego skład wchodzą wszystkie organy i instytucje
wykonujące zadania związane z zapewnieniem bezpiecznego przebiegu turnieju. Komitet
opracował dokument o nazwie „Zintegrowana Koncepcja Bezpieczeństwa UEFA EURO
2012™”, w którym projekty realizowane w obszarze bezpieczeństwa podzielone zostały
na 15 obszarów tematycznych. Koordynator projektu jest równocześnie liderem obszaru
nr 10 „Współpraca z kibicami”, obejmującego m.in. realizację projektu KIBICE RAZEM
oraz stworzenie na okres turnieju sieci stacjonarnych i mobilnych AMBASAD KIBICÓW.
W związku z tym, w 2010 r. koordynator projektu uczestniczył w warsztatach dla liderów
obszarów w dniach 02-03 lutego 2011 r. oraz we wrześniowym posiedzeniu Komitetu ds.
Bezpieczeństwa UEFA EURO 2012™.

Grupa Robocza ds. współpracy z Ukrainą w dziedzinie odpowiedzialności
społecznej, współpracy z kibicami i wolontariatu
Grupa została powołana zgodnie z podpisaną w dniu 28 marca 2008 r. Umową między
Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy o współpracy przy
organizacji finałowego turnieju Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO 2012™
oraz „Planem wspólnych działań Polski i Ukrainy (Mapa Drogowa) w procesie
przygotowań i przeprowadzenia Finałów Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej UEFA EURO
2012™” podpisanym w dniu 30 września 2010 r. w Warszawie przez Premierów
Rzeczypospolitej Polskiej oraz Ukrainy. W 2011 r. koordynator projektu KIBICE RAZEM
uczestniczył w trzech spotkaniach roboczych Grupy w Ministerstwie Sportu i Turystyki.
12

Grupa Robocza G5 ds. projektów współpracy z kibicami
W skład Grupy Roboczej G5 ds. projektów współpracy z kibicami wchodzą koordynator
z ramienia Spółki PL.2012 oraz osoby wyznaczone przez Urzędy Miast Gospodarzy UEFA
EURO 2012™ do koordynacji wdrażanych projektów kibicowskich (Jan Ptach – Gdańsk,
Maciej Milewicz – Poznań, Aneta Ludwiniak – Warszawa, Jakub Kurowski – Wrocław).
Celem działania Grupy jest bieżące konsultowanie i ujednolicanie standardów
wdrażanych w Miastach Gospodarzach projektów. W 2011 r. odbyły się dwa spotkania
Grupy Roboczej (13 stycznia oraz 07 lipca). Ponadto, w razie potrzeby nawet kilka razy
w tygodniu, jej członkowie przeprowadzali ze sobą konsultacje mailowe i telefoniczne.
Oprócz pracy w ww. gremiach, koordynacja projektu KIBICE RAZEM obejmowała
w ubiegłym roku również utrzymywanie bieżących kontaktów z takimi instytucjami jak:





Ministerstwo Spraw Zagranicznych (współpraca przy realizacji projektu
wspólnych punktów opieki konsularnej dla kibiców krajów uczestniczących
w UEFA EURO 2012™),
Ministerstwo Pracy i Polityki Społecznej (możliwość współfinansowania projektu
KIBICE RAZEM ze środków Funduszu Inicjatyw Obywatelskich),
Ambasada Republiki Federalnej Niemiec oraz Ambasada Wielkiej Brytanii
w Warszawie (współpraca w ujednoliceniu standardów współpracy zespołów
mobilnych AMBASAD KIBICÓW z placówkami konsularnymi na terenie Polski),
Fundacja Współpracy Polsko Niemieckiej (możliwość współfinansowania
współpracy między lokalnymi ośrodkami projektu KIBICE RAZEM
a Fanprojektami ze środków FWPN),
Ekstraklasa SA (zaangażowanie Fundacji Ekstraklasy w kontynuację działań
projektów współpracy z kibicami po 2012 r.)
3.2.2 Współpraca z placówkami naukowymi
W 2011 r. koordynator projektu KIBICE RAZEM uczestniczył w następujących
konferencjach z udziałem przedstawicieli świata nauki specjalizujących się w badaniu
kultury kibiców piłkarskich lub projektów współpracy z kibicami:






17 maja – konferencja Wydziału Zarządzania Uniwersytetu Warszawskiego,
27 maja – „10 Jahre Fanarbeit”, konferencja niemieckich projektów współpracy
z kibicami w Poczdamie,
15-16 czerwca – konferencja „Sport a dyscyplina społeczna” organizowana przez
Biuro ESK 2016 Katowice,
11-12 października – udział w konferencji z cyklu „Rozmowy Gdańskie”
poświęconej tematowi bezpieczeństwa wielkich imprez sportowych,
20 października – konferencja „Modern Football a świat kibiców” we Wrocławiu,
08 listopada – konferencja „Bezpieczny Stadion” w Kielcach,
13


23-25 listopada – konferencja Wyższej Pedagogicznej Szkoły Zawodowej
w Cottbus (Fachhochschule Lausitz), specjalizującej się w kształceniu kandydatów
do pracy w Fanprojektach,
01 grudnia – konferencja MSiT „Projekty współpracy z kibicami jako instrument
dialogu ze środowiskiem kibiców przed i po UEFA EURO 2012™”.
Ponadto koordynator projektu współpracował z zagranicznymi placówkami naukowymi
(Uniwersytet Europejski Viadrina, Uniwersytet w Wiedniu, Uniwersytet w Hanowerze)
prowadzącymi własne projekty badawcze dot. kultury kibiców piłkarskich i jej powiązań
instytucjonalnych.
3.3 Organizacja warsztatów, szkoleń i spotkań roboczych
Odbywające się raz na kwartał spotkania robocze pracowników lokalnych ośrodków
projektu KIBICE RAZEM służą wdrażaniu jednolitych standardów pracy i omawianiu
bieżących problemów i poszukiwaniu efektów synergii między działaniami
poszczególnych placówek. W 2010 r. odbyły się trzy takie spotkania.
Kolejne, czwarte spotkanie robocze KIBICE RAZEM (będące równocześnie pierwszym
takim spotkaniem w 2011 r.) odbyło się w dniu 22 marca 2011 r. w siedzibie gdańskiego
ośrodka projektu. Spotkanie poświęcone zostało następującym zagadnieniom:






harmonogram pracy i raportowanie,
współpraca z partnerami na szczeblu lokalnym (w szczególności z Urzędem Miasta
i Stowarzyszeniem Kibiców),
adaptacja, wyposażenie i zagospodarowanie miejsc spotkań dla kibiców
w lokalnych ośrodkach projektu,
komunikacja projektu (strona internetowa, konto na Facebooku, współpraca
z mediami),
współpraca z partnerskimi ośrodkami w Niemczech,
stan wdrożenia projektu AMBASAD KIBICÓW (współpraca z FSE, rekrutacja
ekspertów i wolontariuszy, przygotowanie testowych AMBASAD KIBICÓW).
Piąte spotkanie robocze pracowników lokalnych ośrodków projektu KIBICE RAZEM
z koordynatorem krajowym odbyło się 05 lipca 2011 r. w warszawskiej siedzibie Spółki
PL.2012. Na spotkaniu omówiono m.in.:



zasady zbierania materiałów informacyjnych i zdjęć na potrzeby Fan Guide,
omówienie procesu przepływu informacji między osobami i instytucjami
uczestniczącymi w realizacji projektu AMBASAD KIBICÓW podczas turnieju,
przygotowanie testowej AMBASADY KIBICÓW na mecz Polska-Niemcy
w Gdańsku.
14
Po raz kolejny pracownicy lokalnych ośrodków KIBICE RAZEM spotkali się we
Wrocławiu w dniu 19 października 2011 r. W spotkaniu uczestniczył przedstawiciel
kibiców Polonii Warszawa, a było ono poświęcone takim zagadnieniom, jak:


podsumowanie testowej AMBASADY KIBICÓW na meczu Polska-Niemcy
w Gdańsku i przygotowanie testowej AMBASADY KIBICÓW na mecz PolskaWłochy we Wrocławiu,
omówienie możliwości złożenia aplikacji do Funduszu Inicjatyw Obywatelskich
o dofinansowanie lokalnych ośrodków projektu KIBICE RAZEM w 2012 r. (ogólne
warunki FIO, przewidywane partnerstwa, wkład merytoryczny lokalnych
ośrodków KIBICE RAZEM do wniosku).
Ostatnie, siódme spotkanie pracowników KIBICE RAZEM miało miejsce 30 listopada
2011 r. w Warszawie. Oprócz pracowników projektu, w spotkaniu uczestniczyła
ewaluatorka projektu, dr Agnieszka Bojanowska. Podczas dyskusji podniesione zostały
następujące tematy:



podsumowanie działalności w 2011 r. i przygotowanie rocznego raportu
z działalności projektu,
roczna ewaluacja projektu,
merytoryczne przygotowanie konferencji MSiT „Projekty współpracy z kibicami
jako instrument dialogu ze środowiskiem kibiców przed i po UEFA EURO 2012™”.
Oprócz organizowanych przez PL.2012 spotkań roboczych, pracownicy lokalnych
ośrodków projektu uczestniczyli również w specjalistycznych szkoleniach dla ekspertów
stacjonarnych AMBASAD KIBICÓW, których mowa będzie w rozdziale 3.6 niniejszego
raportu.
3.4 Prowadzenie centralnej strony internetowej
Portal www.kibice-razem.pl został umieszczony na serwerze w dniu 25 listopada 2010 r.
Portal zawiera centralną stronę projektu prowadzoną przez koordynatora oraz osobne
zakładki dla każdego lokalnego ośrodka prowadzone przez jego pracowników. Wraz
z powstawaniem kolejnych ośrodków KIBICE RAZEM, strona uzupełniana jest o kolejne
zakładki lokalne. Na koniec 2010 r. działały już zakładki gdańskiego i wrocławskiego
ośrodka projektu.
W dniu 19 stycznia 2011 r. między PL.2012 a spółka cywilną Twoje Media zawarta została
roczna umowa dotycząca wsparcia i serwisu strony www.kibice-razem.pl. Umowa ta
została przedłużona aneksem w grudniu 2011 r. Równocześnie przedłużona została
umowa z Twoje Media na wynajęcie serwera (podpisana w dniu 25 listopada 2010 r.) oraz
uiszczona opłata za rezerwację domeny internetowej. W chwili obecnej istnienie strony
15
www.kibice-razem.pl jest więc zabezpieczone od strony technicznej i serwisowej do
końca 2012 r.
Po fazie obserwacji zachowań użytkowników portalu, na spotkaniu roboczym
pracowników projektu w dniu 22 marca 2011 r., ustalone zostały następujące mierniki
skuteczności zarządzania treścią strony internetowej:


1500 osób miesięcznie dla strony głównej,
500 osób miesięcznie dla zakładek lokalnych (z wyłączeniem wejść za
pośrednictwem głównej strony projektu).
Ograniczenie wprowadzone odnośnie do pomiaru skuteczności zarządzania zakładkami
lokalnych ośrodków projektu wynikało ze strategicznego założenia, że odbiorcami ich
treści powinny być przede wszystkim osoby bezpośrednio zaangażowane w działalność
placówki KIBICE RAZEM. Ponadto na spotkaniu ustalono, że raport z używalności stron
internetowych będzie przesyłany wszystkim pracownikom w trybie miesięcznym przez
koordynatora projektu.
W okresie od 01 stycznia do 31 grudnia 2011 r. portal projektu KIBICE RAZEM
użytkowany był w następujący sposób:




główna strona projektu: 34.557 odwiedzin (30.053 unikalnych użytkowników,
2880 odwiedzin miesięcznie, 192% wykonania planu),
zakładka KIBICE RAZEM Gdańsk: 12.816 odwiedzin, w tym 1111 przekierowań
z głównej strony projektu (8974 unikalnych użytkowników, 975 odwiedzin
miesięcznie, 195% wykonania planu),
zakładka KIBICE RAZEM Gdynia (od 01 czerwca 2011 r.): 20.020 odwiedzin,
w tym 766 przekierowań z głównej strony projektu (14.601 unikalnych
użytkowników, 2750 odwiedzin miesięcznie, 550% wykonania planu),
zakładka KIBICE RAZEM Wrocław: 8821 odwiedzin, w tym 1572 przekierowania
z głównej strony projektu (6020 unikalnych użytkowników, 604 odwiedziny
miesięcznie, 121% wykonania planu).
Na głównej stronie projektu KIBICE RAZEM w 2011 r. ukazało się 69 artykułów w dziale
„Aktualności” (nowa publikacja co 5 dni kalendarzowych). W rubryce „Media o nas”
zamieszczonych zostało 117 artykułów prasowych dotyczących projektów współpracy
z kibicami (nowa publikacja co 3 dni kalendarzowe). Ponadto dokonywana była bieżąca
aktualizacja zakładek „Kibice Razem”, „Kibice w swoim mieście”, „Ambasady Kibiców”,
„Partnerzy”, „Dołącz do nas”, „Bazy danych” oraz „Kontakt”.
Zakładka „Baza danych” dostępna jest jedynie dla zalogowanych użytkowników –
pracowników projektu. Zawiera ona listę dokumentów, narzędzi, logotypów i kontaktów,
a także zdjęcia i rysunki do wykorzystania przez pracowników lokalnych ośrodków
projektu we wszelkiego rodzaju publikacjach.
16
Koordynator projektu KIBICE RAZEM nie prowadził własnego konta na portalu
społecznościowym Facebook.
3.5 Nawiązanie i kontynuacja partnerstw na szczeblu międzynarodowym
3.5.1 Współpraca z niemieckimi Fanprojektami
Pomysł wdrożenia w Polsce projektu KIBICE RAZEM bazuje na wieloletnich
doświadczeniach niemieckich Fanprojektów. Pierwszy tego typu ośrodek powstał
w 1981 r. w Bremie, gdzie pracownicy miejscowego uniwersytetu podjęli się moderacji
dyskusji, jaka toczyła się w środowisku kibiców Werderu Brema po tragicznej śmierci
jednego z nich podczas zamieszek z udziałem chuliganów HSV. Od 1992 r. projekty
kibicowskie wspierane są, jako integralna część Narodowej Koncepcji Bezpieczeństwa
w Sporcie, przez kraje związkowe, organizacje samorządowe i instytucje piłkarskie.
W chwili obecnej w Niemczech istnieje 50 lokalnych ośrodków projektu
koordynowanych przez centralne biuro we Frankfurcie nad Menem. Integralną częścią
projektu KIBICE RAZEM jest wykorzystanie doświadczeń i dobrych praktyk niemieckich
placówek prowadzących bieżącą współpracę z kibicami.
Dla realizacji tego zadania koordynator projektu nawiązał
współpracę
z Koordinationsstelle Fanprojekte (KOS) we Frankfurcie nad Menem. Postanowiono, że
dla zapewnienia wymiany doświadczeń między projektami kibicowskimi po obu stronach
granicy pracownikom nowo powstających ośrodków KIBICE RAZEM stworzona zostanie
możliwość odbycia praktyki zawodowej przy jednym z niemieckich Fanprojektów. Dalszy
kształt współpracy uzależniony będzie od możliwości finansowych i organizacyjnych obu
ośrodków partnerskich, a także od zainteresowania kibiców.
W 2010 r. nawiązane zostało partnerstwo między KIBICE RAZEM Gdańsk
a Fanprojektem Bielefeld oraz między KIBICE RAZEM Wrocław a Fanprojektem Drezno.
Pracownicy gdańskiego ośrodka projektu odbyli trzytygodniową praktykę w Bielefeld.
W 2011 r. współpraca z partnerami niemieckimi była kontynuowana. Obowiązkowe
praktyki zagraniczne odbyli pracownicy ośrodków kibicowskich we Wrocławiu
(Fanprojekt Drezno, 04-17 kwietnia 2011 r.) oraz w Gdyni (Fanprojekt Kolonia,
22 listopada – 06 grudnia 2011 r.). Szczegóły dotyczące praktyk zagranicznych
umieszczone są w dalszej części raportu.
W perspektywie utworzenia lokalnego ośrodka projektu KIBICE RAZEM Polonia
Warszawa dokonano również wyboru partnerskiego Fanprojektu dla Stowarzyszenia
Przyjaciół Czarnych Koszul. Po przeprowadzeniu konsultacji uwzględniających
rekomendację KOS oraz głos pracowników wytypowanego ośrodka w Niemczech
i kibiców Polonii Warszawa, partnerem warszawskiego ośrodka KIBICE RAZEM został
Fanprojekt Jena.
17
Pracownicy wszystkich Fanprojektów, które nawiązały partnerstwo z ośrodkami KIBICE
RAZEM, uczestniczyli jako wolontariusze w tworzeniu mobilnej AMBASADY KIBICÓW
Niemiec podczas towarzyskiego meczu Polska-Niemcy na PGE Arena w Gdańsku w dniu
06 września 2011 r. Spotkanie pracowników polskich i niemieckich ośrodków
kibicowskich i trzydniowa praca nad wspólnym projektem pozwoliła na nawiązanie
bliższego kontaktu między partnerami (Gdynia) lub też na podsumowanie
dotychczasowych działań i nakreślenie planów na przyszłość (Gdańsk, Wrocław). Zakres
współpracy międzynarodowej prowadzonej przez poszczególne ośrodki KIBICE RAZEM
zostanie zaprezentowany w dalszej części niniejszego opracowania.
Ponadto, w ramach realizacji warsztatów KIBICE W SWOIM MIEŚCIE, nawiązany został
kontakt między Stowarzyszeniem Kibiców GKS Katowice „SK 1964” a przedstawicielami
organizacji kibicowskich HSV Hamburg. W drugiej sesji warsztatów w Katowicach, która
odbyła się w dniach 01-02 grudnia 2011 r., wzięli udział reprezentanci Supporters Club,
Pop Town Ultras oraz HSV Fanprojekt.
Współpraca z Niemcami prowadzona była również na szczeblu koordynacyjnym. W dniu
27 maja 2011 r. koordynator projektu uczestniczył w konferencji „10 Jahre Fanarbeit”,
która odbyła się w Poczdamie. Ponadto, przy współpracy z KOS, opracowany został wzór
wniosku do Polsko Niemieckiej Współpracy Młodzieży o środki finansowe na praktyki
pracowników polskich ośrodków KIBICE RAZEM. Z drugiej strony koordynator projektu
nawiązał kontakt z warszawskim oddziałem Fundacji Współpracy Polsko Niemieckiej
(FWPN) celem określenia możliwości dofinansowania tych wspólnych działań projektów
kibicowskich, które odbywają się na terenie Polski.
3.5.2 Współpraca z Football Supporters Europe
Jednym z celów projektu KIBICE RAZEM jest integracja polskich organizacji
kibicowskich w działania podejmowane przez europejską federację kibiców Football
Supporters Europe (FSE). Bezpośrednim motywem nawiązania współpracy jest fakt, że
FSE, jako oficjalny partner UEFA, odpowiada za realizację programu mobilnych
AMBASAD KIBICÓW podczas wielkich turniejów piłkarskich. Praca tych punktów
informacyjnych wspierana jest przez stacjonarne AMBASADY KIBICÓW, które podczas
UEFA EURO 2012™ budowane będą na bazie współpracy z lokalnymi stowarzyszeniami
kibiców z Miast Gospodarzy. Pomijając ten pragmatyczny aspekt współpracy, w dłuższej
perspektywie kontakty z FSE pozwolą polskim stowarzyszeniom kibiców na włączenie się
w nurt profesjonalnych działań podejmowanych na szczeblu europejskim na rzecz
środowiska fanów piłki.
W 2010 r. członkiem FSE zostało Stowarzyszenie Kibiców Lechii Gdańsk „Lwy Północy”.
Swój akces do FSE złożył również Ogólnopolski Związek Stowarzyszeń Kibiców (OZSK).
Akces ten został jednak odrzucony ze względu na niespełnianie przez OZSK kryteriów
umożliwiających jego pozytywne rozpatrzenie.
18
W dniach 01-03 lipca 2011 r. w Kopenhadze odbył się IV Kongres Football Supporters
Europe, w którym uczestniczyli przedstawiciele stowarzyszeń kibiców Lechii Gdańsk,
Śląska Wrocław i Polonii Warszawa. Przedstawicielka Stowarzyszenia Kibiców „Wielki
Śląsk”, Joanna Łaska, została wybrana do Komitetu FSE zdobywając w demokratycznym
głosowaniu 203 z 276 możliwych głosów. Joanna Łaska zapowiedziała, że w swej pracy na
rzecz FSE koncentrować się będzie na profesjonalnym przeprowadzeniu projektu
AMBASAD KIBICÓW podczas UEFA EURO 2012™ oraz poszerzeniu kontaktów między
polskimi organizacjami kibicowskimi a FSE.
Współpraca polskich kibiców z FSE w 2011 r. polegała również na wspólnej realizacji
praktycznych projektów. W ramach „FSE Fans’ Action 2011” – programu polegającego na
przyznawaniu mini grantów na realizację pozytywnych inicjatyw kibicowskich –
zgłoszonych zostało 10 wniosków z Polski. Ostatecznie dofinansowanie otrzymały dwa
projekty nadesłane przez „Lwy Północy”, katowicka wystawa „Kibicowanie jako
uniwersalny język”, konferencja poświęcona zaangażowaniu kibiców w zarządzanie
klubem organizowana przez krakowskie stowarzyszenie „Nowy Hutnik” oraz turniej dla
dzieci zagrożonych wykluczeniem społecznym zgłoszony przez kibiców Ruchu Chorzów
ze stowarzyszenia „Najważniejsza jest tradycja”.
3.6 Implementacja projektu AMBASAD KIBICÓW
AMBASADY KIBICÓW to punkty prowadzone są przez kibiców dla kibiców i udzielające
informacji oraz praktycznej pomocy sympatykom futbolu uczestniczącym w wielkich
turniejach piłkarskich. AMBASADY KIBICÓW są częścią oficjalnego Programu
Odpowiedzialności Społecznej UEFA oraz wchodzą w skład polskiego Programu
Bezpieczeństwa UEFA EURO 2012™. Zgodnie z przyjętymi w projekcie założeniami,
stacjonarne AMBASADY KIBICÓW w Miastach Gospodarzach turnieju realizowane będą
na bazie lokalnych ośrodków KIBICE RAZEM. W przypadku braku takiego ośrodka,
stacjonarna AMBASADA KIBICÓW powstanie we współpracy ze wskazaną przez Urząd
Miasta organizacją pozarządową.
Ogólne założenia dotyczące zakresu, harmonogramu oraz planowanego budżetu projektu
AMBASAD KIBICÓW powstały jeszcze w 2010 r. Zgodnie z przyjętym harmonogramem,
w 2011 r. zrealizowane zostały następujące działania:

rekrutacja personelu stacjonarnych AMBASAD KIBICÓW
Personel każdej stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW składać się będzie z pracujących
w systemie zmianowym pięciu ekspertów oraz piętnastu wolontariuszy. Zarówno eksperci
jak i wolontariusze rekrutują się z grona aktywnych kibiców lokalnych klubów
piłkarskich w Miastach Gospodarzach UEFA EURO 2012™.
19
W Gdańsku i Wrocławiu zadanie rekrutacji personelu stacjonarnych AMBASAD
KIBICÓW spoczywało na lokalnych ośrodkach projektu KIBICE RAZEM. W Warszawie
koordynator projektu nawiązał bezpośredni kontakt ze zrzeszającym sympatyków Polonii
Warszawa Stowarzyszeniem Przyjaciół Czarnych Koszul. Ponieważ kibice Lecha Poznań
nie wyrazili zainteresowania udziałem w projekcie, Urząd Miasta Poznania wskazał
Stowarzyszenie „Projekt Polska” jako organizację partnerską dla AMBASAD KIBICÓW.
Lista pięciu ekspertów z każdego Miasta Gospodarza UEFA EURO 2012™ została
przesłana do koordynatora projektu w następujących terminach: 02 czerwca – Gdańsk,
19 maja – Poznań, 18 kwietnia – Warszawa oraz 17 kwietnia – Wrocław. Przed
zamknięciem listy ekspertów w każdym z miast odbyły się spotkania informacyjne
z udziałem koordynatora projektu.
Termin zgłaszania grupy piętnastu wolontariuszy ustalony został na 30 września 2011 r.
Wszystkie organizacje partnerskie wywiązały się z tego zadania we wskazanym terminie.
Zgłoszone osoby – podobnie jak eksperci – zarejestrowali się jako kandydaci na
wolontariuszy Miast Gospodarzy ze wskazaniem stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW
jako preferowanego miejsca zatrudnienia.

przygotowanie i przeprowadzenie szkoleń dla ekspertów
Każdy z ekspertów stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW powinien być w stanie
samodzielnie kierować pracą placówki podczas UEFA EURO 2012™, w szczególności
utrzymywać kontakt z mobilnymi AMBASADAMI KIBICÓW oraz z podmiotami
odpowiedzialnymi za organizację i bezpieczeństwo imprezy w mieście i na stadionie.
Celem przygotowania ekspertów do realizacji tych zadań, w ramach projektu
zaplanowane zostało przeprowadzenie specjalistycznych szkoleń.
W ubiegłym roku pierwsze szkolenie ekspertów odbyło się 08 lutego 2011 r.
w Kopenhadze. Dwie wyznaczone osoby z każdego Miasta Gospodarza uczestniczyły
w pracach mobilnej AMBASADY KIBICÓW Anglii podczas towarzyskiego meczu Dania –
Anglia. Celem szkolenia było zapoznanie wybranych osób ze sposobem działania
i specyficznymi potrzebami mobilnych AMBASAD KIBICÓW w obcym dla nich kraju.
Drugie szkolenie dla ekspertów, w którym wzięły już udział wszystkie wyłonione
w ramach rekrutacji osoby oraz grupa międzynarodowych obserwatorów, odbyło się
w dniach 03-04 września 2011 r. w Gdańsku. W przygotowaniu szkoleń uczestniczyli
doświadczeni członkowie FSE, pracownicy PL.2012, BEURO Gdańsk oraz lokalny ośrodek
KIBICE RAZEM. Podczas dwudniowej sesji szkoleniowej omówione zostały następujące
zagadnienia: opracowanie harmonogramu zbierania informacji i tworzenia internetowej
wersji Fan Guide, komunikacja wewnętrzna w projekcie podczas UEFA EURO 2012™
oraz współpraca z mediami.
20
Oprócz specjalistycznych szkoleń dla ekspertów, które będą kontynuowane w 2012 r.,
cały personel stacjonarnych AMBASAD KIBICÓW przejdzie w przyszłym roku komplet
szkoleń przewidzianych w ramach programu wolontariatu przestrzeni publicznej Miast
Gospodarzy.

organizacja testowych AMBASAD KIBICÓW
Organizacja testowych AMBASAD KIBICÓW ma na celu wdrożenie osób
zaangażowanych w projekt do praktycznej pracy, a także sprawdzenie mechanizmów
kooperacji między stacjonarną AMBASADĄ KIBICÓW a zespołami mobilnymi oraz
podmiotami odpowiedzialnymi za organizację i bezpieczeństwo imprezy ze strony miasta
oraz organizatora meczu. W miarę możliwości testy powinny zostać przeprowadzone we
wszystkich Miastach Gospodarzach i na wszystkich stadionach UEFA EURO 2012™.
Realizacja tego zamierzenia jest jednak uzależniona m.in. od kalendarza meczów
reprezentacji Polski.
W 2011 r. zorganizowane zostały trzy testowe AMBASADY KIBICÓW.
W dniu 09 czerwca 2011 r. wolontariusze ze środowiska kibiców Polonii Warszawa
wspierali mobilną AMBASADĘ KIBICÓW Francji podczas rozgrywanego na stadionie
warszawskiej Legii meczu Polska-Francja. Zgodnie z wcześniejszymi zapowiedziami mecz
ten miał być rozgrywany na PGE Arena w Gdańsku. Opóźnienie w przekazaniu stadionu
do użytku spowodowało jednak przeniesienie meczu do Warszawy. Krótkoterminowość
tej decyzji uniemożliwiła organizację stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW – czas na
przygotowanie niezbędnego wyposażenia i uzyskanie koniecznych zezwoleń okazał się
zbyt krótki. Mimo tych ograniczeń, test uwypuklił pozytywne i negatywne aspekty
współpracy między zespołem stacjonarnej i mobilnej AMBASADY KIBICÓW oraz
potwierdził dobrą współpracę z Urzędem m.st. Warszawy, w szczególności
z odpowiedzialnym za nadzór nad projektem Biurem Sportu i Rekreacji oraz Biurem
Bezpieczeństwa i Zarządzania Kryzysowego. W projekcie uczestniczyła grupa pięciu
ekspertów – kibiców Polonii Warszawa.
Kolejną okazją do przetestowania przygotowanych w ramach projektu rozwiązań był
mecz Polska-Niemcy na otwarcie PGE Arena w Gdańsku w dniu 06 września 2011 r. Na
potrzeby meczu zorganizowana została zarówno stacjonarna AMBASADA KIBICÓW jak
również mobilny punkt informacyjny prowadzony przez pracowników Fanprojektów
z Niemiec. Przeprowadzona ewaluacja wykazała profesjonalny poziom współpracy między
obiema AMBASADAMI KIBICÓW, a także między stacjonarną AMBASADĄ KIBICÓW
a instytucjami zaangażowanymi w realizację imprezy ze strony miasta. Udoskonalenia
wymagać będzie natomiast współpraca z organizatorem meczu oraz wewnętrzna
organizacja pracy zespołu stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW. Ponieważ mecz
w Gdańsku był równocześnie okazją do przeprowadzenia specjalistycznych szkoleń,
w przygotowaniu i przeprowadzeniu testu uczestniczyli wszyscy eksperci z czterech Miast
Gospodarzy turnieju.
21
Trzecia testowa AMBASADA KIBICÓW zorganizowana została 11 listopada 2011 r. we
Wrocławiu podczas towarzyskiego spotkania Polska-Włochy. W przygotowaniach
wykorzystane zostały wnioski z ewaluacji testów w Warszawie i Gdańsku. Efektem tego
była widoczna poprawa w organizacji pracy stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW.
Wzorowo układała się również kooperacja z miejskim Centrum Zarządzania Kryzysowego
oraz mobilnym zespołem kibiców włoskich. Niestety, ze względów finansowych w teście
nie uczestniczyły osoby z innych Miast Gospodarzy, a zespół realizujący projekt składał
się wyłącznie z pięciu ekspertów i piętnastu lokalnych wolontariuszy z Wrocławia.

zebranie informacji na potrzeby Przewodnika Kibica
Zgodnie z opracowanymi przez FSE wytycznymi, internetowa wersja Przewodnika Kibica
(Fan Guide) miała zostać opracowana i udostępniona na stronie internetowej w terminie
do 02 grudnia 2011 r. Podczas szkolenia ekspertów w Gdańsku utworzone zostały lokalne
zespoły projektowe dla każdego Miasta Gospodarza UEFA EURO 2012™, które
opracowały i w wyznaczonym terminie przekazały koordynatorowi projektu polskoi angielskojęzyczne informacje o swoim mieście wraz z obszernym pakietem zdjęć.
Materiały te zostały przekazane FSE do tłumaczenia na dalsze języki i do publikacji na
dedykowanej stronie internetowej.

wybór baz noclegowych dla zespołów mobilnych AMBASAD KIBICÓW
Podczas turnieju finałowego Mistrzostw Europy w Piłce Nożnej zespoły mobilnych
AMBASAD KIBICÓW przemieszczać się będą z miasta do miasta, w zależności od tego,
gdzie dana drużyna rozgrywać będzie swój mecz. Dlatego w każdym Mieście Gospodarzu
zorganizowana zostanie baza noclegowa na potrzeby osób zaangażowanych w realizację
projektu.
W 2011 r. koordynator projektu ustalił w porozumieniu z FSE listę podstawowych
kryteriów dla baz noclegowych (cena, termin wynajmu, ilość pokoi, ich standard,
położenie bazy noclegowej względem centrum miasta, dostępność bezprzewodowego
internetu i sali konferencyjnej). Następnie we wszystkich Miastach Gospodarzach
przeprowadzona została selekcja potencjalnych miejsc noclegowych i przeprowadzone
negocjacje cenowe. Zgłoszone przez koordynatora projektu propozycje zatwierdzane były
w trybie obiegowym przez Komitet FSE. W efekcie ustalona została następująca lista baz
noclegowych: Zajazd Otelix (Gdańsk), Hostel Petit (Poznań), Dom Amicus (Warszawa)
oraz Hotel Zaułek (Wrocław). Z wyjątkiem warszawskiego Domu Amicus, w grudniu
2011 r. FSE podpisała wiążące umowy z właścicielami hoteli.
Podsumowaniu działań związanych z realizacją projektu AMBASAD KIBICÓW oraz
koordynacji ze stroną ukraińska służyła międzynarodowa konferencja FSE, która odbyła
się we Lwowie w dniach 27-29 kwietnia 2011 r. Ze strony polskiej wziął w niej udział
koordynator projektu, a także oraz przedstawiciele wszystkich Miast Gospodarzy
i organizacji kibicowskich uczestniczących w jego realizacji.
22
3.7 Pozyskanie dodatkowych środków finansowych
W 2011 r. koordynacja projektu KIBICE RAZEM zapewniana była ze środków
przekazywanych przez Ministerstwo Sportu i Turystyki Spółce PL.2012. Koszty lokalnych
ośrodków projektu ponoszone były natomiast w 100% przez samorządy lokalne. Dla
odciążenia budżetów miast wdrażających projekty współpracy z kibicami, do zadań
koordynatora projektu należy pozyskiwanie dodatkowych środków finansowych.
Choć w 2011 r. na szczeblu centralnym nie udało się pozyskać zewnętrznych środków
finansowych na realizację projektu KIBICE RAZEM, to lokalne ośrodki KIBICE RAZEM
z powodzeniem aplikowały o granty. W Gdańsku kibicom udało się uzyskać
dofinansowanie w ramach „FSE Fans’ Action 2011”, we Wrocławiu zaś lokalny ośrodek
KIBICE RAZEM występuje jako partner finansowanego ze środków unijnych projektu
„Połączeni Sportem”.
W ramach pozyskiwania dodatkowych środków finansowych na projekty współpracy
z kibicami, w 2011 r. koordynator projektu podjął następujące działania.
PL.2012 nawiązała kontakt z oficjalnymi sponsorami turnieju UEFA EURO 2012™ celem
ustalenia, czy firmy te są zainteresowane systematycznym wsparciem dla realizowanych
w kontekście turnieju projektów odpowiedzialności społecznej. Wstępne zainteresowanie
projektami współpracy z kibicami wyraziła Coca Cola oraz Adidas.
Ponadto koordynator projektu podjął rozmowy z Departamentem Pożytku Publicznego
(DPP) w Ministerstwie Pracy i Polityki Społecznej. Ustalono, że działania realizowane
w ramach projektu KIBICE RAZEM wpisują się w Priorytet I Programu Fundusz
Inicjatyw Obywatelskich („Aktywni, świadomi obywatele, aktywne wspólnoty lokalne”).
W związku z powyższym podjęta została decyzja o złożeniu aplikacji do FIO
w najbliższym możliwym terminie, tj. na początku 2012 r.
W 2011 r. podejmowane były również działania mające na celu zdobycie dodatkowych
środków na finansowanie podejmowanej w ramach projektu współpracy
międzynarodowej. Koordinationsstelle Fanprojekte (KOS) opracowała i przesłała do
lokalnych ośrodków pracy z kibicami w Niemczech wzór wniosku o dofinansowanie
praktyk pracowników projektu KIBICE RAZEM ze środków niemieckiego biura Polsko
Niemieckiej Współpracy Młodzieży. Koordynator projektu nawiązał z kolei kontakt
z polskim oddziałem Fundacji Współpracy Polsko Niemieckiej (FWPN). Również w tym
przypadku ustalono zbieżność działań realizowanych w ramach projektu KIBICE RAZEM
z celami Fundacji. Dofinansowanie konkretnych działań w 2012 roku uzależnione będzie
od terminowego złożenia odpowiednich wniosków. Już w grudniu 2011 r. opracowana
została merytoryczna część pierwszego takiego wniosku zakładającego zorganizowanie
wspólnej konferencji polskich i niemieckich projektów kibicowskich w Warszawie
w październiku przyszłego roku.
23
3.8 Zapewnienie ciągłości projektu KIBICE RAZEM po 2012 r.
PL.2012 –instytucja odpowiedzialna za koordynacje projektów współpracy z kibicami –
jest spółką celowa Skarbu Państwa i zgodnie z Umową o powierzenie kończy swą
działalność w dniu 31 grudnia 2012 r. Dlatego już w 2011 roku podjęte zostały działania
na rzecz zapewnienia ciągłości koordynacji projektu KIBICE RAZEM po tym terminie.
Utworzona przez Ekstraklasę SA dla wdrażania okołofutbolowych projektów
odpowiedzialności społecznej Fundacja Ekstraklasy wyraziła swe zainteresowanie
przejęciem funkcji centralnego koordynatora projektu KIBICE RAZEM od stycznia
2013 r. Fundacja zadeklarowała gotowość złożenia, w partnerstwie z PL.2012, wniosków
o dofinansowanie działań projektów kibicowskich ze środków FIO oraz FWPN.
3.9 Zapewnienie niezależnej ewaluacji projektu
Założenia projektu KIBICE RAZEM zawierają postulat przeprowadzenia zewnętrznej,
naukowej ewaluacji obejmującej zarówno pracę lokalnych ośrodków jak też działania
koordynatora. Ewaluacja powinna zostać przeprowadzona przez osoby lub instytucje
legitymujące się odpowiednim doświadczeniem i przygotowaniem merytorycznym.
W dniu 02 listopada 2011 r. podpisana została umowa o przeprowadzenie ewaluacji
projektu KIBICE RAZEM w 2011 r. Instytucją zlecającą wykonanie usługi była PL.2012,
a ewaluatorką projektu została dr Agnieszka Bojanowska. Zgodnie z umową, raport
ewaluacyjny został złożony w dniu 15 grudnia 2011 r.
3.10 Rozszerzenie projektu KIBICE RAZEM na inne miasta
Projekt KIBICE RAZEM zakłada docelowo stworzenie 10-12 lokalnych ośrodków
współpracy z kibicami, które stanowić będą „masę krytyczną” pozwalającą na osiągnięcie
widocznej zmiany kulturowej w środowisku aktywnych fanów piłki. Dlatego do zadań
koordynacyjnych należy przygotowanie oferty udziału w projekcie dla miast
zainteresowanych jego wdrożeniem. Złożenie takiej oferty związane jest ze spełnieniem
następujących warunków:

pozytywna ocena działań istniejących ośrodków projektu KIBICE RAZEM
wyrażona wolą kontynuacji projektu w kolejnym roku
Konkurs na prowadzenie lokalnego ośrodka projektu KIBICE RAZEM w 2012 r. został
ogłoszony przez Urząd Miasta Gdańska w dniu 23 listopada 2011 r. Na realizację zadania
przeznaczona została kwota 192 tys. zł. Termin składania ofert upływa 22 grudnia 2011 r.,
a ich rozpatrzenie przez komisję konkursową planowane jest na pierwszą połowę stycznia
24
2012 r. Dotychczasowy partner projektu, fundacja „Obudź Nadzieję”, wyraziła wolę
kontynuacji współpracy w ramach projektu KIBICE RAZEM.
Urząd Miasta Wrocławia przeznaczył na kontynuację projektu KIBICE RAZEM w 2012 r.
kwotę 300 tys. zł. Zwiększona kwota dotacji wynika z konieczności realizacji części zadań
związanych ze stworzeniem stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW we Wrocławiu. Termin
składania ofert upłynął 08 grudnia 2011 r. Na posiedzeniu Komisji Konkursowej w dniu
19 grudnia 2011 r. podjęta została decyzja o kontynuacji współpracy z dotychczasowym
partnerem projektu KIBICE RAZEM– Fundacją Convention Bureau Wrocław.
Gdyński Ośrodek Sportu i Rekreacji zmniejszył dotację na realizację projektu KIBICE
RAZEM Arka Gdynia do120 tys. zł. Decyzja ta umotywowana była faktem, że wydatki na
adaptację i wyposażenie miejsca spotkań dla kibiców oraz na praktykę zagraniczna
pracowników projektu poniesione zostały już w 2011 r. Ponadto miasto chce
zmobilizować osoby zaangażowane w realizację projektu do aktywnego poszukiwania
dodatkowych środków finansowych na poszczególne działania i akcje. Otwarty konkurs
na prowadzenie lokalnego ośrodka KIBICE RAZEM został ogłoszony 08 listopada 2011 r.
Termin składania ofert upłynął 06 grudnia 2011 r, a jedną z nich złożył dotychczasowy
realizator projektu – Stowarzyszenie Kibiców Gdyńskiej Arki.

zgoda lokalnego środowiska kibiców na aktywny udział w projekcie
W ciągu 2010 r. swój akces do projektu KIBICE RAZEM zgłosili kibice następujących
klubów: Arka Gdynia, Cracovia Kraków, GKS Katowice, Legia Warszawa, ŁKS, Polonia
Warszawa, Ruch Chorzów, Widzew Łódź, Wisła Kraków. Po złożeniu oferty
przystąpienia do projektu przez PL.2012, W urzędy miast w Gdyni i Warszawie podjęły
decyzję o utworzeniu na swoim terenie lokalnych ośrodków współpracy z kibicami.
Ponieważ sympatycy Legii Warszawa wycofali swą zgodę na udział w projekcie, działania
związane z wdrożeniem projektu w Warszawie ograniczyły się do jednej grupy
kibicowskiej. W 2011 r koordynator projektu utrzymywał ciągły kontakt z pozostałymi
stowarzyszeniami kibiców, czego efektem była m.in. realizacja warsztatów KIBICE
W SWOIM MIEŚCIE w Katowicach.
W 2011 r. swe zainteresowanie wdrożeniem projektu KIBICE RAZEM wyraziły kolejne
zorganizowane grupy sympatyków futbolu: stowarzyszenia kibiców Piasta Gliwice,
Polonii Bytom i Sandecji Nowy Sącz. Należy dodać, że ze względu na niejasne
perspektywy finansowania nowych ośrodków KIBICE RAZEM ze środków
samorządowych, koordynator zrezygnował z aktywnego docierania do stowarzyszeń
kibiców do momentu pozyskania dodatkowych, zewnętrznych środków finansowych na
realizację projektu. Zgłoszenie się nowych grup kibicowskich zainteresowanych
współpracą było więc efektem „kibicowskiej poczty pantoflowej” – kibice Polonii Bytom
przyjaźnią się z fanami Arki Gdynia, sympatycy Sandecji utrzymują dobre stosunki
z Polonią Warszawa a przedstawiciele Piasta Gliwice uczestniczyli w katowickiej
konferencji na temat projektów kibicowskich z udziałem koordynatora projektu.
25
W dniu 15 października 2011 r. Spółka PL.2012 przesłała ofertę stworzenia lokalnego
ośrodka projektu KIBICE RAZEM na ręce Prezydentów Bytomia i Gliwic. Wiążąca
decyzja władz samorządowych nie została podjęta do momentu zamykania niniejszego
raportu. Równocześnie koordynator projektu prowadzi dalsze rozmowy z grupą
sympatyków Sandecji Nowy Sącz.
4. KIBICE RAZEM Gdańsk
4.1 Operacyjne cele projektu w 2011 r.
W 2011 r. ośrodek KIBICE RAZEM Gdańsk realizował następujące cele wynikające
z podstawowych założeń projektu:







prowadzenie lokalu,
stworzenie planu pracy z kibicami, jego zatwierdzenie i bieżąca realizacja,
kontynuacja współpracy z partnerem zagranicznym,
kontynuacja współpracy z instytucjami na szczeblu lokalnym,
prowadzenie strony internetowej lokalnego ośrodka projektu oraz profilu na
portalu społecznościowym Facebook,
współpraca z mediami,
udział w konferencjach, szkoleniach i spotkaniach roboczych.
Dodatkowymi celami wynikającymi z założeń przyjętych w otwartym konkursie na
prowadzenie ośrodka KIBICE RAZEM oraz z oferty złożonej przez Fundację „Obudź
Nadzieję” były:






organizacja amatorskiego turnieju piłki nożnej dla kibiców,
organizacja turnieju piłkarskiego dla dzieci i młodzieży,
wydanie gazetki dla kibiców,
organizacja i przeprowadzenie testowej AMBASADY KIBICÓW podczas meczu
Polska-Niemcy,
wystawa fotograficzna,
kampania medialna we współpracy z klubem i stowarzyszeniem „Lwy Północy”.
W ramach wewnętrznych ustaleń z koordynatorem projektu, ośrodek KIBICE RAZEM
Lechia Gdańsk realizował ponadto następujące zadania:



zagospodarowanie lokalu,
wdrożenie projektu stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW w Gdańsku,
akcja „Pełen stadion”.
26
4.2 Kalendarium najważniejszych wydarzeń w 2011 r.
styczeń 2011
W grudniu 2010 r. dotychczasowy partner projektu KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk,
Towarzystwo Profilaktyki Środowiskowej „Mrowisko”, zrezygnował z dalszego udziału
w projekcie. W związku z powyższym nastąpiło opóźnienie w ogłoszeniu i rozstrzygnięciu
konkursu na prowadzenie ośrodka. Ostatecznie nowym partnerem KIBICE RAZEM
Lechia Gdańsk została Fundacja „Obudź Nadzieję”. W styczniu 2011 r. pracownicy
projektu uczestniczyli w administracyjnym przekazywaniu projektu nowej organizacji
pozarządowej (umowa najmu ośrodka, przekazanie nowemu partnerowi wyposażenia
projektu, rozliczenie z TPŚ „Mrowisko”). Z tego względu nie były prowadzone działania
o charakterze merytorycznym.
luty 2011
W dniu 15 lutego 2011 r. w ośrodku KIBICE RAZEM na ul. Fiszera 10 zorganizowane
zostało spotkanie z udziałem koordynatora krajowego projektu oraz przedstawicieli SKLG
„Lwy Północy” i Fundacji „Obudź Nadzieję”. Omówiono ubiegłoroczną współpracę z TPŚ
„Mrowisko” i na podstawie wyciągniętych wniosków ustalono zasady komunikacji między
partnerami projektu na szczeblu lokalnym. Marcin Gruszkiewicz z Fundacji „Obudź
Nadzieję” podjął się zadania opieki nad KIBICE RAZEM z ramienia swej organizacji.
Przekazywanie projektu na ręce Fundacji zakończyło się podpisaniem umowy o pracę
z pracownikami w dniu 17 lutego.
W lutym 2011 r. opracowano szczegółowy plan działania ośrodka KIBICE RAZEM Lechia
Gdańsk ze szczególnym uwzględnieniem zadań związanych z organizacją testowej
AMBASADY KIBICÓW podczas meczu reprezentacji Polski rozgrywanego na nowym
stadionie w Letnicy. Do końca miesiąca plan działań został zatwierdzony przez partnerów
ośrodka.
marzec 2011
W marcu projekt KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk był gospodarzem pierwszego
„wyjazdowego” spotkania roboczego pracowników projektu. Omówiono na nim m.in.
zakres współpracy zagranicznej z partnerami z Niemiec, a pracownicy ośrodków KIBICE
RAZEM podzielili się swoją wiedzą i doświadczeniami z osobami odpowiedzialnymi za
wdrożenie projektu w Gdyni.
W dniu 23 marca pracownicy KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk uczestniczyli w spotkaniu
Prezydenta Miasta Gdańska z mieszkańcami Olszynki. Na spotkaniu zapoznano
mieszkańców dzielnicy z profilem i działalnością projektu. W ostatnim dniu miesiąca
zorganizowane zostało spotkanie z kibicami Lechii zainteresowanymi udziałem
w projekcie AMBASAD KIBICÓW.
W dniu 08 marca zainaugurowane zostały rozgrywki Biało-Zielonej Ligi Piłkarzyków.
27
kwiecień 2011
Pracownicy projektu uczestniczyli w kolejnym spotkaniu Prezydenta Miasta Gdańska,
który tym razem odwiedził Dolny Wrzeszcz.
W dniach 14-15 kwietnia odbyło się seminarium „Młodzież, a decyzyjność – wspólna
praca ku upodmiotowieniu”. Spotkanie zorganizowane zostało w ramach projektu „My
Generation” i „Akademia KOMPAS” przez Referat Współpracy z Organizacjami
Pozarządowymi Urzędu Miejskiego w Gdańsku oraz Gdańską Fundację Innowacji
Społecznej.
maj 2011
W maju pracownicy KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk zrealizowali cykl działań na rzecz
młodzieży gimnazjalnej . Ich ukoronowaniem była wizyta uczniów Gimnazjum Nr 31
w ośrodku na ul. Fiszera 10 w dniu 12 maja. Przygotowywany był też amatorski turniej
piłkarski okazji Dnia Dziecka.
czerwiec 2011
W dniu 5 czerwca odbył się turniej piłki nożnej z okazji Dnia Dziecka. Turniej
zorganizowany został przez pracowników KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk na sztucznym
boisku Szkoły Podstawowej Nr 16 na Oruni. Wzięło w nim udział około 100 dzieci.
Turniej organizowany był wspólnie ze Stowarzyszeniem Kibiców Lechii Gdańsk „Lwy
Północy” oraz Fundacją „Obudź Nadzieję”.
W dniu 16 czerwca zapoczątkowana została akcja „Biało-Zielony Gdańsk” polegająca na
tworzeniu legalnych i estetycznych graffiti na ścianach wskazanych przez właścicieli
budynków.
21 czerwca jeden z pracowników projektu wziął udział w szkoleniu dla koordynatorów
wolontariatu w organizacjach pozarządowych. Szkolenie organizowane było przez
Regionalne Centrum Wolontariatu w Gdańsku, a uczestnictwo w nim miało na celu
zdobycie umiejętności koniecznych dla realizacji projektu AMBASAD KIBICÓW.
lipiec 2011
W lipcu przeprowadzona została kampania ośrodka KIBICE RAZEM promująca sektor
dopingowy na nowym stadionie Lechii Gdańsk. Akcja miała na celu poinformowanie
najbardziej zagorzałych fanów gdańskiego zespołu o zasadach prowadzenia dopingu na
PGE Arena oraz rozpropagowanie aktywnego uczestnictwa w meczach Lechii. Kampania
zorganizowana została wspólnie z SKLG „Lwy Północy” oraz klubem Lechia Gdańsk S.A.
Pracownicy KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk uczestniczyli w spotkaniu roboczym
projektu, które odbyło się w Warszawie w dniu 05 lipca.
28
sierpień 2011
Pracownicy projektu zorganizowali Turniej Dzielnicowy Kibiców Lechii Gdańsk, który
odbył się w dniu 21 sierpnia na boisku ze sztuczną murawą przy ul. Traugutta 29. Była to
już druga edycja turnieju. W rozgrywkach wzięło udział 80 uczestników podzielonych na
osiem drużyn. Turniej został zorganizowany wspólnie ze stowarzyszeniem „Lwy Północy”
oraz Miejskim Ośrodkiem Sportu i Rekreacji w Gdańsku.
Dzień później, 22 sierpnia, światło dzienne ujrzał pierwszy numer Biuletynu Kibiców
„A My Swoje…”. Biuletyn zawierał m.in. obszerny opis działań podejmowanych
w ramach projektu KIBICE RAZEM. Przed meczem Lechii Gdańsk pracownicy projektu
wraz z członkami „Lwów Północy” rozprowadzili 500 darmowych egzemplarzy biuletynu.
Tego samego dnia, przed meczem Lechii, odbyła się również pierwsza zbiórka przyborów
szkolnych dla dzieci z gdańskich domów dziecka organizowana wspólnie z „Lwami
Północy”.
wrzesień 2011
W dniach 03-04 września w ośrodku KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk przy ul. Fiszera 10
zorganizowane zostało międzynarodowe szkolenie dla ekspertów projektu AMBASAD
KIBICÓW. Pracownicy ośrodka przygotowali szkolenie pod względem logistycznym
i czynnie w nim uczestniczyli. Dwa dni później, w dniu meczu Polska – Niemcy,
w Gdańsku zorganizowana została pierwsza testowa AMBASADA KIBICÓW w Polsce. Na
Długim Targu w Gdańsku przez cały dzień działał prowadzony przez sympatyków Lechii
punkt informacyjny. Stacjonarna AMBASADA KIBICÓW ściśle współpracowała
z ulokowanym przy Złotej Bramie mobilnym zespołem kibiców niemieckich oraz
z instytucjami odpowiedzialnymi za organizację imprezy ze strony miasta. Testowa
AMBASADA KIBICÓW została zorganizowana we współpracy z Urzędem Miejskim
w Gdańsku, Spółką PL.2012, FSE oraz stowarzyszeniem „Lwy Północy”. W dzień po
meczu, 07 września, pracownicy KIBICE RAZEM uczestniczyli w spotkaniu
ewaluacyjnym dla wszystkich osób zaangażowanych w realizację projektu.
Dodatkowo, w dniu meczu Polska – Niemcy na Długim Targu zorganizowana została
wystawa fotograficzna „Kibicowanie jako uniwersalny język”. W sąsiedztwie stacjonarnej
AMBASADY KIBICÓW rozstawione zostały stelaże z planszami przedstawiającymi
inicjatywy kibiców z całej Europy. Akcja przeprowadzona została we współpracy
z inicjatywą „Śląska Droga”.
12 oraz 30 września wydane został drugi i trzeci numer Biuletynu Kibiców „A My
Swoje…”.
16 września zakończone zostały prace związane z wykonaniem przez grupę Ultras Lechia
Gdańsk ozdobnego graffiti na ścianach ośrodka KIBICE RAZEM. Osiem dni później na
dzielnicy Stogi grupa ULG wykonała kolejne graffiti w ramach akcji „Biało-Zielony
Gdańsk”.
29
21 września pracownicy KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk uczestniczyli w kolejnym
spotkaniu Prezydenta Miasta Gdańska z mieszkańcami.
październik 2011
04 października pracownicy projektu KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk zorganizowali dla
dzieci ze Szkoły Podstawowej nr 11 wizytę na PGE Arena. Uczniowie mieli okazję
zwiedzić nowy stadion Lechii w towarzystwie swych nauczycieli oraz członków
stowarzyszenia „Lwy Północy”.
06 października zaprezentowane zostało kolejne graffiti grupy ULG wykonane w ramach
akcji „Biało-Zielony Gdańsk” na dzielnicy Siedlce.
19 października we Wrocławiu odbyło się spotkanie robocze pracowników projektu
KIBICE RAZEM. Na spotkaniu podsumowano m.in. wnioski płynące z organizacji
testowej AMBASADY KIBICÓW w Gdańsku. Na drugi dzień pracownicy gdańskiego
ośrodka projektu wzięli udział w konferencji „Modern Football a świat kibiców”.
Przedstawiciel KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk wystąpił z prezentacją pod tytułem
„Oddolne inicjatywy kibicowskie, czyli jak kibice uratowali Lechię Gdańsk”.
22 października ukazał się czwarty numer Biuletynu Kibiców „A My Swoje…”. Kolejne
dwa numery gazetki ukazały się 05 i 28 listopada.
listopad 2011
W dniu 09 listopada w siedzibie ośrodka zorganizowane zostało spotkanie informacyjne
dla wolontariuszy stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW w Gdańsku.
20 listopada ośrodek KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk zorganizował Mikołajkowy Turniej
Piłki Nożnej dla dzieci i młodzieży. Turniej został rozegrany w Zespole Szkół Inżynierii
Środowiskowej na gdańskiej Oruni. We wspólnej zabawie wzięła udział ponad setka
dzieci.
Dwa dni później pracownicy projektu uczestniczyli w spotkaniu ze studentami Akademii
Wychowania Fizycznego w Gdańsku. Spotkanie zorganizowane zostało Referat
Współpracy z Organizacjami Pozarządowymi Urzędu Miejskiego w Gdańsku, a jego celem
była promocja wolontariatu przestrzeni miejskiej podczas UEFA EURO 2012™.
Przedstawiciel projektu przedstawił na spotkaniu zasady pracy AMBASAD KIBICÓW.
Pod koniec miesiąca zorganizowana została kolejna wizyta młodzieży na stadionie – tym
razem PGE Arena zwiedzały dzieci z Przedszkola nr 57 w Gdańsku.
30 listopada w Warszawie odbyło się ostatnie w 2011 r. spotkanie robocze pracowników
projektu KIBICE RAZEM. Omówiono bieżące działania i stan realizacji projektu,
rozmawiano o raportach rocznych, a także wstępnie o planach na rok 2012. Ewaluatorka
30
projektu, dr Agnieszka Bojanowska, przedstawiła również pierwsze wnioski płynące
z ewaluacji projektu.
grudzień 2011
W dniu 1 grudnia w Centrum Olimpijskim w Warszawie odbyła się konferencja
Ministerstwa Sportu i Turystyki „Projekty współpracy z kibicami jako instrument dialogu
ze środowiskiem kibiców przed i po UEFA EURO 2012™”. Na konferencji swoje działania
przedstawili pracownicy gdańskiego i wrocławskiego ośrodka KIBICE RAZEM, a także
Piotr Zejer, prezes Stowarzyszenia Kibiców Lechii Gdańsk „Lwy Północy” oraz Paweł
Parus, prezes wrocławskiego stowarzyszenia „Klub Kibiców Niepełnosprawnych”.
W ramach Mikołajek dla dzieci z domów dziecka, projekt KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk
zorganizował wycieczkę do Aquaparku w Sopocie dla dwóch grup podopiecznych
Gdańskich Domów dla Dzieci. Dla kolejnej grupy dzieci zorganizowano wyjście do kina.
11 grudnia ukazało się siódme wydanie Biuletynu Kibiców „A My Swoje…”. Ponadto
pracownicy projektu przygotowali 2000 ulotek informujących o projekcie KIBICE
RAZEM i działaniach ośrodka w 2011 r.
Drugą część miesiąca pracownicy projektu spędzili na przygotowaniu raportów
podsumowujących działalność ośrodka oraz rozliczeń finansowych za 2011 rok.
4.3 Podsumowanie działalności ośrodka w odniesieniu do poszczególnych celów
Lokal KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk przy ulicy Fiszera 10 przez cały rok działał zgodnie
ze swoim przeznaczeniem. Lokal był miejscem regularnych spotkań kibiców: odbywały
się tu cykliczne spotkania stowarzyszenia „Lwy Północy” oraz działających w nim grup
tematycznych, a członkowie grupy Ultras Lechia Gdańsk (ULG) tworzyli w nim elementy
opraw stadionowych. W ramach działania ośrodka realizowane były takie inicjatywy
integrujące środowisko fanów Lechii Gdańsk jak Biało-Zielona Liga Piłkarzyków czy
odwiedziny uczniów gdańskich gimnazjów. Na ul. Fiszera 10 odbywały się spotkania dla
kandydatów na wolontariuszy do projektu AMBASAD KIBICÓW, podczas których
osobom zainteresowanym projektem wyświetlane były m.in. filmy instruktażowe. Odbyło
się tu również jedno ze spotkań roboczych projektu oraz dwudniowe szkolenie dla
ekspertów AMBASAD KIBICÓW. Ponadto w ośrodku organizowane były regularne
spotkania pracowników KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk z Fundacją „Obudź Nadzieję”
i pracownikami Biura Prezydenta ds. Sportu i Euro 2012.
W 2011 r. dokończony został wystrój wewnętrzny ośrodka. W sali konferencyjnej został
zamontowany piec akumulacyjny, który został wypożyczony na potrzeby ośrodka przez
stowarzyszenie „Lwy Północy”. Zakupiono również takie sprzęty codziennego użytku jak
odkurzacz, niszczarka do papieru czy kuchenka mikrofalowa. Na elewacji budynku
31
członkowie grupy ULG wykonali dwa graffiti, a jego pozostała część została pomalowana
w biało-zielone pasy. Dokonano także częściowej renowacji przeciekającego zadaszenia.
Roczny plan pracy projektu został przygotowany we współpracy ze stowarzyszeniem
„Lwy Północy” i zaakceptowany przez Fundację „Obudź Nadzieję”, Biuro Prezydenta ds.
Sportu i Euro 2012 oraz krajowego koordynatora projektów współpracy z kibicami. Dzięki
wyjściu naprzeciw zapotrzebowaniu środowiska sympatyków Lechii, takie działania
projektu jak Dzielnicowy Turniej Kibiców Lechii Gdańsk cieszyły się dużym
zainteresowaniem i odzewem ze strony aktywnych sympatyków futbolu.
Pracownicy KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk utrzymywali stały kontakt z partnerskim
ośrodkiem z Bielefeld drogą mailową. Plany rewizyty pracowników niemieckiego ośrodka
wraz z grupą kibiców Arminii Bielefeld przy okazji meczu Polska – Niemcy nie doszła do
skutku z powodu zbyt małego zainteresowania takim wyjazdem po stronie kibiców
niemieckich. Jeden z pracowników Fanprojekt Bielefeld brał jednak udział w organizacji
mobilnej AMBASADY KIBICÓW Niemiec i spotkał się z pracownikami gdańskiego
ośrodka KIBICE RAZEM. Podczas spotkania ustalono, że w przyszłym roku pracownicy
Fanprojektu zawitają w Gdańsku z grupą kibiców Arminii Bielefeld podczas UEFA EURO
2012™. Planowana jest również krótka wizyta obu pracowników Fanprojekt Bielefeld
w Gdańsku we wcześniejszym terminie. Miałaby ona na celu przygotowanie spotkania
kibiców pod względem logistycznym oraz zapoznanie się z realiami codziennej
działalności projektów kibicowskich w Polsce.
W 2012 roku nowym realizatorem projektu KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk została
Fundacja „Obudź Nadzieję”. Dzięki niej nawiąano kontakt z Gdańskimi Domami dla
Dzieci, których podopieczni brali m.in. udział w turniejach piłkarskich organizowanych
przez gdański ośrodek KIBICE RAZEM. We wrześniu dla dzieci przygotowane zostały
paczki z artykułami szkolnym, a w grudniu zorganizowana wizyta w sopockim
Aquaparku. Duży udział w działaniu ośrodka miało Biuro Prezydenta ds. Sportu i Euro
2012, które z ramienia miasta pełni nadzór nad projektem oraz czynnie włącza się
w niektóre jego działania. Ponadto, w 2011 r. pracownicy projektu aktywnie uczestniczyli
w przedsięwzięciach realizowanych przez Referat Współpracy z Organizacjami
Pozarządowymi Urzędu Miejskiego w Gdańsku oraz Regionalne Centrum Wolontariatu
w Gdańsku. Większość działań ośrodka realizowana była wspólnie ze Stowarzyszeniem
Kibiców Lechii Gdańsk „Lwy Północy”. Dzięki temu takie inicjatywy jak promocja sektora
dopingowego na nowym stadionie czy biuletyn kibiców „A My Swoje…” zdecydowane
łatwiej docierały do środowiska kibiców Biało-Zielonych. Lokalny ośrodek projektu
współpracował również z klubem Lechia Gdańsk S.A. Dzięki temu możliwa była m.in.
organizacja zwiedzania nowego stadionu dla dzieci z gdańskich szkół i przedszkoli.
Pracownicy projektu nawiązali również kontakt z regionalnym biurem „Akademii Euro”.
Stworzony na początku 2011 roku profil na portalu społecznościowym Facebook oraz
funkcjonująca od 2010 roku strona lokalna projektu dostarczały bieżących informacji
o wszelkich działaniach projektu KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk. W grudniu 2011 r.
32
liczba użytkowników stale śledzących informacje pojawiające się na projektowym profilu
Facebook wyniosła 506 osób.
W 2010 r. pracownicy KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk stworzyli bazę danych zawierającą
kontakty do lokalnych mediów. Baza ta była wykorzystywana w bieżącym roku zarówno
przez gdański ośrodka projektu, jak i przez biuro „Akademii Euro”. W ciągu roku
pracownicy projektu regularnie udzielali wywiadów na tematy związane z działaniami
ośrodka. Zwiększone zainteresowanie ze strony lokalnych mediów miało miejsce przed
i po meczu Polska – Niemcy, co wiązało się z organizacją testowej AMBASADY
KIBICÓW.
W 2011 roku pracownicy KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk uczestniczyli we wszystkich
czterech spotkaniach roboczych dla pracowników projektu. Ponadto wzięli oni udział
w poniższych seminariach, szkoleniach i konferencjach:





„Młodzież a decyzyjność - wspólna praca ku upodmiotowieniu”,
„Modern Football, a świat kibiców”,
„Projekty współpracy z kibicami, jako instrument dialogu ze środowiskiem kibiców
przed i po UEFA EURO 2012”,
szkolenie dla koordynatorów wolontariuszy w organizacjach pozarządowych,
szkolenie dla ekspertów stacjonarnych AMBASAD KIBICÓW.
Do celów wynikających z oferty złożonej przez Fundację „Obudź Nadzieję” w otwartym
konkursie na prowadzenie gdańskiego ośrodka KIBICE RAZEM należała organizacja
amatorskiego turnieju dla kibiców Lechii Gdańsk oraz turnieju piłkarskiego dla dzieci
i młodzieży. Turniej piłki nożnej dla dzieci z okazji Dnia Dziecka, odbył się 05 czerwca
2011 r. na boisku przy Szkole Podstawowej nr 16 na Oruni. Turniej Dzielnicowy Kibiców
Lechii Gdańsk odbył się 21 sierpnia 2011 r. na boisku przy ulicy Traugutta 29.
Kolejnym celem postawionym przed gdańskim ośrodkiem było wydawanie kwartalnej
gazetki dla kibiców. W wyniku konsultacji z kibicami postanowiono jednak zmienić plany
i zdecydowano się na formę ośmiostronicowego biuletynu o nazwie „A My Swoje…
Biuletyn Kibiców Lechii Gdańsk” wydawanego przy okazji meczów Lechii Gdańsk na
swoim stadionie. Przy tworzeniu gazetki pracownicy ośrodka współpracowali z członkami
„Lwów Północy” i kibicami niezrzeszonymi w stowarzyszeniu. Pierwszy numer gazetki
został wydany i rozdysponowany w dniu 22 sierpnia przy okazji meczu Lechia Gdańsk –
ŁKS Łódź. W sumie w 2011 r. powstało siedem numerów biuletynu. Każdy z nich wydany
został w nakładzie 500 egzemplarzy.
Jednym z ważniejszych zadań ośrodka na 2011 rok była organizacja testowej AMBASADY
KIBICÓW przy okazji meczu reprezentacji Polski na nowym stadionie w Gdańsku.
Pierwotnie test miał być przeprowadzony przy okazji meczu Polska – Francja w dniu
09 czerwca 2011 roku. W związku z powyższym, z wizytą do Gdańska przyjechali Medhi
Tazraret z mobilnej AMBASADY KIBICÓW Francji oraz przedstawiciel FSE Thomas
33
Gassler. Wspólnie z Urzędem Miejskim w Gdańsku przygotowano do druku dwujęzyczną
wersję informatora dla kibiców. Odbyło się również spotkanie z honorową konsul Francji,
na którym ustalono, że ośrodek KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk włączy się w organizację
radiowego konkursu wiedzy o Francji, jej reprezentacji piłkarskiej oraz historii
pojedynków obu drużyn narodowych. Przygotowania te musiały zostać wstrzymane,
kiedy na kilka dni przed jego rozegraniem mecz został przeniesiony do Warszawy.
Kolejną okazją do przeprowadzenia testowej AMBASADY KIBICÓW był mecz Polska –
Niemcy, który został rozegrany na gdańskim stadionie w dniu 09 września 2011 r. Tego
dnia pod budynkiem, w którym mieści się Biuro Prezydenta ds. Sportu i Euro 2012
ulokowany został stacjonarny punkt informacyjny prowadzony przez kibiców Lechii.
Mobilna AMBASADA KIBICÓW Niemiec mieściła się z kolei w okolicach Złotej Bramy
Oba punkty informacyjne działały od godziny 12:00 do godziny 23:00. W pracach
AMBASADY uczestniczyli eksperci z pozostałych trzech Miast Gospodarzy, a projekt
obserwowany był przez przedstawicieli FSE oraz gości z Ukrainy. Całe przedsięwzięcie,
mimo kilku wykazanych w ewaluacji niedociągnięć, okazało się dużym sukcesem i będzie
nieocenionym doświadczeniem w kontekście pracy podczas UEFA EURO 2012™.
Wszystkie przygotowania do organizacji testowej AMBASADY KIBICÓW prowadzone
były wspólnie z gdańskim Biurem Prezydenta ds. Sportu i Euro 2012, Spółką PL.2012,
stowarzyszeniem „Lwy Północy” oraz FSE.
W dniu meczu Polska – Niemcy pracownicy projektu KIBICE RAZEM Lechia Gdańsk, we
współpracy z inicjatywą „Śląska droga”, zorganizowali wystawę fotograficzną
„Kibicowanie jako uniwersalny język”. Wystawę na Długim Targu w Gdańsku mogli
obejrzeć wszyscy, którzy tego dnia odwiedzili Stare Miasto. Na planszach umieszczone
zostały fotografie prezentujące inicjatywy kibiców z różnych krajów europejskich.
Wystawa świetnie wpisała się w realizowany tego samego dnia projekt testowej
AMBASAD KIBICÓW.
Począwszy od 22 lipca 2011 r. realizowana była wspólna kampania projektu KIBICE
RAZEM, stowarzyszenia „Lwy Północy” oraz klubu Lechia Gdańsk S.A. promująca sektor
dopingowy na nowym stadionie. Odpowiednie plakaty trafiły do wszystkich punktów
sprzedaży biletów i miejsc spotkań kibiców na terenie całego Gdańska. Pierwszy mecz
Lechii przyciągnął na trybuny 34.444 widzów i była to niemalże rekordowa frekwencja
w historii rozgrywek Ekstraklasy S.A. – do pobicia rekordu zabrakło niecałe dwa tysiące
widzów. Mimo słabych wyników sportowych osiąganych przez piłkarzy Lechii Gdańsk,
średnia ilość widzów na PGE Arena jest wciąż najwyższa w lidze i wynosi 19.487 osób na
mecz.
34
5. KIBICE RAZEM Gdynia
5.1 Operacyjne cele projektu w 2011 r.
W 2011 r. nowo powstały ośrodek KIBICE RAZEM Gdynia realizował następujące cele
wynikające z podstawowych założeń projektu:







pozyskanie i adaptacja lokalu,
stworzenie planu pracy z kibicami, jego zatwierdzenie i bieżąca realizacja,
nawiązanie współpracy z partnerem zagranicznym,
nawiązanie współpracy z instytucjami na szczeblu lokalnym,
stworzenie strony internetowej lokalnego ośrodka projektu,
współpraca z mediami,
udział w konferencjach, szkoleniach i spotkaniach roboczych.
5.2 Kalendarium najważniejszych wydarzeń w 2011 r.
marzec 2011
22 marca pracownicy projektu KIBICE RAZEM Arka Gdynia wzięli udział w pierwszym
spotkaniu roboczym w Gdańsku. Podczas spotkania osoby odpowiedzialne za wdrożenie
projektu w Gdyni zapoznały się z pracownikami pozostałych ośrodków, działaniem
placówek KIBICE RAZEM w innych miastach oraz z zasadami zarządzania projektowego
dotyczącymi tworzenia harmonogramu, planu pracy i raportowania. W ostatnich dniach
miesiąca pracownicy projektu odwiedzili przyznany im lokal przy ul. Olimpijskiej 5
i dokonali oceny jego potrzeb adaptacyjnych.
kwiecień 2011
W lokalnym ośrodku projektu KIBICE RAZEM odbyły się prace adaptacyjne. W ich
ramach wyburzono ścianę, postawiono ściankę działową, wymieniono drzwi, kontakty
oraz odmalowano ściany. Pod koniec miesiąca na ścianach biura pojawiają się malunki
przedstawiające herb Arki Gdynia i Gdyni, a także logo Stowarzyszenia Kibiców
Gdyńskiej Arki i projektu KIBICE RAZEM.
W tym czasie samym czasie, w ramach akcji „Wszyscy na stadion”, przygotowana została
wkładka do gazety „Arkowiec”. Wkładka zawierała kompendium wiedzy na temat
stadionu, cen i punktów sprzedaży biletów.
W kwietniu, na spotkaniu Arka Gdynia – Cracovia Kraków, zaprezentowana została
pierwsza oprawa meczowa stworzona przez grupę Ultras przy współpracy z ośrodkiem
KIBICE RAZEM.
35
maj 2011
Pracownicy projektu wprowadzili się do nowego biura. Zostały zakupione niezbędne
sprzęty oraz wyposażenie.
KIBICE RAZEM Arka Gdynia wraz ze Stowarzyszeniem Kibiców Gdyńskiej Arki wziął
udział w festynie rodzinnym organizowanym przez Dzielnicowy Ośrodek Opieki
Społecznej nr 2 w Gdyni.
Na trybunach nowego stadionu w Gdyni wykonane zostały kolejne dwie oprawy
stadionowe powstałe przy współpracy z ośrodkiem KIBICE RAZEM. Prezentacje miały
miejsce na meczu derbowym z Lechią Gdańsk oraz na spotkaniu z Ruchem Chorzów.
czerwiec 2011
Rozpoczęła się akcja „Miasto pełne Arki”. W jej ramach na gdyńskich osiedlach zaczęły
powstawać legalne graffiti o tematyce kibicowskiej i klubowej.
W dniu 16 czerwca lokalny ośrodek projektu zorganizował warsztaty „Kibic świadomy
prawa”. Podczas ich trwania uczestnicy mogli dowiedzieć się wszystkiego o imprezach
masowych, zakazach klubowych, a także o prawach i obowiązkach kibiców, policjantów
i ochrony. Ogromne zainteresowanie udziałem w warsztatach spowodowało, że w dniu
24 września zostały one powtórzone dla tych osób, które nie mogły uczestniczyć w nich
w pierwszym terminie. Warsztaty prawne zostały przygotowane od strony merytorycznej
i przeprowadzone przez prawnika, kibica Arki Gdynia.
Pomalowanie zewnętrznej fasady lokalnego ośrodka projektu KIBICE RAZEM Arka
Gdynia zakończyło fazę adaptacji lokalu do użytku.
lipiec 2011
W lipcu 2011 r. rozpoczęły się prace nad „Kalendarzem gdyńskiego kibica”. Kalendarz
w formie elektronicznej został umieszczony na stronie internetowej tak, aby każdy kibic
mógł ściągnąć go na swój komputer. Kalendarz jest na bieżąco aktualizowany
o najświeższe informacje o odbywających się w Gdyni imprezach sportowych.
Pracownicy KIBICE RAZEM Arka Gdynia wzięli udział w spotkaniu roboczym projektu,
które odbyło się w Warszawie.
Pod hasłem „Przez sport do współpracy” gdyński ośrodek projektu przy współpracy
z GOSiR oraz Stowarzyszeniem Kibiców Gdyńskiej Arki zorganizował turniej plażowej
piłki nożnej. W turnieju wzięło udział 12 drużyn reprezentujących lokalne i dzielnicowe
fankluby Żółto-Niebieskich
Przez cały okres wakacyjny na terenie całego miasta powstawały nowe prace w ramach
akcji „Miasto pełne Arki”.
36
sierpień 2011
Pracownicy projektu przygotowali pierwszy cząstkowy raport z pracy projektu dla Urzędu
Miasta Gdyni. Powstaje również nowa wkładka w ramach akcji promocyjnej „Wszyscy na
stadion”.
wrzesień 2011
Pracownicy projektu KIBICE RAZEM Arka Gdynia wzięli udział w szkoleniu dla
ekspertów stacjonarnych AMBASAD KIBICÓW w Gdańsku. Mimo, że gdyński ośrodek
projektu nie będzie realizował zadań związanych z organizacją UEFA EURO 2012™,
uczestnictwo w szkoleniu było doskonałą okazją do poznania pracowników niemieckich
ośrodków współpracy z kibicami, w szczególności pracowników partnerskiego Fanprojekt
Köln. Bardzo wartościowy był też udział w warsztatach poświęconych kontaktom
z mediami i wystąpieniom publicznym.
Przed meczem Polska – Niemcy pracownicy Fanprojektu 1 FC Köln odwiedzili Gdynię
celem zapoznania się z miastem, codzienną pracą ośrodka KIBICE RAZEM oraz miejscem
spotkań dla kibiców Arki.
We wrześniu zostały zamówione przybory szkolne – długopisy, ołówki, linijki, zeszyty
i notesy – które następnie zostały rozdystrybuowane wśród uczniów w ramach akcji „Do
szkoły z Arką”.
październik 2011
Pracownicy wzięli udział w spotkaniu roboczym projektu KIBICE RAZEM we
Wrocławiu, a także w zorganizowanej przez wrocławski ośrodek projektu konferencji
„Modern Football a świat kibiców”.
W ramach akcji „Miasto pełne Arki” powstało najdłuższe w Polsce kibicowskie graffiti.
Napis o treści „Tutaj pośród wzgórz, wśród fal, szumiących drzew, wyrosło piękne miasto
wpisane w morski brzeg. Tu mój jedyny dom i tu pozostać chcę, tu wiele lat przeżyłem raz
w słońcu, raz we mgle. Nadmorskie miasto – Gdynia moje miasto" pojawił się na
zaniedbanym dotychczas murze na Obłużu. Akcja kibiców Arki została pozytywnie
przyjęta i komentowana nie tylko przez media, lecz również przez mieszkańców Gdyni.
Podczas meczu Arki Gdynia z Zawiszą Bydgoszcz zostaje zaprezentowana sektorówka
stworzona z pomocą gdyńskiego ośrodka KIBICE RAZEM.
listopad 2011
W pierwszych dniach listopada ośrodek zorganizował warsztaty dla kibiców Arki
z zakresu pierwszej pomocy. Na specjalnym manekinie uczestnicy warsztatów uczyli się,
jak przeprowadzić akcję reanimacyjną, założyć opatrunek czy usztywnić złamanie.
W warsztatach wzięło udział 16 osób, a kurs poprowadził ratownik medyczny, kibic Arki.
37
W ramach akcji „Bezpieczni z Arką” pracownicy projektu rozdali dzieciom 8000 świateł
odblaskowych. Akcją zostały objęte klasy I-III we wszystkich szkołach podstawowych
w Gdyni. Ponadto, w dwóch szkołach podstawowych odbyły się spotkania uczniów
z piłkarzami Arki połączone z rozdaniem przyborów szkolnych zakupionych w ramach
akcji „Do szkoły z Arką”.
W dniu 22 listopada pracownicy projektu KIBICE RAZEM Arka Gdynia udali się na
dwutygodniowe praktyki przy Fanprojekt Köln. Praktyki obejmowały aktywny udział
w dwóch pełnych tygodniowych cyklach działań podejmowanych przez pracowników
kolońskiego projektu współpracy z kibicami, m.in. w przygotowaniach do meczu
pomiędzy 1 FC Köln a Borussią Mönchengladbach.
grudzień 2011
Po zakończeniu praktyki zagranicznej w Kolonii w dniu 06 grudnia, pracownicy projektu
pracowali nad przygotowaniem raportu z odbytej praktyki, a także raportu
koordynacyjnego z działalności projektu oraz rozliczenia finansowego za 2011 rok.
5.3 Podsumowanie działalności ośrodka w odniesieniu do poszczególnych celów
01 kwietnia 2011 r. rozpoczął się remont lokalnego ośrodka projektu KIBICE RAZEM
przy ulicy Olimpijskiej 5. W ramach prac adaptacyjnych została wyburzona jedna ze
ścian. Pozostałe zostały odmalowane w żółto-niebieskie barwy. Niezbędne okazało się
również wymienienie kontaktów oraz drzwi. Jedno z wejść wewnątrz ośrodka zostało
zamurowane. Po zakończeniu prac remontowych ośrodek został ozdobiony.
W pomieszczeniu biurowym pojawiły się herby Gdyni, Arki oraz logotypy projektu
KIBICE RAZEM i Stowarzyszenia Kibiców Gdyńskiej Arki. Zewnętrzna elewacja
budynku została pomalowana na żółto-niebiesko. Po zakończeniu prac remontowych
siedzibę projektu wyposażono w sprzęt niezbędny doprowadzenia działalności.
Od początku działalności ośrodka było oczywiste, że ośrodek KIBICE RAZEM Arka
Gdynia będzie miejscem otwartym dla wszystkich. W 2011 r. lokal stał się miejscem
spotkań członków Stowarzyszenia Kibiców Gdyńskiej Arki. SKGA organizuje tu nie tylko
swoje zebrania, lecz również uroczystości związane z ważnymi dla kibiców jubileuszami.
Do ośrodka przychodzą również osoby chcące po prostu porozmawiać o piłce, meczach
czy dopingu na trybunach. Tu też mają swój początek wszystkie akcje wdrażane w ramach
projektu.
Pierwsza wersja rocznego planu pracy KIBICE RAZEM Arka Gdynia została stworzona na
potrzeby oferty, jaka Stowarzyszenie Kibiców Gdyńskiej Arki złożyło w ogłoszonym przez
GOSiR konkursie na prowadzenie ośrodka. Po rozstrzygnięciu konkursu plan pracy został
uzupełniony, uszczegółowiony i rozesłany do akceptacji PL.2012, GOSiR oraz SKGA.
Realizacja planu raportowana jest w trybie dwutygodniowym do krajowego koordynatora
projektu.
38
Partnerem zagranicznym ośrodka KIBICE RAZEM Arka Gdynia jest Fanprojekt 1.FC
Köln. Kontakt mailowy został nawiązany już w kwietniu, ale pierwszą okazją do spotkania
z pracownikami ośrodka kibicowskiego w Kolonii był wrześniowy mecz Polska – Niemcy
w Gdańsku. Pracownicy Fanprojektu przyjechali do Gdyni, odwiedzili ośrodek KIBICE
RAZEM, zwiedzili stadion oraz całe Forum Sportu w Gdyni. Ponieważ w pierwszych
miesiącach działania projektu priorytetem była adaptacja jego siedziby, przeprowadzenie
praktyki w Kolonii było możliwe dopiero w listopadzie. Podczas dwutygodniowego
pobytu w Niemczech pracownicy gdyńskiego ośrodka KIBICE RAZEM mieli m.in. okazję
zapoznać się z codzienną pracą Fanprojektu, uczestniczyć w przedmeczowej odprawie
z udziałem przedstawicieli klubu i policji oraz towarzyszyć wszystkim przygotowaniom
do meczu u siebie oraz na wyjeździe. Dzięki dobrym stosunkom pomiędzy kolońskim
Fanprojektem a Fanprojektem Bayer Leverkusen, pracownicy KIBICE RAZEM Arka
Gdynia mieli okazję odwiedzić sąsiedzki projekt współpracy z kibicami. Podczas praktyk
odbyło się również spotkanie z kibicami 1.FC Koln, podczas którego obejrzano DVD ze
stadionowymi oprawami Arki oraz dyskutowano na temat różnic i podobieństw między
sceną kibicowską w obu krajach.
Ośrodek KIBICE RAZEM Arka Gdynia, poza bliską współpracą ze Stowarzyszeniem
Kibiców Gdyńskiej Arki, utrzymywał bieżące kontakty z jednostkami administracyjnymi
Urzędu Miasta Gdyni, szczególnie z odpowiedzialnym za nadzór nad projektem Gdyńskim
Ośrodkiem Sportu i Rekreacji. W 2011 r. udało się również nawiązać współpracę z klubem
Arka Gdynia SSA, Dzielnicowym Ośrodkiem Pomocy Społecznej oraz ze wszystkimi
szkołami podstawowymi w mieście.
Strona internetowa projektu KIBICE RAZEM Arka Gdynia została umieszczona na
serwerze na początku maja 2011 r. Wcześniej, bo już pod koniec marca, pojawił się profil
projektu na Facebooku. Przez cały okres działania projektu obie strony były regularnie
uzupełniane o najświeższe informacje na temat podejmowanych inicjatyw. W grudniu
2011 r. liczba użytkowników stale śledzących informacje pojawiające się na projektowym
profilu Facebook wyniosła 607 osób.
Wszystkie akcje projektu KIBICE RAZEM są na bieżąco opisywane w mediach
bezpośrednio związanych z Arką Gdynia tj. na stronach www.arka.gdynia.pl,
www.arkowcy.pl, www.arka-tv.pl oraz w magazynie „Arkowcy”. Pracownicy stworzyli
bazę kontaktów z mediami. W 2011 r. działalność ośrodka była kilkakrotnie opisywana
zarówno w mediach lokalnych, jak również – za sprawą najdłuższego w Polsce graffiti –
w publikacjach o zasięgu ogólnopolskim.
Pracownicy projektu brali udział w trzech spotkaniach roboczych organizowanych przez
spółkę PL.2012, udział w ostatnim spotkaniu nie był możliwy ze względu na odbywającą
się właśnie praktykę w Kolonii. Pracownicy uczestniczyli ponadto we wrocławskiej
konferencji „Modern Football a świat kibiców”, w szkoleniach dla pracowników
organizacji pozarządowych organizowanych przez Wyższą Szkołę Bankową w Gdańsku
oraz w części szkoleń dla ekspertów stacjonarnych AMBASAD KIBICÓW.
39
6. KIBICE RAZEM Wrocław
6.1 Operacyjne cele projektu w 2011 r.
W 2011 r. ośrodek KIBICE RAZEM Wrocław realizował następujące cele wynikające
z podstawowych założeń projektu:








adaptacja lokalu,
prowadzenie miejsca spotkań dla kibiców,
utrzymywanie kontaktu z instytucjami na szczeblu lokalnym,
stworzenie planu pracy z kibicami, jego zatwierdzenie i bieżąca realizacja,
współpraca z partnerem zagranicznym,
prowadzenie strony internetowej lokalnego ośrodka projektu,
współpraca z mediami,
udział w konferencjach, szkoleniach i spotkaniach roboczych.
Dodatkowym celem wynikającym z założeń przyjętych w otwartym konkursie na
prowadzenie ośrodka KIBICE RAZEM oraz z oferty złożonej przez Fundację Convention
Bureau Wrocław była:

organizacja spotkań dla kibiców połączonych z zajęciami dotyczącymi zachowań
prozdrowotnych z profilaktyki uzależnień alkoholowych.
W ramach wewnętrznych ustaleń z koordynatorem projektu, ośrodek KIBICE RAZEM
Śląsk Wrocław realizował ponadto następujące zadanie:

wdrożenie projektu stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW we Wrocławiu – udział
w szkoleniach, rekrutacja ekspertów i wolontariuszy, organizacja testowej
AMBASADY KIBICÓW.
6.2 Kalendarium najważniejszych wydarzeń w 2011 r.
styczeń 2011
W sobotę 08 stycznia 2011 r. odbyła się pierwsza giełda gadżetów w ośrodku projektu
KIBICE RAZEM Śląsk Wrocław przy ul. Szewskiej 66/67a. Giełda organizowana była do
końca 2011 r. w każdą sobotę, z wyjątkiem dni, w których rozgrywane były mecze Śląska.
Giełda miała na celu nie tylko umożliwienie kibicom Śląska zakup bądź wymianę
klubowych pamiątek, lecz również integrację środowiska.
40
09 stycznia 2011 r. w Nowej Rudzie odbył się III Turniej Kibiców organizowany przez
ośrodek KIBICE RAZEM Śląsk Wrocław.
W środę 12 stycznia 2011 r. odbyło się spotkanie z Grzegorzem Tobolskim,
niepełnosprawnym kibicem Śląska, członkiem Klubu Kibiców Niepełnosprawnych,
absolwentem bohemistyki. Na spotkaniu omówiono projekt nauki języka czeskiego
w ośrodku KIBICE RAZEM. Pretekstem do zorganizowania takich zajęć była przyjaźń
między kibicami Śląska Wrocław i czeskiego klubu Slezský FC Opava.
Tego samego dnia pracownicy projektu spotkali się z Pawłem Margolem, który w Biurze
ds. EURO 2012 pełni funkcję specjalisty ds. funduszy unijnych. Celem spotkania było
omówienie konkursu nr III/7.2.1/E/11 w ramach Programu operacyjnego Kapitał Ludzki,
który miał być ogłoszony w lutym 2011 r. Projekt dotyczyć miał osób w wieku 16-24 lat,
związanych z nieformalnymi grupami kibicowskimi i zagrożonych wykluczeniem
społecznym. W drugim spotkaniu z Pawłem Margolem w dniu 25 stycznia 2011 r.
uczestniczył także Paweł Parus, prezes Klubu Kibiców Niepełnosprawnych.
19 stycznia 2011 r. w godzinach 19:00-21:00 odbyły się zajęcia dotyczące zachowań
prozdrowotnych z profilaktyki uzależnień alkoholowych. Zajęcia takie powtarzane były
w cyklu miesięcznym do końca 2011 r.
W styczniu w lokalu projektu KIBICE RAZEM Wrocław przy ulicy Szewskiej 66/67a
odbyły się dwa spotkania stowarzyszenia kibiców „Wielki Śląsk”. Spotkanie w dniu
06 stycznia poświęcone było organizacji III Turnieju Kibiców w Nowej Rudzie. Drugie
spotkanie odbyło się 27 stycznia i dotyczyło planów stowarzyszenia przed rozpoczęciem
rundy wiosennej rozgrywek Ekstraklasy sezonu 2010/2011. Spotkania „Wielkiego Śląska”
w lokalu przy ul. Szewskiej odbywały się regularnie do końca 2011 r.
02 stycznia 2011 r. stacja telewizyjna TVN w głównym wydaniu dziennika Fakty
wyemitowała materiał o projekcie KIBICE RAZEM. W 3-minutowym materiale znalazły
się wypowiedzi pracowników wrocławskiego ośrodka projektu, Jakub Kurowskiego
i Joanny Łaski, oraz Przemysława Piwowarskiego, prezesa stowarzyszenia kibiców
„Wielki Śląsk”.
Kolejnym krokiem w budowaniu lepszej komunikacji z odbiorcami projektu było
stworzenie dedykowanego kanału projektu KIBICE RAZEM Śląsk Wrocław na portalu
www.youtube.com. Konto służy prezentacji filmów video dotyczących życia kibiców
Śląska Wrocław oraz działań realizowanych w ramach projektu.
21 stycznia 2011 r. pracownicy projektu KIBICE RAZEM Śląsk Wrocław spotkali się
z przedstawicielami PL.2012, Convention Bureau Wrocław oraz Biura Sportu, Turystyki
i Rekreacji Urzędu Miejskiego we Wrocławiu. Podczas spotkania zatwierdzone zostały
plany pracy na 2011 rok, podsumowano także współpracę między najważniejszymi
partnerami projektu.
41
W dniach 22-23 stycznia 2011 r. w Chorzowie odbyła się druga sesja warsztatów KIBICE
W SWOIM MIEŚCIE dla kibiców Ruchu. W warsztatach wzięła udział Joanna Łaska,
która dzieliła się swymi doświadczeniami w zakresie pracy ośrodka KIBICE RAZEM.
Wspólnie z pracownikami Fanprojekt Dynamo Drezno termin praktyki w Dreźnie
ustalony został na 25 kwietnia – 09 maja 2011 r. Wcześniejszy termin wyjazdu nie był
możliwy ze względu na prace remontowe w ośrodku Fanprojekt Drezno.
luty 2011
W dniach 08-10 lutego w Kopenhadze odbyło się szkolenie dla ekspertów stacjonarnych
AMBASAD KIBICÓW podczas towarzyskiego meczu Dania-Anglia. Z ramienia KIBICE
RAZEM Śląsk Wrocław uczestniczyła w nim Joanna Łaska.
Ogłoszony został konkurs dla kibiców Śląska Wrocław na przygotowanie projektu grafiki,
która znajdzie się na witrynie ośrodka projektu przy Szewskiej 66/67a.
Po spotkaniu organizacyjnym w dniu 02 lutego rozpoczęły się lekcje nauki języka
czeskiego, które stały się jednym z cyklicznych działań realizowanych w ramach projektu
KIBICE RAZEM. Podzieleni na dwie grupy uczestnicy spotykali się na ul. Szewskiej
w każdy wtorek i czwartek.
7 lutego 2011 r. Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy, instytucja wdrażająca Program
Operacyjny Kapitał Ludzki (PO KL), ogłosił konkurs skierowany do kibiców sportowych
z terenu województwa dolnośląskiego. Projekt KIBICE RAZEM Wrocław zorganizował
cykl trzech spotkań dla instytucji zainteresowanych partnerskim udziałem w konkursie.
W spotkaniach wzięli udział przedstawiciele Urzędu Miasta Wrocławia, Dolnośląskiego
Instytutu Doradczego, Klubu Kibiców Niepełnosprawnych oraz Dolnośląskiej Federacja
Sportu.
marzec 2011
Ośrodek KIBICE RAZEM na bieżąco realizował swe działania cykliczne: we wtorki
i czwartki, odbywały się lekcje nauki języka czeskiego, trzykrotnie w soboty (5 marca,
12 marca i 26 marca) zorganizowana została giełda gadżetów, w ośrodku odbyły się cztery
spotkania stowarzyszenia kibiców „Wielki Śląsk” oraz pięć spotkań grupy Ultras Silesia,
a w środę, 16 marca 2011 r., odbyły się zajęcia dotyczące zachowań prozdrowotnych
z profilaktyki uzależnień alkoholowych.
20 marca 2011r. zorganizowany został I turniej piłki nożnej KIBICE RAZEM, w którym
wystąpiły drużyny kibiców Śląska Wrocław oraz Lechii Gdańsk.
W dniach 22-23 marca 2011 r. pracownicy projektu wzięli udział w spotkaniu roboczym
w Gdańsku.
42
W dniach 28-30 marca 2011 r. pracownicy projektu uczestniczyli w organizowanych
przez Niezależne Zrzeszenie Studentów warsztatach „Drogowskazach Kariery”. W ramach
spotkań warsztatowych studenci mogli wziąć udział w szkoleniach z marketingu,
dziennikarstwa czy bankowości. Pracownicy KIBICE RAZEM Śląsk Wrocław sami
uczestniczyli w części warsztatów oraz przedstawili studentom działania ośrodka.
Trwała praca nad przygotowaniem wniosku do na konkursem ogłoszony przez
Dolnośląski Wojewódzki Urząd Pracy W marcu pracownicy projektu dwa razy
w tygodniu spotykali się z organizacjami partnerskimi w celu ustalenia podziału
obowiązków, przygotowania szczegółowego harmonogramu projektu oraz kosztorysu.
Ustalono roboczy tytuł projektu – „Połączeni Sportem”.
Pracownicy projektu spotkali się z Bartoszem Knapikiem oraz Łukaszem Maślanką,
dziennikarzami, którzy tworzyli serię artykułów o pozytywnych aspektach kibicowania.
Ich teksty ukazały się w kwietniu na łamach gazetki „Wokół Śląska” oraz na stronie
www.tuwrocław.com.
kwiecień 2011
Przygotowana została lista najważniejszych prac remontowych, które muszą zostać
przeprowadzone dla dostosowania lokalu przy ul. Szewskiej 66/67a do potrzeb
stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW.
W dniach 04-17 kwietnia 2011 r., w ramach partnerskiej współpracy z Fanprojektem
Dynamo Drezno, pracownicy projektu KIBICE RAZEM Śląsk Wrocław odbyli praktyki
w Niemczech.
W drugiej połowie kwietnia projekt KIBICE RAZEM wspierał takie działania Klubu
Kibiców Niepełnosprawnych, jak zaprojektowanie flagi tej organizacji, podpisanie umowy
partnerskiej z Fundacją „Przyjazne Ramię Białej Gwiazdy” oraz udział w meczu
wyjazdowym z Polonią Warszawa w charakterze opiekunów.
Przy współpracy z Urzędem Miasta Wrocławia przygotowana została prezentacja o stanie
przygotowań do organizacji stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW podczas UEFA EURO
2012™. Prezentacja została wygłoszona w dniu 28 kwietnia 2011 we Lwowie podczas
konferencji FSE „Good Hosting – Fewer Problems at UEFA EURO 2012™”.
22 kwietnia 2011 r., w ośrodku KIBICE RAZEM pracownicy projektu udzielili wywiadu
dziennikarzowi portalu www.wroclove2012.com. Wywiad opublikowany został pod
tytułem „Kibice razem patrzą na Drezno”.
maj 2011
W maju 2011 r. w ośrodku KIBICE RAZEM przeprowadzono instalację grzejników, które
w przyszłości mają zostać podłączone do miejskiej sieci ogrzewania.
43
Ogłoszony został „Kibicowski Konkurs Literacki”. Na konkurs nadesłanych zostało
kilkanaście prac, które w ciekawy sposób opisywały przeżycia i obserwacje kibiców
z ostatniego sezonu Ekstraklasy w wykonaniu Śląska Wrocław.
W dniach 27-29 maja 2011 r. wrocławski ośrodek projektu KIBICE RAZEM odwiedził
Thomas Gassler, koordynator projektu AMBASAD KIBICÓW z ramienia FSE. W ramach
wizyty dokonana została wizytacja stadionu i planowanej Strefy Kibiców. Odbyło się też
spotkanie z przedstawicielami Urzędu Miasta, na którym ustalono listę niezbędnego
wyposażenia na potrzeby utworzenia w ośrodku projektu stacjonarnej AMBASADY
KIBICÓW.
Pracownicy projektu rozpoczęli przygotowania do obchodów pierwszej rocznicy urodzin
projektu KIBICE RAZEM przypadającej na 01 czerwca 2011 r. W ramach uroczystych
obchodów zaplanowano spotkanie towarzyskie pomiędzy drużynami Wielki Śląsk a MPK
Wrocław oraz wystawę fotografii.
czerwiec 2011
01 czerwca meczem rozegranym miedzy drużynami stowarzyszenia „Wielki Śląsk” a MPK
Wrocław (jednego z lokalnych fanklubów wrocławskiej drużyny) rozpoczęły się obchody
pierwszych urodzin projektu KIBICE RAZEM. Obchody kontynuowane były wystawą
fotografii. W dniach 02-07 czerwca na ul. Szewskiej 66/67a prezentowane były zdjęcia
z akcji realizowanych przez lokalny ośrodek projektu. Wystawa została zorganizowana
przy współpracy z BWA Design.
W kontekście rozgrywanych przez Śląsk Wrocław meczów w europejskich pucharach,
pracownicy projektu nawiązali kontakt z przedstawicielami stowarzyszenia kibiców
Dundee United „ARAB Trust”. Obie strony zaplanowały i przeprowadziły wspólne
spotkania w trakcie meczów we Wrocławiu i Dundee. Na spotkaniu we Wrocławiu Szkoci
przedstawili historię swojego klubu oraz stowarzyszenia, a także omówili regulacje
prawne dotyczące środowiska kibiców w Szkocji. W dniu 20 lipca 2011 r. w Dundee
doszło do rewanżu – tym razem to przedstawiciele stowarzyszenia kibiców „Wielki Śląsk”
oraz pracownicy projektu KIBICE RAZEM we Wrocławiu przedstawiali szkockim
kibicom polską scenę kibicowską, historię drużyny Śląska Wrocław, oraz swojego
stowarzyszenia, a także regulacje prawne dotyczące środowiska kibiców w Polsce.
W kolejnej rundzie eliminacji Ligi Europy Śląsk Wrocław spotkał się z drużyną
Lokomotiv Sofia. Również w tym przypadku projekt KIBICE RAZEM we Wrocławiu
nawiązał kontakt z przedstawicielami stowarzyszenia kibiców Lokomotiv Sofia. Wspólne
spotkanie, w którym uczestniczyło ponad 30 kibiców Śląska Wrocław, odbyło się w dniu
27 lipca 2011 r. przy ul. Szewskiej 66/67a i dotyczyło historii drużyny gości oraz ruchu
kibicowskiego w Bułgarii.
16 czerwca pracownicy projektu KIBICE RAZEM Śląsk Wrocław wzięli udział
w konferencji „Sport a dyscyplina społeczna” zorganizowanej przez Biuro Europejskiej
44
Stolicy Kultury Katowice 2016, w auli Wydziału Prawa i Administracji Uniwersytetu
Śląskiego w Katowicach.
lipiec 2011
W dniach 01-03 lipca 2011 r. w Kopenhadze odbył się IV Kongres europejskiej federacji
kibiców FSE. Podczas kongresu Joanna Łaska z KIBICE RAZEM Wrocław prowadziła
międzynarodowe warsztaty na temat stanu przygotowań projektów kibicowskich do
UEFA EURO 2012™ w Polsce i na Ukrainie. Drugiego dnia kongresu Joanna Łaska została
wybrana w skład Komitetu FSE.
W lipcu 2011 r. pracownicy projektu KIBICE RAZEM wraz ze stowarzyszeniem „Wielki
Śląsk” zorganizowali turniej piłkarski dla kibiców podczas Dnia ze Śląskiem oraz
prezentację drużyny na wrocławskim Rynku w dniu 10 lipca 2011 r.
Projekt KIBICE RAZEM Śląsk Wrocław, wspólnie z klubem oraz Spółką Wrocław 2012,
ogłosił konkurs dla kibiców „Zwiedzanie za typowanie”. Sympatycy Śląska, którzy
prawidłowo wytypowali wyniki swej drużyny, zapraszani byli do zwiedzenia nowego
stadionu na Maślicach.
W dniu 05 lipca w Warszawie odbyło się kolejne spotkanie robocze projektu KIBICE
RAZEM, w którym uczestniczyli również pracownicy ośrodka we Wrocławiu.
sierpień 2011
Ze względu na przerwę w rozgrywkach ligowych sierpień był miesiącem urlopowym –
w tym czasie nie były realizowane żadne zadania merytoryczne.
wrzesień 2011
W dniach 02-08 września 2011 r. w Gdańsku odbyło się szkolenie dla ekspertów
stacjonarnych AMBASAD KIBICÓW połączone z organizacją testowej AMBASADY
KIBICÓW podczas towarzyskiego meczu Polska – Niemcy. W działaniach tych wzięła
udział pięcioosobowa grupa ekspertów z Wrocławia.
We wrześniu 2011 r. w lokalu ul. Szewskiej 66/67a odbył się cykl spotkań z udziałem
Stowarzyszenia „Wielki Śląsk”, Klubu Kibiców Niepełnosprawnych oraz pracowników
projektu. Ich celem była rekrutacja wolontariuszy do stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW
oraz ustalenie zasad współpracy i podziału obowiązków w związku z organizacją testowej
AMBASADY KIBICÓW podczas towarzyskiego meczu Polska – Włochy w dniu
11 listopada 2011 r. Odbył się również szereg rozmów z kandydatami na wolontariuszy
oraz spotkań o charakterze informacyjnym.
Pracownicy projektu KIBICE RAZEM wraz z przedstawicielami Klubu Kibiców
Niepełnosprawnych wzięli udział w konferencji organizowanej przez Centre for Access to
Football in Europe (CAFE).
45
październik 2011
19 października w lokalu przy ul. Szewskiej 66/67a odbyła się wyjazdowa sesja roboczego
spotkania pracowników wszystkich ośrodków projektu KIBICE RAZEM. W spotkaniu,
które pod względem organizacyjnym i logistycznym przygotowane zostało przez
wrocławski oddział projektu, wziął udział przedstawiciel Stowarzyszenia Przyjaciół
Czarnych Koszul reprezentujący środowisko kibiców Polonii Warszawa.
Następnego dnia, 20 października 2011 r., we wrocławskim ART Hotelu odbyła się
konferencja „Modern Football a świat kibiców”, zorganizowana przez projekt KIBICE
RAZEM Śląsk Wrocław. Wzięli w niej udział przedstawiciele WKS Śląsk, odpowiedzialnej
za budowę stadionu Spółki Wrocław 2012, reprezentanci świata nauki oraz dziennikarze.
W imieniu kibiców przemawiali przedstawiciele Stowarzyszenia Kibiców Lechii Gdańsk
„Lwy Północy” i wrocławskiego Klubu Kibiców Niepełnosprawnych
listopad 2011
Od 01 do 10 listopada na Szewskiej 66/67a trwały przygotowania do testowej
AMBASADY KIBICÓW podczas meczu Polska – Włochy w dniu 11 listopada 2011.
Przygotowania obejmowały takie aspekty, jak:







przygotowanie i druk ulotki informacyjnej w języku polskim i włoskim (nakład
5000 egzemplarzy),
opracowanie graficzne i druk banerów,
opracowanie graficzne i produkcja jednolitego ubioru – bluz dla pracowników
stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW,
organizacja pracy wolontariatu (spotkanie organizacyjne, szkolenie, odprawa,
wyżywienie),
prowadzenie bieżącej współpracy z takimi instytucjami, jak PL.2012, FSE, Biuro ds.
EURO 2012 Wrocław, Biuro Sportu, Turystyki i Rekreacji Urzędu Miejskiego
Wrocławia, Centrum Zarządzania Kryzysowego Urzędu Miasta Wrocławia (udział
w spotkaniach, briefingach i odprawach, bieżąca wymiana informacji i konsultacja
podejmowanych działań),
przygotowanie i rozesłanie informacji prasowej o AMBASADZIE KIBICÓW,
organizacja briefingu,
wyposażenie stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW, w tym wynajęcie samochodu.
W dniu meczu od godz.12:00 do północy w lokalu KIBICE RAZEM działał stacjonarny
punkt informacyjny dla kibiców. Własną mobilną AMBASADĘ KIBICÓW prowadzili
również kibice z Włoch. Dla podsumowania zrealizowanych działań pracownicy projektu
przygotowali obszerny raport ewaluacyjny.
W dniu 8 listopada 2011 r. odbyła się konferencja „Sport jako droga do aktywizacji osób
niepełnosprawnych” zorganizowana przez Klub Kibiców Niepełnosprawnych z okazji
trzeciej rocznicy założenia KKN. Na konferencji zaprezentowane zostały projekty KIBICE
RAZEM oraz „Połączeni Sportem”.
46
17 listopada 2011 r. ośrodek KIBICE RAZEM zorganizował spotkanie z grupą
podopiecznych Centrum Integracji Społecznej oraz przedstawicielami Klubu Kibiców
Niepełnosprawnych, które dotyczyło możliwości uczestnictwa osób niepełnosprawnych
w rozgrywkach sportowych na terenie Wrocławia.
30 listopada pracownicy ośrodka wzięli udział w kolejnym spotkaniu roboczym projektu,
które odbyło się w warszawskiej siedzibie Spółki PL.2012.
grudzień 2011
1 grudnia pracownicy projektu KIBICE RAZEM Śląsk Wrocław wzięli udział w
konferencji Projekty współpracy z kibicami jako instrument dialogu ze środowiskiem
kibiców przed i po UEFA EURO 2012™. Organizatorem konferencji było Ministerstwo
Sportu i Turystyki, we współpracy z Polskim Komitetem Olimpijskim oraz spółką
PL.2012.
Przez cały miesiąc trwał nabór zdjęć do albumu „To MY, kibice Śląska 2011”.
Wydawnictwo to będzie podsumowaniem roku z życia kibiców Śląska Wrocław
i lokalnego ośrodka projektu KIBICE RAZEM.
Ponadto pracownicy projektu przygotowywali dokumenty i raporty podsumowujące
działania projektu w 2011 r., w tym roczny raport koordynacyjny oraz rozliczenia
finansowe.
6.3 Podsumowanie działalności ośrodka w odniesieniu do poszczególnych celów
Podczas UEFA EURO 2012™ lokal projektu KIBICE RAZEM przy ul. Szewskiej 66/67a
pełnił będzie funkcję stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW. W tym celu konieczna jest
dalsza adaptacja lokalu obejmująca przeprowadzenie następujących prac remontowych:



przebudowa ścianki działowej w toalecie (wymiana szyb),
usunięcie ścianki działowej w pomieszczeniu znajdującym się w drugiej sali
ośrodka KIBICE RAZEM,
wymiana futryn oraz drzwi w toalecie i w pomieszczeniu znajdującym się w głębi
ośrodka, które w chwili obecnej pełni funkcję magazynową.
W maju 2011 r. w ośrodku projektu KIBICE RAZEM we Wrocławiu przeprowadzono
instalację grzejników, które na początku 2012 r. mają zostać podłączone do miejskiej sieci
ogrzewania. Przeprowadzenie pozostałych prac remontowych przewidziane jest na
pierwszą połowę przyszłego roku. Planowane jest także wyposażenie ośrodka w niezbędne
materiały i urządzenia zgodnie z wytycznymi zawartymi w „Podręczniku AMBASAD
KIBICÓW”.
47
Ośrodek KIBICE RAZEM na bieżąco realizował działania o charakterze cyklicznym: we
wtorki i czwartki odbywały się lekcje nauki języka czeskiego, w soboty organizowana była
giełda gadżetów, a jedna środa w miesiącu poświęcona była na warsztaty dotyczące
zachowań prozdrowotnych oraz profilaktyki uzależnień alkoholowych. Ponadto
w ośrodku odbywały się regularne spotkania stowarzyszenia kibiców „Wielki Śląsk” oraz
grupy Ultras Silesia. Pod koniec roku pracownicy projektu zapoczątkowali cykl dyskusji
tematycznych dla kibiców. Pierwsza debata odbyła się 25 listopada i dotyczyła tematu
„Religia i polityka na stadionach piłkarskich, czyli o czym mówią trybuny”.
W realizacji swych zadań pracownicy ośrodka KIBICE RAZEM Śląsk Wrocław byli
w bieżącym kontakcie z podstawowymi partnerami projektu: Spółką PL.2012, Convention
Bureau Wrocław, Biurem Sportu, Turystyki i Rekreacji Urzędu Miejskiego Wrocławia
oraz stowarzyszeniem kibiców „Wielki Śląsk”. Ponadto, w zależności od charakteru
podejmowanych działań, podejmowana była współpraca z takimi instytucjami, jak:








WKS Śląsk Wrocław SA,
Klub Kibiców Niepełnosprawnych
Biuro ds. EURO 2012 Wrocław,
Spółka Wrocław 2012,
Centrum Zarządzania Kryzysowego Urzędu Miasta Wrocławia,
Dolnośląska Federacja Sportu,
Dolnośląski Instytut Doradczy,
Niezależne Zrzeszenie Studentów.
Roczny plan pracy ośrodka KIBICE RAZEM Śląsk Wrocław został stworzony i przekazany
do akceptacji koordynatora krajowego projektu, Convention Bureau Wrocław oraz
Dyrektorowi Biura Sportu, Turystyki i Rekreacji Urzędu Miasta Wrocławia w styczniu
2011 r. Po jego akceptacji, harmonogram był na bieżąco aktualizowany i przekazywany
w trybie dwutygodniowym wszystkim partnerom projektu.
W ciągu całego roku pracownicy KIBICE RAZEM Śląsk Wrocław utrzymywali bieżący
kontakt z Fanprojektem w Dreźnie. W dniach 25 kwietnia – 09 maja 2011 r. miała miejsce
dwutygodniowa praktyka, podczas której pracownicy ośrodka zapoznali się ze sposobem
funkcjonowania niemieckiego ośrodka współpracy z kibicami, w szczególności ze
sposobem budowania relacji z instytucjami odpowiedzialnymi za politykę młodzieżową na
szczeblu miasta, lokalnym klubem, uniwersytetem i innymi partnerami. Pracownicy
projektu uczestniczyli też w pracach realizowanych przez ośrodek w dniu meczowym,
a szczególnie cennym doświadczeniem była udział w organizacji meczu wyjazdowego
Hansa Rostock – Dynamo Drezno. Oprócz praktyk zawodowych, w 2011 r. między
pracownikami obu ośrodków kibicowskich doszło do kilku nieformalnych spotkań.
Okazją do jednego z nich była testowa AMBASADA KIBICÓW w Gdańsku – członkiem
mobilnego zespołu kibiców niemieckich był bowiem jeden z pracowników drezdeńskiego
Fanprojektu.
48
Zgodnie z wytycznymi projektu, pracownicy KIBICE RAZEM Śląsk Wrocław prowadzili
i na bieżąco uaktualniali własną zakładkę na stronie internetowej oraz osobne konto na
portalu społecznościowym Facebook. W grudniu 2011 r. projektowe konto na Facebooku
było regularnie uczęszczane przez 423 osoby. Dodatkowo, w styczniu 2011 r. utworzony
został dedykowany kanał projektu KIBICE RAZEM Śląsk Wrocław na portalu
www.youtube.com.
Ośrodek KIBICE RAZEM Śląsk Wrocław prowadził intensywną komunikację medialną
podejmowanych przez siebie działań. Obok bieżącej współpracy z lokalnymi mediami,
takimi jak portale www.wroclove2012.com czy www.tuwroclaw.pl, projektowi udało się
wzbudzić zainteresowanie telewizji TVN, która w dniu 02 stycznia poświęciła ośrodkowi
KIBICE RAZEM trzyminutową informację w głównym wydaniu dziennika Fakty.
W 2012 r. pracownicy ośrodka uczestniczyli w czterech centralnych spotkaniach
roboczych. W dniu 19 października KIBICE RAZEM Śląsk Wrocław sam był gospodarzem
takiego spotkania, które odbyło się w lokalu przy ul. Szewskiej. Wrocławski ośrodek
projektu był także organizatorem konferencji „Modern Football i świat kibiców”, która
odbyła się w dniu 20 października we wrocławskim ART Hotelu. Oprócz ww. inicjatyw
pracownicy projektu uczestniczyli w szeregu spotkań, szkoleń i konferencji
organizowanych przez inne podmioty. Wymienić tu można takie wydarzenia, jak
konferencja FSE „Good Hosting – Fewer Problems at UEFA EURO 2012™” we Lwowie,
seminarium CAFE, szkolenie ekspertów stacjonarnych AMBASAD KIBICÓW w Gdańsku,
udział w imprezach Klubu Kibiców Niepełnosprawnych, IV Kongres FSE w Kopenhadze
czy organizowane przez Niezależne Zrzeszenie Studentów warsztaty „Drogowskazach
Kariery”.
Spotkania z profilaktyki uzależnień alkoholowych organizowane były w cyklu
miesięcznym w lokalu projektu przy ul. Szewskiej 66/67a, zawsze w środę. Spotkania
miały charakter interaktywnej dyskusji. Najczęściej poruszanymi przez uczestników
tematami były problemy związane z nadmierną konsumpcją alkoholu w kontekście
meczów piłki nożnej i problemów prywatnych. Bardzo żywa dyskusja przeprowadzona
została m.in. w kontekście planowanego umożliwienia sprzedaży piwa na stadionach.
Zgodnie z przyjętymi założeniami i harmonogramem, lokalny ośrodek KIBICE RAZEM
Śląsk Wrocław dokonał w 2011 r. rekrutacji grupy pięciu ekspertów i piętnastu
wolontariuszy na potrzeby stacjonarnej AMBASADY KIBICÓW. W dniu 11 listopada
2011 r., podczas towarzyskiego meczu Polska – Włochy we Wrocławiu zorganizowana
została testowa AMBASADA KIBICÓW.
49
7. Budżet projektu i finansowanie
Całkowity budżet projektu KIBICE RAZEM wyniósł w 2010 r. 778 tys. zł. Finansowanie
projektu zostało zapewnione z następujących źródeł:
199 tys. zł – PL.2012 (koszty koordynacji projektu)
192 tys. zł – Urząd Miasta Gdańska (lokalny ośrodek projektu w Gdańsku)
187 tys. zł – Urząd Miasta Gdyni (lokalny ośrodek projektu w Gdyni)
200 tys. zł - Urząd Miasta Wrocławia (lokalny ośrodek projektu we Wrocławiu)
7.1 Gdańsk
Budżet lokalnego ośrodka projektu KIBICE RAZEM w Gdańsku rozłożył się na
poszczególne punkty kosztowe w następujący sposób:
koszty osobowe
lokal (adaptacja/wyposażenie/czynsz)
działania warsztatowe
współpraca międzynarodowa
komunikacja i promocja
administracja
zwrot środków do BEURO Gdańsk
razem
96.000 zł
22.000 zł
20.000 zł
–
5000 zł
18.000 zł
31.000 zł [*]
192.000 zł.
[*] Konieczność zwrotu środków finansowych do BEURO Gdańsk wynikła z niskich
koszów eksploatacji lokalu przy ul. Fiszera 10 w Gdańsku w 2011 r.. Założone wysokie
koszty eksploatacji wiązały się z faktem, że lokal musi być ogrzewany prądem.
Równocześnie przepisy nie dopuszczają przesunięcia środków między poszczególnymi
punktami kosztowymi w wysokości większej niż 10%.
7.2 Gdynia
Budżet lokalnego ośrodka projektu KIBICE RAZEM w Gdyni rozłożył się na poszczególne
punkty kosztowe w następujący sposób:
koszty osobowe
lokal (adaptacja/wyposażenie/czynsz)
działania warsztatowe
współpraca międzynarodowa
komunikacja i promocja
administracja
razem
72.000 zł
25.500 zł
65.000 zł
7500 zł
9000 zł
8000 zł
187.000 zł.
50
7.3 Wrocław
Budżet lokalnego ośrodka projektu KIBICE RAZEM we Wrocławiu rozłożył się na
poszczególne punkty kosztowe w następujący sposób:
koszty osobowe
lokal (adaptacja/wyposażenie/czynsz)
działania warsztatowe
współpraca międzynarodowa
komunikacja i promocja
administracja
razem
96.000 zł
24.000 zł
50.000 zł
–
10.000 zł
20.000 zł
200.000 zł
51