Poezja buntowników z Reunionu

Materiały prasowe, 11 lipca 2013 r.
Poezja buntowników z Reunionu
Zdradzamy nazwiska kolejnych gwiazd 9. Warszawskiego Festiwalu Skrzyżowanie Kultur
Danyel Waro, legendarny wokalista i poeta oraz zespół Lindigo to silna reprezentacja niewielkiego
Reunionu, która pojawi się na tegorocznym Warszawskim Festiwalu Skrzyżowanie Kultur. 9. edycja
święta World Music trwać będzie od 25 do 29 września i zabierze widzów w podróż po Wyspach
Świata.
Ważnym adresem podczas muzycznej ekspedycji stanie się Reunion, licząca 800 tys. mieszkańców
francuska wyspa na Oceanie Indyjskim, leżąca na wschód od Madagaskaru. Tam w XVIII wieku
narodziła się maloya – powolny, refleksyjny gatunek muzyczny i styl tańca, zwany bluesem Oceanu
Indyjskiego. Jego podstawą jest rytm, kiedyś wybijany przez czarnoskórych niewolników pracujących
na plantacjach trzciny cukrowej i śpiewających o codziennych radościach i smutkach. Z czasem
maloya stała się silnym element tożsamości mieszkańców Reunionu, głosem protestu przeciwko
kolonizatorowi, zakazanym przez francuskie władze i zapomnianym, a potem wskrzeszonym
w drugiej połowie XX wieku przez członków ruchów niepodległościowych. Od kilku lat znajduje się
na liście Niematerialnego Dziedzictwa Ludzkości UNESCO.
Tym, który przypomniał mieszkańcom Reunionu o sile zaklętej w rytmach maloya jest Danyel Waro,
muzyk, wokalista, poeta, bojownik o wolność oraz komentator współczesności. Stał się legendą
wyspy, gdy w latach 80. odmówił służby we francuskiej armii i trafił na dwa lata do więzienia.
W swoich songach protestuje przeciwko niesprawiedliwości społecznej. Śpiewa przede wszystkim
po kreolsku o problemach Reunionu, polityce i rasizmie, sprzeciwia się dominacji kultury i języka
francuskiego. Snuje też opowieści o codziennych sprawach, takich jak praca, miłość i śmierć.
Urodził się w 1955 roku, jako czwarty z dwanaściorga rodzeństwa w miejscowości Tampon, gdzie jego
ojciec robotnik kupił trzy akry ziemi. W domu pozbawionym prądu jedyną przyjemnością było
słuchanie radia tranzystorowego. Tak Waro zaraził się muzyczną pasją. Tchnął nowego ducha w
zapomniane lokalne brzmienia, wzbogacając je o poetycki przekaz. Od lat skutecznie opiera się
wszelkiemu unowocześnianiu maloya, jest przeciwny wprowadzaniu współczesnych instrumentów.
Wierzy, że siłą tej muzyki jest wierność oryginalnemu brzmieniu i tradycji przodków. Rytm
towarzyszący jego silnemu, wysokiemu głosowi tworzą dawne instrumenty m.in. kayanm zrobiony z
trzcinowych łodyg, jednostrunowy łuk połączony z rezonującą tykwą oraz router, czyli wielki bęben na
którym rozpięta jest krowia skóra.
Waro nagrał siedem albumów, wśród nich wydany w 1994 roku „Batarsité”, który przyniósł mu
popularność we frankofońskich krajach Afryki Zachodniej, i zrealizowany w 1999 r. „Foutan Fonnkér”
nagrodzony prestiżową francuską Grand Prix de l'Académie du Disque Charles Cros. W 2010 roku
otrzymał jedno z najważniejszych wyróżnień w świecie muzyki etno - WOMEX Artist Award.
Mógłby nagrywać więcej, ale podkreśla, że jego największą pasją są koncerty.
Grupa Lindigo także czerpie z tradycji maloya, ale łączy dawny rytm Reunionu z polifonicznym
śpiewem Madagaskaru, a całość doprawia afrykańskimi brzmieniami i brazylijską sambą. Zespół
założony w 1999 r. przez charyzmatycznego Oliviera Arastę dziś jest jednym z najlepszych
i najpopularniejszych na wyspie. Jego twórcy, podobnie jak Danyel Waro, uwielbiają występy.
Na początku koncertu Arasta wchodzi boso na scenę i odprawia rytuał ku czci przodków. Później
przestrzeń wypełnia się wibrującymi głosami ośmiorga wokalistów tańczących i grających na
instrumentach - wprowadzają słuchaczy w rodzaj transu. To muzyka tworzona przez młodych
artystów z myślą o młodych mieszkańcach Reunionu. Lindigo proponuje radosną wersję maloya, bez
przesadnego oglądania się w przeszłość i poruszania trudnych tematów. Ich muzykę słychać w radiu,
lokalnych barach i klubach. Jak mówią: „Jeśli wiesz skąd pochodzisz, wiesz dokąd zmierzasz”.
Artyści z Reunionu dołączają do ogłoszonych już gości Warszawskiego Festiwalu Skrzyżowanie Kultur:
najsłynniejszych śpiewaków Sardynii - Tenores di Bitti Mialinu Pira oraz pochodzącego z Hondurasu
Aurelio Martineza i powstałej w Belize grupy The Garifuna Collective. Kolejnych artystów
tegorocznej edycji poznamy w przyszły czwartek.
W sprzedaży są już karnety na wszystkie wydarzenia festiwalu. Kosztują 90 zł.
Można je kupować w sieci eBilet, w Empikach oraz w siedzibie Stołecznej Estrady (ul. Marszałkowska
77/79, od poniedziałku do piątku, w godzinach 10-17).
Warszawski Festiwal Skrzyżowanie Kultur, poświęcony prezentacji wielokulturowości
i różnorodności świata, odbywa się od 2005 r. W wydarzeniu wzięło dotąd 170 artystów z 54 krajów.
Festiwal jest wydarzeniem o randze międzynarodowej, rekomendowanym przez prestiżowy magazyn
„Songlines” jako jedno z 25 najciekawszych wydarzeń muzyki świata. Program tworzy Rada
Programowa w składzie: Maria Pomianowska – Dyrektor Artystyczna, Maciej Szajkowski, Marta
Dobosz. Organizatorem wydarzenia jest Stołeczna Estrada. Festiwal powstaje dzięki finansowemu
wsparciu Urzędu m. st. Warszawy.
Wejdź na: www.festival.warszawa.pl oraz na www.facebook.com/SkrzyzowanieKultur
Informacji udziela:
Go Culture. Komunikacja dla kultury
Katarzyna Petrykowska
t: + 48 790 797 611, 22 499 10 20
[email protected]
Paulina Wilk
t: + 48 790 797 610, 22 416 53 37
[email protected]