DZIAŁ 1. Liczby naturalne

1
kl. 5, Scenariusz lekcji – Dzielenie pisemne
DZIAŁ 1. Liczby naturalne
Temat w podręczniku: Dzielenie pisemne
2 godz. lekcyjne
CELE OGÓLNE
 doskonalenie sprawności rachunkowej
 wykorzystywanie i tworzenie informacji
 rozumowanie i tworzenie strategii
CELE SZCZEGÓŁOWE
Uczeń:
 mnoży liczbę naturalną przez liczbę naturalną jedno- i dwucyfrową pisemnie oraz w pamięci
 dzieli pisemnie liczby wielocyfrowe przez liczby jedno- i dwucyfrowe
 rozwiązuje zadania tekstowe z zastosowaniem dzielenia pisemnego liczb naturalnych
METODY
 praca z podręcznikiem
 gra dydaktyczna
 pogadanka
FORMY PRACY
 praca indywidualna
 praca w grupach
 praca z całą klasą
ŚRODKI DYDAKTYCZNE




banknoty i monety z wkładki w zeszycie ćwiczeń
kartki z elementami dwóch przykładów dzielenia do przypinania na tablicy (załącznik 1)
magnesy z zestawu Kluczowe pomoce dydaktyczne
domino (załącznik 2)
UWAGI
Temat jest dla uczniów trudny. Być może udało się go zrealizować w klasie 4 (nieobowiązkowy),
więc teraz będzie łatwiej. Na poprzedniej lekcji należy polecić uczniom powtórzenie tabliczki
mnożenia i dzielenia oraz dzielenia z resztą.
PRZEBIEG ZAJĘĆ
Lekcja 1
Faza wprowadzająca
Temat lekcji: Dzielenie pisemne liczb wielocyfrowych przez jednocyfrowe
 Czynności organizacyjno-porządkowe.
 Sprawdzenie pracy domowej.
 Podanie tematu lekcji i omówienie jej przebiegu:
(5 min)
Na tej lekcji poznamy sposób dzielenia pisemnego liczb wielocyfrowych przez liczby jednocyfrowe.
Autor: Joanna Zagórska
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. • www.nowaera.pl
2
kl. 5, Scenariusz lekcji – Dzielenie pisemne
Faza realizacyjna
1. Na dobry początek – praca w grupach 4-osobowych
(5 min)
 Jedna z osób w grupie pełni funkcję kasjera i wypłaca pozostałym uczniom z grupy kwoty
(używając jak najmniejszej liczby banknotów i monet):
I uczeń – 369 zł,
II uczeń – 129 zł,
III uczeń – 432 zł.
 Zadaniem pozostałych uczniów z grupy jest podzielenie po równo otrzymanych pieniędzy
między 3 osoby (osoby: A, B i C). Tylko kasjer dysponuje dodatkowymi pieniędzmi.
Uczniowie II i III powinni zorientować się, że nie są w stanie podzielić pieniędzy i muszą
zwrócić się do kasjera, aby uzyskać mniejsze nominały. Jeżeli się tego nie domyślą, należy
ich odesłać do ćwiczenia Podział łupów ze s. 56 w podręczniku.
2. Opisanie sytuacji działaniem pisemnym
(13 min)
 Uczeń I, który miał kwotę 369 zł, demonstruje podział pieniędzy na tablicy (pod literami A,
B, C przytwierdza magnesami banknoty i monety):
osoba A: 1 × 100 zł, 2 × 10 zł i 3 × 1 zł,
osoba B: 1 × 100 zł, 2 × 10 zł i 3 × 1 zł,
osoba C: 1 × 100 zł, 2 × 10 zł i 3 × 1 zł.
Nauczyciel równolegle ilustruje tę sytuację za pomocą dzielenia pisemnego 369 : 3.
 Uczeń II, który miał kwotę 126 zł, przedstawia podział pieniędzy na tablicy (pod literami A,
B, C przytwierdza magnesami banknoty i monety). Okazuje się, że jednego banknotu 100 zł
nie można podzielić między 3 osoby. Uczeń II prosi kasjera o rozmienienie 100 zł na
banknoty po 10 zł. Ma teraz tych banknotów 12 i rozdziela je na 3 części. Ostatecznie podział
wygląda następująco:
osoba A: 4 × 10 zł i 2 × 1 zł,
osoba B: 4 × 10 zł i 2 × 1 zł,
osoba C: 4 × 10 zł i 2 × 1 zł.
Nauczyciel równolegle ilustruje tę sytuację za pomocą dzielenia pisemnego 126 : 3.
 Uczeń III, który miał kwotę 435 zł, demonstruje podział pieniędzy na tablicy (pod literami A,
B, C przytwierdza magnesami banknoty i monety). Okazuje się, że z czterech banknotów
100 zł każdy dostanie po jednym, a czwarty trzeba rozmienić na banknoty po 10 zł.
Banknotów po 10 zł jest teraz 13, każdy dostanie po 4 banknoty, a ostatni banknot o wartości
10 zł trzeba rozmienić na monety o nominale 1 zł. Ostatecznie podział wygląda następująco:
osoba A: 1 × 100 zł, 3 × 10 zł i 5 × 1 zł,
osoba B: 1 × 100 zł, 3 × 10 zł i 5 × 1 zł,
osoba C: 1 × 100 zł, 3 × 10 zł i 5 × 1 zł.
Nauczyciel równolegle ilustruje tę sytuację za pomocą dzielenia pisemnego 435 : 3.
 Warto zrobić spis kolejnych czynności przy dzieleniu pisemnym:
1. Podziel
2. Pomnóż
3. Odejmij
4. Spisz
3. Dzielenie z resztą
(5 min)
 Uczniowie w ławkach odliczają kwotę 754 zł, aby następnie podzielić ją po równo pomiędzy
4 osoby.
Jeden z uczniów opisuje tę sytuację na tablicy za pomocą dzielenia pisemnego.
4. Wspólne ćwiczenia w dzieleniu pisemnym
(12 min)
 Nauczyciel rozdaje uczniom po jednej lub dwóch karteczkach z symbolami i liczbami
(załącznik 1). Następnie na jednej części tablicy pisze działanie 695 : 5, a na drugiej 762 : 6.
Autor: Joanna Zagórska
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. • www.nowaera.pl
3
kl. 5, Scenariusz lekcji – Dzielenie pisemne
Uczniowie przytwierdzają „elementy” dzielenia magnesami do tablicy (podchodzi ten uczeń,
który ma właściwy element).
Faza podsumowująca
(5 min)
 Uczniowie odpowiadają na pytania:
– Czym zajmowaliśmy się na dzisiejszej lekcji?
– Jakie czynności wykonujemy przy dzieleniu pisemnym?
 Zadanie pracy domowej.
Zad. 4–6 s. 38 w zeszycie ćwiczeń (zad. 2 i 3 s. 39–40 w zeszycie Radzę sobie coraz lepiej).
Lekcja 2
Faza wprowadzająca
(5 min)
Temat lekcji: Dzielenie pisemne liczb wielocyfrowych przez dwucyfrowe
 Czynności organizacyjno-porządkowe.
 Sprawdzenie pracy domowej – uczniowie w parach sprawdzają zadania, a nauczyciel sprawdza
pracę domową uczniów korzystających z zeszytów Radzę sobie coraz lepiej.
 Podanie tematu lekcji i omówienie jej przebiegu:
Na tej lekcji będziemy dzielić pisemnie przez liczby dwucyfrowe.
Faza realizacyjna
1. Dzielenie przez liczbę dwucyfrową
 Nauczyciel wykonuje na tablicy „pod dyktando” uczniów dzielenie 4272 : 12.
(5 min)
2. Ćwiczenia w dzieleniu pisemnym
(35 min)
 Nauczyciel dzieli uczniów na 4-osobowe grupy. Każda grupa dostaje od nauczyciela domino
(załącznik 2). Uczniowie grają w domino i wykonują obliczenia w zeszycie. Każdy uczeń
wykonuje wszystkie dzielenia, jakie się pojawią. Uczniowie porównują swoje wyniki.
Faza podsumowująca
(5 min)
 Uczniowie przypominają instrukcję dzielenia pisemnego.
 Ocena pracy uczniów na lekcji – nauczyciel nagradza uczniów najaktywniejszej grupy oceną.
 Zadanie pracy domowej.
Zad 7 i 8 s. 39–40 w zeszycie ćwiczeń (zad. 4 i 5 s. 41 w zeszycie Radzę sobie coraz lepiej).
Autor: Joanna Zagórska
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. • www.nowaera.pl
4
kl. 5, Scenariusz lekcji – Dzielenie pisemne
Załącznik 1
Zestaw do dzielenia 695 : 5
−
1
5
1
Autor: Joanna Zagórska
−
1
5
5
−
3
9.
4
0
4
9.
5
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. • www.nowaera.pl
5
kl. 5, Scenariusz lekcji – Dzielenie pisemne
Zestaw do dzielenia 762 : 6
−
1
4
1
Autor: Joanna Zagórska
−
1
6.
2
−
2
6.
4
0
2
7
2
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. • www.nowaera.pl
6
kl. 5, Scenariusz lekcji – Dzielenie pisemne
Załącznik 2
Domino




1400 : 8
895
260 : 4
175
405 : 9
65
552 : 8
45
5496 : 12
69
1350 : 5
76
2115 : 3
586
648 : 6
705
1416 : 6
108
1005 : 15
236
1064 : 14
67
9376 : 16
458
3325 : 7
270
1984 : 31
475
13354 : 22
64
6265 : 7
607








Autor: Joanna Zagórska
© Copyright by Nowa Era Sp. z o.o. • www.nowaera.pl