Załącznik - BIP Jastrowie

MGOPS.ZŚS.0110.26.2015
Jastrowie 15.04.2015 r.
Rekomendacje Oceny Zasobów Pomocy Społecznej
Wprowadzenie
Nowym zadaniem Gminy wynikającym ze znowelizowanego art. 16a ustawy o pomocy
społecznej jest przygotowanie corocznej oceny zasobów pomocy społecznej. Ocena zasobów
jest przygotowywana w oparciu o analizę lokalnej sytuacji społecznej i demograficznej.
Niniejszy dokument prezentuje informacje dotyczące takich obszarów tematycznych, jak:
infrastruktura, kadra, organizacje pozarządowe oraz nakłady finansowe na zadania pomocy
społecznej. Ponadto, ocena obejmuje osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej,
rodzaje ich problemów oraz rozkład ilościowy.
Ocena
zasobów
pomocy
społecznej
jest
materiałem
poglądowym.
Obejmuje: osoby i rodziny korzystające z pomocy społecznej, rodzaje ich problemów,
z jakimi zwracają się o pomoc. Narzędzie jest dość obszerne i swoim zakresem znacznie
wykracza poza obszar pomocy społecznej. Zawiera również zagadnienie związane z sytuacją
demograficzną, lokalnym rynkiem pracy, oceną dostępu do lokali socjalnych oraz
infrastrukturą
gminną.
Niniejszy
materiał
składa
się
z
czterech
części:
1. dane o sytuacji demograficznej i społecznej w Gminie,
2. dane o osobach i rodzinach korzystających z pomocy społecznej w Gminie,
3. dane o zasobach pomocy społecznej w Gminie,
4. wskaźniki oceny.
Na tej podstawie przeprowadzana jest ocena zasobów, która stanowić będzie rekomendacje
do planowania budżetu na rok następny. Rolą Gminy w zakresie realizacji zadań pomocy
społecznej jest zaspokajanie w środowisku lokalnym indywidualnych potrzeb wspólnoty
mieszkańców. Wspólnota za pośrednictwem wyspecjalizowanych służb podejmuje działania
zmierzające do niwelowania różnic w procesie zaspokajania podstawowych potrzeb wówczas,
gdy są one wywołane czynnikami niezależnymi od jednostek czy rodziny. Na szczeblu Gminy
pomoc społeczna kierowana jest wprost do osób najbardziej potrzebujących. Skupia się na
doraźnym rozwiązywaniu konkretnych problemów. Miejsko-Gminny Ośrodek Pomocy
Społecznej w Jastrowiu realizując ustawę o pomocy społecznej wspiera osoby w wysiłkach
zmierzających do zaspokojenia niezbędnych potrzeb i umożliwia im życie w warunkach
odpowiadających godności człowieka. Podejmując działanie zmierzające do życiowego
usamodzielnienia osób i rodzin oraz ich integrację ze środowiskiem. Przydzielany rodzaj,
forma i rozmiar świadczenia są odpowiednie do okoliczności uzasadniających udzielenie
pomocy, a potrzeby osób i rodzin korzystających z pomocy są uwzględnione na miarę
możliwości Ośrodka. W ostatnich latach na terenie Gminy powstały Mieszkania Chronione
w Nadarzycach dla osób starszych oraz dla osób z zaburzeniami psychicznymi, które
w istotny sposób poszerzyły ofertę pomocową Gminy dla mieszkańców potrzebujących takiej
formy wsparcia.
Analiza danych:
Sytuacja demograficzna i społeczna
W okresie ostatnich lat zmniejszyła się liczba osób bezrobotnych. Wśród bezrobotnych coraz
więcej jest osób długotrwale bezrobotnych. W znacznej części zmieniła się liczba osób
z uprawnieniami do zasiłku dla bezrobotnych na przełomie dwóch lat. W 2012 roku było ich
139, natomiast w 2014 roku ich liczba zmniejszyła się do 99 osób. Wpływ na polepszenie się
sytuacji mieszkańców może mieć jedynie zmniejszenie się liczby osób korzystających
z pomocy społecznej, co możliwe jest w grupie osób korzystających ze względu na
bezrobocie poprzez powstawanie nowych miejsc pracy. Na terenie miasta powstał żłobek,
przy funkcjonujących czterech przedszkolach, czterech szkołach podstawowych i trzech
gimnazjach. Mimo spadku liczby uczniów zarówno w szkołach podstawowych jak
i gimnazjalnych - liczba szkół nie uległa zmianie. Trwają prace nad restrukturyzacją systemu
opieki i wychowania dzieci i młodzieży na terenie Jastrowia. Zmniejszyła się liczba lokali
gminnych, głównie na skutek wykupywania mieszkań na własność i zmniejszania trwałego
zasobu mieszkaniowego gminy. Przewiduje się wzrost liczby osób oczekujących na
mieszkania socjalne. Liczba mieszkań komunalnych pozostaje na takim samym poziomie jak
w latach ubiegłych. Dla zabezpieczenia możliwości oddawania nowych mieszkań konieczne
są większe środki finansowe. Sytuacja mieszkaniowa w mieście jest trudna, gdyż wiele rodzin
nie posiada tytuły prawnego do lokalu, nie płaci czynszu, a należności z tego tytułu rosną.
Dane o korzystających z pomocy społecznej:
Liczba rodzin korzystających z pomocy społecznej w analizowanych latach utrzymuje się na
podobnym poziomie i wynosi od 1288 w 2012r. do 1223 w 2014r. Dominującą przyczyną
korzystania z pomocy społecznej jest bezrobocie, wskaźnik ten ma tendencje wzrastające.
Drugą w kolejności przyczyną jest ubóstwo. Liczba osób objętych pomocą społeczną
z powodu alkoholizmu. utrzymuje się na podobnym poziomie. Niepokojącym zjawiskiem
jest fakt, że wzrasta liczba osób korzystających z pomocy społecznej długotrwale. Z uwagi
na wzrost zjawiska przemocy
w rodzinie wprowadzono poradnictwo specjalistyczne
psychoterapeuty, który pełni trzy dyżury w ciągu miesiąca . Psychologa, który pełni dyżur
od wtorku do piątku 1 godz. dziennie oraz porady prawne w pierwszy i trzeci poniedziałek
miesiąca po 2 godz. dziennie. W roku 2014 Ośrodek Pomocy Społecznej w związku
z realizacją ustawy o pomocy społecznej, objął wsparciem 624 rodziny, składające się
z 1890 osób.
Inne rodzaje świadczeń pieniężnych:
Miejsko - Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej obsługuje mieszkańców gminy Jastrowie
w zakresie ustalania uprawnień, wydawania decyzji administracyjnych oraz wypłatą
i weryfikacją świadczeń rodzinnych, funduszu alimentacyjnego, zasiłku dla opiekunów. Od
czerwca 2014r.
rozpoczęto procedurę wydawania Karty Dużej Rodziny dla rodzin
wielodzietnych. Zauważalne jest zmniejszenie się liczby osób kwalifikujących się do
świadczeń rodzinnych, ale jednocześnie nastąpił widoczny wzrost liczby osób korzystających
ze świadczeń opiekuńczych. Także uległa wzrostowi liczba dodatków mieszkaniowych oraz
stypendiów szkolnych. w 2012r. przyznano 157 858 tys. zł na ten cel natomiast w 2014r.
było to 273 510 tys. zł .
Zasoby instytucjonalne pomocy i wsparcia:
W 2013 roku rozpoczęto remont zakupionego przez gminę bloku mieszkalnego znajdującego
się w Nadarzycach .Celem jego działalności jest całodobowe zapewnienie potrzeb bytowych,
opiekuńczych i rehabilitacyjnych podopiecznych. Zespół Mieszkań Chronionych i Socjalnych
w Nadarzycach przy Miejsko Gminnym Ośrodku Pomocy Społecznej w Jastrowiu rozpoczął
działalność z dniem 02.09.2013 r. Mieszkanie chronione jest formą pomocy społecznej
przygotowującą osoby tam przebywające, pod opieką specjalistów do prowadzenia
samodzielnego życia lub zastępującą pobyt w placówce zapewniającej całodobową opiekę.
Mieszkanie chronione zapewnia warunki samodzielnego funkcjonowania w środowisku,
w integracji ze społecznością lokalną. W Zespole Mieszkań Chronionych i Socjalnych
w Nadarzycach zamieszkuje aktualnie 15 osób, przewidywana ilość to 20 mieszkańców.
Opiekę nad mieszkańcami sprawują opiekunki osób starszych. W budynku znajduje się
5 mieszkań chronionych 1,2 pokojowych z kuchnią i łazienką oraz 2 mieszkania socjalne
(1 pokój, kuchnia, łazienka),
również stołówka wraz z kuchnią. Do dyspozycji
podopiecznych są pracownicy socjalni, psycholog, terapeuci uzależnień i zajęciowi oraz
służby medyczne. W planach jest także sala rehabilitacyjna oraz zatrudnienie rehabilitanta.
Funkcjonuje także Warsztat Terapii Zajęciowej, którego celem jest stworzenie osobom
niepełnosprawnym niezdolnym do podjęcia pracy możliwości rehabilitacji społecznej
i zawodowej w zakresie pozyskiwania lub przywracania umiejętności niezbędnych do
prowadzenia przez osobę niepełnosprawną niezależnego, samodzielnego i aktywnego życia,
na
miarę
jej
indywidualnych
możliwości.
Warsztat
posiada
6
pracowni:
- pracownia gospodarstwa domowego
- pracownia rękodzieła
- pracownia edukacyjno –artystyczna
- pracownia muzyczna
- pracownia stolarska
- pracownia techniczna
Ogółem jest 30 uczestników, na jednego terapeutę przypada 5 uczestników. Oprócz
codziennych zajęć terapeutycznych uczestnicy biorą czynny udział w konkursach,
prezentacjach, wycieczkach i imprezach integracyjnych oraz w działaniach na rzecz ochrony
środowiska realizując tym samym program rehabilitacji społecznej.
Kadra jednostki organizacyjnej pomocy społecznej:
Według stanu na dzień 31.12.2014 roku, zadania własne gminy i powiatu oraz zadania
zlecone miastu przez administrację rządową w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej
w Jastrowiu realizowało 56 pracowników w tym: 7 opiekunek w Zespole Mieszkań
Chronionych oraz pracownicy warsztatów terapii zajęciowej.
Wnioski końcowe:
Podsumowując ocenę zasobów pomocy społecznej pod kątem istniejących problemów
i potrzeb, należy pamiętać, iż sukces w realizacji zadań w dużej mierze zależy od decyzji
podejmowanych przez inne podmioty polityki społecznej. Mając na względzie analizę
zasobów pomocy społecznej Miasta Jastrowie przy planowaniu budżetu na kolejny rok na
realizację zadań z zakresu pomocy społecznej warto zwrócić uwagę na następujące kwestie:
zabezpieczenie środków finansowych na realizację zadań wynikających z przepisów ustawy
o wspieraniu rodziny i systemie pieczy zastępczej. W związku z tym, iż ustawodawca
w realizowanej polityce kładzie duży nacisk na pracę z rodzinami z problemami opiekuńczowychowawczymi, mającą zapobiegać trafieniu dzieci do pieczy zastępczej, a tym które już
wychowują się w pieczy zastępczej ma stworzyć szansę na powrót do rodziców
biologicznych, konieczne jest dalsze zabezpieczenie środków finansowych na realizację
następujących zadań: zapewnienie rodzinie przeżywającej trudności wsparcia i pomocy
asystenta rodziny oraz dostępu do specjalistycznego poradnictwa. Wzrost nakładów na usługi
opiekuńcze. Proces starzenia się społeczeństwa w Jastrowiu wymaga konieczności
zapewnienia opieki osobom starszym, które są jej pozbawione ze strony rodziny lub, gdy
rodzina sama nie jest w stanie zapewnić jej w wymaganym zakresie lub formie. Należy
zauważyć, że najwyższy wskaźnik osób korzystających z usług opiekuńczych (w tym
specjalistycznych) występuje w przedziale wiekowym powyżej 81 roku życia. Z uwagi na
wiek i stan zdrowia podopiecznych, na rzecz, których świadczone są usługi, bardzo istotny
jest dobór wysoko wykwalifikowanej kadry, osób świadczących usługi na najwyższym
poziomie,
jednocześnie
potrafiących
być
wsparciem
w
najtrudniejszych
dniach
choroby. Zapewnienie opieki osobom starszym, ale mogącym samodzielnie funkcjonować
w Mieszkaniach Chronionych w Nadarzycach. Badając dokładniej obszar potrzeb w zakresie
pomocy osobom starszym i długotrwale chorym lub niepełnosprawnym, zauważa się wzrost
liczby osób, które wymagają umieszczenia w domu pomocy społecznej. Analiza zebranych
danych wskazuje, że liczba osób bezdomnych , które zwróciły się o pomoc i wsparcie do
ośrodka pomocy społecznej w 2014r. oraz liczba osób, które uzyskały wsparcie w formie
schronienia zwiększyła się. Ze zjawiskiem bezdomności wiąże się także problem
mieszkaniowych zasobów Gminy, w tym zasobów w sferze lokali socjalnych oraz problem
eksmisji z pomieszczeń tymczasowych, które wobec wieloletnich dłużników czynszowych
wprowadza Zakład Gospodarki Mieszkaniowej w Jastrowiu. Samego zjawiska bezdomności
nie można całkowicie zlikwidować, ale można podejmować próby jego ograniczenia.
Na podstawie ustawy o wspieraniu rodziny i pieczy zastępczej MGOPS w Jastrowiu zatrudnił
w 2012r. asystenta rodziny, który wspiera rodziny dysfunkcyjne w prawidłowym
funkcjonowaniu.
Także
ze
względu
na
wzrastające
potrzeby
osób
starszych
i niepełnosprawnych, które nie są w stanie samodzielnie funkcjonować należy rozważyć
specjalistyczne usługi opiekuńcze.