e-edukacja na świecie Vladimír Šva

e-edukacja na świecie
Kształcenie ustawiczne i podnoszenie
kwalifikacji zawodowych
w przemyśle samochodowym
– EQUAL na Słowacji
Vladimír Šva
W Europie Środkowej przemysł samochodowy dobrze się
rozwija dzięki inwestycjom takich firm, jak Toyota, PSA,
VW, Opel, Ford czy Skoda. Swój sukces opiera na wysoko
wykwalifikowanych specjalistach m.in. z dziedziny elektrotechniki, logistyki, mechaniki. Sytuacja ta pociąga za
sobą konieczność nieustannego podnoszenia kwalifikacji,
w tym realizacji szkoleń. Artykuł omawia wybrane aspekty
kształcenia ustawicznego w przemyśle motoryzacyjnym,
które mogą stanowić inspirację do wdrażania nowych
metod i technik wspierających proces nauczania.
Charakterystyka projektu
Przemysł motoryzacyjny uważa się za siłę napędową produkcji przemysłowej, a także całej gospodarki
narodowej. Z pewnością dotyczy to także Słowacji,
w której otworzono dwie nowe fabryki samochodów,
a budowa kolejnej zostanie zakończona
w 2008 r. W ten sposób, z początkiem
2009 r. stanie się ona wiodącym krajem
pod względem liczby wyprodukowanych
samochodów w przeliczeniu na jednego mieszkańca
(łącznie w czterech fabrykach będzie produkowanych
ponad milion samochodów osobowych rocznie).
Regiony wschodniej Słowacji, w których obecnie
stopa bezrobocia sięga 20%, przechodzą głębokie
zmiany strukturalne. W przeszłości dominował tu
przemysł zbrojeniowy, skoncentrowany na dostawach
dla dawnego Układu Warszawskiego, obecnie zaś stawia się m.in. na sektor motoryzacyjny. Nowe miejsca
pracy wymagają przekwalifikowania siły roboczej,
nabycia odpowiednich kwalifikacji i przystosowania
do zmian na rynku pracy.
Wspomniane czynniki leżały u podstaw stworzenia
przez Politechnikę w Koszycach na Słowacji projektu
współfinansowanego z Europejskiego Funduszu Społecznego w ramach Inicjatywy Wspólnotowej EQUAL.
Europejski Fundusz Społeczny jest jednym z czterech funduszy strukturalnych, który wspiera politykę
zatrudnienia, rozwijanie zdolności biznesowych, równość szans i inwestycje w zasoby ludzkie. Inicjatywa
Wspólnotowa EQUAL działająca w ramach Europejskiej
Strategii Zatrudnienia stawia sobie za cel zmniejszanie
i eliminowanie wszelkich form dyskryminacji i nierówności na rynku pracy, wpływając w ten sposób na proces
72
e-mentor nr 5 (17)
formowania polityki zatrudnienia i „włączania” (inclusion). Głównym celem jest stworzenie warunków dla
wyszukania, przetestowania oraz wdrożenia innowacyjnych pomysłów na rozwiązywanie problemów pojawiających się podczas zwalczania zjawisk dyskryminacji
i nierówności na rynku pracy. W ramach tej inicjatywy,
państwa członkowskie UE wyróżniły kilka obszarów
tematycznych, w ramach których następuje wymiana
doświadczeń i uczenie się od siebie nawzajem.
Projekt Innovation System of Life-Long Learning
and Adaptability of Human Resources for Application in
Automotive Industry prowadzony jest przez Wydział
Inżynierii Mechanicznej Politechniki w Koszycach
na Słowacji. Bierze w nim udział trzech partnerów
krajowych: Molex Slovakia, VVÚ ZTS Kosice Slovakia,
UPSVaR (Biuro ds. Pracy, Spraw Społecznych i Rodziny)
oraz trzech partnerów międzynarodowych: BTC Group
z Walii, Fundacja Wspierania Przedsiębiorczości Regionalnej z Polski i SEIES
– Sociedade de Estudos e Intervenção em
Engenharia Social, CRL z Portugalii.
W ramach projektu EQUAL, 14 lutego 2006 r.
uruchomiono na Politechnice w Koszycach nowe
multimedialne centrum nauczania, laboratorium
komputerowe, biuro konsultingowe oraz laboratorium motoryzacyjne. Korzystać z nich mogą grupy
docelowe projektu, którymi są: absolwenci, osoby
powyżej 50. roku życia, pracownicy zagrożeni zmianami strukturalnymi (głównie techniczni), kobiety po
urlopie macierzyńskim oraz pracownicy MŚP. W cen-
Kształcenie ustawiczne i podnoszenie kwalifikacji...
trum edukacji przemysłu motoryzacyjnego odbywają
się dla nich kursy dokształcające.
Głównym celem projektu jest opracowanie oraz
implementacja systemu kształcenia ustawicznego
i dostosowania kwalifikacji zawodowych do potrzeb
przemysłu motoryzacyjnego. Wśród szczegółowych
celów projektu wymienić należy:
! wspieranie zdolności przystosowawczych grup
pracowników dotkniętych zmianami strukturalnymi w przemyśle w regionie wschodniej
Słowacji;
! wspieranie zatrudnienia odbiorców projektu we
wschodniej Słowacji;
! powiązanie systemu kształcenia ustawicznego
dla innowacji oraz aplikacji nowoczesnych
technologii edukacyjnych;
! kształcenie w zakresie IT.
Wpisują się one bezpośrednio w filozofię EQUAL,
w szczególności działanie 3.1, którego celem jest
wspieranie zdolności przystosowawczych przedsiębiorstw
i pracowników do zmian strukturalnych w gospodarce oraz
wykorzystania technologii informacyjnych i innych nowych
technologii. Jest to realizowane m.in. poprzez:
! stworzenie programów edukacyjnych wspierających zrównoważony rozwój zasobów ludzkich;
! budowanie systemu kształcenia ustawicznego;
! tworzenie systemów wspierających nabywanie
nowych oraz uzupełnienie posiadanych kwalifikacji i kompetencji przez bezrobotnych;
! opracowywanie innowacyjnych rozwiązań służących efektywnemu zastosowaniu nowoczesnych
technologii.
W omawianym projekcie można wyróżnić siedem
głównych obszarów aktywności: zarządzanie projektem, rozwój systemu kształcenia ustawicznego
i zdolności przystosowawczych zasobów ludzkich,
stworzenie modułów lekcyjnych, zbudowanie centrum kształcenia, realizacja kursów pilotażowych,
współpraca międzynarodowa, reklama i promocja,
upowszechnienie rezultatów. Każdy z tych obszarów
podzielony jest na działania oraz zadania realizowane przez zespół projektowy złożony z ekspertów
w dziedzinie motoryzacji, wykładowców, specjalistów z organizacji partnerskich, zewnętrznych
lektorów, księgowych, studentów, pracowników
technicznych oraz reprezentantów partnerów zagranicznych.
Można już wskazać pierwsze rezultaty projektu.
Są nimi:
! stworzenie systemu wspierającego dostosowanie i podnoszenie kwalifikacji zawodowych oraz
kształcenie ustawiczne;
! stworzenie modułów lekcyjnych dla grup docelowych;
! budowa nowego centrum nauczania EQUAL oraz
laboratorium;
! rozpoczęcie współpracy międzynarodowej;
! realizacja kursu Adaptation on the changes and
new technologies dla dwóch grup docelowych
(110 godzin dla 21 uczestników oraz 60 godzin
dla 15 uczestników);
! przygotowanie kursu Craft profile with focus on
the automotive industry (ok. 200 godzin);
! przygotowanie kursu Innovation potential for application in the automotive industry (ok. 300 godzin).
Kursy obejmują najnowsze trendy w światowym
przemyśle motoryzacyjnym. Dla przykładu warto
wymienić tytuły niektórych modułów lekcyjnych: Organization of Automotive Industry, Supplier Systems, Rapid
Prototyping, Creating Automobiles, Design of Production
Systems, Automobile Recycling, Environment, Management
of Human Resources, Development Trends in Automotive
Industry, Innovation Thinking.
Tradycyjne przekazywanie wiedzy wspierane jest
najnowszymi multimedialnymi technikami. Uczestnicy
otrzymują multimedialne CD ROM-y, korzystają z materiałów wideo, uczą się za pomocą obrazu, surfują po
stronach internetowych. Mogą również sprawdzić się
w praktyce, pracując na oryginalnych częściach samochodowych w laboratorium (takich jak: silnik, układ
hamulcowy czy system siedzeń) czy też samodzielnie
projektując i tworząc prototypy (np. przednie światła,
układ kierowniczy itp.).
Współpraca międzynarodowa
W maju 2006 r. odbyło się pierwsze międzynarodowe spotkanie z walijskimi partnerami. Omówiono
na nim zasady współpracy, zaprezentowano krajowe
projekty oraz uzgodniono główne działania i ich cele.
Sformułowano również ścisłe powiązania między
projektami, co umożliwi zebranie wspólnych rezultatów i przekazanie wyników grupom docelowym.
Każdy z projektów krajowych realizuje własny cel,
natomiast celem nadrzędnym współpracy jest wymiana najlepszych praktyk i umiejętności, wykreowanie
społeczności online i wspólnot praktyków, a także
nowych metod nauczania i mentoringu online.
Jednym z celów projektu słowackiego jest międzynarodowa współpraca z partnerami nazwana „uczeniem się poprzez współpracę” (Collaborative Learning).
Jej główne założenia obejmują:
1. wymianę informacji praktycznych i wdrożenie
rezultatów projektów opracowanych przez
partnerów z wykorzystaniem e-komunikacji;
2. utworzenie magazynu internetowego (w j. angielskim) i publikowanie w nim uzyskanych
rezultatów;
grudzień 2006
73
e-edukacja na świecie
3. wdrożenie wybranych modułów e-learningowych przez partnerów – seminarium na Słowacji
– wymiana wiedzy i umiejętności
Informacje i rezultaty wynikające ze współpracy
międzynarodowej zostaną wdrożone do działań
projektowych, zwłaszcza do kursów, dzięki czemu
przyczynią się do ciągłego ulepszania laboratorium
i centrum nauczania. Będzie to z pewnością duża
korzyść dla projektu. Podstawową wartość dodaną
słowackiego projektu stanowią: wypracowanie metodologii procesu nauczania oraz metod kształcenia
w zakresie rozwoju umiejętności IT, zagadnienia
badawcze z zakresu zatrudnienia w zależności od
poziomu edukacji i wieku, wielonarodowe i wielokulturowe społeczności online, wskazówki dla wdrażania
najlepszych praktyk i międzynarodowych rozwiązań
w regionie wschodniej Słowacji.
Ewaluacja będzie się opierać na takich wskaźnikach, jak:
! osiągnięcie celów partnerstwa i zakładanych
rezultatów;
! potencjalny wpływ współpracy międzynarodowej na politykę krajową lub europejską Słowacji,
ze szczególnym uwzględnieniem rezultatów
praktycznych;
! potencjalny wpływ na rozwój metod kształcenia
w zakresie umiejętności IT, metod mentoringu
oraz tworzenia społeczności online;
! efektywność organizacji współpracy międzynarodowej;
! promocja międzynarodowych działań.
Podsumowanie
Projekt Politechniki w Koszycach stanowi dobry
przykład tworzenia systemu kształcenia ustawicznego
i podnoszenia kwalifikacji zawodowych w zakresie
zmian strukturalnych z wykorzystaniem nowych
technologii. Uczestnicy projektu korzystają z innowacyjnych metod i technik procesu nauczania, takich
jak: uczenie się poprzez działanie, (Action Learning),
szkolenia, zajęcia warsztatowe (Laboratory Learning),
nauczanie wspomagane komputerowo (Video and PC
learning), e-learning, nauczanie za pomocą wizualizacji
(Image Learning), korzystanie z najlepszych praktyk,
nauczanie projektowe (Project Based Learning).
Oczekiwane rezultaty projektu to:
! kursy przekwalifikowujące, seminaria, programy
wspierania zdolności przystosowawczych,
! wparcie innowacyjnego podejścia do zarządzania zasobami ludzkimi,
! przystosowanie kadr do zmian strukturalnych,
wsparcie kreowania nowych miejsc pracy,
! wzrost kwalifikacji i umiejętności z zakresu IT
w grupach docelowych,
! stworzenie nowych modeli edukacji bazujących
na IT,
! wymiana wiedzy i know how między partnerami,
! wsparcie grup docelowych w zakresie poszukiwania pracy i możliwości rozwoju.
Artykuł został przygotowany w ramach projektu „Innovation System of Life-Long Learning and Adaptability of
Human Resources for Application in Automotive Industry”.
Tlumaczenie z języka angielskiego dr Maria Zając.
Bibliografia i netografia dostępne są w wersji
internetowej czasopisma.
Autor jest wykładowcą Politechniki w Koszycach,
na Słowacji. Pracuje w dziale Inżynierii Mechanicznej,
w Innowacyjnym Centrum Przemysłu Samochodowego.
Jego zainteresowania koncentrują się na przemyśle
samochodowym, sektorze dostawczym, sektorze B+R,
innowacjach, projektowaniu systemów produkcyjnych
i laboratoriów. Współpracuje z firmami przemysłowymi
przy projektach obejmujących testowanie komponentów
samochodowych, innowacyjne nauczanie i projektowanie systemów produkcyjnych.
Obecnie jest asystentem menedżera projektu finansowanego z funduszy EQUAL Innovation System of Life-Long
Learning and Adaptability of Human Resources for Application
in Automotive Industry.
Polecamy
iLearn Paris Forum 2007, 29–31 stycznia 2007, Paryż, Francja
Organizatorzy iLearn Paris 2006 oraz eLearn Forum we współpracy z European Institute for eLearning – EifEL
zapraszają na międzynarodową konferencję oraz wystawę poświęconą zastosowaniu najnowszych technologii
w nauczaniu. Pięć głównych tematów konferencji to: e-strategia i organizacja nauczania, regiony a e-learning,
e-portfolio, e-jakość oraz zaawansowane technologie w nauczaniu.
Zaproszenie kierowane jest do szerokiego grona odbiorców, w tym m.in.: kierowników działów HR i IT, konsultantów i specjalistów, wykładowców, trenerów, osób zarządzających uczelniami.
Więcej informacji na: http://www.ilearnforum.eu
74
e-mentor nr 5 (17)