TECZKA INFORMACYJNA Uznawalność zagranicznego

Transkrypt

TECZKA INFORMACYJNA Uznawalność zagranicznego
TECZKA INFORMACYJNA
Uznawalność zagranicznego
wykształcenia w Polsce
Wojewódzki Urząd Pracy w Warszawie
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej
Warszawa 2008
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
SPIS TREŚCI
1. Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej
3
2. Uznawalność wykształcenia – informacje ogólne
8
2.1. Uznanie zagranicznego dyplomu w Polsce
8
2.2.Ramy prawne uznawalności wykształcenia uzyskanego za granicą
9
2.2.1. Akty prawne władz RP
9
2.2.2. Konwencje międzynarodowe
10
2.2.3. Umowy dwustronne
11
2.2.4. Podstawy prawne uznawania dokumentów o wykształceniu
z poszczególnych krajów – stan prawny na czerwiec 2006
13
2.3. Uznawanie wykształcenia i kwalifikacji zawodowych w UE
23
2.4. Uznanie polskiego dyplomu za granicą
27
3. Uznawalność wykształcenia w Polsce
30
3.1. Nostryfikacja świadectw
30
3.2. Nostryfikacja dyplomów ukończenia studiów
32
3.3. Nostryfikacja dyplomów o nadaniu stopni naukowych
33
Załącznik 1
Lista ośrodków informacji do spraw uznawania kwalifikacji zawodowych w krajach
członkowskich UE, państwach EOG i w Szwajcarii
Opracowano na podstawie
http://www.buwiwm.edu.pl
informacji
zawartych
na
stronie
internetowej
2
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
1. Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej
Zagraniczne dokumenty o wykształceniu uznawane są w Polsce na mocy umów
międzynarodowych o uznawalności wykształcenia bądź na drodze nostryfikacji.
W krajach członkowskich i stowarzyszonych istnieją ośrodki sieci ENIC/NARIC.
ENIC - (European Network of National Information Centres for academic recognition and
mobility) to sieć krajowych ośrodków informacji nt. uznawalności akademickiej i mobilności
środowisk akademickich, utworzona decyzją Komitetu Ministrów Rady Europy oraz
Komitetu Regionalnego UNESCO dla Regionu Europy w 1994 roku. Sieć ENIC
współpracuje ściśle z siecią NARIC.
NARIC - (National Acadmic Recognition and Information Centre) to sieć ośrodków
utworzona przez Komisję Europejską w 1984 roku w celu nawiązania efektywnej, bliŜszej
współpracy między państwami w zakresie uznawalności wykształcenia do celów
akademickich i wspierania systemu uznawania kwalifikacji do celów zawodowych. NARIC
jest komponentem programu SOCRATES.
Adresy ośrodków sieci ENIC/NARIC dostępne są na stronie www.enic-naric.net.
Polskim ośrodkiem europejskiej sieci ENIC/NARIC jest Biuro Uznawalności
Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej. Biuro podlega Ministrowi Edukacji
Narodowej i pełni rolę polskiego ośrodka informacji (contact point) odnośnie dyrektyw
ogólnego systemu uznawania kwalifikacji zawodowych uzyskanych w UE. Wystawia
równieŜ opinie w sprawach uznawalności dyplomów o wyŜszym wykształceniu uzyskanych
za granicą w oparciu o podstawy prawne obowiązujące w Polsce.
Biuro Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej
ul. Smolna 13, 00-375 Warszawa
Tel. (0-22) 826 74 34 fax. (0-22) 826 28 23
www.buwiwm.edu.pl, e-mail: [email protected]
3
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
Do zadań Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej naleŜy
w szczególności:
1) inicjowanie i przygotowywanie wstępnych projektów umów międzynarodowych
o uznawalności wykształcenia i stopni naukowych w oparciu o informacje uzyskane
z instytucji zagranicznych, Rady Głównej Szkolnictwa WyŜszego, Państwowej Komisji
Akredytacyjnej oraz Centralnej Komisji do Spraw Stopni i Tytułów,
2) opiniowanie innych umów międzynarodowych w części dotyczącej uznawalności
wykształcenia i stopni naukowych,
3)
opiniowanie
zagranicznymi
umów
w
części
międzynarodowych
dotyczącej
lub
innych
kształcenia
porozumień
obywateli
z
polskich
partnerami
za
granicą
i cudzoziemców w Polsce,
4) inicjowanie i przygotowywanie wstępnych projektów aktów prawnych dotyczących zasad
uznawalności
świadectw
szkolnych,
dyplomów
ukończenia
studiów
wyŜszych
i stopni naukowych,
5) udział w przygotowaniu projektów aktów prawnych dotyczących kształcenia obywateli
polskich za granicą i cudzoziemców w Polsce,
6) realizacja umów międzynarodowych lub innych porozumień z partnerami zagranicznymi
w zakresie uznawalności wykształcenia oraz kształcenia obywateli polskich za granicą
i cudzoziemców w Polsce,
7) prowadzenie spraw związanych z przyjmowaniem cudzoziemców na naukę w Polsce
lub odbywaniem tej nauki oraz rekrutacją obywateli polskich na naukę za granicą
lub w celu prowadzenia za granicą badań naukowych, odbywaniem tej nauki
lub prowadzeniem badań naukowych,
8) prowadzenie rejestru i przetwarzanie danych, zgodnie z przepisami o ochronie danych
osobowych, cudzoziemców - absolwentów polskich szkół wyŜszych, ze szczególnym
uwzględnieniem osób pochodzenia polskiego,
4
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
9) udzielanie informacji i wydawanie opinii na temat porównywalności wykształcenia
uzyskanego w Polsce i za granicą zainteresowanym instytucjom i osobom prywatnym
w Polsce i za granicą,
10) udzielanie informacji o zasadach uznawania nabytych w państwach członkowskich Unii
Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych lub podejmowania
albo wykonywania działalności regulowanych,
11) wymiana i upowszechnianie informacji o systemach edukacji i moŜliwościach kształcenia
w
Polsce
i
za
granicą,
w
tym
równieŜ
poprzez
zamieszczanie
informacji
na stronach internetowych Biura,
12) współpraca z ośrodkami informacyjnymi ds. uznawalności wykształcenia i wymiany
akademickiej sieci ENIC (European National Information Centre for academic recognition
and mobility - sieć Rady Europy/UNESCO) oraz NARIC (National Academic Recognition
Information Centre - sieć Unii Europejskiej),
13) organizacja seminariów, szkoleń dotyczących uznawalności wykształcenia,
14) współdziałanie z polskimi i zagranicznymi placówkami dyplomatyczno-konsularnymi,
właściwymi
resortami
i
jednostkami
organizacyjnymi
w
zakresie
uznawalności
wykształcenia,
15) przedstawianie wniosków cudzoziemców ubiegających się o przyjęcie na naukę
w Polsce i wniosków w sprawach toku studiów cudzoziemców odbywających naukę
w Polsce oraz organizacja pracy i obsługa administracyjna Zespołu do Spraw Rekrutacji
i Kształcenia Cudzoziemców w Polsce, powołanego odrębnymi przepisami,
16) przedstawianie wniosków obywateli polskich ubiegających się o przyjęcie na naukę
za granicą i wniosków dotyczących przebiegu ich nauki za granicą oraz organizacja pracy
i obsługa administracyjna Zespołu do Spraw Rekrutacji i Kształcenia Obywateli Polskich
za Granicą, powołanego odrębnymi przepisami,
17) współdziałanie z polskimi i zagranicznymi placówkami dyplomatyczno-konsularnymi,
właściwymi resortami i innymi jednostkami organizacyjnymi w zakresie kształcenia
5
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
na poziomie akademickim obywateli polskich za granicą oraz cudzoziemców w Polsce,
w tym osób polskiego pochodzenia,
18) prowadzenie ewidencji i spraw związanych z tokiem kształcenia osób skierowanych
na kształcenie za granicą oraz cudzoziemców kształcących się w Polsce,
19) przygotowywanie okresowych analiz i ocen efektywności kształcenia obywateli polskich
za granicą i cudzoziemców w Polsce,
20)
udział
w
planowaniu
środków
finansowych
na
świadczenia
stypendialne
dla cudzoziemców w Polsce,
21) refundowanie środków na świadczenia stypendialne szkołom wyŜszym i innym
jednostkom prowadzącym kształcenie cudzoziemców,
22) obsługa administracyjna i finansowa Państwowej Komisji Poświadczania Znajomości
Języka Polskiego jako Obcego i państwowych komisji egzaminacyjnych.
W zakresie wymiany międzynarodowej Biuro koordynuje i organizuje rekrutację
oraz
kwalifikację
polskich
naukowców
i
studentów
na
stypendia
zagraniczne,
jak równieŜ cudzoziemców na studia i staŜe w Polsce.
Do zadań Biura – jako ośrodka ENIC/NARIC – naleŜy między innymi:
- udzielanie informacji o zagranicznych dyplomach szkół wyŜszych i ich opiniowanie
- udział w przygotowywaniu projektów umów międzynarodowych dot. uznawalności
wykształcenia i udział w negocjacjach
- organizowanie seminariów, konferencji i szkoleń na temat uznawalności
wykształcenia w Polsce przeznaczonych dla szkół wyŜszych, kuratoriów oświaty oraz
organów właściwych do uznawania kwalifikacji do pracy w zawodach regulowanych
- współpraca z zagranicznymi ośrodkami ENIC/NARIC
- potwierdzanie równowaŜności zagranicznych dokumentów o wykształceniu
na podstawie umów międzynarodowych
- opiniowanie zagranicznych dokumentów o wykształceniu nieobjętych umowami
- informowanie zagranicznych partnerów o polskim systemie edukacji
- informowanie polskich instytucji nt. zagranicznych szkół i systemów edukacji
6
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
W skład Biura wchodzą:
1) Wydział Uznawalności Wykształcenia,
2) Wydział Wymiany Międzynarodowej,
3) Wydział Organizacyjny,
4) Samodzielne stanowisko ds. obsługi administracyjnej Państwowej Komisji Poświadczania
Znajomości Języka Polskiego jako Obcego i państwowych komisji egzaminacyjnych.
7
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
2. Uznawalność wykształcenia – informacje ogólne
Aby posługiwać się dokumentem o wykształceniu (dyplomem, świadectwem itp.)
w kraju innym niŜ kraj jego wydania, naleŜy poddać go procedurze uznania zgodnie
z obowiązującymi w danym państwie przepisami.
Zagraniczne dokumenty o wykształceniu mogą być uznane w celu kontynuacji
kształcenia bądź w celu zatrudnienia. Pierwszy rodzaj, czyli uznanie w celu kontynuacji
kształcenia w innym państwie nazywane jest uznaniem do celów akademickich. Drugi rodzaj,
czyli uznanie w celu zatrudnienia, nazywane jest uznaniem do celów zawodowych.
KaŜdy kraj posiada własne przepisy regulujące uznawanie wykształcenia, często róŜne
w przypadku uznania akademickiego i zawodowego. Jedynie w przypadku uznawania
kwalifikacji zawodowych do pracy w zawodach regulowanych w krajach Unii Europejskiej
i Europejskiego Obszaru Gospodarczego istnieją dyrektywy UE obowiązujące w tych
państwach.
2.1. Uznanie zagranicznego dyplomu w Polsce
Zagraniczny dyplom moŜe zostać uznany w Polsce w róŜny sposób w zaleŜności
od tego, z jakiego kraju pochodzi, jakiego poziomu wykształcenia dotyczy i w jakim celu ma
być uznany. Inaczej są traktowane dyplomy z krajów członkowskich UE, inaczej
z krajów, z którymi Polska podpisała umowy o wzajemnym uznawaniu dokumentów
o wykształceniu.
W celu uzyskania dokładnych informacji o procedurze uznania w kaŜdym przypadku
najlepiej jest skontaktować się bezpośrednio z Biurem.
8
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
2.2. Ramy prawne uznawalności wykształcenia uzyskanego za granicą
2.2.1. Akty prawne władz RP
Akty prawne regulujące uznawalność zagranicznych świadectw szkół podstawowych i
średnich w Polsce to:
Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r., art. 93 /Dz. U. z 2004 r.,
Nr 256, poz. 2572
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dn. 6 kwietnia 2006 r. w sprawie
nostryfikacji świadectw szkolnych i świadectw maturalnych uzyskanych za granicą
(Dz. U. nr 63, poz. 443)
Uznawalność zagranicznych dyplomów ukończenia studiów wyŜszych reguluje m.in.
Art. 192 ustawy z dnia 27 lipca 2005 r. Prawo o szkolnictwie wyŜszym /Dz.U.
Nr 164 z 2005 r., poz.1365
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 24 lutego 2006 r. w sprawie
nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów wyŜszych uzyskanych za granicą
/Dz. U. Nr 37 z 2006 r., poz. 255
Uznawalność zagranicznych dyplomów o nadaniu stopni naukowych regulowana jest przez
następujące akty prawne:
Ustawa o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz stopniach i tytule
w dziedzinie sztuki z dnia 14 marca 2003 r. /Dz.U. nr 65 z 2003 r., poz.595/ - art. 24
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 3 czerwca 2005
w sprawie nostryfikacji stopni naukowych i stopni w zakresie sztuki uzyskanych
za granicą /Dz. U. Nr 104 z 2005 r. poz. 874
W świetle powyŜszych przepisów świadectwa szkolne, dyplomy ukończenia studiów
wyŜszych oraz dyplomy o nadaniu stopni naukowych, które nie są objęte umowami
bilateralnymi o wzajemnym uznawaniu wykształcenia, mogą być uznane za równorzędne
odpowiednim polskim dokumentom jedynie w drodze postępowania nostryfikacyjnego.
W przypadku dokumentów o wykształceniu pochodzących z krajów, z którymi Polska
zawarła umowę o wzajemnej uznawalności wykształcenia obowiązują odpowiednie
konwencje międzynarodowe lub umowy dwustronne.
9
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
2.2.2. Konwencje międzynarodowe
Konwencja Lizbońska
Rzeczpospolita Polska w dn. 17 grudnia 2003 ratyfikowała Konwencję o uznaniu kwalifikacji
związanych z uzyskaniem wykształcenia wyŜszego w Regionie Europy, zawarta w Lizbonie
11 kwietnia 1997 r. Jej postanowienia wchodzą w Polsce w Ŝycie z dniem 1 maja 2004 r.
Konwencja ta, zwana Konwencją Lizbońską, została opracowana przez Radę Europy
i UNESCO.
Konwencja Lizbońska nie stanowi bezpośredniej podstawy prawnej do uznawania
zagranicznych dokumentów o wykształceniu, lecz zawiera wytyczne odnośnie ogólnych
zasad oceny zagranicznych kwalifikacji i dobrej praktyki w ich uznawaniu. Konwencja
nakłada na Strony obowiązek dokonywania - na wniosek osoby zainteresowanej sprawiedliwej oceny kwalifikacji i wykształcenia uzyskanego w innym kraju.
Konwencja Praska
Konwencja o wzajemnym uznawaniu równowaŜności dokumentów ukończenia szkół średnich,
szkół średnich zawodowych oraz szkół wyŜszych, a takŜe dokumentów o nadawaniu stopni
i tytułów naukowych, sporządzona w Pradze dnia 7 czerwca 1972 r. /Dz. U. Nr 5 z 1975 r.
poz. 28/.
Rzeczpospolita Polska przestała być Stroną Konwencji od dn. 6 sierpnia 2004.
Na wypowiedzenie pozwoliła Ustawa z dnia 28 sierpnia 2003 r. o wypowiedzeniu Konwencji
o wzajemnym uznawaniu równowaŜności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół
średnich zawodowych i szkół wyŜszych, a takŜe dokumentów o nadawaniu stopni i tytułów
naukowych, sporządzonej w Pradze dnia 7 czerwca 1972 r. /Dz. U. Nr 183, poz. 1787/.
Dokumenty o wykształceniu wydane w państwach-sygnatariuszach w okresie obowiązywania
Konwencji Praskiej będą nadal uznawane na jej podstawie.
10
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
2.2.3. Umowy dwustronne
Umowy bilateralne, na podstawie których osoby posiadające dyplomy uzyskane
w jednym państwie mogą kontynuować naukę w uczelniach w drugim państwie będącym
strona umowy:
•
Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Austrii
o ekwiwalencji w szkolnictwie wyŜszym, podpisana w Wiedniu dnia 23 stycznia 1995 r.
/Dz. U. Nr39 z I996 r., poz. 169 i 170/.
•
Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białorusi
o uznaniu ekwiwalencji w szkolnictwie wyŜszym, równowaŜności stopni naukowych
i stopni w zakresie sztuki, podpisana w Warszawie dnia 28 kwietnia 2005 r.
•
Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Litewskiej
o wzajemnym uznawaniu dokumentów uprawniających do podejmowania studiów wyŜszych
oraz uznawaniu okresów studiów, tytułów zawodowych, stopni naukowych i stopni
w zakresie sztuki podpisana w Wilnie dnia 9 marca 2005 r. (M.P. Nr 71, poz. 979).
•
Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Federalnej
Niemiec o uznaniu ekwiwalencji w szkolnictwie wyŜszym /Dz. U. z 1998 r. Nr 92, poz. 584/.
Nad realizacją tej umowy czuwa powołana specjalnie w tym celu stała Komisja Ekspertów,
która m.in. aktualizuje dane o systemach szkolnictwa wyŜszego w obu krajach. Wnioski
z prac Komisji zamieszczane są w odrębnych protokołach.
•
o
Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Słowackiej
wzajemnym
uznawaniu
okresów
studiów
oraz
równowaŜności
dokumentów
o wykształceniu i nadaniu stopni i tytułów uzyskanych w Rzeczypospolitej Polskiej
i Republice Słowackiej, sporządzona w Warszawie dnia 18 lipca 2005 r.
•
Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy
o wzajemnym uznawaniu akademickim dokumentów o wykształceniu i równowaŜności
stopni podpisana dn. 11 kwietnia 2005 r.
Obowiązujące umowy dwustronne regulujące zasady uznawania równowaŜności dyplomów
uzyskanych za granicą:
•
Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem
Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej w sprawie równowaŜności dokumentów
o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych, wydawanych w PRL i CSRS, sporządzone
11
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
w Warszawie dnia 16 grudnia 1987 r. /nie opublikowane; zatwierdzone Uchwałą Rady
Ministrów Nr 1 8/89 z dnia 20 lutego 1989r./∗
•
Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospo1itej Ludowej a Rządem
Arabskiej Republiki Syryjskiej o wzajemnym uznawaniu studiów, dyplomów i stopni
naukowych, podpisane w Damaszku dnia 22 września 1985 r. /nie opublikowane,
zatwierdzone Uchwałą Rady Ministrów nr 158/88 z dnia 29 sierpnia 1988 r./∗.
•
Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Libijską
Arabską DŜamahiriją Ludowo-Socjalistyczną o wzajemnym uznawaniu studiów,
świadectw, dyplomów i Stopni naukowych, sporządzone w Trypolisie dnia 8 września 1987 r.
/nie opublikowane, zatwierdzone Uchwałą Rady Ministrów nr 26/89 z dnia 23 lutego
1989 r./∗*.
Wypowiedziane umowy dwustronne regulujące zasady uznawania dyplomów i tytułów
zawodowych uzyskanych za granicą:
•
Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem
Ludowej Republiki Bułgarii o wzajemnym uznawaniu równowaŜności dokumentów
o wykształceniu i przyznawaniu stopni i tytułów naukowych, wydawanych w PRL
i LRB, podpisane w Sofii dnia 28 października 1977 r. /Dz. U. z 1983 r. Nr 12, poz. 58 i 59/∗.
•
Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem
Socjalistycznej
Federacyjnej
Republiki
Jugosławii
o
wzajemnym
uznawaniu
równowaŜności świadectw szkolnych i dyplomów szkół wyŜszych, uzyskanych w obu
państwach, podpisane w Belgradzie dnia 15września 1978 r. /Dz. U. z 1981 r. Nr 8 poz. 32
i 33/**.
•
Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem
Węgierskiej Republiki Ludowej o wzajemnym uznawaniu równorzędności dokumentów
o wykształceniu i stopniach naukowych, wydawanych w PRL i WRL, podpisane
w Warszawie dnia 25 kwietnia 1980 r. /Dz. U. z 1981 r. Nr 1, poz. 1 i 2/∗*.
∗
Umowy międzynarodowe, których tekst nie został nigdy zamieszczony w oficjalnych publikatorach,
obowiązują Polskę zgodnie z ogólną zasadą prawa międzynarodowego pacta sunt servanda (umów naleŜy
dotrzymywać).
∗
∗
* Dyplomy wydane w okresie obowiązywania dotychczasowych umów nadal będą uznawane na ich podstawie.
* Dyplomy wydane w okresie obowiązywania dotychczasowych umów nadal będą uznawane na ich podstawie.
12
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
•
Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem Związku
Socjalistycznych Republik Radzieckich o równowaŜności dokumentów o wykształceniu,
stopniach i tytułach naukowych, wydawanych w PRL i ZSRR, podpisane w Warszawie dnia
10 maja 1974 r. /Dz. U. z 1975 r. Nr 4, poz. 14 i 15/**.
2.2.4. Podstawy prawne uznawania dokumentów
o wykształceniu z poszczególnych krajów
Na mocy umów międzynarodowych Rzeczpospolita Polska uznaje dokumenty
o wykształceniu, stopnie i tytuły naukowe z następujących państw: Armenia, Austria,
Białoruś, Bośnia i Hercegowina, Bułgaria, Chorwacja, Czechy, Estonia, Kazachstan,
Kirgistan, Koreańska Republika Ludowo-Demokratyczna, Kuba, Libia, Litwa, Łotwa,
Macedonia, Mołdowa, Mongolia, Niemcy, Rosja, Rumunia, Serbia i Czarnogóra, Słowacja,
Słowenia, Syria, TadŜykistan, Ukraina, Uzbekistan, Węgry, Wietnam
oraz z następujących państw obecnie nie istniejących:
Czechosłowacja, Jugosławia, NRD, ZSRR.
ARMENIA
Z dniem 6 sierpnia 2004 r. w stosunku do Polski przestała obowiązywać tzw. Konwencja
Praska z 1972 r. Dyplomy wydane w okresie obowiązywania ww. Konwencji nadal będą
uznawane na jej podstawie.
AUSTRIA
•
Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Austrii
o ekwiwalencji w szkolnictwie wyŜszym, podpisana w Wiedniu dnia 23 stycznia 1995 r.
/Dz. U. z 1996 r. Nr 39, poz. 169 i 170/.
Zgodnie
z
postanowieniami
tej
umowy
osoby,
które
uzyskały
wykształcenie
w jednym z państw-stron umowy mogą kontynuować naukę w placówkach drugiego państwa
13
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
(uznanie do celów akademickich). Stwierdzenie równowaŜności austriackich świadectw,
dyplomów
i
stopni
naukowych
z
ich
polskimi
odpowiednikami
jest
moŜliwe
po przeprowadzeniu nostryfikacji.
BIAŁORUŚ
•
Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Białorusi
o uznaniu ekwiwalencji w szkolnictwie wyŜszym, równowaŜności stopni naukowych
i stopni w zakresie sztuki sporządzona w Warszawie dn. 28 kwietnia 2005 r. (weszła
w Ŝycie12 grudnia 2005 r.).
Zgodnie
z
postanowieniami
tej
umowy
osoby,
które
uzyskały
wykształcenie
w jednym z państw-stron umowy mogą kontynuować naukę w placówkach drugiego państwa
(uznanie do celów akademickich). Z dniem 29 września 2005 r. przestało obowiązywać
Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospo1itej Ludowej i Rządem Związku
Socjalistycznych Republik Radzieckich o równowaŜności dokumentów o wykształceniu,
stopniach i tytułach naukowych wydawanych w PRL i ZSRR, podpisane w Warszawie dnia
10 maja 1974 r. /Dz. U. z 1975 r., Nr 4, poz. 14 i 15/. Z dniem 6 sierpnia 2004 r. w stosunku
do Polski przestała obowiązywać tzw. Konwencja Praska z 1972 r. Dyplomy wydane
w okresie obowiązywania wypowiedzianych umów nadal będą uznawane na ich podstawie.
Stwierdzenie równowaŜności białoruskich świadectw, dyplomów i stopni naukowych z ich
polskimi odpowiednikami, uzyskanych po wygaśnięciu dotychczasowych umów jest moŜliwe
po przeprowadzeniu nostryfikacji.
BOŚNIA I HERCEGOWINA
•
Z dniem 1 lutego 2006 r. przestało obowiązywać Porozumienie między Rządem
Polskiej Rzeczypospo1itej Ludowej i Rządem Socjalistycznej Federacyjnej Republiki
Jugosławii o wzajemnym uznawaniu równowaŜności świadectw szkolnych i dyplomów szkół
wyŜszych, uzyskanych w obu państwach, podpisane w Belgradzie dnia 15 września 1978 r.
/Dz. U. z 1981 r., Nr 8 poz. 32 i 33/ .
Dyplomy wydane w okresie obowiązywania porozumienia nadal będą uznawane na jego
podstawie.
14
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
BUŁGARIA
•
Z dniem 24 lipca 2005 r. przestało obowiązywać Porozumienie między Rządem
Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Ludowej Republiki Bułgarii o wzajemnym
uznawaniu
równowaŜności
dokumentów
o
wykształceniu
i
przyznawaniu
stopni
i tytułów naukowych wydawanych w PRL i LRB, podpisane w Sofii dnia 28 października
1977 r. /Dz. U. z 1983 r., Nr 12, poz. 58 i 59/.
Z dniem 6 sierpnia 2004 r. w stosunku do Polski przestała obowiązywać tzw. Konwencja
Praska z 1972 r. Dyplomy wydane w okresie obowiązywania wypowiedzianych umów nadal
będą uznawane na ich podstawie.
CHORWACJA
•
Z dniem 24 stycznia 2006 r. przestało obowiązywać Porozumienie między Rządem
Polskiej Rzeczypospo1itej Ludowej i Rządem Socjalistycznej Federacyjnej Republiki
Jugosławii
o
wzajemnym
uznawaniu
równowaŜności
świadectw
szkolnych
i dyplomów szkół wyŜszych, uzyskanych w obu państwach, podpisane w Belgradzie dnia
15 września 1978 r. /Dz. U. z 1981 r., Nr 8 poz. 32 i 33/.
Dyplomy wydane w okresie obowiązywania porozumienia nadal będą uznawane na jego
podstawie.
CZECHY
•
Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem
Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej w sprawie równowaŜności dokumentów
o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych, wydawanych w PRL i CSRS, sporządzone
w Warszawie dnia 16 grudnia 1987 r. /nie opublikowane; zatwierdzone Uchwałą Rady
Ministrów Nr 18/89 z dnia 20 lutego 1989r./. - na podstawie ogłoszonej sukcesji traktatowej
po CSRS.
Dnia 16 stycznia 2006 r. podpisana została Umowa między Rządem Rzeczypospolitej
Polskiej a Rządem Republiki Czeskiej o wzajemnym uznawaniu okresów studiów oraz
równowaŜności dokumentów o wykształceniu i nadaniu stopni i tytułów uzyskanych
w Rzeczypospolitej Polskiej i Republice Czeskiej. Umowa ta jeszcze nie obowiązuje.
Z chwilą wejścia w Ŝycie ww. umowy przestanie obowiązywać Porozumienie z 1987 r.
15
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
Z dniem 19 października 2000 r. w stosunku do Czech przestała obowiązywać Konwencja
Praska z 1972 r.
ESTONIA
•
Protokół między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Estońskiej o
tymczasowym
uregulowaniu
zagadnienia
wzajemnego
uznawania
równowaŜności
dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół średnich zawodowych oraz szkół wyŜszych a
takŜe dokumentów o nadaniu stopni i tytułów naukowych, podpisany w Tallinie 2 lipca 1992
r. /nie publikowany/ - jako podstawa uznania została wskazana:
•
Konwencja o wzajemnym uznawaniu równowaŜności dokumentów ukończenia szkół
średnich,
szkół
średnich
zawodowych
i
szkół
wyŜszych,
a
takŜe dokumentów
o nadawaniu stopni i tytułów naukowych, sporządzona w Pradze w dniu 7 czerwca 1972 r.
/Dz. U. z 1975 r. Nr 5, poz. 28 i 29/.
Z dniem 13 kwietnia 2006 r. przestał obowiązywać ww. Protokół. W związku z tym
w stosunku do Estonii przestała mieć zastosowanie tzw. Konwencja Praska z 1972 r.
Dyplomy wydane w okresie obowiązywania ww. Konwencji nadal będą uznawane na jej
podstawie.
KAZACHSTAN
•
Z dniem 29 września 2005 r. przestało obowiązywać Porozumienie między Rządem
Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik
Radzieckich
o
równowaŜności
dokumentów
o
wykształceniu,
stopniach
i tytułach naukowych wydawanych w PRL i ZSRR, podpisane w Warszawie dnia
10 maja 1974 r. /Dz. U. z 1975 r., Nr 4, poz. 14 i 15/.
Z dniem 6 sierpnia 2004 r. w stosunku do Polski przestała obowiązywać tzw. Konwencja
Praska z 1972 r. Dyplomy wydane w okresie obowiązywania wypowiedzianych umów nadal
będą uznawane na ich podstawie.
KIRGISTAN
Z dniem 6 sierpnia 2004 r. w stosunku do Polski przestała obowiązywać tzw. Konwencja
Praska z 1972 r. Dyplomy wydane w okresie obowiązywania ww. Konwencji nadal będą
uznawane na jej podstawie.
16
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
KOREAŃSKA REPUBLIKA LUDOWO - DEMOKRATYCZNA
Z dniem 6 sierpnia 2004 r. w stosunku do Polski przestała obowiązywać tzw. Konwencja
Praska z 1972 r. Dyplomy wydane w okresie obowiązywania ww. Konwencji nadal będą
uznawane na jej podstawie.
KUBA
Z dniem 6 sierpnia 2004 r. w stosunku do Polski przestała obowiązywać tzw. Konwencja
Praska z 1972 r. Dyplomy wydane w okresie obowiązywania ww. Konwencji nadal będą
uznawane na jej podstawie.
LIBIA
•
Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Libijską Arabską
DŜamahiriją Ludowo-Socjalistyczną o wzajemnym uznawaniu studiów, świadectw,
dyplomów i stopni naukowych, sporządzone w Trypolisie dnia 8 września 1987 r. /nie
opublikowane,
zatwierdzone
Uchwałą
Rady
Ministrów
nr
26/89
z
dnia
23 lutego 1989 r./.
LITWA
•
Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Litewskiej
o wzajemnym uznawaniu dokumentów uprawniających do podejmowania studiów wyŜszych
oraz uznawaniu okresów studiów, tytułów zawodowych, stopni naukowych i stopni
w zakresie sztuki podpisana w Wilnie dnia 9 marca 2005 r. (M.P. Nr 71, poz. 979).
Umowa weszła w Ŝycie dnia 1 grudnia 2005 r. Zgodnie z jej postanowieniami osoby, które
uzyskały wykształcenie w jednym z państw-stron umowy mogą kontynuować naukę
w placówkach drugiego państwa (uznanie do celów akademickich). Stwierdzenie
równowaŜności litewskich świadectw, dyplomów i stopni naukowych z ich polskimi
odpowiednikami jest moŜliwe po przeprowadzeniu nostryfikacji.
ŁOTWA
•
Protokół między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Łotewskiej
o tymczasowym uregulowaniu zagadnienia wzajemnego uznawania równowaŜności
dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół średnich zawodowych oraz szkół wyŜszych
17
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
a takŜe dokumentów o nadawaniu stopni i tytułów naukowych, sporządzony w Rydze dnia
1 lipca 1992 r. /nie publikowany/ - jako podstawa uznania została wskazana:
•
Konwencja o wzajemnym uznawaniu równowaŜności dokumentów ukończenia szkół
średnich,
szkół
średnich
zawodowych
i
szkół
wyŜszych,
a
takŜe dokumentów
o nadawaniu stopni i tytułów naukowych, sporządzona w Pradze w dniu 7 czerwca 1972 r.
/Dz. U. z 1975 r. Nr 5, poz. 28 i 29/.
Z dniem 8 marca 2006 r. przestał obowiązywać ww. Protokół. W związku z tym
w stosunku do Łotwy przestała mieć zastosowanie tzw. Konwencja Praska z 1972 r. Dyplomy
wydane w okresie jej obowiązywania nadal będą uznawane na jej podstawie.
MACEDONIA (Była Jugosłowiańska Republika Macedonii)
Z dniem 8 lutego 2006 r. przestało obowiązywać Porozumienie między Rządem Polskiej
Rzeczypospo1itej Ludowej i Rządem Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii
o wzajemnym uznawaniu równowaŜności świadectw szkolnych i dyplomów szkół wyŜszych,
uzyskanych w obu państwach, podpisane w Belgradzie dnia 15 września 1978 r. /Dz. U.
z 1981 r., Nr 8 poz. 32 i 33/ . Dyplomy wydane w okresie obowiązywania porozumienia nadal
będą uznawane na jego podstawie.
MOŁDOWA
•
Z dniem 6 października 2005 r. przestało obowiązywać Porozumienie między Rządem
Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik
Radzieckich o równowaŜności dokumentów o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych
wydawanych w PRL i ZSRR, podpisane w Warszawie dnia 10 maja 1974 r. /Dz. U. z 1975 r.
Nr 4, poz. 14 i 15/.
Z dniem 6 sierpnia 2004 r. w stosunku do Polski przestała obowiązywać tzw. Konwencja
Praska z 1972 r. Dyplomy wydane w okresie obowiązywania dotychczasowych umów nadal
będą uznawane na ich podstawie.
UWAGA!
Dokumenty
o
wykształceniu
wydane
w
Naddniestrzańskiej
Republice
Mołdawskiej nie są uznawane w Polsce.
18
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
MONGOLIA
Z dniem 6 sierpnia 2004 r. w stosunku do Polski przestała obowiązywać tzw. Konwencja
Praska z 1972 r. Dyplomy wydane w okresie obowiązywania ww. Konwencji nadal będą
uznawane na jej podstawie.
NIEMCY (RFN)
•
Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Republiki Federalnej
Niemiec o uznaniu ekwiwalencji w szkolnictwie wyŜszym /Dz. U. z 1998 r. Nr 92, poz. 584/.
Zgodnie z postanowieniami tej umowy osoby, które uzyskały wykształcenie w jednym
z państw-stron umowy mogą kontynuować naukę w placówkach drugiego państwa (uznanie
do celów akademickich). Stwierdzenie równowaŜności niemieckich świadectw, dyplomów
i stopni naukowych z ich polskimi odpowiednikami jest moŜliwe po przeprowadzeniu
nostryfikacji.
ROSJA (FEDERACJA ROSYJSKA)
Z dniem 25 września 2005 r. przestało obowiązywać Porozumienie między Rządem Polskiej
Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
o równowaŜności dokumentów o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych
wydawanych w PRL i ZSRR, podpisane w Warszawie dnia 10 maja 1974 r. /Dz. U. z 1975 r.
Nr 4, poz. 14 i 15/.
Z dniem 6 sierpnia 2004 r. w stosunku do Polski przestała obowiązywać tzw. Konwencja
Praska z 1972 r. Dyplomy wydane w okresie obowiązywania dotychczasowych umów nadal
będą uznawane na ich podstawie.
RUMUNIA
Z dniem 6 sierpnia 2004 r. w stosunku do Polski przestała obowiązywać tzw. Konwencja
Praska z 1972 r. Dyplomy wydane w okresie obowiązywania ww. Konwencji nadal będą
uznawane na jej podstawie.
SERBIA I CZARNOGÓRA
Z dniem 24 stycznia 2006 r. przestało obowiązywać Porozumienie między Rządem Polskiej
Rzeczypospo1itej Ludowej i Rządem Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii
19
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
o wzajemnym uznawaniu równowaŜności świadectw szkolnych i dyplomów szkół wyŜszych,
uzyskanych w obu państwach, podpisane w Belgradzie dnia 15 września 1978 r. /Dz. U.
z 1981 r. Nr 8 poz. 32 i 33/.
Dyplomy wydane w okresie obowiązywania porozumienia nadal będą uznawane na jej
podstawie.
SŁOWACJA
•
o
Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Rep. Słowackiej
wzajemnym
uznawaniu
okresów
studiów
oraz
równowaŜności
dokumentów
o wykształceniu i nadaniu stopni i tytułów uzyskanych w RP i Rep. Słowackiej podpisanej 18
lipca 2005 r. (weszła w Ŝycie w dn. 1 lutego 2006 r.).
Wraz z wejściem w Ŝycie ww. umowy przestało obowiązywać Porozumienie między Rządem
Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej
w sprawie równowaŜności dokumentów o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych,
wydawanych w PRL i CSRS, sporządzone w Warszawie dnia 16 grudnia 1987 r.
/nie opublikowane/.
SŁOWENIA
Z dniem 24 stycznia 2006 r. przestało obowiązywać Porozumienie między Rządem Polskiej
Rzeczypospo1itej Ludowej i Rządem Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii
o wzajemnym uznawaniu równowaŜności świadectw szkolnych i dyplomów szkół wyŜszych,
uzyskanych w obu państwach, podpisane w Belgradzie dnia 15 września 1978 r. /Dz. U.
z 1981 r. Nr 8 poz. 32 i 33/.
Dyplomy wydane w okresie obowiązywania porozumienia nadal będą uznawane na jego
podstawie.
SYRIA
•
Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem
Arabskiej Republiki Syryjskiej o wzajemnym uznaniu studiów, dyplomów i stopni
naukowych, podpisane w Damaszku dnia 22 września 1985 r. /nie opublikowane,
zatwierdzone Uchwałą Rady Ministrów nr 158/88 z dnia 29 sierpnia 1988 r./.
20
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
TADśYKISTAN
Z dniem 8 grudnia 2005 r. przestało obowiązywać Porozumienie między Rządem Polskiej
Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich o
równowaŜności dokumentów o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych wydawanych
w PRL i ZSRR, podpisane w Warszawie dnia 10 maja 1974 r. /Dz. U. z 1975 r. Nr 4, poz. 14 i
15/. Dyplomy wydane w okresie obowiązywania porozumienia nadal będą uznawane na jego
podstawie.
UKRAINA
•
Umowa między Rządem Rzeczypospolitej Polskiej a Gabinetem Ministrów Ukrainy
o wzajemnym uznawaniu akademickim dokumentów o wykształceniu i równowaŜności
stopni podpisana dn. 11 kwietnia 2005 r. (obowiązuje od 20 czerwca 2006 r.).
Zgodnie z postanowieniami tej umowy osoby, które uzyskały wykształcenie w jednym
z państw-stron umowy mogą kontynuować naukę w placówkach drugiego państwa (uznanie
do celów akademickich). Z dniem 6 sierpnia 2004 r. przestała obowiązywać Konwencja
o wzajemnym uznawaniu równowaŜności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół
średnich zawodowych i szkół wyŜszych, a takŜe dokumentów o nadawaniu stopni i tytułów
naukowych, sporządzona w Pradze w dniu 7 czerwca 1972 r. /Dz. U. z 1975 r. Nr 5, poz. 28
i 29/. W związku z powyŜszym przestał być takŜe skuteczny Protokół między Rządem
Rzeczypospolitej Polskiej a Rządem Ukrainy o tymczasowym uregulowaniu zagadnienia
wzajemnego uznawania równowaŜności dokumentów ukończenia szkół średnich, szkół
średnich zawodowych oraz szkół wyŜszych a takŜe dokumentów o nadawaniu stopni
i tytułów naukowych, sporządzony w Warszawie dnia 18 maja 1992 r. /nie publikowany/.
Z dniem 30 września 2005 r. przestało obowiązywać Porozumienie między Rządem Polskiej
Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem Związku Socjalistycznych Republik Radzieckich
o równowaŜności dokumentów o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych
wydawanych w PRL i ZSRR, podpisane w Warszawie dnia 10 maja 1974 r. /Dz. U. z 1975 r.,
Nr 4, poz. 14 i 15/. Dyplomy wydane w okresie obowiązywania wypowiedzianych umów
nadal będą uznawane na ich podstawie.
Stwierdzenie równowaŜności ukraińskich świadectw, dyplomów i stopni naukowych
z ich polskimi odpowiednikami, uzyskanych po wejściu w Ŝycie tej umowy, będzie moŜliwe
po przeprowadzeniu nostryfikacji.
21
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
UZBEKISTAN
Z dniem 6 sierpnia 2004 r. w stosunku do Polski przestała obowiązywać tzw. Konwencja
Praska z 1972 r. Dyplomy wydane w okresie obowiązywania ww. Konwencji nadal będą
uznawane na jej podstawie.
WĘGRY
Z dniem 24 lipca 2005 r. przestało obowiązywać Porozumienie między Rządem Polskiej
Rzeczypospo1itej Ludowej a Rządem Węgierskiej Republiki Ludowej o wzajemnym
uznawaniu równorzędności dokumentów o wykształceniu i stopniach naukowych,
wydawanych w PRL i WRL, podpisane w Warszawie dnia 25 kwietnia 1980 r. /Dz. U.
z 1981 r. Nr 1, poz. 1 i 2/. Dyplomy wydane w okresie obowiązywania porozumienia nadal
będą uznawane na jego podstawie.
WIETNAM
Z dniem 6 sierpnia 2004 r. w stosunku do Polski przestała obowiązywać tzw. Konwencja
Praska z 1972 r. Dyplomy wydane w okresie obowiązywania ww. Konwencji nadal będą
uznawane na jej podstawie.
Kraje obecnie nieistniejące:
CZECHOSŁOWACJA
•
Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej a Rządem
Czechosłowackiej Republiki Socjalistycznej w sprawie równowaŜności dokumentów
o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych, wydawanych w PRL i CSRS, sporządzone
w Warszawie dnia 16 grudnia 1987 r. /nie opublikowane; zatwierdzone Uchwałą Rady
Ministrów Nr 18/89 z dnia 20 lutego 1989r./.
•
Konwencja o wzajemnym uznawaniu równowaŜności dokumentów ukończenia szkół
średnich,
szkół
średnich
zawodowych
i
szkół
wyŜszych,
a
takŜe dokumentów
o nadawaniu stopni i tytułów naukowych, sporządzona w Pradze w dniu 7 czerwca 1972 r.
/Dz. U. z 1975 r. Nr 5, poz. 28 i 29/.
22
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
JUGOSŁAWIA (SFRJ)
•
Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospo1itej Ludowej i Rządem
Socjalistycznej Federacyjnej Republiki Jugosławii o wzajemnym uznawaniu równowaŜności
świadectw szkolnych i dyplomów szkół wyŜszych, uzyskanych w obu państwach, podpisane
w Belgradzie dnia 15 września 1978 r. /Dz. U. z 1981 r. Nr 8 poz. 32 i 33/.
NRD
•
Konwencja o wzajemnym uznawaniu równowaŜności dokumentów ukończenia szkół
średnich,
szkół
średnich
zawodowych
i
szkół
wyŜszych,
a
takŜe dokumentów
o nadawaniu stopni i tytułów naukowych, sporządzona w Pradze w dniu 7 czerwca 1972 r.
/Dz. U. z 1975 r. Nr 5, poz. 28 i 29/.
•
Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej i Rządem
Niemieckiej Republiki Demokratycznej o równowaŜności dokumentów o wykształceniu,
stopniach i tytułach naukowych wydawanych w Polskiej Rzeczypospolitej Ludowej
i Niemieckiej Republice Demokratycznej /Dz. U. z 1978 r., Nr 3, Poz. 5/
ZSRR
•
Konwencja o wzajemnym uznawaniu równowaŜności dokumentów ukończenia szkół
średnich,
szkół
średnich
zawodowych
i
szkół
wyŜszych,
a
takŜe dokumentów
o nadawaniu stopni i tytułów naukowych, sporządzona w Pradze w dniu 7 czerwca 1972 r.
/Dz. U. z 1975 r. Nr 5, poz. 28 i 29/.
•
Porozumienie między Rządem Polskiej Rzeczypospo1itej Ludowej i Rządem Związku
Socjalistycznych
Republik
Radzieckich
o
równowaŜności
dokumentów
o wykształceniu, stopniach i tytułach naukowych wydawanych w PRL i ZSRR, podpisane w
Warszawie dnia 10 maja 1974 r. /Dz. U. z 1975 r. Nr 4, poz. 14 i 15/.
2.3. Uznawanie wykształcenia i kwalifikacji zawodowych w UE
W przypadku uznawania wykształcenia do celów akademickich, tj. dalszego
kształcenia, kaŜdy kraj członkowski UE posiada własne przepisy regulujące te kwestie.
Szczegółowe informacje moŜna uzyskać kontaktując się z ośrodkiem NARIC w danym kraju.
W przypadku uznania do celów zawodowych, naleŜy rozróŜnić uznanie kwalifikacji
do
pracy
w
zawodach
regulowanych
od
uznania
kwalifikacji
do
pracy
23
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
w pozostałych zawodach. W przypadku zawodów regulowanych obowiązują odpowiednie
dyrektywy UE. W przypadku zawodów, które nie są regulowane, kwalifikacje uznaje
pracodawca. Zawód regulowany to taki zawód, którego wykonywanie jest uzaleŜnione
od spełnienia wymagań kwalifikacyjnych i warunków określonych w odrębnych przepisach.
Polskie przepisy regulujące uznawanie kwalifikacji zawodowych uzyskanych
w państwach członkowskich UE
• Ustawa z dnia 26 kwietnia 2001 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach
członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów regulowanych
(Dz.U. 2001.87.954)
• Ustawa z dnia 10 maja 2002 r. o zasadach uznawania nabytych w państwach
członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania
niektórych działalności (Dz.U.2002.71.655)
• Ustawa z dnia 12 września 2003 r. o zmianie ustawy o zasadach uznawania nabytych w
państwach członkowskich Unii Europejskiej kwalifikacji do wykonywania zawodów
regulowanych oraz o zmianie niektórych ustaw (Dz.U. 2003.190.1864)
KaŜde państwo członkowskie UE samo określa czy dany zawód jest regulowany czy teŜ
nie. Ten sam zawód moŜe być zawodem regulowanym w jednym państwie członkowskim
UE, podczas gdy w pozostałych państwach członkowskich nie będzie on regulowany. Dlatego
teŜ naleŜy w kaŜdym przypadku dowiadywać się w ośrodku informacji (contact point) danego
państwa czy dany zawód jest regulowany. Lista ośrodków informacji stanowi załącznik nr 1
do niniejszego opracowania.
Aby znaleźć bardziej szczegółowe informacje dotyczące zawodów regulowanych w Polsce,
a zwłaszcza:
•
polskie podstawy prawne
•
dyrektywy dotyczące danego zawodu regulowanego
•
polskie ośrodki informacji gdzie moŜna uzyskać informacje o poszczególnych
zawodach regulowanych
•
organy właściwe wydające decyzje w sprawie uznania kwalifikacji do wykonywania
danego zawodu regulowanego w Polsce
naleŜy skorzystać z bazy danych o zawodach regulowanych. Znajduje się ona na stronie
internetowej http://www.buwiwm.edu.pl/eu/public/db/index.php?lang=pl.
24
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
Dyrektywy UE dotyczące uznawania kwalifikacji zawodowych
Dla przedstawicieli niektórych zawodów regulowanych - lekarz, dentysta, farmaceuta,
pielęgniarka, połoŜna, weterynarz, architekt i prawnik - uznanie kwalifikacji zdobytych
w jednym z państw członkowskich UE w innym państwie członkowskim jest określone przez
dyrektywy sektorowe (odrębne dla kaŜdego z tych zawodów).
W ramach systemu ogólnego, kwalifikacje do wykonywania zawodów i działalności
regulowanych są uznawane - w zaleŜności od wymogów stawianych osobom pragnącym
wykonywać dany zawód/działalność na podstawie odpowiedniej dyrektywy:
89/48/EWG - dla zawodów wymagających ukończenia przynajmniej 3-letniej szkoły
wyŜszej
Dyrektywa Rady 89/48/EWG z dnia 21 grudnia 1988 r. w sprawie ogólnego systemu
uznawania dyplomów ukończenia studiów wyŜszych, przyznawanych po ukończeniu
kształcenia i szkolenia zawodowego trwających co najmniej trzy lata
92/51/EWG - dla zawodów wymagających ukończenia kształcenia na poziomie
niŜszym niŜ 3-letnia szkoła wyŜsza
Dyrektywa Rady 92/51/EWG z dnia 18 czerwca 1992 r. w sprawie drugiego ogólnego
systemu uznawania kształcenia i szkolenia zawodowego, uzupełniająca dyrektywę
89/48/EWG
99/42/WE - dla działalności regulowanych (głównie doświadczenie zawodowe)
Dyrektywa Parlamentu Europejskiego i Rady 1999/42/WE z dnia 7 czerwca 1999 r.
ustanawiająca procedurę uznawania kwalifikacji w zakresie działalności zawodowych,
objętych dyrektywami w sprawie liberalizacji i środków przejściowych oraz uzupełniająca
ogólne systemy uznawania kwalifikacji
2001/19/WE - "dyrektywa SLIM"
Dyrektywa 2001/19/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 14 maja 2001 r. zmieniająca
dyrektywy Rady 89/48/EWG i 92/51/EWG w sprawie ogólnego systemu uznawania
kwalifikacji zawodowych oraz dyrektywy Rady 77/452/EWG/, 77/453/EWG, 78/686/EWG,
78/687/EWG, 78/1026/EWG, 78/1027/EWG, 80/154/EWG, 80/155/EWG, 85/384/EWG,
25
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
85/432/EWG, 85/433/EWG i 93/16/EWG dotyczące zawodów pielęgniarki ogólnej, lekarza
dentysty, lekarza weterynarii, połoŜnej, architekta, farmaceuty i lekarza
Procedura uznania kwalifikacji zawodowych w Polsce
Wniosek o uznanie kwalifikacji zawodowych wraz z odpowiednimi załącznikami (zobacz
niŜej) naleŜy złoŜyć w instytucji będącej organem właściwym do uznania kwalifikacji
do wykonywania danego zawodu regulowanego (zob. baza danych o zawodach regulowanych
w Polsce).
W trakcie procedury uznania organ właściwy moŜe zwrócić się do Biura Uznawalności
Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej o wydanie opinii o poziomie wykształcenia.
Po otrzymaniu opinii BUWiWM oraz pełnej dokumentacji sprawy, organ właściwy wyda
decyzję o uznaniu i przekaŜe ją zainteresowanemu.
W przypadku stwierdzenia braków w dokumentacji, organ właściwy zwróci się
do zainteresowanego o ich uzupełnienie. Decyzja o uznaniu kwalifikacji zawodowych
powinna być wydana w ciągu 4 miesięcy od momentu, w którym dostarczono pełną
dokumentację sprawy.
W przypadku zawodów regulowanych uznawanych w ramach systemu ogólnego, naleŜy
złoŜyć następujące dokumenty:
1.
Wniosek
o
uznanie
kwalifikacji
zawodowych
na
formularzu
określonym
w Rozporządzeniu Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dn. 20 grudnia 2002 r. w sprawie
wzoru formularzy składanych w postępowaniu o uznanie kwalifikacji do wykonywania
zawodów regulowanych (Dz. U. 2003.8.94):
2. Kopia waŜnego dokumentu potwierdzającego toŜsamość
3. Dokumentacja kształcenia i przebiegu pracy zawodowej, czyli:
•
kserokopie dyplomów,
•
kserokopie świadectw i innych dokumentów potwierdzających wykształcenie,
•
kserokopie świadectw i innych dokumentów potwierdzających ukończone kursy,
•
kserokopie świadectw i innych dokumentów potwierdzających doświadczenie
zawodowe, w których zawarta jest informacja o okresie zatrudnienia oraz o rodzaju stosunku
prawnego, jaki łączył wnioskodawcę z pracodawcą/zleceniodawcą,
26
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
•
kserokopia zaświadczenia o posiadanych kwalifikacjach do wykonywania danego
zawodu regulowanego wydanego przez uprawnioną instytucję w państwie wnioskodawcy,
•
kserokopia dokumentu z państwa wnioskodawcy, wydanego przez upowaŜnioną
instytucję, który potwierdza uprawnienia wnioskodawcy do wykonywania danego zawodu składa się w przypadku, jeśli tego rodzaju dokumenty są wydawane w państwie
wnioskodawcy z urzędu lub na prośbę wnioskującego,
•
kserokopia poświadczenia uznania kwalifikacji w innym kraju członkowskim UE
(jeśli takie uznanie nastąpiło).
4.
Tłumaczenia
ww.
dokumentów
dokonane
przez
tłumacza
przysięgłego
5. Oryginały dokumentów (wymienionych powyŜej) przedkłada się (wyłącznie do wglądu)
6. Tłumaczenie nazwy zawodu regulowanego dokonane przez tłumacza przysięgłego
7. Dodatkowo, w celu ułatwienia procedury uznania, do dokumentacji naleŜy dołączyć:
•
Ŝyciorys (curriculum vitae)
•
kopię dokumentu poświadczającego przebieg kształcenia (np. program studiów,
suplement do dyplomu lub wypis przedmiotów i ocen itp.)
8. W przypadku niektórych zawodów naleŜy dodatkowo wypełnić formularz zawierający
dane uzupełniające do wniosku.
W przypadku działalności regulowanych wniosek i dokumenty składane w procedurze
uznania kwalifikacji zawodowych określa Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej
i Sportu z dn. 23 grudnia 2003 r. w sprawie wzoru formularza składanego w postępowaniu
o uznanie kwalifikacji do podejmowania lub wykonywania niektórych działalności
(Dz. U. 2004.2.10-11).
2.4. Uznanie polskiego dyplomu za granicą
Polskie dyplomy mogą być uznawane bądź na mocy umów międzynarodowych
o uznaniu równowaŜności dokumentów o wykształceniu, albo teŜ - w przypadku krajów,
z którymi takich umów nie podpisano - na podstawie obowiązujących w danym kraju
przepisów o uznawalności zagranicznych dyplomów.
27
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
Informacje o krajach, z którymi Polska podpisała umowy o uznawaniu wykształcenia
dostępne są na stronie Biura.
Informacji o tym, jak wygląda procedura uznania polskiego dyplomu w innym kraju
naleŜy zasięgnąć w ośrodku zajmującym się sprawami uznawalności wykształcenia
właściwym dla danego kraju (ENIC/NARIC). Adresy ośrodków ENIC/NARIC moŜna
znaleźć w serwisie sieci pod adresem: www.enic-naric.net.
Przed wywiezieniem zagranicę polski dyplom powinien zostać poddany procedurze
legalizacji. Legalizacja jest wymagana w stosunku do dokumentów przeznaczonych
do obrotu prawnego z zagranicą.
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 18 lipca
2005 r. w sprawie dokumentacji przebiegu studiów / Dz. U. Nr 149, poz. 9254/ urząd
obsługujący
ministra
nadzorującego
uczelnie
podległe
Ministerstwu
Edukacji
i Nauki legalizuje do obrotu prawnego z zagranicą wyłącznie oryginały następujących
dokumentów:
- dyplomów ukończenia studiów /ksiąŜeczka/
- świadectw stwierdzających ukończenie studiów podyplomowych
- dyplomów nadania stopni naukowych oraz
- zaświadczeń o ukończeniu studiów.
Legalizacji dokumentów wydanych przez inne uczelnie dokonują urzędy obsługujące
ministrów sprawujących nad nimi nadzór. Lista uczelni nadzorowanych przez MEiN dostępna
jest pod adresem. www.mein.gov.pl. Pozostałe dokumenty dotyczące toku studiów, których
legalizacji wymagają partnerzy za granicą - zgodnie z § 14 ust.2 w/w rozporządzenia legalizuje uczelnia, która je wydała.
Legalizacji moŜna dokonać od poniedziałku do piątku w godzinach 9.00-14.00
w gmachu Ministerstwa Edukacji i Nauki w Alei Szucha 25 w pokoju 378 A. Szczegółowe
informacje moŜna uzyskać pod numerem telefonu (0 22) 347 48 31.
Legalizacja
świadectw
dojrzałości
wydanych
przez
Okręgowe
Komisje
Egzaminacyjne po zdanym egzaminie dojrzałości dokonywana jest w Ministerstwie Edukacji
i Nauki, w Alei Szucha 25 w pokoju 215 tel. nr (022) 347 44 84.
28
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
W
z
sprawie
Ministerstwem
dalszych
Spraw
procedur
Zagranicznych
legalizacyjnych
pod
nr
naleŜy
telefonu
kontaktować
(022)
523
91
się
28
lub (022) 523 94 63.
29
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
3.
Uznawalność wykształcenia w Polsce
Zagraniczne dokumenty o wykształceniu uznawane są w Polsce na mocy umów
międzynarodowych o uznawalności wykształcenia bądź na drodze nostryfikacji. Odrębne
przepisy regulują uznawanie kwalifikacji zawodowych uzyskanych w UE.
Nostryfikacji podlegają dokumenty pochodzące z krajów, z którymi Polska
nie posiada umowy o wzajemnym uznawaniu dokumentów o wykształceniu, oraz dokumenty
z krajów, z którymi Polska zawarła ww. umowy, a które nie są objęte umową. Dotyczy to np.
dyplomów z danego kraju wydanych w okresie, kiedy umowa przestała obowiązywać bądź
teŜ dokumentów, które nie są wymienione w danej umowie.
3.1. Nostryfikacja świadectw
Nostryfikacji
świadectw
szkolnych
i
świadectw
maturalnych
uzyskanych
za granicą dokonuje kurator oświaty właściwy ze względu na:
- miejsce zamieszkania osoby ubiegającej się o nostryfikację albo
- siedzibę instytucji, w której osoba zamierza złoŜyć świadectwo uzyskane za granicą (jeśli
osoba ta nie posiada miejsca zamieszkania w Polsce).
Osoby, które mają uzyskać świadectwa szkolne za granicą powinny skontaktować się
z właściwym kuratorium przed przyjazdem do Polski w celu sprawdzenia, jakie formalności i
dokumenty są niezbędne do nostryfikacji świadectwa.
Kuratoria oświaty
(Stan na kwiecień 2008 r.)
Lp. Adres
1.
2.
3.
DOLNOŚLĄSKIE
50-951 Wrocław
Pl. Powstańców Warszawy 1
[email protected]
KUJAWSKO-POMORSKIE
85-066 Bydgoszcz
ul. Konarskiego 1/3
[email protected]
LUBELSKIE
20-950 Lublin
ul. 3-go Maja 6
[email protected]
Kier.
Telefony
0-71
340-63-48
fax 340-61-08
0-52
349-76-05
fax 349-76-45
0-81
538-52-00
fax 538-52-65
30
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
4.
5.
6.
7.
8.
9.
10.
11.
12.
13.
14.
15.
16.
LUBUSKIE
66-400 Gorzów Wlkp.
ul. Jagiellończyka 10
[email protected]
ŁÓDZKIE
90-446 Łódź
ul. Kościuszki 120a
[email protected]
MAŁOPOLSKIE
31-156 Kraków
ul. Basztowa 22
[email protected]
MAZOWIECKIE
00-024 Warszawa
Al. Jerozolimskie 32
[email protected]
OPOLSKIE
45-082 Opole
ul. Piastowska 14
[email protected]
PODKARPACKIE
35-959 Rzeszów
ul. Grunwaldzka 15
[email protected]
PODLASKIE
15-950 Białystok
Rynek Kościuszki 9
[email protected]
POMORSKIE
80-810 Gdańsk
ul. Okopowa 21/27
[email protected]
ŚLĄSKIE
40-032 Katowice
ul. Jagiellońska 25
[email protected]
ŚWIĘTOKRZYSKIE
25-516 Kielce
Al. IX Wieków Kielc 3
[email protected]
WARMIŃSKO-MAZURSKIE
10-959 Olsztyn
Al. Piłsudskiego 7/9
[email protected]
WIELKOPOLSKIE
60-967 Poznań
ul. Kościuszki 93
[email protected]
ZACHODNIOPOMORSKIE
71-615 Szczecin
ul. Jana Matejki 6 B
[email protected]
0-95
720-84-12 do
15
fax 722-37-26
0-42
637-70-55
fax 636-03-85
0-12
422-99-18
fax 422-00-80
0-22
551-24-00
fax 826-64-97
0-77
452-45-68
fax 452-49-21
0-17
867-11-00
fax 867-19-54
867-11-43
0-85
741-58-48
fax 741-58-59
0-58
307-73-89
fax 301-80-23
0-32
257-13-70
fax 255-58-25
0-41
344-33-58
fax 344-88-83
0-89
523-26-00
fax 527-27-21
0-61
854-16-61
fax 852-31-69
0-91
434-71-52
fax 433-93-04
31
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
Akty prawne regulujące uznawalność zagranicznych świadectw szkolnych
i maturalnych w Polsce to:
•
Ustawa o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 r., art. 93 /Dz. U. Nr 256 z 2004 r.,
poz. 2572 z późn. zm./
•
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dn. 6 kwietnia 2006 r. w sprawie
nostryfikacji świadectw szkolnych i świadectw maturalnych uzyskanych za granicą /Dz.
U. nr 63 z 2006 r., poz. 443/.
3.2. Nostryfikacja dyplomów ukończenia studiów
Wszystkie dyplomy ukończenia studiów wyŜszych poza dyplomami uznanymi
na podstawie umów o uznaniu równowaŜności wykształcenia muszą być nostryfikowane.
W celu potwierdzenia równowaŜności dyplomów objętych umowami międzynarodowymi
naleŜy zwrócić się do Biura Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej.
W dniu 3 marca 2006 roku zaczęło obowiązywać nowe rozporządzenie Ministra
Edukacji i Nauki z dnia 24 lutego 2006 r. w sprawie nostryfikacji dyplomów ukończenia
studiów wyŜszych uzyskanych za granicą (Dz. U. Nr 37, poz. 255).
Uznawalność zagranicznych dyplomów ukończenia studiów wyŜszych reguluje:
•
Ustawa Prawo o szkolnictwie wyŜszym z dnia 27 lipca 2005 r. - art. 192 /Dz. U.
Nr 164 z 2005 r., poz. 1365, z późn. zm.
•
Rozporządzenie Ministra Edukacji i Nauki z dnia 24 lutego 2006 r. w sprawie
nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów wyŜszych uzyskanych za granicą /Dz. U. Nr
37, poz. 255/.
•
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa WyŜszego z dnia 20 grudnia 2007 r.
zmieniające rozporządzenie w sprawie nostryfikacji dyplomów ukończenia studiów
wyŜszych uzyskanych za granicą Dz.U. nr 249 poz. 1865
32
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
3.3. Nostryfikacja dyplomów o nadaniu stopni naukowych
Stopnie naukowe uzyskane za granicą, które nie są uznane na podstawie umów
międzynarodowych, muszą być nostryfikowane. W celu potwierdzenia równowaŜności stopni
naukowych objętych umowami międzynarodowymi naleŜy zwrócić się do Biura
Uznawalności Wykształcenia i Wymiany Międzynarodowej.
Nostryfikacji
stopni
naukowych
dokonują
rady
jednostek
organizacyjnych
uprawnionych do nadawania stopnia naukowego doktora habilitowanego określonej dziedziny
nauki lub sztuki. Wykazy tych jednostek publikowane są przez Centralną Komisję ds. Stopni i
Tytułów.
Uznawalność zagranicznych dyplomów o nadaniu stopni naukowych regulowana
jest przez następujące akty prawne:
•
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 3 czerwca 2005
w sprawie nostryfikacji stopni naukowych i stopni w zakresie sztuki uzyskanych
za granicą /Dz. U. Nr 104 z 2005 r., poz. 874/
•
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 3 czerwca 2005 r. w
sprawie nostryfikacji stopni naukowych i stopni w zakresie sztuki uzyskanych za granicą
Dz.U. nr 104 poz. 874
•
Ustawa o stopniach naukowych i tytule naukowym oraz o stopniach i tytule
w zakresie sztuki z dnia 14 marca 2003 r. /Dz. U. Nr 65 z 2003 r., poz. 595/ - art. 24.
33
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
Załącznik 1
34
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
35
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
36
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie
Teczka informacyjna: Uznawalność wykształcenia zagranicznego w Polsce
37
Centrum Informacji i Planowania Kariery Zawodowej w Warszawie

Podobne dokumenty