rozkład

Tomasz Piotr Daczko
PLAN REALIZACJI
P R O G R A M U ZAJĘĆ ARTYSTYCZNYCH
Edukacja teatralna
III etap edukacyjny: klasa I gimnazjum
/przedmiot uzupełniający/
L.p.
1.
str. 2
Temat zajęć
Poznajemy siebie i swoje
możliwości. Ćwiczenia
integracyjne.
Liczba
godzin
Zagadnienia, pojęcia, teksty kultury,
materiały
2
A. Zagadnienia
- grupa teatralna jako zespół
B. Pojęcia
drama, integracja
C. Materiały
gry i zabawy integracyjne, np.:
1. Uczniowie przedstawiają się- ćwiczenia
dramowe:
a) stoimy w kole; prowadzący podaje imię
prowadzącemu i swoje itd., ostatnia osoba powtarza
wszystkie imiona i podaje swoje.
b) prowadzący podaje swoje imię wykonując gest
rzutu piłką do osoby w kole, wskazana osoba chwyta
piłkę, powtarza imię prowadzącego, a następnie
„rzuca” innej osobie w kole itp.
c) wskazana osoba powtarza imię, podaje swoje
i mówi skąd pochodzi, co lubi, czym się interesuje.
2. Każdy z członków grupy określa swoje
oczekiwania:
a) na 3 dużych arkuszach, które leżą na podłodze,
istnieje napis: „Dokończ zdania”, „Przyszedłem
(przyszłam) tu, chociaż...” „Obawiam się, że...”,
„Mam nadzieję, że to spotkanie...”
b) po wykonaniu zadania wszyscy oglądają plansze
umieszczone na tablicy
Zabawy integracyjne:
-„Rozmowa rękami” – komunikacja niewerbalna
/w parach ręce do rąk, plecy do pleców, ludzie do
ludzi; powitanie kłótnia, zaproszenie/.
Drugi wariant – po wnikliwej obserwacji, pary
opisują się wzajemnie stojąc tyłem do siebie
z zamkniętymi oczami/.
-„Różne minki” – odpowiedź na poprzednią zabawę
/wyrażanie mimiką zdziwienia radości bądź smutku/.
Zamierzone osiągnięcia
Wymagania podstawowe i ponadpodstawowe
Uczeń:
- określa swoje oczekiwania,
- poznaje możliwości swoje i innych uczniów,
- współdziała w zespole;
3.
Poznajemy świat teatru.
Miejsce teatralne, czyli teatr
w społeczeństwie, społeczeństwo
w teatrze.
1
4.
Poznajemy świat teatru. Sztuka
inscenizacji, czyli dramat
w teatrze, teatr w dramacie.
1
-„Poprowadź mnie” – budowanie zaufania /osoba
prowadzi partnera z zamkniętymi oczami slalomem/;
A. Zagadnienia
- teatr jako bezpośrednie spotkanie aktora i widza
w tym samym miejscu i czasie,
- techniczne i społeczne przyczyny przemian
przestrzeni teatralnej na przestrzeni dziejów,
- przestrzeń gry odseparowana od widza
i przenikająca się z widownią,
- życie teatralne w regionie ucznia (stałe teatry,
festiwale, różne rodzaje widowisk);
B. Pojęcia
teatr pudełkowy, przestrzeń sceniczna, iluzja
sceniczna, czwarta ściana, teatr ubogi;
C. Teksty kultury
Rodzaje miejsc teatralnych:
- teatr antyczny (np. amfiteatr w Epidauros),
- teatr jarmarczny (np. Pieter Bruegel młodszy
Kiermasz z teatrem i procesją),
- teatr elżbietański (np. zdjęcie zrekonstruowanego
teatru The Globe w Londynie),
- XIX wieczny teatr pudełkowy (np. Teatr im.
Juliusza Słowackiego w Krakowie)
A. Zagadnienia
- inscenizacja – całokształt prac twórczych
związanych z wystawieniem jakiegoś utworu na
scenie,
- reżyser, twórca inscenizacji główną postacią
współczesnego teatru,
- teatr jako miejsce przedstawiania konfliktów
i dylematów,
- budowanie napięcia dramatycznego na scenie jako
jedno z głównych zadań reżysera;
B. Pojęcia
inscenizacja, reżyser, wizja sceniczna
C. Teksty kultury i materiały
Gordon Craig O sztuce teatru - fragm. o inscenizacji
Makbeta, Zygmunt Hubner Sztuka reżyserii (fragm.),
str. 3
- zna pojęcia: amfiteatr antyczny, teatr jarmarczny,
teatr elżbietański, przestrzeń sceniczna, iluzja
sceniczna,
- porównuje różne miejsca teatralne,
- omawia wpływ ukształtowania przestrzeni
scenicznej na sposób odbioru przedstawienia,
- potrafi wskazać teatry w swojej okolicy,
- opisuje budynek wybranego teatru,
- określa różne role widza (np. widz jako świadek,
sędzia, współuczestnik,
- rozumie koncepcję teatru ubogiego;
- wyjaśnia, czym się różni teatralne odczytanie
dramatu W. Szekspira od lektury literackiej,
- omawia istotę napięcia dramatycznego,
- posługuje się terminami inscenizacja, inscenizator,
reżyser, wizja sceniczna,
- wymienia nazwiska wybitnych twórców teatru
polskiego;
Andrzej Wajda Dlaczego pracuję w teatrze (fragm.).
5.
Poznajemy świat teatru. Materia
sceniczna, czyli scenografia nie
jest dekoracją.
1
6.
Poznajemy świat teatru. Postać
sceniczna, czyli „osoby dramatu”.
1
7.
Poznajemy świat teatru.
Inscenizacja dramatu.
1
8-9.
Jakie mamy możliwości?
2
str. 4
A. Zagadnienia
- obiekty scenograficzne nosicielami znaczeń
artystycznych,
- relacje między aktorem a przedmiotem,
- scenografia realistyczna i umowna,
- współczesna scenografia (autonomiczny sceniczny
świat o walorach poetyckich i symbolicznych);
B. Pojęcia
dekoracja, scenografia, scena, zaplecze, kulisy,
proscenium, rampa, rekwizyt, oświetlenie, kostium;
C. Teksty kultury i materiały
zdjęcia z inscenizacji sztuk, w których scenografia
pełni zróżnicowane funkcje, przedmioty przyniesione
przez uczniów, które mogą wystąpić w funkcji innej
niż zazwyczaj
A. Zagadnienia
- uformowanie postaci scenicznej jako zbiorowa
praca realizatorów spektaklu,
- szczególna rola aktora w tworzeniu postaci
scenicznej;
B. Pojęcia
postać sceniczna, charakteryzacja, słowo, gest, ruch,
mimika;
C. Teksty kultury i materiały
wybitne bądź nietypowe kreacje aktorskie (zdjęcia ze
znanych przedstawień teatralnych);
A. Zagadnienia
- etapy przygotowania spektaklu teatralnego;
B. Pojęcia
analiza tekstu, próby czytane, próby sytuacyjne,
próby generalne;
C. Teksty kultury i materiały
materiał filmowy opowiadający o poszczególnych
etapach pracy nad spektaklem;
A. Zagadnienia
ćwiczenia dramowe i zabawy uwzględniające
mimikę, gest, głos, dźwięk, ruch;
- posługuje się wprowadzonymi pojęciami,
- rozumie, że wszystkie przedmioty znajdujące się na
scenie są znaczące,
- rozumie pojęcie przestrzeń sceniczna,
- z tych samych przedmiotów kreuje rozmaite
przestrzenie gry, komentuje swoją pracę;
- posługuje się wprowadzonymi pojęciami,
- rozumie różnice między postacią sceniczną
i postacią dramatu,
- omawia elementy aktorskiej kreacji, warsztatu
pracy aktora,
- potrafi scharakteryzować różne rodzaje gry
aktorskiej;
- omawia etapy przygotowywania spektaklu
teatralnego,
- potrafi scharakteryzować różne rodzaje gry
aktorskiej;
- przełamuje nieśmiałość i zahamowania,
- rozluźnia się,
- ćwiczy koncentrację uwagi,
10-11.
str. 5
Poznajemy tajniki warsztatu
aktorskiego, czyli każdy z nas jest
aktorem!
2
B. Pojęcia
mimika, gest, dźwięk, ruch sceniczny, ekspresja
ciała, pantomima;
C. Materiały
ćwiczenia i zabawy dramowe, np.:
1. Rozwijanie ekspresji ciała, odreagowanie
napięcia:
dzieci chodzą swobodnie po sali, poruszają się
zgodnie z instrukcją prowadzącego:
-idziemy skacząc po kamieniach
-idziemy dźwigając bardzo ciężki worek
-idziemy jak roboty
-poruszamy się jak drzewa kołysane wiatrem
2. Etiudy – ćwiczenia pantomimiczne z tekstem
lub bez tekstu /ruch, gest, mimika/
-„Ubieram się” /scenka/
-„Pantomima z kijem” /ukazanie „czym może być
kij?” – scenki/
-„Moja własna przestrzeń” /będąc „skuleni”,
prostujemy się, zajmując coraz więcej miejsca,
obserwując, jak zachowuje się ciało w różnych
fazach (połączenie z dramą);
A. Zagadnienia
odgrywanie krótkich scenek indywidualnie lub
w grupie (np. „W domu”, „U dentysty”, „Wychodzę
do szkoły”, „Moja rodzina”);
B. Pojęcia
mimika, gest, dźwięk, ruch sceniczny, ekspresja
ciała, pantomima;
C. Materiały
1. Gry dramatyczne – odtwarzanie tego, co się
dzieje, co się czuje:
-„Idziemy z balonami przy silnym wietrze” /ukazanie
zmagań z wiatrem/;
-„Czarodziej” /Czarodziej daje wybranej osobie jakiś
przedmiot, np. piłkę, wypowiadając jednocześnie
zaklęcie, np. „jeż”. Obdarowana osoba musi
zachować się tak, jakby rzeczywiście trzymała jeża/;
-„Teatr emocji” /3 grupy: 1. pokazuje radość nogami,
- rozwija wyobraźnię,
- poznaje własne oraz cudze odczucia i możliwości;
- przełamuje nieśmiałość i zahamowania,
- rozluźnia się,
- ćwiczy koncentrację uwagi,
- rozwija wyobraźnię,
- poznaje własne oraz cudze odczucia i możliwości;
12-13.
str. 6
Pracujemy nad słowem.
2
2. pokazuje złość, używając dłoni, 3. strach –
używając twarzy. Następnie tworzą „rzeźbę emocji”
ruchem, gestem, mimiką/;
-„Jaka to bajka?” /ukazanie odpowiedzi całym sobą
po wysłuchaniu tekstu/;
-„Malarz bez farb” /2 osoby malują obraz – 1. osoba
jest malarzem słownym, 2. osoba ukazuje, co malarz
chce namalować/;
-„Bluszcz” /ukazanie ruchem ciała, jak kiełkuje
i pnie się bluszcz, druga osoba może pełnić rolę
„tyczki” – w tle muzyka/;
-„Od dziadka do dziecka” /ukazanie etapów
odmładzania się człowieka – humorystycznie/.
A. Zagadnienia
przygotowanie do spektaklu – ćwiczenia mające na
celu opanowanie techniki prawidłowej wymowy,
sprawności i precyzji ruchów oddechowych,
fonacyjnych, artykulacyjnych;
B. Pojęcia
kultura żywego słowa, przestankowanie,
akcentowanie, frazowanie, barwa dźwiękowa głosu,
dykcja;
C. Materiały
1. Ćwiczenia dykcyjne:
zabawy ćwiczące prawidłowy oddech, usprawniające
język i wargi:
- „wyrzucanie” złego powietrza poprzez sylaby: ma,
da, pa, itp.
-„liczenie jajek” – wdech nosem, podczas jednego
wydechu liczenie jajek: jedno jajko itd.
-wypowiadanie na jednym wydechu określonej liczby
zdań: żaba siedzi na kapeluszu, żaba siedzi pod
kapeluszem itd.
-formowanie języka w „rurkę” lub „koci grzbiet”
-naprzemienne nabieranie powietrza pod wargę górną
i dolną
-śpiewanie minirymowanki na melodię „Wlazł kotek
na płotek” – aoe aoe iua aao ooe aeua
2. Ćwiczenia oddechowe w pozycji stojącej:
- wyraźnie wymawia głoski,
- właściwie przestankuje,
- logicznie akcentuje wyrazy i zdania,
- poprawnie frazuje,
- dobiera odpowiednią barwę dźwiękową głosu,
- eliminuje nadmierną krzykliwość bądź zbyt ciche
mówienie;
-oddychanie brzuszno-przeponowe: ćwiczący kładzie
jedną rękę na brzuchu (w dolnej części klatki
piersiowej), przepona przesuwając się przy wdechu
(ustami) do dołu wywiera nacisk na brzuch, który się
uwypukla; przy wydechu przepona wraca do swego
położenia poprzedniego (unosi się, a brzuch opada),
oddychanie połączone z ruchami rąk i tułowia –
ćwiczący wykonuje wdech z jednoczesnym
wzniesieniem rąk bokiem do góry, a następnie ręce
wolno opuszcza, wydychając powietrze
-oddychanie z pauzami-ćwiczącymi wymawianie
długie „s”, robiąc pauzy co trzy sekundy; w czasie
pauzy nie wydychamy powietrza.
3.Ćwiczenia głosowe w pozycji siedzącej:
-wyrabianie nawyku kierowania głosu na „maskę”
-na jednym wydechu ćwiczący wymawia głośno
spółgłoskę „m” (ciche mruczenie)
-łączenie samogłosek ze spółgłoską „m”; (sylaby
należy wymawiać bez wysiłku i powoli) mma, mme,
mmy, mmi, mmo, mmu
-wyrabianie umiejętności modulowania siły głosu
-wymawianie samogłosek (a, e, y, i, o, u) bez zmiany
natężenia głosu; potem ze zmianą natężenia głosu (od
cichego do najgłośniejszego)
-wymawianie imion: szeptem, pełnym głosem,
krzycząc
-wymawianie zdań (np. „Dobrze się bawię”, „Bardzo
lubię ciebie”) – szeptem, pełnym głosem, krzycząc
-wyrabianie umiejętności modulowania głosu (za
pomocą wysokości głosu wyrażamy nasze uczucia;
modulacja wysokości głosu jest środkiem ekspresji)
-wypowiadanie imion oraz krótkich zdań (np. „Lubię
Anię”) z różną intonacją:
wyrażającą pytanie, wyrażającą twierdzenie,
wyrażającą złość, wyrażającą zachwyt.
14.
str. 7
Przygotowujemy przedstawienie.
Przydział zadań i czynności.
1
A. Zagadnienia
propozycje scenariuszowe, rozwiązania
inscenizacyjne, przydział zadań i obowiązków;
- opracowuje projekt przedstawienia
z uwzględnieniem możliwości technicznych
i organizacyjnych, predyspozycji i preferencji
Nasze pomysły na scenografię
i kostiumy.
1
16-19.
Próba pierwszego i drugiego
planu.
4
20-28.
Wszyscy potrafimy wiele. Próby
sytuacyjne.
9
15.
str. 8
B. Pojęcia
inscenizacja, scenariusz, scenografia, muzyka, efekty
dźwiękowe, światło, aktorzy, rola pierwszoplanowa,
rola drugoplanowa, epizodyczna, rekwizyty,
kostiumy;
C. Materiały
scenariusz spektaklu dla amatorskiego teatru
młodzieżowego
A. Zagadnienia
- rysowanie przez uczniów projektów scenografii,
kostiumów, rekwizytów itd. oraz ich prezentacja,
- ocena przedstawionych projektów, ich omówienie
i weryfikacja;
B. Pojęcia
ekspresja wizualna, rekwizyt, kostium, zastawki,
efekty dźwiękowe, charakteryzacja, oprawa
sceniczna;
C. Materiały
uczniowskie projekty scenografii i kostiumów,
rekwizyty, charakteryzacji; przykłady efektów
dźwiękowych i podkładów muzycznych;
A. Zagadnienia
próba z tekstem (czytana) aktorów odtwarzających
role główne i drugoplanowe;
B. Pojęcia
dykcja, intonacja, modulacja głosu, interpretacja
głosowa, zbyt ciche lub niewyraźne mówienie roli,
pośpiech przy wygłaszaniu dialogu, niewynikające
z konkretnej potrzeby mówienie tyłem do widowni,
zasłanianie wygłaszającego kwestię partnera, brak
koordynacji słowa z gestem i mimiką, nadmierna
sztuczna ruchliwość bądź krzykliwość,
nieumiejętność scenicznego słuchania
(niereagowanie mimiką na wypowiedzi partnera);
C. Materiały
scenariusz przedstawienia;
A. Zagadnienia
próby sytuacyjne – organizowanie i zgranie ruchu na
scenie ;
członków grupy,
- kształtuje w sobie aktywną postawę,
- wraz z zespołem ustala odpowiedzialnych za
poszczególne zadania,
- akceptuje wskazówki prowadzącego zajęcia;
- rozwija gust estetyczny za pomocą środków
ekspresji wizualnej,
- opracowuje rozwiązania scenograficzne,
kostiumowe, muzyczne,
- rozwija twórczą postawę;
- eliminuje zbyt ciche lub niewyraźne mówienie roli,
- eliminuje pośpiech przy wygłaszaniu dialogu,
- eliminuje brak koordynacji słowa z gestem
i mimiką,
- eliminuje nadmierną sztuczną ruchliwość bądź
krzykliwość,
- eliminuje nieumiejętność scenicznego słuchania
(niereagowanie mimiką na wypowiedzi partnera),
- podnosi sprawność dykcji, modulacji, intonacji
i interpretacji głosowej;
- eliminuje niewynikające z konkretnej potrzeby
mówienie tyłem do widowni,
- eliminuje zasłanianie wygłaszającego kwestię
B. Pojęcia
dykcja, intonacja, modulacja głosu, interpretacja
głosowa, zbyt ciche lub niewyraźne mówienie roli,
pośpiech przy wygłaszaniu dialogu, niewynikające
z konkretnej potrzeby mówienie tyłem do widowni,
zasłanianie wygłaszającego kwestię partnera, brak
koordynacji słowa z gestem i mimiką, nadmierna
sztuczna ruchliwość bądź krzykliwość,
nieumiejętność scenicznego słuchania
(niereagowanie mimiką na wypowiedzi partnera);
C. Materiały
scenariusz przedstawienia;
29-30.
str. 9
Zapraszamy na przedstawienie!
2
A. Zagadnienia
ustalenie listy gości i odbiorców przedstawienia;
B. Pojęcia
zaproszenie, afisz, plakat, reklama, promocja
C. Materiały
przykłady zaproszeń, afiszy i plakatów teatralnych,
przykłady form reklamy i promocji spektakli
teatralnych;
partnera,
- eliminuje zbyt ciche lub niewyraźne mówienie roli,
- eliminuje pośpiech przy wygłaszaniu dialogu,
- eliminuje brak koordynacji słowa z gestem
i mimiką,
- eliminuje nadmierną sztuczną ruchliwość bądź
krzykliwość,
- eliminuje nieumiejętność scenicznego słuchania
(niereagowanie mimiką na wypowiedzi partnera),
- podnosi sprawność dykcji, modulacji, intonacji
i interpretacji głosowej,
- zna i stosuje w praktyce zasady zachowania się na
scenie;
- doskonali umiejętność redagowania zaproszenia,
- projektuje i wykonuje plakat i afisz teatralny,
- bierze czynny udział w akcji reklamującej
i promującej przygotowane przedstawienie;