Historia Zespołu Szkół w Dąbrowie Chełmińskiej

Historia Zespołu Szkół w Dąbrowie Chełmińskiej
Historia Zespołu Szkół w Dąbrowie Chełmińskiej
Szkoła w Dąbrowie Wsi istniała już od początku XIX wieku. Nowy budynek szkolny
wybudowano w 1875 roku, składał się z dwóch klas oraz dwóch mieszkań. Dla pierwszego
nauczyciela pięć pokoi, dla drugiego jeden pokój. Zachowały się nieliczne dokumenty od 1920
roku.
Zbliża się koniec zaborów. Pod koniec stycznia 1920 roku władzę obejmują Polacy. We wsi
mieszka dużo Niemców. W pierwszych latach po uzyskaniu niepodległości większość z nich
przenosi się do Niemiec. Zostają najstarsi, najczęściej nie posiadający dzieci w wieku szkolnym.
Ostatni niemiecki kierownik Rudolf Braka pracuje do 15 kwietnia 1920 roku.
Od 20 kwietnia 1920 roku do pracy w szkole powołany zostaje młody nauczyciel z Dąbrowy
Wybudowanie Celestyn Kamiński. Wobec zagrożenia bolszewickiego w wojnie
polsko-bolszewickiej zgłasza się jako ochotnik do obrony ojczyzny. Od 21 października
skierowany zostaje po reklamowaniu z wojska, do dwuklasowej szkoły w Dąbrowie
Chełmińskiej jako pierwszy nauczyciel. W tym czasie w budynku szkolnym mieściły się dwie
szkoły: polsko-katolicka 68 uczniów i niemiecko-ewangelicka 37 uczniów.
Drugim nauczycielem była Anna Heilemann, przyjęta 1 listopada 1920 r., posiada wykształcenie
licealne. Miejscowi Niemcy nie mogą pogodzić się z tym, że ich rola w szkole się zmniejsza.
Wysyłają liczne protesty do Inspektora Szkolnego. Chodzi im między innymi o zwolnienie ze
służby niemieckiego nauczyciela Rudolfa Braka. Później o to, że pierwszym nauczycielem nie
została Anna Heidemann, pięć lat starsza od Celestyna Kamińskiego i posiadająca pełne
wykształcenie licealne. Rada Szkolna miejscowa składa z niemieckich mieszkańców. W 1922
roku do Rady Szkolnej miejscowej dokoptowano Polaka Jana Kraśkiewicza. W szkole
zorganizowano kurs dla młodzieży pozaszkolnej, na którym uczono po polsku pisania, czytania,
historii polski, gramatyki i rachunków.
W roku 1923 w szkole polsko-katolickiej uczy się 103 dzieci, w niemiecko-ewangelickiej 67
dzieci. Nauka pozaszkolna prowadzona jest w szkole dwa razy w tygodniu przez dwie godziny.
Słuchaczy było 20. Założono koło Towarzystwa Powstańców i Wojaków. Należeli do niego
weterani pierwszej wojny światowej. Prowadzili ważną pracę patriotyczną, organizowali
społeczeństwo na rzecz Polski. Organizowali imprezy patriotyczno-państwowe, uroczystości
państwowe, przemarsze. Nosili strój z elementami wojskowymi - rogatywki, pasy, mundury
organizacyjne. Na zebraniach pogadanki z historii polski wygłaszał Celestyn Kamiński. Młodzież
1/2
Historia Zespołu Szkół w Dąbrowie Chełmińskiej
wystawiała sztuki teatralne, z których dochód przeznaczano na zakup sztandaru koła TPiW. W
1925 roku podniesiono stopień organizacyjny do szkoły trzyklasowej. Uczyli Celestyn i Stefania
Haneltowie oraz nowa nauczycielka Wanda Fiałkówna. Z inicjatywy kierownika szkoły
Celestyna Kamińskiego powstał projekt skomasowania obwodów szkoły Dąbrowa Wieś i
Dąbrowa Wybudowanie. Dekretem Kuratorium Oświaty z dnia 22 grudnia 1928 r. dokonano
komasacji obwodu dwuklasowej Publicznej Szkoły w Dąbrowie Wybudowanie z trzyklasową
Publiczną Szkołą w Dąbrowie Wieś na pięcioklasową Publiczną Szkołę w Dąbrowie
Chełmińskiej. Zmieniona sieć szkół została wprowadzona od 15 stycznia 1930 r. W 1939 r. w
październiku Niemcy aresztują Celestyna Kamińskiego i Maksymiliana Henke. Najpierw
trzymają ich kilka dni w Chełmnie, a następnie pod koniec października mordują w lesie w
małym Czystym. W lutym 1945 roku wdowy Maria Henke i Stefania Kamińska oraz Augustyna
Wiewiórzanka organizują szkołę w Dąbrowie Chełmińskiej.
2/2