Wywiad pomiędzy Magdą Olikiewicz uczennicą III klasy gimnazjum

Wywiad pomiędzy Magdą Olikiewicz uczennicą III klasy gimnazjum

Rozmowa Magdy - uczennicy III klasy gimnazjum z 19-letnią koleżanką
z Litwy - mieszkanką Wilna – Nataszą, poznaną przez Internet:
Magda -
Natasza -
Magda Natasza Magda Natasza -
Magda Natasza -
Cześć Natasza! Wiesz o tym, że zbliżają się Święta Bożego Narodzenia,
Dlatego chciałabym, żebyś opowiedziała mi, jak wyglądają one u Was na
Litwie. Czy macie jakieś tradycje i zwyczaje związane z Bożym Narodzeniem,
tak jak my Polacy?
Oczywiście, że mamy. Opowiem Ci o nich.
Okres świąteczny na Litwie rozpoczyna się pod koniec listopada, gdy na Placu
Katedralnym w Wilnie uroczyście zostanie zapalona choinka i ustawiony
największy żłóbek w państwie.
Nasze domy zaczynamy przybierać w Wigilię. Nie wiem, czy wiesz, ale u nas
choinka zdobi mieszkanie tylko w Wigilię i Boże Narodzenie. Teraz coraz
częściej żywe drzewko zastępuje sztuczne. Mieszkania przystrajane są
mnóstwem kolorowych lampionów i świec. Zwyczajem jest przygotowywanie
słomianych łańcuchów na choinkę, czy dekoracji z papieru (np: gwiazd,
tulipanów, lilii) i osadzenie ich na słomianych patykach. Na choince są również
szklane dekoracje: bombki, aniołki, żołnierzyki i inne figurki oraz rajskie
jabłuszka i słodycze w błyszczących papierkach.
Powiedz mi jak wygląda Wasza Wigilia.
W Wigilię (kūčios) stół przykrywa się obowiązkowo białym, lnianym obrusem i
przystraja cytrusowymi owocami dla ich aromatycznego zapachu.
To podobnie jak w Polsce.
Wigilia jest posiłkiem bardzo rodzinnym, powszechnie uważanym za
najważniejszy w roku. W tym dniu obowiązuje zwyczaj łamania się opłatkiem,
który jest nieznany w innych rejonach Europy. Zjada się też 12 potraw
symbolizujących 12 miesięcy w roku.
Główne miejsce na stole świątecznym zajmuje opłatek, którym zebrani się
dzielą i po odmówieniu modlitwy składają sobie życzenia. Przy stole wigilijnym
jedno nakrycie jest wolne, czeka na podróżnego. Po kolacji nie sprząta się ze
stołu, gdyż w nocy do stołu zasiadają aniołowie i dusze zmarłych. Świąteczny
wieczór w domach litewskich kończy się zazwyczaj wspólnym śpiewaniem
kolęd i pójściem na Pasterkę.
Jakie potrawy królują na litewskim wigilijnym stole?
Potrawy te nie mogą zawierać tłuszczu, mleka, masła i mięsa. Wymienię Ci ich
kilka, są to:
- śliżyki (drobne pierożki z ciastem drożdżowym i makiem)
- nadziewane kaszą i kartoflami gołąbki
- kutia
- podsyta (zupa składająca się z mielonego maku z dodatkiem orzechów
zalanych wrzątkiem i słodzonych miodem
- śledzie z czerwonymi buraczkami
- kapusta z grochem
- uszka z barszczem czerwonym
- kompot z suszonych owoców
- czerwony kisiel z żurawin
Magda Natasza Magda Natasza Magda Natasza -
Magda Natasza -
Magda Natasza -
Magda Natasza Magda Natasza -
- biały kisiel z płatków owsianych
- karp w galarecie
Natomiast w Boże Narodzenie podaje się obowiązkowo kołduny.
Zrobiłam się strasznie głodna, chętnie spróbowałabym tych potraw.
To zapraszam do mnie na święta.
Dziękuję za zaproszenie, ale nie mogłabym spędzić świąt bez moich
najbliższych
Doskonale Cię rozumiem. Teraz opowiem Ci o dawnych litewskich
bożonarodzeniowych zwyczajach i wróżbach, oczywiście, jeśli chcesz.
Pewnie, że chcę, opowiadaj!
Dawniej Litwini zasiadali do wigilijnej wieczerzy przy stole przyprószonym
sianem. W Wilnie zważali na swój cień, którego brak oznaczał to, że się nie
doczeka następnej wieczerzy wigilijnej.
To bardzo ciekawe.
Słuchaj dalej!
Po wieczerzy kobiety wyciągały spod obrusa źdźbła siana i z tego sobie
wróżyły. Jak długie było siano, będą miały dobry los w roku następnym, a jeżeli
któraś wyciągnęła źdźbło dwuramienne oznaczało to, że może spodziewać się
rychłego powiększenia rodziny. Dla panny oznaczało to, że w ciągu roku
zostanie mężatką. Z pogody jaka była w czasie Świąt Bożego Narodzenia
Litwini wróżyli pogodę na następny rok. Dawniej przed Wigilią Bożego
Narodzenia każdy z czeladzi począwszy od gospodarza i gospodyni,
przystępował do zwyczaju umywania się. Używali do tego ciepłego ługu
nalewanego do wielkiej niecki. Należało przystąpić do tego ceremoniału, aby
obmyć ciało z mięsnych potraw i w czystości przystąpić do świętowania. Po
obmyciu ciała na zewnątrz następowało obmywanie wewnętrzne, do którego
Litwini używali gorzałki.
Ha! Ha! A w dzisiejszych czasach zapewne też macie jakieś obrzędy i
zwyczaje?
Tak, ale są one bardziej kultywowane na wsiach niż w mieście. Posłuchaj - na
wsiach w Boże Narodzenie jest obyczaj kładzenia siana pod obrus, na którym
podaje się wieczerzę wigilijną. Następnie rano to siano daje się do zjedzenia
zwierzętom w zagrodzie. Z ziaren wróży się, jakie żniwa przyniesie następny
rok.
Starym zwyczajem obowiązującym do dziś jest wychodzenie w Wigilię młodych
dziewczyn na dwór i wsłuchiwanie się, z której strony wieje wiatr albo psy
szczekają, bo z tej strony przybędzie przyszły mąż. Noszą one także drwa z
podwórza i jeżeli po zliczeniu wypadło do pary, to było dobrą wróżbą, jeżeli nie,
to samotnie miały spędzić następny rok.
To brzmi jak bajka.
Wiem, ale nią nie jest.
Opowiadaj dalej.
Mieszkańcy wsi bawią się aż do święta Trzech Króli. Poza karmieniem
zwierząt nie wykonują ciężkich prac.
Niegdyś w tym okresie także kolędowano. W latach władzy sowieckiej
przestrzeganie tego zwyczaju było surowo zakazane, ale obecnie wraca do
Magda Natasza -
Magda Natasza Magda -
Natasza Magda Natasza -
Magda Natasza Magda -
łask. Podobnie jak odwiedziny duszpasterskie, zakazane w czasach
sowieckich. Do wielu miejscowości księża są dowożeni na saniach i witani na
rogatkach wsi przez wszystkich mieszkańców. Dawniej Litwini dzielili się z
kapłanem wszystkim, co mieli. Bez względu na urodzaj, ani więcej ani mniej
nie dawali plebanowi zboża tylko podług miary takiej, jaką przed laty składali
ich przodkowie. Dlatego też, na ten jednej użytek, jako święte zabytki
zachowywali z najdawniejszych czasów drewniane naczynia.
Czy wierzycie w Świętego Mikołaja?
Ha! Ha! Wiedziałam, że o to zapytasz. U nas św. Mikołaj nazywa się Kaledu
Senu i podobnie jak u Was dostarcza prezenty, na które wszyscy bez wyjątku
czekają z utęsknieniem.
Dziękują Ci bardzo za tę rozmowę. Po wysłuchaniu tego, co powiedziałaś,
wiesz, do jakiego doszłam wniosku?
Jakiego?
Litewskie Boże Narodzenie jest podobne do naszego polskiego. Wiesz, w te
święta najważniejszą i najbardziej duchową tradycją niezależnie w jakim kraju
się żyje jest spokój i ciepło, które dają te święta.
Całkowicie się z Tobą zgadzam. Bo właśnie tak działa prawdziwa magia Świąt
Bożego Narodzenia, niosąca ludziom pokój dobrej woli.
Jeszcze raz bardzo dziękuję Ci za rozmowę.
Nie ma za co. Odwdzięczysz się jak na następnym spotkaniu, opowiesz mi o
zwyczajach bożonarodzeniowych w Polsce. Acha, zapomniałabym,
skserowałam dla Ciebie kilka litewskich kolęd z naszego śpiewnika.
O, dziękuję bardzo. Myślę, że niedługo znowu się spotkamy.
Na pewno, cześć.
Cześć.
Magdalena Olikiewicz kl. III F